Rozdział 16.
Optymalizacja dźwięku

W tym rozdziale:

• Gęstość strumienia danych MP3

• Parametry kompresji dźwięku w oknie Publish Settings

• Parametry kompresji dźwięku w bibliotece

• Konwersja dźwięków Flasha na ścieżki dźwiękowe QuickTime

• Format MP3 w trybie VBR (Variable Bit Rate)

• Wskazówki dotyczące eksportowania dźwięku

• Ekstrahowanie dźwięku z pliku edycyjnego .FLA

Po umieszczeniu dźwięków w ujęciach przycisków i listwy czasowej, powinieneś dowiedzieć się, jak ustawić parametry eksportowe tych dźwięków w celu uzyskania optymalnej jakości dźwięku i rozmiaru pliku. W tym rozdziale omówimy zagadnienia związane z procesem publikacji dźwięku w filmach, szczególną uwagę skupiając na formacie kompresji MP3. Omówimy parametry publikacji dźwięku dostępne w oknie Publish Settings i porównamy jest z bardziej precyzyjnymi metodami ustawiania parametrów kompresji dźwięków w bibliotece. Wreszcie omówimy proces eksportowania dźwięku i metody konwersji dźwięków Flasha na ścieżki dźwiękowe QuickTime.

Ogólne informacje na temat optymalizacji dźwięku

Gdy przygotowujesz film Flasha do publikacji, powinieneś rozważyć kilka kwestii. Jeżeli film ma być udostępniony w Internecie, najważniejszą kwestią jest pogodzenie rozmiaru pliku z jakością dźwięku. Niestety nie sposób podać tu ścisłego wzorca, ponieważ rozwiązanie tej kwestii zależy od konkretnego przeznaczenia i treści filmu. Weźmy dla przykładu witrynę sieciową firmy nagraniowej. W tym przypadku wysoka jakość dźwięku jest stawiana nad rozmiarem pliku, ponieważ klienci firmy nagraniowej spodziewają się dźwięku wysokiej jakości. W każdym przypadku decyzja powinna być uzależniona od specyfiki widowni i metod dystrybucji. Na szczęście Flash 5 posiada nowe możliwości związane optymalizacją dźwięku, a także z programowaniem i tworzeniem mechanizmów, które sprawiają, że opóźnienia wynikające z pobierania danych stają się mniej problematyczne.

Istnieją dwie metody ustawiania parametrów optymalizacji dźwięku. Szybsza i prostsza metoda polega na użyciu do tego celu okna dialogowego Publish Settings, w którym ustawiasz takie same parametry dla wszystkich dźwięków określonego typu (Stream oraz Event). Metoda ta sprawdza się tylko w przypadku, gdy wszystkie pliki dźwiękowe pochodzą z tego samego źródła. Zwykle nie zapewnia ona najwyższego stopnia optymalizacji dźwięku.

Jeśli zależy ci, by finalny plik filmowy Flasha był jak najmniejszy lub gdy projekt zawiera dźwięki z różnych źródeł, lub wreszcie gdy dźwięk pełni w nim wiele różnych funkcji — takich jak ścieżka muzyczna, głos lektora, dźwięki w przyciskach — lepszym rozwiązaniem jest ustawienie parametrów kompresji dla indywidualnych dźwięków w bibliotece. Ta metoda pozwala uzyskać wyższy stopień optymalizacji, ponieważ dla każdego dźwięku możesz indywidualnie dobrać stopień i rodzaj kompresji, zgodnie z jego charakterystyką i --> przeznaczeniem.[Author:MB]

Parametry publikacyjne dźwięku

Wybierz polecenie File/Publish Settings, aby otworzyć okno dialogowe Publish Settings, w którym możesz ustawić globalne parametry optymalizacji dźwięku w całym filmie. Wybierz zakładkę Flash, pokazaną na rysunku 16.1. Zakładka ta zawiera trzy obszary związane z parametrami publikacyjnymi dźwięków, ustawianymi globalnie dla wszystkich dźwięków określonego typu w całym filmie Flasha.

Rysunek 16.1. Zakładka Flash okna dialogowego Publish Settings zawiera trzy obszary dotyczące dźwięku

Oto trzy obszary zakładki Flash okna dialogowego Publish Settings, związane z optymalizacją dźwięku w filmie Flasha:

• Audio Stream. Parametry w tym polu dotyczą kompresji dźwięków typu Stream — przesyłanych strumieniowo (więcej informacji na temat dźwięków tego typu znajdziesz w rozdziale 15., „Import i edycja dźwięku we Flashu”). Aby ustawić parametry kompresji dla dźwięków tego typu, kliknij przycisk Set znajdujący się z prawej strony pola. Pojawi się okno dialogowe Sound Settings z parametrami kompresji. Okno to i zawarte w nim parametry omówimy w następnej sekcji. Flash 5 obsługuje format MP3, który jest najlepszym formatem kompresji dla dźwięków przesyłanych strumieniowo.

• Audio Event. Parametry w tym polu dotyczą kompresji dźwięków typu Event — zdarzeń dźwiękowych (więcej informacji na temat dźwięków tego typu znajdziesz w rozdziale 15., „Import i edycja dźwięku we Flashu”). Aby ustawić parametry kompresji dla dźwięków tego typu, kliknij przycisk Set znajdujący się z prawej strony pola. Pojawi się okno dialogowe Sound Settings z parametrami kompresji. Okno to i zawarte w nim parametry omówimy w następnej sekcji.

• Override Sound Settings. Gdy opcja ta jest zaznaczona, Flash korzysta wyłącznie z parametrów kompresji dźwięku ustawionych w oknie dialogowym Publish Settings, ignorując parametry kompresji indywidualnych dźwięków ustawione w bibliotece. Więcej informacji na ten temat znajdziesz w dalszym podrozdziale, „Parametry kompresji dźwięków w bibliotece”.

Parametry kompresji w oknie Sound Settings

Dźwięki typu Stream i dźwięki typu Event posiadają odrębne parametry kompresji w oknie Publish Settings. Parametry te w obu przypadkach są ustawiane w pomocniczym oknie dialogowym Sound Settings, otwieranym za pomocą odpowiedniego przycisku Set na zakładce Flash. W przypadku obu typów dźwięków parametry kompresji są takie same, dlatego są ustawiany w takim samym oknie Sound Settings (choć same ustawienia parametrów są oczywiście odrębne dla każdego typu dźwięków). Rysunek 16.2 przedstawia różne konfiguracje okna dialogowego Sound Settings, zależne od wybranego formatu kompresji.

Rysunek 16.2. Różne konfiguracje okna dialogowego Sound Settings. Parametry dostępne w tym oknie zależą od wybranego formatu kompresji

(((uwaga))) Wpływ poszczególnych parametrów na jakość i stopień kompresji może się zmieniać w zależności od ustawień innych parametrów. Na przykład, gdy ustawimy gęstość strumienia danych (Bit Rate) na 160 kbps, i tak nie uzyskamy dobrej jakości dźwięku, jeśli parametr Quality (jakość), będzie ustawiony na opcji Fast. Otrzymanie optymalnych rezultatów wymaga poświęcenia uwagi wszystkim parametrom. Przypomina to zestaw połączonych ze sobą huśtawek — ustawienie jednego parametru wpływa na działanie pozostałych, co wymaga eksperymentowania. Jednak przeprowadzanie eksperymentów w oknie Publish Settings jest pozbawione większego sensu, ponieważ okno to nie dysponuje mechanizmem podglądu (czy podsłuchu — w przypadku dźwięków). Dla kontrastu, znacznie łatwiejsze jest eksperymentalne ustawianie parametrów w bibliotece, gdzie oprócz parametrów kompresji znajduje się również przycisk Preview, który umożliwia przesłuchanie skompresowanego dźwięku. Więcej informacji na temat ustawiania parametrów kompresji w oknie biblioteki znajdziesz w dalszym podrozdziale, „Parametry kompresji dźwięków w bibliotece”.

Zestaw parametrów dostępnych w oknie Sound Settings zależy od formatu kompresji, wybranego w polu Compression tego okna. Wynika to z faktu, że różne formaty kompresji wymagają ustawienia różnych parametrów.

• Disable. Ta opcja wyłącza wszystkie dźwięki (odpowiednio typu Stream lub Event), które zostały umieszczone w filmie. Gdy ją wybierzesz, Flash nie umieścić dźwięków określonego typu w publikowanym filmie .SWF. W przypadku tej opcji okno Sound Settings nie zawiera żadnych dodatkowych parametrów.

• ADPCM. W przypadku kompresji ADPCM w oknie Sound Settings pojawiają się następujące parametry:

• Convert Stereo to Mono. Gdy włączysz tę opcję, Flash połączy oba kanały dźwięków stereofonicznych, konwertując je tym samym na dźwięki monofoniczne.

• Sample Rate. Parametr ten umożliwia wybranie docelowej częstotliwości próbkowania: 5 kHz, 11 kHz, 22 kHz lub 44 kHz. Zwróć uwagę, że zwiększenie częstotliwości próbkowania ponad częstotliwość próbkowania pliku źródłowego spowoduje jedynie powiększenie rozmiaru pliku, nie polepszając jakości dźwięku. Na przykład, jeśli importowałeś do filmu Flasha dźwięk o częstotliwości próbkowania 22 kHz, to gdy w polu Sample Rate wybierzesz częstotliwość próbkowania 44 kHz, nie spowoduje to polepszenia jakości dźwięku. Więcej informacji na temat częstotliwości próbkowania znajdziesz w rozdziale 14, „Dźwięk — podstawy”.

• ADPCM Bits. Parametr ten określa liczbę bitów stosowanych w procesie kodowania ADPCM. Możliwe jest wybranie od 2 do 5 bitów. Im wyższą wartość wybierzesz, tym lepsza będzie jakość dźwięku. Domyślnie ustawiona jest wartość 4.

• MP3. Gdy z rozwijanej listy Compression wybierzesz kompresję MP3, w oknie Sound Settings pojawią się następujące parametry:

• Convert Stereo to Mono. Gdy włączysz tę opcję, Flash połączy oba kanały dźwięków stereofonicznych, konwertując je tym samym na dźwięki monofoniczne. Opcja działa tak samo jak w przypadku kompresji ADPCM.

• --> Bit Rate. Parametr ten określa gęstość strumienia bitów, stosowaną w procesie kodowania MP3 (podawaną w jednostkach kbps — kilobitach na sekundę). Gęstość strumienia bitowego jest wyrażana w kilobitach na sekundę (kbps). Im większa jest gęstość strumienia, tym lepsza jest jakość dźwięku. Ze względu na wysoką wydajność kompresji MP3, nawet wybranie stosunkowo wysokiej gęstości strumienia pozwoli na zachowanie w miarę małego rozmiaru pliku. Bardziej szczegółowe dane na ten temat znajdziesz w tabeli 16.1.[Author:PGon]

Tabela 16.1. Jakość dźwięku MP3 przy różnych gęstościach strumienia bitów
Gęstość strumienia bitów	Jakość dźwięku	Zastosowania
8 kbps	Bardzo zła	Nadaje się chyba tylko do symulacji przekazu z księżyca. Dźwięk bardzo zniszczony, czasem praktycznie nierozpoznawalny.
16 kbps	Ledwie akceptowalna	Bardzo duże pliki dźwiękowe (o długim czasie trwania), w przypadku których jakość jest mało ważna. Proste dźwięki przycisków.
20, 24, 32 kbps	Akceptowalna	Głos lektora i mowa
48, 56 kbps	Akceptowalna	Długie klipy muzyczne, złożone dźwięki przycisków.
64 kbps	Dobra	Długie klipy muzyczne wymagające dobrej jakości dźwięku.
112 - 128 kbps	Bardzo dobra	Muzyka o jakości zbliżonej do jakości płyt kompaktowych.
160 kbps	Doskonała	Muzyka o jakości porównywalnej z jakością płyt kompaktowych.

• Quality. Parametr ten pozwala wybrać jakość kodowania. Dostępne są trzy opcje: Fast (szybka), Medium (ustawienie pośrednie) i Best (najlepsza jakość). Opcja Fast optymalizuje plik dźwiękowy w ten sposób, by był on szybciej przesyłany w Internecie, kosztem niższej jakości. W przypadku rozprowadzania prezentacji za pośrednictwem innych mediów, takich jak Intranet czy CD-ROM, warto wybrać opcję Best, zapewniającą najlepszą jakość dźwięku.

• Raw. Gdy z rozwijanej listy Compression wybierzesz opcję Raw (niekompresowany format przebiegu dźwiękowego PCM), w oknie Sound Settings dostępne będą następujące parametry:

• Convert Stereo to Mono. Gdy włączysz tę opcję, Flash połączy oba kanały dźwięków stereofonicznych, konwertując je tym samym na dźwięki monofoniczne.

• Sample Rate. Parametr ten umożliwia wybranie docelowej częstotliwości próbkowania. Więcej informacji na temat częstotliwości próbkowania znajdziesz w rozdziale 14., „Dźwięk — podstawy”.

Jeśli zdecydujesz na globalne ustawienie parametrów kompresji w oknie Publish Settings dla wszystkich dźwięków filmu, zalecamy wybranie formatu MP3 z gęstością strumienia 64 kbps. Takie ustawienie zapewnia stosunkowo dobrą jakość dźwięku (odpowiednią dla większości projektów Flasha), przy zachowaniu rozsądnego rozmiaru pliku.

Obsługa formatu MP3 przez odtwarzacze Flash Player

Choć po pojawieniu się Flasha 5 kwestia ta staje się mniej znacząca, nadal warto pamiętać o fakcie, że format MP3 nie jest obsługiwany przez odtwarzacze Flasha 3 (i wcześniejszych wersji). Na świecie jest wielu użytkowników, którzy nie uaktualnili plug-inów w swoich przeglądarkach do wersji 4, nie mówiąc o wersji 5. Choć — mówiąc między nami, projektantami — byłoby miło założyć, że w końcu wszyscy odbiorcy uaktualnią swoje oprogramowanie, bardziej realistyczne podejście polega na rozważeniu utworzenia rozwiązania przejściowego. Na przykład, możesz utworzyć zarówno wersję filmu zgodną z formatem Flasha 3, zawierającą dźwięk kodowany w formacie ADPCM, jak i wersję dla Flasha 5 z dźwiękiem kodowanym w formacie MP3. Na stronie powitalnej umieść informacje o zaletach odtwarzacza Flash Player 5 — zapewnia on krótszy czas pobierania danych i wyższą jakość dźwięku. Będzie to bodźcem dla użytkowników do uaktualnienia odtwarzacza. Możesz też umieścić na stronie powitalnej łącze pobierające nowy plug-in ze strony firmy Macromedia. Innym, bardziej „przeźroczystym” rozwiązaniem jest utworzenie mechanizmu, który automatycznie wykrywa wersję plug-inu i pobiera wersję filmu odpowiadającą zainstalowanemu odtwarzaczowi.

(((odnośnik))) Aby umieścić na swojej witrynie mechanizm wykrywania wersji plug-inu, użyj jednego z szablonów HTML zainstalowanych wraz z Flashem 5. Szablony HTML omówimy w rozdziale 40.

Parametry kompresji dźwięków w bibliotece

Okno dialogowe Publish Settings jest wygodne, ponieważ pozwala ono wykonać minimalną ilość operacji związanych z kompresją dźwięku — wszystkie dźwięki typu Stream i typu Event nie posiadające własnych ustawień kompresji są kompresowane w ten sam sposób. Jeśli jednak film zawiera wiele dźwięków, a tobie zależy na osiągnięciu idealnej równowagi pomiędzy jakością dźwięku i rozmiarem pliku, musisz indywidualnie ustawić parametry kompresji poszczególnych dźwięków. Dane wszystkich dźwięków umieszczonych w filmie są przechowywane w bibliotece i właśnie w niej możesz ustawiać indywidualne parametry kompresji dla każdego dźwięku. Nie sposób przecenić znaczenia tego podejścia, dlatego gorąco radzimy, by optymalizację każdego dźwięku przeprowadzić indywidualnie w bibliotece.

Parametry kompresji dźwięku w bibliotece

Parametry kompresji dźwięku w bibliotece są podobne do tych zawartych w oknie Publish Settings. Do ustawiania tych parametrów w bibliotece służy okno Sound Properties, pokazane na rysunku 16.3. Aby otworzyć to okno, możesz dwukrotnie kliknąć ikonę dźwięku w bibliotece. Możesz też zaznaczyć dźwięk w bibliotece i kliknąć ikonę Properties w jej dolnej części lub wybrać polecenie Properties z menu biblioteki.




Rysunek 16.3. W oknie dialogowym Sound Properties możesz ustawiać parametry kompresji dla indywidualnych dźwięków zawartych w bibliotece

Okno Sound Properties zawiera okno podglądu przebiegu, informacje o pliku dźwiękowym, parametry kompresji (Export Settings), oszacowanie rezultatu kompresji oraz przyciski.

W górnej części okna znajdują się ogólne informacje o pliku dźwiękowym. Po lewej stronie znajduje się okienko wyświetlające fragment przebiegu dźwięku. Po jego prawej stronie znajduje się pole tekstowe z nazwą dźwięku w bibliotece, zaś pod nim są wyświetlane informacje o pliku dźwiękowym, takie jak ścieżka dostępu, data ostatniej modyfikacji, częstotliwość próbkowania, rozdzielczość bitowa, czas trwania i rozmiar pliku.

Dolna część okna (w polu Export Settings) zawiera parametry kompresji dźwięku. Pierwszy parametr to rozwijana lista Compression, służąca do wyboru formatu kompresji. Opcje dostępne na tej liście oraz związane z nimi parametry pojawiające się poniżej listy, są dokładnie takie same jak w omówionym wcześniej oknie Sound Settings.

Na samym dole okna Sound Properties jest wyświetlany bilans kompresji dźwięku, czyli przewidywany rozmiar skompresowanego pliku dźwiękowego oraz procentowa wartość reprezentująca stopień kompresji. Informacje te są bardzo istotne, choć łatwo je przeoczyć.

Po prawej stronie okna Sound Properties znajdują się przyciski z następującymi funkcjami:

• Update. Kliknij ten przycisk aby Flash ponownie zaimportował ten sam plik dźwiękowy w to samo miejsce biblioteki. Funkcja ta jest przydatna wówczas, gdy poza Flashem zmodyfikowałeś plik .MP3, .WAV lub .AIFF i chcesz zaktualizować dźwięk w projekcie Flasha. Generalnie funkcja ta działa tylko na tym komputerze, na którym został zaimportowany pierwotny plik dźwiękowy.

• Import. Ten przycisk umożliwia ci zaimportowanie innego dźwięku w miejsce aktualnie edytowanego w bibliotece. Więcej informacji na temat importowania dźwięków znajdziesz w rozdziale 15., „Import i edycja dźwięku we Flashu”.

• Test. Jest to bardzo ważna funkcja okna Sound Properties. Umożliwia ona przesłuchanie dźwięku skompresowanego zgodnie z ustawionymi parametrami.

• Stop. Kliknij ten przycisk, aby przerwać odtwarzanie dźwięku.

• Help. Kliknij ten przycisk, by otworzyć przeglądarkę z systemem pomocy Flasha.

Ustawianie parametrów kompresji w oknie Sound Properties biblioteki wiążę się z trzema zaletami. Przede wszystkim możesz ustawić parametry kompresji indywidualnie dla każdego dźwięku. Inną zaletą jest możliwość bezpośredniego sprawdzenia jakości dźwięku za pomocą przycisku Test — od razu słyszysz, czy jakość dźwięku jest zadowalająca, czy też wymaga on zastosowania innego schematu kompresji bądź innej gęstości strumienia bitów. Wreszcie bilans kompresji wyświetlany w dolnej części okna pozwala ci pogodzić jakość kompresji z rozmiarem pliku. Dla odróżnienia, ustawianie parametrów kompresji dźwięku w oknie Publish Settings jest procesem wykonywanym „po omacku” — wszystkie dźwieki są kompresowane w ten sam sposób, bez względu na indywidualne uwarunkowania, a ponadto nie możesz bezpośrednio sprawdzić, jak ustawione parametry wpływają na jakość dźwięku i rozmiar pliku.

Łączenie metod optymalizacji dźwięku

Jedna z doskonałych cech Flasha polega na tym, że pracując z dźwiękiem możesz równolegle stosować obie metody ustawiania parametrów kompresji — czyli korzystać zarówno z okna Publish Settings jak i okna Sound Properties w bibliotece. Tym samym możesz przyspieszyć swoją pracę, ustawiając globalnie parametry wszystkich tych dźwięków, które nie wymagają specjalnej troski, a jednocześnie mieć pełną kontrolę nad jakością i stopniem kompresji tych dźwięków, które zasługują na więcej uwagi. (Stosuj takie mieszane podejście, gdy masz już pewne doświadczenie w pracy z dźwiękami Flasha).

Przypuśćmy że projekt, nad którym pracujesz, zawiera trzy dźwięki typu Event. Dwa z nich to proste dźwięki przycisków. Stwierdzasz, że te dwa dźwięki nie wymagają szczególnej troski jeżeli chodzi o optymalizację, dlatego na podstawie swojego doświadczenia ustawiasz ich parametry w oknie Publish Settings, wybierając dla dźwięków typu Event kompresję MP3 ze strumieniem o gęstości 48 kb/s i jakością Medium. W bibliotece wybierasz dla obu dźwięków kompresję Default, co sprawia, że przy kompresji tych dźwięków Flash korzysta z globalnych ustawień zawartych w oknie Publish Settings. Z kolei trzeci dźwięk zawarty w projekcie jest zapętlonym fragmentem utworu jazzowego, pełniącym rolę muzycznego tła filmu. Chcesz by ten dźwięk był odtwarzany z jakością bliską jakości płyty kompaktowej. Zaznaczasz ten dźwięk w bibliotece i otwierasz dla niego okno dialogowe Sound Properties. W tym oknie eksperymentujesz z różnymi ustawieniami, testując każdą konfigurację parametrów za pomocą przycisku Test, aż uzyskujesz optymalną jakość dźwięku przy zadowalającym rozmiarze pliku. W wyniku eksperymentów wybierasz kompresję MP3 ze strumieniem o gęstości 112 kb/s i jakością Best.

(((początek szarego tła)))

Ćwiczenie eksperta:
Trzaski w odtwarzaczu Flash Player
Autor: William Moschella

William Moschella jest inżynierem dźwięku z bogatym doświadczeniem w dziedzinie Flasha. Jest autorem wielu ćwiczeń eksperta w tym wydaniu „Biblii Flasha”. W rozdziale 32. znajdziesz jego inne ćwiczenia a także notkę biograficzną.

Jeśli korzystasz z Flasha od pewnego czasu, z pewnością zauważyłeś denerwujące trzaski podczas odtwarzania dźwięku w poprzednich wersjach Flasha (szczególnie w wersji dla Windows). Z przykrością donoszę, że problem ten nadal istnieje we Flashu 5.

Oto powód: odtwarzacz Flash Player wstępnie wzmacnia odtwarzane przez siebie dźwięki, co oznacza że stają się one o kilka decybeli głośniejsze po opublikowaniu filmu. Trzeba o tym wiedzieć, ponieważ z tej informacji wynika wniosek, że dźwięki które umieszczasz w filmie, nie są dokładnie takie same jak dźwięki w nim odtwarzane. Trzaski są bardziej zauważalne w przypadku niektórych rodzajów dźwięków i instrumentów; w przypadku innych są mniej dokuczliwe. Szczególnie wrażliwe na ten efekt są takie dźwięki jak niskie basy, głęboki wokal oraz bardzo wysokie, „brzęczące” dźwięki. Trzaski występują wówczas, gdy dźwięki te wykraczają poza skalę głośności odtwarzacza i karty dźwiękowej. W wyniku wzmocnienia w odtwarzaczu Flash Player trzaski mogą występować nawet w dźwiękach, które wcześniej zoptymalizowałeś pod tym względem. Choć radykalne rozwiązanie tego problemu leży w gestii firmy Macromedia, istnieje kilka rozwiązań zastępczych. Dotyczą one filmów publikowanych jako projektory, rozprowadzanych na CD-ROM-ach lub publikowanych w formie stron Internetowych.

Jeśli trzaski występują w niewielkim stopniu, możesz sobie z nimi poradzić, korzystając z okna Edit Envelope w celu niewielkiego obniżenia głośności dźwięku (w oknie tym są wyświetlane oba kanały stereo, zatem trzeba zredukować głośność w obu kanałach). Przesuń uchwyty obwiedni w dół, równomiernie w obu kanałach — w ten sposób zmniejszysz równomiernie głośność całego klipu dźwiękowego. Testując dźwięki i korygując ustawienia, możesz zminimalizować trzaski lub nawet zupełnie je wyeliminować. Więcej informacji na temat pracy w oknie Edit Envelope znajdziesz w rozdziale 15., „Import i edycja dźwięku we Flashu”.

Gdy trzaski dźwięków są bardziej dokuczliwe, możesz podjąć dodatkowe kroki w celu ich optymalizacji. Rozpocznij od użycia zewnętrznego edytora dźwięku, takiego jak Sound Forge, Sound Edit czy Cool Edit w celu normalizacji dźwięku. Usuwając pojedyncze ekstremalne wartości w przebiegu dźwiękowym eliminujesz potencjalną przyczynę trzasków. Więcej informacji na temat aplikacji dźwiękowych znajdziesz w rozdziale 32., „Programy do edycji dźwięku”.

Powyższa technika zwykle pomaga wyeliminować problem trzasków, lecz nie ma rozwiązania, które pomagałoby w każdym przypadku. Niestety w przypadku niektórych kart dźwiękowych trzaski w dźwięku Flasha występują niemal zawsze. Wynika to z problemów z komunikacją pomiędzy odtwarzaczem Flash Player i kartą dźwiękową. Dotychczas nie ma metody zapobiegania temu zjawisku przed publikacją filmu. Istnieje jednak metoda eliminacji tego szczególnego rodzaju trzasków po opublikowaniu filmu. Niestety wiąże się on z obmyśleniem mechanizmu, który zmusi użytkownika filmu do wykonania dodatkowej czynności przed ostatecznym rozpoczęciem odtwarzania filmu. Rozwiązanie tkwi w myszy. Odkryłem dwie czynności, które oczyszczają kanał komunikacji odtwarzacza Flasha z kartą dźwiękową. Po wykonaniu dowolnej z tych czynności denerwujący efekt trzasków znika.

Podczas odtwarzania ścieżki dźwiękowej użytkownik musi kliknąć prawym klawiszem myszy na obrazie filmu lub też zmaksymalizować lub zminimalizować ekran. Choć pierwsze z tych rozwiązań jest bardziej przyjazne dla użytkownika, nie działa ono w przypadku, gdy film jest oglądany w trybie pełnoekranowym. Te operacje rozwiązują problem trzasków w aktualnym filmie i wszystkich następnych filmach wczytywanych w tym samym projektorze — jednak po otwarciu następnego projektora problem powraca.

Jak powiedzieliśmy, ostateczne rozwiązanie tego problemu leży w gestii firmy Macromedia. Być może wpłyną na nie użytkownicy, którym nie odpowiadają powyższe rozwiązania. Użytkownicy ci mogą zgłaszać ten problem za pośrednictwem poczty e-mail, pod adresem [e-mail]. Być może problem ten zostanie rozwiązany we Flashu 6.

Menu Options biblioteki zawiera nowe polecenia, ułatwiające pracę z dźwiękiem. Gdy w bibliotece zaznaczysz dźwięk, menu wyświetla jeden lub kilka poleceń związanych z edycją zaznaczonego dźwięku. Polecenia te umożliwiają otwarcie dźwięku bezpośrednio w zewnętrznej aplikacji dźwiękowej lub otwarcie okna dialogowego Select External Editor umożliwiającego wybór aplikacji, której chcesz użyć do edycji dźwięku. Zestaw dostępnych poleceń zależy od platformy i oprogramowania zainstalowanego na komputerze. Więcej informacji na temat użytkowania zewnętrznych edytorów dźwięku znajdziesz w rozdziale 32., „Programy do edycji dźwięku”.

(((koniec szarego tła)))

Parametry dźwięku QuickTime w oknie Publish Settings

We Flashu 4 wprowadzono możliwość publikowania filmów Flasha w formacie QuickTime Flash (a także w formacie Windows AVI). We Flashu 5 możliwość publikowania filmów w tym formacie zyskała jeszcze większe znaczenie. W tym podrozdziale omówimy parametry publikacyjne dźwięku, dostępne na zakładce QuickTime okna dialogowego Publish Settings. Zwróć uwagę, że te parametry dotyczą wyłącznie dźwięków Flasha konwertowanych na ścieżkę dźwiękową pliku QuickTime. Otrzymywana ścieżka dźwiękowa QuickTime jest nową ścieżką dźwiękową — nie jest ona łączona z istniejącymi ścieżkami filmu QuickTime. Gdy przygotowujesz projekt z myślą o wyeksportowaniu go w formacie filmu QuickTime, nie musisz w żaden sposób ograniczać się pod względem liczby dźwięków i kanałów dźwiękowych. Wynika to z faktu, że wszystkie dźwięki podczas eksportowania są łączone w pojedynczą ścieżkę dźwiękową filmu QuickTime (lub Windows AVI). Gdy eksportujesz film w formacie QuickTime, ani brak dźwięków, ani ich bogata liczba nie ma wpływu na rozmiar finalnego pliku. Gdy eksportujesz film Flasha (lub ścieżkę dźwiękową) w formacie QuickTime, masz do wyboru dwa rozwiązania:

• Jeśli chcesz wyeksportować dźwięki Flasha (na przykład tło muzyczne) z użyciem schematów kompresji niedostępnych we Flashu 5, możesz zakodować dźwięk Flasha za pomocą jednego z koderów architektury QuickTime, na przykład QDesign Music.

• Jeśli chcesz wyeksportować film Flasha w formacie QuickTime, jednak osadzając przy tym dźwięk Flasha w odrębnej ścieżce medialnej Flasha, możesz wyłączyć kompresję dźwięku QuickTime (wyłączając opcję Use QuickTime Compression).

(((odnośnik))) Więcej informacji na temat obsługi formatu QuickTime we Flashu znajdziesz w rozdziale 34., „Format QuickTime”.

Aby ustawić parametry publikacyjne dźwięku QuickTime, wykonaj następujące czynności:

1. Wybierz polecenie File/Publish Settings.

2. Na zakładce Formats zaznacz opcję QuickTime. W oknie dialogowym Publish Settings pojawi się zakładka QuickTime.

3. Kliknij zakładkę QuickTime.

4. W polu Streaming Sound zaznacz opcję Use QuickTime Compression.

5. --> Kliknij przycisk Settings[Author:MB] . Pojawi się okno dialogowe Sound Settings, pokazane na rysunku 16.4. Zawiera ono parametry kompresji dźwięku QuickTime. W zależności od konfiguracji komputera w oknie tym są dostępne różne opcje kompresji QuickTime. Wybór opcji powinien być uzależniony przede wszystkim od przewidywanego zastosowania filmu QuickTime. W tabeli 16.2 omawiamy niektóre popularne metody kompresji QuickTime i ich zastosowania. W tabeli 16.3 omawiamy pozostałe, alternatywne formaty.




Rysunek 16.4. Zakładka QuickTime okna dialogowego Publish Settings oraz okno dialogowe Sound Settings otwierane przez kliknięcie przycisku Settings

Tabela 16.2. Kompresory dźwięku QuickTime
Popularne kodery	Przeznaczenie	Opis
QDesign Music Codec	Internet	Bardzo dobry współczynnik kompresji, doskonały kompresor dla muzyki. Progresywne pobieranie danych.
QDesign wersja 2	Internet	Znakomity współczynnik kompresji, doskonały kompresor dla muzyki, strumieniowe przesyłanie danych.
Quallcomm PureVoice	Internet	Znakomity współczynnik kompresji. Bardzo dobry kompresor mowy.
IMA	CD-ROM	Dobra jakość, koduje jedynie dźwięk 16-bitowy. Nie polecany dla niskich częstotliwości (dudniący bas), ani dla zastosowań internetowych.

Tabela 16.2. Alternatywne formatu kompresji dźwięku QuickTime
Inne formaty	Opis
24-bit Integer; 32-bit Integer	Zwiększa strumień danych do odpowiednio do rozdzielczości 24-bitowej i 32-bitowej.
32-bit Floating Point; 64-bit Floating Point	Zwiększa strumień danych do odpowiednio do rozdzielczości 32-bitowej i 64-bitowej. Zwróć uwagę, że obecne komputery zwykle są zdolne jedynie do odtwarzania dźwięku 16-bitowego.
ALaw 2:1	Europejski standardowy schemat kompresji. Niska jakość, nie polecany.
MACE 3:1, MACE 6:1	Dawne standardy kompresji stosowane na komputerach Macintosh. Niska jakość, duże rozmiary plików. W zasadzie nie należy ich używać.
μLaw 2:1	Dawny standard internetowy stosowany w Japonii i Ameryce Północnej. Niska jakość, duże rozmiary plików.

Dodatkowe uwagi na temat dźwięku

Oto kilka dodatkowych uwag dotyczących dźwięku oraz kilka informacji na temat bardziej zaawansowanych zagadnień związanych z dźwiękiem, które omówimy w dalszej części książki.

Tryb VBR formatu MP3

Flash 5 korzysta z licencjonowanego kodera MP3 Instytutu Fraunhofera, który obsługuje strumieniowe przesyłanie danych MP3 ze stałą gęstością strumienia bitów. Flash 5 nie stosuje jednak kompresji MP3 w trybie Variable Bit Rate (zmienny strumień bitów) lub inaczej formatu VBR MP3. Format ten jest odmianą formatu MP3, korzystającą ze specjalnych algorytmów pozwalających w trakcie kompresji zmieniać gęstość strumienia bitowego w zależności od charakterystyki kompresowanego dźwięku. Na przykład solowa partia sopranu jest w takim trybie kompresowana z większą gęstością strumienia bitowego niż agresywna sekcja rytmiczna. Takie adaptacyjne rozwiązanie pozwala uzyskać jeszcze lepszy stosunek jakości dźwięku do rozmiaru pliku. Wiele aplikacji dźwiękowych potrafi eksprotować pliki w formacie VBR MP3 — przykładem może być choćby koder Xing Audio Catalyst 2.1. Jeśli masz dostęp do takich aplikacji, z pewnością ucieszy cię wiadomość, że możesz importować do Flasha pliki VBR MP3, które (przynajmniej teoretycznie) przewyższają możliwości Flasha pod względem optymalizacji rozmiaru pliku i jakości dźwięku. Tak zaimportowane dane MP3 możesz następnie przenieść do pliku wynikowego, ustawiając we Flashu następujące parametry:

• Na zakładce Flash okna dialogowego Publish Settings pozostaw niezaznaczoną opcję Override Sound Settings.

• W oknie dialogowym Sound Properties, otwieranym z okna biblioteki (Library), ustaw parametr Compression na opcji Default.

• W panelu Sound wybierz synchronizację (parametr Sync) typu Stream.

Jeśli zamierzasz zastosować tę technikę i umieścić dźwięk VBR MP3 w finalnym pliku filmowym, zapoznaj się ze wskazówkami na temat optymalnego użycia tego formatu, zawartymi w tabeli 16.4.

Tabela 16.4. Typowe ustawienia formatu VBR MP3
Parametr VBR (zmienność gęstości strumienia)	Bazowa gęstość strumienia — CBR (+/- 10%)	Obsługiwane kanały	Zalecane zastosowania
Low	96 kb/s	Mono, Joint Stereo, Stereo	Jakość bliska jakości płyt kompaktowych; często stosowana w przenośnych odtwarzaczach MP3 (małe rozmiary plików)
High Frequency	Nie obsługiwana	Nie obsługiwana	Nie obsługiwana
Low/Normal	112 kb/s	Mono, Joint Stereo, Stereo	Jakość płyt kompaktowych; najlepsza dla przenośnych odtwarzaczy MP3 o ograniczonej ilości pamięci.
Normal	128 kb/s	Mono, Joint Stereo, Stereo	Jakość płyt kompaktowych; najlepsza konfiguracja dla większości użytkowników. Typowe zastosowania; podobne do kodowania umiarkowanie trudnego lub trudnego materiału z parametrem CBR równym 128 kbps
Normal/High	160 kb/s	Mono, Joint Stereo, Stereo	Jakość archiwum; wysoka jakość dźwięku stereo (większe rozmiary plików). Kompromis pomiędzy ustawieniem Normal i High.
High	192 kb/s	Mono, Joint Stereo, Stereo	Jakość archiwum; najwyższa jakość dźwięku przy nieograniczonych rozmiarach plików. Używaj tej konfiguracji, gdy nie musisz ograniczać rozmiarów plików, gdy dźwięk jest odtwarzany na wysokiej jakości sprzęcie i w odpowiednim otoczeniu. Możliwe również stosowanie korektorów widma podczas odtwarzania dźwięku.
Very High	224 kb/s	Mono, Joint Stereo, Stereo	Jakość archiwum; najwyższa jakość dźwięku przy nieograniczonych rozmiarach plików.
Ultra High	256 kb/s	Mono, Joint Stereo, Stereo	Jakość archiwum; najwyższa jakość dźwięku przy nieograniczonych rozmiarach plików.

Ekstrakcja dźwięku z pliku edycyjnego .FLA

Wyobraź sobie taką sytuację — posiadasz plik .FLA zawierający dźwięki, lecz utraciłeś pierwotne pliki dźwiękowe lub nie są one już dostępne. Oto w jaki sposób możesz wyekstrahować dźwięki z pliku edycyjnego .FLA:

(((uwaga))) Niestety przedstawionego tu procesu nie można przeprowadzić na komputerze Macintosh. Jednak użytkownicy programu QuickTime Pro mogą rozwiązać ten problem, eksportując film Flasha w formacie QuickTime Video, a następnie ekstrahując kanał dźwiękowy za pomocą programu QuickTime Pro.

1. Utwórz kopię zapasową. Jeśli pierwotny plik nosi nazwę film.fla, możesz zapisać jego kopię pod nazwą film_ekstrakcja.fla.

2. Utwórz nową warstwę na listwie czasowej filmu, na najwyższej pozycji stosu warstw. Nadaj jej nazwę ekstrakcja dźwięku. Umieść na tej warstwie dziewięć pustych ujęć, zaznaczając klatkę numer 10 i wciskając klawisz F5. (Jeśli dźwięk jest długi, umieść na warstwie odpowiednio więcej ujęć).

3. Usuń wszystkie pozostałe warstwy.

4. Otwórz bibliotekę i znajdź dźwięk, który chcesz wyekstrahować z pliku. Niech w naszym przykładzie dźwięk nosi nazwę Buzz.wav. Zwróć uwagę, że pozostałe elementy biblioteki nie są istotne w tym procesie, ponieważ Flash eksportuje tylko te elementy, które są używane w filmie.

5. Kliknij dwukrotnie ikonę dźwięku Buzz.wav, by otworzyć okno dialogowe Sound Properties. Ustaw parametr Compression na opcji Default (jeśli jest ustawiony na innej opcji). Dzięki temu biblioteka nie będzie modyfikowała dźwięku podczas eksportu. Zwróć uwagę na informacje o pliku, wyświetlane po prawej stronie okna podglądu, ponieważ już kilka kroków dalej będziesz je sprawdzał (rysunek 16.5).




Rysunek 16.5. Okno dialogowe Sound Properties, otwierane z biblioteki, wyświetla informacje na temat pierwotnego pliku dźwiękowego

6. Kliknij pierwsze ujęcie warstwy ekstrakcja dźwięku, by je zaznaczyć. Powinno to być jedyne ujęcie kluczowe na jedynej warstwie dokumentu.

7. Gdy ujęcie kluczowe jest zaznaczone, przeciągnij dźwięk Buzz.wav z biblioteki na obraz. Przy założeniu, że dźwięk jest krótki, jego przebieg pojawi się w całości w dziesięciu ujęciach warstwy ekstrakcja dźwięku.

8. Otwórz okno dialogowe Publish Settings i upewnij się, że opcja Override Sound Settings na zakładce Flash nie jest zaznaczona.

9. Teraz możemy przystąpić do ekstrakcji dźwięku Buzz.wav z pliku .FLA. Utworzyliśmy dokument .FLA, który ignoruje wszystkie elementy zawarte w bibliotece oprócz interesującego nasz dźwięku i poinstruowaliśmy Flasha, by honorował wszystkie pierwotne parametry dźwięku. Wybierz polecenie File/Export Movie i w oknie, które się pojawi, wybierz katalog, podaj nazwę pliku i wybierz jego format — w tym przypadku format WAV Audio. Kliknij przycisk Save (Zapisz).

10. Pojawi się okno dialogowe Export Window WAV z parametrami dźwięku. Jeśli wykonałeś poprawnie wszystkie poprzednie kroki, w polu Sound Format powinny się pojawić dokładnie takie same parametry, jakie odczytałeś w oknie Sound Properties w kroku 5. Jeśli wyświetlane parametry są inne, wróć do Flasha i sprawdź poprawność wszystkich kroków. Jeśli wszystko się zgadza, kliknij OK. Flash wyeksportuje plik .WAV zawierający wyekstrahowany dźwięk.

Omówienie kilku zagadnień związanych z dźwiękiem musimy odłożyć do czasu, gdy omówimy rozszerzone możliwości języka ActionScript Flasha 5. W rozdziale 19., „Sterowanie klipami filmowymi” znajdziesz omówienie poniższych zagadnień:

• Jak sprawdzić czy we Flashu jest odtwarzany dźwięk? Pomimo ogromnych możliwości języka ActionScript Flasha 5 nie ma metody, która pozwalałaby sprawdzić, czy w danej chwili jest odtwarzany dźwięk. Znaleźliśmy proste rozwiązanie tego problemu, w którym korzystamy z obiektów typu Smart Clip, jednej z nowości Flasha 5.

• Sterowanie dźwiękiem we Flashu 5. Obiekt Sound Flasha 5 umożliwia sterowanie panoramą i głośnością dźwięku. Ekspert Jay Vanian pokaże nam w swoim ćwiczeniu, jak sprawić by dźwięk z niesłychanym realizmem oddalał się i przybliżał oraz wędrował pomiędzy lewym i prawym głośnikiem, śledząc odbijającą się piłkę do koszykówki podążającą za kursorem myszy na wirtualnym boisku do koszykówki.

• Wczytywanie dźwięków z biblioteki. Korzystając z możliwości biblioteki Flasha oraz klipów filmowych, możemy pobierać dźwięki z biblioteki oraz uruchamiać i przerywać ich odtwarzanie. Metoda soundLib, utworzona przez Roberta, umożliwia odtwarzanie dźwięków zawartych w bibliotece na żądanie.

Podsumowanie

• Zakładka Flash okna dialogowego Publish Settings zawiera parametry kompresji dźwięków w filmach Flasha. Parametry te dotyczą wszystkich dźwięków w filmie, dla których nie ustawisz indywidualnych parametrów kompresji w bibliotece.

• Zaznaczając opcję Override sound settings na zakładce Flash okna dialogowego Publish Settings, możesz zignorować indywidualne parametry dźwięków ustawione w bibliotece i zastosować globalne ustawienia kompresji wobec wszystkich dźwięków w filmie.

• Flash 5 umożliwia kompresowanie dźwięku w formacie MP3. Format ten zapewnia jakość dźwięku zbliżoną do jakości płyt kompaktowych.

• Pliki MP3 o gęstości strumienia bitowego poniżej 20 kb/s dają dźwięk niskiej jakości. Wybierz gęstość strumienia z przedziału od 20 do 32 kb/s, by uzyskać akceptowalną jakość przy maksymalnej redukcji rozmiaru pliku.

• Choć kompresja MP3 zapewnia najlepszą jakość dźwięku przy najmniejszych rozmiarach plików, format ten nie jest zgodny z odtwarzaczami Flasha 3. Możesz utworzyć dwie wersje filmu Flasha — jedną korzystającą z kodowania dźwięku w formacie ADPCM i drugą korzystającą z kompresji MP3. Obie wersje powinny być udostępnione odbiorcom w Internecie, z możliwością wyboru. Możesz też wyposażyć swoją witrynę w automatyczny detektor wersji odtwarzacza Flash Player, który bez udziału użytkownika wybierze odpowiednią wersję filmu.

• Użyj biblioteki do indywidualnego ustawienia parametrów kompresji poszczególnych dźwięków filmu.

• Okno dialogowe Sound Properties otwierane z biblioteki umożliwia testowanie ustawionych parametrów kompresji dźwięku i przesłuchiwanie rezultatów. Ponadto wyświetla ono użyteczne informacje na temat rozmiaru pliku i stopnia kompresji.

• Pliki dźwiękowe VBR MP3 (o zmiennej gęstości strumienia bitowego) można importować do Flasha i umieszczać w końcowym filmie bez modyfikowania kompresji; jednakże Flash nie potrafi samodzielnie przeprowadzić kompresji MP3 w trybie VBR.

• Zgubione lub utracone pliki dźwiękowe, które zostały osadzone w pliku .FLA, można odzyskać, ekstrahując je z tego pliku bez obniżania ich pierwotnej jakości.

• Dźwięki Flasha można skonwertować na ścieżki dźwiękowe QuickTime w filmach QuickTime Flash. Gdy tworzysz filmy w formacie QuickTime Flash, możesz korzystać z kompresorów audio dostępnych w architekturze QuickTime.

2 Część I ♦ Podstawy obsługi systemu WhizBang (Nagłówek strony)

2 Dokument2

DO składu> Pomijam następny akapit (Cross-Reference). Jest to absurdalny odnośnik, który odnosi się do rozdziału na temat programów Director i Dreamweaver.

Uwaga do językowej — proszę nie zmieniać kbps na kb/s, także w tabelce poniżej — jest to opis opcji programu

DO składu> Jest to kolejna czynność, więc można ją umieścić w kolejnym punkcie.

---