Rozdział 7.

W tym rozdziale

• Unikanie kłopotów z wyświetlaniem czcionkami

• Problemy z przenoszeniem projektów między PC i Mac-em

• Praca z narzędziem Text Tool i polami tekstowymi

• Wykorzystanie paneli Character, Paragraph i Text Options

• Używanie pól tekstowych typu statycznego (Static Text), dynamicznego (Dynamic Text) oraz z tekstem wprowadzanym przez odbiorcę (Input Text)

• Przekształcanie znaków i manipulowanie tekstem

Tekst

Tekst jest ważnym nośnikiem informacji w filmach Flasha. W niniejszym rozdziale wyjaśnimy, jak używać narzędzi do pracy z tekstem i jak unikać problemów związanych z wyświetlaniem czcionek.

Problemy z wyświetlaniem czcionek

We Flashu możemy używać czcionek typu TrueType, Type 1 PostScript oraz czcionek opartych na mapach bitowych. Chociaż Flash eksportuje informacje o czcionkach wykorzystanych w projekcie, niekiedy czcionki mogą być wyświetlane niewłaściwie na różnych platformach sprzętowych — a jeśli odbiorca nie posiada zainstalowanych w swoim systemie odpowiednich czcionek, problemy mogą wystąpić nawet w przypadku tej samej platformy sprzętowej. Często jest to spowodowane faktem, że chociaż dana czcionka jest poprawnie wyświetlana w edytorze Flasha, program nie potrafi sobie poradzić z prawidłowym wyeksportowaniem tekstu. Jednym ze sposobów, które pozwalają to sprawdzić, jest włączenie i wyłączenie wygładzania tekstu na ekranie (polecenie View/Antialias Text). Jeśli w trybie Antialias Text krawędzie czcionki nie są wygładzone, oznacza to, że nie zostanie ona wyeksportowana poprawnie.

Kłopotów z wyświetlaniem czcionek można uniknąć używając czcionek _sans, _serif i _typewriter, które dostępne są z poziomu podmenu Text/Font i w palecie Character. Po wybraniu jednej z tych czcionek, odtwarzacz filmu Flasha użyje odpowiednika wybranej czcionki zainstalowanego na komputerze odbiorcy. Na przykład odpowiednikiem dla czcionki typu _sans zazwyczaj będzie czcionka Arial lub Helvetica, dla czcionki _serif będzie to czcionka Times lub Times New Roman, natomiast czcionce _typewriter odpowiadać będzie czcionka Courier. Ponieważ wykorzystuje się tutaj czcionki zainstalowane lokalnie na komputerze odtwarzającym film, rozmiary pliku Flasha mogą zostać znacznie zmniejszone, ponieważ nie jest konieczne zapisanie pełnej informacji o czcionce w pliku .SWF. Oczywiście mniejszy plik oznacza też krótszy czas przesyłania go w sieci.

Dla wymienionych wyżej czcionek charakterystyczne jest to, że są one zawsze dostępne, przyspieszają proces przesyłania i ładowania filmu, nigdy nie ulegają obrotom i mogą czasem różnić się wielkością w różnych wersjach odtwarzaczy. Czcionek _sans, _serif i _typewriter możesz używać dla pól tekstowych i napisów, w których nie jest konieczne wygładzanie (antialiasing).

Wskazówka

Innym sposobem na uniknięcie kłopotów z wyświetlaniem czcionek na różnych systemach jest rozbicie tekstu (przekształcenie go w obiekt graficzny), czyli użycie polecenia Break Apart. Rozbijanie tekstu jest niezbędne jeśli chce się uzyskać efekty opisane w rozdziale 10., zatytułowanym „Rysowanie we Flashu”). Musisz jednak pamiętać, że rozbicie tekstu zazwyczaj oznacza też znaczne zwiększenie wielkości pliku, więc używaj tego rozwiązania oszczędnie. Oprócz tego, po rozbiciu tekstu nie jest możliwa jego edycja przy użyciu narzędzi tekstowych — cały tekst musi więc zostać napisany bezbłędnie i doprowadzony do ostatecznej postaci zanim użyjesz polecenia Break Apart i zaczniesz tworzyć efekty specjalne.

Ponieważ Flash jest programem opierającym się na grafice wektorowej, pozwala on bez większych problemów łączyć pola tekstowe z innymi elementami prezentacji. W zwykłych polach tekstowych nie jest konieczne przekształcanie czcionek w mapy bitowe. Pliki .SWF Flasha zawierają informacje pozwalające na poprawne wyświetlenie tekstu w przeglądarkach.

Problemy z czcionkami na Mac-u

Czcionki z grupy Adobe PostScript zazwyczaj funkcjonują na Mac-u bez żadnych problemów. Czasem jednak, gdy czcionka nie jest prawidłowo zainstalowana, może być wyświetlana dobrze w pliku .FLA, natomiast po wyeksportowaniu filmu będzie wyświetlana niewłaściwie. Często jest to spowodowane faktem, że edytor Flasha wykorzystuje tak zwane czcionki ekranowe (screen fonts) i jeśli plik, do którego odwołuje się czcionka ekranowa nie zostanie odnaleziony, stwarza to problemy z jej wyświetlaniem.

Problemy z czcionkami na PC

Na komputerach PC można natknąć się kłopoty podczas wykorzystywania czcionek typu Adobe PostScript, używanych z narzędziem Adobe Type Manager. Z tego powodu zaleca się, by użytkownicy PC ograniczali się we Flashu do czcionek typu TrueType. Jest to szczególnie istotne w przypadku tekstu akapitowego (block text). Gdy jednak rozbijesz tekst akapitowy poleceniem Break Apart, ostatnia uwaga przestaje być aktualna, ponieważ po rozbiciu wszystkie znaki i tak są przekształcane do postaci graficznej i stanowią zbiór wektorowych kształtów eksportowanych później w pliku .SWF. Główną wadą rozbijania tekstu jest jednak to, że znacznie zwiększa się wtedy wielkość pliku i nie można przeprowadzać dalszej edycji tekstu.

Problemy z przenoszeniem projektów pomiędzy różnymi platformami

Czasem projekt utworzony na Mac-u, po otwarciu na komputerze PC wyświetla czcionkę Times w miejsce wszystkich czcionek wykorzystanych w oryginale. Nie jest to nic dziwnego — przynajmniej jeśli weźmie się pod uwagę fakt, że Flash stara się pomóc ci w rozwiązaniu pewnych problemów — ponieważ Flash wie, że nie posiadasz danych czcionek zainstalowanych w systemie.

Jeśli zaznaczysz pole z tekstem akapitowym, zauważysz, że w panelach Flasha wyświetlana jest nazwa oryginalnej czcionki, nawet jeśli program zastąpił ją czcionką Times. Dopóki nie przeprowadzisz edycji tekstu, Flash będzie próbował odwołać się do zadeklarowanej czcionki. Na komputerach Mac i PC możesz mieć zainstalowane te same czcionki, często w ich nazwach występują nieznaczne różnice. Zazwyczaj jest to dodatkowa spacja lub podkreślenie w nazwie czcionki.

!!!!!!!!!Początek szarej ramki

Literatura do głębszych studiów w typografii

Chociaż Flash oferuje takie możliwości w zakresie typografii, które zadowolą 90 procent populacji Internetu, niestety wielu twórców wykorzystujących Flasha bagatelizuje znaczenie odpowiedniego doboru i stosowania czcionek w swoich prezentacjach. Jeśli nie zaznajomiłeś się jeszcze z tą dziedziną, polecam ci dwie znakomite pozycje literaturowe:

The Non-Designer's Type Book (Berkeley: Peachpit Press, 1998), autorstwa Robina Williamsa. Jest to obowiązkowa lektura dla każdego, kto chce podnieść jakość swoich projektów o przynajmniej jeden poziom do góry.

The Elements of Typographic Style (Vancover, B.C.: Hartley & Marks, 1997), autorstwa Roberta Bringhursta. Jest to podręcznik typografii i graficznego projektowana książek, który zawiera wykazy znaków typograficznych i obecnie dostępnych czcionek cyfrowych, a także słowniczek terminów związanych z tą dziedziną.

!!!!!!!!!!!!Koniec szarej ramki

Narzędzie Text Tool

Narzędzia tego używamy do tworzenia i edycji tekstu. Chociaż Flash nie jest w gruncie rzeczy ani programem do rysowania (jak na przykład Freehand), ani programem do edycji i składu tekstów, jego rozwiązania w tym zakresie są dobrze przemyślane i funkcjonalne. Narzędzie Text Tool (zobacz rysunek 7.1) daje szerokie możliwości jeśli chodzi o wprowadzanie, formatowanie i edycję tekstu. Chociaż sama ikona narzędzia Text Tool znajduje się w przyborniku (Tools), funkcje służące do operowania na tekście znajdują się na trzech panelach: Character, Paragraph i Text Options.

Rysunek 7.1. Narzędzie Text Tool nie posiada dodatkowych opcji w przyborniku

Wskazówka

Kroplomierza (narzędzia Dropper Tool) można używać do kopiowania właściwości tekstu: kliknij dane pole tekstowe, a wszystkie jego atrybuty formatowania zostaną skopiowane i wykorzystane w następnym tworzonym przez ciebie tekście.

Odsyłacz

Jeśli tekst, który przygotowujesz, wymaga bardziej zaawansowanej edycji niż jest to możliwe przy użyciu Flasha, utwórz tekst w innym programie (na przykład Freehand lub Illustrator), a następnie zaimportuj go do Flasha. Więcej na temat takich rozwiązań przeczytasz w rozdziale 31., „Programy do obróbki grafiki wektorowej”.

Pole z tekstem jest przez większość narzędzi Flasha traktowane jako pojedynczy obiekt. Oznacza to, że narzędziem Text Tool możesz modyfikować poszczególne litery, wyrazy i wiersze w obrębie pola tekstowego, natomiast jeśli pojedynczym kliknięciem zaznaczysz pole tekstowe, będziesz mógł wykonywać na nim operacje jak na jednolitym obiekcie.

Praca z polami tekstowymi we Flashu

Pola tekstowe we Flashu można podzielić na trzy kategorie: etykiety (label text), bloki z tekstem akapitowym (block text) oraz pola, których zawartość może być modyfikowana przez użytkownika (editable text) — możesz je obejrzeć na rysunku 7.2. Ostatnie, czwarte pole na rysunku to pole typu editable text po rozciągnięciu go na ekranie.

Rysunek 7.2. Przykłady różnych pól tekstowych Flasha, od góry do dołu: A — etykieta (label text), B — tekst akapitowy (block text), C — tekst definiowany przez użytkownika (editable text), D — pole z tekstem użytkownika po zmianie rozmiarów

Każdy rodzaj pola tekstowego posiada pewne cechy charakterystyczne:

 Etykieta (label text). W tym przypadku Flash dopasowuje rozmiar pola do wpisywanego tekstu, zwiększając je w miarę wprowadzania nowych znaków. Jak możesz zobaczyć na górze rysunku 7.2, pole takie posiada okrągły uchwyt w prawym górnym narożniku. Aby utworzyć pole typu label text, kliknij w oknie roboczym po włączeniu narzędzia Text Tool i wprowadź tekst. Jeśli nie będziesz przy tym przechodził do nowych wierszy, pole może wyjść poza prawą krawędź obszaru roboczego filmu. Gdy to następuje, tekst nie jest tracony. Aby wyświetlić go w całości, przenieś odpowiednie fragmenty do nowych wierszy klawiszem Enter, przesuń pole tekstowe, albo wybierz polecenie View/Work Area z listwy menu, dzięki czemu widok zostanie dopasowany do rozmiarów pola.

 Tekst akapitowy (block text). Flash tworzy ramkę dla tekstu akapitowego gdy przeciągniesz kursorem w obszarze roboczym po włączeniu narzędzia Text Tool. Jak widać w drugim przykładzie z rysunku 7.2, pole z tekstem akapitowym posiada kwadratowy uchwyt w prawym górnym rogu. Szerokość tego pola jest sztywno ustalana i wiersze tekstu automatycznie łamane są w celu dopasowania tekstu do pola. Aby utworzyć ramkę o zadanej szerokości, wystarczy włączyć narzędzie Text Tool i przeciągnąć kursorem w obszarze roboczym. Gdy następnie wprowadzasz tekst, wiersze są automatycznie łamane i pole rozciąga się w dół w miarę dodawania nowych wierszy.

 Tekst definiowany przez użytkownika (editable text). Zawartość pola editable text może się zmieniać w wyniku akcji wykonywanych przez użytkownika. Na przykład użytkownik może wprowadzać z klawiatury hasło lub inny tekst w formularzu. Jak widać w dwóch dolnych przykładach z rysunku 7.2, pole editable text posiada kwadratowy uchwyt w prawym dolnym rogu, przy pomocy którego można zmienić rozmiar pola. Pole editable text tworzymy po wybraniu pozycji Dynamic Text lub Input Text z listy w górze panelu Text Options. Następnie należy kliknąć i przeciągnąć kursorem w obszarze roboczym, definiując rozmiary pola. Ponieważ wykorzystanie pól tekstowych tego typu w sposób interaktywny wymaga szerszego omówienia, poświęcono mu miejsce w rozdziale 25., „Formatowanie tekstu w polach tekstowych Flasha”.

Pole tekstowe label text może zostać przekształcone w pole z tekstem akapitowym (block text). Umieść kursor nad okrągłym uchwytem w prawym górnym narożniku pola. Pojawi się strzałka z dwoma grotami, zaznaczając, że możesz zmodyfikować szerokość pola. Przeciągnij kursorem, dzięki czemu zmienisz szerokość pola. Gdy zwolnisz przycisk myszy, uchwyt w narożniku zmieni swój kształt z okrągłego na kwadratowy, co oznacza, że zawartość pola została przekształcona w tekst akapitowy (block text). Aby zmienić pole z powrotem w pole label text, wykonaj podwójne kliknięcie na kwadratowym uchwycie.

Wskazówka

Nie wiadomo, czy pole zawiera etykietę (label text) czy tekst akapitowy (block text)? Aby się tego dowiedzieć, należy przejść do trybu edycji tekstu. W tym celu wykonaj podwójne kliknięcie pola narzędziem Arrow Tool lub raz kliknij po włączeniu narzędzia Text Tool.

Praca z panelem Character

Panel Character, pokazany na rysunku 7.3, wyświetlany jest po kliknięciu odpowiedniej ikony na listwie w dole ekranu, a także po wybraniu polecenia Window/Panels/Character. Głównym elementem tego panelu jest rozwijana lista Font, na której dokonujemy wyboru czcionki tekstu.

Rysunek 7.3. Panel Character jest jednym z trzech paneli wykorzystywanych do operacji na tekście

Wskazówka

Panel Character można także wyświetlić poprzez użycie skrótu klawiszowego Ctr+T (Command+T).

 Brak bocznego menu. Panel Character nie posiada dodatkowych opcji ani poleceń. Ikona w prawym górnym rogu panelu jest tylko „atrapą”.

 Lista dostępnych czcionek (Font). Gdy narzędzie Text Tool zostanie uaktywnione, lista ta wyświetla nazwę bieżącej czcionki. Po rozwinięciu listy (w tym celu należy kliknąć kursorem w jej obrębie), możesz wybrać czcionkę, która zostanie przypisana następnemu tekstowi, jaki utworzysz. Jeśli zaś chcesz zmienić czcionkę już wprowadzonego tekstu, zaznacz go i wybierz odpowiednią pozycję z listy Font. Kiedy wybierasz daną pozycję z listy, pojawia się małe okienko, w którym ilustrowany jest wygląd znaków czcionki.

Wskazówka

Czcionkę tekstu można także zmieniać z poziomu górnej listwy menu, rozwijając podmenu Text/Font. Zaletą tej metody jest to, że lista jest tutaj wyświetlana w obszerniejszym oknie i łatwiej jest przejrzeć wszystkie czcionki. Wadą jest to, że nie można obejrzeć podglądu czcionki zanim się ją wybierze.

 Kolor tekstu. Po kliknięciu przycisku z próbką koloru możesz zmienić kolor tekstu wybierając jedną z gotowych próbek, wpisując składowe koloru ręcznie, a także pobierając dowolny kolor z okna programu przy użyciu kursora kroplomierza.

 Kerning. Jeśli czcionka zawiera informacje o kerningu (wyrównywaniu odstępów między znakami), możesz włączyć tę opcję i uaktywnić kerning.

 Pogrubienie i kursywa. Pogrubienie (Bold — ikona z literą B) pozwala włączać i wyłączać pogrubienie liter. W podobny sposób działa ikona kursywy (Italic — litera I).

Uwaga

Wiele programów komputerowych (w tym także Flash), które operują na tekście, pozwala używać „wymuszonego” pogrubienia i kursywy, co czasem prowadzi do nieporozumień. Każda czcionka posiada podstawowy zestaw znaków (Normal). Kształty znaków w wersji pogrubionej (Bold) różnią się od tych z wersji podstawowej — nie chodzi więc o proste powiększenie znaków. Podobnie jest w przypadku kursywy — nie polega ona wyłącznie na prostym geometrycznym pochyleniu liter. Tak przynajmniej jest w przypadku dobrze dopracowanych czcionek, w których wersja pogrubiona zawsze będzie wyglądała znacznie lepiej niż wersja Normal ze zwiększoną grubością konturu. Właściwa wersja pogrubiona i pochylona zazwyczaj jest odpowiednio nazywana i znajduje się na liście jako osobna czcionka.

 Rozmiar czcionki. Znajduje się tu pole numeryczne oraz ikona wyświetlająca suwak pozwalający zmienić wielkość czcionki. Gdy aktywne jest narzędzie Text Tool, w polu numerycznym widać bieżący rozmiar czcionki. Rozmiar ten możesz zmienić albo wpisując z klawiatury odpowiednią liczbę w polu z rozmiarem, albo przeciągając suwakiem dostępnym po kliknięciu ikony po prawej stronie pola.

 Odstępy między znakami (Tracking). Pośród wielu innych możliwości dotyczących edycji tekstu, Flash pozwala ręcznie ustalić odległości pomiędzy sąsiadującymi ze sobą znakami. Aby to zrobić, należy zaznaczyć odpowiedni fragment tekstu i wprowadzić wartość w polu numerycznym, bądź użyć suwaka rozwijanego po prawej stronie pola. W górnym menu Text znajduje się też podmenu Tracking, które ma tę zaletę, że zmiany odstępów między znakami można tu przeprowadzać zarówno dla zaznaczonego fragmentu tekstu, jak i dla pary znaków leżących po lewej i po prawej stronie kursora:

o Zmniejszenie odstępów o pół piksela. Aby zmniejszyć odstępy znaków o pół piksela, naciśnij Ctrl+Alt+strzałka w lewo (Command+Option+strzałka w lewo).

o Zmniejszenie odstępów o dwa piksele. W celu zmniejszenia odstępów o dwa piksele, naciśnij Ctrl+Shift+Alt+strzałka w lewo (Command+Shift+Option+strzałka w lewo).

o Zwiększenie odstępów o pół piksela. Aby zwiększyć odstępy między znakami o pół piksela, naciśnij Ctrl+Alt+strzałka w prawo (Command+Option+strzałka w prawo).

o Zwiększenie odstępów o dwa piksele. Jeśli chcesz zwiększyć odstępy znaków o dwa piksele, naciśnij Ctrl+Shift+Alt+strzałka w prawo (Command+Shift+Option+strzałka w prawo).

o Przywrócenie pierwotnych odstępów między znakami. Aby przywrócić pierwotne odstępy między znakami, naciśnij Ctrl+Alt+strzałka w górę (Command+Option+strzałka w górę).

 Przesunięcie linii bazowej tekstu. Na rozwijanej liście znajdują się tutaj trzy pozycje. Normal to domyślne wypoziomowanie tekstu, natomiast pozycje Superscript i Subscript pozwalają uzyskać odpowiednio podniesienie tekstu (indeks górny) lub obniżenie (indeks dolny) względem linii bazowej tekstu.

 Pole odsyłacza URL. Dzięki temu polu możemy przypisać tekstowi rolę odsyłacza pod określony adres URL. W tym celu należy najpierw zaznaczyć tekst w obszarze roboczym, a następnie wprowadzić adres internetowy w polu URL.

Na rysunku 7.4 pokazano kilka zastosowań panelu Character — wybieranie i podgląd czcionki oraz zmianę jej rozmiaru. Po lewej stronie widać pole z zaznaczonym na czarno tekstem akapitowym (napis „macromedia”), którego czcionka z _sans zmieniana jest na Lithos Regular. Jak możesz zauważyć w okienku z podglądem czcionki, wyświetla się tu zaznaczony tekst, a nie nazwa czcionki, która byłaby widoczna gdybyśmy nie zaznaczyli żadnego tekstu. Po prawej widać efekt zwiększenia wielkości czcionki przy pomocy suwaka służącego do tego celu. Gdy drastycznie zwiększył się rozmiar czcionki, kolejne litery zostały automatycznie przeniesione do nowych wierszy, ponieważ nie mieściły się w ustalonej szerokości pola tekstowego block text. Na ekranie pozostała widoczna tylko litera „M”.

Rysunek 7.4. Efekty wykorzystania panelu Character

Wykorzystanie podmenu Style

Niektóre z ustawień z panelu Character są też dostępne jako style w podmenu Text/Style na górnej listwie menu. Znajdują się tutaj następujące pozycje:

o Plain (zwykły tekst) — Ctrl(Command)+Shift+P.

o Bold (pogrubienie) — Ctrl(Command)+Shift+B

o Italic (kursywa) — Ctrl(Command)+Shift+I

o Subscript (indeks dolny)

o Superscript (indeks górny)

Praca z panelem Paragraph

Panel Paragraph, widoczny na rysunku 7.5, jest dostępny bezpośrednio po wybraniu polecenia Window/Panels/Paragraph. Jeśli używasz domyślnie skonfigurowanego interfejsu Flasha, możesz kliknąć ikonę panelu Character na listwie w dole ekranu, a następnie kliknąć w nim zakładkę Paragraph, dzięki czemu wyświetli się panel Paragraph. Funkcje dostępne w tym panelu służą do wyrównywania zaznaczonych fragmentów tekstu i akapitów. Jeśli przed wprowadzeniem nowego tekstu zdefiniujesz odpowiednie ustawienia w panelu Paragraph, zostaną one przypisane tworzonemu następnie tekstowi.

Rysunek 7.5. Panel Paragraph służy do formatowania i wyrównywania zaznaczonego fragmentu tekstu lub akapitu

Wskazówka

Skrótem klawiszowym do panelu Paragraph jest Ctrl+Shift+T (Command+Shift+T).

 Brak bocznego menu. W panelu Paragraph nie występuje boczne menu. Ikona w prawym górnym rogu jest jedynie „atrapą”.

 Opcje wyrównania tekstu (Align). W górze panelu wyświetlane są cztery ikony pozwalające wyrównać tekst do lewej, do środka, do prawej lub wyjustować go. Gdy wykonujesz edycję tekstu, ikony pozwalają wyrównać tylko aktualnie zaznaczony akapit (akapity). Jeśli dopiero wprowadzasz tekst, możesz najpierw zdefiniować ustawienia, a wpisywany tekst zostanie do nich dopasowany.

 Prawy margines. W tym polu numerycznym (lub przy użyciu suwaka obok pola) ustawiasz odstęp pomiędzy tekstem a prawą krawędzią pola tekstowego. Domyślnie odstęp ten wyrażany jest w pikselach.

 Lewy margines. Definiujemy w identyczny sposób jak prawy margines — tym razem jednak określa się odstęp tekstu od lewej krawędzi pola tekstowego.

 Odstępy wierszy. W tym polu, lub za pomocą sprzężonego z nim suwaka, ustawiamy odstępy między wierszami. Domyślnie parametr ten jest wyrażany w punktach. Niezależnie od ustawień dla poszczególnych czcionek, odstęp danego wiersza zawsze mierzony jest do największego (najwyższego) znaku w tym wierszu.

 Wcięcie. Pole to, a także dostępny obok niego suwak, służy do określania wcięcia pierwszej linii akapitu (wcięcie domyślnie wyrażane jest w pikselach).

Na rysunku 7.6 pokazano zaznaczony fragment tekstu akapitowego, w którym zmodyfikowano ustawienia rozmiaru czcionki, koloru i innych atrybutów. Jak można zauważyć, dla dolnego wiersza włączono centrowanie w panelu Paragraph.

Rysunek 7.6. Wykorzystanie paneli Character i Paragraph do formatowania zaznaczonego tekstu

Uwaga

Domyślnie jednostki miary dotyczące marginesów i wcięć są zgodne z jednostkami wykorzystywanymi na linijkach (Rulers) projektu. Jednostki te (Ruler Units) można zmienić w oknie Movie Properties, dostępnym po wybraniu polecenia Modify/Movie z listwy menu, lub po użyciu skrótu klawiszowego Ctrl+M (Command+M).

Wykorzystanie podmenu Align

Niektóre ustawienia z panelu Paragraph dostępne są także w podmenu Text/Align na górnej listwie menu:

o Align Left (wyrównanie do lewej) — Ctrl(Command)+Shift+L.

o Align Center (centrowanie) — Ctrl(Command)+Shift+C.

o Align Right (wyrównanie do prawej) — Ctrl(Command)+Shift+R.

o Justify (justowanie) — Ctrl(Command)+Shift+J.

Praca z panelem Text Options

Panel Text Options można bezpośrednio wyświetlić poleceniem Window/Panels/Text Options. Jeśli zaś używasz domyślnego układu paneli, możesz kliknąć ikonę panelu Character na listwie w dole ekranu, a następnie w panelu tym kliknąć zakładkę Text Options i tym samym przejść do panelu Text Options. Jego zawartość zmienia się w zależności od tego, jakiego typu pole tekstowe wybrałeś na liście w górze panelu.

Wskazówka

Do panelu Text Options nie ma skrótu klawiszowego, jednak możesz zdefiniować własny skrót przy użyciu nowego we Flashu 5 okna Keyboard Shortcuts (Edit/Keyboard Shortcuts).

Jak widać na rysunku 7.7, gdy wybrany jest tekst typu statycznego (Static Text), w panelu Text Options znajdują się tylko dwie opcje (po lewej). Aby wybrać jeden z dwóch pozostałych typów pól tekstowych, kliknij rozwijaną listę w panelu Text Options.

Rysunek 7.7. Panel Text Options

Uwaga

Tak jak pozostałe panele związane z operacjami na tekście, tak i panel Text Options nie posiada bocznego menu podręcznego.

Test statyczny bez możliwości edycji (Static Text)

Domyślnie pola tekstowe tworzone (i wklejane) we Flashu są polami statycznymi. Dlatego też do zwykłego wyświetlania tekstu i większości podstawowych jego zastosowań nie jest w ogóle konieczne korzystanie z panelu Text Options. Niemniej jednak może pojawić się sytuacja, w której chcesz pozwolić odbiorcy nie tylko na przeczytanie tekstu, ale i na skopiowanie go do schowka. Możesz też zechcieć poprawić jakość tekstu wyświetlanego na ekranie, co również jest w niektórych przypadkach możliwe dzięki panelowi Text Options. W tych dwóch sytuacjach panel Text Options staje się niezastąpiony nawet dla tekstu typu Static Text:

 Możliwość zaznaczania tekstu (Selectable). Opcja ta umożliwia zaznaczanie tekstu kursorem na komputerze odbiorcy.

 Wykorzystanie lokalnych czcionek (Use Device Fonts). Ta niepozorna opcja jest kluczem do kiepsko udokumentowanego, ale potężnego udoskonalenia Flasha w zakresie obsługi tekstu. Ważne jest to, że opcja ta nie jest substytutem wyboru czcionki _sans, _serif lub _typewriter w palecie Character. Zamiast tego, stanowi ona ciekawą innowację jeśli chodzi o wykorzystanie popularnych czcionek bez konieczności ich osadzania w pliku z projektem. Dodatkowo uruchamia ona mechanizm poprawiający wizualną jakość tekstu przy małych wielkościach czcionki. Więcej informacji na ten temat znajdziesz w poniższej ramce.

!!!!!!!!!!!!!!!!!!Początek szarej ramki — w oryginale znajduje się ona na następnej stronie, ale dotyczy powyższego tekstu — uwaga tłumacza

Wykorzystanie lokalnych czcionek

Gdy włączysz opcję Use Device Fonts, czcionka nie jest osadzana w eksportowanym pliku Flasha — zapisywana tu jest tylko nazwa czcionki, rodzina (typ) czcionki — serif, sans serif, monospace — oraz inne informacje charakteryzujące czcionkę, co powoduje dodanie do pliku .SWF nie więcej niż 10 czy 15 bajtów danych. Informacje te są wykorzystywane w taki sposób, że odtwarzacz po stronie odbiorcy rozpoznaje, czy dana czcionka jest dostępna w systemie, czy też nie. Jeśli czcionka nie jest zainstalowana, system dobierze odpowiednik tej czcionki z grupy serif lub sans serif.

Jeśli nie włączysz opcji Use Device Fonts, w pliku osadzana jest znacznie większa ilość informacji, co daje rezultacie znacznie zwiększa objętość pliku.

Pomijając to, nawet jeśli na danym komputerze zainstalowana jest dana czcionka, wygląd tekstu będzie różny dla włączonej i dla wyłączonej opcji Use Device Fonts:

 Gdy czcionka jest zainstalowana a opcja Use Device Fonts zostanie włączona, znaki o niewielkich rozmiarach będą wyglądały lepiej niż bez użycia tej opcji. Wynika to z faktu, że znaki (także w przypadku czcionek _sans, _serif i _typewriter) nie będą wygładzane algorytmem antialiasingu, niezależnie od tego, czy czcionka występuje w systemie, czy też nie.

 Jeśli czcionka jest zainstalowana, ale nie włączysz opcji Use Device Fonts, znaki z tej czcionki zostają osadzane w pliku. Oznacza to, że cały tekst będzie wygładzany (niezależnie od faktu, że czcionka jest zainstalowana). Wygładzony tekst może wyglądać niezbyt dobrze przy niewielkich rozmiarach znaków.

Na koniec, aby przetestować działanie opcji Use Device Fonts na własnym komputerze, możesz uruchomić menedżer czcionek (o ile go posiadasz — większość osób projektujących na potrzeby Internetu używa jakiegoś menedżera czcionek), w którym powinieneś upewnić się, że wyłączona jest opcja Global Activation.

Najlepsze rezultaty stosowania opcji Use Device Fonts uzyskasz, gdy będziesz ograniczał się do czcionek, co do których masz pewność, że posiada je większość odbiorców twojego projektu, lub które mogą zostać zastąpione czcionkami _sans, _serif lub _typewriter bez psucia wyglądu projektu. W przeciwnym przypadku, gdy użyjesz rzadziej spotykanych czcionek, sugerujemy żebyś osadził czcionkę w pliku Flasha (to znaczy wyłączył opcję Use Device Fonts), bądź, szczególnie dla nagłówków i tytułów, rozbił tekst poleceniem Break Apart.

!!!!!!!!!!!!!Koniec szarej ramki

Jak można zaobserwować na rysunku 7.8, czcionka wybrana w tym przykładzie jest obecna w systemie. Różnice w wyświetlaniu napisu są skutkiem różnych ustawień w palecie Text Options dla tekstu typu Static Text. W górnym wierszu opcja Use Device Fonts została wyłączona. Dla dwóch kolejnych wierszy opcja ta jest włączona. W środkowym wierszu widać efekt włączenia opcji Global Activation w menedżerze czcionek systemu, natomiast w dolnym wierszu opcja Global Activation została wyłączona.

Rysunek 7.8. Rezultaty różnych ustawień dotyczących wyświetlania czcionki w systemie

Tekst z możliwością dynamicznej modyfikacji lub edycji przez użytkownika (Dynamic Text i Input Text)

Każdy tekst z punktu widzenia Flasha jest specyficznym obiektem — polem tekstowym. Oprócz statycznych komunikatów i napisów możliwe jest też jednak utworzenie pól tekstowych, których zawartość jest modyfikowana w wyniku akcji użytkownika lub wręcz wpisywana przez niego za pomocą klawiatury. Czasem więc pole tekstowe jest początkowo puste — na przykład w przypadku pola w formularzu lub pola do wpisania hasła sieciowego. Pole tego typu różni się od pól statycznych przede wszystkim tym, że posiada przypisaną zmienną reprezentującą zawartość pola. Pod nazwą zmiennej ukrywa się cała zawartość pola i dzięki tej nazwie program wie, który tekst wyświetlać w którym polu. We Flashu 5 występują dwa typy pól tekstowych, których zawartość może się zmieniać — pola typu Dynamic Text i pola typu Input Text. Obydwa typy opisane są w następnych podrozdziałach.

Odsyłacz

Zawartość pola Dynamic Text lub Input Text przechowywana jest w zmiennej o określonej nazwie. W zależności od ustawień pola, jego zawartość może być zaznaczana, poddawana edycji lub pośrednio zmieniana przez użytkownika (na przykład w wyniku wykonania określonej akcji). Zaawansowane zastosowania pól tego typu omówione są dokładniej w rozdziale 25., „Formatowanie tekstu w polach tekstowych Flasha”.

Pola typu Dynamic Text

Pola te często wyświetlają dane pobierane z serwerów. Popularnym zastosowaniem tych pól jest na przykład wyświetlanie cen towarów, wyników sportowych czy danych pogodowych. Twórcze wykorzystanie pól Dynamic Text może sprowadzić się do często zmienianych aforyzmów albo wierszy na stronie internetowej. Zawartość pola Dynamic Text może być pobierana z bazy danych, odczytywana z aplikacji działającej po stronie serwera, lub ładowana z innego filmu bądź pobierana z innego fragmentu tego samego projektu. Na rysunku 7.9 widać panel Text Options po wybraniu pozycji Dynamic Text z rozwijanej listy w górze panelu.

Rysunek 7.9. Pole typu Dynamic Text może wyświetlać dynamicznie uaktualniany tekst — na przykład notowania giełdowe, wyniki sportowe czy prognozę pogody

 Liczba wierszy tekstu. Możesz tu określić, czy pole tekstowe ma zawierać tylko jeden wiersz tekstu (Single Line), czy więcej wierszy (Multiline).

 Formatowanie HTML. Gdy włączysz tę opcję, Flash w polu Dynamic Text uwzględni formatowanie tekstu przy użyciu dopuszczalnych znaczników języka HTML. Możliwe jest definiowanie czcionki, stylu, odsyłaczy, akapitów i innych atrybutów, na które pozwalają znaczniki HTML. Po włączeniu opcji HTML uwzględniane jest też formatowanie określone w panelu Actions. Więcej informacji na ten temat znajdziesz w rozdziale 25., „Formatowanie tekstu w polach tekstowych Flasha”.

 Ramka i tło (Border/Bg). Włączenie tej opcji spowoduje otoczenie tekstu ramką i przypisanie mu odrębnego tła.

 Łamanie wierszy (Word wrap). Opcja ta dotyczy tekstu o wielu wierszach (Multiline) i pozwala na łamanie wierszy przy krawędzi pola tekstowego.

 Nazwa zmiennej (Variable). Tutaj wprowadzasz nazwę zmiennej reprezentującej zawartość pola tekstowego.

 Osadzanie czcionki. Flash 5 pozwala ustalić, ile znaków czcionki zostanie osadzonych w pliku i jakie znaki będzie mogło zawierać pole. Możesz tu dokonać wyboru spośród jednej z kilku możliwości: wszystkie znaki czcionki, tylko wielkie litery, tylko małe litery, tylko znaki specjalne lub tylko znaki wyszczególnione przez ciebie w polu na dole panelu Text Options.

!!!!!!!!!!!!!!Początek szarej ramki

Dopuszczalne znaczniki HTML

Dla tekstów w polachy Dynamic Text i Input Text możesz stosować następujące znaczniki HTML:

<A>	<P>	<FONT FACE>
<B>	<U>	<FONT SIZE>
<I>	<BR>	<FONT COLOR>

!!!!!!!!!!!!!!! Koniec szarej ramki

Ostrzeżenie

Znaczniki <B> i <I> mogą spowodować zniknięcie tekstu jeśli zapisujesz w pliku Flasha także czcionki. Wynika to z faktu, że pogrubiona lub pochylona wersja czcionki to z technicznego punktu widzenia zupełnie odrębna czcionka i tak właśnie jest interpretowana przez Flasha.

Pola typu Input Text

Gdy użytkownik ma wypełnić formularz, odpowiedzieć na pytanie lub wpisać hasło, należy zastosować pole typu Input Text. Na rysunku 7.10 widać panel Text Options po wybraniu pozycji Input Text z rozwijanej listy w górnej części panelu.

Rysunek 7.10. Pole Input Text posiada prawie identyczny zestaw właściwości jak pole typu Dynamic Text. Dodatkowym atrybutem jest pozycja Password (tekst wprowadzany jako hasło), dodana do listy z liczbą wyświetlanych wierszy

Oto znaczenie poszczególnych atrybutów pola typu Input Text:

 Sposób wyświetlania tekstu. Oprócz pojedynczego wiersza (Single Line) lub tekstu o wielu wierszach (Multiline), masz możliwość wyświetlania tekstu w postaci maskowanej — jako hasła (Password).

 Formatowanie HTML. Po włączeniu tej opcji Flash uwzględnia formatowanie HTML przypisane tekstowi i mogące definiować czcionkę, styl, odsyłacze, akapity i inne atrybuty dostępne przy użyciu dopuszczalnych znaczników HTML (zobacz poprzedni podrozdział na temat pól typu Dynamic Text).

 Ramka i tło (Border/Bg). Gdy włączysz tę opcję, do pola tekstowego dodawana jest ramka i tło.

 Maksymalna liczba znaków (Max. Chars.). Możesz tu ograniczyć liczbę znaków wpisywanych do pola typu Input Text. Po prostu wpisz odpowiednią liczbę zamiast domyślnej wartości 0 (która wbrew pozorom umożliwia wpisanie dowolnej liczby znaków). Jest to dość popularne rozwiązanie na przykład w przypadku haseł.

 Nazwa zmiennej (Variable). Zmienna o wprowadzonej nazwie reprezentuje zawartość pola tekstowego, dzięki czemu program może odwoływać się do tej zawartości i wykonywać na niej różne operacje.

 Osadzanie czcionki. Flash 5 pozwala ustalić, ile znaków czcionki zostanie osadzonych w pliku i jakie znaki będzie mogło zawierać pole. Możesz tu dokonać wyboru spośród jednej z kilku możliwości: wszystkie znaki czcionki, tylko wielkie litery, tylko małe litery, tylko znaki specjalne lub tylko znaki wyszczególnione przez ciebie w polu na dole panelu Text Options.

Nowa funkcja

Flash 5 umożliwia używanie czcionki jako elementu współdzielonej biblioteki (Shared Library), co oznacza, że w niektórych sytuacjach nie musisz osadzać czcionki. Dokładniej temat ten zgłębiono w rozdziale 20., „Doczytywanie filmów i biblioteki współdzielone”.

Zmiany kształtu i manipulowanie znakami tekstu

Oprócz wszystkich wcześniej wymienionych potężnych narzędzi do edycji tekstu, Flash daje też możliwość operowania na tekście przy użyciu narzędzi graficznych. Aby to zrobić, musisz przekonwertować tekst do postaci graficznej, otrzymując zbiór kształtów o określonych konturach i wypełnieniach. Wtedy możesz poddać tekst dowolnej obróbce graficznej. Znaki mogą być ze sobą grupowane (Group) lub przekształcane w symbole. Można też tworzyć z nimi dowolne animacje. Kiedy jednak przekształcisz tekst do postaci graficznej, nie możesz poddawać go dalszej edycji przy użyciu narzędzi tekstowych. Nawet jeśli pogrupujesz ze sobą poszczególne znaki i (lub) przekonwertujesz je w symbole, nie będziesz mógł już zmienić czcionki, kerningu czy formatowania akapitu. Więcej informacji na temat przekształcania, manipulowania i animowania tekstu znajdziesz w rozdziale 10., „Rysowanie we Flashu”, a także w rozdziale 11., „Animacje”. Na początek proponuję jednak kilka wskazówek i uwag na temat manipulowania tekstem we Flashu:

 Aby przekonwertować tekst w odpowiadające mu kontury i wypełnienia (inaczej mówiąc — rozbić tekst), wykonaj następujące czynności: Najpierw zaznacz odpowiednie pole tekstowe. Następnie wybierz polecenie Modify/Break Apart z górnej listwy menu. Jeśli chcesz cofnąć tę operację, wybierz polecenie Edit/Undo z listwy menu.

 Obracanie tekstu i rozbijanie go polecenie Break Apart możliwe jest tylko dla czcionek z konturami, takich jak czcionki typu TrueType.

 Na Mac-ach można rozbijać teksty pisane czcionkami postscriptowymi tylko wtedy, jeśli zainstalowany jest menedżer ATM (Adobe Type Manager).

 Czcionki oparte na mapach bitowych znikają z ekranu, jeśli próbujesz rozbijać teksty pisane takimi czcionkami.

 Przetestuj, czy czcionka jest oparta na mapach bitowych, używając do tego celu polecenia View/Antialias z górnej listwy menu. Jeśli tekst cały czas będzie wyświetlany z identycznymi, poszarpanymi krawędziami, oznacza to, że czcionka bazuje na mapach bitowych i zniknie po użyciu polecenia Break Apart.

Podsumowanie

 Chociaż mogą występować pewne niezgodności w przenoszeniu projektów pomiędzy różnymi platformami i systemami, Flash 5 pozwala dość łatwo tworzyć i eksportować tekst zarówno na komputerach PC, jak i na Mac-ach.

 Narzędzie Text Tool służy do tworzenia i edycji tekstu. Możliwości Flasha 5 w zakresie operowania na tekście rozwinęły się w stosunku do wcześniejszych wersji i zyskaliśmy dzięki temu szereg nowych rozwiązań.

 Narzędzie Text Tool oferuje szereg funkcji sterujących tworzeniem, pozycjonowaniem, formatowaniem i edycją tekstu.

 Najistotniejsze funkcje związane z pracą nad tekstami znajdują się w panelach Character, Paragraph i Text Options.

 Flash oferuje trzy typy pól tekstowych, które mogą stanowić bądź statyczne napisy i komunikaty (Static Text), bądź teksty zmieniające się dynamicznie (Dynamic Text), albo też teksty wprowadzane przez użytkownika (Input Text).

 Chociaż litery często posiadają dość skomplikowane kształty, możliwe jest rozbijanie tekstu (polecenie Break Apart) i modyfikowanie go jako obiektu graficznego — na przykład poprzez ręczne zmiany kształtu, morfing czy animację.

12

---