Rozdział 7.
Konfiguracja i administracja systemu Linux
Ten rozdział opisuje,[Author ID1: at Thu Nov 1 10:04:00 2001
] jak wykonywać powszechne zadania administracyjne. Za pomocą kilku prostych komend [Author ID1: at Thu Nov 1 10:04:00 2001
]poleceń [Author ID1: at Thu Nov 1 10:04:00 2001
]i edytora tekstowego możesz po[Author ID1: at Tue Nov 6 22:43:00 2001
]zmieniać wiele konfiguracyjnych [Author ID1: at Tue Nov 6 22:44:00 2001
]ustawień, które zostały wpr[Author ID1: at Tue Nov 6 22:44:00 2001
]owadzone [Author ID1: at Tue Nov 6 22:44:00 2001
]skonfigurowane [Author ID1: at Tue Nov 6 22:44:00 2001
]podczas instalacji systemu. Nauczysz się,[Author ID1: at Thu Nov 1 10:05:00 2001
] jak dodawać, usuwać i modyfikować konta użytkowników oraz jak dodawać pamięć wirtualną [Author ID1: at Thu Nov 1 10:05:00 2001
]swap oraz,[Author ID1: at Tue Nov 6 22:44:00 2001
][Author ID2: at Sat Nov 10 22:44:00 2001
] jak spowodować[Author ID1: at Thu Nov 1 10:05:00 2001
]co [Author ID1: at Thu Nov 1 10:05:00 2001
]zrobić[Author ID1: at Fri Nov 2 17:56:00 2001
],[Author ID1: at Thu Nov 1 10:05:00 2001
] aby system automatycznie montował systemy plików. Nie poznasz jednak żadnych poleceń konfigurujących usługi sieciowe ani też nie dowiesz się, [Author ID1: at Tue Nov 6 22:45:00 2001
]jak zarządzać siecią; [Author ID1: at Tue Nov 6 22:45:00 2001
] —[Author ID1: at Tue Nov 6 22:45:00 2001
] [Author ID2: at Sat Nov 10 22:45:00 2001
]te [Author ID1: at Tue Nov 6 22:45:00 2001
]tematy te [Author ID1: at Tue Nov 6 22:45:00 2001
]są przedstawione w rozdziałach 10.[Author ID1: at Thu Nov 1 10:05:00 2001
], [Author ID1: at Thu Nov 1 10:05:00 2001
]11.[Author ID1: at Thu Nov 1 10:06:00 2001
] [Author ID1: at Thu Nov 1 10:06:00 2001
] [Author ID1: at Tue Nov 6 22:45:00 2001
]
Administracja użytkownikami i grupami
W tej sekcji n[Author ID1: at Thu Nov 1 10:06:00 2001
]N[Author ID1: at Thu Nov 1 10:06:00 2001
]auczysz się,[Author ID1: at Thu Nov 1 10:06:00 2001
] jak wykonywać zadania zarządzania użytkownikami i grupami. Większość zadań administracyjnych systemu wymaga uprawnień użytkownika root. Dlatego w tej [Author ID1: at Tue Nov 6 22:51:00 2001
]tym [Author ID1: at Tue Nov 6 22:51:00 2001
]sekcji [Author ID1: at Tue Nov 6 22:52:00 2001
]podrozdziale [Author ID1: at Tue Nov 6 22:52:00 2001
]i w jej innych podsekcjach [Author ID1: at Tue Nov 6 22:52:00 2001
]przyjęto, że jesteś zalogowany jako root.
Tworzenie konta użytkownika
Do stworzenia [Author ID2: at Sat Nov 10 22:46:00 2001
]utworzenia [Author ID2: at Sat Nov 10 22:46:00 2001
]nowego konta użytkownika służy komenda [Author ID1: at Fri Nov 2 18:35:00 2001
]polecenie [Author ID1: at Fri Nov 2 18:35:00 2001
]adduser, która [Author ID1: at Fri Nov 2 18:35:00 2001
]które [Author ID1: at Fri Nov 2 18:35:00 2001
]posiada następującą składnię.
adduser nazwa użytkownika
G[Author ID1: at Thu Nov 1 10:06:00 2001
]g[Author ID1: at Thu Nov 1 10:06:00 2001
]dzie nazwa użytkownika [Author ID2: at Sat Nov 10 22:46:00 2001
][Author ID2: at Sat Nov 10 22:46:00 2001
]
[Author ID1: at Fri Nov 2 17:56:00 2001
]określa nazwę nowego użytkownika, któremu chcesz założyć konto. W trakcie wykonywania polecenia dodawania nowego użytkownika zostaniesz poproszony o wprowadzenie wymaganych informacji na jego temat.
Oto typowy przykład działania komendy [Author ID1: at Thu Nov 1 10:06:00 2001
]polecenia [Author ID1: at Thu Nov 1 10:06:00 2001
]adduser, który [Author ID1: at Thu Nov 1 10:06:00 2001
]k[Author ID1: at Thu Nov 1 10:06:00 2001
]tóre [Author ID1: at Thu Nov 1 10:06:00 2001
]tworzy nowe konto użytkownika o nazwie kubotek.
debain1:~# adduser kubotek
Adding user kubotek ...
Adding new group kubotek (1001).
Adding new user kubotek (1001) with new group kubotek.
Creating home directory /home/kubotek.
Copying files from /etc/skel
Changing password for kubotek
Enter the new password (minimum of 5, maximum of 8 characters) :
Please use a combination of upper and lower case letters and numbers.
Re-enter new password:
Password changed.
Changing the user information for kubotek.
Enter the new value, or press return for the default.
Full Name [ ]: Jan Kowalski
Room Number[ ]:
Work Phone [ ]:
Home Phone[ ]:
Other [ ]:
Is the information correct? [y/n] y
debian:~#
Zauważ, że linie[Author ID1: at Thu Nov 1 10:07:00 2001
]wiersze[Author ID1: at Thu Nov 1 10:07:00 2001
], gdzie wpisywane było hasło,[Author ID1: at Thu Nov 1 10:08:00 2001
] zostały nadpisane przez [Author ID1: at Thu Nov 1 10:08:00 2001
]kolejne linie[Author ID1: at Thu Nov 1 10:07:00 2001
]. Co więcej, [Author ID1: at Thu Nov 1 10:08:00 2001
]ze względów bezpieczeństwa hasła [Author ID1: at Thu Nov 1 10:08:00 2001
]nie są wyświetlane na konsoli podczas ich wpisywania [Author ID1: at Tue Nov 6 22:52:00 2001
](za pomocą komendy[Author ID1: at Thu Nov 1 10:08:00 2001
]przy użyciu polecenia[Author ID1: at Thu Nov 1 10:08:00 2001
] echo) na konsoli podczas ic[Author ID1: at Tue Nov 6 22:52:00 2001
]h wpisywania[Author ID1: at Tue Nov 6 22:52:00 2001
]. [Author ID1: at Tue Nov 6 22:53:00 2001
][Author ID1: at Tue Nov 6 22:53:00 2001
]
Zwróć również uwagę, że kilka pól informacyjnych zostało pominiętych, na przykład Room Number. Możesz wprowadzić te dane, jeśli uważasz, że się przydadzą, ale system i tak z nich nie korzysta i nawet nie wymaga ich wprowadzenia.
Uwaga
Podobni[Author ID1: at Tue Nov 6 22:53:00 2001
]e zwana komenda[Author ID1: at Thu Nov 1 10:09:00 2001
]polecenie —[Author ID1: at Thu Nov 1 10:09:00 2001
] useradd — [Author ID1: at Thu Nov 1 10:09:00 2001
]również tworzy nowe konto użytkownika, ale nie pyta o hasło ani o inne informacje, które musisz wprowadzić ręcznie.
Kiedy polecenie adduser zakłada konto nowego użytkownika, tworzy dla niego katalog domowy[Author ID2: at Sun Nov 11 09:11:00 2001
]macierzysty[Author ID2: at Sun Nov 11 09:11:00 2001
]. W poprzednim przykładzie,[Author ID2: at Sun Nov 11 09:11:00 2001
] komenda[Author ID1: at Thu Nov 1 10:09:00 2001
]polecenie[Author ID1: at Thu Nov 1 10:09:00 2001
] stworzyła [Author ID1: at Thu Nov 1 10:09:00 2001
]stworzyło [Author ID1: at Thu Nov 1 10:09:00 2001
]katalog /home/kubotek. Przenosi również pliki konfiguracyjne do tego katalogu z katalogu /etc/skel. Pliki te mają zazwyczaj nazwę zaczynającą się od kropki (.),[Author ID1: at Tue Nov 6 22:54:00 2001
] co oznacza, że są to pliki ukryte — zwykłe polecenie ls ich nie wyświetli. Użyj wtedy opcji -a dla [Author ID1: at Thu Nov 1 10:09:00 2001
]polecenia ls, aby je zobaczyć. Są to generalnie [Author ID1: at Thu Nov 1 10:09:00 2001
]zwykle [Author ID1: at Thu Nov 1 10:09:00 2001
]pliki tekstowe, których zawartość można obejrzeć w zwykłym [Author ID1: at Thu Nov 1 10:10:00 2001
]dowolnym [Author ID1: at Thu Nov 1 10:10:00 2001
]edytorze,[Author ID1: at Tue Nov 6 22:54:00 2001
] tekstowym, [Author ID1: at Thu Nov 1 10:10:00 2001
]takim jak np. [Author ID1: at Thu Nov 1 10:10:00 2001
]ae. Poprzez modyfikację zawartości tych plików,[Author ID1: at Thu Nov 1 10:10:00 2001
]
-->
możesz kontrolować operacje związanych z nimi aplikacji[Author:RiAG]
[Author ID2: at Sun Nov 11 09:12:00 2001
]. Na przykład,[Author ID1: at Thu Nov 1 10:10:00 2001
] plik .bashrc służy do kontrolowania działania powłoki BASH, o czym możesz przeczytać w rozdziale 13. „Podbój powłoki BASH”.
Zmiana nazwy użytkownika
Nazwę związaną z kontem użytkownika (userid) możesz zmienić za pomocą polecenia chfn:
chfn -f name [Author ID1: at Tue Nov 6 22:54:00 2001
]nazwa [Author ID1: at Tue Nov 6 22:54:00 2001
]nazwa_konta
G[Author ID1: at Thu Nov 1 10:10:00 2001
]g[Author ID1: at Thu Nov 1 10:10:00 2001
]dzie name[Author ID1: at Tue Nov 6 22:55:00 2001
] [Author ID1: at Tue Nov 6 22:55:00 2001
]nazwa[Author ID1: at Tue Nov 6 22:55:00 2001
] [Author ID1: at Tue Nov 6 22:55:00 2001
]oznacza nową nazwę konta,[Author ID1: at Thu Nov 1 10:11:00 2001
] a nazwa_konta określa dotychczasową [Author ID1: at Fri Nov 2 18:29:00 2001
]nazwę konta, które chcesz zmienić[Author ID1: at Fri Nov 2 18:30:00 2001
]. Jeśli nazwa zawiera spacje lub inne znaki specjalne, powinna zostać otoczona cudzysłowem (”). [Author ID1: at Fri Nov 2 18:30:00 2001
]("). [Author ID1: at Fri Nov 2 18:30:00 2001
]Na przykład, aby zmienić nazwę związaną z kontem kubotek na Jan Kowalski, wydaj następujące polecenie:
chfn -f "Jan Kowalski" kubotek
Zmiana hasła użytkownika
Od czasu do czasu należy zmienić swoje hasło, choćby po to,[Author ID1: at Thu Nov 1 10:11:00 2001
] by utrudnić innym włamanie do systemu. Jako administrator systemu musisz czasami zmienić hasło związane z konkretnym kontem użytkownika. Na przykład, n[Author ID1: at Tue Nov 6 22:56:00 2001
]iektórzy użytkownicy mają szczególny [Author ID1: at Tue Nov 6 22:56:00 2001
]dar do [Author ID1: at Tue Nov 6 22:56:00 2001
]zapominania haseł dostępu. A Ty [Author ID1: at Thu Nov 1 10:11:00 2001
]jako admin[Author ID1: at Thu Nov 1 10:11:00 2001
] [Author ID1: at Thu Nov 1 10:11:00 2001
]administrator [Author ID1: at Thu Nov 1 10:11:00 2001
]jesteś jedyną osobą, która może im pomóc.
Do zmiany hasła konta użytkownika (i swojego) służy polecenie passwd. Aby zmienić swoje hasło,[Author ID1: at Thu Nov 1 10:11:00 2001 ] wydaj polecenie:
passwd
Ta komenda[Author ID1: at Thu Nov 1 10:12:00 2001
]Polecenie[Author ID1: at Thu Nov 1 10:12:00 2001
] zmienia hasło aktualnie zalogowanego użytkownika. Nie musisz posiadać uprawnień użytkownika root, aby móc [Author ID1: at Tue Nov 6 22:56:00 2001
]wykonyw[Author ID1: at Tue Nov 6 22:56:00 2001
]ać polecenie passwd. Dlatego każdy użytkownik systemu może sobie sam zmieniać hasło,[Author ID1: at Thu Nov 1 10:12:00 2001
] bez pomocy administratora systemu. Użytkownik root może jednak zmienić hasło każdemu użytkownikowi. Oczywiście tylko root może wykonać coś takiego[Author ID1: at Thu Nov 1 10:12:00 2001
]taką operację[Author ID1: at Thu Nov 1 10:12:00 2001
] — pozostali użytkownicy mogą zmieniać tylko własne hasła.
Komenda [Author ID1: at Fri Nov 2 18:35:00 2001
]Polecenie [Author ID1: at Fri Nov 2 18:35:00 2001
]passwd aktywuje prosty
-->
dialo[Author:JAZ]
[Author ID1: at Tue Nov 6 22:57:00 2001
]g, który wygląda [Author ID1: at Tue Nov 6 22:57:00 2001
]przyjmuje [Author ID1: at Tue Nov 6 22:57:00 2001
]mniej więcej taką postać[Author ID1: at Tue Nov 6 22:57:00 2001
]:
$ passwd
Changing password for kubotek
Old password:
Enter the new password (minimum 5, maximum 8 characters).
Please use a combination of upper and lower case letters and numbers.
New password:
Re-enter new password:
Password changed.
Zwróć uwagę na restrykcje, jakimi jest objęte [Author ID1: at Thu Nov 1 10:12:00 2001
]objęty [Author ID1: at Thu Nov 1 10:12:00 2001
]wybieranie [Author ID1: at Thu Nov 1 10:12:00 2001
]wybór nowego[Author ID1: at Thu Nov 1 10:12:00 2001
] [Author ID1: at Thu Nov 1 10:12:00 2001
]hasła. Służą one do u[Author ID1: at Thu Nov 1 10:13:00 2001
]U[Author ID1: at Thu Nov 1 10:13:00 2001
]niemożliwiania[Author ID1: at Thu Nov 1 10:13:00 2001
]ją one[Author ID1: at Thu Nov 1 10:13:00 2001
] wprowadzania [Author ID1: at Thu Nov 1 10:13:00 2001
]wprowadzanie [Author ID1: at Thu Nov 1 10:13:00 2001
]haseł, które mogłyby zostać łatwo odgadnięte. Jeśli wprowadzisz hasło, które będzie się kłóciło z tymi zasadami, komenda [Author ID1: at Thu Nov 1 10:13:00 2001
]program [Author ID1: at Thu Nov 1 10:13:00 2001
]passwd odrzuci je, prosząc o ponowne wprowadzenie hasła.
Jako root możesz zmieniać hasła każdemu użytkownikowi systemu. Polecenie nie pyta wtedy o stare (obecne) hasło, tylko natychmiast pyta [Author ID1: at Thu Nov 1 10:13:00 2001
]o nowe hasło[Author ID1: at Thu Nov 1 10:13:00 2001
]:
debian1:~# passwd kubotek
Changing password for kubotek
Enter the new password (minimum 5, maximum 8 characters).
Please use a combination of upper and lower case letters and numbers.
New password:
Re-enter new password:
Password changed.
Informacje na temat haseł są przechowywane w pliku /etc/passwd, który możesz obejrzeć za pomocą dowolnego [Author ID1: at Thu Nov 1 10:14:00 2001
]edytora tekstu[Author ID1: at Thu Nov 1 10:13:00 2001
]. Każdy użytkownik może obejrzeć zawartość tego pliku, ale jedynie root może modyfikować ten plik. Jeśli wybrałeś opcje shadow passwords (hasła shadow[Author ID1: at Tue Nov 6 22:58:00 2001
]przysłonięte[Author ID1: at Tue Nov 6 22:58:00 2001
]), hasła są szyfrowane i przechowywane w pliku /etc/shadow, którego zawartość może podejrzeć jedynie admin [Author ID1: at Thu Nov 1 10:14:00 2001
]administrator [Author ID1: at Thu Nov 1 10:14:00 2001
](root).
Konfigurowanie definicji grup
Pamiętasz zapewne z rozdziału 4. „Zapoznawanie [Author ID1: at Thu Nov 1 10:14:00 2001
]Poznawanie [Author ID1: at Thu Nov 1 10:14:00 2001
]podstawowych komend [Author ID1: at Thu Nov 1 10:15:00 2001
]poleceń [Author ID1: at Thu Nov 1 10:15:00 2001
]Linuksa”, że Linux [Author ID1: at Tue Nov 6 22:58:00 2001
]system [Author ID1: at Tue Nov 6 22:58:00 2001
]używa grup do definiowania zbioru użytkowników, którzy mają dostęp do samego [Author ID1: at Tue Nov 6 22:58:00 2001
]daneg[Author ID1: at Tue Nov 6 22:58:00 2001
]o [Author ID1: at Tue Nov 6 22:58:00 2001
]pliku lub katalogu. Prawdopodobnie niezbyt często zajdzie potrzeba, aby[Author ID1: at Tue Nov 6 22:58:00 2001
]będziesz[Author ID1: at Tue Nov 6 22:58:00 2001
] konfigurować definicje grup, zwłaszcza,[Author ID1: at Thu Nov 1 10:15:00 2001
] jeśli używasz Linuksa jako stacji roboczej,[Author ID1: at Thu Nov 1 10:15:00 2001
] a nie jako serwera. Jednakże, jeśli tylko zechcesz, możesz tworzyć, usuwać i modyfikować listę członkowską każdej grupy.
Tworzenie nowej grupy
Aby stworzyć nową grupę,[Author ID1: at Thu Nov 1 10:15:00 2001 ] użyj polecenia groupadd:
groupadd gru[Author ID1: at Tue Nov 6 22:59:00 2001
]ou[Author ID1: at Tue Nov 6 22:59:00 2001
]pa[Author ID1: at Tue Nov 6 22:59:00 2001
]
gdzie gro[Author ID1: at Tue Nov 6 22:59:00 2001
]upa[Author ID1: at Tue Nov 6 22:59:00 2001
] oznacza nazwę nowej grupy, którą chcesz dodać. Grupy są przechowywane w pliku /etc/group, który może zostać podejrzany prze[Author ID1: at Thu Nov 1 10:15:00 2001
]z[Author ID1: at Thu Nov 1 10:15:00 2001
]odczytać[Author ID1: at Thu Nov 1 10:15:00 2001
] każdego [Author ID1: at Thu Nov 1 10:15:00 2001
]każdy [Author ID1: at Thu Nov 1 10:15:00 2001
]użytkownika [Author ID1: at Thu Nov 1 10:15:00 2001
]użytkownik, [Author ID1: at Thu Nov 1 10:15:00 2001
]ale zmodyfikować go może tylko root.
Na przykład, aby dodać nową grupę o nazwie grupka, wprowadź następującą komendę[Author ID1: at Thu Nov 1 10:16:00 2001
]ydaj polecenie[Author ID1: at Thu Nov 1 10:16:00 2001
]:
groupadd grupka
Usuwanie grupy
Do usunięcia grupy służy polecenie groupdel:
gdzie gro[Author ID0: at Thu Nov 30 00:00:00 1899
]upa[Author ID1: at Tue Nov 6 22:59:00 2001
] oznacza nazwę grupy, którą chcesz usunąć. Na przykład, aby usunąć grupę o nazwie grupka,[Author ID1: at Thu Nov 1 10:16:00 2001
] wydaj poniżej znajdujące się[Author ID1: at Thu Nov 1 10:16:00 2001
] polecenie:
groupdel grupka
Dodawanie członków do grupy
Aby dodać użytkownika do grupy,[Author ID1: at Thu Nov 1 10:16:00 2001
] użyj specjalnej formy [Author ID1: at Thu Nov 1 10:16:00 2001
]komendy[Author ID1: at Thu Nov 1 10:16:00 2001
]polecenia[Author ID1: at Thu Nov 1 10:16:00 2001
] adduser [Author ID1: at Thu Nov 1 10:16:00 2001
]z argumentami[Author ID1: at Thu Nov 1 10:16:00 2001
]:
adduser user [Author ID0: at Thu Nov 30 00:00:00 1899
]użytkownik[Author ID1: at Tue Nov 6 23:02:00 2001
] [Author ID1: at Tue Nov 6 23:02:00 2001
]gro[Author ID1: at Tue Nov 6 23:01:00 2001
]upa[Author ID1: at Tue Nov 6 23:01:00 2001
]
gdzie user [Author ID0: at Thu Nov 30 00:00:00 1899
]użytkownik[Author ID1: at Tue Nov 6 23:02:00 2001
] [Author ID1: at Tue Nov 6 23:02:00 2001
]oznacza użytkownika, którego chcesz dodać,[Author ID1: at Thu Nov 1 10:17:00 2001
] a gro[Author ID0: at Thu Nov 30 00:00:00 1899
]upa[Author ID1: at Tue Nov 6 23:02:00 2001
] określa grupę, której członkiem stanie się dany użytkownik. Na przykład,[Author ID1: at Thu Nov 1 10:17:00 2001
] aby dodać użytkownika magda do grupy grupka,[Author ID1: at Thu Nov 1 10:17:00 2001
] wydaj następujące polecenie:
adduser magda grupka
Usuwanie użytkownika z grupy
Niestety do usunięcia użytkownika z grupy nie ma [Author ID1: at Tue Nov 6 23:00:00 2001
]istnieje [Author ID1: at Tue Nov 6 23:00:00 2001
]żadnego[Author ID1: at Tue Nov 6 23:00:00 2001
] polecenia[Author ID1: at Tue Nov 6 23:00:00 2001
]polecenie[Author ID1: at Tue Nov 6 23:00:00 2001
]. Najprostszą drogą jest edycja pliku /etc/group. Poniżej znajduje się[Author ID1: at Thu Nov 1 10:18:00 2001
]Spójrz na[Author ID1: at Thu Nov 1 10:18:00 2001
] krótki[Author ID1: at Thu Nov 1 10:17:00 2001
] wycinek [Author ID1: at Thu Nov 1 10:17:00 2001
] fragment [Author ID1: at Thu Nov 1 10:17:00 2001
]typowego pliku /etc/group:
users:x:100:
nogroup:x:65534:
magda:x:1000:
kubotek:x:1002:kubotek01,kubotek02
Każda linia[Author ID1: at Thu Nov 1 10:18:00 2001
]Poszczególne wiersze[Author ID1: at Thu Nov 1 10:18:00 2001
] opisuje [Author ID1: at Thu Nov 1 10:18:00 2001
]opisują [Author ID1: at Thu Nov 1 10:18:00 2001
]pojedynczą grupę i posiada [Author ID1: at Thu Nov 1 10:18:00 2001
]posiadają [Author ID1: at Thu Nov 1 10:18:00 2001
]taką samą formę jak [Author ID1: at Thu Nov 1 10:19:00 2001
]każda następna [Author ID1: at Thu Nov 1 10:18:00 2001
]lini[Author ID1: at Thu Nov 1 10:19:00 2001
]a[Author ID1: at Thu Nov 1 10:18:00 2001
]:[Author ID1: at Tue Nov 6 23:00:00 2001
];[Author ID1: at Tue Nov 6 23:00:00 2001
] wie[Author ID1: at Thu Nov 1 10:19:00 2001
]rsz [Author ID1: at Thu Nov 1 10:19:00 2001
]składa się z serii pól oddzielonych dwukropkami (:). Pola te oznaczają:
Group name — nazwę grupy.
Password — zaszyfrowane hasło związane z grupą. To pole nie jest zazwyczaj używane, wpisuje się w nie znak x.
Group ID — unikatowy numer identyfikacyjny grupy.
Member list — lista użytkowników (członków) grupy, każdy użytkownik jest oddzielony od następnego przecinkiem (,).
Aby usunąć użytkownika z grupy,[Author ID1: at Thu Nov 1 10:19:00 2001
] należy wykonać co najmiej[Author ID1: at Fri Nov 2 18:31:00 2001
]najmniej[Author ID1: at Fri Nov 2 18:31:00 2001
] dwie operacje. Najpierw należy utworzyć kopię zapasową pliku /etc/group:
cp /etc/group /etc/group.save
Kopia ta może okazać się przydatna,[Author ID1: at Thu Nov 1 10:19:00 2001
] kiedy dokonasz złych poprawek i nie będziesz wiedział,[Author ID1: at Thu Nov 1 10:19:00 2001
] jak je cofnąć. Następnie otwórz plik /etc/group w dowolnym edytorze tekstu. Przejdź do linii[Author ID1: at Thu Nov 1 10:19:00 2001
]wiersza[Author ID1: at Thu Nov 1 10:19:00 2001
], która [Author ID1: at Thu Nov 1 10:19:00 2001
]który [Author ID1: at Thu Nov 1 10:19:00 2001
]opisuje konkretną [Author ID1: at Thu Nov 1 10:19:00 2001
]daną [Author ID1: at Thu Nov 1 10:19:00 2001
]grupę, i usuń nazwę użytkownika wraz z przecinkiem. Zapisz zmiany, zamknij edytor i sprawdź,[Author ID1: at Thu Nov 1 10:20:00 2001
] czy wprowadzone zmiany działają.
Usuwanie konta użytkownika
Do usuwania kont użytkowników służy polecenie userdel:
userdel user[Author ID1: at Tue Nov 6 23:01:00 2001
]użytkownik[Author ID1: at Tue Nov 6 23:01:00 2001
]
gdzie user [Author ID0: at Thu Nov 30 00:00:00 1899
]użytkowni[Author ID1: at Tue Nov 6 23:02:00 2001
]k[Author ID1: at Tue Nov 6 23:02:00 2001
] [Author ID1: at Tue Nov 6 23:02:00 2001
]oznacza nazwę konta użytkownika, które chcesz usunąć. Jeśli chcesz usunąć użytkownika,[Author ID1: at Tue Nov 6 23:02:00 2001
] a z nim [Author ID1: at Tue Nov 6 23:02:00 2001
]jego katalog domowy wraz ze znajdującymi się tak plikami i podkatalogami, użyj takiej [Author ID1: at Tue Nov 6 23:02:00 2001
]formy komendy[Author ID1: at Thu Nov 1 10:20:00 2001
]polecenia[Author ID1: at Thu Nov 1 10:20:00 2001
] userdel z następującymi argumentami[Author ID1: at Thu Nov 1 10:20:00 2001
]:
userdel -r [Author ID1: at Tue Nov 6 23:03:00 2001
]użytkownik[Author ID1: at Tue Nov 6 23:02:00 2001
]ser[Author ID1: at Tue Nov 6 23:02:00 2001
]
Uwaga
Ponieważ usuniętych plików nie da się generalnie przywrócić[Author ID1: at Thu Nov 1 10:21:00 2001
]można odtworzyć[Author ID1: at Thu Nov 1 10:21:00 2001
], powinieneś zrobić kopię zapasową użytecznych plików,[Author ID1: at Tue Nov 6 23:03:00 2001
] zanim usuniesz konto użytkownikowi.
Konfigurowanie dostępu do powłok
Powłoka BASH, którą poznałeś w rozdziale 4.[Author ID1: at Thu Nov 1 10:21:00 2001
], jest najbardziej popularna[Author ID1: at Tue Nov 6 23:03:00 2001
]popularną[Author ID1: at Tue Nov 6 23:03:00 2001
], ale nie jedyną powłoką systemu Linux. Inne powłoki to:
ash — odmiana powłoki sh, która przypomina powłokę Systemu V.
csh — powłoka C
,[Author ID1: at Tue Nov 6 23:03:00 2001 ] — [Author ID1: at Tue Nov 6 23:03:00 2001 ]lubiana przez wielu użytkowników ze względu na interaktywny interfejs.ksh — powłoka Korna
,[Author ID1: at Tue Nov 6 23:03:00 2001 ] — [Author ID1: at Tue Nov 6 23:03:00 2001 ]trzecia co do ważności powłoka systemu Unix.sh — powłoka Bourne'a
,[Author ID1: at Tue Nov 6 23:03:00 2001 ] — [Author ID1: at Tue Nov 6 23:03:00 2001 ]prekursor powłoki BASH (znana również pod nazwą bsh).tcsh — rozszerzona wersja csh.
zsh — powłoka Z
,[Author ID1: at Tue Nov 6 23:03:00 2001 ] — [Author ID1: at Tue Nov 6 23:03:00 2001 ]odmiana powłoki Korna.
Kiedy tworzysz nowego użytkownika, system automatycznie przypisuje powłokę (interpreter komend[Author ID1: at Thu Nov 1 10:22:00 2001
]poleceń[Author ID1: at Thu Nov 1 10:22:00 2001
]), którą Linux przedstawia [Author ID1: at Thu Nov 1 10:22:00 2001
]uruchamia dla [Author ID1: at Thu Nov 1 10:22:00 2001
]użytkownikowi[Author ID1: at Thu Nov 1 10:22:00 2001
]użytkownika,[Author ID1: at Thu Nov 1 10:22:00 2001
] kiedy ten [Author ID1: at Thu Nov 1 10:22:00 2001
]się [Author ID1: at Thu Nov 1 10:22:00 2001
]zaloguje się [Author ID1: at Thu Nov 1 10:22:00 2001
]do systemu. Debian GNU/Linux przypisuje powłokę BASH, tak jak to zostało sprecyzowane w pliku /etc/adduser.conf. Jednakże możesz przypisać inna [Author ID1: at Tue Nov 6 23:04:00 2001
]inną [Author ID1: at Tue Nov 6 23:04:00 2001
]powłokę, jeśli tylko chcesz. Warunek jest taki, że przypisywana przez [Author ID1: at Tue Nov 6 23:04:00 2001
]Ciebie [Author ID1: at Thu Nov 1 10:23:00 2001
]powłoka musi znajdować się na liście [Author ID1: at Tue Nov 6 23:04:00 2001
] dostępnych powłok, która to lista znajduje się w[Author ID1: at Tue Nov 6 23:04:00 2001
]w[Author ID1: at Tue Nov 6 23:04:00 2001
] pliku /etc/shells.
Administracja systemem plików
Kiedy Linux się uruchamia, automatycznie montuje on [Author ID1: at Thu Nov 1 10:23:00 2001
]systemy plików określone w pliku /etc/fstab. Poprzez modyfikację tego pliku możesz zmienić działanie systemu.
Konfiguracja napędów lokalnych
Kiedy instalujesz Linuksa, program instalacyjny konfiguruje plik /etc/fstab,[Author ID1: at Thu Nov 1 10:23:00 2001 ] aby wyznaczyć, które systemy plików mają być montowane podczas startu systemu. Oto przykładowa zawartość tego pliku:
# /etc/fstab: static file system information
#
#<file system> <mount point> <type> <options> <dump> <pass>
/dev/hda2 / ext2 defaults 0 1
/dev/hda3 none swap sw 0 0
proc /proc proc defaults 0 0
Pierwsze trzy linie, te[Author ID1: at Thu Nov 1 10:23:00 2001
]wiersze[Author ID1: at Thu Nov 1 10:23:00 2001
] zaczynające [Author ID1: at Thu Nov 1 10:23:00 2001
]— rozpoczynające [Author ID1: at Thu Nov 1 10:23:00 2001
]się znakiem „#” (hash) — [Author ID1: at Thu Nov 1 10:24:00 2001
]są to [Author ID1: at Thu Nov 1 10:23:00 2001
]komentarze[Author ID1: at Thu Nov 1 10:24:00 2001
]komentarzami[Author ID1: at Thu Nov 1 10:24:00 2001
], które są ignorowane przez system; pomagają tylko [Author ID1: at Tue Nov 6 23:05:00 2001
]użytkownikom zidentyfikować i
-->
zrozumieć plik[Author:RiAG]
. Następne trzy linie [Author ID1: at Thu Nov 1 10:24:00 2001
]określają system plików, który zostanie zamontowany przy [Author ID1: at Thu Nov 1 10:24:00 2001
]podczas [Author ID1: at Thu Nov 1 10:24:00 2001
]starc[Author ID1: at Thu Nov 1 10:24:00 2001
]ie [Author ID1: at Thu Nov 1 10:24:00 2001
]startu [Author ID1: at Thu Nov 1 10:24:00 2001
]systemu Linux[Author ID1: at Tue Nov 6 23:05:00 2001
]. Dla tych trzech linii można wyodrębnić sześć kolumn informacji[Author ID1: at Thu Nov 1 10:24:00 2001
]Każdy z wierszy składa się z sześciu kolumn o określonym znaczeniu[Author ID1: at Thu Nov 1 10:24:00 2001
]:
Filesystem — urządzenie, które zawiera system plików.
Mount point — katalog systemowy,[Author ID1: at Thu Nov 1 10:25:00 2001 ] do którego zamontowany jest dany system plików.
Filesystem type — określa typ systemu plików. Głównymi typami są:
ext2 — standardowy system plików Linuksa;[Author ID1: at Tue Nov 6 23:05:00 2001 ]
.[Author ID1: at Thu Nov 1 10:25:00 2001 ]swap — standardowy system plików swap Linuksa;[Author ID1: at Tue Nov 6 23:05:00 2001 ]
.[Author ID1: at Thu Nov 1 10:25:00 2001 ]proc — specjalny system plików prowadzony przez jądro systemu, używany przez komponenty systemowe do otrzymywania informacji;[Author ID1: at Tue Nov 6 23:05:00 2001 ]
.[Author ID1: at Thu Nov 1 10:25:00 2001 ]iso9660 — standardowy system plików używany na dyskach CD-ROM;[Author ID1: at Tue Nov 6 23:05:00 2001 ]
.[Author ID1: at Thu Nov 1 10:25:00 2001 ]msdos — system plików MS-DOS.[Author ID1: at Thu Nov 1 10:25:00 2001 ]
.[Author ID1: at Thu Nov 1 10:25:00 2001 ]
Sprawdź strony man polecenia mount,[Author ID1: at Thu Nov 1 10:26:00 2001 ] aby poznać inne niestandardowe systemy plików.
Mount options — określa opcje podawane w momencie montowania systemu plików. Jeśli podano kilka opcji, każda z nich jest oddzielona przecinkiem (,)
od kolejnej[Author ID1: at Thu Nov 1 10:26:00 2001 ]; żadnych spacji pomiędzy opcjami nie ma!Powszechne opcje to:[Author ID1: at Tue Nov 6 23:06:00 2001 ]
defaults — określa serie opcji przeznaczonych dla większości systemów plików. Po więcej informacji zajrzyj na strony man pole[Author ID1: at Fri Nov 2 11:16:00 2001 ]cenia mount;[Author ID1: at Thu Nov 1 10:27:00 2001 ]
.[Author ID1: at Thu Nov 1 10:27:00 2001 ]errors=remount-ro — oznacza, że jeśli pojawią się problemy przy sprawdzaniu systemu plików, to system ten zostanie ponownie -->
zamontowany[Author ID1: at Thu Nov 1 10:26:00 2001 ]podmontowany [Author ID1: at Thu Nov 1 10:26:00 2001 ][Author:RiAG] w trybie tylko do odczytu, także[Author ID1: at Thu Nov 1 10:27:00 2001 ]by administratormogł[Author ID1: at Tue Nov 6 23:06:00 2001 ]mógł [Author ID1: at Tue Nov 6 23:06:00 2001 ]przeanalizować problem bez ryzyka utraty danych lub kompletnego zniszczenia napędu;[Author ID1: at Thu Nov 1 10:27:00 2001 ].[Author ID1: at Thu Nov 1 10:27:00 2001 ]sw — oznacza, że system plików zostanie zamontowany jako partycja swap;[Author ID1: at Thu Nov 1 10:27:00 2001 ]
.[Author ID1: at Thu Nov 1 10:27:00 2001 ]ro — oznacza, że system plików zostanie zamontowany w trybie tylko do odczytu.
Ta opcja jest[Author ID1: at Thu Nov 1 10:27:00 2001 ]Opcja [Author ID1: at Thu Nov 1 10:27:00 2001 ] zawa[Author ID1: at Thu Nov 1 10:27:00 2001 ]szewybierana dla[Author ID1: at Thu Nov 1 10:27:00 2001 ]towarzyszy wybieranym[Author ID1: at Thu Nov 1 10:27:00 2001 ]napędów[Author ID1: at Thu Nov 1 10:27:00 2001 ]napędom [Author ID1: at Thu Nov 1 10:27:00 2001 ]CD-ROM,[Author ID1: at Thu Nov 1 10:27:00 2001 ] ale może być też przypisywana innym urządzeniom;[Author ID1: at Thu Nov 1 10:27:00 2001 ].[Author ID1: at Thu Nov 1 10:27:00 2001 ]noauto — oznacza, że system plików nie będzie automatycznie montowany przy starcie systemu Linux. [Author ID1: at Thu Nov 1 10:28:00 2001 ]Może [Author ID1: at Tue Nov 6 23:07:00 2001 ]zostać [Author ID1: at Thu Nov 1 10:28:00 2001 ]nadana [Author ID1: at Tue Nov 6 23:07:00 2001 ]opcja [Author ID1: at Thu Nov 1 10:28:00 2001 ]user[Author ID1: at Thu Nov 1 10:28:00 2001 ], co pozwala każdemu użytkownikowi — nie tylko administratorowi — montować dany system plików[Author ID1: at Thu Nov 1 10:28:00 2001 ].
W dodatku nadana może zostać opcja user. Ta opcja pozwala każdemu użytkownikowi — nie tylko administratorowi — montować dany syst[Author ID1: at Thu Nov 1 10:28:00 2001
]em plików.[Author ID1: at Thu Nov 1 10:28:00 2001
]
Dump flag — określa,[Author ID1: at Thu Nov 1 10:29:00 2001 ] czy
komenda[Author ID1: at Thu Nov 1 10:29:00 2001 ]polecenie [Author ID1: at Thu Nov 1 10:29:00 2001 ]dump będzie tworzyć kopię zapasową systemu. Jeśli nie ma żadnej wartości lub jest to 0, system plików nie będzie archiwizowany.Pass — oznacza porządek,[Author ID1: at Thu Nov 1 10:29:00 2001 ] w jakim systemy plików będą sprawdzane podczas startu systemu. Brak jakiejkolwiek wartości lub wartość równa zero mówi, że system plików nie będzie sprawdzany.
Możesz zmodyfikować linie [Author ID1: at Tue Nov 6 23:08:00 2001
]wiersze [Author ID1: at Tue Nov 6 23:08:00 2001
]w pliku /etc/fstab oraz dodać nowe w razie potrzeby. Na przykład, poniżej znajduje się[Author ID1: at Tue Nov 6 23:08:00 2001
] dodatkowa linia[Author ID1: at Thu Nov 1 10:29:00 2001
]y wiersz[Author ID1: at Thu Nov 1 10:29:00 2001
] określająca [Author ID1: at Thu Nov 1 10:29:00 2001
]określa[Author ID1: at Thu Nov 1 10:29:00 2001
] [Author ID1: at Tue Nov 6 23:08:00 2001
]system plików CD-ROM:
/dev/cdrom /cdrom iso9660 ro
Poprzez dodanie te[Author ID1: at Tue Nov 6 23:08:00 2001
]j lini[Author ID1: at Thu Nov 1 10:29:00 2001
]wpisu[Author ID1: at Thu Nov 1 10:29:00 2001
] do pliku /etc/fstab nakazujesz systemowi,[Author ID1: at Thu Nov 1 10:30:00 2001
] aby zamontował system plików CD-ROM podczas startu systemu. Jeśli nie chcesz,[Author ID1: at Thu Nov 1 10:30:00 2001
] aby ten system plików był automatycznie montowany w trakcie startu, wprowadź do tej lini [Author ID1: at Thu Nov 1 10:30:00 2001
]następującą poprawkę:
/dev/cdrom /cdrom iso9660 ro, noauto
Za sprawą tego [Author ID1: at Tue Nov 6 23:09:00 2001
]te[Author ID1: at Tue Nov 6 23:08:00 2001
]j lini[Author ID1: at Thu Nov 1 10:30:00 2001
]wiersza[Author ID1: at Thu Nov 1 10:30:00 2001
] system podczas uruchamiania nie będzie montował automatycznie systemu plików CD-ROM,[Author ID1: at Thu Nov 1 10:30:00 2001
] ale użytkownik [Author ID1: at Tue Nov 6 23:09:00 2001
]możesz[Author ID1: at Tue Nov 6 23:09:00 2001
] zamontować dysk CD-ROM w każdej chwili przy użyciu komendy[Author ID1: at Thu Nov 1 10:30:00 2001
]za pomocą[Author ID1: at Thu Nov 1 10:30:00 2001
] mount. Ponieważ system zna już urządzenie, punkt montowania, typ systemu plików oraz opcje,[Author ID1: at Thu Nov 1 10:30:00 2001
] możesz skrócić składnię polecenia mount do:
mount /cdrom
lub
mount /dev/cdrom
Obie te komendy[Author ID1: at Thu Nov 1 10:31:00 2001
]a polecenia[Author ID1: at Thu Nov 1 10:31:00 2001
] są równoważne :
mount -t iso9660 -o ro /dev/cdrom /cdrom
Możesz także zamontować automatycznie dodatkową partycję dysku twardego poprzez opisanie jej w pliku /etc/fstab, np.:[Author ID1: at Thu Nov 1 10:31:00 2001
]
/dev/hdb1 /home ext2 defaults
Inną sztuczką jest użycie wpisu w pliku /etc/fstab,[Author ID1: at Thu Nov 1 10:32:00 2001
] do [Author ID1: at Thu Nov 1 10:32:00 2001
]co [Author ID1: at Thu Nov 1 10:32:00 2001
]umożliwienia[Author ID1: at Thu Nov 1 10:32:00 2001
] użytkownikom innym niż root zamontowania [Author ID1: at Thu Nov 1 10:32:00 2001
]zamontowanie [Author ID1: at Thu Nov 1 10:32:00 2001
]dyskietki:
/dev/fd0 /floppy auto noauto, user
Konfiguracja partycji swap
Tak samo [Author ID1: at Tue Nov 6 23:09:00 2001
]jak używasz komend [Author ID1: at Fri Nov 2 18:35:00 2001
]poleceń [Author ID1: at Fri Nov 2 18:35:00 2001
]mount i unmount do precyzyjnego montowania i usuwania systemów plików, tak możesz kontrolować operacje na partycjach swap poprzez użycie poleceń swapon i swapoff.
Jeśli chcesz zmodyfikować partycję swap, musisz ją tymczasowo wyłączyć. Aby tego dokonać,[Author ID1: at Thu Nov 1 10:33:00 2001 ] wydaj następujące polecenie:
swapoff -a
Powyższe p[Author ID1: at Tue Nov 6 23:10:00 2001
]olecenie wyłącza wszystkie operacje na każdej partycji swap wymienionej w pliku /etc/fstab. Jeśli natomiast chcesz wyłączyć konkretną partycję,[Author ID1: at Thu Nov 1 10:33:00 2001
] wprowadź poniżej podaną komendę[Author ID1: at Thu Nov 1 10:33:00 2001
]użyj polecenia[Author ID1: at Thu Nov 1 10:33:00 2001
]:
swapoff /dev/device[Author ID1: at Tue Nov 6 23:10:00 2001
]urządzenie[Author ID1: at Tue Nov 6 23:10:00 2001
]
gdzie device[Author ID1: at Tue Nov 6 23:10:00 2001
] [Author ID1: at Tue Nov 6 23:10:00 2001
]urządzenie[Author ID1: at Tue Nov 6 23:10:00 2001
] [Author ID1: at Tue Nov 6 23:10:00 2001
]określa partycję swap, na przykład hda3.
Aby włączyć operacje swap w systemie, wpisz polecenie:
swapon -a
To p[Author ID1: at Tue Nov 6 23:11:00 2001
]P[Author ID1: at Tue Nov 6 23:11:00 2001
]olecenie włącza operacje swap [Author ID1: at Tue Nov 6 23:11:00 2001
]buforowania [Author ID1: at Tue Nov 6 23:11:00 2001
]na wszystkich partycjach swap wymienionych w pliku /etc/fstab. Jeśli chcesz włączyć tylko konkretną partycję swap,[Author ID1: at Tue Nov 6 23:11:00 2001
] użyj polecenia[Author ID1: at Thu Nov 1 10:33:00 2001
]wprowadź komendę[Author ID1: at Thu Nov 1 10:33:00 2001
]:
swapon /dev/urządzenie
gdzie urządzenie określa partycję swap, na przykład hda3.
Uruchamianie i zatrzymywanie systemu i usług
Przy użyciu komend[Author ID1: at Thu Nov 1 10:34:00 2001
]Za pomocą poleceń[Author ID1: at Thu Nov 1 10:34:00 2001
] systemu Linux możesz uruchamiać i zatrzymywać system,[Author ID1: at Thu Nov 1 10:34:00 2001
] a także wszystkie usługi dostępne w systemie takie jak np.:[Author ID1: at Thu Nov 1 10:34:00 2001
] serwer WWW Apache.
Uruchamianie i zatrzymywanie systemu
Generalnie m[Author ID1: at Thu Nov 1 10:34:00 2001
]M[Author ID1: at Thu Nov 1 10:34:00 2001
]ożesz wy[Author ID1: at Thu Nov 1 10:34:00 2001
]łączyć system poprzez wciśnięcie przycisku zasilania komputera. Jednakże przy użyciu jednego [Author ID1: at Tue Nov 6 23:14:00 2001
]komendy [Author ID1: at Thu Nov 1 10:34:00 2001
]polecenia [Author ID1: at Thu Nov 1 10:34:00 2001
]systemu Linux [Author ID1: at Tue Nov 6 23:13:00 2001
]możesz spowodować, że system sam się zrestartuje. Jeśli wydasz polecenie:
shutdown -r now
system natychmiast [Author ID1: at Thu Nov 1 10:35:00 2001
]zakończy swoje działanie[Author ID1: at Tue Nov 6 23:15:00 2001
]rozpocznie [Author ID1: at Tue Nov 6 23:14:00 2001
]natychmiast [Author ID1: at Thu Nov 1 10:35:00 2001
]proces[Author ID1: at Tue Nov 6 23:14:00 2001
] [Author ID1: at Tue Nov 6 23:15:00 2001
]zamykania[Author ID1: at Tue Nov 6 23:14:00 2001
]. Kiedy już się zamknie[Author ID1: at Fri Nov 2 18:32:00 2001
]Po zamknięciu[Author ID1: at Fri Nov 2 18:32:00 2001
], t[Author ID1: at Fri Nov 2 18:32:00 2001
]o[Author ID1: at Fri Nov 2 18:32:00 2001
] ponownie[Author ID1: at Fri Nov 2 18:33:00 2001
]automatycznie uruchomi[Author ID1: at Fri Nov 2 18:33:00 2001
] się uruchomi[Author ID1: at Fri Nov 2 18:33:00 2001
] ponownie[Author ID1: at Fri Nov 2 18:33:00 2001
]. Jeśli chcesz wprowadzić opóźnienie rozpoczęcia procesu zamykania[Author ID1: at Fri Nov 2 18:33:00 2001
]zamknięcia[Author ID1: at Fri Nov 2 18:33:00 2001
], użyj następującej[Author ID1: at Thu Nov 1 10:35:00 2001
]ych[Author ID1: at Thu Nov 1 10:35:00 2001
] formy [Author ID1: at Thu Nov 1 10:35:00 2001
]argumentów[Author ID1: at Thu Nov 1 10:35:00 2001
]powyższego polecenia[Author ID1: at Thu Nov 1 10:35:00 2001
]:
shutdown -r +mn
gdzie mn oznacza ilość minut zanim rozpocznie się zamykanie systemu. Komenda [Author ID1: at Fri Nov 2 18:33:00 2001
]Polecenie [Author ID1: at Fri Nov 2 18:33:00 2001
]shutdown wysyła wtedy komunikat do wszystkich użytkowników systemu, którzy są aktualnie do niego zalogowani. Po rozpoczęciu procesu zamykania użytkownicy nie będą mogli rozpocząć nowej sesji logowania.
Jeśli chcesz zatrzymać system, co oznacza zamknięcie systemu bez ponownego uruchomienia, użyj następującej [Author ID1: at Fri Nov 2 18:35:00 2001
]następującego [Author ID1: at Fri Nov 2 18:35:00 2001
]komendy[Author ID1: at Fri Nov 2 18:35:00 2001
]polecenia[Author ID1: at Fri Nov 2 18:35:00 2001
]:
shutdown -h now
Uruchamianie i zatrzymywanie usług systemu
Usługi to inaczej programy demony, które pracują nie będąc powiązane z żadną konsolą. Nasłuchują połączeń sieciowych od klientów, którzy żądają od nich wykonywania określonych operacji lub dostarczenia żądanych informacji. Tabela 7.1 opisuje kilka najważniejszych usług.
Tabela 7.1. Najważniejsze usługi
Jeśli usługa sieciowa wykona błędną operację,[Author ID1: at Thu Nov 1 10:36:00 2001
] możesz zechcieć z[Author ID1: at Tue Nov 6 23:16:00 2001
]z pewnością [Author ID1: at Tue Nov 6 23:16:00 2001
]restartować [Author ID1: at Tue Nov 6 23:16:00 2001
]zrestartujesz [Author ID1: at Tue Nov 6 23:16:00 2001
]ją bez ponownego uruchamiania systemu. Aby tego dokonać,[Author ID1: at Thu Nov 1 10:37:00 2001
] wydaj następujące polecenie:
-->
/etc/init.d/service[Author ID1: at Tue Nov 6 23:17:00 2001
] [Author ID1: at Tue Nov 6 23:17:00 2001
]usługa[Author ID1: at Tue Nov 6 23:17:00 2001
] [Author ID1: at Tue Nov 6 23:17:00 2001
]start[Author:JAZ]
[Author ID1: at Thu Nov 1 10:37:00 2001
]
gdzie service[Author ID1: at Tue Nov 6 23:17:00 2001
] [Author ID1: at Tue Nov 6 23:17:00 2001
]usługa[Author ID1: at Tue Nov 6 23:17:00 2001
] [Author ID1: at Tue Nov 6 23:17:00 2001
]oznacza nazwę usługi[Author ID1: at Tue Nov 6 23:17:00 2001
],[Author ID1: at Fri Nov 2 18:34:00 2001
] np.:[Author ID1: at Thu Nov 1 10:37:00 2001
] jedną z tych przedstawionych w tabeli 7.1.
Jeśli chcesz zatrzymać usługę wykonaj komendę[Author ID1: at Thu Nov 1 10:38:00 2001
]:
/etc/init.d/service[Author ID1: at Tue Nov 6 23:17:00 2001
] [Author ID1: at Tue Nov 6 23:17:00 2001
]usługa[Author ID1: at Tue Nov 6 23:17:00 2001
] [Author ID1: at Tue Nov 6 23:17:00 2001
]stop
Jeśli jakaś usługa działa niepoprawnie,[Author ID1: at Thu Nov 1 10:38:00 2001 ] możesz ją zatrzymać i uruchomić ponownie:
/etc/init.d/service[Author ID1: at Tue Nov 6 23:17:00 2001
] [Author ID1: at Tue Nov 6 23:17:00 2001
]usługa[Author ID1: at Tue Nov 6 23:17:00 2001
] [Author ID1: at Tue Nov 6 23:17:00 2001
]stop
/etc/init.d/service[Author ID4: at Thu Nov 8 13:27:00 2001
] [Author ID4: at Thu Nov 8 13:27:00 2001
]usługa[Author ID4: at Thu Nov 8 13:27:00 2001
] [Author ID4: at Thu Nov 8 13:27:00 2001
]start
Zatrzymaj się na kilka sekund przed wydaniem komendy [Author ID1: at Thu Nov 1 10:38:00 2001
]polecenia [Author ID1: at Thu Nov 1 10:38:00 2001
]uruchomienia usługi tak, aby mogła się ona poprawnie zamknąć.
Przeglądanie informacji systemowych i log[Author ID1: at Thu Nov 1 10:38:00 2001
][Author ID1: at Thu Nov 1 10:38:00 2001
]-ów[Author ID1: at Thu Nov 1 10:38:00 2001
]dzienników[Author ID1: at Thu Nov 1 10:38:00 2001
]
Linux utrzymuje kilka log-ów[Author ID1: at Thu Nov 1 10:39:00 2001
]dzienników[Author ID1: at Thu Nov 1 10:39:00 2001
] systemowych, które pomagają administrować systemem poprzez informowanie [Author ID1: at Thu Nov 1 10:39:00 2001
]informują [Author ID1: at Thu Nov 1 10:39:00 2001
]o ważnych zdarzeniach. Prawdopodobnie najważniejszym dziennikiem ([Author ID1: at Thu Nov 1 10:39:00 2001
]ża[Author ID1: at Tue Nov 6 23:18:00 2001
]rgonowo nazywanego [Author ID1: at Tue Nov 6 23:18:00 2001
]logiem)[Author ID1: at Thu Nov 1 10:39:00 2001
] jest plik /var/log/messages, który zapisuje różne zdarzenia, włączając informacje o błędach, starcie i zamknięciu systemu. Jak większość innych plików Linuksa, plik ten zawiera tekst ASCII, tak że możesz go obejrzeć za pomocą dowolnego edytora tekstu lub komend [Author ID1: at Thu Nov 1 10:39:00 2001
]poleceń [Author ID1: at Thu Nov 1 10:39:00 2001
]przetwarzających tekst opisanych w rozdziale 13.
Specjalna [Author ID1: at Thu Nov 1 10:39:00 2001
]P[Author ID1: at Tue Nov 6 23:18:00 2001
]komenda[Author ID1: at Thu Nov 1 10:40:00 2001
]olecenie[Author ID1: at Thu Nov 1 10:40:00 2001
],[Author ID1: at Thu Nov 1 10:40:00 2001
] dmesg,[Author ID1: at Thu Nov 1 10:40:00 2001
] ułatwia oglądanie informacji zapisanych w logach [Author ID1: at Thu Nov 1 10:40:00 2001
]dziennikach [Author ID1: at Thu Nov 1 10:40:00 2001
]dotyczących ostatnich uruchomień systemu. Jeśli Twój [Author ID1: at Thu Nov 1 10:40:00 2001
]system zachowuje się niezwyczajnie[Author ID1: at Thu Nov 1 10:40:00 2001
]dziwnie[Author ID1: at Thu Nov 1 10:40:00 2001
], użyj polecenia dmesg,[Author ID1: at Thu Nov 1 10:40:00 2001
] aby szybko sprawdzić,[Author ID1: at Thu Nov 1 10:40:00 2001
] czy coś poszło nie tak w trakcie [Author ID1: at Thu Nov 1 10:40:00 2001
]czasie [Author ID1: at Thu Nov 1 10:40:00 2001
]startu systemu. Oczywiście musisz znaleźć jakiś sposób,[Author ID1: at Thu Nov 1 10:40:00 2001
] aby określić,[Author ID1: at Thu Nov 1 10:40:00 2001
] co takiego zwyczajnego lub niezwyczajnego jest pośród tych wszystkich informacji wyświetlanych podczas startu systemu. Najlepszym sposobem jest wydrukowanie wyjścia polecenia dmesg,[Author ID1: at Thu Nov 1 10:41:00 2001
] kiedy wszystko działało poprawnie, i porównanie z podejrzanym wyjściem[Author ID1: at Tue Nov 6 23:19:00 2001
]. Jeśli masz podłączoną drukarkę do komputera, możesz wydrukować wyjście polecenia dmesg poprzez wydanie komendy[Author ID1: at Thu Nov 1 10:41:00 2001
]za pomocą[Author ID1: at Thu Nov 1 10:41:00 2001
]:
dmesg | lpr
Inne logi [Author ID1: at Thu Nov 1 10:41:00 2001
]dzienniki [Author ID1: at Thu Nov 1 10:41:00 2001
]znajdujące się w katalogu /var/log obejmują:
apache — katalog zawierający dwa pliki typu log wchodzące w skład pakietu serwera Apache: access.log oraz error.log.
exim — katalog, który zawiera kilka plików typu log wchodzących w skład pakietu pocztowego exim.
nmb i smb —
Pliki[Author ID4: at Thu Nov 8 13:31:00 2001 ]pliki[Author ID4: at Thu Nov 8 13:31:00 2001 ], które zawierają wpisy związane z działaniem usługi samba,[Author ID1: at Thu Nov 1 10:42:00 2001 ] — [Author ID1: at Thu Nov 1 10:42:00 2001 ]serwera kompatybilnego z systemami Microsoft.ppp.log — plik zawierający wpisy dotyczące działania demona ppp.
Ustawianie czasu systemowego i strefy czasowej
Linux dostarcza [Author ID1: at Tue Nov 6 23:19:00 2001
]posiada wiele [Author ID1: at Tue Nov 6 23:19:00 2001
]poleceń, które pozwalają na ustawienie aktualnej daty i czasu oraz systemowej strefy czasowej.
Ustawianie aktualnej daty i czasu
Do wyświetlenia obecnego czasu systemowego służy polecenie date:
debian1:~# date
Fri Aug 31 23:17:34 CEST 2001-08-31
Aby ustawić aktualny czas systemowy, użyj polecenia date o następującej składni:
Date MMDDhhmm[CC]YY[Author ID1: at Tue Nov 6 23:20:00 2001
]RR[Author ID1: at Tue Nov 6 23:20:00 2001
][.ss]
Argumenty komendy [Author ID1: at Thu Nov 1 10:43:00 2001
]polecania [Author ID1: at Thu Nov 1 10:43:00 2001
]date oznaczają:
MM — dwucyfrowy miesiąc, 01 - 12.
DD — dwucyfrowy dzień niesiąca, 01 - 31.
hh — dwucyfrowy zapis godziny, 00 - 23
mm — dwucyfrowy zapis minuty, 00 - 59.
CC — opcjonalny, dwucyfrowy zapis wieku, na przykład 19 lub 20.
YY[Author ID1: at Tue Nov 6 23:20:00 2001 ]ss — dwucyfrowy, opcjonalny zapis sekundy, 00 [Author ID4: at Thu Nov 8 13:30:00 2001 ]
-[Author ID4: at Thu Nov 8 13:30:00 2001 ]- [Author ID4: at Thu Nov 8 13:30:00 2001 ]59.
Komenda [Author ID1: at Thu Nov 1 10:43:00 2001
]Polecenie [Author ID1: at Thu Nov 1 10:43:00 2001
]date wyświetla czas, który wprowadziłeś,[Author ID1: at Thu Nov 1 10:43:00 2001
] a następnie ustawia czas systemowy:
debian:~# date 083123262101
Fri Aug 31 22:26:00 CEST 2001
Kiedy wyłączysz komputer i włączysz ponownie (lub zrestartujesz system), data i czas systemu Linux powrócą do ustawień przechowywanych w pamięci CMOS. Aby zapisać datę i czas systemu Linux w pamięci CMOS,[Author ID1: at Thu Nov 1 10:44:00 2001
] wykonaj poniższe[Author ID1: at Thu Nov 1 10:44:00 2001
] polecenie:
hwclock -systohc
Jeśli ustawiłeś swój zegar na czas UTC,[Author ID1: at Tue Nov 6 23:21:00 2001
] a nie na lokalny,[Author ID1: at Thu Nov 1 10:44:00 2001
] skoryguj powyższe [Author ID1: at Thu Nov 1 10:44:00 2001
]poprzednie [Author ID1: at Thu Nov 1 10:44:00 2001
]polecenie w ten [Author ID1: at Thu Nov 1 10:44:00 2001
]następujący [Author ID1: at Thu Nov 1 10:44:00 2001
]sposób:
hwclock -systohc -utc
Ustawianie strefy czasowej
Do ustawiania strefy czasowej służy komenda [Author ID1: at Thu Nov 1 10:44:00 2001
]tzconfig. Komenda ta[Author ID1: at Thu Nov 1 10:44:00 2001
]Polecenie[Author ID1: at Thu Nov 1 10:44:00 2001
] inicjuje
-->
dialog[Author:RiAG]
, który wyświetla aktualny czas strefowy, i pyta,[Author ID1: at Thu Nov 1 10:45:00 2001
] czy chcesz go zmienić. Jeśli odpowiesz, że tak, komenda ta[Author ID1: at Thu Nov 1 10:45:00 2001
]program[Author ID1: at Thu Nov 1 10:45:00 2001
] poprosi,[Author ID1: at Tue Nov 6 23:21:00 2001
] abyś wybrał odpowiednią opcję z listy obszarów geograficznych,[Author ID1: at Thu Nov 1 10:45:00 2001
] a następnie z listy miast. Zależnie od Twoich [Author ID1: at Thu Nov 1 10:45:00 2001
]wyborów[Author ID1: at Thu Nov 1 10:46:00 2001
]wyboru[Author ID1: at Thu Nov 1 10:46:00 2001
], polecenie tzconfig ustawi i wyświetli aktualny czas strefowy. Typowy
-->
dialog [Author:RiAG]
polecenia tzconfig wygląda mniej więcej tak:
Rysunek 7.1. Typowy --> dialog [Author:RiAG] polecenia tzconfig
Shadow — cień, w tym przypadku ukrycie hasła.
Log — plik, który przechowuje informacje o wszystkich zdarzenia dla danej usługi np.: błędach itp.
2 Część I ♦ Podstawy obsługi systemu WhizBang (Nagłówek strony)
2 C:\Documents and Settings\jaz\Moje dokumenty\praca helion\Korekty\GNU DEBIAN\R07-spr.doc[Author ID1: at Thu Nov 1 10:04:00 2001
]H:\Książki\!Wit\Debian GNU_Linux dla każdego\4 do je[Author ID1: at Thu Nov 1 10:04:00 2001
]zykowej\R07-spr.doc[Author ID1: at Thu Nov 1 10:04:00 2001
]
[Author ID2: at Sun Nov 11 09:12:00 2001 ][Author ID2: at Sun Nov 11 09:12:00 2001 ][Author ID2: at Sun Nov 11 09:12:00 2001 ][Author ID2: at Sun Nov 11 09:12:00 2001 ][Author ID2: at Sun Nov 11 09:12:00 2001 ]???[Author ID2: at Sun Nov 11 09:12:00 2001 ] Bulba: chodzi o to, że pliki te są to pliki konfiguracyjne od danych programów. Tak więc poprzez modyfikację takiego przykłądowego pliku możemy zmienić zachowanie aplikacji, od krórej jest dany plik konfiguracyjny. Dla mnie OK.
[Author ID1: at Tue Nov 6 22:57:00 2001 ][Author ID1: at Tue Nov 6 22:57:00 2001 ][Author ID1: at Tue Nov 6 22:57:00 2001 ][Author ID1: at Tue Nov 6 22:57:00 2001 ][Author ID1: at Tue Nov 6 22:57:00 2001 ] ???[Author ID1: at Tue Nov 6 22:57:00 2001 ] Bulba: no jest to jakby na toni nie patrzeć swoisty dialog kompa ( programu ) z użytkownikiem. Dla mnie OK.
odczytać? Bulba: jest OK. te komentarze pomagaja uzytkownmikowi zrozumieć zapisy w tym pliku.
zamontowany?. Bulba Dla mnie i tak i tak dobrze.
[Author ID1: at Thu Nov 1 10:37:00 2001 ][Author ID1: at Thu Nov 1 10:37:00 2001 ][Author ID1: at Thu Nov 1 10:37:00 2001 ][Author ID1: at Thu Nov 1 10:37:00 2001 ][Author ID1: at Thu Nov 1 10:37:00 2001 ] Mam objekcje. Przeważnie uzywa się opcji restart. Bywa jednak, że gdy usługa jest uruchomiona, powone wydanie polecenia jej uruchomienia kończy się komunikatem o błędzie w stylu "pierdu-pierdu is running". MERYTORYCZNY[Author ID1: at Thu Nov 1 10:37:00 2001 ]. Merytoryczny zamiast restart wykonuje zawsze stop potem start.. Po piersze nie wszystkie usługi „mowią” pierdu pierdu i wykonanie start gdy nie niebylo stop daje nam „jesień średniowiecz z siwym dymem”. Znaczy ani proces wczesniej uruchmoiny nie dziala poprawnie ani ten uruchamiany potem. Do tego praktyka mówi, że wielu skryptach startowych restart daje inne rezultaty niz stop start ( widywalem skrypty, które przy restarcie wysyłaly sygnał np. SIGUSR1 do procesu. A tu zdrada nie ma procesu wiec sygnału nie dostanie i sie ladnie nie restartnie ). To tyczy sie bardziej tych 2 linijek niżej ( stop start ) A co do zakomntowanej części. Wcześniejsze zdanie mówi, że usługa wykonała bładną operację i tzrba ja postawić na nowa. Jedyne zastrzeżenie to takię, że bład był tak poważny, że nie działją jej żadne procesy.
?
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
r08-05-spr, ## Documents ##, Debian GNU Linux
r12-05-spr, ## Documents ##, Debian GNU Linux
r01-05-spr, ## Documents ##, Debian GNU Linux
r04-05-spr, ## Documents ##, Debian GNU Linux
r06-05-spr, ## Documents ##, Debian GNU Linux
rA-E-05-spr, ## Documents ##, Debian GNU Linux
r11-05-spr, ## Documents ##, Debian GNU Linux
r05-05-spr, ## Documents ##, Debian GNU Linux
r09-05-spr-spr, ## Documents ##, Debian GNU Linux
r02-05-spr-spr, ## Documents ##, Debian GNU Linux
r01-05-spr-spr, ## Documents ##, Debian GNU Linux
r04-05-spr-spr, ## Documents ##, Debian GNU Linux
r06-05-spr-rys-spr, ## Documents ##, Debian GNU Linux
r12-05-spr-spr, ## Documents ##, Debian GNU Linux
r03-05-spr-spr, ## Documents ##, Debian GNU Linux
r05-05-spr-spr, ## Documents ##, Debian GNU Linux
r10-05-spr-rys-spr, ## Documents ##, Debian GNU Linux
więcej podobnych podstron