Jak uprawiać truskawki?

Przygotowanie stanowiska pod truskawki

Pod uprawę truskawek przeznaczamy stanowiska wolne od perzu i innych chwastów trwałych, gdyż po posadzeniu sadzonek takie chwasty będą praktycznie nie do zwalczenia.

Truskawkę sadzimy na glebach lekkich, przewiewnych, z niezbyt głęboką wodą gruntową. Gleba nie powinna być ani zbyt kwaśna ani zbyt zasadowa, najlepiej jeśli jest lekko kwaśna (pH od 5,5 do 6,5).

Stanowisko powinno być nasłonecznione. Należy unikać sadzenia truskawek po pomidorach, ziemniakach, malinach, truskawkach, kapuście, kalafiorach, ogórkach, brokułach, tytoniu.

Sadzonki

W sadzonki należy zaopatrywać się w wyspecjalizowanych gospodarstwach szkółkarskich, gdzie sadzonki są kwalifikowane i uzyskują gwarancję czystości odmianowej oraz zdrowotnej.

Wykorzystywanie do nasadzeń sadzonek pochodzących ze starych plantacji owocujących lub z innego niepewnego źródła jest ryzykowne i nieopłacalne.

W naszej szkółce z roślin matecznych (superelita i elita) usuwa się kwiatostany, prowadzi selekcję negatywną, pozostawia tylko najsilniejsze egzemplarze.
Według specjalnego terminarza z instytutu wykonujemy na matecznikach szereg profilaktycznych zabiegów przeciwko chorobom i szkodnikom. Tak wyprodukowane sadzonki są wysokiej jakości, co później procentuje dobrym plonowaniem.
Nasze plantacje mateczne na sadzonki sq pod stałą kontrolą Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Inspekcji Nasiennej. Pod koniec sezonu wegetacyjnego Inspekcje te wydają stosowne świadectwa kwalifikacyjne dopuszczające sadzonki do obrotu w Polsce i za granicą.

Sadzonki truskawek doniczkowanych (z bryłą korzeniową)

Sadzonki truskawek doniczkowanych - dostępne są już od połowy sierpnia każdego roku. Sadzonki są produkowane według najnowszej technologii stosowanej w Holandii, Niemczech, Szwecji, Belgii, Hiszpanii. Zanim przystąpiliśmy do tej produkcji w Polsce odwiedziliśmy największych producentów sadzonek truskawek doniczkowanych na Zachodzie i zobaczyliśmy, jak to robią najlepsi.
Nie zagłębiając się w szczegóły, można w skrócie powiedzieć, że produkcja odbywa się pod osłonami w multiplatach (wielodoniczkach) wypełnionych specjalnym substratem torfowym. Według tej technologii sadzonki już w sierpniu są dobrze ukorzenione i nadają się do sadzenia.

Sadzonki truskawek doniczkowanych wysadzonych najpóźniej w sierpniu dają już w pierwszym roku handlowy plon owoców, gdyż jak wiadomo wielkość plonu zależy głównie od terminu założenia plantacji. Zwykła rozsada truskawek tzw. "rwana" lub kopana z pola prawie całą swoją energię traci na regenerację systemu korzeniowego i ukorzenianie się zamiast na zawiązywanie pąków kwiatowych, stąd bardzo słabo owocuje w pierwszym roku.
Sadzonki wyprodukowane w tej technologii przyjmują się wszystkie, ponieważ ich system korzeniowy po wyjęciu z wielo-doniczek nie ma żadnych uszkodzeń i roślina nie przeżywa szoku. (Oczywiście w sierpniu niezbędne jest podlewanie roślin).

Sadzonki doniczkowane dostępne są od sierpnia (i wiosną jako sadzonki frigo z chłodni).
Nasze sadzonki truskawek trzykrotnie otrzymały złote medale na targach Polagra - Krajowa Wystawa Ogrodnicza w 1998,1999 i 2000 roku.

Sadzonki truskawek "Frigo"

Sadzonki "frigo" są to sadzonki kopane do chłodni w stanie spoczynku zimowego (listopad).
Po oczyszczeniu, usunięciu liści i przesortowaniu (klasa standard, tzw. "A+" i zagonowe) są pakowane w folie i skrzynki, a następnie przechowywane w chłodni (w stanie uśpienia) w temperaturze -1,5°C przez wiele miesięcy, aż do momentu sadzenia. Taka temperatura nie powoduje najmniejszych uszkodzeń sadzonek. Do chłodni po pierwszych przymrozkach wkłada się również sadzonki truskawek wyprodukowanych w wielo-doniczkach (sadzonki "frigo" doniczkowane).
Sadzonki truskawek "frigo" po posadzeniu w wilgotną glebę przyjmują się praktycznie wszystkie i rosną szybciej niż zwykłe - zielone. Sprzyjają temu warunki: temperatura w maju czy w czerwcu jest wyższa niż wiosną, dłuższy jest też dzień. Rośliny po upływie 30 dni zaczynają kwitnienie, a po upływie następnych 30-40 dni zaczynają owocować. Ogółem więc od wysadzenia do owocowania mija zwykle tylko 8-9 tygodni.
Dysponując sadzonkami "frigo", można zakładać plantację w dowolnym terminie, uzyskując owoce w ściśle zaplanowanym terminie, np. w maju lub w sierpniu. Produkcja owoców na określony termin nazywa się uprawą sterowaną i jest w Polsce coraz bardzo popularna.
Owoce z uprawy sterowanej zbiera się w czasie, kiedy plantacje tradycyjne zakończyły już owocowanie lub jeszcze nie rozpoczęły, dzięki czemu uzyskuje się wyższe ceny truskawek.
W następnych latach truskawki te owocują już normalnie, w terminach tradycyjnych. Najwyższe ceny owoców uzyskuje się z upraw przyspieszonych, czyli z sadzonek wysadzonych w lutym i w marcu.
Ilość sadzonek "frigo" przechowywanych w chłodni jest ograniczona. Sadzonki "frigo", zwykłe i doniczkowe są dostępne wyłącznie wiosną i latem.
Sadzonki "frigo" ze względu na koszt przechowywania w specjalistycznej chłodni są nieco droższe od zwykłych w zależności od tego, ile miesięcy przebywały w chłodni. Najcenniejsze są sadzonki zagonowe i "A+".
Sadzonki "frigo" należy sadzić dość głęboko tak, aby zielone "serce" było ledwo widoczne z ziemi; ziemia osiadając i tak je lekko odsłoni.

Sadzonki zwykle, kopane tzw. świeże lub zielone są w sprzedaży zwykle po 15 września i są bardzo wysokiej jakości, bo pochodzą z młodych, jednorocznych mateczników.

Sadzenie truskawek

Truskawki możemy sadzić wiosną, latem i jesienią. Najczęściej jednak sadzimy jesienią i wiosną, bo wtedy najłatwiej o sadzonki. (Odnośnie sadzenia letniego - zobacz: "Sadzonki truskawek frigo" i "Sadzonki doniczkowane z bryłą korzeniową").

Na działce sadzonki truskawek sadzi się najczęściej w rozstawie 25 cm x 50 cm. Na lO m² potrzeba około 100 szt.

Dołki pod truskawki powinny być głębokości i szerokości systemu korzeniowego, tak aby korzonki po wysadzeniu nie były pozaginane.

Na założenie plantacji truskawek potrzeba około 40 tyś. sadzonek na l ha, (4 tys. szt. na lO arów).
Optymalna rozstawa: 30 cm x 80 cm lub w systemie dwurzędowym: 50 cm x 50 cm x 100 cm x 25 cm (około 50 tys. sadzonek na l ha).

Rozsadę najlepiej wysadzać w dni pochmurne, a po posadzeniu obficie podlać.

Do sadzenia należy przystąpić jak najszybciej po otrzymaniu sadzonek ze szkółki.

Choroby grzybowe atakujące korzenie

Aby zabezpieczyć sadzonki truskawek (świeże lub z chłodni - ale nie z doniczek) przed chorobami odglebowymi należy profilaktycznie zanurzyć przed sadzeniem całe rośliny na 5-10 min. w roztworze Aliette (0,3 %) i Benlate (0,2 %).
Oba środki mieszamy razem: Aliette 30 g + Benlate 20 g w l O litrach wody, (na 100 l wody: 300 g Aliette + 200 g Benlate).

Można też podlewać rośliny po rozpoczęciu wegetacji (z wyjątkiem okresu kwitnienia i owocowania) 0,1% roztworem Benlate i Aliette w ilości 0,25 litra cieczy na roślinę, (lOg Benlate + lOg Aliette w 10 litrach wody).
W razie braku Benlate możemy zastosować Topsin M.

Sadzonek doniczkowanych nie moczymy, ale podlewamy je takim samym roztworem po posadzeniu i wiosną po rozpoczęciu wegetacji, a później po zbiorach.

Najważniejsze jednak w zapobieganiu chorobom korzeniowym jest unikanie sadzenia truskawek na stanowiskach po ziemniakach, pomidorach, malinach, tytoniu, ogórkach, brokułach. Są to rośliny żywicielskie groźnych grzybów, atakujących korzenie truskawek. Nie należy sadzić też truskawek po truskawkach. Odmiany wrażliwe na choroby korzeniowe to: Elsanta, Honeoye, Kent, Camarosa, Thuriga i inne. Jednocześnie są to odmiany praktycznie odporne na groźną chorobę grzybową - szarq pleśń. Dobrymi przedplonami są: marchew, fasola, cebula, seler, zboża, trawy, gorczyca.

Sposoby zapobiegania chorobom korzeniowym

Skutecznym sposobem zapobiegania chorobom korzeniowym truskawek jest ich uprawa na podwyższonych zagonach o wysokości minimum 30 cm. Udowodniono, że przy tym sposobie korzenie w mniejszym stopniu atakowane są przez szkodliwe patogeny, ponieważ podniesienie zagonów powoduje szybsze obsychanie i nagrzewanie gleby.

Zagony wykłada się czarną folią, a pod nią rozkłada przewód do nawadniania kropelkowego. Czarna folia powoduje wcześniejsze dojrzewanie owoców, zapobiega ich zapiaszczeniu,
a także utrzymuje wilgoć w glebie i eliminuje chwasty.

Aby zapobiec chorobom korzeniowym, należy bezwzględnie unikać gleb wilgotnych, zimnych i ciężkich. Najlepszym sposobem unikania strat jest uprawa odmian odpornych i mało podatnych oraz zakładanie plantacji truskawek ze zdrowych sadzonek na glebach wolnych od patogenów chorobotwórczych.

Rozwojowi chorób korzeniowych sprzyja najbardziej wysoka wilgotność gleby i niska temperatura 5-15°C, dlatego tak ważna jest uprawa na podwyższonych, łatwo obsychających zagonach i zmeliorowanych polach.

Profilaktycznie zaleca się jesienne opryskiwanie roślin preparatem Aliette (4-5 kg/ ha w 1000 litrach wody), a także moczenie sadzonek przed sadzeniem przez 0,5 godz.
w roztworze tego fungicydu (3-4 g preparatu na 1 litr wody). Dobrze działa też opryskiwanie gleby wzdłuż rzędów roślin preparatem Ridomil 25W w stężeniu 0,2%.

Choroby i szkodniki

Najgroźniejszą chorobą truskawek jest SZARA PLEŚŃ. Aby jej zapobiec, należy wykonać opryski preparatami grzybobójczymi wg poniższych zaleceń lub wg tabeli opracowanej przez ISK Skierniewice.

Polecamy pierwsze opryskiwanie wykonać na początku kwitnienia np. preparatem Pomarsol Forte 80 WG w dawce 4 kg/ha.

Podczas petni kwitnienia l-2 opryski fungicydem Euperen Multi 50 WG 5 kg/ha (lub Euparen 50 WP).

Ostatni oprysk przed zbiorem wykonać nowym preparatem o nazwie Teldor 500 SC w dawce l,5 l/ha. Teldor 500 SC - preparat kontaktowy do zwalczania szarej pleśni w uprawie truskawek. Zaletą preparatu jest bardzo krótki okres karencji (l dzień), co umożliwia wykonanie zabiegów nawet tuż przed zbiorem i między zbiorami. Dawka preparatu l ,5 l / ha; dawka wody 500 - 900 l / ha.

Program ochrony truskawki

PROGRAM OCHRONY TRUSKAWKI opracowany przez Instytut Sadownictwa i Kwiaciarstwa w Skierniewicach
Zwalczane choroby i szkodniki	Środki chemiczne lub inne zabiegi	Dawka kg ( l )/ha	Terminy zabiegów i uwagi
PRZED ZAŁOŻENIEM PLANTACJI
Pędraki Drutowce Opuchlaki	Dursban 480 EC Basudin 10 GR Diazinon 10 GR Pyrinex 48 EC	5,0 l 80-120 kg 82-120 kg 5,0 l	Stosować od kwietnia do pierwszych dni września na wilgotną glebę, najpóźniej 1-2 dni przed posadzeniem roślin. Tuż po zastosowaniu zmieszać z glebą.
Roztocz truskawkowy	Plantacje należy zakładać z sadzonek wolnych od roztocza truskawkowego, niceni i chorób wirusowych. Takie sadzonki gwarantują jedynie kwalifikowane plantacje mateczne.
Opuchlaki	Basudin 10 GR Diazinon 10 GR	80 kg 80 kg	na porażonych plantacjach rozsiewać preparat na wilgotną glebę w rzędach roślin i natychmiast mieszać z glebą, np. przez zmotyczenie.
		Diazinon 10 GR	8 g/m^2	W ogniskach występowania objawów.
Kwieciak malinowiec	Trebon 10 SC Trebon 30 EC Telstar 100 EC Decis 2,5 EC Fastac 10 EC Nurelle D 550 EC Zolone 35 EC Karate 025 EC Karate 25 WG Decistab TB	0,9 l 0,45 l 0,6-0,75 l 0,8 l 0,18 l 1,5 l 2,6 l 0,6 l 0,6 kg 24-32 tab.	Opryskiwać w okresie pojawiania się chrabąszczy, kiedy pąki w kwiatostanach rozluźniają się. Przy licznym pojawieniu się szkodnika, zabieg powtórzyć po 7-10 dniach lub na początku kwitnienia. Przestrzegać prewnecji.
Przędziorek chmielowiec	Omite 30 WP Torque 50 WP Nissorun 10 EC Nissorun 050 EC Mitac 200 EC Magus 200 EC Ortus 05 SC Sanmite 20 WP	1,5-2,25 kg 1,2 kg 0,75 l 0,9 l 3,0 l 0,9 l 0,8-1,2 l 1,1 kg	Opryskiwać przed początkiem kwitnienia, gdy liczebność przędziorków (stadiów ruchomych) wynosi 1-2 osobniki na 1 listek liścia złożonego. Jest to najważniejszy termin zwalczania przędziorków na truskawce. Preparaty MItac 200 EC i Magus 200 SC ograniczają równocześnie występowanie roztocza truskawkowego.
		Apollo Plus 060 OF + MItac 200 EC Nissorun 050 EC + Omite 30 WP	3,0 +3,0 0,75 +1,0	Wymienione mieszaniny umożliwiają zwalczanie wszystkich stadiów rozwoju przędziorka
		Talstar 100 EC	0,6-0,75	Stosować jw., gdy zachodzi potrzeba jednoczesnego zwalczania kwieciaka malinowca.
Mączniak prawdziwy truskawki	Siarkol EXtra 80 WP Nimrod 25 EC Tiowol 800 SC Tiotar 800 SC	7,5-10,5 kg 2,5 l 6,0-8,5 l 6,0 l	Opryskiwać odmiany wrażliwe na krótko przed kwitnieniem lub na początku kwitnienia tylko na plantacjach, na których choroba występuje.

KWITNIENIE    w nawiasach podano okres karencji w dniach
Szara pleśń	Euparen 50 WP Euparen Multi 50 WP Ronilan 500 SC Rovral FLO 255 SC Sumilex 500 SC Mythos 300 SC Pomarsol Forte 80 WG Thiram Granuflo 80 WG Sadoplon 75 Teldor 500 SC	(7) (7) (10) (10) (7) (7) (7) (7) (7) (1)	5,0 lub 6,25 lg 5,0 1,5 3,0 lub 5,0 1,5 lub 2,5 2,5 4,0 4,0 7,5 1,5	Pierwsze opryskiwanie wykonać na początku kwitnienia, następne co 7 dni zachowując okres karencji. Do ostatniego opryskiwania nie stosowac preparatu Sadoplon 75 WP. Wyższe dawki preparatów nalezy stosować przy opryskiwaczach ciśnieniowych (belka polowa 1200-1500 litrów cieczy/ha), niższe przy użyciu belki "Fragaria" i opryskiwaczy drobnokroplistych, np. Solo, Turbine (400-600 litrów cieczy/ha). Rovral i Sumilex stosować max. 2 razy w sezonie za względu na możliwość występowania odporności. Euparen ogranicza występowa- nia przędziorków i mączniaka prawdziwego.
Biała plamistość liści truskawki	Euparen 50 WP Euparen Multi 50 WP Pamarsol Forte 80 WG Thiram Granuflo 80 WG Sadoplon 75 WP	(7) (7) (7) (7) (7)	5,0 lub 6,25 kg 5,0 4,0 4,0 7,5
Mączniak prawdziwy truskawki	Siarkol Extra 80 WP Nimrod 25 EC Tiowol 800 SC Tiotar 800 SC	(7) (14) (7) (7)	7,5-10,5 kg 2,5 l 6,0-8,5 l 6,0	Opryskiwac w pełni i pod koniec kwitnienia, w rejonach występownia choroby.
Przędziorek chmielowiec	Omite 30 WP Talstar 100 EC Ortus 05 SC Sanmite 20 WP	(14) (14) (7) (7)	1,5-2,25 kg 0,6-0,75 l 0,8-1,2 l 1,1 kg	Stosować przy liczebności 2-3 przędziorki na listek liścia złożonego. Zabieg wykonać po pełni kwitnienia, po zachodzie słońca, gdy nie ma oblotu pszczół. Omite niszczy też roztocza truskawkowego. Talstar zwalcza jednocześnie zmieniki i mszyce. Euparen stosowany jest zwalczania szrej pleśni, ogranicza występowanie przędziorków. Przestrzegać prewencji i karencji.
Zmieniki	Talstar 100 EC Trebon 10 SC Trebon 30 EC Decis 2,5 EC	(14) (14) (14) (7)	0,6 l 0,9 l 0,45 l 0,6 l	Zabieg potrzebny jeśli podczas strząsania kwiatostanów (4x50 kwiatostanów) na płytkę o średnicy około 10 cm stwierdzi się 1 lub więcej zmieników średnio na 25 kwiatostanów. Preparaty zwalczają jednocześnie mszyce. Przestrzegać prewencji.

PO ZBIORZE OWOCÓW
Szara pleśń	Sumilex 500 SC Euparen 50 WP Euparen Multi 50 WP Ronilan 500 SC Rovral FLO 255 SC Mythos 300 SC Thiram Granuflo 80 WG Pomarsol Forte 80 WG Sadoplon 75 WP	1,5 lub 2,5 l 5,0 lub 6,25 kg 5,0 1,5 3,0 lub 5,0 2,5 4,0 4,0 7,5	Opryskiwać truskawki silnie opanowane przez choroby. Koszenie i usuwanie liści truskawek po zbiorze ogranicza wystepowanie chorób i ułatwia zwalczanie szkodników. Koszenie liści wykonywać tylko na plantacjach w dobrej kondycji najpóźniej dwa tygodnie po zbiorze. Euparen ogranicza występowanie przędziorków.
Biala plamistość liści truskawki	Topsin M 70 WP Euparen 50 WP Euparen Multi 50 WP	2,5 kg 5,0 lub 6,25 kg 5,0	j.w.
Mączniak prawdziwy truskawki	Nimrod 25 EC Siarkol Extra 80 WP Afugan 30 EC Topsin M 70 WP Tiowol 800 SC Tiotar 800 SC	2,5 l 7,5-10,5 kg 0,6 l 2,5 kg 6,0-8,5 l 6,0	W razie występowania objawów choroby wykonać 1-2 opryski co 10-14 dni.
Roztocz truskawkowy	Thiodan 350 EC Thionex 350 EC Mitac 200 EC Sanmite 20 WP	2,0-2,5 l 2,0-2,5 3,0 l 2,25 kg	Opryskiwanie celowe, jeśli po zbiorze owoców stwierdza się występowanie szkodnika. Zabieg powtórzyć po 7 dniach. Dokładnie opryskać najmłodsze liście. Przed opryskiwaniem konieczne jest koszenie i usuwanie liści. Koszenie wykonać najpóźniej 2 tygodnie po zbiorze.
Przędziorek chmielowiec	Omite 30 WP Torque 50 WP Nissorun 10 EC Nissorun 050 EC Mitac 200 EC Sanmite 20 WP Magnus 200 SC Ortus 05 SC Pennstyl 25 WP Penstyl 600 SC	1,5-2,25 kg 1,2 kg 0,75 l 0,9 l 3,0 1,1 0,9 0,8-1,2 1,2-1,5 kg 0,5-0,6	Zabieg celowy na plantacjach, na których liczebność przędziorków wynosi więcej niż 6 osobników na jeden listek liścia złożonego. Preparaty Mitac 200 EC, Omiet 30 WP i Magnus 200 SC ograniczają zarówno występowanie roztocza truskawkowego.
Chrząszcze opuchlaków	Dursban 480 EC Nurelle D 550 EC Pyrinex 480 EC Owadofos 540 EC Basudin 25 EC Basudin 600 EW Dacis 2,5 EC Fastac 100 EC Karate 025 EC Talstar 100 EC	2,5-3,0 l 1,5 l 2,5-3,0 l 2,25 l 2,25 l 0,9 l 0,75 l 0,18 l 0,6 l 0,6-0,75 l	W razie masowego pojawienia się chrząszczy opryskiwać rośliny i glebę pod nimi wkrótce po zbiorze i powtórzyć 2 razy co 14 dni. Przy uszkodzeniu znacznej liczby roślin zwalczanie może być nieopłacalne. Silniej porażone są starsze plantacje.
Chrząszcze opuchlaków	Basudin 10 GR Diazinon 10 GR	80 kg 80 kg	Insektycyd stosować wkrótce po zbiorze owoców na wilgotną glebę.
				8 g/m^3	W ogniskach występowania roślin.

Zwalczanie chwastów

Uwaga! Ostatnio z bardzo dobrym skutkiem stosujemy na swoich plantacjach truskawek herbicydy: Betanal 160 EC w dawce 6 l/ha, w połączeniu z Venzarem w dawce 0,3 kg / ha.

Każde odstępstwo odnośnie dawki preparatu i terminu wykonania zabiegu może spowodować uszkodzenia truskawek i obniżenie plonu. Wszystkie środki ochrony roślin należy stosować zgodnie z przepisami na opakowaniu.

Program zwalczania chwastów

PROGRAM ZWALCZANIA CHWASTÓW NA PLANTACJACH TRUSKAWKI opracowany przez Instytut Sadownictwa i Kwiaciarstwa w Skierniewicach
Preparat	Dawka z kg lub l/ha opryskiwanej powierzchni	Uwagi dotyczące stosowania
PRZED WSCHODAMI CHWASTÓW
Acenit 50 EC	3,0	Na wilgotną glebę, przed wschodami chwastów, najlepiej wiosną.
Devrinol 450 SC	2,0-4,0	Na wilgotną i wolną od chwastów glebę. W międzyrzędziach, bezpośrednio po zastosowaniu preparat może być płytkow wmieszany z glebą, przy użyciu bron lub innych narzędzi.
Stomp 330 EC Stomp 400 EC	3,0-4,0 2,0-3,0	Najwcześniej 2 tygodnie po sadzeniu. Preparat zastosowany po ruszeniu wegetacji może w wyższej temperaturze powodować uszkodzenia roślin truskawki. Po zabiegu Stomp może być płytko zmieszany z glebą w międzyrzędziach.
Azotop 50 WP (Sanazine 80 WP)	0,5-1,0 0,35-0,65	Najwcześniej miesiąc po sadzeniu. Dawki Azotopu, Devrinolu, Buracylu i Stompu wyższe na glebach cięższych i silnie zachwaszczonych.
PRZED LUB WKRÓTCE PO WSCHODACH CHWASTÓW
Burtix 72 WP	2,0-3,0	Stosować bezpośrednio po wschodach chwastów, na siewki w fazie liścienia- 2-3 liście właściwe. Preparat Goltix i Burtix nie stosować do odchwaszczania odmiany Elsanta.
Goltix 70 WP Goltix 70 WG	2,0-3,0
Goltix 90 WG	2,0 lub dwukrotnie po 0,6 do 0,8 (dawki dzielone)	Zabiegi w dawkach dzielonych wykonywać łącznie z adjuwantem np. Olbras 88 EC w dawce 1,5 l/ha opryskując wschodzące siewki. Drugi zabieg wykonuje się przeciętnie 10 dni po pierwszym.
PO WSCHODACH CHWASTÓW
Betanal Progress AM 180 EC	trzykrotnie po 1,5	Na siewki chwastów w stadium liścienie - 2 liście właściwe. Pierwszy zabieg wykonać przeciętnie około tygodnia po sadzeniu truskawki. Następne w zależności od wschodzenia chwastów, co 7-14 dni. Istnieje także możliwość wykonania 1-2 zabiegów i dalszego odchwaszczenia przy użyciu herbicydów doglebowych, jesli jest to bezpieczne dla truskawki. Optymalna temperatura przy opryskiwaniu Betanalem Progress i Betanalem 160 EC wynosi 12-20 ^o C.
Betanal 160 EC	6,0	Na młode siewki chwastów dwuliściennych (od fazy liścieni do fazy 4 liści właściwych). Zabieg wykonuje się przeciętnie co 7-14 dni po sadzeniu roślin. Betanal 160 EC umożliwia zniszczenie siewek chwastów przed zastosowaniem herbicydów doglebowych.
Agil 100 EC	0,5-0,75	Na roczne chwasty jednoliścienne od fazy 2 liści, do fazy krzewienia. W przypadku uprawy sterowanej (jednorocznej), do kwitnienia mogą być stosowane tylko Agil, Focus Ultra, Fusilade lub Targa.
Focus Ultra 100 EC	1,0-15
Fusilade Super 125 EC Fusilade Forte 150 EC	1,5-2,0 0,75
Nabu Plus EC	1,5-2,0
Perenal 104 EC	0,75-1,0
Targa Super 5 EC	1,0-2,0
Pantera 040 EC	1,0-1,5
Reglone Turbo 200 SL	1,5-3,0	Opryskiwać z osłonami chwasty i rozłogi truskawki w międzyrzędziach w okresie lipiec-wrzesień.

PROGRAM ZWALCZANIA CHWASTÓW NA PLANTACJACH TRUSKAWKI opracowany przez Instytut Sadownictwa i Kwiaciarstwa w Skierniewicach
Preparat	Dawka z kg lub l/ha opryskiwanej powierzchni	Uwagi dotyczące stosowania
Plantacje owocujące (1-rczne lub starsze)
PRZED WSCHODAMI CHWASTÓW
Acenit 50 EC	3,0	Na wilgotną glebę, przed wschodami chwastów, najlepiej wiosną.
Devrinol 450 SC	4,0-6,0	Preparty stosowac na wilgotną i wolną od chwastów glebę, wczesną wiosną lub po zbiorach owoców. Stomp stosować najlepiej jeszcze przed ruszeniem wegetacji truskawki. Devrinol i Stomp mogą być po opryskaniu płytko zmieszane z glebą. Wyższe z podanych dawek preparatów stosować na glebach ciężkich i silnie zachwaszczonych.
Buracyl 80 WP (Venzar 80 WP)	1,0-2,0
Stomp 330 EC Stomp 400 SC	4,0-6,0 2,0-5,0
Azotop 50 WP Sanazine 80 WP	1,0-2,0 0,65-1,25
PRZED LUB WKRÓTCE PO WSCHODACH CHWASTÓW
Burtix 72 WP	3,0-5,0	Uwagi jak przy plantacjach nowo założonych.
Goltix 70 WP Goltix 70 WG Goltix 90 WG	3,0-5,0 3,0 lub dwukrotnie po 0,6-0,8
PO WSCHODACH CHWASTÓW
Betanal 160 EC	6,0	Na młode siewki (od fazy liścienia do fazy 4 liści właściwych) chwastów dwuliściennych jednorocznych.
Betanal Progress AM 180 EC	trzykrotnie po 1,5 lub dwukrotnie po 2,0	Na siewki chwastów od fazy liścieni do fazy 2 liści właściwych. Optymalna temperatura dla opryskiwania Betanalem Progress i Betanalem 160 EC wynosi 12-20 ^o C.
Lontrel 300 SL	0,35-0,4	Na chwasty rumianowate, ostrożeń i przymiotno od fazy 2-3 liści do fazy rozety.
Agil 100 EC	0,5-1,5	Na chwasty prosowate w fazie 2 liście - krzewienie się, w dawkach nie przekraczających zwykle połowy dawek maksymalnych. Na perz w stadium 4-6 liści (około 15 cm wysokości) w wyższych dawkach. Stosować do kwitnienia truskawki lub po zbiorze owoców. Fusilade Forte 150 EC stosowac przed kwitnieniem truskawki w dawkach do 2,0 l/ha.
Focus Ultra 100 EC	1,0-4,0
Fusilade Super 125 EC Fusilade Forte 150 EC	1,0-4,0 0,75-2,5
Targa Super 5 EC	1,0-4,0
Perenal 104 EC	0,75-1,5		Uwagi jak przy preparatch w Agil Agil, Targa i Fusilade. Perenal, Nabu Plus i Pantera mogą być stosowane jednak tylko po zbiorze owoców.
Nabu Plus EC	1,5-5,0
Pantera 040 EC	1,0-4,0
Reglone Turbo 200 SL	1,5-3,0	Opryskiwać z osłonami chwasty i rozłogi truskawki w międzyrzędziach od kwitnienia lub po zbiorze owoców.

Usuwanie rozłogów

Rozłogi należy usuwać systematycznie przez cały czas ich wyrastania.

Pozostawienie rozłogów przy roślinie bardzo ją osłabia i wpływa ujemnie na zawiązywanie pąków kwiatowych i owocowanie w roku następnym.

Rozłogi (inaczej "wąsy") można usuwać ostrym nożem albo mechanicznie - za pomocą specjalnej tarczy. Na większych plantacjach można je niszczyć także chemicznie, stosując oprysk herbicydem o działaniu parzącym, np. REGLONE - TURBO (1,5 - 3,0 l/ha), zawsze z osłonami na rzędy truskawek.

Koszenie liści

Koszenie liści wykonuje się natychmiast po zbiorach (lipiec) i tylko na plantacjach starszych (2-3 letnich) w celu ich odmłodzenia.

Zabieg ten ogranicza występowanie chorób oraz ułatwia zwalczanie szkodników. Liście kosi się 2-5 cm nad ziemią, sierpem, kosiarką lub orkanem w zależności od powierzchni plantacji.

Nie kosi się np. Selvy czy Evity (odmian powtarzajacych).

Ściółkowanie

Do ściółkowania międzyrzędzi można użyć czarnej folii lub geotkaniny (agrowtóknina, mata szkółkarska), która chroni owoce przed zapiaszczeniem, a glebę przed utratą wilgoci i zachwaszczeniem.

Geotkanina przepuszcza powietrze i wodę.

Do ściółkowania nadaje się również słoma pszenna lub żytnia.

Truskawka dobrze rośnie i plonuje prawie na wszystkich typach gleb.

Nawożenie organiczne na działkach

Truskawka ma stosunkowo niewielkie wymagania glebowe i nawozowe. Najlepszymi przedplonami sq rośliny zbożowe, rzepak, niektóre motylkowe, jak łubin, bobik, wyka, peluszka, mieszanki żyta i wyki ozimej, a także wczesne warzywa, jak fasola, groch, marchew czy cebula.
Truskawki dobrze reagują na obornik, który najlepiej dać pod przedplon. Należy go przekopać na głębokość 20-25 cm. Stosować 40-60 kg na lO m².
(Obornik stosuje się nie częściej niż co 4 lata.) Jeśli jest brak obornika, można przyorać nawóz zielony, np. peluszkę, łubin, bobik, czy gorczycę.

Nawożenie sztuczne na działkach

Przy braku możliwości zastosowania nawożenia organicznego na działce stosujemy Fructus-1, Fructus-2 lub Azofoskę.

Fructus-1 stosuje się w dawce 5-10 dag/m², przy czym dawka zależy od rodzaju gleby.
Na glebach lekkich stosuje się dawkę wyższą, a na cięższych, żyznych i zasobnych w składniki pokarmowe - dawkę niższą. W sklepach można też nabyć gotowe nawozy przgotowane specjalnie pod uprawę truskawek (małe opakowania).

Na działce nawozy mineralne powinny być zastosowane przed posadzeniem roślin. Połowę dawki nawozu można dać "pod szpadel", pozostałą część - "pod grabie". Sprzyja to ich równomiernemu rozmieszczeniu w glebie.

W naszej szkółce korzystamy z nawozów firmy "HYDRO".

Program nawożenia truskawek

PROGRAM NAWOŻENIA TRUSKAWKEK nawozami firmy HYDRO w uprawie polowej
Okres		Termin nawożenia	Nawóz	Dawka nawozu i sposób nawożenia
Przygotowanie pola pod plantację		Nie poźniej niż 3-4 tyg. przed wiosennym sadzeniem lub jesienią	HYDROPLON 6 (6-16-22 +8S+10CaO+1MgO)	550-750 kg/ha W uprawie bez obornika zależy zwiększyć dawkę o około 30 %
PIERWSZY ROK PO POSADZENIU
Termin realizacji plantacji	Lato - czerwiec do połowy lipca	Po przyjęcia się roślin	HYDROCOMPLEX (12-11-18)+mikroelementy	200-300 kg/ha (ok. 15-25 g/metr bieżący rzędu) nie później jednak niź do połowy sierpnia
		Późne lato i jesień - koniec sierpnia do początku października	Wiosna tuż po ruszeniu wegetacji	HYDROCOMPLEX (12-11-18)+mikroelementy	200-300 kg/ha (ok. 25-25 g/metr bieżący rzędu)
				Kwitnienie	NITRABOR (15,5-0-0+26CaO+0,2B)	100-120 kg/ha (ok. 8-10 g/metr bieżący rzędu). Jednorazowo na początku kwitnienia lub dwukrotnie w równych dawkach na początku i w czasie pełni kwitnienia.
				Po zbiorach owoców	HYDROCOMPLEX (12-11-18)+mikroelementy	250-350 kg/ha (ok. 20-25 g/metr bieżący rzędu) bezpośrednio po zbiorze owoców lecz nie później niź do połowy sierpnia.
			Wiosna	Po przyjęciu się roślin oraz w okresie maj-czerwiec	HYDROCOMLEX (12-11-18)+mikroelementy	W każdym terminie 25-350 kg/ha (ok.20-25 g/metr bieżący rzędu).
				Od czerwca do końca sierpnia	KRISTALON niebieski (19-6-20)+mikroelementy	Dolistnie poprzez opryskiwanie roślin co 10-14 dni 0,5% roztworem nawozu (5kg/1000 litrów wody).
Pierwszy rok pełni owocowania		Kwitnienie	NITRABOR (15,5-0-0+26CaO+0,2B)	100-120 kg/ha (ok.8-10g/metr bieżący rzędu). Jednorazowo na początku kwitnienia lub dwukrotnie w równych dawkach na początku i w czasie pełni kwitnienia.
				Od początku kwitnienia	KRISTALON pomarańczowy (6-12-36)+mikroelementy	Dolistnie poprzez opryskiwanie roślin co 7-10 dni 0,5% roztworem nawozu (5kg/1000 litrów wody).
				Po zbiorach owoców	HYDROCOMPLEX (12-11-18)+mikroelementy	200-300 kg/ha (ok.15-25g/metr bieżący rzędu) bezpośrednio po zbiorze owoców lecz nie później niź do połowy sierpnia.
Następne lata owocowania		Po zbiorach owoców, po skoszeniu liści	KRISTANOL niebieski (12-11-18)+mikroelementy	Dolistnie poprzez opryskiwanie roślin co 10-14 dni 0,5% roztworem nawozu (5kg/1000 litrów wody) w okresie od wytworzenia 3-4 nowych liści do końca sierpnia.

Zdrowotne i odżywcze właściwości owoców truskawek

Medycyna ludowa przypisuje truskawkom szerokie działanie zdrowotne, zachęcając do ich spożywania przy artretyzmie, schorzeniach reumatycznych, kamieniach nerkowych, anemii, chorobach pęcherza i stanach gorączkowych.

Truskawki zawierają antybiotyk roślinny. Chroni on same owoce przed wirusami. Antybiotyk roślinny znajduje się tylko jednak w bardzo świeżych owocach.

W truskawkach występuje także kwas mefylosalicylowy, substancja blisko spokrewniona z aspiryną, co oznacza, że przekonanie o jej skuteczności w wypadku reumatyzmu i stanach gorączkowych nie jest bezpodstawne.

Owoce truskawek mają wybitne właściwości antyrakowe z powodu zawartości kwasu ellagowego, który działa także anty-bakteryjnie i antywirusowe.

Licencjonowana Szkółka Krzewów Jagodowych

Mariola i Janusz MARKIEWICZ

Buszkowo 7, 86-010 Koronowo

Tel. [phone]

Fax [phone]

e-mail: [e-mail]

http://www.markiewicz.com.pl

Licencjonowana Szkółka Krzewów Jagodowych, tel. [phone], www.markiewicz.com.pl

6

---