WYKŁAD I

LOGISTYKA ZORIENTOWANA NA PRZEPŁYW

1. Logistyka jest to proces planowania, realizacji i kontroli przepływu oraz magazynowania surowców, półfabrykatów i wyrobów gotowych z uwzględnieniem informacji potrzebnych by zaspokoić wymagania klientów.

2. Logistyka obejmuje organizację planowanie, kontrolę i realizacje przepływu towarów od momentu wytworzenia i nabycia przez produkcje i dystrybucję aż do finalnego odbiorcy. Jej celem jest zaspokojenie wymagań klientów przez minimalizację kosztów i minimalne zaangażowanie kapitału.

LOGISTYKA ZORIENTOWANA NA CYKL ZUŻYCIA PRODUKTÓW

Logistyka to wspomagające zarządzanie działania logistycznego. Zapewniają one wydaje wykorzystanie zasobów i skuteczność elementów logistycznych, przez cały okres użytkowania produktu. Dzięki odpowiedniej ingerencji w system we właściwym czasie zapewnione jest efektywne sterowanie zużyciem zapasów.

LOGISTYKA ZORIENTOWANA NA USŁUGĘ

Logistyka jest to proces, który ma na celu koordynacje wszystkich czynności nie materialnych związanych z wykonaniem usługi, tak aby była ona zgodna z wymaganiami klientów. Głównym kierunkiem działania jest minimalizacja czasu oczekiwania i dostawa usług kanałem dystrybucji

PODSTAWOWE ZADANIA STAWIANE PRZEZ LOGISTYKE W PRZEDSIĘBIORSTWIE

1. Usprawnienie przepływu zarządzania i magazynów, tak aby zaspokoić potrzeby uczestników procesu logistycznego;

2. Uwzględnienie strategii rozwoju przedsiębiorstwa , elementów związanych z budową łańcucha logistycznego;

3. Dostosowanie wszystkich czynności związanych z procesami logistycznymi do obsługi klienta;

4. Obniżenie kosztów przepływu procesów logistycznych.

PODSTAWOWE KOMPLEKSY PRZEPŁYWU LOGISTYCZNEGO

1. Procesy informacyjne

2. Koszty procesów logistycznych

3. Infrastruktura procesów logistycznych

4. Procesy fizycznego przepływu towarów

5. Zapasy rzeczowe produktów

PODSTAWOWE ZADANIA I MOŻLIWOŚCI LOGISTYKI

1. Logistyka wspomaga orientację rynkowa przedsiębiorstwa, oferuje nabywcą optymalny serwis, sprzyja zwiększeniu przejrzystości rynku oraz zdolności dostosowania się firmy do zmian na rynku;

2. Logistyka jest zorientowana na stymulowanie sprzedaży i serwisu przy jednoczesnej racjonalizacji kosztów logistycznych;

3. Logistyka jest zorientowana na wykorzystanie zależności i efektów synergicznych w strukturze systemu logistycznego;

4. Logistyka umożliwia rozwiązanie problemów powstających w miejscu styku przepływu towarów i informacji z innymi obszarami, np. marketingiem

5. Logistyka wspomaga przedsięwzięcia i komponenty oraz strategie marketingowa w sposób długotrwały, skuteczny i efektywny;

6. Logistyka jest zorientowana na racjonalizację systemu organizacyjnego przedsiębiorstwa i przeplywu towarów;

7. Logistyka stymuluje wzrost ogólnej efektywności gospodarowania.

MIESJCE STRATEGII LOGISTYCZNEJ W HIERACHI CELU I STRATEGII PRZEDSIĘBIORSTWA

Cele przedsiębiorstwa

Strategia ogólna przedsiębiorstwa

Cele jednostki strategicznej

Strategia jednostki strategicznej

Cele funkcjonalne

Strategie funkcjonale

FORMUŁOWANIE STRATEGII LOGISTYCZNEJ

Cele i strategie przedsiębiorstwa

Wyodrębnienia strategii funkcjonalnej

Okreslenie celów i wybór strategii logistycznej

Opracowanie strategicznego planu logistycznego

Opracowanie i wdrożenie systemu realizacji

Realizacja i kontrola

ZARZĄDZANIE LOGISTYCZNE - jest to planowanie, sterowanie, realizacja i kontrola strategii w sposób efektywny i minimalizujący koszty globalne oraz przepływ i magazynowanie wszystkich elementów tj. surowców, zapasów, produkcji w toku, wyrobów gotowych, odpowiednich informacji od punktu pozyskania do miejsca konsumpcji, w celu jak najlepszego dostosowania się do potzreb klienta i ich zaspokojenia.

DECYZJE STRATEGICZNE WG. RODZAJU DZIAŁALNOŚCI LOGISTYCZNEJ

Rodzaj działalności logistycznej	Przedmiot decyzji strategicznej
Lokalizacja	liczba, miejsce produkcji, magazynowanie rozmieszczenie zakładów produkcyjnych
Transport, magazynowanie	pojemność i rozplanowanie wewnętrzne i wyposażenie techniczne magazynów; uzgodnienie gestii transportowej; wybór gałęzi transportu; samoobsługa i zaangażowanie zewnętrznych wykonawców usług logistycznych
Zapasy	wybór podejścia do kształtowania poziomu zapasów
Obsługa klientów	- wyznaczenie poziomu obsługi
Przepływ informacji	wybór systemu informacyjnego na potrzeby logistyki

MIEJSCE STRATEGII W SYSTEMIE

Misja przedsiębiorstwa

Cele przedsiębiorstwa (funkcjonalne)
produkcyjne	finansowe	marketingowe	logistyczne	rozwojowe

Strategie przedsiębiorstwa
produkcyjne	finansowe	marketingowe	logistyczne	badawczo-rozwojowe
technologii produkcji	portfela i inwestycji	programów marketingowych	systemów logistycznych

PLAN LOGISTYKI

C - optymalizacja poziomu zapasów

E - minimalizacja czasu przepływu materiałów i wyrobu

L - zapewnienie wysokiego poziomu obsługi klienta

E - zapewnienie jak najniższego, ale akceptowanego poziomu

kosztów globalnych w kanale logistycznym

BIZNES PLAN

WYKŁAD II

LOGISTYKA - jest procesem zarządzania całym łańcuchem dostaw.

ŁAŃCUCH DOSTAW - jest to dzialalność związana z przeplywem materiału (towaru) od pierwotnego źródła poprzez wszystkie pośrednie formy aż do postaci w której jest konsumowany przez ostatecznego klienta.

ISTOTĄ LOGISTYKI - jest proces zintegrowanego zarządzania z tradycyjnymi obszarami produkcji, finansów i marketingu.

STRATEGICZNYM CELEM LOGISTYKI powinno być określenie o ile zwiększa się dodatkowe dochody firmy w wyniku poprawy jakości towaru lub uslugi.

CO TO JEST ZYSK?

ZYSK

SYSTEM LOGISTYCZNY

PODSYSTEM

czynniki zaopatrzenie

produkcji obsługa

dostaw

wejście wyjście

koszty obsługa

logistyczne logistyczna

zakłócenia elastyczność

sprzedaż efektywność

RODZAJE KOSZTÓW

1. wg kompleksu logistyki

• k. przepływu fizycznego

• k. procesów informatycznych

• k. zapasów

2. wg podstawowych faz przepływu

• k. fazy zaopatrzenia

• k. fazy produkcji

• k. fazy dystrybucji

3. wg treści ekonomicznej

• k. zużycia czynników produkcji

• wydatki stanowiące składniki produkcji czystej

• k. bezpośrednie kształtujące wynik finansowy

• utracone możliwości przychodów pieniężnych

4. wg przekroju rodzajowego

• k. materialne

• amortyzacja

• zużycie materiałów, paliw i energii

• k. usług obcych

• k. niematerialne

• koszty pracy

• koszty finansowe

• podatki obciążające koszty

• pozostałe koszty

• straty i koszty obciążające bezpośrednio wynik finansowy

5. wg miejsca powstania

• komórki zarządu funkcjonowania

• dział zaopatrzenia

• dział zbytu

• dział transportu

• wydział ruchu

• wydział magazynu

• wydział transportu

ZAKRES LOGISTYKI - wyznaczany jest dla firmy lub grupy firm, poprzez opracowanie planu operacyjnego w wymiarze rzeczowym i przestrzennym.

Cele strategiczne firmy

Zapewnienie odpowiedniego poziomu obsługi

Zintegrowane planowanie strategiczne

Metody zintegrowanego systemu zarządzania logistycznego

Miary działalności przedsiębiorstwa. Wyniki ekonomiczne

10 KLUCZOWYCH OBSZARÓW ZINTEGROWANEJ DZIAŁALNOŚCI FIRMY

1. Wprowadzenie

• system informacyjny

• działalność operacyjna

• wyposażenie

• struktura organizacyjna

2. Plan funkcjonalny

• operacje magazynowe

• zarządzanie transportem

• zarządzanie zapasami

3. Plan strukturalny

• wybór kanału logistycznego

• strategia konfiguracji sieci logistycznych

4. Plan strategiczny

• obsługa klienta

FORMY ORGANIZACYJNE LOGISTYKI

1. Organizacja nieformalna - jest to forma w której na bazie aktualnej struktury organizacyjnej dokonuje się ekonomicznego przymusu koordynacji wszystkich obszarów działalności logistyki. Logistyka jako program w firmie pozwala na znaczną minimalizacje kosztów z uwzględnieniem wielkości i struktury popytu, a także wpływa na sterowanie procesami produkcji.

2. Organizacja formalna - w ramach tej organizacji firma wyznacza w sposób przejrzysty i w miarę zrozumiały linię podziału zadań i odpowiedzialności za nie. Dzięki zastosowaniu tej formy organizacji możliwe jest zarządzanie logistyką razem z marketingiem czy finansami

3. Organizacja semiformalna - w firmie, która stosują tą organizację za cały system logistyki odpowiada menadżer ds. logistyki, ale nie może on zarządzać elementami tego systemu, gdyż nie posiada on do tego uprawnień. Struktura organizacyjna w tej formie pozostaje nienaruszona.

- proces otwarcia zamówienia

- zarządzanie zapasami

- transport

- zaopatrzenie

- magazynowanie

- obsługa zapasów

Wykład III

RODZAJE ZARZĄDZANIA LOGISTYCZNEGO

1. Strategiczne - cele i zakres działań związane w logistyką wpisane sa w strategię przedsiębiorstwa, związane z jej rozwojem i wzrostem znaczenia na rynku. Zdarza się jednak, że jest ono realizowane tylko na poziomie taktycznym lub operacyjnym.

2. Interfunkcyjne - na to zarządzanie składają się 3 funkcje działające współbieżnie:

• Marketingowa, w tym informacyjna;

• Finansowa;

• Operacyjna- wynika ona z potrzeby koordynowania procesów zamowień, transportu i gromadzenia zapasów, tak aby minimalizować koszty działalności logistycznej

3. Interorganizacyjne - ma na celu tworzenie superorganizacji, czyli grup przedsiębiorstw powiązanych ze sobą pionowo. Każda grupa funkcjonuje samodzielnie, ale ma wyznaczony obszar do podejmowania decyzji.

POZIOM OBSŁUGI RYNKU - określane także jako koordynowanie procesów zamówień, ma na celu zapewnienie dostępności produktu w okreslonym czasie i wielkości. Wyrażony jest w wartości liczbowej pomiędzy 0-1. Liczba zamówień od odbiorców to średnia ważona wykonania zamówienia. Znajduje się więc wielokrotnośc częstotliwości zamówień, mnożony przez prawdopodobieństwo wypełnienia kompletnego zamowienia. Otrzymujemy w ten sposób liczbę wykonanych zamówień w danej pozycji asortymentowej danego zapasu.

Poziom spodziewana liczba zapasów wydanych w ciągu roku z magazynu

Obsługi = 1-

Rynku całkowity popyt roczny

KLUCZOWA DZIAŁALNOŚC LOGISTYCZNA

POMOCNICZA DZIAŁALNOŚĆ LOGISTYCZNA

CO SIĘ SKŁADA NA PROCES ZARZĄDZANIA W FIRMIE

Proces zarządzania

Planowanie Wprowadzenie Kontrola

Zarządzanie logistyczne

DECYZJE

Obszar decyzyjny	strategiczne	taktyczne	operacyjne
transport	Wybór rodzaju transportu	Zastosowanie formy leasingu dla użytkowania wyposażenia	Wysyłka produktu
zapasy	Decyzje o wielkości i strukturze zapasów	Poziom zapasów bezpiecznych	Wykonanie zamówienia
zaopatrzenie	Rozszerzenie źródeł zakupu, zwiększenie liczby dostaw	Kontrakty na dostawy surowców	Realizacja konkretnej dostawy
Proces zamówień	Otwarcie zamówienia		Przyjęcie zwrotów
magazynowanie	Obsługa zapasów, określenie wielkości zwrotów magazynowych przy uwzględnieniu obsługi zapasów	Rozmieszczenia zapasów w magazynie	Przyjęcie i wydania z magazynu
Wybór lokalizacji	Liczba powierzchni, lokalizacja magazynów

DEFINICJE OBSLUGI KLIENTA

1. to system rozwiązań, który ma zapewnić klientowi satysfakcjonujące relacje między czasem złożenia zamówienia a otrzymaniem produktu

2. to system rozwiązań, który ma zapewnić klientowi satysfakcje i ja podtrzymywać w jak najdłuższym okresie od momentu złożenia zamówienia do momentu dostarczenia produktu

3. to sprężone ze sobą czynności logistyczne, które decydują o satysfakcji klienta przy zakupie produktu, usługi. Proces obsługi klienta rozpoczyna się od momentu złożenia zamówienia, a kończy na dostawie produktu do klienta.

4. To proces zapewniający przewagę nad konkurencją. Obejmuje on tworzenie dodatkowych korzyści maksymalizujących wartość całkowitą dla klienta poprzez łańcuchy dostaw.

CELE OBSŁUGI KLIENTA

Podstawowym celem obsługi klienta jest spełnienie wymagań klienta pod względem poziomu i jakości obsługi, przy jednoczesnych niższych kosztach w całym łańcuchu dostaw, czyli ogólnym celem obsługi klienta ja osiągnięcie „mistrzostwa w obsłudze” i „perfekcyjne zamówienia”. Wymagania klienta muszą być w pełni zaspokojone.

OTIF - wskaźnik perfekcyjnego zamówienia. Mówi o tym, ze zamówienie powinno być na czas, kompletne i bezbłędne. Odnosi się do dokumentacji, znakowania, uszkodzeń produktu czy opakowania.

FORMUŁA 7 W

• właściwy produkt

• właściwa ilość

• właściwy stan

• właściwe miejsce

• właściwy koszt

• właściwy czas

• właściwy klient

ETAPY DZIAŁAŃ OBSŁUGI KLIENTA

• zbliżenie się do klienta

• odpowiednia jakość produktu

• świadomość klientów

OBSŁUGA KLIENTA ROZUMIANA PRZEZ PRODUCENTÓW I POŚREDNIKOW

Postrzegają ja jako filozofię zarządzania i misję danej organizacji, która zapewnia wysoką i niezagrożoną pozycję na rynku. Uważają, że są to działania związane z zamówieniami i dostawą, przy zachowaniu odpowiednich standardów i norm zgodnych z wymaganiami klientów.

FAZY OBSŁUGI KLIENTA

1. elementy przedtransakcyjne - odnoszą się do polityki i programów firmy, takich jak pisemne oświadczenia polityki obsługi, odpowiednie struktury firmy i elastyczność systemu, które zapewniają realizację strategii obsługi

2. elementy transakcyjne - to te czynniki, które bezpośrednio wpływają na realizację działań w ramach fizycznej dystrybucji, np. niezawodność produktu i dostawy

3. elementy potransakcyjne - mają na celu wspieranie użytkowania w trakcie użytkowania produktu i obejmują, np. warunki gwarancji, serwis, zaopatrzenie w części zamienne, procedury składania reklamacji oraz zmiany bądź wymiany produktów.

1. Omówić etymologię pojęcia logistyka oraz podać i uzasadnić definicję

Korzenie etymologiczne pojęcia logistyka są wyprowadzane od słów greckich, angielskich i francuskich. Słowa greckie oznaczają:

• Logos -słowo, mowa, rozum, liczenie, wypowiedź, wiadomość, opowieść, księga,

• rachunek, myśl, opinia, dowód, wartość

• Logiamos -obliczenie, rachunek, rozważanie;

• Logistes -rachmistrz;

• Logistikon -siła rozumu, rozsądek;

• Logistike -sztuka liczenia, sztuka kalkulowania;

• Logike -logika

Logistics(ang) -gałąź sztuki wojskowej zajmująca się organizacją transportu, zakwaterowaniem i

zaopatrywaniem wojsk w czasie działań wojennych- wywodzi się z logistique(fr), od

słowa logis - mieszkanie, kwatera

Korzenie etymologiczne logistyki podkreślają silę rozumu, rozwagę, rozsądek, sztukę liczenia i kalkulowania (etymologia grecka), oraz eksponują przedmiot logistyki oraz wiedzę(etymologia angielska, francuska)

Logistyka - to system sił i środków realizujących kompleks przedsięwzięć, zadań i prac zapewniających efektywne funkcjonowanie przedsiębiorstwa, w tym optymalne warunki produkcji, przechowywania i dystrybucji wyprodukowanego towaru.

Definicja logistyki kładzie szczególny nacisk na racjonalne działanie. Działanie to należy postrzegać zarówno w sferze pracy koncepcyjnej (zarządzanie) jak i w sferze praktycznej, czyli realizacji szeregu szeroko rozumianych prac, zadań i przedsięwzięć stanowiących działalność logistyczną.

2. Przedstawić wojskowy rodowód logistyki

Od początku prowadzenia wojen zawsze istniały problemy logistyczne. Stanowiły one podstawowy warunek osiągnięcia powodzenia wszelkiego rodzaju działań gdyż ich celem było zaspokojenie materialnych i innych potrzeb żołnierzy oraz sprzętu bojowego. Do takich potrzeba zaliczyć należy: amunicje, żywność, paliwa, transport, ochronę zdrowia, infrastrukturę zakwaterowania, remonty, uzbrojenie, itp. Powyższe problemy należały w przeszłości i obecnie należą do logistyki, choć sama nazwa tych przedsięwzięć uległa modyfikacjom. Najczęściej tę działalność nazwano zabezpieczeniem wojsk

Pierwsze zdefiniowane na piśmie definicje logistyki mają ścisły związek z wojskiem. Uważa się, że pierwsza zapisana definicja logistyki została sformułowana przez bizantyńskiego cesarza w dziele „Sumaryczne wyłożenie sztuki wojennej”. Jej archaiczna w naszych czasach treść zawiera sedno spraw logistycznych tamtego okresu:

„ Jest rzeczą logistyki, żeby żołd był wypłacony, wojsko odpowiednio uzbrojone i uszeregowane, wyposażone w działa i sprzęt wojenny, żeby potrzeby wojska były dostatecznie i w odpowiednim czasie zaspokojone, a każda wyprawa odpowiednio przygotowana, tzn. przestrzeń i czas odpowiednio obliczone, obszar oszacowany z uwzględnieniem ruchów wojsk a także siły oporu przeciwnika i zgodnie z tymi funkcjami należy regulować, porządkować ruchy i podział własnych sil zbrojnych.”

Chociaż logistyka w tamtych czasach była tworzona z myślą o podbojach i obronie to z powyższej definicji wyraźnie widać iż była ukierunkowana przede wszystkim na problemy materiałowo-ekonomiczno-organizacyjne dotyczące zagwarantowania najlepszych warunków do prowadzenia walki i funkcjonowania wojsk.

3. Przedstawić cywilny rodowód logistyki

Rozwój logistyki w krajach zachodnich a także w Polsce przebiegał z rożnym natężeniem. Obecny okres w całej gospodarce światowej charakteryzuje się intensywnym jej rozwojem. W roku 1844 Jules Dupuit - francuski inżynier wybudował magazyny przy kanałach regulujących zdolność przepustową dróg wodnych. Wykorzystując konieczność gromadzenia zapasów w portach, sprawnie połączył ogniwa magazynowania i transportu co dało początek znanemu dziś i popularnemu łańcuchowi logistycznemu.

Jedna z pierwszych prób zdefiniowania logistyki dla potrzeb cywilno-gospodarczych przedstawiło w 1948 roku amerykańskie towarzystwo marketingowe American Association Marketing (AAM), definiując ją jako:

„ruch i operowanie produktami z miejsc wytworzenia do miejsc konsumpcji”.

Typowe podejście logistyczne na gruncie działalności gospodarczej przedstawił w 1955 roku O. Morgerstern, który zdefiniował operację logistyczną jako:

„ dostarczenie ściśle określonych wielkości dóbr fizycznych oraz usług dla konkretnych rodzajów działalności, które zgodnie ze swoimi celami wykorzystują te środki i usługi” podkreślając, że pozyskiwane z konkretnych źródeł dobra rzeczowe podlegają transformacji w przestrzeni i w czasie na drodze przepływu do ostatecznych odbiorców”.

Początkowo logistyka była głównie w skali przedsiębiorstwa jako logistyka przedsiębiorstwa (business logitics), a jej celem była koordynacja przepływu surowców i materiałów oraz różnych procesów związanych z magazynowaniem, składowaniem i dystrybucja towarów.

W 1962 roku w Stanach Zjednoczonych powstało Logistyczne Towarzystwo Konsultingowe Concil of Logistics Management (CLM). Towarzystwo zdefiniowało logistykę jako:

„proces planowania, realizowania i kontrolowania sprawnego i efektywnego ekonomicznego przeplywu surowców, materiałów do produkcji, wyrobów gotowych oraz odpowiedniej informacji z punktu pochodzenia do miejsc konsumpcji w celu zaspokojenia potrzeb klienta”.

W Europie termin logistyka upowszechnił się dopiero w latach 70-tych, a szczególnie od momentu I -go Europejskiego Kongresu Przepływu Materiałów jaki odbył się w Berlinie w 1974 roku.

4. Omówić etapy rozwoju logistyki w świecie

W Europie termin logistyka upowszechnił się dopiero w latach 70-tych, a szczególnie od momentu I-go Europejskiego Kongresu Przepływu Materiałów jaki odbył się w Berlinie w 1947 r.

Pełny obraz współczesnego rozwoju logistyki przedstawił specjalista w tej dziedzinie- polski prof. P. Blaik. Wyróżnił 4 następujące fazy jej rozwoju:

Pierwsza faza (2 połowa lat 50-tych) to logistyka dystrybucji - w USA traktowana jako funkcja

pomocnicza i podrzędna w stosunku do produkcji.

Druga faza (lata 1960/61- 1977) obejmuje rozwój logistyki w USA oraz w Europie Zachodniej, zwłaszcza w Anglii i RFN. Rozwija się logistyka przedsiębiorstw. Pojawiają się monografie poświęcone logistyce (USA, Anglia, RFN). Zdefiniowano założenia i struktury logistyki marketingowej.

Trzecia faza (lata 1977-1984 i następne) to logistyka jako systemowa determinanta sprawności i efektywności działania ora koncepcja i metoda zarządzania; koncepcja zintegrowanej logistyki w skali przedsiębiorstw oraz całego łańcucha dostaw i rynku; integracja łańcuchów logistycznych.

Czwarta faza (od r. 1987 do chwili obecnej) to logistyka jako potencjał wzrostu wydajności i korzyści ekonomicznych, zintegrowanego zarządzania, rozwój zintegrowanych strategii logistycznych (poziomych i pionowych), powiązań logistycznych, internacjonalizacja(globalizacja) struktur i działań logistycznych. Eurologistyka. Rozwój systemów informatycznych jako instrumentów sterowania procesami logistycznymi.

5. Podać przyczyny i scharakteryzować rozwój logistyki w Polsce

W Polsce logistyka znalazła uznanie i zaznaczyła intensywny rozwój dopiero na przełomie lat 70' i 80'. Uświadomiono sobie konieczność zdecydowanego usprawnienia gospodarki, realizowanej w warunkach gry rynkowej. Logistyka- jako dyscyplina wiedzy- stanowi w tej sytuacji nową i racjonalna przesłankę do realizacji tak postawionego zadania.

Stało się tak ponieważ: (1)nastąpiło przejście od gospodarki nakazowo-rozdzielczej do rynkowej, co oznacza zmianę rynku producenta na rynek nabywcy; (2)powstała konkurencja, która się nasila w zakresie rodzaju, ilości, jakości i ceny produkcji oraz usług; (3)nastąpiła konieczność obniżki kosztów; (4) wprowadzono nowoczesne systemy zarządzania; (5) pojawiła się konieczność integracji, która tworzy warunki do lepszego wykorzystania potencjału i osiągania wyższych efektów finansowych

Znaczący wpływ na rozwój miały także takie przedsięwzięcia jak:

1. Powołanie w akademiach ekonomicznych kierunków i katedr logistyki

2. Powołanie Polskiego Towarzystwa Logistycznego

3. Wykorzystanie przez naukę i praktykę dorobku kilku międzynarodowych sympozjów poświeconych logistyce

4. Badania naukowe i bogaty dorobek teoretyczny polskich uczonych w dziedzinie logistyki

5. Osiągnięcia wdrożeniowe praktyki

6. Scharakteryzować podmiot i przedmioty logistyki jako dziedziny naukowej

Przedmiotem badań są materiały, środki, części, zespoły, podzespoły, towary, produkty itp., stanowiące materialna treść przepływu strumienia w łańcuchu logistycznym a także: usługi, informację, komunikacje oraz środki pieniężne.

Podmiot badań jest w postaci kierownictw przedsiębiorstw, zakładów, firm; kierownictw komórek logistycznych; kierownictw baz logistycznych; kierownictw komórek funkcjonalnych w przedsiębiorstwie oraz stanu osobowego realizującego zadania logistyczne

7. Omówić rolę i znaczenie logistyki w osiąganiu efektywności ekonomicznej przedsiębiorstw,(przytoczyć przykład)

Miarą osiągnięcia efektywności ekonomicznej przedsiębiorstwa jest zapewnienie płynności finansowej oraz maksymalnie wysokich dochodów. Aby przedsiębiorstwo przynosiło zyski muszą być spełnione takie czynniki jak:

• Właściwe zarządzanie.

• Nowoczesna technologia produkcji, sprzęt.

• Wykwalifikowana załoga.

• Optymalne warunki produkcji oraz dystrybucji towaru.

Logistyka obejmuje planowanie koordynację i sterowanie przepływami materiałów i produktów oraz przepływami i informacji od dostawców w celu zaspokojenia oczekiwań klientów i uzyskania pożądanych efektów.

Zadania logistyki w przedsiębiorstwie jest m.in.:

1. Przyjmowanie zamówień i ich koordynacja

2. Planowanie produkcji

3. Zabezpieczanie zsynchronizowanego z produkcją zaopatrzenia w materiały niezbędne do jej realizacji

4. Kontakty z dostawcami i prowadzenie negocjacji

5. Realizowanie zakupów

6. Organizacja dostaw, transport

7. Gospodarka magazynowa - optymalizowanie stanów

8. Administrowanie bazami produktów

9. Nadzorowanie dostaw produktów do klienta.

Rola logistyki:

• Wyznaczenie celów i podejmowanie decyzji odnoszących się do organizacji jako całości, tak aby funkcjonowanie przedsiębiorstwa było sprzężonym ciągiem procesów od zamówienia na produkty przez planowanie ich wytworzenia, zakupy niezbędnych materiałów, aż po dystrybucje.

• Analiza zagrożeń ze strony konkurencji i środowiska, które mogą istotnie wpływać na efektywność procesów.

• Pozyskiwanie i utrzymywanie klientów, podporządkowanie im celom związanym z obsługą.

Przykład

A) Ofensywa Napoleona lub Hitlera na wschód Europy nie powiodła się gdyż zawiodło zabezpieczenie wojsk - w tym cała logistyka.

B) przygotowanie armii Nato do ataku na Irak w I połowie lat 90-tych miało za zadanie stworzenie optymalnych warunków do prowadzenia działań przez lotnictwo i wojska lądowe. O powodzeniu w bitwie w poważnym stopniu zadecydowały służby logistyczne oraz oddziały zabezpieczające.

8. Scharakteryzować miejsce logistyki w przedsiębiorstwie

Obszar działań logistyki powinien obejmować przedsięwzięcia, zadania i prace w zakresie:

1. Współudziału w zarządzaniu przedsiębiorstwem poprzez planowanie, organizowanie i kontrolowanie wszelkiej działalności logistycznej.

2. Zapewnienie środków i materiałów niezbędnych do uruchomienia i utrzymania ciągłości produkcji ( surowce, półfabrykaty, energia, środki ochronne ).

3. Dystrybucji ( transport, magazynowanie, pakowanie, księgowość ).

4. Marketing ( ceny, zbyt towaru, obsługa klienta, reklama ).

5. Komunikacja międzyludzka ( informatyka, telekomunikacja, kontakt osobisty, poczta ).

9. Omówić cel i zadania logistyki w przedsiębiorstwie

Celem logistyki jest zapewnienie optymalnych warunków funkcjonowania przedsiębiorstwa dla osiągnięcia maksymalnych efektów ekonomicznych przy minimalnych nakładach oraz zagwarantowanie sprawnego przepływu towarów od producenta do konsumenta.

Zadania logistyki: (1) koordynacja przepływu surowców, materiałów i wyrobów gotowych do konsumentów, (2) minimalizacja kosztów tego przepływu, (3) podporządkowanie działalności logistycznej wymogom obsługi klienta

10. Wymienić i krótko scharakteryzować japońskie zasady logistyki

Kaizen

Keiretsu. Struktury Keiretsu-podstawy rozwoju rozwiązań logistycznych- to układy grupowe, które przejawiają się we wszystkich aspektach działalności ludzkiej.

W aspekcie działalności ekonomicznej, Keiretsu polega nie tylko na dążeniu do zachowania harmonii i zgody stosunkach tolerancji w stosunkach między pracownikami, ale przede wszystkim na tworzeniu związków i współdziałania pomiędzy firmami. Cechą charakterystyczną tych struktur jest to, że poszczególne grupy Keiretsu są powiązane ze sobą udziałami kapitałowymi, systemem bankowym oraz wspólnymi systemami zakupów i dystrybucji.

Kanban. W języku japońskim oznacza „kartę” lub „etykietę”. Sensem istnienia tej zasady są karty zapotrzebowania i produkcji. Karty te zawierają szereg niezbędnych informacji, dzięki którym mogą być łączone poszczególne miejsca i fazy produkcji. Informacje znajdujące się na kartach pozwalają w sposób zdecentralizowany sterować produkcją powtarzalną, opartą na regułach samosterowalności. Informacje te mogą dotyczyć:

• liczby elementów(wyrobów), które mają być wyprodukowane,

• identyfikacji części, typów pojemników, liczby standardowych pojemników,

• miejsca wytworzenia i zużycia,

• miejsca składowania.

System Kanban -jako zasada- jest wykorzystywany w produkcji masowej i zabezpiecza duże serie, które charakteryzuje pełna normalizacja części i fizycznych ciągów komunikacyjnych między miejscami nadania(wytworzenia, wykonania) a miejscami odbioru(wykorzystania).

Zaletą systemu Kanban jest to, że umożliwia sterowanie produkcją dostawców oraz stanem magazynów i uzupełnianiem zapasów w strefie montażu. Ponadto umożliwia utrzymanie niskich stanów magazynowych oraz eliminuje specyfikacje dostawcze i zamówienia

Stosowanie zasady Kanban przynosi określone korzyści, do których się zalicza:

• skrócenie czasu przebiegów przez przyśpieszenie przepływu materiałów;

• wzrost produktywności pracy;

• redukcje powierzchni produkcyjnych i magazynowych;

• redukcję zapasów;

• ograniczenie nadprodukcji;

• minimalizację przepływu informacji i dokumentów;

• eliminację niepewnego planowania terminów;

• redukcje kosztów wiązania kapitału.

Just-In-Time

TQM(Total Quality Management) - kompleksowe zarządzanie jakością. Zasada TQM jest pochodną systemów Kaizen i stanowi podstawę podejmowania skutecznej koncepcji kompleksowego zarządzania jakością.

TQM cały swój wysiłek stawia na jakość, wokół której kompleksowość „Total” odnosi się do integracji wszystkich współpracowników.

Kompleksowość tę charakteryzują następujące czynniki:

• każda czynność w przedsiębiorstwie wpływa na jakość działania;

• wszyscy współpracownicy są odpowiedzialni za jakość produktu i usług;

• wszyscy współpracownicy Włączają się aktywnie do rozwiązywania problemów związanych z jakością;

• pełne wykorzystanie specyficznej wiedzy i zaangażowania współpracowników;

• pracownicy znają wpływ swojej pracy na jakość produktu końcowego i jakość świadczonej usługi.

„Quality”, w koncepcji TQM jest orientacją jakościową także na klienta, którą charakteryzują czynniki:

• klient i jego oczekiwania wobec produktu i działalności usługowej znajdują się w centrum pojmowania i kształtowania jakości;

• oczekiwania klientów są zróżnicowane;

• jakość obejmuje wszystkie rodzaje korzyści prowadzące do zadowolenia lub do rozwiązania problemu od strony klienta;

• czynnikami determinującymi jakość są zarówno procesy produkcji, jak i wszystkie procesy usługowe związane z produktem;

• funkcjonalne aspekty jakości oraz jej aspekty technologiczne są określone przez odczucia klientów.

Charakter TQM jako koncepcji zarządzania podkreśla „Management”. Ma to swoje odzwierciedlenie w traktowaniu polityki przedsiębiorstw w dziedzinie jakości jako swoisty podsystem zarządzania obejmujący cały zakres funkcjonalny zarządzania czyli: planowanie, organizowanie i kontrolę.

Podstawą do stosowania tej zasady są wymagania klientów, a kompleksowe zarządzanie jakością jest pełną realizacją oczekiwań klientów w sprawie jakości produktów i usług. Zarządzanie to obejmuje zarówno przepływ towarów jak i informacji.

Zasada TQM prowadzi logistykę do doskonałości, której warunkiem jest spełnienie następujących kryteriów:

1. partnerstwo z klientami;

2. partnerstwo z dostawcami;

3. planowanie długoterminowe;

4. integracja funkcji przedsiębiorstwa;

5. postęp technologiczny;

6. mobilizacja personelu;

7. zintegrowany system informacji;

8. wskaźniki jakości .

MRP (Material Requirement Planning) - system sterowania i planowania produkcji. Są dwa systemy MRP: I oraz MRP II.

System MRP I obejmuje aktualne zlecenia klientów oraz prognozowanie zapotrzebowania na wszystkich szczeblach procesu produkcji w celu osiągnięcia redukcji.

System MRP II obejmuje ponadto planowanie potrzeb i możliwości wykorzystania potencjału i zdolności produkcyjnej oraz uwzględnia wszystkie niezbędne w procesie produkcji zasoby i przedsięwzięcia determinujące planowy rozwój i optymalne wykorzystanie zdolności kierowania i transformacji wartości.

W ten sposób system MRP stał się zorientowaną na rynek i konsumenta metodą planowania i sterowania, która włącza cały łańcuch logistyczny do procesu planowania ukierunkowanego na zbyt.

Na tej podstawie przedsiębiorstwo może planować i realizować produkcje, biorąc za podstawę prognozy popytu. W ten sposób powstaje siec zleceń silnie związana z planem. W tym sensie system MRP II jest rozumiany jako system obejmujący skoordynowane planowanie w sferze zaopatrzenia , produkcji, zbytu, itp., a wiec dziedzin i sfer odpowiedzialności logistycznej.

11. Omówić znaczenie zasady Just-In-Time w działalności logistycznej

Zasada Just-In-Time określa organizację wytwarzania, w której w fazie projektowania należy przewidzieć wszelkie potrzeby dotyczące produkcji, aby spełnić każde życzenie klienta, przy minimalnym koszcie. Celem zasady Just-In-Time jest przygotowanie produktów i usług przez odpowiednie planowanie, sterowanie i kontrolę wszystkich strumieni materiałów i informacji, z uwzględnieniem kryteriów ekonomiczno-rynkowych, tzn. bez strat czasowych i materiałowych, unikając marnotrawstwa w zakresie czynnika ludzkiego i energii, dostosowując się jednocześnie do życzeń klientów. Życzenia te mogą dotyczyć ilości wyrobu, jego jakości oraz czasu dostarczenia lub odbioru, serwisu itp. Do sprawnego funkcjonowania zasady Just-In-Time konieczna jest doskonała komunikacja informatyczna, zapewniająca optymalne warunki obiegu informacji.

Osiągniecie sukcesu w realizacji zasady Just-In-Time jest zależne od współrealizacji zasad wynikających ze struktur Keiretsu, ponieważ one są źródłem i podstawą silnych związków i ścisłej. Harmonijnej współpracy między dostawcami a producentami a dystrybutorami. Te pozytywne i oczekiwane przez wszystkie strony działania tworzą sprzyjające warunki do realizacji dostaw w logistycznym systemie Just-In-Time, który stawia przed dostawcami rygorystyczne wymagania pod względem:

1. elastyczności,

2. punktualności i częstotliwości realizacji zamówień,

3. jakości obsługi posprzedażnej dostarczonych produktów.

12. Rola i znaczenie zasady Kaizen w osiąganiu optymalnych efektów działalności logistycznej w przedsiębiorstwie

Kaizen umożliwia skuteczne wdrażanie do teorii i praktyki funkcjonowania przedsiębiorstw kolejnych nowoczesnych systemowych rozwiązań logistycznych.

Z tego tez względu Kaizen można uznawać za „zasadę zasad”, ponieważ tworzy podstawę wyjściową oraz wzór jak należy skutecznie doskonalić wszelka działalność każdego przedsiębiorstwa. Stanowi także trwały fundament, na którym można tworzyć nowe zasady logistyki, pozwalające optymalizować efektywność gospodarki na różnych szczeblach organizacyjnych funkcjonalnych.

Kaizen w języku japońskim oznacza „usprawnienie”, „doskonalenie”. Stąd zasadnicza treścią tej zasady jest dążenie wszystkich pracowników do ciągłego doskonalenia wszelkich aspektów działalności firmy.

Doskonalenie to dotyczy zarówno personelu kierowniczego (decyzyjnego) i zarządzającego (organizacyjnego) jak i personelu wykonawczego (produkcyjnego) we wszelkich sferach produkcji, zaopatrywania, dystrybucji i innych działach.

Zasada Kaizen jest bardzo precyzyjnie realizowana, co wynika z właściwego rozumienia przez japończyków znaczenia usprawnień i doskonalenia własnego zakładu oraz japońskiej filozofii głębokiego angażowania się wszystkich pracowników w stopniowe i ciągłe doskonalenie procesów gospodarczych swoich firm w celu uzyskania lepszych wyników. Realizacja tej filozofii powoduje, że jednym z priorytetowych obszarów zainteresowania pracowników jest usprawnianie procesów fizycznego przepływu towarów i towarzyszących im informacji w systemach logistycznych.

W porównaniu z gospodarką zachodnią zaletą japońskiej zasady jest stopniowe i systematyczne wprowadzania wszelkich udoskonaleń, gdyż:

• daje lepsze i pewne efekty ekonomiczne,

• zapewnia powszechny udział całego personelu w doskonaleniu (usprawnianiu) danej firmy,

• nie pociąga za sobą znaczących nakładów finansowych.

13. Wymienić i krótko scharakteryzować współczesne zasady logistyki

Celowość. Celem logistyki jest zapewnienie optymalnych warunków funkcjonowania przedsiębiorstwa dla osiągnięcia maksymalnych efektów ekonomicznych przy minimalnych nakładach. We wszystkich sferach działalności logistycznej (koncepcyjnej i praktycznej) dążyć do precyzyjnej realizacji podjętych przedsięwzięć, zadań i prac. Wszystko cokolwiek i ktokolwiek czyni w działalności logistycznej ma gwarantować pełne osiągnięcie celu logistyki.

Efektywność. Wszystko, co wiąże się z działalnością logistyczną, w sferze koncepcyjnej i praktycznej, musi być realizowane na poziomie gwarantującym najwyższą efektywność ekonomiczną. Dotyczy to wszystkich elementów łańcucha logistycznego widzianych przez pryzmat racjonalnych potrzeb materialnych i usług realizowanych we właściwym miejscu i czasie, zakładanej ilości oraz na odpowiednim poziomie jakościowym. Logistyka powinna stanowić podstawowy czynnik determinujący całą sferę zarządzania przedsiębiorstwem.

Kompleksowość. Całościowe ujecie zagadnień podczas rozwiązywania problemów logistycznych w sferze zarządzania na wszystkich szczeblach organizacyjnych zapewniających wysoka jego skuteczność oraz zakładaną efektywność ekonomiczną. Kompleksowe rozwiązanie problematyki zarządzania logistycznego w przedsiębiorstwie jest warunkiem powodzenia w praktycznym działaniu, stąd wszelkie aspekty procesów logistycznych powinny być ściśle związane z innymi dziedzinami funkcjonalnymi przedsiębiorstwa.

Elastyczność. Umiejętność dostosowania się systemu logistycznego do wszelkich zmian wynikających ze zmieniającego się otoczenia. Skuteczne, szybkie i efektywne reagowanie na wszelkie zaskakujące negatywne zmiany w realizowanych przedsięwzięciach logistycznych prowadzące do eliminacji zagrożeń niepowodzenia ekonomicznego. Zasada ta obejmuje także umiejętność wprowadzania do logistyki i stosowania nowych trendów oraz wniosków z badań naukowych.

Partnerstwo. Traktowanie wszystkich członków łańcucha logistycznego jako równorzędnych partnerów, od działalności których zależy końcowy efekt ekonomiczny każdego z nich. Taki stan osiąga się poprzez stwarzanie warunków do właściwych układów partnerskich polegających na rzetelności i pewności we wszelkim działaniu, uczciwości i prawdomówności, przychylnej elastyczności na zmiany, pełnej wymianie informacji, wzajemnej gwarancji bezpieczeństwa finansowego itp.

Współzależność. Wszystkie elementy składowe logistyki dobrze funkcjonują jedynie w ścisłym współdziałaniu ze sobą. Dotyczy to zarówno szeroko pojętego łańcucha logistycznego jak i oddzielnej logistyki w przedsiębiorstwie. Ponadto wszelka działalność kierownicza tj. planowanie, organizowanie, sterowanie i kontrolowanie muszą stanowić działania wzajemnie sprzężone i zależnie od siebie, gdyż tylko w takich warunkach mogą zapewniać optymalne funkcjonowanie logistyki.

Realność. Wszelka działalność logistyczna musi uwzględniać racjonalne rozwiązania koncepcyjne przedsiębiorstwa i łańcucha logistycznego, uwarunkowania wewnętrzne i zewnętrzne oraz musi być oparta na aktualnych ekonomicznych realiach rynku.

14. Wyjaśnić pojęcia: łańcuch logistyczny, sieć logistyczna

Łańcuch logistyczny - zespól pewnej liczby jednostek( przedsiębiorstw i instytucji), które działają wspólnie w sposób zintegrowany w celu dostarczenia właściwego produktu we właściwe miejsce, we właściwym czasie, zachowując odpowiednia jakość przy możliwie najniższym koszcie.

Sieć logistyczna -

15. Scharakteryzować fazy przepływu strumieni rzeczowych w przedsiębiorstwie i wykazać ich wpływ na działalność logistyczną

Zintegrowane zarządzanie przepływami strumieni rzeczowych przez przedsiębiorstwo, opartych na decyzjach podejmowanych w wyniku przetwarzania strumieni informacyjnych, obejmuje 3 fazy:

• zakup (zaopatrzenie),

• produkcja

• dystrybucja (zbyt)

Z punktu widzenia spojrzenia logistyki, procesy logistyczne w przedsiębiorstwie można rozpatrywać wg powyższych faz, nazywając je logistyką zaopatrzenia, logistyką produkcji czy też logistyką dystrybucji. Oddzielne rozpatrywanie i rozwiązywanie powyższych działań logistycznych w przedsiębiorstwie nie stoi w sprzeczności z integralnym podejściem do całości procesów logistycznych, umożliwiają głębszą analizę funkcjonowania tych procesów, a także zjawisk specyficznych występujących w poszczególnych, wyodrębnionych fazach. W przedsiębiorstwach możemy spotkać różne rozwiązania organizacyjne. W praktyce możemy spotkać rozwiązania scentralizowane, w których występuje jedno logistyczne centrum decyzyjne, zarządzające całym procesem przepływu strumieni rzeczowych w przedsiębiorstwie, ale możemy spotkać też modele zdecentralizowane, w których następuje podział funkcji decyzyjnych.

16. Omówić kierunki przepływu strumieni rzeczowych i informacyjnych w przedsiębiorstwie i wykazać ich wpływ na projektowanie procesów logistycznych

W przedsiębiorstwie przemysłowym następuje transformacja zasileń. Uzyskane w wyniku tej transformacji wyroby są przesyłane do otoczenia. Informacje związane z transformacja zasileń płyną natomiast w kierunku przeciwnym. Ich źródłem jest rynek dostarczający informacji bezpośrednich bądź pośrednich, umożliwiających budowanie prognoz popytu. Informacje te stanowią sprzężenie zwrotne w stosunku do dystrybucji. Do właściwego sterowani przepływami strumieni rzeczowych nieodzowne są odpowiednie systemy informacyjne, wsparte techniką komputerowa.

17. Omówić zasady projektowania struktur organizacyjno-produkcyjnych i uzasadnić ich potrzebę z punktu widzenia działalności logistycznej

W projektowaniu struktury produkcyjnej chodzi o ustalenie grup obejmujących określone stanowiska robocze, a także łączenie tych grup w specjalne komórki organizacyjne. Strukturę przepływu produkcji projektuje się natomiast z uwzględnieniem wyrobów, które mają być produkowane.

W projektowaniu struktury przepływu produkcji podstawową zasadą powinna być zasada jednokierunkowości przepływu strumieni materialnych. Pozwala na wy eliminowanie tzw. nawrotów i zbędnych cykli, jakie niepotrzebnie mogą powstać w kanałach logistycznych. Oprócz zbędnych kosztów taka sytuacja absorbuje czas i zajętość kanałów przesyłowych, co może wprowadzać destrukcję w całej sieci logistycznej. W dalszej konsekwencji prowadzi to do redukcji zatorów i przestojów w przepływach fizycznych, a tym samym do minimalizacji poziomu zapasów produkcji w toku.

Minimalizacja liczby kanałów logistycznych głosi konieczność redukowania liczby kanałów logistycznych do niezbędnego minimum, gwarantującego jednak pełne pokrycie potrzeb systemu produkcyjnego i odpowiednią płynność i rytmiczność wszelkich przepływów fizycznych.

18. Pokazać rolę i charakterystykę tablicy krzyżowej w planowaniu przepływów strumieni rzeczowych

Tablica krzyżowa odzwierciedla przepływy oraz wejścia i wyjścia strumieni rzeczowych w odniesieniu do poszczególnych komórek organizacyjnych przedsiębiorstwa. Jednocześnie stanowi bilans tych przepływów. W poszczególnych polach tablicy krzyżowej podaje się wielkości dobowych przepływów (w tonach) z miejsc dostawy (wiersze) do miejsc odbioru (kolumny).

19. Pokazać rolę i charakterystykę schematy Sankeya w planowaniu przepływów strumieni rzeczowych

Schemat Sankeya odzwierciedla przepływy oraz wejścia i wyjścia strumieni rzeczowych w odniesieniu do poszczególnych komórek organizacyjnych przedsiębiorstwa. Jednocześnie stanowi bilans tych przepływów. W schemacie Sankeya przedstawia się na ogół rzeczywiste odległości (w przyjętej skali), wielkości przepływów (masę)w podziale na surowce, wyroby gotowe itp. i powiązania transportowe.

20. Przedstawić cel i omówić zadania logistyki zaopatrzenia

Celem logistyki zaopatrzenia jest maksymalne zaspokojenie potrzeb wszelkich potrzeb materiałowych przedsiębiorstwa po minimalnych logistycznych kosztach dostaw materiałowych.

Głównym zadaniem logistyki zaopatrzenia jest zapewnienie przedsiębiorstwu sprawnego zasilania we wszystkie materiały niezbędne do prowadzenia ciągłej i rytmicznej działalności gospodarczej.

Chodzi o zabezpieczenie czasowo-przestrzennej dostępności tzw. materiałów bezpośrednio produkcyjnych, tj. surowców, materiałów konstrukcyjnych, produktów i półfabrykatów, a także części zamiennych, podzespołów, modułów utrzymujących przedsiębiorstwo w stanie gotowości produkcyjnej.

21. Źródła zaopatrzenia przedsiębiorstwa w materiały niezbędne do produkcji

Materiały mogą być pozyskiwane z dwóch zasadniczych źródeł:

- zamawiane bezpośrednio u producenta,

- nabywane na rynku zaopatrzeniowym.

Producentem niektórych materiałów może być macierzysty zakład. specjalizujący się w produkcji i dostawach zaopatrzeniowych, zresztą nie tylko na własne potrzeby.

22. Przedstawić fizyczną drogę przepływu materiałów zaopatrzeniowych

W wyniku realizacji procesów zaopatrzeniowych wymienione materiały przepływają od dostawców wewnętrznych i zewnętrznych, działających na rynku materiałowym do magazynów zaopatrzeniowych przedsiębiorstwa.

Organizacja i realizacja fizycznego przepływu materiałów zaopatrzeniowych od dostawców do magazynów zaopatrzeniowych stanowi istotę logistyki materiałowej przedsiębiorstwa.

Liczba i wielkość magazynów zaopatrzeniowych jest zależna od wielkości przedsiębiorstwa, charakteru prowadzonej działalności gospodarczej i specyfiki procesów technologicznych. Przedsiębiorstwa mniejsze dysponują z reguły jednym uniwersalnym magazynem zaopatrzeniowym, obsługującym wszystkie procesy technologiczne. Przedsiębiorstwa duże - o skomplikowanej produkcji - posiadają określone ciągi magazynów zaopatrzeniowych, które tworzą pewne systemy gospodarki magazynowej.

Fizycznie, w zakres klasycznej logistyki materiałowej nie wchodzi bezpośrednie zaopatrywanie linii produkcyjnych, co ma miejsce w przypadku nowoczesnych technologii logistycznych opartych na zasadzie dostaw bezpośrednich, dokładnie na czas, w systemie Just in Time.

23. Omówić zasadnicze fazy przepływów materiałów w przedsiębiorstwie i wykazać ich wpływ na działalność logistyczna

W sferze logistyki zaopatrzenia przedsiębiorstwa, w całokształcie procesów zaopatrzeniowych, wyodrębnia się trzy główne fazy przepływów materiałowych:

- dopływ (transport) materiałów zaopatrzeniowych i kooperacyjnych do przedsiębiorstwa,

-odbiór i składowanie tych materiałów w magazynach zaopatrzeniowych i związane z tym czynności manipulacyjne i magazynowe,

-organizację przepływu materiałów z magazynów zaopatrzeniowych do pierwszego stanowiska roboczego w procesie produkcyjnym.

24. Omówić wymagania stawiane logistyce zaopatrzenia

Logistyka zaopatrzenia musi gwarantować:

- kompletność i jakość dostaw zaopatrzeniowych

- terminowość i rytmiczność dostaw,

• niezawodność i sprawność łańcucha dostaw.

25. Wymienić rodzaje służb zaopatrzeniowych i omówić ich rolę w sprawności działań logistycznych

Niezwykle złożone i bardzo odpowiedzialne zadania logistyki zaopatrzenia realizują specjalistyczne służby zaopatrzenia, które funkcjonują w sposób mniej lub bardziej formalny praktycznie w każdym przedsiębiorstwie.

Współcześnie duże znaczenie przywiązuje się do takiej organizacji dostaw, która minimalizuje poziom zapasów materiałowych, co oznacza konieczność precyzyjnego planowania dostaw w ściśle określonych terminach i w określonych ilościach.

Za planowanie i realizację procesów informacyjno-decyzyjmch w sferze zaopatrzenia odpowiedzialna jest służba zaopatrzenia w skład której wchodzą także specjalistyczne komórki informatyczne i badań marketingowych.

Wykonawstwem fizycznych procesów zaopatrzenia zajmują się służby transportowe i magazynowe przedsiębiorstwa (jeśli takie występują).

W rozwiniętych przedsiębiorstwach grupę szeroko rozumianych logistycznych służb zaopatrzenia tworzą:

- specjalistyczne komórki marketingu zaopatrzenia,

- komórki ekonomiczno-finansowe łączone z komórkami

informatycznymi.

- komórki spedycyjno-transportowe,

- komórki magazynowe.

Koordynacją działalności wszystkich logistycznych służb zaopatrzeniowych zajmuje się centralnie organ kierowniczy tych służb, zaliczany przeważnie do składu kierownictwa przedsiębiorstwa'".

26. Omówić rolę i znaczenie procesów informacyjnych w logistyce zaopatrzenia

Sprawny przepływ fizycznych procesów zaopatrzeniowych warunkują adekwatne procesy informacyjne, które - najogólniej - obejmują:

- zbieranie, weryfikowanie i gromadzenie informacji wejściowej.

- selekcję, przetwarzanie i zobrazowanie informacji operatywnej.

- dystrybucję i edycję informacji planistycznej, wykonawczej.

Informacje te dzielą się na informacje względnie stale oraz bieżące informacje operatywne. Do zbioru danych względnie stałych należą:

- baza indeksowa (indeksy materiałowe, kody i adresy dostawców i odbiorców. kody operacji finansowych i inne),

- baza normatywna logistyki zaopatrzenia (normy i wskaźniki zużycia, normy zapasów materiałowych, wykazy asortymentów zaopatrzeniowych, wykazy dostawców itp.),

• baza katalogowa (katalogi i cenniki materiałów, oferty handlowe, prospekty i informatory itp.).

27. Omówić istotę decyzji logistycznej dotyczącej zaopatrzenia materiałowego

Istotą logistycznych decyzji w sferze zaopatrzenia materiałowego jest formalnie odpowiedź na cztery główne pytania: Co kupić? Ile kupić? Gdzie kupić? Kiedy kupić?

W gospodarce rynkowej wyczerpująca odpowiedź na powyższe pytania jest podporządkowana nadrzędnym wymogom obsługi klienta, jakie obowiązują w tym przypadku dostawcę materiałów zaopatrzeniowych.

28. Przedstawić zakres rozważań menedżera podczas podejmowania decyzji logistycznej dotyczącej zaopatrzenia

Aby optymalnie rozwiązać główny problem logistyki zaopatrzenia sformułowany za pomocą 4 pytań: co?, ile?, gdzie?, kiedy? precyzyjnie należy:

• określić asortyment i ilość zamawianych materiałów,

• dokonać wyboru dostawców i źródeł zaopatrzenia,

• określić termin i wielkość dostaw,

• ustalić warunki składania i realizacji zamówień,

• wynegocjować optymalne warunki zakupu(finansowe i techniczne),

• wybrać formę transportu i zasady jego rozliczania,

• określić zasady reklamacji, zwrotów i odsprzedaży,

• ustalić warunki funkcjonowania składów zaopatrzeniowych,

• uwzględnić wszelkie wahania i zakłócenia zaopatrzenia.

29. Omówić etapy przemieszczania materiałów w aspekcie zaopatrzenia przedsiębiorstwa w niezbędne środki do produkcji

Jednym z trudniejszych problemów decyzyjnych w sferze zaopatrzenia jest realizacja zleceń materiałowych. Do fizycznego przemieszczania materiałów z przedsiębiorstwa-dostawcy do przedsiębiorstwa-odbiorcy używa się tzw. zleceń transportowych. Usprawnia to planowanie potrzeb materiałowych i umożliwia wstępne planowanie kosztów dostawy.

Cena nabycia nadchodzącego materiału obejmuje uzgodnioną cenę zakupu powiększoną o dodatkowe koszty dostawy. W przypadku materiałów wycenianych według średniej ceny rynkowej, cena ta zmienia się po każdym przyjęciu materiału do magazynu. Procedura przemieszczania materiału obejmuje niżej wymienione etapy:

1. Przedsiębiorstwo odbierające zamawia materiał w przedsiębiorstwie wydającym i wstępnie planuje koszt dostawy obejmujący takie elementy jak: fracht, cło, ubezpieczenie transportowe, koszty rozładunku itp.

2.Przedsiębiorstwo wydające księguje wydanie materiałów zgodnie z otrzymanym zleceniem transportowym. Ilość materiału wydana z zapasu w przedsiębiorstwie wydającym jest rejestrowana jako zapas w drodze w przedsiębiorstwie odbierającym.

3.Przedsiębiorstwo odbierające wprowadza przyjęcie materiału na podstawie zlecenia transportowego. Przyjęcie materiału powoduje zmniejszenie zapasu w drodze i zmniejszenie wielkości otwartego zakupu w przedsiębiorstwie odbierającym.

31. Przedstawić podstawowe kryteria doboru dostawców.

Podstawowym kryterium jest oczywiście cena. ( po uprzednim sprawdzeniu pozycji finansowej dostawcy i jego opinii wśród innych odbiorców).

Pozostałymi zasadniczymi kryteriami są:

- oddalenie dostawcy od magazynów zaopatrzenia,

- terminowość i rytmiczność dostaw,

- gwarantowana ilość, jakość i asortyment dostaw,

- możliwość negocjowania cen, terminów i zamówień,

- sposób dostarczania materiałów do odbiorcy.

Według M. Ciesielskiego: Strategie logistyczne przedsiębiorstw, AE, Poznań 1998, s. 62 -przykładowy zestaw kryteriów wyboru dostawców przedstawia się następująco:

- jakość produktu,

- cena i upusty,

- ilości oferowane w jednorazowej dostawie,

- warunki umowy,

- zakres obsługi,

- formy sprzedaży,

- możliwość składowania u dostawcy,

- sposób załatwiania reklamacji,

- odległość od zakładu produkcyjnego dostawcy,

- zdolności produkcyjne dostawcy,

- sytuacja finansowa.

Wybór dostawców, zwłaszcza stałych, dostarczających podstawowe surowce i materiały oraz zespoły i części, opiera się na naukowych, wielokryterialnych metodach oceny, które rozwijane są w nurcie teorii zakupów oraz na bazie doświadczeń przedsiębiorców. .

Kryterium lokalizacji dostawcy zaleca wybór najbliższych źródeł zaopatrzenia, co gwarantuje:

- minimalizacje kosztów transportu i dostawy,

- minimalizacje czasu dostawy,

- zwiększenie bezpieczeństwa ładunku na krótszej trasie.

- możliwość realizacji elastycznych zamówień.

Innym bardzo istotnym problemem związanym z wyborem dostawcy jest lokalizacja w tzw. przestrzeni dystrybucyjnej. Środki transportu dowożące zakupione materiały zaopatrzeniowe powinny być w miarę możliwości wykorzystane w drodze powrotnej do transportu produktów i wyrobów gotowych oferowanych na sprzedaż.

Idealnym rozwiązaniem jest lokalizacja źródeł zaopatrzenia materiałowego w tej samej przestrzeni dystrybucyjnej co punkty odbioru wyrobów gotowych.

32. Wskazać i uzasadnić źródła minimalizacji koszów zaopatrzenia.

Wszystkie kryteria wyboru dostawców podporządkowane są nadrzędnej zasadzie minimalizacji kosztów przy zachowaniu określonych standardów obsługi klienta".

Wszędzie tam gdzie istnieją możliwości zmniejszenia kosztów bez wpływu na komfort klienta należy z nich korzystać.

Czynniki wpływające na minimalizację kosztów:

- wartość samego transportu i dostaw,

- czas dostawy,

- bezpieczeństwo ładunku na trasie.

- możliwość realizacji elastycznych zamówień.

Środki transportu dowożące zakupione materiały zaopatrzeniowe powinny być w miarę możliwości wykorzystane w drodze powrotnej do transportu produktów i wyrobów gotowych oferowanych na sprzedaż.

Idealnym rozwiązaniem jest lokalizacja źródeł zaopatrzenia materiałowego w tej samej przestrzeni dystrybucyjnej co punkty odbioru wyrobów gotowych.

33. Omówić kryteria niezawodności dostaw.

Przy lokalizacji źródeł zaopatrzenia należy wziąć pod uwagę także możliwości infrastruktury technicznej zarówno dostawcy, jak też całej sieci komunikacyjnej. W tym sensie ważne są takie czynniki jak:

- niezawodność czasowa,

- niezawodność asortymentowa.

- niezawodność ilościowo-jakościowa dostawy.

Teoretycznie, niezawodne źródło dostaw to takie, które realizuje 100% zamówień zgodnie z ustalonymi terminami, ściśle według złożonych zamówień pod względem asortymentu, ilości i jakości materiałów.

We współczesnych interesach ekonomicznych obniżenie niezawodności dostaw do pewnego poziomu, np. 90%, powinno spowodować zmianę dostawcy i wybór nowego źródła zakupu materiałów.

Poziom niezawodności dostaw ma bardzo duży wpływ na wysokość zapasów magazynowych a to na koszty i w końcu na efektywność przedsiębiorstwa.

Niezawodność dostaw zaopatrzeniowych to przede wszystkim olbrzymie korzyści ekonomiczne i warunek najbardziej efektywnej technologii logistycznej Just in Time.(dokładnie na czas)

Jednym z najważniejszych atrybutów niezawodności dostaw jest odpowiednia jakość dostarczanych materiałów, która musi być zgodna z ustalonym kontraktem i aktualnym zamówieniem.

Jakość materiałów zaopatrzeniowych rzutuje na jakość wyrobów gotowych, a tym samym na koszty obsługi gwarancyjnej i dobre imię firmy.

Kontrola ustalonych wymagań jakościowych znajduje się w gestii innych komórek, jednak jej wyniki muszą być znane komórkom logistycznym, aby dynamicznie reagowały w kanale logistyki zaopatrzenia, łącznie nawet ze zmianą dostawcy.

Na jakościową ocenę dostawcy składają się takie elementy jak:

- ocena technicznych możliwości dostawcy w zakresie realizacji zamówień.

- ocena organizacyjnych powiązań dostawcy z bankami i innymi podmiotami,

- ocena jakościowa dostawcy przez innych odbiorców.

Przy wyborze dostawców bardzo ważnym czynnikiem jest oferowana przez dostawcę cena na materiały będące przedmiotem transakcji kupna -sprzedaży. Kryterium ceny jest kryterium równorzędnym obok dwóch pozostałych warunków wyboru dostawcy, takich jak:

- jakość materiałów zaopatrzeniowych,

- niezawodność dostaw zaopatrzeniowych.

Kryterium ceny musi być rozpatrywane na szerszej płaszczyźnie ocenowej, obejmującej szereg dodatkowych argumentów, podnoszących atrakcyjność tej ceny, do których w systemach rynkowych standardowo należą:

- możliwość negocjowania cen, np. w cyklach sezonowych,

- stosowanie rabatów i upustów cenowych,

- sposoby i terminy płatności i rozliczeń finansowych,

- sposoby obsługi reklamacji i zwrotów,

- zdolności kredytowa dostawcy i jego pozycja finansowa.

Kolejna grupa kryteriów wyboru dostawcy dotyczy zagadnień orgnizacyjno-technicznych związanych z procedurą zgłaszania i realizacji zamówień, chodzi główcie o elastyczność dostawcy w zakresie:

- terminów składania zleceń i zamówień,

- możliwości wprowadzania zmian w zamówieniach długookresowych,

-możliwości dodatkowej realizacji lub anulowania niektórych zamówień,

34. Scharakteryzować harmonogram realizacji zamówień materiałowych.

Proces składania i realizowania zamówień przebiega w pewnym cyklu wykonawczym, na który składają się następujące etapy.

- przygotowanie zamówienia przez zamawiającego (opracowanie odpowiedniego dokumentu - elektronicznego lub tradycyjnego ).

- złożenie zamówienia do dostawcy (przesłanie pocztą elektroniczną lub tradycyjną),

- przekazanie zamówienia do realizacji u dostawcy (zbieranie i opracowanie zamówień, ujęcie zamówienia w ewidencji i zlecenie do realizacji).

- wykonanie zamówienia (kompletowanie i pakowanie przesyłki, przygotowanie dokumentacji i ładunku do wydania, organizacja spedycji i transportu).

Szczególnie ważnym etapem cyklu realizacji zamówienia jest przekazanie zamówienia do realizacji, zwane też otwarciem zlecenia, które obejmuje:

- weryfikację poprawności i zgodności zamówienia z planami

dostaw i możliwościami dostawcy,

- sprawdzenie zdolności płatniczych zamawiającego oraz

potwierdzenie warunków umowy,

- wystawienie rachunku i zlecenie zamówienia do realizacji.

Istotnym elementem realizacji zamówień są środki zbierania i przesyłania informacji, środki transportowe i obiekty magazynowe oraz wykorzystywane w zależności od potrzeb opakowania.

Na czas cyklu realizacji zamówienia składają się:

- czynności administracyjno-pocztowe,

- czynności magazynowo-ładunkowe,

- czynności spedycyjno-transportowe.

Źródłem dużych rezerw czasowych mogą być czynności administracyjno-pocztowe, które w dużej mierze zależą od sposobów komunikacji między zleceniodawcą a dostawcą zaopatrzenia materiałowego. Etap ten można usprawnić za pomocą powszechnie stosowanych technicznych środków informatyki, wśród których na plan pierwszy wysuwa się dzisiaj poczta elektroniczna i bezpapierowe nośniki informacji.

Procedury odbioru materiałów zaopatrzeniowych mogą być mniej lub bardziej rozbudowane, w zależności od stopnia partnerskich stosunków dostawcy i odbiorcy. W przypadku zaawansowanych relacji partnerskich z dostawcami odbiór materiałów od takiego dostawcy odbywa się na zasadzie pełnego zaufania, co eliminuje dodatkowe czynności kontrolne i związane z tym koszty.

W przeciwnym przypadku służby magazynowe zamawiającego dokonują szczegółowej kontroli, zwłaszcza jakościowej, aby materiały wadliwe me przedostały się do zasobów materiałowych przedsiębiorstwa.

35. Omówić istotę i zakres logistyki produkcji.

Logistyka produkcji nie zajmuje się technologią procesów produkcyjnych, a jedynie sprawną organizacją całego systemu produkcyjnego wraz z jego najbliższym otoczeniem magazynowo-transportowym

„Logistyka produkcji zajmuje się planowaniem, organizowaniem kontrolowaniem przepływu surowców, materiałów, części i elementów operacyjnych podczas procesu produkcyjnego, począwszy od składów zaopatrzeniowych, poprzez pośrednie magazyny wydziałowe, gniazdowe, stanowiskowe, aż do końcowych magazynów wyrobów gotowych i zbytu”.

W literaturze przedmiotu spotyka się stwierdzenie, iż do zadań logistyki produkcji zalicza się: zaopatrywanie linii produkcyjnych w surowce, materiały konstrukcyjne, półfabrykaty, części, podzespoły, zespoły lub moduły montażowe, energię, a także opakowania, środki konserwujące itp.

Podobnie jak w pozostałych fazach logistyki przedsiębiorstwa, także w logistyce produkcji występują:

- fizyczne procesy przepływu i magazynowania,

- strumienie informacyjne sterujące tymi przepływami.

Przepływy fizyczne w sferze logistyki produkcji obejmują:

- transport wewnętrzny surowców, materiałów, półfabrykatów, części zamiennych, a także wyrobów gotowych,

- towarzyszące produkcji technologiczne czynności manipulacyjne,

- tworzenie i utrzymywanie różnorodnych zapasów technologicznych oraz zapasów produkcji w toku.

W zbiorze procesów informacyjnych występują wszystkie elementy cyklu kierowania obejmujące planowanie, organizowanie i sterowanie oraz kontrolowanie przepływów fizycznych na poszczególnych etapach procesu technologicznego.

36. Przedstawić cel i zadania logistyki produkcji.

Naczelnym kryterium funkcjonowania logistyki produkcji jest zagwarantowanie ciągłości i odpowiedniej intensywności produkcji pod względem przepływów materiałowych, według wymagań obowiązującej technologii.

Zasadniczym kryterium logistyki produkcji jest minimalizacja zapasów produkcji w toku, którego realizacja oznacza minimalizację kosztów zamrożonego kapitału i redukcję kosztów utrzymania tych zapasów.

Najważniejszym zadaniem logistyki produkcji jest sterowanie i regulowanie zapasów produkcji w toku rzutujących na płynność i efektywność całego procesu produkcyjnego.

Chodzi przede wszystkim o minimalizację poziomu tych zapasów, co przyczynia się do zmniejszenia zamrożonego kapitału obrotowego i zmniejszenia kosztów utrzymania tych zapasów.

Sterowanie poziomem zapasów produkcji w toku jest ściśle związane z rodzajem przedsiębiorstwa i charakterem wykonywanej produkcji finalnej.

Zapasy produkcji w toku służą wyrównywaniu dysproporcji, jaka występuje w zapotrzebowaniu materiałowym poszczególnych komórek oraz stanowisk pracy w określonym ciągu technologicznym.

Innym bardzo istotnym problemem logistyki produkcji jest analiza i ocena jej wpływu na jakość wyrobów finalnych, sprawność procesu produkcyjnego, terminowość wykonywania poszczególnych zadań i skracanie czasów międzyoperacyjnych przeznaczonych na różnorodne procedury logistyczne, takie jak czynności transportowe, manipulacyjne, magazynowe.

37. Wskazać czynniki determinujące logistykę produkcji.

O efektywności funkcjonowania logistyki produkcji w dużym stopniu decyduje struktura techniczno-organizacyjna procesu produkcyjnego oraz przyjęta technologia procesów wytwórczych.

Strukturę techniczną produkcji determinuje organizacja procesu produkcyjnego, tzn, sposób podziału pracy oraz zasady łączenia poszczególnych stanowisk i komórek produkcyjnych w jednostki (gniazda) organizacyjne.

Układ organizacyjno-funkcjonalny przedsiębiorstwa determinuje strukturę procesu produkcyjnego, a tym samym strukturę przepisu procesów fizycznych. Z punktu widzenia sprawności procesów logistycznych niezmiernie istotna jest czasowo-przestrzenna organizacja procesów technologicznych, topografia stanowisk produkcyjnych i następstwo poszczególnych czynności i operacji technologicznych.

Na etapie projektowania struktury funkcjonalno-organizacyjnej powinny być uwzględnione możliwie w

najpełniejszym zakresie wymogi i uwarunkowania technologii logistycznych gwarantujących najwyższą sprawność przepływów fizycznych.

Wymagania te obejmują m.in. ustalenie liczby i parametrów technicznych poszczególnych kanałów logistycznych, ich przepustowości , synchronizacji z kanałami technologicznymi w całym procesie wytwórczym. W tym względzie chodzi o spełnienie dwóch kardynalnych zasad sprawności przepływów dotyczących odpowiednio:

- jednokierunkowości wszystkich przepływów fizycznych.

- minimalizacji liczby kanałów logistycznych.

Pierwsza z powyższych zasad D pozwala na wy eliminowanie tzw. nawrotów i zbędnych cykli, jakie niepotrzebnie mogą powstać w kanałach logistycznych. Oprócz zbędnych kosztów taka sytuacja absorbuje czas i zajętość kanałów przesyłowych, co może wprowadzać destrukcję w całej sieci logistycznej. W dalszej konsekwencji prowadzi to do redukcji zatorów i przestojów w przepływach fizycznych, a tym samym do minimalizacji poziomu zapasów produkcji w toku.

Drugi warunek głosi konieczność redukowania liczby kanałów logistycznych do niezbędnego minimum, gwarantującego jednak pełne pokrycie potrzeb systemu produkcyjnego i odpowiednią płynność i rytmiczność wszelkich przepływów fizycznych.

Spełnienie powyższych warunków wymusza konieczność pełnej synchronizacji wszystkich węzłów i kanałów zarówno sieci technologicznej (produkcyjnej), jak też zabezpieczającej te procesy sieci logistycznej.

Płynny i rytmiczny przebieg przepływów fizycznych surowców, materiałów. półproduktów, części, a także opakowań czy energii wymaga odpowiedniej konfiguracji czasowo-przestrzennej tak sieci technologicznej, jak też przywiązanej do niej sieci logistycznej. Chodzi o optymalną, z punktu widzenia potrzeb logistyki, lokalizację poszczególnych stanowisk, komórek, gniazd, a także całych wydziałów i zakładów produkcyjnych w globalnej architekturze przedsiębiorstwa. W przypadku typowego przedsiębiorstwa produkcyjnego zakres wykorzystania podejścia logistycznego do zarządzania procesem produkcyjnym jest uwarunkowany specyfiką i technologią wykonywanej produkcji. Konkretne rozwiązania logistyczne są determinowane przez stosowane technologie i organizację procesu wytwórczego.

38. Przedstawić definicję , rolę i klasyfikację zapasów w toku oraz ich znaczenie w działach logistycznych.

Najważniejszym zadaniem logistyki produkcji jest sterowanie i regulowanie zapasów produkcji w toku rzutujących na płynność i efektywność całego procesu produkcyjnego.

Chodzi przede wszystkim o minimalizację poziomu tych zapasów, co przyczynia się do zmniejszenia zamrożonego kapitału obrotowego i zmniejszenia kosztów utrzymania tych zapasów.

Sterowanie poziomem zapasów produkcji w toku jest ściśle związane z rodzajem przedsiębiorstwa i charakterem wykonywanej produkcji finalnej.

Zapasy produkcji w toku służą wyrównywaniu dysproporcji, jaka występuje w zapotrzebowaniu materiałowym poszczególnych komórek oraz stanowisk pracy w określonym ciągu technologicznym.

Dlatego ciągłość i rytmiczność procesu produkcyjnego gwarantują zapasy produkcji w toku, które generalnie dzielą się na dwie kategorie:

- zapasy międzykomórkowe wykorzystywane do wyrównywania bieżących dysproporcji w zapotrzebowaniu poszczególnych stanowisk produkcyjnych. obejmujące zapasy bieżące i zapasy rezerwowe,

- zapasy wewnątrzkomórkowe tworzące dwie kategorie zapasów: zapasy cykliczne (technologiczne) i zapasy pozacykliczne.

Zapasy cykliczne dzielą się na zapasy operacyjne i zapasy między operacyjne.

Zapasy operacyjne warunkują realizację procesów technologicznych i jednocześnie są ich wynikiem. Są to zapasy obrabiane, wytwarzane i gromadzone na danym stanowisku produkcyjnym. Zapasy międzyoperacyjne mają bardziej skomplikowaną strukturę i dzielą się na:

- zapasy obrotowe, warunkujące synchronizację i płynność wykonywania poszczególnych czynności operacyjnych,

- zapasy transportowe, będące przedmiotem transportu technologicznego lub oczekujące na ten transport,

- zapasy kompensacyjne, wykorzystywane do bieżącego wyrównywania normatywnych różnic w wydajności pracy poszczególnych stanowisk.

- zapasy awaryjne, przewidziane na użycie w czasie losowych sytuacji i różnych stanów awaryjnych.

Duża złożoność strukturalna zapasów produkcji w toku powoduje, że sterowanie nimi jest skomplikowane i wymaga wielkiej precyzji. Należy jednocześnie podkreślić, że gromadzenie, utrzymywanie i sterowanie tak rozbudowanym systemem zapasów produkcji w toku pociąga za sobą wielkie nakłady czasowe, techniczne i organizacyjne, a w konsekwencji duże koszty, co stanowi poważne wezwanie dla wszelkich działań logistycznych.

39. Wymienić i omówić podstawowe elementy logistycznej infrastruktury produkcji.

Podstawą efektywnego systemu logistycznego specyficznych, masowych procesów produkcyjnych jest więc odpowiednia infrastruktura logistyczna ściśle powiązana ze strukturą i organizacją systemu produkcyjnego.

W zakres specjalistycznej infrastruktury logistyki procesów produkcyjnych wchodzą:

- uniwersalne środki transportu wewnętrznego,

- specjalistyczne systemy opakowań produkcyjnych i roboczych.

- specjalistyczne składy i magazyny dla produkcji w toku.

- zintegrowane systemy komputerowe sterowania procesami technologicznymi i procesami logistycznymi.

Tylko na bazie odpowiedniej infrastruktury logistycznych procesów produkcyjnych i w oparciu o zintegrowane systemy komputerowe można skutecznie zrealizować główne cele zarządzania logistycznego w fazie produkcji. a są to:

- zagwarantowanie ciągłości i rytmiczności procesów produkcyjnych.

- utrzymanie wysokiej jakości produkowanych wyrobów,

- minimalizacja zapasów produkcji w toku,

- zwiększenie terminowości i skracanie cykli produkcyjnych.

Obecnie i w przyszłości ze względu na wysoki poziom automatyzacji i robotyzacji współczesnych, przemysłowych systemów produkcyjnych, wdrażanie racjonalnych technologii logistycznych musi odbywać się na bazie zintegrowanych aplikacji komputerowych, łączących funkcje zarządzania procesami informacyjnymi (systemy informatyczne) i sterowania procesami fizycznymi (systemy automatyki przemysłowej).

40. Scharakteryzować logistyczny system produkcji KANBAN.

Doskonałym przykładem zastosowania .kompleksowego podejścia do równoczesnej optymalizacji procesów produkcyjnych i zabezpieczających ich procesów logistycznych jest wdrożony w zakładach Toyoty historyczny już system sterowania produkcją KANBAN. (Jak pamiętamy z poprzednich wykładów KANBAN to japoński system (zasada) organizacji, polegający na takim zorganizowaniu procesu produkcyjnego, by jego kolejne ogniwa otrzymywały części dokładnie wtedy, kiedy są one potrzebne, a więc bez tworzenia zapasów. System ten pozwala na minimalizację robót w toku, eliminację strat, wąskich przekrojów, poprawę jakości, lepsze wykorzystanie powierzchni produkcyjnej oraz szybsze zmiany asortymentu produkcji. System ten bazuje na tzw. kartach produkcji. Pierwsza z nich - KAN - to karta produkcji, druga - BAN - to karta ruchu. Karta

KANBAN jako nośnik informacji jest sygnałem dla produkcji i ruchu odpowiedniego asortymentu, który podlega przemieszczeniu na określone stanowisko produkcyjne.

Wystawia się je dla każdego detalu w procesie produkcyjnym i używane są w zamkniętym obiegu pomiędzy wytwórcą (dostawcą) danego detalu a jego technologicznym odbiorcą.

Ogólny schemat obiegu kart KAN i BAN między sąsiednimi stanowiskami produkcyjnymi - odbiorcą i dostawcą - obejmuje poniższe kroki:

1. Jeśli na stanowisku odbiorcy potrzebne są odpowiednie części do specjalnego pustego pojemnika jest wrzucana karta produkcji KAN, na której znajduje się informacja o standardowej liczbie żądanych części.

2. Pusty pojemnik z kartą KAN przesyłany jest na stanowisko dostawcze, w którym znajdują się wymagane części jako zapasy produkcji w toku.

3. Ze stanowiska dostawcy ekspediowany jest natychmiast pojemnik pełny z żądaną przez odbiorcę ilością części wraz z wywieszoną kartą ruchu BAN, która wskazuje jednocześnie odbiorcę części i sygnalizuje rozchód z magazynu produkcji w toku tej ilości.

4. Karta produkcji KAN jest usuwana z pojemnika pustego i wywieszana jako sygnał, że należy natychmiast wytworzyć wysłaną liczbę części.

Operowanie kartami KANBAN eliminuje stosowanie tradycyjnych zamówień i zleceń dostawczych oraz realizuje skutecznie tzw. zasadę „ssania", potrzeba której rzeczywista potrzeba stanowiska odbiorcy (produkcja) inicjuje fizyczną produkcję na stanowisku dostawcy ( magazyn).

0 dużym sukcesie systemu produkcji KANBAN zadecydowało oparcie jej na skutecznych przesłankach organizacyjno - psychologicznych takich jak:

- systematyczne doskonalenie przygotowania pracowników wydajności poszczególnych pracowników spowodowane pełnym utożsamianiem się z macierzystym przedsiębiorstwem.

- maksymalne wykorzystanie zdolności, wiedzy i umiejętności wszystkich pracowników,

- ograniczenie marnotrawstwa i popełniania wszelkich błędów,

- minimalizowanie zbędnych kosztów i przestojów czasowych,

- optymalny sposób wykorzystania czasu, zasobów i środków produkcyjnych na każdym stanowisku pracy,

- najwyższa jakość wykonywanej czynności i produkowanego wyrobu.

Operacyjny system sterowania produkcją KANBAN jest zorientowany na utrzymanie niskich zapasów i krótkiego czasu trwania operacji przy ścisłym przestrzeganiu terminowości realizacji zadań.

Służy do zdecentralizowanego sterowania produkcją powtarzalną, przebiegającą w sposób zautomatyzowany.

System KANBAN funkcjonuje w pełni skutecznie tylko w powiązaniu z systemem JUST IN TIME (dokładnie na czas), gdyż dopiero wówczas niezbędne do produkcji materiały są dostarczane i wytwarzane w ściśle określonym momencie.

41. Charakterystyka logistycznego systemu produkcyjnego JUST IN TIME, jego rola w skuteczności i efektywności działań logistycznych.

Punktem wyjścia zasady - metody JiT jest optymalne uzgadnianie i sterowanie zewnętrznymi i wewnętrznymi procesami zaopatrywania i dystrybucji celem redukcji kosztów przez eliminację wszelkiego marnotrawstwa, które może być usunięte przez lepsze zorganizowanie procesów logistycznych.

Zadaniem operacyjnym systemu JiT jest ograniczenie wszelkich zapasów do niezbędnego minimum poprzez organizację częstszych, ale odpowiednio mniejszych dostaw dokładnie na wymagany moment czasowy.

Redukcja zapasów magazynowych odbywa się kosztem zwiększonej częstotliwości dostaw i przestrzegania odpowiednio rygorystycznych terminów składania zamówień i realizacji dostaw.

System JiT jest obecnie najbardziej uniwersalną i efektywną technologią usprawnienia procesów gospodarczych w skali globalnej.

Ze względu na swoją uniwersalność jest skutecznie wykorzystywany w doskonaleniu zdolności konkurencyjnych przedsiębiorstw. Powszechnie jest wykorzystywany w trzech głównych kierunkach, jako :

- narzędzie do eliminowania zbędnych zapasów i ograniczenia marnotrawstwa.

- metoda do obniżania kosztów, zwiększania przepływów materiałowych i zwiększania zysku,

- instrument do prowadzenia skutecznej walki konkurencyjnej na coraz bardziej wymagającym rynku klienta.

System JiT ze względu na fakt, że obejmuje wszystkie fazy łańcucha logistycznego - od dostawców, przez zaopatrzenie, produkcję i dystrybucję, pełni jednocześnie trzy główne misje:

- jest bardzo sprawną metodą produkcji,

- stanowi nowoczesną koncepcję logistyczną,

- jest atrakcyjnym instrumentem marketingu.

Niekiedy kompleksowa koncepcja zarządzania przedsiębiorstwem oparta na technologii JiT obejmująca dostarczenie:

- właściwego produktu,

- we właściwej ilości,

- we właściwym czasie,

- we właściwe miejsce.

jest utożsamiana wprost z pojęciem logistyki przedsiębiorstwa, co stanowi znaczne zawężenie jej znaczenia.

Istotą metody JiT jest ciągłe usprawnianie procesów przepływu produktów i towarzyszących im strumieni informacyjnych.

U podstaw wielkiej efektywności metody JiT leżą dwie przesłanki metodologiczne:

- filozofia eliminowania marnotrawstwa,

- koncepcja pełnego wykorzystania potencjału kadrowego przedsiębiorstwa.

Nadrzędnym przesłaniem metody JiT jest eliminacja wszelkich oznak marnotrawstwa we wszystkich fazach działalności gospodarczej, co jest możliwe dzięki aktywnemu włączeniu całej załogi do procesu zarządzania przedsiębiorstwem.

O wielkiej konkurencyjności metody JiT stanowią trzy grupy czynników:

- permanentna eliminacja wszelkiego marnotrawstwa,

- rygorystyczna kontrola poziomu zapasów,

- kompleksowa kontrola jakości.

W zarządzaniu przedsiębiorstwem, bardzo ważne jest aktywne współuczestnictwo załogi, które harmonijnie kształtuje ciągłość i elastyczność procesów przepływu we wszystkich ogniwach logistycznego łańcucha dostaw.

Dążenie do minimalizacji zapasów jest zadaniem konkurencyjnym w stosunku do utrzymania wysokiej elastyczności procesów produkcyjnych i wymaga doskonałej organizacji całego procesu dostaw. Ważnym elementem tego łańcucha są partnerzy rynkowi przedsiębiorstwa - dostawcy i odbiorcy. Uzyskanie ciągłości i elastyczności dostaw w całym łańcuchu logistycznym wymaga:

- eliminacji pośrednich punktów składowania i dostaw bezpośrednio na linie produkcyjne,

- lokalizacji dostawców i kooperantów w pobliżu zakładu produkującego wyroby gotowe,

- wysokiej niezawodności dostaw w sensie terminu, częstotliwości, asortymentu i jakości,

- powszechnego stosowania technologii EDI (elektronicznej wymiany dokumentów) celem usprawnienia strumieni informacyjnych.

System JiT oferuje najbardziej uniwersalną technologię do kompleksowego usprawniania procesów logistycznych we wszystkich dziedzinach działalności gospodarczej.

Inną ważną cechą systemu - zasady JiT jest duża podatność na komputerowe wspomaganie, co owocuje licznymi aplikacjami, programami i wdrożeniami praktycznymi. Wszystkie znaczące programy komputerowe, należące do klasy informatycznych systemów zarządzania, bazują na koncepcji JiT i wymuszają wręcz jej stosowanie przez ich użytkowników.

Stosowanie zasady JiT wymaga ogromnej dyscypliny i niezawodności działania od wszystkich uczestników procesów gospodarczych objętych tym systemem. Wymagająca technologia systemu JiT mobilizuje wszystkie podmioty tego procesu do perfekcyjnej organizacji działalności gospodarczej.

Udane wdrożenie systemu JiT niesie ze sobą szereg pozytywnych efektów natury technicznej, organizacyjnej i ekonomicznej, z których najważniejsze to :

- minimalizacja zapasów magazynowych,

- redukcja zbędnych kosztów i nakładów,

- podwyższenie jakości produkcji i świadczonych usług,

- ograniczenie odpadów i marnotrawstwa,

- skrócenie cykli dostaw i cykli produkcyjnych,

- uproszczenie procesów planowania gospodarczego,

- poprawa obsługi klienta,

- nawiązanie partnerskich stosunków z dostawcami i odbiorcami.

Skuteczne wdrożenie systemu JiT jest procesem bardzo złożonym i trudnym. Wymaga podejścia systemowego, które oznacza konieczność przejścia przez fazy:

- projektowania systemu,

- organizacji i realizacji technologicznej,

- wdrażania na żywym organizmie przedsiębiorstwa.

Zalecana systemowa metodologia wymaga wykonania na wstępie wielu przedsięwzięć organizacyjno-technicznych. takich jak np.

- ścisłe sprecyzowanie obszaru i zakresu stosowania rygorów JiT w globalnej strukturze produkcyjnej przedsiębiorstwa,

- przygotowanie niezbędnej bazy normatywnej, indeksowo-kodowej i adresowej obejmującej dostawców, odbiorców, wykazy materiałów, części i narzędzi, schematy ciągów technologicznych i schematy tras logistycznych. harmonogramy i kosztorysy poszczególnych przedsięwzięć.

- systemowe integrowanie strumieni informacyjno-decyzyjnych dotyczących prognozowania, planowania, rozliczania i sterowania procesami logistycznymi (zaopatrywaniem, produkcją i dystrybucją).

Kompleksowe stosowanie zasady JiT w całym systemie gospodarczym przedsiębiorstwa prowadzi w dłuższej perspektywie do zwiększenia sprawności działania i obniżenia kosztów, a tym samym do uzyskania większych efektów ekonomicznych.

42. Omówić istotę i zakres logistyki dystrybucji.

Dystrybucja jest etapem, który następuje po fazie produkcji i trwa od momentu komercjalizacja wyprodukowanego dobra aż do jego przyjęcia przez konsumenta finalnego.

Przedmiotem logistyki dystrybucji jest planowanie, realizowanie i kontrolowanie przepływu towarów, materiałów i wyrobów gotowych z miejsc ich wytworzenia bezpośrednio na rynek, do użytkownika lub konsumenta.

Celem logistyki dystrybucji jest dostarczanie finalnemu odbiorcy właściwych towarów we właściwym miejscu i czasie oraz we właściwej ilości i jakości, jednocześnie przy minimalnych kosztach logistycznych.

W sferze dystrybucji szczególne znaczenie mają standardy obsługi klienta wykraczające znacznie poza sam akt kupna-sprzedaży, a dotyczące kompleksowej i konkurencyjnej obsługi posprzedażnej, obejmujące serwis i usługi gwarancyjne, a także ciągłe kontakty marketingowe z konsumentem-nabywcą.

Redukcja kosztów logistycznych nie stanowi najważniejszego kryterium funkcjonowania logistyki dystrybucji. Ważniejszą od minimalnych kosztów jest satysfakcja klienta z niezawodnej i zgodnej z zamówieniem dostawy na czas.

43. Omówić podstawowe zadania logistyki dystrybucji i uzasadnić, które z nich należą do priorytetowych.

Głównym zadaniem dystrybucji jest dostarczanie konsu­mentom pożądanych przez nich produktów w odpowiednim miejscu, czasie i po odpowiedniej cenie.

Do priorytetowych zadań należy: - zamawianie towarów, - transport, manipulacja, - gospodarka magazynowa, - kształtowanie zapasów, - pakowanie wyrobów.

Do szczegółowych zadań dystrybucji należy zaliczyć:

1. dostarczanie towarów odbiorcom (indywidualnym i zbiorowym) w stanie nadającym się do konsumpcji lub użytkowania, stosownie do obowiązujących standardów (Jakość, trwałość, gwarancja prze­chowywania, należyte opakowanie itd.);

2. skracanie czasu dostawy, o ile istnieje taka potrzeba;

3. podejmowanie koniecznych przedsięwzięć systemowych, które zapewnią dostawy na wymagany czas (just in time);

4. organizowanie takiej sieci dystrybucji (np. przedstawicielstw te­renowych - rejonowych), która umożliwi bezzwłoczne wdrażanie w życie słusznych postulatów klienta dotyczących dystrybucji towarów;

5. analizę rynku w kontekście popytu i firm konkurencyjnych;

6. obniżanie kosztów dystrybucji;

7. rozszerzenie usług dla klientów w miarę faktycznych potrzeb;

8. troskę o usprawnienie dokumentacji przesyłkowej oraz należy­te jej wypełnianie;

9. uelastycznienie terminów dostaw, biorąc pod uwagę odwołania i czas indywidualnych dostaw, itd.;

10. unowocześnienie terminu fakturowania przy pomocy we­wnętrznych urządzeń informatycznych;

11. zapewnienie dostaw zgodnie ze specyfikacją zamówienia, tzn. że w zamawianej partii dostaw nie powinno brakować pozycji asor­tymentowych (ilość, jakość, rodzaj), a urządzenia muszą być kom­pletne (wszystkie zespoły i podzespoły i części wymienne).

44. Scharakteryzować typy kanałów dystrybucji oraz omówić ich wady i zalety.

W logistycznym systemie dystrybucji występuje szereg różnych kanałów przepływu towarów od producenta do konsumenta, w których uczestniczy wiele ogniw pośrednich w postaci magazynów wyrobów gotowych, hurtowni centralnych i regionalnych, sklepów i punktów detalicznych, a także ogromna sieć akwizytorów, różnorodne punkty dealerskie.

Kanały dystrybucji to określona liczebność wzajemnie sprzężo­nych i zależnych od siebie instytucji (organizacji), które realizują całokształt zadań związanych z dostarczaniem wyrobów i usług od producenta do użytkownika lub konsumenta indywidualnego czy zbiorowego.

W kanale dystrybucji występują wymagane ogniwa (instytucje, osoby), które powodują przepływ określonych towarów (produktów) i informacji do finalnych adresatów (odbiorców).

Podstawowym ogniwem każdego kanału dystrybucji jest magazyn producenta, który może obejmować jeden centralny skład wyrobów gotowych lub szereg magazynów rejonowych. Tutaj następuje kompletowanie dostaw dla pośredników oraz niekiedy dla końcowych klientów. Dominującą pozycję w sieci dystrybucji pełnią ciągle tradycyjne formy handlu w postaci handlu hurtowego i detalicznego. Handel detaliczny znajduje się na końcu większości kanałów dystrybucji i bardzo często decyduje o efektywności tego kanału. Jednocześnie utrzymuje on najwyższy poziom zapasów w całym systemie dystrybucji, gdyż jest to przejawem gotowości do sprzedaży i poszanowania wymagań klienta.

Do instytucji, ogniw danego kanału dystrybucji zalicza się:

- hurtowników,

- detalistów,

- po­średników,

- firmy ubezpieczeniowe,

- agencje reklamowe,

- inne.

Typowy kanał dystrybucji jest trzystopniowy (trzyszczeblowy):

1) producent

2) hurtownik

3) detalista (sklep, magazyn handlu detalicznego)

Należy też wskazać na inne rozwiązania. Na szczególne podkre­ślenie zasługuje rozwiązanie, które eliminuje ogniwa pośrednie -wówczas kanał dystrybucji jest dwustopniowy (dwuszczeblowy):

1) producent

2) detalista (sklep, magazyn handlu detalicznego)

W powyższym rozwiązaniu producent nie korzysta z ogniw po­średnich, lecz sam organizuje dostawy produktów bezpośrednio do punktów detalicznej sprzedaży.

Trzeba zwrócić uwagę na cztery aspekty tego rozwiązania:

1) wydłuża się trasa dostawy;

2) partie dostaw są większe;

3) jest mniejsza liczba magazynów;

4) są niższe (łączne) zapasy.

Jest to jednak rozwiązanie racjonalne, ponieważ wzrost kosztów trans­portu z powodu wydłużenia tras jest kompensowany (z nadwyżką) obniżeniem kosztów z tytułu:

a) utrzymywania mniejszej bazy magazynowej;

b) mniejszych kosztów zapasów łącznych;

c) zasadniczego ograniczenia czynności manipulacyjnych.

Kolejny typ kanału dystrybucji jest trzyszczeblowy - z magazy­nami centralnym i rejonowymi producenta:

1) magazyn centralny producenta.

2) magazyny rejonowe producenta.

3) detaliści (sklep, magazyn handlu detalicznego).

Jest to kanał dystrybucji, który określamy jako tradycyjny czy konwencjonalny lub klasyczny. Funkcjonuje od wielu lat. Nie jest on efektywny i dlatego jego znaczenie jest coraz mniejsze.

Obecne rozwiązania logistyczne dowodzą, że gromadzenie wyrobów we wła­snym magazynie centralnym, a następnie dzielenie ich na magazyny rejonowe nie jest opłacalne. Lepszym rozwiązaniem jest pominięcie własnego magazynu centralnego, obniża bowiem koszty logistyki i skraca czas dostawy.

Kolejny kanał logistyczny uwzględnia ogniwo pośrednika. W tym względzie mogą być dwa rozwiązania.

Pierwsze - kanał czteroszczeblowy:

1) producent

2) pośrednik

3) hurtownik

4) detalista (sklep, magazyn handlu detalicznego).

Drugie - kanał trzyszczeblowy:

1) producent

2) pośrednik

3) detalista (sklep, magazyn handlu detalicznego)

Pośrednik może występować w różnej roli:

1) brokera, który jako pośrednik handlowy, a także makler lub agent, zawiera umowy na transakcje z upoważnienia stosownego podmiotu w jego imieniu i na jego rachunek. Nie realizuje on prze­pływu fizycznego produktów (towarów), lecz zajmuje się organiza­cją ich przepływów;

2) pośrednika, jako firma usługowa, która obok dostaw zajmuje się również świadczeniem specjalistycznych usług związanych z do­starczanymi towarami;

3) pośrednika, który zajmuje się zaopatrywaniem małych punk­tów sprzedaży detalicznej.

Wybór optymalnej dla przedsiębiorstwa sieci dystrybucji jest typowym problemem decyzyjnym: - im bardziej jest rozbudowana sieć dystrybucyjna, tym szybciej towar trafia do większej liczby klientów, - rozbudowane kanały dystrybucji pociągają odpowiednio duże koszty ich utrzymania. Zalety rozbudowanej sieci dystrybucyjnej to: - wysoka sprzedaż towarów, - duży zysk ekonomiczny, wynik ekonomiczny korzyści finansowe - szeroki dostęp do rynku. Wady: - duże koszty utrzymania sieci, wynik ekonomiczny koszty finansowe - dodatkowe marże handlowe, - wyższe ceny wyrobów.

45. Omówić charakterystykę efektywnej strategii obsługi klienta ECR i wykazać jej prawdopodobne efekty.

Aby usprawnić procesy dystrybucyjne lansowana jest koncepcja ECR (Efficient Consumer Response) - efektywna strategia obsługi klienta.

ECR to nowoczesna strategia za­rządzania w handlu, według której dystrybutorzy, dostawcy i produ­cenci blisko ze sobą współpracują w celu jak najlepszego zaspoka­jania potrzeb klientów.

Filozofia ECR opiera się na następujących zasadach:

1) zastąpienie konkurencji między partnerami handlowymi wza­jemną współpracą;

2) pełnym dostępie do wszystkich informacji handlowych istot­nych z punktu widzenia dystrybucji danej grupy produktów;

3) nie zmniejszaniu konkurencji pomiędzy producentami podo­bnych produktów, czy przedsiębiorstwami świadczącymi podobny rodzaj usług;

4) nadrzędności bliskiej kooperacji partnerów handlowych, tj. pro­ducenta z dystrybutorem, przewoźnikiem i sprzedawcą detalicznym.

Z powyższego wynika, że zgodnie ze strategią ECR nie należy ani faworyzować, ani koncentrować się tylko na jednym ogniwie łańcucha logistycznego, lecz na całej jego długości, ponieważ było­by to jednoznaczne z pogorszeniem obsługi klienta i wzrostem ko­sztów.

Z przeprowadzonych badań wynika, że ECR - jako efektywna strategia obsługi klienta - powinna być intensywnie wdrażana do gospodarki przez logistykę dystrybucji, ponieważ według aktualnych ocen przynosi ona korzyści wszystkim uczestnikom łań­cucha dostaw i klientom.

Aby tak się stało, muszą być wdrażane w życie nowoczesne roz­wiązania systemowe logistyki.

46. Omówić rolę i znaczenie centrów logistycznych.

Centra logistyczne, to docelowa perspektywa rozwiązań syste­mowych logistyki, a dostarczanie wyrobów do użytkowników, to tylko jedna z jego funkcji. Chodzi o to, że centrum logistyki może -dzięki rozwiązaniom systemowym, w tym informatycznym - zapew­niać realizację zadań w zakresie przepływu dóbr na całej długości łańcucha logistycznego, przy zachowaniu wymaganej jakości usług dla klienta (odbiorcy).

Centra logistyczne będą miały wpływ na obniżkę kosztów logi­styki dystrybucji, ponieważ powinny wywierać skuteczny wpływ na:

a) standaryzację rozmiarów wyrobów, co ułatwia rozwiązywanie problemów opakowań, składowania i przewozu (wyroby składane);

b) unifikację części zamiennych i podzespołów, co wpływa na zmniejszenie zapasów.

49. Podać definicje zarządzania logistycznego, przedstawić jego cel oraz zasadnicze etapy.

Zarządzanie logistyczne - proces zintegrowanego planowania, organizowania i kontrolowania przepływu towarów i związanych z nimi informacji od dostawców do przedsiębiorstwa, wewnątrz przedsiębiorstw i z przedsiębiorstwa do końcowych odbiorców.

Zarządzanie logistyczne obejmuje:

wprowadzenie koncepcji oraz podjęcie decyzji i działań w zakresie

• Transportu,

• Magazynowania,

• zarządzania zapasami,

• obsługi dostaw i zwrotów.

We współczesnych warunkach gospodarowania stawiane cele powinny spełniać określone normy racjonalności, odzwierciedlające obiektywne i normatywne warunki związane z całym otoczeniem logistyki.

50.Wskazać i uzasadnić rolę i znaczenie celów w zarządzaniu logistyką.

• Co chcemy osiągnąć? - wydaje się naturalnym wymaganiem, jaki należy postawić menadżerom. Łatwo jednak wymieniać nie poparte doświadczeniem, co jest pożądane, znacznie trudniej - udowodnić, że jest to możliwe do osiągnięcia. Dlatego formułując cel tego rodzaju, należy zwrócić szczególną uwagę na możliwość późniejszego orzeczenia, czy cel został osiągnięty, czy nie.

• Ile chcemy osiągnąć? - cel ten odzwierciedla aspekty ilościowe tego, co chcemy osiągnąć.

• W jakim czasie chcemy to osiągnąć? - cele te ma formalnie taki sam charakter, jak cele związane z wymaganiami wielkościowymi.

• Jaki jest pożądany poziom pewności realizacji? - jest to najtrudniejsza kategoria stawiana celom w zarządzaniu logistyką. Niepewność i ryzyko są atrybutami niezależnymi od osoby określającej cele i muszą być traktowane jako zewnętrzny punkt widzenia.

Preferencje mogą się zatem wiązać z poziomem dopuszczalnych konsekwencji decyzji, co uwidacznia subiektywna postawa decydenta, który może być gotowy podjąć ryzyko lub być ostrożny w swych decyzjach.

51.Omówić formy organizacyjne zarządzania logistyką w przedsiębiorstwach.

• fizyczna struktura systemu zaopatrywania, produkcji i dystrybucji (m.in. wielkości i strukturę asortymentową produkcji, liczbę miejsc składowania i produkcji, produkcję na skład lub zamówienie, wielkość i strukturę strumienia materiałowego i strumienia wyrobów według poszczególnych dostawców i odbiorców),

• poziom i struktura kosztów logistycznych,

• wymagania odbiorców dotyczące jakości obsługi,

• przestrzenny zakres logistyki.

52.Miejsce i rola zarządzania logistyka w systemie zarządzania firmą.

System zarządzania to procesy informacyjno - decyzyjne polegające na planowaniu, organizowaniu, motywowaniu i kontroli zasobów przedsiębiorstwa z wykorzystaniem uporządkowanego zbioru instrumentów, reguł i procedur w celu poprawy konkurencyjności i efektywności, to można wyróżnić trzy podstawowe układy:

• układ funkcji zarządczych polegających na planowaniu, organizowaniu, motywowaniu i kontroli,

• układ zasobowo - kapitałowy (zasoby ludzkie, rzeczowe, finansowe, technologiczne oraz informacyjno - decyzyjne),

• układ instrumentalno - proceduralny niezbędny do powstawania, produkowania, dostarczania i sprzedaży produktów.

Organizacja jest systemem obejmującym :

• podsystem społeczny, który tworzy zespół ludzi,

• podsystem techniczny, na który składają się „struktura formalna, maszyny, urządzenia i techniki działania”.

Z punktu widzenia zintegrowanego zarządzania i koordynacji decyzji strategicznych logistyki zwykle wymaga się wyodrębnienia logistyki i zagwarantowania jej odpowiedniej pozycji w hierarchii organizacyjnej. W praktyce nie ma jednak gotowych wzorców, a skuteczność poszczególnych rozwiązań organizacyjnych jest bardzo zindywidualizowana. Organizacyjną formę logistyki w firmie determinują czynniki, które powinny być uwzględnione w jej ocenie, a zalicza się do nich:

• fizyczna strukturę systemu zaopatrzenia, produkcji i dystrybucji (m.in. wielkość i strukturę asortymentową produkcji, liczbę miejsc składowania i produkcji, produkcję na skład lub zamówienie, wielkość i strukturę strumienia materiałowego i strumienia wyrobów według poszczególnych grup dostawców i odbiorców),

• poziom i strukturę kosztów logistycznych,

• wymagania odbiorców dotyczące jakości obsługi,

• przestrzenny zakres logistyki.

Funkcjonowaniem przedsiębiorstwa w tym działaniami logistycznymi, w celu osiągnięcia przyjętych celów przy wykorzystaniu zasobów materialnych, finansowych i informacyjnych powinni zarządzać przygotowani i uprawnieni do tego menadżerowie, czyli osoby, których podstawowym zadaniem jest realizacja procesu zarządzania.

53. Omówić cel planowania logistycznego oraz rodzaje planów.

Planowanie jest procesem, w którym:

• identyfikuje się wykorzystywane metody,

• wytycza zadania,

• określa horyzont czasowy wykonania zadań w wymaganym czasie.

Rodzaje planów: powtarzalne i jednorazowe.

W planach powtarzalnych punkt ciężkości przenosi się na doskonalenie działań i wyciągniecie wniosków z dotychczasowej realizacji. Z powtarzalnością spotykamy się najczęściej w planowaniu standardowej produkcji i planowaniu dostaw od stałych dostawców.

Plany jednorazowe są tworzone w sytuacjach, w których nie można powtórzyć bezkrytycznie działań wykonywanych wcześniej, czy to ze względu na nowa, dotychczas nie rozpatrywana sferę, czy tez na zbyt duże zmiany w sferze, której ma dotyczyć planowanie. Wprowadzenie nowego produktu do produkcji i reakcje na zmiany rynkowe wymagają uzupełnienia planów nowymi elementami, które nadają tym planom charakter niepowtarzalny.

54. Przedstawić zasadnicze zagadnienia podlegające rozstrzygnięciu podczas planowania działań logistycznych w przedsiębiorstwie.

1. wymagany poziom obsługi klientów z uwzględnieniem podstawowych typów klientów;

2. kierunki i zasięg terytorialny przewidywanej dystrybucji;

3. systemy dystrybucji zapewniających wymagany poziom obsługi klientów;

4. koordynacja celów miedzy rożnymi uczestnikami procesów dystrybucyjnych;

5. technologia przemieszczania i przechowywania produktów zapewniająca osiągniecie celów obsługi klientów przy uzasadnionym` poziomie inwestycji w obiekty i urządzenia;

6. systemy transportowe zapewniająca efektywną kosztowo obsługę procesów;

7. koordynacja dotychczasowych zasad zarządzania zapasami z zamierzeniem dystrybucyjnymi i zakładanym poziomem obsługi klienta;

8. rodzaje systemów komunikacji, zapewniających prawidłową obsługę operacji logistycznych;

9. ograniczenia finansowe własne i systemu bankowego utrudniające koordynowanie procesów logistycznych,

10. zmiany organizacyjne i techniczne, jakie należałoby wprowadzić we własnej sieci powiązań i w obiektach, aby poprawić realizacje procesów logistycznych.

55. Omówić kolejność i treść pracy koncepcyjnej menadżera logistyki.

1. przyjęcie celów;

2. określenie zadań pozwalających osiągnąć cele;

3. przyporządkowanie zadaniom wykonawców oraz środków materialnych i finansowych;

4. wykonanie zadań i kontrola wyników.

56. Omówić formy współpracy menadżera logistyki z innymi działami organizacyjnymi firmy podczas planowania logistycznego.

1. analiza problemu logistycznego, zadania. (zrozumienie celów oraz głównych założeń działalności przedsiębiorstwa, uświadomienie celów i przedsięwzięć logistycznych)

2. ocena uwarunkowań działalności logistycznej. (uświadomienie wszelkich warunków wewnętrznych i zewnętrznych determinujących działalność logistyczną)

3. ocena czasowo przestrzenna działalności logistycznej. (terminy realizacji, obszar dystrybucyjny)

4. określenie celów i zadań logistyki.

5. określenie sil, środków i sposobów realizacji przedsięwzięć, żądań i prac logistycznych. (opracowanie planu działalności logistycznej w przedsiębiorstwie)

6. organizowanie działalności logistycznej. (przekazanie zadań, poleceń wykonawcom)

7. kierowanie realizacją przedsięwzięć logistycznych. (controlling, kontrola i pomoc, elastycznie reagowanie na zmiany)

57. Scharakteryzować formę i treść koncepcji logistycznej w przedsiębiorstwie.

• Ogólna strategia i struktura produkcji przedsiębiorstwa

• Zasadnicze cela działań logistycznych w przedsiębiorstwie

• Sposoby realizacji zadań w aspekcie:, co, ile, gdzie, kiedy

• Organizacja dostaw (kontrola jakości, transport)

• Organizacja magazynowania dostaw.

58.Przedstawic definicje kosztów logistycznych i ich wpływ na koszty i efektywność ekonomiczna przedsiębiorstwa.

Koszty logistyki to wyrażone w pieniądzu zużyci pracy żywej, środków i przedmiotów pracy, wydatki finansowe oraz inne ujemne skutki zdarzeń nadzwyczajnych powodowane — przepływami dóbr materialnych w przedsiębiorstwie i między przedsiębiorstwami, a także utrzymywanie zapasów.

59.Omówić wewnętrzne i zewnętrzne uwarunkowania kosztów logistycznych.

Czynniki wew. To czynniki zależne od przedsiębiorstwa, samodzielnie przez nie określane i kształtowane.

• Rozmiary działalności przedsiębiorstwa

• Stopień złożoności struktury asortymentowej

• Struktura produkcyjna

• Stopień złożoności fizycznego przepływu materiałów

• Wielkość utrzymywanych zapasów.

Czynniki zewnętrzne to czynniki obiektywne, niezależne od przedsiębiorstwa,

kształtowane przez otoczenie zewnętrzne:

• Stopa oprocentowania kredytów jako obcych kapitałów wykorzystywanym w finansowaniu zapasów

• Stawka podatku od nieruchomości

• Stawka podatku od środków trwałych

• Kształtowanie przez rynek ceny za zewnętrzne usługi transportowe, spedycyjne

• Narzuty na wynagrodzenia z tytułu ubezpieczeń

• Opłaty ekologiczne

• Stopień amortyzacji składników rzeczowych majątku trwałego

• Opłata za usługi telekomunikacyjne

• Ceny paliw płynnych

• Poziom płac minimalnych.

60.Przedstawic i uzasadnić zasadnicze składniki kosztów logistyki.

Z praktycznego punktu widzenia koszty dzieli się na:

• Koszty przepływu dóbr ekonomicznych związanych przepływem zewnętrznym i wewnętrznym dóbr, obejmujące opłaty za usługi transportowe, koszty robocizny

• Koszty utrzymywania zapasów, związane z magazynowaniem dóbr, zamrażaniem środków finansowych, obsługą kredytów

• Koszty organizacji i funkcjonowania podsystemu informacyjnego

• Koszty organizacji i funkcjonowania struktur systemu logistyki.

Logistyka zajmuje się wojska, rozpoznaniem terenu i sił przeciwnika. Logistyka jest sztuką zarządzania. Logistyka skupia się na

• Efektywności

• Wydajności

• Produktywności (cząstkowa, całkowita)

Logistyka jest procesem zarządzania. Proces zarządzania logistyką dotyczy strumienia przepływu środków i usług.

• Systemowe podejście do logistyki

• Sterowaniu przepływu informacji towarzyszy przepływ środków i usług

• Zorientowane zarządzenie logistyką

Logistyka:

• Jest teorią i praktyką zarządzania logistycznymi strumieniami materialnymi i niematerialnymi

• W ujęciu systemowym to filozofia, koncepcja, metoda zarządzania technikami logistycznymi

• To proces fizycznego przepływu strumieni materialnych i niematerialnych w organizacji (na każdym jej szczeblu), albo między organizacjami

Proces ten sterowany i motywowany jest poprzez strumienie informacyjne. Istota logistyki tkwi w integracji przepływu strumieni materialnych i niematerialnych w organizacji albo między organizacjami, oraz analizie i ocenie ich intensywności, ciągłości i niezawodności.

ETAPY LOGISYKI:

Proces - jest to logicznie uporządkowany ciąg zdarzeń uporządkowany w czasie.

Do procesów logistycznych zachodzących w organizacji zaliczyć można:

a) procesy transportowe, magazynowe, obsługowo - remontowe, informacyjno - decyzyjne, opakowania, utylizacja odpadów.

ELEMENTY LOGISTYKI:

• Struktura organizacji

• Budżet

• Strumienie materialne i niematerialne

• Zapasy materiałów

• Infrastruktura logistyczna

• Ludzie (kadra kierownicza, oraz pracownicy)

Budżet logistyki - stan środków finansowych.

Zarządzanie procesami logistycznymi w organizacji realizowane jest poprzez:

a) formułowanie strategii logistycznych

b) tworzenie warunków niezbędnych do pełnego zapewnienia potrzeb materiałowych, usługowych i informacyjnych

c) przygotowanie warunków rozwiązań (modeli) wiązanych z przepływem strumieni materialnych i niematerialnych niezbędnych do podjęcia decyzji kadrowych.

d) aktywne oddziaływanie na otoczenie organizacji (zewnętrzne i wewnętrzne) w celu skierowania strumieni materialnych i nie materialnych do organizacji a także efektywne wykorzystanie zasobów własnych.

e) realizację siłami własnymi lub też zlecenie usług specjalistycznych

Zarządzanie logistyką to zestaw działań obejmujący formułowanie strategii logistycznych, planowanie, organizowanie, motywowanie i kontrolowanie, skierowanie zasobów organizacji i wykorzystanie ich do osiągnięcia określonego celu w sposób sprawny i skuteczny.

Sprawne zarządzanie logistyką dotyczy racjonalnego wykorzystania zasobów rzeczowych , finansowych i ludzkich.

ELEMENTY WSPÓŁCZESNEGO ZARZĄDZANIA:

• Strategia logistyczna

• Globalizacja struktur i działań logistycznych

• Zintegrowane łańcuchy dostaw

• Eurologistyka - logistyka globalna

• Zarządzanie odpadami

• Controlling jako zintegrowany element zarządzania logistycznego

PIRAMIDA LOGISYKI

System działania - to uporządkowanie wyróżnionych układów działania.

S=(U,R)

U - zbiór wyróżnionych układów

R - funkcja porządkująca

System działania - zbiór łańcuchów lub układów działania uporządkowany relacją zabezpieczenia bezpośredniego. Istotnymi elementami są ludzie, bądź zespoły ludzkie.

Układ działania - zespół złożony ze stanowisk działania . wyróżniamy układy obsługiwania, użytkowania i kreowania.

Łańcuch działania - zespół złożony z podmiotu działania , pośrednika działania i przedmiotu działania.

Granica działania - granica wyróżniająca elementy przestrzeni systemowej należącej ze względu na wyróżniającą wartość do danego systemu działania.

System logistyczny to funkcjonalnie uporządkowany zbiór ludzi, dóbr materialnych, informacji i kapitału dla którego rozpatrywane są: rozmieszczenie, stan przepływu. Wymaga on koordynacji z innymi procesami zwłaszcza z zakresie lokalizacji czasu i efektywności spełniania pożądanych przez organizację celów.

Korzyści wynikające z zastosowania podejścia systemowego:

• Poprawa funkcjonowania przedsiębiorstwa

• Zwiększenie sprawności działania kadry kierowniczej

• Likwidacja czynności zbędnych

• Racjonalizacja zatrudnienia

• Realne współdziałanie w dążeniu do realizacji celu przedsiębiorstw

• Wzrost zrozumienia celu i misji przez pracowników.

Wskaźnik myślenia systemowego:

• Ocena własności systemowych danego obiektu

• Traktowanie danego systemu jako podsystemu większego systemu oraz jako nadsystemu mniejszego systemu działania

Wyróżnik systemu logistycznego - otoczenie, granica systemu, układ materialny i niematerialny, wejście (We), wyjście (Wy)

Reguła 4 W:

• Właściwa liczba produktów

• Właściwa jakość produktów

• Wejście we właściwym miejscu

• Wejście we właściwym czasie

Zasadnicze parametry strumienia:

• Ogólna charakterystyka źródeł (wielkość, wydajność, żywotność)

• Czas przepływu strumienia od źródła do wyjścia (charakterystyka zmieniany natężenia w czasie)

• Możliwości nośne strumienia np. jakie elementy strumienia można przenieść z punktu A do B

• Charakterystyka przepływu

• Czystość strumienia np. zagrożenia ekologiczne

SCHEMAT UKŁADU RACJONALNEGO DZIAŁANIA:

ETAP I:

• Określenie celu

• Analiza zasobów własnych

• Analiza otoczenia

• Planowanie działania

ETAP II:

• Realizacja zamierzonego działania

ETAP III:

• Kontrola realizacji samodzielnego działania.

Realizacja działania - ogół czynności przygotowywanych do realizacji zamierzonego celu mających tą realizację możliwie ułatwić i usprawnić. Należą do nich opracowanie planu, usuwanie przeszkód, pozyskiwanie tworzyw i narzędzi, przysposobienie wykonawców które powinno przynosić stan pełnej gotowości do działania.

Zabezpieczenia logistyczne - to racjonalne powiązanie ze sobą elementów i podsystemów logistycznych organizacji zmierzającej do działania zorganizowanego systemu logiki przejawiające się w zapewnieniu zasobów niezbędnych do osiągnięcia zamierzonego celu.

Istota zabezpieczenia logistycznego przejawia się w trudnych warunkach do skutecznego i sprawnego osiągnięcia zamierzonych celów.

• Utrudnienia infrastruktury logistycznej w gotowej eksploatacji

• Utrudnienia systemu informacyjno - decyzyjnego

• Sterowanie strumieniami materiałowymi

• Gromadzenie, dystrybucja środków materiałowych (zaopatrzenie)

• Budżetowanie

• Szkolenie kadry kierowniczej i pracowników logistyki.

AUKCJA:

Aukcja jest procesem publicznej licytacji, opisywanym przez zasady aukcji, która określa sposoby wygrywania otrzymywanego przedmiotu aukcji, oraz cechą za którą za ten przedmiot należy zapłacić.

Jednocześnie zasady aukcji mogą dodatkowo ograniczać uczestnictwo. Określać przebieg aukcji oraz określać pewne reguły zachowania podczas aukcji.

Elementy konstrukcji aukcji:

• Cena podstawowa - to minimalna cena za którą właściciel przedmiotu aukcji jest gotów go sprzedać

- jest ona znana uczestnikom aukcji,

- jest minimalną ceną od której zaczyna się licytację

- nie jest znana uczestnikom ale zna ją prowadzący. Jeżeli oferty nie osiągną ceny podstawowej to nie dochodzi do sprzedaży przedmiotu aukcji.

1. Co to jest logistyka i czym się zajmuje?

Wg. M. Gołębiowskiej logistyka to zarządzanie łańcuchem dostaw, definiowane wcześniej w strategii militarnej sposobem najkrótszego w czasie i przestrzeni przemieszczania ładunków.

Wg. J.g. Cole i e.j. Bardi logistyka to fizyczne przemieszczanie towarów z miejsc dostawy do końcowego nabywcy i towarzyszące temu ruchowi czynności obsługowe w pośrednich punktach składowania

Wg. Europejskiej konferencji ministrów transportu logistyka to zsynchronizowane techniki kontroli przepływu towarów, przemieszczanych i składowanych w procesie dystrybucji (wyroby gotowe lub ich części), produkcji (produkcja w toku) i zaopatrzenia (surowce)

Wg. J.beier i k. Rutkowskiego logistyka to zarządzanie działaniami przemieszczania i składowania, które mają ułatwić przepływ produktów z miejsc pochodzenia do miejsc finalnej konsumpcji, jak również związaną z nimi informacją w celu zaoferowania klientowi odpowiedniego poziomu obsługi po rozsądnych kosztach

Wg. Council of logistics management w USA logistyka jest terminem opisującym proces planowania, realizowania i kontrolowania sprawnego i efektywnego ekonomicznie przepływu surowców, materiałów do produkcji, wyrobów gotowych oraz odpowiedniej informacji z punktu pochodzenia do punktu konsumpcji w celu zaspokojenia wymagań klienta

Zadania stawiane logistyce:

• Koordynację przepływu surowców, materiałów do produkcji wyrobów gotowych do konsumentów,

• Minimalizację kosztów tego przepływu,

• Podporządkowanie działalności logistycznej wymaganiom obsługi klienta.

Zarządzanie tak rozumianymi przepływami może się odbywać w skali makroekonomicznej, jak również mikroekonomicznej.

Na system logistyczny składa się kilka podsystemów, wyodrębnionych według podziału funkcjonalnego;

• Logistyka zaopatrzenia,

• Logistyka produkcji,

• Logistyka dystrybucji.

Pierwszy i trzeci podsystem tworzą tzw. Logistykę marketingową, zaś pierwszy i drugi tworzą logistykę materiałową tzw. Purchasing.

2. Scharakteryzuj rozwój logistyki jako nauki i praktycznej działalności.

Logistyka pochodzi od greckiego słowa logos lub logicos(liczenie, sztuka liczenia, my9slący, rozsądny( lub od francuskiego loger lub logis - zamieszkać, zakwaterowanie. Po raz pierwszy pojawiło się na początku x w. N. E. Cesarz bizantyjski leontos vi w swoim dziele sumaryczne wyłożenie sztuki wojennej obok strategii i taktyki wyróżnił logistykę. Potrzeby działań logistycznych w gospodarce narastały sukcesywnie w miarę postępu koncentracji ludności i gospodarki. Przez długi czas w gospodarce górowało podejście ilościowe, ponieważ popyt przewyższał podaż, dopiero w 50 latach xx w. Nastąpiło zaspokojenie popytu ilościowego i rozwinęły się działania marketingowe i pojawiła się potrzeba nowego spojrzenia na działania logistyczne rozumiane jako obsługa klienta po najniższym koszcie. Wzrastająca konkurencja oraz globalizacja gospodarki wyznaczyły nowe zadania logistyce. W latach II wojny światowej prowadzono działania logistyczne dla zastosowań militarnych. W okresie recesji gospodarczej w 1950 r. Powrócono do badań logistycznych prowadzonych w czasie wojny, kolejna recesja w 1958 r. Potwierdziła konieczność zainteresowania się logistyką, zwrócono wówczas uwagę na analizę kosztów i wyodrębniono w niej siedem trendów:

• Coraz trudniejsze osiągania dodatkowych oszczędności kosztów

• Rozszerzył się zestaw oferowanych towarów

• Zmieniła się koncepcja utrzymywania zapasów

• Rosły koszty transportu

• Pojawiły się nowe technologie komputerowe, wzrosła liczba danych analizowanych w procesie logistycznym (lokalizacje klientów, wielkości zamówień, lokalizacji zakładów, dostępnych przewoźników, kosztów transportu, poziomu utrzymywanych zapasów, itp.)

• Komputery zaczęły być używane również przez odbiorców, co zmuszało do jeszcze głębszej analizy

• Globalizacja przedsiębiorstw

Gospodarka wolnorynkowa wymaga od przedsiębiorców stosowania nowej strategii zorientowanej na zaspokajaniu potrzeb klienta. Przedsiębiorcy rywalizując ze sobą zaczynają stosować zasadę 6w dostarczając odbiorcy towar:

1. Właściwy

2. We właściwej ilości

3. We właściwym czasie

4. Właściwej jakości

5. We właściwym miejscu

6. O właściwej cenie

Z jednoczesnym osiągnięciem niskich relacji kosztowych.

Do podstawowych celów logistyki w przedsiębiorstwie należą:

1. Wysoka gotowość dostaw

2. Krótki cykl przepływu

3. Małe zapasy

4. Wysokie wskaźniki wykorzystania (personelu, techniki, powierzchni)

5. Wysoka gotowość informacyjna

Od lat 50 w USA a później w innych krajach pojawiły się koncepcje postulujące grupowanie działań związanych z przepływami produktów w celu lepszego zarządzania nimi, działania te zaczęto powszechnie nazywać logistyką. Następnie logistyka staje się przedmiotem nauczania, w latach 60 w USA ukazuje się pierwszy podręcznik a w europie zachodniej w latach 70.

3. System logistyczny przedsiębiorstwa i jego podsystemy.

System logistyczny przedsiębiorstwa to celowo zorganizowany i zintegrowany zbiór elementów (czynników produkcji: ludzi, majątku trwałego i obrotowego oraz działań i norm regulacyjnych) wraz z występującymi między nimi związkami, które są zaangażowane w zachodzące w przedsiębiorstwie procesy przepływu surowców, materiałów i wyrobów gotowych oraz związanej z tym przepływem informacji.

Ze względu na strategiczne i integracyjne zadania logistyki wyodrębniamy systemy:

1. System przepływu dóbr fizycznych

• Podsystem przepływu surowców, materiałów i części

• Podsystem przepływu wyrobów gotowych

• Podsystem odpadów i opakowań zwrotnych

2. System przepływu informacji

• Podsystem transmisji i przetwarzania informacji zawartych w zamówieniach

• Podsystem monitorowania i kontroli przepływu produktów

• Podsystem wspomagania decyzji w ramach poszczególnych czynności logistycznych

• Podsystem koordynacji działalności logistycznej z działalnością produkcyjną, marketingową i finansową przedsiębiorstwa

Biorąc pod uwagę podział funkcjonalny systemu logistycznego przedsiębiorstwa ze względu na fazy przepływu produktów i informacji wyodrębnić można podsystemy:

1. Logistyka zaopatrzenia - polega na przepływie dóbr z miejsc dostawy przez ewentualne pośrednie magazyny do magazynu zaopatrzeniowego przedsiębiorstwa

2. Logistyka produkcji - polega na przepływie produktów z magazynu zaopatrzenia, przez miejsca przetwarzania i uszlachetniania a następnie pośredniego składowania w procesach produkcyjnych, do magazynu wyrobów gotowych

3. Logistyka dystrybucji - polega na przepływie dóbr z magazynu wyrobów gotowych, przez magazyny zbiorcze lub regionalne, strumień produktów przepływa do nabywców

4. Logistyka utylizacji - obejmuje strumień zwrotów niewłaściwych dostaw, jak również przepływu takich dóbr, jak opakowania zwrotne, surowce wtórne i odpady.

Podsystem 1 I 3 tworzą logistykę marketingową, 1 I 2 logistykę materiałową.

W zależności od występowania punktów pośrednich w procesie przemieszczania produktów lub ich braku wyróżnia się podsystemy:

• Bezpośrednie - (jednopostaciowe) bezpośredni przepływ między punktem nadania a odbioru

• Pośrednie - (wielopostaciowe) między punktem nadania a odbioru produkty przechodzą przez co, najmniej jedno miejsce składowania lub realizacji dodatkowych czynności manipulacyjnych

• Mieszane - (kombinowane) zarówno pośrednie jak i bezpośrednie

Z punktu widzenia logistyki postrzeganej jako koncepcja efektywnościowa działania przedsiębiorstwa można wyróżnić podsystemy:

• Kosztów logistycznych

• Usług (efektów) logistycznych

4. Logistyczne aspekty orientacji przedsiębiorstwa na odbiorcę.

Orientacja na odbiorcę w praktyce oznacza:

a)maksymalizację zysku w długim okresie (cel działania)

b)przyjęcie zasady „klient nasz pan”

c)godzenie ze sobą celów: przedsiębiorstwa oraz konsumenta lub użytkownika.

Najlepiej zaplanowane strategie marketingowe mogą zawieść, jeśli nie wspomogą ich odpowiednie działania logistyczne. Produkt nie może być kupiony, jeśli nie znajdzie się tam, gdzie klient będzie chciał go nabyć. Sprzedaż nawet najlepszych produktów, atrakcyjnych cenowo i skutecznie promowanych, może okazać się bardzo trudna, jeśli nie zostanie należycie zaplanowana i zrealizowana pod względem logistycznym.

Produkt oferowany przez przedsiębiorstwo opisują racjonalnie jego cechy zawiązane z ceną, jakością i serwisem.

Działania logistyczne mają szczególny wpływ na realizację dostaw towarów. Przykładami działań mających wpływ na poziom, wybór klienta są:

-ustalenie dotyczące wielkości utrzymywanych zapasów,

-wybór gałęzi transportu,

-ustalenie procedur realizacji zamówień klientów.

Mają one z kolei wpływ na czas dostawy towarów, dokładność wykonania zamówienia, jakość dostarczonych towarów czy ich dostępność w składzie, będące konkretnymi przesłankami właściwej obsługi dostrzeganym przez klienta.

Zadowolenie klienta obejmuje, bowiem także maksymalizację użyteczności miejsca i czasu;

- użyteczność miejsca można zdefiniować jako wartość stworzoną lub dodaną do produktu przez umożliwienie, aby mógł on być kupiony lub skonsumowany w odpowiednim miejscu (np. plaża, szlak turystyczny, stacja benzynowa);

- użyteczność czasu jest rozumiana jako wartość wynikająca z udostępnienia produktu we właściwym czasie. Nie otrzymanie potrzebnych pozycji we właściwym czasie może doprowadzić do wstrzymania produkcji i postawienia firmy w niekorzystnej sytuacji konkurencyjnej.

Działania logistyczne mają na celu właśnie zapewnienie produktowi użyteczności w danym miejscu i w danym czasie.

5. Znaczenie logistyki w racjonalizacji kosztów działalności przedsiębiorstwa.

Logistyka jest instrumentem racjonalizacji, obniżki kosztów przedsiębiorstwa. Wprowadzenie formuły logistycznego zarządzania w przedsiębiorstwach zach. pozwoliło w latach 87-92 osiągnąć m.in.:

- zmniejszenie kosztów logistycznych o 29%

- skrócenie cyklu realizacji zamówień o 35%

- poprawę poziomu obsługi klienta średnio o 31%

Punktem wyjścia polityki racjonalizacji i obniżki kosztów logistycznych jest jednak zrozumienie ich kompleksowego charakteru.

Pomagają to zrozumieć koncepcje:

- globalnych kosztów logistycznych - wszystkie działania przedsiębiorstwa powinny być traktowane jako całość, a nie indywidualnie.

Należy uwzględnić koszty cząstkowe:

- transportu, utrzymania zapasów, realizacji zamówienia, opakowania, administracji, czynności pomocniczych, prognozowanie popytu czy planowanie produkcji;

- współzależność kosztów - wspomaga globalne podejście systemowe przez zmianę działań logistycznych, można spowodować wzrost jednych kosztów i spadek drugich.

Pożądanym efektem netto jest spadek kosztów globalnych przy danym poziomie obsługi klienta.

Decyzje dotyczące transportu mogą mieć wpływ na koszty utrzymania zapasów, koszty zaopatrzenia, poziom obsługi klienta czy koszty opakowania.

Decyzje dotyczące zapasów wpływają na poziom obsługi klienta.

Decyzje o zmianach w polityce składowej przed. znajdują zwykle odzwierciedlenie w kosztach utrzymania zapasów i kosztach transportu, a także mogą mieć wpływ na poziom obsługi klienta.

Decyzje o zakupach zaopatrzeniowych wpływają na poziom zapasów, a również na koszty transportu i planowania produkcji.

Sposób realizowania zamówień może nie tylko znacznie wpływać na poziom obsługi klienta, lecz również mieć wpływ na koszty utrzymania zapasów i wymagania dotyczące transportu.

Unikanie suboptymalizacji, dochodzi, gdy oddzielne działanie logistyczne jest oceniane na podstawie jej zdolności realizowania określonych, najczęściej ze sobą sprzecznych celów zarządzania.

Poprzez eliminację starych systemów realizacji zamówień oraz systemów zarządzania informacjami można osiągnąć niektóre poniższe cele:

1. wyższy poziom obsługi klienta;

2. redukcję zapasów;

3. szybsze inkasowanie należności;

4. mniejszy stopień rozdrobnienia realizacji zamówień na oddziale przesyłki;

5. niższe koszty składowe;

6. poprawę dokładności prognozowania i planowania produkcji;

7. poprawę cash flow oraz wskaźnika rentowności aktywów.

6. Infrastruktura, jej podział i rola w działaniach logistycznych.

Infrastruktura - urządzenia i instytucje niezbędne do zapewnienia należytego funkcjonowania działalności produkcyjnej i usługowej oraz kształtowania pożądanych warunków życia ludności. Infrastruktura jest podsystemem społeczno-ekonomicznym gospodarki.

Jest wiele definicji i podziałów infrastruktury. Jedna z nich dzieli infrastrukturę na:

1. gospodarczą;

2. biznesu;

Infrastruktura gospodarki - obejmuje zarówno przedsiębiorstwa produkcyjne, jak i instytucje społeczne zaspokajające w sposób zorganizowany potrzeby ludzkie.

W odniesieniu do całej gospodarki infrastruktura to: otoczenie, organizacja różnych struktur gospodarczych oraz urządzenia techniczne.

W ujęciu mikro są to instytucje z urządzeniami, które zapewniają funkcjonowanie organizacji poprzez świadczenie jej bezpośrednich usług, a także przez zaspakajanie potrzeb pracowników i ich rodzin.

Infrastruktura techniczna - zaliczamy do niej: drogi kolejowe, lądowe, wodne, lotnicze, mosty, linie telefoniczne, budynki mieszkalne, administracyjne, handlowe, produkcyjne i usługowe, wodociągi, kanalizacje, oczyszczalnie ścieków i wszelkiego rodzaju urządzenia i instalacje redukujące zanieczyszczenia gazowe i pyłowe.

Infrastruktura społeczna służy pośrednio rozwojowi przedsięwzięć gospodarczych a głównie zaspokaja potrzeby społeczne i kulturalne. Należą do niej takie placówki i instytucje, jak: żłobki, przedszkola, szkoły kształcące na różnym poziomie, ośrodki zdrowia, szpitale, apteki, domy kultury, kina, teatry, biblioteki, muzea itp.

Ważna jest ich dostępność, odpowiednie rozmieszczenie w przestrzeni, możliwość dojścia czy dojazdu, często działalność tych placówek określa się jako usługi społeczne.

Infrastruktura organizacyjna - istnienie i funkcjonowanie placówek administracji państwowej, terenowej i samorządowej, banków, punktów zaopatrzenia i zbytu.

Infrastruktura dla biznesu - obejmuje zasady informacji, modeli i procedur, środków technicznych, wspomagających decyzje biznesowe i określone relacje miedzy nimi.

7. Koncepcja obsługi klienta i jej znaczenie w działaniach logistycznych.

Logistyka ma za zadanie zaoferować taki poziom obsługi, który pozwoli przywiązać do firmy dotychczasowych klientów, pozyskać nowych, korzystających dotąd z usług konkurentów, poprawić image przedsiębiorstwa, zwiększyć jego sprzedaż i zyski oraz udział w rynku.

Zakupy dokonywane przez klientów opierają się generalnie na ocenie kombinacji trzech elementów:

- właściwości produktu,

- jego ceny;

- oraz oferowanej obsługi klienta.

Do przykładów różnych form obsługi klienta można zaliczyć:

1. zaoferowanie korzystnych warunków finansowych i kredytowych;

2. zagwarantowanie dostawy w określonym czasie;

3. unowocześnienie techniki fakturowania w celu wyjścia naprzeciw wymaganiom klienta;

4. postawienie do dyspozycji klientów kompetentnych przedstawicieli pionu sprzedaży przedsiębiorstwa;

5. rozszerzenie możliwości sprzedaży wysyłkowej;

6. zapewnienie materiałów wspomagających prezentację sprzedanych towarów;

7. zainstalowanie produktów;

8. utrzymywanie zadowalających zapasów części zamiennych.

Obsługę klienta można zdefiniować jako zdolność systemu logistycznego przedsiębiorstwa do zadowolenia klientów pod względem czasu, niezawodności, komunikacji i wygody. Każdy z tych elementów odgrywa w logistyce specyficzną rolę.

Czas - obejmuje odstęp czasowy między zamówieniem produktu i jego dostarczeniem do klienta.

Niezawodność - stały lub zgodny z oczekiwaniami czas cyklu dostawy, jej bezpieczeństwo i prawidłowość wykonania. Niezawodność dostawy jest najważniejszym elementem obsługi klienta.

Komunikacja - dialog miedzy kupującymi i sprzedającymi. Pozwala kontrolować proces realizacji zamówienia. Jasne dokonane w porę przekazanie wiadomości partnerowi, nawet, jeśli dotyczy opóźnień w realizacji zamówienia, jest niezbędne do osiągnięcia efektywnej obsługi klienta.

Wygoda - różni klienci mają różne wymagania, dlatego system obsługi powinien być elastyczny, np., jeśli któryś z ważnych klientów wymaga dostawy w dni wolne, trzeba ją zrealizować.

8. Scharakteryzuj standardy obsługi klienta i ich wpływ na koszty działań logistycznych.

• zdefiniować problemy związane z poziomem obsługi wymaganym przez klientów w sposób uwzględniający ich punkt widzenia;

• zmierzyć liczbę utraconych i pozyskanych klientów oraz odnieść to do polityki obsługi klienta;

• zmierzyć oferowany aktualnie poziom obsługi klientów w sposób uwzględniający dokładność informacji, aspekt czasowy oraz jej dostępność dla kompetentnych pracowników;

• porównać obsługę własną z obsługą oferowaną przez konkurentów.

Przedsiębiorstwo mające efektywne systemy logistyczne opracowują na piśmie zestawy standardów obsługi klienta. Stanowią one i służą jako cele działań w stosunku do których mogą być mierzone rezultaty w celach kontrolnych. Przy opracowaniu tych standardów za punkt wyjścia trzeba przyjąć analizę klientów. Jakie są ich wymagania względem poziomu obsługi, co oferują im konkurenci? Czy są oni gotowi płacić więcej za wyższy poziom obsługi? Dopiero po uzyskaniu odpowiedzi na te pytania można ustalić realistyczne standardy i wyjściowy program mierzenia ich realizacji w celu kontroli ich wykonania. Odchylenia winny być kontrolowane, odnotowywane i badane, np. wysoka liczba zagubionych i uszkodzonych przesyłek może oznaczać potrzebę skorzystania z droższej gałęzi transportu, innego przewoźnika, lepszych opakowań. Znajdzie to wyraz w wyższym poziomie kosztów, jednocześnie podwyższy poziom obsługi klienta oraz zmniejszy koszty strat i uszkodzeń.

Przykłady standardów:

Hurtownik - co najmniej 98% prawidłowo zrealizowanych zamówień;

Producent - czas cyklu dostawy nie dłuższy niż 5 dni;

Detalista - akceptacja zwrotów w ciągu 30 dni;

Przewoźnik lotniczy - co najmniej 90%^ punktualnych przelotów;

Przewoźnik samochodowy - nie więcej niż 5 % przesyłek zagubionych lub uszkodzonych rocznie;

Restauracja - obiad podany w ciągu 5 min. od zamówienia.

9. Co należy czynić, aby poprawić obsługę klienta?

Stopień satysfakcji klienta coraz bardziej związany jest z motywacją pracowników. Jeśli ci ostatni widzą, ze firma nie troszczy się o nich, to oni również nie widzą powodu troszczenia się o ludzi, których obsługują.

Należy, więc:

- stale podnosić kwalifikacje pracowników,

- systematycznie badać stopień zadowolenia klienta - jego oczekiwania stale się zmieniają,

- użyj najnowszych zdobyczy techniki, by zadowolić klienta,

- przewyższaj oczekiwania klienta, - jeśli damy klientowi więcej niż oczekuje to będzie to najlepszy sposób na zbudowanie jego lojalności. Zadowolony klient jest bardziej skłonny do powtórnych zakupów i mówienie pozytywnych rzeczy o firmie;

- zwracaj większą uwagę na szczegóły, ważna staje się dokładna selekcja pracowników oraz ich szkolenie i motywowanie, lepsza obsługa większy zysk.

10. WYMIEŃ I OMÓW CZYNNIKI WYWIERAJĄCE WPŁYW NA POTRZEBY PRZEWOZOWE

1. podatność transportowa przemieszczanych ładunków - to stopień odporności na warunki i skutki transportu.
Ładunki mają podatność transportową:

- naturalną- odporność na warunki i skutki przemieszczania wynikające z fiz., chem., biolog. Cech i właściwości przewożonych produktów

- techniczną- odporność na warunki i skutki przemieszczania wynikające z ich wielkości, kształtu i przestrzenności. Ważny jest: ciężar, objętość, skrajne wymiary, ogólna masa, powtarzalność przewozu.
Ładunki przewożone są: bez opakowań (w stanie naturalnym lub po przetworzeniu, dostosowane do transportu pod wzgl. Objętości, masy, kształtu), w opakowaniu (częściowym, całkowitym, wielokrotnym)
-ekonomiczną- to wartość przewożonych produktów (można dokonać wybór i sposób transportu- wyższy lub niższy koszt dostawy)

2. Odległość przestrzenna dzieląca punkty wysyłki i przeznaczenia przemieszczanych ładunków- to początkowy i końcowy punkt transportu; dotyczy dwóch aspektów:

-przestrzennego położenia tych punktów względem siebie ze szczególnym zwróceniem uwagi na dzielącą odległość,

-ich położenia wzgl. Istniejących dróg transportowych i oferowanych połączeń.

3.Charakter potrzeby pierwotnej wywołującej daną potrzebę przewozową- wynika z potrzeb związanych z zaspokojeniem wymogów życia gospodarczego lub społecznego.

11. WYMIEŃ I OMÓW ZALETY I WADY POSZCZEGÓLNYCH GAŁĘZI TRANSPORTU

1. transport kolejowy: ZALETY: zdolność do przewozów masowych, relatywnie niskie stawki przewozowe przy dostawach na średnie i duże odległości, rozległa sieć połączeń dostosowanych do lokalizacji głównych rynków zaopatrzenia i zbytu, duża dostępność przestrzenna dróg i stacji, czas transportu- regularność, niezawodność, częstotliwość, rytmiczność połączeń, specjalistyczny tabor przystosowany do przewozów ładunków o zróżnicowanej podatności transportowej, możliwość dowozu do przewoźników innych gałęzi transportu.

WADY: niskie bezpieczeństwo przewozu ładunków wrażliwych na wstrząsy i przeładunki oraz duże niebezpieczeństwo utraty ładunku.

2.Transport samochodowy: Z: najlepsza dostępność przestrzenna do rynków zaopatrzenia i zbytu wynikająca z największej gęstości i spójności sieci dróg, najkorzystniejsza dostępność w czasie, specjalistyczny tabor przystosowany do przewozu ładunków o zróżnicowanej podatności transportowej, najlepsze możliwości dowozu do przewoźnika innych gałęzi transp.
W: wysokie koszty

3.Transport morski: Z: zdolność do masowych przewozów ładunków o najszerszym wachlarzu podatności przewozowej, światowy zasięg obsługiwanych szlaków przewoz., najkorzystniejsze ceny przewozu na dużych odległościach.

W: niewielka prędkość eksploatacyjna statków, relatywnie niska częstotliwość i punktualność połączeń, niskie bezpieczeństwo ładunków wrażliwych na wilgoć, dłuższy czas dostawy, dodatkowo wykorzystuje się usługi dowozowo- odwozowe.

4.Transport wodny śródlądowy- Z: zdolność do masowych przewozów ładunków o niskiej wartości, niskie ceny

W: długi czas dostawy- duża nieregularność przewozów, niedostosowanie sieci dróg wodnych do rozmieszczenia rynków zaopatrz. I zbytu, niskie bezpieczeństwo ładunków wrażliwych na wilgoć, długi czas dostaw i przeładunków.

5.Transport przesyłowy- Z: zdolność do przesyłania dużych ilości prod. Płynnych i gazowych, niskie koszty przesyłania, korzystny czas przesyłania ze wzgl. Na dużą przepustowość ropociągów i gazociągów.
W: słaba dostępność przestrzenna.

6.Transport lotniczy: Z: zdolność do przewozu produktów o szczególnej podatności naturalnej, techn., ekonomicznej, krótki czas, duża degresja kosztów jednostkowych na dalszych odległościach
W: wysokie koszty przemieszczania produktów, konieczność wykorzystania usług dowozowo- odwozowych..
7.transport kombinowany- Z: korzyści różnych gałęzi transportu, możliwość obniżenia kosztów przemieszczania przy zachowaniu wymaganego profilu jakościowego usługi przewozowej, możliwość zredukowania szkód i strat oraz prac manipulacyjnych i składowania poprzez zastosowanie kontenerów i palet, zwiększenie elastyczności dostaw.

W: wyższe koszty przemieszczania ładunków niż w przypadku pojedynczego przewoźnika.

12. OMÓW WŁAŚCIWOŚCI PRODUKTÓW W ŁAŃCUCHU LOGISTYCZNYM

1.gęstość-masa właściwa; jest wielkością stałą i charakterystyczną dla każdego ciała. Wyraża się ona stosunkiem masy ciała m do jego objętości V. P= m/V (kg/mဳ)

Oprócz gęstości ważna jest: wytrzymałość, sprężystość, plastyczność, twardość, kruchość.
Zróżnicowana budowa produktów oraz ich skład chemiczny powoduje ,że mają one określoną wrażliwość na warunki i skutki przewozu i magazynowania.

Ładunki mogą być wrażliwe na:

1.czas trwania przewozu- odległość większa niż 150km i czas przewozu większy, niż 4 godz.- pojazdy chłodnicze, izotermiczne (produkty spożywcze).

2.oddziaływanie energii mechanicznej- wynika to z cech fiz.: kruchość, elastyczność, sprężystość, a także ze sposobu obróbki, opakowania.

Zaliczamy: szkło, ceramikę szlachetną i budowlaną, naczynia emaliowane, precyzyjne urządzenia, owoce, warzywa, jaja, wyr. Cukiernicze.

Wrażliwość ładunków na oddziaływanie energii mech. Można zmniejszyć poprzez odpowiednie ułożenie, zabezpieczenie materiałami amortyzującymi i właściwe opakowanie.

3.działanie wilgoci- ładunki powinny być przewożone w warunkach wilgotności względnej powietrza 70%.

Ważne są opakowania, które chronią ładunek. Intensywne oddychanie i brak wentylacji powoduje znaczny wzrost temperatury oraz doprowadza do samozagrzewania, zaparzania, gnicia, samozapłonu ładunku.

Wilgoć źle znoszą: papier, cement, nawóz mineralny, koncentraty rud metali, metale.
Ogólnie przyjmuje się, że wilgotność względna powietrza wewnątrz szczelnych opakowań powinna wynosić 30-40%.
4.zmiany temperatury- np. zwierzęta żywe, zwierzęta bite, świeże i mrożone mięso, przetwory mięsne, tłuszcze, owoce, warzywa, grzyby świeże, mleko,nabiał, napoje.

Do przewozu ład. Szybko psujących się używamy tabor chłodniczy i izotermiczny.

Wyróżniamy ład.:

-mrożone- silnie mrożone (-10), zamrożone do temp. -7 do -12.

-ochłodzone- temp. Wewnątrz ładunku utrzymuje się od 0 do +4 stopni C.

5.oddziaływanie światła- niektóre art. Chem. Pod wpływem światła i wysokiej temperatury ulegają rozkładowi lub rozwarstwieniu się np. lakiery, barwniki, tłuszcz.

Zabezpieczamy poprzez: przechowywanie w magazynach bez okien, lub z oknami zaciemnionymi, częściowe odizolowanie, tj. wyeliminowanie niektórych długości fal światła ujemnie oddziałujących i wpływających na zmiany jakości ładunków.

6.wchłanianie obcych zapachów - zaliczamy wszystkie higroskopijne art. Spoż.: mąka, cukier, makaron, kasza, kawa, herbata, owoce suszone.

SORPCJA- to wchłanianie substancji z otoczenia. Rozróżniamy pochłanianie powierzchniowe (adsorpcja) i oraz pochłanianie przez całą masę ładunku (absorpcja),zachodzące powoli.
DESORPCJA- uwalnianie części zaadsorbowanego gazu do momentu osiągnięcia równowagi adsorpcji odpowiadającej nowemu ciśnieniu.

13.Wymień i omów czynniki uzasadniające posiadanie własnego transportu przez przedsiębiorstwo?

Użycie przez przedsiębiorstwo własnego transportu może być uzasadnione pięcioma podstawowymi przyczynami:

1. porównawczą analizą kosztów przemawiających za wykorzystaniem własnego taboru;

2. zapotrzebowaniem na szczególne formy przewozu, nie oferowane przez przewoźników publicznych;

3. szczególną potrzebą menedżerskiej kontroli planowania przewozów lub jakości usług, których nie może zaspokoić rynek przewozów publicznych ;

4. chęcią sprostania innym swoistym wymaganiom dotyczącym usług przewozowych;

5. użyciem pojazdów dostawczych do celów sprzedaży i promocji.

Ekonomiczne wykorzystanie własnego transportu wymaga względnie zrównoważonego systemu przepływów towarowych w strefie zaopatrzenia i dystrybucji. Zmiany zachodzące na rynku zaopatrzenia oraz zbytu często prowadzą do utraty elastyczności w zarządzaniu własnym taborem. Silnym argumentem przemawiającym za własnym taborem transportowym jest potrzeba usług specjalistycznych. Planowanie przewozów w systemie just in time. Ścisła koordynacja sprzedaży z dostawcami i zapotrzebowaniem na

zunifikowany sprzęt zachęcają do eksploatowania własnego taboru przewozowego.

Wielu dużych przedsiębiorstw przekształca swe bazy transportowe w wydzielone jednostki rozrachunkowe świadczące usługi odpłatnie zarówno na rzecz macierzystego zakładu, jak i klientów zewnętrznych. Prywatni przewoźnicy mają trzy możliwości wykorzystania swego taboru transportowego:

1. ścisłe wykorzystanie taboru do wspierania działalności własnego przedsiębiorstwa, a więc nie świadczenie usług na zewnątrz

2. wydzielanie jako odrębnej jednostki rozrachunkowej wewnątrz przedsiębiorstwa-jednostka taka obsługuje wszystkie działy przedsiębiorstwa na zasadach odpłatności

3. przekształcenie własnej bazy w przewoźnika świadczącego usługi odpłatnie na rzecz zarówno własnego przedsiębiorstwa jak i klientów zewnętrznych

Zarządzanie taborem własnym obejmuje wiele różnych problemów decydujących między innymi

1. dobór taboru

2. wybór formy finansowania

3. wyszukiwanie, nabór i szkolenie kierowców

4. planowanie, wykonywanie i kontrolowanie konserwacji taboru

5. zarządzanie wykorzystaniem taboru

6. planowanie tras przewozów i wykorzystanie ładowności taboru

14. Wymień rodzaje zapasów i omów ich rolę w przedsiębiorstwie?

Podstawową funkcją zapasów materiałowych ( to znaczy surowców, materiałów pomocniczych, paliwa, opakowań, części zamiennych maszyn i urządzeń, przedmiotów nietrwałych, półfabrykatów do produkcji itd.) w organizacjach gospodarczych jest zapewnienie ciągłości i rytmiczności przebiegu procesów gospodarczych, tj. przede wszystkim produkcji i sprzedaży. Stąd głównym zadaniem poszczególnych komórek tych organizacji, kierujących gospodarką materiałową, jest pełna realizacja tej funkcji zapasów materiałowych. Również, więc gospodarka finansowa organizacji gospodarczych musi być tak prowadzona, aby umożliwiła nagromadzenie zapasów materiałowych niezbędnych do zachowania ciągłości i rytmiczności produkcji oraz sprzedaży.

Punktem wyjścia planowania zapasów jest dokonanie ich klasyfikacji; dotyczy to zarówno zapasów występujących na początku okresu objętego planem, jak i gromadzonych w ciągu tego okresu i przewidywanych na jego koniec. Klasyfikacja zapasów jest dokonywana na podstawie różnych kryteriów. Z punktu widzenia finansowania zapasów największe znaczenie ma ich podział według kryterium funkcjonalnego. Na podstawie tego kryterium rozróżnia się:

1. zapasy nieprawidłowe w tym:

1. zbędne

2. nadmierne

2. zapasy prawidłowe, w tym:

a ) sezonowe

b ) o charakterze rezerw,

c ) bieżące

W podanej klasyfikacji nie wymieniliśmy zapasów zepsutych, bezwartościowych i małowartościowych, gdyż w zasadzie zapasy takie, ujawnione w trakcie inwentaryzacji, są spisywane na straty lub przeceniane, tak, że ostatecznie albo w ogóle nie występują w stanie zapasów, albo- po ich doprowadzeniu do realnej wartości- wchodzą w skład jednej z poprzednio wymienionych kategorii. Wydzielenie zapasów zbędnych i nadmiernych jest ważne przede wszystkim ze względu na politykę zaopatrzeniową i koszty finansowe. Źródłem finansowania tych zapasów jest bankowy kredyt przejściowy oprocentowany według wyższej stawki, wynoszącej 10% rocznie. Zapasy zbędne i nadmierne stanowią, zatem ciężar finansowy dla organizacji gospodarczych i utrudniają prowadzenie racjonalnej gospodarki materiałowej, a więc w interesie tych organizacji leży możliwie szybkie pozbywanie się omawianych rodzajów zapasów. Za zapasy zbędne uważa się stany magazynowe takich materiałów, które nie znajdują zastosowania w działalności gospodarczej danej organizacji; natomiast jako zapasy nadmierne traktuje się stany magazynowe takich materiałów, które są wprawdzie używane w działalności organizacji, lecz występują w ilościach przekraczających normalne zapotrzebowanie. Przyczyną powstawania zapasów zbędnych i nadmiernych jest zazwyczaj zmiana programu produkcyjnego i związane z tym zaniechanie wykorzystywanie w produkcji pewnych surowców czy materiałów pomocniczych, półfabrykatów lub opakowań, zmiana parku maszynowego do remontów itd.. Często też zbędne i nadmierne powstają w rezultacie dokonywania wadliwych zakupów. Stwierdzenie przyczyn powstawania zapasów zbędnych i nadmiernych ma istotne znaczenie dla przeciwdziałania dalszemu ich gromadzeniu.

Przy funkcjonalnej klasyfikacji zapasów stosunkowo najprostszą sprawą jest wyodrębnienie z ich całości zapasów o charakterze rezerw. Do tej kategorii zapasów zalicza się mianowicie tylko rodzajowo wskazane i ilościowo określono zapasy materiałów, które są gromadzone na wyraźne polecenie jednostki nadrzędnej organizacji gospodarczej. Organizacje gospodarcze nie mogą swobodnie dysponować zapasami o charakterze rezerw; zużycie tych zapasów lub ich odstąpienie innym organizacjom może nastąpić tylko na podstawie upoważnienia jednostki nadrzędnej, która zleciła ich gromadzenie.

Pozostałość zapasów materiałowych, po wydzieleniu zapasów nieprawidłowych, zapasów sezonowych oraz zapasów o charakterze rezerw, stanowi zapasy bieżące. Rozważając zagadnienia planowania zapasów bieżących trzeba przede wszystkim zauważyć, że wykazują one wahania o dosyć specyficznym charakterze, różnym od zmian stanu zapasów sezonowych czy rezerw. Jeżeli będziemy rozpatrywać kształtowanie się zapasu pojedynczego rodzaju materiału, to zauważymy, że w ciągu jakiegoś wybranego okresu zapas ten podlega wahaniom od stanu najniższego do najwyższego. Niskie stany zapasu występują w momentach bezpośrednio poprzedzających przyjęcie do magazynu kolejnej dostawy tego materiału, a wysokie- bezpośrednio po przyjęciu takiej dostawy. Po osiągnięciu wysokiego stanu, zapas stopniowo maleje wskutek zużywania go w działalności gospodarczej, aż do chwili nowej dostawy, kiedy znów skokowo wzrasta.

15. Co to jest ekonomiczna wielkość zamówienia i jakie czynnymi ją określają?

Niezależnie od tego, którą formę zaopatrzenia realizuję się w praktyce, zawsze ważna jest sprawa wielkości dostaw.

W 1915 r. F.W. Harris rozwinął formułę ekonomicznej wielkości zamówienia (EWZ). Później formuła ta znalazła zastosowanie w przemyśle dzięki wysiłkom konsultanta Wilsona. Dlatego jest ona często nazywana formułą Wilsona,. W praktyce formuła EWZ i jej odmiany nie są jeszcze w powszechnym użyciu w procesie zarządzania zapasami.

Wprowadzenie formuły EWZ jest oparte na następujących założeniach:

1. wielkość popytu jest stała, powtarzalna oraz znana i zakłada się kontynuację tego popytu do bliżej nieokreślonej przyszłości;

2. czas dostawy towaru jest stały i znany; czas ten od momentu złożenia zamówienia do otrzymania zamówionej partii jest, przeto określany zawsze stałą liczbą dni;

3. nie są dozwolone przypadki wyczerpania zapasów; ponieważ popyt i czas dostawy są stałe, można określić dokładnie, kiedy należy zamówić towary w celu uniknięcia wyczerpania zapasu;

4. towary są zamawiane ( lub produkowane) w partiach, a cała partia jest umieszczana w skaldzie w tym samym czasie;

5. przyjmuje się specyficzną strukturę kosztów; koszt jednostki towaru jest stały i nie można otrzymać rabatu za zakup jego większej ilości; koszty utrzymania zapasów zależą liniowo od średniego poziomu zapasów; koszt zamówienia ( lub przestawienia produkcji) jest stały w odniesieniu do każdej zamawianej partii, niezależnie od jej wielkości;

6. zamawianym towarem jest pojedynczy produkt; nie ma tu żadnej współzależności z innymi produktami.

Odniesienie do rys 7 na str. 81

Formuła EWZ ma wiele ograniczeń. Należą do nich:

1. zakłada stałość popytu, podczas gdy w rzeczywistości popyt podlega znacznym wahaniom;

2. zakłada stałość kosztu jednostkowego, ale w praktyce w razie zakupu większej partii towaru oferowane są rabaty ilościowe;

3. Zakłada jednoczesne przybycie całej zamówionej partii towaru, jakkolwiek w rzeczywistości często jest on dostarczany stopniowo w miarę rozwijania produkcji;

4. zakłada występowanie pojedynczego produktu, a w praktyce często zamawia się u tego samego producenta lub zlokalizowanego na trasie przejazdu różne produkty, wysyłane w tym samym czasie;

5. zakłada się względnie stałe koszty przestawienia produkcji, chociaż w rzeczywistości mogą one często być obniżone.

Formuła EWZ jest stosowana w praktyce w wielu odmianach. Dąży się do eliminowania jej braków wynikających z rygorystycznych założeń: przez zróżnicowanie stawek transportowych, uwzględnienie dostawy towarów w wielu partiach, udzielenie rabatu ilościowego itp.

W metodzie tej bardzo ważną rzeczą jest rozpoznawanie momentu składania zamówienia. Jeżeli zapotrzebowanie na produkt przedstawia się względnie stabilnie, regularnie, innymi słowy, gdy jest sens mówić o średnim zapotrzebowaniu, możemy posługiwać się powyższą metodą. Gdy natomiast produkt jest wykorzystywany sporadycznie, nie wolno stosować powyższej metody, ponieważ postępowanie to może prowadzić do bardzo istotnych błędów.

W praktyce mamy jeszcze możliwość posłużenia się innymi regułami wskazywania momentu składania zamówienia. Są nimi:

1. Metoda współczynnikowa. Polega ona na tym, że zamówienie powinno być składane, gdy zapasy są równe pewnej krotności ( np. 1,5 czy 2,0) oczekiwanego zużycia w okresie realizacji zamówienia;

2. Metoda ultrakonserwatywna. W metodzie tej zapas sygnalizujący potrzebę złożenia zamówienia uzyskując mnożąc maksymalne dzienne zużycie przez maksymalny przewidywany czas realizacji zamówienia;

Metoda procentowa. Bezpieczny zapas sygnalizujący potrzebę złożenia zamówienia jest określany przez przemnożenie oczekiwanego przeciętnego zużycia dziennego przez oczekiwany czas realizacji plus 25 do 40% otrzymanego wyniku.

16. ZARZĄDZANIE ZAPASAMI W WARUNKACH NIEPEWNOŚCI

Menedżerowie rzadko kiedy mają dokładną wiedzę o przewidywanym popycie na produkty swej firmy. Wiele czynników może mieć wpływ na dokładność prognoz. Czasy realizacji zamówień również nie są stałe. W konsekwencji kierownictwo przedsiębiorstwa może mieć do wyboru utrzymywanie dodatkowych zapasów w formie zapasu bezpieczeństwa lub ryzykowanie utraty możliwości sprzedaży w wyniku wyczerpania się zapasów w centrum dyspozycji. Należy wtedy rozpatrzyć dodatkową współzależność kosztową:

-koszty utrzymywania zapasów-koszty będące skutkiem braku zapasów. Niepewność związana z popytem i czasem dostawy sprawiła, że większość menedżerów koncentruje się bardziej na problemie, kiedy zamawiać, niż na zagadnieniu ekonomicznej wielkości zamówienia. Wielkość zamawianej partii jest ważna w takim zakresie, w jakim wpływa na liczbę zamówień, a w konsekwencji na liczbę przypadków, w których przedsiębiorstwo może zostać wystawione na ryzyko braku zapasów pod koniec każdego cyklu dostawy. Czasowy punkt złożenia zamówienia jest podstawowym wyznacznikiem przyszłej zdolności zaspokojenia popytu w czasie oczekiwania na uzupełnienie zapasów.

W praktyce do kontroli zapasów w warunkach niepewności stosuje się dwie metody:

1)model stałego punktu składania zamówienia i stałej wielkości zamówienia-zamówienie jest składane, gdy wielkość zapasów „pod rękę” i już zamówionych osiągnie pewien ustalony z góry minimalny poziom, niezbędny do zaspokojenia popytu w okresie trwania dostawy. Partia towarów zostaje zamówiona zawsze wtedy, gdy popyt spowoduje zmniejszenie wielkości zapasów do punktu uruchamiającego ponowne zamówienie.

17. PODSTAWOWE FUNKCJE LOGISTYCZNE SKŁADÓW

Do funkcji składów świadczonych na rzecz użytkownika należy zaliczyć:

a)utrzymanie zapasów

b)konsolidację ładunków

c)dekonsolidację ładunków

d)konfekcjonowanie

Utrzymanie zapasów ma na celu skoordynowanie różnic w popycie i podaży . Składy ponadto zapewniają ochronę zapasów, świadcząc w związku z tym wiele dodatkowych usług, takich jak śledzenie ich stanu, wymiana zapasów czy reperacje. Układ składu odzwierciedla w swoisty sposób czas potrzebny do przechowania towarów, np. czas niezbędny do dojrzewania produktów alkoholowych, przechowywania owoców, warzyw, itp.

Konsolidacja ładunków-struktura stawek transportowych określa rolę składów w konsolidacji ładunków. Jeśli produkty pochodzą z wielu źródeł, to wysyłając je do składu i konsolidując je, a następnie wysyłając jako jedną dużą przesyłkę do ostatecznego odbiorcy, dokonujemy oszczędności na kosztach transportu. Konsolidacyjna funkcja składu ma największe zastosowanie w działalności zaopatrzeniowej przeds.

Dekonsolidacja-dzielenie większej partii towarów na mniejsze, jest jednym z najważniejszych zasad logistycznych: wysyłanie możliwie najdalej możliwie największych partii. Struktura stawek transportowych sprawia, że dzięki przewozowi większych partii ładunków można uzyskać stawki jednostkowe znacznie korzystniejsze aniżeli w przypadku przesyłek mniejszych. Dystrybucja towarów do klientów zamawiających mniejsze ich ilości jest tańsza jeśli w ich pobliżu będzie się znajdował skład spełniający funkcję dekonsolidacyjną. Produkty mogą w nim być jednocześnie przechowywane w formie zapasu przez pewien czas w celu skoordynowania ich dostaw z popytem na nie. Skład służy za punkt docelowy dużych przesyłek oraz punkt tworzenia z nich miejsc przesyłek mniejszych.

Konfekcjonowanie-szczegółowa funkcja składów. Przedsiębiorstwa w ramach specjalizacji w poszczególnych zakładach wytwarzają jeden lub dwa produkty. Ponieważ jednak wielu klientów zakupuje wiele produktów wytwarzanych przez przedsiębiorstwo, więc skład kompletuje produkty i udostępnia klientowi bogaty zestaw towarów przedsiębiorstwa. Dodatkowe koszty składowe mogą zostać dzięki temu z nadwyżką zrekompensowane przez niższe koszty produkcji, będące rezultatem wytworzenia w każdym zakładzie dłuższych serii mniejszej liczby wyrobów.

18. PODSTAWOWE DECYZJE LOGISTYCZNE DOTYCZĄCE SKŁADÓW

Należy tu zaliczyć następujące decyzje:

a)liczby składów i ich wielkości,

b)formy własności,

c)lokalizacji składów,

d)wewnętrznej organizacji składów.

Ważnym zadaniem menedżera logistycznego jest określenie liczby składów i ich wielkości w systemie logistycznym przedsiębiorstwa. Zazwyczaj w miarę wzrostu liczby składów w systemie logistycznym przedsiębiorstwa maleje ich średnia wielkość. Podstawą decyzji o liczbie składów w systemie logistycznym przedsiębiorstwa musi być przeanalizowanie współzależności kosztów, na które ma wpływ ta decyzja. W miarę wzrostu liczby składów do pewnego momentu koszty globalne maleją. Zaczynają rosnąć od chwili, gdy zwiększające się koszty utrzymania zapasów i składowania nie są już rekompensowane przez niższe koszty transportu i możliwości sprzedaży. Kombinacja mniejszej liczby składów z niezawodnym systemem transportowym może poprawić poziom obsługi klienta i obniżyć koszty transportu poprzez możliwości konsolidacyjne.

Wielkość składu może być określana w jednostkach powierzchni lub pojemności. Determinuje ja wiele czynników jak:

a)poziom obsługi klienta,

b)wielkość obsługiwanego rynku(-ów),

c)liczba sprzedawanych na rynku produktów,

d)wielkość produktu(-ów),

e)system transportu i przeładunków wewnątrz składu,

f)współczynnik przepustowości,

g)czas cyklu produkcji,

h)korzyści skali,

i)zaplanowanie składu,

j)wymagania przejść,

k)strefa biur w składzie,

l)rodzaj używanych stojaków i regałów,

ł)poziom i typ popytu.

Decyzja o tym, czy skład ma być prywatny czy publiczny jest jedną z ważniejszych dla przeds. Oba rozwiązania maja zarówno zalety, jak i wady. Przeds. rozwiązują ten problem poprzez rozpatrzenie wpływu określonej decyzji na globalne koszty logistyczne.

Odnośnie do lokalizacji składów obowiązuje procedura taka jak przy lokalizacji zakładu.

Przy lokalizacji składu R. Ballu proponuje ponadto wzięcie pod uwagę następujących przykładowych czynników:

a)lokalnego prawa budowlanego,

b)stosunku władz lokalnych co do koncepcji budowy konkretnego składu na terenie ich działalności,

c)rzeźby terenu i kosztów budowy składu,

d)dostępności usług przewozowych oferowanych przez różne gałęzie transportu i przewoźników,

e)ilości, kwalifikacji i dostępności siły roboczej,

f)podatków, ubezpieczeń i innych opłat związanych z funkcjonowanie składu,

g)potencjalnych niebezpieczeństw(pożary, powodzie, kradzieże, itp.),

h)potrzeby i kosztów reklamy działalności składu,

i)możliwości pozyskania środków na budowę składu,

j)układu dróg i punktów transportowych w okolicy składu.

Dopiero rozważenie wszystkich powyższych aspektów może pomóc w podjęciu rozsądnej decyzji o lokalizacji składu.

Rozplanowanie i konstrukcja składu mogą mieć bardzo niekorzystny wpływ na produktywność i efektywność systemu logistycznego. Dobre rozplanowanie składu może:

a)zwiększyć wydajność,

b)poprawić przepływ produktów,

c)obniżyć koszty,

d)poprawić poziom obsługi klienta,

e)zapewnić lepsze warunki pracy personelowi.

Dla przedsiębiorstwa optymalne rozplanowanie i konstrukcja składu będą różne w zależności od składowanego towaru, zasobów finansowych przeds., otoczenia konkurencyjnego i potrzeb klientów. Menedżer logistyczny musi ponadto rozpatrzyć współzależności między kosztami siły roboczej, k. urządzeń, k. przestrzeni oraz k. informacji. Niezależnie od tego, jakie rozwiązanie przeds. wybierze w końcu dla siebie, b. ważne jest , aby umożliwiało ono pełne i możliwie najefektywniejsze wykorzystanie całej dostępnej przestrzeni składu. Dla osiągnięcia tego celu niezbędne są wskazówki:

a)b. dokładnie muszą być skalkulowane wymagania dot. Przestrzeni składowej dla wszystkich prod.,

b)wszędzie tam, gdzie jest to możliwe należy wykorzystywać składowanie wielopoziomowe,

c)b. ważne są wymiary przejść(wąskie-ograniczają przepływ materiałów i efekt. wykorzystanie urządzeń; szerokie- marnotrawią przestrzeń),

d)do przemieszczenia towarów z jednego miejsca na drugie należy wykorzystywać górną przestrzeń składu,

e)do odbierania zamówień i wykonywania innych czynności składowych należy używać antresoli i półpięter,

f)do szacowania wielkości potrzebnej przestrzeni oraz przestrzeni wykorzystywanej należy stosować normy wykorzystania przestrzeni,

g)normy mogą być wyrażone jako stosunek wykorzystywanych m3 do całości użytkowej powierzchni składowej bądź wykorzystywanej powierzchni(m2) do całości powierzchni składu.

Przestrzeganie powyższych wskazówek przyczyni się do zminimalizowania kosztów składowania produktów i zwiększy zdolność konkurencyjną przeds.

19.Podstawy decyzji lokalizacyjnej zakładu.

Decyzja o lokalizacji obiektu jest kompleksowym procesem, warunkowanym przez wiele czynników, znaczenie zaś poszczególnych czynników jest różne w zależności od dziedziny działalności. Co więcej, wiele czynników lokalizacyjnych ma charakter jakościowy, wraża bowiem odczucia kadr kierowniczych, odnoszące się np. do oceny siły roboczej, ludności czy administracji publicznej w rejonie potencjalnej lokalizacji. Czynniki te poddają się z trudnością analizom ilościowym.

Pierwsze naukowe podstawy lokalizacji obiektów logistycznych powstały w agrobiznesie. Naukowe podstawy lokalizacji gospodarstw rolnych stworzył J.H. von Thunen (1783-1850), który badał efekty funkcjonowania gospodarstw położonych w różnej odległości od rynków zbytu.

Wybór optymalnej lokalizacji szczegółowej obiektu logistycznego ma zasadnicze znaczenie dla sukcesu firmy. Wybór ten musi respektować walory położenia względem rynków dostawców i odbiorców, koszty nabycia lub wydzierżawienia działki ziemi, walory przyrodnicze i ekologiczne danej działki, jakość (naturalną żyzność gleby), lokalna cenę pracy i jej dostępności oraz inne czynniki szczegółowe określające koszty działalności gospodarczej. W przypadku konkretnych decyzji lokalizacyjnych sa takie czynniki które nie ograniczają wyboru przedsiębiorcy w sposób jednoznaczny (swobodne czynniki decyzji) oraz takie, które jednoznacznie determinują jego decyzje (np. posiadana działka ziemi).

 

20.Czynniki decydujące o lokalizacji zakładu przetwórstwa surowców rolniczych.

Jednostki przetwórstwa surowców rolniczych.

Z punktu widzenia teorii lokalizacji ogólnej, opartej głównie-choć nie jedynie-na analizie kosztów transportu, rodzaju surowca i gotowe produkty, zakłady przetwórstwa surowców rolniczych można ująć w trzy grupy:

Pierwsza grupa (tzw. orientacja surowcowa) obejmuje surowce łatwo psujące się, stanowiące pod względem wagi i objętości dużą masę, trudną do przewozu. Do tej grupy należą cukrownie, rzeźnie, zakłady przemysłu ziemniaczanego, owocowo-warzywne itp. Lokalizacje tych zakładów należy ściśle wiązać z istniejącą lub możliwą do uzyskania bazą surowców. O lokalizacji zakładu decydują koszty przewozu i strat surowców. Ta grupa zakładów ma podstawowe znaczenie we wzajemnych związkach z rolnictwem.

Druga grupa (tzw. orientacja konsumpcyjna) obejmuje zakłady, które są silnie związane z ośrodkami konsumpcji, tj. te, w których występuje podatność na dość szybkie psucie się produktu gotowego, np. piekarnie, masarnie itp. W tych przypadkach zasadą lokalizacji powinno być maksymalne zbliżenie zakładów wytwórczych do rynku zbytu. Na taka zasadę może tez bezpośrednio wskazywać rynek kosztów transportu (np. w zakładach mleczarskich, piwowarskich itp.). Zakłady tej grupy nie cechuje ścisły związek z rolnictwem, tylko z rynkiem zbytu-konsumentem.

Trzecia grupa (tzw. orientacja obojętna) obejmuje zakłady nie mające cech wymienionych w dwóch poprzednich grupach, tj. przede wszystkim te, które produkują artykuły droższe, np. wytwórnie wódek, papierosów czy koncentratów spożywczych. W zakładach tych transport surowca i gotowego produktu odgrywa mniejszą rolę; nie są to artykuły łatwo psujące się, a udział kosztów transportu w ogólnych kosztach jest stosunkowo niski, wobec czego istnieje większa swoboda w wyborze lokalizacji. Mogą tu być szerzej uwzględnione takie przesłanki, jak dążenie do aktywizacji rejonów zacofanych, polityka zatrudnienia, wykorzystanie istniejących obiektów przemysłowych poprzez modernizacją itp.

 

21.Wymień i omów etapy podejmowania decyzji lokalizacyjnej składu.

W konfiguracji sieci obiektów logistycznych wykorzystywana jest metoda Schmennera, nazywana metodą ośmiu kroków w wyborze punktów modalnych tej sieci.

Są to następujące kroki:

1.      Kierownictwo przedsiębiorstwa decyduje się na poszukiwanie miejsca lokalizacji nowego zakładu produkcyjnego na podstawie studium wykonalności (feasibility study). Rozpatruje się w nim koszty i korzyści z utworzenia nowego obiektu lub ze zmiany lokalizacji przedsiębiorstwa już istniejącego w systemie logistycznym.

2.      Przedsiębiorstwo tworzy wspólny zespół, reprezentujący różne jednostki wewnętrzne. Zespół opracowuje podstawowe informacje o proponowanym zakładzie, dotyczące m.in. zapotrzebowania na teren pod budowę zakładu, wyrobów, które będą produkowane w zakładzie, zapotrzebowania na siłę roboczą, potrzeb w dziedzinie transportu, zapotrzebowania na usługi publiczne oraz uwarunkowań ekologicznych.

3.      Grupa inżynieryjna zakładu podejmuje studia dotyczące aspektów technicznych wyboru miejsca (np. topografii i cech geologicznych terenu).

4.      Opracowana jest lista podstawowych kryteriów wyboru miejsca lokalizacji. Zespół studyjny przyjmuje listę takich kryteriów, która będzie odpowiadać swoistym wymaganiom przedsiębiorstwa. W ustalaniu tej listy bierze się jednak pod uwagę rynki, siłę roboczą, logistykę, surowce, regulacje ekologiczne i konkurencję.

5.      Przedsiębiorstwo sprawdza rozpatrywany region kraju zgodnie z lista podstawowych kryteriów, zmniejszając jednocześnie liczbę potencjalnych lokalizacji, które następnie będą poddane szczegółowej analizie. Region może obejmować określoną jednostkę administracyjną kraju lub kilka takich jednostek, a w skali międzynarodowej grupę kilku państw czy regionów.

6.      Na podstawie listy dopuszczalnych lokalizacji regionalnych zespół analizuje poszczególne miejsca w regionach i wybiera pewną ograniczona liczbę szczególnych lokalizacji (zazwyczaj od kilku do kilkunastu), które będą poddane bliższej analizie w następnej fazie.

7.      Zespół lokalizacji bada szczegółowo każdą obiecującą propozycję lokalizacyjną określoną w poprzednim etapie, zbierając i weryfikując dane dotyczące każdego wariantu lokalizacyjnego oraz wizytując potencjalne obszary lokalizacji w celu zbadania ich przydatności do rozwijania w nich biznesu. Po porównaniu danych zespół przygotowuje końcową listę rekomendowanych miejsc lokalizacji zakładu.

8.      Przedsiębiorstwo wybiera z rekomendowanej listy propozycji obszary odpowiadające warunkom lokalizacji zakładu. Wyboru ostatecznego wariantu dokonuje kierownictwo przedsiębiorstwa lub menedżerzy odpowiedzialni za zarządzania operacjami i logistykę. Decyzji tej nie podejmuje więc zespół lokalizacyjny powołany w przedsiębiorstwie.

 

Przy lokalizacji składu R.Ballu proponuje ponadto wzięcie pod uwagę następujących przykładowych czynników :

1. lokalnego prawa budowlanego,

2. stosunku władz lokalnych co do koncepcji budowy konkretnego składu na terenie ich działalności,

3. rzeźby terenu i kosztów budowy składu,

4. dostępności usług przewozowych oferowanych przez rożne gałęzie transportu i przewoźników,

5. ilości, kwalifikacji i dostępności siły roboczej,

6. podatków, ubezpieczeń i innych opłat związanych z funkcjonowaniem składu,

7. potencjalnych niebezpieczeństw (pożary, powodzie, kradzieże itp.),

8. potrzeby i kosztów reklamy działalności składu,

9. możliwości pozyskania (dostępności) środków na budowę składu,

10. układu (kongesti) dróg i punktów transportowych w okolicy składu.

Dopiero rozważenie wszystkich powyższych aspektów może pomóc w podjęciu rozsądnej decyzji o lokalizacji składu.

24.Odpady i ich charakterystyka

Przez odpady rozumie się wszystkie przedmioty lub substancje stałe, a także nie będące ściekami substancje ciekłe powstałe w wyniku działalności gospodarczej lub bytowania człowieka i nieprzydatne w miejscu lub czasie, w którym powstały. Za odpady uważa się również osady ściekowe. Przepisy ustawy stosuje się także do postępowania:

-z zużytymi opakowaniami

-z substancjami przeterminowanymi lub substancji w uszkodzonych opakowaniach, nie nadających się do dalszego użytku

-z masami ziemnymi lub skalnymi, jeżeli są usuwane lub przemieszczane w związku z realizacją inwestycji lub prowadzeniem eksploatacji kopalin.

Ogólnie odpady zostały podzielone na 20 następujących grup.

1. powstające przy poszukiwaniu, wydobyciu i wzbogaceniu rud oraz innych surowców mineralnych

2. z rolnictwa, sadownictwa, hodowli, rybołówstwa, leśnictwa oraz przetwórstwa żywności

3. z przetwórstwa drewna oraz produkcji papieru, tektury, masy celulozowej, płyt i mebli

4. z przeróbki ropy naftowej, oczyszczania gazu ziemnego oraz wysokotemperaturowej przeróbki węgla

5. z przemysłu skórzanego i tekstylnego

6. z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania powłok ochronnych, kitu, klejów, szczeliw i farb drukarskich

7. z przemysłu syntezy organicznej

8. z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania związków nieorganicznych

9. z przemysłu fotograficznego

10. nieorganiczne z procesów termicznych

11. nieorganiczne z przygotowania powierzchni i powlekania metali oraz z procesów hydro-metalurgii metali nieżelaznych

12. z kształtowania i powierzchniowej obróbki metali i tworzyw sztucznych

13. oleje odpadowe oraz odpadów ujętych w pkt.4. i 12.

14. z rozpuszczalników organicznych z wyłączeniem zawartych w pkt.7 i 6.

15. opakowań, sorbetów, tkanin, materiałów filtracyjnych filtracyjnych ochronnych, nie ujętych w innych grupach

16. różne nie ujęte w innych grupach

17. z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych oraz drogowych

18. z działalności służb medycznych medycznych i weterynaryjnych oraz związanych z nimi badań

19. z urządzeń do likwidacji i neutralizacji odpadów oraz oczyszczania ścieków i gospodarki wodnej

20. komunalne

Odpady powstające w agrobiznesie

1. odpady z produkcji podstawowej:

- osady z mycia i czyszczenia

- odpadowa tkanka zwierzęca i padlina

- odpadowa masa roślinna w rolnictwie i sadownictwie

- odpady z tworzyw sztucznych

- odpady agrochemikaliów

- odchody zwierzęce

- odpady z gospodarki leśnej

- inne nie wymienione odpady

b) odpady z przygotowania i przetwórstwa produktów spożywczych pochodzenia zwierzęcego

- odpady z mycia i przygotowania surowców

- odpady z uboju i przetwórstwa ryb

- surowce i produkty nie nadające się do spożycia i przetwórstwa

- osady z zakładowych oczyszczalni ścieków

- odpadowe tłuszcze roślinne

- odpady z produkcji pasz roślinnych

- pyły tytoniowe

- inne nie wymienione odpady

c) odpady z przygotowania i przetwórstwa produktów spożywczych używek pochodzenia roślinnego

- szlamy z mycia, oczyszczania i przygotowywania surowców

- odpady konserwantów

- odpady poekstrakcyjne

- surowce i produkty nie nadające się do spożycia i przetwórstwa

- osady z zakładowych oczyszczalni ścieków

- odpadowe tłuszcze roślinne

- odpady z produkcji pasz roślinnych

- pyły tytoniowe

- inne nie wymienione odpady

d) odpady z przemysłu cukrowniczego

- osady z oczyszczana i mycia buraków cukrowych

- nienormatywny węglan wapnia oraz kreda cukrownicza

- osady z zakładowych oczyszczalni ścieków

- wysłodzi

- inne nie wymienione odpady

e) odpady z przemysłu mleczarskiego

- surowce i produkty nie przydatne do spożycia oraz przetwarzania

- osady z zakładowych oczyszczalni ścieków

- inne nie wymienione odpady

g) odpady z produkcji napojów alkoholowych i bezalkoholowych

- odpady z przygotowania surowców

- odpady z destylacji spirytualiów

- odpady z procesów fizykochemicznych

- surowce i produkty nie przydatne do spożycia i przetwórstwa

- osady z zakładowych oczyszczalni ścieków

- wytłoki, osady moszczowe i pofermentacyjne, wywary

- inne, nie wymienione

Unieszkodliwienie odpadów polega na poddaniu ich procesom przekształcenia biologicznego, fizycznego lub chemicznego celu doprowadzenia ich do stanu, który nie stwarza zagrożeń dla życia lub zdrowia ludzi oraz środowiska.

25.Wymień i omów rodzaje kosztów wywołujących procesy logistyczne.

Procesy logistyczne obejmują procesy rzeczowe i informacyjne oraz wywołują powstanie kosztów:

1.zużycie pracy żywej oraz środków i przedmiotów pracy oraz usług obcych,

2.wydatki pieniężne przedsiębiorstwa stanowiące część produkcji dodanej czyli:

-np. podatki od nieruchomości i śr. transportowych

-koszty zamrożonego kapitału,

-opłaty za korzystanie przez przedsiębiorstwo ze śr. naturalnego,

3.nadzwyczajne ubytki majątku przedsiębiorstwa, wynikające z zaszłości i niesprawności procesów logistycznych, czyli:

-kary nałożone przez odbiorców i dostawców, wynikające z niedotrzymania uzgodnionych parametrów procesów logistycznych

• straty z powodu złej jakości produkcji, wynikającej z wadliwości procesów przepływu,

• straty spowodowane starzeniem się zapasów,

4. Utracone składniki kosztów i skutków finansowych procesów log. np.:

-brak zapasów wyrobów, na które jest popyt, bonifikaty i upusty cenowe.

Z praktycznego punktu widzenia wyróżniamy:

a ) koszty fizycznych przepływów produktów które są determinowane :

- rozmiarami technicznymi, infrastruktury przepływu fizycznego,

• zaangażowanie zasobów pracy w procesach przepływu,

• zużycie materiałów ( paliw, energii ) w proc. transportowych i manipulacyjnych,

• innymi czynnikami

Do praktycznego ujęcia należą:

-koszty amortyzacji majątku trwałego, koszty pracy koszty zużycia materiałów, paliw, energii i inne koszty przepływu

b ) koszty utrzymania zapasów/ tworzenie i utrzymanie zapasów oraz ich wyczerpanie :

• do kosztów tworzenia - koszty zw. z opracowaniem i założeniem zamówienia,

• do kosztów utrzymania-zaangażowanie kapitału w finansowanie zapasów, składowania, starzenie się zapasów i wyczerpania zapasów.

c) koszty procesów informacyjno - decyzyjnych:

• amortyzacja sprzętu informatycznego, zużycie materiałów i energii, wynagrodzenia wraz z narzutami, usługi obce i inne.

w ujęciu fazowym można podzielić na : zaopatrzenia zakupu ), produkcji i dystrybucji ( zbyt).

26. Wpływ kosztów logistyki na rentowność przedsiębiorstwa

1. zaangażowanie pokaźnego majątku trwałego - z jednej strony ponosimy koszty, a z drugiej angażujemy kapitał co powoduje stratę korzyści płynących z wykorzystania kapitału,

2. znacznego działu zatrudnienia w procesach fiz. przepływu i towarzyszących im procesach informacyjno - decyzyjnych, co powoduje ponoszenie kosztów pracy,

3. Utrzymanie zapasów rzeczowych, co powoduje ponoszenie kosztów i zaangażowania kapitałów,

4. Realizacja procesów logistycznych.

Ujmowany w wielkościach bezwzględnych, pozwalających ustalić wpływ kosztów logistyki na kształtowanie zysku oraz zmian w zaangażowanych zasobach.

Koszt działań logistycznych powinien mieć cechy podobne do kosztów stałych a ich wzrost nie powinien być wprost proporcjonalny do rozmiarów działalności przedsiębiorstwa.

Obniżka kosztów logistyki w odniesieniu do zmian rozmiarów działalności przedstawi poniższy wzór:

K obniżka ( bądź wzrost ) kosztów procesów logistycznych w okresie badanym w stosunku do porównywalnego

K , K - koszty procesów logistycznych w okresie porównywalnym/1/i badanym /2/

P , P - przychody ( obrót) ogółem z całokształtu działalności

Wskaźnik procentowy obniżki lub wzrostu kosztów logistycznych, przedstawia wzór:

Kwoty zwolnionych bądź zw. kapitałów w zapasach w okresie badanym w stos. do okresu ubiegłego :

M = wart. zwolnionych ( związanych ) kapitałów zaangażowanych w zapasach,

P = przychody ( obrót ) z całokształtu działalności,

W =wskaźnik obrotu zapasów w okresie bazowym,

M = przeciętna wart. zapasów w okresie badanym.

Ujmowany w wartościach względnych.

Badania w tym zakresie ograniczone są do wskaźników rentowności:

R - wskaźnik rentowności Z - zysk z całokształtu obrotu.

Wpływ procesów logistycznych na rentowność można ustalić przez wyodrębnienie podst. składników logistyki, które kształtują rentowność:

- koszty logistyki, jako część całkowitych kosztów przedsiębiorstwa,

• wartość śr. trwałych zaangażowanych w procesach logistycznych, jako część składowa majątku trwałego,

• wartość zapasów rzeczowych jako część składowa majątku obrotowego .

Koszty całokształtu działalności przedsiębiorstwa to suma kosztów pozostałych oraz kosztów logistyki.

Wpływ procesów logistycznych na rentowność przedsiębiorstwa jest możliwe poprzez wyodrębnienie podst. składników tych procesów:

• kosztów, śr.trwałych i zapasów .

27. wskaźnik wykorzystania: to stosunek rzeczywistego nakładu do normy lub standardu, zw. z nakładami. Obrazuje zużycie zasobów, które przyjmują postać: wydatków pieniężnych, zasobów rzeczowych i zapasów. Wskaźniki dot. wydatków pieniężnych różnią się zasięgiem i sposobem ujęcia normy, która może być wielkością historyczną lub wzorcową.

W przypadku zasobów w ujęciu rzeczowym normą jest, zdolność produkcyjna, pojemność lub podobna cecha urządzenia.

Wśród wskaźników dot. zapasów najważniejszy jest wsk. przepływu

w przypadku właściwości wskaźników wykorzystania , przeciwnościami są pary:

pojemność - użyteczność i siła i adekwatność. Im wyższy wskaźnik zjawisk tym mniejsza jego użyteczność.

wskaźnik produktywności : stosunek rzeczywistego efektu do rzeczywistego nakładu. Jest relacją efektu do zużytego zasobu. W praktyce stosuje się następujące wskaźniki:

A ) przebieg pojazdu - zużyte paliwo,

B) liczba załadowanych pojazdów - roboczogodziny załadunku,

C) wartość zapasów - pełne koszty załadowania,

D) przyjęte zamówienia - przepracowane godziny.

Wskaźniki skuteczności - czyli stosunek rzeczywistego efektu do efektu w postaci normy lub standardu, jego trafność zależy od przyjętej normy. Jest często stosowany do oceny poziomu obsługi rynku. Tutaj należy: dostawa na czas, dostawa towaru w dobrym stanie, liczba dostaw bez reklamacji itp.

Odpowiednie kompozycje, tych 3 składników umożliwia diagnozę i analizę systemu logistycznego firmy. Bardzo ważna jest dostępność danych o kosztach logistycznych oraz potrzebnych do budowy wskaźników dotyczących relacji firmy z otoczeniem.

Logistyka jest terminem opisującym proces planowania, realizowania i kontrolowania sprawnego i efektywnego ekonomicznie przepływu surowców, materiałów do produkcji, wyrobów gotowych oraz odpowiedniej informacji z punktu pochodzenia do punktu konsumpcji w celu zaspokojenia wymagań klienta. Działania logistyczne mogą obejmować (choć nie muszą się do nich ograniczać): obsługę klienta, prognozowanie popytu, przepływ informacji, kontrolę zapasów, czynności manipulacyjne, realizowanie zamówień, czynności reparacyjne i zaopatrywanie w części, lokalizację zakładów produkcyjnych i składów, procesy zaopatrzeniowe, pakowanie, obsługę zwrotów, gospodarowanie odpadami, czynności transportowe i składowanie.

W logistyce funkcjonuje pojęcie FORMUŁA 7 W

• właściwy produkt

• właściwa ilość

• właściwy stan

• właściwe miejsce

• właściwy koszt

• właściwy czas

• właściwy klient

FORMUŁOWANIE STRATEGII LOGISTYCZNEJ

a) Cele i strategie przedsiębiorstwa

b) Wyodrębnienia strategii funkcjonalnej

c) Okreslenie celów i wybór strategii logistycznej

d) Opracowanie strategicznego planu logistycznego

e) Opracowanie i wdrożenie systemu realizacji

f) Realizacja i kontrolZARZĄDZANIE LOGISTYCZNE - jest to planowanie, sterowanie, realizacja i kontrola strategii w sposób efektywny i minimalizujący koszty globalne oraz przepływ i magazynowanie wszystkich elementów tj. surowców, zapasów, produkcji w toku, wyrobów gotowych, odpowiednich informacji od punktu pozyskania do miejsca konsumpcji, w celu jak najlepszego dostosowania się do potzreb klienta i ich zaspokojenia

STRATEGICZNYM CELEM LOGISTYKI powinno być określenie o ile zwiększa się dodatkowe dochody firmy w wyniku poprawy jakości towaru lub usługi.

Czynniki kształtujące koszty logistyczne;
a) rozmiar przedsiębiorstwa
b) stopień złożoności struktury asortymentowej i wynikającej stąd struktury zużywanych mater.
c) struktura produkcyjna i przebieg procesów fizycznego przepływu materiałów w przedsiębiorstwie
d) wielkość utrzymania zapasów
e) sytuacja finansowa

RODZAJE KOSZTÓW

1. wg kompleksu logistyki

• k. przepływu fizycznego

• k. procesów informatycznych

• k. zapasów

2. wg podstawowych faz przepływu

• k. fazy zaopatrzenia

• k. fazy produkcji

• k. fazy dystrybucji

3. wg treści ekonomicznej

• k. zużycia czynników produkcji

• wydatki stanowiące składniki produkcji czystej

• k. bezpośrednie kształtujące wynik finansowy

• utracone możliwości przychodów pieniężnych

4. wg przekroju rodzajowego

• k. materialne

• amortyzacja

• zużycie materiałów, paliw i energii

• k. usług obcych

• k. niematerialne

• koszty pracy

• koszty finansowe

• podatki obciążające koszty

• pozostałe koszty

• straty i koszty obciążające bezpośrednio wynik finansowy

5. wg miejsca powstania

• komórki zarządu funkcjonowania

• dział zaopatrzenia

• dział zbytu

• dział transportu

• wydział ruchu

• wydział magazynu

• wydział transportu

Logistyka organizacji:

1. Organizacja nieformalna - jest to forma, w której na bazie aktualnej struktury organizacyjnej dokonuje się ekonomicznego przymusu koordynacji wszystkich obszarów działalności logistyki. Logistyka jako program w firmie pozwala na znaczną minimalizacje kosztów z uwzględnieniem wielkości i struktury popytu, a także wpływa na sterowanie procesami produkcji.

2. Organizacja formalna - w ramach tej organizacji firma wyznacza w sposób przejrzysty i w miarę zrozumiały linię podziału zadań i odpowiedzialności za nie. Dzięki zastosowaniu tej formy organizacji możliwe jest zarządzanie logistyką razem z marketingiem czy finansami

3. Organizacja semiformalna - w firmie, która stosują tą organizację za cały system logistyki odpowiada menadżer ds. logistyki, ale nie może on zarządzać elementami tego systemu, gdyż nie posiada on do tego uprawnień. Struktura organizacyjna w tej formie pozostaje nienaruszona.

Znaczenie logistyki

Logistyka jest instrumentem racjonalizacji, obniżki kosztów przedsiębiorstwa. Wprowadzenie formuły logistycznego zarządzania w przedsiębiorstwach zach. pozwoliło w latach 87-92 osiągnąć m.in.:

- zmniejszenie kosztów logistycznych o 29%

- skrócenie cyklu realizacji zamówień o 35%

- poprawę poziomu obsługi klienta średnio o 31%

Punktem wyjścia polityki racjonalizacji i obniżki kosztów logistycznych jest jednak zrozumienie ich kompleksowego charakteru.

Pomagają to zrozumieć koncepcje:

- globalnych kosztów logistycznych - wszystkie działania przedsiębiorstwa powinny być traktowane jako całość, a nie indywidualnie.

Należy uwzględnić koszty cząstkowe:

- transportu, utrzymania zapasów, realizacji zamówienia, opakowania, administracji, czynności pomocniczych, prognozowanie popytu czy planowanie produkcji;

- współzależność kosztów - wspomaga globalne podejście systemowe przez zmianę działań logistycznych, można spowodować wzrost jednych kosztów i spadek drugich.

Pożądanym efektem netto jest spadek kosztów globalnych przy danym poziomie obsługi klienta.

Decyzje dotyczące transportu mogą mieć wpływ na koszty utrzymania zapasów, koszty zaopatrzenia, poziom obsługi klienta czy koszty opakowania.

Decyzje dotyczące zapasów wpływają na poziom obsługi klienta.

Decyzje o zmianach w polityce składowej przed. znajdują zwykle odzwierciedlenie w kosztach utrzymania zapasów i kosztach transportu, a także mogą mieć wpływ na poziom obsługi klienta.

Decyzje o zakupach zaopatrzeniowych wpływają na poziom zapasów, a również na koszty transportu i planowania produkcji.

Sposób realizowania zamówień może nie tylko znacznie wpływać na poziom obsługi klienta, lecz również mieć wpływ na koszty utrzymania zapasów i wymagania dotyczące transportu.

Unikanie suboptymalizacji, dochodzi, gdy oddzielne działanie logistyczne jest oceniane na podstawie jej zdolności realizowania określonych, najczęściej ze sobą sprzecznych celów zarządzania.

Poprzez eliminację starych systemów realizacji zamówień oraz systemów zarządzania informacjami można osiągnąć niektóre poniższe cele:

8. wyższy poziom obsługi klienta;

9. redukcję zapasów;

10. szybsze inkasowanie należności;

11. mniejszy stopień rozdrobnienia realizacji zamówień na oddziale przesyłki;

12. niższe koszty składowe;

13. poprawę dokładności prognozowania i planowania produkcji;

14. poprawę cash flow oraz wskaźnika rentowności aktywów.

Infrastruktura, jej podział i rola w działaniach logistycznych.

Infrastruktura - urządzenia i instytucje niezbędne do zapewnienia należytego funkcjonowania działalności produkcyjnej i usługowej oraz kształtowania pożądanych warunków życia ludności. Infrastruktura jest podsystemem społeczno-ekonomicznym gospodarki.

Jest wiele definicji i podziałów infrastruktury. Jedna z nich dzieli infrastrukturę na:

3. gospodarczą;

4. biznesu;

Infrastruktura gospodarki - obejmuje zarówno przedsiębiorstwa produkcyjne, jak i instytucje społeczne zaspokajające w sposób zorganizowany potrzeby ludzkie.

W odniesieniu do całej gospodarki infrastruktura to: otoczenie, organizacja różnych struktur gospodarczych oraz urządzenia techniczne.

W ujęciu mikro są to instytucje z urządzeniami, które zapewniają funkcjonowanie organizacji poprzez świadczenie jej bezpośrednich usług, a także przez zaspakajanie potrzeb pracowników i ich rodzin.

Infrastruktura techniczna - zaliczamy do niej: drogi kolejowe, lądowe, wodne, lotnicze, mosty, linie telefoniczne, budynki mieszkalne, administracyjne, handlowe, produkcyjne i usługowe, wodociągi, kanalizacje, oczyszczalnie ścieków i wszelkiego rodzaju urządzenia i instalacje redukujące zanieczyszczenia gazowe i pyłowe.

Infrastruktura społeczna służy pośrednio rozwojowi przedsięwzięć gospodarczych a głównie zaspokaja potrzeby społeczne i kulturalne. Należą do niej takie placówki i instytucje, jak: żłobki, przedszkola, szkoły kształcące na różnym poziomie, ośrodki zdrowia, szpitale, apteki, domy kultury, kina, teatry, biblioteki, muzea itp.

Ważna jest ich dostępność, odpowiednie rozmieszczenie w przestrzeni, możliwość dojścia czy dojazdu, często działalność tych placówek określa się jako usługi społeczne.

Infrastruktura organizacyjna - istnienie i funkcjonowanie placówek administracji państwowej, terenowej i samorządowej, banków, punktów zaopatrzenia i zbytu.

Infrastruktura dla biznesu - obejmuje zasady informacji, modeli i procedur, środków technicznych, wspomagających decyzje biznesowe i określone relacje miedzy nimi.

ZARZĄDZANIE ZAPASAMI

Menedżerowie rzadko kiedy mają dokładną wiedzę o przewidywanym popycie na produkty swej firmy. Wiele czynników może mieć wpływ na dokładność prognoz. Czasy realizacji zamówień również nie są stałe. W konsekwencji kierownictwo przedsiębiorstwa może mieć do wyboru utrzymywanie dodatkowych zapasów w formie zapasu bezpieczeństwa lub ryzykowanie utraty możliwości sprzedaży w wyniku wyczerpania się zapasów w centrum dyspozycji. Należy wtedy rozpatrzyć dodatkową współzależność kosztową:

-koszty utrzymywania zapasów-koszty będące skutkiem braku zapasów. Niepewność związana z popytem i czasem dostawy sprawiła, że większość menedżerów koncentruje się bardziej na problemie, kiedy zamawiać, niż na zagadnieniu ekonomicznej wielkości zamówienia. Wielkość zamawianej partii jest ważna w takim zakresie, w jakim wpływa na liczbę zamówień, a w konsekwencji na liczbę przypadków, w których przedsiębiorstwo może zostać wystawione na ryzyko braku zapasów pod koniec każdego cyklu dostawy. Czasowy punkt złożenia zamówienia jest podstawowym wyznacznikiem przyszłej zdolności zaspokojenia popytu w czasie oczekiwania na uzupełnienie zapasów.

W praktyce do kontroli zapasów w warunkach niepewności stosuje się dwie metody:

1) model stałego punktu składania zamówienia i stałej wielkości zamówienia-zamówienie jest składane, gdy wielkość zapasów „pod rękę” i już zamówionych osiągnie pewien ustalony z góry minimalny poziom, niezbędny do zaspokojenia popytu w okresie trwania dostawy. Partia towarów zostaje zamówiona zawsze wtedy, gdy popyt spowoduje zmniejszenie wielkości zapasów do punktu uruchamiającego ponowne zamówienie.

Celem zarządzania zapasami jest zapewnienie ich wielkości niezbędnej do prowadzenia działalności przy najmniejszych możliwych kosztach.

Do kosztów utrzymania zapasów zalicza się:

• koszty kapitałowe - utraconych korzyści z kapitału,

• koszty magazynowania (personel, amortyzacja budynków, zużycie materiałów pomocniczych, czynsze),

• koszty przeładunku i przemieszczania zapasów,

• koszty ubezpieczenia,

• koszty zużycia i starzenia się zapasów

Drugą grupę kosztów zapasów stanowią koszty zamawiania - powstają w wyniku składania i realizacji zamówień i dotyczą założenia i odbioru zamówienia, korespondencji wewnątrz firmy, rozmów telefonicznych, odbioru przesyłek.

Zapasy

Podstawową funkcją zapasów materiałowych ( to znaczy surowców, materiałów pomocniczych, paliwa, opakowań, części zamiennych maszyn i urządzeń, przedmiotów nietrwałych, półfabrykatów do produkcji itd.) w organizacjach gospodarczych jest zapewnienie ciągłości i rytmiczności przebiegu procesów gospodarczych, tj. przede wszystkim produkcji i sprzedaży. Stąd głównym zadaniem poszczególnych komórek tych organizacji, kierujących gospodarką materiałową, jest pełna realizacja tej funkcji zapasów materiałowych. Również, więc gospodarka finansowa organizacji gospodarczych musi być tak prowadzona, aby umożliwiła nagromadzenie zapasów materiałowych niezbędnych do zachowania ciągłości i rytmiczności produkcji oraz sprzedaży.

Punktem wyjścia planowania zapasów jest dokonanie ich klasyfikacji; dotyczy to zarówno zapasów występujących na początku okresu objętego planem, jak i gromadzonych w ciągu tego okresu i przewidywanych na jego koniec. Klasyfikacja zapasów jest dokonywana na podstawie różnych kryteriów. Z punktu widzenia finansowania zapasów największe znaczenie ma ich podział według kryterium funkcjonalnego. Na podstawie tego kryterium rozróżnia się:

3. zapasy nieprawidłowe w tym:

1. zbędne

2. nadmierne

4. zapasy prawidłowe, w tym:

a ) sezonowe

b ) o charakterze rezerw,

c ) bieżące

W podanej klasyfikacji nie wymieniliśmy zapasów zepsutych, bezwartościowych i małowartościowych, gdyż w zasadzie zapasy takie, ujawnione w trakcie inwentaryzacji, są spisywane na straty lub przeceniane, tak, że ostatecznie albo w ogóle nie występują w stanie zapasów, albo- po ich doprowadzeniu do realnej wartości- wchodzą w skład jednej z poprzednio wymienionych kategorii. Wydzielenie zapasów zbędnych i nadmiernych jest ważne przede wszystkim ze względu na politykę zaopatrzeniową i koszty finansowe. Źródłem finansowania tych zapasów jest bankowy kredyt przejściowy oprocentowany według wyższej stawki, wynoszącej 10% rocznie. Zapasy zbędne i nadmierne stanowią, zatem ciężar finansowy dla organizacji gospodarczych i utrudniają prowadzenie racjonalnej gospodarki materiałowej, a więc w interesie tych organizacji leży możliwie szybkie pozbywanie się omawianych rodzajów zapasów. Za zapasy zbędne uważa się stany magazynowe takich materiałów, które nie znajdują zastosowania w działalności gospodarczej danej organizacji; natomiast jako zapasy nadmierne traktuje się stany magazynowe takich materiałów, które są wprawdzie używane w działalności organizacji, lecz występują w ilościach przekraczających normalne zapotrzebowanie. Przyczyną powstawania zapasów zbędnych i nadmiernych jest zazwyczaj zmiana programu produkcyjnego i związane z tym zaniechanie wykorzystywanie w produkcji pewnych surowców czy materiałów pomocniczych, półfabrykatów lub opakowań, zmiana parku maszynowego do remontów itd.. Często też zbędne i nadmierne powstają w rezultacie dokonywania wadliwych zakupów. Stwierdzenie przyczyn powstawania zapasów zbędnych i nadmiernych ma istotne znaczenie dla przeciwdziałania dalszemu ich gromadzeniu.

Przy funkcjonalnej klasyfikacji zapasów stosunkowo najprostszą sprawą jest wyodrębnienie z ich całości zapasów o charakterze rezerw. Do tej kategorii zapasów zalicza się mianowicie tylko rodzajowo wskazane i ilościowo określono zapasy materiałów, które są gromadzone na wyraźne polecenie jednostki nadrzędnej organizacji gospodarczej. Organizacje gospodarcze nie mogą swobodnie dysponować zapasami o charakterze rezerw; zużycie tych zapasów lub ich odstąpienie innym organizacjom może nastąpić tylko na podstawie upoważnienia jednostki nadrzędnej, która zleciła ich gromadzenie.

Pozostałość zapasów materiałowych, po wydzieleniu zapasów nieprawidłowych, zapasów sezonowych oraz zapasów o charakterze rezerw, stanowi zapasy bieżące. Rozważając zagadnienia planowania zapasów bieżących trzeba przede wszystkim zauważyć, że wykazują one wahania o dosyć specyficznym charakterze, różnym od zmian stanu zapasów sezonowych czy rezerw. Jeżeli będziemy rozpatrywać kształtowanie się zapasu pojedynczego rodzaju materiału, to zauważymy, że w ciągu jakiegoś wybranego okresu zapas ten podlega wahaniom od stanu najniższego do najwyższego. Niskie stany zapasu występują w momentach bezpośrednio poprzedzających przyjęcie do magazynu kolejnej dostawy tego materiału, a wysokie- bezpośrednio po przyjęciu takiej dostawy. Po osiągnięciu wysokiego stanu, zapas stopniowo maleje wskutek zużywania go w działalności gospodarczej, aż do chwili nowej dostawy, kiedy znów skokowo wzrasta.

Przyczyny utrzymywania zapasów:
- utrzymanie złożonego poziomu obsługi klienta
- osiągnięcie korzyści w skali produkcji
- zapewnienie ciągłości
- osiągnięcie korzyści związanych z dużymi partiami w transporcie i zaopatrzeniu
- ochrona przed zmianami cen i kursów walut
- ochrona przed gwałtownym wahaniem popytu i podaży
Wysoki poziom zapasu może spowodować:
- wyższe koszty finansowe
- wyższe koszty składowania i utrzymania zapasów
- wyższe koszty ubezpieczenia
- zablokowanie alternatywnych możliwości inwestycyjnych
Zapas minimalizujemy gdy mamy do czynienia z popytem zależnym
W systemie zarządzania zapasami ważne są decyzje:
- wybór pozycji materiałów, których zapasy powinny być utrzymywane
- określenie wielkości zamówienia
- wybór metod uzupełniania zapasów
- ustalenie zapasu bezpieczeństwa

1. DYSTRYBUCJA.
1.1. Dystrybucja - jest jednym z instrumentów marketingowego oddziaływania na rynek. Jej istota polega na pokonywaniu przestrzennych, czasowych, ilościowych, asortyment barier oddzielających producentów od finalnych nabywców ich produktów.
1.2. Decyzje logistyczne w sferze dystrybucji.
Decyzje logistyczne dotyczą fizycznego przepływu produktów z miejsc wytwarzania do miejsc przeznaczenia. Przepływ rozumiany jest jako zmiana miejsca, ilości, czasu i sposobu dysponowania zapasami produktów.
Logistyka w sferze dystrybucji towarów oznacza zintegrowany proces planowania, organizowania i kontroli strumieni towarów i związanych z nimi informacji. Jej zadaniem jest więc zarządzanie procesem dostarczania odpowiednich towarów pod względem rodzaju, ilości i jakości do właściwego miejsca we właściwym czasie, po jak najniższym koszcie.
Cel logistyki w dystrybucji, najogólniej ujmując sprowadza się do zapewnienia dostępności produktu dla klienta, zgodnie z jego oczekiwaniami przy uwzględnieniu jak najniższych kosztów. Poziom obsługi klienta stanowi punkt wyjścia systemu logistycznego. Decyzje w sferze fizycznej dystrybucji dotyczą m.in.
- wyboru środka transportu
- rodzaju, liczby i lokalizacji magazynów
- minimalnej wielkości dostaw
- rodzaju opakowania

Kanały dystrybucji

W logistycznym systemie dystrybucji występuje szereg różnych kanałów przepływu towarów od producenta do konsumenta, w których uczestniczy wiele ogniw pośrednich w postaci magazynów wyrobów gotowych, hurtowni centralnych i regionalnych, sklepów i punktów detalicznych, a także ogromna sieć akwizytorów, różnorodne punkty dealerskie.

Kanały dystrybucji to określona liczebność wzajemnie sprzężo­nych i zależnych od siebie instytucji (organizacji), które realizują całokształt zadań związanych z dostarczaniem wyrobów i usług od producenta do użytkownika lub konsumenta indywidualnego czy zbiorowego.

W kanale dystrybucji występują wymagane ogniwa (instytucje, osoby), które powodują przepływ określonych towarów (produktów) i informacji do finalnych adresatów (odbiorców).

Podstawowym ogniwem każdego kanału dystrybucji jest magazyn producenta, który może obejmować jeden centralny skład wyrobów gotowych lub szereg magazynów rejonowych. Tutaj następuje kompletowanie dostaw dla pośredników oraz niekiedy dla końcowych klientów. Dominującą pozycję w sieci dystrybucji pełnią ciągle tradycyjne formy handlu w postaci handlu hurtowego i detalicznego. Handel detaliczny znajduje się na końcu większości kanałów dystrybucji i bardzo często decyduje o efektywności tego kanału. Jednocześnie utrzymuje on najwyższy poziom zapasów w całym systemie dystrybucji, gdyż jest to przejawem gotowości do sprzedaży i poszanowania wymagań klienta.

Do instytucji, ogniw danego kanału dystrybucji zalicza się:

- hurtowników,

- detalistów,

- po­średników,

- firmy ubezpieczeniowe,

- agencje reklamowe,

- inne.

Typowy kanał dystrybucji jest trzystopniowy (trzyszczeblowy):

1) producent

2) hurtownik

3) detalista (sklep, magazyn handlu detalicznego)

Czynniki wpływające na wybór kanałów dystrybucji:
- cechy segmentu rynku
- cechy produktu
- cechy przedsiębiorstwa
- struktura dystrybucji
- cechy innych przedsiębiorstw
3. STRUKTURA KANAŁÓW DYSTRYBUCJI.
3.1. Struktura pionowa i pozioma.
O pionowej strukturze kanału dystrybucji (bezpośredni, pośredni, długi, krótki) przesądzają głównie czynniki rynkowe, cechy i właściwości produktu, pozycja i możliwości finansowe producenta oraz czynniki organizacyjno prawne. Natomiast o poziomej strukturze kanałów dystrybucji (szerokości) decyduje strategia przedsiębiorstwa o intensywności rozmieszczenia na rynku określonych produktów, determinowanych przez wymagania nabywców do fizycznej dostępności określonych wyrobów i warunków ich zakupu, rodzaju produktów oraz gęstości sieci dystrybucyjnej na danym rynku. Kanały wybrane przez przedsiębiorstwo wywierają bezpośredni wpływ na wszelkie inne decyzje marketingowe.
4. PODZIAŁ KANAŁÓW DYSTRYBUCJI.
Wyróżniamy trzy zasadnicze podziały na kanały dystrybucji :
4.1. Według liczby podmiotów uczestniczących w pokonywaniu przez produkt drogi od producenta do konsumenta
- kanały bezpośrednie
- kanały pośrednie
Kanały bezpośrednie ( własne ) producenta to kanały, których producent prowadzi działalność dystrybucyjną bez udziału wyspecjalizowanych pośredników czyli producent sprzedaje wytworzony produkt ostatecznemu nabywcy. Mimo, że kanały te zapewniają pełną kontrolę nad uruchamianymi instrumentami i podejmowanymi działaniami marketingowymi, nie zawsze są one pożądane czy konieczne. Przykładem takiego kanału jest rolnik oferujący swoje plony lub sprzedaż produktów w sklepach firmowych czy świadczenie usług osobistych np. usługi fryzjerskie itp.
Kanały pośrednie to kanały, które występują wtedy gdy na drodze produktu pomiędzy producentem a konsumentem uczestniczą jeszcze pośrednicy. Pośrednikiem takim może być punkt skupu, hurtownik czy sprzedawca detaliczny.
Pośrednicy w kanałach dystrybucji:
§ hurtownicy
- hurtownicy o szerokim zakresie funkcji hurtowych
- hurtownicy o ograniczonym zakresie funkcji hurtowych
§ agencji i brokerzy
- agencji producentów
- agenci do spraw sprzedaży
- agencji aukcyjni
§ detaliści
Kanały pośrednie dzielą się na:
- krótkie
- długie
Kanał krótki dystrybucji występuje wtedy gdy pomiędzy producentem a konsumentem występuje tylko 1 pośrednik np. sprzedawca w księgarni, który sprzedaje książki dostarczone bezpośrednio z wydawnictwa.
Długi kanał dystrybucji występuje wtedy gdy pomiędzy producentem a konsumentem występuje większa liczba pośredników. Przykładem może być rolnik sprzedający owoce do sklepu, który sprzedaje z kolei je hurtownikowi zaopatrującego sklepy owocowo - warzywne, dopiero w sklepie produkt trafia do konsumenta.



4.2. Według liczby podmiotów uczestniczących w poszczególnych etapach dystrybucji produktów
- kanały szerokie
- kanały wąskie
Szerokie kanały dystrybucji występują wtedy gdy na poszczególnych etapach dystrybucji określonego produktu występuje duża liczba podmiotów np. w dystrybucji owoców cytrusowych uczestniczy duża liczba hurtowni i sprzedawców detalicznych.
O wąskim kanale dystrybucji mówimy wówczas gdy na poszczególnych etapach dystrybucji określonego produktu występuje niewielka liczba podmiotów np. w dystrybucji wyrobów jubilerskich uczestniczą nieliczne hurtownie.
4.3. Według charakteru powiązań występujący miedzy ich uczestnikami
- kanały konwencjonalne
- kanały zintegrowane pionowo
- Kanał konwencjonalny, kanał dystrybucji charakteryzujący się tym, że sposób powiązań między podmiotami gospodarczymi w sferze dystrybucji wynika z zawartych transakcji kupna-sprzedaży. Każdy z nich działa samodzielnie i może kierować się własnymi celami. Na ogół występuje u nich brak współdziałania.
- Kanał zintegrowany pionowo, kanał dystrybucji, w którym dochodzi do realizacji wspólnych programów sprzedaży czy koordynacji działań wszystkich szczebli dystrybucji.
Wśród kanałów zintegrowanych pionowo wyróżniamy:
- kanały korporacyjne - charakteryzujące się tym, że jednostki działające na różnych szczeblach dystrybucji podporządkowane są ekonomicznie i prawnie jednemu kierownictwu.
- kanały kontraktowe - których cecha charakterystyczną jest długookresowa współpraca pomiędzy niezależnymi w sensie ekonomicznym i prawnym podmiotami gospodarczymi na podstawie umów.
- kanały administrowane - występują wtedy, gdy jeden z uczestników rynku ma tak silna pozycję rynkową, że w stosunku do pozostałych uczestników spełnia funkcję koordynatora działalności.

Sieci logistyczne

Postępujące w latach 90. procesy globalizacji, tendencja do outsourcingu funkcji logistycznych oraz tryumf koncepcji zintegrowanego łańcucha dostaw spowodowały zmiany w strukturze systemów logistycznych. Procesy integracyjne wykraczają poza proste struktury łańcuchowe. Powstają nowe układy kooperacyjne, będące także nowymi wyzwaniami dla logistyki w zakresie zarządzania przepływami. Coraz częściej można zidentyfikować relacje międzyorganizacyjne typu co-manufacturing (wspólne wytwarzanie), co-packing (wspólne przygotowanie produktów do dystrybucji), a ostatnio mówi się nawet o co-opetition, a więc o współpracy dwóch przedsiębiorstw, będących wobec siebie konkurentami (jest to złożenie dwóch słów: cooperation - współpraca i competition - konkurencja). Rozległe układy kooperacyjne powodują przekształcanie się łańcuchów logistycznych w sieci logistyczne. Rodzaje relacji i więzi w sieciach logistycznych są podstawą do wyodrębniania się konkretnych typów sieci. Generalnie można je podzielić na sieci hierarchiczne i policentryczne. W tych pierwszych wyróżnić można nadrzędne ogniwo, które koordynuje procesy w sieci podejmując się roli integratora. Integratorem może być przedsiębiorstwo produkcyjne, handlowe lub operator logistyczny. Sieci policentryczne cechuje brak jednego integratora, a podstawą tworzenia relacji mogą tu być powiązania kapitałowe, techniczne i technologiczne, kontakty osobiste czy więzi informacyjne, które z kolei prowadzą do powstawania wirtualnych sieci zależności sterowanych procesami logistycznymi. Zależności w sieciach logistycznych mogą mieć charakter operacyjny lub strategiczny, a sama sieć może mieć różny zasięg terytorialny. Spotyka się lokalne sieci logistyczne działające na terenie aglomeracji miejskiej, której ogniwami są podmioty świadczące usługi komunalne. Sieci logistyczne mieszczą się w konwencji znanych od lat sieci kooperacyjnych. Nie ulega jednak wątpliwości, iż o wydzieleniu z sieci powiązań kooperacyjnych sieci logistycznej decyduje pogłębiony charakter partnerstwa logistycznego.

Cross-docking

Pojęcie stosunkowo nowe i bardzo często podawane w brzmieniu angielskim. Mianem cross-dockingu określa się taki sposób obsługi ładunku w magazynie lub centrum dystrybucji, w którym nie jest on składowany, a od razu po przyjęciu kompletowany i przygotowywany do wysyłki do odbiorców. Jest to więc pewien rodzaj przeładunku z wykorzystaniem powierzchni magazynu (zwłaszcza strefy kompletacji) do formowania przesyłek według zamówień odbiorców, stąd polskie tłumaczenie tego terminu mówi o "przeładunku kompletacyjnym". Systemy dystrybucji oparte na cross-dockingu cechują się niższymi kosztami (wyeliminowanie kosztu składowania) oraz ogromnym stopniem zsynchronizowania procesów przepływu, zwłaszcza zharmonizowanych z wysyłkami dostaw do magazynów i innych punktów węzłowych. Istnieją różne formy przeładunku kompletacyjnego. W najprostszej z nich jednorodne spaletyzowane ładunki nie podlegają dekompletacji i są natychmiast kierowane do strefy wydań. Dotyczy to dużych odbiorców, dla których najmniejszą jednostką rozliczeniową jest paleta albo specyficznego produktu o dużych rozmiarach. Najczęściej spotykana forma przeładunku kompletacyjnego polega na przyjmowaniu jednorodnych palet i pobieraniu z nich towarów potrzebnych do skompletowania konkretnych zamówień. Niewykorzystany w danym dniu towar podlega kompletacji w dniu następnym. Ta forma cross-dockingu stosowana jest w obsłudze sklepów detalicznych. Dość rzadką formą przeładunku kompletacyjnego jest przyjmowanie do magazynu już wstępnie posortowanych palet (obowiązek ten spoczywa zwykle na producencie) w taki sposób, że można je od razu dostarczyć do odbiorców. W tym przypadku niezwykle istotny jest przepływ informacji w kanale dystrybucji, tak by producent znał zapotrzebowanie każdego z odbiorców.

ŁAŃCUCH DOSTAW - jest to dzialalność związana z przeplywem materiału (towaru) od pierwotnego źródła poprzez wszystkie pośrednie formy aż do postaci w której jest konsumowany przez ostatecznego klienta.

Łańcuch logistyczny - zespól pewnej liczby jednostek( przedsiębiorstw i instytucji), które działają wspólnie w sposób zintegrowany w celu dostarczenia właściwego produktu we właściwe miejsce, we właściwym czasie, zachowując odpowiednia jakość przy możliwie najniższym koszcie.

Koncepcja łańcucha dostaw uwzględnia źródła pozyskania surowców, miejsca ich przetwarzania, dostawców materiałów i podzespołów, montaż i produkcję wyrobów gotowych oraz ich dystrybucję i sprzedaż.

Łańcuch dostaw rozumiany jest zatem jako przepływ surowców, materiałów, podzespołów i wyrobów gotowych od momentu pozyskania tych pierwszych, do momentu konsumpcji wyrobu finalnego przez użytkownika końcowego.

Zasadniczymi procesami pozwalającymi na realizację dostaw w takim układzie są transport i magazynowanie. A więc łańcuch dostaw stanowi połączenie poszczególnych przedsiębiorstw uczestniczących w procesie dostarczania danego produktu na rynek.

Logistykę najkrócej definiuje się jako zarządzanie łańcuchem dostaw.

Zarządzanie łańcuchem dostaw nie ogranicza się do określonej firmy, ale uwzględnia także jej dostawców i odbiorców. Ostatnio mówi się o zintegrowanych łańcuchach dostaw, które są swego rodzaju ,,rozszerzonym przedsiębiorstwem'', a o ich wydzieleniu z sieci kooperujących przedsiębiorstw decyduje pogłębiony charakter partnerstwa. Pomiędzy uczestnikami łańcucha dostaw następuje przepływ produktów, informacji oraz pieniędzy.

1. Podstawową rolę w zarządzaniu łańcuchem dostaw odgrywa przejrzystość w zakresie zapasów utrzymywanych w całym łańcuchu. Celem jest tu koordynacja poziomu zapasów w całym łańcuchu, nie zaś ich przesuwanie między współpracującymi przedsiębiorstwami.

2. Przepływ rzetelnych i dokładnych informacji pomiędzy uczestnikami łańcucha zapewnia, że plany produkcyjne, planowanie zakupów oraz zapasów mogą być obniżane do minimum co w konsekwencji prowadzi do obniżania poziomu kosztów.

3. Taki system gwarantuje możliwość opracowywania wieloletnich planów strategicznych opartych na wzajemnym partnerstwie zaangażowanych firm.

Jedną z głównych przyczyn integracji łańcucha dostaw jest świadomość tego, że sprawny system logistyki jest kluczowym warunkiem właściwego reagowania na zmieniającą się sytuację na rynku. Przemieszczanie towarów pomiędzy uczestnikami zintegrowanego łańcucha dostaw stało się istotnym elementem przewijającym się przez cały łańcuch. Tę rolę najczęściej spełniają przedsiębiorstwa transportowo-spedycyjne. Tworzą one wartość dodaną produktu poprzez umieszczanie go coraz bliżej ostatecznego odbiorcy

Zarządzanie łańcuchem dostaw stało się szeroko uznawaną koncepcją, mimo że nie we wszystkich branżach udało się wprowadzić ją w życie. Pomysł integracji procesów w ramach firm i pomiędzy nimi stanowi znaczne odejście od konwencjonalnych praktyk. Przedsiębiorstwa, które zarządzają sieciami w sposób pozwalający na wytworzenie większej wartości dla klienta, przy równoczesnym zwiększeniu zysków własnych i swoich partnerów w łańcuchu dostaw niewątpliwie staną się liderami na rynku .

Zarządzanie przepływem materiałów:

Materiały mogą być pozyskiwane z dwóch zasadniczych źródeł:

- zamawiane bezpośrednio u producenta,

- nabywane na rynku zaopatrzeniowym.

Producentem niektórych materiałów może być macierzysty zakład. specjalizujący się w produkcji i dostawach zaopatrzeniowych, zresztą nie tylko na własne potrzeby.

W wyniku realizacji procesów zaopatrzeniowych wymienione materiały przepływają od dostawców wewnętrznych i zewnętrznych, działających na rynku materiałowym do magazynów zaopatrzeniowych przedsiębiorstwa.

Organizacja i realizacja fizycznego przepływu materiałów zaopatrzeniowych od dostawców do magazynów zaopatrzeniowych stanowi istotę logistyki materiałowej przedsiębiorstwa.

Liczba i wielkość magazynów zaopatrzeniowych jest zależna od wielkości przedsiębiorstwa, charakteru prowadzonej działalności gospodarczej i specyfiki procesów technologicznych. Przedsiębiorstwa mniejsze dysponują z reguły jednym uniwersalnym magazynem zaopatrzeniowym, obsługującym wszystkie procesy technologiczne. Przedsiębiorstwa duże - o skomplikowanej produkcji - posiadają określone ciągi magazynów zaopatrzeniowych, które tworzą pewne systemy gospodarki magazynowej.

Fizycznie, w zakres klasycznej logistyki materiałowej nie wchodzi bezpośrednie zaopatrywanie linii produkcyjnych, co ma miejsce w przypadku nowoczesnych technologii logistycznych opartych na zasadzie dostaw bezpośrednich, dokładnie na czas, w systemie Just in Time.

W sferze logistyki zaopatrzenia przedsiębiorstwa, w całokształcie procesów zaopatrzeniowych, wyodrębnia się trzy główne fazy przepływów materiałowych:

- dopływ (transport) materiałów zaopatrzeniowych i kooperacyjnych do przedsiębiorstwa,

-odbiór i składowanie tych materiałów w magazynach zaopatrzeniowych i związane z tym czynności manipulacyjne i magazynowe,

-organizację przepływu materiałów z magazynów zaopatrzeniowych do pierwszego stanowiska roboczego w procesie produkcyjnym.

1. Logistyka transportu

Transport jest podstawowym czynnikiem fazy rzeczywistego ruchu w łańcuchu zaopatrzenia i w powiązaniu z produkcją oraz obrotem towarowym stanowi integralną część koncepcji logistycznej. Jego rola sprowadza się do bezpośredniego udziału w realizacji podstawowego celu, czyli optymalizacji wykorzystania zasobów czynników wytwórczych.

Analizując charakter potrzeb przewozowych należy mieć na uwadze, że każda z nich generuje decyzje wyboru określonego rodzaju transportu, określonego przewoźnika, określonej drogi przewozu i określonego sposobu przewozu, generujące różne koszty i warunki wykonania dostawy. Wynika to z faktu, iż każda potrzeba jest związana z konkretnym towarem wymagającym określonego przemieszczenia w konkretnym czasie i miejscu.

Decydent logistyczny, przystępując do optymalizacji procesu transportu, musi rozpatrzyć - przestrzenne położenie punktu za- i wyładowczego (odległość między nimi), ich położenie względem istniejącej sieci dróg, czas i koszt dostawy, mając jednocześnie na uwadze ilość i podatność transportową przemieszczanych produktów.

Można przyjąć, że charakter potrzeb przewozowych zależy od:

• podatności transportowej przemieszczanych ładunków,

• odległości dzielącej punkty wysyłki i odbioru,

• charakteru potrzeby pierwotnej wywołującej daną potrzebę przewozową.

Przez podatność transportową ładunku należy rozumieć stopień odporności na warunki i skutki transportu, zależy od obiektywnych jego cech. Cechy oraz właściwości produktów muszą być szczegółowo rozpoznane i określone przez decydenta logistycznego. Wpływają one na formułowanie konkretnych postulatów pod adresem przewoźnika, jak również zleceniodawcy, zmierzających do usunięcia ewentualnych zagrożeń dla samych ładunków, jak i otoczenia (środowiska). Do charakterystyk ładunku można zaliczyć podatność: naturalną, techniczną i ekonomiczną.

Naturalna podatność transportów jest definiowana jako odporność ładunków na warunki i skutki przemieszczania wynikające z fizycznych, chemicznych oraz biologicznych cech i właściwości przewożonych towarów. Decydują one o:

• wrażliwości na czas transportu,

• wrażliwości na uszkodzenia powodowane oddziaływaniem czynników mechanicznych w czasie przewozu,

• wrażliwości na oddziaływanie czynników atmosferycznych (wilgoć, temperaturę i światło),

• szkodliwości dla zdrowia ludzkiego,

• możliwości uszkodzenia lub zniszczenia innych przedmiotów stykających się z ładunkiem lub znajdujących się w jego sąsiedztwie,

• podatności na wchłanianie obcych lub wydzielenie własnych zapachów,

• podatności na rozsypywanie, rozlewanie i ulatnianie,

• łatwopalności, podatności na samozapalenie lub wybuch.

Techniczna podatność transportowa świadczy o odporności na warunki i ewentualne skutki przemieszczania produktów, wynikające z ich gabarytów, kształtu, masy. Charakter tych cech implikuje określone wymagania względem techniki przewozowej lub procesu za- i wyładunkowego, szczególnie przy znacznej powtarzalności przewozowej.

Ekonomiczna podatność transportowa ładunków jest określana przez wartość przewożonych produktów. Większa ich wartość wpływa na zmniejszenie podatności ekonomicznej, gdyż wymagają specjalnej troski w czasie przewozu.

Właściwości określone w podatności transportowej wpływają bezpośrednio na wybór sposobu przemieszczania produktów - przewoźnika. Wynikać z nich może:

• ograniczenia dopuszczalnego czasu trwania przewozu (np. ze względu na trwałość produktów, zapewnienie ciągłości zaopatrywania),

• narzucenie specjalnych wymagań na środki transportowe (np. cysterny, kontenery, niskopodwoziowe naczepy, pożądana ładowność),

• jakość i infrastruktura techniczna dróg (np. szerokość drogi, wytrzymałość mostów, wysokość wiaduktów),

• przebieg przestrzenny trasy przewozu (konieczność uwzględnienia otoczenia bliższego trasy, np. ze względu na bezpieczeństwo ludzi).

Innym czynnikiem determinującym potrzeby przewozowe przedsiębiorstw jest charakter wywołujących je potrzeb pierwotnych. Zapotrzebowanie na usługi przewozowe wynika z konkretnych działań przedsiębiorstw, w ramach prowadzonej przez nie działalności gospodarczej, na rzecz innych przedsiębiorstw lub ludności. Tę współzależność nazwano prawem wtórnej potrzeby przewozowej. Oznacza to, że każde przemieszczenie ładunków i ludzi ma jakieś znaczenie gospodarcze lub społeczne, wynikające z różnych czynników oraz spowodowane różnymi przyczynami pierwotnymi. Decydent powinien uwzględnić je przy podejmowaniu decyzji.

Przewoźnik to podmiot posiadający techniczne środki przewozowe i zajmujący się świadczeniem usług przewozowych. Typowymi przykładami przewoźników są: Polskie Koleje Państwowe, Polskie linie Lotnicze "LOT" lub przedsiębiorstwa usług transportowych. Zbiór jednolitego rodzaju technicznych środków przewozowych stanowi gałąź transportu. Stąd wyodrębniamy transport: kolejowy, samochodowy, morski, śródlądowy, lotniczy, przesyłowy.

Efektywny koszt transportu - koszt obsługi transportowej (transport własny) lub cena (transport obcy). Na koszt efektywny mają wpływ:

• odległość i czas przewozu,

• podatność przewozowa ładunku,

• rodzaj środka transportu i wykorzystanie jego ładowności,

• koszty załadunku i wyładunku,

• koszty spedycyjne (rodzaj przedsiębiorstwa, ubezpieczenia, narzuty, opakowanie, składowanie, płace, konwój, ubytki itp.).

Alternatywny koszt transportu to koszty, straty lub dochody zależne od działalności transportu i związane z wyborem określonego sposobu realizacji przewozu. Są to koszty powstałe w przedsiębiorstwach obsługiwanych przez transport.

Koszt jednostkowy transportu to rozłożenie efektywnego kosztu transportu na jednostkę pracy przewozowej, np. tono kilometr, tono mila.

Cena usługi transportowej zawiera wszystkie elementy wchodzące w skład procesu transportowego, a mianowicie: koszt transportu, przeładunku, koszty spedycyjne i inne koszty pomocnicze. Cenę usługi transportowej ustala się umownie lub wg stawek taryfowych.

Cena umowna jest ustalana drogą negocjacji między zleceniodawcą i przewoźnikiem. Ustala się przy tym zakres wykonywanej usługi, warunki wykonywania i wysokość ceny.

Taryfy przewozowe są zbiorem cen za usługi przewozowo - spedycyjne oraz przepisów określających ich stosowanie i obliczania. Taryfa traktowana jest jako oferta przewoźnika dotycząca zarówno ceny, jak i warunków oraz sposobu realizacji usługi. W zależności od systemu budowy stawek taryfowych rozróżnia się:

• taryfy naturalne, w których podstawę kształtowania stawek stanowią jednostki ciężaru, objętości, sztuki lub inne jednostki miary towaru,

• taryfy wartościowe gdzie wysokość stawek jest zróżnicowana w zależności od wartości ładunku,

• taryfy mieszane, będące połączeniem w/w systemów.

Rodzaje transportu:

• Transport kolejowy

• Transport samochodowy

• Transport rurociągowy

• Transport lotniczy

• Żegluga śródlądowa i morska

Przykłady:

Zakład Przetwórstwa Owocowego Smakuś s.c. w swoim taborze transportowym posiada:
• Dwa samochody osobowe marki Honda Acord przeznaczone do dyspozycji najwyższego szczebla kierownictwa
• Samochód osobowy marki Honda Civic przeznaczone do użytku przedstawiciela handlowego
• Trzy samochody marki Ford Tranzit przeznaczone do lokalnej dystrybucji towarów
• Trzy wózki widłowe do transportu wewnątrzzakładowego
• Urządzenia ręczne przeznaczone do transportu niewielkiej liczby towarów
Przedsiębiorstwo zlokalizowane jest przy drodze asfaltowej, umożliwiającej dojazd zainteresowanych dostawców jak i odbiorców do siedziby spółki bez względu na warunki atmosferyczne, a teren zakładu przeznaczony do manewrowania środków transportu wyłożony jest kostką brukową.
Infrastruktura magazynowa i manipulacyjna
Przedsiębiorstwo posiada magazyn i chłodnię. Magazynem jest zamknięty i podzielony na określone części. Przechowywane w nim są wszystkie surowce niezbędne w procesie produkcyjnym. Jego konstrukcja oparta jest na ścianach wykonanych z pustaka żużlowego, odizolowanych termicznie za pomocą styropianu oraz dachu pokrytego blachą trapezową. W części służącej do przechowywania środków czystości zainstalowane zostały odpowiednie kratki ściekowe a ściany pokryte zostały płytkami ceramicznymi. Łączna powierzchnia tego magazynu wynosi 150 m2, z czego około dwóch trzecich stanowi powierzchnia składowa. Chłodnia należy do grupy magazynów specjalnych. Przechowujemy w nim owoce i warzywa przeznaczone do produkcji. Jego konstrukcja, podobnie jak poprzedniego magazynu oparta jest na ścianach wykonanych z pustaka żużlowego, odizolowanych termicznie za pomocą styropianu oraz dachu pokrytego blachą trapezową. Dodatkowo na ścianach zewnętrznych zainstalowane są agregaty utrzymujące odpowiednią temperaturę. Całkowita powierzchnia chłodni wynosi 200m2. Wszystkie ściany w magazynach specjalnych wyłożone są płytkami ceramicznymi. Poza tym magazyn i chłodnia wyposażone są w system wentylacyjny oraz urządzenia przeciwpożarowe.
Infrastruktura informatyczna
Przedsiębiorstwo posiada wewnątrzzakładową sieć komputerową, założoną, serwisowaną i administrowaną przez Matrix S.A. Systemy Informatyczne, mieszczącą się w Siedlcach przy ulicy Sienkiewicza 15. Jest ona niezbędnym elementem efektywnego funkcjonowania procesów logistycznych przedsiębiorstwa. System informatyczny ZPO Smakuś w znacznym stopniu ułatwia działanie znaczącej części funkcji realizowanych w firmie. Należy do nich zaliczyć: prowadzenie ewidencji i rozrachunków, obejmujące między innymi dokumentację dotyczącą dostawców i odbiorców, umów, zamówień i dostaw, sprzedaży wyrobów i kosztów oraz wspomaganie działalności operacyjnej przez szybkie przesyłanie informacji w poziomie( klient - punkt sprzedaży) i w pionie ( zakład produkcyjny - regionalne centra dystrybucji). Sieć informatyczna składa się z 5 jednostek połączonych ze sobą w sposób równorzędny. Umożliwia ona korzystanie za pomocą każdego przyłączonego komputera ze wszystkich urządzeń w sieci, a tym samym dostęp do danych zapisanych na twardych dyskach każdego z przyłączonych komputerów. W przedsiębiorstwie używane są programy komputerowe ułatwiające prowadzenie finansów i księgowości oraz zarządzanie kadrami, dystrybucję i gospodarkę materiałową. Dodatkowo do użytku przedstawicieli handlowych zakupione zostały dwa komputery. Dostęp do Internetu również wspomaga realizacją podstawowych funkcji logistycznych, dotyczących w szczególności transportu, magazynowania, podtrzymywania procesów informacyjno - decyzyjnych (utrzymywanie kontaktów w trybie on-line między dostawcą a odbiorcą), utrzymywania zapasów, procesu zamawiania dostaw, obsługi klienta.
Infrastruktura produkcyjna
ZPO „Smakuś” posiada w sumie 4 linii produkcyjne. Pierwsza z nich zlokalizowana jest w pierwszym ogniwie procesu produkcyjnego. Linia produkcyjna składa się z dwóch części, a mianowicie z czyszczenia owoców i ich przetwarzania. W pierwszej z nich występują po sobie następujące etapy: czyszczenie i sortowanie. Natomiast w drugiej z nich można wyróżnić następujące stanowiska: robienie z owoców przecierów, tworzenie soków na bazie naturalnej wody źródlanej. Uboczne artykuły przeznaczone są na sprzedaż rolnikom jako pasze i kompost. Ostatnim etapem jest pakowanie soków w odpowiednie kartony i butelki o określonej pojemności.
Infrastruktura zbytu
W firmie wyodrębniona jest jednostka odpowiedzialna za działania związane z dystrybucją wyrobów spółki. Zakład Przetwórstwa Owocowego „Smakuś” posiada punkty zbytu do których można zaliczyć regionalne centra dystrybucji oraz sklepy. Dodatkowo korzystamy także z obcych punktów dystrybucji naszych wyrobów, jakimi są hurtownie i detaliczne sklepy spożywcze.
W sektorze produkcji soków istnieje dość duża konkurencja. Do najważniejszych konkurentów w tej dziedzinie gospodarki i obszarze naszego działania trzeba zaliczyć: Hortex, Kubuś, Tymbark, Siódme niebo, Fortuna.

2. Logistyka w ujęciu systemowym

Logistyka ze względu na swoją złożoność wskazuje na potrzebę traktowania jej w ujęciu systemowym. System logistyki powinien składać się z:

• podsystemu teorii logistyki (logistyka teoretyczna, ogólna)

• podsystemu normalizacji logistyki (logistyka urzędowo-prawna)

• podsystemu pragmatycznej logistyki (logistyka praktyczna)

W podsystemie teorii logistyki musi funkcjonować zbiór placówek naukowo-badawczych i dydaktyczno-naukowych zajmujących się badaniami podstawowymi i stosowanymi w dziedzinie pozyskiwania surowców, produkcji, magazynowania, dystrybucji, handlu, transportu, komunikacji, bankowości, lecznictwa, różnego rodzaju usług itp.

W podsystemie normalizacji logistyki powinien występować zbiór branżowych instytucji zajmujących się tworzeniem formalnoprawnych uwarunkowań do funkcjonowania systemu logistyki oraz wyposażeniem organów wykonawczych w odpowiednie przepisy, normy, kryteria i banki informacji umożliwiające racjonalne działanie oraz miary i wskaźniki oceny skuteczności i efektywności tych działań. Takie instytucje, jako elementy podsystemu normowania logistyki, powinny odpowiadać za podejmowanie właściwych decyzji w zakresie tworzenia prawnych, formalnych i warsztatowych podstaw do optymalnego zarządzania branżowymi łańcuchami działania w sferze materialnej i niematerialnej.

Z kolei w podsystemie praktycznych zastosowań logistyki (logistyki pragmatycznej) musi występować zbiór organów wykonawczych, które będą realizowały optymalne łańcuchy przepływu dóbr materialnych - poczynając od pozyskiwania surowców, a kończąc na produkcie finalnym oraz świadczenia wielorakich usług związanych z życiem i działaniem człowieka. Ze względu na zadania realizowane przez te organy, w logistyce wyodrębniła się logistyka przedsiębiorstw usługowych, przemysłu i handlu. Przy czym w tych ostatnich znaczące miejsce zajmuje logistyka wewnątrzzakładowa i międzyzakładowa, ułatwiająca kooperację. W zależności od realizowanych przedsięwzięć można wyróżnić logistykę zaopatrzenia, produkcji, dystrybucji i marketingu. Trzy pierwsze podsystemy będą omówione w następnym podrozdziale dotyczącym przedsiębiorstwa produkcyjnego.

Między podsystemami występuje określony zbiór relacji. Bardzo ważne jest, aby więzi te były jednoznacznie i przejrzyście określone, aby ściśle był określony podział i zakres kompetencji poszczególnych ogniw podsystemu, jak i podsystemów w systemie narodowej logistyki. Nie bez znaczenia dla wynikowej efektywności funkcjonowania systemy logistyki i kierowania jego elementami składowymi jest informatyzacja i automatyzacja zarządzania procesami logistycznymi w skali szeroko rozumianego przedsiębiorstwa branżowego, jak i w skali całej gospodarki państwa. Konieczne jest zatem posiadanie skomputeryzowanego banku informacji o zasobach zasileniowych (gdzie, jaki asortyment, ile, jaka jest wartość użytkowa itp.) oraz o potencjalnych potrzebach (komu, gdzie, ile, czego, kiedy, w jakim czasie, za jaką cenę itp.). Można więc mówić o potrzebie istnienia w systemie logistyki podsystemu informatycznego. Elementy takiego podsystemu muszą dysponować zbiorem aktualnych i wiarygodnych informacji (danych), musi być utworzona jednolita i spójna wewnętrznie sieć przepływu strumieni informacyjnych, a nade wszystko - elementy tego podsystemu muszą być kompatybilne z pozostałymi podsystemami.

Podczas tworzenia sytemu logistyki należy kierować się regułami postępowania, które powinny zapewnić zbudowanie optymalnej struktury. W literaturze często nazywa się te reguły wymaganiami lub zasadami. Można tam spotkać ponad dwadzieścia różnego rodzaju takich wymagań. Należy zaznaczyć, że liczność zbioru wymagań dla konkretnych rozwiązań jest zmienna i zależy od przeznaczenia, funkcji i zadań tworzonego systemu. Do najczęściej uwzględnianych reguł można zaliczyć:

• Regułę integralności (współzależności).

System logistyki musi być spójny wewnętrznie i kompatybilny z jego otoczeniem. Dotyczy to głównie normalizacji terminologii i zasad działania, standaryzacji wyposażenia, jednolitej klasyfikacji i indeksacji zasobów, technologii odtwarzania zdatności, spójnego systemu zarządzania itp.

• Regułę przejrzystości.

System powinien być prosty i czytelny, aby przy niskich kosztach szkolenia specjalistów i utrzymania elementów składowych wszystkie czynności organizacyjno-administracyjne i wykonawcze możliwe były do zrealizowania w każdej sytuacji. Działania powinny być proste, zintegrowane, znormalizowane i zminimalizowane do niezbędnych czynności, celem zapewnienia sprawnego zbierania, przetwarzania i przekazywania informacji.

• Regułę zgodności (harmonii) planów strategicznych z możliwościami wykonawczymi systemu logistyki.

System logistyki powinien być tak zorganizowany, aby mógł skutecznie zaspokajać potrzeby konsumentów.

• Regułę optymalnej racjonalności (ekonomiczności sił i środków).

Potencjał sił i środków systemu logistyki musi wynikać z prognozowanych potrzeb i aktualnych możliwości, zapewniając optymalną organizację poszczególnych ogniw wykonawczych i racjonalne metody działania tych ogniw, celem skrócenia czasu i optymalnego wykorzystania posiadanych sił i środków. Często jest to utożsamiane z regułą ograniczonej samodzielności poszczególnych szczebli organizacyjnych.

• Regułę mobilności (manewrowości).

Wyposażenie systemu logistyki (siły i środki) powinno zapewnić wykonanie zadań w trudnych warunkach i niekorzystnych sytuacjach; tzn. powinno być przystosowane do sprawnego funkcjonowania w szybko zmieniającej się sytuacji oraz do doraźnych potrzeb konsumenta.

• Regułę bezpieczeństwa (rozśrodkowania potencjału).

Siły i środki systemu logistycznego powinny tak być rozmieszczone w terenie, aby możliwe było zminimalizowanie strat w przypadku wystąpienia zagrożenia (np. klęska żywiołowa) i zapewnienie im ochrony i obrony, odporności na zakłócenia, itp.

• Regułę ciągłości zasilania.

Ciągłość i trwałość zasilania wymaga istnienia odpowiednich rezerw zasobów. Przepływ strumieni zasileniowych środków i usług oraz informacyjno-decyzyjnych powinien odbywać się zgodnie z oczekiwaniami adresatów.

• Regułę elastycznego i sprawnego kierowania.

Dotyczy kompatybilności zautomatyzowanych systemów kierowania (zarządzania), informatycznego wspomagania, doskonalenia kadr oraz doboru właściwych metod zarządzania.

• Regułę planowego działania (celowości).

Dotyczy ona wielowariantowości opracowywanych planów, stosownie do przewidywanego rozwoju sytuacji. Każdy plan powinien obejmować różne przedziały czasowe.

• Regułę funkcjonalności.

Ponieważ realizacja zadań zasileniowych spoczywa na ogniwach logistycznych (często ruchomych) i systemie stałych urządzeń terenowych, musi być zapewniona funkcjonalność przepływy dóbr i usług oraz strumieni informacyjno decyzyjnych.

3. Metoda ABC w gosp. zapasami
Zgodnie z analizą ABC zapasy grupuje się według ich cenności na trzy grupy:
grupa A - zapasy cenne (vital few) według ilości asortymentów stanowiących 5-10% ogólnej masy i o udziale wartościowym sięgającym 75 - 80% całości,
- grupa B - zapasy stanowiące około 20% całości (materiały o średniej wartości i średnim udziale w ogólnych kosztach materiałowych) będące grupą pośrednią między A i C,
grupa C - zapasy o charakterze masowym (trivial many) o niskiej wartości i (lub) małym udziale w ogólnych kosztach materiałowych (stanowiące największą ilość - około 60%, natomiast wartościowo zaledwie 5%).

Technika ABC nawiązuje do znanej zasady Lorenza-Pareto „10-90” („20-80), która dotyczy prawidłowości występującej w zbiorowościach niejednorodnych ze względu na badaną cechę tych zbiorowości i która polega na tym, że zwykle niewielka część elementów niejednorodnej zbiorowości (10 do 20 % elementów tej zbiorowości) w zasadniczy sposób kształtuje rozpatrywaną cechę. Oznacza to, że w zbiorowościach niejednorodnych ze względu na badaną cechę, mamy zwykle do czynienia z tendencją do koncentracji elementów kształtujących tę cechę. Oto kilka przykładów ilustrujących takie prawidłowości:

• 10-20% ludzi czynnych zawodowo otrzymuje 80-90% wszystkich możliwych wynagrodzeń,

• 10-20% części samochodu stanowi 80-90% całkowitych kosztów produkcji samochodu,

• 10-20% klientów banku kształtuje 80-90% całkowitych obrotów bankowych,

• 10-20% klientów wielkiej hurtowni daje 80-90% całkowitych obrotów handlowych,

• 10-20% pracowników firmy podejmuje 80-90% wszystkich możliwych decyzji kierowniczych,

• 10-20% asortymentu przedsiębiorstwa daje 80-90% całkowitych przychodów ze sprzedaży.

Zasada Lorenza-Pareto znana jest na gruncie organizacji i zarządzania jako zasada Duckera „10-90” („20-80). Omawiana prawidłowość ma charakter bardzo uniwersalnych i dotyczy większości zróżnicowanych, niejednorodnych zbiorowości. Samą relację „10-90” („20-80”) należy traktować umownie, co oznacza, że w zależności od stopnia koncentracji badanej cechy otrzymuje się niekiedy relacje „5-95”, „3-97” czy „25-75”.

Metoda XYZ w gosp. zapasami
Grupa X, składająca się z materiałów, które charakteryzuje regularneႬ zapotrzebowanie, jak również wysoka dokładność prognozowania poziomu tego zapotrzebowania,
Grupa Y, materiały które charakteryzuje zapotrzebowanie mająceႬ charakter wahań sezonowych lub określonego trendu oraz średnia dokładność prognozowania,
Grupa Z, w skład której wchodzą materiały o bardzo nieregularnymႬ zapotrzebowaniu i niskiej dokładności prognozy tego zapotrzebowania.
Celowe jest łączne stosowanie analizy ABC i XYZ.

ISTOTA TEORII MOTYWACJI MASLOWA, HERZBERGA, Mc GREGORA
Teoria potrzeb Maslowa- Postawił on hipotezę, że człowiek w swoim działaniu dąży do zaspokojenia zespołu potrzeb, zaś potrzeby te tworzą logiczną hierarchię, którą można przedstawić następująco (w kolejności od potrzeb podstawowych do złożonych):1.Potrzeby fizjologiczne (pragnienie, głód, posiłek). 2.Potrzeby bezpieczeństwa. 3.Potrzeby społeczne (przyjaźń, miłość). 4.Potrzeby szacunku. 5.Potrzeby samorealizacji. Maslow twierdził, że muszą być zaspokojone przede wszystkim potrzeby niższego rzędu, aby było możliwe zaspokojenie potrzeb wyższego rzędu. W przypadku, gdy potrzeba niższego rzędu została już zaspokojona, to przestaje ona stanowić źródło motywacji.
Dwuczynnikowa teoria motywacji Herzberga- W teorii tej wyróżnić można dwie grupy czynników motywacji: czynniki zewnętrzne oraz czynniki wewnętrzne. Czynniki zewnętrzne, inaczej zwane czynnikami niezadowolenia lub higieny (czynniki higieny należy rozumieć w znaczeniu higieny mentalnej w psychiatrii, tzn. są to czynniki niezbędne, ale niewystarczające dla zachowania równowagi człowieka), odnoszą się do kontekstu pracy (środowisko pracy). Dotyczą one m.in. stylu zarządzania, polityki przedsiębiorstwa, stosunków międzyludzkich, czy warunków pracy i wynagrodzeń. Są to czynniki, które pozwalają likwidować niezadowolenie. Z kolei czynniki wewnętrzne, inaczej zwane czynnikami zadowolenia, odnoszą się do treści pracy. Dotyczą one m.in. zainteresowania pracą, osiągnięć, uznania, odpowiedzialności, czy też możliwości promocji. Czynniki te przyczyniają się do zwiększania satysfakcji związanej z wykonywaniem pracy, co z kolei prowadzi do wyższej wydajności pracowników.
Teoria X i Y McGregora- McGregor przedstawił w swojej teorii X i Y przeciwstawne poglądy na temat natury ludzkiej. W teorii X przedstawia człowieka jako niechętnego do pracy, z natury leniwego, którego można motywować jedynie płacą. Natomiast w teorii Y pokazuje człowieka jako nie stroniącego od pracy, a nawet widzącego w niej potencjalnego sposobu własnego rozwoju.

4. Parametry strumienia materiałowego.

Centralnym ogniwem całego łańcucha logistycznego jest na ogół przedsiębiorstwo produkcyjne zasilane materiałami, elementami kooperacyjnymi, podzespołami, produkujące wyroby na rynek. Warunkiem efektywności gospodarowania w przedsiębiorstwie jest odpowiednia organizacja strumieni zasilających (surowce, materiały, półfabrykaty) oraz strumieni wyjściowych w postaci gotowych wyrobów. Temu celowi służy zintegrowane zarządzanie przepływami w przedsiębiorstwie oparte na decyzjach powstających z przetwarzania strumieni informacyjnych przebiegających w kierunku przeciwnym - od klienta, z rynku. Jak pokazuje poniższy rysunek, zarządzanie to obejmuje trzy podstawowe fazy: zaopatrzenie, produkcję oraz dystrybucję towarów do odbiorcy.

Faza zaopatrzenia

Funkcje zaopatrzeniowe stanowią tę fazę procesów logistycznych, która zapewnia przedsiębiorstwu zasilanie w niezbędne do wykonania zadań dobra rzeczowe. W wyniku realizacji tych procesów dobra trafiają od dostawców działających na rynku materiałowym do magazynów zaopatrzeniowych przedsiębiorstwa lub wprost na linię produkcyjną. Celem zarządzania logistycznego w tej dziedzinie jest uzyskiwanie terminowych i odpowiednich jakościowo dostaw przy minimalizacji łącznych kosztów procesów zaopatrzeniowych i redukcji poziomu zapasów materiałowych.

Na sprawność procesu zaopatrzenia materiałowego wpływa właściwa współpraca pomiędzy służbą zaopatrzenia a innymi ogniwami organizacyjnymi przedsiębiorstwa mającymi wpływ na określenie potrzeb materiałowych i przebieg zużycia środków.

O integracji procesów zaopatrzeniowych z całym systemem zintegrowanego łańcucha dostaw decydują trzy elementy:

• zarządzanie podażą.

• planowanie potrzeb materiałowych.

• szybkość reakcji przedsiębiorstwa na zachodzące zmiany.

Celem nowoczesnego zarządzania podażą jest taka organizacja zakupów, która zapewni przedsiębiorstwu długookresową konkurencyjność. Zarządzanie to obejmuje identyfikację problemów zaopatrzeniowych, określenie bieżących i przyszłych potrzeb materiałowych oraz analizę rynku dostawców. Wybór źródeł zaopatrzenia musi być rozpatrywany pod kątem zdolności produkcyjnych potencjalnego dostawcy,

zaawansowania technologicznego, rozmiarów produkcji, jakości wyrobów i opinii na rynku oraz czasu realizacji dostaw. Ponadto dostawcy są rozpatrywani pod kątem zdolności dostosowania się do zmian zgłaszanych przez producenta.

Ważnym zagadnieniem w rozpatrywanym obszarze jest planowanie potrzeb materiałowych. Rozpowszechnione są już wśród przedsiębiorstw systemy Just-In-Time czy Just-In-Time II powodują, iż rosną wymagania organizowania częstszych, mniejszych dostaw, bez defektów, bezpośrednio do miejsc ich wykorzystania. Powoduje to, iż wymagania określające czas, wielkość i miejsce dostawy muszą być precyzyjnie zaplanowane. Aby to osiągnąć niezbędna jest bliska współpraca producenta i dostawcy z dwustronną wymianą informacji.

Faza produkcji

Kolejnym podsystemem logistycznym przedsiębiorstwa jest produkcja. Jest ona elementem łączącym zaopatrzenie oraz dystrybucję. Na styku tych procesów często dochodzi do konfliktów. Powodem jest najczęściej brak ścisłego powiązania celów produkcji z celami dystrybucji a także z procesami zaopatrzenia. Dlatego też jednym z najważniejszych celów zarządzania logistycznego produkcją jest stworzenie odpowiednio wcześniej harmonogramu produkcyjnego, który obejmuje potrzeby materiałowe wynikające z prognoz popytu, zamówień napływających z rynku oraz konieczności uzupełniania zapasów w kanałach dystrybucji. Celem uniknięcia konfliktów na styku produkcja/marketing/dystrybucja plan taki musi być stabilny poprzez, na przykład, określenie minimalnego okresu, który musi upłynąć zanim będzie możliwe wprowadzenie kolejnych zmian.

Ważnym elementem charakteryzującym proces produkcji jest elastyczność. Z punktu widzenia procesu produkcyjnego i ekonomicznego ma ona za zadanie pogodzić dwa elementy: zalety produkcji masowej (niskie koszty jednostkowe) z zaletami produkcji krótkoseryjnej (większa zdolność dopasowania do zmieniających się potrzeb konsumentów). Elastyczny system produkcji ma służyć osiągnięciu przez przedsiębiorstwo następujących korzyści:

• możliwość produkcji szerokiej gamy produktów w umiarkowanych ilościach,

• możliwość reakcji na zmiany w procesie projektowania wyrobów i planów produkcyjnych,

• skrócenie ogólnego czasu wytwarzania wyrobów,

• szybszą reakcję na zmiany w popycie i pojawienie się konkurencyjnych produktów na rynku.

Osiągnięcie elastyczności procesów produkcji możliwe jest między innymi dzięki stosowaniu zasady „ssania” (pull-system), zapobiegającej powstawaniu zbędnych zapasów i wytwarzaniu niepotrzebnych produktów.

Faza dystrybucji

Przedmiotem logistyki dystrybucji jest fizyczne przemieszczanie wyrobów gotowych od producenta do nabywcy. Zakres procesów dystrybucyjnych jest bardzo szeroki. Obejmuje między innymi:

• zamawianie towarów,

• kształtowanie ich zapasów,

• magazynowanie,

• transport,

• pakowanie.

Logistyka dystrybucji ma na celu zapewnienie, by właściwy produkt dostarczony został we właściwym czasie, w odpowiedniej ilości, nie uszkodzony, do odpowiedniego nabywcy. Ta odpowiedzialność logistyki dystrybucji sprawia, że odgrywa ona kluczową rolę w utrzymaniu odpowiedniego poziomu obsługi klienta, poprzez zapewnienie szybkiego czasu realizacji zamówień oraz rzetelności i elastyczności dostaw.

Z punktu widzenia logistyki dystrybucji, w systemie zarządzania przepływem strumieni rzeczowych w przedsiębiorstwie powinny być uwzględnione zarządzanie popytem oraz harmonogram zbytu. W zarządzaniu popytem należy wykorzystywać zamówienia klientów w planowaniu potrzeb, zmniejszając w ten sposób ryzyko popełnienia błędów we własnych zamówieniach. Natomiast celem unikania kosztownych zmian w planach produkcji istotne jest tworzenie dobrych harmonogramów zbytu. Oznacza to, że realizacja zamówień klientów i jej kontrola odbywają się w wąskich przedziałach czasu. Obecnie na porządku dziennym jest potwierdzanie nawet godzinowych terminów dostaw. Istotą rozwiązań logistycznych w przedsiębiorstwie produkcyjnym jest zapewnienie sprawnego przepływu strumienia materiałowego poprzez wszystkie fazy tego przepływu, poprzez strefy zaopatrzenia, produkcji i zbytu. Należy przy tym uwzględnić optymalizację przepływu, czyli zapewnienie najbardziej racjonalnych kanałów tego przepływu oraz odpowiedniej jego szybkości, jak również potrzebę ciągłego wykrywania i eliminowania wszystkich przyczyn utrudniających bądź hamujących przepływ. Dzięki temu wzrasta jego tempo, zwiększa się rotacja środków obrotowych, co bezpośrednio wpływa na wyniki finansowe przedsiębiorstwa.

Proces planowania logistycznego

Proces planowania rozpoczyna się od sektora minimum, czyli od planu zbytu. Jednak jego realizacja, a przede wszystkim przepływ materiałowy, zaczyna się od zakupu, a więc "obsługi wejścia" procesu logistycznego przedsiębiorstwa. Błędy i opóźnienia popełnione w tym obszarze działania firmy rzutują w sposób bezpośredni na pozostałe procesy związane z przepływem materiałowym. Dlatego tak dużo uwagi należy poświęcić właściwej organizacji procesu zaopatrzenia od strony logistycznej.

Proces planowanie jest niezmiernie ważny ponieważ cele w ten sposób ustalane organizują zasięg działania przedsiębiorstwa zasięg ich planów.

Do zasad procesu planowania należą:

1. Cele koncentrują działanie kierowników każdego szczebla

2. Plany stanowią mapę dla działań ,czyli plany operacyjne wynikają ze strategicznych

3. Planowanie jest systematyczne i zorientowane na przyszłość

4. plany operacyjne zmieniają strategie w harmonogramy

Etapy procesu planowania:

1. Ustalanie celów

2. Ocena sytuacji, czyli ocena szans i zagrożeń, słabych i mocnych stron

3. Ustalenie procedury

4. Ustalenie harmonogramów

5. Przypisanie odpowiedzialności

6. Sprawdzenie planu z punktu widzenia wykonalności i kosztów

Harmonogramy:

1. Etapowy- po zakończeniu jednego zadania rozpoczynamy wykonywanie następnego

2. Zazębiający- poszczególne zadania, działania nakładają się na siebie

Sieciowy-połączenie dwóch powyższych harmonogramów. Wykorzystywane są do dużych skomplikowanych przedsięwzięć

5. Zasilenie materiałami w przedsiębiorstwie
Zakłady Przetwórstwa Owocowego Smakuś są uzależnione od kilku źródeł dostaw. Surowce takie jak barwniki, konserwanty, zagęszczacze, koncentraty są dostarczane przez hurtownię tych materiałów. Materiały takie jak środki higieniczne dostarcza nam firma zlokalizowana w Warszawie. Z kolei w maszyny i urządzenia stosowane w przemyśle przetwórczym zaopatruje nas również firma z Warszawy.
Przy wyborze dostawców kierownik działu zaopatrzenia kierował się następującymi kryteriami wyboru, a mianowicie ceną, jakością, niezawodnością, kondycją finansową, terminami realizacji zleceń, lokalizacją oraz kosztami transportu.
Kierownik do spraw zaopatrzenia korzysta z czterech podstawowych metod przy określaniu cen oferowanych przez potencjalnych dostawców: z analizy rynków towarowych, z katalogu z cenami, z ofert cenowych i negocjacji.
Odnosząc się do jakości specjalista do spraw zaopatrzenia porównuje faktyczną jakość produktu przesłanego przez dostawcę z wymaganiami użytkownika. Dodatkowo zwraca uwagę na takie czynniki jak: okres użytkowania produktu, łatwość jego naprawy, wymagania związane z konserwacją, łatwość w użyciu i niezawodność.
Odnosząc się do niezawodności w/w specjalista wymaga od kontrahentów firmy regularnych i terminowych dostaw. Brany jest również pod uwagę okres gwarancji przyznawany przez dostawcę oraz stosowana przez niego procedura reklamacyjna.
Ważnym czynnikiem branym pod uwagę jest również kondycja finansowa dostawców. Kryterium to miało szczególne zastosowanie w firmie przy zakupie usług transportowych od przewoźników samochodowych, gdyż w tej branży notuje się względnie dużo przypadków bankructwa.
Ze względu na charakter działalności firmy lokalizacja dostawców ma kluczowe znaczenie. W związku z tym ZPO Smakuś, dbając o odpowiednie warunki transportu, wybrał dostawców znajdujących się w najbliższym regonie prowadzenia działalności. Pozostali dostawcy są również zlokalizowani niedaleko przedsiębiorstwa, przez co możliwe jest obniżenie kosztów transportu oraz dostarczanie surowców w razie nagłego wzrostu popytu na produkty firmy.
Wybór dostawców dostarczających podstawowe surowce i materiały opiera się na metodzie punktowej.
W tej metodzie wyróżnia się następujące metody postępowania:
• Określenie podstawowych kryteriów wyboru, a wśród nich - pewnych cech mierzalnych (cena, jakość, terminy dostaw, dodatkowe usługi) - parametrów
• Ustalenie zasad punktacji w odniesieniu do poszczególnych kryteriów i ich cech mierzalnych
• Wprowadzenie wag dla poszczególnych kryteriów i parametrów, ponieważ mogą one mieć różne znaczenie dla przedsiębiorstwa
• Obliczenie liczby punktów uzyskanych przez poszczególnych dostawców
• Wybór dostawcy
Określanie wielkości zamówień
Zamówienia na surowce typu barwniki, konserwanty, zagęszczacze, środki higieniczne, itp. składane są raz w miesiącu. W przemyśle przetwórstwa owocowo-warzywnego występują wahania sezonowe dotyczące zapotrzebowania na artykuły służące do produkcji. Dlatego też konieczne jest zaopatrzenie się w środki produkcji w okresie letnie i jesiennym. W okresach przedświątecznych notuje się pewną zwyżkę popytu na nasze produkty. W tych okresach może się zwiększyć zapotrzebowanie spółki na podstawowe surowce przeznaczone do produkcji.
Dzienne zapotrzebowanie na podstawowy środek produkcji wynosi około 1000 kg owoców i warzyw w ośmiogodzinnym cyklu pracy, a w okresach przedświątecznych około 1400 kg. Zużycie pozostałych środków produkcji kształtują się miej więcej na równym poziomie, gdyż takie surowce jak konserwanty stosowane są w niezbyt dużych ilościach. Natomiast wszelkie podzespoły mechaniczne maszyn i urządzeń pracujących na hali produkcyjnej są zamawiane doraźnie w razie wystąpienia awarii lub nieoczekiwanego, czy szybszego niż przeciętne zużycia. Środki czystości są wykorzystywane w jednakowym stopniu, gdyż wszelkie zabiegi higieniczne są wykonywane w ściśle określonych terminach.

Logistyka transportu

Transport jest podstawowym czynnikiem fazy rzeczywistego ruchu w łańcuchu zaopatrzenia i w powiązaniu z produkcją oraz obrotem towarowym stanowi integralną część koncepcji logistycznej. Jego rola sprowadza się do bezpośredniego udziału w realizacji podstawowego celu, czyli optymalizacji wykorzystania zasobów czynników wytwórczych.

Analizując charakter potrzeb przewozowych należy mieć na uwadze, że każda z nich generuje decyzje wyboru określonego rodzaju transportu, określonego przewoźnika, określonej drogi przewozu i określonego sposobu przewozu, generujące różne koszty i warunki wykonania dostawy. Wynika to z faktu, iż każda potrzeba jest związana z konkretnym towarem wymagającym określonego przemieszczenia w konkretnym czasie i miejscu.

Decydent logistyczny, przystępując do optymalizacji procesu transportu, musi rozpatrzyć - przestrzenne położenie punktu za- i wyładowczego (odległość między nimi), ich położenie względem istniejącej sieci dróg, czas i koszt dostawy, mając jednocześnie na uwadze ilość i podatność transportową przemieszczanych produktów.

Można przyjąć, że charakter potrzeb przewozowych zależy od:

• podatności transportowej przemieszczanych ładunków,

• odległości dzielącej punkty wysyłki i odbioru,

• charakteru potrzeby pierwotnej wywołującej daną potrzebę przewozową.

Przez podatność transportową ładunku należy rozumieć stopień odporności na warunki i skutki transportu, zależy od obiektywnych jego cech. Cechy oraz właściwości produktów muszą być szczegółowo rozpoznane i określone przez decydenta logistycznego. Wpływają one na formułowanie konkretnych postulatów pod adresem przewoźnika, jak również zleceniodawcy, zmierzających do usunięcia ewentualnych zagrożeń dla samych ładunków, jak i otoczenia (środowiska). Do charakterystyk ładunku można zaliczyć podatność: naturalną, techniczną i ekonomiczną.

Naturalna podatność transportów jest definiowana jako odporność ładunków na warunki i skutki przemieszczania wynikające z fizycznych, chemicznych oraz biologicznych cech i właściwości przewożonych towarów. Decydują one o:

• wrażliwości na czas transportu,

• wrażliwości na uszkodzenia powodowane oddziaływaniem czynników mechanicznych w czasie przewozu,

• wrażliwości na oddziaływanie czynników atmosferycznych (wilgoć, temperaturę i światło),

• szkodliwości dla zdrowia ludzkiego,

• możliwości uszkodzenia lub zniszczenia innych przedmiotów stykających się z ładunkiem lub znajdujących się w jego sąsiedztwie,

• podatności na wchłanianie obcych lub wydzielenie własnych zapachów,

• podatności na rozsypywanie, rozlewanie i ulatnianie,

• łatwopalności, podatności na samozapalenie lub wybuch.

Techniczna podatność transportowa świadczy o odporności na warunki i ewentualne skutki przemieszczania produktów, wynikające z ich gabarytów, kształtu, masy. Charakter tych cech implikuje określone wymagania względem techniki przewozowej lub procesu za- i wyładunkowego, szczególnie przy znacznej powtarzalności przewozowej.

Ekonomiczna podatność transportowa ładunków jest określana przez wartość przewożonych produktów. Większa ich wartość wpływa na zmniejszenie podatności ekonomicznej, gdyż wymagają specjalnej troski w czasie przewozu.

Właściwości określone w podatności transportowej wpływają bezpośrednio na wybór sposobu przemieszczania produktów - przewoźnika. Wynikać z nich może:

• ograniczenia dopuszczalnego czasu trwania przewozu (np. ze względu na trwałość produktów, zapewnienie ciągłości zaopatrywania),

• narzucenie specjalnych wymagań na środki transportowe (np. cysterny, kontenery, niskopodwoziowe naczepy, pożądana ładowność),

• jakość i infrastruktura techniczna dróg (np. szerokość drogi, wytrzymałość mostów, wysokość wiaduktów),

• przebieg przestrzenny trasy przewozu (konieczność uwzględnienia otoczenia bliższego trasy, np. ze względu na bezpieczeństwo ludzi).

Innym czynnikiem determinującym potrzeby przewozowe przedsiębiorstw jest charakter wywołujących je potrzeb pierwotnych. Zapotrzebowanie na usługi przewozowe wynika z konkretnych działań przedsiębiorstw, w ramach prowadzonej przez nie działalności gospodarczej, na rzecz innych przedsiębiorstw lub ludności. Tę współzależność nazwano prawem wtórnej potrzeby przewozowej. Oznacza to, że każde przemieszczenie ładunków i ludzi ma jakieś znaczenie gospodarcze lub społeczne, wynikające z różnych czynników oraz spowodowane różnymi przyczynami pierwotnymi. Decydent powinien uwzględnić je przy podejmowaniu decyzji.

Przewoźnik to podmiot posiadający techniczne środki przewozowe i zajmujący się świadczeniem usług przewozowych. Typowymi przykładami przewoźników są: Polskie Koleje Państwowe, Polskie linie Lotnicze "LOT" lub przedsiębiorstwa usług transportowych. Zbiór jednolitego rodzaju technicznych środków przewozowych stanowi gałąź transportu. Stąd wyodrębniamy transport: kolejowy, samochodowy, morski, śródlądowy, lotniczy, przesyłowy.

Efektywny koszt transportu - koszt obsługi transportowej (transport własny) lub cena (transport obcy). Na koszt efektywny mają wpływ:

• odległość i czas przewozu,

• podatność przewozowa ładunku,

• rodzaj środka transportu i wykorzystanie jego ładowności,

• koszty załadunku i wyładunku,

• koszty spedycyjne (rodzaj przedsiębiorstwa, ubezpieczenia, narzuty, opakowanie, składowanie, płace, konwój, ubytki itp.).

Alternatywny koszt transportu to koszty, straty lub dochody zależne od działalności transportu i związane z wyborem określonego sposobu realizacji przewozu. Są to koszty powstałe w przedsiębiorstwach obsługiwanych przez transport.

Koszt jednostkowy transportu to rozłożenie efektywnego kosztu transportu na jednostkę pracy przewozowej, np. tono kilometr, tono mila.

Cena usługi transportowej zawiera wszystkie elementy wchodzące w skład procesu transportowego, a mianowicie: koszt transportu, przeładunku, koszty spedycyjne i inne koszty pomocnicze. Cenę usługi transportowej ustala się umownie lub wg stawek taryfowych.

Cena umowna jest ustalana drogą negocjacji między zleceniodawcą i przewoźnikiem. Ustala się przy tym zakres wykonywanej usługi, warunki wykonywania i wysokość ceny.

Taryfy przewozowe są zbiorem cen za usługi przewozowo - spedycyjne oraz przepisów określających ich stosowanie i obliczania. Taryfa traktowana jest jako oferta przewoźnika dotycząca zarówno ceny, jak i warunków oraz sposobu realizacji usługi. W zależności od systemu budowy stawek taryfowych rozróżnia się:

• taryfy naturalne, w których podstawę kształtowania stawek stanowią jednostki ciężaru, objętości, sztuki lub inne jednostki miary towaru,

• taryfy wartościowe gdzie wysokość stawek jest zróżnicowana w zależności od wartości ładunku,

• taryfy mieszane, będące połączeniem w/w systemów.

Rodzaje transportu:

• Transport kolejowy

• Transport samochodowy

• Transport rurociągowy

• Transport lotniczy

• Żegluga śródlądowa i morska

Przykłady:

Zakład Przetwórstwa Owocowego Smakuś s.c. w swoim taborze transportowym posiada:
• Dwa samochody osobowe marki Honda Acord przeznaczone do dyspozycji najwyższego szczebla kierownictwa
• Samochód osobowy marki Honda Civic przeznaczone do użytku przedstawiciela handlowego
• Trzy samochody marki Ford Tranzit przeznaczone do lokalnej dystrybucji towarów
• Trzy wózki widłowe do transportu wewnątrzzakładowego
• Urządzenia ręczne przeznaczone do transportu niewielkiej liczby towarów
Przedsiębiorstwo zlokalizowane jest przy drodze asfaltowej, umożliwiającej dojazd zainteresowanych dostawców jak i odbiorców do siedziby spółki bez względu na warunki atmosferyczne, a teren zakładu przeznaczony do manewrowania środków transportu wyłożony jest kostką brukową.
Infrastruktura magazynowa i manipulacyjna
Przedsiębiorstwo posiada magazyn i chłodnię. Magazynem jest zamknięty i podzielony na określone części. Przechowywane w nim są wszystkie surowce niezbędne w procesie produkcyjnym. Jego konstrukcja oparta jest na ścianach wykonanych z pustaka żużlowego, odizolowanych termicznie za pomocą styropianu oraz dachu pokrytego blachą trapezową. W części służącej do przechowywania środków czystości zainstalowane zostały odpowiednie kratki ściekowe a ściany pokryte zostały płytkami ceramicznymi. Łączna powierzchnia tego magazynu wynosi 150 m2, z czego około dwóch trzecich stanowi powierzchnia składowa. Chłodnia należy do grupy magazynów specjalnych. Przechowujemy w nim owoce i warzywa przeznaczone do produkcji. Jego konstrukcja, podobnie jak poprzedniego magazynu oparta jest na ścianach wykonanych z pustaka żużlowego, odizolowanych termicznie za pomocą styropianu oraz dachu pokrytego blachą trapezową. Dodatkowo na ścianach zewnętrznych zainstalowane są agregaty utrzymujące odpowiednią temperaturę. Całkowita powierzchnia chłodni wynosi 200m2. Wszystkie ściany w magazynach specjalnych wyłożone są płytkami ceramicznymi. Poza tym magazyn i chłodnia wyposażone są w system wentylacyjny oraz urządzenia przeciwpożarowe.
Infrastruktura informatyczna
Przedsiębiorstwo posiada wewnątrzzakładową sieć komputerową, założoną, serwisowaną i administrowaną przez Matrix S.A. Systemy Informatyczne, mieszczącą się w Siedlcach przy ulicy Sienkiewicza 15. Jest ona niezbędnym elementem efektywnego funkcjonowania procesów logistycznych przedsiębiorstwa. System informatyczny ZPO Smakuś w znacznym stopniu ułatwia działanie znaczącej części funkcji realizowanych w firmie. Należy do nich zaliczyć: prowadzenie ewidencji i rozrachunków, obejmujące między innymi dokumentację dotyczącą dostawców i odbiorców, umów, zamówień i dostaw, sprzedaży wyrobów i kosztów oraz wspomaganie działalności operacyjnej przez szybkie przesyłanie informacji w poziomie( klient - punkt sprzedaży) i w pionie ( zakład produkcyjny - regionalne centra dystrybucji). Sieć informatyczna składa się z 5 jednostek połączonych ze sobą w sposób równorzędny. Umożliwia ona korzystanie za pomocą każdego przyłączonego komputera ze wszystkich urządzeń w sieci, a tym samym dostęp do danych zapisanych na twardych dyskach każdego z przyłączonych komputerów. W przedsiębiorstwie używane są programy komputerowe ułatwiające prowadzenie finansów i księgowości oraz zarządzanie kadrami, dystrybucję i gospodarkę materiałową. Dodatkowo do użytku przedstawicieli handlowych zakupione zostały dwa komputery. Dostęp do Internetu również wspomaga realizacją podstawowych funkcji logistycznych, dotyczących w szczególności transportu, magazynowania, podtrzymywania procesów informacyjno - decyzyjnych (utrzymywanie kontaktów w trybie on-line między dostawcą a odbiorcą), utrzymywania zapasów, procesu zamawiania dostaw, obsługi klienta.
Infrastruktura produkcyjna
ZPO „Smakuś” posiada w sumie 4 linii produkcyjne. Pierwsza z nich zlokalizowana jest w pierwszym ogniwie procesu produkcyjnego. Linia produkcyjna składa się z dwóch części, a mianowicie z czyszczenia owoców i ich przetwarzania. W pierwszej z nich występują po sobie następujące etapy: czyszczenie i sortowanie. Natomiast w drugiej z nich można wyróżnić następujące stanowiska: robienie z owoców przecierów, tworzenie soków na bazie naturalnej wody źródlanej. Uboczne artykuły przeznaczone są na sprzedaż rolnikom jako pasze i kompost. Ostatnim etapem jest pakowanie soków w odpowiednie kartony i butelki o określonej pojemności.
Infrastruktura zbytu
W firmie wyodrębniona jest jednostka odpowiedzialna za działania związane z dystrybucją wyrobów spółki. Zakład Przetwórstwa Owocowego „Smakuś” posiada punkty zbytu do których można zaliczyć regionalne centra dystrybucji oraz sklepy. Dodatkowo korzystamy także z obcych punktów dystrybucji naszych wyrobów, jakimi są hurtownie i detaliczne sklepy spożywcze.
W sektorze produkcji soków istnieje dość duża konkurencja. Do najważniejszych konkurentów w tej dziedzinie gospodarki i obszarze naszego działania trzeba zaliczyć: Hortex, Kubuś, Tymbark, Siódme niebo, Fortuna.

4

Strategia

badań i

rozwoju

Strategia

finansowa

Strategia

marketingowa

Strategia

logistyczna

Strategia

produkcji

Podsystem planowania

- planowanie produkcji

- planowanie potrzeb materiałowych

- planowanie zaopatrzenia

- planowanie zapasów

- planowanie ekspedycji

Podsystem decyzyjny

- opracowanie zamówień

- decyzje niecelowe

- sterowanie zamówieniami

- sterowanie zapasami

- sterowanie przepływem materiałów

- sterowanie ekspedycją

Podsystem wykonawczy

- magazynowanie

- przygotowanie

- transport

- opakowanie

- ekspedycja

Ogniwa systemu logistycznego

- lokalizacja magazynów

- zarządzanie operacyjne

- zarządzanie zapasami

- logistyczny system informacyjny

- obsługa zapasów

- transport

- metody kontroli i planowania

- organizacja

Prezes

Logistyka

Dział techniczny

Dział produkcji

Dział finansowo-księgowy

Dział marketingu i sprzedaży

Personel

Dyr. firmy

Z-ca dyr. ds. finansowych

Z-ca dyr. ds. organizacyjnych

Z-ca dyr. ds. logistyki

Z-ca dyr. ds. marketingu

Menadżer ds. przygotowania dostaw

Menadżer ds. magazynowania i obsługi zapasów

Menadżer ds. procesu zamówienia i usług logistycznych

Menadżer ds. planu produkcji i zapasów

Menadżer ds. transportu i obsługo jednostki ładunkowej

Dyr. naczelny

Sztab konsultacyjny

Finanse

Wydział A

Logistyka

Wydział B

Standaryzacja produkcji i usług

- określenie życzeń i potrzeb klienta

- projekt produktu czy usługi

- prognoza sprzedaży

- zarządzanie jakością

- tworzenie logistycznego systemu inf.

Działalność transportowa

- wybór gałęzi transportu

- wybór technologii przewozu

- rozkład jazdy

- wyposażenie

- koszty transportu

Zarządzanie zapasami

- wybór lokalizacji baz magazynowych

- liczby i wielkość magazynów

- liczba pozycji asortymentów

- rotacja zapasów

- poziom zapasow bezpiecznych

Proces zamówień

- wybór liczby dostawców

- otwarcie i przyjęcie zamówień

- określenie form zamówień

- przygotowanie zamówień

- realizacja zamówień

Systemy informatyczne

- gromadzenia informacji

- przetwarzanie informacji

- systemy doradcze

- sieci rozległe

- systemy ekspercki

Współpraca z produkcją

- tworzenie partii dostaw

- rodzaj i czas przygotowania wysyłek

- opakowania transportowe

- dyspozycja ruchem pojazdów

- jednostki ładunkowe

Magazynowanie i obsługa zapasów

- wyznaczenie pow. magazynu

- rozmieszczenie zapasów w magazynie

- wyposażenie magazynów

- oznakowanie miejsc magazy.

- kompletacja i dekompletacja

Zaopatrzenie

- kierunek dostawy

- wielkość zakupów

- źródła zakupów

- wielkość powtarzalnych zakupów

- częstotliwość dostaw

Źródła wydobycia środków

Zasoby ludzkie

Zasoby finansowe

Zasoby informacji

Orientacja marketingowa - przewaga konkurencji

Skuteczna obsługa klienta

Użyteczność czasu i miejsca

Marka produktu

Zakres działania logistyki

• obsługa klienta - lokalizacja fabryk i magazynów

• planowanie popytu - dostawcy

• kontakt z ogniwem dystrybucji - projektowanie opakowań

• obsługa zapasów - zagospodarowanie odpadów

• kontrola zapasów - obsługa zwrotów towaru

• proces zamówień - transport

• obsługa serwisowa - magazynowanie

Surowce pół- wyroby

Produkty gotowe

Logistyka globalna

Eurologistyka

Makrologistyka

Mezologistyka

Mikrologistyka

---