opracowane pytania kolokwium polityka spoleczna, Ekonomia, 1ROK, Polityka społeczna

Pytania na kolokwium z Polityki społecznej (rok akad. 2007/2008).

Zestaw 1

Co to jest polityka społeczna?

Polityka społeczna - przyjęty i realizowany przez władzę publiczną i organizacje pozarządowe zespół długofalowych działań na rzecz zaspokajania potrzeb i rozwiązywania problemów społecznych. Polityka społeczna to również dziedzina nauk społecznych zajmująca się teorią polityki społecznej. Nauka o polityce społecznej znajduje zastosowanie przy konstruowaniu programów gospodarczych i społecznych partii politycznych a wyborcy oczekują ich realizacji w zgodzie z deklaracjami przedwyborczymi.

Polityka społeczna jest to pewien zespół działań w państwie/ jest nauką i dziedziną wiedzy. Jest to suma działań na rzecz postępu społecznego.
2. Przez politykę społeczną należy rozumieć celowe oddziaływanie państwa, samorządów i organizacji pozapaństwowych na istniejący układ stosunków społecznych, zmierzająca do poprawy warunków życia i pracy, ograniczania nierówności społecznych oraz podnoszenia ogólnego poziomu kultury życia.
3. Celem polityki społecznej jest zaspakajanie podstawowych potrzeb ludzkich.
Potrzeby ludzkie rozgraniczamy na materialne (mieszkanie, sen, zdrowie, praca) i niematerialne, duchowe (zrozumienie, akceptacja, miłość, tolerancja, bezpieczeństwo).

Międzynarodowe (globalne) uwarunkowania polityki społecznej. Wymień i scharakteryzuj ich rolę.

1. Powszechna Deklaracja Praw Człowieka - 1948 - ONZ - nie jest wiążący dla członków
2. Międzynarodowy Pakt Praw Gospodarczych, Społ i Kulturalnych - 1966 - ONZ - obowiązkowe
3. Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych - 1966 - obowiązkowe - ONZ
4. Europejska Konwencja O Ochronie Praw Człowieka i Podst. Wolności - 1950 - Rada Europy
5. Deklaracja O Postępie Społ i Rozwoju - ONZ - 1969
6. Europejska Karta Społ - 1965 - Rada Europy
7. Karta Socjalna Wspólnoty Europejskiej - 1989 - UE
8. Konwencje Międzynarodowej org. Pracy - 1944 - MOP
9. Karta Praw Rodziny - 1983 - Watykan
10. Konwencja praw Dziecka - ONZ - 1989
11. Dokumenty Konferencji Bezpieczeństwa I Współpracy w Europie

Krajowe podmioty polityki społecznej.

a) państwowe
- podmioty kształtujące politykę społeczną (instytucje decydujące, jak społeczeństwo ma się wykształtować); Sejm, Senat, prezydent. Sejm stanowi prawo, uchwala ustawy i budżet. Senat i prezydent mają wpływ na kształt uchwał
- podmioty kształtujące i realizujące politykę społeczną; rada ministrów i poszczególni ministrowie (kultury, zdrowia, edukacji narodowej, itd.)
- podmioty realizujące politykę społeczną; zakłady pracy- realizujące cele produkcyjne (statutowe) i pozaprodukcyjne (niestatutowe)
- podmioty kontrolne polityki społecznej (kontrolujące działania w sferze polityki społecznej); NIK (Najwyższa Izba Kontroli), PIP (Państwowa Inspekcja Pracy), PIS (Państwowa Inspekcja Sanitarna)
- podmioty sądowe polityki społecznej; Trybunał Konstytucyjny (bada zgodność aktów prawnych), sądy pracy (zajmują się procesami na płaszczyźnie pracodawca- pracownik), sądy rodzinne i opiekuńcze (zajmują się sprawami rodzinnymi)

Organizacje pozarządowe jako podmioty polityki społecznej.

- partie polityczne; ich celem jest zdobycie władzy)
- związki zawodowe; ochrona interesów ekonomicznych i socjalnych swoich związkowców
- samorządy; terytorialny, izby (samorządy poszczególnych grup zawodowych, np. izba adwokacka, pielęgniarska)
- zakłady pracy niepaństwowe
- organizacje społeczne (organizacje non profi)

Instrumenty polityki społecznej.

1.administracyjno-prawne (nakazy, zakazy - mało skuteczne) np.
-akty prawne promujące prod. oraz sprzedaż środków antykoncepcyjnych (bądź zakazujące)
-wprowadzenie zakazu lub ogr. zgody na aborcję
-określenie minimalnego wieku zawarcia małżeństwa
-akty prawne określające możliwości i warunki uzyskania rozwodu
-ochrona prawna kobiety ciężarnej
-rozw. prawne z zakresu prawa do przerw w pracy w związku z dzieckiem (urlop macierzyński, opiekuńczy, wychowawczy)
2.ekonomiczne (jeżeli mają być skuteczne to trzeba zbadać wrażliwość na nie) np.
-wysokość zasiłku macierzyńskiego
-zasiłki rodzinne na dzieci
-zasiłki z tytułu urodzenia dziecka
-zasiłki wychowawcze i warunki ich przyznawania
-ulgi na rzecz rodzin wielodzietnych
-dofinansowanie żłobków, przedszkoli
-zasiłki na dzieci chore i kalekie
-preferencje mieszkaniowe dla rodzin wielodzietnych
-stypendia dla dzieci i młodzieży
3.wychowawcze np.
-zabieganie o wyższy prestiż społ macierzyństwa i rodziny wielodzietnej
-prowadzenie wychowania seksualnego w ramach zajęć szkolnych
-dostęp do literatury z dziedziny życia w rodzinie

Państwo jako główny podmiot polityki społecznej.

Polityka społeczna jest to działalność państwa i innych organizacji w dziedzinie kształtowania warunków życia i pracy ludności oraz warunków społecznych mających na celu m.in. zapewnienie bezpieczeństwa socjalnego, zaspokojenia potrzeb wyższego rzędu i zapewnienie ładu społecznego. Składają się na nią ustrój państwa, szkolnictwo, ochrona zdrowia, opieka społeczna, polityka rodzinna, ekologia, psychologia społeczna, jednym słowem wszystkie dziedziny związane z człowiekiem. Określa ona pozostałe kategorie polityki państwa.

Obowiązek prowadzenia przez władze państwowe polityki społecznej wynika z zapisów Konstytucji RP. W najbardziej ogólny sposób regułę tę formułuje art. 2, który stanowi, że Rzeczpospolita Polska jest państwem „urzeczywistniającym zasady sprawiedliwości społecznej”. Poszczególne przepisy ustawy zasadniczej konkretyzują ten zapis. Polityka społeczna nie jest domeną tylko jednego resortu, ale realizuje ją cały rząd, a także inne niż resort pracy i zabezpieczenia społecznego, takie jak edukacji, kultury, rolnictwa, polityki regionalnej, zdrowia.

Pod pojęciem polityki społecznej rozumiemy wszystkie organy , instytucje i organizacje, których zadaniem jest kształtowanie zasad polityki społecznej i realizacja tych celów. Głównym podmiotem polityki społecznej jest władza publiczna , w tym szczególnie państwo. Władza ustawodawcza określa ramy prawne dla polityki społecznej, jej główne cele i sposób finansowania , władza wykonawcza wypełnia te ramy przez powoływanie do życia odpowiednich struktur organizacyjnych organizacyjnych zasila je w środki materialne.

W XX wieku obserwujemy stopniowe poszerzanie funkcji państwa. Coraz wyraźniej rysuje się potrzeba wyodrębnienia także funkcji społecznej. Istotą tej funkcji jest realizowanie postępu społecznego. W ramach tej funkcji państwa rozwinięte ekonomicznie realizują przede wszystkim następujące cele i zadania w tym zakresie :

ustalają cele postępu społecznego, sposób ich realizowania, określają w konstytucjach i ustawach zadania i sposoby ich realizacji; ustalają także zakres włączenia się do działań międzynarodowych;
tworzą organy administracji państwowej odpowiedzialne za realizację przewidzianych przez prawo uprawnień społecznych obywateli i za urzeczywistnienie celów postępu społecznego;
wydają szczegółowe przepisy prawne w ramach ustawodawstwa społecznego;
wydają na cele społeczne sumy z budżetu państwa, ustalają zasady gromadzenia i wydatkowania środków przez inne podmioty państwowe; kształtują i określają zasady funkcjonowania urządzeń infrastruktury społecznej.

Do grupy podmiotów społecznych w ramach państwa zaliczymy tylko takie jednostki, które jako główne zadanie realizują cele społeczne.

Uwarunkowania ekonomiczne polityki społecznej.

Polityka ekonomiczna a polityka społeczna.

- Istnieje ścisła współzależność między polityką społeczną a polityką gospodarczą. Można nawet mówić o sprzężeniu zwrotnym między polityką społeczną a polityką gospodarczą.

- polityka gospodarcza organizuje środki służące reprodukcji społecznej i polityce społecznej

- polityka społeczna te środki dzieli, a przez to przyczynia się jednocześnie do ich pomnażania w sferze gospodarczej (np kwalifikacje i wypoczynek a wzrost wydajności pracy).

Wzrost gospodarczy poprzez zwiększanie majątku i dostarczanie dóbr konsumpcyjnych jest materialną podstawą rozwoju społecznego.

Pod pojęciem wzrost gospodarczy należy rozumieć proces stałego zwiększania się wielkości gospodarczych, dotyczących przede wszystkim sił wytwórczych(środków produkcji i siły roboczej), dochodu narodowego i konsumpcji społeczeństwa. W określeniu tym zawarto elementy warunkujące wzrost gospodarczy(siły wytwórcze), miernik oceny wzrostu gospodarczego(dochód narodowy) oraz cel tego wzrostu(zwiększenie konsumpcji społeczeństwa). W związku z tym można powiedzieć, że wzrost gospodarczy zawiera rzeczowe elementy, które umożliwiają rozwój społeczny.

Rozwój społeczny jest ściśle powiązany ze wzrostem gospodarczym, z tym że wzrost gospodarczy powinien być podporządkowany celom rozwoju społecznego.

Wymień możliwe relacje pomiędzy polityką ekonomiczną a polityka społeczną.

- Istnieje ścisła współzależność między polityką społeczną a polityką gospodarczą. Można nawet mówić o sprzężeniu zwrotnym między polityką społeczną a polityką gospodarczą.
- polityka gospodarcza organizuje środki służące reprodukcji społecznej i polityce społecznej
- polityka społeczna te środki dzieli, a przez to przyczynia się jednocześnie do ich pomnażania w sferze gospodarczej (n p kwalifikacje i wypoczynek a wzrost wydajności pracy).

Scharakteryzuj demograficzne uwarunkowania polityki społecznej.

Uwarunkowania demograficzne Polski powodują, że obecnie jesteśmy świadkami

wchodzenia na rynek pracy znacznych liczebnie roczników wyżu demograficznego oraz

intensywnym procesem starzenia się ludności, w tym również populacji osób pracujących.

Wpływa to na zwiększenie nierównowagi na rynku pracy poprzez wzrost liczby młodzieży pozostającej bez pracy i nasilanie się trudności ze znalezieniem dobrze płatnej pracy w kraju przez osoby w starszych grupach wieku produkcyjnego. Powyższe uwarunkowania wpływają na efektywność wykorzystania zasobów siły roboczej, co następnie oddziałuje negatywnie na konkurencyjność całej gospodarki Polski oraz przyczynia się do nasilonych procesów migracji zewnętrznych do innych krajów Unii Europejskiej.

Zmiana sytuacji demograficznej Polski z całą pewnością będzie pociągnie za sobą

określone (dodajmy; negatywne) skutki społeczno -ekonomiczne. Przykładowo mniejsza

liczebność młodych roczników oznacza mniejsze obciążenie systemu edukacji, a następnie także rynku pracy. Ale oznacza to jednocześnie zmniejszenie potencjału populacji osób młodych, które często cechują się lepszym stanem zdrowia, większą mobilnością edukacyjną, zawodową i przestrzenną, z którym mamy do czynienia obecnie. Z drugiej strony starzenie się ludności w wieku produkcyjnym oznacza konieczność prowadzenia odpowiedniej polityki w zakresie aktywizacji do podtrzymywania aktywności zawodowej i społecznej w ludności w wieku poprodukcyjnym. Jak widać w każdym wypadku potrzebna jest dbałość o równowagę generacyjną na rynku pracy58.

Wzrost liczby osób starszych spowoduje zwiększenie obciążenia systemów:

zabezpieczenia społecznego (emerytalno-rentowego, jak również pomocy społecznej) i

świadczeń zdrowotnych, z którą to sytuacją bez przedłużenia okresu aktywności zawodowej mogą sobie te systemy nie por adzić59. Jednocześnie zwiększy się zapotrzebowanie na usługi opiekuńcze, tym bardziej że wzrastająca mobilność zawodowa, niemal masowa emigracja zarobkowa w połączeniu ze zmniejszaniem się liczby członków rodzin i obserwowany od jakiegoś czasu zanik opiekuńczych funkcji rodziny mogą w znacznym stopniu ograniczyć możliwość pomocy i opieki nad osobami starszymi sprawowanej w ramach rodzin. Jak wiadomo potencjał ludnościowy stanowi, z jednej strony naturalną siłę rozwoju społeczno ekonomicznego przyczyniając się do tworzenia dobrobytu, z drugiej zaś pociąga za sobą różnorodne koszty związane z zaspakajaniem szeroko rozumianych potrzeb ludności. W tym kontekście efekty zachodzących przemian demograficznych polegające na gwałtownym, w stosunku do możliwości ich zaspokojenia, wzroście potrzeb społecznych mogą być i najprawdopodobniej będą, źródłem problemów w następujących dziedzinach:

 systemu edukacji,

 rynku pracy,

 systemów zabezpieczenia społecznego i ochrony zdrowia.

Edukacja, system emerytalny, służba zdrowia w kontekście polityki społecznej.

System edukacji

Struktura demograficzna stanowi czynnik, który w sposób najbardziej oczywisty

kształtuje popyt społeczny na edukację, zwłaszcza na poziomie podstawowym i

gimnazjalnym. Skutki jego oddziaływania w Polsce są szczególnie istotne z powodu

naprzemiennego występowania bardzo licznych i mniej licznych generacji ludności w

kolejnych grupach wiekowych jako konsekwencji „wyżów” i „niżów” urodzeń.

W odniesieniu do grupy dzieci w wieku nauczania w szkolnictwie podstawowym

kolejny problem stanowi zmniejszająca się ilość dzieci przypadająca na nauczyciela co

przyczynia się do wzrostu kosztów edukacji i w konsekwencji prowadzi do likwidacji wielu

placówek oświatowych. Stanowi to ogromny problem w odniesieniu do obszarów wiejskich,

ponieważ rozmieszczenie szkół na tych obszarach posiada bezpośredni wpływ na równość

szans edukacyjnych młodzieży z dużych aglomeracji, małych miast i wsi. Dokonujące się

obecnie przemiany demograficzne zagrażają równości szans edukacyjnych. By temu

przeciwdziałać należy ze szczególną troską rozważyć jakie rozmieszczenie szkół

podstawowych, gimnazjów i szkół średnich byłoby najbardziej optymalne pod względem

zapewnienia jednakowych szans kształcenia młodzieży bez względu na to, gdzie zamieszkuje.

System zabezpieczenia społecznego

Zmiana struktury wieku ludności oznacza także istotne wyzwania dla systemu

zabezpieczenia społecznego. Starzenie się społeczeństwa oznacza konieczność zwiększenia

transferów społecznych na rzecz tej grupy ludności (co wynika potrzeby wypłaty świadczeń

emerytalno - rentowych, usług zdrowotnych i opiekuńczych). Priorytetem działań powinna być

skuteczna polityka prorodzinna, polegająca na systemowym wspieraniu rodzin, tak aby mogły

one samodzielnie realizować swoje funkcje. W ten sposób można by minimalizować ryzyko

pogłębiania się depresji urodzeniowej. Wymaga to stworzenia systemu wsparcia finansowego

i pozafinansowego dla rodzin.

Kolejnym wyzwaniem stojącym przed systemem zabezpieczenia społecznego jest

sprawne funkcjonowanie zarówno systemu rehabilitacji, jak i systemu orzekania o

niezdolności do pracy tak, aby ograniczyć ryzyko bezzasadnego korzystania ze świadczeń

rentowych. Niezbędne jest też wdrożenie zmian, zmierzających do zwiększenia roli

rehabilitacji zawodowej osób niepełnosprawnych.

W związku ze wzrostem udziału osób starszych, należy stopniowo rozwijać zakres

usług skierowanych do osób starszych, pozwalających na ich aktywne starzenie się a także ich

integrację społeczną, tak aby pomóc osobom starszym zagospodarować wolny czas. W tym zakresie wiodącą rolę powinny pełnić społeczności lokalne, nie można jednak zapominać o

palącej potrzebie wyposażenia ich w niezbędne dla realizacji tego zadania fundusze. Tym

bardziej, że w ciągu minionych lat w Polsce upowszechniła się praktyka „spychania” na barki

instytucji lokalnych kolejnych zadań w sferze społecznej bez jakiegokolwiek zabezpieczenia

finansowego dla realizacji tychże zadań.

Wzrastający udział osób starszych może być też szansą na tworzenie miejsc pracy w

sektorze usług opiekuńczych, skierowanych właśnie do tej grupy osób. Jest to również

warunek niezbędny do zwiększania aktywności osób w wieku produkcyjnym - szczególnie

kobiet. Obecnie kobiety często decydują się na wcześniejsze wyjście z rynku pracy, aby

opiekować się swoimi rodzicami oraz wnukami.

System ochrony zdrowia

Rosnący odsetek starszych osób będzie miał wpływ nie tylko na system

świadczeń społecznych nadzorowanych przez państwo, ale też na rynek dóbr i usług

zakupywanych w celu zaspokajania rozmaitych potrzeb tej grupy ludzi. Wraz z wiekiem

rośnie prawdopodobieństwo pogorszenia stanu zdrowia, niepełnosprawności czy wręcz

uzależnienia od opieki. W pewnym uproszczeniu można powiedzieć, że pierwszej połowie

życia stan zdrowia populacji jest przede wszystkim zagrożony przyczynami zewnętrznymi, a

w drugiej chorobami układu krążenia i nowotworami złośliwymi, przy czym w przypadku

kobiet w średnim wieku wyraźna jest dominacja zagrożenia nowotworami.

Postępujące i przybierające na sile w ostatniej dekadzie starzenie się ludności Polski,

pociąga za sobą różnorodne koszty związane z realizacją potrzeb ludności. Zjawisko to jest

powiązane narastającą częstością chorób przewlekłych, o różnych przyczynach. Zjawiskom

tym towarzyszy zanikanie rodziny dwu, trzypokoleniowej, samotność osób w wieku

podeszłym, nieporadność fizyczna, uzależnienie od opieki otoczenia. Powyższe problemy

ludzi starszych występują na skutek niewystarczającego dostosowania opieki zdrowotnej do

ich potrzeb. Należy oczekiwać, że w przyszłości problemy te będą nasilały się z wraz z

wydłużeniem średniego wieku społeczeństwa.

W stosunku do osób, które przekroczyły 75 rok życia cele działań

profilaktyczno-prewencyjnych powinny obejmować przede wszystkim optymalne wydłużenie

okresu rzeczywistej aktywności i jak najdłuższego zachowania zdolności do samodzielnego

(niezależnego) życia, minimalizowanie skutków przewlekłych stanów chorobowych w tym

stanów terminalnych (opieka hospicyjna). Określonym w ten sposób celom powinny

towarzyszyć standardowe i specjalistyczne świadczenia i usługi zdrowotne w programach

opieki geriatrycznej.

Należy się także spodziewać zwiększonego popytu na wyroby farmaceutyczne i usługi

medyczne jako naturalnej konsekwencji starzenia się społeczeństwa. Oznacza to, że w dalszej

przyszłości potrzeba będzie jeszcze więcej lekarzy, pielęgniarek, szpitali, sanatoriów i

ośrodków opieki. Należałoby się zatem zastanowić nad zmianą systemu finansowania

wydatków związanych z ochrona zdrowia.

Rozwijać powinny się systemy opieki nad osobami starszymi, w tym

hospicjów, poza siecią szpitalną a także domów pomocy społecznej lub domów dziennego

pobytu, które nie spowodują „wykorzenienia” osób starszych z ich dotychczasowych

środowisk, co zwykle jest równoznaczne ze „społeczną śmiercią” osób starszych.

Pojęcie kwestii społecznej.

Kwestie społeczne to zjawiska i okoliczności tworzące stan napięcia społecznego, wywołujące powszechne zaniepokojenie i dążenie do rozwiązania problemu.
Kwestie społeczne:
wynikają z niedostosowania organizacji życia zbiorowego do specyficznych potrzeb społecznych i indywidualnych członków tych zbiorowości;
na skutek kumulacji niekorzystnych sytuacji prowadzą do powstania szczególnie trudnych sytuacji dla grup społecznych i całych zbiorowości;
wprowadzają zakłócenia w rozwoju społeczeństwa.

Co to jest problem społeczny?

Problem społeczny-wszelkiego rodzaju dolegliwości, zakłócenia, niedogodności występujące w życiu zbiorowym (narkomania, bezdomność, AIDS, pracoholizm, eutanazja, samobójstwo)

Wymień główne kwestie społeczne w Polsce.

podział na to, zaspokajanie jakich potrzeb jest blokowane, np.: kwestie bezrobocia, oświaty, uczestnictwa w kulturze itd.
podział na to, czyje potrzeby są blokowane („kwestie podmiotowe”), np.: kwestia imigrantów, kobiet, dzieci, osób starszych
podział na skale: kwestia lokalna, regionalna, państwowa, regionów świata, globalnej
podział ze względu na dotkliwość: kwestia umiarkowana, intensywna, krytyczna /dramatyczna

Scharakteryzuj kwestię mieszkaniową.

Mieszkanie pełni wiele społecznie ważnych funkcji, decyduje zarówno o materialnych

jak i społecznych warunkach egzystencji człowieka . I tak wśród społecznych funkcji

mieszkania można wymienić:

a) funkcję bezpieczeństwa - mieszkanie zabezpiecza swych posiadaczy przed

zagrożeniami płynącymi ze środowiska zewnętrznego (skutki złej pogody,

gwarancja bezpieczeństwa osobistego itp.)

b) funkcję ekonomiczną - ma ona dwojaki charakter, po pierwsze mieszkanie

stanowi coraz częściej miejsce działalności zarobkowej (telepraca, praca

chałupnicza, miejsce prowadzenia działalności gospodarczej), po drugie

mieszkanie jest składnikiem majątku, może stanowić lokatę kapitału,

przynosić stały dochód (mieszkania na wynajem), wreszcie może być

przedmiotem obrotu handlowego lub darowizny,

c) funkcję towarzyską - w polskich warunkach, głównie w mieszkaniu

koncentruje się życie towarzyskie; podejmuje się gości, urządza przyjęcia z

okazji ważnych uroczystości rodzinnych, etc.,

d) funkcje „pro-rodzinne” - mieszkanie zabezpiecza rodzinie warunki życia w

czystości, ułatwia dzieciom naukę szkolną, a dorosłym pracę nad własnym

rozwojem umysłowym i podnoszenie kwalifikacji, umożliwia prowadzenie

gospodarstwa domowego, stwarza warunki do wypoczynku po pracy,

uprawiania hobby albo wykonywania pracy dodatkowej,

Scharakteryzuj kwestię pracy.

Problem pracy - i to zarówno jej brak jak i wykonywanie niskopłatnej pracy, gdzie występuje nieadekwatność wysokości płac w stosunku do wykonywanej pracy,- sprzyja pauperyzacji, czyli obniżaniu się stopy życiowej jednostek, ale i całych społeczności.

Dotyczy to głównie osób o niskim poziomie wykształcenia, pracujących na stanowiskach robotniczych. Szybkość zmian następujących w strukturze gospodarczej przekracza często zdolności adaptacyjne pracowników do nowych zawodów - widzimy tu wyraźny związek między wykształceniem a popadaniem w biedę.

Innym problemem z jakim borykamy się na rynku pracy jest dyskryminacja, w tym także rasowa. O swego rodzaju dyskryminacji mogą też mówić ludzie niepełnosprawni, którzy napotykają na szereg barier utrudniających podjęcie pracy.

Zdecydowanie jednak najbardziej dotkliwym dla społeczeństwa jest problem bezrobocia, gdyż brak pracy jest czynnikiem, który mam wpływ na zaspokajanie ważnych - podstawowych potrzeb społecznych w różnych sferach życia. Prowadzi też do narastania kwestii społecznych jak: kwestia ubóstwa, edukacyjna, zdrowotna itd.

Kwestia społeczna bezrobocia
Rynek pracy to miejsce zetknięcia się podaży i popytu na pracę, a jego podstawowa funkcja polega na dążeniu do równoważenia tych elementów.
Bezrobocie - większa lub mniejsza liczba osób zdolnych do pracy i jej poszukujących nie znajduje zatrudnienia. O tym, że bezrobocie stało się kwestią społeczną świadczyła dynamika, skala i struktura tego zjawiska, jak i jego negatywne konsekwencje odczuwane coraz silniej.
Brak pracy jest czynnikiem, który mam wpływ na zaspokajanie ważnych potrzeb społecznych w różnych sferach życia. Prowadzi też do narastania kwestii społecznych jak: kwestia ubóstwa, edukacyjna, zdrowotna itd.
Bezrobocie jako kwestia społeczna - dotyczy dużych grup społecznych, jest odbierana przez tę grupę jako nieprawidłowe, zakłóca jej prawidłowy rozwój, wywołuje społeczny niepokój, jest źródłem napięć społecznych. Nie może być w pełni rozwiązane w ramach grupy przy wykorzystaniu dostępnych jej metod i możliwości, może być rozwiązane tylko drogą podjęcia szerokich działań przez państwo.
Problemem związanym z bezrobociem jest kwestia niedostosowania poziomu i struktury kwalifikacji zasobów pracy do potrzeb rynku pracy (bezrobocie strukturalne).
Walka z bezrobociem - jest możliwa przez kompleksowe działania w sferze ekonomicznej mające na celu wzrost gospodarczy i tworzenie nowych, trwałych miejsc pracy.

Zadania polityki społecznej w sferze walki z bezrobociem koncentrują się wokół:
a) problem ochrony pracowników przed utratą zatrudnienia m. in. przez ochronę prawną, przed zwolnieniami indywidualnymi i grupowymi
b) ochronę egzystencji jednostki i rodziny dotkniętej brakiem pracy
c) kreowanie zatrudnienia i pomoc w znalezieniu pracy.
Aktywne instrumenty polityki rynku pracy - wspierają politykę gospodarczą w obszarze rynku pracy przy bezrobociu koniunkturalnym; skłaniają do pobudzenia aktywizacji zawodowej; prace interwencyjne i roboty publiczne nie są stałą pracą.
Aktywne instrumenty polityki rynku pracy: pośrednictwo pracy, poradnictwo zawodowe, szkolenie i przekwalifikowanie zawodowe, prace interwencyjne, roboty publiczne, pożyczki dla bezrobotnych lub dla pracodawców, dopłaty dla pracodawców zatrudniających bezrobotnych.
Pasywne instrumenty polityki rynku pracy - nie zachęcają bezrobotnych do poszukiwania pracy; łączą się z tym funkcje: rekompensaty za brak pracy i motywacyjna za poszukiwanie pracy. Niestety, obie te funkcje wykluczają się wzajemnie.
Pasywne instrumenty polityki rynku pracy: zasiłki dla bezrobotnych, świadczenia socjalne, wcześniejsze emerytury.

Charakterystyka bezrobocia w Polsce

Najbardziej charakterystyczne cechy polskiego bezrobocia, to:

wysoki udział ludzi młodych w populacji bezrobotnych, szczególnie dużo ich przybywa w lipcu i sierpniu, kiedy rejestrują się w urzędach pracy absolwenci różnego typu szkół.
znaczny udział procentowy w całej populacji bezrobotnych osób posiadających wykształcenie zawodowe oraz podstawowe. Wykształcenie wyższe i ogólne na poziomie średnim jest niewątpliwie lepszym niż zasadnicze zawodowe oprzyrządowaniem do podjęcia działalności zawodowej.
znaczny udział długotrwale bezrobotnych w ogólnej populacji, co łączy się z utratą prawa do otrzymania zasiłku.
zwiększający się udział kobiet w ogólnej liczbie bezrobotnych. Wśród bezrobotnych dominują kobiety, szczególnie na wsiach i małych miastach, pomimo to, że kobiety bezrobotne są lepiej wykształcone niż bezrobotni mężczyźni. W tym przypadku poziom wykształcenia okazuje się nie mieć decydującego znaczenia i można to nazwać dyskryminacją kobiet na rynku pracy,

przestrzenne i to bardzo znacznie zróżnicowane polskie bezrobocie. Najniższe wskaźniki bezrobocia notujemy na terenach leżących wokół wielkich miast będących dużym i zróżnicowanym rynkiem pracy, tj. województwa mazowieckie, małopolskie, wielkopolskie. Najwyższa natomiast stopa bezrobocia występuje na terenach, na których istniały nieliczne zakłady przemysłowe, jak również na terenach rolniczych pasa północnego i wschodniego Polski. Utrudnieniem w przeciwdziałaniu temu zjawisku jest kwestia mieszkaniowa, która polega na tym, że Polak jest przeświadczony, że pracę powinien szukać tam, gdzie ma swój dach nad głową a nie tam, gdzie jest praca.

Co to jest stopa bezrobocia.

stosunek liczby osób bezrobotnych do liczby ludności aktywnej ekonomicznie (zasobu siły roboczej danej populacji). Tak zdefiniowaną stopę bezrobocia oblicza się różnie, w zależności od przyjętej definicji osoby bezrobotnej.

Co to jest statystyczny deficyt mieszkaniowy?

Deficyt mieszkań.

Różnica między liczbą gospodarstw domowych a liczbą zasobów mieszkaniowych, w skład których wchodzą mieszkania zamieszkane i mieszkania niezamieszkane przeznaczone do stałego zamieszkania-wskazuje ilość brakujących mieszkań, tzw. Niedobór mieszkań,

Powszechnie stosowanym miernikiem braku mieszkań jest tzw. Statystyczny deficyt mieszkań, pod pojęciem którego rozumie się różnicę miedzy ogólną liczbą gospodarstw domowych, a liczbą zamieszkanych mieszkań.

Edukacja jako kwestia społeczna.

Głównym problemem edukacji w Polsce jest brak powiązań systemu kształcenia z

potrzebami rynku pracy. Chodzi tu przede wszystkim o problem kształcenia ustawicznego . Przemiany współczesnej gospodarki (postęp technologiczny, globalizacja i zaostrzająca się konkurencja) sprawiły, że dotychczasowy model kształcenia, oparty na nauce w pierwszych dwudziestu sześciu latach życia, stał się nieefektywny. Nabyta wiedza i kwalifikacje podlegają dzisiaj szybkiej dezaktualizacji. Raz zdobyte kwalifikacje nie zapewniają pracy w całym okresie aktywności zawodowej człowieka. Występuje więc potrzeba kilkukrotnej zmiany kwalifikacji. Okazuje się, że kształcenie ustawiczne jest stałą potrzebą zarówno człowieka jak i całej gospodarki. Tymczasem w Polsce brakuje systemu kształcenia ustawicznego adresowanego do wszystkich grup wiekowych ludności. Jak się wydaje w Polsce występują następujące bariery edukacyjne, czyli ograniczenia utrudniające lub uniemożliwiające dostęp do wykształcenia do wykształcenia:

• Bariera terytorialna - odnosi się do czynników różnicujących efektywność systemu edukacji w miastach i małych miejscowościach, takich jak: mniejsza liczba szkół, niższy poziom pracy tych szkół, niższy poziom wykształcenia rodziców i ich małe możliwości finansowe, a co za tym idzie mniejsza możliwość wysłania dzieci do szkół ponadgimnazjalnych. W dużych miastach, dzięki większemu zróżnicowaniu

kulturowemu dzieci mają większe możliwości rozwoju i przejmowania różnych

wzorców. Mają też lepszy i częstszy dostęp do kina, teatru, biblioteki innych instytucji

kulturalnych.

• Bariera kosztów - wiedza jako przedmiot relacji rynkowych jest towarem, który

posiada swoja cenę, w konsekwencji dostęp do studiów bezpłatnych ma coraz mniej

uczących się (za studia wyższe płaci ponad 60% ogółu studiujących, nie zawsze ze

środowisk zamożnych i przeważnie pochodzących z terenów, gdzie nie ma wyższych

uczelni)184,

• Bariera płci - problem z powrotem na studia po przerwie związanej z okresem

macierzyństwa bądź całkowita decyzja o niepodejmowaniu studiów,

• Bariera niżu demograficznego - wiąże się z likwidacja placówek oświatowych na

skutek przemian w strukturze demograficznej, oznacza trudności w zaspokajaniu

potrzeb edukacyjnych oraz nierówności w zakresie szans edukacyjnych dla uczniów

wywodzących się z małych skupisk ludzkich (wsi i małych miasteczek),

• Bariera wieku - w Polsce mało rozpowszechnione jest nauczanie dorosłych, bardzo niewielka liczba placówek temu służących, co prowadzi do starzenia się wiedzy i problemu braku adekwatności posiadanej wiedzy w stosunku do potrzeb społecznych (potrzeb rynku pracy czy gospodarki),

• Bariera wzrostu gospodarczego i postępu społecznego - o jej zaistnieniu decydują braki wykwalifikowanych pracowników wraz z sytuacja nieadekwatności modelu kształcenia do potrzeb rynku pracy i gospodarki,

• Bariera postępu technicznego - sytuacja w której treści kształcenia nie nadążają za postępem technicznym, wiedza dostarczana przez uczelnie jest przestarzała,

kształcenie nie przygotowuje do pełnienia określonych ról społecznych.

Rodzina jako centralne zagadnienie polityki społecznej.

Rodzina jest podstawową komórką społeczną. Małżeństwo, macierzyństwo i rodzina uznawane są za bardzo ważne instytucje społeczne i jako takie znajdują się pod opieką i ochroną RP.
Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy opiera się na 4 filarach:
1. trwałości małżeństwa,
2. równoprawności małżonków,
3. ochrony dziecka,
4. wzajemnej pomocy członków rodzin.
Kodeks jest podstawowym aktem prawnym regulującym stosunki rodzinne. Zbudowany jest z trzech części:
I - poświęcona małżeństwu,
II - dotycząca pokrewieństwa,
III - reguluje problemy opieki i kurateli.
Ustalenia KriO: małżeństwa monogamiczne, zawierane dla dobra dziecka, solidarna odpowiedzialność, możliwość przysposobienia, ślub cywilny, Kodeks Rodzinny wprowadza sądownictwo rodzinne, równoprawność małżeńska, dziecko niemałżeńskie (adoptowane) w rodzinie jest traktowane jako równoprawne, dopuszczalna jest możliwość rozwodów.

Zestaw II

Co to jest kwestia społeczna?

Są to przeszkody, progi, problemy które nie pozwalają jednostce lub grupie społecznej na godne życie, ale jednocześnie grupy społeczne same nie są w stanie rozwiązać kwestii społecznych własnymi siłami . Wówczas jest potrzeba wsparcia państwa lub organizacji społecznych.

Co to jest problem społeczny?

podział na to, zaspokajanie jakich potrzeb jest blokowane, np.: kwestie bezrobocia, oświaty, uczestnictwa w kulturze itd.
podział na to, czyje potrzeby są blokowane („kwestie podmiotowe”), np.: kwestia imigrantów, kobiet, dzieci, osób starszych
podział na skale: kwestia lokalna, regionalna, państwowa, regionów świata, globalnej
podział ze względu na dotkliwość: kwestia umiarkowana, intensywna, krytyczna /dramatyczna

Wymień główne kwestie społeczne w Polsce

Uważa się, że najważniejszymi kwestiami społecznymi w Polsce są m. in. ubożenie ludności, bezrobocie, problemy patologii społecznej, kwestia mieszkaniowa, ochrona zdrowia, kwestia emerytalna, luka edukacyjna.

Opisz system emerytalny w Polsce.

Świadczenie emerytalne ma na celu zapewnienie ubezpieczonemu utraconych środków utrzymania. Przysługuje osobom ubezpieczonym po osiągnięciu przez nich określonego wieku i wymaganego stażu pracy. Wiek emerytalny wynosi 65 lat dla mężczyzn i 60 lat dla kobiet. Ustawa emerytalna stanowi, że świadczeniem emerytalnym jest emerytura

wypłacana z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. W przyszłości będzie ona finansowana z dodatkowych źródeł:

 z otwartego funduszu emerytalnego ,

 ze środków zgromadzonych w ramach pracowniczego programu emerytalnego,

 z innych przewidzianych prawem źródeł (np. indywidualne konta emerytalne, ubezpieczenia na życie z funduszem kapitałowym, indywidualne programy inwestycyjne).

Wprowadzony od 1 stycznia 1999 roku, w ramach tak zwanej „reformy emerytalnej”,

system emerytalny wprowadził duże zmiany w dziedzinie zaopatrzenia emerytalnego. Repartycyjny system o zdefiniowanym świadczeniu został zastąpiony repartycyjno - kapitałowym systemem o zdefiniowanej składce. Sfera zabezpieczenia emerytalnego została oparta na trzech umownych filarach (płaszczyznach). Filar pierwszy ma charakter powszechny, repartycyjny1 i obowiązkowy jest on administrowany przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Filar drugi, obowiązkowy posiada charakter powszechny i kapitałowy, w jego ramach działają Otwarte Fundusze Emerytalne (OFE) zarządzane przez Powszechne Towarzystwa Emerytalne (PTE), które inwestują trafiające do nich składki w celu zgromadzenia jak największego kapitału na przyszłe świadczenia emerytalne. Potencjalny emeryt gromadzi na indywidualnym rachunku w OFE kapitał, który jest pomnażany przez inwestowanie na rynkach finansowych. Filar trzeci to przede wszystkim Pracownicze Programy Emerytalne (PPE). Mogą być one realizowane w czterech formach:

 pracowniczego programu emerytalnego,

 umowy o wnoszenie przez pracodawcę składek pracowników do funduszu inwestycyjnego,

 umowy grupowego inwestycyjnego ubezpieczenia na życie pracowników,

 umowy grupowego inwestycyjnego ubezpieczenia na życie pracowników z towarzystwem ubezpieczeń, na mocy której pracownicy stają się jego członkami.

Reforma emerytalna wprowadziła kryteria podziału osób objętych ubezpieczeniem

emerytalnym na trzy kategorie: osoby urodzone do 31 grudnia 1948 roku, które nie mogły

przejść do systemu repartycyjno kapitałowego; osoby urodzone w okresie od 1 stycznia 1949 do 31 grudnia 1968, które mogły dokonać wyboru systemu emerytalnego do jakiego chcą należeć; osoby urodzone po 1 stycznia 1969, które obligatoryjnie nalezą do nowego systemu. Na obowiązujących w starym systemie (czyli repartycyjnych) zasadach emerytury będą wypłacane osobom urodzonym przed 1 stycznia 1949 i tym spośród osób urodzonych w okresie od 1 stycznia 1949 do 31 grudnia 1968, którzy zadeklarowali chęć pozostania w systemie repartycyjnym o zdefiniowanej wysokości świadczenia. Wszystkie osoby urodzone po 1 stycznia 1969 oraz te osoby, które posiadając możliwość wyboru wybrały system repartycyjno - kapitałowy, będą w przyszłości otrzymywały emeryturę w systemie o zdefiniowanej wysokości składki.

Emerytura w nowym systemie będzie pochodziła z kilku źródeł. Będą to przede wszystkim dochody z filara pierwszego i filara drugiego. Zdaniem Tadeusza Szumlicza „dochód emerytalny pochodzący z tych dwu źródeł można określić mianem standardowego dochodu emerytalnego”. Dochód emerytalny z pierwszego filara będzie dożywotnią emeryturą uzyskiwaną po osiągnięciu ustalonego wieku emerytalnego. Jej wysokość będzie zależała od wartości składek emerytalnych zewidencjonowanych na indywidualnym koncie emerytalnym każdego z uczestników systemu, prowadzonym przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Dochód emerytalny z drugiego filara także będzie emeryturą dożywotnią uzyskiwaną po osiągnięciu ustalonego wieku emerytalnego. Wysokość tego dochodu będzie uzależniona od wartości jednostek uczestnictwa zgromadzonych na indywidualnym rachunku w OFE. W momencie wystąpienia z żądaniem wypłaty świadczenia 119, OFE odkupi jednostki uczestnictwa po aktualnym kursie i przekaże uzyskane w ten sposób środki finansowe na indywidualny rachunek prowadzony przez Zakład Emerytalny. Wysokość miesięcznej emerytury zostanie ustalona przez Zakład Emerytalny w wyniku podziału zgromadzonego kapitału przez przeciętne dalsze trwanie życia wyrażone w miesiącach. Z tego powodu, że najbardziej opłacalne (w sensie wysokości przyszłego świadczenia) stanie się przedłużanie okresu aktywności zawodowej i przechodzenie na emeryturę jak najpóźniej. Warto dodać, że w okresie kapitałowego oszczędzania na emeryturę zgromadzony w OFE kapitał będzie podlegał zasadom dziedziczenia. Natomiast po wykupieniu jednostek uczestnictwa i transferze środków do Zakładu Emerytalnego, zasady dziedziczenia nie będą obowiązywać nawet wtedy, kiedy osoba uposażona „nie zdąży” otrzymać żadnej sumy ze swojej emerytury.

Przedstaw problematykę zaspokajania potrzeb zdrowotnych społeczeństwa jako kwestię społeczną.
Wymień i opisz wskaźniki określające sytuację zdrowotna społeczeństwa.

 wskaźnik zdrowotności - przeciętna długość życia,

 wskaźnik dostępności opieki zdrowotnej - liczba lekarzy przypadających na

10 000 osób,

Scharakteryzuj kwestię mieszkaniową.

Mieszkanie pełni wiele społecznie ważnych funkcji, decyduje zarówno o materialnych

jak i społecznych warunkach egzystencji człowieka . I tak wśród społecznych funkcji

mieszkania można wymienić:

a) funkcję bezpieczeństwa - mieszkanie zabezpiecza swych posiadaczy przed

zagrożeniami płynącymi ze środowiska zewnętrznego (skutki złej pogody,

gwarancja bezpieczeństwa osobistego itp.)

b) funkcję ekonomiczną - ma ona dwojaki charakter, po pierwsze mieszkanie

stanowi coraz częściej miejsce działalności zarobkowej (telepraca, praca

chałupnicza, miejsce prowadzenia działalności gospodarczej), po drugie

mieszkanie jest składnikiem majątku, może stanowić lokatę kapitału,

przynosić stały dochód (mieszkania na wynajem), wreszcie może być

przedmiotem obrotu handlowego lub darowizny,

c) funkcję towarzyską - w polskich warunkach, głównie w mieszkaniu

koncentruje się życie towarzyskie; podejmuje się gości, urządza przyjęcia z

okazji ważnych uroczystości rodzinnych, etc.,

d) funkcje „pro-rodzinne” - mieszkanie zabezpiecza rodzinie warunki życia w

czystości, ułatwia dzieciom naukę szkolną, a dorosłym pracę nad własnym

rozwojem umysłowym i podnoszenie kwalifikacji, umożliwia prowadzenie

gospodarstwa domowego, stwarza warunki do wypoczynku po pracy,

uprawiania hobby albo wykonywania pracy dodatkowej,

Scharakteryzuj kwestię pracy.

Problem pracy - i to zarówno jej brak jak i wykonywanie niskopłatnej pracy, gdzie

występuje nieadekwatność wysokości płac w stosunku do wykonywanej pracy,-

sprzyja pauperyzacji, czyli obniżaniu się stopy życiowej jednostek, ale i całych

społeczności.

Zdecydowanie jednak najbardziej dotkliwym dla społeczeństwa jest problem

bezrobocia, gdyż brak pracy jest czynnikiem, który mam wpływ na zaspokajanie

ważnych - podstawowych potrzeb społecznych w różnych sferach życia. Prowadzi też

do narastania kwestii społecznych jak: kwestia ubóstwa, edukacyjna, zdrowotna itd.

Co oznacza pojęcie zatrudnienie pierwotne?

Co oznacza pojęcie zatrudnienie wtórne?

Zatrudnienie wtórne odbywa się poprzez tworzenie lub zachowywanie zewnętrznych miejsc pracy w przedsiębiorstwach i organizacjach ekonomii społecznej (np.: niezależni pracownicy w rolnictwie, transporcie, handlu, którzy korzystają z usług spółdzielni, które je wspierają).

Co to jest stopa bezrobocia?

Jakie znasz rodzaje bezrobocia ze względu na czas jego trwania?

bezrobocie strukturalne - mówimy o nim wtedy gdy występuje niedopasowanie struktury podaży pracy i popytu na pracę ze względu na posiadane kwalifikacje, wykształcenie, zawód czy miejsce zamieszkania. Wynika ono z niedopasowania kwalifikacji pracowników do nowej technologii i braku kompetencji, trudności w dostosowaniu się do zmian systemu produkcyjnego. Ten rodzaj bezrobocia może mięć charakter dosyć trwały, ponieważ jego likwidacja wymaga zazwyczaj zmiany zawodu, kwalifikacji czy tez miejsca zamieszkania.

bezrobocie frykcyjne - związane z naturalną płynnością siły roboczej, możliwą dzięki pełnej swobodzie zmiany miejsca pracy i wyboru stanowiska pracy. W dynamicznie rozwijającej się gospodarce często pojawiają się niedopasowania między wolnymi miejscami pracy, napływem i odpływem siły roboczej z rynku pracy oraz zmianie miejsc pracy przez pracowników. Rezultatem tych procesów jest to, że występuje pewna liczba wolnych miejsc pracy i osób bezrobotnych. Jest to spowodowane niedostatecznie szybkim przepływem informacji między pracodawcami a pracownikami, zatem musi upłynąć czas zanim bezrobotni znajdą czekające na nich miejsca pracy. Decyzje o zwolnieniu z pracy w celu znalezienia innego zajęcia podejmują sami pracownicy, a czas poszukiwania nowej pracy jest stosunkowo krótki bowiem wynosi mniej niż 3 miesiące.

bezrobocie długookresowe - dotyczy osób. które pozostają bez pracy od 6 do 12 miesięcy. Może przekształcić się w bezrobocie długotrwałe, bowiem czym dłuższa przerwa w pracy, tym maleją szanse na ponowne jej uzyskanie. Rosnące wymagania pracodawców, zmiany technik i organizacji pracy, konieczność uzupełniania kwalifikacji lub w ogóle zmiany zawodu nie sprzyjają skracaniu okresu pozostawania bez pracy. Dłuższe pozostawanie bez pracy powoduje, że ewentualni kandydaci stają się, ze względu na dezaktualizację swoich wiadomości i doświadczeń, mało interesujący dla pracodawców.

bezrobocie długotrwałe (chroniczne) - trwa znacznie dłużej niż 12 miesięcy. Spowodowane jest podobnymi przyczynami co bezrobocie długookresowe. bezrobocie ukryte - rozumiane jako bezrobocie wśród zatrudnionych. Dotyczy ludzi nie ujętych w statystykach bezrobocia, ponieważ nie rejestrują się w urzędach pracy. Osoby te posiadają dochód, ale nie mają zawartego stosunku ubezpieczeniowego.

bezrobocie cykliczne - powstaje na skutej spadku zagregowanego popytu w gospodarce. W czasie kiedy występuje zapotrzebowani na wytwarzane produkty, nie ma problemów z miejscami pracy. Kiedy jednak zapotrzebowanie to maleje zaczynają się problemy z pracą. Producenci w celu zmniejszenia kosztów produkcji zwalniają pracowników.

bezrobocie z wyboru - pojawia się w niektórych krajach, gdzie wysokość zasiłków przyznawanych bezrobotnym jest na tyle wysoka, aby zrekompensować utratę stałego zarobku i tym samym stworzyć zachętę do pozostawania zawodowo bezczynnym.

Wymień rodzaje bezrobocia ze względu na przyczyny jego powstawania?

bezrobocie strukturalne - które charakteryzuje się zastojem gospodarczym i nowe roczniki napływające na rynek pracy nie mogą jej znaleźć. Istnienie wiec samego zjawiska bezrobocia tłumaczone jest tym że chęć podjęcia pracy i zgłoszonej jej podaży nie daje się w pełni urzeczywistnić,

bezrobocie technologiczne - wynika ze zmiany techniki, technologii, oraz z zastąpienia pracy żywej pracą maszyn,

bezrobocie koniunkturalne - Keynesowska teoria przymusowego bezrobocia przyjmuje że jest ono wywołane zbyt małym popytem konsumpcyjnym i inwestycyjnym, który powoduje zbyt małe wykorzystanie zdolności produkcyjnych, poziom popytu stale ulega wahaniom, czyli jest zależny od koniunktury, stad nazwa bezrobocia. W fazach wysokiej koniunktury popyt rozszerza się i bezrobocie spada nawet do poziomu bezrobocia naturalnego.

bezrobocie frykcyjne - obejmujące również ludzi zmieniających prace, przejściowo jej poszukujących z rożnych powodów.

bezrobocie sezonowe - uzależnione od pór roku (np. budownictwo);

Bezrobocie jako kwestia społeczna - dotyczy dużych grup społecznych, jest odbierana przez tę grupę jako nieprawidłowe, zakłóca jej prawidłowy rozwój, wywołuje społeczny niepokój, jest źródłem napięć społecznych. Nie może być w pełni rozwiązane w ramach grupy przy wykorzystaniu dostępnych jej metod i możliwości, może być rozwiązane tylko drogą podjęcia szerokich działań przez państwo.

Charakterystyka bezrobocia w PolsceNajbardziej charakterystyczne cechy polskiego bezrobocia, to:

wysoki udział ludzi młodych w populacji bezrobotnych, szczególnie dużo ich przybywa w lipcu i sierpniu, kiedy rejestrują się w urzędach pracy absolwenci różnego typu szkół.
znaczny udział procentowy w całej populacji bezrobotnych osób posiadających wykształcenie zawodowe oraz podstawowe. Wykształcenie wyższe i ogólne na poziomie średnim jest niewątpliwie lepszym niż zasadnicze zawodowe oprzyrządowaniem do podjęcia działalności zawodowej.
znaczny udział długotrwale bezrobotnych w ogólnej populacji, co łączy się z utratą prawa do otrzymania zasiłku. Długotrwałe bezrobocie niesie ze sobą specyficzne problemy psychiczne i społeczne, o których będę mówić dalej,
zwiększający się udział kobiet w ogólnej liczbie bezrobotnych. Wśród bezrobotnych dominują kobiety, szczególnie na wsiach i małych miastach, pomimo to, że kobiety bezrobotne są lepiej wykształcone niż bezrobotni mężczyźni. W tym przypadku poziom wykształcenia okazuje się nie mieć decydującego znaczenia i można to nazwać dyskryminacją kobiet na rynku pracy,
przestrzenne i to bardzo znacznie zróżnicowane polskie bezrobocie. Najniższe wskaźniki bezrobocia notujemy na terenach leżących wokół wielkich miast będących dużym i zróżnicowanym rynkiem pracy, tj. województwa mazowieckie, małopolskie, wielkopolskie. Najwyższa natomiast stopa bezrobocia występuje na terenach, na których istniały nieliczne zakłady przemysłowe, jak również na terenach rolniczych pasa północnego i wschodniego Polski. Utrudnieniem w przeciwdziałaniu temu zjawisku jest kwestia mieszkaniowa, która polega na tym, że Polak jest przeświadczony, że pracę powinien szukać tam, gdzie ma swój dach nad głową a nie tam, gdzie jest praca.

Co to jest polityka zatrudnienia?

Polityka zatrudnienia zorientowana jest na oddziaływanie na ogólny poziom

zatrudnienia w gospodarce danego kraju a w szczególności na osiągnięcie stanu pełnego zatrudnienia, według Witolda Turnowieckiego polityka zatrudnienia oznacza „działalność polegającą na tworzeniu i realizacji programu rozwoju potrzebnej liczby miejsc pracy, zapewniającego wykorzystanie istniejących zasobów pracy” 161. Jej instrumentami są głównie środki działania charakterystyczne dla polityki gospodarczej takie jak polityka budżetowa i pieniężna, finansowa i inwestycyjna mające charakter makroekonomiczny.

Głównymi podmiotami polityki zatrudnienia zorientowanej na zaspokajanie potrzeb w zakresie pracy, czyli organami wyznaczającymi jej cele i zadania, a także podejmującymi działania związane z ich realizacją są: Sejm i Senat jako najwyższe organy władzy państwowej, centralne organy administracji państwowej - Rada Ministrów, Minister Pracy i Polityki Społecznej, terenowe organy władzy państwowej szczególnie rejonowe biura pracy, wreszcie przedsiębiorstwa i zakłady pracy. Polityka zatrudnienia obejmuje:

• Ustawodawstwo pracy i przepisy regulujące funkcjonowanie rynku pracy,

• Przeciwdziałanie bezrobociu i zwalczanie jego skutków,

• Działania na rzecz pełnego zatrudnienia,

• Regulacje rynku pracy,

• Poradnictwo zawodowe,

• Przekwalifikowanie zawodowe.

Co to jest polityka rynku pracy?

Polityka rynku pracy jest zorientowana na rozwiązywanie strukturalnych problemów

rynku pracy i korektę jego funkcjonowania. Posługuje się wyspecjalizowanymi

narzędziami (instrumentami) dostosowującymi strukturę podaży pracy do struktury popytu, takimi jak na przykład szkolenia zawodowe, kształcenie ustawiczne, subsydiowanie zatrudnienia - ma więc charakter mikroekonomiczny.

Co to jest stopa bezrobocia?
Jakie znasz wskaźniki pozwalające na pomiar zjawiska bezrobocia?

Dla potrzeb określenia natężenia i dynamiki bezrobocia stosuje się między innymi następujące wskaźniki:

• Stopa bezrobocia - wyrażony w procentach stosunek liczby bezrobotnych do

liczby aktywnych zawodowo126.

• Wskaźnik obciążenia bezrobociem - wyrażony w procentach stosunek liczby

bezrobotnych do liczby pracujących.

• Wskaźnik napływu bezrobotnych - stosunek liczby nowo zarejestrowanych

bezrobotnych w danym okresie do liczby aktywnych zawodowo na koniec tego

okresu.

• Wskaźnik napływu do bezrobocia - stosunek liczby nowo zarejestrowanych

bezrobotnych w danym okresie do liczby bezrobotnych na koniec tego okresu.

• Wskaźnik odpływu z bezrobocia - stosunek liczby bezrobotnych

wyrejestrowanych w danym okresie do liczby bezrobotnych na koniec tego

okresu.

• Wskaźnik płynności rynku pracy - stosunek liczby bezrobotnych, którzy

podjęli pracę w danym okresie do liczby nowo zarejestrowanych bezrobotnych

w tym samym czasie.

W polskim systemie zabezpieczenia społecznego nadrzędnym celem działalności...[takie urwane dostałem]

Co to jest statystyczny deficyt mieszkaniowy?

Deficyt mieszkań.

Powszechnie stosowanym stosowanym miernikiem braku mieszkań jest tzw. Statystyczny deficyt mieszkań, pod pojęciem którego rozumie się różnicę miedzy ogólną liczbą gospodarstw domowych, a liczbą zamieszkanych mieszkań.

Wymień i opisz wskaźniki pozwalające na określenie stopnia zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych społeczeństwa?

Dlatego diagnoza sytuacji mieszkaniowej odgrywa tak wielka role w polityce społecznej. Głównym źródłem informacji są narodowe spisy powszechne umożliwiające dokonanie oceny warunków mieszkaniowych ludności. Ocenę

warunków mieszkaniowych przeprowadza się w oparciu o analizę następujących

wskaźników:

1. zagęszczenia - wielkość powierzchni przypadającą na jedna osobę,

2. zaludnienia - stosunek liczby osób do liczby izb mieszkalnych,

3. wskaźniki jakości mieszkań dotyczące wyposażenia mieszkań w instalacje

techniczno-sanitarne (wyróżnia się pięć kategorii warunków mieszkaniowych

ludności: bardzo dobre - kompletna instalacja206, mniej niż 1 osoba na izbę, dobre

- instalacja wodociągowa, ustęp spłukiwany i łazienka, 1osoba na izbę,

dostateczne - instalacja wodociągowa i ustęp spłukiwany oraz od 1,01 - 1,99 osoby

na izbę, złe - instalacja wodociągowa oraz od 2,00 - 2,99 osoby na izbę, bardzo złe

- bez instalacji oraz 3 i więcej osoby na izbę),

4. statystyczny deficyt mieszkaniowy - różnica pomiędzy liczbą gospodarstw

domowych a liczbą zamieszkałych mieszkań,

5. nasycenie mieszkaniami - liczba mieszkań przypadająca na 1000 mieszkańców

Jakie znasz formy budownictwa mieszkaniowego?

Wśród form budownictwa

mieszkaniowego wyróżnia się mieszkania:

 spółdzielcze (oddane do użytku przez spółdzielnię mieszkaniową dla członków tej

spółdzielni),

 komunalne (budowane za pieniądze z budżetu gminy, są to przede wszystkim

mieszkania socjalne i interwencyjne),

 przeznaczone na sprzedaż i wynajem (mieszkania oddawane do użytku przez

inwestorów w celu osiągnięcia zysku),

 społeczno - czynszowe (realizowane przez Towarzystwo Budownictwa Społecznego

za pieniądze Krajowego Funduszu Mieszkaniowego),

 indywidualne (mieszkania oddawane do użytku przez osoby fizyczne, kościoły i

związki wyznaniowe z przeznaczeniem na użytek własny inwestora, sprzedaż lub

wynajem),

 zakładowe (mieszkania oddawane do użytku przez zakłady pracy w celu zaspokojenia

potrzeb mieszkaniowych pracowników).

Każda z wymienionych powyżej form budownictwa mieszkaniowego wiąże się z odrębną

polityką mieszkaniową.

Jak przedstawia się struktura własności mieszkań w Polsce?
Ile wynosi wielkość statystycznego deficytu mieszkaniowego w Polsce?

W 2002 r. statystyczny deficyt mieszkań wynosił: ogółem w kraju - 1 567 tys., w miastach - 1 007 tys., a na wsi - 560 tys.

W porównaniu z poprzednim spisem z 1988 r. deficyt mieszkań w Polsce wzrósł w 2002 r. o ponad 314 tys. mieszkań.

Kryzys mieszkaniowy wyraża się nie tylko w deficycie mieszkań, ale również w bardzo niekorzystnej relacji dochodów ludności do ceny mieszkań i ceny wynajmu mieszkań.

Polska cały czas ma za mało mieszkań. Liczba mieszkań w UE w przeliczeniu na 1000 mieszkańców jest o ponad 30 proc. wyższa niż w Polsce, a tylko jedna trzecia Polaków mieszka w mieszkaniach odpowiadających współczesnym standardom. Według szacunków, potrzeba 12-15 lat, aby deficyt mieszkań w Polsce został zlikwidowany.