Biblia

Słowo Biblia po Grecku znaczy w liczbie pojedynczej Biblion (książka) to zaś słowo ma związek ze słowem Byblos (łodyga papirusu/zwój papieru)

Poszczególne księgi Starego Testamentu powstały w bardzo długim okresie czasu najstarsze teksty ST powstały w 13w.p.n.e proces kształtowania się pism ST ukończył się w I w.p.n.e.

Powstanie Nowego testamentu datuje się na lata 51 -96r. naszej ery.

Biblia jest trój języczka została spisana w języku hebrajskim, aramejskim, greckim polskim tłumaczeniem psalmów zajoł się J. Kochanowski, C.Miłosz, Ks. J.Wujek, M.Rej.

Wykaz ksiąg został ustalony na soborze trydenckim 1564 r. i obejmuje 46 ksiąg ST i 24 ksiąg NT

Testament (łac.testamentum-przymierze) oznacza przymierze jakie bóg zawarł z Żydami jako narodem wybranym, w nowym testamencie Jezus Syn Boży i Mesjasz przez swoją mękę i śmierć na krzyżu zawierza nowe przymierze i śmierć na krzyżu.

Stary testament dzieli się na :

• Ks. Mojżeszowe (tzw pięcioksiąg)

• Ks. rodzaju

• Ks. wyjścia

• Ks. liczb

• Ks. powtórzonego prawa

• Ks. kapłańska

• Ks. Historyczne

• Ks. Mądrościowe

• Ks. Prorockie

Nowy testament opisuje działalność Jezusa Chrystusa oraz wypełnienie się a jego osobie, zawiera:

• Ks. Historyczne

• 4 ewangelickie

• Mateusza (Mt)

• Jana (J)

• Marka (Mk)

• Łukasza (Łk)

• Dzieje apostolskie

• Ks. Dydaktyczne

• Listy Św. Pawła

• Ks. Prorockie

• Apokalipsa Św. Jana

Pierwszy przekład z języka hebrajskiego na język grecki dokonano w III/ II w.p.n.e nazywał się Septnaginta (siedziemdziesiąt) wg. Legendy miał być dziełem 72 uczonych żydowskich którzy w Aleksandrii pracowali 72 dni. Przekład z hebrajskiego i greckiego na język łaciński dokonany w IV w.n.e przez świętego Hieronima nazywany jest Wulgatą (wersja dla prostych ludzi). Marcin Luter dokonał przekładu z języka greckiego na niemiecki. Pod koniec XVI w. polskie tłumaczenie ST i NT dokonane przez Jakuba Wujka, najnowsze tłumaczenie Biblii w języku polskim nazwane jest Biblią tysiąclecia.

ST jest podstawą religii żydów Judaizmu, ST i NT jest podstawą religii chrześcijańskiej. Istotą tych dwóch religii jest monoteizm czyli wiara w jednego Boga, Biblia jest podstawa moralności (dekalog jako etyczny fundament) Biblia był źródłem archetypów czyli wzorów zachowań, biblia jest źródłem toposów czyli powtarzających się w sztuce motywów. Biblia zainspirowała wielu twórców, malarstwa, rzeźby, literatury i twórców filmowych. Chrześcijaństwo stało się podstawa tworzenia wspólnoty europejskiej.

Stworzenie Świata:

Dzień	Akt stwórczy
1	Stworzenie światłości. Powstaje dzień i noc.
2	Oddzielenie nieba i ziemi. Rozdzielenie wód pod sklepieniem i zostało rozdzielone niebo i ziemia.
3	Bóg nazwał powierzchnie suchą- ziemią natomiast zbiorowisko wód morzem. Stworzył roślinność.
4	Powstało słońce i księżyc oraz gwiazdy. Stworzył, także dzień i noc.
5	Bóg stworzył zwierzęta pełzające i pływające. Wszystkie stworzenia morskie.
6	Bóg stworzył zwierzęta(ssaki) i stworzył człowieka na swój obraz i podobieństwo.
7	Bóg ukończył niebo i ziemię., Dzień 7 został pobłogosławiony i stał się dniem odpoczynku.

Topos człowieka wędrowca (homo viator) topos człowieka wędrowca pochodzi z Ks. Rodzaju. W oderwaniu od kontekstu religijnego topos ten funkcjonuje w znaczeniu wędrówki w poszukiwaniu ostatecznego sensu istnienia.

Słowo greckie apokalipsis oznacza czynność polegającą na odsłonięciu tego co zakryte to objawienie mające za przedmiot sąd Boży. Apokalipsa to utwór który opisuje tajemnice odnoszące się do czasów ostatecznych i sensu dziejów. Obecna forma apokalipsy Św. Jana jest założeniem w jedną całość pism które zostały spisane przez uczniów Jana a które w okresach prześladowania chrześcijan apostoł kierował do wiernych podległych jego duszpasterskiej trosce. Św. Jan został karnie zesłany na wyspę Patmos w roku 95 n.e. pociechę wiernym prześladowanym niesie objawienie Św. Jana że kościół ostatecznie zatriumfuje głównym poczuciem moralnym jest zatem hasło „dawać niezłomnie świadectwo Chrystusowi”.

Znaczenie Biblijne :

Słowo	Znaczenie
Baranek	Jezus Chrystus
Bestia o liczbie 666	Ucieleśnienie zła
Siedmiogłowy smok	szatan
Babilon	Zło świata
Nowa Jeruzalem	Obietnica królestwa Bożego
Czterej jeźdźcy	Zabór, mord, głód, śmierć (przekleństwa wojny)
Siedem pieczęci	tajemnica
Biała szata	Czystość, przemienienie, łaska
Umycie rąk	Nie branie odpowiedzialności za coś

Rozdział drugi Ks. Rodzaju można uznać za wyraz tęsknoty człowieka za pierwotnym szczęściem i harmonijnym związkiem z naturą( motyw rajskiego ogrodu) oraz za prośbę odpowiedzi na pytanie „dlaczego ludzie muszą cierpieć i umierać. Szatan wykorzystując podobieństwo człowieka do Boga kusi pierwszych rodziców by stali się równi swojemu stwórcy.

Pycha Adama i Ewy zostaje surowo ukarana :

• Będzie musiał zdobywać pożywienie

• W bólu będą rodzone dzieci

• Mężczyzna będzie panował nad kobietą

• Ludzie staja się śmiertelni

• Wygnanie z raju

Kosmologia Biblijna:

• Na początku był Bóg

• Świat powstaje z niczego

• Monoteizm

• Akt twórczy był procesem który zapoczątkował ład

• Akt twórczy jest logiczny i przemyślany proces tworzenia odbywa się w określonej kolei

• 6 dni to symbol pracy twórczej, 7 dzień to odpoczynek

• Akt stworzenia ma moc uświęcającą: wszystko co powstało jest dobre

• To co Bóg tworzy jest jednocześnie nazywane

• Człowiek jest stworzony na obraz i podobieństwo Boga a to co stwórca uczynił to tylko dla człowieka

• Ewa jest towarzyszką Adama

Geneza Apokalipsy Św. Jana i „Piosenki o końcu świata” Czesława Miłosza

„Piosenka o końcu świata” C.Miłosza związana jest z inwazją radziecka na Polskę w czasie II wojny światowej (17września 1939r.) Czesław Miłosz uwiecznił chwilę wkroczenia wojsk radzieckich do Polski- moment ten stał się dla poety symbolem ostatecznego kresu pewnego świata; koniec był absolutnie nie oczekiwany, rozegrał się niemal w sielskiej atmosferze. W utworze C.Miłosza koniec świata przychodzi w normalny dzień tak aby każdy człowiek po przeczytaniu tego miał świadomość ze koniec świata może przyjść w każdym momencie i musimy być na to przygotowani aby uzyskać zbawienie i iść do raju. Natomiast Apokalipsa św. Jana mówi nam że koniec świata zacznie się od „znaków” abyśmy mogli się przygotować zmienić swoje postępowanie i iść do spowiedzi, aby oczyścić się z grzechów aby uzyskać na sądzie ostatecznym przepustkę do raju.

PIOSENKA O KOŃCU ŚWIATA

W dzień końca świata
Pszczoła krąży nad kwiatem nasturcji,
Rybak naprawia błyszczącą sieć.
Skaczą w morzu wesołe delfiny,
Młode wróble czepiają się rynny
I wąż ma złotą skórę, jak powinien mieć.

W dzień końca świata
Kobiety idą polem pod parasolkami,
Pijak zasypia na brzegu trawnika,
Nawołują na ulicy sprzedawcy warzywa
I łódka z żółtym żaglem do wyspy podpływa,
Dźwięk skrzypiec w powietrzu trwa
I noc gwiaździstą odmyka.

A którzy czekali błyskawic i gromów,
Są zawiedzeni.
A którzy czekali znaków i archanielskich trąb,
Nie wierzą, że staje się już.
Dopóki słońce i księżyc są w górze,
Dopóki trzmiel nawiedza różę,
Dopóki dzieci różowe się rodzą,
Nikt nie wierzy, że staje się już.

Tylko siwy staruszek, który byłby prorokiem,
Ale nie jest prorokiem, bo ma inne zajęcie,
Powiada przewiązując pomidory:
Innego końca świata nie będzie,
Innego końca świata nie będzie.

Apokalipsa Św. Jana (fragment)

I ujrzałem:
gdy Baranek otworzył pierwszą z siedmiu pieczęci,
usłyszałem pierwsze z czterech Zwierząt
mówiące jakby głosem gromu:
"Przyjdź!"
² I ujrzałem:
oto biały koń,
a siedzący na nim miał łuk.
I dano mu wieniec,
i wyruszył jako zwycięzca, by [jeszcze] zwyciężać.
³ A gdy otworzył pieczęć drugą,
usłyszałem drugie Zwierzę mówiące:
"Przyjdź!"
⁴ I wyszedł inny koń barwy ognia,
a siedzącemu na nim dano odebrać ziemi pokój,
by się wzajemnie ludzie zabijali -
i dano mu wielki miecz.
⁵ A gdy otworzył pieczęć trzecią,
usłyszałem trzecie Zwierzę, mówiące:
"Przyjdź!"
I ujrzałem:
a oto czarny koń,
a siedzący na nim miał w ręce wagę.
⁶ I usłyszałem jakby głos w pośrodku czterech Zwierząt, mówiący:
"Kwarta pszenicy za denara
i trzy kwarty jęczmienia za denara,
a nie krzywdź oliwy i wina!"
⁷ A gdy otworzył pieczęć czwartą,
usłyszałem głos czwartego Zwierzęcia mówiącego:
"Przyjdź!"
⁸ I ujrzałem:
oto koń trupio blady,
a imię siedzącego na nim Śmierć,
i Otchłań mu towarzyszyła.
I dano im władzę nad czwartą częścią ziemi,
by zabijali mieczem i głodem, i morem, i przez dzikie zwierzęta.
⁹ A gdy otworzył pieczęć piątą,
ujrzałem pod ołtarzem dusze zabitych dla Słowa Bożego
i dla świadectwa, jakie mieli.
¹⁰ I głosem donośnym tak zawołały:
"Dokądże, Władco święty i prawdziwy,
nie będziesz sądził i wymierzał za krew naszą kary tym, co mieszkają na ziemi?"
¹¹ I dano każdemu z nich białą szatę
i powiedziano im, by jeszcze krótki czas odpoczęli,
aż pełną liczbę osiągną także ich współsłudzy oraz bracia,
którzy, jak i oni, mają być zabici.
¹² I ujrzałem:
gdy otworzył pieczęć szóstą,
stało się wielkie trzęsienie ziemi
i słońce stało się czarne jak włosienny wór,
a cały księżyc stał się jak krew.
¹³ I gwiazdy spadły z nieba na ziemię,
podobnie jak drzewo figowe wstrząsane silnym wiatrem zrzuca na ziemię swe niedojrzałe owoce.
¹⁴ Niebo zostało usunięte jak księga, którą się zwija,
a każda góra i wyspa z miejsc swych poruszone.
¹⁵ A królowie ziemscy, wielmoże i wodzowie,
bogacze i możni,
i każdy niewolnik, i wolny
ukryli się do jaskiń i górskich skał.
¹⁶ I mówią do gór i do skał:
"Padnijcie na nas
i zakryjcie nas przed obliczem Zasiadającego na tronie
i przed gniewem Baranka,
¹⁷ bo nadszedł Wielki Dzień Jego gniewu,
a któż zdoła się ostać?"

Najważniejsze postacie Biblijne i związane z nimi motywy symbole i zw. Frazeologiczne.

Postać Biblijna	Motyw, symbol, zw. Frazeologiczny
Adam i Ewa	Jabłko Adama, zakazany owoc, grzech pierwotny
Kain i Abel	Bratobójstwo, kainowa zbrodnia, Kainowe piętno
Noe	Arka Noego, potop
Abraham	Próba Abrahama, symbol posłuszeństwa oraz wypełnienia woli Boga
Józef	Prorocze sny: 7 lat chudych i 7 lat tłustych
Mojżesz	Plagi egipskie, przejście przez morze czerwone, kamienne tablice, płonący krzew, manna z nieba ziemia obiecana
Dawid	Zabójca, śpiew, psalmy Dawida, Dawid i Goliat - nierówne siły
Salomon	Symbol mądrości, sąd Salomona, salomonowy wyrok, sprawiedliwość, świątynia Jerozolimska
Izajasz	Zapowiedział przyjście mesjasza, Lot i jego żona- zamienić się słup soli, sodoma i gomora
Jezus z Nazaretu	Syn Boży, męka, krzyż, mesjasz
Maria	Matka Boża, dziewica, czystość
Jan Chrzciciel	Chrzest
Piotr	Głowa kościoła
Paweł z Tarsu	Nawrócenie
Tomasz	Niewierny, niedowierzanie
Judasz	Chciwość, zdrajca, 30 srebrników
Jakub	Walka Jakuba z aniołem - Izrael - walczący z Bogiem
Hiob	Archetyp cierpienia niezawinionego

Abraham to jedna z najuważniejszych postaci ST on właściwie był ojcem narodu wybranego z nim Bóg zawarł przymierze obiecując mu ziemię, bogactwo, niezliczone potomstwo a w końcu Ziemię Obiecaną ( krainą Kanaan) nim jednak Boże obietnice zaczęły się wypełniać Abraham został podany próbie. Bóg zażądał od niego złożenia ofiary z jego jedynego syna Izaaka posłuszny Abraham poddał się woli Bożej w ostatniej chwili Pan uratował Izaaka a zamiast niego nakazał złożenie w ofierze baranka.

Opowieść o Abrahamie ilustruje Starotestamentową koncepcje Boga. To istota nie pojęta, wszech władna a nawet okrutna, poddająca swoich wybrańców ciężkim próbą, Abraham jest zaś symbolem wiary opartej na absurdalnym posłuszeństwie i zaufaniu do stwórcy. Różne są próby interpretacji tej historii jedni widzą w niej mityczną opowieść uzasadniająca zakaz składania ofiar z ludzi, inni w ofierze Izaaka widza zapowiedź męki Chrystusa którego Bóg ojciec poświęcił dobrowolnie dla zbawienia ludzi.

PSALM

Nazwa psalm pochodzi od greckiego słowa psalmom które oznacza śpiew przy akompaniamęcie instrumentu strunowego psalterian (pl. Pasterz)

Czas powstania autorstwa psalmów: Dawid (heb. Ukochany) był autorem około 73 psalmów analiza strukturalna i stylistyczna odrzuciła pogląd ze Dawid ułożył wszystkie psalmy(150) badania wykazują ze psalmy powstały w ciągu wielu wieków i ich autorami byli prawdopodobnie : Asaf, Salomon, synowie Korego, Herman Ezrachita.

Definicja gatunku i klasyfikacja psalmów; Psalm jest to utwór o charakterze psalmów modlitewnym którego ośrodkiem jest Bóg ze względu na sposób zwracania się Boga wszystkie psalmy zostały sklasyfikowane do pewnych grup takich jak:

• Psalmy błagalne (ok. 53 stanowiące rodzaj prośby psalmisty do Boga o ochronę przed niebezpieczeństwem)

• Psalmy dziękczynne (ok. 18)

• Psalmy pochwalne (sławiące moc Boga)

• Psalmy królewskie (śpiewane przy ważnych uroczystościach)

• Psalmy syjońskie/ pątnicze (zw. Z pielgrzymkami Żydów do ś. miasta Jerozolima w czasie św. Paschy)

• Psalmy madrościowe

Biblijne inspiracje poezji współczesnej- wiersz W. Szymborskiej „Na wierzy Babel”

Wiersz W. Szymborskiej ma formę dialogu, jest to jednak dziwny dialog w którym słowa rozmówców rozmijają się ich wypowiedzi są pełne sprzeczności, niedomówień i niejasności nie ma między nimi porozumienia, niewiele wiem o uczestnikach tej rozmowy zapewne wcześniej musiało tych ludzi coś łączyć co spowodowało ze ich związek się rozpadł, wypalił się teraz każde z nich żyje w swoim świecie, postanawiają się rozstać.

Wisława Szymborska

Na wieży Babel

- Która godzina? - Tak, jestem szczęśliwa,

i brak mi tylko dzwoneczka u szyi,

który by brzęczał nad tobą, gdy śpisz.

- Więc nie słyszałaś burzy? Murem targnął wiatr,

wieża ziewnęła jak lew, wielką bramą

na skrzypiących zawiasach. Jak to, zapomniałeś?

Miałam na sobie zwykłą szarą suknię

spinaną na ramieniu. - I natychmiast potem

niebo pękło w stu błysku. Jakże mogłam wejść,

przecież nie byłeś sam. - Ujrzałem nagle

kolory sprzed istnienia wzroku. - Szkoda,

że nie możesz mi przyrzec. - Masz słuszność,

widocznie to był sen. - Dlaczego kłamiesz,

dlaczego mówisz do mnie jej imieniem,

kochasz ją jeszcze? O tak, chciałbym,

żebyś została ze mną. - Nie mam żalu,

powinnam była domyślić się tego.

- Wciąż myślisz o nim? - Ależ ja nie płaczę.

- I to już wszystko? - Nikogo jak ciebie.

- Przynajmniej jesteś szczera. - Bądź spokojny,

wyjadę z tego miasta. Bądź spokojna,

odejdę stąd. - Masz takie piękne ręce.

- To stare dzieje, ostrze przeszło

nie naruszając kości. - Nie ma za co,

mój drogi, nie ma za co. - Nie wiem

i nie chcę wiedzieć, która to godzina

Obraz miłości w ST i NT

W Biblii nie może zabraknąć refleksji nad miłością, która stanowi ważna część ludzkiej egzystencji. Najpiękniejszy Biblijny poemat o miłości stanowi „Pieśń nad pieśniami” utwór ma formę poetyckiego dialogu pary kochanków. Od tysiącleci próbowano interpretować ten utwór alegorycznie. Oblubieńcem miał być więc Bóg oblubienica zaś naród Żydowski pragnący zjednoczenia z Bogiem dziś przeważa stanowisko że interpretacja alegoryczna nie musi się kłócić z dosłownym znaczeniem tekstu prawdziwa miłość między ludźmi jest bowiem odbiciem miłości Bożej. Tłem miłosnych spotkań oblubieńca i oblubienicy jest bujna rozkwitająca przyroda, ona zaś staje się żywym zwierciadłem ich uczuć. Nastała wiosna wszystko budzi się do życia i miłości. Twórca pieśni czerpie porównania ze świata natury: oblubienica jest lilią, gołąbką oblubieniec zaś Jabłonią w śród leśnych drzew, gazelą, jelonkiem który lekko przeskakuje pagórki ich wzajemne relacje łączy tkliwość, pożądanie, wierność.

Hymn o miłości Św. Pawła

I część czym jest człowiek który nie ma w sobie miłości

• Jakie zalety i talenty nie zrównoważą miłości

II część czym jest miłość wg św. Pawła

III część obraz miłości dojrzałej którą pozna człowiek gdy osiągnie życie wieczne

Człowiek bez miłości jest jak stal brzęcząca i nic mu nie wynagrodzi miłości, wiedza jałmużna czy wiara. Miłość wg. Św. Pawła jest piękna i nie unosi się pychą, nie zazdrości, nie szuka poklasku, nie jest bezwstydna. Miłość przetrzyma największe cierpienia, i nigdy nie ustaje i zawsze jest silna . Prawdziwa miłość opiera się na zaufaniu. W trzeciej części jest opisana miłość która przyjdzie do nas po śmierci w życiu wiecznym to będzie miedzy człowiekiem a Bogiem

OBLUBIENIEC:

2 Jak lilia pośród cierni,
tak przyjaciółka ma pośród dziewcząt.

OBLUBIENICA:

3 Jak jabłoń wśród drzew leśnych,
tak ukochany mój wśród młodzieńców.
W upragnionym jego cieniu² usiadłam,
a owoc jego słodki memu podniebieniu.
4 Wprowadził mnie do domu wina³,
i sztandarem jego nade mną jest miłość³.
5 Posilcie mnie plackami z rodzynek,
wzmocnijcie mnie jabłkami,
bo chora jestem z miłości.
6 Lewa jego ręka pod głową moją,
a prawica jego obejmuje mnie.

OBLUBIENIEC:

7 Zaklinam was, córki jerozolimskie,
na gazele, na łanie pól:
Nie budźcie ze snu, nie rozbudzajcie ukochanej⁴,
póki nie zechce sama.

OBLUBIENICA:

8 Cicho! Ukochany mój!
Oto on! Oto nadchodzi!
Biegnie przez góry,
skacze po pagórkach.
9 Umiłowany mój podobny do gazeli,
do młodego jelenia.
Oto stoi za naszym murem,
patrzy przez okno,
zagląda przez kraty.
10 Miły mój odzywa się
i mówi do mnie:
«Powstań, przyjaciółko ma,
piękna ma, i pójdź!
11 Bo oto minęła już zima,
deszcz ustał i przeszedł.
12 Na ziemi widać już kwiaty,
nadszedł czas przycinania winnic⁶,
i głos synogarlicy już słychać w naszej krainie.
13 Drzewo figowe wydało zawiązki owoców
i winne krzewy kwitnące już pachną.
Powstań, przyjaciółko ma,
piękna ma, i pójdź!
14 Gołąbko ma, [ukryta] w zagłębieniach skały,
w szczelinach przepaści,
ukaż mi swą twarz,
daj mi usłyszeć swój głos!
Bo słodki jest głos twój
i twarz pełna wdzięku».

CHÓR:

15 «Schwytajcie nam lisy,
małe lisy,
co pustoszą winnice,
bo w kwieciu są winnice nasze».

OBLUBIENICA:

16 Mój miły jest mój, a ja jestem jego,
on stada swe pasie wśród lilii.
17 Nim wiatr wieczorny powieje
i znikną cienie,
wróć⁷, bądź podobny, mój miły,
do gazeli, do młodego jelenia
na górach Beter⁷!

Hymn o miłości

Gdybym mówił językami ludzi i aniołów, a miłości bym nie miał, stałbym się jak miedź brzęcząca albo cymbał brzmiący.
Gdybym też miał dar prorokowania i znał wszystkie tajemnice, i posiadał wszelką wiedzę, i wszelką możliwą wiarę, tak iżbym góry przenosił, a miłości bym nie miał, byłbym niczym.
I gdybym rozdał na jałmużnę całą majętność moją, a ciało wystawił na spalenie, lecz miłości bym nie miał, nic bym nie zyskał.
Miłość cierpliwa jest,
łaskawa jest.
Miłość nie zazdrości,
nie szuka poklasku,
nie unosi się pychą;
nie dopuszcza się bezwstydu,
nie szuka swego,
nie unosi się gniewem,
nie pamięta złego;
nie cieszy się z niesprawiedliwości,
lecz współweseli się z prawdą.
Wszystko znosi,
wszystkiemu wierzy,
we wszystkim pokłada nadzieję,
wszystko przetrzyma.
Miłość nigdy nie ustaje,
[nie jest] jak proroctwa, które się skończą, albo jak dar języków, który zniknie, lub jak wiedza, której zabraknie.
Po części bowiem tylko poznajemy, po części prorokujemy.
Gdy zaś przyjdzie to, co jest doskonałe, zniknie to, co jest tylko częściowe.
Gdy byłem dzieckiem, mówiłem jak dziecko, czułem jak dziecko, myślałem jak dziecko. Kiedy zaś stałem się mężem, wyzbyłem się tego, co dziecięce.
Teraz widzimy jakby w zwierciadle, niejasno; wtedy zaś [zobaczymy] twarzą w twarz: Teraz poznaję po części, wtedy zaś poznam tak, jak i zostałem poznany.
Tak więc trwają wiara, nadzieja, miłość - te trzy: z nich zaś największa jest miłość."
1 Kor 13,1-13

PRZYPOWIEŚĆ

Przypowieść inaczej parabola [( gr. parabole) zestawienie dwóch rzeczywistości] gat. Literatury moralistycznej, w utworach tego typu przytoczone zdarzenia i postacie mają charakter przykładu SA jedynie pretekstem do wypowiedzenia uniwersalnej prawdy na temat egzystencji ludzkiej, postaw wobec kolei losu. Przypowieść nie anglezy odczuwać dosłownie trzeba szukać ukrytego alegorycznego sensu. Z każdej przypowieści wynika jakaś ogólna prawda konkluzja natury filozoficznej, moralnej czy religijnej.

8

---