Politechnika
LABORATORIUM METROLOGII
Wydział: Mechaniczny	Temat: Kontrola chropowatości powierzchni.
Wykonujący ćwiczenie:	Ocena:

1. Cel ćwiczenia:

Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z metodami pomiaru chropowatości powierzchni.

2. Narzędzia i przyrządy używane w ćwiczeniu:

- Profilografometr

- komplet płytek wzorcowych typu WG-3 PN-58/M-04254

3. Przebieg ćwiczenia:

W ćwiczeniu badaliśmy chropowatość powierzchni trzech przedmiotów:

1. 
   przedmiot nr 1 o dwóch badanych powierzchniach.

2. 
   przedmiot nr 2 o jednej badanej powierzchni.

3. 
   przedmiot nr 3 o jednej badanej powierzchni.

Ocena chropowatości powierzchni za pomocą wzorców.

Wzorce chropowatości są przeznaczone do porównawczej oceny chropowatości sprawdzanych powierzchni. Wzorcem może być każdy przedmiot, jeżeli jego powierzchnia odtwarza z wymaganą dokładnością wymiarową określoną chropowatość i typową strukturę geometryczną.

Nr próbki i powierzchnia	Nr wzorca	Wartość chropowatości [Ra]
Próbka nr 1 pow. frezowana		Ra=3,2
Próbka nr 1 pow. szlifowana		Ra=0,4
Próbka nr 2 pow. toczona		Ra=0,8
Próbka nr 3 pow. szlifowana		Ra=0,4

Ocena chropowatości powierzchni za pomocą profilografometru.

Parametry urządzenia:

• odcinek elementarny - 0,8 L_e

• odcinek pomiarowy - 3 mm

• prędkość przesuwu - 60 mm/min

Sprawdzenie dokładności urządzenia odbywa się za pomocą pomiaru wzorca szklanego o znanej wartości chropowatości wynoszącej 0,75 μm.

Pomiar wykazał wartość R_a=0,75 μm, a więc błąd wyniósł 0,03 μm. Jest to błąd dopuszczalny, gdyż mógł on wyniknąć z niedokładnego wyczyszczenia powierzchni wzorca.

Wyniki pomiarów chropowatości próbek za pomocą profilografometru:

Nr próbki i powierzchnia	Wartość chropowatości Ra[μm]	Średnia wartość chropowatości Ra[μm]
Próbka nr 1 pow. frezowana	4,41 4,41 4,04	4,29
Próbka nr 1 pow. szlifowana	0,19 0,23 0,21	0,21
Próbka nr 2 pow. toczona	1,07 1,13 0,90	1,03
Próbka nr 3 pow. szlifowana	0,35 0,21 0,27	0,28

Badanie wartości R_a w zależności od śladu obróbki.

Kierunek i miejsce pomiaru	Wartość chropowatości Ra[μm]	Średnia wartość chropowatości Ra[μm]
Kierunek poprzeczny, przez środek	3,60 3,36 3,60	3,52
Kierunek poprzeczny, przy brzegu	1,45 1,11 1,43	1,33
Kierunek wzdłużny, przez środek	1,09 1,18 1,49	1,25

Wykonanie profilogramu do obliczeń parametru R_a

Parametry urządzenia:

- Powiększenie poprzeczne x 4000

- Powiększenie wzdłużne x 200

- Prędkość przesuwu - 0,6 mm/min

Badana próbka: płytka frezowana czołowo o chropowatości R_a=3,54 μm

Wartość chropowatości powierzchni obliczona ze wzoru

4. Wnioski:

- Poprzez pomiar płytkami wzorcowymi możemy tylko wstępnie określić chropowatość powierzchni;

- Pomiar profilografometrem daje dokładne wyniki chropowatości powierzchni, co widać po sprawdzeniu urządzenia wzorcem;

- Wielkość chropowatości zależy od miejsca badania powierzchni oraz od kierunku badania, największa wartość jest w kierunku poprzecznym przez środek próbki;

- Wskazanie profilografometru różni się od wartości obliczonej, może być to spowodowane niedokładnością odczytu z wykresu oraz niedokładnością obliczeń.

---