LEKI PRZECIWPASOŻYTNICZE

WPŁYW PASOŻYTÓW NA ORGANIZM ZWIERZĘCIA

- Obniżenie przyrostów wagowych i produkcyjności zwierząt (mleczność, nieśność)

- Obniżenie i zaburzenia w reprodukcji j

- Zwiększenie zapadalności na inne schorzenia

- Indukcja reakcji alergicznych u gospodarza

Spektrum działania leków przeciwpasożytniczych

Leki przeciwpierwotniakowe (antiprotozoan drugs)

Leki przywrobójcze (antitrematoda drugs)

Leki tasiemczobójcze (antitestodal drugs)

Leki nicieniobójcze (antinematodal drugs)

Leki przeciw pasożytom zewnętrznym (ectoparasiticides)

Czynniki warunkujące skuteczność i bezpieczeństwo działania leków przeciwpasożytniczych

- Selektywna aktywność w stosunku do pasożyta

- Posiadanie szerokiego spektrum działania w stosunku do wszystkich form rozwojowych pasożyta (postaci dojrzałych, niedojrzałych i larwalnych)

- Długotrwale zabezpieczenie gospodarza przed reinfekcją

- Odpowiednia, łatwa droga podania dla dużej grupy zwierząt

- Szeroki margines bezpieczeństwa dla gospodarza, ograniczony wpływ na produkcyjność gospodarza

- Efekt indyferencji

- Krótki czas pozostawania w tkankach

- Odpowiedni koszt terapii

DROGI PODANIA LEKÓW PRZECIWPASOŻYTNICZYCH

Naskórne podawanie

- pour-on (polewanie) np. pyretryny i pyretroidy, zw. fosforoorganiczne, lewamizol

- spot-on (nakrapianie) np. chloronikotynyle, fenylopirazol

- spryskiwanie

- rozpylanie

- kąpiele

- kolczyki do ucha

Iniekcje

- podskórne

- domięśniowe

Doustne podawanie

- tabletki

- pasty

- proszki

- roztwory

- bolusy - ciągłe uwalnianie leku

- bolusy elektroniczne - pulsacyjne uwalnianie leku

- pompy osmotyczne - pulsacyjne uwalnianie leku

REZERWUAROWE POSTACIE LEKÓW

BOLUS

BOLUS ELEKTRONICZNY POMPY OSMOTYCZNE

Bolusy:

mają kształt cylindra

zbudowane z tlenku kobaltu, którego zamknięcie stanowi polimerowa błona półprzepuszczalna

błona umożliwia permanentne uwalnianie substancji aktywnej.

Bolusy elektroniczne - umożliwiają pulsacyjne uwalnianie leku.

- Źródło energii stanowią dwie baterie manganowe.

- Mikroprocesor steruje uwalnianiem leku.

- Powstały impuls elektroniczny jest wysyłany do generatora CO2, który uwalnia porcję leku pod wpływem wzrostu ciśnienia gazu.

- Po uwolnieniu odpowiedniej porcji leku układ elektroniczny automatycznie resetuje się i włącza ponownie po zaprogramowanym czasie.

Pompy osmotyczne

- zewnętrzną warstwę pompy osmotycznej stanowi polimerowa błona półprzepuszczalna,

- wewnątrz błony zawarta jest rozpuszczalna w wodzie substancja aktywna

- substancja aktywna otoczona płaszczem zbudowanym ze związku ściągającego wodę np. NaCl.

- w momencie kontaktu pompy osmotycznej z płynami ustrojowymi/ woda w nich zawarta na drodze dyfuzji zostaje wciągnięta do układu

- w trakcie osmotycznego nasiąkania lek jest sukcesywnie rozpuszczalny

- lek ze stałą prędkością uwalniany do krwi przez specjalny mikroskopijny otwór.

Pa ratce i

Formy do przedłużonego podawania kontrolowanego uwalniania leków przeciwpasożytniczych stosowanych w medycynie weterynaryjnej

Nazwa preparatu	Subst aktywna	producent	Czas działania
Paratect	Morantel 22,7g	Pfizer	90 dni uwalnianie ciągłe (bolus)
Autoworm/ Redidose	Oksyfendazol 750mg	Coopers (Pitman Moore)	130 dni uwalniane puls - 21 dni (bolus elektr)
Synanthic Multidose 130	Oksyfendazol 750mg	Syntex	j.w.
Ivomec SR	Iwermektyna	Merck Sharp & Dohme	135 dni uwalnianie puls. Przez 30 dni (pompa osmot)

LEKI PRZECIWPIERWOTNIAKOWE

- kokcidiostatyki

- leki babeszjobójcze

- leki rzęsistkobójcze

KOKCYDIOSTATYKI

- Kokcydiostatyki stosowane profilaktycznie

- Kokcydiostatyki lecznicze

Kokcydiostatyki stosowane profilaktycznie

Antybiotyki jonoforowe

1. Lasalocid

2. Maduramycyna

3. Monenzyna

4. Narazyna

5. Salinomycyna s. Semduramycyna

Arprinocyd

Diklazuril

Dinitolmid

Halofuginon

Klopidol

Klopidol + Metylbenzoquat

Robenidyna

Nikarbazyna

Kokcydiostatyki lecznicze

- Sulfonamidy

- Sulfonamidy + trimetoprim

- Sulfonamidy + diawerydyna

- Amprolium

- Amprolium + etopabat

- Amprolium + sulfachinoksalina

- Toltrazuril

ANTYBIOTYKI JONOFOROWE

Związki naturalne wyizolowane z Streptomyces sp. i Acinomadura sp.

Bardzo szerokie spektrum działania w stosunku do patogennych dla ptaków domowych kokcydiów

Hamują rozwój wczesnych bezpłciowych fo rozwojowych zewnątrz i wewnątrzkomórkowych kokcydiów.

Mechanizm działania polega na zaburzeniu transportu kationów Na+, K+ i/lub Ca2+, Mg2+ przez błony

sporozoitów i merozoitów.

Ponadto nasilają aktywność Na+K+ - ATPazy sporozoitów co prowadzi do wzrostu stężenia jonów sodu przy równoczesnym wzroście stężenia jonów chloru => następstwem czego jest pękanie ściany sporozoitu i śmierć pasożyta.

Antybiotyki jonoforowe ograniczając liczbę sporozoitów, zmniejszają tym samym liczbę powstających z nich schizontów.

Oporność Eimeria na antybiotyki jonoforowe rozwija się bardzo wolno i nie stanowi istotnego problemu.

Istnieje możliwość wystąpienia częściowej oporności krzyżowej w obrąbie tej grupy.

Antybiotyki jonoforowe nie wpływają negatywnie na rozwój naturalnej odporności na kokcydia

Leki mają niski współczynnik terapeutyczny, dlatego musi być przestrzegane bardzo dokładne dawkowanie dla danego gatunku,

Monenzyna, salinomycyna i narazyna nie może być stosowana z tiamuliną -> efekt toksyczny i śmierć ptaków!!!!!!!

Salinomycyny i narazyny nie należy stosować u indyków.

Antybiotyki jonoforowe, szczególnie monenzyna jest bardzo toksyczna dla koni i koniowatych LD50 = 2-3 mg/kg

Antybiotyki jonoforowe są najczęściej wykorzystywaną grupą kokcydiostatyków w profilaktyce kokcydiozy ptaków (kur i indyków)

- Monenzyna (sól sodowa podawana jest z paszą kurczętom rzeźnym (100ppm), odchowywanym na nioski do 16 tyg. życia (90 ppm) oraz indykom rzeźnym do 12 tygodnia życia (80-100 ppm)

- Salinomycyna (sól sodowa) podawana jest z paszom jedynie kurczętom rzeźnym (60 ppm)

- Narazyna podawana jest z paszą jedynie kurczętom rzeźnym (70 ppm). NARAZYNA MOŻE BYĆ ŁĄCZONA Z NIKARBAZYNĄ (należy do karbanilidów -> stosowana profilaktycznie i leczniczo)

- Lasalocid (sól sodowa) podawany z passą kurczętom rzeźnym i odchowywanym na nioski (75-125 ppm) oraz indykom rzeźnym do 12 tyg. życia (90-125 ppm)

- Maduramycyna podawana z paszą kurzczętom rzeźnym (5 ppm). Przekroczenie dawki dziennej maduramycyny może prowadzić do upośledzenia wzrostu i przyrostów wagowych ptaków.

- Semduramycyna podawana z paszą kurczętom rzeźnym (20-30 ppm) i indykom do 12 tygodnia życia (25 ppm)

ARPRINOCID => poch. benzylopuryn

Wykazuje szerokie spektrum działania wobec patogennych kokcydiów.

Działa kokcydiostatycznie wobec sporozoitów i merozoitów I i II

Związek jest w organizmie ptaków jest bardzo szybko metabolizowany do arprinocyd-l-N-oksy, który wykazuje wysoką aktywność kokcydiostatyczną

Bardzo szybko rozwija się oporność (nawet po 1 roku stosowania profilaktycznego arprinocidu).

Stosowany z paszą jedynie u kurcząt rzeźnych (60 ppm)

DIKLAZURIL - pochodna benzenoacetonitrylu

Bardzo szerokie spektrum działania przeciw Eimeria patogennym dla kur, indyków i królików.

Bardzo wysoka aktywność w niskich stężeniach => (1 ppm)

Bardzo bezpieczny w stosowaniu - wysoki współczynnik terapeutyczny.

Działa na Eimeria oporne na inne dotychczas stosowane kokcydiostatyki: arprinocid, robenidyna, halofunginon, nikarbazyna, amprolium + etopabat, dinitolmid, metylbezoquat

Mechanizm działania nie jest wyjaśniony.

Diklazuril jest aktywny wobec schizontów drugiej generacji i gametocytów

Nie osłabia rozwoju naturalnej odporności na zakażenia kokcydiami

Bardzo słabo wchłania się z przewodu pokarmowego, nie jest metabolizowany i gromadzony w tkankach,

Stosowany u kurcząt, kur i indyków zwłaszcza w programach wymiennych

Krótki okres karencji 1-2 dni

W hodowli stada podstawowego zaleca się podawanie dikiazurilu przez okres 6 miesięcy, po tym czasie należy przestać podawania leku - możliwość wykształcenia oporności

DINITOLMID - pochodna dinitrobenzamidu

Wąskie spektrum działania, lek jest aktywny wobec E. tenella i E. necatrix.

Działa na schizonty I generacji, hamuje sporulację oocyst.

Działa kokcydiostatycznie, jeżeli jest podawany krótko

Działa kokcydiobójczo, jeżeli jest podawa przez dłuższy czas. Bardzo wolno wykształca się oporność (po 20 latach stosowania)

Stosowany profilaktycznie u kurcząt, ale dopuszcza się podawanie w klinicznej postaci kokcydiozy

HALOFUGINON - pochodna chinazoliny

Nie powinien być stosowany w skojarzeniu z innymi kokcydiostatykami

Stosowany w profilaktyce kokcydiozy u kurząt i indyków (do 12 tyg. życia) podawany w paszy w stężeniu 3 ppm. Jest drażniący dla skóry, może zaburzać syntezę kolagenu.

Związek ekotoksyczny - toksyczny dla ryb i innych organizmów żyjących w wodzie.

Niebezpieczny dla perliczek i ptactwa wodnego

ROBENIDYNA - pochodna guanidyny

Wykazuje szerokie spektrum działania, aktywna w stosunku do większości patogennych dla drobiu kokcydiów.

Działa kokcydiosta tycznie wobec schizontów I - nie dopuszcza do powstania merozoitów

Częściowo wchłania się z przewodu pokarmowego - może zmieniać zapach i smak mięsa - okres karencji 5 dni.

Oporność kokcydiów rozwija się szybko- lek nadaje się tylko do okresowego stosowania

Nie stosować u kur niosek - przechodzi do jaj, które mają bardzo nieprzyjemny smak i zapach.

Stosowana w paszy dla brojlerów i indyków rzeźnych w stężeniu 30-36 ppm.

Długo pozostaje w glebie.

KLOPIDOL - pochodna pirydyny

Wykazuje szerokie działanie wobec patogennym dla drobiu kokcydiom.

Działa hamująco na wewnątrzkomórkowy rozwój sporozoitów, wpływa również hamująco na schizogonią, gametogonie i sporulację kokcydiów.

Upośledza rozwój naturalnej odporności na zarażenie kokcydiami ptaków.!!!!!

Oporność kokcydiów rozwija się wolno.

Stosować u ptaków odchowywanych na nioski - przechodzi do jaj.

Klopidol stosuje się w paszy (125-250 ppm) u kurcząt i indyków rzeźnych.

Jeżeli przez cały czas odchowu ptaków stosowany jest w stężeniu 250 ppm to obowiązuje 5 dniowy okres karencji na mięso.

Jeżeli w ostatnim tygodniu odchowu podawany jest w stężeniu 125 ppm to okres karencji nie jest wymagany.

Klopidol jest łączony z metylbenzoquatem (100 + 8,35 ppm) - nie łączyć z innymi kokcydiostatykami

METYLBEZOQUAT - 4-hydroksychinolon

Szerokie spektrum działania.

Działa kokcydiostatycznie na stadium sporozoitów przez hamowanie transportu elektronów w układzie mitochondrialnym pasożyta - efekt kokcydiostatyczny.

Upośledza rozwój naturalnej odporności na kokcydiozę.

Szybko występuje oporność.

Stosowany w profilaktyce kokcydiozy kurcząt i indyków rzeźnych - w połączeniu z klopidolem

NIKARBAZYNA -> karbanilid

Szerokie spektrum działania

Efekt kokcydiobójczy, działa na drugą generacją schizontów -mechanizm niewyjaśniony.

Może być stosowana leczniczo (250 ppm)

Oporność rozwija się bardzo wolno (po 27 latach stosowania wykryto oporne gatunki kokcydiów)

Stosowana u brojlerów do 16 tyg. w paszy 125 ppm.

Okres karencji na mięso 7 dni

Nie stosować u niosek - zmienia nieśność i wylęgowość oraz jakość jaj

Nikarbazyna (50 ppm) + narazyna (50 ppm) - karencja 5 dni

LEKI PRZECIW KOKCYDIOM STOSOWANE TERAPEUTYCZNIE

Sulfonamidy

Sulfonamidy + trimetoprim

Sulfonamidy + diawerydyna

Amprolium

Amprolium + etopabat Amprolium + sulfachinoksalina

Toltrazuril

TOLTRAZURIL - symetryczny triazinon

Bardzo szerokie spektrum działania.

Aktywny wobec patogennym kokcydiom dla kur, indyków, gęsi i królików oraz Toxoplasma i Sarcocystis.

Działa kokcydiobójczo na wszystkie wewnątrzkomórkowe formy rozwojowe Eimeria.

Działanie bójcze jest natychmiastowe najprawdopodobnie w wyniku zaburzenia łańcucha oddechowego pasożyta i zahamowania syntezy pirymidyn.

Hamuje również tworzenie ściany komórkowej makrogamet.

Aktywny wobec Eimeria oporne na inne dotychczas stosowane kokcydiostatyki.

Nie osłabia rozwoju naturalnej odporności ptaków na kokcydia.

Posiada wysoki współczynnik terapeutyczny - 10 - lek bezpieczny.

Po wchłonięciu jest całkowicie metabolizowany do sulfonu, długo pozostaje w tkankach - wymagana jest kilkunastodniowa karencja poubojowa.

Terapia klinicznych i pod klinicznych postaci kokcydiozy kur i indyków.

Stosowany w wodzie do picia (25 ppm) przez 2 dni.

SULFONAMIDY

Sulfachinoksalina

Sulfachloropirazyna

Sulfadimidyna

Sulfadiazyna

Sulfadimetoksyna

Sulfanilamid ( nie działa na E tenella i E. necatrix)

Sulfonamidy są skuteczniejsze przeciw gatunkom Eimeria żyjącym w jelicie cienkim niż bytującym w jelicie ślepym.

Wywierają efekt kokcydiostatyczny wobec form bezpłciowych kokcydiów - słabsze działanie wobec stadiów płciowych.

SULFONAMIDY POTENCJONOWANE

- Sulfadimidyna + trimetoprim

- Sulfadimidyna + diawerydyna

- Sulfachloropirazyna + diawerydyna

- Sulfadimetoksyna + dimetylopirymidyna

Takie połączenia stosowane są w terapii kokcydiozy, toksoplazmowy i neosporozy ptaków i ssaków

Sulfachinoksalina + amprolium (antagonista tiaminy)

AMPROLIUM

Wykazuje wąskie spektrum działania

Aktywne wobec E. tenella i E. acenrvulina.

Połączenie z etopabatem zwiększa zakres działania (E. brunettii E. maxima)

Połączenie z sulfachinoksalina zwiększa zakres, siłę i skuteczność działania.

Amprolium jest antagonistą tiaminy - witaminy B1 - może wywoływać niedobór tej witaminy u leczonych ptaków.

Amprolium działa kokcydiostatycznie poprzez hamowanie procesów życiowych pierwszej generacji schizontów bytujących w komórkach nabłonkowych jelit, hamując ich różnicowanie do merozoitów.

Obecnie przyjmuje się, że amprolium poprzez blokowanie aktywnego transportu darniny do komórek pasożyta hamuje również powstawanie form płciowych wrażliwych kokcydiów oraz proces sporulacji oocyst.

Nie zaburza rozwoju naturalnej odporności na Eimeria.

Może być stosowany u kur niosek, kurcząt rzeźnych i indyków.

Podawany w wodzie do picia (0,012%) lub w paszy 125-150 ppm.

Czas trwania terapii 5-7 dni

Amprolium można stosować również profilaktycznie.

Nie obowiązuje okres karencji na mięso i jaja (Aneks II)

LEKI BABESZJOBÓJCZE ( babeszjoza = piroplazmoza)

Imidokarb

Diminazen

Chinuronium

IMIDOKARB (w postaci dipronianu prep. IMIZOL)

Działa bójczo na Babesia canis et gibsoni (pasożyty psów) oraz w wyższych dawkach na Ehrlichia canis.

U bydła działa bójczo wobec Babesia bovis, bigemina, divergens.

W Polsce lek jest okresowo dopuszczony do obrotu.

Lek stosuje się jednorazowo - nie wolno dożylnie

U psa podskórnie lub domięśniowo w dawce 3-6 mg/kg

U bydła podskórnie lub domięśniowo w dawce 1,2 mg/kg

U koni podskórnie lub domięśniowo w dawce 2,4 mg/kg

U psa można podać profilaktycznie - jednorazowo podskórnie w dawce 6 mg/kg zabezpiecza przed inwazją B. canis przez 2-4 tyg

U bydła po jednorazowej iniekcji okres karencji na mięso 90 dni, na mleko 21 dni!!

W miejscu iniekcji obrzęk i bolesność, u 40% psów występują wymioty.

Może wystąpić silna hemoliza, mikrozakrzepy, wstrząs anafilaktyczny i objawy pobudzenia układu parasympatycznego

DIMINAZEN (w postaci aceturanu prep. Fatrybanil)

Działa bardzo skutecznie wobec B. bovis i B. canis, nie działa na B. felis.

W Polsce przeznaczony do leczenia babeszjozy psów

Podaje się w jednorazowej iniekcji domięśniowej w dawce 3,5 mg/kg

Efekt działania występuje po 24 godzinach

Pies toleruje dawkę diminazenu do 8 mg/kg, dawki wyższe prowadzą do zaburzeń nerwowych - drżenie mięśni, zez, niezborność ruchów

CHINURONIUM (prep. Acaprin)

Lek bardzo skuteczny ale bardzo toksyczny.

Hamuje procesy tlenowej fosforylacji w komórce pasożyta.

Po podaniu podskórnym (jedyna dopuszczalna droga podania) powoduje histaminemię i pobudzenie układu parasympatycznego.

Podawany jednorazowo pies 0,25 mg/kg. bydło i owce 1 mg/kg, koń 0,6-1 mg/kg.

LEKI BABESZJOBÓJCZE

(babeszjoza=piroplazmoza)

Imidokarb

Diminazen

Chinuronium

TETRACYKLINY

Postacie długodziałające LA oksytetracykliny i chlortetracykliny lub doksycyklina mogą być stosowane w profilaktyce inwazji wywołanych przez Babesia sp,

Leki należy podawać w dawkach leczniczych przez okres 3 tygodni.

Oksytetracyklina i.m 20 mg/kg

Chlortetracyklina i.m 10-15 mg/kg

Doksycyklina 10 mg/kg (przez 11 dni)

LEKI RZĘSISTKOBOJCZE

NITROIMIDAZOLE:

- Metronidazol (psy, koty, konie, gołębie)

- Dimetronidazol (gołębie, bażanty, przepiórki)

- Karnidazol (gołębie)

HISTOMONADOZA INDYKÓW

NIFURSOL (należy do nitrofuranów)

jest dopuszczony do stosowania juko dodatek paszowy w krajach UE

uszkadza błony lipidowe i DNA pasożyta

profilaktyka (50 ppm) i terapia (75 ppm)

okres karencji 5 dni

nie wykazuje działania mutagennego i karcinogennego (badania na szczurach i psach)

LEKI STOSOWANE W INWAZJI Toxoplasma sp. i Neospora caninum

Inwazje wywołane przez Toxoplasma sp. i Neospora caninum leczy się u psów (toksoplazmoza i neosporoza) i kotów (toksoplazmoza).

Klindamycyna

Linkomycyna

Sulfadiazyna

Potencjonowane sulfonamidy

Czas trwania terapii 4 tygodnie

LEKI PRZYWROBÓJCZE (ANTITREMATODA)

LEKI PRZECIW MOTYLICY WĄTROBOWEJ

- LEKI DZIAŁAJĄCE NA FORMY DOJRZALE.

- LEKI DZIAŁAJĄCE NA FORMY MŁODOCIANE I DOJRZAŁE.

LEKI DZIAŁAJĄCE NA FORMY DOJRZAŁE.

KLORSULON (sulfonamid) - 7 mg/kg

TRIBROMOSALICYLANILID - 5-10 mg/kg

OKSYKLOZANID (sanicyianilid) - 7.5-10 mg/kg

ALBENDAZOL (benzoimidazol)-10 mg/kg (bydło) i 7,5 mg/kg (owce)

LEKI DZIAŁAJĄCE NA FORMY MŁODOCIANE I DOJRZALE.

RAFOKSANID (salicylanilid) - 7,5 mg/kg

KLOZANTEL (salicylanilid) - 10 mg/kg

TRIKLABENDAZOL (benzoimidazol) -10-15mg/kg

BROMOFENOFOS (związek fosforoorganiczny) 12 mg/kg

NITROKSYNIL (nitrobenzonitryl) -10 mg/kg

SANICYLANILIDY

OKSYKLOZANID - Fasciola hepatica => formy dojrzałe

KLOZANTEL - Fasciola hepatica => formy

młodociane i dojrzałe

RAFOKSANID - Fasciola hepatica => formy młodociane i dojrzałe

NIKLOZAMID - lek przeciw tasiemcom, nie wchłan się z przewodu pokarmowego

Charakterystyka sanicylanilidów

Związki te są jonoforami protonowymi

Mechanizm działania polega na rozkojarzaniu tlenowej fosforylacji i syntezy ATP u pasożyta

Podawane enteralnie i parenteralnie

Po podaniu doustnym dobrze wchłaniają się z przewodu pokarmowego, również dobrze wchłaniają się z miejsca iniekcji

Bardzo silnie (99%) i długotrwale wiążą się z albuminami krwi

Długo pozostają w organizmie

Okres półtrwania u owcy wynosi 5-15 dni

Wydalają się z żółcią i mlekiem

Sanicylanilidy wymagają długich okresów karencji

Nie stosuje się tych związków u krów i owiec będących w okresie laktacji z wyj oksyklozanidu

Sanicylanilidy podawane w maksymalnych dawkach terapeutycznych mogą prowadzić do rozkojarzania tlenowych fosforylacji komórek żywiciela.

Prowadzi to do wystąpienia działań ubocznych: hipertermii, hiperwentylacji, tachykardii i konwulsji

Leki z tej grupy mają ograniczone bezpieczeństwo stosowania

LEKI DZIAŁAJĄCE NA FORMY DOJRZALE F. hepatica

KLORSULON

Związek z grupy sulfonamidów

Działa na formy dojrzałe w 100% zabija 14-16 tyg podany w dawce 3.75 mg/kg, w 82% zabija formy 6-8 tyg. jeżeli zostanie podany w dawce 30 mg/kg

Stosowany doustnie lub podskórnie

Po podaniu podskórnym działa skuteczniej

Mechanizm działania polega na zaburzeniu metabolizmu glukozy u pasożyta - hamuje fosfogliceromutazę

Klorsulon po wchłonięciu w 75% w surowicy i w 25% wiąże się z erytrocytami

Jest lekiem bezpiecznym - współczynnik terapeutyczny wynosi 25.

Jest lekiem bezpiecznym dla samic ciężarnych.

Okres karencji na mleko 72 godziny, na mięso 8 dni

Może być stosowany jako pojedynczy lek -zwalczanie infestacji wywołanej przez F. hepatica u bydła i owiec

w Polsce stosowany w połączeniu z iwermektyną (IVOMEC plus) - terapia zarażenia motylicą, nicieniami i stawonogami

ALBENDAZOL

Związek z grupy benzoimidazoli

Wywiera działanie przywrobójcze i nicieniobójcze

Działa jedynie na formy dojrzałe F hepattca

Skuteczność przywrobójczego działania wynosi ponad 95%

Wywiera działanie bójcze w stosunku do nicieni żołądkowo-jelitowych i płucnych - szerokie spektrum działania

OKSYKLOZANID

Związek należący do sanicylanilidów

Działa jedynie na formy dojrzałe F hepatica

Stosowany doustnie u owiec i bydła

Może być łączony z lewamizolem lub tetramizolem -zwiększone spektrum przeciwpasoźytniczego działania - efekt bójczy wobec motylicy i nicieni

Lek niebezpieczny - niski współczynnik terapeutyczny = 4

Skuteczność zmienna po długim okresie stosowania

Karencja: na mięso 28 dni. na mleko 3 dni

LEKI DZIAŁAJĄCE NA FOR] MŁODOCIANE i DOJRZALE F.hepatica

KLOZANTEL

Związek należący do salicynilamidów

Wykazuje szerokie spektrum przeciwpasożytniczego działania

Działa na młodociane i dojrzałe formy motylicy wątrobowej (efekt przywrobójczy)

Działa na obleńce odżywiające się krwią Haemonchus, Ancylostoma, Uncinaria (efekt nicieniobójczy) - przez 60 dni zapobiega infestacji

Działa na formy larwalne: gza owczego i końskiego

Działa również na niektóre kleszcze, a po podaniu per os również na dojrzałe tasiemce

W celu likwidacji infestacji wywołanej prze F. hepatica klozantel podawany jest domięśniowo lub podskórnie

Skuteczność działania wobec migrujących młodych form motylicy wynosi ok. 80%, skuteczność wobec form dojrzałych wynosi 95-100%

Lek wykazuje długi okres półtrwania - 14,5 dni

Jest lekiem w miarę bezpiecznym - współczynnik terapeutyczny wynosi 6.

TRIKLABENDAZOL

Należy do benzimidazoli - grupa leków wywierających działanie nicieniobójcze i w mniejszym stopniu tasiemczobójcze

Triklabendazol nie działa jak pozostałe benzoimidazole na obleńce i tasiemce !!!!!

Wykazuje bardzo silnie działanie wobec młodocianych i dojrzałych form Fasciola hepatica.

Wykazuje aktywność w stosunku do 1 -dniowych przywr - skuteczność 98-100%

Efekt bójczego działania wobec młodocianych i dorosłych form motylicy wątrobowej jest zależny od wielkości dawki - bójcze działanie wobec form najmłodszych wykazuje lek w najwyższej terapeutyczne dawce (15 mg/kg), wobec form dorosłych jest aktywny w niższych dawkach (2.5 mg/kg)

Lek stosowany jest per os u bydła, owiec i kóz oraz u koni

U przeżuwaczy może być stosowany dożwaczowo w postaci bolusa do kontrolowanego uwalniania substancji czynnej.

Jest lekiem bardzo bezpiecznym - współczynnik terapeutyczny wynosi 20.

RAFOKSANID

Należy do salicylanilidów

Stosowany jest u bydła i owiec zarażonych motylicą wątrobową

Lek podaje się doustnie lub podskórnie w dawce jednorazowej (7,5 mg/kg) - po 3 tygodniach należy powtórzyć podanie leku

Skuteczność wobec form dorosłych motylicy (12-14 tyg) wynosi 100%. wobec form 6 tyg. 86-99%, 4 tyg. 50-99%

Jest również aktywny wobec obleńcom odżywiającym się krwią Haemonchus i Bunostomum (skuteczność 98%)

Wykazuje również bardzo wysoką aktywność (98%) wobec form larwalnych gza owczego

Lek jest jonoforem protonowym, co prowadzi do zablokowania tlenowej fosforylacji w mitochondriach komórek pasożyta

W organizmie gospodarza nie ulega biotransformacji, posiada długi okres półtrwania -16,5 doby

Jest lekiem o współczynniku terapeutycznym 6

Może być łączony z tiabendazolem - zwiększone spektrum działania o infestacje robakami obłymi.

BROMOFENOFOS

Jest związkiem fosforoorganicznym

Działa skutecznie na formy dorosłe (85-100%) oraz młodociane (70-90%) motylicy wątrobowej

Podawany jest doustnie u bydła i owiec

Jest szybko eliminowany z organizmu

Okres karencji jest krótki 3 dni

Jest lekiem o umiarkowanym bezpieczeństwie stosowania - przedawkowany powoduje objawy zwiększonego napięcia układu parasympatycznego.

NITROKSYNIL

Jest nitrobenzonitrylem

Jest jonoforem protonowym

Działa silnie na formy dojrzałe motylicy wątrobowej, słabiej na formy młodociane

Wyższa skuteczność leku wobec form młodocianych po podaniu parenteralnym lub doustnym w wyższych dawkach ( wyższych niż 10 mg/kg) - możliwość wystąpienia objawów ubocznych.

Nie zaleca się podawania w dawkach wyższych niż 10 mg/kg ponieważ współczynnik terapeutyczny jest niski i wynosi 4

Lek jest aktywny wobec niektórych obleńców (Haemonchus contortus i Bunostomum)

Stosowany u bydła i owiec w inwazjach wywołanych przez Haemonchus contortus opornych na działanie iwermektyny i benzoimidazoli.

Działa też na larwy gza owczego

Może być stosowany u bażantów do zwalczania syngamozy - 133-144 ppm w wodzie do picia

Podawany doustnie lub podskórnie ( może wywoływać odczyn miejscowy) - owce

U bydła tylko podskórnie

LEKI STOSOWANE W ZWALCZANIU INWAZJI WYWOŁANEJ PRZEZ PARUGONIMUS

Paragonimus sp. - przywra patogenna dla psów i kotów - bytuje w tkance płucnej zwierząt mięsożernych.

Terapia:

- Prazikwantel - dawka 25 mg/kg przez 3 kolejne dni

- Albendazol - dawka 25 mg/kg podawana 2 razy dziennie przez 14 dni

- Fenbendazol - dawka 50 mg/kg podawana 2 razy dziennie przez 10 dni lub 25 mg/kg 2 razy dziennie przez 14 dni

- Bithionol (związek fenolowy) - dawka 10 mg/kg podawana 1 raz dziennie przez 10-15 dni - skuteczność 15-85%

LEKI STOSOWANE W ZWALCZANIU INWAZJI WYWOŁANEJ PRZEZ PARAMPHISTOMUM

Paraphilstomum sp - przywra bytująca w ścianie żwacza u bydła i owiec - szczególnie niebezpieczna dla młodych przeżuwaczy

Terapia:

- Niklozamid - dawka 125 mg/kg podawana przez 3 kolejne dni

- Resorantel - dawka 65 mg/kg podana jednorazowo

- Bithionol - dawka 50 mg/kg podawana przez 10 dni

LEKI TASIEMCZOBÓJCZE

BENZAPINY

PRAZIKWANTEL

Spektrum działania obejmuje formy dojrzałe i larwalne tasiemców oraz niektóre przywry

Nie wykazuje działania przeciwko robakom obłym - ze względu na inna budowę powłoki ciała

Lek stosuje się jednorazowo doustnie lub w iniekcji domięśniowej lub podskórnej

Mechanizm działania uszkadza tegumentum (oskórek) pasożyta prowadząc do jego wakuolizacji oraz ułatwia wnikanie Ca2+ lub jego uwalnianie z magazynów wewnątrz komórek mięśniowych. Wpływa też na przemiany biochemiczne pasożyta => hamowanie wychwytu glukozy, utrata aminokwasów i rezerw glikogenu.

Spektrum działania

Psy i koty:

Formy młodociane i dojrzałe

- Taenia hydatigena,

- Taenia pisiformis

- Dlphylidium caninum

- Echinococcus multilocularis

- Echlnococus granulosus

- Hydatigera taeniaeformis

Zalecane dawkowanie:

pies => 5 mg/kg - kot => 3,5-7,5 mg/kg

Przeżuwacze:

Formy młodociane i dojrzałe

- Moniesia

- Stilesia

- Avitelina

- Eurytrema pancreaticum (bytuje u owiec)

Zalecane dawkowanie, jednorazowo 10-15 mg/kg

Konie:

- Anoplocephala magna

- Anoplocephala perfoliata

- Paranoccphala mamillana

Zalecana dawkowanie: jednorazowo 0.75-1 mg/kg

Prazikwantel działa również na niektóre przywr bytujące w płucach jelitach i krwi np Paragonimus i Schistosoma

Lek ma wysoki współczynnik terapeutyczny = 40

Może być stosowany u suk i kotek ciężarnych oraz szczeniąt >4 tyg życia i kociąt >6 tyg życia

Po podaniu podskórnym może wystąpić miejscowa bolesność

Po podaniu leku w kale nie są widoczne człony tasiemców, tylko nadtrawione ich fragmenty przez enzymy gospodarza ( pasożyt ma uszkodzony oskórek)

Prazikwnteł często łączy sic z embonianem pyrantelu i febantelem = prep DRONTAL Plus

Preparat zabija nicienie i tasiemce mięsożernych

EPSIPRANTEL

Nowy, skuteczny związek podobny do prazikwantelu

Działa bardzo skutecznie na tasiemce u psów, kotów, owiec i koni

Działa mniej skutecznie wobec przywr

U psów epsiprantel stosowany jest do zwalczania Taenia pisiformis i Dipylidium caninum u kotów do zwalczania Dipylidium canlnum i Taenia taeniaeformis - skutecność 100%

Mniejsza skuteczność (95%) w zwalczaniu inwazji wywołanej przez Echinococcus granulosus

Zalecana dawka: jednorazowe podanie 7,5 mg/kg

Bardzo bezpieczny - współczynnik terapeutyczny = 90

NIKLOZAMID

Podawany łącznie z piperazyną - poszerzone spektrum działania o nicienie pasożytujące w przewodzie pokarmowym

Działa skutecznie po jednorazowym podaniu wobec Dipyltdium, Taenia - tasiemce psów i kotów (150 mg/kg)

Słabo wobec Echinococcus - konieczność dwukrotnego podania

Działa na Moniezia - tasiemiec bytujący u owiec bydła i kóz oraz Paramphistomum - przywra bytująca u przeżuwaczy

Działa na tasiemce bytujące u koni - Anoptocephata

Działa na tasiemce bytujące u karpi - Bofhnocephalus

Jest jonoforem protonowym - poraża tasiemca w wyniku rozkojarzenia tlenowej fosforylacji i syntezy ATP u pasożyta (należy do sanicylanilidów)

Współczynnik terapeutyczny = 5-7

BENZIMIDAZOLE

MEBENDAZOL

Aktywny wobec Taenia bytujących u psów i kotów (22 mg/kg/dobę przez 5 dni)

Aktywny wobec Echinococcus granulosus bytujący u psów ( dwukrotne podanie w odstępie 48 godzin w dawce 20 mg/kg lub jednorazowo w dawce 160 mg/kg)

Nie działa wobec Dipylidium !!!!

Aktywny wobec Taenia ovis i Taenia hydatigena -tasiemców bytujących u owiec

Dawkowanie: 50 mg/kg co 24 godziny przez 14 dni lub 50 mg/kg przez 5 dni i 25 mg/kg przez kolejne 5 dni

Albendazol i oksfendazol (10-15 mg/kg) bardzo skuteczne w zwalczaniu inwazji wywołanej przez Moniezia u przeżuwaczy

Fenbendazol (10 mg/kg) skuteczny w zwalczaniu inwazji wywołanej przez Thysanosoma actinoides u owiec. Oksfendazol (7,5 - 10 mg/kg) jest wysoce skuteczna wobec dojrzałych i larwalnych form Raillietina tetragona u drobiu

RESORANTEL

Hydroksybanzanilid

jest związkiem bardzo aktywnym w stosunku do Moniezia spp. (tasiemiec występujący u przeżuwaczy) oraz Avitelina i Thyzaniezia giardi (tasiemce bytujące u owiec)

wywiera działanie bójcze w stosunku cło przywry pasożytującej w żwaczu - Paramphistomum

jest bardzo szybko wydalany, po 3 dniach można wykazać w tkankach 0,1% podanej dawki leczniczej (65 mg/kg),

nie wywiera działania mutagennego, teratogennego i karcinogennego

może być stosowany u owiec ciężarnych

KLASYFIKACJA LEKÓW NICIENIOBÓJCZYCH

TETRAHYDROPIRYMIDYNY

- Pyrantel

- Morantel

IMIDAZOTIAZOLE

- Lewamizol

- Tetramizol

ZW. HETEROCYKLICZNE

- Piperazyna

ZW. FOSFOROORGANICZNE

- Dichlorfos

PROBENZIMIDAZOLE

- Febantel

- Netobimin

BENZIMIDAZOLE

- Fenbendazol

- Albendazol

- Oksfendazol

- Oksybendazol

- Mebendazol

- Kambendazol

ENDEKTOCYDY

AWERMEKTYNY

- Abemektyna

- Iwermektyna

- Doramektyna

- Eprfnomektyna

- Selamektyna

ENDEKTOCYDY

MILBEMYCYNY

- Moksydektyna

- Milbemycyna B

- Milbecyny oksym

TETRAHYDROPIRYMIDYNY (PYRANTEL i MORANTEL)

PYRANTEL

Spektrum działania obejmuje wiele gatunków nicieni i niektóre tasiemce.

Jest przeznaczony do stosowania doustnego jako embonian lub winian

Mechanizm działania: powoduje silny skurcz mięsni robaka połączony z utratą ich spontanicznej aktywności (paraliż). Działanie jest podobne do działania acetylocholiny w wysokich stężeniach. Pyrantel rozwija swoje działanie wolniej niż acetylocholina lecz jego aktywność jest 100% większa.

Działanie pyrantelu jest antagonizowane przez piperazynę (zw. hetrocykliczny), która wywołuje zwiotczenie mięśni robaka.

Ze względu na mechanizm działania nie wolno stosować pyrantelu do odrobaczania zwierząt wyniszczonych - efekt nikotynopodobny.!!!!!

Spektrum przeciwpasożytniczego działania pyrantelu.

NIEPARZYSTOKOPYTNE konie, pony, osły

- Paraascaris equorum (formy dojrzałe 86-100%, formy niedojrzałe 100%)

- Strongylus vulgaris - 92-100%

- Strongylus equinus - 100%

- Strongylus edentatus - 42-100%

- Oxyuris equi (formy dojrzałe 7-100%. formy niedojrzale 30-100%)

- Małe slupkowce - 69-99%

- Probstmayria vivipara - 93-99%

- Anoplocephalia perfoliata (tasiemiec jelitowy)

- Niewrażliwe: Habronema muscae Draschia megastroma, Trichostrongylus axei, Strongylotdes westeri - nicienie żołądkowe

TRZODA CHLEWNA;

- Ascaris suum - 95-100%

- Oesophagostomum sp. - 95-100%

- Hyostrongylus rubidis (formy dojrzale 96%. formy niedojrzałe 60-73%)

- Niewrażliwe inne gatunki obleńców jelitowych, włosogłówki. pasożyty płucne

PRZEŻUWACZE:

- Haemonchus contortus - 95%

- Ostertagia sp. - 85-100%

- Trichostrongylus - 100%

- Nematodirus sp - 100%

- Cooperia sp - 94 98%

- Bunostomum - 96-98%

- Oesophagostomum - 30-80%

- Chabertia- 30-80%

- Trichuris 30-80%

MIĘSOŻERNE: psy i koty

- Toxocara canis - 100%

- Toxocara cati - 100%

- Toxascaris leonina - 100%

- Ancylostoma caninum - 100%

- Uncinaria stenocephala - 100%

- Pyrantel nie działa na bytujące u mięsożernych włosogłówki i tasiemce.

Właściwości farmakokinetyczne:

Embonian w mniejszym stopniu niż winian wchłania się z przewodu pokarmowego

Niezależnie od soli pyrantel krótko pozostaje w organizmie

Podlega metabolizmowi - wydalany z moczem i częściowo z mlekiem

Interakcje:

Z piperazyną - antagonizm działania

Z lewamizolem i tetramizolem - identyczny mechanizm działania - możliwość zatrucia

ZASTOSOWANIE

KONIE:

Winian pyrantelu 12,5 mg/kg - jednorazowo w odstępach 5-6 tygodniowych

Embonian pyrantelu 19 mg/kg - jednorazowo w odstępach 5-6 tygodniowych

Embonian pyrantelu 1-5 mg/kg wielokrotnie ( przez 5-6 dni) jako dodatek do paszy

Przeżuwacze:

Częściej stosowany u owiec niż u bydła.

Winian pyrantelu w postaci roztworu w dawce 25 mg/kg

Embonian pyrantelu nie jest stosowany u przeżuwaczy.

Mięsożerne:

Stosowany jest embonian pyrantelu w postaci tabletek, past, kęsów, granulatu zawiesiny

Psy dorosłe 14,4 mg/kg jednorazowo

Szczenięta 15 mg/kg w 2.4,6 i 8 tygodniu życia

Koty dorosłe 57,7 mg/kg jednorazowo

Kocięta w wieku 4-6 tyg. 100 mg/kg przez 3 kolejne dni

MORANTEL

Jest estrem metylowym pyrantelu

Jest lekiem bezpieczniejszym i skuteczniejszym w terapii robaczyc jelitowych przeżuwaczy.

Stosowany jest u bydła i owiec

Stosowany dożwaczowo w postaci bolusa. z którego wolno uwalnia się substancja czynna - uwalnianie leku trwa 60-90 dni

Nie jest wymagany okres karencji

Mechanizm działania jest identyczny jak pyrantelu -paraliż spastyczny mięśni robaka

Spektrum działania Haemonchus, Ostertagia, Trichostrongylus, Cooperia i Nematodirus oraz Thelazia (nicień bytujący w oku)

Bydło - 8.8 mg/kg. owce - 10 mg/kg oraz 4% krople soli winianowej morantelu do oczu w inwazji Thelazia

IMIDAZOTIAZOLE Tetramizol < Lewamizol

Tetramizol jest racematem

Lewamizol jest lewoskrętną formą tetramizolu

- mecheniazm: działają jako agoniści receptora muskarynowego i powodują porażenie mięśniówki pasożyta, który ulega wydaleniu

- podawanie: doustne (bolus, proszek, płyn, tabl.) iniekcje podskórne, pour-on

- szerokie spektrum: robaki żołądkowo-jelitowe i płucne u przeżuwaczy, świń, drobiu i mięsożernych

- działają na dojrzałe i larwalne postacie robaków obłych

- oporność na lewamizol stwierdzono u pasożytów bytujących u owiec

SPEKTRUM DZIAŁANIA

- przeżuwacze: Haemonchus, Ostertagia, Cooperia, Trichostrongylus, Bunostomum, Oesophagostomum, Diclocaulus (robaki w płucach) - 98%

- trzoda: Ascaris, Strongyloides, Metastrongylus - 99%

- drób: Ascaridia galli, Heterakis gallinarum, Capilaria obsignata - 95%

- mięsożerne: Toxocara. Toxascaris, Ancylostoma, Uncinaria- 95%, Angiostrongylus - 100%, Dilofilaria immitis -95% nie jest aktywny wobec Trichuris vulpis

Nie stosuje się lewamizolu i tetramizolu u koni

Lewamizol służy do zwalczania robaków żołądkowo-jelitowa cli u przeżuwaczy i trzody chlewnej oraz psów

Robaków płucnych u przeżuwaczy, trzody chlewnej i psów

Robaków pasożytujących w naczyniach krwionośnych i sercu u psów

Współczynnik leczniczy jest niski - 6, dlatego lewamizol musi być dokładnie dawkowany

Dawkowanie: lewamizol - krowy, świnie, owce doustnie lub podskórnie 8mg/kg, pour-on - 10 mg/kg (bydło), psy 5 mg/kg, przy inwazji wywołanej pasożytami sercowo-naczvniowvmi 7,5-22 mg/kg przez 3-30 dni

Dawkowanie: tetramizol - krowy, owce, świnie, kozy doustnie lub podskórnie 15 mg/kg

Lewamizol w dawkach niższych niż przeciwrobacze tj. 0,5-2 mg/kg, wykazuje działanie immunomodulujące (tyrmomimetyk klasy I) - naśladuje działanie hormonów grasicy - przywraca upośledzoną aktywność komórek immunologicznych.

nic stosować u mlecznych krów

u człowieka: agranulocytoza, niedokrwistość hemolityczna co jest uwarunkowane genetycznie (H27)

Toksyczny dla psów: zaburzenia hematologiczne - leukopenia, trombocytopenia, niedokrwistość hemolityczna

ZWIĄKI HETEROCYKLICZNE

PIPERAZYNA

Stosowana doustnie u wszystkich gatunków zwierząt z wyj. bydła (spektrum nie obejmuje nicieni patogennych dla przeżuwaczy z wyjątkiem Oesophagostomum)

Wywiera działanie nicieniobójcze, wykazuje wysoką aktywność wobec inwazyjnych glist, słabsza aktywność wobec owsików

Mechanizm: wywołuje porażenie wiotkie pasożyta na skutek silnej polaryzacji jego komórek mięśniowych

Nic wolno łączyć z pyrantelem, morantelem, lewamizolem, tetramizolem !!!!!!

Stadia dojrzale pasożytów są hardziej wrażliwe niż larwalne - dlatego dawka leku powinna być powtórzona u mięsożernych po 2 tygodniach a u koni i świń po 4 ty tygodniach

Spektrum

- trzoda: Ascaris (spektrum nie obejmuje larw wędrujących - po 4 tyg powtórzyć podanie) - 110 mg/kg co 12 godzin

- drób: Ascaridia galli 2x w odstępie 24 godzin w dawce 32 mg/kg po rozpuszczeniu w wodzie - nie jest wrażliwy Heterakis gallinarum

- konie: Paraascaris equorum -100%. Oxyuris oqui (formy dojrzałe - 80% nie są wrażliwe nicienie żołądkowe Habronema oraz miernie wrażliwe Strongylus vulgaris (60%)

U koni piperazynę łączy się z benzoimidazolami - poszerzenie spektrum działania

Dawkowanie u koni 110 mg/kg 2x co 24 godziny

Mięsożerne Toxocara canis, Toxocara cati, Toxascaris leonina - skuteczność 52-100%

Nie są wrażliwe włosogłówki (Trichuris) i tasiemce

U szczeniąt i kociąt można piperazynę podawać w 2, 4, 6, i 8 tyg życia - skuteczność 90% w zwalczaniu śródmacicznej inwazji Toxocara

Dawkowanie u mięsożernych 45-65 mg/kg przez 3 doby

Działanie uboczne:

U psów i kotów mogą wystąpić wymioty, biegunka, zaburzenia w koordynacji, zwiększone ciśnienie śródczaszkowe.

Nie należy podawać piperazyny u zwierząt z występującą niewydolnością nerek i wątroby.

Przy dużej inwazji wrażliwych nicieni może wystąpić zaczopowanie światła przewodu pokarmowego przez pasożyty - konieczna interwencja chirurgiczna.

ZWIĄZKI FOSFOROORGANICZNE.

DICHLORFOS

Mechanizm: zahamowanie aktywności acetylocholiny w komórkach mięśniowych pasożyta - porażenie wiotkie

Stosowany u trzody: Ascaris suum, Trichuris suis, Hyostrongylus rubidus (nie jest aktywny wobec postaci larwalnych migrujących w tkankach)

Podawany doustnie w postaci paletek, z których uwalnia się przez 2-3 doby związek czynny

okres karencji 7 dni

może być stosowany u koni i psów - bardzo rzadko!

Nie jest stosowany u przeżuwaczy - słaba aktywność w stosunku do nicieni patogennych dla tego gatunku

Działanie uboczne - zwiększone napięcie układu przywspółczulnego, - przy zatruciu podać reaktywatory acetylocholinoesterazy lub atropinę

Nie łączyć z innymi inhibitorami acetylochnlinoesterazy - fizostygminą, neostygminą, pyretroidami czy sukcynylocholiną

nic stosować u zwierząt kachektycznych, u samic ciężarnych i karmiących

PRO-BENZIMIDAZOLE (febantel i netobimin)

Pro-benzimidazole ulegają w przewodzie pokarmowym gospodarza przekształceniu do związków czynnych należących do benzimidazoli.

Febantel => fenbendazolu i oksfendazolu

Netobimin => albendazolu

FEBANTEL

Zwalczanie dojrzałych i larwalnych postaci nicieni żołądkowo-jelitowych i płucnych u koni, przeżuwaczy, świń, psów, kotów i zwierząt dzikich żyjących w ZOO

Zwalczanie infestacji wywołanych przez Moniezia (tasiemiec) u bydła i owiec

NETOBIMIN:

Zwalczanie nicieni żołądkowo-jelitowych u koni i przeżuwaczy

Zwalczanie infestacji wywołanych przez Moniezia u przeżuwaczy

Zwalczanie infestacji wywołanych przez przywry Fasciola hepatica i Paramphistomus u bydła i owiec.

BENZIMIDAZOLE

Spektrum: nicienie (żołądkowo-jelitowe) i płucne, niektóre tasiemce (albendazol, fenbendazol, mebendazol, oksyfendazol) uraz dojrzałe przywry (albendazol, febendazol, oksfendazol)

Mechanizm: wiązanie do β-tubuliny (strukturalnej proteiny), która tworzy cylindryczne mikrotubule.

Powoduje to dezorganizację funkcji mikrotubuli co prowadzi do zahamowania trawienia i adsorpcji czynników żywieniowych i następczego uszkodzenia błony komórkowej.

Jest to działanie zabójcze dla robaków, ale rozwija się powoli.

Wiązanie tych leków z β-tubuliną jest odwracalne.

Powinowactwo benzimidazoli do β-tubuliny wrażliwych pasożytów jest bardzo duże natomiast minimalne do tej proteiny występującej w komórkach gospodarza.

Larwy hypobiotyczne (uśpione) są mało wrażliwe na benoimidazole bo leki nie mają możliwości działania na β-tubulinę.

Oporność

Jest to istotny problem terapeutyczny dotyczący możliwości wykorzystania leków z tej grupy

Oporność na benzimidazole wynika ze zmian zapisu kodu genetycznego β-tubuliny, która jest miejscem wiązania się cząsteczki benzoimidazolu z mikrotubulami

U pasożytów wykazujących oporność na działanie benzimidazoli następuje stopniowe zmniejszenie się liczby alleli dla β-tubuliny

Oporność pasożytów na benzimidazole występuje najczęściej u Ostertagia i Haemonchus (bydło i owce) oraz u Strongylus sp. (konie).

Oporność może być częściowo krzyżowa

Oporność występuje bardzo często, jeżeli owce trzymane są razem z kozami => koza hoduje oporne na benzimidazole obleńce

Grupa stosowana doustnie u wszystkich gatunków zwierząt w postaci: zawiesiny, pasty, proszku, granulatu i kęsów (bolus)

Działanie przeciwrobacze związane jest z czasem utrzymywania się związku aktywnego w przewodzie pokamowym i we krwi,

u bydła i koni wystarczy pojedyncza dawka => rezerwuar leku w żwaczu i jelicie grubym

u świń i mięsożernych należy podać następna dawkę,

u przeżuwaczy benzimidazole działają lepiej jeżeli trafia, do żwacza, a nie rynienką przełykową do ksiąg,

u owiec leki działają skuteczniej niż u bydła gdyż są wolniej metabolizowane i wydalane.

Właściwości farmakokinetyczne

zdolność wchłaniania zależy od substancji czynnej i rozpuszczalności w wodzie - tiabendazol i albendazol

wchłaniają się w 47%, pozostałe w 1%,

maksymalne stężenie we krwi: 2-7 godz. flubendazol i mebendazol, 6-30 godz. albendazol, fenbendazol,

oksfendazol,

metabolizm jest zróżnicowany np. mebendazol jest słabo metabolizowany, febantel -> febendazolu i oksfendazolu, febendazol -> oksfendazolu, tiabendazol i kambendazol jest metabolizowany w 95%,

wydalanie z moczem i kałem, zależy od związku i gatunku zwierzęcia np. oksfendazol u zwierząt monogastrycznych wydalany jest z moczem a u przeżuwaczy z kałem.

BENZIMIDAZOLE

Substancje czynne należą do Aneksu 1

po 48 godz, od momentu podania stwierdza się związki czynne bądź ich metabolity w tkankach

po 14 dniach obecność leków z tej grupy stwierdza się w tkankach w stężeniu 0,3µg/g

związki czynne są obecne w moczu przez 10 dni od podania

nie stosuje się tej grupy leków u krów mlecznych okres karencji co najmniej 10 dni

dla gospodarza jest to bardzo bezpieczna grupa leków z wyjątkiem samic ciężarnych

FENBENDAZOL jest stosowany u ciężarnych i karmiących suk, aby zmniejszyć zarobaczenie szczeniąt

Benzimidazole wykazują działanie embriotoksyczne i teratogenne

Ze względu na działnie teratogenne benzimidazole dzielą się na następujące klasy:

• dziabnie teratogenne wykazuje związek macierzysty natomiast metabolity nie (oksfendazol)

• działanie teratogenne wykazuje związek macierzysty i metabolity (kambendazol, mebendazol)

• związek macierzysty nie działa teratogennie natomiast metabolity tak (fenbendazol)

• związek macierzysty i metabolity nie wykazują działania teratogennego (oksybendazol)

ALBENDAZOL

- Nicienie żołądkowo-jelitowe

- Nicienie płucne

- Dojrzałe przywry wątrobowe i Paraphistomus

- Tasiemce Moniezia u bydła i owiec

FENBEN0AZOL

- Nicienie żołądkowo-jelitowe u koni, bydła, owiec, świń, psów. kotów, gołębi i innych ptaków

- Nicienie płucne u bydła; owiec. świń. psów i kotów

- Tasiemce (Moniezia) u przeżuwaczy

- Tasiemce (Taenia) u psów i kotów

- Giardia u psów

FLUBENDAZOL

- Nicienie żołądkowo-jelitowe u świń

- Nicienie płucne u świń

- Nicienie i tasiemce u drobiu i ptaków ozdobnych

MEBENDAZOL

- Nicienie żołądkowo-jelitowe u koni, osłów, owiec, psów i kotów

- Nicienie płucne u owiec i osłów

- Tasiemce u owiec

- Tasiemce (Taenia i Echinococcus) u psów kotów

OKSFENDAZOL

- Nicienie żołądkowo-jelitowe u bydła i owiec

- Nicienie płucne u bydła i owiec

OKSYBENDAZOL

- Nicienie żołądkowo-jelitowe u koni i świń

- Nicienie żołądkowo-jelitowe i tasiemce (po połączeniu z niklozamidem) u psów

ENDEKTOCYDY

AWERMEKTYNY

- Abemektyna

- Iwermektyna

- Doramektyna

- Eprinomektyna

- Selamektyna

MILBEMYCYNY

- Moksydektyna

- Milbemycyna B

- Milbecyny oksym

ENDEKTOCYDY = MAKROCYKLICZNE LAKTONY Awermektyny i Milbemycyny

Spektrum działaniu

- robaki obłe - nicienie; postacie dorosłe, formy larwalne w tym larwy hipobiotyczne,

- stawonogi (Arthropoda) głównie owady i roztocza, szczególnie wrażliwe są pasożytujące larwy much,

- wszy - wrażliwość zależy od gatunku: gatunki ssące (Anoplura) są bardziej wrażliwe niż gatunki gryzące

- nie są wrażliwe pierwotniaki, przywry i tasiemce!!! -> co związane jest z mechanizmem działania

ENDEKTOCYDY

Mechanizm działania:

działanie leku wiązano dotychczas z wpływem na receptor GABA-ergiczny

obecnie uważa się, że jest ono związane z kanałami chlorkowymi zależnymi od kwasu glutaminowego,

po związaniu leku z jedną z podjednostek kanału chlorkowego dochodzi do potencjalizacji efektu glutaminergicznego co wywołuje wzrost przepuszczalności chlorków przez kanał,

endektocydy ułatwiając wnikanie jonów chlorkowych do komórek efektorowych doprowadzają do zmiany postsynaptycznego potencjału błonowego

u nicieni komórkami efektorowymi są nerwy ruchowe, u stawonogów - komórki mięśniowe.

komórki te nie mogą zareagować na docierający do nich impuls nerwowy.

działanie leków z grupy endektocydów jest długotrwale i nieodwracalne, stąd konsekwencją paraliżującego działaniu jest śmierć,

przyczyną braku działania endektocydów na pierwotniaki, przywry i tasiemce jest brak podobnego mechanizmu w- neurotransmisji u tych pasożytów.

Drogi podania:

doustna: pasta, tabletki, premiksy, bolus wolno uwalniający substancję czynną przez 35 dni (bydło)

pour-on (bydło)

iniekcja podskórna Właściwości farma ko kinetyczne

po podaniu podskórnym i doustnym leki szybko ulegają wchlaniulniu - stopień wchłaniania zalety od formuły farmaceutycznej

okres półtrwania zależy od gatunku i drogi podania

iwermektyna.

s.c. bydło - 4 dni, świnie - 1,5 doby

i.v. bydło - 2,7 doby, pies -1,8 doby

p.o. pies - 0,5 doby

Po podaniu dożwaczowym u owiec maksymalne stężenie we krwi jest około 25 razy niższe niż po podaniu dożylnym w takiej samej dawce

Leki rozmieszczają się nierównomiernie, najwyższe stężenie notuje się w wątrobie i tkance tłuszczowej

wydalane z moczem i kałem

Wszystkie substancje czynne należą do Aneksu I.

można stosować u samic ciężarnych,

nie stosuje się tej grupy leków u cieląt do 3 m-ca,

nie stosuje się u zwierząt w okresie laktacji z wyjątkiem eprinomektyny,

w różnym stopniu zabezpieczają przed reinwazją eprinomektyna i iwermektyna 3 -4 tyg, doramektyna 5-6 tyg, moksydektyna 8 tyg.

różne okresy karencji np. eprinomektyna 9 dni tkanki jadalne, mleko - 0 dni, doramektyna - 21 dni, moksydektyna - 42 dni

Endektocydy wykazują silne działanie ekotoksyczne, toksyczne dla ryb i zooplanktonu

w różnym stopniu są inaktywować w glebie np. moksydektyna bardzo długo ok. 63 dni, eprinomektyna Jest inakływowana natychmiast przez promienie słoneczne

inaktywacja w środowisku zależy od pory roku np. w zimie iwermektyna pozostaje w glebie przez 13 tygodni, latem około 5 dni.

IWERMEKTYNA

Spektrum:

Bydło: 0,2-0,5 mg/kg - nie podawać do 3 m-ca życia

- Wrażliwe nicienie: Ostertagia, Trichostrongylus, Oesophagostomum, Haemonchus, Diclocaulus, Bunostomum, Cooperia, Strongyloides.

- Wrażliwe stawonogi; Hypoderma bovis, Hypoderma lineatum, Dermatomia Hominis, Haematopinus eurysternus

Owce: 0,2-0,5 mg/kg

- Wrażliwe nicienie: Haemonchus contortus, Coopperia, Ostertagia, Trichostrongylus, Chabertia ovis, Nematodirus, Trichuris ovis, Strongyloides.

- Wrażliwe stawonogi: larwy Oestrus ovis

Trzoda chlewna: 0,3 mg/kg

- Wrażliwe nicienie: Ascaris suum, Hyostrongylus rubidus, Metastrongylus, Oesophagostomum, Trichuris suis, Stephanurus dentatus (bytuje w nerkach)

- Wrażliwe stawonogi: Haematopinus suis, Sarcoptes, Psoroptes,

- Iwermektyna hamuje zdolność składania jaj przez samice kleszczy - nie zabija kleszczy

Nieparzystokopytne: konie, pony, osły -0,2 mg/kg

- Wrażliwe stawonogi: duże słupkowce - Strongylus sp . małe słupkowce - Cyanostomum, Celicosthephanus, oraz Paraascaris equorum, Oxyuris equi. Strongyloides, Diclocaulus, Habronema, Drascheia, Trichostrongylus, Orchocerca (nicień bytujący w wiązadłach)

Wrażliwe stawonogi: Gasterophilus

Mięsożerne: psy i koty - 0,2- 0,3 mg/kg

- Wrażliwe nicienie: Toxocara canis. Toxascaris leonina, Toxocara cati, Ancylostoma sp., Uncinaria, Dirophilaria immitis, Trichuns vulpis.

- Wrażliwe stawonogi: Sarcoptes scabiei, Otodectes cynotis, Demodex canis

Nie wolno stosować iwermektyny u owczarków coli -nadwrażliwość typu idiosynkrazji!!!!!!

W Polsce nie ma zarejestrowanego preparatu dla mięsożernych zawierającego iwermektynę

SELAMEKTYNA

Przeznaczona do stosowania u psów i kotów

Może być stosowana u wszystkich ras psów

Może być stosowana u karmiących i ciężarnych samic, a także u szczeniąt i kociąt powyżej 6 tygodnia życia

Stosowana w roztworze w postaci „spot-on” jednorazowo (6 mg/kg)

Działa skutecznie przez 30 dni od podania

W profilaktyce dirofilariozy lek podaje się jeden raz w miesiącu

Leczenie inwazji nicieni jelitowych

Leczenie i profilaktyka świerzbu skórnego -Sarcoptes scabiei (podać dwukrotnie)

Leczenie i profilaktyka świerzbu usznego -Ołodecłes cynotis (podać dwukrotnie)

Zwalczanie pcheł u psów i kotów (Ctenocephalides) oraz leczenie przyczynowego pchlego zapalenia skóry na tle alergicznym (podawać w sezonie jeden raz w miesiącu)

Profilaktyka dirofilariozy - działa bardzo skutecznie na mikrofilarie - nie działa na dorosłe nicienie: bytujące w sercu i naczyniach - podawać jeden raz w miesiącu w okresie przenoszenia mikrofilarii przez komary.

EPRINOMEKTYNA

Półsyntetyczna pochodna abamektyny

Stosowana u bydła opasowego i krów w okresie laktacji

Stosuje się na skórę grzbietu „pour-on” Około 30 % podanej dawki (0,5 mg/kg) resorbuje ze skóry w ciągu 3 tygodni

Służy do zwalczania pasożytów wewnętrznych (nicieni żołądkowo-jelitowych i płucnych) i zewnętrznych

Działa przez 3-4 tygodni po jednorazowym podaniu

Karencja na mięso - 9 dni

Nie obowiązuje karencja na mleko

DORAMEKTYNA

Półsyntetyczna, wysoko aktywna, długo działająca awermektyna

Stosowana w iniekcji podskórnej lub domięśniowej u bydła, owiec i świń

Spektrum działania porównywalne do iwermektyny - nicienie żołądkowo-jelitowe i płucne oraz stawonogi pasożytujące u gatunków docelowych

Skuteczność 100%

Bardzo dobrze tolerowana - współczynnik terapeutyczny 30

MOKSYDEKTYNA

Endektocyd z grupy milbemycyn.

Różni się od awermektyn brakiem łańcucha dwucukrowego.

Spektrum działania podobne do awermektyn.

Mechanizm działania identyczny jak awermektyn.

Stosowana jednorazowo, podskórnie u bydła i owiec (0,2 mg/kg) i świń (0,3 mg/kg).

Może być stosowana u koni w postaci pasty (0,3 mg/kg).

Jest ekotoksyczna - wiąże się z glebą ale nie i dyfunduje do wód gruntowych, bardzo powoli jest inaktywowana, okres półtrwania w środowisku 63 dni

Jeżeli dostanie się do wody jest bardzo toksyczna dla ryb i zoo planktonu.

Karencja dla tkanek jadalnych 42 dni

ŚRODKI PRZECIWPASOŻYTNICZE DO ZWALCZANIA PASOŻYTÓW ZEWNĘTRZNYCH (ECTOPARASITICIDA)

Środki o działaniu systemowym

Środki o działaniu kontaktowym

Repellentia - odstraszające owady

Atractantia - wabiące owady

SYSTEMOWE:

- Iniekcje

- Per os

- „pour-on”-polewanie

- „spot-on” -nakrapianie

KONTAKTOWE:

- Kąpiele (owce, psy, koty)

- Spray=spryskiwanie

- Emulsje (psy)

- Naskórne „ pour-on” (bydło)

- Naskórne „spot-on” (psy, koty)

- Kołnierze, obroże (psy, koty)

- Kolczyki do ucha (bydło)

- Przylepce, opaski (Konk

- Szampony (psy)

LEKI O DZIAŁANIU SYSTEMOWYM

- endektocydy = awermektyny + milbemycyny

- związki fosforoorganiczne

- inhibitory rozwoju owadów (IDI = Insect Development Inhibitors)

- regulatory wzrostu owadów = juwenoidy (IGR = Insect Growth Regulators = Juvenoids)

INHIBITORY ROZWOJU OWADÓW (pochodne benzoilofenylo-mocznika)

lufenuron

diflubenzuron

fluazuron

LUFENURON (Program)

Tabletki i zawiesina do stosowania doustnego u psów i kotów oraz do iniekcji podskórnej dla kotów.

Lek stosowany do zwalczania i kontroli infestacji pchłami psów i kotów.!!!

Po podaniu lek gromadzi się w tkance tłuszczowej gospodarza

Z tkanki tłuszczowej stopniowo uwalnia się do krwi z którą jest pobierany przez pchły.

Pchła żerująca na psie lub kocie przenosi lufenuron do składanych jaj.

Efektem czego jest zaburzony proces wykształcania się larw => blokowanie tworzenia się chityny u form larwalnych.

Lek nie zabija pcheł dorosłych !!!

Lufenuron jest związkiem nietoksycznym

Stosowany per os co 1 miesiąc lub w iniekcji co 6 miesięcy.

DIFLUBENZURON

Lek stosowany jest u bydła w celu ograniczenia populacji much składających jaja w odchodach.

Lek po wchłonięciu wydalany jest w 80% z kałem bydlęcym

Wydalany z kałem hamuje rozwój chityny u larw much

Działa tylko na formy larwalne owadów, które rozwijają się w kale.

Lek nie działa na postacie dojrzałe.

FLUAZURON

Stosowany u bydła naskórnie w celu zwalczania i ograniczania inwazji kleszczy.

Hamuje syntezę chityny u form rozwojowych kleszcza.

REGULATORY WZROSTU OWADÓW JUWENOIDY

Juwenoidy zaburzają metamorfozę owadów

Działają jajo- i larwobójczo.

Nie zabijają dorosłych postaci owadów i roztoczy. !!!!

Juwenoidy działają podobnie jak naturalny hormon juwenilny odpowiedzialny za wzrost i metamorfozę owadów i roztoczy

Obniżenie stężenia endogennego hormonu juwenilnego jest sygnałem do rozpoczęcia procesu metamorfozy w poczwarkę i dorosłego osobnika.

Po zastosowaniu juwenoidów dochodzi do zatrzymania procesu przeobrażania się form rozwojowych i następowego ich obumierania

- FENOKSYKARB

- PIRYPROKSYFEN

Leki sa karbaminianami lecz nie hamują aktywności ACHE

Stosowane do zwalczania inwazji pcheł u psów i kotów

Działają bójczo na jaja i postacie larwalne.

- METOPREN

Jest to terpenoid działający jak hormon juwenilny

Stosowany jako spray lub obroża u psów i kotów do zwalczania inwazji pcheł.

Stosowany do zwalczania koprofilnych much u bydła

LEKI PRZECIW EKTOPASOŻYTOM O DZIAŁANIU KONTAKTOWYM.

AMIDYNY

- Amitraz

KARBAMINIANY

- Karbaryl

- Propoksur

- Bentiokarb

ZWIĄZKI FOSFOROORGANICZNE

- Kumafos

- Dichlorfos

- Diazinon = Dimpylat

LEKI PRZECIW EKTOPASOŻYTOM O ZIAŁANIU KONTAKTOWYM

PYRETRYNY I SYNTETYCZNE PYRETROIDY

- Cypermetryna

- Cyflutryna

- Deltametryna

- Fenvalerat

- Flumetryna

- Permetryna

- Bioaletryna

- Cyhalotryna

- Lamdacyhalotryna

CHLORONIKOTYNYLE

- Imidakloprid (Advantage)

FENYLOPIRAZOLE

- Fipronil (FrontJine)

- Pyriprol (Prac-tic)

INNE ZWIĄZKI

- Benzoesan benzylowy

- Mesulfen (Biodylon)

AMIDY => AMITRAZ

Jest insektycydem i akarycydem o działaniu kontaktowym.

Stosowany jest w postaci tabletek, obroży, roztworu do sporządzania emulsji

Pobudza receptory oktopaminowe w CUN pasożyta, który ulega aktywacji ruchowej odpada z żywiciela

AMITRAZ

Zastosowanie:

- Zwalczanie świerzbowców, wszy, kleszczy, wpleszczy.

- Zwalczanie warrozy u pszczół (Varroa Jacobsoni)

- Jest lekiem z wyboru w zwalczaniu inwazji nużeńca (Demodex canis)

Stosuje się u:

- Świń

- Owiec

- Kóz

- Bydła

- Psów

- Pszczół

W postaci wodnej emulsji (0,025 -0.05%) do opryskiwania zwierząt lub kąpieli

Nie wolno stosować:

- U kotów

- U koni (hamowanie perystaltyki jelit grubych - zatkanie)

- U psów ras Chihuahua - idiosynkrazja

- U stresie przegrzania u innych ras psów

Wykazuje silne działanie ekotoksyczne (ryby, płazy i gady wodne)

Wrażliwe na przedawkowanie jest bydło

Wysoki współczynnik terapeutyczny (14-40)

Może być stosowany u zwierząt młodych ii samic ciężarnych.

U ssaków amitraz działa agonistycznie na receptor α2 adrenergiczny (w zatruciu stosuje się johimbinę) oraz antagonistycznie na receptor serotoninowy i H1

PYRETRYNY I PYRETROIDY

Pyretryny - naturalne związki ekstrahowane z kwiatów Pyrethrum i Chrysanthemum są wrażliwe na światło i szybko inaktywowane.

Wyciągi zawierają ok. 25% pyretryn, dodatek butoksydu piperonylu działa synergicznie i wzmaga insektobójcze działanie pyretryn.

Pyretroidy:

- Związki syntetyczne, trwalsze od naturalnych pyretryn

- Wykazują wysoką aktywność insektobójczą

- Bardzo mało toksyczne dla ssaków

- Toksyczne dla ryb (deltametryna)

- Działają na kanary Na+ włókien nerwowych pasożyta, wywołując pobudzenie a następnie porażenie pasożyta

- Działanie zależy od stosunku izomerów cis:trans

Cypermerryna (Flectron - kolczyk dla bydła):

- Zwalcza muchy, wszy bąki, larwy gzów, kleszcze, ptasznice

- Działa 3-5 miesięcy

Cyflutryna (Biofly - pour on)

- Do zwalczania much, bąków i innych owadów żerujących na skórze bydła

- Działa przez 4-6 tygodni

- Można stosować w okresie laktacji, nie przechodzi do mleka.

- Rozmieszcza się jedynie w tłuszczu tkanki podskórnej

Cyhalotryna (Coopertex -pour on)

- Służy do zwalczania much, bąków i innych owadów żerujących na skórze bydła.

Deltametryna (Butox pour on, Kiltix - obroża)

- Stosowana do zwalczania świerzbu, wszy, kleszczy wszołów, wpleszczy i owadów latających.

- Stosowana u bydła, owiec.

- Lek bezpieczny

- Łączy się deltametrynę z karbaminianem (propoksurem)

Flumetryna (Bayvarol strips - paski do zawieszania w ulu pszczelim)

- Związek skuteczny w zwalczaniu warrozy (Varroa Jacobsoni - roztocz atakujący czerw pszczeli)

- Związek bezpieczny dla pszczół

- Stosuje się po miodobraniu

Permetryna (Expot -"spot on" - psy, Insectin — płyn, proszek, Tectonic „pour on")

- Lek stosowany do zwalczania inwazji wszy, pcheł, kleszczy, komarów, piórojadów u wszystkich gatunków zwierząt.

Tetrametryna (proszek, spray, szampon)

- Do zwalczania pcheł i kleszczy u psów i kotów.

Fenvalerat (pour on)

- Muchy, wszy - bydło

- Pchły i kleszcze - psy i koty

HLORONIKOTYNYLE

Imidakloprid (Advantage - “spot on")

- Do zwalczania pcheł u psów i kotów

- Może być stosowany u samic ciężarnych i karmiących

- Po nakropieniu na skórę preparat rozprzestrzenia się po całej okrywie włosowej

- Działa kontaktowo po 24 godzinach I u Czas działania 4-6 tygodni

- Kąpiel w szamponie skraca czas działania imidaklopridu.

Mechanizm: imidakloprid jest agonistą cholinergicznych receptorów nikotynowych u owadów

Wywołuje długotrwałą depolaryzację błony zasynaptycznej neuronów centralnego układu nerwowego owada.

Wykazuje bardzo słabe powinowactwo do receptora N u ssaków, nie przenika do OUN

Zlizany przez psa lub kota z powierzchni skóry nie wywołuje zatrucia.

FENYLOPIRAZOLE

FIPRONIL (Fiontline- spray, spot on)

Służy do zwalczania i kontroli inwazji pcheł u psów i kotów

Mechanizm: blokuje działanie GABA jako neurotransmitera u owadów i roztoczy.

Działa szybko, resorbuje się do gruczołów łojowych gospodarza i wykazuje działanie przedłużone przez okres 2-3 miesięcy.

Zapobiega reinfestacji pcheł przez 3 miesiące (psy) lub 2 miesiące (koty)

PYRIPROL (Prac-tic)

Stosowany miejscowo „spot-on"

Służy do zwalczania i kontroli inwazji pcheł i kleszczy u psów.

Pomocny w terapii alergicznego zapalenia wywołanego inwazją pcheł Mechanizm: blokuje działanie GABA jako neurotransmitera u owadów i roztoczy =>blokada transferu jonów chlorkowych przez błony komórkowe-> niekontrolowana aktywność OUN pasożyta i następowa śmierć.

Efekt po 24 godz. pchły i po 48 godz. kleszcze.

Czas działania 4 tygodnie

Toksyczny dla organizmów wodnych

INNE ZWIĄZKI

Mesulfen (Biodylon)

- Zwalczanie świerzbowców, wszy, pcheł

- Wykazuje działanie przeciwgrzybicze

- W postaci płynu do smarowania skóry stosowanego przez 3 kolejne dni

- Stosowany u wszystkich gatunków zwierząt z wyj. kotów

Benzoesan benzylowy

- Służy do zwalczania owadów z rodziny komarowatych

- Stosowany w postaci 25% roztworu do |f przemywania lub rozpryskiwania powierzchni ciała koni

- Działa profilaktycznie przeciw swędzącym odczynom po ukąszeniu owadów.

REPELLENTIA - środki odstraszające

Naturalne: olejek cytronelowy, geraniol, cytronelol, geranium, olejek geraniowy

Syntetyczne: dietylotoluamid, ftalan etylowy

SCUDO : ftalan etylowy + olejek cytronelowy + geranium + terpentyna => płynny preparat dla koni

---