2011 KOMPLEKSOWA OCENA GERIATRYCZNA :
SKALA OCENY PODSTAWOWYCH CZYNNOŚCI DNIA CODZIENNEGO (ocena ADL) -
SKALA KATZA wg Katz S., Downs TD, et al.
|
|
TAK = 1p
|
NIE = 0pkt
|
1. KĄPANIE SIĘ (mycie się gąbką, kąpiel w wannie lub pod prysznicem) |
Nie wymaga pomocy lub pomoc potrzebna jest tylko przy myciu jednej części ciała |
|
|
2. UBIERANIE SIĘ I ROZBIERANIE |
Ubiera się bez żadnej pomocy z wyjątkiem wiązania sznurówek |
|
|
3. KORZYSTANIE Z TOALETY |
Idzie do toalety, korzysta z toalety, poprawia ubranie, wraca z toalety bez żadnej pomocy (może używać laski, chodzika lub też korzystać w nocy z basenu lub nocnika |
|
|
4. PORUSZANIE SIĘ |
Przemieszcza się z/do łóżka lub na krzesło bez pomocy (może używać laski lub chodzika) |
|
|
5. KONTROLOWANE WYDALANIE MOCZU I STOLCA |
Całkowicie panuje nad zwieraczami (bez sporadycznych epizodów nietrzymania) |
|
|
6. JEDZENIE |
Odżywia się bez pomocy z wyjątkiem ewentualnego krojenia mięsa lub smarowania pieczywa masłem |
|
|
PUNKTACJA :
5-6 - OSOBY SPRAWNE w pełni zachowana sprawność
3-4 - OSOBY UMIARKOWANIE NIESPRAWNE średniego stopnia upośledzenie
=<2 - OSOBY ZNACZNIE NIESPRAWNE ciężkie upośledzenie czynnościowe
SKALA OCENY ZŁOŻONYCH CZYNNOŚCI DNIA CODZIENNEGO (ocena IADL)
SKALA LAWTONA
1. Czy potrafisz korzystać z telefonu ?
3 p = bez pomocy
2 p = z niewielką pomocą
1 p = zupełnie nie jesteś w stania korzystać
2. Czy jesteś w stanie dotrzeć do miejsc poza odległością spaceru ?
3 p = bez pomocy
2 p = z niewielką pomocą
1 p = zupełnie nie jesteś w stanie podróżować, dopóki nie poczyni się specjalnych przygotowań
3. Czy wychodzisz na zakupy po artykuły spożywcze ?
3 p = bez pomocy
2 p = z niewielką pomocą
1 p = zupełnie nie jesteś w stanie robić jakichkolwiek zakupów
4. Czy możesz samodzielnie przygotować sobie posiłki ?
3 p = bez pomocy
2 p = z niewielką pomocą
1 p = zupełnie nie jesteś w stanie przygotować żadnych posiłków
5. Czy możesz samodzielnie wykonywać prace domowe (np. sprzątanie) ?
3 p = bez pomocy
2 p = z niewielką pomocą
1 p = zupełnie nie jesteś w stanie wykonywać żadnych prac domowych
6. Czy możesz samodzielnie wykonywać drobne naprawy w domu, majsterkować / wyprać swoje rzeczy?
3 p = bez pomocy
2 p = z niewielką pomocą
1 p = zupełnie nie jesteś w stanie
7. Czy samodzielnie przygotowujesz i przyjmujesz leki ?
3 p = bez pomocy
2 p = z niewielką pomocą tzn. ktoś przygotowuje leki dla ciebie i/lub przypomina ci o konieczności ich zażycia
1 p = zupełnie nie jesteś lub nie byłbyś w stanie zażywać leków
8. Czy samodzielnie gospodarujesz pieniędzmi ?
3 p = bez pomocy
2 p = z niewielką pomocą
1 p = zupełnie nie jesteś w stanie gospodarować
Wynik końcowy ………… / 24
Max. 24 punkty. Pytanie 6 należy modyfikować w zależności od płci badanego. Ogólna liczba punktów ma znaczenie tylko w odniesieniu do konkretnego pacjenta, spadek tej liczby w miarę upływu czasu świadczy o pogarszaniu się stanu ogólnego.
SKALA OCENY RÓWNOWAGI I CHODU wg Tinetti M. i wsp. 1986
Część 1 RÓWNOWAGA ( instrukcja : badany powinien siedzieć na twardym krześle, bez poręczy )
Równowaga podczas siedzenia :
0 p = pochyla się lub ześlizguje z krzesła
1 p = zachowuje równowagę, zabezpieczony
2. Wstawanie z miejsca :
0 p = niezdolny do samodzielnego wstania
1 p = wstaje, ale sam pomaga sobie rękoma
2 p = wstaje bez pomocy rąk
3. Próby wstawania z miejsca :
0 p = niezdolny do wstania bez pomocy
1 p = wstaje, ale potrzebuje kilku prób
2 p = wstaje przy pierwszej próbie
4. Równowaga bezpośrednio po wstaniu z miejsca ( pierwsze 5 s. ):
0 p = stoi niepewnie ( zatacza się, przesuwa stopy, wyraźnie kołysze tułowiem )
1 p = stoi pewnie, ale podpiera się, używając chodzika, laski lub chwyta inne przedmioty
2 p = stoi pewnie bez żadnego podparcia
5. Równowaga podczas stania :
0 p = stoi niepewnie
1 p = stoi pewnie, ale na szerokiej podstawie (obie pięty w odległości > 10 cm od siebie ) lub podpiera się laską, chodzikiem itp.
2 p = stoi ze stopami złączonymi, bez podparcia
6. Próba trącania : (badany stoi ze stopami jak najbliżej siebie, badający lekko popycha go, trzykrotnie trącając dłonią w klatkę piersiową na wysokości mostka)
0 p = zaczyna się przewracać
1 p = zatacza się, chwyta się przedmiotów, ale samodzielnie utrzymuje pozycję
2 p = stoi pewnie
7. Próba trącania przy zamkniętych oczach badanego :
0 p = stoi niepewnie
1 p = stoi pewnie
8. Obracanie się o 360 º :
0 p = ruch przerywany
1 p = ruch ciągły
0 p = niepewne ( zataczanie się chwytanie przedmiotów )
1 p = pewne
9. Siadanie :
0 p = niepewne ( źle ocenia odległość, opada na krzesło )
1 p = pomaga sobie rękoma lub ruch nie jest płynny
2 p = pewny, płynny ruch
RÓWNOWAGA - Wynik końcowy…………../ 16
Część 2 CHÓD
Instrukcja: Badany powinien stać obok badającego; iść wzdłuż korytarza lub przez pokój - najpierw zwykłym krokiem, a z powrotem krokiem szybkim, ale w sposób bezpieczny, korzystając z laski lub chodzika, gdy posługuje się nimi na co dzień )
10. Zapoczątkowanie chodu : ( bezpośrednio po wydaniu polecenia, aby iść )
0 p = jakiekolwiek niezdecydowanie ( wahanie ) lub kilkakrotne próby ruszenia z miejsca
1 p = start bez wahania
11. Długość i wysokość kroku :
A) . Zasięg ruchu prawej stopy przy wykroku :
0 p = nie przekracza miejsca stania lewej stopy
1 p = przekracza położenie lewej stopy
0 p = prawa stopa nie odrywa się całkowicie od podłogi
1 p = prawa stopa całkowicie unosi się nad podłogą
B) . Zasięg ruchu lewej stopy przy wykroku :
0 p = nie przekracza miejsca stania prawej stopy
1 p = przekracza położenie prawej stopy
0 p = lewa stopa nie odrywa się całkowicie od podłoża
1 p = lewa stopa unosi się całkowicie nad podłogą
12. Symetria kroku :
0 p = długość kroku prawej i lewej stopy nie jest jednakowa
1 p = długość kroku obu stóp wydaje się równa
13. Ciągłość chodu :
0 p = zatrzymywanie się między poszczególnymi krokami lub inny brak ciągłości chodu
1 p = chód wydaje się ciągły
14. Ścieżka chodu :(oceniać na odcinku ok.3 metrów, odnotować odchylenie rzędu 30cm)
0 p = wyraźne odchylenie od toru
1 p = niewielkie lub średniego stopnia odchylenie lub pacjent korzysta z przyrządów pomocniczych np. laski itp.
2 p = prosta ścieżka bez korzystania z pomocy
15. Tułów :
0 p = wyraźne kołysanie lub pacjent korzysta z przyrządów pomocniczych np. laski
1 p = nie ma kołysania, ale pacjent podczas chodu zgina kolana, plecy lub rozkłada ramiona
2 p = pacjent nie kołysze tułowiem, nie zgina kolan, pleców, nie angażuje kończyn górnych ani nie korzysta z przyrządów pomocniczych
16. Pozycja podczas chodzenia :
0 p = pięty rozstawione
1 p = pięty prawie stykają się podczas chodzenia
CHÓD - Wynik końcowy…………./ 12
ŁĄCZNA LICZBA PUNKTÓW (chód i równowaga) ……………/ 28
Wynik poniżej 26 pkt. sugeruje problem upadku , wynik poniżej 19 pkt. świadczy o 5 -krotnym wzroście ryzyka upadku. Im mniej punktów tym większe ryzyko upadku.
FORMULARZ MINI- MENTAL STATE EXAMINATION (wg Crum RM, Anthony JC,Basseti SS, Folstein MF)
ORIENTACJA:
1. Jaki jest obecnie?
Rok ________1
Pora roku ________1
Dzień miesiąca ________1
Dzień tygodnia ________1
Miesiąc ________1
2. Gdzie jesteśmy?
Kraj ________1
Region kraju ________1
Miasto ________1
Piętro ________1
Budynek, miejsce ________1
ZAPAMIĘTYWYANIE:
3. Lekarz wymienia nazwy trzech przedmiotów (np. klucz, cytryna, piłka) wypowiadając każdą w ciągu sekundy. Następnie pacjent powtarza te trzy nazwy. Powtarza nazwy, dopóki pacjent ich nie zapamięta ________3
LICZENIE I KONCENTRACJA UWAGI:
4. Od liczby 100 poleca się odjąć cyfrę 7 od otrzymanego wyniku znów odejmuje się 7 itd. Aż pacjent wykona 5 takich operacji. Alternatywą jest literowanie od końca jakiegoś słowa np. pióro ________5
PAMIĘĆ ŚWIEŻA:
5. Pacjent powinien powtórzyć trzy wcześniej zapamiętane słowa z pytania 3 ________3
FUNKCJE JĘZYKOWE:
6. Wskazując na ołówek i zegarek poleca się pacjentowi nazwać te przedmioty ________2
7. Poleca się powtórzyć „Nie, jeśli i lub, ale” ________1
8. Poleca się wykonać sekwencję trzech czynności, zgodnie z naszym ustnym poleceniem: „Weź kartkę papieru do prawej ręki, złóż ją na pół i połóż na podłodze”. ________3
9. Poleca się przeczytać i wykonać zapisane polecenie: „zamknij oczy!” ________1
10. Poleca się pacjentowi aby napisał jakieś dowolne zdanie (powinno zawierać podmiot i orzeczenie, być sensowne, nie zwraca się uwagi na błędy pisowni) ________1
11. Poleca się pacjentowi narysować dwa przedstawione niżej częściowo nachodzące na siebie pięcioboki (przyznaje się 1 pkt. Jeżeli boki i kąty są takie zachowane i gdy przecinające się boki tworzą czworokąt) ________1
Całkowita liczba punktów _________/ 30
GERIATRYCZNA SKALA OCENY DEPRESJI (wersja pełna - 30 cech)
Proszę ocenić swoje samopoczucie w ciągu ostatnich 2 tygodni, zakreślając właściwą odpowiedź
1. Myśląc o całym swoim życiu, czy jest Pan(i) z niego zadowolony(a)? |
TAK |
NIE |
|
2. Czy zmniejszyła sie liczba Pana(i) aktywności i zainteresowań? |
|
TAK |
NIE |
3. Czy ma Pan(i) uczucie, że życie jest puste? |
|
TAK |
NIE |
4. Czy często czuje się Pan(i) znudzony(a)? |
|
TAK |
NIE |
5. Czy myśli Pan(i) z nadzieją o przyszłości? |
TAK |
NIE |
|
6. Czy miewa Pan(i) natrętne myśli, których nie może sie Pan(i) pozbyć? |
|
TAK |
NIE |
7. Czy jest Pan(i) w dobrym nastroju przez większość czasu? |
TAK |
NIE |
|
8. Czy obawia sie Pan(i), że może się zdarzyć Panu(i) coś złego? |
|
TAK |
NIE |
9. Czy przez większość czasu czuje się Pan(i) szczęśliwy(a)? |
TAK |
NIE |
|
10. Czy często czuje się Pan(i) bezradny(a)? |
|
TAK |
NIE |
11. Czy często jest Pan(i) niespokojny(a)? |
|
TAK |
NIE |
12. Czy zamiast wyjść wieczorem z domu, woli Pan(i) w nim pozostać? |
|
TAK |
NIE |
13. Czy często martwi się Pan(i) o przyszłość? |
|
TAK |
NIE |
14. Czy czuje Pan(i), że ma więcej kłopotów z pamięcią niż inni ludzie? |
|
TAK |
NIE |
15. Czy myśli Pan(i), że wspaniale jest żyć? |
TAK |
NIE |
|
16. Czy często czuje się Pan(i) przygnębiony(a) i smutny(a)? |
|
TAK |
NIE |
17. Czy obecnie czuje się Pan(i) gorszy(a) od innych ludzi? |
|
TAK |
NIE |
18. Czy martwi się Pan(i) tym, co zdarzyło się w przeszłości? |
|
TAK |
NIE |
19. Czy uważa Pan(i), że życie jest ciekawe? |
TAK |
NIE |
|
20. Czy trudno jest Panu(i) realizować nowe pomysły? |
|
TAK |
NIE |
21. Czy czuje się Pan(i) pełny(a) energii? |
TAK |
NIE |
|
22. Czy uważa Pan(i), że sytuacja jest beznadziejna? |
|
TAK |
NIE |
23. Czy myśli Pan(i), że ludzie są lepsi niż Pan(i)? |
|
TAK |
NIE |
24. Czy drobne rzeczy często wyprowadzają Pana(ią) z równowagi? |
|
TAK |
NIE |
25. Czy często chce się Panu(i) płakać? |
|
TAK |
NIE |
26. Czy ma Pan(i) kłopoty z koncentracją uwagi? |
|
TAK |
NIE |
27. Czy rano budzi się Pan(i) w dobrym nastroju? |
TAK |
NIE |
|
28. Czy ostatnio unika Pan(i) spotkań towarzyskich? |
|
TAK |
NIE |
29. Czy łatwo podejmuje Pan(i) decyzje? |
TAK |
NIE |
|
30. Czy zdolność Pana(i) myślenia jest taka sama jak dawniej? |
TAK |
NIE |
|
|
0 pkt |
1 pkt |
0 pkt |
SUMA |
|
|
KLUCZ DO TESTU - WERSJA PELNA
0-10 bez depresji
11-20 lekka depresja
>20 głęboka depresja
GERIATRYCZNA SKALA OCENY DEPRESJI
(wersja skrócona - 15 cech)
Proszę ocenić swoje samopoczucie w ciągu ostatnich 2 tygodni, zakreślając właściwą odpowiedź
1. Myśląc o całym swoim życiu, czy jest Pan(i) z niego zadowolony(a)? |
TAK |
NIE |
|
2. Czy zmniejszyła sie liczba Pana(i) aktywności i zainteresowań? |
|
TAK |
NIE |
3. Czy ma Pan(i) uczucie, że życie jest puste? |
|
TAK |
NIE |
4. Czy często czuje się Pan(i) znudzony(a)? |
|
TAK |
NIE |
5. Czy jest Pan(i) w dobrym nastroju przez większość czasu? |
TAK |
NIE |
|
6. Czy obawia sie Pan(i), że może się zdarzyć Panu(i) coś złego? |
|
TAK |
NIE |
7. Czy przez większość czasu czuje się Pan(i) szczęśliwy(a)? |
TAK |
NIE |
|
8. Czy często czuje się Pan(i) bezradny(a)? |
|
TAK |
NIE |
9. Czy zamiast wyjść wieczorem z domu, woli Pan(i) w nim pozostać? |
|
TAK |
NIE |
10. Czy czuje Pan(i), że ma więcej kłopotów z pamiecią niż inni ludzie? |
|
TAK |
NIE |
11. Czy myśli Pan(i), że wspaniale jest żyć? |
TAK |
NIE |
|
12. Czy obecnie czuje się Pan(i) gorszy(a) od innych ludzi? |
|
TAK |
NIE |
13. Czy czuje się Pan(i) pełny(a) energii? |
TAK |
NIE |
|
14. Czy uważa Pan(i), że sytuacja jest beznadziejna? |
|
TAK |
NIE |
15. Czy myśli Pan(i), że ludzie są lepsi niż Pan(i)? |
|
TAK |
NIE |
|
0 pkt |
1 pkt |
0 pkt |
SUMA |
|
|
KLUCZ DO TESTU - WERSJA SKRÓCONA
0-5 bez depresji
6-15 depresja o rosnącym nasileniu
GERIATRYCZNA SKALA OCENY DEPRESJI (wersja krótka - 4 cechy)
Proszę ocenić swoje samopoczucie w ciągu ostatnich 2 tygodni, zakreślając właściwą odpowiedź
1. Myśląc o całym swoim życiu, czy jest Pan(i) z niego zadowolony(a)? |
TAK |
NIE |
|
2. Czy ma Pan(i) uczucie, że życie jest puste? |
|
TAK |
NIE |
3. Czy obawia się Pan(i), że może się zdarzyć Panu(i) coś złego? |
|
TAK |
NIE |
4. Czy przez większość czasu czuje się Pan(i) szczęśliwy(a)? |
TAK |
NIE |
|
|
0 pkt |
1 pkt |
0 pkt |
SUMA |
|
|
KLUCZ DO TESTU - WERSJA KRÓTKA
0 bez depresji
1 depresja niepewna
>1 depresja prawdopodobna
SKRÓCONY TEST SPRAWNOŚCI UMYSŁOWEJ wg. HODGKINSONA = AMTS - abbreviated mental
test score)
1. ILE MA PAN/PANI LAT ?
2. KTÓRA JEST GODZINA ? Z dokładnością do 1 godziny.
3. ADRES, KTÓRY PANU/PANI PODAM PROSZĘ POWTÓRZYĆ I POSTARAĆ SIĘ ZAPAMIĘTAĆ :
UL.GRUSZKOWA 42.
4. KTÓRY MAMY ROK ?
5. JAKI JEST PANA/PANI ADRES ?
6. KIEDY SIĘ PAN/PANI URODZIŁA ?
7. W KTÓRYM ROKU ROZPOCZĘŁA SIĘ II WOJNA ŚWIATOWA ?
8. JAK SIĘ NAZYWA PREZYDENT ?
9. PROSZĘ POLICZYĆ WSPAK OD 20 DO 1.
10. PROSZĘ POWTÓRZYĆ ADRES, KTÓRY PANU/PANI PODAŁAM.
WYNIK KOŃCOWY……………/10
KAŻDA PRAWIDŁOWA ODPOWIEDŹ - 1 punkt. MAX. liczba :10 punktów.
>6 : STAN PRAWIDŁOWY,
4 - 6 : UPOŚLEDZENIE UMIARKOWANE,
0 - 3 : UPOŚLEDZENIE CIĘŻKIE
SKALA NIEDOKRWIENIA HACHINSKIEGO (wersja skrócona)
1 NAGŁY POCZĄTEK OBJAWÓW 0 lub 2
2 STOPNIOWE POGORSZENIE 0 lub 1
3 WZGLĘDNIE DOBRZE ZACHOWANA OSOBOWOŚĆ 0 lub 1
4 SKARGI SOMATYCZNE 0 lub 1
5 NIEOPANOWANIE EMOCJI 0 lub 1
6 NADCIŚNIENIE TĘTNICZE W WYWIADZIE 0 lub 1
7 UDAR MÓZGU W WYWIADZIE 0 lub 2
8 OGNISKOWE PODMIOTOWE OBJAWY NEUROLOGICZNE 0 lub 2
9 OGNISKOWE PRZEDMIOTOWE OBJAWY NEUROLOGICZNE 0 lub 2
Wynik - 4 lub więcej punktów wskazują na otępienie naczyniowe lub otępienie typu mieszanego
SKALA BORGA : skala subiektywnego odczuwania zmęczenia wysiłkiem fizycznym:
6 - 7 pkt: minimalne zmęczenie
8 - 9 pkt: bardzo lekkie
10 - 11 pkt : lekkie
12 - 13 pkt : umiarkowanie ciężkie
14 -15 pkt: ciężkie zmęczenie
16 - 17 pkt : bardzo ciężkie
18 -19 pkt: max. zmęczenie
SKALA OCENY STANU ODŻYWIENIA MNA (Mini Nutritional Assessment)
Dane antropometryczne Punkty
1. BMI [kg/m2]: 0p = BMI < 19, 1p = 19 < BMI < 21, 2p = 21 < BMI < 23, 3p = BMI > 23 ...........
2. MAC [cm]: 0p = MAC < 21, 0,5p = 21 < MAC < 22, 1p = MAC > 22 ............
3. CC [cm]: 0p = CC < 31, 1p = CC > 31 ...........
4. Utrata masy ciała w ciągu ostatnich 3 miesięcy: 0p = utrata > 3 kg; 1p = nie wiadomo;
2p = utrata 1-3 kg; 3p = bez utraty ............
Ocena ogólna
1. Czy pacjent mieszka w domu rodzinnym? 0p = tak; 1p = nie ............
2. Czy pacjent zażywa więcej niż 3 leki dziennie? 0p = tak; 1p = nie ............
3. Czy pacjent w ciągu ostatnich 3 miesięcy przeszedł stres psychiczny lub ciężką chorobę?
0p = tak, 2p = nie ............
4. Stopień aktywności ruchowej: 0p = unieruchomiony w łóżku; 1p = umiejętność opuszczania
łóżka lub fotela bez opuszczania mieszkania; 2p = pełna sprawność ...........
5. Zaburzenia neuropsychiczne: 0p = ciężka demencja lub depresja; 1p = łagodna demencja;
2p = bez zaburzeń psychicznych ............
6. Obecność otarć naskórka lub owrzodzenia: 0p = tak; 1p = nie ............
Ocena diety
1. Ile pełnych posiłków pacjent spożywa codziennie? 0p = 1 posiłek; 1p = 2 posiłki; 2p = 3 posiłki ............
2. Czy pacjent spożywa:
- przynajmniej 1 produkt mleczny (mleko, ser, jogurt) dziennie? Tak ; Nie ............
- Posiłki oparte na roślinach strączkowych lub jajach 2 lub więcej razy w tygodniu? Tak ; Nie ............
- Codziennie mięso, ryby lub drób? Tak ; Nie ............
0p jeżeli 0-1 x Tak; 0,5p jeżeli 2 x Tak; 1p jeżeli 3 x Tak ............
3. Czy w tygodniu pacjent spożywa 2 lub więcej razy posiłków zawierających owoce lub warzywa?
0p = nie; 1p = tak ............
4. Czy ograniczenie spożywania posiłków w ostatnich 3 miesiącach wiązało się z utratą apetytu
albo z zaburzeniami potykania, żucia lub trawienia? 0p = znaczna utrata apetytu;
1p = umiarkowana utrata apetytu; 2p = bez utraty apetytu ............
5. Ile filiżanek/szklanek napojów pacjent wypija dziennie? (woda, sok, herbata, kawa, mleko,
wino, piwo...) 0p = mniej niż 3 szklanki; 0,5p = 3-5 szklanek; 1p = więcej niż 5 szklanek ............
6. Ocena sposobu spożywania posiłków: 0p = wymaga karmienia; 1p = je samodzielnie ale z trudnością;
2p = pełna samoobsługa ............
Samoocena chorego
1. Czy pacjent ocenia, że ma jakiekolwiek zaburzenia stanu odżywienia? 0p = duże niedożywienie;
1p = nie potrafi ocenić lub stwierdza umiarkowane niedożywienie; 2p = nie stwierdza zaburzeń odżywienia............
2. Jak pacjent ocenia swój stan zdrowia w porównaniu z innymi osobami w tym samym wieku?
0p = nie tak dobry; 0,5p = nie wie; 1p = tak samo dobry; 2p = lepszy ............
Punktacja końcowa ........./30
Interpretacja:
24 pkt — stan odżywienia dobry;
17- 23,5 pkt — ryzyko niedożywienia;
< 17 pkt — niedożywienie
BMI (body mass index) — wskaźnik masy ciała;
MAC (mid arm circumference) — obwód ramienia w połowie jego długości;
CC (ca/f circumference) — obwód łydki
p - punkty