MASAŻ SEGMENTARNY
Jest zabiegiem fizykalnym, który składa się z szeregu chwytów i opracowań. Wykonując masaż segmentarny posługujemy się pewnymi technikami, wg określonej kolejności, jednocześnie uwzględniając zasady dawkowania, co pozwala na wykrywanie i usuwanie zmian chorobowych( przyczyn chorobowych na drodze odruchowej)
Jest to metoda leczenia zewnętrznych i wewnętrznych stanów chorobowych za pomocą oddziaływań odruchowych
Masaż segmentarny oparty jest na powiązaniach istniejących między dającymi ściśle się określić obszarami skóry, tkanki podskórnej, tkanki łącznej i okostnej, tkanki mięśniowej, naczyniami krwionośnymi, narządami wewnętrznymi, które zostały unerwione przez te same odcinki rdzenia kręgowego
Tkanki połączone unerwieniem segmentarnym tworzą tzw. jednostkę czynnościową i mogą na siebie oddziaływać za pośrednictwem luków odruchowych.
Masaż segmentarny:
Uwzględnia wszelkie możliwe zmiany odruchowe powstające w różnych tkankach oraz podaje sposoby ich unerwiania poprzez zastosowanie szczególnych i ściśle określonych rękoczynów
Polega na działaniu bodźcem mechanicznym za pomocą odpowiedniej techniki na określoną strefę ciała.
Znajduje zastosowanie w leczeniu chorób wewnętrznych.
PODSTAWY ANATOMICZNO - FIZJOLOGICZNE
W bardzo wczesnym okresie rozwoju komórki zarodka tworzą pęcherzyk złożony z dwóch grup komórek:
Zewnętrznych stanowiących jego ścianę
Wewnętrznych skupionych w węzeł zarodkowy
W miarę rozwoju komórki węzła zarodkowego układają się w dwie warstwy zwane listkami zarodkowymi:
Warstwa wewnętrzna - ENDODERMA
Warstwa zewnętrzna - EKTODERMA
Następnie pomiędzy listkami powstaje 3 listek zwany MEZODERMĄ ( pochodny listka zewnętrznego)
W tym okresie dochodzi do różnicowania listków i kształtowania z nich tkanek i narządów:
Z endodermy powstaje: przewód pokarmowy, oddechowy i jego gruczoły, nabłonek wyścielający
Z ektodermy powstaje: układ nerwowy, nabłonek powierzchni ciała
Mezoderma dzieli się na pasmo:
Przyśrodkowe
Boczne
Pasmo przyśrodkowe zostaje podzielone na krótkie odcinki tzw. praczłony (segmenty), które tworzą dwa szeregi po stronie grzbietowej zarodka.
Pasmo boczne jest połączone z pasmem przyśrodkowym tzw. mezodermą pośrednią
Z mezodermy pośredniej rozwija się układ moczowy i płciowy
Z segmentów mezodermy przyśrodkowej powstają: kości tułowia (kręgi), mięsnie tułowia oraz cześć właściwa skóry
Każdy związek dzieli się na:
Związek kostny( SKLERATON)
Związek mięśniowy ( MIOTON)
Związek skóry ( DERMATON)
Z mezodermy bocznej powstają mięsnie gładkie, mięsień sercowy, krew, układ naczyniowy, tkanka łączna
UKŁAD NERWOWY
Rozwija się z ektodermy zwanej neuroektodermą
W samym rdzeniu komórki różnicują się na czuciowe i ruchowe
W masażu segmentarnym ważną rolę odgrywają układ wegetatywny, dzielący się na część współczulną i przywspółczulną.
Droga, jaką przebywa pobudzenie od receptora do efektora stanowi ŁUK ODRUCHOWY
Elementy łuku odruchowego:
Receptor
Droga aferentna (dośrodkowa - wstępująca)
Ośrodek nerwowy ( przetworzenie informacji)
Droga aferentna ( odśrodkowa - zstępująca)
Efektor
Wyróżniamy łuki odruchowe:
Prosty monosynaptyczny - mięsień szkieletowy reaguje skurczem izotonicznym i izometrycznym
Polisynaptyczny
Autonomiczny :
Łuk trzewnoskórny - przebiega od narządu wewnętrznego do efektora skóry ( objawami tego odruchu jest przeczulica skóry, zwężenie naczyń włosowatych, napicie skórne)
Łuk trzewnomięsniowy - receptor -> narząd wewnętrzny -> efektor -> mięsień ( objawia się wzmożonym napięciem mięśniowym)
Łuk trzewo - trzewny
Receptor -> narząd wewnętrzny
Efektor -> narząd wewnętrzny
Łuk skórno - trzewny
Receptor -> skóra
Efektor -> narząd wewnętrzny
W przypadku wystąpienia zmian chorobowych w obrębie jednego z członów segmentu na drodze zmian odruchowych dojdzie do zaburzenia czynności członów pozostałych
ZASADY I WARUNKI OBOWIAZUJACE PRZY WYKONYWANIU MASAZU SEGMENTARNEGO
1. Masaż segmentarny rozpoczynamy od opracowania kręgosłupa
2. Poszczególne części ciała masujemy następująco:
Kręgosłup: z dołu do góry ( dokregoslupowo)
Grzbiet: z dołu do góry oraz z linii pachowej środkowej do kręgosłupa
Obręcz barkowa i bark: od stawu barkowego do potylicy
Szyja: z dołu do góry
Głowa: od linii środkowej twarzy do potylicy
Klatka piersiowa: od mostka do linii pachowej środkowej oraz do kręgosłupa
Powłoki brzuszne: w prawą stronę zgodnie z ruchem wskazówek zegara
Miednica i pośladki: od spojenia łonowego wzdłuż pachwin i grzebieni biodrowych do kości krzyżowej oraz do szpary pośladkowej
Kończyna dolna: udo - staw kolanowy - podudzie- staw skokowy oraz stopę z dołu do góry
Kończyna górna: ramie - staw łokciowy - przedramię- staw nadgarstkowy - ręka z dołu do góry
3. Masaż nie powinien sprawiać choremu bólu i nie należy przekraczać granicy bólu
4. Każdego pacjenta należy traktować indywidualnie
5. Masaż podczas każdej sesji leczniczej musimy dostosować do aktualnych, indywidualnych odczuć chorego
WSKAZANIA DO MASAZU SEGMENTARNEGO
Podstawowym wskazaniem do masażu segmentarnego są zmiany odruchowe, napięte mieśnie, destrkcje itd.
1. Choroby skóry:
Zaburzenia odżywcze skory
Odmrożenia
Choroby naczyń krwionośny i limfatycznych
2. Choroby kości, stawów i części miękkich ( powiezie i mięśnie):
Stany pourazowej kości, stawów i mięśni ( złamania, pękniecie, stłuczenie, skręcenie itd.)
Stany po zapaleniu stawów, więzadeł, ścięgien oraz mięśni z upośledzaniem ich funkcji
Choroby zwyrodnieniowe stawów i więzadeł kręgosłupa
Spodyloartrosis - choroba zwyrodnieniowa stawów miedzykręgowych
Spondyloza - choroba zwyrodnieniowa trzonów kręgów
Zmiany zwyrodnieniowe stawów np. GONASTROZA ( staw kolanowy), KOKSAMOZA( staw biodrowy)
Zaburzenia odżywcze kości
Przykurcze nerwowe spowodowane bezruchem, paraliżem, niedowładem
Reumatoidalne zapalenie stanów
Zaburzenia funkcji tkanki łącznej
Zmiany chorobowe okostnej
3. Choroby układu mięśniowego
W celu rozluźnienia napiec mięśni oddechowych, w schorzeniach dróg oddechowych.
Przy likwidacji skurczów błony mięśniowej naczyń krwionośnych
Aby pobudzić czynności mięśni gładkich narządów wewnętrznych
4. Schorzenia układu krwionośnego
Stan obniżonego ciśnienia krwi
Choroby obwodowe naczyń krwionośnych
Niewydolność krążenia celem ułatwienia przepływu krwi żylnej i chłonki
Stwardnienie tętnic obwodowych
Stany po przebytym zapaleniu żył
Choroba Reymonda
Choroba Bergera ( I i II okres można masować
Przewlekłe stany zapalne mięśnia sercowego
Zespół płucno-sercowy w obrębie pełnej wydolności krążenia
Czynnościowe zaburzenie pracy serca
Stwardnienie tętnic w cukrzycy
Początkowa faza sklerotyzacji naczyń wieńcowych
Samowolna sinica kończyn
Urazowe zwężenie żył odprowadzających
Guzkowate zapalenie żył
Żylaki można masować, ale powyżej miejsc występowania
5. Choroby układu nerwowego
Nerwobóle
Stany po urazach i zapaleniu nerwów obwodowych
Zespół jądra miażdżystego
Zaburzenie autonomicznego układu nerwowego
Zaburzenia gruczołów wydzielania wewnętrznego
Bóle głowy pobudzenia neurogennego
6. Choroby narządów wewnętrznych
Czynności zaburzenia narządów wewnętrznych
Przewlekłe choroby narządów wewnętrznych
Zaburzenia napiec ścian narządów wewnętrznych
Stany po bakteryjnym zapaleniu narządów wewnętrznych niewymagające interwencji chirurgicznej
Zaburzenia czynności wydzielniczej narządów wewnętrznych
PRZECIWSKAZANIA
Wszystkie ostre bakteryjne i wirusowe zapalenie tkanek i narządów wymagających interwencji lekarskiej
Zakażenia ogólne
Gorączka
Stany zapalenia skóry
Choroby weneryczne
Choroby nowotworowe
Krwawienia i krwotoki
Choroby, w których nie występują zmiany odruchowe w tkankach
DZIAŁANIE MIEJSCOWE MASAŻU SEGMENTARNEGO NA USTRÓJ
Wzrasta temperatura skóry
Wzrasta ukrwienie skóry jak i głębiej położonych tkanek
Wzrasta ruchomości dolnych stawów
Wzrost siły mięśniowej
DZIAŁANIE OGÓLNE MASAŻU SEGMENTARNEGO NA USTRÓJ
Mobilizacja i pobudzenia czynności narządów wewnętrznych
Wzrost pojemności życiowej płuc
Znaczne obciążenie układu krążenia
Bardzo szybkie działanie przeciwbólowe
Wyrównanie stanu nadpobudliwości układu nerwowego
Zmiany w układzie hormonalnym wpływające na funkcjonowanie organizmu
W masażu segmentarnym stwierdzono na początku zabiegu zwiększenie zużycia tlenu, które powraca do poziomu wyjściowego jeszcze w trakcie masażu
Ogólny wzrost wydolności organizmu
PRZESUNIĘCIA ODRUCHOWE
Są to zmiany odruchowe w tkankach i narządach uprzednio zdrowych pod wpływem miejscowego stosowania masażu segmentarnego.
Opracowanie około segmentu L3, L4
Objaw: Pojawienie się bólu, drętwienie promieniujące do stopy
Przeciwdziałanie: masaż pomiędzy krętarzem a guzem kulszowym.
Opracowanie mięśni pod i nadgrzebieniowy
Objaw: Ból i drętwienie kończyny górnej ( parastezje)
Przeciwdziałanie: masaż dołu pachowego
Opracowanie lewego dołu pachowego
Objaw: Ból serca
Przeciwdziałanie: masaż lewego brzegu klatki piersiowej
Opracowanie barku
Objaw: Bóle i zawroty głowy
Przeciwdziałanie: masaż skroni, czoła i powiek
Opracowanie grzbietu
Objaw: Napięcie szyi i klatki piersiowej
Przeciwdziałanie: masaż przedniej ściany klatki piersiowej
Opracowanie miedzy łopatką a kręgosłupem na poziomie Th2, Th3
Objaw: Napad dusznicy bolesnej
Przeciwdziałanie: masaż lewej polowy klatki piersiowej i mostka
Opracowanie dolnych segmentów Th i górnych L-S
Objaw: Bóle okolicy pęcherza
Przeciwdziałanie: masaż podbrzusza
Opracowanie okolicy mostka
Objaw: Uczucie pragnienia i dławienia
Przeciwdziałanie: masaż głębszych warstw C7
Opracowanie w okolicach żołądka, punktu maksymalnego w mięśniach podgrzebieniowych przed rozluźnieniem łopatki
Objaw: Bóle żołądka
Przeciwdziałanie: masaż dolnego, lewego brzegu klatki piersiowej
Opracowując strefę obrzęku Th10-Th12 po 30 min
Objaw: Bóle pęcherza moczowego
Przeciwdziałanie: łagodny masaż podbrzusza
Po wykonaniu więcej niż 5 zabiegów od momentu ustąpienia wszystkich objawów
Objaw: Pojawiają się nowe zmiany odruchowe
Przeciwdziałanie: 10 dni przerwy i od nowa
Opracowanie miedzy VI a IX żebrem
Objaw: Dolegliwości sercowe
Przeciwdziałanie: masaż lewego, dolnego brzegu klatki piersiowej
Opracowanie punktu maksymalnego w strefie Łączno-tkankowej między kręgosłupem i brzegiem łopatki prawej na poziomie Th2 i Th3
Objaw: Atak kolki wątrobowej
Przeciwdziałanie: masaż klatki piersiowej po stronie prawej
Opracowanie tkanek pod guzem kulszowym
Objaw: Bóle postrzałowe
Przeciwdziałanie: masaż segmentów lędźwiowych
Opracowanie punktu maksymalnego w mięśniu czworobocznym lędźwi
Objaw: Bóle podbrzusza
Przeciwdziałanie: masaż nad grzebieniem biodrowym i nad spojeniem łonowym
BADANIE ZMIAN ODRUCHOWYCH
Badaniem określamy zmiany odruchowe występujące w tkankach:
Skórnej
Łącznej
Mięśniowej
Okostnej
Ważne jest, aby podczas badania określić także punkty maksymalne w wyżej wymieniowych tkankach
Punktem maksymalnym nazywamy miejsce szczególnie wrażliwej drażliwości na ból, punkty te mogą znajdować się we wszystkich tkankach. Oprócz bólu w miejscach tych stwierdzamy:
Zwiększenie napięcia mięśniowego na niewielkim obszarze
Obrzmienia w tkance łącznej
Wgłębienia w tkance okostnej
WYKRYWANIE I USUWANIE ZMIAN ODRUCHOWYCH W TKANCE SKÓRNEJ
Charakteryzują się:
Przeczulicą
Zaburzenia krążenia
Zaburzenia oporu elektrycznego skóry
Wykrywanie zmian:
Techniki:
Wzrokowa
Termiczna
Igłowa
Fałdu skórnego
Dotykowa
Łaskotania
Wywołania przekrwienia
Usuwanie zmian
Wykonujemy początkowo łagodne, następnie coraz mocniejsze głaskanie
Wibracja
WYKRYWANIE I USUWANIE ZMIAN W TKANCE ŁACZNEJ
Charakteryzują się:
Zmiany zagęszczenia w postaci miękkich i spastycznych obrzmień
Taśmowate wciągnięcia
Płaskie wgłębienia miejscowe w głębszych warstwach skóry i tkanki podskórnej
Wykrywanie zmian
Techniki:
Wzrokowa
Opukiwanie wg Gregurina
Przesuwania
Fałdu skórnego
Poprzez obmacywanie
Kresy Dicke
Usuwanie zmian
W obrzmieniach wykonujemy delikatną wibrację i chwyt piłowania
We wciągnięciach stosujemy chwyt ciągnięcia, głębokie głaskanie, ugniatanie i rozcieranie
W przypadku wgłębień stosujemy wałkowanie, głębokie ugniatanie i chwyt na wyrostki kolczyste
USUWANIE I WYKRYWANIE ZMIAN ODRUCHOWYCH W TKANCE OKOSTNEJ
Charakteryzują się
Wgłębieniami
Zgrubieniami
Obrzmieniami
Wykrywanie zmian
Technika przesuwania i rozcierania
Usuwanie zmian:
Rozcieranie okrężne ( w przypadku stwierdzenia zmian w kości krzyżowej, łonowej, czołowej oraz grzebienia biodrowego i mostka usuwamy je stosując specyficzne opracowanie segmentarne)
USUWANIE I WYKRYWANIE ZMIAN OKRESOWYCH W MIEŚNIACH
Charakteryzuje się:
Przeczulicą
Ograniczeń wzrostu napięcia mięśniowego
Strefowe zwiększenie napięcia mięśniowego
Zmiany w ukrwieniu mięśni
Nadmierne obniżenie napięcia mięśniowego
Wykrywanie zmian
Techniki:
Wzrokowa
Dotykowa
Fałdu skórnego
Głębokiego rozcierania
Obmacywania
Usuwanie zmian
Przeczulicę usuwamy za pomocą głaskań i wibracji
Ograniczony wzrost napięcia mięśniowego usuwamy stosując łagodną wibrację i chwyt przyśrubowania
SCHORZENIA KRĘGOSŁUPA
Zajęte segmenty: od c1 do S5
Wskazania:
Stany po złamaniach
Zwichnięcia
Choroby zwyrodnieniowe
Przewlekłe zapalenie stawów kręgosłupa
Wady postawy
ZZSK
Wszystkie powstałe z powodu zmian w kręgosłupie choroby kości, stawów oraz narządów wewnętrznych
Przeciwskazania:
Stawy zapalne kręgów i rdzenia kręgowego
Choroby zakaźne i nowotworowe
Strefy przeczulicy segmentów kręgosłupa ( mogą występować we wszystkich segmentach)
Zmiany łącznotkankowe ( jw.)
Strefy mięśniowe:
Płatowy głowy i szyi
Kapturowy(czworoboczny)
Najszerszy grzbietu
Prostownik grzbietu
Pośladkowy wielki
Biodrowo - lędźwiowy
Punkty maksymalne:
Części szyjnej - w obrębie mięśnia kapturowego
Th - pomiędzy łopatką a kręgosłupem
L - pomiędzy grzebieniem biodrowym a kręgosłupem
W mięśniach pośladkowych
Kolejność ruchów
Wyszukanie stref zmienionych odruchowo odpowiednio do rozlokowania zmian wykonujemy chwyty z opracowaniem:
Grzbietu
Miednicy
Klatki piersiowej
Karku
Masażem obejmujemy przede wszystkim prostownik grzbietu oraz pozostałe mięsnie grzbietu w pozycji lezącej oraz klatkę piersiową w pozycji siedzącej
BÓLE GŁOWY
Wskazanie
Bóle migrenowe
Przewlekłe bóle po urazach
Reumatyczne bóle głowy
Zmiany w górnym odcinku szyjnym kręgosłupa
Bole głowy spowodowane chorobami narządów wewnętrznych
Przeciwwskazania
Ogniskowe zmiany w obrębie czaszki
Gorączka
Złe samopoczucie ogólne
Zajęte segmenty: od C1 do Th12 mogące powodować dolegliwości bólowe głowy
Strefy przeczulicy:
Skóra okolicy karku
Okolica miedzy łopatkami
Okolica podobojczykowa
Skóra głowy
Strefy łącznotkankowe ( okolica kresy karkowej dolnej)
Strefy mięśniowe:
Kapturowy
Równoległoboczny
Podgrzebieniowy
Mostkowo - obojczykowo - sutkowy
Zmiany okostnowe
Kresa karkowa
Okolica łopatek ( głownie wyrostek barkowy)
Punkty maksymalne
Kresa karkowa dolna
M. podgrzebieniowy
Okolica skroni
Kolejność ruchów:
Diagnostyka
Opracowanie grzbietu w pozycji siedzącej
Chwyt lecznicy przyśrubowania obustronne od Th12 do Th1
Opracowanie mięśni międzyżebrowych obejmująca głaskanie, rozcieranie, wibracje w poszczególnych segmentach
Opracowanie karku i głowy w pełnej formie