TESTY FUNKCJONALNE
- TEST YERGASONA (YERGANSENA)
- DROP-ARM TEST (OBJAW OPADAJĄCEGO RAMIENIA)
- TEST OBAWY (PROWOKUJĄCY DYSLOKACJĘ BARKU)
- TEST DEGI (ŚCIENNY)
- TEST ADSONA
- TEST FINKELSTEINA
- LINIA ROSER-NELATONA
- LINIA SCHOEMAKERA
- TRÓJKĄT BRYANTA
- OCENA PRZODOPOCHYLENIA MIEDNICY
- OBJAW TRENDELEMBURGA
- OBJAW DUCHENNE'A
- TEST (CHWYT) THOMASA
- TEST PALCE-PODŁOGA (THOMAYERA)
- TEST ORTOLANIEGO
- TEST OBERA
- TEST PATRICKA-FABERA
- TEST MENNELA (I)
- TEST MENNELA (II)
- TEST MENNELA (III)
- OBJAW LASEQUE'A
- TEST KERNIGA
- TEST VALSALVA DLA ODCINKA SZYJNEGO I PIERSIOWEGO
- TEST VALSALVA DLA ODCINKA LĘDŹWIOWEGO
- SWALLOWING TEST (POŁYKANIA)
- TEST ALLENA
- TEST PHALENA
- TEST HOMANSA
- TEST BADAJĄCY WIĘZADŁA POBOCZNE
- TEST SZUFLADKOWY
- TEST APLEYA (KOMPRESYJNO-DYSTRAKCYJNY)
- TEST McMURRAYA
- OBJAW CHEŁBOTANIA RZEPKI
- OBJAW BALOTOWANIA RZEPKI
- TEST STABILNOŚCI BOCZNEJ I PRZYŚRODKOWEJ STAWU
SKOKOWEGO
- TEST SZUFLADKI
- TEST TINELA
TEST YERGASONA (YERGANSENA)
- ocena ścięgna głowy długiej mięśnia dwugłowego ramienia (określenie jego
stabilności i ciągłości w bruździe międzyguzkowej, wskazuje na proces
chorobowy zwyrodnieniowy lub zapalny, toczący się w pochewce mięśnia
dwugłowego)
· Wykonanie:
- badany w pozycji siedzącej, ramię przywiedzione, łokieć zgięty do 90
stopni
- badający palcem wskazującym ocenia bruzdę międzyguzkową, a drugą ręką
chwyta przedramię chorego i oponuje ruch supinacji (odwracania)
przedramienia i zginania w stawie łokciowym, co powoduje napięcie
mięśnia dwugłowego ramienia
Interpretacja:
- ból w bruździe międzyguzkowej świadczy o chorobie ścięgna (np. stan
zapalny)
DROP-ARM TEST
(OBJAW OPADAJĄCEGO RAMIENIA)
- ocena pierścienia rotatorów
· Wykonanie:
- badany w pozycji siedzącej
- biernie odwodzimy ramię chorego do ok. 120 stopni (łokieć prosty)
- pacjent powinien utrzymać tę pozycję, a następnie powoli przywieść kończynę
· Interpretacja:
- trudność utrzymania kończyny, ból lub nagłe opadnięcie kończyny świadczy o
uszkodzeniu pierścienia rotatorów (które przeważnie spowodowane jest
patologią mięśnia nadgrzebieniowego)
TEST OBAWY
- ocena stabilności stawu ramiennego
· Wykonanie:
- badany w pozycji siedzącej
- biernie odwodzimy (60, 90, 120 stopni) i wykonujemy zewnętrzną rotację
ramienia (łokieć zgięty do 90 stopni) z jednoczesną stabilizacją barku (od tyłu)
· Interpretacja:
- ból w przedniej okolicy stawu i odruchowe napięcie mięśni świadczą o
przedniej niestabilności stawu
- pacjent napinając mięśnie stara się zapobiec możliwości wystąpienia
podwichnięcia lub zwichnięcia głowy kości ramiennej
TEST DEGI (ŚCIENNY)
- ocena ruchomości stawu barkowego
· Wykonanie:
- badany w pozycji siadu ugiętego lub skrzyżnego (stabilizacja odcinka
lędźwiowego) pod ścianą
- badany zgina czynnie kończyny górne w stawach barkowych (łokcie proste)
i stara się dotknąć grzbietem ręki do ściany
· Interpretacja:
- niemożność dotknięcia ściany świadczy o przykurczu wyprostnym
(ograniczone zgięcie)
- mierzymy kąt (pomiar goniometryczny) lub odległość nadkłykcia od ściany
TEST ADSONA
- ocena drożności tętnicy podobojczykowej
· Wykonanie:
- badany w pozycji siedzącej
- terapeuta chwyta za przedramię tak aby wyczuć tętno na tętnicy promieniowej
oraz odwodzi, prostuje i rotuje zewnętrznie w stawie barkowym kończynę
testowaną (łokieć prosty)
- następnie pacjent bierze głęboki wdech i skręca głowę w stronę kończyny
badanej
· Interpretacja:
- osłabienie lub zanik tętna świadczy o niedrożności tętnicy co może być
spowodowane brzuścami mięśni pochyłych lub dodatkowym żebrem szyjnym
TEST FINKELSTEINA
- wskazuje na obecność choroby de Quervaina
· Wykonanie:
- kciuk zgięty i schowany w zaciśniętej pięści
- terapeuta wykonuje dołokciowe odchylenie nadgarstka
· Interpretacja:
- ból i trzeszczenie nad wyrostkiem rylcowatym kości promieniowej przemawia
za zmianami zwyrodnieniowymi, odczynowo-zapalnymi ścięgna mięśnia
APL (abduktor pollicis longus) i EPB (extensor pollicis brevis) - choroba
de Quervaina
- test ten jest przydatny do odróżnienia choroby de Quervaina od skręcenia
nadgarstka i stawu nadgarstkowo-śródręcznego
- powinien być zawsze wykonany obustronnie, a wyniki porównywane
LINIA ROSER-NELATONA
- ocena budowy stawu biodrowego
· Wykonanie:
- pacjent w pozycji stojąc
- prowadzimy linię od guza kulszowego do kolca biodrowego przedniego
górnego
- przy prawidłowej budowie stawu biodrowego, linia przechodzi przez szczyt
krętarza większego kości udowej, przy kończynie zgiętej do około 45 stopni
· Interpretacja:
- jeżeli krętarz większy nie leży na linii, to świadczy to o nieprawidłowej
budowie stawu (dysplazja)
LINIA SCHOEMAKERA
- ocena budowy stawu biodrowego
· Wykonanie:
- pacjent w pozycji stojąc
- prowadzimy linię przez szczyt krętarza większego kości udowej i kolec
biodrowy przedni górny do kresy białej
- przy prawidłowym ustawieniu krętarzy dwie linie przecinają się w linii
pośrodkowej, na kresie białej, powyżej pępka
· Interpretacja:
- przesunięcia skrzyżowania linii świadczą o patologicznym ustawieniu jednego
z krętarzy
TRÓJKĄT BRYANTA
- ocena budowy stawu biodrowego
· Wykonanie:
- pacjent w pozycji stojąc
- prowadzimy trzy linie: prostą od szczytu krętarza większego kości udowej
(przedłużenie osi długiej uda), linię prostopadłą do powyższej, przechodzącą
przez kolec biodrowy przedni górny i prostą łączącą szczyt krętarza z kolcem
biodrowym przednim górnym
- proste tworzą trójkąt prostokątny równoramienny
· Interpretacja:
- jeżeli trójkąt nie jest równoramienny, to może to świadczyć o nieprawidłowej
budowie stawu biodrowego, lub zmianie przodopochylenia miednicy
OCENA PRZODOPOCHYLENIA MIEDNICY
· Wykonanie:
- przodopochylenie jest prawidłowe, gdy kolce biodrowe przednie górne i
spojenie łonowe znajdują się w tej samej płaszczyźnie czołowej
- pomiaru dokonujemy inklinometrem, którego jedno ramię przykładamy do
górnego brzegu spojenia łonowego, a drugie do kolca biodrowego tylnego
górnego
- norma (+ - 4 stopnie): kobiety - 28 stopni; mężczyźni - 31 stopni
· Interpretacja:
- nadmierne pochylenie do przodu zwiększa, a wyprostowanie zmniejsza
lordozę lędźwiową
OBJAW TRENDELEMBURGA
- ocena funkcji mięśni gluteus medius, gluteus minimus
· Wykonanie:
- badany staje na kończynie dolnej testowanej, a kończynę nie testowaną unosi
do góry
· Interpretacja:
- przy prawidłowej funkcji ocenianych mięśni, miednica powinna pozostać w
ustawieniu horyzontalnym lub lekko się unieść po stronie uniesionej kończyny
- osłabienie mięśni powoduje natomiast opadanie miednicy na stronę kończyny
uniesionej
- przyczyną może być niedowład, porażenie lub zbliżenie przyczepów mięśni
(zwichnięcie stawu biodrowego)
OBJAW DUCHENNE'A
- ściśle powiązany z objawem Trendelemburga (objaw kompansyjny)
· Wykonanie:
- badany staje na kończynie dolnej testowanej, a nie testowaną unosi do góry
· Interpretacja:
- pochylenie miednicy na stronę zdrową (przy objawie Trnendelemburga)
powoduje konieczność kompensacji przemieszczonego środka ciężkości przez
pochylenie górnej części tułowia w kierunku kończyny podporowej
(przeciwnej)
TEST (CHWYT) THOMASA
- ocena przykurczu zgięciowego stawu biodrowego
· Wykonanie:
- pacjent w pozycji leżenia tyłem
- maksymalne zgięcie zdrowej kończyny dolnej w stawie biodrowym do
momentu zniesienia lordozy lędźwiowej
- kończyna dolna testowana powinna spoczywać na leżance
· Interpretacja:
- w przypadku istnienia przykurczu mięśnia biodrowo-lędźwiowego w
kończynie dolnej testowanej, dojdzie do jej oderwania od podłoża (przy
znoszeniu lordozy)
TEST PALCE-PODŁOGA (THOMAYERA)
- ocena przykurczu mięśni kulszowo-goleniowych
· Wykonanie:
- pozycja pacjenta stojąc
- badany wykonuje skłon w przód starając się dotknąć palcami do podłogi
(kolana proste)
· Interpretacja:
- ruch ten jest wypadkową ruchów kręgosłupa, stawów biodrowych i
elastyczności mięśni, dlatego dla poprawnej oceny należy zwrócić uwagę na
jego charakter (np. elastyczne stawy biodrowe mogą kompensować sztywność
kręgosłupa i odwrotnie)
- dodatni wynik może wynikać z przykurczu mięśni kulszowo-goleniowych,
ischialgii lub dysfunkcji kręgosłupa lędźwiowego
TEST ORTOLANIEGO
- ocena stabilności stawów biodrowych noworodków
· Wykonanie:
- pacjent w pozycji leżenia tyłem
- kolana i biodra zgięte do 90 stopni
- terapeuta wykonuje lekki nacisk i odwodzenie horyzontalne w stawie
biodrowym
· Interpretacja:
- w przypadku istnienia dysplazji stawu biodrowego wyczuwalne jest
przeskakiwanie w stawie
TEST OBERA
- ocena przykurczu pasma biodrowo-piszczelowego
· Wykonanie:
- pacjent w pozycji leżenia bokiem (na boku zdrowym)
- terapeuta stabilizuje miednice oraz odwodzi i prostuje staw biodrowy i
kolanowy po stronie badanej
- następnie poleca pacjentowi wykonać przywodzenie kończyny dolnej z
zachowaniem pozycji wyprostnej
· Interpretacja:
- przykurcz uniemożliwi przywodzenie kończyny lub jej przywiedzenie będzie
połączone ze zgięciem i rotacją wewnętrzną stawu biodrowego oraz zgięciem
stawu kolanowego
TEST PATRICKA-FABERA
- ocena przykurczu przywodzicieli stawu biodrowego i stawów krzyżowo-
biodrowych
· Wykonanie:
- pacjent w pozycji leżenia tyłem
- kończyna testowana- zgięcie odwodzenie i rotacja zewnętrzna
- terapeuta wykonuje maksymalne odwiedzenie kończyny
· Interpretacja:
- niemożność dotknięcia kolanem do podłoża może oznaczać przykurcz
przywodzicieli („ciągnięcie” po wewnętrznej stronie uda); zmiany w obrębie
stawu biodrowego (ból w pachwinie); zmiany w obrębie stawów biodrowo-
krzyżowych (ból w ich okolicy)
TEST MENNELA (I)
- ocena stawów krzyżowo-biodrowych
· Wykonanie:
- pacjent w pozycji leżenia przodem
- terapeuta stabilizuje miednicę po stronie testowanej i wykonuje bierny
przeprost stawu biodrowego
· Interpretacja:
- dolegliwości bólowe wskazują na zmiany w obrębie stawów krzyżowo-
biodrowych
TEST MENNELA (II)
- ocena stawów krzyżowo-biodrowych
· Wykonanie:
- pacjent w pozycji leżenia tyłem na końcu leżanki z kończyną dolną
testowaną opuszczoną poza leżankę
- terapeuta stabilizuje miednicę i wykonuje bierny przeprost stawu biodrowego
· Interpretacja:
- dolegliwości bólowe wskazują na zmiany w obrębie stawów krzyżowo-
biodrowych
TEST MENELLA (III)
- ocena stawów krzyżowo-biodrowych
· Wykonanie:
- pacjent w pozycji leżenia tyłem na skraju leżanki z kończyną dolną testowaną
opuszczoną poza leżankę
- terapeuta wykonuje stabilizację miednicy przez maksymalne zgięcie i
przyciągnięcie do klatki piersiowej kończyny zdrowej i przeprost stawu
biodrowego
· Interpretacja:
- dolegliwości bólowe wskazują na zmiany w obrębie stawów krzyżowo-
biodrowych
OBJAW LASEQUE'A
- ocena zrostów korzeni nerwowych
· Wykonanie:
- pacjent w pozycji leżenia tyłem
- terapeuta wykonuje bierne zgięcie w stawie biodrowym (kolano proste)
· Interpretacja:
- ból promieniujący wzdłuż przebiegu nerwu świadczy o podrażnieniu korzeni
nerwowych
- bolesność w okolicy dołu podkolanowego może świadczyć o przykurczu
mięśni kulszowo-goleniowych (zgięcie grzbietowe stopy różnicuje objawy)
TEST KERNIGA
- ocena podrażnienia opon mózgowych
· Wykonanie:
- pacjent w pozycji leżenia tyłem
- terapeuta wykonuje zgięcie w stawie biodrowym ze zgiętym kolanem,
a następnie wyprost stawu kolanowego
- badamy obie kończyny dolne
· Interpretacja:
- jeżeli w trakcie prostowania w obu kończynach dolnych terapeuta wyczuwa
opór, może on świadczyć o podrażnieniu opon mózgowych (zapalenie opon
mózgowych)
- jednostronna bolesność może świadczyć o podrażnieniu korzeni nerwowych
TEST VALSALVA DLA ODCINKA SZYJNEGO I PIERSIOWEGO
· Wykonanie:
- pacjent w pozycji siedzącej
- polecamy pacjentowi nabrać powietrza a następnie wykonać próbę wydechu
przy zamkniętej głośni (zwiększenie ciśnienia śródpiersiowego)
· Interpretacja:
- ból promieniujący wzdłuż przebiegu nerwu (do odpowiednich dermatomów)
świadczy o podrażnieniu korzeni nerwowych przy zwężonym kanale
kręgowym (przemieszczenie jądra miażdżystego, osteofity, guzy…)
TEST VALSALVA DLA ODCINKA LĘDŹWIOWEGO
· Wykonanie:
- pacjent w pozycji siedzącej
- polecamy pacjentowi zwiększenie ciśnienia wewnątrz jamy brzusznej (jak
podczas parcia na stolec)
· Interpretacja:
- ból promieniujący wzdłuż przebiegu nerwu świadczy o zwężeniu kanału
kręgowego w odcinku lędźwiowym kręgosłupa (przemieszczenie jądra
miażdżystego, osteofity, guzy…)
SWALLOWING TEST (POŁYKANIA)
· Wykonanie i interpretacja:
- jeżeli pacjent zgłasza ból podczas połykania (najczęściej w odcinku szyjnym
kręgosłupa) to możemy podejrzewać zmiany w przedniej części kręgosłupa
(przemieszczenie jądra miażdżystego, guzy, osteofity…)
TEST ALLENA
- ocena drożności tętnicy promieniowej i łokciowej
· Wykonanie:
- terapeuta chwyta za przedramię kciukiem i palcem wskazującym uciskając
tętnicę promieniową i łokciową i poleca badanemu kilkakrotnie zacisnąć rękę
w pięść, aż do jej zbladnięcia
- zwalniamy ucisk z badanej tętnicy i obserwujemy zmiany w ukrwieniu ręki
(powinna się zaczerwienić do 2 sekund)
· Interpretacja:
- opóźnienie w powrocie krwi do ręki świadczy o niedrożności danej tętnicy
TEST PHALENA
- ocena ucisku nerwu pośrodkowego
· Wykonanie:
- badany utrzymuje nadgarstki w pozycji maksymalnego zgięcia
· Interpretacja:
- jeżeli w czasie wykonania testu (do ok. 1 minuty) dojdzie do nasilenia
typowych dla pacjenta dolegliwości (mrowienie, drętwienie, odczucie szpilek)
w zakresie nerwu pośrodkowego, to może to świadczyć o ucisku tego nerwu w
kanale nadgarstka (zespół kanału nadgarstka)
TEST HOMANSA
- zakrzepowe zapalenie żył
· Wykonanie:
- pacjent w pozycji leżenia tyłem
- kończyna dolna uniesiona
- terapeuta wykonuje energiczne zgięcie grzbietowe stopy oraz ucisk podudzia
przy prostym i zgiętym stawie kolanowym
· Interpretacja:
- jeżeli w obu pozycjach badany odczuwa ból w podudziu, to świadczy to o
zakrzepowym zapaleniu żył
- jeżeli ból wystąpi tylko przy prostym stawie kolanowym, to może to
świadczyć o podrażnieniu korzeni nerwowych
TEST BADAJĄCY WIĘZADŁA POBOCZNE
- ocena stabilności stawu kolanowego
· Wykonanie:
- pacjent w pozycji leżenia tyłem
- terapeuta jedną ręką stabilizuje podudzie a drugą chwyta na wysokości szpary
stawu kolanowego i naciska w kierunku koślawienia lub szpotawienia kolana
(kolano proste lub zgięte do ok. 20 lub 30 stopni)
· Interpretacja:
- ból i nadmierne rozwarcie szpary stawu kolanowego pozwala wnioskować o
uszkodzeniu więzadła pobocznego (piszczelowego- podczas koślawienia,
strzałkowego- podczas szpotawienia kolana)
TEST SZUFLADKOWY
- ocena stabilności stawu kolanowego
· Wykonanie:
- pacjent w pozycji leżenia tyłem
- kolano zgięte do 80 - 90 stopni
- stabilizacja podudzia (siad terapeuty na stopie pacjenta)
- terapeuta chwyta obiema rękami za podudzie (palce wskazujące na wysokości
szpary stawu kolanowego) i wykonuje ślizg podudzia wzdłuż osi długiej uda w
przód (szufladka przednia) i w tył (szufladka tylna)
· Interpretacja:
- ból i nadmierne rozwarcie szpary stawu pozwala wnioskować o uszkodzeniu
więzadeł krzyżowych: przedniego- szufladka przednia, tylnego- szufladka
tylna
TEST APLEYA (KOMPRESYJNO-DYSTRAKCYJNY)
- ocena łąkotek i więzadeł
· Wykonanie:
- pacjent w pozycji leżenia przodem
- kolano zgięte do 90 stopni
- terapeuta stabilizuje udo (kolanem)
- terapeuta chwyta rękami za podudzie i wykonuje nacisk wzdłuż osi długiej
podudzia i jego rotacje (test kompresyjny) lub trakcję z rotacją
(test dystrakcyjny)
· Interpretacja:
- test kompresyjny: ból w czasie rotacji zewnętrznej świadczy o uszkodzeniu
łąkotki przyśrodkowej, a rotacji wewnętrznej- łąkotki bocznej
- test dystrakcyjny: ból w rotacji zewnętrznej świadczy o uszkodzenia więzadła
pobocznego piszczelowego, a w rotacji wewnętrznej o uszkodzeniu więzadła
pobocznego strzałkowego
TEST McMURRAYA
- ocena łąkotek
· Wykonanie:
- pacjent w pozycji leżenia tyłem
- terapeuta chwyta za podudzie i kolano i wykonuje zgięcie stawu biodrowego i
kolanowego, a następnie rotację zewnętrzną i lekkie odwiedzenie podudzia lub
rotację wewnętrzną , a następnie prostuje kończynę do kąta 90 stopni
· Interpretacja:
- ból lub wyczuwalny trzask w czasie rotacji zewnętrznej jest efektem
uszkodzenia łąkotki przyśrodkowej, a w czasie rotacji wewnętrznej- łąkotki
bocznej
OBJAW CHEŁBOTANIA RZEPKI
- ocena obecności płynu w stawie
· Wykonanie:
- obie ręce badającego wciskają płyn pod rzepkę
- na okolicę stawu kładziemy blisko siebie palce wskazujące obu rąk i lekko
naciskamy tę okolicę jednym z nich, podczas gdy drugi spoczywa biernie bez
ruchu
· Interpretacja:
- przy dodatnim objawie chełbotania za naciśnięciem wskaziciela jednej ręki,
drugi palec zostaje uniesiony ku górze
OBJAW BALOTOWANIA RZEPKI (TAŃCZENIA)
- obecność płynu w jamie stawowej
· Wykonanie:
- pacjent w pozycji leżenia tyłem lub w staniu
- obie ręce badającego wyciskają płyn pod rzepkę a wskaziciel jednej ręki
naciska na rzepkę (na jej środek), która pod wpływem nacisku uderza o kłykcie
kości udowej, odskakując z powrotem ku górze po zwolnieniu ucisku
· Interpretacja:
- balotowanie (tańczenie) rzepki świadczy o obecności płynu w jamie stawowej
TEST STABILNOŚCI BOCZNEJ I PRZYŚRODKOWEJ
- ocena stabilności stopy
· Wykonanie:
- pacjent w pozycji leżenia tyłem
- pięty poza leżanką
- terapeuta stabilizuje podudzie, chwyta za stopę (stęp) i wykonuje ruch
maksymalnej supinacji lub pronacji stopy w stawie skokowym górnym
· Interpretacja:
- ból i nadmierna ruchomość podczas supinacji może być przyczyną
uszkodzenia więzadła przedniego i tylnego skokowo-strzałkowego, a podczas
pronacji- więzadła trójgraniastego
TEST SZUFLADKI
- ocena stabilności stopy
· Wykonanie:
- pacjent w pozycji leżenia tyłem
- pięty poza leżanką
- terapeuta stabilizuje podudzie, chwyta za stopę (stęp, piętę) i wykonuje ruch
ślizgu dobrzusznego (szufladka przednia) lub dogrzbietowy (szufladka tylna)
· Interpretacja:
- ból i nadmierna ruchomość podczas szufladki przedniej może być przyczyną
uszkodzenia więzadła trójgraniastego i skokowo-piszczelowego, a szufladki
tylnej - więzadła piętowo-strzałkowego, skokowo-piszczelowego i
trójgraniastego
TEST TINELA
- ocena nerwów obwodowych
· Wykonanie:
- opukiwanie badanego nerwu wzdłuż jego przebiegu (w miejscach ucisku)
· Interpretacja:
- ból i/lub parestezje w obszarze zaopatrywanym przez oceniany nerw świadczą
o jego uszkodzeniu spowodowanym uciskiem
- wynik testu będzie dodatni także w przypadku częściowego lub całkowitego
przecięcia nerwu i obszarze tworzenia się nerwiaka