Transport i przechowywanie towarów

Niniejsza praca stanowi wprowadzenie do wdrażania komunikatów przeznaczonych do stosowania w handlu i transporcie. Zakup towarów (wymiana handlowa) zawsze związana jest z przepływem towarów przez łańcuch transportowy, lokalny w obrębie danego kraju bądź międzynarodowy, który obejmuje jeden lub więcej środków transportu
na drodze od miejsca pochodzenia towaru do miejsca jego przeznaczenia. Między handlem
i transportem występują istotne różnice w sposobie podejścia do samej transakcji handlowej. Kupujący towary inicjuje transakcję handlową poprzez zakup określonych towarów od dostawcy, podczas gdy zadaniem przewoźnika jest fizyczny transport określonej liczby jed­nostek transportowych (np. palet) do ich miejsca przeznaczenia, tam gdzie rzeczywiście potrzebuje ich kupujący.

Celem tej pracy jest przedstawienie sposobu podejścia do transakcji handlowej przedsiębiorstw typowo handlowych i transportowych oraz dzielących ich różnic. Zdarza się bowiem, że przedsiębiorstwa handlowe i transportowe stosują różne określenia na te same czynności lub rzeczy, bądź posługują się identycznym słownictwem, ale o odmiennym znaczeniu.

Handel i transport można przedstawić w postaci okręgów jak to pokazano na rysunku 1, z których każdy reprezentuje dany sektor, charakteryzujący się odrębnymi funkcjami, celami oraz zakresem odpowiedzialności. Pełna realizacja transakcji handlowej wymaga współ­działania przedsiębiorstw handlowych i transportowych, w związku z czym okręgi te zachodzą na siebie, co ilustruje ich wspólna część. Stanowi ona ten obszar działania, gdzie następuje interakcja i wymiana informacji między sektorem handlu i transportu. Części nie zachodzące na siebie reprezentują obszary działania niezależnego.

Jaki rodzaj informacji jest ważny dla kupującego, a jaki dla przewoźnika? Kupujący towary inicjuje transakcję handlową poprzez złożenie zamówienia u dostawcy, podczas gdy zadaniem przewoźnika jest fizyczny transport określonej liczby jednostek transportowych
(np. palet) do ich miejsca przeznaczenia, tam gdzie rzeczywiście potrzebuje ich kupujący.
Dla kupującego najważniejszy jest towar (identyfikowany przy pomocy numeru towarowego EAN), natomiast przewoźnik jest zainteresowany głównie charakterystyką jednostki wy­syłkowej (wraz z jej seryjnym numerem identyfikacyjnym SSCC - ang. Serial Shipping Container Code). Strony trzecie, uczestniczące w transakcji, np. urzędy celne mogą być zainteresowane w obu typach informacji, zarówno o towarach, jak i jednostkach wysyłkowych czy transportowych. Okręgi przedstawione na rysunku 1 można zinterpretować odpowiadając na następujące pytania:

1. Jaka jest funkcja partnera/strony w wymianie?

2. Jaki typ komunikatów należy zastosować?

3. Jaki rodzaj informacji odnosi się do każdego z obszarów?

Rys. 1. Strony i ich funkcje w transakcji

Na rysunku 1 strony uczestniczące w realizacji pełnej transakcji handlowej zostały przyporządkowane do odpowiedniego obszaru. Generalnie zarówno producent, dostawca, jak
i kupujący zazwyczaj nie mają do czynienia z łańcuchem transportowym. Zostali oni umieszczeni wyłącznie w części handlowej okręgu. Podobnie firmy świadczące wyłącznie usługi przewozowe (transport samochodowy, kolejowy lub morski) zostały umieszczone
wyłącznie w części transportowej. Przedsiębiorstwami, które działają w obu obszarach są centra dystrybucji, firmy oferujące usługi magazynowe (np. chłodnie składowe, składy celne), czy dostawcy usług logistycznych. Przykładowo: dany magazyn może w imieniu kupującego lub dostawcy zawierać bezpośrednio z przewoźnikiem transakcje dotyczące transportu towa­rów w określone miejsce. W części wspólnej okręgów znajdzie się także spedytor zajmujący się organizacją całego transportu (np. wyborem środków transportu, przewoźnika, przygoto­waniem odpowiedniej dokumentacji przewozowej czy importowo/eksportowej). Spedytor świadczy w takiej sytuacji usługi zarówno dla sektora handlu, jak i transportu. Przedsię­biorstwa, które działają wyłącznie w obszarze transportu i są zaznaczone w odpowiednim fragmencie okręgu, to przykładowo: stacje przeładunku kontenerowców, przedsiębiorstwa sztauerskie, stacje kontenerowe (przechowujące puste kontenery), kontenerowe stacje wysył­kowe (rozładowujące towar i załadowujące go do kontenerów), czy przewoźnicy, odpowie­dzialni wyłącznie za transport.

Czasami jedno przedsiębiorstwo może pełnić kilka różnych funkcji, np.:

— sprzedający może oferować usługi składowania, a także być odpowiedzialny za transport towaru, a więc pełnić funkcje przewoźnika i spedytora,

— producent może być spedytorem,

— funkcja przewoźnika morskiego może być połączona z funkcją spedytora oraz kontenero­wej stacji wysyłkowej.

Przedsiębiorstwa wymienione na rysunku 1 to te strony, które wymieniają informacje
i dokumenty. Podobnie jak rodzaje przedsiębiorstw, również komunikaty można pogrupować na występujące wyłącznie w obszarze handlu lub transportu oraz takie, które łączą oba te obszary. Ilustruje to rys. 2. Komunikaty handlowe, które nie dotyczą sektora transportu, takie jak zamówienie czy faktura są zaznaczone w tej części okręgu handlowego, która nie nakłada się z okręgiem opisującym sektor transportu. Analogicznie komunikaty typowo transportowe, które są wymieniane wyłącznie między przedsiębiorstwami transportowymi, takie jak manifest przewozowy czy wstępne awizo przybycia, zaznaczono w części opisującej sektor transportu.

Rys. 2. Komunikaty w handlu i transporcie

Oprócz odmiennych rodzajów przesyłanych komunikatów, istotne różnice występują także w charakterze przekazywanych danych. Ilustruje to rysunek 3, na którym pokazano przykład wymiany informacji dotyczącej zakupu i transportu odzieży. Dostawca i kupujący potrzebują szczegółowych informacji na temat poszczególnych towarów, ich rozmiarów, kolorów, fasonów i uzgadniają między sobą ilości oraz ceny. Przewoźnika nie interesują dane o pojedynczych rodzajach towarów, ale o efekcie całej transakcji zakupu, tj. liczbie opakowań przeznaczonych do transportu, ich wadze i wymiarach oraz ogólnej charakterystyce przewo­żonego towaru (np. odzież). Przykład na rysunku 3 pokazuje sytuację, w której trzy artykuły jednego rodzaju (różne koszulki) tworzą jedną jednostkę transportową (zawierającą 20 kar­tonów z odzieżą).

Rys. 3. Przykład wymienianych danych

W obszarze handlu towary są identyfikowane przy pomocy numeru EAN. Numer ten stanowi klucz do bazy danych zawierającej kompletny zbiór informacji na temat danego towaru. W obszarze transportu jednostki wysyłkowe (transportowe) mogą zawierać wiele różnych towarów i zazwyczaj do ich oznaczenia stosuje się seryjny numer jednostki wysyłkowej, tzw. numer lub kod SSCC (ang. Serial Shipping Container Code). Kod ten zapewnia jednoznaczną identyfikację danej przesyłki przez cały okres jej istnienia, który zazwyczaj trwa od momentu utworzenia jej przez dostawcę lub przewoźnika (w zależności od tego kto jest odpowiedzialny za kompletację i pakowanie) aż do chwili, gdy zostanie otwarta
i rozpakowana przez stronę otrzymującą towar. Typowe różnice w rodzaju przesyłanych danych przez firmy handlowe i transportowe przedstawia tabela 3.

Tabela 3. Dane w komunikatach handlowych i transportowych

Handel	Transport
towary fakturowane	towary transportowane
- numer towaru EAN - cena/ilość - charakterystyka (rozmiar, kolor, itp.) - data pakowania	- oznaczenia i numery SSCC - liczba i rodzaj opakowań - rozmiary, masa - opis towarów

Ostatnia zasadnicza różnica, jaka występuje między komunikatami używanymi
w obszarze handlu i transportu dotyczy segmentów otwierających części szczegółowe komunikatów i identyfikujących poszczególne pozycje towarowe. W komunikatach handlowych jest to segment LIN (pozycja towarowa). Segment ten umożliwia identyfikację zamawianego (fakturowanego itp.) towaru poprzez specyfikację jego numeru identyfikacyj­nego (np. numeru EAN), podanie nazwy oraz numeru pozycji, który stanowi jednoznaczny odnośnik do odpowiedniego rekordu w bazie danych, zawierającego informacje o towarze.
W komunikatach transportowych tym segmentem jest GID (szczegóły pozycji towarowej), który służy do podania opisu wyglądu ładunku, numeru przesyłki (umożliwiającego identyfikację towarów wewnątrz) oraz wymienienia liczby transportowanych przesyłek (jednostek wysyłkowych) oraz typów opakowań.

Akceptacja zamówienia przez dostawcę inicjuje przepływ materiałów, który od tej pory będzie towarzyszyć dotychczasowemu łańcuchowi przepływu informacji. Transport towarów od miejsca wysyłki do miejsca przeznaczenia może być zorganizowany z wykorzystaniem usług przewoźnika lub strony trzeciej - spedytora.

Zaangażowanie przewoźnika lub spedytora w transakcji handlowej powoduje, że pojawiają się w tym momencie różnice w spojrzeniu na podmiot transakcji, czyli towar.
W obszarze handlu każdy towar posiada swoją charakterystykę (np. kody, opis, wymiary, rodzaj opakowania), które łącznie w pełni opisują i identyfikują dany produkt. W obszarze transportu taka pełna charakterystyka nie jest w ogóle istotna, gdyż towary są charakteryzo­wane w sposób ogólny, np. jako sprzęt elektroniczny, żywność itp. Wykorzystywane dane dotyczą opisu towarów dla celów transportu i obejmują przykładowo: wymiary opakowania czy informacje dotyczące przeładunku oraz opakowań. Przyczyną tych różnic jest fakt, że partnerzy handlowi powinni mieć możliwość kompletnego opisu towaru dla celów sprzedaży, podczas gdy firma odpowiedzialna za transport chce wiedzieć wyłącznie ile miejsca i jakich warunków oraz środków wymaga transport zamawianych towarów.

W obszarze handlu zbiór komunikatów obsługujących zamówienie służy do zakupu określonego towaru. W szczegółowych częściach tych komunikatów (tam, gdzie poszczególne produkty są identyfikowane) wykorzystuje się segmenty LIN, które umożliwiają podanie dokładnych numerów towarowych. Komunikaty te nie są przydatne dla zamawiania usług transportowych, gdzie wymagana jest identyfikacja ogólna towarów, a nie poszczególnych pozycji (patrz rozdział 8). W komunikatach transportowych towary identyfikowane są na wyższym poziomie ogólności przy pomocy segmentu GID.

Do zamawiania usług transportowych służy komunikat „Instrukcja transportowa” (IFTMIN). Zawiera ona numery lokalizacyjne EAN, wcześniej przekazane w komunikacie PARTIN, które umożliwiają identyfikację stron wymieniających komunikat. Należy zauważyć, że „Instrukcja transportowa” powinna być wysyłana tylko przez jedną stronę wymiany handlowej (zazwyczaj kupującego lub dostawcę) w każdej transakcji. Podobnie jak w przy­padku samych towarów, w obszarze handlu i transportu używa się często innych określeń na zdefiniowanie tych samych uczestników transakcji. W dalszej części umieszczonyjest spis wszystkich używanych określeń. Wszystkie informacje związane z fizycznym przemieszcza­niem towarów, takie jak waga, wymiary, środek transportu, warunki dostawy itp. mogą być przekazane w komunikacie „instrukcja transportowa”. W celu powiązania fizycznego opako­wania z całą przesyłką zaleca się stosowanie Seryjnego Numeru Jednostek Wysyłkowych SSCC.

INSTRUKCJA PRZEWOŹNIK INSTRUKCJA

TRANSPORTOWA SPEDYTOR TRANSPORTOWA

K D

U O

P AWIZO WYSYŁKI S

U T

J AWIZO PRZYJĘCIA A

Ą W

C C

Y PRZEŁADUNEK DOSTAWCA PRZEŁADUNEK A

PRZESYŁKI USŁUG PRZESYŁKI

LOGISTYCZNYCH

Kody SSCC są przyporządkowywane do każdego opakowania w ramach przesyłki. Tworzenie powiązania między towarami identyfikowanymi dla celów transportowych a daną pozycją towarową jest realizowane poprzez powtarzanie kodu SSCC w następnym komu­nikacie „Awizo wysyłki” (DESADV). Kod SSCC jest przydzielany zazwyczaj przez stronę wysyłającą towary.

Ponadto dostawca lub kupujący może współpracować z dostawcą usług logistycznych, który dla niego dokonuje np. przepakowania towaru, magazynowania, oznaczenia etykietami
i przygotowania do wysyłki. Zlecenie realizacji tych usług można przekazać przy pomocy komunikatu „Przeładunek przesyłki/towarów” (HANMOV). Komunikat ten powinien być poprzedzony przesłaniem szczegółowych informacji o towarach, których dotyczą zlecane usługi, przy pomocy komunikatu PRICAT lub PRODAT.

W momencie gdy zamówione towary są gotowe do wysyłki, dostawca informuje o tym kupującego przy pomocy komunikatu „Awizo wysyłki” (DESADV). Komunikat ten zawiera szczegółowe informacje na temat przesyłanych towarów, spodziewaną datę i godzinę dostawy, sposoby identyfikacji przesyłek. Ponadto zaleca się podawanie w tym komunikacie kodu SSCC w celu identyfikacji seryjnych numerów umieszczonych na opakowaniach. Dzięki temu strona otrzymująca towary będzie dokładnie wiedziała jakie towary zawiera dane opakowanie. Szczegółowe dane zawarte w „Awizie wysyłki” powinny dokładnie odzwierciedlać wszelkie uzgodnienia poczynione w trakcie zamawiania towaru.

Informacja o statusie zamówienia w danym momencie może być czasami ważną informacją dla stron uczestniczących w transakcji, szczególnie wtedy, gdy dostawa się opóźnia. Kupujący może otrzymać tę informację wysyłając w dowolnym momencie komunikat „Zapytanie o status zamówienia” (OSTENQ). Komunikat wysłany jest w przypadku, gdy nie otrzymano żadnej odpowiedzi na wcześniej wysłane zamówienie lub gdy zamówienie zostało uzgodnione, ale dostawca nie przysłał awiza wysyłki, albo gdy po wysłaniu komuni­katu HANMOV nie otrzymano potwierdzenia kompletacji dostawy. W komunikacie można podać szczegóły zamówienia, do którego się odnosi oraz, o ile jest to konieczne, także numery towarowe. Nie ma potrzeby powtarzania wszystkich danych z oryginalnego zamówienia.

Odpowiedzią na takie zapytanie jest komunikat „Raport o Statusie Zamówienia” (OSTRPT). Komunikat ten przekazuje informacje na temat całego zamówienia lub posz­czególnych jego części. W zależności od ustaleń komunikat może być przekazywany
w regularnych odstępach czasu lub wyłącznie jako odpowiedź na zapytanie. Dla określenia zamówienia, którego dotyczy podaje się w nim informacje o dokumentach referencyjnych lub, jeśli to konieczne, o poszczególnych pozycjach w tych dokumentach. Strony w wymianie
i produkty są identyfikowane przy pomocy wcześniej przesłanych numerów lokalizacyjnych
i towarowych EAN. Status całego dokumentu lub poszczególnych jego pozycji jest określany przy pomocy specjalnej listy kodów. W przypadku braku odpowiedniego kodu można status zdefiniować w formie zwykłego tekstu.

STATUS PRZEWOŹNIK STATUS

TRANSPORTU SPEDYTOR TRANSPORTU

K D U ZAPYTANIE O STATUS ZAMÓWIENIA O

P S

U RAPORT O STATUSIE ZAMÓWIENIA T

J A

Ą ZAP. O STATUS ZAP. O STATUS W

C ZAMÓWIENIA ZAMÓWIENIA C

Y DOSTAWCA A

RAPORT USŁUG RAPORT

O STATUSIE LOGISTYCZNYCH O STATUSIE

ZAMÓWIENIA ZAMÓWIENIA

Komunikat „Raport o Statusie Zamówienia” może być stosowany wyłącznie do przeka­zania informacji na temat statusu zlecenia zakupu. Celem podania informacji dotyczących przebiegu dostawy zamówionych towarów należy zastosować komunikaty transportowe. Komunikat „Status transportu” (IFTSTA) służy do transmisji informacji dotyczącej stanu danej przesyłki, której transport był zlecony wcześniej przy pomocy „Instrukcji transportowej”. Komunikat jest wysłany przez przewoźnika lub spedytora do tej strony w wymianie, która zleciła transport. W zależności od potrzeb, może być wysyłany wg ustalonego harmonogramu, w odpowiedzi na zapytanie lub po wystąpieniu określonego wydarzenia. Informacja o statusie przesyłki w formie tekstu zakodowanego lub otwartego jest przekazywana w powiązaniu
z innymi informacjami dotyczącymi statusu, np. razem z numerami rejestracyjnymi cięża­rówek przewożących przesyłkę.

Po nadejściu dostawy, strona odbierająca towar wykorzystuje seryjny numer jednostki wysyłkowej EAN (kod SSCC) umieszczony na opakowaniach, do porównania czy otrzymane towary zgadzają się z wcześniejszym zamówieniem. Wszelkie niezgodności lub potwierdzenie ich braku przekazuje się stronie wysyłającej przy pomocy komunikatu „Awizo przyjęcia” (RECADV). Komunikat ten jest zwykle wysyłany przez kupującego do dostawcy i może służyć jako podstawa do wystawienia faktury. Powinien on zawierać odnośniki do wcześniej przesłanych komunikatów, takich jak: „Katalog/Cennik” (zawierający kody towarów i ceny), „Zamówienie” (precyzujące żądane ilości) czy „Awizo wysyłki” (wymieniające wysłane towary). Zaleca się aby obejmował on tylko informacje dotyczące dostarczonych towarów,
a więc datę dostawy, ilość oraz numer identyfikacyjny SSCC.

Dla dostawcy (towarów lub usług) ważnym elementem każdej transakcji jest wystawienie faktury za dostarczone towary lub usługi oraz, oczywiście, otrzymanie zapłaty. Proces płatności za towar jest uruchamiany poprzez wysłanie komunikatu „Faktura” (INVOIC) przez sprzedającego do kupującego. Komunikat ten, podobnie jak poprzednie, powinien być maksymalnie uproszczony i zamiast pełnych informacji zawierać odnośniki do poprzednich komunikatów, takich jak: „Katalog/Cennik”, „Zamówienie” czy „Awizo przyjęcia”. Należy unikać szczegółowych opisów towarów, stron w wymianie i warunków dostawy, ponieważ te informacje zostały już przekazane w komunikatach, na które powołuje się faktura.

Po otrzymaniu faktury kupujący porównuje jej szczegóły z własnymi danymi na temat otrzymanych i przyjętych towarów w miejscu dostawy. Jeżeli dane te nie zgadzają się z wymie­nionymi w fakturze, kupujący zgłasza zastrzeżenia i realizacja zapłaty zostaje wstrzymana. Jeżeli wszystkie szczegóły są zgodne, kupujący uruchamia proces płatności, a o jej szczegółach informuje dostawcę przy pomocy komunikatu „Awizo przelewu” (REMADV). W komu­nikacie tym można uwzględnić informacje dotyczące wszystkich powiązanych faktur, not debetowych lub kredytowych i związanych z nimi kwot oraz ewentualnych poprawek i ich przyczyn. W sytuacji gdy jest to konieczne można dołączyć szczegółowe informacje na temat poszczególnych pozycji towarowych, ale wtedy nie ma potrzeby uwzględniania numerów identyfikacyjnych.

K D

U FAKTURA O

P S

U T

J A

Ą AWIZO PRZELEWU W

C C

Y A

Dodatkowo strony mogą wymieniać między sobą dane na temat sprzedaży i stanu zapasów. Dane o wielkości sprzedaży można przekazać przy pomocy dwóch komunikatów: „Raportu o sprzedaży” (SLSRPT), „Prognozy sprzedaży” (SLSFCT). Komunikat „Raport o sprzedaży” służy do przekazania informacji o wielkości sprzedaży w danym punkcie. Wymienia się w nim wszystkie warunki sprzedaży w okresie, którego raport dotyczy, np. cenę sprzedaży detalicznej, realizowane akcje promocyjne, sprzedane ilości itp. Komunikat „Prognoza sprzedaży” służy do przekazania szacowanych wielkości sprzedaży na następne okresy, opracowywanych zazwyczaj na podstawie rzeczywistych informacji o sprzedaży. Identyfikacja stron i produktów powinna się opierać w tych komunikatach na podstawie wcześniej przesłanych numerów towarowych EAN i numerów lokalizacyjnych.

K RAPORT O SPRZEDAŻY D

U O

P S

U PROGNOZA SPRZEDAŻY T

J A

Ą W

C RAPORT O ZAPASACH C

Y A

Obok raportów dotyczących aktualnej i przyszłej sprzedaży istnieje potrzeba przekazy­wania informacji o planowanej lub rzeczywistej wielkości utrzymywanych zapasów. Do tego celu służy komunikat „Raport o zapasach” (INVRPT). Te dane mogą posłużyć do obliczenia wielkości zamówienia na konkretne produkty przeznaczone do różnych miejsc sprzedaży.

Ostatnim opracowanym komunikatem, który może być wykorzystywany zarówno
w obszarze handlu, jak i transportu jest „Komunikat kontrolny” (CONTRL). Służy on m.in. do potwierdzania przez odbiorcę otrzymania komunikatu EDIFACT lub wyszczególnienia ewentualnych błędów syntaktycznych, które wystąpiły w wymianie. Nie można go wyko­rzystywać do przekazywania informacji dotyczących bezpośrednio transakcji (danych han­dlowych). Jeżeli partnerzy korzystają z tzw. usług dodanych oferowanych przez sieci tele­informatyczne, wówczas taki komunikat może być generowany w ramach usług oferowanych przez tę sieć.

W codziennej praktyce zarówno w obszarze handlu, jak i transportu używa się szeregu pojęć, które są zrozumiałe dla tych, którzy je stosują. Pewne nieporozumienia mogą natomiast wyniknąć, gdy dane pojęcie jest używane przez partnera z drugiego obszaru. Celem ich uniknięcia poniżej zamieszczono najczęściej stosowane pojęcia i ich wyjaśnienia.

ADR (Articles Dangereux de Route)	Europejska umowa dotycząca międzynarodowego przewozu niebezpiecznych towarów transportem samochodowym.
Agencja celna	Pośrednik celny lub inny przedstawiciel odbiorcy przesyłki wyznaczony do załatwienia odprawy celnej dla odbiorcy (lub nadawcy) przesyłki i wszystkich formalności związanych z importem lub eksportem ładunku.
Agent	Osoba lub organizacja uprawniona do działania na rzecz lub w imieniu innej osoby lub organizacji.
Agent przewoźnika	Strona działająca w imieniu przewoźnika w uzgodnieniach z nadawcą lub odbiorcą przesyłki, dotyczących transportu towarów i samej umowy.
Akceptacja towaru	Proces przyjęcia przesyłki od jej nadawcy obejmujący wys­tawienie odpowiedniego pokwitowania. Od tego momentu przewoźnik jest odpowiedzialny za przesyłkę.
Bezpośrednia dostawa	Przewożenie towarów bezpośrednio od sprzedającego do kupującego bez przejściowego magazynowania lub niepo­trzebnych opóźnień w dystrybucji. Często stosowane, gdy strona trzecia pośredniczy miedzy dostawcą a kupującym.
Centrum dystrybucji	Przedsiębiorstwo (składające się z jednego lub więcej ma­gazynów oraz urządzeń ładujących i rozładowujących), w których odbywa się przyjęcie towarów ich przechowywa­nie i dystrybucja (Centrum dystrybucji = magazyn + usługi spedycyjne).
Data dostawy	Data, kiedy dostawa do klienta/odbiorcy przesyłki zostanie zrealizowana lub musi być zrealizowana.
Data przyjazdu	Data, kiedy towary lub środek transportu ma przybyć na miejsce dostawy tego transportu.
Deklaracja towarów niebezpiecznych	Dokument wystawiany przez nadawcę przesyłki, zgodnie z obowiązującą konwencją lub regulacjami, opisujący nie­bezpieczne w transporcie towary lub materiały. Dokument ten stwierdza, że towary zostały opakowane i oznakowane zgodnie z postanowieniami odpowiedniej konwencji czy regulacji.
Dokument celny	Dokument stosowany przy odprawie celnej.
Dostawa (zamówienie) na telefon	Żądanie dostawy określonej części towarów, na określony dzień (lub w określonym przedziale czasowym), w ramach złożonego wcześniej zamówienia ogólnego.
Dostawca usług logistycznych	Strona świadcząca usługi logistyczne na rzecz drugiej strony (np. przepakowanie produktów), które mogą doprowadzić do wzrostu wartości dodanej danego produktu.
Dostępna pojemność	Pojemność określonego zasobu (np. środka transportu, magazynu), która w określonym czasie jest dostępna do wykorzystania (całkowita pojemność danego zasobu minus pojemność już zarezerwowana).
Dowód dostawy	Kwit podpisany przez adresata przesyłki po jej otrzymaniu.
Dowód odbioru towarów	Dokument wystawiany przez stronę otrzymującą towar, po­twierdzający jego przyjęcie zgodnie z załączoną specyfikacją.
Dystrybutor	Przedsiębiorstwo, które samo nie produkuje wyrobów, ale kupuje je i odsprzedaje utrzymując zazwyczaj pewien zapas wyrobów gotowych.
Embargo	Rządowy zakaz wywozu z danego kraju lub przywozu określonych towarów.
Faktura celna	Dokument wymagany przez urzędy celne w kraju importera, w którym eksporter podaje cenę fakturowaną lub inną (np. cenę sprzedaży, cenę identycznych towarów) oraz wymienia koszty transportu, ubezpieczenia, opakowania itp., a także warunki dostawy i płatności w celu określenia wartości celnej przesyłki w kraju importera.
Faktura handlowa	Komunikat lub dokument żądający zapłaty za towary do­starczone na warunkach uzgodnionych między kupującym i sprzedającym.
INCOTERMS	Międzynarodowy standard opracowany przez Międzynaro­dową Izbę Handlową (International Chamber of Commerce) dotyczący szeroko stosowanych i akceptowanych terminów handlowych.
Instrukcje odnośnie dostawy	Dokument wystawiany przez kupującego, zawierający in­strukcje dotyczące szczegółów w sprawie dostawy zamówio­nych towarów.
Instrukcje przewozowe	Instrukcje od sprzedającego/nadawcy przesyłki lub kupują­cego/odbiorcy przesyłki dla spedytora, przewoźnika lub ich przedstawicieli, dotyczące przemieszczania towarów i zwią­zanych z tym czynności. Mogą obejmować następujące ele­menty: przemieszczanie i przeładunek (wysyłka, spedycja, rozmieszczenie ładunku), formalności celne, dystrybucję dokumentów, alokację dokumentów (koszty przewozu i inne koszty związanych operacji), instrukcje specjalne (ubezpie­czenie, niebezpieczne towary, wydanie towarów, dodatkowe wymagane dokumenty). (Synonim: instrukcje spedycyjne)
Jednostka towarowa	Zbiór produktów zgrupowany dla celów transportowych, np. 10 palet zawierających towary spożywcze.
Konosament Kolejowy list przewozowy	Dokument wystawiony przez przewoźnika, zazwyczaj ko­lejowego, potwierdzający przejęcie ładunku do przewozu, zawierający zobowiązanie przewiezienia tego ładunku i wydania go w miejscu przeznaczenia. Dokument posiada następujące funkcje: 1. Pokwitowanie za towary podpisane przez uprawnioną osobę w imieniu przewoźnika. 2. Dokument stwierdzający prawo własności do wymienio­nych w nim towarów. 3. Poświadczenie porozumienia i warunków odnośnie uzgod­nionego przewozu między dwiema stronami.
Konteneryzowane	Wskazówka, że towary mają być załadowane (zapakowane) do kontenera.
Koszty przewozu	Koszty związane z przemieszczaniem towarów przy pomocy dowolnych środków transportu z jednego miejsca do drugie­go, na warunkach określonych umową z przewoźnikiem. Obejmują one koszty samego transportu oraz dodatkowo mogą uwzględniać takie elementy jak: pakowanie, dokumen­tację, załadunek i rozładunek oraz ubezpieczenie w zakresie związanym z kosztami przewozu.
Kupujący	Strona, której sprzedawany jest towar.
Licencja eksportowa	Dokument udzielający pozwolenia na eksport wyszczegól­nionych towarów w określonym czasie.
Licencja importowa	Dokument zezwalający na import produktów lub materiałów do kraju, gdzie taka licencja jest konieczna. Licencje zależą od produktu, grupy produktu i kraju, w którym są wydawane. Wydawanie licencji wynika z potrzeb lub wymagań administracji rządowej w zakresie ograniczania i kontroli importu niektórych towarów. W niektórych krajach licencje wykorzystywane są wyłącznie do celów statystycznych.
List przewozowy	Dokument wystawiany przez przewoźnika lub w jego imie­niu, potwierdzający przyjęcie towarów przez przewoźnika i potwierdzający umowę między nadawcą ładunku a przewo­źnikiem, dotyczącą transportu towaru we wskazane miejsce dostawy. W zależności od środka transportu wyróżnia się lotnicze, kolejowe i morskie listy przewozowe.
Lista (ceduła) przewozowa	Dokument wystawiany w transporcie samochodowym, wymieniający towary przewożone danym pojazdem. Często powołuje się na załączone kopie listu przewozowego (samochodowego).
Ładunek	Towary transportowane lub przeznaczone do transportu.
Ładunek (w transporcie)	Ilość, która jest przewożona, wyrażona jako część całego ładunku danego środka transportu lub wyposażenia. To określenie zazwyczaj stosuje się w przypadku transportu drogowego lub kolejowego.
Ładunek masowy	Nieopakowany, homogenny, stały lub płynny ładunek, który jest transportowany luzem w określonym miejscu statku, np. paliwo lub ziarno.
Magazyn	Budynek przeznaczony do przyjmowania, magazynowania, przeładowywania i ponownego wysyłania sprzedawanych produktów.
Magazyn celny	Magazyn, w którym przechowywane są towary pod nadzorem urzędu celnego aż do momentu dokonania odprawy celnej lub innego ich zwolnienia.
Manifest (w transporcie)	Dokument zawierający szczegółowy wykaz ładunku statku podczas danego rejsu lub przewozu innym środkiem transportu, przesyłany przez armatora albo pośrednika z portu załadowania do ich agenta w porcie przeznaczenia.
Miejsce dostawy	Fizyczna lokalizacja, do której transportowane towary mają być ostatecznie dostarczone.
Miejsce dostawy	Miejsce, do którego dostarczana jest przesyłka i w którym kończy się odpowiedzialność przewoźnika za towary.
Miejsce odbioru	Miejsce, w którym odbierana jest przesyłka przez prze­woźnika i od którego rozpoczyna się jego odpowiedzialność za towar.
Miejsce odjazdu	Port morski, lotniczy lub inne miejsce lokalizacji, z którego wyrusza środek transportu.
Miejsce wysyłki	Fizyczna lokalizacja, skąd są wysyłane towary do transportu.
Nadawca przesyłki	Strona zlecająca transport.
Niebezpieczne towary	Towary, które zostały zakwalifikowane jako niebezpieczne, szczególnie w transporcie, zgodnie z obowiązującymi regulacjami dla danego środka transportu, np. ADR dla transportu drogowego.
Numer lokalizacyjny EAN	13-znakowy, nie znaczący numer referencyjny służący do identyfikacji jednostek prawnych (np. zarejestrowanych firm), jednostek funkcjonalnych (np. określonych oddziałów w jed­nostkach prawnych) oraz jednostek fizycznych (np. bramy magazynu).
Numer przesyłki	Numer jednoznacznie identyfikujący daną przesyłkę. Numer ten dotyczy danej przesyłki przez cały okres jej życia.
Odbiorca przesyłki	Organizacja (strona), która ma przyjąć przesyłkę.
Opłaty celne	Opłaty nakładane na towary zgodnie z taryfą celną przy imporcie lub eksporcie.
Paleta	Pozioma platforma o minimalnej wysokości dopasowanej do wózków i podnośników paletowych oraz innych urządzeń przeładunkowych, służąca do przewożenia i magazynowania towarów.
Paleta jednorazowego użytku	Paleta przeznaczona do wyrzucenia po jednokrotnym wykorzystaniu.
Paleta skrzyniowa	Paleta z pokrywą lub bez, o strukturze składającej się przy­najmniej z trzech stałych, usuwalnych lub składanych boków, które mogą być zbudowane z litych desek, deszczułek lub siatki. Paleta taka umożliwia układanie w stosy.
Paleta w obrocie zamkniętym	Paleta, która pozostaje w obiegu w jednej firmie lub w zamkniętym systemie dystrybucji.
Plomba (w transporcie)	Pieczęć lub znak na kontenerach, zamkach, ciężarówkach świadczący, że pozostawały zamknięte w trakcie transportu.
Podstandard	Skrócona wersja komunikatu EDIFACT stosowana w danej branży lub przedsiębiorstwie.
Potwierdzenie rezerwacji	Komunikat lub dokument wystawiany przez przewoźnika w celu potwierdzenia statusu bukowania, np. że bukowanie jest akceptowane (także, że zostało zarezerwowane miejsce w danym środku transportu).
Pozycja towarowa	Określony produkt identyfikowany i definiowany dla celów handlowych, np. karton mąki zawierający 24 paczki po 250 gram.
Przejazd powrotny	Powrotny przejazd środka transportu, wykorzystywanego do przewiezienia towarów tylko w jednym kierunku.
Przeładunek	Operacja w której towar jest przeładowywany z jednego środka transportu na drugi w trakcie transportu.
Przesyłka	Zbiór towarów transportowanych lub z przeznaczeniem do transportu z jednego lub wielu miejsc wysyłki do jednego lub wielu miejsc dostawy; od jednego nadawcy przesyłki do jednego odbiorcy przesyłki.
Przewoźnik	Strona zobowiązana umową zawartą z nadawcą przesyłki lub spedytorem do transportu towarów.
Rodzaj transportu	Sposób transportu zastosowany do przewiezienia towarów lub osób, np. kolej, droga lądowa, droga wodna.
Rodzaj wyposażenia	Rodzaj wyposażenia użyty w trakcie transportu, np. kontener morski, przyczepa, paleta itp.
Seryjny numer jednostek wysyłkowych	Seryjny numer jednostek wysyłkowych (ang. Serial Shipping Container Code - SSCC) jest nieznaczącym numerem, który jednoznacznie identyfikuje jednostki logistyczne w otwartym środowisku. Jednostką logistyczną jest każda fizyczna jed­nostka, dla której potrzebna jest indywidualna identyfikacja na każdym etapie łańcucha dostaw.
Spedycja	Przewóz i dostawa towarów, wykonywane przez przedsię­biorstwo przewozowe. Obejmuje wszystkie sprawy związane z organizacją transportu, takie jak: trasa i środki transportu, przygotowanie odpowiednich dokumentów, odprawa celna itd.
Spedytor	Strona zajmująca się przewozem i dostawą towarów lub pośrednik handlowy trudniący się zawodowo przewozem lub pośrednictwem w przewozie i wysyłaniu towarów.
System zharmonizowany (HS)	Zharmonizowany system opisu i kodowania wyrobów. Międzynarodowa nomenklatura wyrobów opracowana pod auspicjami Rady ds. Współpracy Celnej (ang. Customs Co-operative Council - CCC), która stanowi podstawę do klasyfikacji, opisu i kodowania wyrobów dla celów celnych, statystycznych i transportowych na całym świecie.
Środek transportu	Pojazd lądowy, wodny lub powietrzny użyty do transportu towarów lub osób, np. samolot, statek, ciężarówka.
Typ opakowania	Rodzaj opakowania odpowiadającego określonemu projekto­wi i wymiarom, np. karton o wyszczególnionych wymiarach.
Wartość celna	Zadeklarowana wartość towarów dla celów odprawy celnej.
Warunki dostawy	Wszystkie warunki uzgodnione między dostawcą i klientem, dotyczące dostawy towarów lub usług, np. CIF, FOB czy EXW z warunków INCOTERMS.
Wyposażenie	Materialne zasoby (sprzęt) potrzebny do ułatwienia tran­sportu i przeładunku towaru. Wyposażenie transportowe obejmuje także sprzęt nieruchomy, taki jak kontenery mor­skie, przyczepy, palety itp.
Zawiadomienie o przyjeździe	Zawiadomienie wysyłane przez przewoźnika lub jego agenta do powiadamianej strony informujące o przyjeździe środków transportu z danym towarem do jego miejsca dostawy.
Zawiadomienie o wysyłce Dowód wysyłki	Dokument potwierdzający kontrakt przewoźnika na transport (zazwyczaj drogowy lub kolejowy) jednej przesyłki z okreś­lonego miejsca odbioru do określonego miejsca dostawy.

Transport i przechowywanie towarów

1

www.wkuwanko.pl

---