1. Podaj definicje towaroznawstwa.

Jest to nauka o właściwościach towarów, metodach ich badania i oceny, czynnikach, zjawiskach i procesach rzutujących na ich jakość i wartość użytkową, o właściwym kształtowaniu jakości produktów w sferach: przedprodukcyjnej, produkcyjnej i poprodukcyjnej.

2. Wyjaśnij co to jest dobro.

Są to wszystkie środki mające zdolność zaspokajania potrzeb człowieka.

3. Podaj różnicę między sortymentem i asortymentem.

Asortyment są to grupy towarów mające wspólne cechy. Natomiast sortyment są to poszczególne elementy składające się na asortyment np. asortyment drogerii to kosmetyki a sortyment to pudry, lakiery, kremy itp.

4. Wyjaśnij na czym polega interdyscyplinarność towaroznawstwa.

Towaroznawstwo jest dziedziną interdyscyplinarną czyli wielodziedzinową tzn. że w jej skład wchodzi zakres innych dziedzin takich jak np. chemia, informatyka, fizyka, psychologia, prawo, logistyka itp.

5. Co to jest klasyfikacja?

Jest to przypisanie pewnych obiektów do odpowiednich klas na podstawie występowania w nich określonych cech.

6. Co to jest system klasyfikacji?

Jest to pewna całość podzielona na części (klasy) wg ustalonych zasad tzw. kryteriów klasyfikacji.

7. Wymień przykładowe 5 kryteriów klasyfikacji.

• Pochodzenie,

• Spełniane funkcje,

• Zastosowanie

• Właściwości fizyczne,

• Właściwości chemiczne,

• Właściwości biologiczne,

• Wielkość dostawy,

• Przynależność do danej branży.

8. Podaj 3 przykładowe światowe systemy klasyfikacji.

• Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Rodzajów Działalności ISIC

• Klasyfikacja Rodzajów Działalności Gospodarczej we Wspólnocie Europejskiej NACE,

• Północnoamerykańska Klasyfikacja Działalności NAICS,

• Australijska i Nowozelandzka Standardowa Klasyfikacja Działalności ANZSIC

• Japońska Klasyfikacja Działalności JSIC

9. Wymień 2 przykładowe klasyfikacje europejskie.

• Scalona Nomenklatura Handlu Zagranicznego CN,

• Nomenklatura Działalności we Wspólnocie Europejskiej,

• Klasyfikacja Produktów wg Rodzaju Działalności,

• Lista Produktów.

10. Wymień polskie klasyfikacje.

• Systematyczny wykaz wyrobów SWW - nie obowiązuje,

• Polska Klasyfikacja Działalności PKD,

• Polska Klasyfikacja Wyrobów i Usług PKWiU.

11. Wyjaśnij skrót PKD.

Polska klasyfikacja działalności. Składa się z 21 sekcji od A do U. Podział ze względu na rodzaj prowadzonej działalności społeczno - gospodarczej.

12. Wyjaśnij skrót PKWiU.

Polska klasyfikacja wyrobów i usług. Obejmuje grupowanie produktów w przedziale siedmiopoziomowym określonym przez PKD oraz Nomenklaturę Scaloną CN.

13. Wymień min. 4 cele normalizacji w towaroznawstwie.

Zapewnić:

• Funkcjonalność

• Kompatybilność,

• Wzajemność,

• Bezpieczeństwo,

• Różnorodność,

• Ochrona wyrobów,

• Ochrona środowiska.

14. Podaj podział dokumentów normalizacyjnych.

• Normy

• Specyfikacje techniczne,

• Kodeksy postępowania,

• Przepisy.

15. Wymień min. 3 instytucje normalizujące.

• Polski Komitet Normalizacyjny PKN,

• Europejski Komitet Normalizacyjny CEN,

• Europejski Komitet Normalizacyjny Elektrotechniki CENELEC

• Europejski Instytut Norm Telekomunikacyjnych ETSI,

• Międzynarodowa Organizacja Normalizacyjna ISO.

16. Podaj podział metod oceny jakości towarów.

• Organoleptyczne,

• Laboratoryjne,

• Techniczno - użytkowe,

• Praktyczno - użytkowe.

17. wyjaśnij pojęcie „metoda praktyczno - użytkowa”.

Jest to metoda oceny jakości towarów polegająca na prowadzeniu badań w warunkach prawdziwych, podczas rzeczywistej eksploatacji towarów.

18. Wyjaśnij pojęcie „metoda techniczno - użytkowa”.

Jest to metoda oceny jakości towarów polegająca na prowadzeniu badań w laboratorium w warunkach pozorowanych na warunki rzeczywistego użytkowania towaru.

19. Wyjaśnij pojecie `kontrola stuprocentowa”.

Kontrola ta polega na kontroli każdej sztuki towaru schodzącej z linii produkcyjnej. Daje ona największe gwarancje utrzymania odpowiedniej jakości towaru. W zależności od tego czy sprawdzane są wszystkie cechy danego produktu czy tylko wybrane wyróżniamy kontrolę 100% pełną (np. UNIMIL) i niepełną. Powinna być wykonywana gdy jej konieczność wynika z przeznaczenia towaru, gdy jej koszty sa ekonomicznie uzasadnione lub gdy badanie nie powoduje uszkodzeń towarów.

20. Wyjaśnij pojecie kontrola wyrywkowa.

Jest to najczęściej prowadzona metoda statystycznej kontroli jakości. Polega na losowym pobieraniu do badań określonej części partii towaru (z wykorzystaniem metod statystyki matematycznej). Pozwala określić prawdopodobieństwo zgodności z wymaganiami w całej partii towaru.

21. Wymień 3 przykładowe systemy zarządzania jakością.

• GMP

• GHP

• HCCAP

• TQM

• ISO 9000

22. Wyjaśnij co to jest GMP.

Są to wszystkie działania które muszą być podjęte i warunki które muszą być spełnione aby produkcja żywności oraz materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością odbywały się w sposób zapewniający bezpieczeństwo żywności zgodnie z jej przeznaczeniem.

Obejmuje więc wszystkie aspekty produkcji żywności począwszy od głównych założeń budowlanych, technicznych i technologicznych, a także surowców, personelu, maszyn (wyposażenia) aż do samego procesu produkcyjnego (procedur, praktyk a także metod), magazynowania oraz dystrybucji wytwarzanego produktu.

23. Wyjaśnij co to jest GHP.

Są to wszystkie działania które musza być podjęte i warunki higieniczne które muszą być spełnione i kontrolowane na wszystkich etapach produkcji lub obrotu aby zapewnić bezpieczeństwo żywności.

24. Wyjaśnij co to jest HCCAP.

Jest to system analizy zagrożeń i krytycznych punktów kontroli.

Składa się z 7 zasad:

• Przeprowadzanie analizy zagrożeń,

• Ustalenie krytycznych punktów kontrolnych,

• Ustalenie limitów krytycznych dla każdego z punktów kontrolnych,

• Ustalenie procedur monitorowania krytycznych punktów kontrolnych,

• Ustalenie działań korygujących,

• Ustalenie procedur weryfikacji systemu,

• Ustalenie dokumentacji.

25. wyjaśnij TQM.

Jest ot koncepcja zarządzania ukierunkowana na zaspokajanie potrzeb i oczekiwań klientów przez zaangażowanie wszystkich pracowników firmy w realizację jej strategii. Dotyczy to również procesu ciągłego doskonalenia.

26. Krótko scharakteryzuj normy ISO 9000.

• ISO 9000:2000 - podstawy i terminologia zarządzania jakością. Zawiera podstawy systemu zarządzania jakością oraz definicje terminów stosowanych tych normach.

• ISO 9001:2000 - uniwersalne wymagania odniesione do systemu zarządzania jakością, ma zastosowanie w każdej firmie niezależnie od jej wielkości i rodzaju prowadzonej działalności. Norma potwierdza zdolność do ciągłego dostarczania wyrobów zgodnych z wymaganiami klienta i przepisami (zapewnia i wymusza dążenie do zwiększenia zadowolenia klienta). Może być stosowana do oceny zdolności firmy do spełniania wymagań klientów, przepisów oraz/lub wymagań własnych.

• ISO 9004:2000 - zawiera wytyczne dotyczące doskonalenia systemu zarządzania jakością oraz doskonalenia całej firmy. Celem normy jest zadowolenie klientów oraz pracowników, właścicieli, dostawców, społeczeństwa itp. Podane są w niej koncepcje, sugestie oraz zalecenia, których wdrożenie zależne jest od decyzji firmy jeżeli są dla niej przydatne i odpowiednie do wdrożenia.

27. Podaj klasyfikacje opakowań.

KRYTERIUM PODZIAŁU	TYP OPAKOWANIA
Spełniana funkcja	Jednostkowe Transportowe zbiorcze
Materiał zastosowany do wykonania	Papierowe, tekturowe Szklane Metalowe Z tworzyw sztucznych Ceramiczne Drewniane i z tworzyw drzewnych Tkaninowe z materiałów kompleksowych (uzyskiwanych przez laminowanie, powlekanie)
Kształt	Jednostkowe, częściowo osłaniające wyrób (kubki otwarte, pudełka bez wieka, siatki, tacki) Jednostkowe, całkowicie osłaniające wyrób (np. ampułki, butelki, fiolki, pudełka z wiekiem, puszki, słoje, tuby) Transportowe, częściowo osłaniające wyrób (kosze, podstawy, pojemniki ażurowe, skrzynki bez wieka, wiadra bez wieka, worki siatkowe) Transportowe, całkowicie osłaniające wyrób (bańki, beczki, kanistry, wiadra i skrzynie z wiekiem, worki)
Kryterium własności	Własne - stanowiące własność producenta Obce - stanowiące własność dostawcy, dostarczane do zakładu produkującego wyroby Dzierżawione - stanowiące własność producenta opakowań lub firmy usługowej
Forma obrotu	Sprzedawane, tj. opakowania, których wartość wkalkulowana jest w cenę wyrobu lub fakturowana w odrębnej pozycji, opakowania nadające się do wielokrotnego użytku, które kupujący po opróżnieniu powinien odsprzedać dostawcy Wypożyczone - opakowania transportowe, w większości nietypowe, dostosowane do potrzeb dostawcy wyrobów
Sposób wykorzystania	Opakowania do jednorazowego użytku Opakowania zwrotne do wielokrotnego użytku
Ochrona środowiska	Ulegające naturalnemu procesowi rozkładu Nie ulegające naturalnemu procesowi rozkładu

28. Wyjaśnij co to jest opakowanie jednostkowe.

Stanowi na ogół bezpośrednie opakowanie wyrobu. Chroni produkt przed ubytkami ilościowymi, a częściowo również przed jakościowymi (nie zapewnia samodzielnie dostatecznej ochrony w czasie transportu i magazynowania).

29. Wyjaśnij co to jest opakowanie zbiorcze.

Zawierają zwykle określoną ilość opakowań jednostkowych. (*Przy ich tworzeniu zwraca się uwagę, aby ich masa całkowita nie przekraczała wartości 30 kg uznanej w świetle przepisów PIP i BHP za maksymalną masę, jaką może dźwigać pojedynczo mężczyzna w sposób ciągły). Przy doborze ich wielkości zwracamy również uwagę na to, aby zawierały takie ilości opakowań jednostkowych, które zachęcą klienta do zakupu całego opakowania oraz aby były poręczne w ich umieszczaniu na półkach sklepowych czy magazynowych i była możliwość umieszczania ich na nośnikach transportowych.

30. Wyjaśnij co to jest opakowanie transportowe.

Swoimi wymiarami powinny umożliwiać jak najlepszy stopień wykorzystania środków transportowych i stref składowych w magazynach oraz zabezpieczać przewożone towary przed uszkodzeniem.

31. Podaj funkcje opakowań.

• Ochronne,

• Związane z transportem i magazynowaniem,

• Marketingowe,

• Identyfikacyjne i informacyjne,

• Związane z użytkowaniem,

• Kompletacyjne,

• Ekologiczne.

32. Krótko opisz system wymiarowy opakowań.

Zgodnie z zależnościami wymiarowymi, wymiary opakowań zależą od wymiarów palet ładunkowych. Równocześnie wymiary opakowań transportowych wynikają z wymiarów opakowań jednostkowych. Natomiast wymiary opakowań jednostkowych są bezpośrednim następstwem wymiarów produktu, jego kształtu oraz możliwościami będących do dyspozycji maszyn pakujących.

Wymiary opakowań decydują o stopniu wykorzystania powierzchni i przestrzeni ładunkowej środków transportu oraz tzw. zintegrowanych jednostek ładunkowych.

Zalecane wymiary opakowań zawiera norma ISO 3394 opracowana w ramach Europejskiego Komitetu Normalizacyjnego (CEN).

System ten bazuje na module podstawy opakowania o wymiarach 400 x 600 mm.

Na jego podstawie poprzez podział wymiaru krótszego na 1,2,3,4 części, a dłuższego na 1,2,3,4,5 części można otrzymać 19 wariantów tzw. submodułów, są to zalecane wymiary opakowań zbiorczych.

Większe opakowania to tzw. multimoduły.

Dwa moduły tworzą tzw. półpaletę, cztery europaletę, a pięć - izopaletę.

33. Podaj rodzaje oznaczeń stosowanych na opakowaniach.

ZNAKI ZASADNICZE zapewniają rozpoznanie podstawowych cech produktu oraz miejsca przeznaczenia. W grupie tej znajdują się znaki: identyfikacji, odbiorcy i miejsca przeznaczenia.


ZNAKI INFORMACYJNE umożliwiają bliższe rozpoznanie ładunku. Do grupy tych znaków należy oznakowanie zawierające dane o: masie opakowania wraz z zawartością, o wymiarach opakowania oraz o nadawcy opakowania transportowego. Do oznaczeń informacyjnych spotykanych na wyrobach zalicza się:

Znaki jakości - np. znak jakości „Q”, zastrzeżony przez Polskie Centrum Badań i Certyfikacji, świadczący o bezpiecznym użytkowaniu i wyższych niż przeciętne walorach użytkowych

Znaki zgodności z normami - np. Polską Normą <PN> - oznaczają, że wyrób został wyprodukowany zgodnie z obowiązującymi normami branżowymi i spełnia wszystkie wymagane standardy, Keymark (znak klucza) - oznacza zgodność z normami europejskimi, nadawany jest przez Europejski Komitet Normalizacji (CEN) oraz Europejski Komitet Normalizacji Elektrotechnicznej (CENELEC).

Znaki bezpieczeństwa - oznaczają, że wyrób jest bezpieczny w użytkowaniu - np. B (duża litera B w odwróconym trójkącie), znak bezpieczeństwa produkcji żywności: informacja o wdrożonym w firmie systemie HACCP.


ZNAKI NIEBEZPIECZEŃSTWA wskazują na szczególne cechy ładunku, groźne dla ludzi i otoczenia. Ładunki oznaczone tymi znakami wymagają stosowania specjalnych środków ostrożności podczas magazynowania, manipulacji ładunkiem oraz w czasie transportu. Do znaków tych należą znaki określające: materiały wybuchowe, gaz, materiały łatwopalne, materiały samozapalne, materiały trujące, żrące i promieniotwórcze. Znaki bezpieczeństwa informują o substancjach szkodliwych i niebezpiecznych dla zdrowia i środowiska, znajdujących się w opakowaniach. Jednocześnie wskazują na niezbędne środki ostrożności, jakie należy podejmować w czasie ich transportu, magazynowania i użytkowania.


ZNAKI MANIPULACYJNE nakazują określony sposób obchodzenia się z ładunkiem podczas transportu i magazynowania oraz wszelkich innych manipulacji. Do grupy tej zaliczane są następujące oznaczenia określające ładunki tłukące się i reagujące na wstrząsy, kruche , łamliwe, aparaty precyzyjne, zakaz używania haków, nakaz ochrony przed nagrzaniem, miejsca zakładania uchwytów, nakaz ochrony przed wilgocią, środek ciężkości oraz ładunki łatwo psujące się. Znaki manipulacyjne wskazują wrażliwość c ładunku i informują o sposobie obchodzenia się z nim w czasie transportu i magazynowania, czyli ostrzegają przed stratami, jakie mogą powstać podczas przewozu i magazynowania.

Znaki reklamowe pełnią funkcję reklamową i promocyjną. Ich celem jest przekonanie konsumenta o wyjątkowości produktu, zachęcenie do zakupu oraz wyróżnienie się spośród produktów konkurencyjnych. Do najczęściej spotykanych oznaczeń reklamowych zalicza się:

Znak przedstawiający medal, kilka medali, wizerunek różnych statuetek i nagród na etykiecie opakowania lub na produkcie. Często również występuje słowna informacja, że produkt został nagrodzony złotym, srebrnym czy brązowym medalem na targach lub wystawach np. w Paryżu, Londynie, Berlinie itp.

Godło „Teraz Polska” to prestiżowa nagroda polska, przyznawana krajowym przedsiębiorstwom produkcyjnym, usługowym i innym organizacjom, które swoimi produktami wyróżniają się w kraju, Europie i na świecie.

Etykieta „Made in Europe” jako gwarancja jakości europejskiej oraz promocji wyrobów europejskich. Propozycja komisarza UE ds. handlu na stworzenie marki europejskiej, którą będą znakowane produkty tekstylne, mające na celu wyróżnienie ich spośród tanich i masowych tekstyliów azjatyckich.

34. Wymień i wyjaśnij grupy pakowania.

35. Wyjaśnij i krótko scharakteryzuj co to jest GS1.

Jest to system komunikacji i identyfikacji dla zarządzania łańcuchem dostaw. System ten wykorzystuje standardowe symboliki kodów kreskowych i standardowe komunikaty. Jest to zbiór międzynarodowych standardów ułatwiających efektywne zarządzanie globalnymi łańcuchami dostaw obejmującymi wiele branż , poprzez unikalna identyfikacje produktów, przesyłek transportowych, zasobów, lokalizacji i usług. W systemie GS1 występują 2 podstawowe typy standardów danych: Globalne numery identyfikacyjne oraz Identyfikatory zastosowania.

36. Opisz strukturę kodu EAN 13.

Kod ten stosuje się najczęściej do kodowania jednostek konsumenckich. Jest to kod kreskowy definiowany jako wzór równoległych, prostokątnych kresek i spacji, uporządkowanych zgodnie z zasadami kodowania zawartymi w opisach poszczególnych rodzajów symboliki, w celu przedstawienia danych w postaci czytelnej maszynowo. Kod ten posiada stałą długość: 12 znaków danych i 1 cyfrę kontrolną.

37. Opisz krótko co to jest GS1 DataMatrix.

Kod Data Matrix jest jedną z nowych symbolik, jakie przed kilku laty zostały włączone do standardów GS1. Jest to symbolika dwuwymiarowa, odczytywana przez skanery obrazu dwuwymiarowego lub systemy wizyjne.

38. Opisz krótko co to jest GS1 QR.

Kod QR jest samodzielną, dwuwymiarową symboliką, złożoną z kwadratowych modułów umieszczonych w granicach wzoru wyszukiwania, łącznie z niepowtarzalnym wzorem wyszukiwania umieszczonym w trzech narożnikach symbolu. Obecnie kod QR służy do przedstawiania rozszerzonej informacji o produkcie (ang. Extended Packaging), będący funkcjonalnością umożliwiającą konsumentom dostęp do dodatkowych informacji lub usług odnoszących się do jednostki handlowej, poprzez wykorzystanie urządzenia mobilnego.

39. Wyjaśnij co to jest GTIN.

Jest to Globalny Numer Jednostki Handlowej. Jednostka handlowa to dowolny produkt , w przypadku którego istnieje potrzeba gromadzenia określonych informacji w celu jego wyceny, zamówienia lub fakturowania w celach handlowych, w dowolnym punkcie łańcucha dostaw.

40. Wyjaśnij co to jest GLN.

Jest to globalny numer lokalizacyjny. Numer lokalizacyjny to numer identyfikujący, oznaczający jednostki fizyczne, funkcjonalne lub prawne przedsiębiorstwa, wykorzystywany zwłaszcza w elektronicznej wymianie danych.

41. Opisz co to jest IŻ.

Jest to identyfikator zastosowania. Stanowią go standardowe prefiksy definiujące znaczenie i format pola danych, które po nim następuje. Składa się z 2,3 lub 4 cyfr, po których następuje zasadnicze pole danych.

42. Podaj krótką charakterystykę etykiety logistycznej.

Etykieta logistyczna jest jednym z podstawowych narzędzi, stosowanych do oznaczania i monitorowania przepływu ładunków - jednostek transportowych. Informacje umieszczone na etykiecie są przedstawiane w formie tekstu czytelnego wzrokowo oraz w postaci zakodowanej z pomocą kodu GS1-128.

43. Opisz różnice między KLT a GLT.

44. Wyjaśnij co to jest RFID.

Jest to technologia automatycznej identyfikacji towarów. Jest oparta na falach radiowych przesyłających dane pomiędzy czytającym a oznakowanym elementem identyfikowanym przez te fale. Nie wymaga fizycznego kontaktu pomiędzy urządzeniem czytającym a elementem identyfikowanym. Jest to również identyfikacja produktów, usług, procesów przy wykorzystaniu fal radiowych/częstotliwości radiowej, zwana również identyfikacją radiową.

45. Wymień elementy RFID.

Budowa systemów RFID może się znacząco różnić w zależności od przeznaczenia danego systemu. Trudno jednak sobie wyobrazić działające rozwiązanie bez czterech podstawowych elementów:

• Znacznika,

• Anteny,

• Czytnika,

• Oprogramowania warstwy pośredniej.

Dodatkowymi składnikami systemu RFID mogą być: drukarki etykiet potrafiące kodować znaczniki RFID podczas druku (często zaliczane są do czytników) oraz czujniki, elementy wykonawcze i powiadamiające, które służą do kontroli i sterowania systemem.

---