Zasady wystawiania i realizacji recept
Produkty lecznicze dopuszczone do obrotu w Polsce: 30-40 tys.(preparaty ziołowe, homeopatyczne, farmaceutyczne srodki pielęgnacyjne i kosmetyczne). 85% to paraleki dostepne bez recepty. 4,8 tys. Leków gotowych wydawanych na receptę, z czego tylko około 2 tys. Należy do grupy leków refundowanych.
Leki refundowane to leki za które uprawniony pacjent przy realizacji własciwie wystawionej recepty płaci tylko częśc ceny lub otrzymuje je bezpłatnie-pozostałą część ceny leku pokrywa Narodowy Fundusz Zdrowia ze składek osób ubezpieczonych.
Refundowane produkty lecznicze są wydawane ubezpieczonym za opłatą ryczałtową,bezpłatnie lub za częściową odpłatnością na podstawie recepty wystawionej przez lekarza ubezpieczenia zdrowotnego,a także przez lekarza niebędącego lekarzem ubezpieczenia zdrowotnego,jeżeli zawarł z Funduszem umowę upoważniającą go do wystawiania takich recept w ramach prywatnej praktyki lekarskiej lub dla siebie (pro auctore) i swojej najblizszej rodziny (pro familia).
Refundacja następuje, jeżeli na prawidłowo wystawionej recepcie jest zapisany produkt leczniczy znajdujący się na wykazach:
-leków podstawowych;
-leków uzupełniających 30 %;
-leków uzupełniających 50%;
-leków i wyrobów medycznych stosowanych w okreslonych chorobach przewlekłych.
Na tych samych zasadach mogą być refundowane leki,których nazwa handlowa nie jest wymieniona na wykazach refundacyjnych, jeżeli sa dokładnymi odpowiednikami leków z wykazów i jeżeli ich cena nie jest wyższa od limitu określonego dla odpowiedników wymienionych w wykazach.Refundowane są również leki recepturowe sporządzane w aptece, które spełniaja określone warunki.
Limit ceny leku jest górną granicą kwoty refundowanej za dany lek. Wyraża on tę część ceny, którą pokrywa Fundusz ze zgromadzonych środków osób ubezpieczonych.
Wspólny jednakowy limit ceny jest ustalany dla leków o tej samej nazwie miedzynarodowej, dawce i drodze podania, oraz dla leków o róznej nazwie miedzynarodowej ale podobnym działaniu farmaceutycznym. Jeżeli cena detaliczna leku refundowanego jest wyższa od limitu ustalonego dla tego leku, pacjent dopłaca różnicę między ceną leku a limitem.
NIE DOPŁACAJĄ DO LIMITU
Inwalidzi wojenni, osoby represjonowane orasz ich współmałżonkowie pozostający na wyłącznym utrzymani, a także wdowy i wdowcy po inwalidach wojennych bądź osobach represjonowanych uprawnieni do renty rodzinnej otrzymują bezpłatnie i bez dopłaty do limitu zarejestrowane w Polsce leki wydawane na receptę („Rp” i „RpZ”).
Żołnierze odbywający zasadniczą słuzbę wojskowa, przeszkolenie wojskowe, ćwiczenia wojskowe, o ile nie podlegają obowiązkowi ubezpieczenia z innego tytułu, oraz pełniący służbę wojskową w razie ogłoszenia mobilizacji i w czasie wojny a także kandydaci na żołnierzy zawodowych otzrymuja bezpłatnie i bez dopłaty do limitu leki umieszczone w wykazach leków podstawowych i uzupełniajacych oraz leki recepturowe.
Pozostałe leki są wydawane tym grupom pacjentów na zasadach ogólnych.
ZASADY REFUNDACJI
Ostateczny koszt leku wydanego w aptece jest róznicą miedzy jego ceną detaliczną a kwota refundowaną za ten lek i zależy od:
rodzaju leku - odpłątność okreslona w wykazach leków podstawowych i uzupełniajacych;
rodzaju choroby - odpłatność okreslona w wykazie leków refundowanych w chorobach przewlekłych;
ceny leku - jeżeli cena leku refundowanego jest wyzsza od limitu ustalonego dla tego leku,pacjent dopłaca różnicę miedzy cena leku a limitem.
Dodatkowych uprawnień pacjenta.
Leki objęte refundacją są wymieniane w następujących grupach:
Leki podstawowe:najbardziej uzasadnione w danej grupie farmakologicznej leki ratujące życie lub niezbędne dla terapii
Odpłatność:Opłata za wydawaną ilość leku jest obliczana według określonego wzoru zez stałej wartości 3,20 zł (opłata ryczałtowa) i z odpowiadającej jej ilości jednostkowej leku(podstawa ryczałtu), która jest podana w wykazach leków wydawanych z odpłatnością ryczałtową.
Leki uzupełniające-wybrane leki wspomagające lub uzupełniające działanie leków podstawowych.Odpłatność:30 % lub 50% ceny leku.
Leki i wyroby medyczne wydawane w przypadkach niektórych chorób przewlekłych,wrodzonych,nabytych oraz zakaźnych i psychicznych wymienionych w odpowiednim rozporządzeniu. Odpłatność:najczęściej bezpłatne,niektóre wydawane za odpłatnością ryczałtową, 30% lub 50%.
Leki recepturowe-sporządzane z surowców farmaceutycznych posiadających pozwolenie na dopuszczenie do obrotu na terytorium Polski.Jako surowce farmaceutyczne mogą być również traktowane niektóre leki gotowe-wymienione w załączniku do rozporządzenia o lekach recepturowych,a także inne leki gotowe,pod warunkiem, że przepisana przez lekarza dawka leku jest mniejsza od najmniejszej zarejestrowanej dawki leku gotowego w formie stałej stosowanej doustnie (tzw.dawka pediatryczna)
Odpłatność: 5 zł jeśli lek sporządzono z surowców wymienionych w rozporządzeniu lub z leków gotowych z listy podstawowej albo uzupełniającej (dawka pediatryczna).
Odpłatność za leki pacjentów z dodatkowymi uprawnieniami:
IB - Inwalidzi wojenni, zaliczeni do jednej z grup inwalidzkich, osoby represjonowane, ich współmałżonkowie pozostający na wyłącznym utrzymaniu oraz wdowy i wdowcy po poległych żołnierzach i zmarłych inwalidach wojennych oraz osobach represjonowanych uprawnieni do renty rodzinnej, otrzymują bezpłatnie i bez dopłaty do limitu leki oznaczone kategorią dostępności „Rp” oraz „RpZ”.
IW - Inwalidzi Wojskowi i Inwalidzi wojenni niezaliczeni do żadnej grupy inwalidzkiej - otrzymują leki z listy podstawowej i uzupełniającej bezpłatnie, opłacając jednakże różnicę między ceną leku a limitem.
ZK - Zasłużeni Honorowi Dawcy Krwi oraz Zasłużeni Dawcy Przeszczepu - otrzymują leki z listy podstawowej i uzupełniającej bezpłatnie, opłacając jednakże różnicę miedzy cena leku a limitem. Otrzymują również bezpąłtnie leki stosowane w związku z oddawaniem krwi, szpiku oraz tkanek i narządów, zamieszczone w odpowiednim wykazie.
PO - osoby wykonujące powszechny obowiązek obrony . Otrzymują bezpłatnie i bez dopłaty do limitu wszystkie leki z listy podstawowej i uzupełniającej oraz leki recepturowe:
- żołnierze odbywający zasadniczą służbę wojskową, przeszkolenie wojskowe lub ćwiczenia wojskowe.
- pełniący służbę wojskową w razie ogłoszenia mobilizacji i w czasie wojny,
- kandydaci na żołnierzy zawodowych.
W przypadku realizacji recept dla powyższych kategorii uprawnionych, apteka na rewersie recepty umieszcza rodzaj i numer odpowiedniego dokumentu poświadczającego uprawnienia.
AZ - pracownicy i byli pracownicy zakładów produkujących wyroby zawierające azbest - otrzymuja bezpłatnie leki związane z chorobami wywoływanymi pracą przy azbeście wyszczególnione w osobnym wykazie.
WP - różne kategorie pacjentów wymienione w ustawie o powszechnym obowiązku obrony RP. Zaliczani są tu m.in. członkowie rodzin żołnierzy, absolwenci odbywający przeszkolenie wojskowe.
CN - nieubezpieczone kobiety w okresie ciąży, porodu bądź połogu - leki, wyroby medyczne i środki pomocnicze związane z ciążą, porodem i połogiem wydawane im są tak jak ubezpieczonym.
DN - nieubezpieczeni do 18 roku życia - mają prawo do świadczeń na zasadach i w zakresie określonych dla ubezpieczonych.
IN - osoby niebędące ubezpieczonymi, mające jednak prawo do bezpłatnych świadczeń zdrowotnych (w tym leków) w zakresie określonym odrębnymi przepisami . Są to przykładowo: skazani, cudzoziemcy oczekujący na deportację.
DOKUMENTY POTWIERDZAJĄCE POSIADANE UPRAWNIENIA SPECJALNE
W zasadzie dokument potwierdzający uprawnienia powinien być okazany dwukrotnie: po raz pierwszy lekarzowi wystawiającemu receptę oraz w aptece przez osobę przedstawiającą receptę do realizacji.
ZK - legitymacja Zasłużonego Honorowego Dawcy Krwi, lub Zasłuzonego Dawcy Przeszczepu;
IB, IW - książka inwalidy wojennego (wojskowego), legitymacja osoby represjonowanej wystawiona przez organ rentowy;
AZ - książeczka badań profilaktycznych dla osób zatrudnionych w zakładach stosujących azbest;
PO - aktualna książeczka wojskowa z odpowiednimi adnotacjami.
Recepta
Jest to forma polecenia lekarza skierowane do farmaceuty odnośnie sporządzenia,oznaczenia i wydania określonego leku.Treść i wygląd recepty wynikaja z wiedzy lekarza i wielowiekowej tradycji,oraz ze względu na to,że w systemie ubezpieczeń zdrowotnych recepta pełni rolę dokumentu księgowego w rozliczeniach miedzy apteką i Narodowym Funduszem Zdrowia,musi ona dokładnie spełniać wymogi formalne określone przepisami.Wystawienie recepty na lek refundowany niezgodnie z obowiązującymi zasadami zmusza chorego do wielokrotnego wędrowania między apteka i lekarzem,albo powoduje obciążenia pacjenta pełnymi kosztami leku.
Jeżeli przepisne leki maja być refudowane,to wystawiający receptę powinien się upewnić, czy pacjent jest uprawniony do świadczeń NFZ. Dowodem objecia ubezpieczeniem zdrowotnym dla poszczególnych kategorii pacjentów mogą być następujące dokumenty:
Pracownik - legitymacja ubezpieczeniowa
Przedsiębiorca - ostatni odcinek wpłaty składki na ubezpieczenie zdrowotne
Emeryt lub rencista - ważna legitymacja lub aktualny odcinek wypłaty świadczenia
Rolnik - dowód wpłaty składki zdrowotnej za ostatni kwartał lub legitymacja ubezpieczeniowa KRUS
Bezrobotny - zaświadczenie lub legitymacja potwierdzona przez Urząd Pracy
Członek rodziny osoby ubezpieczonej - legitymacja dla członków rodziny pracownika.
Leki refundowane mogą być przepisywane wyłącznie na standarowych drukach recept - SA one wydawane świadczeniodawcom przez NFZ na podstawie odpowiedniej umowy, mogą być również drukowane w czasie wystawiania recepty na podstawie puli numerów przydzielonych świadczeniodawcom przez NFZ. Standardowy formularz recepty dla leków refundowanych musi mieć rozmiary zawierające się w przedziale 200-215 mm (wysokość) i 90-110 mm (szerokość) - odpowiada to 1/3 arkusza A4.
Na recepcie nie mogą być przedstawione informacje niezwiązane z jej przeznaczeniem oraz reklamy.
W przypadku recept na środki oznaczone zgodnie z odrębnymi przepisami jako „Rp.w.” blankiety standardowe są drukami ścisłego zarachowania - maja wtedy rózowy kolor, SA zaopatrzone w odpowiedni numer recepty nadany przez Fundusz i wystawiane są z kopia - oryginał trafia do apteki a kopia wraz z odpowiednią dokumentacją medyczną zostaje u wystawiającego receptę
Poziome linie dziela standardowy formularz recepty na cztery obszary:
Obszarv danych podmiotu uprawnionego do wystawiania recept - świadczeniodawcy;
Obszar danych pacjenta ( wtym jego przynależność do określonego oddziału NFZ i szczególne uprawniwnia);
Obszar danych dotyczących przepisanych produktów leczniczych lub wyrobów medycznych;
Obszar danych osoby wystawiającej receptę: data, dane identyfikujące lekarza i jego podpis.
Rewers druku recepty pozostaje pusty - do wykorzystania przez aptekę.
Niezbędne dane na recepcie
Zakres niezbędnych danych na recepcie uzależniony jest od tego, czy przepisywany lek ma zostać pacjentowi wydany z uwzględnieniem zniżek wynikających z refundacji ceny leku.
Podstawowe informacje, które powinny znaleźć się na każdej recepcie to:
1) Oznaczenie pacjenta, w tym jego:
-imię i nazwisko,
-adres miejsca zamieszkania lub miejsce pełnienia służby wojskowej, a w przypadku osoby bezdomnej, miejsce zamieszkania albo siedziba świadczeniodawcy, który udzielił świadczenia,
-wiek - w przypadku pacjenta do lat 18;
2) Dane dotyczące osoby wystawiającej receptę, w tym, co najmniej:
-imię i nazwisko,
-numer prawa wykonywania zawodu lekarza;
3) Dane dotyczące przepisanych leków lub wyrobów medycznych;
4) Data wystawienia recepty;
5) Data od którego może nastąpić realizacja recepty, w przypadku recept odnawialnych określonych w § 8 ust. 3 rozporządzenia, a jeśli nie dotyczy to znak „X”;
6) Własnoręczny podpis osoby uprawnionej do wystawienia recepty.
Jeżeli na recepcie przepisano tylko leki i wyroby medyczne niepodlegające refundacji, osoba wystawiająca receptę może ograniczyć dane niezbędne do wystawienia recepty do wyżej wymienionych informacji.
Jeśli co najmniej jeden z przepisanych leków lub wyrobów medycznych podlega refundacji (ma być wydany za opłatą ryczałtową, za częściową odpłatnością lub bezpłatnie), wówczas na recepcie powinny być zamieszczone dodatkowo następujące dane:
1) oznaczenie upoważnionego podmiotu wystawiającego receptę, uprawnionego do wystawiania recept refundowanych na podstawie umowy upoważniającej do wystawiania recept na refundowane leki i wyroby medyczne zawartej z Narodowym Funduszem Zdrowia;
2) szczegółowe oznaczenie pacjenta, dla którego lek jest przeznaczony, wraz z oznaczeniem kodu przysługujących mu uprawnień do refundacji;
4) w przypadku wystawiania recepty na numerowanych drukach zgodnie z numeracją przydzieloną przez Fundusz - recepta zawiera numer recepty nadany przez Fundusz;
6) numer PESEL, a w przypadku dziecka do pierwszego roku życia, nieposiadającego numeru PESEL albo niemożności ustalena tego numeru - numer PESEL jednego z rodziców, a w przypadku cudzoziemca - numer paszportu lub innego dokumentu potwierdzającego tożsamość;
7) identyfikator płatnika:
-Oddział wojewódzkiego Funduszu właściwego dla miejsca zamieszkania pacjenta,
-Znak „X” w przypadku pacjentów nieubezpieczonych w Funduszu i nieposiadających dokumentu potwierdzającego prawo do świadczeń zdrowotnych,
-Symbol państwa, w którym znajduje się instytucja właściwa dla osoby korzystającej ze świadczeń na podstawie przepisów o koordynacji - wykaz symboli państw stanowi załącznik nr 3 do rozporządzenia;
8) dane podmiotu drukującego receptę, a w przypadku, gdy wydruku dokonuje podmiot wystawiający receptę, na dole recepty umieszcza się napis „wydruk własny”.
Zasady wystawiania recept określone w rozporządzeniu nie wymagają od wystawiającego wpisywania poziomów refundacji poszczególnych leków (z wyjątkiem specjalnej grupy leków dla osób chorych przewlekle). Zadaniem lekarza jest umieszczenie na recepcie jedynie odpowiednich kodów określających uprawnienia pacjenta i informacji o przepisanych lekach. Tym samym na tej samej recepcie można przepisać leki o różnym poziomie refundacji. To aptekarz ustala najkorzystniejszy dla pacjenta poziom odpłatności wynikający z jego uprawnień.
Numer potwierdzający identyfikację pacjenta oraz numer recepty nadawany przez Fundusz na receptach podlegających refundacji przedstawia się dodatkowo na recepcie techniką służącą do ich automatycznego odczytu, a w szczególności w postaci jedno- lub dwuwymiarowych kodów kreskowych.
Oznaczenie podmiotu upoważnionego i wystawiającego receptę
W przypadku recept na leki wydawane za opłatą ryczałtową, za częściową odpłatnością lub bezpłatnie, na recepcie należy dodatkowo zamieścić dane na temat podmiotu upoważnionego do wystawiania recept refundowanych. Nie zawsze podmiot wystawiający receptę to zarazem ten, który zawarł z Funduszem umowę upoważniającą do wystawiania recept refundowanych. Często lekarz wystawiający receptę działa na rachunek innego podmiotu - kontrahenta Funduszu. Dlatego w przypadku recept na leki refundowane, obok danych konkretnego lekarza bezpośrednio wystawiającego receptę, pojawiają się dane podmiotu upoważnionego, na którego rachunek działa lekarz, a który zarazem zawarł z Funduszem umowę upoważniającą do wystawiania recept refundowanych. Dane podmiotu wystawiającego receptę, uprawnionego do wystawiania recept refundowanych na podstawie umowy upoważniającej, nanoszone są na receptę za pomocą nadruku lub pieczątki, albo naklejki przymocowanej do recepty w sposób uniemożliwiający jej usunięcie bez zniszczenia druku recepty, przy czym wszystkie dane muszą być czytelne. Dane identyfikujące konkretnego lekarza wystawiającego receptę zawarte są na jego pieczątce lekarskiej, lecz mogą mieć również postać nadruku lub naklejki przymocowanej do recepty w sposób uniemożliwiający jej usunięcie bez zniszczenia druku recepty, przy czym wszystkie dane muszą być czytelne.
W przypadku, gdy receptę wystawia lekarz zatrudniony w zakładzie opieki zdrowotnej, lekarz wykonujący zawód w ramach indywidualnej praktyki lekarskiej, indywidualnej specjalistycznej praktyki lekarskiej lub grupowej praktyki lekarskiej, dane dotyczące upoważnionego podmiotu obejmują:
1) nazwę zakładu opieki zdrowotnej, indywidualnej praktyki lekarskiej, indywidualnej specjalistycznej praktyki lekarskiej lub grupowej praktyki lekarskiej;
2) adres i numer telefonu upoważnionego podmiotu;
3) identyfikator upoważnionego podmiotu lub jego komórki organizacyjnej, jeżeli są one wyodrębnione w jego strukturze, stanowiący 9 pierwszych cyfr jego numeru identyfikacyjnego REGON.
W pozostałych przypadkach, jeżeli recepta jest wystawiana w warunkach innych niż określone powyżej, dane dotyczące upoważnionego podmiotu obejmują:
1) imię i nazwisko osoby, która zawarta z Funduszem umowę upoważniającą do wystawiania recept na refundowane leki i wyroby medyczne;
2) adres i numer telefonu tej osoby;
3) dziewięciocyfrowy numer identyfikacyjny określony w tej umowie, na który składają się:
a) dwie pierwsze cyfry o wartości „98”,
b) dwie następne cyfry będące identyfikatorem oddziału wojewódzkiego Funduszu, który zawarł umowę upoważniającą do wystawiania recept na refundowane leki i wyroby medyczne,
c) pięć pozostałych cyfr będących numerem ustalonym przez Fundusz.
Oznaczenie pacjenta
W ramach danych dodatkowych, identyfikujących pacjenta, dla którego przeznaczony jest lek refundowany, na recepcie zamieszcza się ponadto:
a) identyfikator oddziału wojewódzkiego Funduszu, w którym ubezpieczony jest pacjent, określony w załączniku nr 2 do rozporządzenia, a jeżeli pacjent nie jest ubezpieczony - znak „X”;
b) kod uprawnień dodatkowych pacjenta, określony w załączniku nr 1 do rozporządzenia, a jeżeli pacjentowi nie przysługują te uprawnienia - znak „X”;
c) kod uprawnień dla pacjentów chorujących na choroby zakaźne lub psychiczne oraz upośledzonych umysłowo, a także chorujących na niektóre choroby przewlekłe, wrodzone określone w przepisach rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 2 listopada 2007 r. w sprawie wykazu chorób oraz wykazu leków i wyrobów medycznych, które ze względu na te choroby są przepisywane bezpłatnie, za opłatą ryczałtową lub za częściową odpłatnością (Dz. U. Nr 222, poz. 1652 z późn. zm.). Kod przedstawiany jest na recepcie w postaci znaku „P”, a jeżeli pacjentowi nie przysługują te uprawnienia - znaku „X”.
jeśli lekarz wystawia receptę dla siebie, wpisuje dodatkowo w polu pacjenta "pro autore", a jeśli dla małżonka, zstępnych lub wstępnych w linii prostej, wpisuje "pro familiae" (zob. też "Uwagi i wątpliwości").
(UWAGA: wstępni i zstępni w linii prostej to wyłącznie pradziadkowie, dziadkowie, dzieci, wnuki, prawnuki. Ciotki, wujowie, teściowie, szwagierki oraz inni krewni i powinowaci nie należą do kręgu osób objętych tym przepisem.)
Przepisywanie leków - dane dot. ordynowanych leków lub wyrobów medycznych
W części recepty na temat zleconych pacjentowi leków powinny znajdować się:
-nazwę handlową leku albo wyrobu medycznego i/lub nazwę substancji czynnej (międzynarodową),
-postać, w jakiej lek ma być wydany (w przypadku, gdy lek jest zarejestrowany w więcej niż jednej postaci),
-dawkę (w przypadku, gdy lek jest zarejestrowany w więcej niż jednej dawce),
-ilość leku lub wyrobu medycznego, a w przypadku leku recepturowego - nazwę i ilość surowców farmaceutycznych, które mają być użyte do jego sporządzenia,
-sposób dawkowania.
Nazwa leku może być nazwą miedzynarodową lub handlową w pełnym brzmieniu.Uzycie nazwy międzynarodowej z okresleniem postaci i dawki umożliwia aptece wydanie jednego z dokładnych odpowiedników leku.
Dawka leku gotowego i ilości surowca farmaceutycznego w leku recepturowym powinna być podana wagowo w systemie metrycznym (g,mg) lub w jednostkach miedzynarodowych(j.m.,IU).Dla leków zarejestrowanych w wiecej niż jednej dawce, podanie dawki jest obowiązkowe,jeżeli dawki nie wpisano,lub wpisano nieczytelnie apteka wydaje lek w najmniejszej dawce zarejestrowanej.
Jeśli przepisana dawka jednorazowa lub dzienna leku,zawierającego w swym składzie substancję bardzo silnie działającą,silnie działającą,środek odurzający lub subst.psychotropową przekracza dawkę maksymalną,osoba wystawiająca receptę jest obowiązana obok przepisanej dawki postawić wykrzyknik,zapisać ją słownie oraz umieścić swój podpis.
Ilość leku - na recepcie można przepisać do pięciu leków gotowych lub wyrobów medycznych albo jeden lek recepturowy. Jeżeli lek zawiera środek odurzający lub substancje psychotropową na jednej recepcie (zarówno rózowej, jak i białej) może być przepisany tylko jeden lek.
Nie można łaczyc na jednej recepcie leków wydawanych w chorobach przewlekłych z innymi lekami refundowanymi.
Ilośc leku lub materiału medycznego określ się cyfra arabską podając:
liczbę opakowań (op. lub lg.) leku lub materiału medycznego cyfrą arabską (np.: 1 op., lg. 2).
liczbę jednostek dawkowania, w szczególności tabl., kaps., amp. - też cyfrą arabską ( np.: 20 tabl., 10 amp., 30 kaps.).
ilość surowca farmaceutycznego do leku recepturowego cyfrą arabską, wagowo,w systemie metrycznym(np.0.3, 0.015 itd.) lub w jednostkach międzynarodowych (np.przy witaminach: 20 j.m.).
Surowce płynne można podawać w kroplach (np. 20 kropli, 30 gtt.). Ilość surowca obojętnego, przeznaczonego do nadania odpowiedniej postaci leku, można oznaczyć wyrazami "ilość odpowiednia", "quantum satis" lub skrótem "q.s.";
Sposób dawkowania określa się przez podanie dawki jednorazowej, częstości podawania i czasu stosowania w przypadkach:
przepisania leku refundowanego w większej ilości niż dwa opakowania określone w wykazach leków refundowanych,
przepisania leku zawierającego w swym składzie substancję bardzo silnie działającą, środek odurzający lub substancję psychotropową -
Dla jednego pacjenta i w tym samym czasie lekarz może przepisać bez podania sposobu dawkowania nie więcej niż dwa najmniejsze opakowania leków refundowanych i nierefundowanych zarejestrowanych w wykazach.. Większą liczbę opakowań, maksymalnie na 90 dni stosowania lekarz może przepisać, jeśli poda na recepcie liczbę jednostek dawkowania, sposób i czas stosowania (np. 270 tabl. - D.S.: 3x1 tabl., przez 3 miesiące
Doustny lek antykoncepcyjny może być wypisany na 6 miesięcy, artykuł sanitarny na 1 miesiąc, strzykawki do insuliny wraz z igłami - do 100 sztuk, paski diagnostyczne - do 100 sztuk (na tych receptach nie musi byc dawkowania). Leku recepturowego na jednej recepcie może byc wypisana podwójna ilość, jeśli w okresie stosowania zostanie zachowana jego trwałość.
W polu recepty może być też wpis pilnej realizacji przez adnotację "Cito" lub inną równoznaczną (np.: Pilne!, statim - natychmiast, citissime - najszybciej). Może być też wpis "nie zamieniać", zastrzegający konieczność wydania pacjentowi wyłącznie określonego leku (a nie - tańszego zamiennika).
Realizacja recept - wydawanie leków
Przed realizacja recepty osoba wydająca lek powinna uważnie odczytać dane na niej wypisane i jej treść , aby uzyskać pewność, że wydanie leku będzie zgodne formalnie i merytorycznie z obowiązującymi zasadami. W przypadku nieprawidłowo wystawionej recepty może odmówić jej realizacji. Farmaceuta może uzupełnić na recepcie:
identyfikator oddziału Funduszu na podstawie odpowiednich dokumentów potwierdzających ubezpieczenie pacjenta, umieszczając na awersie recepty wpis o przykładowej treści: „Uzupełniono numer oddziału Funduszu”, potwierdzony pieczątką i podpisem osoby uzupełniającej.
Kod uprawnień dodatkowych, opierając się na dokumentach je potwierdajacych, okazana przez osobę przedstawiającą receptę do realizacji, np. książeczce inwalidy wojennego w przypadku kategorii IB.
Błędnie lub nieczytelnie wpisany numer PESEL można skorygować - przepis nie daje podstaw uzupełnienia go w razie braku.
Apteka nie może dokonać innych poprawek na recepcie. Nie może wpisać uprawnienia wynikającego z choroby przewlekłej - może to zrobić tylko lekarz na podstawie odpowiedniej dokumentacji medycznej.
Apteka może zrealizować receptę wystawiona w sposób niezgodny z przepisami w następujących przypadkach:
Jeżeli na recepcie nie wpisano dawki leku, przyjmuje się że jest to najmniejsza dawka leku określona w wykazach leków refundowanych lub określona w urzędowym wykazie produktów leczniczych dopuszczonych do obrotu dla leków nie wymienionych w wykazach leków refundowanych.
Osoba realizująca receptę może wydać produkt leczniczy w dawce mniejszej, niż określona na recepcie, jeżeli dawka ta stanowi wielokrotność dawki , w której produkt leczniczy jest wydawany. Ilość substancji czynnej zawartej w produkcie leczniczym wydawanym w dawce mniejszej ma łącznie odpowiadać ilości substancji czynnej zawartej w produkcie leczniczym w dawce określonej na recepcie. Dokonanie takiej zmiany musi zostać odnotowane na recepcie. Należy powiadomić pacjenta o dokonanej zmianie.
Jeżeli na recepcie jest dokładnie określona ilość leku, lecz nie podano sposobu dawkowania, osoba wydająca lek wydaje go w ilości nie większej niż dwa najmniejsze opakowania określone w wykazach leków refundowanych, a w odniesieniu do leków nie wymienionych w tych wykazach, dwa najmniejsze opakowania wymienione w urzędowym wykazie leków dopuszczonych do obrotu.
Jeżeli nie określono ilości leków i jednocześnie nie podano okresu stosowania apteka przyjmuje, ze jest to jedno najmniejsze opakowanie określone w wykazach leków refundowanych a dla leków spoza tych wykazów - jedno najmniejsze zarejestrowane opakowanie.
jeżeli nie określono dokładnie ilości leku, ale podano dokładnie dawkowanie i okres stosowania - apteka wydaje odpowiednia ilość leku wynikającą z wyliczenia opartego na podanym dawkowaniu i okresie stosowania.
Jeżeli z wypisanych na recepcie liczby i wielkości opakowań, liczby jednostek dawkowania i sposobu dawkowania, wynikają różne ilości leku, osoba wydająca lek przyjmuje najmniejszą z nich jako ilość leku przepisaną przez lekarza.
Recepty uzupełnione przez wydającego lek apteka ma obowiązek przechowywać w odrębnym zbiorze recept.
Narodowy Fundusz Zdrowia nie będzie zwracał pieniędzy aptekom za zrealizowane recepty, które zostały wypisane przez lekarzy nieczytelnie!
Apteka ma obowiązek poinformować świadczeniobiorcę o możliwości nabycia leku, innego niż przepisany na recepcie, o tej samej nazwie międzynarodowej, dawce, postaci farmaceutycznej i o tym samym wskazaniu terapeutycznym, którego cena nie przekracza limitu ceny. Nie dotyczy to sytuacji, kiedy wystawiający receptę dokonał odpowiedniej adnotacji na druku recepty wskazującej na niemożność dokonania zamiany przepisanego leku.
W razie zaistnienia podejrzenia sfałszowania recepty , osoba wydająca lek powinna odmówić jej realizacji, zatrzymać ja i niezwłocznie powiadomić o tym fakcie Inspektora Inspekcji Farmaceutycznej.
Farmaceuta może odmówić wydania produktu leczniczego lub wyrobu medycznego gdy:
Od dnia sporządzenia leku upłynęło co najmniej 6 dni w przypadku leku recepturowego;
Osoba, która przedstawiła realizacje recepty do realizacji, nie ukończyła 13 roku życia;
Zachodzi uzasadnione podejrzenie, co do wieku osoby, dla której została wystawiona recepta;
W przypadku sporządzenia leku recepturowego konieczne jest dokonanie zmian, dla których niezbędne jest porozumienie się z osoba uprawnioną do wystawiania recept, a nie ma możliwości takiego porozumienia.
Terminy realizacji recept:
Na antybiotyki oraz leki zapisane w ramach pomocy doraźnej nie może przekroczyć 7 dni od daty wystawienia;
Na preparaty zawierające środki odurzające grupy I-N lub substancje psychotropowe grup II-P nie może przekroczyć 14 dni od daty wystawienia;
Na leki sprowadzane z zagranicy dla użytkowników indywidualnych, jak również na preparaty immunologiczne wytwarzane dla indywidualnego pacjenta nie może przekroczyć 60 dni od daty wystawienia;
Na pozostałe środki farmaceutyczne i materiały medyczne nie może przekroczyć 30 dni od daty wystawienia.
Potwierdzenie realizacji recepty dokonywane jest na recepcie poprzez umieszczenie na niej:
Imienia i nazwiska osoby wydającej lek;
Odręcznego podpisu osoby wydającej lek.
Otaksowanie jest nanoszone w sposób czytelny na recepcie lub na odrębny dokument przechowywany z receptą lub receptami, których dotyczy. Każdy rodzaj wydawanych opakowań musi być otaksowany przez naniesienie odpowiednich danych:
Nazwy leku jego postaci i dawki, albo nazwy materiału medycznego;
Wielkości opakowania;
Liczby wydanych opakowań;
Wartości wydanych opakowań;
Rodzaju odpłatności;
Wysokość kości limitu ceny dla wydanej ilości refundowanego produktu leczniczego lub wyrobu medycznego;
Opłaty wnoszonej przez pacjenta;
Kwoty podlegającej refundacji.
Na recepcie lub odrębnym dokumencie, osoba wydająca lek umieszcza nazwę i adres apteki, datę realizacji recepty i numer nadany recepcie w aptece, przy czym, jeżeli odrębny dokument jest dokumentem zbiorczym, zawierającym dane dotyczące wielu recept, to numer nadany recepcie w aptece umieszcza się na recepcie i na dokumencie zbiorczym obok danych dotyczących tej recepty.