Wydajność roślin miododajnych i pyłkodajnych

 2. Jednoroczne

Nazwa rośliny	Przybliżona pora kwitnienia	Wysokość rośliny w cm	Wydajność miodowa i pyłkowa w kg z 1 ha lub wg oceny szacunkowej
Rośliny Jednoroczne
Facelia błękitna Phacelia tanacaetifolia	VI-IX	50-70	250-350 150-350
Ślaz mauretański Malva mauritiana	VI-VII	140-160	100-150 nie zbier
Niecierpek Roylego Impatiens glaandulifera	VIII-IX	140-170	200-600 +++
Ogórecznik lekarski Borago officinalis	VI-VII	50-60	150-200 ++
Czarnuszka damasceńska Nigella damascena	VI-VIII	50-60
Lulek czarny Hyoscamus niger	VI-VIII	30-40
Rezeda wonna Rezeda odorata	VI-VIII	30-40

                  3. Dwuletnie

Nazwa rośliny	Przybliżona pora kwitnienia	Wysokość rośliny w cm	Wydajność miodowa i pyłkowa w kg z 1 ha lub wg oceny szacunkowej
Rośliny Dwuletnie
Przegorzan kulisty Echinops sphaerocephalus	VII-VIII	160-200	600-900 +++
Wiesiołek dwuletni Oenothera biennis	VI-VII	80-130
Rezeda żółtawa Reseda luteola	VI-VII	100-140	150-300 +++

                 4. Wieloletnie

Nazwa rośliny	Przybliżona pora kwitnienia	Wysokość rośliny w cm	Wydajność miodowa i pyłkowa w kg z 1 ha lub wg oceny szacunkowej
Rośliny Wieloletnie
Leonurus cardiaca			++
Lebiodka pospolita rosowi vulgare	VII-VIII	40-50	500-900 ++
Trędownik bulwiasty Scrophularia nodosa	VI-VII	60-110	600-900 +
Trojeść amerykańska Asclepias syriaca	VI-VIII	100-120	400-900 nie zbier
Trojeść krwista Asclepias tuberoza	VI-VIII	80-100
Mikołajek płaskolistny Eryngium planum	VII-VIII	70-110	250-800 ok. 16
rosowiec pospolity Echinops ritro	VII-VIII	100-120	Ok. 300 ++
Szałwia okregowa Salvia nemorosa	VI-VIII	40-60	200-300 ++
Krwawnica pospolita Lythrum salicaria	VII-VIII	50-100
Sida pastewna Malwa pensylwańska	VII-VIII	200-300
Kocimietka naga Nepeta	VII-VIII	30-70
kłosowiec pomarszczony Agastache rosow	VII-VIII	100-130	400-700 ++
kłosowiec fenkułowy Agastache anethiodora	VI-VIII	80-120	400-900 ++
Przetacznik kłosowy Veronica spicata	VII-VIII	20-60
Tulia kalifornijska Pycnantemum californicum	VIII-IX	60-80	700 +++
Rutewka orlikolistna Thalictrum aquilegifolium	V-VIII	80-120
Tymianek właściwy Thymus vulgaris	VI-VII	20-30	100-200 +
Sparceta siewna Onobrychis viciaefolia	VI-VII	40-60	100-200 +++
Hyzop lekarski Hyssopus offcinalis	VI-VII	30-50	200-400 +
Rezeda żółta Reseda lutea	V-VII	50-80	80-100 +++

                 5. Krzewy

                 6. Drzewa

  

Gatunek rośliny	Pora kwitnienia	Wydajność miodowa i pyłkowa w kg z 1 ha
		cukrowa	pyłkowa
Wierzby wcz. kwitnące (k)	15.03-20.04	20- 25(30)	30 - 35 (45)
Śliwa ałycza (k-d)	10.04-20.04	25- 30(35)	szac. dobra
Irga błyszcząca (k)	15.05-15.06	200 - 250 (300)	10- 12(15)
Irga czarna (k)	15.05-10.06	260 - 280 (300)	szac. jak poprzed.
Klon tatarski (k-d)	15.05- 5.06	30- 40(50)	6- 8(10)
Klon Ginnala (k)	15.05- 5.06	35- 45(60)	7- 10(12)
Czeremcha amerykańska (d)	20.05- 5.06	5- 15(25)	16- 20(30)
Suchodrzew Maacka (k)	25.05- 5.06	50- 60(80)	40- 50(60)
Kruszyna pospolita (k)	1.06-31.07	40- 60(80)	szac. średnia
Robinia akacjowa (d)	1.06-15.06	50- 70(100)	10- 15(20)
Oliwnik wąskolistny (k-d)	5.06 - 20.06	40- 60(80)	25- 35(45)
Amorfa krzewiasta (k)	5.06 - 25.06	40- 50(60)	20- 25(30)
Korkowiec amurski (d)	5.06 - 20.06	40- 80(130)	30- 40(80)
Śnieguliczka biała (k)	5.06-15.08	1 50 - 200 (250)	5- 10(15)
Moszeniec południowy (k)	10.06-25.07	50- 70(110)	15- 20(30)
Lipy (różne gat. i miesz.) (d)	15.06-31.07	100-200(400)	15- 45(80)
Ewodia aksamitna (d)	20.07 - 20.08	100-200(230)	40- 60(80)

                 7. Pnącza

Pnącza stanowią grupę krzewów ozdobnych wspinających się po podporach przy pomocy, pędów, wąsów czepnych lub liści. Niektóre mogą piąć się nawet po płaskich ścianach bez dodatkowych podpór, przytrzymując się ścian korzeniami przybyszowymi (bluszcz, milin) lub specjalnymi przylgami (winobluszcz).

Pnącza zajmują mało miejsca w ogrodzie a dają duży efekt dzięki:

 masie wytwarzanej zieleni (rdest auberta, winobluszcze. aktinidie, dławisz, milin),

 pięknych kwiatach (glicynie, powojniki, wiciokrzewy, milin),

 owocach:

                  o ozdobnych (dławisz, powojniki) czy
                 o jadalnych (aktinidie).


  Pnącza mogą pokrywać:

 ściany budynków, altany, pergole, ogrodzenia (np. siatki zastępujące żywopłoty),

 podstawy drzew i silnych krzewów,

 mogą również spełniać rolę roślin okrywowych płożąc, się po ziemi i tworząc zielony kobierzec zastępujący trawnik i hamujący rozwój chwastów.

Większość pnączy nie ma specjalnych wymagań glebowych, ale nie lubią gleb bardzo suchych i bardzo ubogich. Gatunki ciepłolubne (aktinidie, glicynie i miliny) preferują stanowiska ciepłe, osłonięte i słoneczne np.: przy południowych ścianach. Dla odmiany wiciokrzewy lepiej czują się na stanowiskach półcienistych a bluszcz, kokornak i hortensja pnąca na stanowiskach półcienistych lub cienistych.

  Pnącza sadzimy:

 co najmniej 50 cm od podstawy drzew czy murów, 5-10 cm głębiej niż rosły dotychczas

 do dołu o wymiarach 50x50 x50 cm wypełnionego żyzną glebą.

Akebia - Akebia. Ozdobna z egzotycznie wyglądających, półzimozielonych liści. Dorasta do 5-6m owijając się pędami dookoła podpór. Może rosnąć na każdej przeciętnej glebie. Świetnie nadaje się do obsadzania altan czy pergoli ale może wspinać się po niedużych drzewach lub obrastać podpory przy ścianach.

Aktinidia - Actinidia. Rośliny ozdobne z liści, o jadalnych owocach, dorastają do 4-8m (1 m rocznie). Najczęściej są roślinami dwupiennymi, choć zdarzają się rośliny obupłciowe. Najlepiej rosną na stanowiskach ciepłych, osłoniętych i słonecznych. Gleba średniowilgotna i umiarkowanie żyzna wystarczy aby zapewnić bujny wzrost.

• Aktinidia ostrolistna (Actinidia arguta). Dorasta do 8 m.

• A. pstra (A. kolomikta). Dorasta do 4m. Rośliny męskie i obojnacze mają liście pstre zielono-biało-różowe.

Bluszcz pospolity (Hedera helix). Dorasta do 5-10 m wysokości( 0,5-1 m rocznie). Główną ozdobę stanowią ciemnozielone, zimozielone liście. Czepia się podpór korzeniami przybyszowymi. Najlepiej rośnie w cieniu lub półcieniu. Nie lubi gleb suchych, kwaśnych. Może być zastosowany zarówno jako pnącze jak i roślina okrywowa.

Dławisz okrągłolistny (Celastrus orbiculatus). Silne pnącze, dorasta do 12m (1-2 m rocznie). Nie powinno być sadzone przy krzewach lub niedużych drzewach gdyż owijając się może je zadusić. Roślina dwupienna. Dużą ozdobę stanowią żółto-czerwone owoce (na roślinach żeńskich), dekoracyjne przez kilka miesięcy i świetnie nadające się do dekoracji pomieszczeń. Liście, jesienią intensywnie żółte. Dławisz nie ma specjalnych wymagań.

Glicynia (Wisteria). Silne pnącze dorastające do 10 m, (1-3m rocznie). Glicynie są przepięknie kwitnącymi pnączami o kwiatach: białych, różowych, niebieskich lub fioletowych (zależy od odmiany) zebranych w długie grona (do 60 cm). Kwitnie V-VI. Młode rośliny wymagają szczególnej troski, podlewania, nawożenia i osłaniania na zimę. W ostre zimy mogą przemarzać ale odbijają z części podziemnej. Glicynie najlepiej rosną i kwitną na stanowiskach osłoniętych ciepłych i słonecznych, glebie umiarkowanie żyznej i średnio wilgotnej.

Hortensja pnąca (Hydrangea petiolaris). Dorasta do 6-10m (O,5 m rocznie). Wspina się po porowatych podporach przy pomocy korzeni przybyszowych. Dużą ozdobę stanowią białe baldachowate kwiatostany oraz liście jesienią intensywnie żółte. Najlepiej rośnie w miejscach osłoniętych, w cieniu lub półcieniu. Nie lubi suchych gleb.

Kokornak (Aristolochia macrophylla). Dorasta do 8-15m (2m rocznie). Główną ozdobę stanowią bardzo duże, sercowate liście. Dobrze znosi cień. Nie lubi gleb suchych.

Milin amerykański (Campsis radicans). Dorasta do 6-10m (1-2 m rocznie). Wspina się przy pomocy korzeni czepnych i owija pędami. Pomarańczowe kwiaty rozwijają się VII-IX. Dla milinu najlepsze są stanowiska ciepłe, nasłonecznione i osłonięte. Najładniej kwitnie w lata ciepłe i słoneczne. Nie ma dużych wymagań glebowych ale lubi gleby stale lekko wilgotne. Nie jest całkowicie mrozodporny i w ostrzejsze zimy może przemarzać, ale odrasta z korzeni.

Powojnik (Clematis). W zależności od gatunku i odmiany dorasta do 2-8 m (1-3 m rocznie). Piękną ozdobę stanowią kwiaty o średnicy od 5 do 25 cm rozwijające się od V do X, a u niektórych gatunków i odmian również owocostany.

Powojniki można prowadzić przy różnego rodzaju podporach. Dużo uroku i naturalnego piękna uzyskuje się puszczając je po naturalnych podporach, którymi mogą być np.: rośliny cebulowe, byliny, krzewy i drzewa. Najlepiej rosną na glebie żyznej, umiarkowanie wilgotnej, obojętnej lub umiarkowanie zasadowej.

 Powojnik alpejski (Clematis alpina) - dorasta do 2 m, kwiaty niebieskie, białe, różowe lub czerwonobrązowe. Kwitnie V-VI. Ładne owocostany. Świetny do ogródków skalnych, obsadzania niedużych ogrodzeń, lubi półcień. Całkowicie mrozoodporny.

 Powojnik górski (Clematis montana) - dorasta do 8 m ( 2-4 m rocznie), kwiaty jasnoróżowe. Kwitnie V-VI. Może przemarzać.

 Powojnik tangucki (Clematis tangutica) - dorasta do 2-3 m wysokości, kwiaty żółte VII-IX a od połowy lata ozdobę stanowią również puszyste owocostany. Całkowicie mrozoodporny. Stosunkowo dobrze toleruje przesychanie gleby. Mieszańce wielkokwiatowe. W zależności od odmiany kwiaty o średnicy od 12 do 25 cm, różnej barwy (białe, różowe, czerwone, niebieskie, fioletowe i dwubarwne), pojedyncze lub pełne, kwitnące od potowy V do X.

Rdest Auberta (Fallopia aubertii) - Najsilniej rosnące pnącze w naszym klimacie. Dorasta do 12 m (6-8 m rocznie). Kwiaty białe, drobne ale bardzo liczne VIII-X. W ostrzejsze zimy pędy mogą przemarzać, ale odrastają z podstawy rośliny. Nie ma specjalnych wymagań co do gleby i stanowiska, jeśli cień nie jest zbyt silny, a gleba zbyt sucha.

Wiciokrzew (Lonicera). Dorasta do 3 - 6m (0,5 - 1 m rocznie). Kwiaty rozwijają się od V do VIII). Stanowisko od słonecznego do półcienistego. Nie mają specjalnych wymagań glebowych. Często w maju są atakowane przez mszyce, zwłaszcza gdy rosną na stanowiskach suchych lub słonecznych.

 Wiciokrzew Browna (Loniicera brownii) 'Dropmore Scarlet' kwiaty jaskrawoczerwone, kwitnie VI-IX.

 W. Heckrotta (L. heckrotti) - kwiaty dwubarwne, różowo kremowe (w pąkach karminowe), lekko pachnące, kwitnie VI-IX.

 W. ,japoński (L. japonica) 'Aureoreticulata' - interesujące liście, zielone z żółtym unerwieniem.

 W. pomorski (G. periclymenum) 'Serotina' - kwiaty kremowo czerwone, silnie pachnące, kwitnie V-Vlll.

 W. przewiercień (L. caprifolium) - kwiaty kremowe, pachnące, kwitnie V-VI.

 W. Tellmana (L. tellmaniana) - kwiaty intensywnie żółtopomarańczowe VI-VII.

Winobluszcz (Parthenocissus) - Silne pnącze dorastające do 10-20 m, (1-2 m rocznie). Wspina się owijając dookoła podpór lub przytrzymując ścian specjalnymi przylgami. Liście jesienią (IX-X) stają się szkarłatne. Najładniej przebarwiają się, gdy rosną na stanowiskach słonecznych. Nie ma specjalnych wymagań glebowych.

• Winobluszcz pięciolistkowy (Parthenocissus quinquefolia) - Liście złożone z pięciu listków. Szczególnie dobry do obsadzania siatek lub przykrywania altan, ale z powodzeniem może wspinać się po innych podporach, również po ścianach.

• W. trójklapowy (P. tricuspidata). Liście pojedyncze z 3 klapami, sztywne, ciemnozielone, błyszczące, pięknie dachówkowato ułożone, świetny do obsadzania ścian.

Winorośl pachnąca (Vitis riparia) - Silne pnącze, dorastające do 12 m (2 m rocznie), kwiaty niepozorne, pachnące, w VI. Liście duże, jesienią przebarwiają się żółto.

                 8. Artykuł

Obfitość nektarowania to ilość nektaru jaką kwiat wydziela w ciągu swego życia. Dokładnie jednak oznacza to ilość cukrów wydzielaną w tym czasie, ich zawartości w nektarze jest bowiem zmienna. Koncentracja cukrów w nektarze w znacznym stopniu zależy oczywiście od gatunku rośliny.

    Obfitość nektarowania zależy
       1. Od genetycznych założeń rośliny
       2. Od czynników zewnętrznych przede wszystkim meteorologicznych
                      Nasłonecznienie
                                     Światło słoneczne decyduje o syntezie węglowodanów
                                     Zachmurzenie ogranicza fotosyntezę więc mniej nektaruje
                                     Stanowisko ocienione lub północna strona korony drzewa

                      Wilgotność

                                     Susza powoduje więdniecie roślin uniemożliwia przez to
                                     normalne funkcjonowanie organizmów
                                     Największa koncentracja cukrów przy najniższej wilgotności                                      w południe i po południu zwiększa się nawet do 70%

                      Temperatura

                                     Temperatura najbardziej sprzyjająca rozwojowi i
                                     nektarowaniu to granica miedzy 16-28 ?C
                                     Chłodne noce wpływają korzystnie na obfitość nektarowania
                                     powodują mniejsze zużycie asymilatów na procesy
                                     oddychania

                      Opady deszczu
                                    Opady deszczu powodują u roślin z odkrytymi nektarnikami
                                     wypłukiwanie lub rozrzedzanie nektaru

                      Pory dnia
       3. Od czynników glebowych
                                    Żyzność podłoża jednak nadmierne nawożenie powoduje
                                    przyrost masy zielonej a nie kwiatów

Najobfitsze nektarowanie u większości roślin zachodzi w środkowej porze dnia. W nocy nektarowanie prawie całkowicie ustaje. Wiąże się to z rytmem dobowym decydującym o przebiegu fotosyntezy i rozkwitaniu kwiatów.

Wydajność nektarowania różnice w wydajności nektarowej występują nawet w poszczególnych odmian jednego gatunku. Niezależnie od tego na nektarowanie roślin wywierają wpływ czynniki klimatyczne, jak światło, temperatura oraz wilgotność powietrza, wiatr, a także wilgotność i rodzaj gleby oraz zawartość w niej składników pokarmowych.

Duże znaczenia dla praktyki pszczelarskiej ma ocena wydajności naktarowej ważniejszych roślin pozytkowych, umozliwiająca obliczenie zasobów bazy miodowej.
W celu uzyskania danych o wydajności nektarowej określonej rośliny z powierzchni 1 ha należy ustalić:

         1. przecietną ilość nektaru wydzielanego przez jeden kwiat w ciągu doby,
         2. liczbe dni kwitnienia jednego kwiatu oraz,
         3. przeciętna liczbę kwiatów na obszarze 1 ha

Wydajność miodowa oznacza ilość miodu, jaką można uzyskać z 1 ha uprawy względna jakiegoś innego zbiorowiska roślin w ciągu sezony wegetacyjnego. Znając:

         1. średnia wartość cukrową(ilość cukrów wydzieloną w ciągu
         doby przez kwiat)
         2. średnia długość kwitnienia danego gatunku rośliny
         3. liczbę kwiatów na obszarze 1 ha - oblicza się wydajność cukrową z 1 ha

Natomiast wydajność miodową uzyskuje się z wydajności cukrowej przymując, że w dojrzałym miodzie znajduje się 80% cukrów

Wyniki tych badań zestawiono w tabelach sporządzonych głównie w oparciu o wyniki badań Zofii Demianowicz, Jabłońskiego oraz Szklanowskiej.

---