Laboratorium z Odlewnictwa	Numer ćw 01	Data ćw: 20-03-98		Grupa: 21 M	Politechnika Świętokrzyska w Kielcach
Temat ćwiczenia: Narzędzia , Oprzyrządowanie I Modele Odlewnicze.
Wykonał: Kiniorski Rafał			Ocena:			Data:	Podpis:

1. Modele odlewnicze:

Modelem odlewniczym nazywamy przyrząd służący do wykonania formy, która po wypełnieniu tworzywem odlewniczym odtworzy kształt odlewu. Model może być wieloczęściowy, wtedy nazywamy go zespołem odlewniczym.

Modele , w zależności od konstrukcji i sposobu odtwarzania kształtu odlewu , dzieli się na :

• bezpośrednio odwzorowujące kształt odlewu zwane naturalnymi,

• pośrednio odwzorowujące kształt odlewu, zwane właściwymi lub modelami ze znakami rdzeniowymi,

• uproszczone, jak wzorniki, modele szkieletowe, itp.

Poza tym modele mogą być dzielone , bądź nie dzielone, z częściami odejmowanymi lub bez nich.

skomplikowane kształty wewnętrzne, a czasem zewnętrzne odlewu odtwarza się przy pomocy rdzeni, wykonanych najczęściej w rdzeniach, które również zaliczmy do zespołu modelowego.

Podstawowe nazwy i określenia poszczególnych części modeli, rdzeni, oraz formy oznaczają:

• znak rdzeniowy - dodatkowa część modelu , przeznaczona do zaformowania ( odwzorowania) w formie odlewniczej gniazda rdzennika,

• gniazdo rdzennika - odwzorowana przez znak rdzeniowy część formy , na której wspiera się część rdzenia zwana rdzennikiem,

• rdzennik - część rdzenia przeznaczona do ustawienia i utrzymania rdzenia w ściśle oznaczonym położeniu w formie,

• znak rdzennika - dodatkowa część rdzennicy przeznaczona do zaformowania rdzennika.

Modele i rdzennice wykonuje się z drewna , metali i mas plastycznych, a niekiedy również z innych materiałów. Wybór materiału zależy przede wszystkim od warunków produkcyjnych, wielkości produkcji i wymagań technologicznych, które dotyczą dokładności wymiarowej i gładkości powierzchni . Konstrukcja modeli i rdzennic powinna zapewnić równomierne zagęszczenie masy i łatwe wyjęcie modelu z formy , względnie rdzenia z rdzennicy, bez ich uszkodzenia. Powierzchnia modeli i rdzennic z reguły jest obrabiana mechanicznie, co zabezpiecza uzyskiwanie czystych i gładkich powierzchni roboczych rdzenia i formy.

Przy konstrukcji modeli i rdzennic uwzględnić należy skurcz odlewniczy i naddatki na obróbkę mechaniczną, stąd też wymiary modeli są większe od odlewu.

2. rysunek zespołu modelowego:

3. Skrzynki formierskie:

Skrzynki formierskie ograniczają przestrzeń, w której wykonuje się formę odlewniczą, przy po­mocy modeli z piaskowych mas formierskich. Określenia i nazwy poszczególnych elementów skrzynek są podane w normie PN-81/H-54100.

Skrzynki są odlewane ze staliwa, żeliwa lub stopów aluminium, w całości lub w postaci elemen­tów łączonych śrubami lub spawanych. Wykonuje się również skrzynki z profilów giętych walcowanych i łączonych przez spawanie.

4. Wymagania stawiane skrzynkom formierskim:

• powinny być sztywne, mocne i lekkie,

• dostosowane do wymiarów i kształtu odlewu,

• umożliwiać transport form i ich obracanie,

• zabezpieczać masę przed wypadnięciem,

• umożliwiać odpowietrzanie form,

• nie przeszkadzać skurczowi odlewów,

• umożliwiać zbrojenie formy,

• powinny być trwałe łatwe w konstrukcji i konserwowaniu

• powinny być trwałe.

5. Narzędzia formierskie:

Narzędzia formierskie umożliwiają przeprowadzenie prac związanych z wykonaniem i wykończe­niem form odlewniczych.

Do wykonywania form używa się łopaty, sita, ubijaki ręczne i pneumatyczne, pędzle, szczotki, młotki gumowe i zwykłe. Specjalne narzędzia formierskie to np. gładziki, jaszczurki, lancety, żmijki, nakłuwaki, stopki, paluszki, esy, łyżeczki do gładzenia, którymi wykańcza się formę po zagęszczeniu masy ubijakiem lub na maszynie formierskiej.

1

1

Rysunek odlewu

Model

Rdzennica

Rdzeń

Kołki ustalające

Linia podziału modelu

Znaki rdzennika

Użebrowanie

Kanał

odprowadzający

---