Fizjoterapia - Praca zaliczeniowa

Móżdżek i jego znaczenie w koordynacji ruchowej

Móżdżek - (łac. cerebellum) część mózgowia występująca u wszystkich kręgowców, odpowiadająca za koordynację ruchów i utrzymanie równowagi ciała.

Rys. Część jasnobrązowa to kresomózgowie, część fioletowa - móżdżek

Podział filogenetyczny i czynnościowy:

Ze względu na rozwój móżdżku pełnione oraz przez niego funkcje wyróżniony został dodatkowy podział na:

móżdżek przedsionkowy (móżdżek stary archicerebellum) - odpowiadający za zachowanie równowagi i ruchy gałek ocznych. Poprzez narząd przedsionkowy otrzymuje informacje o pozycji głowy w przestrzeni (w stosunku do otoczenia, jak również w stosunku do samego ciała);

- w jego skład wchodzą kłaczek i grudka nazywane wspólnie płatem kłaczkowo - grudkowym

- lobus flocconodularis - uszkodzenie tego płata skutkuje zaburzeniami równowagi z niepewnością stania (astasia) i chodu (abasia). Pacjent chodzi chwiejnie, na szeroko rozstawionych nogach, zataczając się (bezład tułowia). Niepewność ta nie zależy od obecności bodźców wzrokowych (zamknięcie oczu nie pogarsza niezborności)

móżdżek rdzeniowy (móżdżek dawny paleocerebellum) - odpowiadający za koordynację ruchową

móżdżek nowy (neocerebellum) - odpowiadający za planowanie ruchów i napięcie mięśniowe

Móżdżek dostaje informacje z wielu ośrodków mózgu, szybko je analizuje i odpowiednio moduluje, aby ruchy były płynne i dokładne. Decyduje, które mięśnie mają się kurczyć, a których odruch rozciągania ma być zahamowany, z jaką siłą itp. Móżdżek także stale kontroluje przebieg ruchu i wprowadza do niego automatyczne poprawki. Aby to obrazowo wyjaśnić możemy posłużyć się przykładem: widzimy walizkę, którą mamy podnieść. Nie wiemy jednak, że została ona wcześniej przez kogoś opróżniona i teraz jest bardzo lekka. Móżdżek podejmuje więc decyzję, że siła przyłożona ma być dość duża. Efekt jest taki, że walizka "wylatuje w powietrze", a my sami tracimy równowagę. W ułamku sekundy móżdżek redukuje przyłożoną siłę, a nawet każe przeciwstawnemu mięśniowi wyhamować walizkę, aby np. nie został on uszkodzony. Zmienia także napięcie innych mięśni szkieletowych, by przywrócić równowagę.

Zadania móżdżku:

koordynacja ruchowa

równowaga

tonus (napięcie) mięśni

uczenie się zachowań motorycznych (np. jazda na rowerze)

decyduje o płynności i precyzji ruchów dowolnych (współdziała z okolicą ruchową kory mózgowej)

Móżdżek otrzymuje informacje z:

narządów ruchu - mięśni, stawów i wiązadeł (z proprioreceptorów)

ze skóry, narządów wzroku, słuchu, równowagi, rąk, stóp

z okolicy ruchowej kory mózgu

z ośrodków ruchowych rdzenia kręgowego

Rodzaje informacji docierających do móżdżku:

o stanie narządów ruchu

o ruchu aktualnie wykonywanym

o stanie pobudzenia ośrodków ruchowych

o zakłóceniach równowagi ciała

---