Agatha Christie - życie i twórczość pisarki, FILMOZNAWSTWO, Kultura popularna


0x08 graphic
0x08 graphic
Agatha Christie (Agatha Mary Clarissa Miller Christie) - pisarka, autorka przeszło 60 powieści kryminalnych i szpiegowskich. Urodziła się 15 września 1891 roku w angielskim mieście Torquay, zmarła 12 stycznia 1976 roku w Londynie.

0x08 graphic
0x08 graphic
Agatha Christie część swojego wczesnego życia spędziła w Paryżu, gdzie odbywała studia muzyczne. Uczyła się również rysunku. Jednym z jej pierwszych utworów literackich był Snow upon the Desert z 1909 roku. W 1912 pisarka poznaje swojego przyszłego męża Archibalda Christie. Dwa lata później, w czasie I wojny światowej, gdy jej Archibald walczy na froncie Agatha Miller działa w Ochotniczym Komitecie Pomocy. Pobierają się 24 grudnia 1914 roku. Po zakończeniu wojny państwo Christie przeprowadzają się do Londynu, gdzie na męża Agathy czeka praca w Ministerstwie Lotnictwa. W 1919 roku na świat przychodzi córka państwa Christie - Rossalind.

Pierwsza powieść autorki - Tajemnicza historia w Styles ukazała się w 1920 roku. Pojawił się w niej po raz pierwszy detektyw Herkules Poirot.

W 1924 roku ukazał się Mężczyzna w brązowym garniturze - wynik podróży, którą autorka odbyła w raz z mężem przez Afrykę Południową, Australię, Hawaje i Kanadę w 1922. Również w roku 1924, pisarka opublikowała swój pierwszy tom wierszy: Road of Dreams.

Szczególną sławę Agacie Christie przyniosła powieść Zabójstwo Rogera Ackroyda opublikowana w 1926 roku. Niestety w tym samym czasie umiera matka Agaty, a małżeństwo wisi na włosku. Kobieta opuszcza dom na dziesięć dni i ukrywa się w hotelu pod fałszywym nazwiskiem, co wzbudza żywe zainteresowanie prasy.

W roku 1928 powstają pierwsze adaptacje filmowe powieści Christie.

W 1930 roku powstaje pierwsza powieść Agathy Christie, w której pojawia się postać panny Murple (Morderstwo na plebanii). Pisarka poznaje Maxa Mallowana - młodszym od niej o 14 lat archeologiem, którego poślubia jeszcze w tym samym roku. W czasie małżeństwa wyjeżdża w raz z nim na wykopaliska do Iraku, później do Syrii. Podróże te były inspiracją m. in. dla powieści: Morderstwo w Orient Expressie, Niedokończony portret (powieść autobiograficzna, napisana pod pseud. Mary Wastmacott), Morderstwo w Mezopotamii, Karty na stół i Śmierć na Nilu.

Podczas wybuchu II wojny światowej, po ukazaniu się słynnych Dziesięciu Murzynków, Agatha zgłosiła się do pracy w aptece, w rodzinnym mieście Torquay. Jej córka wychodzi za mąż w 1941 roku za majora Huberta Pricharda, w dwa lata później rodzi im się syn - Mathew. Rok później mąż Rossalind ginie na froncie.

Agatha Christie za swoją działalność twórczą otrzymała w USA nagrodę dla najlepszego pisarza literatury detektywistycznej. Została przewodniczącą Klubu Detektywów i otrzymała tytuł honoris causa na uniwersytecie w Exeter.

Po jej śmierci wydano Autobiografię oraz wspomnienia męża Maxa Mallowana.

NIEKTÓRE POWIEŚCI AGATHY CHRISTIE W RAZ Z OMÓWIENIEM

Tajemnicza historia w Styles (The Mysterious Affair at Styles, 1920) - powieść detektywistyczna, w której po raz pierwszy pojawia sie postać detektywa Herlulesa Poirot. Akcja dzieje się podczas I wojny światowej. Narrację prowadzi jeden z uczestników opowieści - Hastings. Tytułowa Styles Court to rezydencja, w której panuje dość nieprzyjemna atmosfera. Na domiar złego właścicielka posiadłości zostaje otruta. Przebywający wówczas w rezydencji Arthur Hastings proponuje usługi swojego przyjaciela detektywa Poirot. Podejrzanym zostaje dwadzieścia lat młodszy małżonek zmarłej i syna, który kłócił się z nią w dzień przed śmiercią. Mordercą okazuje się maż - Alfred Inglethorp, któremu pomaga służąca Ewelina Howard.

Tajemniczy przeciwnik (The Secret Adversary, 1922) - powieść kryminalna, rozgrywająca się w latach 1915-1920, gdzie po raz pierwszy pojawia się para detektywów - Tommy Beresford i Tuppence Cowley.

Morderstwo na polu golfowym (Murder on the Links,1923) - Ponownie pojawia się Herkules Poirot i Arthurem Hastingsem, który poznaje swoją przyszłą żonę Dulcie Duveen.

Mężczyzna w brązowym garniturze (The Man In The Brown Suit lub Mystery Of The Mill House) - powieść z 1924 roku, w której pojawia się postać pułkownika Race, inspirowana podróżami Christie.

Wielka czwórka (The Big Four, 1927) - powieść kryminalna, w której śledztwo prowadzi Herkules Poirot. Wielka Czwórka jest organizacją przestępczą, a na jej czele stoją bardzo wpływowe osoby.

Tajemnica Błękitnego Expressu (The Mystery of the Blue Train, 1928) - pierwotna wersja opowiadania Ekspres do Plymouth ze zbioru opowiadań Agathy Christie wydanego w 1974 roku: Wczesne sprawy Poirota.

Morderstwo na plebanii (The Murder at the vicarage, 1930) - powieść kryminalna wprowadzająca po raz pierwszy postać panny Murple. Sprawa którą zajmuje się detektywka toczy się wokół morderstwa pułkownika, którego ciało znalazł proboszcz w swoim gabinecie.

Tajemnica Sittaford (The Sittaford Mystery lub The Murder at Hazelmor, 1931)

Samotny Dom (Peril at End House, 1932) - ekranizacja w 1990 roku przez ITV. W roli detektywa Herkulesa Poirot obsadzony został David Suchet.

Morderstwo w Orient Expressie (Murder on the Orient Express/Murder on the Calais Coach, 1934) - powieść detektywistyczna, z początku publikowana w odcinkach. Znów pojawia się postać Herkulesa Poirot.

FABUŁA: Hercules Poirot planuje podróż powrotną z Azji do Europy pociągiem Orient Express. Okazuje się, że jest kłopot z miejscem. Pociąg jest zatłoczony, a wszystkie przedziały zarezerwowane. Poirot korzysta z uprzejmości przyjaciela - Bouca - dyrektora Compagnie Internationale des Wagons Lits i udaje mu się znaleźć wolny przedział.

W czasie jazdy, do detektywa zwraca się amerykański milioner, Samuel Ratchett, który twierdzi, że dostaje listy z pogróżkami i prosi go o odnalezienie autora anonimów. Hercules Poirot odmawia. Na drugi dzień Ratchetta znajdują zasztyletowanego w swoim przedziale. Podejrzanych jest ok. dwunastu osób. Są nimi pasażerów przedziału, bo drzwi do innych części pociągu pozostawały zamknięte, a sprawca nie mógł uciec na żadnej ze stacji (pociąg wpadł w nocy w śnieżne zaspy i utknął w okolicy Bałkanów).

Każdy z podejrzanych ma dobre wytłumaczenie. W czasie śledztwa Poirot dowiaduje się też nieciekawych rzeczy o zamordowanym (fałszywe nazwisko, kryminalna przeszłość). Całe podejrzane towarzystwo okazuje się winne zbrodni, ponieważ w jakimś stopniu byli związani z rodziną Armstrongów, których córka została zamordowana z winy Ratchetta (zabójstwo miało być zemstą).

A.B.C. (The ABC Murders, 1936) - powieść z Herkulesem Poirot, który zajmuje się serią morderstw dokonywanych alfabetycznie w Anglii. Morderca przy zwłokach zostawia rozkład jazdy pociągów, w którym stacje są ułożone w porządku alfabetycznym, stąd nazwa "ABC". Przed zbrodnią, morderca przysyła Poirot list ze wskazówkami, służącymi jego wytropieniu. Detektyw dochodzi kolejno do czterech alfabetycznych zbrodni. Z początku aresztowana zostaje niewłaściwa osoba, a Herkules dochodzi do wniosku, że wśród morderstw chodziło tylko o jedną osobę. Mordercą okazał się brat jednej z ofiar na literę C, który liczył na spadek po bracie.

Dziesięciu małych Murzynków (Ten Little Niggers, 1939) - powieść, której akcja toczy się na odludnej wyspie. Pan Owen zaprasza nią ośmiu gości. Pozornie nie są oni ze sobą powiązani. Gdy przyjeżdżają, okazuje się, ze nie ma gospodarza. Służący postępują jednak wg danych im instrukcji odtwarzają płytę, na której Owen oskarża wszystkich gości o zbrodnie; jednak żadnej z nich nie można udowodnić. Każda osóba znajduje w swoim pokoju wierszyk o znikających Murzynkach, a w nocy zaczyna się zabawa.

Goście zostają zamordowani w różny sposób (cyjanek potasu, uderzenie w głowę). Gospodarz musi być wśród nich.

OFIARA

WINA

ŚMIERĆ

Anthony Marston

przejechał motorem dwoje dzieci

cyjanek w szklance whisky

Eithel Rogers

nie pomogła ciężko chorej pracodawczyni, chcąc uzyskać zysk z testamentu pracodawczyni

otrucie

Generał John Macarthur

odpowiedzialny za śmierć kochanka żony (jako przełożony, wysłał go na front)

uderzenie w tył głowy ciężkim przedmiotem

Thomas Rogers

wspólnik służącej

uderzenie siekierą

Emily Brent

zwolnienie z pracy służącej w ciąży - przyczyna samobójstwa dziewczyny

wstrzyknięcie cyjanku w kark

Sędzia Lawrence Wargrave

nieuczciwy nakaz śmierci dla niewinnego człowieka

strzał w głowę

Doktor Edward Armstrong

zoperowanie w stanie nietrzeźwym kobiety w wyniku czego zmarła.

zostaje znaleziony nad morzem, wyrzucony na brzeg

William Blore

krzywoprzysięstwo w sądzie na niekorzyść niewinnego

uderzenie figurką w głowę

Philip Lombard

Spowodowanie śmierci 21 meżczyzn w Afryce

strzał w serce ze strony Very

Vera Claythorne

zła opieka nad chłopcem pływającym w morzu

samobójstwo

Owen zaplanował zabójstwa w takt dziecięcej piosenki:

Raz dziesięciu żołnierzyków

Pyszny obiad zajadało,

Nagle jeden się zakrztusił -

I dziewięciu pozostało.

Tych dziewięciu żołnierzyków

Tak wieczorem balowało,

Że aż rano jeden zaspał -

Ośmiu tylko pozostało.

Ośmiu dziarskich żołnierzyków

Po Devonie wędrowało,

Jeden chciał zostać na zawsze...

No i właśnie tak też się stało.

Siedmiu żołnierzyków zimą

Drwa do kominka rąbało,

Jeden zaciął się siekierą -

Sześciu tylko pozostało.

Sześciu wkrótce znęcił miodek;

Gdy go z ula podbierali,

Pszczoła ukłuła jednego

I tylko w piątkę zostali.

Pięciu sprytnych żołnierzyków

W prawie robić chce karierę,

Jeden już przymierzał togę...

I zostało tylko czterech.

Czterech dzielnych żołnierzyków

Raz po morzu żeglowało;

Wtem wypłynął śledź czerwony,

Zjadł jednego, trzech zostało.

Trójka miłych żołnierzyków

Zoo sobie raz zwiedzała;

Gdy jednego ścisnął niedźwiedź -

Dwójka tylko pozostała.

Dwóch się w słonku wygrzewało

Pod błękitnym czystym niebem,

Ale słońce tak przypiekło,

Że pozostał tylko jeden.

A ten jeden, ten ostatni

Tak się przejął dolą srogą,

Że aż z żalu się powiesił,

I nie było już nikogo.

Na wyspę przybywa policja. Znajdują dziesięć ciał. Z obserwacji i zapisków ofiar wynika sprzeczność: Na wyspie nikogo nie ma, choć nikt nie mógł jej opuścić. Wyjaśnieniem jest butelka pływająca w morzu, zawierająca list mordercy. W którym opisuje, swoją grę. Sprawcą jest sędzia Wargrave. Dowiedziawszy się od lekarza o śmiertelnej chorobie postanowił spełnić swoje marzenie doskonałym morderstwie.

Zło czai się wszędzie (Evil under the Sun, 1941) - powieść kryminalna, w której zamordowana zostaje piękna, była aktorka Arlena Marshall. Okazuje się, że wiele osób przebywających w tym samym czasie w hotelu miało powód do zabójstwa kobiety. Sprawy podejmuje się Herkules Poirot.

Pięć małych świnek (Five Little Pigs lub Murder in Retrospect, 1942) - powieść kryminalna, w której zadaniem Poirota jest oczyszczenie z zarzutów zmarłej kobiety, która została skazana za otrucie męża. Sprawczynią okazuje się jego kochanka.

NAJBARDZIEJ ZNANI BOHATEROWIE POWIEŚCI AGATHY CHRISTIE

0x08 graphic
Herkules Poirot - detektyw o niedużym wzroście, jajowatej głowie i bujnych wąsach, Belg, megaloman rozwiązujący zagadki kryminalne metoda dedukcji. Zauważyć można u niego szczególną dbałość o nienaganność ubioru i zachowania. Jest bohaterem literackim, o którego życiu została napisana osobna książka, przez Anne Hart. Sama autorka mówiła o nim: Są chwile, kiedy zadaję sobie pytanie: 'Po cóż, ach po cóż wymyśliłam tę paskudną, napuszoną i nieznośną kreaturę?' Wiecznie wszystko porządkuje, wiecznie się chwali, wiecznie podkręca wąsy i przekrzywia tę swoją jajowatą głowę. (...) A kiedy udowadniam, że kilkoma pociągnięciami pióra mogłabym go unicestwić, replikuje pompatycznie: 'To niemożliwe. Poirot jest za sprytny, by się go pozbyć w taki sposób'.

UTWORY Z HERKULESEM POIROT:

POWIEŚCI:

OPOWIADANIA:

0x08 graphic
Artur Hastings - były oficer Brytyjskiej armii, brał udział w I wojnie światowej. Jest przyjacielem Herkulesa i opowiada historie, których głównym bohaterem jest Poirot w sposób, podnoszący rangę i nieomylność detektywa. Porot wykorzystuje go niekiedy do działań fizycznych. Hastings jest typem angielskiego gentlemana mającego słabość do kobiet. W jednej z powieści poślubia Dulcie Duveen i przeprowadza się na ranczo w Argentynie.

0x08 graphic
Jeane Marple - stara panna z małego miasteczka uwielbiająca róże i robótki ręczne. Jej działania opierają się głównie na odnajdywaniu analogii między zbrodnią, a sprawcą. O detektywce, autorka postaci wypowiadała się następująco: Panna Marple tak zwinnie wkradała się w moje życie, że nawet nie zauważyłam jej przybycia. (...) nie miała nic wspólnego z moją babką. Była stokroć bardziej drobiazgowa i pełna staropanieńskich nawyków. Jeżeli coś je łączyło, to tylko jedno: mimo pogodnego usposobienia obie spodziewały się najgorszego po wszystkim i wszystkich, a co więcej, ich przewidywania zazwyczaj się sprawdzały z niemal przerażającą dokładnością. Może babka istotnie miała dar jasnowidzenia. Tak czy owak nadałam tę cechę pannie Marple. Jane Marple nie jest nieżyczliwa, ludziom po prostu im nie ufa. Chociaż się spodziewa najgorszego, potrafi się zdobyć na wyrozumiałość wobec bliźnich pomimo ich przywar.

UTWORY Z PANNĄ MARPLE:

POWIEŚCI:

OPOWIADANIA:

CECHY CHARAKTERYSTYCZNE POWIEŚĆI CHRISTIE

Bibliografia:

http://www.agathachristie.pl/detektywi.html

http://pl.wikipedia.org/wiki/Herkules_Poirot

http://www.agathachristie.pl/detektywi.html

http://pl.wikipedia.org/wiki/Panna_Marple

1


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
formy literatury popularnej, FILMOZNAWSTWO, Kultura popularna
Romans, FILMOZNAWSTWO, Kultura popularna
Thriller, FILMOZNAWSTWO, Kultura popularna
Horror, FILMOZNAWSTWO, Kultura popularna
formy literatury popularnej, FILMOZNAWSTWO, Kultura popularna
Tim Edenson tożsamość narodowa, kultura popularna i zycie cidzienne str 181 214
Agatha Christie Zerwane Zaręczyny
Wroczyński Życie i twórczość referat
Kartezjusz życie i twórczość
Agatha Christie Tajemnica bladego konia
»YCIE SPOúECZNE PRZEDMIOTËW W KULTURZE POPULARNEJ, Kulturoznawstwo, komunikacja multimedialna
Życie i twórczość Janusza Korczaka, pedagogika opiekuńczo-wychowawcza
Agatha Christie Tajemnica rezydencji Chimneys
Życie i twórczość Juliusza Słowackiego
Agatha Christie Dom zbrodni
!Agatha Christie Tajemnica Siedmiu Zegar%c3%b3w
Kultura popularna a internet
s. żeromski, Stefan Żeromski - życie i twórczoć

więcej podobnych podstron