prawo wspólnotowe UE, Zachomikowane, Nauka, Studia i szkoła, Prawo


Prawo Wspólnotowe

  1. Wspólne wartości Unii Europejskiej

ZASADY (wspólne dla państw członkowskich):

Zasada wolności ma szczególne znaczenie w sferze rynku wew. leżąc u podstaw wszystkich jego wolności:

*swobody przepływu towarów i osób

*swobody prowadzenia działalności gospodarczej i świadczenia usług

Z zasadą tą związane są również prawa wolnościowe jednostki zdefiniowane w Europejskiej Konwencji Praw Człowieka oraz w Karcie Praw Podstawowych UE (2000r). Wolność w Unii nie ma wartości absolutnej, podlega pewnym ograniczeniom ze strony państw członkowskich. Mogą one ją ograniczać ze względu na ochronę pewnych dóbr publicznych, takich jak:

Zasada demokracji odnosi się przede wszystkim do systemów państwowych i wyraża się w:

W UE zasada ta jest wyraźnie kojarzona z jej systemem instytucjonalnym. W organach UE reprezentowane są państwa członkowskie (Rada Europejska i Rada) oraz ich narody (Parlament Europejski). Początkowo przedstawicielstwo to polegało wyłącznie na udziale państw w procesach integracyjnych. Rozwój integracji europejskiej doprowadził jednak to pojawienia się przedstawicielstwa samych narodów. Od 1979 P.E. pochodzi z wyborów powszechnych i bezpośrednich. Udział narodów europejskich w wykonywaniu władzy jest jednak ograniczony.

Prawa podstawowe stanowią integralną część konstytucji państw członkowskich. Traktaty nie zawierają jednak katalogu praw podstawowych. Ochronę praw podstawowych stopniowo rozwijał Trybunał Sprawiedliwości, który odwołując się do niektórych postanowień traktatów, a także do tradycji konstytucyjnych państw członkowskich oraz międzynarodowych konwencji, a zwłaszcza Konwencji Praw Człowieka, niektóre wolności podniósł do rangi praw podstawowych, np. prawo własności, wolności myśli, wyznania.

Zasada państwa prawa zobowiązuje państwa do sprawowania władzy za pomocą prawa i do przestrzegania jego norm. Jej odbiciem we wspólnotowym porządku prawnym jest

Każdy akt instytucji wspólnoty musi mieć podstawę prawną, którą jest traktat.

W dziedzinach objętych prawem wspólnotowym przepisy krajowe powinny być jednoznacznie skonstruowane, by jednostki dokładnie zrozumiały swoje prawa i obowiązki, a sądy miały możliwość zapewnienia ich przestrzegania

Środek wspólnoty powinien być w stanie zrealizować cel i nie przekraczać tego, co niezbędne do jego osiągnięcia.

Traktat powołuje się też na poszanowanie różności kultur i tradycji narodów Europy oraz na tożsamości państw członkowskich UE.

2. Charakterystyka filarów UE

Unia europejska składa się z trzech filarów

Struktura Unii stanowi odzwierciedlenie dwóch odmiennych wizji europejskiej integracji: koncepcji federalistycznych i koncepcji Europy Państw.

Idee i założenia federalistyczne są widoczne w funkcjonowaniu Wspólnot Europejskich. Opierają się one na ponadnarodowych instytucjach, które nadają im quazi-federalną strukturę. Federalny charakter Unii wzmocniła wprowadzona Traktatem z Maastricht zasada subsydiarności (pomocniczości), która ma znacznie jedynie w kontekście struktury federalnej, w ramach której występuje równowaga pomiędzy instytucjami Unii. Jej struktura instytucjonalna poddana została dalszej federalizacji przez umocnienie organów Unii, zwłaszcza Parlamentu Europejskiego.

Drugi i trzeci filar Unii odzwierciedlają natomiast jej międzyrządowy charakter. Podstawową rolę odgrywa w nich współpraca suwerennych państw członkowskich, przy ograniczonej roli instytucji ponadnarodowych, przede wszystkim Komisji, Parlamentu Europejskiego i Trybunału Sprawiedliwości. Współpraca ta nie podlega kontroli Parlamentu Europejskiego, Trybunał Sprawiedliwości nie ma prerogatyw arbitrażowych, a Komisja dzieli prawo inicjatywy ustawodawczej z państwami członkowskimi. Z powodu przekazania Wspólnocie wielu obszarów polityki spraw wewnętrznych i wymiaru sprawiedliwości osłabieniu uległ międzyrządowy charakter trzeciego filara Unii. Ponadnarodowy Traktat o WE stanowi więc centralną budowę Unii, podczas gdy filary drugi i trzeci uzupełniają tylko tę strukturę.

3. Ogólne zasady integracji gospodarczej

Zasadami tymi są:

a) zasada zrównoważonego rozwoju - znajduje swoje odbicie w różnych postanowieniach traktatów europejskich, traktaty te definiują cele Unii i Wspólnoty (m.in. zrównoważony rozwój); ponadto zasada ta znajduje odbicie w polityce gospodarczej;

b) zasada solidarności - wywodzi się z prawa zwyczajowego i nakłada na państwa obowiązek wykonania zobowiązań międzynarodowych (zasadę tę definiuje art. 10 TWE)

c) zasada subsydiarności - wywodzi się z Katolickiej Doktryny Społecznej; zasada ta zobowiązuje do podejmowania decyzji w Unii na szczeblu jak najbliższym obywatelowi (art. 1 TUE); znajduje ona zastosowanie przy podziale kompetencji pomiędzy Wspólnotę a państwa członkowskie;

d) zasada wolności gospodarczej (swobodnego przepływu towarów, usług i czynników produkcji) - stanowi podstawę funkcjonowania wspólnego rynku jako obszaru bez granic wewnętrznych, na którym zostaje zapewniony swobodny przepływ towarów, osób, usług i kapitału.

Etapy integracji gospodarczej:

  1. strefa wolnego handlu: wyeliminowanie ceł i ograniczeń ilościowych w obrotach handlowych

  2. Unia celna: wspólna taryfa celna i wspólna polityka handlowa

  3. Wspólny rynek: swobodny przepływ usług i czynników produkcji

  4. Unia gospodarcza i monetarna: harmonizacja polityki ekonomicznej oraz wprowadzenie nieodwołalnie stałych kursów walut lub jednej waluty

  5. Unia polityczna:

Istota Unii gospodarczej i monetarnej

EMU stanowi połączenie dwóch unii - ekonomicznej oraz walutowej. Unia ekonomiczna może być rozumiana jako:

Unia monetarna polega na:

Państwa członkowskie w obu przypadkach tracą autonomię monetarną.

4. Charakter prawny Wspólnoty i UE.

Charakter prawny Wspólnoty i UE został określony w dwóch fundamentalnych orzeczeniach Trybunału Sprawiedliwości:

W świetle tych dwóch orzeczeń charakter prawny Wspólnoty przedstawia się następująco:

W odróżnieniu od Wspólnoty Unia Europejska nie ma osobowości prawnej. Stanowi ona swojego rodzaju organizację międzynarodową, której specyfika polega na tym, że dysponuje ona ramami instytucjonalnymi wspólnot europejskich uzupełnionych politykami i formami współpracy pomiędzy państwami członkowskimi. Łączy więc w sobie elementy ponadnarodowe i międzynarodowe.

Unia Europejska nie została formalnie wyposażona we własne kompetencje. W I filarze działają dwie wspólnoty w ramach własnych kompetencji. Działania podejmowane w dwóch pozostałych filarach mają charakter międzyrządowy, ich podmiotem są państwa, a nie UE.

UE ma także odmienny od Wspólnoty porządek prawny. Zasady autonomii bezpośredniego stosowania i pierwszeństwa prawa Wspólnoty nie znajdują zastosowania w filarach II i III Unii.

Porządek prawny UE - prawo europejskie

*prawo wspólnotowe *prawo międzynarodowe

I filar UE II i III filar UE

5. Kompetencje wyłączne i konkurencyjne WE.

Istotą kompetencji wyłącznych jest wyłączenie działań jednostronnych państw członkowskich przy jednoczesnym obowiązku działania instytucji wspólnotowych. Kompetencje te dotyczą:

Większość kompetencji WE dzieli z państwami członkowskimi.

Kompetencje konkurencyjne- polegają na uzupełnianiu działań państw członkowskich lub na zachęcaniu do współpracy między nimi np. polityka społ., oświata i kształcenie zawodowe, ochrona zdrowia, konsumenta, środowiska, konkurencyjność w zakresie przemysłu, polityka w zakresie badań i rozwoju technicznego, spójność działań ekonom. i społ.. Kompetencje te nie stanowią istotnego ograniczenia suwerenności państw człon. W niektórych obszarach kompetencje są zastrzeżone wyłącznie dal państw człon. np.: utrzymanie porządku i bezpieczeństwa wew., treści programów nauczania i kształtowania systemów edukacyjnych

6. Istota zasady subsydiarności i zasady proporcjonalności

Zasada subsydiarności -zobowiązuje do podejmowania decyzji w Unii na szczeblu jak najbliższym obywatelowi(art. 1 TUE). Warunki tej zasady są spełnione, gdy:

Zasada proporcjonalności- żadne działanie Wspólnoty nie wykroczy poza to, co jest konieczne do osiągnięcia celów określonych w traktacie. Jeśli konieczne jest działanie na szczeblu wspólnotowym to trzeba się upewnić, że użyte środki są proporcjonalne do przyjętego celu. Środki te muszą spełniać 3 warunki żeby być zgodne z ta zasadą:

7. Funkcje i skład instytucji UE.

Instytucje dzielimy na:

Rada Europejska-organ polityczny unii, składa się z szefów państw członków. I przewodniczącego Komisji Europ., każdemu z szefów towarzyszy Minister Spraw Zagranicznych, a przewodniczącemu inny członek Komisji. Organ ten daje impulsy polityczne do rozwoju UE i określa ogólne kierunki jej polityki, odgrywa ważną rolę w stanowieniu prawa wspólnotowego, nie ma praw legislacyjnych.

Parlament Europejski- organ przedstawicielski narodów europy od'79, członkowie są wybierani w wyborach bezpośrednich i powszechnych, liczba przedstawicieli jest zróżnicowana, zależy przede wszystkim od ludności danego państwa(obowiązuje zasada asymetrii). Parlament ma uprawnienia prawodawcze, budżetowe i kontrolne, uczestniczy w procesie stanowienia prawa wspólnot. w ramach 4 procedur:

Uprawnienia budżetowe Parlament dzieli z RUE.-P. decyduje o wydatkach nieobligatoryjnych.

Uprawnienia kontrolne-ma głównie wobec Komisji Europ., zatwierdź przewodniczącego i członków Komisji, może kierować zapytania do członków; upraw. Kontrolne wobec Rady są ograniczone polegają na kierowaniu zapytań do członków Rady.

Rada UE- główny organ decyzyjny UE, składa się z jednego przedstawiciela z każdego państwa członk., jest nim Minister, jeśli stworzą ją

Ministrowie Spraw Zagranicznych-Rada Ogólna

Ministrowie Finansów I Gosp.-Rada Ecofin

Ministrowie Spraw Wew.-Rada Spraw Wew.

Koordynuje politykę gosp., posiada uprawnienia legislacyjne, uchwala budżet, posiada kompetencje wykonawcze(szczególne sytuacje) kompetencje w dziedzinie polityki zagr. Wspólnoty, ma kompetencje nominacyjne związane z powoływaniem niektórych członków.

Komisja Europejska- składa się z 20 członków reprezentujących wyłącznie interes Wspólnoty, każde z państw człon. ma co najmniej jednego przedstawiciela i nie więcej niż 2. Uprawnienia polegają na przestrzeganiu traktatów, ma uprawnienia kontrolne, inicjatywne(proponowanie aktów prawnych), wykonawcze(zarządza budżetem)

Trybunał Obrachunkowy-składa się z 15 członków wybieranych na 6 lat przez Radę, po zasięgnięciu opinii Parlamentu. Zadaniem jest kontrola rachunków wszystkich wydatków i dochodów Wspólnoty(bada wiarygodność rachunków, sprawdza czy finansami zarządzano właściwie). T ma także ograniczone uprawnienia konsultacyjne, opinia jego jest obligatoryjna, gdy Rada wydaje przepisy finansowe.

Komitet Ekonom. I Społ.-ma 222 członków mianuje ich Rada, przedstawicieli różnych działalności gosp. i społ.; obowiązki wykonuje w interesie Wspólnoty,; jest instyt. doradczą, Rada musi zaciągać w pewnych problemach jego opinii

Komitet Regionalny-ma 222 członków, reprezentantów lokalnych i regionalnych, mianuje ich Rada na wniosek odpowiednich Państw; charakter doradczy, przygotowuje opinie dla Rady i Komisji w dziedzinach dotyczących interesów regionalnych.

EBI- ma przyczyniać się do zrównoważonego i stabilnego rozwoju Unii, udziel pożyczek umożliwiających realizację projektów we wszystkich sektorach gosp.

EBC- główna instyt. Unii Gosp. i Monetarnej, ma określać i prowadzić w ramach ESBC wspólną politykę pieniężną, prowadzić politykę kursową, zarządzać rezerwami walutowymi państw człon. i kontrolować emisję euro.

8. Źródła prawa wspólnotowego.

Prawo wspólnotowe ma własne źródła, którymi są:

  1. Prawo pierwotne- rodzaj Konstytucji Unii i Wspólnoty

  1. Prawo niepisane-

-zasada pierwszeństwa prawa wspólnotowego

- zasada bezpośredniego stosowania prawa wspólnotowego

  1. Prawo wtórne-akty wydawane przez organy Wspólnoty na podst. konkretnych postanowień traktatów.

- Rezolucje- Mogą uchwalić RE, Rada i Parlament Europ., wyrażają wspólne zamiary i opinie odnoszące się do ogólnych kierunków procesów integracyjnych oraz specyficznych zadań Wspólnoty.

-Deklaracje- mogą być dwojakiego rodzaju:

*przedmiotem jest rozwój UE, są adresowane do szerokiej opinii publicznej lub wąskiej grupy specjalistów

*uchwalane w ramach procesu decyzyjnego Rady, wyrażają stanowisko wspólne lub indywidualne członków Rady w sprawie interpretacji decyzji przez nią podejmowanych

  1. Umowy międzynarodowe

  1. Konwencje Wspólnotowe

9. Podstawa prawna do wydania obowiązujących norm przez Wspólnotę

Zasady prawa UE nie stanowią jednolitej kategorii. Można je podzielić na dwie grupy.

Pierwszą grupę stanowią zasady, które są współcześnie zaliczane do kanonów praworządnych i demokratycznych państw. Treść i znaczenie omawianych zasad ogólnych wynikają z roli,. jaką pełnią organy WE wobec państw członkowskich, jak i wobec obywateli UE. W tej grupie zasad ogólnych najczęściej wyróżnia się zasady: pewności prawa i ochrony zaufania, w czym mieści się m.in. zakaz działania prawa wstecz i poszanowanie praw nabytych, zasadę proporcjonalności oraz ogólną zasadę równości, następnie zasady: zgodności działania organów WE z traktatami, demokratyzmu oraz jawności (przejrzystości). Ponadto wymienia się zasady o charakterze proceduralnym, np. zawierające prawa do czynnego udziału w postępowaniu.

Drugą grupą ogólnych zasad prawa proklamowanych w orzecznictwie ETS są prawa podstawowe jednostek. ETS stwierdzał, że prawa podst. są zawarte w ogólnych zasadach prawa wspólnotowego, które Trybunał zobowiązany jest chronić. Za źródła inspiracji dla proklamowania praw podstawowych, jako składników prawa wspólnotowego, ETS uznał tradycje konstytucyjne wspólne dla państw członkowskich oraz umowy międzynarodowe służące ochronie praw człowieka; wśród nich najczęściej wymieniana była Europejska Konwencja Praw Człowieka z 1950.

10. Akty prawne organów Wspólnoty: adresaci, moc wiążąca i znaczenie dla wspólnotowego porządku prawnego.

  1. Rozporządzenie - ma zasięg ogólny; jest wiążące w całości i bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich oraz co do osób fizycznych i prawnych; jego celem jest ujednolicenie krajowych norm prawnych.

  2. Dyrektywa- usiłuje pogodzić ze sobą dążenie do zapewnienia niezbędnej jedności prawa wspólnotowego z zachowaniem różnorodności systemów prawnych państwa członkowskich; jej głównym celem jest zbliżenie krajowych norm prawnych; umożliwia ono wyeliminowanie sprzeczności i różnic w ustawodawstwie państw członkowskich, aby najważniejsze dla procesów integracyjnych normy prawne były w takim stopniu zbieżne, w jakim jest to możliwe; dyrektywa wiąże państwa, do których jest skierowana tylko w zakresie celów, które mają być osiągnięte; pozostawia ona władzom krajowym wybór środków i form ich realizacji w ramach ich wewnętrznego porządku prawnego; państwa członkowskie dysponują więc pewną swobodą działania, które umożliwia branie pod uwagę specyfiki narodowej; transponowanie prawa czyli przeniesienie postanowień dyrektywy do prawa krajowego musi dokonać się w ściśle określonym terminie.

  3. Decyzja- obowiązuje w całości tych, do których jest skierowana; adresatem decyzji mogą być państwa członkowskie, osoby fizyczne lub prawne; reguluje ona konkretną sytuację, właściwą dla jej adresata; można je porównać do aktów administracyjnych państw.

  4. Zalecenie- nie ma charakteru wiążącego; proponuje ono określone działanie, ale nie narzuca obowiązku jego wykonywania; skierowane jest do Organów Wspólnoty lub państw członkowskich, osób fizycznych lub prawnych

  5. Opinia- nie ma charakteru wiążącego, skierowana jest do Organów Wspólnoty lub państw członkowskich; wyraża stanowisko instytucji Wspólnoty na temat sytuacji w Unii lub Państwach członkowskich

  6. Akt nietypowy- są to uchwały, rezolucje; mogą je uchwalać Rada Europejska, Parlament Europejski; przedstawiają wspólne zmiany w sprawie ogólnych kierunków integracyjnych i specyficznych zadań wspólnoty; rezolucje te ułatwiają osiągnięcie porozumienia w radzie.

11. Skutek bezpośredni a bezpośrednie stosowanie prawa wspólnotowego

Z pierwszeństwa prawa wspólnotowego wynikają dwie konsekwencje, a zwłaszcza zasada skutku bezpośredniego prawa wspólnotowego. O bezpośredniej skuteczności prawa mówi się wtedy, gdy jedna z norm tego prawa może stworzyć prawa i obowiązki dla osób prawnych lub fizycznych w państwach członkowskich. Zasadzie tej podlegają te normy, które spełniają następujące warunki:

12. Wertykalna i horyzontalna skuteczność prawa wspólnotowego

Normy prawa wspólnotowego są skuteczne przede wszystkim w stosunkach prawnych pomiędzy państwem a jednostkami (wertykalna skuteczność). Natomiast w stosunkach między jednostkami niektóre przepisy prawa pierwotnego i wtórnego wywołują skutek bezpośredni(skuteczność horyzontalna).

13. Zasada pierwszeństwa prawa wspólnotowego

Wynika ona z porządku prawnego Wspólnoty. Została rozwinięta przez Trybunał Sprawiedliwości, który orzekając w sprawie kolizji pomiędzy prawem poszczególnych państw członkowskich, a prawem wspólnot opowiedział się za jej stosowaniem. Za pierwszeństwem prawa wspólnotowego przemawiają następujące argumenty:

1) art. 249 TWE przewiduje bezpośrednie stosowanie w państwach członkowskich niektórych aktów wspólnoty (rozporządzeń);

2) gdyby normy prawa krajowego były nadrzędne wobec prawa wspólnotowego, to jednolitość stosowania prawa wspólnotowego w państwach członkowskich nie mogłaby być zapewniona, zobowiązania państw członkowskich byłyby warunkowe, a prawo krajowe byłoby źródłem dyskryminacji we Wspólnocie;

3) prawo krajowe nie może zmieniać prawa wspólnotowego, które ma odrębne, własne źródła.

Zasada pierwszeństwa prawa wspólnotowego ma wobec norm prawa krajowego nieograniczony zasięg. Z pierwszeństwa tego korzystają normy prawa wspólnotowego zawarte zarówno w prawie pierwotnym (traktaty), jak i w wiążących aktach prawa wtórnego (rozporządzenia, dyrektywy i decyzje). Pierwszeństwo prawa wspólnotowego rozciąga się na wszystkie normy prawa krajowego, w tym normy konstytucyjne państw członkowskich. Była ona stopniowo akceptowana przez państwa członkowskie, a najwięcej kontrowersji budziła zasada bezwzględnego pierwszeństwa prawa wspólnotowego i roli Trybunału Sprawiedliwości, jako organu orzekającego w sprawie relacji między prawem wspólnotowym, a prawem krajowym, np. w wydanym w roku 1974 orzeczeniu Solange 1 niemieckiego Federalnego Trybunału Konstytucyjnego

uznanie pierwszeństwa prawa wspólnotowego zostało uzależnione od wypracowania przez Wspólnotę własnych gwarancji ochrony praw podstawowych. W orzeczeniu Solange 2 z roku 1986 uznał on już wspólnotowy system ochrony praw wspólnotowych za wystarczający.

14. Procedury legislacyjne: ogólna charakterystyka i dziedziny ich zastosowania.

Tworzenie prawa we Wspólnocie dokonuje się w 3 etapach obejmujących inicjatywę legislacyjną, opinię i wydanie aktu prawnego. Głównymi organami procesu legislacyjnego są:

W procesie tworzenia prawa uczestniczą:

W odróżnieniu od systemów władzy państw członkowskich struktura instytucjonalna Wspólnoty nie opiera się na zasadzie trójpodziału władzy.

Kompetencje do wydawania aktów prawnych mają:

Główną rolę w stanowieniu prawa wtórnego odgrywa Rada ale zmiany w prawie pierwotnym doprowadziły do istotnego zwiększenia roli Parlamentu Europejskiego w procesie stanowienia prawa. Inicjatywa prawodawca należy tylko do Komisji. Parlament Europejski i Rada mogą jednak wezwać Komisję do przedłożenia propozycji aktu prawnego w niektórych dziedzinach Unii Monetarnej. Uprawnienia takie maja również państwa członkowskie (115 TWE) W wyniku ewolucji ukształtowały się we Wspólnocie procedury legislacyjne:

  1. Tworzenie prawa wspólnotowego

Tworzenie prawa wspólnotowego (Bez udziału Parlamentu Europejskiego) przez Radę. W pewnych wypadkach przepisy traktatu powierzają Radzie kompetencje do wydawania aktów prawnych bez udziału Parlamentu Europejskiego. Dotyczy to np. ustalania stawek wspólnej taryfy celnej, swobody przepływu kapitału i jej ograniczeń, niektórych kwestii Unii Gospodarczej i Monetarnej i zasad wspólnej polityki handlowej. W takich sytuacjach konsultacja z Parlamentem Europejskim jest możliwa ale nie ma charakteru obowiązku.

  1. Procedura Konsultacji

Została ustanowiona Traktatem Rzymskim i przez długi okres (do 1987r.) była jedyną procedurą udziału Parlamentu Europejskiego w stanowieniu prawa. Z wprowadzeniem procedury współpracy i procedury współdecydowania jej rola się zmniejszyła. Nadal jednak zakres jej stosowania jest dość duży i co najważniejsze procedura ta znajduje zastosowanie w odniesieniu do aktów prawnych w dziedzinach istotnych dla państw członkowskich np. w dziedzinie współpracy wzmocnionej, zwalczania dyskryminacji we Wspólnocie, praw wyborczych, wspólnej polityki rolnej, liberalizacji usług, swoboda przepływu osób, reguły konkurencji na wspólnym rynku. Procedura konsultacji charakteryzuje się podziałem zadań pomiędzy Komisję a Radę. Komisja proponuje akt prawny, a Rada go uchwala po zasięgnięciu opinii Parlamentu Europejskiego, a ten, w zależności od dziedzin, opinii Komitetu ekonomicznego i społecznego i Komitetu Regionów.

  1. Procedura Współpracy (art. 250 TWE)

Procedura ta opiera się zasadniczo na procedurze konsultacji przewidując jedynie wzmocnienie wpływu Parlamentu Europejskiego na proces legislacyjny. Znajduje zastosowanie w kilku małoistotnych dziedzinach Unii Gospodarczej i Monetarnej. Wymaga ona dwóch czytań w Radzie i w Parlamencie Europejskim Traktat z Maastricht

  1. Procedura Współdecydowania (art. 251 TWE)

Jest to obecnie najważniejsza procedura legislacyjna Wspólnoty. Została wprowadzona Traktatem z Maastricht i stanowi przedłużenie procedury współpracy. Procedura ta stawia obie instytucje (Radę i Parlament Europejski) w takiej samej pozycji w procesie legislacyjnym. Obejmuje 3 czytania.

  1. Procedura wyrażania Zgody

Procedurę wprowadził jednolity akt europejski. Daje ona Parlamentowi Europejskiemu prawo veta w odniesienia do pewnych aktów prawnych przyjmowanych jednomyślnie przez Radę. Wymaga ona by Parlament Europejski wyraził swoja zgodę na uchwalenie aktu prawnego. Procedura ta uniemożliwia jednak Parlamentowi Europejskiemu bezpośrednio wpływać na treść aktów prawnych. Nie może on np. wnosić poprawek do proponowanego aktu prawnego, jego rola prawodawcza ogranicza się bowiem wyłącznie do zatwierdzenia lub odrzucenia tego aktu

  1. Procedura Uproszczona

W procedurze tej akty organów Wspólnoty są przyjmowane bez propozycji wstępnej Komisji. Znajduje ona zastosowanie w 2 wypadkach:

  1. Procedura Przyjęcia Aktów Wykonawczych

Wykonywanie przyjętych przez Radę aktów prawnych traktat powierza Komisji. W sytuacjach szczególnych Rada może zastrzec sobie prawo samodzielnego sprawowania kompetencji wykonawczych. Komisja uchwalając akt wykonawczy, nie może ani zmienić ani uzupełnić aktu prawnego przyjętego przez Radę lub przez Radę i Parlament Europejski. Wydając akt wykonawczy Komisja musi również przestrzegać określone przez Radę zasady i reguły procedury przyjmowania aktów wykonawczych. Procedura ta przewiduje udział w tym procesie różnych Komitetów składających się z różnych przedstawicieli państw członkowskich. Rozróżnia się trzy procedury przyjmowania aktów wykonawczych:

15. Tryby głosowania w Radzie i wybrane dziedziny kompetencji Wspólnoty w których akt prawny Rada przyjmuje jednomyślnie.

1) Zasada zwykłej większości ma zastosowanie we wszystkich tych przypadkach, co do których postanowienia Traktatu o WE nie określają zakresu wymaganej większości. Każdy z członków Rady dysponuje w tej procedurze jednym głosem. Zasadę tą stosuje się w bardzo ograniczonym zakresie: regulamin wewnętrzny Rady, organizacja Sekretariatu Generalnego Rady, statuty komitetów przewidzianych Traktatem WE.

2) Zasada większości kwalifikowanej polega na przydzieleniu członkom Rady różnej liczby głosów. Stanowi ona kompromis między równością państw członkowskich w sensie prawnym a ich zróżnicowaną liczbą ludności. Począwszy od 1 stycznia 2005 roku liczba głosów jaką dysponują poszczególne państwa członkowskie będzie kształtować się następująco: Austria - 10, Belgia - 12, Dania - 7, Finlandia - 7, Francja - 29, Grecja - 12, Hiszpania - 27, Holandia - 13, Irlandia - 7, Luksemburg - 4, Niemcy - 29, Portugalia - 12, Szwecja - 10, Wielka Brytania - 29, Włochy - 29. Większość kwalifikowana wyniesie 169 głosów na 237, jeśli Rada podejmuje decyzje na wniosek Komisji. w pozostałych przypadkach musi być spełniony jeszcze jeden warunek, mianowicie wymagane jest, żeby na większość kwalifikowaną składały się głosy co najmniej 2/3 państw członkowskich. Ponadto państwo członkowskie może zażądać, żeby ludność państw stanowiących taką większość kwalifikowaną stanowiła nie mniej niż 62% ludności Unii. Jeśli ten warunek nie byłby spełniony, decyzja nie zostałaby przyjęta. Jest to przykład zastosowania zasady podwójnej większości, w której ustalona większość kwalifikowana odzwierciedla wymogi zarówno co do liczby państw stanowiących taką większość, jak i wymaganego udziału w ludności Unii. JAE i Traktat o UE (z późniejszymi zmianami) rozszerzyły znacznie zastosowanie zasady większości kwalifikowanej i stanowi ona obecnie zasadę ogólną dla decyzji dotyczących Wspólnoty. Znajduje wykorzystanie m.in. w zakresie uchwalania przepisów prawnych dotyczących tworzenia i funkcjonowania rynku wewnętrznego, ustanawiania wspólnej organizacji rynków rolnych, koordynacji polityki gospodarczej państw członkowskich.

3) Zasada jednomyślności dotyczy najtrudniejszych obszarów decyzyjnych. Zasada ta obowiązuje w odniesieniu do większości dziedzin współpracy między państwami członkowskimi w ramach II i III filaru UE. Jeśli zaś chodzi o filar pierwszy, to przewidziana jest ona m.in. dla harmonizacji fiskalnej, umów z państwami trzecimi i organizacjami międzynarodowymi, najważniejszych kwestii związanych z unią gospodarczą i walutową (np. pomoc finansowa dla państwa członkowskiego znajdującego się w trudnej sytuacji gospodarczej, zadania EBC, zmiana statutu ESBC, przepisy dotyczące instytucji Unii, porozumienia dotyczące mechanizmu kursowego).

16. Procedury ochrony prawnej przed instytucjami sądowniczymi WE

Procedura ochrony prawnej

Uprawnieni do wnoszenia skargi

Uzasadnienie skargi

Wyrok instytucji sądowniczej

Skarga o naruszenie traktatów przez państwo

- Komisja

- Państwa członkowskie

- wiążąca norma wspólnotowa

- naruszenie prawa przez państwo członkowskie poprzez działanie lub zaniechanie działania

- brak opartego na prawie wspólnotowym usprawiedliwienia dla naruszenia prawa

- 3-etapowy proces

- państwo członkowskie nie naruszyło prawa wspólnotowego

- Naruszenie przez zaniechanie

- naruszenie poprzez zawinione działanie

- karą może być ryczałt lub kara pieniężna, lub bezpośrednie wniesienie skargi do Trybunału

Skarga o nieważność aktu prawnego

(Do Sądu pierwszej instancji)

(art. 230 TWE)

- Powodowie uprzywilejowani:

państwa członkowskie, Rada lub Komisja

- Parlament Europejski

- Trybunał Obrachunkowy

- EBC

- osoby fizyczne lub prawne

- Brak kompetencji

- Naruszenie procedury legislacyjnej

- naruszenie prawa pierwotnego lub wtórnego wyższej rangi

- nadużycie władzy

- odrzucenie skargi

- unieważnienie zaskarżonego aktu

Skarga o zaniechanie działania przez organ Wspólnoty (Parlament Europejski, Rada lub Komisja, EBC w granicach jego kompetencji)

- powodowie uprzywilejowani:

państwa członkowskie, Parlament Europejski, Rada, Komisja, Trybunał Sprawiedliwości i Trybunał Obrachunkowy

- osoby fizyczne lub prawne

- EBC

- prawny obowiązek działania

- naruszenie prawnego obowiązku działania przez obiektywne zaniechanie

- Brak usprawiedliwienia zaniechania

- odrzucenie skargi

- Stwierdzenie zaniechania działania

- Zobowiązanie organu Wspólnoty do podjęcia odpowiednich środków w celu wywiązania się z zobowiązań wspólnotowych

Powództwo o odszkodowanie

(art. 235 i 288 TWE)

- Państwa członkowskie

- osoby fizyczne lub prawne

- Naruszenie prawa wspólnotowego

- istnienie rzeczywistej szkody

- istnienie związku przyczynowego między działaniem Wspólnoty lub państwa członkowskiego a szkodą

- odrzucenie powództwa

- stwierdzenie szkody wywołanej naruszeniem prawa wspólnotowego

- obowiązek naprawy szkody przez Wspólnotę lub państwo członkowskie

Tymczasowa ochrona prawna

(art. 242 - 244 TWE)

- Organy wspólnotowe

- państwa członkowskie

- osoby fizyczne lub prawne

- uniknięcie poważnych i nie do naprawienia szkód przed wydaniem wyroku w sprawie głównej

- szanse powodzenia w sprawie głównej

- wyważenie interesów wnioskodawcy i strony przeciwnej

- odrzucenie wniosku o tymczasową ochronę prawną

- zawieszenie stosowania kwestionowanego aktu prawnego

- wydanie tymczasowego aktu prawnego

- zawieszenie egzekucji własnych wyroków

Orzeczenie prejudycjalne (wstępne)

(art. 234 TWE)

- Sądy państw członkowskich

- Wykładnia traktatu

- Wykładnia i ważność aktów instytucji Wspólnoty

- Wykładnia statutów instytucji utworzonych przez Radę

- Wiążąca dla sądów krajowych interpretacja prawa wspólnotowego

17. Istota wspólnego rynku i warunki konieczne do jego wytworzenia i funkcjonowania

Podstawy prawne wspólnego rynku stanowią: prawo pierwotne, orzecznictwo Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, prawo wtórne (dyrektywy, rozporządzenia). Przez miano wspólnego rynku rozumie się wspólny obszar bez granic wewnętrznych, wewnątrz którego zostaje zapewniona swoboda przepływu towarów, osób, usług i kapitału. Traktat określił warunki konieczne do utworzenia wspólnego rynku:

1) zniesienie ceł, ograniczeń ilościowych oraz środków wywołujących taki sam skutek;

2) zapewnienie swobody przepływu towarów, osób, usług;

3) zapewnienie, że konkurencja na wspólnym rynku nie zostanie wypaczona;

4) zbliżenie przepisów prawnych i administracyjnych państw członkowskich w stopniu koniecznym do utworzenia i funkcjonowania rynku wewnętrznego.

Zasada swobodnego przepływu towarów ma zastosowanie do produkcji pochodzących z państw członkowskich oraz produktów z krajów trzecich znajdujących się w wolnym obiegu państw członkowskich. Początkowo była ona rozumiana jako znoszenie pomiędzy państwami członkowskimi opłat celnych, ograniczeń ilościowych oraz środków mających podobny skutek. Następnie zwrócono szczególną uwagę na znoszenie materialnych, technicznych i podatkowych przeszkód wymiany wewnątrz Wspólnoty.

18. Znoszenie ceł i ograniczeń ilościowych

Art. 23. TWE-stanowi on, że wspólnota opiera się na Unii Celnej, która obejmuje całą wymianę towarów i zawiera zakaz nakładania ceł oraz opłat o podobnych skutkach między państwami członkowskimi, a także mówi o wprowadzeniu wspólnej taryfy celnej w stosunkach z państwami trzecimi. Cła były znoszone wg ściśle określonego harmonogramu, znoszenie ceł miało być zakończone do końca 1969r. Faktycznie cła zostały całkowicie wyelminowane 1 lipca 1968 natomiast ograniczenia ilościowe w 1961.Traktat rzymski ustanawiając Unię celną zobowiązał państwa członkowskie do przyjęcia wspólnej taryfy celnej w ich stosunkach z krajami trzecimi .Pod koniec okresu przejściowego(1.01.1958-31.12.1969) weszła w życie wspólna taryfa celna. Jej poziom kilkakrotnie zmieniał się pod wpływem ogólnego dążenia do liberalizacji handlu zagranicznego, redukcja ta była całkowicie zgodna z postanowieniami traktatu dotyczącego wspólnej polityki handlowej i art. 31 TWE.

19.Zakaz środków mających podobny skutek do ceł

Art.23 i 24 TWE zabraniają nie tylko nakładania ceł w obrocie towarami wew. Wspólnoty ale także nakładaniu opłat o skutku podobnym do ceł. Pod pojęciem opłaty należy rozumieć każdą opłatę bez względu na jej charakter lub nazwę, która dotyczy towarów przywożonych z innych państw członkowskich i która powoduje skutek w postaci wzrostu ceny i zakresie swobody przepływu towarów prowadzi do takich samych konsekwencji co cła (Trybunał Sprawiedliwości 1962) . Przykłady takich opłat: opłata za wywożenie dzieła sztuki mająca na celu ochronę dziedzictwa narodowego, opłata za badania wterynaryjne lub fitosanitarne wwożeniu i wywożeniu pewnych produktów. Nie wszystkie opłaty mają skutek podobny do ceł. Nie jest tak a opłatą podatek nałożony na produkty importowane(stopa opodatkowania musi być taka sama jak stopa opodatkowania produktów krajowych)

20. Definicja środków o skutku podobnym do ograniczeń ilościowych wymiany i ich zwalczanie przez Wspólnotę

Środki te zostały zdefiniowane dopiero w 1974 roku , obejmują one wszelką regulację handlu przez państwa członkowskie, która może ograniczać bezpośrednio lub pośrednio, rzeczywiście lub potencjalnie handel wew. Wspólnoty(tzw. Formuła Dassonville) . Wśród nich można wyróżnić środki ograniczające wymianę oraz dotyczące produkcji , które zmniejszają ilość produktów przeznaczonych do późniejszej wymiany, środkami ograniczającymi wymianę są zwykle regulacje handlowe lub techniczne , cła sanitarne, reglamentacje cen. W celu zwalczania tych środków Wspólnota stara się nie dopuścić do ich wprowadzenia poprzez zbliżenie przepisów prawnych państw członkowskich. Na podstawie art.. 95 TWE rada wydaje dyrektywy mające na celu zniesienie przeszkód technicznych w obrocie między państwami członkowskimi. Przeszkody techniczne polegają na narzuceniu produktowi importowanemu jedności warunków jego wytworzenia lub składu z odpowiednimi warunkami krajowymi. Główną przesłanką ustalania norm jest ochrona zdrowia ludności, jej bezpieczeństwo, ochrona środowiska lub ochrona konsumenta. Władze krajowe mogą czasami wykorzystywać je w charakterze środka ochrony własnego rynku. Od początku rada popierała harmonizację norm technicznych ale z miernym efektem. Główną przyczyną powolności działań harmonizujących był wymóg przyjęcia dyrektyw jednomyślnie przez Radę. Z wejściem w życie jednolitego aktu Europejskiego Rada dyrektywy te przyjmowała kwalifikowaną większością głosów jednocześnie zmieniając podejście doharmonizacji technicznej, ograniczono ją do określenia podstawowych wymogów bezpieczeństwa, które powinny spełniać towary dopuszczone do obrotu.

21. Istota i podstawa prawna wzajemnego uznawania norm krajowych

Na podstawie art. 95 TWE Rada wydaje dyrektywy mające na celu zniesienie przeszkód technicznych w obrocie między państwami członkowskimi. Przeszkody techniczne polegają na narzuceniu produktowi importowanemu zgodności norm dotyczących jego wytwarzania i składu z odpowiednimi normami krajowymi. Przesłanką ustalania norm jest ochrona zdrowia ludności i jej bezpieczeństwo, ochrona środowiska naturalnego lub ochrona konsumentów. Władze mogą czasami je wykorzystać w charakterze środka ochrony własnego rynku. Od początku Wspólnota popierała harmonizację norm technicznych ale z miernym efektem. Przyczyną powolności harmonizacji był wymóg przyjęcia dyrektywy europejskiej (1987). Rada te dyrektywy przyjmowała kwalifikowaną większością głosów. Jednocześnie zmieniono podejście do harmonizacji. Nowe podejście ograniczyło ją do określenia podstawowych wymogów bezpieczeństwa jakie powinny spełniać towary dopuszczone do obrotu. Państwa członkowskie musiały tylko respektować wymogi określone dyrektywą zgodnie z nowym podejściem dyrektywy harmonizującej. Wspólnota określiła jej cele a charakterystyka techniczna niezbędna do osiągnięcia tych celów jest pozostawiona odpowiednim instytucjom standaryzacyjnym - Europejskiemu Komitetowi Normalizacyjnemu (CEN), Europejskiej Komisji Standaryzacji Elektronicznej (CENELEC) oraz Europejskiemu Instytutowi Norm Telekomunikacyjnych (ESI). Pomimo zmiany podejścia do norm harmonizacyjnych jej efekty są dość zróżnicowane. W 2002 roku normy zharmonizowane stanowiły ok. 16% ogółu norm europejskich. Standaryzacja przebiega najszybciej w zakresie norm elektronicznych (ok. 25% norm zharmonizowanych), najwolniej w zakresie norm telekomunikacyjnych (ok. 6%). Zwiększenie skuteczności harmonizacyjnej norm technicznych wniesie istotny wkład w dobre funkcjonowanie rynku wewnętrznego i to zarówno w jego wymiarze ekonomicznym jak i społecznym. Umożliwi bowiem lepsze spożytkowanie korzyści skali produkcji oraz większe branie pod uwagę w działalności gospodarczej wymogów zachowania wysokiego poziomu ochrony zdrowia, bezpieczeństwa, ochrony środowiska i ochrony konsumenta (art. 95 TWE). Niezależnie od harmonizacji ustawodawstwa państw członkowskich Wspólnota eliminuje przeszkody techniczne już istniejące, podejmując działania przewidziane w orzeczeniu Cassis de Dijon. Wszystkie towary, które są zgodnie z prawem produkowane w jednym państwie członkowskim i tam też sprzedawane zasadniczo mogą być wwożone i sprzedawane we wszystkich pozostałych państwach członkowskich (zasada wzajemnego uznawania norm).

22. Możliwość wprowadzenia ograniczeń handlowych i warunki ich stosowania

Przepis art.30 TWE zawiera przyczyny usprawiedliwiające wprowadzenie przez państwo członkowskie środka zakazującego lub ograniczającego import lub eksport. Ponieważ są to wyjątki od zasad swobodnego przepływu towarów,na państwie wprowadzającym ograniczenie lub zakaz spoczywa ciężar udowodnienia, iż występuje określona sytuacja wyjątkowa.

Uzasadnionymi przyczynami, zgodnie z art.3o TWE, są więc względy:

-moralności publicznej: można zakazać importu towarów o charakterze pornograficznym

-porządku publicznego: Faktyczne i dostatecznie ciężkie zagrożenie, dotykające podstawowego interesu państwa

-bezpieczeństwa publicznego

-ochrony zdrowia i życia ludzi oraz zwierząt

-ochrony roślin

-ochrony majątku narodowego posiadającego wartość artystyczną, historyczną lub archeologiczną

-ochrony własności przemysłowej i handlowej: zalicza się wszelkie prawa ochrony przemysłowej (patenty, wzory użytkowe, prawa ochrony nowych odmian roślin, znaki towarowe) także prawo autorskie

Regulacja krajowa musi być niezbędna i odpowiednia do ochrony tych dóbr, jak również musi stanowić jedyny możliwy środek tej ochrony, proporcjonalny do celu. Wymienione bowiem środki nie mogą stanowić samowolnej dyskryminacji ani ukrytego ograniczenia handlu międzu państwami członkowskimi.

23. Prawa wynikające ze swobody przepływu osób

Traktat stanowi, że każdy obywatel Unii ma prawo do swobodnego poruszania się i przebywania na terenie państw członkowskich. Traktat zawiera także zasadę swobodnego przepływu pracowników. Ponadto zakazuje on wszelkich form dyskryminacji w zakresie zatrudnienia, wynagrodzenia i innych warunków pracy pracowników pochodzących z państw członkowskich ze względu na obywatelstwa. Swoboda ta zapewnia pracownikom prawo do:

1) ubiegania się o oferowane miejsce pracy;

2) swobodnego poruszania się w tym celu na terytorium państw członkowskich;

3) przebywania w danym państwie członkowskim w celu zatrudnienia zgodnie z przepisami prawnymi i administracyjnymi dotyczącymi zatrudnienia obywateli danego państwa;

4) pozostawania na terytorium danego państwa członkowskiego po ustaniu zatrudnienia.

24. Działania Wspólnoty w celu realizacji swobody przepływu osób

Najważniejsze środki wprowadzające swobodę przepływu osób:

1) rozporządzenie 1612/68 o swobodnym przepływie pracowników wewnątrz Wspólnoty;

2) dyrektywa 68/360 o zniesieniu ograniczeń dotyczących podróżowania i pobytu pracowników członkowskich i członków ich rodzin wewnątrz Wspólnoty;

3) rozporządzenie 1251/70 o prawie pracowników do pozostawania w obszarze państwa członkowskiego po ustaniu zatrudnienia;

4) dyrektywa 90/365 o prawie do pobytu pracowników i osób wykonujących wolne zawody, które zakończyły aktywność zawodową;

5) dyrektywa 93/96 o prawie pobytu dla studentów;

6) rozporządzenie 1408/71 o stosowaniu systemu ubezpieczeń społecznych wobec przemieszczających się pracowników i pracowników samodzielnych, jak i członków ich rodzin;

7) konwencja z Schengen o stopniowej likwidacji kontroli granicznych.

25. Ograniczenia swobody przepływu osób

Swoboda przepływu osób nie ma charakteru absolutnego. Traktat dopuszcza dwojakiego rodzaju ograniczenia tej swobody (art. 42 TWE):

1) ograniczenia w odniesieniu do zatrudnienia administracji publicznej;

2) ograniczenia ze względu na zdrowie publiczne oraz bezpieczeństwo i porządek publiczny.

26. Wkład umowy z Schengen w tworzeniu obszaru bez granic wewnętrznych.


Do 1993r. współpraca państw członkowskich w zakresie spraw wewnętrznych i wymiaru sprawiedliwości opierała sie na zawartym w 1985r. wielostronnym układzie z Schengen, mającym na celu stopniowe znoszenie kontroli osób na granicach wewnętrznych. Układ ten został następnie uzupełniony porozumieniem z 1990r. , w którym uzgodniono środki bezpieczeństwa służące zrównoważeniu zagrożeń powstałych w wyniku zniesienia tychże kontroli. Traktat z Maastricht stworzyl podstawy traktatowe współpracy i określił cele i zakres tej wspólpracy. Traktat Amsterdamski włączył dorobek z Schengen w ramy instytucjonalne i prawne UE.

27. Istota swobody prowadzenia działalności gospodarczej i swobody świadczenia usług.


Swoboda prowadzenia działalności gospodarczej znajduje wyraz w wolności wyboru miejsca prowadzenia działalności.Osoba fizyczna lub prawna uczestnicząca w działalności gospodarczej musi ulokować się na stałe w tym państwie członkowskim, w którym korzysta z prawa zamieszkania i tworzy infrastrukturę swojego działania.Swoboda prowadzenia działalności gosp. obejmuje swoim zakresem świadczoną odpłatnie dziłalność usługową, a także wytwarzanie i zbyt towarów. Swoboda prowadzenia działalności a takze swoboda świadczenia usług obejmują przy tym formę działalności zarobkowej w takich dziedzinach jak: sport zawodowy, sprawowanie kultu religijnego, działaloność kulturalna (działalnośc zarobkowa artystów malarzy i kompozytorów ,a takze radia i tetewizji.w zakresie działalności rolniczej i rybołóstwa nie obowiązują żadne regulacje szczegółowe. traktat definiuje wszystkie usługi jako wszelkie świadczenia z reguly wykonywania odpłatnie, o ile nie są uregulowane odrębnymi postanowieniami Trakatu. Za usługi uznaje się wyłącznie te świadczwnia, które są wykonywane samodzielnie oraz są one świadczone wyłącznie między osobami w różnych państwach członkowskich. Swoboda przepływu usług obejmuje te same czynności co swoboda prowadzenia działalności gosp. , jednakże ich wykonywanie jest ograniczone czasowo i musi w jakis sposób przekraczac którąś z granic wewnętrznych Wspólnoty. Przekroczenie to może nastąpić w trzech przypadkach:

a) usługodawca udaje sie przejściowo do kraju uslugodawcy, a więc sam przekracza granicę w celu wykonywania usługi w innym państwie członkowskim.

b) odbiorca usługi udaje się do kraju usługodawcy, by przyjąć jego świadczenia.Tego typu odbiorcami są: turyści, osoby korzystające z opieki medycznej oraz osoby podróżujące w interesach.

c) uslugodawca i usługobiorca przebywają w swoich krajach nie przekraczając granicy. Granicę, jako produkt przekracza sama usługa. dotyczy to np. nadawania programów radiowych czy telewizyjnych, sprzedazy wysylkowej oraz udziału w konkursach korespondencyjnych. Osoba lub przedsiebiorstwoświadczące usługi działa na terenie jednego państwa, a stałą siedzibę ma na terenie innego.

27. Istota swobody prowadzenia działalności gospodarczej i swobody świadczenia usług

Zakres swobody:

1) swoboda prowadzenia działalności gospodarczej (art. 43 TWE) - każdy obywatel jednego z państw członkowskich ma prawo podejmowania działalności gospodarczej na obszarze innego państwa członkowskiego zgodnie z przepisami tego kraju;

2) swoboda świadczenia usług (art. 49 TWE) - obywatele jednego z państw członkowskich mogą świadczyć usługi w innym państwie członkowskim bez konieczności zakładanie na jego terytorium przedsiębiorstw.

28. Znoszenie ograniczeń swobody przepływu usług

1) przyjmowanie dyrektyw mających na celu zniesienie ograniczeń ze względu na obywatelstwo, przewidzianych przez krajowe przepisy regulacyjne;

2) orzeczenie Trybunału Sprawiedliwości z 1974 roku o skutku bezpośrednim postanowień Traktatu dotyczących swobody prowadzenia działalności gospodarczej i swobody świadczenia usług, unieważniające przepisy krajowe dyskryminujące ze względu na obywatelstwo;

3) koordynacja przepisów prawnych państw członkowskich;

4) wprowadzenie wzajemnego uznawania dyplomów.

29.Ograniczenia swobody przepływu usług. Artykuł 59 Traktatu Rzymskiego nakazuje likwidacje wszelkich ograniczeń dotyczących swobody wykonywania usług przez obywateli wspólnotowych. Utworzenie Wspólnego Rynku wprowadziło zasadę otwierania narodowych rynków dla wolnego przepływu usług. Opiera się ona na wzajemnym uznawaniu narodowych przepisów prawnych dotyczących tej dziedziny. Jednolity Akt Europejski z 1986 r. przyjął koniec roku 1992 jako ostateczny termin wprowadzenia pełnej swobody przepływu usług, jednakże w praktyce wciąż istnieją znaczne różnice pomiędzy poszczególnymi krajami członkowskimi co do zakresu wprowadzanych w życie wspólnych uzgodnień. Międzynarodowe transakcje w dziedzinie usług napotykają liczne bariery, spowodowane czynnikami obiektywnymi tj. wynikającymi z cech szczególnych działalności usługowej oraz spowodowane instrumentami polityki gospodarczej danego kraju. Liberalizacja obrotów usługowych jest trudniejsza, niż w pozostałych dziedzinach, a swoboda przepływu towarów, kapitału oraz osób zmniejszała nacisk na szybszą eliminację barier dla wymiany usług. W dziedzinach szczególnie ważnych dla gospodarki narodowej zachowano dużą dozę ostrożności. W odniesieniu do usług finansowych strony mają wolną rękę, jeśli chodzi o: podejmowanie środków niezbędnych do realizacji własnej polityki pieniężnej lub też w celu ochrony inwestorów, depozytorów, właścicieli polis lub osób mających prawa powiernicze, albo w celu zapewnienia nienaruszalności i stabilności systemu finansowego. Jednakże środki te nie powinny doprowadzić do dyskryminacji między przedsiębiorstwami lub obywatelami stron (art. 45 Układu).
30. Transakcje objęte liberalizacją przepływu kapitału. Swobodnemu przepływowi kapitału podlegają transakcje samodzielne nie mające bezpośrednich związków z przepływem ludzi, towarów i usług. Dotyczy to wszystkich osób fizycznych i prawnych posiadających na terenie Wspólnot miejsce zamieszkania lub siedzibę. Obywatele Unii, a także podmioty gospodarcze mające siedziby w państwach członkowskich mogą inwestować oraz nabywać środki rzeczowe i finansowe za granicą. Mają także prawo do swobodnego transferu zysków. Traktat z Maastricht o utworzeniu Wspólnoty Europejskiej zakazuje z dniem 1 stycznia 1994roku wszelkich ograniczeń w przepływie kapitału miedzy państwami członkowskimi, a także miedzy państwami członkowskimi a krajami trzecimi. Realizacja postanowień Układu Europejskiego oraz Białej Księgi doprowadziła do liberalizacji: inwestycji bezpośrednich, kredytów bankowych, kredytów długoterminowych, pożyczek, przepływu kapitału pomiędzy osobami, inwestycje w nieruchomości, transakcje dotyczące papierów wartościowych.

31.Eliminacja ograniczeń w przepływie kapitału między państwami członkowskimi oraz pomiędzy nimi a krajami trzecimi. Zgodnie z art. 73 Dyrektywy z 8 lipca 1988roku kraje członkowskie UE powinny dążyć do takiego samego stopnia liberalizacji przepływu kapitału do i z krajów trzecich jaki występuje miedzy nimi w procesie ustanawiania jednolitego rynku (Dyrektywa 88/361/EEC, OJL 178, 8.07.1988r). Powodem takiego rozszerzenia liberalizacji na kraje trzecie są względy korzyści ekonomicznych z wolnego przepływu kapitału, jak i trudności rozróżniania kapitału rezydentów krajów członkowskich i krajów trzecich. Traktat z Maastricht o utworzeniu Wspólnoty Europejskiej zakazuje z dniem 1 stycznia 1994roku wszelkich ograniczeń w przepływie kapitału miedzy państwami członkowskimi, a także miedzy państwami członkowskimi a krajami trzecimi. (Podstawy prawne dotyczące znoszenia ograniczeń przepływu kapitału są określone w Traktacie w artykułach 56-60)

32. Klauzule ochronne w odniesieniu do swobody przepływu kapitału. W obawie przed negatywnym wpływem liberalizacji przepływu kapitału na bilans płatniczy i politykę monetarną krajów UE wprowadzono klauzule zabezpieczające. Mają one jednak charakter ograniczony i tymczasowy. Ograniczenie polega na tym, że mogą być zastosowane tylko do transakcji nie podlegających wcześniejszej liberalizacji (operacje bieżące lub depozytowe, kredyt krótkoterminowy). Tymczasowość polega na tym, że nie mogą być stosowane dłużej niż 6 miesięcy. Do ich nałożenia wymagana jest przy tym zgoda Komisji po konsultacji Rady Naczelnej Europejskiego Banku Centralnego. Klauzula zawarta w art. 73 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską odnosi się do zaburzeń w funkcjonowaniu rynku kapitałowego, natomiast klauzula zamieszczona w Dyrektywie Rady z 24.06.1988r dotyczy poważnych napięć na rynkach dewizowych prowadzących do istotnych zaburzeń w prowadzeniu przez kraje członkowskie polityki monetarnej i kursowej.

33. Wspólne regulacje dotyczące porozumień między przedsiębiorstwami, nadużywania pozycji dominującej i koncentracji.

Za niezgodne z zasadami konkurencji uznane są w szczególności te porozumienia między przedsiębiorstwami, które maja na celu (art. 81):

  1. bezpośrednie lub pośrednie ustalanie cen zakupu lub sprzedaży oraz innych warunków transakcji

  2. ograniczanie lub kontrolowanie wytwarzania, zbytu, rozwoju technicznego lub inwestycji

  3. podział rynków lub źródeł zaopatrzenia

  4. dyskryminację partnerów handlowych przez stosowanie różnych warunków do podobnych transakcji z różnymi kontrahentami

  5. uzależnianie zawarcia kontraktu od przyjęcia dodatkowych świadczeń nie mających nic wspólnego z przedmiotem kontraktu

Traktat dopuszcza możliwość zawierania porozumień zakazanych artykułem 81 gdy:

  1. przyczyniają się do poprawy produkcji lub dystrybucji

  2. wspierają postęp techniczny i gospodarczy

Porozumienia takie są dopuszczalne pod warunkiem że:

  1. zapewniają określony udział konsumentów w powstałym zysku

  2. nie nakładają na zainteresowane przedsiębiorstwa restrykcji, które nie są niezbędne dla osiągnięcia tych celów

  3. nie pozwalają danym przedsiębiorstwom na wyeliminowanie konkurencji w stosunku do znacznej części danego produktu

Od roku 1962 wszystkie umowy między przedsiębiorstwami muszą przed wejściem w życie być zgłaszane do Komisji w celu sprawdzenia ich zgodności z regułami konkurencji.

System scentralizowanego stosowania reguł konkurencji w stosunku do porozumień między przedsiębiorstwami nie jest przystosowany do obecnej UE, z 15 państwami członkowskimi i bliską perspektywą jej rozszerzenia - przedsiębiorstwa ponoszą duże koszty związane z przedstawieniem Komisji dużej ilości dokumentów administracyjnych, Komisja zaś musi dokładnie przestudiować coraz bardziej rozrastającą się dokumentację przedsiębiorstw, co może doprowadzić do niskiej skuteczności polityki konkurencji Wspólnoty. Dlatego też w grudniu 2002 Rada wydała nowe rozporządzenie wprowadzające pewną decentralizacje tego systemu, polegające na odejściu od zasady wstępnego zatwierdzania poprzez przyjęcie zasady zatwierdzania tylko porozumień prawnie dopuszczalnych. W konsekwencji postanowienia traktatu w sprawie wyjątków od wspólnotowych reguł konkurencji dotyczących porozumień są również bezpośrednio skuteczne, mogą więc być stosowane przez krajowe organy konkurencji i sądy państw członkowskich.

Nadużycie pozycji dominującej przez przedsiębiorstwo może polegać na:

  1. bezpośrednim lub pośrednim narzucaniu nieuczciwych cen zakupu lub sprzedaży albo innych nieuczciwych warunków handlu

  2. ograniczaniu produkcji, rynku, postępu technicznego na szkodę konsumentów

  3. stosowaniu niejednakowych warunków do podobnych transakcji z różnymi stronami i stawianie ich przez to w niekorzystnej sytuacji

  4. uzależnieniu zawarcia umów od przyjęcia przez strony dodatkowych zobowiązań, które ze względu na charakter lub zwyczaje handlowe nie mają żadnego związku z przedmiotem umów

Nie jest to wyczerpująca lista praktyk nadużywania przez przedsiębiorstwa swojej sił rynkowej. Praktyki te to także takie, które szkodliwie wpływają na efektywny kształt konkurencji.

Inne praktyki naruszania pozycji dominującej:

  1. geograficzna dyskryminacja cenowa

  2. rabaty przyznawane klientom za wierność, ograniczające możliwość wyboru dostawcy

  3. sztuczne obniżanie cen mające na celu wyeliminowanie konkurenta

  4. nieuzasadniona odmowa dostawy

  5. odmowa przyznania licencji

Traktat nie przewiduje żadnych wyjątków od zakazu nadużywania pozycji dominującej. Kontrolę stosowania zakazu powierzono Komisji.

Rozporządzenie 1/2003 Rady wprowadza decentralizację tego systemu - uprawnienia Komisji zostały ograniczone wyłącznie do podejmowania najważniejszych decyzji.

Koncentracja przedsiębiorstw poprzez fuzje lub przejęcia może oczywiście stworzyć lub wzmocnić pozycję dominującą, umożliwiającą jej nadużycie. Organy Wspólnoty kontrolują operacje koncentracji o wymiarze wspólnotowym. Zgoda musi być wyrażona przez Komisję. Komisja jednak może przekazać sprawę właściwym organom zainteresowanego państwa członkowskiego, jeżeli koncentracja prowadzi do powstania lub wzmocnienia pozycji dominującej na odrębnym rynku tego państwa lub gdy koncentracja wpływa na konkurencję na rynku tego państwa, który jest odrębny i nie stanowi znacznej części wspólnego rynku.

34. Reguły konkurencji dotyczące pomocy państwowej.

Pomoc jest udzielana w celu skorygowania niedostatków rynku oraz dla osiągnięcia celów społecznych. Powoduje ona jednak zniekształcenia, a więc i straty dobrobytu w skali krajowej i międzynarodowej, dlatego UE zakazuje w zasadzie udzielania pomocy przez państwo. Każda korzyść przyznana przez państwo lub ze środków państwowych jest uważana za niezgodną ze wspólnym rynkiem, jeżeli:

  1. przyznaje korzyść ekonomiczną beneficjantowi

  2. jest przyznawana w sposób selektywny (wybranym przedsiębiorstwom lub gałęziom produkcji

  3. wypacza konkurencję lub zagraża jej wypaczeniem

  4. wpływa na handel pomiędzy państwami członkowskimi

Ta zakazana pomoc może przybrać różną postać: dotacji, bonifikat w stopie oprocentowania pożyczek, ulg lub zwolnień podatkowych itp.

Wprowadzenie absolutnego zakazu pomocy państwowej nie jest jednak możliwe. Zgodna z zasadami wspólnego rynku jest:

  1. pomoc o charakterze socjalnym na rzecz poszczególnych konsumentów, jeżeli jest ona udzielana bez dyskryminacji ze względu na pochodzenie towarów

  2. pomoc w celu likwidacji szkód wyrządzonych przez katastrofy przyrodnicze lub inne nadzwyczajne zdarzenia

  3. pomoc dla regionów Republiki Federalnej Niemiec szczególnie dotkniętych z powodu podział Niemiec, o ile pomoc ta jest wymagana dla wyrównania szkód gospodarczych wynikłych z podziału

Można wyróżnić trzy rodzaje wyjątków od zakazu pomocy państwowej, którymi są pomoc regionalna, horyzontalna i sektorowa.

Pomoc regionalna ma na celu wspieranie rozwoju regionów:

  1. o wyjątkowo niskim poziomie rozwoju lub szczególnie wysokim poziomie bezrobocia

  2. pozostałych regionów problemowych

Pomoc horyzontalna ma na celu rozwiązanie określonych problemów danego sektora gospodarki lub regionu kraju. Przedmiotem wsparcia są:

  1. wspieranie małych i średnich przedsiębiorstw

  2. badania i rozwój technologiczny

  3. ochrona środowiska

  4. ratowanie i restrukturyzacja podupadających przedsiębiorstw

  5. ubogie dzielnice miejskie

  6. zatrudnienie

  7. wspieranie kształcenia

Pomoc sektorowa jest związana ze wspieraniem ważnych projektów we wspólnym europejskim interesie, wspieraniem określonych gałęzi oraz kultury i zachowaniem europejskiego dorobku kulturowego. Niektóre sektory, tzn. „sektory wrażliwe” - przemysł stoczniowy, węglowy, samochodowy, włókienniczy, hutnictwo - podlegają szczególnym regułom konkurencji. Pomoc państwa polega tu głownie na wspieraniu ich restrukturyzacji. Sektor finansowy, audiowizualny, usług pocztowych oraz energetyczny nie są objęte odrębnymi regulacjami prawnymi. Wspieranie przez władze państwowe tych sektorów wynika z różnych przyczyn: potrzeby restrukturyzacji sektora, jego znaczenia w zaspokajaniu potrzeb społecznych, rozwoju nowych produktów, np. energii odtwarzalnej z poszanowaniem środowiska naturalnego. Pomoc sektorowa powinna być degresywna i proporcjonalna.

O zgodności pomocy publicznej ze wspólnym rynkiem decyduje Komisja, która jest wstępnie informowana o zamiarze wprowadzenia przez państwo członkowskie nowej formy pomocy. Komisja może stwierdzić że:

  1. notyfikowany środek nie stanowi pomocy

  2. jest on zgodny ze wspólnym rynkiem - decyzja pozytywna

  3. może być zgodny ze wspólnym rynkiem po wprowadzeniu odpowiednich zmian - decyzja warunkowa

  4. notyfikowany środek jest sprzeczny ze wspólnym rynkiem - decyzja negatywna

Ponadto Komisja we współpracy z państwami członkowskimi kontroluje systemy pomocy publicznej istniejące już w tych państwach.

W celu zapewnienia większej przejrzystości krajowych systemów pomocy dla przedsiębiorstw zharmonizowano także inne reguły konkurencji. Zharmonizowano statystykę regionalną poprzez wprowadzenie tzw. NUTS, służącej za podstawę identyfikacji stref korzystających z pomocy państwowej. Skonkretyzowane zostały też kryteria pomocy. Ponadto w celu uniknięcia konkurencji miedzy państwami członkowskimi wprowadzono górne pułapy pomocy krajowej.

35.Harmonizacja przepisów prawnych i administracyjnych państw członkowskich: podstawa prawna (art.94 i 95 TWE), istota i zakres.

Uprawnienia dorozumiane można określić jako kompetencje bez których pierwotnie przyznana władza nie miałaby żadnego znaczenia lub nie mogłaby być rozsądnie i z pożytkiem wykonywana. Jako przykład takiej kompetencji najczęściej przytacza się

art. 94 i 95 TWE, które upoważniają Rade do wydawania dyrektyw w celu zbliżenia przepisów prawnych i administracyjnych państw członkowskich, które bezpośrednio wpływają na utworzenie i funkcjonowanie wspólnego rynku i rynku wewnętrznego. Bez takich uprawnień Wspólnota nie mogłaby zapewnić swobody przepływu towarów, osób, usług i kapitału. Różnice w przepisach prawnych mogą bowiem stanowić przeszkodę we wprowadzeniu tych 4 wolności oraz w efektywnym funkcjonowaniu wspólnego rynku. Większość kompetencji dorozumianych dotyczy jednak sfery międzynarodowej, ponieważ traktat w sposób wyraźny powierzył uprawnienia wspólnocie tylko w dziedzinie polityki handlowej i polityki w zakresie rozwoju.

36. Podstawy traktatowe unii gospodarczej i monetarnej (EMU).

Podstawy traktatowe

Artykuł 4 TWE

  1. polityka gospodarcza parta na: koordynacji gospodarczej państw członkowskich, rynku wew., określaniu wspólnych celów, zasadzie otwartego rynku i wolnej konkurencji.

  2. Ustalenie kursów wymiany walut, prowadzące do ustanowienia jednej waluty, prowadzenie jednolitej polityki pieniężnej, których celem jest utrzymanie stabilności cen.

  3. Poszanowanie kluczowych zasad: stabilności cen, zdrowych finansów publicznych i stosunków pieniężnych oraz stabilnego bilansu płatniczego

Tytuł VII. Polityka gosp. i pieniężna (art. 98-124)

Polityka gospodarcza

-Rada może przyjąć środki odpowiednie do sytuacji gosp. oraz udzielić pomocy finansowej dla państwa członkowskiego w razie pojawienia się trudności, na które nie ma wpływu

-zakazuje się finansowania deficytów budżetowych przez banki centralne

-zabroniony jest uprzywilejowany dostęp sektora publicznego do instytucji finansowych

-państwo członkowskie ponosi wyłączną odpowiedzialność za swoje długi

-Rządy państw członkowskich będą unikać nadmiernego deficytu budżetowego (3% PKB) oraz długu publicznego (60% PKB) (kontroluje to Komisja)

Polityka pieniężna

-Głównym celem Europejskiego Systemu Banków Centralnych (ESBC) jest utrzymanie stabilności cen. Podstawowe zadania EBSC to: definiowanie i realizacja jednolitej polityki pieniężnej, przeprowadzanie operacji dewizowych, utrzymywanie oficjalnych rezerw dewizowych państw członkowskich i zarządzanie nimi, wspieranie sprawnego działania systemów płatniczych

-Europejski Bank Centralny (EBC) ma wyłączne prawo wydawania zgody na emisję banknotów we wspólnocie. Banknoty mogą być emitowane przez EBC i narodowe banki centralne. Państwa członkowskie mogą bić monety po otrzymaniu zgody EBC.

-ESBC składa się z EBC i narodowych banków centralnych. EBC posiada osobowość prawną. ESBC jest kierowany przez organy decyzyjne EBC, którymi są Rada Naczelna i Zarząd

-EBC i narodowe banki centralne są niezależne

-EBC może nakładać grzywny na przedsiębiorstwa, które nie stosują się do jej rozporządzeń

-Rada może zawierać formalne porozumienia w sprawie systemu kursów wymiany euro w stosunku do walut trzecich. W razie braku takiego porozumienia może określić kierunki polityki kursów walutowych

Instytucje

-Rada Naczelna EBC składa się z członków Zarządu EBC oraz prezesów narodowych banków centralnych. Zarząd EBC składa się z prezesa, wiceprezesa i 4 członków - są oni mianowani na 8 lat za zgodą szefów państw lub rządów państw członkowskich.

-Przewodniczący Rady i członek Komisji mogą uczestniczyć bez prawa glosowania w posiedzeniach Rady Naczelnej EBC. Prezesa EBC zaprasza się do uczestnictwa w posiedzeniach Rady, gdy omawia ona sprawy dotyczące celów i zadań ESBC. EBC składa sprawozdanie roczne z działalności ESBC i polityki pieniężnej Parlamentowi Europejskiemu, Radzie, Komisji, a także Radzie Europejskiej.

-Komitet Walutowy o charakterze doradczym - na początku trzeciego etapu EMU komitet ten zostanie przekształcony e Komitet Ekonomiczno -Finansowy

Postanowienia przejściowe

-Drugi etap realizacji EMU rozpoczyna się 1 stycznia 1994 roku. Przed tym terminem każde państwo członkowskie zapewni swobodny przepływ kapitału oraz wprowadzi jeśli to konieczne, wieloletnie programy zmierzające do zapewnienia trwałej zbieżności koniecznej do osiągnięcia unii gosp. i monetarnej. W drugim etapie państwa członkowskie starają się zapobiegać powstawaniu nadmiernych deficytów budżetowych oraz rozpoczynają proces prowadzący do niezależności własnego banku centralnego.

-Z chwilą rozpoczęcia 2 etapu tworzy się Europejski Instytut Walutowy (EIW), który ma za zadanie przygotować 3 etap EMU

-W razie kryzysu bilansu płatniczego danego państwa członkowskiego Rada może udzielić mu wzajemnej pomocy. Postanowienie to przestaje obowiązywać w chwili rozpoczęcia 3 etapu EMU.

-Jeżeli państwo członkowskie popadnie nagle w kryzys bilansu płatniczego może podjąć niezbędnie środki ochronne - mogą one jedynie w minimalnym stopniu wywołać zakłócenia w funkcjonowaniu wspólnego rynku i nie mogą przekraczać niezbędnego zakresu aby zlikwidować nagle zaistniałe okoliczności. Decyzje w tym zakresie podejmuje Rada większością kwalifikowaną. Postanowienie to przestaje obowiązywać z chwilą rozpoczęcia 3 etapu EMU.

-Komisja i EIW informują Radę o tym, na ile zaawansowane są państwa członkowskie w wykonywaniu swych zobowiązań wynikających z dążenia do EMU. Ich ocena dotyczy zgodności przepisów prawa krajowego z Traktatem i statutem ESBC oraz osiągniętego stopnia trwałej zbieżności. Na podstawie tej oceny Rada potwierdza które państwa członkowskie spełniają warunki do przyjęcia jednej waluty. 3 etap rozpocznie się najpóźniej 1 stycznia 1999r.

-Jeżeli dane państwo członkowskie objęte jest derogacją (regulacją wyjątkową) to nie obowiązują je artykuły dotyczące: zalecenia podjęcia środków korygujących deficyt budżetowy, nakładania sankcji w ramach procedury zapobiegania powstawania nadmiernych deficytów budżetowych, celów i zadań ESBC, emisji pieniądza w strefie euro, uprawnień prawodawczych EBC, polityki kursu walutowego, mianowania członków Zarządu EBC. W odniesieniu do tych kwestii zawieszone jest prawo głosu państw członkowskich objętych derogacją.

-Bezpośrednio po podjęciu decyzji przez Radę dotyczącej momentu rozpoczęcia 3 etapu rządy państw członkowskich, których nie obowiązuje regulacja wyjątkowa mianują członków Zarządu EBC. Tworzy się ESBC i EBC i zostaje zlikwidowany EWI. Jeśli istnieją państwa objęte derogacją, i tak jak długo istnieją, Rada Ogólna EBC zostanie ustanowiona jako 3 organ decyzyjny EBC. W 1 dniu 3 etapu Rada, działając jednomyślnie glosami państw członkowskich nie objętych derogacją, ustali kursy wymiany nieodwołalnie obowiązujące wobec ich waluty i nieodwołalny kurs po jakim euro zastąpi te waluty. Euro stanie się samodzielną walutą.

37. Najważniejsze akty prawa wtórnego dotyczące EMU

Prawo wtórne i pozostałe akty

Decyzja w sprawie państw, które wprowadzą euro 1stycznia 1999 r.

Decyzja Rady 98/317/WE z 3 maja 1998 r. w sprawie państw członkowskich, które wprowadzą euro 1 stycznia 1999 r. (11 państw członkowskich: Austria, Belgia, Finlandia, Francja, Hiszpania, Holandia, Luksemburg, Irlandia, Niemcy, Portugalia i Włochy; w 2001 r. do strefy euro dołączyła Grecja).

Scenariusz wprowadzenia euro

1. Konkluzje Rady Europejskiej w Madrycie 15-16 grudnia 1995 r (ustalony w Madrycie

scenariusz wprowadzania euro był stopniowo modyfikowany przez Komisję).

Ramy prawne euro

1. Rozporządzenie Rady (WE) nr 1103/97 z 17 czerwca 1997 r. ustalające niektóre przepisy dotyczące wprowadzenia euro (zachowanie ciągłości stosunków prawnych po wprowadzeniu euro).

2. Rozporządzenie Rady (WE) nr 974/98 z 3 maja 1998 r. dotyczące wprowadzenia euro.

3. Rozporządzenie Rady (WE) nr 975/98 z 3 maja 1998 r. dotyczące wartości

nominatów i specyfiki technicznej monet euro przeznaczonych do obiegu.

Rozporządzenia te zagwarantowały ciągłość stosunków prawnych po wprowadzeniu euro.

Wprowadzenie euro nie może powodować automatycznego zwolnienia którejkolwiek ze stron zobowiązania oraz nie może być podstawą jednostronnego wypowiedzenia umowy.

Wprowadzono także zasady zachowania pierwotnie uzgodnionej waluty w okresie

przejściowym (od wprowadzenia euro do obiegu bezgotówkowego do wycofania z obiegu

krajowych jednostek pieniężnych), zasadę poszanowania swobody umów i zasadę ochrony

praw nabytych.

Pakt na rzecz stabilności i wzrostu

1. Rozporządzenie Rady (WE) nr 1466/97 z 7 lipca 1997 r. dotyczące wzmocnienia kontroli, zmiany sytuacji budżetowej, jak również nadzoru państwa członkowskiego i koordynacji polityki gospodarczej (wprowadzenie obowiązku opracowywania programów stabilizacji lub konwergencji). Programy stabilizacji i programy konwergencji mają na celu zapobieganie powstawaniu nadmiernych deficytów budżetowych. Stanowią więc instrument wielostronnego nadzoru rozwoju sytuacji budżetowej państwa członkowskiego. Programy stabilizacji, przedkładane Radzie przez rządy państw należących do strefy euro zawierają następujące elementy:

- za średniookresowy cel polityki budżetowej przyjmują równowagę lub nadwyżkę budżetową,

- zawierają główne hipotezy dotyczące przewidywanego kształtowania się najważniejszych zmiennych ekonomicznych,

- określają środki polityki gospodarczej niezbędne do osiągnięcia celów programu, a w wypadku środków budżetowych - ocenę ich wpływu na budżet,

- analizują skutki każdej hipotezy dla sytuacji budżetowej i długu.

Rada ustala w ramach wielostronnego nadzoru, czy zawarty w programie cel polityki budżetowej zapobiega powstawaniu nadmiernego deficytu, czy program jest realistyczny i czy środki doprowadzą do celu średniookresowego. Jeśli zmiana sytuacji budżetowej nie zapewni osiągnięcia tego celu, to Rada kieruje do danego państwa zalecenie podjęcia koniecznych środków korygujących deficyt budżetowy. Programy konwergencji, opracowywane przez rządy państw objętych regulacją wyjątkową, maja szerszy zakres, ponieważ obejmują również elementy dotyczące polityki pieniężnej i kursowej.

2. Rozporządzenie Rady (WE) nr 1467/97 z 7 lipca 1007 r. mające na celu przyśpieszenie i wyjaśnienie realizacji procedury dotyczącej nadmiernych deficytów. Procedura ta obejmuje trzy następujące etapy:

- Jeśli państwo członkowskie ma deficyt przekraczający 3% PKB lub jeśli narażone jest na nadmierny deficyt, to Komisja ocenia, czy przekroczenie to wynika z wyjątkowych okoliczności. Przekroczenie ma charakter wyjątkowy i tymczasowy, gdy wynika z okoliczności niezależnych od danego państwa członkowskiego i istotnie wpływających na sytuację finansową administracji publicznej lub gdy jest konsekwencją poważnej recesji gospodarczej, tj. gdy realny PKB obniży się w ciągu roku o co najmniej 0,75%. Wówczas Rada może podjąć decyzję o zawieszeniu procedury dotyczącej nadmiernego deficytu. Procedura ta jest automatycznie zawieszona, gdy PKB obniży się o ponad 2% rocznie. Ponadto przekroczenie wartości bazowej ma charakter tymczasowy, gdy prognozy Komisji dotyczące sytuacji budżetowej wskazują na obniżenie się w przyszłości deficytu poniżej wartości bazowej, gdy zanikną wyjątkowe okoliczności lub ustąpi poważna recesja. Przed podjęciem decyzji stwierdzającej istnienie nadmiernego deficytu Rada uwzględnia ewentualne uwagi danego państwa członkowskiego potwierdzające wyjątkowy charakter recesji gospodarczej.

- Jeśli deficyt jest nadmierny, to Rada kieruje natychmiast zalecenia do danego państwa członkowskiego. Ma ono cztery miesiące na podjęcie środków korygujących deficyt.

- Jeśli środki takie nie zostaną przedsięwzięte, to może ona nałożyć na dane państwo sankcje, głownie w postaci nie oprocentowanego depozytu, który może być uzupełniony innymi środkami przewidzianymi art. 104. Suma depozytu zawiera element stały w wysokości 0,2% PKB oraz element zmienny, odpowiadający dziesiątej części deficytu przekraczającego 3% PKB. Suma depozytu nie może przekraczać 0,5% PKB. Rada może uchylić wszystkie lub niektóre sankcje w zależności od postępu danego państwa członkowskiego w korygowaniu nadmiernego deficytu.

Mechanizm kursowy w trzecim etapie

1. Rezolucja Rady Europejskiej w Amsterdamie z 16 czerwca 1997 r. w sprawie ustanowienia mechanizmu kursowego podczas trzeciego etapu EMU. Mechanizm ten (ERM 2) ma na celu związanie z euro walut państw członkowskich nie należących do strefy euro. Uczestnictwo w ERM 2 jest dobrowolne. W mechanizmie tym uczestniczy korona duńska, której kurs w stosunku do euro może wahać się w granicach 2,5%. Możliwe są interwencje EBC ) banku centralnego państwa uczestniczącego w tym mechanizmie w celu ustabilizowania kursu jego waluty. Interwencje te nie mogą jednak zagrażać stabilności cen.

38. Podstawy traktatowe działań społecznych (w różnych dziedzinach) Unii

39. Harmonizacja w dziedzinie europejskiego prawa pracy

Artykuł 1

Wspólnota i państwa członkowskie mają na celu wspieranie zatrudnienia, poprawę warunków życia i pracy, odpowiednią ochronę socjalną, dialog pomiędzy zarządzającymi a pracującymi, rozwój potencjału ludzkiego dla zapewnienia trwałego, wysokiego poziomu zatrudnienia i walki z eksluzją społeczną. Dla osiągnięcia tych celów, Wspólnota i państwa członkowskie zastosują środki uwzględniające różnorodność form praktyk krajowych, zwłaszcza jeśli chodzi o stosunki umowne, oraz potrzebę utrzymania konkurencyjności gospodarki Wspólnoty.

Artykuł 2

1. Dla zapewnienia osiągnięcia celów określonych w artykule 1, Wspólnota wspiera i uzupełnia działania państw członkowskich w następujących dziedzinach:

- poprawa środowiska pracy w celu ochrony zdrowia i bezpieczeństwa pracowników;

- warunki pracy;

- informowanie pracowników i konsultacje z nimi;

- równouprawnienie mężczyzn i kobiet, jeśli chodzi o ich możliwości na rynku pracy i sposób ich traktowania w pracy;

- integracja osób wyłączonych z rynku pracy, z zastrzeżeniem artykułu 127 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską (dalej nazywanego “Traktatem”).

2. W powyższym celu Rada może ustanowić, w drodze dyrektyw, wymagania minimalne wprowadzane stopniowo, mając na uwadze warunki i zasady techniczne istniejące w każdym państwie członkowskim. W tych dyrektywach powinno się unikać narzucania ograniczeń administracyjnych, finansowych i prawnych w sposób, który opóźniłby tworzenie i rozwój małych i średnich przedsiębiorstw.

Rada działa zgodnie z procedurą określoną w artykule 189c Traktatu, po zasięgnięciu opinii Komitetu Ekonomiczno-Społecznego.

3. Jednakże Rada działa jednomyślnie, na wniosek Komisji, po zasięgnięciu opinii Parlamentu Europejskiego i Komitetu Ekonomiczno-Społecznego w następujących dziedzinach:

- ochrona i opieka socjalna pracowników;

- ochrony pracowników, których umowa o pracę została rozwiązana;

- reprezentowanie i zbiorowa obrona interesów pracowników i pracodawców, włącznie z podejmowaniem wspólnych ustaleń z zastrzeżeniem paragrafu 6;

- warunki zatrudnienia obywateli państw trzecich legalnie przebywających na terytorium Wspólnoty;

- wkłady finansowe na rzecz wspierania zatrudnienia i tworzenia miejsc pracy, z zastrzeżeniem postanowień odnoszących się do Funduszu Społecznego.

4. Państwo członkowskie może powierzyć zarządzającym i pracującym, na ich wspólny wniosek, realizację dyrektyw zatwierdzonych zgodnie z paragrafami 2 i 3.

W takim przypadku państwo członkowskie zapewni, że nie później niż w dniu, w którym dyrektywa musi zostać przeniesiona zgodnie z artykułem 189, zarządzający i pracujący (partnerzy społeczni) podejmą niezbędne środki w drodze porozumienia. Od danego państwa członkowskiego wymaga się podjęcia wszelkich koniecznych środków pozwalających mu na znalezienie się zawsze w sytuacji umożliwiającej mu zagwarantowanie wyników założonych przez daną dyrektywę.

5. Postanowienia przyjęte w wyniku niniejszego artykułu nie stoją na przeszkodzie żadnemu państwu członkowskiemu w utrzymywaniu lub podejmowaniu ostrzejszych środków ochronnych zgodnych z niniejszym Traktatem.

6. Postanowienia niniejszego artykułu nie są stosowane się do płacy, prawa zrzeszania, prawa do strajku ani do prawa wprowadzania lokautu.

Artykuł 3

1. Komisja ma za zadanie wspieranie konsultacji partnerów społecznych (zarządzających i pracujących) na szczeblu Wspólnoty i podejmuje odpowiednie środki dla ułatwienia ich dialogu poprzez zapewnienie zrównoważonego wsparcia stron.

2. W tym celu przed składaniem wniosków z zakresu polityki społecznej Komisja przeprowadza konsultacje z zarządzającymi i pracującymi (partnerami społecznymi) na temat możliwego kierunku działań Wspólnoty.

3. Jeżeli po takich konsultacjach Komisja uzna działanie Wspólnoty za celowe, przeprowadza konsultacje z partnerami społecznymi (zarządzającymi i pracującymi) na temat treści przewidywanego wniosku. Partnerzy społeczni (zarządzający i pracujący) przedkładają Komisji opinię lub, w razie potrzeby, zalecenie.

4. Przy okazji powyższych konsultacji partnerzy społeczni mogą poinformować Komisję o swoim życzeniu rozpoczęcia procedury określonej w artykule 4. Procedura ta nie powinna trwać dłużej niż dziewięć miesięcy, chyba że partnerzy społeczni (zarządzający i pracujący) oraz Komisja wspólnie zdecydują o jej przedłużeniu.

Artykuł 4

1. Jeżeli takie będzie życzenie partnerów społecznych (zarządzających i pracujących), dialog pomiędzy nimi na poziomie Wspólnoty może prowadzić do stosunków kontraktowych, włącznie z umowami.

2 Umowy zawarte na szczeblu Wspólnoty są realizowanie albo zgodnie z procedurą i praktyką właściwą dla partnerów społecznych (zarządzających i pracujących) oraz państw członkowskich, albo - w sprawach objętych artykułem 2 - na wspólny wniosek stron sygnatariuszy, na podstawie decyzji Rady podjętej na wniosek Komisji.

Rada działa większością kwalifikowaną, z wyłączeniem umów, które zawierają jedno lub więcej postanowień związanych z kwestiami określonymi w artykule 2.3, w którym to przypadku działa jednomyślnie.

Artykuł 5

Mając na względzie osiągnięcie celów określonych w artykule 1 i nie naruszając innych postanowień Traktatu, Komisja wspiera współpracę pomiędzy państwami członkowskimi i ułatwia koordynację ich działań we wszelkich kwestiach polityki społecznej objętych niniejszą Umową.

Artykuł 6

1. Każde państwo członkowskie zapewnia stosowanie zasady równego wynagrodzenia mężczyzn i kobiet za tę samą pracę.

2. Dla celów niniejszego artykułu wynagrodzenie oznacza zwykłą, podstawową lub minimalną płacę, lub pensję, lub jakąkolwiek inną zapłatę w gotówce lub w naturze, którą pracownik otrzymuje bezpośrednio lub pośrednio, w związku ze swoim zatrudnieniem, od swojego pracodawcy.

Równe wynagrodzenie, bez dyskryminacji ze względu na płeć, oznacza, że:

a) wynagrodzenie za tę samą pracę w stawkach akordowych jest obliczane na podstawie tej samej jednostki obliczeniowej;

b) wynagrodzenie za pracę w stawkach godzinowych jest takie samo za tę samą pracę.

3. Niniejszy artykuł nie uniemożliwia żadnemu państwu członkowskiemu stosowania lub podejmowania kroków zapewniających szczególne korzyści dla kobiet, mających ułatwić im podejmowanie pracy zawodowej, zapobiec niekorzystnym aspektom ich kariery zawodowej, lub je kompensować.

Artykuł 7

Komisja sporządza każdego roku sprawozdanie dotyczące postępu w osiąganiu celów zawartych w artykule 1, włącznie z sytuacją demograficzną Wspólnoty. Sprawozdanie jest przesyłane do Parlamentu Europejskiego i do Komitetu Ekonomiczno-Społecznego.

Parlament Europejski może wezwać Komisję do przygotowania sprawozdań dotyczących szczegółowych problemów związanych z sytuacją społeczną.

40. Zagadnienie harmonizacji prawa państw członkowskich w oświacie, kulturze, ochronie zdrowia, ochronie środowiska naturalnego i ochronie konsumenta

POLITYKA SPOŁECZNA, EDUKACJA, SZKOLENIE ZAWODOWE I MŁODZIEŻ

33) Pierwszy ustęp paragrafu 2 artykułu 118a otrzymuje następujące brzmienie:

Aby przyczynić się do osiągnięcia celu określonego w paragrafie 1, Rada, działając zgodnie z procedurą określoną w artykule 189c i po porozumieniu z Komitetem Ekonomiczno-Społecznym, przyjmuje w drodze dyrektyw minimalne wymagania, które mają zostać stopniowo wprowadzone, biorąc pod uwagę warunki i techniczne zasady istniejące w każdym państwie członkowskim."

34) Artykuł 123 otrzymuje następujące brzmienie:

Artykuł 123

Aby zwiększyć możliwości zatrudnienia pracowników na rynku wewnętrznym i przyczynić się w ten sposób do podnoszenia poziomu życia, niniejszym ustanawia się Europejski Fundusz Społeczny, zgodnie z poniższymi postanowieniami, mający ułatwiać pracownikom zatrudnianie i zwiększać ich geograficzną i zawodową mobilność wewnątrz Wspólnoty oraz ułatwiać im dostosowywanie się do zmian w przemyśle i systemach produkcyjnych, zwłaszcza poprzez szkolenie zawodowe i przekwalifikowanie."

35) Artykuł 125 otrzymuje następujące brzmienie:

Artykuł 125

Rada, działając zgodnie z procedurą określoną w artykule 189c i po porozumieniu z Komitetem Ekonomiczno-Społecznym, podejmuje decyzje wykonawcze dotyczące Europejskiego Funduszu Społecznego."

36) Artykuły 126, 127 i 128 zastępuje się następującym tekstem:

Edukacja, szkolenie zawodowe i młodzież

Artykuł 126

1. Wspólnota przyczynia się do podnoszenia poziomu edukacji zachęcając państwa członkowskie do współpracy i, jeśli jest to konieczne, wspierając i uzupełniając ich działalność, jednocześnie całkowicie respektując odpowiedzialność państw członkowskich za treści nauczania, organizację systemów edukacyjnych i ich różnorodność kulturową i językową.

2. Działalność Wspólnoty ma na celu:

- rozwój europejskiego wymiaru edukacji, zwłaszcza poprzez naukę i rozpowszechnianie języków państw członkowskich;

- popieranie wymiany studentów i nauczycieli, zwłaszcza poprzez zachęcanie do uznawania na uczelniach dyplomów i okresów studiów;

- wspieranie współpracy pomiędzy ośrodkami edukacyjnymi;

- rozwój wymiany informacji i doświadczeń w kwestiach wspólnych dla systemów edukacyjnych Państw Członkowskich;

- popieranie rozwoju wymiany młodzieży i wymiany instruktorów społecznych i edukacyjnych;

- popieranie rozwoju edukacji zaocznej.

3. Wspólnota i państwa członkowskie sprzyjają współpracy z krajami trzecimi i właściwymi organizacjami międzynarodowymi w sferze edukacji, a zwłaszcza z Radą Europy.

4. Aby przyczynić się do osiągnięcia celów wymienionych w niniejszym artykule, Rada:

- działając zgodnie z procedurą określoną w artykule 189b, po porozumieniu z Komitetem Ekonomiczno-Społecznym i Komitetem Regionów, stosuje działania pobudzające, z wyłączeniem jakiejkolwiek harmonizacji praw i przepisów państw członkowskich;

- działając kwalifikowaną większością głosów, na wniosek Komisji, stosuje zalecenia.

Artykuł 127

1. Wspólnota realizuje politykę odnośnie szkolenia zawodowego, wspierającą i uzupełniającą działalność państw członkowskich, jednocześnie w pełni respektując odpowiedzialność państw członkowskich za treści i organizację szkolenia zawodowego.

2. Działalność Wspólnoty ma na celu:

- ułatwianie przystosowania się do zmian w przemyśle, zwłaszcza poprzez szkolenie zawodowe i przekwalifikowanie;

- podnoszenie poziomu szkolenia zawodowego początkowego i uzupełniającego, celem ułatwiania integracji zawodowej i reintegracji na rynku pracy;

- ułatwianie dostępu do szkolenia zawodowego i popieranie mobilności instruktorów i uczniów, zwłaszcza młodzieży;

- pobudzanie współpracy w zakresie szkolenia pomiędzy ośrodkami szkoleniowymi i przedsiębiorstwami;

3. Wspólnota i państwa członkowskie sprzyjają współpracy z krajami trzecimi i właściwymi organizacjami międzynarodowymi w sferze edukacji w zakresie szkolenia zawodowego.

4. Rada, działając zgodnie z procedurą określoną w artykule 189c i po porozumieniu z Komitetem Ekonomiczno-Społecznym, stosuje działania przyczyniające się do osiągania celów wymienionych w niniejszym artykule, z wyłączeniem jakiejkolwiek harmonizacji praw i przepisów państw członkowskich."

37) Dopisuje się następujący tekst:

KULTURA

Artykuł 128

1. Wspólnota przyczynia się do rozkwitu kultur państw członkowskich, respektując ich narodową i regionalną różnorodność, jednocześnie uwypuklając wspólne dziedzictwo kulturowe.

2. Działalność Wspólnoty ma na celu zachęcanie do współpracy pomiędzy Państwami Członkowskimi i, jeśli jest to konieczne, wspieranie i uzupełnianie ich działań w następujących dziedzinach:

- podnoszenie poziomu wiedzy i szerzenie kultury i historii narodów europejskich;

- zachowanie i ochrona dziedzictwa kulturowego o znaczeniu europejskim;

- nie komercyjna wymiana kulturalna;

- twórczość artystyczna, w tym także audio-wizualna.

3. Wspólnota i państwa członkowskie sprzyjają współpracy z krajami trzecimi i właściwymi organizacjami międzynarodowymi w sferze kultury, zwłaszcza z Radą Europy.

4. W działaniach podejmowanych na podstawie pozostałych postanowień niniejszego Traktatu, Wspólnota bierze pod uwagę aspekty kulturalne.

5. Aby przyczynić się do osiągnięcia celów wymienionych w niniejszym artykule, Rada:

- działając zgodnie z procedurą określoną w artykule 189b i po porozumieniu z Komitetem Regionów, stosuje działania pobudzające, z wyłączeniem jakiejkolwiek harmonizacji praw i przepisów państw członkowskich. W trakcie procedur określonych w artykule 189b Rada działa jednomyślnie;

- działając jednomyślnie na wniosek Komisji, stosuje zalecenia."

38) Tytuły IV, V, VI i VII zastępuje się następującym tekstem:

OCHRONA ZDROWIA

Artykuł 129

1. Wspólnota przyczynia się do zapewnienia wysokiego poziomu ochrony ludzkiego zdrowia, popiera współpracę pomiędzy państwami członkowskimi i, jeśli jest to konieczne, wspiera ich działalność.

Działalność Wspólnoty ma na celu zapobieganie chorobom, zwłaszcza wielkim epidemiom, łącznie z uzależnieniem od narkotyków, poprzez wspieranie badań nad nimi i nad ich przenoszeniem, a także informację i edukację w kwestii zdrowia.

Wymogi ochrony zdrowia stanowią część składową pozostałych polityk Wspólnoty.

2. Państwa członkowskie, w porozumieniu z Komisją, koordynują pomiędzy sobą polityki i programy w sferach określonych w paragrafie 1. Komisja, pozostając w ścisłym kontakcie z państwami członkowskimi, może podejmować wszelkie inicjatywy użyteczne dla wspierania takiej koordynacji.

3. Wspólnota i państwa członkowskie sprzyjają współpracy z krajami trzecimi i właściwymi organizacjami międzynarodowymi w zakresie ochrony zdrowia.

4. Aby przyczynić się do osiągnięcia celów wymienionych w niniejszym artykule, Rada:

- działając zgodnie z procedurą określoną w artykule 189b, po porozumieniu z Komitetem Ekonomiczno-Społecznym i Komitetem Regionów, stosuje działania pobudzające, z wyłączeniem jakiejkolwiek harmonizacji praw i przepisów państw członkowskich;

- działając jednomyślnie na wniosek Komisji, stosuje zalecenia.

OCHRONA KONSUMENTA

Artykuł 129a

1. Wspólnota przyczynia się do osiągnięcia wysokiego poziomu ochrony konsumenta poprzez:

a) działania stosowane na podstawie artykułu 100a w ramach ustanawiania rynku wewnętrznego;

b) działanie szczególne, wspierające i uzupełniające politykę realizowaną przez państwa członkowskie dla ochrony zdrowia, bezpieczeństwa i interesów ekonomicznych konsumentów oraz dla zapewnienia im odpowiedniej informacji.

2. Rada, działając zgodnie z procedurą określoną w artykule 189b i po porozumieniu z Komitetem Ekonomiczno-Społecznym, podejmuje szczególne działanie określone w paragrafie 1 punkt b).

3. Działanie przyjęte na podstawie artykułu 2 nie stoi na przeszkodzie żadnemu państwu członkowskiemu w utrzymywaniu lub wprowadzaniu ostrzejszych środków ochronnych. Takie środki muszą być zgodne z niniejszym Traktatem. Komisja zostaje o nich powiadomiona.

ŚRODOWISKO NATURALNE

Artykuł 130r

1. Polityka Wspólnoty dotycząca środowiska naturalnego przyczynia się do osiągania następujących celów:

- zachowania, ochrony i poprawy stanu środowiska naturalnego;

- ochrony zdrowia człowieka;

- rozważnego i racjonalnego wykorzystywania zasobów naturalnych;

- wspierania, na płaszczyźnie międzynarodowej, działań dotyczących rozwiązywania regionalnych lub światowych problemów środowiska naturalnego.

2. Polityka Wspólnoty dotycząca środowiska naturalnego ma na celu wysoki poziom ochrony, z uwzględnieniem różnorodności sytuacji w różnych regionach Wspólnoty. Opiera się na zasadach przezorności i stosowania działań zapobiegawczych, dążeniu do likwidacji szkód w środowisku przede wszystkim u źródła oraz na zasadzie pokrywania kosztów przez sprawcę szkód. Wymogi ochrony środowiska muszą być zawarte w definicji innych polityk Wspólnoty i przy wprowadzaniu ich w życie.

W tym kontekście, działania harmonizujące odpowiadające tym wymogom zawierają, gdzie jest to konieczne, klauzulę zabezpieczającą zezwalającą państwom członkowskim na podejmowanie środków tymczasowych z powodów pozaekonomicznych, podlegających procedurze kontrolnej Wspólnoty.

3. Przygotowując politykę dotyczącą środowiska naturalnego, Wspólnota bierze pod uwagę:

- dostępne dane naukowo-techniczne;

- warunki środowiska naturalnego w różnych regionach Wspólnoty;

- potencjalne zyski i koszty działań lub braku działań;

- gospodarczy i społeczny rozwój Wspólnoty jako całości i równomierny rozwój jej regionów.

4. W ramach swoich kompetencji, Wspólnota i państwa członkowskie współpracują z krajami trzecimi i właściwymi organizacjami międzynarodowymi. Ustalenia co do współpracy Wspólnoty mogą stawać się tematami umów pomiędzy Wspólnotą i odnośnymi stronami trzecimi, negocjowanych i zawieranych zgodnie z artykułem 228.

Poprzedni akapit nie narusza uprawnień państw członkowskich do prowadzenia negocjacji w ramach organów międzynarodowych i zawierania umów międzynarodowych.

Artykuł 130s

1. Rada, działając zgodnie z procedurą określoną w artykule 189c i po zasięgnięciu opinii Komitetu Ekonomiczno-Społecznego, decyduje, jakie działania mają zostać podjęte przez Wspólnotę dla osiągnięcia celów wymienionych w paragrafie 130r.

2. W drodze derogacji procedury przewidzianej w paragrafie 1 i nie naruszając artykułu 100a, działając jednomyślnie na wniosek Komisji i po zasięgnięciu opinii Parlamentu Europejskiego i Komitetu Ekonomiczno-Społecznego, Rada przyjmuje:

- postanowienia głównie natury fiskalnej;

- środki dotyczące planowania przestrzennego miast i wsi oraz użytkowania gruntów, wyłączając kwestie zarządzania odpadami i działania o charakterze ogólnym oraz gospodarowanie zasobami wodnymi;

- środki istotnie oddziaływujące na wybór przez państwo członkowskie źródeł energii i ogólną strukturę jego zaopatrzenia w energię.

Rada, zgodnie z warunkami ustalonymi w pierwszym akapicie, może określić te kwestie wymienione w niniejszym paragrafie, w których decyzje muszą być podejmowane kwalifikowaną większością głosów.

3. W pozostałych sferach Rada przyjmuje programy ogólnych działań, określające cele priorytetowe, działając zgodnie z procedurą określoną w artykule 189b i po zasięgnięciu opinii Komitetu Ekonomiczno-Społecznego.

Rada, działając zgodnie z zasadami przewidzianymi w paragrafie 1 lub paragrafie 2, zależnie od przypadku, podejmuje środki konieczne do realizacji tych programów.

4. Bez uszczerbku dla określonych działań o charakterze wspólnotowym, państwa członkowskie finansują i realizują politykę dotyczącą środowiska naturalnego.

5. Nie naruszając zasady, że płaci sprawca zanieczyszczeń, jeżeli działanie oparte na postanowieniach paragrafu 1 pociąga koszty uznane przez władze publiczne państwa członkowskiego za nieproporcjonalne, Rada, w dokumencie określającym takie działanie umieszcza odpowiednie postanowienia w formie:

- tymczasowych derogacji i/lub

- wsparcia finansowego z Funduszu Spójności, który zostanie ustanowiony nie później niż 31 grudnia 1993 r., zgodnie z artykułem 130d.

Artykuł 130t

Środki ochronne przyjęte zgodnie z artykułem 130s nie stoją na przeszkodzie żadnemu państwu członkowskiemu w stosowaniu lub wprowadzaniu ostrzejszych środków ochronnych. Takie środki muszą być zgodne z niniejszym Traktatem. Komisja zostaje o nich powiadomiona.


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Prawo konstytucyjne2, Zachomikowane, Nauka, Studia i szkoła, Prawo
prawo pacjenta zo zgłoszenia sprzeciwu wobec orzeczenia lekarskiego, Zachomikowane, Nauka, Studia i
prawo pytania opracowane 2, Zachomikowane, Nauka, Studia i szkoła, Prawo
USTAWA w postępowaniu w sprawach nieletnich, Zachomikowane, Nauka, Studia i szkoła, Prawo
prawo pacjenta do poszanowania życia, Zachomikowane, Nauka, Studia i szkoła, Prawo
prawo handlowe, Zachomikowane, Nauka, Studia i szkoła, Prawo
Ustawa o ochronie informacji niejawnych, Zachomikowane, Nauka, Studia i szkoła, Prawo
prawo dewizowe, Zachomikowane, Nauka, Studia i szkoła, Prawo
Funkcjonowanie w UE - Wspólna Polityka Handlowa, Zachomikowane, Nauka, Studia i szkoła, Kultura, szt
prawo pytania opracowane 1, Zachomikowane, Nauka, Studia i szkoła, Prawo
prawo międzynarodowe, Zachomikowane, Nauka, Studia i szkoła, Prawo
PRAWO PACJENTA DO INFORMACJI, Zachomikowane, Nauka, Studia i szkoła, Prawo
Ustawa - broszura ze zmianami, Zachomikowane, Nauka, Studia i szkoła, Prawo
praca licencjacka(1), Zachomikowane, Nauka, Studia i szkoła, praca licencjacka
Opal, Zachomikowane, Nauka, Studia i szkoła, Kamienie szlachetne i minerały
Referat Burn Bond, Zachomikowane, Nauka, Studia i szkoła, Kultura, sztuka, Antropologia literatury p

więcej podobnych podstron