Słowo marketing powstało w XX w. poprzez przyłączenie końcówki -ing do słowa market. W języku polskim po raz pierwszy słowo marketing pojawia się w słowniku angielsko-polskim Jana Stanisławskiego w 1936r. Autor właśnie podaje tam, że marketing pochodzi od słowa market, zaś słowo market może mieć zarówno rzeczownikowe, jaki i przymiotnikowe oznaczenia (desygnaty) z rodzaju zyskowny, sprzedażowy albo zbyt czy rynek. Można przyjąć, że ta definicja jest uboga, ale wskazuje ona na jedną zależność, tzn. że marketing jest zawsze związany z gospodarką rynkową i w innych typach gospodarek raczej się nie pojawia. W praktyce gospodarowania marketing pojawia się znacznie wcześniej, bo 7000 lat p. n. e., wtedy gdy Fenicjanie jako łącznika wymiany wykorzystywali pieniądz. Ludzie zajmowali się wtedy handlem, czego dowodem jest szlak bursztynowy czy jedwabny. To właśnie z IX w. p.n.e. pochodzi pierwsza informacja o kraju nad Wisłą, który sprzedawał skóry i bursztyn. Pisał o tym Ibn Jakub. Handlowanie z konieczności łączyło się z podróżowaniem. Stąd jako pierwszy rozwinął się właśnie marketing turystyczny, w którym pierwsze hotele zakładali Rzymianie. Ponownie z marketingiem w gospodarce mamy do czynienia w XVII w. n.e., kiedy to pojawiły się trudności ze zbyciem towarów. Stąd od tej pory na marketing mówiono, że jest to zbyt. Ponieważ tworzył się rynek konsumpcyjny, dewizą na nim było: „wszystko co zostało wytworzone, powinno zostać sprzedane”. To dlatego już ok. 1704 r. w USA rozpoczyna się reklamowanie towarów w gazetach. W 1800 r. w Anglii powstaje pierwsza instytucja reklamowa na świecie, a w 1871 r. również w USA. W 1860 r. w Paryżu otwarte zostają pierwsze domy towarowe. Ok. 1864 r. nazwa marketing nie jest jeszcze używana, ale używa się pewnych określeń marketingowych (polityka cenowa, usługi, kredyt ratalny). W 1880 r. firmy handlujące zbożem w USA różnicują już ceny. Sani słowo marketing pojawia się w latach 1907-1911 i jest oo wtedy odpowiednikiem słowa dystrybucja, przy czym ówczesna dystrybucja bła inaczej rozumiana niż dzisiaj, jedynie jako transfer, rozprowadzenie, rozpowszechnienie czynników kapitałowych na ryku przemysłowym. Stąd dziś mówimy, że marketing naszej ery rodził się i rozwijał właśnie na tym rynku. W 1907r. na rynek wprowadzono wybielający proszek Persil. Pozycjonowano już wtedy ten specyfik za pomocą aktualnych do dziś kryteriów, jakie wtedy sformułował Henkel. Rok później (1908) Ford promuje pierwszy model samochodu - „T”, a w 1911 r. w USA otwarto pierwszy na świecie dział badań marketingowych, który wykorzystywał już metodę doboru losowego. W latach 1911-1920 zauważono, że czynniki kapitałowe marketingu mają dynamiczny charakter, tzn. pozostają w ciągłym ruchu i że do obsługi tego ruchu potrzebne są wykwalifikowane kadry. W ten sposób już wtedy pisze się o konieczności przygotowywania ludzi do nowej działalności gospodarczej. W latach 1920-1940 szczególnie mocno rozwój jest reklamowany. W niemieckiej reklamie pojawia się Haus Frau, czyli Pani Domu, niebieskooka blondynka, by ostatecznie już w tej reklamie pozostać. Coco Chanel sprzedaje odrobinę luksusu. Do reklam wprowadzana jest karykatura, a dwie firmy (Henkel i Lavel) toczą walkę o przywództwo lidera na rynku. Wprowadzane są strategie porównawcze w reklamach, w których zwykłe proszki piorą inaczej. W 1930 r. w NY powstaje pierwszy na świecie supermarket. W 1937 r. powstało pierwsze na świecie stowarzyszenie marketingu AMA, które istnieje do dziś. Stworzona zostaje wtedy definicja, w której marketing to droga, jaką przebywają produkty i usługi od wytwórcy do konsumenta. W ten sposób marketing opuszcza rynek przemysłowy i przenosi się na rynek konsumpcyjny, by ostatecznie już na nim pozostać. W latach 1940-50 definicję AMA poddano krytyce, zarzucając jej zbyt dystrybucyjny charakter, patrz: przesuwanie. W zamian Hamilton zaproponował inną, w której marketing jest już rodzajem działalności gospodarczej polegającej na przemieszczaniu towarów i usług od producenta (dystrybutora, sprzedawcy) do konsumenta (nabywcy, odbiorcy). W ten sposób wyodrębnione zostają konkurencyjne sieci sprzedażowe (dostawcy - odbiorcy). W latach 1950 - 60 dzieje się jeszcze więcej. I tak w poł. lat 50. w USA trwają intensywne prace nad rozwojem produktu na ryku. To tam właśnie po raz pierwszy posługiwano się słowem marka produktu i wizerunek, odbicie marki produktu na rynku. Termin image (wizerunek) w 1955 r. zostaje oficjalnie przeniesiony do Niemiec. Od tej pory marketing uzyskuje prawo obywatelstwa na uczelniach. Jako pierwszy był wykładany w miejscowości Berno (Szwajcaria) w roku akademickim 1956/57, przy czym był to właśnie marketing turystyczny, który miał zainteresować turystów angielskich Alpami szwajcarskimi. W II poł. lat 50. specjaliści intensywnie poszukiwali składników ułatwiających kontakt z klientem. N. Borden wynalazł aż 17 takich składników. Od tej pory są one określane mianem sfery instrumentalno-czynnościowej marketingu. W latach 1960-70, a dokładniej w 1967 r. 17 składników zostaje obciętych do 4P - produkt (product), miejsce, dystrybucja (place), cena (price), promocja (promotion). W tym czasie pojawiają się już fast foody. Orientacja na konsumenta ma coraz większy wpływ na rozwój firm. Ta orientacja mówi, że potrzeby konsumenta powinny być zaspokajane w skali masowej. Stąd nazwa marketing masowy. W 1967r. odbywa się pierwsza debata telewizyjna Nixon - Kennedy. W ten sposób rodzi się marketing polityczny. W latach 1970-80 na rynku ukazują się 2 książki Tooflena: „Trzecia fala” i „Szok przyszłości”. Autor pisze w nich, że rok 2000 będzie rokiem komunikacji, a zyski z komunikacji stworzą społeczeństwo dobrobytu. Społeczeństwo dobrobytu zmienia swoją nazwę na społeczeństwo konsumpcyjne. Funkcją marketingu w tym społeczeństwie jest podnoszenie jakości życia. Jakość życia oznacza również ochronę środowiska. Rodzi się marketing ekologiczny. W handlu pojawiają się kody kreskowe. nie ma już ryku masowego, w zamian są mikrorynki, wyróżnione za pomocą segmentacji/podziału. W wyniku segmentacji tworzone są profile, określane jako VOLS. Pojawia się marketing niszowy, mniejszy od segmentu. P. H. Ketler wprowadza pojęcie marketing społeczny. W latach 1980-90 marketing niszowy przekształca się w marketing zindywidualizowany jeden do jednego. Pomijani są dystrybutorzy, sprzedaż ma charakter bezpośredni, od wytwórcy do konsumenta. Zwiększa się dostępność baz danych na 2 rynkach - B2B (biznes to biznes) i B2C (biznes to customer). AMA opracowuje nowy kodeks etyczny, a organizacje konsumenckie obchodzą 50-tą rocznicę istnienia. W latach 1990-2000 pojawia się marketing partnerski. Region i miejsce lokalne zajmują pozycję lidera wśród innych rynków. Korporacja sieciowa traci walor konkurencyjności rozumianej tradycyjnie. Budowany jest klaster, gdzie konsumenci kooperują ze sobą, tworząc określone strategie rozwoju. Powyższa analiza wskazuje, że proces definiowania marketingu najprawdopodobniej nie jest jeszcze zakończony, bowiem średnio co dekadę pojawia się coś nowszego. Nie ma definicji ostrych, są definicje operacyjne, a ich analiza wskazuje, że w zasadzie ukształtowały się 2 podstawowe poglądy odpowiadające na pytanie w czym tkwi istota marketingu. Oto one:
1 pogląd to koncepcja ulepszania towarów stanowiąca oparcie dla konsumpcyjnej jakości wyrobu.
2 pogląd to koncepcja doskonalenia produkcji, koncentrująca wysiłki na obniżaniu ceny.
Dzisiejsze podejścia to: rozszerzające - do marketingu włącza się wszystko, tzn. całe spektrum problemów makro i mikroekonomicznych (przykład: marketing to system organizacji zarządzania działalnością firmy, dzięki któremu osoby otrzymują to, czego pragną); wąskie podejście - marketing to całokształt działań realizowanych w zakresie zbytu i satysfakcjonowania nabywców wg dystrybucji, promocji, produktu i cen. Wiedza o marketingu ma dość długą historię. Na tym tle Polska ma również swój wkład, Tak np. pierwsze podręczniki o reklamie ukazały się już w latach 20. ubiegłego wieku. W latach 50. zajmowano się procesem konsumpcji gospodarstw domowych. W latach 70. dyskutowano na temat uznania w świecie marketingu jako nauki. W tym samym czasie powstało polskie towarzystwo marketingu, powstała spółdzielnia usług marketingowych w Katowicach i zakład usług marketingowych w Warszawie. Dyskusje nad marketingiem trwają nadal. Powielany jest pogląd, że marketing jest tylko pojęciem, które nie zdążyło w ciągu 40 lat działalności na uczelniach utworzyć jakiejś ogólnie przekonującej teorii.

Subdyscypliny

Dziś marketing jest wewnętrznie rozbudowany, a w jego zakres przedmiotowy wchodzą następujące subdyscypliny:
- teorie zachowań konsumenckich
- badania marketingowe
- segmentacja rynku
- polityka produktu
- polityka cenowa
- dystrybucja
- zarządzanie marketingowe

W praktyce gospodarowania marketing pojawia się tam gdzie są firmy przedsiębiorcze i tam, gdzie są firmy nie nastawione na zysk. Tm samym marketing wykorzystują zarówno spółki jaki i uczelnie wyższe. Zarówno przedsiębiorczość państwowa jak i szpitale. Reasumując każda firma musi korzystać z marketingu, ponieważ dzisiaj sztuką nie jest wytwarzania, ale sprzedawanie. Jeżeli chodzi o nauki pomocnicze to po pierwsze marketing ma charakter interdyscyplinarny, wykorzystuje naukę o osobowości, czyli psychologię, naukę o grupach, czyli socjologię, naukę o logice, czyli matematykę, naukę o gospodarowaniu, czyli ekonomię, naukę o kulturze, czyli etologię. W stosunku do tych nauk marketing ma zawsze charakter podrzędny, stąd zarządzanie i marketing. Nigdy odwrotnie. Jeżeli jako kryterium podziału przyjmiemy strukturę społeczną - patrz socjologia, to marketing w tej strukturze pojawia się na 3 poziomach: mikro, makro i mezo, przy czym 2 ostatnie stosowane są Zamiennie. I tak na poziome mikro (patrz mikromarketing) kooperują ze sobą gospodarstwa domowe i firmy lokalne. Na poziomie makro pojawia się marketing regionalny albo krajowy. Przykład to euro marketing. Na poziomie mezo mówimy o marketingu globalnym, który z różnych powodów bywa określany jako marketing transnarodowy, ponadnarodowy lub międzynarodowy. Do tego można dodać, że próby klasyfikacji marketingu opierają się o pewne paradygmat (inaczej założenia). Pierwszym paradygmatem jest zmiana postaw, w tym rozumieniu w marketingu koncentrujemy uwagę na procesie komunikowania się, bo ten proces właśnie najlepiej umożliwia … kontrolowanie zakładanych celów, przy czym cele mogą dotyczyć zarówno podaży jak i popytu. Drugi paradygmat systemowy wyprowadzany jest z nauk o zarządzaniu. Ponadto uwzględnia on socjologię. Zakłada się w nim, że system marketingu tworzą cele, działania, otoczenia, zasoby, realizowane funkcje i ograniczenia tych funkcji. Ostatni paradygmat opiera się na ekonomicznej teorii wymiany. Wymiana ma być korzystna i to ona określa wszelkie więzi zachodzące pomiędzy:
a) organizacjami
b) jednostkami
c) instytucjami.

W zakres wymiany wchodzą dobra materialne, niematerialne, idee, informacje, statusy społeczne, symbole. Po trzecie wymiana tak jak ekonomia ma zawsze charakter ograniczony, tnz. Nie może zaspokoić wszystkich potrzeb i nigdy nie jest czysta, tzn. nie jest za darmo.

3. Potrzeby

Składniki i definicja potrzeb.
Definicja: są to podstawowe wymagania człowieka

Składniki:
- podmiot (ludzie, zwierzęta, rośliny)
- przedmiot (Każdy obiekt, który zaspokaja potrzeby) inaczej zasób, dobro
- powód (przyczyna, dla której przedmioty są konsumowane)

Podmiotem mogą być ludzie, przedmiotem powietrze, a potrzebą oddychanie. Gdy nie ma powietrza (tlenu - przedmiot) ludzie nie oddychają i umierają (powód). Tym samym brak powietrza może spowodować śmierć.

Klasyfikacje:
- pierwotne i wtórne,
- wewnętrzne i zewnętrzne.

Na ogół w literaturze podaje się piramidę Maslowa. Autor mówi, że wszystkie potrzeby dzielą się na pierwotne i wtórne. Pierwotne przekazywane są w kodzie genetycznym, wtórne w kodzie kulturowym. Do potrzeb pierwotnych Freund zalicza głód i pragnienie, brak snu, niemożność oddychania, niemożność wydalania i rozmnażania. Wszystkie pozostałe to potrzeby wtórne. W zasadzie te, które najbardziej interesują marketing to potrzeba samorealizacji, potrzeba akceptacji, uznania, potrzeba miłości. Na styku potrzeb pierwotnych i wtórnych rodzi się i rozwija potrzeba bezpieczeństwa. W gatunku ludzkim jest ona szczególna, ponieważ nie zanika w życiu dorosłym, przekształcając się w potrzebę posiadania domu i rodziny, stąd w literaturze pojawia się u Kotlera tzw. „Cykl życia rodziny”. Psychologowie stosują swój własny podział potrzeb, tzn. dzielą potrzeby na zewnętrzne i wewnętrzne. Wewnętrzne polegają na fizjologii organizmu. Zewnętrzne z kolei manifestowane są poprzez kontakty podmiotów konsumujących z otoczeniem. W tym momencie ilość potrzeb jest nie ograniczona, ponieważ nieograniczona może, bo ilość kontaktów, jakie ludzie manifestują na drodze swojego rozwoju osobniczego oraz cywilizacyjnego. Stąd potrzeby w przeciwieństwie do dóbr zawsze są nieograniczone. W marketingu pojawia się kategoria pragnień. Pragnienie to wysublimowana potrzeba.

Potrzeby zamieniają się w pragnienia, kiedy skierowane są na określone obiekty mogące je zaspokoić.
Przykład
Amerykanie potrzebują pożywienia, ale pragną coli, frytek i hamburgerów.

Kiedy potrzeby zamieniają się w popyt?
Popyt jest pragnieniem specyficznych produktów ograniczonych przez możliwości płatnicze konsumenta. Stąd w ekonomi mówi się o portfelu albo o zapotrzebowaniu, które nie jest równoznaczne z potrzebami.

Klasyfikacja dóbr:

• Materialne (można ich dotknąć, posmakować, poczuć) i niematerialne (odwrócenie dóbr materialnych, ich przykładem są usługi definiowane jako coś, czego nie można upuścić sobie na nogę. Mówimy też, że usługi są przeźroczyste).

• Naturalne (to te pochodzące od matki Ziemi) i Substytucyjne (które... marketing zajmuje się głównie substytucyjnymi).

• Produkcyjne (które służą do produkcji innych dóbr, np. kwalifikacje ludzi, maszyny i urządzenia) i konsumpcyjne (bezpośrednio do zaspokajania potrzeb).

• Nieograniczone (nie zauważ już ich ekonomia, bo zajmuje się tym co jest ograniczone, w marketingu ekologicznym są to w zasadzie 2 dobra - powietrze i słońce, pozostałe są ograniczone. Definicja nieograniczonych brzmi: nie mogą zaspokoić każdej potrzeby. Definicja ograniczonych: zaspokoją każdą potrzebę, która była, jest i będzie.

• Pozytywne (to takie, które zaspakajają korzystnie potrzebę, np. chleb) i negatywne (szkodzą potrzebie (np. narkotyk) oraz neutralne (takie, co do których są do nich zdania podzielone, np. Internet).

Struktura i system marketingowego oddziaływania

U Garbarskiego marketing jest interpretowany jako zintegrowany zbiór (patrz system) instrumentów i działań związanych z badaniem i kształtowaniem rynku. Jeżeli przyjmujemy tę definicję za obowiązującą to wynika z niej również, że układ jest pojęciem pierwotnym w stosunku do systemu. Zamiennie zamiast o układzie możemy mówić o strukturze. Pojęcie struktury może być zabudowywane różnymi elementami, takimi np. jak zasady, funkcje, działania i cele, orientacje i strategie. Istotną pierwszą cechą w strukturze jest to, że poszczególne elementy są zharmonizowane ze sobą, tzn. żaden element nie występuje w opozycji do elementów pozostałych. Przy czym z wymienionego układu na plan pierwszy wysuwają się zasady, ponieważ to one harmonizują budowę całego układu. Zasada to inaczej reguła. Oto 4 podstawowe:
- celowego wyboru,
- badań marketingowych,
- kształtowania rynku,
- planowania i kontrolowania.

Opis tych zasad jest następujący. Zasada celowego wyboru zakłada, że przedsiębiorstwo swoje nadzieje na zysk wiąże ze zbiorem aktualnych i potencjalnych klientów. Znajdują się oni na tzw. Rynkach docelowych, stąd nazwa, których wybór jest jedną z najważniejszych decyzją strategicznych firmy. Podejmuje ją w oparciu o staranne rozpoznanie swoich możliwości rozwoju w otoczeniu. W możliwościach analizowane są szanse i zagrożenia. Przeanalizowanie powyższych pozwala firmie zastosować najwłaściwsze strategie, tak, by rynek stał się względnie trwały i wydajnym źródłem dochodu (patrz zysku) na wiele następnych lat, przy czym ważniejszy czasami jest zysk niematerialny, czego przykładem może być rozwój marki na rynku.
Druga zasada nakazuje gromadzić informacje. Informacja to inaczej przekaz, powiadomienie, elementarna cząstka badań. Informacje zbiera się po to, by podejmować decyzje marketingowe. Decyzja to inaczej rozwiązania problemu, albo uzyskanie odpowiedzi a pytanie. Zasada ta mówi, że im informacja bardziej właściwa, tym decyzja bardziej pewna. Pewność to stopień ryzyka, który obciąża decyzję. W tym elemencie odróżnia się jeszcze badania marketingowe, druga nazwa rynku, od badań ekonomicznych rynku. Badania marketingowe są szersze od ekonomicznych. Tak np. badania ekonomiczne sprawdzają strukturę spożycia, badania marketingowe odpowiadają na pytanie z jakich przyczyn tak właśnie, a nie inaczej owa struktura spożycia się kształtuje. Tak np. wskaźnik sprzedaży produktu w sieciach dystrybucyjnych może być badaniem ekonomicznym, natomiast pytanie dla których ten wskaźnik wzrasta lub maleje jest już pytaniem marketingowym.
Trzecia zasada wprowadza 4P. Inne nazwy to marketing mix, system marketingowego oddziaływania, mieszanka marketingowa, sfera instrumentalno-czynnościowa albo tak jak tu 4P. W 4P produkt to zbiór korzystności, użyteczności, które mogą lub muszą zaspokoić potrzebę. Na rynku produkt określa się mianem oferty, pakietu. W dystrybucji produkt zmienia nazwę na towar. Dystrybucja to przesuwanie produktu klasycznie od wytwórcy do finalnego użytkownika. Wytwórcą może być producent, usługodawca, pośrednik. Finalnym użytkownikiem może być konsument. Słowo finalny oznacza, że towar nie będzie już dalej przesuwany. Cena to inaczej koszta, albo wartość produktu. Dziś koszta nie są odnoszone do wytwarzania produktu, tylko są odnoszone do strat tego, kto kupuje. Dziś cena jest jednym z najtrudniejszych narzędzi marketingowego oddziaływania na ludzi, bo nikt nie lubi tracić, stąd dziś chętniej wykorzystuje się poza cenowe instrumenty związane z promocją. Promocja to inaczej komunikacja, przy czym autorzy odróżniają produkcję sprzedaży od komunikowania się. Promocja sprzedaży pojawia się w kanałach zbytu (patrz dystrybucyjnych). Ma ona związek z wymianą a jej odpowiednikiem jest reklama. Komunikowanie się jest odwrotnością promocji sprzedaży. Zakłada się tu zwrotność relacji, przyjmuje się kategorie otoczenia, a odpowiednikiem komunikowania się jest np. event, czy sponsoring. Narzędzia te mogą być odpowiednio rozszerzane. Tak np. usługa może występować 5, 6, 7P. Autorzy mówią tutaj o zasadzie synergii, tzn. sytuacji, w której narzędzia muszą być wykorzystywane jednocześnie po to by zwiększyć siłę oddziaływania na rynek docelowy. Takie równoczesne silniejsze oddziaływanie określa się mianem efektu synergii.
Czwarta zasada nakazuje wszystko w marketingu planować. Planowanie jest ważne, ponieważ tylko w ten sposób zwiększa się efektywność zasobów. Efektywność to kolejna zasada, socjotechniczna, która mówi, że wyniki powinny być osiągnięte jak najniższym kosztem. Kontrolowanie to sprawdzanie. Sprawdza się zawsze ex post po zaplanowaniu u wykonaniu działań. Kontrola nosi różną nazwę z marketingu. Np. jest to monitoring, albo audyt.

Funkcje

Funkcja tak jak w matematyce to zmienna łącząca co najmniej 2 wartości, tak jak nauczyciel łączy studentów poprzez wykład z przedmiotem marketing. W marketingu na ogół mówimy o wiązkach funkcji, przy czym należy pamiętać, że najpierw są funkcje, a potem dopiero cele. W marketingu wyróżnia się 3 wiązki funkcji: przygotowawcze, wykonawcze i wspomagające (protezowe).

Przykłady
Przeprowadzenie badań, przeprowadzenie kampanii reklamowej, zaplanowanie produktu owego, organizowanie systemu dystrybucji, alkulacja celu - przygotowawcze

Kampania reklamowa w fazie realizacji, zawieranie umów, obsługa klientów, gospodarka magazynowa, obsługa serwisowa dostawców - wykonawcze

Kredyty, ubezpieczenia (OC, leasing) - wspomagające.

Na ogół przyjmuje się, że działania to czynności. Czynności muszą być poprzedzone celami. Czynności wymagają również pewnych zasobów. Do podstawowych zasobów należą kompetencje, sieci i finanse. Kompetencje należy określić jako kwalifikacje specjalistów od marketingu. Sieci to inaczej punkty sprzedaży. Zasada jest taka: im sieć gęstsza, tym penetracja rynku głębsza i odwrotnie - im sieć rzadsza, tym penetracja płytsza. Przykładem sieci gęstej penetrującej rynek głęboko jest detal. Przykładem penetracji płytszej jest hurt. Jeżeli chodzi o zasób trzeci, to marketing sam raczej nie wytwarza dochodu. Raczej absorbuje je z pozostałych działów firmy. Istotna jest tu jeszcze jedna sprawa, tzn. zasoby muszą być równoważne, tzn. jeden zasób nie może się rozwijać kosztem zasobu drugiego. W tym rozumieniu zasoby powinny być komplementarne i synergiczne. Inaczej marketing jest mało oszczędny i mało przewidywalny. Cel określa się jako pewien punkt na drodze prowadzącej firmę do sukcesu. Stąd mówimy też, że cele to odcinki o jakiejś długości. Kryterium długości celów pozwala je łączyć i porównywać.

Oto przykłady. Cel otwarty to taki, który niczym nie jest ograniczany.
Przykład
Celem firmy jest zysk.
Cel zamknięty to taki, który ma jakieś warunki brzegowe.
Przykład
Celem firmy jest zysk 20% w ciągu 5-ciu lat.
Cele mogą być równoległe, to znaczy takie, że ani jeden ani drugi nie zachodzą na siebie. Np. celem firmy jest zaadaptowanie produktu, celem firmy są szkolenia. Cele mogą być komplementarne, tzn. uzupełniające się. Przykładem może być wykorzystanie 4P po to, by zwiększyć na rynku docelowym zysk. Cele mogą być jeszcze opozycyjne względem siebie, tzn. konkurencyjne. Firmy konkurują między sobą na kilku poziomach. Pierwszy poziom to dostawcy, drugi to odbiorcy, trzeci to aktualni konkurenci, czwarty to potencjalni konkurenci.

Ze względu na rodzaj zakładanego celu firma może posługiwać się wyodrębnionymi z marketingu orientacjami. Orientacje najlepiej interpretować jako koncepcje, umiejętność, model firmy w jej poruszaniu się na rynku. Historycznie ukształtowały się 4 orientacje: produkcyjna i produktowa, sprzedażowa i marketingowa. Same różnice pomiędzy nimi są następujące. Produkcyjna jest najstarsza. Pochodzi z XVII w., wtedy kiedy powstawał dopiero rynek konsumpcyjny masowy. Występuje ona zawsze w warunkach przewagi popytu nad podażą, a to oznacza, że firma nie ma kłopotu ze znalezieniem nabywców na swe wyroby. Dlatego też w tej orientacji badania potrzeb konsumenckich, czy analiza rynku. Podstawą działalności firmy jest wtedy inny rynek. Firma natomiast koncentruje uwagę na tańszych technologiach bardziej opłacalnych surowcach, stosuje też efekt skali, który mówi, że każde podwojenie produkcji zmniejsza jednostkową cenę wyrobu średnio o 20%. Podstawową regułą poruszania się po rynku jest wtedy standaryzowanie, unifikowanie produkcji. Standaryzowanie nie oznacza dobrej jakości. Niska z założenia jakość prowadzi jak autorzy twierdzą do „psucia surowców i technologii”. W tej orientacji firma zmierza do szukania tylko doraźnych korzyści, nie jest zainteresowana swoją pozycją na rynku, jedynie interesuje się przeciwdziałaniami ukierunkowanymi na zagrożenie. W efekcie oznacza to opóźnione reakcje przedsiębiorstwa na zmiany otoczenia, tym samym grozi to utratą płynności finansowej i upadłością.

Orientacja produktowa jest dokładnie odwrotnością orientacji produkcyjnej w tej orientacji jakość jest najważniejszym składnikiem pozycji i sukcesu firmy w otoczeniu. W praktyce tworzy się produkty o nadmiernej ilości funkcji, w której zbyt duża ilość korzyści utrudnia, a nie ułatwia korzystanie z nich. Przykład to komputery, w których wykorzystuje się zaledwie kilka funkcji. W tej orientacji badania są prowadzone, ale tylko nad rozwojem produktu nowego. Z drugiej strony w tej orientacji kreowane są produkty luksusowe, tzn. takie, które nie są dostępne albo inaczej nie mają swoich substytutów i na którą być może klient być może da się złapać. To stąd orientacja ta określana jest mianem pułapki na myszy.

Trzecia orientacja (sprzedażowa) wykorzystuje kompetencje specjalistów od marketingu, a jej podstawową formą oddziaływania jest aktywizacja sprzedaży. Aktywizacja polega na założeniu, że klienci odpowiednio motywowani będą dużo kupować. Stąd to właśnie w tej orientacji wykorzystywana jest reklama, tzw. ceny promocyjne, rozwija się również kredytowanie zakupów i doskonalenie form dystrybucji polegających między innymi na połączeniu hurtu z detalem. Przykładem tej orientacji są sklepy dyskontowe typu Biedronka. Z czasem maleje znaczenie tej orientacji na rynku. W zamian wymyślono nową - orientację marketingową. Inaczej jest to orientacja na klienta, którego potrzeby są analizowane poprzez badania, a następnie stymulowane, ukierunkowywane na przyszłość. W tym podejściu wszelkie działania przedsiębiorstwa są tylko pochodną popytu. Firma odgaduje życzenia klientów i następnie te życzenia zaspakaja.

Reasumując. Można do tego dodać, że orientacja marketingowa dobrze odnajduje się w tak zwanym marketing strategicznym, to znaczy marketingu nastawionym na rozwój i ekspansję firmy. Rozwój i ekspansja oznacza, że firma innowacyjnie działa, jest przedsiębiorcza, twórczo rozwiązuje swoje problemy i reaguje na wszystkie sygnały płynące z rynku. Podejmuje ona też ryzyko po to, by rozpoznać i zaspokoić lepiej potrzeby konsumenta.

Otoczenie marketingowe

1. Pojęcie otoczenia.

Otoczenie to wszystko to, co znajduje się wokół firmy, co tworzy jej środowisko i co wpływa na wielkość, strukturę na osiągane przez firmę rezultaty. Analiza tego rodzaju zasobów jest, ponieważ tylko w ten sposób firma może analizować swoje siły i zagrożenia. Trzeba pamiętać, że siły znajdują się w otoczeniu wewnętrznym firmy, a zagrożenia w otoczeniu zewnętrznym firmy. Trzeba pamiętać, że przeciwwagą dla siły jest słabość firmy. Trzeba pamiętać, ze przeciwwagą dla zagrożeń jest okazja (szansa). Okazje przed firmą nie tkwią w sposób nieprzerwany. Odwrotnie pojawiają się w otoczeniu i znikają. Te niezauważone nie przepadają bezpowrotnie, ponieważ może je zauważyć konkurencja i na tej podstawie wykreować produkt substytucyjny. W ten sposób rynek wypełnia się coraz to większą ilością produktów substytucyjnych, a w sektorze zaostrza się walka o klienta. Z kolei to, co jest zagrożeniem dla jednej firmy, dla drugiej odwrotnie może by okazją. Tak np. kryzys paliwowy zmusza do poszukiwań innych nośników pędnych, co w przyszłości może dać szansę rozwoju nowym sektorom.

Sektor to grupa firm wytwarzających produkty o podobnym przeznaczeniu. Przykład to sektor paliwowy, albo sektor żywnościowy. To w sektorze tkwią właśnie źródła potencjalnych szans i zagrożeń. Sektor tworzą dostawcy i odbiorcy, aktualni i potencjalni konkurenci. Przez sektor przemieszczają się jeszcze trendy. Trend to sekwencja zdarzeń, które przebiegają w długih przedziałach czasowych. To stąd mówimy o trendach konsumpcyjnych w Polsce, które wskazują, ze kupujemy racjonalnie. Od trendów należy odróżnić modę, bo ona jest krótkotrwała, stąd trendy w modzie raczej nie występują. Ewentualnie moda może dać początek nowemu trendowi.

Sektor - grupa firm wytwarzających produkty o podobnym przeznaczeniu.

Konkurencyjne

Bezpośrednie

Bliższe

Konkurencja to proces rynkowy.

Konkurencyjność to pewien stan przedsiębiorstwa w stosunku do konkurencji sektorowej.

Różnica między procesem a stanem: Stan jest częścią procesu.

Źródło polskiego słowa konkurent:

Biec razem do… (concurrere - łacina)

Dzisiaj oznacza wspólne poszukiwanie czegoś., wykonywanie czegoś.

Dzisiejsza definicja: jest to proces, którego uczestnicy stosują jakieś strategie, dążąc do takich samych celów.

Co można zrobić z konkurencyjnością?

Zarządzać nią albo budować dla niej strategie marketingowe.

Strategia (def.ogólna)

A. narzędzia + sposób ich wykorzystywania

B. plan gry której kierownictwo używa do plasowania (pozycjonowania) siebie na wybranym rynku.

C. Wybory i kształtowanie relacji firmy z otoczeniem (wybór domeny, niszy, sposobu uzyskiwania przewagi konkurencyjnej, sposobu wykorzystywania narzędzi w tym również marketingowych).

Definicja strategii marketingowej:

Sposób realizacji celów rynkowych przedsiębiorstwa na rynku docelowym. Powinna ona zapewnić sprawną alokację zasobów i realizację spójnych działań marketingowych zapewniających przewagę konkurencyjną na konkretnym rynku.

Strategia konkurencji:

Jest pochodną ogólnej strategii przedsiębiorstwa i punktem wyjścia dla strategii marketingowej.

Najważniejsze decyzje składające się na strategie marketingowe:

Określenie docelowego rynku zbytu.

Ustalenie celów marketingowych w przekroju produkt - rynek zbytu.

Ustalenie pożądanej pozycji produktu na rynku.

Dobór niezbędnych źródeł przewagi konkurencyjnej.

Dobór 4P.

Ustalenie zakresu współpracy i kooperacji w działaniach marketingowych, ustalenie budżetu dla tych działań.

Strategia konkurencji i strategia marketingowa są na tym samym poziomie w rodzinie strategii firmy.

Miejsce strategii marketingowej w firmie:

A. Strategia przedsiębiorstwa (całościowa)

B. Strategie Funkcjonalne (to właśnie jest strategia marketingowa) inne funkcjonalne to finansów, zarządzania zasobami ludzkimi, czy strategia badań i rozwoju, czy właśnie strategia konkurencji.

Analiza 5 sił w sektorze ( M. Porter).

-siła przetargowa dostawców

-siła przetargowa odbiorców

-groźba nowych wejść (groźba pojawienia się nowego dostawcy, odbiorcy itp.)

-groźba pojawienia się produktów substytucyjnych

-natężenie walki konkurencyjne w sektorze (inteligentna gra w sektorze, np. o przywództwo lidera. Wskaźnikiem nie jest ilość tylko jakość).

Siła przetargowa - umiejętność negocjacji.

Wniosek:

Sektor jest dynamiczny a konkurencyjność może być normalna to znaczy zgodna z oczekiwaniami firmy, albo nienormalna, czyli niezgodna z oczekiwaniami firmy.

Podziały otoczenia:

-kontrolowane, (jeżeli firma ma wpływ na otoczenie)

-niekontrolowane, (jeżeli nie ma wpływu na otoczenie)

Co firma może kontrolować:

- zakres działań przedsiębiorczych, w tym cele, strategie ogólne i strategie szczególne konkurencji i strategie marketingowe,

- rolę służb marketingowych,

- pozycję i sposób współdziałania pozostałych układów firmy, to znaczy: produkcję, wielkość sprzedaży, zysk lub wielkość pozostałych układów - kooperantów.

Czego firma nie może kontrolować?

-pozostałych składników otoczenia rynkowego w tym składników otoczenia dalszego.

Otoczenie dalsze: ogólne, pośrednie.

-Ogół warunków występujących w danym kraju lub w danym regionie gospodarczym:

prawo, polityka, zachowania konsumenckie, inflacja, podatki, mass media.

Przykłady otoczenia dalszego:

-kulturowe (ogół warunków materialnych i niematerialnych, które wpływają na zachowania nabywcze. Do warunków takich należą symbole religijne, style życia, subkulturowe uwarunkowania zachowań, decyzje zakupu, język i moda. Analizując elementy otoczenia kulturowego można lepiej dostosować strategię do potrzeb nabywczych, np. badania wskazują, że ludzie w różnych kulturach inaczej konsumują i inaczej reagują na pewne produkty, tak na przykład w Japonii nikt nie kupi 4-paka, ponieważ czwórka oznacza śmierć).

-demograficzne (Demos - lud; struktura, wiek, płeć, wykształcenie i migracje. Strukturę się bada poszukując odpowiedzi na pytania, jakiego rodzaju produkty będą potrzebne w różnych częściach świata. Tak na przykład w Europie w mniejszym stopniu potrzebne są wózki, w większym natomiast domy opieki dla osób starszych. W krajach Muzułmańskich odwrotnie - przyrost jest dodatni, i tam potrzeba produktów związanych z opieką i edukacją młodszych pokoleń. Żyjemy dłużej niż kiedyś, najdłużej żyją Japończycy (średnia ok.90 i więcej lat), najkrócej żyją ludzie w Sierra Leone (45 kobiety i 43 mężczyźni), w Polsce żyjemy dłużej w stosunku do 1989 roku ok.5-7 lat (kobiety 7, mężczyźni 5). Najbardziej wykształceni na świecie są Japończycy - ok.30% społeczeństwa ma wyższe wykształcenie. Polacy mają ok10% ludzi z wyższym wykształceniem. Migracje - ruchy ludnościowe. Tendencja: biedne południe migruje na bogatą północ. Na bogatej północy rodzą się pewne problemy kulturowe i narodowościowe. Niemcy mają problem z Turkami. Francuzi mają problem z Hustą Muzułmańską).

-prawne ( wynika z przepisów i norm pisanych panujących w danym kraju. Przykładem biurokracji są kraje Unii, w której pojawiła się nowa kasta rządząca - Eurokratów.

-ekonomiczne ( wzrost gospodarczy- dzieli kraje na te o gospodarkach naturalnych, surowcowych, rozwijających się i wysoko uprzemysłowionych. W krajach naturalnych nie ma nadwyżek i rynku - ile wyprodukują tyle skonsumują, stąd w tych krajach nie ma możliwości do rozwoju marketingu, np. Bangladesz. Kraje surowcowe to kraje biedne - wyjątek Kuwejt i Arabia Saudyjska, ponieważ sprzedaż surowców nigdy i nigdzie nie była opłacalna. W krajach tych rozwija się marketing urządzeń przemysłowych i transportowych, kraje rozwijające się - Polska, Egipt, Indie, Chile. Na ogół kraje biedne, które stopniowo odchodzą jednak od importu gotowych wyrobów wytwarzając je we własnym kraju - samochody, papier, odzież i obuwie, żywność, przy czym udział tych sektorów w ogólnym PKB wynosi nie mniej niż 20% i ciągle wzrasta. W krajach tych powinna powstać klasa średnia. Kraje te sprzedają też półprodukty w zamian za kapitał i technologie. Kraje wysoko uprzemysłowione - jest ich nie wiele na świecie - nie więcej niż 15. Żyją ze sprzedaży kapitału i wysoko uprzemysłowionych technologii przekazując je miedzy innymi do krajów trzecich w zamian za tzw. brudne przemysły (węgiel, stal), stopy procentowe - praktyka gospodarowania wskazuje, że stopy procentowe są lichwiarskie, w Polsce oprocentowanie sięga ok45% kapitału, a wskaźnik dochodów banku wynosił jeszcze niedawno 40%, kursy walutowe - silną walutą staje się Euro, ale w stosunku do dolara waluta ta nie potrafi osiągnąć pozycji lidera, ponieważ istnieją historyczne doświadczenia, których dolar rozwijał się jako element bogacenia się społeczeństw i to pozostało w świadomości, poziom bezrobocia - na świece ok40% ludności żyje za 1 dolara dziennie. Poziom bezrobocia dotyka głównie młodych i tak naprawdę dzisiejsza gospodarka potrzebuje tylko 20% ludzi w wieku zawodowym.)

-technologiczne: różnice - postęp i rozwój. Przykład: W krajach przodujących pod względem rozwoju skrócił się czas pomiędzy nowym wynalazkiem a wprowadzeniem go na rynek. Np. w USA i Europie Zachodniej czas ten trwa 4-5 lat a w Japonii 3-3,5 roku. Postęp technologiczny jest przejawem nieustających wysiłków człowieka w celu wyzwolenia się z więzi środowiska naturalnego. Walka ta rozpoczęła się ponad 20 tys. lat temu, z chwilą ujarzmienia ognia i wytworzenia pierwszych narzędzi kamiennych. Dziś. Rozwój technologii możliwy dzięki mocy intelektu pozwolił ludziom przeznaczyć część ich ograniczonych zasobów na realizacje również innych zadań. Mówiąc krótko dzięki technologii żyjemy dziś lepiej i dłużej.

-ekologiczne

-polityczne

Technika i technologia:

Technika oznacza ogół środków i czynności wchodzących w zakres działalności ludzkiej związanej z wytwarzaniem dóbr materialnych. Technologia natomiast to „metoda przetwarzania dóbr materialnych w dobra użyteczne, także: wiedza o tym procesie”. Technologię można utożsamić z ang. terminem know how, który oznacza „sumę wiedzy technicznej i technologicznej koniecznej do wytwarzania określonego wyrobu”.

Design (wzornictwo przemysłowe):

-ikona (obraz)

-słowo (znak)

-dźwięk

-architektura

Wiedza to dziś podstawowy zasób, który wzbogaca narody. Mamy epokę wiedzy. Wskaźnik - Japonia. Co się nie sprawdza: restrykcje polityczne z Kioto - lepiej przekierowywać potencjał na badania i naukę, żeby zmniejszyć zagrożenia, albo przekształcić w zasób pozytywny.

Cele postępu:

-usprawnienie życia ludzkiego.

-wytwarzanie dóbr bez konieczności niszczenia środowiska.

Zmiana popytu:

-w branży telekomunikacyjnej spada zapotrzebowanie na kable miedziane wypierane przez kable z włókien krzemowych.

-w bateriach ołów jest zastępowany przez lit.

-upowszechnianie fotografii cyfrowej obniża zapotrzebowania na srebro.

c/d popytu

-gdyby wszyscy rolnicy osiągnęli dzisiejszą wydajność przeciętnego amerykańskiego farmera wystarczyłaby połowa uprawianej dziś ziemi by zapewnić 10 miliardom ludzi wyżywienie o wartości kalorycznej odpowiadającej poziomowi konsumpcji notowanemu w USA.

Wniosek:

-Wcale nie jest tak źle. Na przykład dysponując coraz lepszymi technologiami potrafimy odkrywać i eksploatować złoża coraz to uboższych rud żelaza. Podobnie jest z rozpoznanymi złożami ropy naftowej, których w naszych czasach znacząco przybyło, mimo wzrostu konsumpcji.

-Technologie naturalne energetyczne na świecie są już konkurencyjne dla technologii konwencjonalnych.

-W Polsce niestety nie.

Otoczenie ekologiczne:

Podejście do życia i szanowanie przyrody.

Kiedy się pojawia i jaką odgrywa wtedy rolę:

-Pod koniec ubiegłego wieku i na początku wieku XXI zaczęło odgrywać coraz większą rolę. Społeczeństwa i przedsiębiorstwa dostrzegły, że głoszone przez ekonomię postulaty o ograniczoności zasobów rzeczywiście znajdują potwierdzenie w otaczającym świecie. Ilość tych zasobów jest ograniczona i nie udaje się zaspokoić wszystkich potrzeb zgłaszanych przez ludzkość, a poza tym zasoby naturalne, do których zalicza się ziemię, bogactwa naturalne, lasy, wodę, powietrze - pomału się wyczerpują.

Przykład:

-Emisja dwutlenku węgla w skali gospodarki światowej w roku 1990 wyniosła 5 mld. ton, natomiast prognozy na rok 2010 zakładają podwojenie czyli do atmosfery będzie wydzielanych 10 mld. ton gazu.

Kioto:

-Umowa mówi o odpowiedzialności większości światowych mocarstw za zanieczyszczenia doprowadziła do ratyfikacji tzw. Protokołu z Kioto w sprawie wspierania ochrony środowiska oraz przeciwdziałania zmianom klimatycznym. W oparciu o ten najważniejszy dotychczas dokument z zakresu ochrony środowiska naturalnego państwa członkowskie uchwaliły dyrektywę nr. 2003/30/EC w sprawie promocji biopaliw i innych odnawialnych źródeł energii w transporcie. Ustalenia Protokołu z Kioto dotyczą redukcji emisji następujących gazów:

-dwutlenek węgla (CO₂), metan (CH₄), podtlenek azotu (N₂O), gazy przemysłowe (HFC i PFC), sześciofluorek siarki (SF₆)

Rolnictwo ekologiczne:

-Zasada ekologii umiejscawia rolnictwo ekologiczne wśród żyjących systemów ekologicznych. Stanowi, że produkcja powinna uwzględniać ekologiczne procesy i recykling.

Właściwe odżywianie oraz jakość życia osiągane są przez stosowanie zasad ekologii w kreowaniu swoistych środowisk produkcji. Dla przykładu w przypadku płodów rolnych takim środowiskiem jest gleba. Dla zwierząt środowisko gospodarstwa, dla ryb i organizmów wodnych środowisko zbiornika wodnego.

Zdrowie-czyli homeostaza (równowaga)

-zdrowie każdej jednostki oraz społeczności nie może być oddzielone od zdrowia ekosystemów - zdrowa gleba wydaje zdrowe plony, które są pokarmem zdrowych zwierząt i ludzi. Zdrowie oznacza kompleksowość i integralność żyjących systemów. To nie tylko prosta nieobecność choroby, ale poczucie fizycznego, intelektualnego, społecznego i ekologicznego dobrostanu, odporność, żywotność i regeneracja elementami zdrowia.

Reasumpcja

-Ekologia w otoczeniu: W szerokim filozoficznym sensie to słowo podsumowujące pozytywne strategie życia, myślenia i działania ludzi. To nowy światopogląd, nowe wartości życia, nowa świadomość.

-To również zrównoważony rozwój uzyskiwany poprzez rozwijanie w społeczeństwie umiejętności i zachowań niezbędnych do zrozumienia wzajemnych relacji między człowiekiem, jego kulturą i środowiskiem naturalnym.

Otoczenie polityczne:

-jest to demokracja uzupełniająca

-manipulus - trzymanie w garści

Elementy otoczenia politycznego:

-To przede wszystkim polityka zagraniczna i wewnętrzna rządu oraz stosunki międzynarodowe, które w dużej mierze są wynikiem polityki uprawianej przez dany rząd. Na funkcjonowanie przedsiębiorstw i całych sektorów silnie wpływają wyniki wyborów parlamentarnych i prezydenckich. W zależności od tego, która strona polityczna przejmuje władze, mamy do czynienia z państwem opiekuńczym o silnie zarysowanym interwencjonizmie lub z państwem bardziej liberalnym nastawionym na procesy prywatyzacyjne.

Trendy w otoczeniu globalnym / tak jak widzą to naukowcy:

1.Wzrost zagrożeń

-Wymiar globalny mają: zagrożenia nuklearne, katastrofy elektrowni jądrowych, odpady technologiczne, efekty podjęcia działań na rzecz tworzenia odpowiedniego prawodawstwa.

2. Rewolucja gospodarcza

-Powstające systemy gospodarki planetarnej ponadnarodowej, gdzie gospodarką rządzą koncerny.

-Dziś 4000 koncernów zatrudniających 73 mln. ludzi kontroluje 75% światowej wymiany handlowej.

-200 największych z nich monopolizuje ¼ światowej gospodarki.

3. Patologie

-Mają wymiar globalny: wskaźniki:

A) lata 60-30, lata 2000-300

B) 20% najbogatszych państw świata zużywa 85% zasobów światowego drewna, metali, energii. 80% ludności świata musi zadowolić się 15% metali, drewna, energii.

C) 3.5 mld ludzi na świecie musi zadowolić się 5.5% bogactwa świata, natomiast 20% ludności posiada w swoich rękach 85% bogactw świata.

D) Zaledwie 5% ludności decyduje we wszystkich krajach o 85% dochodów Krajowych Brutto i Światowego Produktu Brutto

E) Koncentracja będzie tak wielka, że w 2020 roku 230 miliarderów będzie posiadać majątek 2/3 dzisiejszego świata.

F) Dziś dziennie na świecie umiera 35000 dzieci. Głód, choroby.

G) Dziś 30% ludności świata żyje poniżej granicy ubóstwa czyli za mniej niż 1 dolara dziennie.

4. Przemiany

-Rozwija się sfera usług

-Rozwija się sfera konsumpcji/tworzy się przymus konsumowania.

-Jedynie dla 20% ludzi jest praca. 30% nie pracujących to młodzież.

Patologie c/d:

- W USA 2 mln ludzi siedzi w więzieniach.

- Liczba napadów rabunkowych jest 100 razy większa niż w Japonii.

- przemyt i przemysł narkotykowy jest w USA konkurencyjny. Te branże przynoszą największe dochody w państwie. Największy przemyt narkotyków (np. czysta amfa - Polska)

Transnarodowość:

-na początku XX wieku było na świecie 20 międzynarodowych organizacji państwowych i 180 nor-profitowych.

-w tej chwili istnieje 300 transnarodowych i 5000 nor-profitowych.

-Powstają nowe układy transnarodowe: lider - UE. To ona wydaje aż 75% prawodawstwa w krajach podporządkowanych, stąd państwa narodowe słabną, nie mogą prowadzić autonomicznej polityki, ponieważ organizacje ponadnarodowe wymuszają na nich określone rozwiązania.

Macdonaldyzacja:

-Język angielski jest językiem totalitarnym.

-Wzorce kultury są czerpane tylko stamtąd. Rozszerza się kultura obrazkowa i styl denimu.

Klasy:

Nie ma klasy średniej, również robotniczej, a tym bardziej chłopskiej. W to miejsce powstaje kasta super bogatych: menedżerowie, politycy, eksperci. Kasta ta prowadzi bardzo wystawny tryb życia. Bogactwo nie straciło na znaczeniu, tylko zostało uzależnione od korupcji i wiedzy. Poza bogactwem liczą się inne, równoważne czynniki w życiu człowieka. Jest to rozrywka, aktywność poza zawodowa i miejsce zamieszkania. To ona (grupa) wpływa na kierunek globalizacji. Z drugiej strony wiele ludzi, również w Europie żyje na granicy ubóstwa. Powstaje nowa warstwa tej nazwy - cywilizacyjny lumpenproletariat.

Kobiety:
Kobiety uzyskały nową pozycję. Dzieje się to od lat 60tych, od powstania subkultur młodzieżowych. Następuje feminizacja zawodu. Osłabieniu ulega rola kobiety jako żony i matki. Na zachodzi 90% gospodarstw domowych to single. W Polsce to już 35%. Kobiety rodzą pierwsze dziecko po 32 roku życia. Dzieci rodzi się coraz mniej, a stosunki miłosne oderwały się od prokreacyjnych. Dzisiaj kobiety tak traktują tak seks jak kiedyś mężczyźni (profilaktycznie). 1/3 dzieci rodzi się poza związkami małżeńskimi.

Reasumując:

-Odrzuca się dziś tradycyjne wzory mieszczańskie takie jak pracowitość, oszczędność, porządek rzeczy.

-Odrzuca się poglądy rodziców na większość spraw.

-Przeżycia są ważniejsze od trwałych zobowiązań.

-Ludzie szukają nie pieniędzy, tylko dobrej atmosfery, kreatywności, a czas wolny jest ważniejszy dla nich niż czas pracy.

-Następuje upadek religijności. Normy moralne już nie obowiązują.

Ruch konsumencki (jest elementem otoczenia politycznego):

1. Teoria kontraktowa - zakłada, że relacja między biznesem a konsumentem jest relacją umowy sprzedaży mającą jawny lub nie jawny charakter. Kiedy nie ma jawnej umowy to wtedy przyjmuje się następujące założenia, że produkt będzie miał odpowiednią jakość i będzie spełniał swoje zwykłe funkcje. Na mocy tego założenia producenci mają prawny i moralny obowiązek oferować tylko takie produkty, które nie zagrażają bezpieczeństwu, np. osoba kupująca samochód ma prawo zakładać, że nie będzie on stanowił zagrożenia. Podstawą etyczną teorii kontraktowej jest uczciwość stosunków handlowych. Za uczciwe uznaje się jednak tylko te umowy, które są zawierane dobrowolnie i kiedy kupujący i sprzedający posiadają pełne informacje tzn. o okolicznościach kontraktu, jego przedmiocie i treści.

2. Odpowiedzialność za produkt. Druga koncepcja odpowiedzialności za produkt nosi nazwę „teoria należytej staranności”. Opiera się ona na założeniu odwrotnym niż wcześniejsze, to znaczy, że relacja między konsumentem i producentem nie jest równoważna. Nie jest relacją równego z równym, ponieważ wiedza producenta znacznie przewyższa wiedzę i doświadczenie konsumenta, stąd producenci mają obowiązek podejmować wszelkie środki ostrożności by zabezpieczyć konsumenta przed niewłaściwym używaniem produktu. Muszą się również troszczyć o to, by niewłaściwe użycie nie było sugerowane przez reklamę albo przez marketing. Jeżeli chodzi o porozumienie znajdujące się w kontrakcie to obowiązki producenta wykraczają daleko poza te ustalenia. Producent w związku z tym ponosi odpowiedzialność za produkt, który jest przez konsumenta wykorzystywany. Jeżeli produkt przynosi szkodę producent musi ją naprawić. Z drugiej strony, jeżeli konsumenci znają ryzyko związane z danym produktem i są gotowi je podjąć to sami ponoszą odpowiedzialność za negatywne skutki jego używania.

3. Odpowiedzialny konsument. Koncepcja nawiązuje do ruchu konsumenckiego, który wyposaża w prawa i w ten sposób wyrównuje asymetrię między konsumentami a biznesem. Odpowiedzialny konsument zrzesza się we wpływowych organizacjach, które oddziaływają i to silnie nawet na największe korporacje. Rola konsumenta odpowiedzialnego nie ogranicza się jedynie do oceny produktów. Współczesny konsumeryzm jest etycznym ruchem, który nie tylko chroni konsumenta, ale oddziaływuje na procesy globalne, tzn. ochronę praw człowieka, praw pracowników, zachowanie zasad uczciwej konkurencji i powstrzymywanie się od zadawania się cierpień zwierzętom. Koncepcja odpowiedzialnego konsumenta zwraca uwagę na negatywne aspekty zachowań ludzkich. Wskaźnikiem jest ogromna podaż alkoholu, narkotyków, pornografii, prostytucji, programów promujących przemoc i gwałt. Dziś te osoby nie wolno postrzegać jako ofiary, jako osoby nie winne, ponieważ są to osoby, które uległy jakiejś pokusie za własnym przyzwoleniem. W analizie odpowiedzialnego konsumenta nie można pominąć przestępstw popełnianych przez konsumentów, takich jak oszustwa ubezpieczeniowe, podpalenia i kradzieże w sklepach. Badania wskazują, że ¾ kradzieży w sklepach popełniają ludzie o średnich i wysokich dochodach, gdyż w ten sposób podnoszą sobie adrenalinę.

4. Rozwój ruchu na świecie. Ruch konsumencki rodzi się w USA w początku XX wieku. Już wtedy powstaje liga konsumencka, a w 1902 pojawia się na świecie pierwsza ustawa konsumencka. Dotyczy ona czystości lekarstw (czy leczą czy szkodzą).

5. Rozwój ruchu w Europie. W Europie mniej więcej w tym samym czasie koło Manchesteru powstaje ruch konsumencki jako nurt w ruchu spółdzielczym. W 1893 powstaje pierwsza w Europie ustawa o jakości dóbr obowiązujących sprzedawcę. Ponowny okres rozwoju w Europie ma miejsce ze względu na wojnę dopiero w latach 70tych a potem w 80tych. Ten program zostaje rozciągnięty na świat, doświadczenia wspólnot wykorzystują kraje ONZ. Prawa w EWG mają progresywny charakter i są umieszczane w 5 wskaźnikach:

-ochrona życia i zdrowia

-prawo do informacji i edukacji

-prawo do odszkodowań i roszczeń

-prawo do ochrony domu przed domokrążcami

-prawo do reprezentowania ruchu przez sądem

6. Ruch w Polsce. Jeden z pierwszych ruchów wolnościowych powstaje przed 1989 rokiem i rozwija się:

1956-1973 po przełomie październikowym powstają pierwsze prace naukowe z zakresu konsumpcji, prowadzone są pierwsze barania w zakresie konsumpcji przez SG Pis, powstaje biuro współpracy z konsumentem o opiniach.

1973-1979 sytuacja konsumenta w kraju ulega pogorszeniu i dlatego z inicjatywy uczonych powstaje pierwszy w kraju departament współpracy z konsumentem. Zorganizowano wtedy też konferencję (1977 rok), która sformułowała wniosek o potrzebie utworzenia ogólnokrajowej rady konsumentów.

1980-1981 przegłosowano koncepcję utworzenia federacji konsumentów. Federacja powstaje 6 maja 1981 roku i koncentruje się na 3 funkcjach: reprezentanta interesów konsumentów w otoczeniu, ochrony i obrony interesów a także praw konsumenckich w kontaktach z gospodarką i sferą usług publicznych, sprawnego i obiektywnego informatora konsumentów.

1981-1989 federacja szerzy ideę konsumeryzm w bloku wschodnim, a po 1989 do 2009 aktywnie uczestniczy w Europejskiej integracji ruchu. Realizacja powyższych postulatów znalazła odbicie w działających od 1991 roku polubownych sondach konsumenckich. W zapisie od 1997 roku (patrz - konstytucja), że wszystkie władze publiczne mają obowiązek ochrony konsumentów, użytkowników i najemców (patrz - mieszkanie) przed działaniami zagrażającymi ich zdrowiu, prywatności i bezpieczeństwu. Reasumując na kanwie ruchu w 1996 roku powstaje urząd ochrony konkurencji i konsumentów, a w 2006 stała sejmowa komisja ochrony konkurencji i konsumentów, natomiast od 1990 roku w powiatach i miastach powołano rzeczników praw konsumentów.

7. Polityka konsumpcyjna w Europie do roku 2015 - założenia i komentarz.

Ruch konsumencki w Unii Europejskiej:

Jest to największy ruch konsumencki na świecie. Większy od obu Ameryk, obejmuje

493 mln konsumentów, a ich konsumpcja stanowi 58% PKB Unii. W chwili obecnej rynek ten w znacznej części jest rozdrobniony i składa się z 27 mini rynków. Te mini rynki mają charakter krajowy. Jeżeli chodzi o tę grupę konsumentów to przed władzami Unii stoją 3 wyzwania:

Pierwszym wyzwaniem jest wzrost gospodarczy.

Drugim jest zatrudnienie.

Trzecim jest konieczność przywrócenia więzi z obywatelami.

Właśnie zwracając się do obywateli jako konsumentów władze Unii chcą być jak najbliżej ich problemów, wskazując na korzyści, które wynikają z bycia członkiem we wspólnocie. Jeżeli chodzi o wartości rynku detalicznego to wyglądają one następująco: Pierwszą wartością jest wspieranie praw konsumentów. Drugą wartością jest zapewnienie ludziom pomyślności i dobrobytu. Te wartości znajdują już swoje odbicie w prawodawstwie, ale jak na razie w krajach 15-stki. Jest to ambitny program, którego podstawowe narzędzia już są wdrażane, a Unia odniesie dodatkowy sukces, jeżeli do 2013 roku wykaże swoim obywatelom w sposób wiarygodny, że mogą oni dokonywać zakupu we wszystkich sieciach od sklepu osiedlowego po internet, i że będą skutecznie chronieni przed nie uczciwymi produktami i przed nieuczciwymi handlowcami, i że ludzie będą mogli kupować w całej Unii na podstawie wyjątkowo prostych, zwięzłych i czytelnych dla wszystkich przepisów. Na dzień dzisiejszy konsument ma prawo w Europie do:

Bezpieczeństwa i ochrony zdrowia. Chodzi o to, by na rynku znajdowały się produkty i usługi wyłącznie bezpieczne, niezagrażające ludziom. W praktyce należy to rozumieć jako określenie wymogów bezpieczeństwa i właściwe informowanie konsumentów o ewentualnym ryzyku wynikającym z użytkowania produktów lub korzystania z usług, a także ochrony konsumentów przed wypadkami.

Prawo do ochrony interesów ekonomicznych. To prawo wynika ze słabszej pozycji konsumenta na rynku. Osiągnięciu tego służy zwalczanie nieuczciwej konkurencji w reklamie marketingu. Jasne sformułowanie czytelnych, zrozumiałych zasad i postanowień umów z udziałem konsumentów (szczególnie tych zawieranych poza siedzibą firmy, na odległość, interesów kredyt konsumencki, turystycznych) gwarantujących ochronę interesów strony słabszej. Na sytuację ekonomiczną konsumenta ma także wpływ jakość oferowanych towarów i usług z jednoczesnym uwzględnieniem ochrony środowiska naturalnego oraz relacji jakości do ceny.

Prawo do informacji i edukacji konsumenckiej. Konsumenci, bowiem powinni znać swoje prawa i obowiązki, w tym procedury dochodzenia roszczeń. Na ograniczenie możliwości dokonywania przez konsumenta świadomego wyboru wpływa wiele przyczyn. Przeciwwagą dla nich jest rzetelna informacja o cenach i cechach wyrobu.

Prawo do efektywnego systemu dochodzenia roszczeń. Charakter sporów konsumenckich wymaga stworzenia konsumentom łatwo dostępnego, szybkiego i taniego systemu dochodzenia do roszczeń. W przypadku zasadnej reklamacji konsument powinien uzyskać stosowną rekompensatę.

Prawo do reprezentacji. Co oznacza, że konsumenci mają prawo prezentowania swego stanowiska we wszystkich sprawach ich dotyczących i to zarówno indywidualnych jak i zbiorowych. Dokonują tego przeważnie poprzez organizacje konsumenckie.

Organizacje konsumenckie w Europie (Consuments International):

Ta duża międzynarodowa organizacja konsumencka zajmuje się takimi sprawami jak standardy produktów i żywności, zdrowie i prawa pacjentów, środowisko oraz zrównoważona konsumpcja.

Europejska Organizacja Konsumencka:

Celem tej federacji jest wywieranie wpływu na kształt UE dotyczących konsumentów oraz promowanie interesów wszystkich konsumentów na poziomie europejskim.

Europejskie Stowarzyszenie na rzecz Koordynacji Reprezentacji Konsumentów w Procesie Standaryzacji.

To stowarzyszenie działa na rzecz wzrostu roli, jaką odgrywają konsumenci w procesie opracowywania regulacji wytycznych w zakresie wymogów technicznych, które mają zapewnić prawidłowe działanie i bezpieczeństwo towarów i usług.

Net Consumers.

Sieć online dotycząca spraw konsumenckich, założona po to, aby polepszyć wszystkich konsumentów, zwłaszcza tych najbardziej zagrożonych. Swój cel realizuje poprzez akcje konsumenckie oparte na badaniach oraz poprzez edukację konsumentów.

Transatlantycki Dialog Konsumentów.

To forum organizacji konsumenckich promuje interesy konsumenckie podczas opracowywania polityk zarówno w USA jak i UE. Jak również wydaje rekomendacje dotyczących ważnych kwestii dotyczących żywności, transakcji elektronicznych, własności intelektualnej i handlu.

Wspólnota Europejska Spółdzielni Konsumenckich. Związek ten (Euro Coop) reprezentuje interesy konsumentów na poziomie europejskim uczestnicząc w komitetach doradczych powoływanych przez Komisję Europejską.

Yomag.

Magazyn online tworzony przez młodych ludzi z Europy dla młodych ludzi z Europy, którzy chcą wiedzieć więcej o sprawach konsumenckich w ich codziennym życiu.

Czym się zajmuje polityka konsumencka w UE: priorytety:

-zlikwidowanie rozdrobnienia rynku,

-skierowanie badań na potrzeby tego rynku,

-zlikwidowanie nieprawidłowości w funkcjonowaniu rynku detalicznego WE,

-do 2013 roku zakupy będą organizowane w całym obszarze WE w jednolity sposób od one line do sklepu osiedlowego będzie tak samo.

Rozwój

Sektor usług będzie w pozycji lidera, szczególnie: energia elektryczna, gaz, usługi pocztowe, telekomunikacja.

Towary i usługi będą bardziej niż dziś powiązane i będą tańsze niż dziś.

Rewolucja technologiczna

Internet i digitalizacja - rozwój tego medium będzie szybszy niż dziś. Handel elektroniczny będzie podstawą w detalu. Zmniejszy się tym samym tradycyjne oddziaływanie reklamy i mediów na rynki konsumenckie.

Otwarcie rynków transgranicznych

-statystyka

-2006 rok - 26% konsumentów dokonało przynajmniej jednego zakupu transgranicznego

-aktualnie ilość tych zakupów wzrasta średnio rocznie o 12%.

-WNIOSEK: jest to dobra prognoza na przyszłość.

Trudności na rynkach:

-brak zaufania kontrahentów do siebie

-przeszkody prawne

-przeszkody administracyjne

-nieuczciwe praktyki handlowe

-wprowadzenie wspólnej waluty.

Przykład internetowy:

Wzrasta ilość skarg konsumenckich związanych z ponadgranicznymi zakupami on-line (wzrost o 45% w stosunku do roku 2003). Najczęstszy problem zgłaszany przez konsumentów dotyczy dostawy zamawianych towarów (41% skarg) w tym zwłaszcza niedostarczenia zamówienia (aż 31% skarg). Na drugim miejscu wymienić należy uszkodzenia i defekty dostarczonych produktów (25% skarg).

Drugi przykład:

Niepokojąco rośnie także ilość i wyrafinowanie oszustw związanych z handlem elektronicznym. Należy tu wymienić przede wszystkim oszukańcze listy elektroniczne, fałszywe loterie pieniężne, fałszywe internetowe firmy depozytowe, fałszywe witryny internetowe, wykorzystywanie tożsamości istniejących legalnie firm przez fałszywe firmy internetowe.

Polski rynek handlu elektronicznego:

Wchodzi w fazę wzrostu. Według Money.pl i Gemius e commerce 2005 Analiza i Prognozy wskaźnik liczby klientów on-line w Polsce wynosi ok.42,3%, co plasuje Polskę niedaleko średniej europejskiej wynoszącej 49%. Dodatkowo z tych samych badań wynika, że rynek e-commerce jest jednym z najszybciej rozwijających się i najbardziej perspektywistycznych rynków w Polsce ze średniowieczną dynamiką przychodów (z ostatnich 4 lat) na poziomie 171%.

Wnioski:

Wspólny rynek europejski tworzy nową jakość dla podmiotów gospodarczych i konsumentów, gdyż wyzwala procesy kreujące nowe warunki ich funkcjonowania oraz realizacji celów. Następuje swoista przemiana w procesach zaspokajania potrzeb konsumentów przejawiająca się w ich zachowaniach na rynku europejskim, a także w wymiarze wartości i aspiracji.

Gwarancja konsumencka - określa obowiązki gwaranta w wypadku, gdy towar nie odpowiada składanym oświadczeniom. W tym rozumieniu gwarancją konsumencką jest każde oświadczenie gwaranta zawarte w reklamie lub dokumencie gwarancyjnym. Udziela się jej bez dodatkowej opłaty.

Gwarant - osoba fizyczna, prawna.

Przed dokonaniem zakupu należy dokładnie sprawdzić zakres gwarancji, jej warunki, oraz czas obowiązywania, dlatego że gwarancja nigdy nie może być standardowa, ponieważ jest to dodatkowe oświadczenie gwaranta, czyli od dystrybutora lub sprzedawcy.

Najlepiej, jeśli gwarancja jest wieloletnia, daje możliwość dostępu do serwisu, daje możliwość do serwisu, można zwrócić niepełnowartościowy towar w ciągu 48 godzin.

Gwarancja a reklamacja - składając reklamację można ją złożyć na podstawie gwarancji, ale również skorzystać z uprawnień wynikających z ustawy konsumenckiej i złożyć ją sprzedawcy - wybór należy do konsumenta i sprzedawca nie może go wysłać do gwaranta.

Reklamacja jest żądaniem klienta kierowanym do sprzedawcy lub wykonawcy usługi. Pozostaje ona w związku z niezadowalającą jakością towaru lub usługi i obejmuje przede wszystkim żądanie wymiany, naprawy towaru lub poprawienia usługi, jak również żądanie zwrotu pieniędzy za towar lub usługę, bądź obniżenie jego ceny.

Ustawy regulujące reklamacje:

- z dnia 27 lipca 2002r. o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckich,

- o zmianie Kodeksu Cywilnego (Dz. U. z 2002r. Nr 141, poz. 1176).

Kiedy można złożyć reklamację:

W zasadzie w ciągu 2 lat od nabycia, (jeśli przedmiotem sprzedaży jest rzecz używana, strony mogą powyższy termin skrócić, jednak nie poniżej 1 roku). W razie wymiany towaru termin ten biegnie na nowo. Reklamacja powinna nastąpić nie później, niż 2 miesiące po wykryciu niezgodności z umową.

Składanie reklamacji:

- data

- identyfikacja umowy, ( kiedy zawarta, co było jej przedmiotem)

- opisanie problemu - rodzaj wady, kiedy co się zdarzyło

- określenie podstawy prawnej reklamacji (artykuł 8 ustawy o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej)

- karta gwarancyjna

- określenie swoich żądań

- pokwitowanie przez sprzedawcę odbioru, albo zwrotne potwierdzenie odbioru w przypadku wysłania reklamacji listem poleconym.

Kiedy sprzedawca odpowiada za towar wobec kupującego:

Sprzedawca odpowiada za towar wobec kupującego, jeżeli:

1. towar konsumpcyjny jest niezgodny z umową

2. niezgodność ta istniała w chwili wydania towaru

3. jeżeli pojawiają się niezgodności towaru z umową przed upływem sześciu miesięcy od wydania towaru (domniemywa się wtedy, że istniała wada w chwili wydania towaru)

Rękojmia a reklamacja:

Rękojmia - jest to odpowiedzialność sprzedającego względem kupującego za wady fizyczne oraz prawne sprzedawanej rzeczy. W polskim prawie cywilnym jest regulowana w art.556-576 Kodeksu Cywilnego (Uwaga! Przechodzi już do historii / zamiast rękojmi jest właśnie stosowana gwarancja).

Towar przeceniony:

Konsument, decydując się na kupno towaru przecenionego powinien otrzymać pełną informację o towarze. W placówkach handlowych przy towarach oferowanych do sprzedaży po przecenie lub na wywieszkach umieszczonych przy towarach przecenionych, obok przekreślonej dotychczasowej ceny i wyrazu „przecena” albo wyrazu „obniżka ceny” lub „podwyżka ceny” powinna być podana cena obniżona lub podwyższona, jej okres obowiązywania, a także przyczyna dokonanej przeceny.

Reklamacja przecenionego towaru:

Niezależnie od tego, co jest przyczyną reklamacji obniżona cena towaru niepełnowartościowego (wadliwość) lub posezonowa wyprzedaż, konsument ma prawo taki towar reklamować. Nie może reklamować tylko tych usterek, które były podstawą obniżenia ceny.

Termin odpowiedzialności sprzedawcy to dwa lata od wydania towaru chyba, że chodzi o rzeczy używane. Wtedy może być on skrócony, za zgodą obu stron, jednak nie poniżej 1 roku. Konsument powinien zawiadamiać sprzedawcę o niezgodności towaru z umową przed upływem dwóch miesięcy od jej stwierdzenia.

Gdy natrafi się na wadliwy towar za granicą:

Można reklamować wadliwy towar na podstawie jego niezgodności z umową bądź z tytułu jego gwarancji. Przy czym sprawdzić należy, czy w karcie gwarancyjnej są wymienione punkty serwisowe w Polsce. Zasady reklamowania również są takie same jak w Polsce. Jeżeli sprzedawca się nie odezwie lub nie uzna twojej reklamacji prosi się o pomoc Europejskie Centrum Konsumenckie w Warszawie.

Kiedy sprzedawca nie chce uznać reklamacji:

Zwrócić się należy o pomoc do Federacji Konsumentów lub do powiatowego rzecznika konsumenta (jest przy każdym urzędzie miasta). Za poradę nic się nie płaci. Gdy to nie pomoże można zwrócić się do inspekcji handlowej (do inspektoratu właściwego ze względu na miejsce zakupu towaru lub siedzibę przedsiębiorcy lub gwaranta). Jeżeli przeprowadzone przez nią postępowanie mediacyjne też nie przyniesie rezultatu, złożyć należy wniosek o rozpatrzenie sprawy przez polubowny sąd konsumencki (przy wojewódzkim inspektoracie inspekcji handlowej). Wniosek jest wolny od opłat.

Zwrot pieniędzy w reklamacji:

Możemy domagać się tylko w trzech przypadkach:

a. kiedy nie można naprawić produktu

b. kiedy nie można wymienić produktu w odpowiednim miejscu i czasie

c. kiedy naprawa naraża właściciela na rażące niedogodności.

Postępowanie przed sądem konsumenckim:

Postępowanie przed sądem konsumenckim jest możliwe tylko wówczas, gdy zgodzą się na nie obie strony sporu - to znaczy kupujący i sprzedawca. Jeśli ten ostatni odmówi, swoich racji można dochodzić tylko przed sądem cywilnym. Polubowny sąd rozstrzyga sprawy do wartości przedmiotu sporu, która nie przekracza 10tys. zł. Jego orzeczenie ma taką samą moc jak wyrok sądu powszechnego. Różnica polega tylko na tym, że od decyzji sądu polubownego nie można się odwołać - jest ostateczna. Reklamujący ma jednak prawo złożyć skargę o uchylenie wyroku do sądu powszechnego w ciągu miesiąca od dnia, w którym otrzymał orzeczenie (wyrok może zostać uchylony, gdy sąd uzna, że nastąpiło naruszenie prawa).

W jakich miejscach działają:

Działają przy Wojewódzkich Inspektoratach Inspekcji Handlowej. Obecnie istnieje 16 stałych polubownych sądów konsumenckich oraz 15 ośrodków zamiejscowych na terenie całego kraju.

Kto może wnieść sprawę:

Sprawę do SPSK może wnieść konsument, przedsiębiorca, organizacja konsumencka oraz miejski (powiatowy) rzecznik konsumentów.

Ile trwa postępowanie przed SPSK:

Okres rozpatrywania sprawy z ugodą nie przekracza najczęściej 14 dni, ale może ulec wydłużeniu nawet do dwóch miesięcy w postępowaniach z wyrokiem. Przedłużeniu okresu rozpatrywania sprawy wynika z konieczności zasięgnięcia opinii rzeczoznawcy.

Wyłączenia z SPSK:

Sądownictwo polubowne nie rozstrzyga sporów z zakresu usług energetycznych, finansowych (zakłady ubezpieczeń, towarzystwa funduszy inwestycyjnych, otwarte fundusze emerytalne, domy maklerskie i banki) oraz usług pocztowych i telekomunikacyjnych. Pomocy w tym zakresie udzielają m.in. Arbiter Bankowy, Sąd polubowny przy Rzeczniku Ubezpieczonych, Sąd polubowny przy Komisji Nadzoru Finansowego, Polubowny sąd konsumencki przy Prezesie Urzędu Komunikacji Elektronicznej. SPSK nie zajmują się także usługami naukowo-badawczymi, edukacyjnymi oraz usługami w zakresie ochrony zdrowia i opieki społecznej.

Reasumując:

Z sądów polubownych można korzystać także wtedy, gdy toczy się spór z bankiem, towarzystwem ubezpieczeniowym czy towarzystwem funduszy inwestycyjnych.

Produkt w marketingu.

Definicja produktu.
Produkt w marketingu to wszystko to, co można zaoferować do sprzedaży. Produktem jest więc każde dobro materialne służące nabywcom do konsumpcji, użytkowania. Oprócz rzeczy fizycznych do produktu zaliczamy także usługi, czynności, projekty technologiczne, a nawet pomysły.

Nabywca łączy zakup produktu z zaspokojeniem określonej potrzeby. Z tego powodu produkt jest też definiowany jako zbiór korzyści dla nabywcy.
Na rynku jest to pakiet albo oferta.
W dystrybucji jest to towar.

Produkt usługa.
Coś, czego nie można upuścić sobie na nogę.
Cechy: jest przeźroczysty, nie można go tworzyć a stan nie można go przejmować na własność, występuje w nim jednoczesność wytwarzania i konsumowania, ma swoje świadectwo materiale:
patrz wykład i książka.

Struktura produktu. czyli budowa.

• w strukturze produktu wyodrębnia się trzy warstwy:

• rdzeń produktu (istota produktu) - dla lodówki chłodzenia, a dla samochodu jazda,

• produkt rzeczywisty (poziom standaryzowany)

• produkt poszerzony (wartość dodatkowa dla nabywcy), marka: jakość - np. bukiet kwiatów w pokoju hotelowym

• produkt potencjalny - taki, którego nie ma jeszcze na rynku - np. trumny

Produkt nowy.

Nowy produkt to produkt o wysokim stopniu sprawności, trwałości i estetki porównywalny z globalnymi standardami oraz parametrami techniczno-ekonomicznymi wchodzący na nowy lub dotychczasowy rynek.
Nowy produkt to każdy produkt modyfikowany pod kątem atrakcyjności i konkurencyjności dla nabywców.
Produktem nowym jest również wszystko to, co klienci postrzegają jako nowe.

Innowacje produktowe.
To nie to samo co produkt nowy, ponieważ innowacja produktowa to efekt końcowy procesu rozwoju nowego produktu.

Architektura, czyli budowanie produktu.

Architektura produktu to sposób układania, rozmieszczania i organizowania elementów funkcjonalnych, informacyjnych, behawioralnych. Elementy te tworzą fizyczne i niematerialne (usługowe) bloki konstrukcyjne. Są to różnego rodzaju podsystemy, układy, moduły, pozostałe składniki montażowe. Są one komplementarne, pojawiają się między nimi interakcje i więzi.

Wzór projektowania:

• ANALIZA PROBLEM PROJEKTOWEGO

• TWORZENIE ROZWIĄZAŃ

• OCENA ROZWIĄZAŃ

• TWORZENIE PROJEKTU

• PREZENTACJA PROJEKTU

• Uwaga: dział projektowania jest najbardziej chroniony w firmie…

Klasyfikacja produktu owego jest przeprowadzana za pomocą różnych kryteriów. Np. może to być stopień nowości dla nabywcy, poziom ryzyka związany z wprowadzeniem go a rynek, cel produktu w otoczeniu, cz stopień technologii pomocnej przy jego wytwarzaniu. Te kryteria dzielą produkty na ulepszone, poddane merchadisingowi, albo drugi podział w asortymencie dzieli się na:
a) nowe linie uzupełniając dotychczasowe linie.
b) jeszcze innowacyjne w skali globalnej
c) skali kraju,
d) w całej gałęzi produkcji lokalnej.

Oferta rynkowa firmy - podział funkcjonalny:

• produkty cyfrowe,

• produkty tradycyjne,

• produkty materialne,

• produkty oparte na cechach,

• produkty oparte na informacji,

• produkty nośniki,

• produkty treści.

Produkty cyfrowe to głównie towary i usługi związane z informacją. Ich przykładem są produkty bankowe, ubezpieczeniowe, multimedialne, poświęcone rozrywce, a także usługi dystrybucji oprogramowania. Z natury rzeczy trudno ustalić wartość tych produktów, natomiast łatwo je skopiować. Np. dzięki Internetowi łatwo można skopiować reklamę, gry, wyszukiwarki, produkty związane z zabezpieczeniem stron itd.

Produkty tradycyjne są dziś wzbogacane szczególnie o nowe funkcje. Np. tradycyjne telefony zastępowane są telefonami na kartę, tradycyjne aparaty fotograficzne zastępowane są aparatami cyfrowymi, tradycyjny marketing zastępowany jest marketingiem przedsiębiorczym.

Podstawą podział produktu na materialne lub niematerialne użyteczności są następujące kryteria:
- to lub, co jest adresatem oferty (umysł ludzki… produkt niematerialny)
- ciało ludzkie (produkt materialny)
- wartość materialna (samochód - produkt fizyczny)
- wartość niematerialna ( usługa ubezpieczeniowa lub bankowa).

Produkty oparte na cechach to produkty określane mianem inteligentnych. Dzisiejsza wartość elektroniki w samochodzie przewyższa znacznie wartość stalowej konstrukcji samochodu. W kuchenkach mikrofalowych zastosowano chipy zaraz po tym jak stały się one standardowymi elementami wind, czy automatów.

Produkty oparte a informacji są bardziej wartościowe od pozostałych produktów. Swatch rozpoczął produkcję zegarka pod nazwą Swatch Access, który spełnia jednocześnie funkcję bezprzewodowego urządzenia (karty) do opłacania rozmaitych przejazdów. Na rynku B2B wiele firm wykorzystuje Internet dla zamiany, ulepszania, eliminowania procedur ręcznych służących obsłudze klienta.

Produkty nośniki to na przykład drukarki, pudło telewizora, produkty treści to informacja przekazywana przez nośniki. Produkty nośniki bez treści mają niewielką wartość. Pudło telewizora jest bezużyteczne, jeśli nie można uruchomić w nim żadnego programu. Treść, czyli informacja w konkretnym programie w telewizorni tworzy wartość dodaną. W tej interpretacji istnieje jeszcze jedna zależność. Przedsiębiorstwa zajmujące się treścią mogą zdecydować się na wzbogacenie jej o nośniki, przedsiębiorstwa zajmujące się nośnikami mogą dodawać do niego treści. Można więc czerpać zyski z obu obszarów współpracy.

Design w marketingu.

Projektowanie wzorów wyrobów przeznaczonych do masowej produkcji, którego celem jest rozwijanie kultury materialnej społeczeństwa przez podnoszenie estetyki wytwarzanych przemysłowo przedmiotów codziennego użytku; w związku z rozwojem produkcji przemysłowej powstał zawód projektanta przemysłowego oraz wzornictwo przemysłowe jako dziedzina twórcza.

Czym się zajmuje design?
Opracowywaniem wzorów przedmiotów przeznaczonych do produkcji masowej. Ta dziedzina powstała w początkach dwudziestego wieku jako reakcja na szpetotę produkowanych wtedy przedmiotów, w których nieudolnie naśladowano wzory rzemiosła artystycznego. Zamiast kopiować wyroby ręczne, należało zaprojektować ich nowe formy, dostosowane do możliwości technicznych przemysłu.

Designerzy - czym się zajmują?

Do ich zadań należy dobranie odpowiedniego tworzywa, zaprojektowanie wygodnego kształtu i modnego wyglądu. Wzornictwo przemysłowe ma własne zasady projektowania. Przedmiot powinien być ja najprostszy do wykonania i jak najprostszy w obsłudze, powinien mieć kształt dostosowany di zadań, jakie ma spełniać. Wzornictwo sytuuje się zarówno w obszarze techniki, jaki i sztuki. Przedmiot w niektórych branżach powinien być estetyczny, ale w innych - wręcz piękny. Projektant musi ten przedmiot dostosować również do funkcji użytkowej, uwzględnić potrzeby psychofizyczne odbiorcy: dziecka, niepełnosprawnego, starszego, zdrowego. Musi też zna technologię, ab możliwe było wdrożenie projektu do produkcji.

Estetyka designu jest najczęściej kojarzone ze stylizacją, „ładnymi przedmiotami”. W rzeczywistości projektanci design, oprócz kształtowania zewnętrznej formy przedmiotów mają wpływ na ich sens, technologię, ergonomię, uwzględniają aspekty innowacji i ekologii.

Reasumując designer nadaje produktowi cechy rynkowe, w tym są to:
- cechy funkcjonalne wynikające z rozpoznawalnych potrzeb użytkownika,
- cechy użytkowe wynikające z ergonomii oraz „życia” produktu - od jego wytworzenia do zniszczenia.
- cechy estetyczne będące odzwierciedleniem preferencji projektanta, ale również wynikające z danych uzyskanych badań marketingowych.

Historia wzornictwa.
W połowie XIX wieku Anglicy związani z ruchem Arts and Crafts (Sztuk i Rzemiosł) zapoczątkowali walkę o wyższą jakość produkcji i piękny wygląd przedmiotów codziennego użytku.
Potem najważniejszą rolę w powstaniu nowoczesnego wzornictwa przemysłowego odegrał Bauhaus, szkoła istniejąca w Niemczech, w Weimarze, a potem w Dessau w latach dwudziestych i trzydziestych XX w.
Profesorowie i uczniowie tej szkoły opracowali podstawowe zasady wzornictwa i przemysłowego, które zostały przyjęte w Europie i nazywane stylem międzynarodowym. Ponieważ jednak jednolitość ludzi, w latach trzydziestych pojawiły się style narodowe nawiązujące do tradycji. Najsłynniejsze do dzisiaj jest wzornictwo skandynawskie - bardzo proste, oszczędne, wykorzystujące tradycyjne, naturalne materiały (drewno, szkło), zawsze bardzo staranie wykonane. Istniał także styl polski oparty na sztuce ludowej (projekty spółdzielni „Ład”). W latach pięćdziesiątych sławę zdobył styl włoski lansujący przedmioty eleganckie, a nawet luksusowe, drogie i dobrej jakości.
Po II wojnie światowej rozwinęło się wzornictwo amerykańskie. Nastawione było przede wszystkim na uwodzenie klientów. To tam wymyślono osobne wzornictwo sprzętów gospodarstwa domowego, bezpieczne i jak najprostsze w obsłudze. Zaczęto także projektować przedmioty niezbyt trwałe i trudne do reperacji, które po kilku latach trzeba było wyrzucić, aby kupić nowe. Do wymieniania przedmiotów na nowsze skłaniały także kolejne mody.
W Europie największym zaskoczeniem były projekty włoskich grup Alchymia i Memphis z przełomu lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych. Zaprzeczały one klasycznym zasadom wzornictwa. Przedmioty miały nietypowe, nie zawsze praktyczne, „szalone” kształty i żywe fantazyjnie dobrane kolory.

Polska i lata 30-te.
Lata 30 to dla polskiego wzornictwa niewątpliwie bardzo dobre czasy. Wiele wyrobów polskiego przemysłu mogło poszczycić się wówczas doskonałym wzornictwem, sporo z nich otrzymało międzynarodowe nagrody i wyróżnienia. Warto tu wymienić porcelanę z Ćmielowa, szkło stołowe i toaletowe z hut Niemen i Zawiercie, lampy firmy Marciniak, motocykl Sokół, lokomotywę Pm-36, samoloty Łoś i Wicher. W przedmiotach tych można często dostrzec wpływ charakterystycznej dla wzornictwa z lat 30-tych ewolucji - od europejskiego modernizmu do amerykańskiej linii opływowej.
Innym nurtem, który rozwinął się w drugiej połowie lat 30-tych zgodnie z międzynarodowymi tendencjami był regionalizm, bliski ówczesnym poszukiwaniom skandynawskim. Polegał on na pogodzeniu funkcjonalizmu z tradycyjnymi materiałami i technologiami, które zawsze bliższe były człowiekowi niż metal i szkło „maszyny do mieszkania”. W Finlandii nurt ten zainicjował Alvar Aalto, który już na początku lat 30. zastąpił w swoich meblach stalową rurkę laminowanym drewnem i sklejką. W Szwecji w podobnym kierunku szedł Bruno Mathsson, a w Danii Kaare Klint. Wszyscy oni przyczynili się do powstania skandynawskiego regionalnego wzornictwa, które po I wojnie światowej odniosło międzynarodowy sukces.
Lata 50. i 0. charakterystyczne były formy nazywane organicznymi; o miękkich asymetrycznych konturach, nerkowate i elipsoidyczne, przypominające świat oglądany pod mikroskopem. Spotykamy je we wszystkich dziedzinach wzornictwa, zarówno w przypominających kroplę wazonikach, jak i w łupinowych, podobnych do muszli siedziskach krzeseł.
Z dążeniem do wykreowania nowatorskiej oryginalnej formy wiązało się zainteresowanie tworzywami, pozwalającymi na swobodne kształtowanie. Początkowo takim surowcem była w Polsce przede wszystkim sklejka (w meblarstwie światowym popularna i stosowana od lat 30.), stanowiąca substytut niedostępnych tu wówczas tworzyw syntetycznych. Materiałem pojawiającym się w różnych stylistykach jest także wiklina, która w zestawieniu z metalem zyskuje nieoczekiwanie nowoczesny charakter.
W latach 70. w Polsce pojawiły się na większą skalę tworzywa sztuczne. Artyści eksperymentowali np. z matą szklaną, nierzadko ryzykując zdrowiem dla osiągnięcia pożądanego efektu.
Wprowadzenie techniki „fusingu” dało nowe możliwości projektantom szkła. Jest to technika umożliwiająca kształtowanie form szklanych na gorąco w stosunkowo niskich temperaturach, niewymagająca pieców hutniczych. W latach 90. powstało wiele niewielkich, prywatnych pracowni młodych projektantów stosujących tę metodę.
Lata 80. Dynamiczny, agresywny kolor zdaje się być synonimem nowoczesności. Tak było już w czasach modernizmu i pierwszych awangard. W II połowie lat 50. intensywną kolorystyką odznaczały się przede wszystkim ceramika i tkaniny, w latach 60. artyści pracowali nad uzyskaniem jak najpiękniejszych tonacji w szkle, a w następnej dekadzie kolor pojawił się w meblach, doceniono urodę szkła bezbarwnego. Równie efektowne jak kontrasty kolorystyczne były zestawienia czerni i bieli.

Ekonomiczne wyniki designu.
Przedsiębiorstwa, które zatrudniały pracowników przeszkolonych w dziedzinie designu lub kupowały usługi designerskie zanotowały wzrost swojego obrotu o 34% w porównaniu do 18% w przypadku firm, które miały inne podejście do designu lub nie miały takiej strategii w ogóle.

Nowy design.
Modne jest budowanie z modułów. Wzorem jest tu design z lat 60. i klocki Lego. Modna jest ekologia. Np. robi się lampy, w których abażurem są pnącza prawdziwych roślin. Wnętrza oparte na kontrastach. Minimalistyczne sofy i stolik, barokowa lampa stojąca, do ego wszystkiego plastikowe krzesła.

Dystrybucja produktu:

1. Definicja dystrybucji.

2. Kanały dystrybucji.

3. Pośrednicy w kanałach dystrybucji.

4. Dystrybucja fizyczna.

5. Rozwój dystrybucji na świecie.

Ad1.

-Jest to działalność zorientowana na osiąganie zysku, związana z przemieszczaniem produktów z miejsc ich wytwarzania do miejsc ich zakupu. Wytwarzane produkty oddzielają od ich nabywców bariery miejsca, czasu, asortymentu i własności. Ich pokonanie wymaga zaplanowania, zorganizowania i kontrolowania licznych powiązań transakcyjnych i rzeczowych między wytwórcami a finalnymi nabywcami. Przyjmują one postać strumieni przepływających przez kanały.

Rodzaje strumieni:

-informacja

-promocja sprzedaży (reklama)

-negocjacje

-zamówienia

-należności

-prawa własności

-ryzyko związane z przepływem towaru.

Funkcje dystrybucji:

-Koordynacyjne (związane z harmonizowaniem popytu i podaży w kanałach zbytu). Przejawem tej funkcji są decyzje podejmowane, co do długości, szerokości i struktury kanału oraz typu powiązań jego uczestników.
-Organizacyjne (obejmują samą realizację transakcji kupna i sprzedaży). W zakres tej funkcji wchodzą obsługa zamówień, transport, utrzymanie magazynów, utrzymanie zapasów w tym przerób handlowy.

Kanały dystrybucji:
-inne nazwy to: kanały marketingu albo kanały rynku.

Definicja kanału:
def1. Jest to struktura elementów firmy takich jak działy zbytu, handlu, magazyny wyrobów gotowych, komórki transportu oraz komórki zewnętrznych pośredników, którzy zajmują się sprzedażą produktów.

Def2. Jest to zbiór organizacji zależnych współuczestniczących w procesie dostarczania produktów na rynek.

Def3. Jest to łańcuch kolejnych ogniw (instytucji i osób) za pośrednictwem których następuje przepływ strumieni związanych z działalnością marketingową.

Przepływ informacji obejmuje:
-Zbieranie danych o potencjalnych i aktualnych dostawcach, odbiorcach i konkurentach.

Promocja:

-Obejmuje przekazywanie zachęt do zakupu towaru.

Negocjacje:
-Polegają na ustalaniu warunków transakcji w celu zawierania umów.

Zamówienia:
-Przekazywanie informacji o zamiarze zakupu partii towaru.

Strumień produktowi:
-Spedycja, transport, magazynowanie, przeroby handlowe.

Strumień płatności:
-Regulowanie zobowiązań i należności.

Transfer własności:
-Przekazywanie własności od jednego uczestnika do drugiego uczestnika.

Strumień ryzyka:
-Przejmowanie niepewności na własność.

Podział strumieni:
-jednokierunkowe- tylko od producenta

-dwukierunkowe- od producenta i od konsumenta.

Klasyfikacja kanałów:

-bezpośrednie (tylko 2 ogniwa, wytwórca i finalny użytkownik), pośrednie (wytwórca, hurtownik, detalista, finalny użytkownik, a pomiędzy nimi są jeszcze agenci)

-krótkie (mają tylko 2 ogniwa, np. krótki bezpośredni kanał - sprzedaż internetowa), długie (są odwrotnością kanałów krótkich, przy czym im więcej pośredników tym kanał dłuższy, a obsługa jego jest droższa)

-wąskie (takie, które są kontrolowane na całej swojej długości, np. kanały lekarstw, amunicji czy narkotyków), szerokie (dobra konsumpcyjne typu: odzież, obuwie, żywność)

-transakcyjne (kanały niematerialne, np. giełdy towarowe i pieniężne, gdzie transakcja jest zawierana poza jednostką opakowaniową, tak sprzedaje się bawełnę, drewno czy metale) rzeczowe (przesuwanie fizyczne towarów, np. transport morski albo też transport kopalin)

-konwencjonalne (np. korporacje, gdzie istnieje spółka - matka i spółki - córki, mówimy, że kanał ten jest zintegrowany pionowo), niekonwencjonalne (indywidualnie rozumiane powiązania pomiędzy pośrednikami, takich rozwiązań na świecie są tysiące, np. niekonwencjonalnie rozwiązywanie jest serwisowanie w kanałach, kosztuje ono więcej niż sprzedaż pierwotna wyrobu).

Reasumując kanały różnią się rodzajem uczestników, liczbą szczebli, rodzajem i liczbą pośredników, charakterem przepływających strumieni, a także stopniem integracji uczestników kanału.

Pośrednicy w kanałach:
-hurtownicy

-agenci i brokerzy

-detaliści.

Hurtownicy zajmują się organizowaniem dużych, jednorodnych partii produktów (towarów) w celu ich dalszej odsprzedaży z zyskiem nabywcom instytucjonalnym, najlepiej rządowym (rzadziej nabywcom indywidualnym).

Klasyfikacja hurtowników:
-uniwersalni (kupują i sprzedają wszystko, co im się opłaca)

-hurtownicy branżowi

-hurtownicy tranzytowi

-hurtownicy sprzedający wyłącznie za gotówkę (cash and carry)

Marża:
-To wartość usługi hartowniczej. Jest ona definiowana jako różnica między ceną sprzedaży, a ceną zakupu danego produktu przez hurtownika. Jest ona również przychodem, z którego hurtownik pokrywa koszty swojej działalności i wygospodarowuje zysk, czyli dochód.

Zwiększenie marż poprzez rabaty:

Rabat to zniżka: rodzaje rabatów:
-funkcjonalne (np. za badania)

-ilościowe (za wielkość zakupu)

-czasowe (sezonowe i poza sezonowe)
-wierności (za lojalność)

-specjalne (promujące wzrost zakupu)

-kombinowane (łączone z takich jak wyżej).

Zadania hurtowników:
Dla producenta:
-pozwalają producentom na docieranie z towarami do potencjalnych nabywców zmniejszając ich koszta

-zmniejszają ryzyko producentów, gdyż kupują produkty w dużych ilościach

-odciążają producentów z kosztów magazynowania

-przekazują producentom informacje na temat ich rynku docelowego.

W stosunku do detalistów:
-uwalniają detalistów od transportu oraz posiadania własnych powierzchni magazynowych

-przekształcają asortyment produkcyjny w asortyment handlowy (uszlachetnianie masy towarowej, tu dodaje się markę dla wódki stojącej w kadzi, paczkuje się kawę)

-zmniejszają ryzyko detalistów, którzy nie muszą kupować dużej partii towaru

-prowadzą szkolenia, pokazy, wystawy w rodzaju targów.

Brokerzy i agenci:

-są to niezależni pośrednicy i agenci

-deweloper budowlany działa we własnym imieniu i na własny rachunek
-we własnym imieniu i na cudzy rachunek, (czyli nie pod marka właściciela, typu Galeria Echo)

-w cudzym imieniu i na cudzy rachunek (wszyscy brokerzy giełdowi)

Cechy brokerów:

-nie uczestniczą tak jak hurtownicy w przenoszeniu prawa własności

-realizują głównie funkcje służące nawiązywaniu transakcji

-to oni głównie negocjują i oni otrzymują wynagrodzenie od strony negocjacyjnej.

Rodzaje agentów:
-dealerzy działają na zlecenie

-przedstawiciele handlowi występują jako wykwalifikowani sprzedawcy

-agenci do spraw zakupu reprezentują instytucjonalnych nabywców

-komisanci inaczej handlowcy komisyjni.

Detalista:

-jest to osoba fizyczna lub prawna, która sprzedaje produkt bezpośrednio dla konsumenta

-jest to ostatnie ogniwo na drodze (w kanale dystrybucji)

-jest to ogniwo, które ostateczne zaspokaja potrzeby i wymagania klientów.

Cechy detalu:
-znacznie większa niż w hurcie ilość klientów

-niewielkie rozmiary jednorazowo sprzedawanego towaru

-natychmiastowa zapłata za towar

-bardziej osobisty kontakt kupujących i sprzedających.

Formy detalu:
-sklepy, przedsiębiorstwa wielozakładowe, franchisingowe

-małe, duże i średnie

-wielobranżowe, jednobranżowe i wyspecjalizowane

-stosujące ceny wysokie, średnie czy niskie

-prowadzące stałe i ruchome punkty sprzedaży

-obsługujących kupujących tradycyjnie, samoobsługowo, wysyłkowo

-zlokalizowane poprzez sieć rozproszoną lub scentralizowaną.

Usługi dostępne w detalu:
-zamówienia

-reklama

-sprzedaż wysyłkowa

-wystawy sklepowe (przygotowanie)

-przyjmowanie używanych produktów jako części zapłaty

-składanie produktów w całość

-opieka nad dziećmi

-kupowanie na kredyt

-naprawy itd.

Przyczyny rozwoju logistyki:

-Przyczynami rozwoju logistyki były konflikty militarne, wymagające wysokiej skuteczności i niezawodności operacji logistycznych oraz presja konkurencyjna, wymuszająca redukcję kosztów oraz inne działania zmierzające do utrzymania lub zbudowania przewagi.

Logistyka, czyli fizyczny przepływ towaru:

-transport i odpoczynek

-uwaga: obie te fazy powtarzają się naprzemiennie i wielokrotnie tworząc różnej długości i szerokości kanały dystrybucyjne. Początkowym ogniwem jest wytwórca, końcowym finalny nabywca.

Cele logistyki, czyli dystrybucji fizycznej:
-dążenie do zapewnienia finalnym użytkownikom pożądanej przez nich jakości, poziomu obsługi przy jednoczesnym minimalizowaniu kosztów tej obsługi.

Koszty dystrybucji fizycznej:
Jest to suma:
-kosztów obsługi zamówień

-transportu

-utrzymywanie zapasów

-utrzymywanie magazynów

-kosztów straconych możliwości sprzedaży.

Rozwój dystrybucji na świecie:

-nastąpi zdecydowany wzrost znaczenia handlu detalicznego, zwłaszcza zagranicznych wielko powierzchniowych, co wydatnie przyczyni się do skrócenia kanałów dystrybucji towarów konsumpcyjnych

-wzroście znaczenie dużych przedsiębiorstw hurtowych pełniących szeroki zakres usług dla producentów (przede wszystkim w zakresie logistyki)

-postępować będą procesy integracyjne inicjowane przede wszystkim przez duże przedsiębiorstwa handlu hurtowego.

-nastąpi rozwój regionalnych i branżowych centrów dystrybucji przejmujących od przedsiębiorstw realizacje podstawowych funkcji logistycznych (spedycja, magazynowanie, kompletowanie) i pracujących na rzecz małych i średnich przedsiębiorstw produkcyjnych i handlowych

-rozwiną się centra logistyczne organizowane i prowadzone przez wyspecjalizowane w tym zakresie przedsiębiorstwa, które na zlecenie realizują różnego rodzaju usługi (magazynowanie, oznaczanie kodem kreskowym, paletyzacja, zarządzanie zapasami itp.)

-nastąpi zwiększenie intensywności kooperacji i umacniania więzi z partnerami rynkowymi producentów (budowanie trwałych kontaktów z pośrednikami)

-postępować będzie rozwój nowych form sprzedaży (przede wszystkim wykorzystujących internet - e-commerce, ale także bardziej konwencjonalnych - convenience stores factory outlet centers).

Cena jako narzędzie marketingu mix:

Cena to inaczej wartość produktu. W odniesieniu do ceny istnieje kilka interpretacji odnoście traktowania jej jako narzędzia marketingu mix.

Oto 3 definicje:

- Cena jest to suma pieniędzy, jaką konsument (nabywca) jest skłonny wydać na produkt.

- Cena jest też jednym z najbardziej elastycznych elementów marketingu, gdyż może podlegać szybkim zmianom, w odróżnieniu od cech produktu lub rozwiązań w zakresie dystrybucji.

- Cena to przelicznik między dwoma dobrami, pokazujący stosunek, w jakim dobra te płacą za siebie, przy czym pieniądz nie koniecznie musi być jednym z tych dóbr. W przypadku wymiany barterowej (wymiany jednego dobra na inne dobro bez udziału pieniądza) cena będzie określała stosunek, w jakim 2 strony skłonne są wymienić dany towar.

Relacje podaż-popyt-cena:

-Podaż danego dobra wzrasta wraz ze wzrostem jego ceny (im wyższą cenę można osiągnąć na sprzedaży danego dobra, tym więcej jest chętnych do dostarczenia na rynek).

-Popyt na dane dobro maleje wraz ze wzrostem ceny (im więcej kosztuje dane dobro, tym mniej jest chętnych na jego zakup).

-Cena danego dobra ustala się punkcie równowagi, (aby w miejscu gdzie strumień popytu łączy się ze strumieniem podaży), w którym popyt na dane dobro zrównoważony jest z jego podażą.

Prawo Veblena.

Ekonomista Veblena zauważył, że popyt na niektóre dobra rośnie wraz ze wzrostem ich ceny, co stoi w jasnej sprzeczności z teorią popytu i podaży. Zjawisko to wynika za faktu, iż niektóre luksusowe dobra (diamenty, ekskluzywne samochody) są postrzegane jako dowód statusu społecznego. Wzrost ceny tych dóbr powoduje wzrost ich ekskluzywności, co z kolei wywołuje większy popyt na nie. Wynika z tego, że można mniej wytwarzać i więcej zarabiać. Stąd idea jakości i marki.

Funkcje ceny:

-informacyjna - cena powiadamia konsumenta o ile zmniejszą się jego zasoby pieniężne, jeśli dokona on zakupu. Sprzedającego ceny informują, o ile zwiększą się jego przychody, jeśli dokona sprzedaży.

-redystrybucyjna - oznaczająca wtórny podział dóbr na poziomie konsumpcji, np. dotacje, ceny minimalne, obciążenie podatkowe.

-stymulacyjna - ukierunkowująca rynek, wywołująca zmiany na rynku (wyższe ceny zachęcają do produkowania i odwrotnie, niższe ceny zachęcają producentów do zaniechania wytwarzania). Wyższy poziom cen skłania konsumentów do ograniczenia spożycia, a niższy poziom stymuluje wzrost spożycia. Jest to zależność wprost i odwrotnie proporcjonalna.

-agregacyjna - sumowanie wartości cenowych, np. roboty budowlane + podatki + płace + ubezpieczenia = cena ostateczna rynkowa. Pisze się o funkcji kosztowej. Koszt to inaczej strata. Kiedyś to była strata wytwórcy (robocizna, materiały, technologie); w tym rozumieniu oszczędności to decyzje zakupu odłożone w czasie.

Cele konstruowania cen:

-pożądana wielkość zysku,

-osiągnięcie przewagi nad konkurentami.

Strategie cenowe połączone z produktem:

Przy konstruowaniu strategii cenowej bierze się pod uwagę różne elementy. Tak na przykład bierze się pod uwagę zachowanie konkurentów, konsumentów, charakter subwencji i dotacji, analizuje się zachowania rynkowe, a także cykl życia produktu na rynku. Dlatego też strategie cenowe mogą być połączone z produktem, promocją, czy dystrybucją (marża). Jeżeli chodzi o produkt, to ustaloną cenę można zwiększyć lub zmniejszyć. Wprowadzenie produktu po wysokiej cenie ma miejsce wtedy, gdy niewielka jest konkurencja, a produkt cechuje się wysokimi właściwościami jakościowymi. Są to tak zwane produkty ekskluzywne, które kupują głównie klienci niewrażliwi na cenę. Wrażliwość to pułap, powyżej którego produkt nie znajdzie nabywcy, bo proponowana strategia cen jest dla niego za wysoka. Strategia produktu o niskiej cenie oznacza cenę niższą od konkurencji. Stosuje się tę cenę w przypadku produktów standaryzowanych (poziomy produktu), w sytuacji dużej konkurencji i kiedy firma dysponuje dużym potencjałem wytwórczym. W przypadku prowadzenia tej strategii, przynosi ona zwykle korzyści w postaci szybkiego wzrostu popytu, dużej ilości wytwarzanych ofert i form sprzedaży zniechęcających konkurentów do wejścia na dany rynek. Te dwa przykłady wskazują, że są klienci wrażliwi na poziom cen (cena niska) i są klienci niewrażliwi na poziom cen (cena wysoka), że cena jest elastyczna i może być rozpinana pomiędzy różnymi grupami nabywców w oparciu o ten sam produkt. Np. wody zapachowe. W ten sposób rozpinania określa się mianem siatki cenowej.

Strategie cenowe połączone z promocją:

- Szybkie zbieranie śmietanki - polega na wprowadzaniu na rynek nowego produktu o wysokiej cenie przy wsparciu intensywnej kampanii promocyjnej, która uzasadnia tę cenę. Cena taka jest ekskluzywna, zapewnia duże zyski brutto, które mogą być przeznaczone właśnie na promocję. Strategia ta jednak może być stosowana tylko wtedy, kiedy przetwórca chce wykształcić preferencje dla danej marki, którą proponuje klientom niewrażliwym na cenę.
- Wolne zbieranie śmietanki - korzysta się z narzędzi promocji o słabszym natężeniu. Zyski ze sprzedaży brutto są jednak wyższe, bo promocja jest tańsza. Strategię tę stosuje się tylko wtedy, gdy są naśladowcy innowatorów, kiedy skłonni są oni zapłacić wyższą cenę i gdy konkurencja nie stanowi zbyt wielkiego zagrożenia dla pozycji firmy na rynku.

- Szybka penetracja rynku - ceny są niskie, ale trwa intensywna kampania promocyjna. Strategia ta pozwala uzyskać duży udział w rynku, a może być stosowana wtedy, gdy rynek docelowy jest duży, jest silna konkurencja i istnieje znaczny wpływ ceny na decyzję zakupu, czyli wrażliwość na cenę jest większa wśród klientów.

- wolna penetracja rynku - cena jest równie niska, ale narzędzia promocji są o słabszym natężeniu, dzięki czemu uzyskuje się wyższy zysk netto ograniczony pod kątem narzędzi promocji. Jednak ta strategia wskazana jest tylko w sytuacji, gdy rynek docelowy jest duży, a potencjalni klienci są świadomi istnienia promowanego produktu.

Reasumując: strategia cenowa musi być jeszcze powiązana ze strategią dystrybucji..

Polityka rabatowa polega na zastosowaniu upustów cenowych. Jej celem jest zachęcenie dostawców i odbiorców do współpracy, a formą zachęty są rabaty i bonifikaty.

Różnice: rabat to inaczej zniżka procentowa, rzadziej kwotowa, od określonej wcześniej ceny produktu, np. za zwiększony zakup. Z badań wynika, że rabat nie powinien być mniejszy niż 12% i nie większy niż 23%. W przeciwnym razie nie powoduje zakładanych zmian. Niższy rabat nie zachęca do współ[pracy, wyższy grozi firmie utratą płynności finansowej.

Cena to kryterium jakości produktu. Badania wskazują, że cena jest dla klienta najważniejszym wyznacznikiem jakości produktu. Z drugiej strony na rynku spotyka się brak zaufania do produktu, który ma niską cenę, bo zdaniem klienta jest ona nie dobra.\

Cena to czynnik kształtujący wizerunek firmy w otoczeniu. Jeżeli firma przyjmuje politykę wysokich lub niskich cen za obowiązującą, to nie wolno jej tej polityki zmieniać nigdy, ponieważ opinie o tym, że firma oferuje tanie produkty, lub bardzo drogie niezwykle trudno się potem zmienia (Biedronka). Potencjalna zmiana polityki wywołuje natychmiastową reakcję w postaci spadku wiarygodności firmy na rynku. Tak np. PTTK nie może oferować luksusowych noclegów, bo nikt w to i tak nie uwierzy.

Promocja jako narzędzie marketingu mix.

Pojęcie promocji:

1. Promovere (łac. promotio) - nagłaśnianie, popieranie, lansowanie, wspieranie, aktywizowanie sprzedaży; jeżeli w definicjach występują tego typu oznaczenia, to wtedy mówić o tzw. propagandzie marketingowej.\

2. Promocja, czyli komunikacja - zamiast promocję wykorzystuje się nazwę „komunikowanie się”, które zakłada zwrotność reakcji. Jest to swoisty dialog między oferentami a odbiorcami, realizowany przez sprzężenia zwrotne. Dlatego mówi się czasem o zintegrowanej komunikacji marketingowej, pod którą nabywcy rozumieją ogół zorganizowanych i zorientowanych na klienta działań, w wyniku których kupujący przekonuje się jak ważne jest dla sprzedającego i jak wiele od niego zależy. Z drugiej stronny klient jest na tym samy poziomie hierarchii co firma, co określa się mianem współpracy z klientem, która budowana jest na bazie danych. Dzięki bazie danych firma może lepiej zaspokajać potrzeby klientów.\

3. Promocja sprzedaży, czyli reklama - jest pojęciem węższym od promocji. Przekaz w promocji sprzedaży jest jednokierunkowy tzn. od nadawcy (wytwórcy) do klienta, nigdy odwrotnie. Wskaźnikiem efektywności tego narzędzia na rynku jest wzrost sprzedaży, a podstawowym narzędziem jest reklama.

4. Promotion mix, czyli narzędzia promocji - promocja rozumiana jako komunikowanie się nma własne narzędzia, które tworzą system zwanyy promotion mix. W sklad systemu wchodzą narzędzia takie jak: reklama, public relatiions (P.R.), marketing bezpośredni i promocja dodatkowa.

Pojęciu promocji przypisuje się różne treści, a także odmienną identyfikację narzędzi. Definicję są wąskie, albo szerokie. Czasami słowo promocja zastępowane jest słowem komunikacja.

Funkcje promocji:
- informacyjna - niesie w sobie ładunek zakodowany wiedzy o produkcie. Uczy ona jak korzystać z produktu i jakie efekty przynosi jego użytkowanie, np. lekarstwa.
- perswazyjna - perswazja znaczy zatrzymanie, wykorzystywana jest głównie w reklamie na rynku konsumpcyjnym. Zatrzymuje ona przy produkcie pożądaną ilość użytkowników, co oznacza się SLB (stop, look, buy). Psychologowie dodają, że w tej funkcji przekonuje się i zachęca do użytkowania produktu,
- konkurencyjne - ukazuje wyższość tego, co własne nad tym, co cudze. W myśl założenia „zwykłe proszki piorą inaczej”.

Autorzy dzielą jeszcze funkcje reklamy na ATL/BTL. ATL to tzw. media nad kreską (media masowe), któryh kontakty (nadawcy i odbiorcy promocji) są kontynuowane za pomocą określonych nośników a relacja nie jest zwrotna, np. prasa, radio, TV, media elektroniczne. BTL to wszystkie pozostałe środki komunikowania się, w których kontakt jest bezpośredni, np. targi poczta elektroniczna, katalog.

Z funkcji promocji wyprowadzane są cele. Oto 4 przykłady:
- kompleksowe przekazywanie informacji,
- nakłanianie odbiorcy do określonych zachowań,
- utrwalanie w otoczeniu pożądanego wizerunku,
- zwiększanie efektywności oddziaływania pozostałych narzędzi, tzn. 3P na odbiorcę komunikatu.

Narzędzia promocji:
- reklama,
- public relations,
- sprzedaż bezpośrednia,
- promocja dodatkowa.
Wykorzystuje się je po to, aby osiągnąć pewne cele. Reklamy dziś się definiuje jako każdą płatną formę nieosobowej prezentacji idei dobra lub usługi przez określonego sponsora. Płatny charakter reklamy w odróżnieniu od pozostałych narzędzi mixu podkreślają wszyscy autorzy, dodając, że reklama wykorzystuje przekaz jednokierunkowo (od nadawcy do konsumenta). Nieosobowa prezentacja jest rozumiana jako sytuacja, w której reklama trafia do każdego, a nie do konkretnego podmiotu. Prezentacja to inaczej wstawiennictwo korzyści będących częścią produktu, które są w otoczeniu promowane. Jeżeli chodzi o Public Relations to można rzec, że jest to odwrócenie reklamy. P.R. jest nieodpłatne. Nie ma bezosobowego charakteru, kierowane jest do konkretnej grupy docelowej. Celem nie jest zwiększenie sprzedaży. Odwrotnie jest to instrument zmierzający do kreowania, utrwalania, rozszerzania społecznego zaufania do firmy i rozszerzenia wizerunku (image'u) marki. Inaczej P.R. oddziałuje na uczucia, opinie, przekonania klientów aktualnych i przyszłych akcjonariuszy i dostawców społeczności lokalnej i władz samorządowych, organizacji związkowych i konsumenckich. Te dwa cele P.R. uzyskuje przez działalność szczególną i publicity, sponsoring i lobbing. Inna nazwa dla tych działań to bezpłatna komunikacja, reklama społecznego zaufania lub propaganda marketingowa. Marketing bezpośredni określa się jeszcze mianem promocji osobistej, której funkcji jest prezentowanie oferty przedsiębiorstwa i aktywizowania sprzedaży za pomocą bezpośrednich kontaktów interpersonalnych.
Promocja osobista jest pojęciem szerszym, niż sprzedaż bezpośrednia. Ta druga bowiem polega na osobistym promowaniu produktów przez pracowników firmy. Promocja osobista to wszystki aktywa firmy tworzące tzw. osobowość, kulturę organizacyjną firmy, niezależnie od ego w jaki sposób poszczególne narzędzia są wykorzystywane. Promocja dodatkowa to zespół zróżnicowanych narzędzi. Cechy grupy tych instrumentów wywołują dodatkowe, nadzwyczaj silne i krótkotrwałe bodźce podwyższające atrakcyjność sprzedaży. Zwiększają też skłonność nabywcy do zakupu.
Przykład.
Loterie i konkursy prowadzone w Sali sprzedażowej.
Ze względu na odbiorcę wyróżnia się promocję dodatkową nastawioną na konsumenta, na własny personel sprzedażowy, agentów (dystrybucja). W tym ostatnim przypadku są to zachęty większych zakupów i zleceń.
Reasumując. W procesie komunikowania wykorzystuje się wiele różnych środków promocji. Wyróżniają się one od siebie pod względem kryteriów:
1. Forma masowa i indywidualizowana podmiotu odniesienia.
2. Nabywcy indywidualni i instytucjonalni, audytorium masowe.
3. Wysokości nakładów.
4. Horyzontu czasowego - zróżnicowanie okresu, kiedy ostatecznie ujawniają się efekty promocji. W wypadku reklamy jest to co najmniej 3 lata. W przypadku P.R. co najmniej kilkadziesiąt lat.

Zarządzanie zasobami marketingowymi przedsiębiorstwa:

1. Definicja zarządzania.

2. Jakość w zasobach.

3. Metody pomiaru otoczenia.

4. Planowanie i plan/różnice.

Definicja

Zarządzanie - kierowanie zasobami, badania rynku w celu wykrywania zmian, analiza i kontrola zasobów. Autorzy odróżniają zarządzanie marketingowe, zarządzanie marketingiem, marketing strategiczny zamiennie strategiczne planowanie marketingowe.

Różnice są następujące:

-zarządzanie marketingowe odnosi się do wszystkich elementów marketingu włącznie z 4P i z budżetowaniem w tym rozumieniu zarządzanie marketingowe jest uporządkowanym przeglądem zagadnień dotyczących osiągnięcia specyficznych reakcji rynkowych innych podmiotów przez kreowanie i oferowanie korzyści, wartości. Stąd marketing wartości.

-Zarządzenie marketingiem jest węższe tzn. na ogół jest ono rozumiane jako zarządzanie czterema p (4P) albo zarządzanie strategiami związanymi z czterema p. Marketing strategiczny jest procesem, który nie tylko wprowadza w życie koncepcje produktu ceny dystrybucji i promocji, ale również jest procesem, w którym pod uwagę bierze się biznesowe i komunikacyjne firmy aktualne i przyszłe potrzeby klienta analizy bieżącej pozycji firmy w otoczeniu ryzyko, które powstaje na rynku i charakter produktu usługi, który będzie kreowany termin strategiczne planowanie marketingowe wskazuje na dynamiczne ujęcie samej strategii tzn ………………….poprzez poziomy jej realizowania i oceniania.

Reasumując wymieniane interpretacje nie są specjalnie ostre nakładają się na siebie częściowo są również komplementarne służą one ogólnie obrazowaniu działań marketingowych w firmie działania te mogą być podejmowane indywidualnie albo w kooperacji z pozostałymi uczestnikami gry rynkowej drugi przypadek jest określany jako działania sieciowe, działanie marketingowe w wyżej wymienionych przypadkach jest częścią działalności biznesowej firmy u podstaw, której zawsze leży właściwe rozpoznanie potrzeb klienta jest to również pewna filozofia postępowania w otoczeniu rynkowym sprowadzana do pewnych norm określanych jako kultura wewnętrzna organizacji.

UWAGA!

Marketing w zarządzaniu pojawia się na trzech poziomach:
1. Marketing operacyjny

2. Taktyczny

3. Strategiczny.

Operacyjny marketing to codzienne działania związane właśnie z 4P.

Taktyczny marketing to działania perspektywiczne, ograniczone czasem od roku do 3, maksymalnie 4 lat.

Na poziomie taktycznym pojawiają się właśnie plany.

Marketing Strategiczny to inaczej cel firmy najbardziej ogólny, bez ograniczeń czasowych. Cel ten określany jest mianem misji. Misja to inaczej strategia wizji, odpowiadająca na pytanie: gdzie byliśmy, gdzie jesteśmy, gdzie będziemy? Misje są bardziej lub mniej dookreślone, albo mają bardziej lub mniej zabudowaną strukturę. Stąd istnieją misje:
1. Gwiazdy polarne.

2. Misje komunikacyjne.

3.Misje biznesowe.

Gwiazda polarna określa tylko cel wizji, ale nie mówi nic jak ten cel będzie osiągany. Np. misją firmy jest zysk.

Misja komunikacyjna tworzy rodzaj przesłania kierowanego do dostawców i odbiorców firmy, także do jej sympatyków. Np. „Naszą misją jest dyskretna elegancja i wysoka jakość obsługi” (jest to jedna z misji hotelów Orbis). Jakość obsługi jest tu oznaczana gwiazdkami.

Misja biznesowa jest różnie budowana, ale zawsze umieszcza się w niej historię firmy, najważniejsze osiągnięcia, cel, jaki ona chce osiągnąć i sposób, jak ten cel będzie osiągany. Do tego należy dodać, że misje są krótkie, nie mają więcej niż 1/3 strony, po drugie dobrze skonstruowana misja pozwala firmie rozwijać się na rynku w perspektywie co najmniej kilkudziesięciu lat. Mówimy, że jest ona kotwicą zabezpieczającą firmę przed dryfowaniem po rynku. Te trzy poziomy zarządzania stanowią rodzaj orientacji dla firmy, obowiązują one w każdym myśleniu i działaniu marketingowym i są one wyznacznikiem sukcesu firmy w otoczeniu.

Jakość:

Zespół właściwości i charakterystyk wyrobów lub (i) usług, które wpływają na ich zdolności do zaspokojenia potrzeb. W tym rozumieniu jakość obejmuje procesy wytwarzania, kontakty firmy z otoczeniem, odpowiedzialność firmy za ochronę środowiska, odpowiedzialność firmy za produkt zdrowy.

TQM - Total Quality Management - maksymalizowanie zadowolenia klienta przez serwisowanie.

Jakość to zarządzanie procesem rozwoju tej wartości i to takie zarządzanie, które prowadzi do wzrostu, w skrócie TQM, a jest rozumowane jako totalne zarządzanie jakością.

Trzecia definicja wskazuje, że funkcją kreowania jakości jest maksymalizowanie zadowolenia klienta tak, by jego próg oczekiwań wobec korzyści zakupionych był przekroczony. Ponieważ dzisiaj już niewiele można poprawiać produkty, wprowadza się serwis, bo tutaj można zwiększać zadowolenie nie zmieniając standaryzacji produktu. Przy czym pojęcie serwisu jest odpowiednio rozszerzane i obejmuje: czas oczekiwania na produkt, życzliwość personelu, dodatkowe świadczenia materialne, informacje, zachowanie się w trudnych sytuacjach (klient ma zawsze rację), fachowość obsługi, miła atmosfera, koncepcje pracy z dostawcą i odbiorcą, środki techniczne (sieciowe).

Standardy jakości:
Kotler pisze, że odpowiednio użyteczne produkty podlegają pewnym normom jakościowym. Te normy to standaryzacje, czyli modele, do których produkt jest „przykładany”. Certyfikacja to z kolei uznanie przez niezależną stronę, że wyrób, usługa mieści się w standaryzacji, jest z nią zgodna. Pierwszorzędnym wzorem w krajach Unii jest ISO 9004. ISO 9000 do 9004 to właśnie procedura jakościowa, która dla różnych produktów jest inaczej normalizowana. Np. inny system certyfikacyjny mają szpitale, inną szkoły wyższe, a jeszcze inną metalurgia ciężka. Polska norma określa całą procedurę powstawania produktu bezpiecznego dla życia i zdrowia od idei po jego utylizację. BSI to podobna norma brytyjska. Produkty, które sprostają tym normom otrzymują znak latawca. Na rynku brytyjskim 70% konsumentów poszukuje produktów z tym właśnie znakiem. Kolejnym odpowiednikiem normy jest Label Rouge we Francji. W Polsce znany jest znak jakości Q i znak B. Ten ostatni obowiązuje przy produktach pracujących pod napięciem.

Metody pomiaru (analizy) zasobów w otoczeniu:

-portfel (BCG) - stopa wzrostu sprzedaży na danym rynku oraz względnym udziale w rynku.

-cykl życia produktu -

-SWOT

-segmentacja rynku.

Sama stopa wzrostu sprzedaży - przykładowe wskaźniki: przeciętny, roczny wzrost sprzedaży w cenach stałych, lub (i) w cenach bieżących lub (i) prognozy średniego tempa wzrostu sprzedaży na danym rynku lub (i) na następne lata na przykład 4 lub na 10 lat.

Podział rynku w BCG:
10% rynku to granica.

Jeżeli firma ma więcej niż 10% udziału w rynku to jest to duży udział.

Względny udział:

Porównuje się własny udział z udziałem największego konkurenta firmy. Np. dla firmy A konkurentem największym jest firma B.

Cykl życia (Cykl życia Hoffera)/kryterium podziału zysk:

1. Gwiazdy

2. Trudne dzieci

3. Dojne krowy

4. Psy (patrz: samofinansujące się)

Gwiazdy to liderzy rynkowi, które będą świecić w przyszłości, czyli w przyszłości będą przynoś zyski. Mają mały udział, ale wysoką dynamikę sprzedaży.

Trudne dzieci (znaki zapytania) - produkty nowe, mały udział, niepewność czy będą powodem zysków czy też strat.

Dojne krowy - produkty, które nie sprawiają żadnych kłopotów na rynku, przynoszą dużo zysków i finansują inne produkty.

Psy - przynoszą same kłopoty, dużo szczekają, ale nic nie dają. Psa się wycina z rynku (strategia żniw). Wycinać można w dwojaki sposób. Maksymalnie obniża się cenę albo tworzy się produkt nowy.

Są jeszcze produkty w łaty, które nie przechodzą przez ten klasyczny cykl i od razu schodzą na pozycję psa. Z badań wynika, że co 4, co 5 produkt z pozycji produktu nowego od razu schodzi na pozycję produktu psa, stąd produkty nowe są tak kosztowne.

Optymalna struktura asortymentowa (cykl życia) powinna się składać z jak największej ilości gwiazd, które w przyszłości zamienią się w dojne krowy. Odpowiednia ilość dojnych krów, ponieważ firma musi utrzymać się dzisiaj (patrz: płatności, zobowiązania), niewielka ilość trudnych dzieci (patrz: rozwój produktu nowego), ponieważ są one bardzo kosztowne.

Sposób na likwidację psa.

Do czego ta metoda jest stosowana:

-do oszacowania przyszłych kierunków działań produktowych i technologicznych

-do ułatwiania doboru strategii konkurowania

-do strategii inwestowania

-do określania pozycji wyrobów

-do określania pozycji samego przedsiębiorstwa na rynku.

SWOT
S(strengths) - mocne strony, wszystko to, co stanowi atut, przewagę, zaletę analizowanego obiektu.

W(weaknesses) - słabe strony, wszystko to, co stanowi słabość, barierę, wadę analizowanego obiektu.

O(opportunities) - szanse, wszystko to, co stwarza dla analizowanego obiektu szansę korzystnej zmiany.

T(threats) - zagrożenia, wszystko to, co stwarza dla analizowanego obiektu niebezpieczeństwo, zmiany głównie niekorzystnej.

Segmentacja:
-definicja i założenia segmentacji

-kryteria

-strategie segmentacyjne.

Segmentacja - dzielenie rynku (produktu), sieci sprzedażowych na mniejsze jednostki.

Założenia:

Rynek musi być:

-mierzalny - muszą istnieć na nim jakieś dane statystyczne, które można matematycznie zebrać, np. wiek, częstotliwość zakupu.

-opłacalny - zyskowny. Czy opłaca się wprowadzać w dany segment strategię.

-dostępny - komunikacyjnie dostępny, lub istnieją narzędzie techniki, za pomocą którego można się z tym rynkiem komunikować.

-homogeniczny - zmiksowany. Cechy są podobne, a nie identyczne.

Kryteria:
-geograficzne (miejsce zamieszkania: wieś, miasto, duże miasto)

-ekonomiczne (dochód)

-demograficzne (wiek, wykształcenie)

-psychograficzne (styl życia, potrzeby, zachowania)

Strategie segmentacyjne:

-marketing zróżnicowany

-niezróżnicowany (jedna strategia dla wszystkich - Kościół Katolicki)

-indywidualny (każda jednostka ma swój produkt, swoją dystrybucję)

Planowanie i plan - planowanie jest szersze niż plan. Planowanie jest procesem, czyli czynnością systematyczną powtarzalną, projektową. Planuje się projekty, programy, strategie. Planuje się na różne okresy. Plan jest częścią planowania, najczęściej pisemną i najlepiej krótką (max 2 kartki), ponieważ planów i tak nikt nie czyta.

Przykład i wzorzec Planu:
1. Analiza otoczenia - rozkład otoczenia bliższego i dalszego za pomocą: 5 sił Portera, BCG, SWOT, cykl życia, segmentacja.

2. Misja - można pisać wizje - misje, misje, wizje. Wizja to idea misji, a misja to strategia wizji. Najlepiej pisać misje biznesową.

3. Krótka prezentacja firmy - gdzie byliśmy, gdzie jesteśmy, gdzie będziemy.

4. Cele marketingowe - dzielimy na ilościowe i jakościowe, np. jakościowy - polepszenie wizerunku firmy w otoczeniu, przykład ilościowego - zwiększenie sprzedaży gwiazd o 20% w ciągu lat 2009-2012. Należy do tego dodać, że jeden cel - jedna cecha. Każdy cel musi być realny, to znaczy możliwy do osiągnięcia. Cele też nie mogą być sprzeczne ze sobą, muszą być też one sformułowane jasno i czytelnie.

5. Strategie marketingowe - to inaczej pojedynczy plan, odnoszący się do produktu, do ceny czy do konkurencji. Na ogół formułuje się kilka wariantów strategii, a następnie wybiera najlepszy z nich, to znaczy, który pozwala na osiągnięcie wybranych celów, albo przybliża do misji. Każdy wariant strategiczny powinien być oceniany na podstawie następującego zestawu kryteriów: -czy istnieje zgodność pomiędzy poszczególnymi narzędziami w strategii i czy narzędzia te są spójne i dają efekt synergii? -Czy wybrana strategia odpowiada warunkom otoczenia, np. czy choinki muszą być sprzedawane tylko w okresie Bożego Narodzenia? -Czy istnieje dostęp do zasobów potrzebnych do zrealizowania strategii, czy firma ma dostęp do kredytów, czy ma odpowiednich pracowników i czy potrafi sama zrealizować strategię, czy musi jej ktoś pomagać, np. agencja reklamowa? -Satysfakcjonujący poziom ryzyka. Ryzyko powinno być odpowiednie, ponieważ niewielkie, albo za małe nie wymusza zmian, za duże może zniszczyć przedsięwzięcie.

6. Zadania, czyli cząstkowe cele - najlepiej je przedstawiać w postaci projektów albo programów. Projekt to przedsięwzięcie jednorazowe, program to powtarzalne.

7. Harmonogram działania - to inaczej zestawianie zadań w sposób następujący: liczba porządkowa (LP), treść zadania, termin jego wykonania, osoba odpowiedzialna, podmiot kooperujący i uwagi.

8. Budżet marketingowy - w planie nie jest konieczny, ponieważ marketing jest sztuką i nie wszystko udaje się wytłumaczyć budżetem. Jeżeli budżet jest umieszczany, to wówczas zestawienie przychodów i rozchodów musi być tak spreparowane, by plan był opłacalny.

9. System kontroli - kontroluje się wszystko, od 1 do 7-8. Kontrolowanie to inaczej ocenianie stopnia realizacji planu. Kontroluje się jednak tylko wtedy, kiedy zmiany się pojawiają, nie ma sensu kontrolować, kiedy zmian tych nie ma. Stąd przyjmuje się, że najlepiej kontrolować raz do roku, bo tylko wtedy potencjalne zmiany są zauważalne. Kontrolując należy pamiętać o regule Pareto 20/80. Mówi ona, że 20% zasobów generuje 80% zysku, a 80% zasobów generuje tylko 20% zysku, stąd najważniejszym pytaniem w planowaniu jest to, jaki zasób znajduje się w owych 20, a jaki w 80%.

Zachowania nabywcze na rynkach konsumenckich:

1. Pojęcie zachowań.

a)funkcje zachowań

2. Kultura i jej wpływ na zachowania.

3. Profil psychologiczny konsumenta.

4. Zachowania grupowe klasowe.

Definicje zachowań:
-behawioralna: bodziec -> reakcja (ciągi reakcji na bodźce z otoczenia, przy czym ciągi takich reakcji odnoszą się do zachowań psychologicznych, czyli indywidualnych, do zachowań grupowych, do samej struktury spożycia i do struktury konsumpcji. W strukturze konsumpcji mieszczą się np. dochody, a w strukturze spożycia na przykład style życia.

-instrumentalna: działania alternatywne związane z nabywaniem dóbr

-osobowościowa: odczuwanie potrzeb i hierarchizowanie tych potrzeb

-wąska: jednorazowy akt spożycia, czyli zaspokojenia potrzeb, np. pobyt w restauracji, albo egzamin.

-szeroka: ogół czynności i sposobów działania związanych z nabywaniem produktów zaspokajających potrzeby indywidualne i zbiorowe.

Funkcje zachowań:

-sprawdzanie struktury konsumpcji - Odnośnie pierwszej są to badania marketingowe sprawdzające jak będzie kształtował się popyt, dla którego trzeba będzie ukształtować odpowiednią podaż. Jaki ilości produktów (patrz usług) i w jakim czasie będą poszukiwane na rynku, np. wiadomo że w Polsce maj to miesiąc ślubów.

-przewidywanie trendów spożycia - jak będziemy konsumować w dalszej perspektywie, tak np. już dziś wiadomo, że łóżka muszą być dłuższe, że coraz mniej będziemy przeznaczać czasu na pracę w firmach, a coraz więcej na pracę w domu.

-bardziej efektywne dostosowywanie strategii do potrzeb konsumenta (patrz profile i segmentacja) - lepsza znajomość potrzeb konsumenta (patrz struktury spożycia), pozwala zastosować optymalne dla danej grupy docelowej strategie (patrz segmentacja i charakterystyki nabywców)

Kultura i zachowania:

Przyjmuje się, że źródłem zachowań ludzkich jest kultura. Inaczej to kultura determinuje, (czyli warunkuje) nasze zachowania. Słowo kultura (rzymskie „uprawa ziemi”). Istnieje bardzo wiele definicji. Jena z nich: kultura to ogół materialnych i niematerialnych wytworów pracy człowieka. (Materialny - długopis, niematerialny - wykład).

Kultura indywidualna - to, co człowiek ma, i co wcale nie musi być znane innym ludziom. W kulturze indywidualnej istnieje pewien margines dla indywidualności, czyli odstępstwa od normy. Im margines jest szerszy, tym oryginalność większa. Są zawody bardziej i mniej oryginalne. Np. najbardziej oryginalne są zawody artystyczne, np. piosenkarze.

Kultura zbiorowości nie jest sumą kultur indywidualnych. Odwrotnie - jest przekrojem w głąb tego, co oparło się upływowi czasu i weszło do kanonu wartości uniwersalnych. Tak np. w kulturze zbiorowości znajduje się Chopin, ale nigdy nie będzie w kulturze zbiorowości moda, bo jest ona jedynie świadectwem epoki, w której ludzie żyją.

Cywilizacja - to termin XVII wieczny (z francuskiego znaczy tyle, co gładki, czy polerowany). Dzisiaj cywilizacja to inaczej postęp w rozwoju konsumpcji, a dokładniej wynalazczość i innowacje. Wynalazków jest stosunkowo niewiele. Z trudnością można zaliczyć do wynalazków ogień, żelazo, koło i maszynę parową, ale już niekoniecznie pismo. Reszta to innowacje. Postęp, rozwój pozwala lepiej zaspokajać potrzeby. Stąd ludzie żyją lepiej niż wczoraj, a jutro będą lepiej żyć niż dzisiaj.

Subkultura - mniejsza kultura albo podkultura, jej cechą jest to, że bezpośrednio twarzą w twarz dziedziczy się w niej wzorce kultury, przy czym każdy przedział wiekowy ma swoją subkulturę, z nią się rodzi, dojrzewa i z nią umiera.

Socjalizacja - uspołecznienie, kulturalizacja, wrastanie w społeczeństwo, albo przygotowanie ludzi ku dobru wspólnemu, albo przygotowanie ludzi do wypełniania ról społecznych. Socjalizuje zawsze starsze pokolenie młodsze pokolenie. W ten sposób przekazuje się dorobek kulturowy następnym pokoleniom.

Role społeczne - rola rodzicielska, rówieśnicza, zawodowa, obywatelska - reszta to role pośrednie. Do ról rodzicielskich przygotowuje rodzina i kościół, ale kościół jako pewien wzorzec zasad moralnych. Role rówieśnicze to koledzy i koleżanki. Role edukacyjne - do ról edukacyjnych przygotowuje państwo. System edukacyjny jest zhierarchizowany. Do ról obywatelskich przygotowuje wojsko i mass media (publiczne). Nie należy mylić socjalizacji z wychowaniem. Wychowanie to przygotowanie człowieka na jakiś wzór. Pedagogika to prowadzenie za rękę do tego wzoru. Przykład takiego wzoru to bez stresowe wychowanie albo resocjalizowanie przez pracę.

Moda jest odwróceniem normy, albo dobrego obyczaju. W przeciwieństwie do obyczaju moda jest zawsze krótkotrwała, z tendencją do odchyleń, to znaczy ma ona charakter kontrastowy, na ogół moda jest droga i rozchodzi się po świecie konsumpcji jak fala na oceanie. Stąd im bliżej brzegu, tym moda jest tańsza i bardziej pospolita. Stąd najczęściej konsumujemy substytuty mody, a nie modę, ponieważ na modę niewielu stać. Są jeszcze niewolnicy mody, dla których tworzy ona rodzaj oręża, chroniącego przed światem. To na tych ludziach się zarabia, ponieważ kupią wszystko, bez względu na cenę.

Rodzaje mód. Są mody nie tylko odzieżowe. Są mody w urządzaniu mieszkań, w architekturze, w sposobach spędzania czasu wolnego, w religijności i w zachowaniach politycznych.

Profil psychologiczny konsumenta to jego osobowość:

Postawa to względnie trwała ocena spraw, sytuacji, zjawisk, stanów, co, do których nie ma zgodności. Stąd mówimy, ze postawa ma swój znak, plus i minus. Jeżeli jest zero, to znaczy, że postawa jest neutralna, a obiekt nie budzi zainteresowania. Autorzy mówią o składnikach postawy. Pierwszy komponent jest behawioralny (działanie), drugi - emocjonalny (uczucia), trzeci - racjonalny (intelektualna).

Jeżeli istnieje sprzeczność pomiędzy poszczególnymi składnikami postawy, to pojawia się dysonans poznawczy. Jest to rodzaj napięcia wytworzony sprzecznością tych składników, np. racjonalnie wiemy, że nie powinniśmy kłamać, ale emocjonalnie kłamiemy.

Opinia to krótkotrwała ocena, stąd Le Bon mówił, że tłum jest ślepy i łatwo nim manipulować. Opinie mają wpływ na konsumpcję, ponieważ konsumujemy pod wpływem liderów opinii, czyli ludzi, którzy wiedzą lepiej i więcej niż inni i to oni ułatwiają decyzję zakupu. Przykłady opinii to plotki, pomówienia, stereotypy, czyli uproszczone wyobrażenie o rzeczywistości.

Potrzeby:

Bliższa analiza potrzeb wskazuje, że w sytuacjach ekstremalnych potrzeby pierwotne są tak silne, że pozostałe są niezauważalne. Taką jest instynkt przeżycia.

Z potrzeb wtórnych niezwykle ważna jest potrzeba miłości, z badań wynika, że ludzie, którzy nie zakładają rodzin, nie mają przyjaciół - krócej żyją i częściej chorują. Brak dzieci w jednakowym stopniu odczuwają kobiety i mężczyźni. Z badań też wynika, że ojcowie są lepszymi matkami niż matki dla potomstwa (matki są histeryczne, ojcowie są racjonalni). Potrzeba samorealizacji nie jest identyczna u wszystkich ludzi, skutecznie ją niszczy rodzina i szkoła. Badania też wskazują, że ludzie, którzy żyją na poziomie wyższych potrzeb mniej uwagi zwracają na potrzeby pierwotne, tj. wolą książkowe obiady (wolą pogłodować, ale np. kupić książkę). Życie na poziomie wyższych potrzeb jest uzasadnione ekonomicznie, bowiem, jak badania wskazują społeczeństwa wysokiej konsumpcji nie pragną ani wojen, ani zabijania.

Motywacje - uzasadnienie potrzeby to inaczej motywacja. Każda potrzeba ma swoją motywację. Motywację można właśnie badać, np. bada się intencje, dla których ludzie kupują. Motywacje mogą być mniej lub bardziej uświadomione. Motywacje mogą być ukryte, albo jawne. Z motywacją wiąże się uwaga - uwaga to inaczej ogniskowa, albo koncentrowanie się na jakimś obiekcie, który może być źródłem zaspokojenia potrzeby, np. w hipermarkecie średnio na produkt poświęcamy 4 sekundy uwagi.

Ryzyko - to inaczej niepewność związana z decyzją zakupu, z nabywaniem dóbr. Zasada jest taka - im większa wiedza, tym ryzyko jest mniejsze i na odwrót.

Innowacyjność - to inaczej nowoczesność konsumpcji. Najbardziej innowacyjni są liderzy opinii, którzy zawsze kupują to, co w danej klasie jest najnowsze. Liderzy kupują bez względu na cenę, a wiedzę o produkcie mają większą o produkcie mają większą o sprzedawcy, stąd lider jest to tak zwany trudny klient. Maruder jest ostatnim ogniwem w cyklu konsumpcji, odwróceniem roli lidera maruder kupuje najpóźniej, kiedy produkt schodzi właściwie już na pozycję psa. Imitator to naśladowca lidera. Kupuje on substytut produktu lidera, albo kupuje wtedy, kiedy produkt jest tańszy. W tej grupie powinni być specjaliści od marketingu, ponieważ oni wiedzą najlepiej jak i kiedy produkt powinien być nabywany.

Wcześniej naśladowcy kupują po imitatorach, kiedy produkt zaczyna być markowy, później naśladowcy są ogniwem przed maruderami. Kupują wtedy, kiedy produkt przechodzi na poziom podstawowy. Czyli z pozycji dojnej krowy zaczyna spadać na pozycję psa.

Klasy konsumenckie - Vitkin.

Klasa jest kategorią socjologiczną lub statystyczną. Pojęcie klasy wprowadził Vitkin w latach 40stych, kiedy zauważył, że ludzie manifestują pewne zachowania inne od zachowań przeciętnych. Kategorie tę potem analizowano głębiej i w ten sposób wyodrębniono 3 czynniki związane z klasą. Jest to: sposób pracy, nauki, zabawy. Przy czym nauka i zabawa, a także praca dzisiaj mieszczą się w czasie wolnym. Kategoria czasu wolnego się poszerza i tak w układzie dobowym, zawodowym mamy coraz więcej czasu wolnego, przy czym jest on definiowany jako czas, w którym nie przychodzi się do pracy. Np. skrócono czas pracy z 16 do 8 godzin, wprowadzono wolne soboty, co nie znaczy, że pracujemy mniej. Przy czym najbardziej obciążone są pracą w czasie wolnym młodym pokolenia.

Klasa średnia:

Jest to wielka zbiorowość, która zaczęła powstawać w XVI-XVII w, i kształtowała się wraz z rozwojem nowoczesnego kapitalizmu społeczeństwa rynkowego. Początkowo obejmowała właścicieli drobnych i średnich przedsiębiorstw - sklepikarzy kupców i bankierów, następnie przedstawicieli wolnych zawodów. W końcu XIX wieku dołączyła do nich szeroka rzesza pracowników umysłowych, których zaczęto określać terminem nowa klasa średnia.

Zalety klasy średniej: To są ludzie w środku (wg Arystotelesa), to są ludzie o umiarkowanych poglądach, są to ludzie, którzy stabilizują system, nie będą manifestować, bo im się dzieje dobrze w każdym systemie, potrafią się urządzić.

Statusy, albo hierarchie to miejsce w drabinie społecznej, w której człowiek się znajduje:

-klasa wyższa wyższej (królowie w europie)

-klasa niższa wyższej

-klasa średnia (wykwalifikowani robotnicy)

-klasa wyższa niższej (robotnicy, dozorcy, sprzątaczki)

-klasa niższa niższej

Klasa średnia na świecie:

Bank światowy szacuje, że liczebność globalnej klasy średniej wzrośnie z 430 mln w 2000r. do 1,15 mld w 2030r. Klasa średnia, zgodnie z definicją Banku Światowego, to osoby zarabiające od 10 do 20 USD dziennie (w zależności od lokalnych cen).

Klasa średnia w ubogich krajach:

W 2000r. kraje rozwijające się stanowiły dom dla 5% przedstawicieli światowej klasy średniej, a w 2030 roku ten odsetek wyniesie już 93%. Chiny i Indie będą odpowiadały za dwie trzecie tej ekspansji (odpowiednio 52% i 12%).

Reasumując: rozwój klasy średniej:

Klasa średnia w każdym kraju jest czołem swoistą awangardą konsumpcji i wpływa na istotne zmiany w trendach biznesowych. Jednak nawet, jeśli miliony osób osiągają w swoich krajach status przedstawicieli klasy średniej, nadal nie mogą cieszyć się podobnym poziomem przychodów, jak przedstawiciele klasy średniej w dojrzałych gospodarczych. Więc aby dotrzeć do tych nowych konsumentów, producenci muszą stworzyć nowe produkty biorąc pod uwagę możliwości finansowe nabywców.

Klasy w Polsce:

-na górze elita biznesu - tysiąc, może dwa tysiące najbogatszych ludzi

-elity władzy, czyli politycy, którzy stanowią 1 % społeczeństwa

-klasa średnia 40% jest to zróżnicowana kategoria, (w tym znajduje się inteligencja z wyższym wykształceniem, ale tylko 10%)

-robotnicy wykwalifikowani 25%

-niewykwalifikowani ok. 14%

-chłopi i byli robotnicy rolni - 16%

-na dole są ludzie najubożsi tzw., underclass, czyli kategoria społeczna, będąca poza systemem, wykluczona z rynku pracy.

Style życia (Alfred Adler):

-aktywność danej grupy społecznej w trzech poziomach

-praca

-nauka

-zabawa (malle)

-Uwaga: klasy dziś definiuje się właśnie przez style życia.

Magiczny świat konsumpcji, Georgie Ritzer:

-Malle

-pierwszy park tematyczny otwarto w Kalifornii (1955r, był to Disneyland)

-funkcje Disneylandu: zorganizowana rozrywka

-uporządkował rozrywkę

-ustalił zasady korzystania z niej

-zaoferował kontrolowane zamknięte środowisko zabawy

-usunął elementy zaniedbane i niebezpieczne

-wprowadził w obieg standaryzowane zabawy - wszystkie Disneye są takie same.

Inne malle:

-kasyna Las Vegas

-Liniowce Oceaniczne

-Bary szybkich dań (dziś, co 12 firma to taki bar)

-Sklepy sieciowe

-Centra handlowe

-Obiekty sportowe

-Obiekty edukacyjne

-Placówki medyczne i szpitale

-Megakościoły.

Kasyna:

-pierwowzorem kasyna-hotelu jest Flamingo Hotel 1946 Las Vegas przez gangsterów

-Dzisiaj kasyno-hotel przeciętnie posiada 5000-6000 pokoi, które wynajmuje z 25% marżą

-W Las Vegas dziś jest 100.000 miejsc hotelowych

-Marża od hazardu: 25% od gry przy stole; 50% od jednorękich bandytów.

Rozrywka z jedzeniem:

-sieci restauracji tematycznych typu slowfoody, restauracje w więzieniach i w zakonach, na dnie oceanu.

Pierwsze centrum handlowe:

-USA Market Sguare 1916 Chicago.

Centra handlowe:

-to świątynie, do których ludzie udają się by praktykować swoją konsumencką religię

-to coś więcej niż przedsiębiorstwa handlowe, mają one ten sam, co świątynie punkt centralny i SA tak zbudowane, by miały podobną równowagę, symetrię i układ

-mają atria, czyli wodę i roślinność (tym samym umożliwiają kontakt z przyrodą)

-dają ludziom poczucie wspólnoty

-zapewniają miejsca tak jak świątynie do uciech (bachanalia)

-dają możliwość konsumowania uroczystych posiłków.

Fabryczne centra handlowe:

-pierwsze powstawały przy fabrykach należących do firm tekstylnych

-pierwszy to Outlet Centem otwarty w 1970r w Pensylwanii

-dziś największy Outlet to Mills na Florydzie, powierzchnia 177.000m² i rocznie przyjmuje 25 mln turystów-klientów.

Megacentra:

Ontario Mills koło Los Angeles, 150.000m², 200 sklepów, 30 kin.

Elektroniczne centra handlowe:

-Online są w początkowym stadium rozwoju, uruchamia je Wal Mart, HSN, QVC.

Obiekty sportowe: szerokie spektrum

-kluby golfowe i tenisowe

-ośrodki narciarskie

-fitness centers

-stadiony.

Campusy i uczelnie:

-zamknięte centra (powstają)

-uczelnie tematyczne

-MCuniwersytety w tym uniwersytety wirtualne.

Mc Lekarze:

-już nie szpitale tylko luksusowe apartamenty

-szybkie procedury leczenia

-leczenie przez telefon

-leczenie przez internet.

Megakościoły:

-Ogromne budowle z betonu i szkła z hektarami parkingów: prowadzą multimedialne lekcje, zajęcia z aerobiku, wykorzystują multimedialne ekrany i śpiewają pieśni religijne w stylu pop.

Reasumując: przyczyny, dla których tak się, a nie inaczej dzieje, to:

-ludzie chcą coraz więcej towarów i usług

-ludzie lepiej teraz zarabiają i chcą to wydać na siebie

-ogromnie opłacalna reklama wywołuje nowe potrzeby i skłania do konsumpcji

-lepiej nas dzisiaj charakteryzuje, nie produkcja tylko konsumpcja

-łatwiej się płaci dziś kartą, bo nie widać ile się wydaje

-łatwo uzyskuje się również kredyt konsumpcyjny.

Styl życia w Polsce gfk Polonia:

-Prawie dwie trzecie polskich konsumentów (61%) woli kupować produkty polskie, niż zagraniczne. Dla ponad jednej czwartej Polaków (26%) nie ma większego znaczenia skąd pochodzi produkt, natomiast jedna ósma (12%) woli kupować towary pochodzenia zagranicznego.

Dochód i wiek:

-Dochód i wiek respondenta to czynniki silnie determinujące preferencje zakupowe. Największy odsetek zwolenników polskich produktów jest wśród osób o dochodach do 1000zł, oraz osób starszych. Trzy czwarte respondentów w wieku 50-59 lat (75%), oraz 82%, powyżej 60 lat deklaruje, że chętniej kupuje rodzime wyroby.

Teraz Polska:

-Dla ponad jednej trzeciej ankietowanych (35%) produkty oznaczone logo Teraz Polska były atrakcyjniejsze i chętnej kupowane, jedna czwarta nie miała w tym względzie silnie określonych preferencji, natomiast dla pozostałych 38% emblemat Teraz Polska na produkcie nie stanowił żadnej zachęty przy podejmowaniu decyzji o jego zakupie.

Cena i jakość:

Polacy od dawna największą wagę przywiązują do cen kupowanych towarów i jest ona podstawowym czynnikiem determinującym wybory przy półce sklepowej. Jakość schodzi tu na dalszy plan. Liczna grupa konsumentów (obecnie 35%), niezmiennie stara się wybierać produkty najtańsze. Ich zdaniem poszczególne marki najczęściej różnią się między sobą jedynie ceną, której wysokość nie jest jednocześnie odzwierciedleniem ich jakości.

Wyższe ceny jako synonim jakości:

-Skłonna do dodatkowego płacenia za jakość jest jedna czwarta ogółu Polaków (23%), w tym szczególnie ludzie młodzi z przedziałów wiekowych 15 -19 i 30 - 39 lat. Wśród nich odsetek kupujących wyłącznie produkty wysokiej jakości bez względu na cenę, wyniósł odpowiednio 33 i 30%. Akceptują oni wyższą cenę produktu, w zamian za jego wyższą jakość. W porównaniu do wyników sondażu z 2002 roku odsetek osób o takich preferencjach jest obecnie o 3 punkty procentowe niższy.

Co na talerzu:

-47% badanych deklaruje, że przykładają dużą wagę do jakości spożywanych produktów i potraw. Niemal dwie trzecie ankietowanych (61%) zwraca uwagę na elementy zawarte w spożywanych potrawach i stara się uniknąć w pożywieniu konserwantów oraz sztucznych składników.

Dieta:

-kobiety (53%) oraz osoby w średnim wieku, między 30 a 59 rokiem życia (56%).

Do czego odnosimy się sceptycznie:

-do produktów typu light (nie kupuje ich 60%)

-do produktów niskokalorycznych (nie lubią ich mężczyźni, osoby starsze, jak również z dochodami do 1200 netto na osobę)

-do produktów mrożonych (nie lubi ich 65% respondentów)

-patrz gfk Polonia.

Cykl życia rodziny:

-gospodarstwo domowe

-definicja cyklu

-fazy w cyklu życia rodziny

Gospodarstwo domowe:

-To grupa ludzi wspólnie zamieszkująca i podejmująca decyzje zakupu związane z zaspakajaniem potrzeb. Przez gospodarstwo domowe przepływają strumienie, np. przepływa strumień dochodów i rozchodów. Rozchody są związane z decyzjami zakupu określonych produktów konsumpcyjnych. Produkty to każde dobro, które zaspakaja potrzeby. Podstawowym dobrem jest mieszkanie, inne dobra to: żywność, odzież, meble, wydatki na edukację, kultura, sport. Nie wszystkie decyzje są podejmowane natychmiast, niektóre są odkładane na później - takie decyzje odłożone w czasie noszą nazwę oszczędności, oszczędza się na mieszkanie, na samochód, na wesele. W zależności od tego, co jest źródłem dochodu gospodarstwa dzielą się następująco:

-pracownicze - żyjące z intelektu i z pracy własnych rąk,

-producenckie rolne - przedsiębiorcze,

-producenckie chłopskie - nie wytwarzają na masową skalę.

Są gospodarstwa żyjące z zasiłków (underclass) i są gospodarstwa emeryckie. Są gospodarstwa deficytowe, które wydają więcej niż posiadają - te gospodarstwa żyją na kredyt.

Gospodarstwo nie jest równoznaczne z pojęciem cyklu życia rodziny, ponieważ inne są funkcje gospodarstwa (ekonomiczne) i inne są funkcje rodziny (opiekuńcze i socjalizacyjne). Każda rodzina przechodzi przez klasyczny cykl rozwoju. W cyklu tym znajduje się kilka faz (etapów), a w każdej fazie inne są potrzeby, doświadczenia, dochody, konsumpcja i skład członków rodziny.

W oparciu o te założenia fazy w cyklu życia wyglądają następująco:

1. Ludzie stanu wolnego - jest to okres kawalerski, bądź panieński, w którym znajdują się ludzie młodzi, niemieszkający już w domu rodzinnym. Maja niewiele obciążeń finansowych, interesują się modą, kupują zabawę, rekreację, podróże, komputery i samochody. Żadna następna faza nigdy nie będzie już podobna do tej fazy.

2. Druga faza to okres młodych par małżeńskich, które aktualnie są w lepsze sytuacji, niż będą ją mieć kiedykolwiek w przyszłości. Kupują wszystko, ponieważ się urządzają, rodzina jeszcze pomaga, jeszcze wyjeżdżają na wakacje.

3. Trzecia faza to pełne gniazdo jeden - najstarsze dziecko poniżej 6 lat. Szczyt zakupów, mieszkań i domów, płynność finansowa jest niska, ponieważ wszystko kupują na kredyt. Kupują AGD, usprawniające pracę w domu, nianię do dzieci i lekarstwa od kaszlu, czyli produkty, które ułatwiają opiekę nad dziećmi. To oni głównie interesują się nowymi produktami (np. pralko-suszarki).

4. Pełne gniazdo dwa - najmłodsze dziecko powyżej 6 lat. Sytuacja finansowa trochę lepsza, ponieważ osoba opiekująca się dziećmi - najczęściej to żona powraca po urlopie do pracy. To oni kupują produkty w dużych opakowaniach typu proszki do prania, to oni szukają okazyjnych cen i to oni kupują dzieciom rowery i pianina.

5. Pełne gniazdo trzy - sytuacja finansowa jeszcze lepsza, ponieważ niektóre z dzieci już usiłują zarabiać. W tym cyklu kupuje się dobra trwałe, to znaczy wymienia się dom na większy i wyposażenie domu o dobrej jakości. Także sprzęt sportowy, niekoniecznie później wykorzystywany, usługi dentystyczne. Reklama na ten segment nie oddziaływuje.

6. Puste gniazdo jeden - starsze małżeństwa mieszkające osobno. Głowa rodziny jeszcze pracuje, najczęściej posiadają domy i oszczędności. Z powrotem wyjeżdżają na wakacje, podnoszą swoje kwalifikacje dla przyjemności, lubią bardzo podróżować i jest to właśnie segment turystyczny, sprawiają też kosztowne prezenty swoim bliskim (samochód dla wnuczka czy mieszkanie dla wnuczki). Nie są zupełnie zainteresowani nowymi produktami.

7. Puste gniazdo dwa - głowa rodziny przechodzi na emeryturę. Kupują produkty u lekarzy wspomagające sen, zdrowie i przemianę materii.

8. Wdowiec i wdowa na emeryturze - drastyczny spadek dochodów, ponieważ jednoosobowe gospodarstwo domowe - singiel - jest najdroższe w utrzymaniu. Kupują bezpieczeństwo, miłość i trumny.

Decyzje zakupu na rynkach konsumenckich:

-Definicja decyzji - działania związane z nabywaniem / poszukiwaniem dóbr, które mogą lub muszą zaspokoić potrzebę.

-Etapy decyzji:

(-uświadomienie (bodźcem może być reklama lub dodatkowa praca - dodatkowy zarobek) uświadomienie sobie braku uruchamia proces decyzji właściwej, -poszukiwanie informacji - szukamy informacji o tym, czego nam potrzeba, ponieważ to informacja zmniejsza niepewność, ryzyko, związane z nabywaniem produktów. Źródła informacji są 4: komercyjne (marketing, reklama), publiczne (media), osobowe (rodzina, przyjaciele, sąsiedzi, znajomi)i osobiste (wynikające z testowania wyrobów, z doświadczenia związanego z testowaniem tego wyrobu). Wartość poszczególnych źródeł informacji nie jest jednolita. Najwięcej informacji dociera od źródeł komercyjnych, najbardziej wiarygodne są źródła osobowe, najmniej wiarygodne są źródła osobiste, -alternatywa to redukowanie informacji do tych najistotniejszych z punktu widzenia zaspokajanej potrzeby. Informacje redukowane są pod wpływem zabiegów marketingowych, np. pod wpływem marki produkt jest wybierany, może być to cena produktu, albo jego przydatność do spożycia. W tym rozumieniu każdy czynnik również zachowania konkurencji może być redukowalny, -decyzja zakupu właściwa - nie zawsze do niej dochodzi, mimo przeprowadzenie etapów poprzedzających (i to wszystkich), może ona być przerwana nieprzewidzialnymi okolicznościami, np. może to być utrata pracy, nieuprzejmość sprzedawców. Sprzedawcy wiedzą o tej zależności, stąd minimalizują ten rodzaj okoliczności poprzez stosowanie serwisów i gwarancji, -ocena po zakupie (testowanie wyrobu), może, ale nie musi pojawić się tu rezonans po zakupowy) - ostatnia faza, kiedy produkt poddawany jest testowaniu. Zachowania po przetestowaniu mogą być trzy. Kiedy korzyści zakupione pokrywają się z etapem 2 i 3 (poszukiwanie i alternatywa). Klient jest zadowolony - ponawia zakup. Wchodzi tym samym do segmentu klienta lojalnego. Jeżeli próg oczekiwań jest niższy, niż poziom zakupionych korzyści, klient jest zachwycony i poleca produkt innym. Stąd dziś wiadomo, że 90% klientów, to tacy, dla których źródłem są inni klienci, a tylko 10% klientów jest tworzona przez sprzedawców. Średnio każdy klient zachwycony zaprasza do dalszej współpracy od 4 do 6 klientów (patrz: postęp geometryczny). Jeżeli próg oczekiwań jest wyższy, niż poziom zakupionych korzyści, klient jest niezadowolony i cierpi na dysonans poznawczy, zwany tu - po zakupowym. Jest to przykry stan napięcia, że oto dokonaliśmy złego wyboru, złej decyzji zakupu. Zachowania w dysonansie są trzy: kiedy produkt jest relatywnie drogi, klient zawsze odda go do sieci. Kiedy relatywnie ani nie jest drogi, ani nie jest tani, czasami jest oddawany a czasami nie jest oddawany. Produkt tani nigdy nie jest oddawany do sieci, stąd zyskują na tym sprzedawcy, dystrybuując produkty o niepełnej ich wartości (patrz: wszystko po 2 złote)

-Klasyfikacja decyzji

Podziały decyzji:

-kompleksowe - kupuje się żonę albo męża, może, ale nie musi się pojawić dysonans po zakupowy,

-rutynowe - pojawia się uświadomienie potrzeby, decyzja zakupu i testowanie, nigdy nie ma dysonansu po zakupowego, tak się kupuje chleb, truskawki (produkty codzienne),

-lojalne - są podobne do rutynowych, z tym, że punktem odniesienia jest tutaj marka, a dobrym przykładem są kosmetyki - każdy ma swoje własne,

-impulsowe - pojawia się punkt 4, 5 i zawsze dochodzi do tego dysonans po zakupowy. Produktem impulsowym może być wszystko, ponieważ ten rodzaj zakupów rozładowuje napięcia, a przykładem na to są wyprzedaże. Kupujemy impulsowo niezależnie od wieku i od płci, zmienia się tylko charakter produktu.

---------------------------------

Za wszelakie (prawdopodobnie) występujące literówki i inne błędy nie ponosimy odpowiedzialności.

Miłej nauki i udanej sesji.

---