MODUŁOWY PROGRAM KSZTAŁCENIA

Zawód

TECHNIK RACHUNKOWOWSCI 412[01]

Specjalizacja

Księgowy w jednostce usługowej 412[01]S1

Zatwierdzam

Dyrektor Placówki

Recenzenci:

1. Joanna Kamińska

2. Anastazja Hartman

Opracowanie redakcyjne:

1. ….

Spis treści:

Wprowadzenie

1. Założenia programowo-organizacyjne ……………….………..5

1. Opis pracy w specjalizacji…………………………………….……5

1. Typowe stanowiska pracy………………………….…… 5

2. Zadania zawodowe…………………………….……....…5

3. Umiejętności zawodowe…………………….……………5

4. Szczególne wymagania psychofizyczne właściwe dla specjalizacji…………………………………............…………..6

2. Zalecenia dotyczące organizacji procesu dydaktyczno- wychowawczego……………………………............…………………7

2. Plany kształcenia/uczenia się……………………………….……...9

3. Jednostki modułowe kształcenia w specjalizacji ……………..12

1. Jednostka modułowa JM1 - S1.01

1. Szczegółowe cele kształcenia……………………...…..12

2. Materiał kształcenia………………………………..…….12

3. Ćwiczenia………………………………………….……...12

4. Środki dydaktyczne………………………………..…….13

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu kształcenia……………………………………………….……..13

6. Propozycje metodyczne sprawdzania i oceny osiągnięć edukacyjnych uczącego się ………………....................…..13

2. Jednostka modułowa JM 2 - S1.02

1. Szczegółowe cele kształcenia…………………..……..14

2. Materiał kształcenia……………………………….…….14

3. Ćwiczenia………………………………………………...14

4. Środki dydaktyczne………………………………..…….14

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu kształcenia……………………………………..………………..15

6. Propozycje metodyczne sprawdzania i oceny osiągnięć edukacyjnych uczącego się ……………….....................…..15

3. Jednostka modułowa JM 3 - S1.03

1. Szczegółowe cele kształcenia……………...…………..16

2. Materiał kształcenia………………………..…………….16

3. Ćwiczenia…………………………………….…………...16

4. Środki dydaktyczne…………………………......……….16

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu kształcenia……………………………………………..………..17

6. Propozycje metodyczne sprawdzania i oceny osiągnięć edukacyjnych uczącego się …………….........................…..17

Wprowadzenie

Celem kształcenia w szkole zawodowej jest przygotowanie aktywnego, mobilnego i skutecznie działającego pracownika gospodarki.

Efektywne funkcjonowanie na rynku pracy wymaga przygotowania ogólnego, opanowania podstawowych umiejętności zawodowych oraz

kształcenia ustawicznego.

Absolwent współczesnej szkoły powinien charakteryzować się otwartością, komunikatywnością, wyobraźnią, zdolnością do ciągłego uczenia się i podnoszenia kwalifikacji, a także umiejętnością oceny swoich możliwości. Wprowadzenie do systemu szkolnego programów modułowych ułatwi osiągnięcie tych celów.

Modułowy program nauczania składa się z modułów kształcenia w zawodzie i odpowiadających im jednostek modułowych, wyodrębnionych na podstawie określonych kryteriów, umożliwiających zdobywanie wiedzy oraz kształtowanie umiejętności i postaw właściwych dla zawodu. Jednostka modułowa stanowi element modułu, obejmujący logiczny i możliwy do wykonania wycinek pracy, o wyraźnie określonym początku i zakończeniu, nie podlegający zwykle dalszym podziałom, a jego rezultatem jest produkt, usługa lub istotna decyzja.

W strukturze programu wyróżnia się:

− założenia programowo-organizacyjne kształcenia w zawodzie,

− plany nauczania,

− programy modułów i jednostek modułowych.

Moduł kształcenia w zawodzie zawiera: cele kształcenia, wykaz jednostek modułowych, schemat układu jednostek modułowych, literaturę.

Program jednostki modułowej zawiera: szczegółowe cele kształcenia, materiał nauczania, ćwiczenia, środki dydaktyczne, wskazania metodyczne do realizacji materiału nauczania oraz propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć edukacyjnych ucznia. Schemat korelacji modułów nauczania i jednostek modułowych (dydaktyczna mapa programu), zamieszczony w założeniach programowo-organizacyjnych, umożliwi uczniowi wybór ścieżki edukacyjnej, w zależności od jego predyspozycji, możliwości intelektualnych oraz wcześniej uzyskanych i potwierdzonych umiejętności.

W programie przyjęto system kodowania modułów i jednostek modułowych, zawierający następujące elementy:

− symbol cyfrowy zawodu zgodnie z obowiązującą klasyfikacją zawodów

szkolnictwa zawodowego,

− symbol literowy, oznaczający grupę modułów:

O - dla modułów ogólnozawodowych,

Z - dla modułów zawodowych,

− cyfra arabska dla kolejnego modułu w grupie i dla kolejnej

wyodrębnionej w module jednostki modułowej.

Przykładowy zapis kodowania modułu:

341[02].O1

341[02] - symbol cyfrowy zawodu: technik - ekonomista

O1 - pierwszy moduł ogólnozawodowy: ekonomiczno - prawne

podstawy gospodarowania

Przykładowy zapis kodowania jednostki modułowej:

341[02]. O1.01

341[02]- symbol cyfrowy zawodu: technik- ekonomista,

O1 - pierwszy moduł ogólnozawodowy: ekonomiczno - prawne

podstawy gospodarowania

01 - pierwsza jednostka modułowa wyodrębniona w module O1:

stosowanie prawa w gospodarowaniu.

I. Założenia programowo-organizacyjne kształcenia

w specjalizacji

1. Opis pracy w specjalizacji

Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie technik rachunkowości
o specjalizacji księgowy w przedsiębiorstwie świadczącym usługi handlowe może być zatrudniony w:

• biurach rachunkowych,

• bankach,

• towarzystwach ubezpieczeniowych,

• urzędach skarbowych,

• innych przedsiębiorstwach.

2. Zadania zawodowe

Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie technik rachunkowości
o specjalizacji księgowy w przedsiębiorstwie świadczącym usługi handlowe powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych związanych z:

• ewidencją księgową,

• prowadzeniem teczek pracowniczych,

• uzgadnianiem sald,

• sporządzaniem sprawozdań finansowych

• przechowywaniem dokumentacji księgowej,,

3. Umiejętności zawodowe

W wyniku kształcenia w zawodzie absolwent szkoły powinien umieć:

• posługiwać się podstawowymi pojęciami z zakresu ekonomii, prawa, statystyki, finansów i sprawozdawczości,

• korzystać z różnych źródeł prawa,

• prowadzić ewidencję księgową,

• prowadzić teczki pracownicze,

• uzgadniać salda,

• sporządzać sprawozdania finansowe,

• przechowywać dokumentację księgową,

• radzić sobie w sytuacjach problemowych,

• samodzielnie podejmować decyzje,

• organizować i oceniać własną pracę,

• komunikować się z uczestnikami procesu pracy,

• efektywnie współdziałać w zespole.

4. Szczególne wymagania psychofizyczne właściwe dla specjalizacji

• dobry stan zdrowia,

• dokładność i systematyczność w działaniu,

• zdolność koncentracji i podzielność uwagi,

• umiejętność sprawnego komunikowania się,

• spostrzegawczość i dobra pamięć,

• umiejętność pracy w zespole

• szczególnie dobry wzrok,

• zamiłowanie do porządku.

2. Zalecenia dotyczące organizacji procesu dydaktyczno-

-wychowawczego

Proces kształcenia w zawodzie technik rachunkowości dla specjalizacji księgowy w przedsiębiorstwie świadczącym usługi handlowe według modułowego programu nauczania może być realizowany w szkole policealnej, dla której podbudowę stanowi szkoła dająca wykształcenie średnie lub liceum profilowe o profilu wywodzącym się z tej samej co zawód dziedziny gospodarki.

Proces nauczania obejmuje kształcenie ogólnozawodowe i zawodowe. Kształcenie ogólnozawodowe stanowi pierwszy moduł programu nauczania, zapewnia ono preorientację w zawodzie. Kształcenie zawodowe ma na celu przygotowanie absolwenta szkoły do realizacji zadań na typowych dla zawodu stanowiskach pracy.

Ogólne i szczegółowe cele kształcenia wynikają z podstawy programowej kształcenia w zawodzie.

Program uwzględnia zmiany systemowe i strukturalne polskiej gospodarki, prognozy jej rozwoju oraz kierunki zmian zachodzących w organizacji pracy przedsiębiorstw.

Kształcenie specjalizacyjne ma na celu dostosowanie kwalifikacji absolwenta do potrzeb lokalnego i regionalnego rynku pracy. Ogólne i szczegółowe cele kształcenia korelują z treściami zawartymi w podstawie programowej kształcenia w zawodzie.

Jednostki modułowe zawierają treści programowe stanowiące określone całości. Realizacja celów kształcenia jednostek modułowych zapewnia

opanowanie umiejętności, umożliwiających wykonywanie określonego zakresu pracy specjalizacji. Czynnikiem sprzyjającym nabywaniu umiejętności zawodowych jest wykonywanie ćwiczeń w poszczególnych jednostkach modułowych.

Modułowy program specjalizacji 412[01]S1 księgowy w przedsiębiorstwie świadczącym usługi handlowe składa się z trzech następujących modułów:

W module 412[01]S1.01 - Ewidencja zdarzeń gospodarczych  jednostce usługowej głównym celem realizacji treści programowych modułu jest kształtowanie umiejętności prowadzenia ewidencji księgowej i wszelkich rozliczeń finansowy w oparciu o obowiązujące regulacja prawne.

Moduł 412[01]S1.02 - Sporządzanie sprawozdań finansowych składa się z 10 jednostek szkoleniowych zawierających zagadnienia dotyczące klasyfikowania kosztów i przychodów, ustalania i podziału wyniku finansowego oraz sporządzania sprawozdań finansowych.

Na moduł 412[01]S1.03 - Prowadzenie dokumentacji kadrowej przedsiębiorstwa składa się 10 jednostek szkoleniowych uwzględniających treści programowe, które umożliwiają kształcenie umiejętności stosowania prawa pracy, zarządzania zasobami ludzkimi oraz dokumentowania pracy.

2. Plan kształcenia / uczenia się

Moduł specjalizacyjny kształcenia w zawodzie

Moduł 412[01]S1

Specjalizacja

Księgowy w przedsiębiorstwie świadczącym usługi handlowe.

1.Cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczący powinien umieć:

• posługiwać się podstawowymi pojęciami ekonomicznymi,

• korzystać z różnych źródeł informacji,

• stosować przepisy ustawy o rachunkowości, ustawy o podatku dochodowym, ustawy o podatku VAT,

• sporządzać sprawozdania finansowe,

• sporządzać formularze osobowe,

• obsługiwać system finansowo-księgowy

• prowadzić teczki pracownicze.

2.Wykaz jednostek modułowych w module

Symbol jednostki modułowej	Nazwa jednostki modułowe	Orientacyjna liczba godzin na realizację
412[01]S1.01	Ewidencja zdarzeń gospodarczych w jednostce usługowej	50h (5h x 10 zajęć)
412[01]S1.02	Sporządzanie sprawozdań finansowych	50h (5h x 10 zajęć)
412[01]S1.03	Prowadzenie dokumentacji kadrowej przedsiębiorstwa	50h (5h x 10 zajęć)
	Razem godzin	150h

Schemat układu jednostek modułowych w module specjalizacyjnym

Moduł Księgowy w przedsiębiorstwie świadczącym usługi handlowe

Jednostka modułowa Ewidencja zdarzeń gospodarczych w jednostce usługowej

Jednostka modułowa Prowadzenie dokumentacji kadrowej przedsiębiorstwa

Jednostka modułowa Sporządzanie sprawozdań finansowych

4. Literatura

• Wprowadzenie do rachunkowości - Podręcznik z przykładami, zadaniami i testami. Ewa Śnieżek (red). Wydawnictow Oficyna Ekonomiczna Grupa Wolters Kluwer 

• Zbiór zadań z podstaw rachunkowości. Kazimiera Winiarska.

• Rachunkowość finansowa - ujęcie sprawozdawcze i ewidencyjne. Walińska Ewa red. Wydawnictow Oficyna Ekonomiczna Grupa Wolters Kluwer 

• Rachunkowość handlowa. Niemczyk Roman, 2010, Difin

• Adamiec M., Kożusznik B. Zarządzanie zasobami ludzkimi. Wydawnictwo Akademickie, Kraków 2000

3. Jednostki modułowe kształcenia w specjalizacji

1.Jednostka modułowa 412[01].S1.01

Ewidencja zdarzeń gospodarczych w jednostce usługowej

1.Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczący się powinien umieć:

• obsługiwać system finansowo-księgowy,

• posługiwać się terminologią z zakresu rachunkowości,

• stosować przepisy ustawy o rachunkowości, ustawy o podatku dochodowym oraz ustawy o podatku VAT,

• rozróżniać typy operacji gospodarczych,

• sporządzać dokumenty księgowe,

• księgować operacje gospodarcze w systemie finansowo-księgowym,

• dokonywać archiwizacji dowodów księgowych.

2.Materiał nauczania

Podstawy prawne prowadzenia rachunkowości.

Dokumentacja księgowa.

Typy operacji gospodarczych.

Ewidencja operacji gospodarczych na kontach.

Ewidencja operacji gospodarczych w systemie finansowo-księgowym.

Podatek dochodowy.

Podatek VAT.

3.Ćwiczenia

Sporządzanie dowodów księgowych.

Kontrolowanie i archiwizacja dowodów księgowych.

Ewidencjonowanie operacji gospodarczych w systemie finansowo-księgowym.

4. Środki dydaktyczne

Ustawa o rachunkowości.

Ustawa o podatku dochodowym.

Ustawa o VAT.

Druki dokumentów i deklaracji podatkowych.

Program finansowo-księgowy.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Celem realizacji programu jednostki jest przygotowanie uczniów do prowadzenia rachunkowości w jednostce świadczącej usługi handlowej. Ewidencja zdarzeń gospodarczych powinna być prowadzona zarówno na kontach księgowych jak i w systemie finansowo-księgowym. Uczniowie powinni wykształcić umiejętność sporządzania dokumentów księgowych oraz ich kontroli i archiwizacji..

Realizacja programu jednostki modułowej ma na celu przygotowanie ucznia do przestrzegania przepisów ustawy o rachunkowości, ustawy o podatku dochodowym oraz ustawy o VAT podczas księgowania i sporządzania dokumentów księgowych.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć

edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie osiągnięć edukacyjnych uczniów powinno odbywać się przez cały czas realizacji programu jednostki modułowej, na podstawie określonych kryteriów. Systematyczne sprawdzanie i ocenianie dostarcza nauczycielowi informacji o efektach jego pracy, o postępach ucznia w nauce oraz ułatwia zaplanowanie procesu kształcenia.

Osiągnięcia uczniów proponuje się sprawdzać na podstawie:

- sprawdzianów ustnych i pisemnych,

- testów osiągnięć szkolnych,

- obserwacji pracy ucznia podczas wykonywania ćwiczeń

2.Jednostka modułowa 412[01].S1.02

Sporządzanie sprawozdań finansowych

1.Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczący się powinien umieć:

• sporządzić zestawienie obrotów i sald,

• sporządzić bilans,

• sporządzić rachunek zysków i strat,

• sporządzić sprawozdanie z przepływu środków pieniężnych,

• obsługiwać program finansowo-księgowy,

• sklasyfikować koszty i przychody.

2.Materiał nauczania

Ustawa o rachunkowości.

Składniki aktywów i pasywów.

Wycena elementów bilansu.

Zasady sporządzania bilansu.

Klasyfikacja kosztów i przychodów.

Zasady sporządzania rachunku zysków i strat.

Zasady sporządzania sprawozdania z przepływów środków pieniężnych.

Program finansowo-księgowy.

3.Ćwiczenia

Sporządzanie bilansu przy wykorzystaniu systemu finansowo-księgowego.

Sporządzanie rachunku zysków i strat przy wykorzystaniu systemu finansowo-księgowego.

Sporządzanie sprawozdania z przepływów środków pieniężnych przy wykorzystaniu systemu finansowo-księgowego.

4. Środki dydaktyczne

Ustawa o rachunkowości

Druki sprawozdań finansowych.

Program finansowo-księgowy.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Program jednostki modułowej zawiera treści dotyczące zasad sporządzania sprawozdań finansowych.

Realizacja programu jednostki modułowej ma na celu przygotowanie ucznia do tworzenia sprawozdań finansowych z wykorzystaniem systemu finansowo-księgowego.

Zajęcia powinny odbywać się w pracowni informatycznej, w grupach 10 osobowych.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć

edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie postępów uczestnika szkolenia powinno odbywać się w sposób ciągły i systematyczny na podstawie kryteriów przedstawionych na początku zajęć. Wiadomości niezbędne do realizacji ćwiczeń mogą być sprawdzane za pomocą testów osiągnięć edukacyjnych. Zadania w teście mogą być otwarte (krótkiej odpowiedzi z luką) lub zamknięte. Dokonując oceny osiągnięć uczestników szkolenia nauczyciel powinien brać pod uwagę nie tylko stopień opanowania umiejętności, ale również samodzielność myślenia, kojarzenia faktów i formułowania wniosków.

Bieżąca analiza postępów ucznia umożliwia nauczycielowi korygowanie stosowanych metod kształcenia. Popełniane przez ucznia błędy powinny być interpretowane, uczeń powinien je rozumieć i samodzielnie poprawiać. Podstawą uzyskania przez ucznia pozytywnej oceny powinno być poprawne wykonanie ćwiczeń, zaproponowanych w programie jednostki szkoleniowej.

3.Jednostka modułowa 412[01].S1.03

Prowadzenie dokumentacji kadrowej przedsiębiorstwa

1.Szczegółowe cele kształcenia

W wyniku procesu kształcenia uczący się powinien umieć:

• skompletować akta osobowe,

• sporządzić dokumentację kadrową związaną z nawiązaniem, trwaniem i rozwiązaniem stosunku pracy,

• sporządzać formularze osobowe,

• sporządzać protokoły przekazania narzędzi pracy,

• sporządzać korespondencję w sprawach osobowych,

• obsługiwać system finansowo-księgowy.

2.Materiał nauczania

Zasady redagowania pism.

Zasady sporządzania teczek pracowniczych.

Prawo pracy.

Program finansowo-księgowy.

3.Ćwiczenia

Sporządzanie dokumentów związanych z nawiązaniem, trwaniem i rozwiązaniem stosunku pracy.

Redagowanie pism w sprawach osobistych.

Sporządzanie formularzy osobistych.

Układanie akt osobowych.

4. Środki dydaktyczne

Kodeks pracy.

Regulamin pracy.

Formularze kwestionariusza osobowego.

Wzory pism dotyczących stosunku pracy.

Program finansowo-księgowy.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki

Program jednostki modułowej zawiera treści dotyczące przepisów prowadzenia dokumentacji kadrowej przedsiębiorstwa.

Realizując proces kształcenia należy zwrócić uwagę na sumienne, systematyczne i dokładne prowadzenie dokumentacji pracowniczej, respektowanie prawa pracy zarówno przez pracownika, jak i pracodawcę oraz przestrzeganie norm społecznych obowiązujących w środowisku pracy.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć

edukacyjnych ucznia

Sprawdzanie osiągnięć edukacyjnych uczniów powinno odbywać się przez cały czas realizacji programu jednostki modułowej, na podstawie określonych kryteriów. Systematyczne sprawdzanie i ocenianie dostarcza nauczycielowi informacji o efektach jego pracy, o postępach ucznia w nauce oraz ułatwia zaplanowanie procesu kształcenia. Osiągnięcia uczniów proponuje się sprawdzać na podstawie:

- sprawdzianów ustnych i pisemnych,

- testów osiągnięć szkolnych,

• obserwacji pracy ucznia podczas wykonywania ćwiczeń

Bieżąca analiza postępów ucznia umożliwia nauczycielowi korygowanie stosowanych metod kształcenia. Popełniane przez ucznia błędy powinny być interpretowane, uczeń powinien je rozumieć i samodzielnie poprawiać. Podstawą uzyskania przez ucznia pozytywnej oceny powinno być poprawne wykonanie ćwiczeń, zaproponowanych w programie jednostki szkoleniowej.

- 17 -

Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego oraz

Budżetu Państwa

Biuro Projektu: Wyższa Szkoła Informatyki w Łodzi, 93 - 008 Łódź, ul. Rzgowska 17a, tel. [phone] wewn. 455 lub 190, fax [phone], www.podyplomowe.zawodowe.wsinf.edu.pl

Punkt Rekrutacyjny: Łódzkie Centrum Doskonalenia Nauczycieli i Kształcenia Praktycznego, ul. Kopcińskiego 29,

90-142 Łódź, pokój 101, tel [phone] wew. 101

Program opracowano pod kierunkiem Pani mgr inż. Jadwigi Morawiec.

Program opracowały studentki:

Aneta Kołecka

Izabela Bartczak

---