Zespół I 15 maja 2009
Witek Dominika
Wierzbicka Dorota
Wojciechowski Maciej
Ćwiczenie 8-1: Miareczkowanie potencjometryczne kwasu zasadą.
1.Cel ćwiczenia
Zapoznanie się z takimi pojęciami, jak: elektroda, potencjał elektrody, rodzaje elektrod, elektrody stosowane do pomiaru pH roztworu. Opanowanie techniki pomiaru pH roztworu i kalibrowania pehametru. Wyznaczenie punktu równoważności molowej kwas-zasada i stałej dysocjacji słabego kwasu.
2. Wstęp teoretyczny
Elektrodą nazywamy elektrodę wraz z otaczającym ją roztworem. Ze względu na rodzaj zachodzących procesów elektrochemicznych wyróżniamy następujące typy elektrod:
Elektrody I rodzaju- odwracalne względem kationów- zbudowane z metalu zanurzonego w roztworze jego kationów.
Elektrody II rodzaju-odwracalne względem anionów- zbudowane z metalu M pokrytego warstwą jego trudno rozpuszczalnej soli MX i zanurzonego w roztworze soli rozpuszczalnej zawierającej anion X` taki jak w soli trudno rozpuszczalnej.
Elektrody III rodzaju- zbudowane metalu pokrytego dwiema warstwami trudno rozpuszczalnych soli mających wspólny anion, z których pierwsza zawiera kation danego metalu, zanurzonego w roztworze zawierającym kation występujący w drugiej soli.
Elektrody redoks- zbudowane z metalu: platyny lub innego obojętnego elektrochemicznie metalu, będącego przekaźnikiem elektronów, zanurzonego w roztworze zawierającym jony tego samego pierwiastka na 2 różnych stopniach utlenienia.
Elektrody jonoselektywne- np., azotowa, amonowa- potencjał tych elektrod w określonym przedziale zależy od logarytmu aktywności danego jonu w roztworze.
Potencjometria jest fizykochemiczną metodą wyznaczania różnych wielkości oraz ilościowego oznaczania substancji opartą na pomiarze siły elektromotorycznej ogniwa i pH roztworu. Metoda potencjometryczna polega na pomiarze E sem , utworzonego w elektrodzie badanej( wskaźnikowej) odwracalne względem kationów i elektrody porównawczej-odniesienia(kalomelowej, chlorosrebrowej).
Przyrząd służący do pomiaru pH omawiana metoda to pehametr. Jako elektrody badane w potencjometrycznym pomiarze pH stosuje się elektrody: wodorową( rzadko stosowana), szklaną, tlenkowe, chinhydronową, antymonową. Najczęściej stosuje się elektrodę szklaną, w roztworach do 10 jednostek pH, W jej skład wbudowane są jony Li+ , Na+ ,K+ w strukturą szkła. W analizie chemicznej zasada miareczkowania potencjometrycznego sprowadza się do określenia PRM reakcji zachodzącej podczas miareczkowania przez pomiar siły elektromotorycznej ogniwa lub pH roztworu.
Pomiar zmieniających się wartości E sem lub odpowiadające im zmiany wartości pH za pomocą pehametru w zależności od objętości dodanego czynnika miareczkującego wykorzystuje się do określenia punktu końcowego miareczkowania. Punkt końcowy miareczkowania znajduje się na podstawie skoku wartości E sem lub pH na krzywej zależności E sem lub pH=f(V).
3. Wykonanie ćwiczenia
Miareczkowanie mocnego kwasu roztworem mocnej zasady o znanym stężeniu.
1-Roztwór HCl dopełniamy do kreski woda destylowaną.
2-Pipetą pobieramy 20 cm3 HCl i przenosimy do zlewki na 250cm 3 z mieszadełkiem.
3-Nastepnie umieszczamy zlewka na płytce mieszadła magnetycznego i umieszczamy w niej elektrodę kombinowaną podłączoną do pehametru.
4-Dolewamy wody destylowanej w takiej ilości aby elektroda była zanurzona w roztworze.
5-Włączamy mieszadło magnetyczne i odczytujemy początkową wartość pH roztworu kwasu.
6-Miareczkujemy roztworem zasady sodowej dodając porcjami o objętości 1 cm3 ,roztworu z biurety po krótkim czasie odczytujemy watrość pH roztworu.
7-Po skończeniu pomiaru elektrodę płuczmy wodą destylowaną i powtarzamy miareczkowanie dodając w okolicach dużego skoku po 0,5 cm3 NaOH.
8-Wyniki pomiaru prezentujemy w poniższej tabeli:
Miareczkowanie I |
|
|
|
V NaOH (cm3 ) |
pH |
|
|
0 |
3,64 |
- |
- |
1 |
3,75 |
0,11 |
- |
2 |
3,78 |
0,03 |
-0,08 |
3 |
3.85 |
0,07 |
0,04 |
4 |
3.90 |
0,05 |
-0,02 |
5 |
3,98 |
0,08 |
0,03 |
6 |
4,17 |
0,19 |
0,11 |
6,5 |
4,25 |
0,16 |
-0,06 |
7 |
4,58 |
0,66 |
1 |
7,5 |
6,22 |
3,28 |
5,24 |
8 |
9,76 |
1,08 |
-4,4 |
8.5 |
10,47 |
1,42 |
0,68 |
9 |
10,99 |
1,04 |
-0,76 |
9,5 |
11,15 |
0,32 |
-1,44 |
10 |
11,30 |
0,3 |
-0,04 |
11 |
11,52 |
0,33 |
-0,08 |
12 |
11,69 |
0,17 |
-0,05 |
13 |
11,73 |
0,04 |
-0,13 |
Miareczkowanie słabego kwasu roztworem mocnej zasady o znanym stężeniu.
1-Dopełniamy do kreski woda destylowaną roztwór CH COOH.
2-Pipetą pobieramy 20 cm3 roztworu i wlewamy do zlewki z mieszadełkiem.
3-Nastepnie umieszczamy zlewka na płytce mieszadła magnetycznego i umieszczamy w niej elektrodę kombinowaną podłączoną do pehametru.
4-Dolewamy wody destylowanej w takiej ilości aby elektroda była zanurzona w roztworze.
5-Włączamy mieszadło magnetyczne i odczytujemy początkową wartość pH roztworu kwasu.
6-Miareczkujemy roztworem zasady sodowej dodając porcjami o objętości 1 cm ,roztworu z biurety po krótkim czasie odczytujemy wartość pH roztworu.
7-Miareczkowanie powtarzamy dodając w okolicach dużego skoku wartości pH poi 0,5 cm3 .
8-Po zakończeniu pomiarów wyłączamy pehametr, elektrodę kombinowaną płuczemy i pozostawiamy w zlewce z wodą destylowaną. Wyniki prezentujemy poniżej:
Miareczkowanie II |
|
|
|
V NaOH (cm3 ) |
pH |
|
|
0 |
4,29 |
- |
- |
1 |
4,70 |
0,41 |
- |
2 |
5,02 |
0,32 |
0,09 |
3 |
5,35 |
0,33 |
0,01 |
4 |
5,70 |
0,35 |
0,02 |
4,5 |
5,99 |
0,58 |
0,46 |
5 |
6,54 |
1,1 |
1,04 |
5,5 |
9,98 |
6,88 |
11,56 |
6 |
10,69 |
1,42 |
-10,92 |
6,5 |
11,03 |
0,68 |
-1,48 |
7 |
11,18 |
0,3 |
-0,76 |
7,5 |
11,30 |
0,24 |
-0,12 |
8 |
11,38 |
0,16 |
-0,16 |
9 |
11,56 |
0,18 |
0,2 |
10 |
11,68 |
0,12 |
-0,06 |
11 |
11,77 |
0,09 |
-0,03 |
12 |
11,84 |
0,07 |
-0,02 |
13 |
11,88 |
0,04 |
-0,03 |
14 |
11,93 |
0,05 |
0,01 |
15 |
11,97 |
0,04 |
-0,01 |
Do wyników w kolumnie 3 i 4 wykorzystaliśmy następujące metody:
Metodą pierwszej pochodnej:
Metodą drugiej pochodnej:
Sporządzamy wykresy zależności dla kwasu solnego (miareczkowanie I)
pH=f(V)
Δ pH/Δ V=f(V)
Δ 2pH/ ΔV2=f(V)
Sporządzamy wykresy zależności dla kwasu octowego (miareczkowanie II)
pH=f(V)
Δ pH/ Δ V=f(V)
Δ 2pH/ Δ V2=f(V)