Materiały treningowe do kolokwium1

1. Pisząc odpowiednie równania reakcji wykaż właściwości amfoteryczne wodorotlenków: glinu, cynku i ołowiu.

2. Nazwij podane związki:

H₂SO₄ - kwas siarkowy (VI)

H₂SO₃ - kwas siarkowy (IV)

NaClO₄ - chloran (VII) sodu

MnO₂ - tlenek manganu (II)

K₄[Fe(CN)₆] - heksacyjanożelazian (II) potasu

K₃[Fe(CN)₆] - heksacyjanożelazian (III) potasu

MgCl(OH) - chlorek wodorotlenek magnezu

K[Al(OH)₄] - tetrahydroksoglinian (III) potasu

HNO₂ - kwas azotowy (III)

Fe(OH)₃ - wodorotlenek żelaza (III)

Fe₂O₃ - tlenek żelaza (III)

[Ag (NH₃)₂]Cl - chlorek diaminasrebra

KHCO₃ - wodorowęglan potasu

NH₄NO₃ - azotan (V) amonu

Ca(HSO₄)₂ - diwodorosiarczan (VI) wapnia (II)

FeSO₄ - siarczan (VI) żelaza (II)

Mg(NO₃)₂ - diazotan (V) magnezu

BaHPO₄ - wodorofosforan (V) baru

KMnO₄ - manganian (VII) potasu

Ag₂S - siarczek srebra (I)

SO₂ - tlenek siarki (IV)

H₃PO₄ - kwas fosforowy (V)

H₂O₂ - nadtlenek wodoru

MgSO₄ · 7H₂O - siedmiohydrat siarczanu (VI) magnezu

[CoCl₂(NH₃)₄]Cl - chlorek tetraaminadichlorokobaltu (III)

Fe₄[Fe(CN)₆]₃ - heksacyjanożelazian (II) ołowiu (III)

Na₂S - siarczek sodu

BaSO₄ - siarczan (VI) baru

CaC₂O₄ - szczawian wapnia

3. Napisz wzory związków:

azotan (V)srebra (I) -

siarczek manganu (II) -

ortofosforan (V) potasu -

wodorosiarczan(IV) amonu -

dichlorek hydroksoglinu -

tlenek diazotu -

tlenek azotu (V) -

tlenek manganu (VII) -

tlenek chloru (VII) -

nadtlenek baru -

wodorek sodu -

siarczek amonu -

kwas krzemowy -

chlorek hydroksomagnezu -

pieciohydrat chlorku miedzi (II) -

szczawian wapnia -

siarczek żelaza (II) -

heksacyjanożelazian (II)żelaza (III) -

chlorek diaminasrebra -

tlenek srebra (I) -

siarczan (VI)żelaza (III) -

wodorowęglan potasu -

siarczan (VI) amonu i potasu -

chlorek diaminasrebra -

4. Określ odczyn roztworu i napisz reakcje przebiegające w wodnych roztworach soli:

a) K₂SO₄
(sól mocnej zasady KOH oraz mocnego kwasu
) (sól rozpuszczalna w wodzie, całkowicie zdysocjowana na jony)

kationy
nie reagują z wodą i nie tworzą niezdysocjowanych cząsteczek KOH z
, ponieważ KOH jest mocną zasadą całkowicie zdysocjowaną w wodzie na jony

aniony
nie reagują z wodą i nie tworzą niezdysocjowanych cząsteczek
, ponieważ
jest mocnym kwasem całkowicie zdysocjowanym w wodzie na jony

reakcja nie przebiega

Odczyn roztworu: obojętny (reakcja hydrolizy nie przebiega, w roztworze nie pojawiają się aniony
oraz kationy
)

b) Na₂SO₃
(sól mocnej zasady NaOH oraz słabego kwasu
) (sól rozpuszczalna w wodzie, całkowicie zdysocjowana na jony, powstające w wyniku dysocjacji soli jony
reagują z cząsteczkami wody)

(tworzy się słaby niezdysocjowany kwas, aniony
pobierają kationy
od cząsteczek wody, w środowisku reakcji pojawiają się aniony
)

kationy
nie reagują z wodą i nie tworzą się niezdysocjowanych cząsteczek NaOH z
, ponieważ NaOH jest mocną zasadą całkowicie zdysocjowaną w wodzie na jony

Odczyn roztworu: zasadowy (wskazuje na to pojawienie się w środowisku reakcji hydrolizy anionów
)

Hydroliza anionowa, bo reakcji z cząsteczkami wody ulegają aniony soli

c) NH₄NO₃
(sól słabej zasady
oraz mocnego kwasu
) (sól rozpuszczalna w wodzie, całkowicie zdysocjowana na jony)

powstające w wyniku dysocjacji soli jony
reagują z cząsteczkami wody

- tworzy się słaba niezdysocjowana zasada, kationy
wiążą aniony
pochodzące z wody, w środowisku reakcji pojawiają się kationy

aniony
nie reagują z cząsteczkami wody i nie tworzą niezdysocjowanych cząsteczek
z
pochodzącymi z wody, ponieważ
jest kwasem mocnym całkowicie zdysocjowanym w wodzie na jony

pojawiające się w środowisku reakcji
nie reagują z
i nie tworzą niezdysocjowanych cząsteczek mocnego kwasu

Odczyn roztworu: kwaśny (wskazuje na to pojawienie się w środowisku reakcji hydrolizy - kationów
)

Hydroliza kationowa

d) Na₂S
(sól mocnej zasady NaOH oraz słabego kwasu
)

Odczyn roztworu: zasadowy (obecność jonów
)

Hydroliza anionowa

e) MgCl₂
(sól słabej zasady
oraz mocnego kwasu HCl)

Odczyn roztworu: kwaśny (obecność jonów
)

Hydroliza kationowa

f) KCl
(sól mocnej zasady KOH oraz mocnego kwasu HCl)

Odczyn roztworu: obojętny (brak jonów
i
)

g) Ca(NO₃)₂
(sól mocnej zasady
oraz mocnego kwasu
)

Odczyn roztworu: obojętny (brak jonów
i
)

h) Zn(ClO₄)₂
(sól słabej zasady
oraz mocnego kwasu

Odczyn roztworu: kwaśny (obecność jonów -
)

Hydroliza kationowa

i) Ba(NO₂)₂
(sól mocnej zasady
oraz słabego kwasu
)

Odczyn roztworu: zasadowy (obecność jonów -
)

Hydroliza anionowa

j) FeCl₃
(sól słabej zasady
oraz mocnego kwasu HCl)

Odczyn roztworu: kwaśny (obecność jonów -
)

Hydroliza kationowa

k) FeSO₄
(sól słabej zasady
oraz mocnego kwasu
)

Odczyn roztworu: kwaśny (obecność jonów -
)

l) Mn(NO₃)₂
(sól słabej zasady
oraz mocnego kwasu
)

Odczyn roztworu: kwaśny (obecność jonów -
)

m) Na₂CO₃
(sól mocnej zasady NaOH oraz słabego kwasu
)

n) KHCO₃
(sól mocnej zasady KOH oraz słabego kwasu
)

Odczyn roztworu: zasadowy (obecność jonów -
)

o) Fe(NO₃)₂
(sól słabej zasady
oraz mocnego kwasu
)

Odczyn roztworu: kwaśny (obecność jonów -
)

5. Podaj przykłady tlenków: zasadowych , kwasowych, obojętnych, amfoterycznych.

a) zasadowe:
,
,

b) kwasowe:
,
,

c) obojętne: CO, NO

d) amfoteryczne: ZnO, SnO, PbO

6. Wymień mocne kwasy i mocne zasady

mocne kwasy:

mocne zasady:
,

7. Napisz równania dysocjacji : H₂SO₄, HClO₄, HNO₂, H₃PO₄, Mg(OH)₂, Ca(OH)₂, KOH. (umownie - kwasy mocne i zasady mocne są całkowicie zdysocjowane, słabe kwasy i zasady dysocjują stopniowo)

a) H₂SO₄

b) HClO₄

c) HNO₂

d) H₃PO_4
- dysocjacja stopniowa

e)
dysocjacja stopniowa

f) Ca(OH)₂

g) KOH

8. Jak stosując tylko roztwór NaOH rozróżnić kationy (podaj efekty wizualne oraz równania reakcji (jonowo i cząsteczkowo).W równaniach cząsteczkowych jako anionu odpowiednich soli podanych kationów użyj anionu azotanowego (V)

1. Mg²⁺

biały osad

NH₄⁺

Fe⁺³

Zn²⁺

biały osad

Fe²⁺

osad zielony

2. Al³⁺

osad biały

Ag⁺

brunatny osad

Cu²⁺

niebieski osad

Ca²⁺

biały osad

K⁺

brak reakcji

3. K⁺

brak reakcji

NH₄⁺

brak reakcji

Mg²⁺

biały osad

Zn²⁺

biały osad

Mn²⁺

osad cielisty

9. Podaj tok postępowania (w tym efekty wizualne i reakcje: zapis jonowy i cząsteczkowy), który prowadzi do wykrycia w badanym roztworze kationu:

W reakcjach cząsteczkowych jako “źródło” kationu w roztworze wykorzystaj azotan (V) odpowiedniego kationu.

a) Zn²⁺

1)
brak osadu

2)

3)

- osad się rozpuszcza

4) Reakcja charakterystyczna:

biało kremowy osad

b) Al³⁺

1)
brak reakcji, osadu.

2)

3)

4) Reakcja charakterystyczna:

brak reakcji

c) Mn²⁺

d) Ba²⁺

4) Próba płomieniowa - płomień zielony

lub

biały osad

e) NH₄⁺

f) Ca²⁺

biały osad

osad nie rozpuszcza się

4) Reakcja charakterystyczna:

g) K⁺

4) Reakcja charakterystyczna:

biały osad

h) Mg²⁺

biały osad

osad nie rozpuszcza się

4) Reakcja charakterystyczna:

i) Fe³⁺

czerwony osad

j) Fe²⁺

zielony osad

k) Cu²⁺

niebieski osad

10. Podaj sposób rozróżnienia w parach następujących kationów (uwaga reakcja rozróżniająca dla obu kationów powinna być napisana z tym samym odczynnikiem). Napisz odpowiednie reakcje jonowo i cząsteczkowo i określ ich efekty wizualne. Podaj nazwy produktów reakcji.

1. Zn²⁺ i Al³⁺

Reakcja charakterystyczna:

białokremowy osad, heksacyjanożelazian(II) cynku

b) Ca²⁺ i Cu²⁺

biały osad, diwodorotlenek wapnia

niebieski osad, diwodorotlenek miedzi (II)

c) Ca²⁺ i Mg²⁺

próba płomieniowa -
- czerwony płomień

d) K⁺ i NH₄⁺

e) Ag⁺ i Fe²⁺

biały osad, chlorek srebra (I)

f) Zn²⁺ i Mn²⁺

biały osad, diwodorotlenek cynku (II)

cielisty osad, diwodorotlenek manganu (II)

g) Zn²⁺ i Mg²⁺

biały osad, diwodorotlenek cynku (II)

osad rozpuszczony,

biały osad, diwodorotlenek magnezu (II)

osad nie rozpuszcza się, tetrahydroksomagnezian(II) sodu

11. Dokończ równania reakcji (tam gdzie one przebiegają). Podaj ich skrócony zapis jonowy.

a) 2NaOH + H₂SO₄→

Δ

b) NH₄Cl + NaOH →

c) CuSO₄ + 2NaOH→

d)

e) Na₂SiO₃ +2 HNO₃→2

f) NaHCO₃ + HCl →

g) AgNO₃ + HNO₃→[?]

h) AgNO₃ + HCl→

i) Pb(OH)₂
+ 2NaOH→

j) Pb(OH)₂
+2 HNO₃→

k) CaCl₂ + Na₂C₂O₄→

l) MgCl₂+ Na₂C₂O₄→

m) 2KCl + Na₂SO₄→

o) Mg (NO₃)₂ + 2NaOH →

p) CaCO₃
+ 2HNO₃ →

r) KCl + HClO₄ →

s) AgCl ↓ + 2NH₃ ^. H₂O →

t) 4FeCl₃ + 3K₄[Fe(CN)₆] →
(chyba brak reakcji, wszystko się rozpuszcza, brak osadu)?

u) Zn(OH)₂↓ + 4NH₃ ^. H₂O →

[W hydrolizie soli rozpisuje się jony pochodzące od słabych zasad i kwasów.

W dysocjacji rozpisuje się na jony mocne kwasy i mocne zasady, słabych nie.]

Pytania 3.1.1., pytanie 3.1.2, pytanie 3.1.3, pytanie 3.1.4. i pytanie 3.1.5 str 49 podręczmik do cwiczeń “Cwiczenia z chemii nieorganicznej i analitycznej”

tetrahydroksocynkan (II) sodu

---