kineza opracowanie, KINEZYTERAPIA


1 .2 OSIE I PŁĄSZCZYZNY RUCHU

Płaszczyzny ciała: czołowa, strzałkowa, poprzeczna

Osie ciała:

3. Przedstaw wzorzec ruchowy częściowy

wzorzec lokalny to np. ruch w1 osi i płaszczyżnie (zgięcie i wyprost)

4.Przedstaw wzorzec ruchowy globalny

globalny to ruchy z życia codziennego np aby sięgnąć do góry zgięcie i

lekkiw odwiedzenie w st barkowym, i zgięcie nadgarstka

5. Opisz cechy prawidłowej postawy

Jest wiele definicji prawidłowej postawy ciała, oto dwie z nich:

1) Przez prawidłową postawę należy rozumieć taką, której układ poszczególnych odcinków ciała względem siebie jest zharmonizowany, a utrzymanie jej wymaga minimalnego napięcia układu mięśniowego i nerwowego

2) Postawa prawidłowa to taki kształt ciała wynikający z budowy i nawykowego usytuowania poszczególnych jego części, który sprzyja podstawowym funkcjom organizmu.

Postawa prawidłowa - nie jest to pojęcie jednoznaczne. Zależy ona od takich czynników jak: wiek (np. postawa starcza, postawa małego dziecka), pora dnia, posiłki, zmęczenie ...

Oceny prawidłowej postawy ciała - w zależności o wieku - dokonujemy wg następujących zasad:

POSTAWA MAŁEGO DZIECKA

· barki nie wystają do przodu

· tył głowy z plecami są w jednej linii (można to sprawdzić prosząc dziecko o podejście do ściany)

· wypukły brzuszek

· lekkie wgłębienie (lordoza) w odcinku lędźwiowym kręgosłupa

· cały tułów pochylony do przodu

· lekkie zgięcie bioder i kolan

· do 4-5 roku życia występuje płaskostopie

POSTAWA DZIECKA W WIEKU SZKOLNYM

· klatka piersiowa spłaszcza się nieco, przez co zaokrąglenie barków staje się wyraźniejsze

· brzuch jest nieco mniej wypukły

· lordoza (wgłębienie w odcinku lędźwiowym) jest wyraźniejsze

· cały tułów pozostaje lekko pochylony do przodu

· proste nóżki

· nieco mniejsze zgięcie bioder i kolan

· całkowity zanik płaskostopia

WIEK DORASTANIA

· wyprostowana postawa ciała

· zmniejszenie się wystawania brzucha

· zanik zgięcia w biodrach i kolanach

POSTAWA U OSOBY DOROSŁEJ

· głowa nieznacznie wysunięta do przodu

· brzuch jest płaski, cofnięty w stosunku do klatki piersiowej

· wygięcia kręgosłupa w kształcie litery S

1. Ocena - przód - pł.czołowa

- ustawienie głowy i szyi

- ustawienie linii barków

- układ brodawek

- trójkaty talii

- ustawienie kolców biodrowych przednich

- ustawienie kolan ( wysokosc podstaw rzepek)

- odległosc pomiedzy kolanami

- ustawienie stóp (odległosc pomiedzy kostkami przysrodkowymi)

2. Ocena tyłem - pł.czołowa

- ustawienie głowy i szyi

- ustawienie linii barków

- przebieg linii wyrostków kolczystych kregów

- uło_enie łopatek

- ocena trójkatów talii

- kolców biodrowych tylnych górnych

- linia fałdów posladkowych

- ustawienie kolan

- ustawienie kostek przysrodkowych

3.Ocena bokiem - pł.strzałkowa

- ustawienie głowy wzgledem tułowia

- wysklepienie klatki piersiowej i brzucha

- krzywizny kregosłupa

- stawy biodrowe

- stawy kolanowe

6.OPISZ CECHY PRAWIDŁOWEGO ZAKRESU RUCHU

zakres ruchu ustalają dwie kości, względnie dwa odcinki ciała biorące udział w danym ruchu. Zakres ruchu zalezy od stopnia elastyczności i długości miesnia, od elastyczności torebki i więzadeł oraz od kształtu i prawidłowości powierzchni stawowych.

jest jeszcze ze jest pelny , posredni, wew , i zew

7.

spsób to bierne wykonanie pełnego(lub możliwie najwiekszego) zakresu

ruchu w danym stawie, opór występuje w końcowej fazie ruchu

8

miękkie:np zgięcie w st kolanowym, biodrowym, łokciowym bo duza masa

mm.(opór mm i ściegien)

elastyczne: wszystkie rotacje +gra stawowa (opór wiezadeł)

twarde nieelastczne (opór kostny):wyprost łokcia

twarde elastyczne:wyprost kolana (opór chrzęstny)

9. OPISZ CEL ĆWICZEŃ BIERNYCH:

otaczających stawy (torebek i więzadeł)

10.OPISZ PRZECIWWSKAZANI DO ĆWICZEŃ BIENYCH:

11. OPISZ TECHINKĘ WYKONYWANIA ĆWICZEŃ BIERNYCH REDRESYJNYCH:

Wykonywanie ćwiczeń redresyjnych ułatwia uprzednie przygotowanie stawu i części miękkich, które mają być poddane tym ćwiczeniom. Przygotowanie polega na rozpulchnieniu i rozluźnieniu stawu i tkanek otaczających go przez okład parafinowy lub ciepłą kąpiel. Ćwiczenia redresyjne wykonujemy w pozycjach izolowanych, przy dobrej stabilizacji odcinka bliższego stawu, w którym ruch się odbywa. Odcinek bliższy stawu powinien spoczywać na podłożu i należy go jeszcze ustabilizować, przytrzymując jedną ręką lub przywiązując do podłoża; może też go stabilizować osoba druga. Przytrzymanie musi mieć miejsce jak najbliżej stawu. Odcinek dalszy ujmujemy jedną lub dwiema rękami, również blisko stawu. Przy takiej stabilizacji i ujęciu ruch redresyjny będzie się odbywał w stawie, którego zakres ruchu chcemy zwiększyć. Nieprzestrzeganie tej zasady i przytrzymanie tak bliższego odcinka, jak i uchwycenie dalszego z dala od stawu stwarza długie dźwignie działania i przy wykonywaniu ćwiczenia redresyjnego wyładowanie siły może nastąpić nie w stawie, a powyżej lub poniżej niego, powodując złamania. Może nastąpić to dosyć łatwo, gdyż w przypadkach przykurczu i ograniczeń ruchu w stawie występuje przeważnie mniejsze uwapnienie kości danego odcinka ciała i często przykurcz w stawie jest silniejszy aniżeli zwartość kości.Ruch redresyjny należy prowadzić ostrożnie. Siła, z którą wykonujemy ruch, powinna stopniowo narastać, a sam ruch może mieć nawet charakter sprężynujący. Zakres ruchu redresyjnego będzie zależny od stopnia przykurczu i zmian unieruchamiający staw. Najczęściej podczas zabiegu będziemy mogli go zwiększyć tylko o kilka stopni. Jednorazowe ćwiczenia

redresyjne nie powinny przekraczać 30 minut, uwzględniając jeszcze kilkuminutowe przerwy. Zaleca się wykonywać je 1-2 razy dziennie.

12. ZDEFINIUJ ĆWICZENIA BIERNE:

Są to ćwiczenia wykonywane przez kinezyterapeutę bez współudziału pacjenta. Zasadniczym celem tych ćwiczeń jest zmiana ruchu biernego na czynny. Fizjologicznie znaczenie ćwiczeń biernych polega na wspomaganiu działania mechanizmu tzw. pompy mięśniowej.

. Ćwiczenia bierne- w ćwiczeniach biernych ruchy w stawach pacjenta

wykonuje kinezyterapeuta stąd nazwa: ćwiczenia bierne. Współdziałanie

pacjenta polega tylko na usiłowaniu jak największego rozluźnienia mięśni. CEL:

niedopuszczenie do wytworzenia się zrostów w stawie, przykurczów torebki

stawowej, mięśni, ścięgien, ułatwienie krążenia krwi i chłonki,

zapobieganie odleżynom, zachowanie czucia proprioceptywnego i pamięci ruchowej

13. OPISZWSKAZANIA DO ĆWICZEŃ BIERNYCH


a) porażenia niedowłady mięśni szkieletowych
b) zwiększone patologiczne napięcie mięśniowe (spastyczne)
c) nie utrwalone ograniczenia ruchomości w stawach
d) zła trofika tkanek miękkich w częściach narządu ruchu objętych procesem patologicznym
e) potrzeba utrzymania odpowiedniej długości i elastyczności w mięśniach szkieletowych.
f) ćwiczenia przygotowujące kończyny do ruchu po długim unieruchomieniu
g) choroby układu krążenia

14.P-WSKAZANIA DO REDRESJI

Ostry stan zapalny stawu, tkanek okołostawowych, mięśni, ostry okres chorób układów krążenia i oddechowego, niewydolność krążenia i oddechowa, stany gorączkowe, ciężki ogólny stan chorego, odwapnienie kości, morfologiczne zmiany w kościach. Nie wolno wykonywać redresji przy ograniczeniu ruchomości stawu łokciowego powstałej w następstwie złamania w obrębie stawu. Czasami jest to wskazane ale musi być wyraźne zlecenie lekarza i w jego obecności. Redresje są przeciwwskazane wówczas, gdy przywrócenie prawidłowego zakresu ruchów w stawie można uzyskać przez ćwiczenia czynne, wolne, czynne z oporem oraz stałe posługiwanie się kończyną przy wykonywaniu codziennych czynności.

15. OPISZ TECHNIKĘ WYKONYWANIA ĆWICZEŃ BIERNYCH.

Wykonanie: ruchy w stawach wykonuje terapeuta. Dla ułatwienia pracy może on podwiesić ćwiczone części ciała chorego, np. ciężką kończynę dolną przy ruchach przywodzenia i odwodzenia uda. Odcinek bliższy ćwiczonego stawu musi być ustabilizowany tak, aby ruch odbywał się tylko w tym stawie i nie był wspomagany przez ruch w innych stawach. Stabilizację uzyskuje się przez odpowiednio dobrana pozycję wyjściową lub przez zastosowanie pasów stabilizujących. Chwyt stosowany przy ćwiczeniach biernych musi być pewny- nie może sprawiać choremu bólu. Ruchy należy wykonywać płynnie we właściwej płaszczyźnie i wokół fizjologicznej osi stawu. Należy ćwiczyć wszystkie ruchy w stawie w pełnym zakresie , jeżeli jest to możliwe. W stawach bolesnych nie wolno nigdy przekraczać granicy bólu. Wykonując ruchy bierne w stawie trzeba odciąga od siebie kości tworzące staw, aby zmniejszyć nacisk i tarcie powierzchni stawowych o siebie . Wszystkie ruchy w ćwiczonym stawie powtarza się 20-30 razy w czasie jednego zabiegu, z uwzględnieniem fazy ruchu , powrotu do pozycji wyjściowej i krótkiej przerwy. Tempo ćwiczeń jest wolne i rytmiczne. Ćwiczenia bierne wykonuje się 1- 2 razy dziennie.

17 OPISZ POZYCJĘ WYJŚCIOWĄ DLA ĆWICZEŃ RUCHÓW BIERNYCH W STAWACH KOŃZYN DOLNYCH , TUŁOWAI ORAZ GŁOWY

Pozycją wyjściową dla ćwiczeń ruchów biernych w stawach kończyn dolnych, tułowia oraz głowy i szyi jest pozycja leżąca.

Pozycją wyjściową dla ćwiczeń ruchów biernych w stawach kończyn górnych jest pozycja siedząca na krześle z wygodnym oparciem dla tułowia, sprzyjająca rozluźnieniu mięśni

20. Zdefiniuj ćwiczenia redresyjne

Rozciągania - zwane powszechnie redresjami są to zarówno ćwiczenia, jak i inne sposoby służące do zniesienia przykurczu tkanek miękkich okołostawowych lub mięśni. Dla uzyskania rozciągnięcia wymienionych tkanek używa się odpowiednio dawkowanej siły. Cel: zniesienie ograniczenia zakresu ruchów w stawie spowodowanego przykurczem tkanek miękkich.

21. CHARKTERYSTYKA I TECHNIKA RUCHÓW W ĆWICZENIACH BIERNYCH:

22 POZYCJE WYJŚCIOWE I CHWYTY W ĆWICZENIACH BIERNYCH:

23.OPISZ WSKAZANIA DO CEWICZEŃ REDRESYJNYCH

-w porażeniach wiotkich i spastycznych mięśni, w niedowładach, jako wstępne ćw. po długim unieruchomieniu stawów

- likwidacja ograniczeń ruchu w stawach

24.OPISZ TECHNIKE WYKONYWANIA STRETCHINGU IZOMETRYCZNEGO

* najpierw statycznie, jak najsilniej napinać mięsień, który chcemy rozciągnąć przez 10 - 30 sekund,

* na 2-3 sekundy zupełnie go rozluźnić,

* następnie łagodnie jak najbardziej rozciągnąć mięsień ( nie doprowadzając do uczucia bólu ) i pozostawić w tej pozycji 10-30 sekund.

24 - Rozciąganie izometryczne - (w skrócie: naprężyć - rozluźnić - rozciągnąć) także należy do kategorii rozciągania statycznego (nie wykorzystuje ruchu). Wykonując pozycje podobne do tych, które stosuje się w rozciąganiu statycznym pasywnym i dodatkowo wykonując silne napięcie rozciągniętych mięśni, możemy spowodować odruchowe rozluźnienie i w następstwie wzrost rozciągnięcia. Ostatecznie, po osiągnięciu maksymalnego na tym poziomie treningu rozciągnięcia, utrzymujemy je przez 30 sekund lub dłużej. To zwiększa siłę mięśni w tej pozycji. Rozciąganie izometryczne jest najszybszą (najskuteczniejszą) metodą rozciągania i sprawdza się znacznie lepiej niż rozciąganie dynamiczne lub statyczne. Pozwala również wzmocnić rozciągane mięśnie i zmniejsza ból towarzyszący rozciąganiu!

26.OPISZ POZYCJE WYJŚCIOWE I CHWYTY WYKORZYSTYWANE W TEJ

TECHNICE :

Pozycje wyjściowe jak w PIR. Szukamy największego zakresu ruchu w danym stawie i po tym napinamy izometrycznie dany mięsień lub grupę mięśni ( najlepiej opierając o coś stabilnego lub z pomocą drugiej osoby). Siła z jaką napinamy stanowi 30-60 % siły max. Napięcie trwa 30 s po tym przerwa (rozluźnienie) również 30 s ( bez zmiany położenia kończyny), po czasie rozluźnienia szukamy kolejnego (większego) zakresu w rozciąganym stawie. Czynność powtarzamy 3 razy.

27. OPISZ TECHNIKĘ WYKONYWANIA RELAKSACJI POIZOMETRYCZNEJ:

  1. Przed rozpoczęciem rozciągania dany mięsień należy maksymalnie rozluźnić przybierając odpowiednią pozycję wyjściową lub wykorzystując różnego rodzaju poduszki, wałki itp.

  2. Podczas ruchu rozciągającego oddalmy od siebie przyczepy m wywołując w pewnym momencie pierwsze, minimalne uczucie rozciągania lub bolesności (gdziekolwiek w obszarze rozciągania lub w sąsiadujących okolicach)

  3. Wówczas ćwiczący zatrzymuje ruch i izometrycznie (bez ruchu) napina rozciągany mięsień przez 8-10 sekund (nacisk w kierunku przeciwnym do ruchu rozciągającego)

  4. W czasie izometrycznego napinania m wywołane wcześniej minimalne uczucie rozciągania lub bolesności powinno zniknąć lub zmniejszyć się wyraźnie. Jeśli przy pierwszej próbie nacisku nie ma oczekiwanego efektu oznacza to, że osiągnięto zbyt duży zakres ruchu. Należy wtedy cofnąć ruch i ponownie dojść do pierwszego objawu rozciągania.

  5. Jeśli podczas nacisku (8-10 sek.) maleje uczucie rozciągania, wówczas uwalniamy nacisk i po kilkusekundowej przerwie prowadzimy ruch alej do wystąpienia kolejnego uczucia minimalnego rozciągania lub bólu.

  6. Zakończenie ćwiczenia to ta faza rozciągania w której mimo izometrycznego napinania m nie maleje uczucie bólu lub rozciągnięcia.

  7. Jeśli dolegliwości dominują po jednej stronie ciała, relaksację zaczynamy od strony mniej dokuczliwej.

28. W JAKICH PRZYPADKACH WYKORZYSTUJEMY TECHNIKĘ RELAKCACJI POIZOMETRYCZNEJ:

30.PODZIAŁ ĆWICZEŃ CZYNNYCH

31.Przedstaw zasady zmiany pozycji wyjściowych w ćwiczeniach czynnych

. zaczynamy od pozyci najnizszych czyli do lezenie tylem, w miare cwiczenia przechodzimy do siedzenie. konczac na staniu

33. Opisz ćwiczenia czynne w odciążeniu

Cwiczenia czynne w odciaeniu

Czynne-wykonywane samoczynnie przez pacjenta

W odciaeniu - bez pokonywania siły grawitacji

Sposoby uzyskiwania odciaen

-podwieszenie ; UGUL , terapii master, łóka ortopedyczne w pł.równoległej

-zmniejszenie tarcia ; gładkie powierzchnie, „wrotki”,  w pł.prostopadłej

-srodowisko wodne ( zanurzenie pozorna utrata masy ciała)

-reka terapeuty

Rodzaje odciaen

-odciaenie całkowite zrównowaone - podwieszenie osiowe

-odciaenie całkowite niezrównowaone - podwieszenie pozaosiowe

-odciaenie czesciowe - uzalenione od poziomu zanurzenia w wodzie

Cel: -przeciwdziałanie zanikom miesniowym

-przyrost siły

-zapobieganie przykurczom

-zwiekszenie zakresu ruchu

Wskazania : -zanik i znaczne osłabienie siły miesni ( +1, 2,+2 w skali Lovetta)

-słaby zrost kostny

-zmiany chorobowe powierzchni stawowych

Przeciwwskazania : takie jak w cw.biernych

Wskazówki metodyczne :

-pozycja wyjsciowa ;analogiczna do testu Lovetta na ocene 2

-płaszczyzna wykonywanego ruchu równoległa do podłoa ( prócz ruchów rotacji)

-odciaenie za pomoca podwieszek ( wygodne , bezpieczne)

-zawieszenie osiowe powinno byc utworzone bezposrednio nad stawem w którym

wykonywany jest ruch

-zawieszenie pozaosiowe , przesuniety punkt zawieszenia konczyny w kierunku

wykonywanego ruchu ułatwia ruch  ( -2)

Przesuniecie punktu zawieszenia konczyny przeciwnie do kierunku wykonywanego ruchu,

utrudnia ruch  (+2)

Typy zawieszenia :

-dogłowowe

-odgłowowe

-czas trwania cwiczenia 3-10 min dla kadej płaszczyzny

-ruch powinien byc w pełnym zakresie

34. WYMIEŃ SPOSOBY ODCIĄŻENIA:

a)System podwieszek

- punkt zaczepienia linek połączonych z podwieszkami znajduje się prostopadle nad osią ruchu (prostopadle nad stawem, w którym odbywa się ruch)

-ruch odbywa się w płaszczyźnie poziomej wokół osi pionowej przy pełnym odciążeniu i zrównoważeniu ćwiczonej kończyny

- ruch powinien zaczynać się od momentu bezwładności kończyny, tzn. że po każdym wykonaniu ruchu kończyna pozostaje przez chwilkę w pozycji wyjściowej

- punkt zaczepienia linek połączonych z podwieszkami znajduje się poza osią ruchu

- ruch odbywa się w pełnym odciążeniu ćwiczonej kończyny, lecz bez jej zrównoważenia

-ruch odbywa się jakby po wycinku koła mając moment wznoszenia (utrudnianie) oraz opadania (wspomaganie):

-tempo ćwiczeń: zależy od aktualnej siły mięśniowej (niewielka siła- tempo wolne; w miarę przyrostu siły - szybsze)

- chory ćwiczy zwykle 1 raz dziennie

-czas trwania ćwiczeń grupy mięśni wykonujących określone ruchy wynosi ok.2minuty (można go zwiększyć w zależności od przyrostu siły i wytrzymałości mięśni- nie przekraczamy 5 minut!)

- pozycja wyjściowa musi być tak dobrana, aby ruchy odbywały się w płaszczyźnie poziomej (z wyjątkiem ruchów rotacyjnych)

- podwieszki założone tak, aby kończyna była w pełnym odciążeniu

b)Środowisko wodne

- stwarza najlepsze warunki dla pracy słabszych mięśni

- powoduje odciążenie, rozluźnienie mięśni

- umożliwia wykorzystanie siły unoszącej ciało (dynamiczna siła parcia) dla wspomagania ruchów

c)Ręka fizjoterapeuty

d)Śliska powierzchnia-zmniejszenie tarcia o podłoże:

-talk

- sukno (satyna)

-krążki z waty

-„wrotki” terapeutyczne

- przy wszystkich tych sposobach pozycje wyjściowe są takie same jak przy podwieszeniu osiowym, z tym że ruch odbywa się po gładkiej powierzchni podłożonej pod ćwiczoną kończynę.

e)Powierzchnia ustawiona pod kątem

-ta metoda ma podobny efekt jak w podwieszeniu pozaosiowym:

f) pozycja

35. OPISZ ĆWICZENIA CZYNNE W ODCIĄŻENIU Z OPOREM

Ćwiczenia te umożliwiają słabym mięśniom:

- dzieje się tak na skutek wyeliminowania masy kończyny przez jej podwieszenie

-uzyskujemy możliwość dawkowania oporu- co prowadzi do zwiększenia siły mięśniowej

CEL:

WYKONANIE:

-Kończynę ćwiczoną odciąża się zazwyczaj za pomocą podwieszenia osiowego w UGULu

(cel- odciążenie kończyny)

-mankiet założony na ćwiczona kończynę łączy się z ciężarem poprzez linkę, przebiegającą przez bloczek kierunkowy i bloczek dodatkowy (cel-uzyskanie oporu)

-umieszczenie bloczków:

Powinien on być tak umieszczony, aby w chwili wykonania ½ zakresu ruchu w stawie linka łącząca mankiet z bloczkiem kierunkowym przebiegała prostopadle do długiej osi ćwiczonego odcinka ciała (opór narasta wówczas stopniowo osiągając maksimum w ½ zakresu ruchu, po czym stopniowo maleje)

36. WSKAZANIA I PRZECIWWSKAZANIA DO WYKONYWANIA ĆWICZEŃ W ODCIĄŻENIU Z OPOREM :

- osłabienie siły mięśniowej wynoszacej od +2 do 3 a nawet +3

- uzyskanie przyrostu siły mięśniowej osłabionych grup

mięśniowych

- wzmożenie torowania proprioceptywnego

- osłabienie siły mięśniowej

-uzyskanie poprawy koordynacji nerwowo-mieśniowej

-uruchomienie działań wspomagających pompę mięśniową

-likwidacja wzmożonego naięcia mięśniowego

- przypadki pourazowe po złamaniach z niepełnym zrostem (zrost

po 3-4 miesiącach)

- stany zapalne stawów i tkanek okołostawowych

- stany bezpośrednio po zwichnięciach i innych urazach stawowych

- stany zapalne żył

- rany skóry, mięśni i tkanek miękkich

- stany po zabiegach operacyjnych przed wyjęciem szwów

(konsultacja z lekarzem)

- zła tolerancja na ból

- temperatura powyżej 38°

- ciśnienie skurczowe powyżej 160 rozkurczowe powyżej 100

- ogólny ciężki stan pacjenta

38. OPISZ SPRZĘT POTRZEBNY DO WYKONYWANIA WYCIĄGÓW TTERAPEUTYCZNYCH W KINEZYTERAPII

lozko, tella glissona, system bloczkowy obciazenie

39. OPISZ ĆWICZENIA CZYNNE WOLNE:

- przy sile mięśniowej na 3

- zwiększenie siły i wytrzymałości przede wszystkim określonej

grupy mięśniowej

- utrzymanie i zwiększenie zakresów ruchu w stawach

- poprawa koordynacji ruchowej

- osłabienie siły mięśniowej (minimum 3)

- ograniczenia zakresu ruchomości

- wzmożone spoczynkowe napięcie mięśni

- zaburzenia koordynacji nerwowo-mięśniowej

- stany zapalne stawów i tkanek okołostawowych

- stany bezpośrednio po zwichnięciach i innych urazach stawowych

- stany zapalne żył

- rany skóry, mięśni i tkanek miękkich

- stany po zabiegach operacyjnych przed wyjęciem szwów

(konsultacja z lekarzem)

- występowanie bólu przy ćwiczeniach (silne nie ustępujące

dolegliwości)

- temperatura powyżej 38°

- ciśnienie rozkurczowe powyżej 100 skurczowe powyżej 160

(spoczynkowe)

- ogólny ciężki stan pacjenta

- stan po tomografii komputerowej z kontrastem

- stan po nakłuciu dolędźwiowym (np. pobieranie płynu

mózgowo-rdzeniowego)

-pw. taka jak przy testowaniu danego ruchu na 3

-choremu należy dokładnie objaśnić sposób wykonania ruchu i

pozycję wyjściową

-zaczynamy od ćwiczeń łatwych i prostych w pozycjach izolowanych

-po ich opanowaniu i poprawie siły mięśniowej przechodzimy do

ćwiczeń trudniejszych, bardziej złożonych

- ruchy płynny i rytmiczny (tylko wtedy pomaga w rozluźnieniu i

poprawie koordynacji nerwowo-mięsniowej)

- ruch wykonywany we właściwej płaszczyźnie i wokół

fizjologicznej osi stawu

40. Sposoby obciążenia w ćwiczeniach czynnych z obciążeniem

- urządzenia ciężarkowo- bloczkowe, ciężary nie podłączone do bloczków (ciężarki, woreczki z piaskiem, piłki lekarskie), sprężyny, substancje elastyczne i dające się modelować (gąbki, piłeczki gumowe, plastelina), środowisko wodne, ręce kinezyterapeuty.

41. OPISZ TRENEIG OPOROWY WG. McQUEENA

przed przystąpieniem do ćwiczeń czynnych z oporem określonej grupy

mięśni należy ustalić wielkość aktualnego oporu i liczbę powtórzeń ruchów

- posłużyć się można wzorami opracowanymi przez różnych autorów

jek: de Lorme i Watkins, McQueena

McQueen:

- metoda obciążeń submaksymalnych

- 4 serie po 10 powtórzeń z obciążeniem submaksymalnym

umożliwiające wykonanie wszystkich powtórzeń w pełnym zakresie

- jeżeli pacjent jednorazowo pokonuje opór 10 kg to powinien

wykonać 10 powtórzeń z obciążeniem 9 kg (90%)

- po wykonaniu skurczu należy wyraźnie zaznaczyć wykonanie

ruchu w pełnym zakresie utrzymując położenie przez 2-3 s.

- czas przerwy między seriami: około 2 minut

- ilość dni treningowych w tygodniu: 3

42. POISZ TRENING OPOROWY Z PROGRESYWNIE ROSNĄCYM OBCIĄŻENIEM

Trening z narastającym oporem według De Lorma - trening prowadzi się przez 5 dni w tygodniu (od poniedziałku do piątku), a maksymalną siłę mięśni mierzy się w każdy poniedziałek i na jest ona podstawą do obliczenia i ustalenia obciażęń stosowanych podczas ćwiczeń. Ćwiczy się 3 sety po 30 powtórzeń 1 set -- 50 % max obciążęnia 2 set -- 75 % max obc. 3 set -- 100 % max obc.

43opiszTrening oxfordzki.
Metoda Hettingera-Müllera
- oparta na skurczu izometrycznym (tzw. krótkie ćwiczenia izometryczne)
- 1 seria z 10 powtórzeniami z obciążeniem submaksymalnym (90%)
- może wzrosnąć do 3 razy dziennie
- czas trwania napięcia 5-6 s
- każde napięcie w serii musi być poprzedzone pełnym rozciągnięciem mięśni
- czas przerwy między napięciami od 5 do 10 s
- ilość dni treningowych w tygodniu - 5

43. Program Oksfordzki - (5 razy w tygodniu) spada obciążenie, 10 setów, odmiana z obciążeniem progresywnie malejącym, 1 set: maksymalne obciążenie w każdym kolejnym -0,5 kg

44. Zwykłe ćwiczenia izometryczne

-stosowane w I etapach usprawniania pacjentów unieruchomionych

-napięcie mięśniowe sięga 80-100% napięcia max

-czas skurczu 5:6 przerwy 10 sekund

-trening zaczyna się od napięć o krótszym i mniejszym natężeniu

-2 powtórzenia dla ustawienia kątowego

-codziennie

45. Krótkie ćwiczenia izometryczne ( zwykłe z oporem zewnętrznym)

-opór max ( 90%)

-czas skurczu od 5:6 sekund, przerwy 5-10 sekund

-10 powtórzeń =1 set ( max 3 sety)

-5 razy w tyg.

- co 1-2 tygodnie kontrola ciężaru wyjściowego

46. Długie ćwiczenia izometryczne ( zwykłe z oporem zewnętrznym)

-od33-66% max oporu

-czas skurczu 30 sekund ( 1 skurcz dziennie)

-7 razy w tyg.

- co 1-2 tygodnie kontrola ciężaru wyjściowego

47.Opisz cechy cwiczeń synergistycznych

nergia polega na dostosowawczej zmianie napięcia w grupie agonistów podczas wykonywania ruchu w zależności od różnej wielkości oporów zewnętrznych. Współpraca różnych grup mięśni nie przebiega z jednakowym nasileniem w czasie. Wyróżniamy następujące rodzaje synergizmów:
bezwzględne - są to wrodzone i utrwalone w procesie filogenezy reakcje neuromięśniowe występujące u każdego osobnika już w momencie urodzenia. To m.in. odruch ssania. Do najbardziej znanych w narządzie ruchu należą:
- w obrębie tułowia. Skłon głowy i szyi w przód z oporem w pozycji leżąc tyłem powoduje napięcie mięśnia prostego brzucha
- skłon głowy i szyi w tył z oporem w pozycji leżąc przodem wywołuje napięcie mięśni pośladkowych wielkich
- w obrębie kończyn górnych. Wyprost w stawie pomieniowo-nadgarstkowym z oporem w pozycji nawrócenia przedramienia, powoduje napięcie mięśnia trójgłowego ramienia
- w obrębie kończyn dolnych. Wyprost stopy z oporem w stawie skokowo-goleniowym powoduje napięcia mięśnia czwoogłowego uda
względna - ich cechą charakterystyczna jest fakt iż są one osobniczo różne. Tzn. U jednego pacjenta lepszy efekt napięciowej daje aktywizacja jakiejś odległej terytorialnie grupy mięśniowej, a u drugiego identyczny cel osiąga się dzięki aktywizacji innej. Bardzo istotnymi sa tu badania elektromiograficzne, które określają wielkość potencjałów elektrycznych występujących w pracujących zespołach mięśniowych.
Za pomocą omawianej grupy ćwiczeń nie można osiągnąć efektu wzmacniania mięśni. Pomagają one jedynie opóźnić występowanie prostych zaników z nieczynności
Wskazania do stosowania ćwiczeń synergistycznych: planowane z różnych względów unieruchomienie części ciała, w dalszym procesie leczenia. Pozwala to na wykonanie odpowiednich niezbędnych działań przygotowawczych.
Wskazania metodyczne:
zmiana co 10 dni ruchu który wywołuje przerzut pobudzenia w żądane miejsce narządu ruchu
ruchy stymulujące odpowiednie napięcie mięśniowe muszą być wykonywane w pełnym czynnym zakresie i przeciw odpowiedniemu oporowi

48. OPISZ PRZYKŁADY ZASTOSOWANIA CWICZEŃ SYNERGISTYCZNYCH

ciekawostkasynergie nie wzmacniaja miesni tylko moga zapobiec zanikom

n10 dni cwiczeń i zmiana ruchu bo słabnie bodzcowanie synergią, jak najwiecej zespołów dynamicznych wciągnać do synergii, pełny zakres i odpowiedni opór, aż do pełnego zmęczenia (czyli opory submaksymalne)

49.PODAJ PRZYKŁADY SYNERGII IPSILATERALNEJ I KONTRALATERALNEJ

Ipsilateralne : to ćwiczenia synergistyczne, w których do pobudzenia żądanego mięśnia wykorzystuje się ruchy tą kończyną, w której się on znajduje, np. ćwiczymy z max oporem staw skokowy gdy unieruchomienie dotyczy uda

Kontralateralne: do pobudzenia żądanego mięśnia wykorzystuje się ruchy przeciwną kończyną, no ćwiczymy k.dolną zdrową z max oporem.

50.PODAJ PRZYKŁADY SYNERGII AGONISTYCZNEJ I ANTAGONISTYCZNEJ

. synergia agonistyczna: odwiedzenie ramienia pociąga za sobą wzrost tonusu w części środkowej m. naramiennego w drugiej kończynie.

synergia antagonistyczna: pobudzenie poprzez maks. Opór zginaczy kolana powoduje przerzut napięcia do jego prostownika po stronie przeciwnej.

- próba zgięcia lewego biodra wyzwala współnapięcie mięśnia pośladkowego wielkiego raz mm. Kulszowo-goleniowych w prawej kończynie dolnej.

52. podział ćwiczen oddechowych ogólnych:

bierne, czynne statyczne - chory wykonuje wdech i wydech okreslonym torem w określonym rytmie. Można wykonywać symetrycznie i asymetrycznie . Ważny jest dobór pozycji i środowiska, czynne dynamiczne- połączone ze współruchami kończyn i tułowia

53. CEL ĆWICZEŃ ODDECHOWYCH OGÓLNYCH

54. WSKAZANIA I PRZECIWWSKAZANIA DO ĆWEICZEŃ ODDECHOWYCH OGÓLNYCH.

Praktycznie nie ma przeciwwskazań. Należy uzyskać akceptacje lekarza gdy proces choroby jest zlokalizowany w narządach wewnętrznych np. jeśli jest to zawał

55.POZYCJE UŁATWIAJĄCE WDECH

- pozycja leżenie na plecach, leżenie na boku prawym - dla płuca lewego, i vice versa, pozycja w siedzeniu, wysoka lub półwysoka, w staniu. Do pozycji przy wdechu unoszenie, odwodzenie, rotacja zewnętrzna ramion, wyprost ze skłonu ułatwia wdech. W czasie ataku astmy pozycja Ortophnoe- podpieramy się rękoma w lekkim pochyleniu stoimy.

56.POZYCJE UTRUDNIAJĄCE WYDECH

- pozycja w leżeniu na brzuchu, na prawym boku - prawego płuca, adekwatnie dla lewego, pozycja w siedzeniu z woreczkiem na barkach, w leżeniu na plecach z woreczkiem na klatce piersiowej,

57 W JAKICH PRZYPADKACH WYKONUJEMY ĆWICZENIA RELAKSACYJNE:

- to ćw. obniżające napięcie mięśniowe, wyrabiając umiejętność świadomego i kontrolowanego zmniejszenia napięcia mięsni do wielkości tonusu spoczynkowego, a nawet regulacji serca i mechanizmu oddechowego.

Ćwiczenia wykonujemy w :

- stanach nadmiernego napięcia mięśniowego

- stanach wzmożonego napięcia psychofizycznego

- jako przerywnik w innych ćwiczeniach

- jako środek w odnowie biologicznej

- stanach bólowych

- jako element wszelkich ćwiczeń leczniczych

58. JAK DZIELIMY ĆWICZENIA RELAKSACYJNE:

Ze względu na drogę złożonego celu ćwiczenia można podzielić na dwie grupy

  1. gimnastyczne ćwiczenia rozluźniające:

    1. Rozluźnienie lokalne

      1. ćw. bierne

- osiowe podwieszenie kończyny ( podtrzymanie przez terapeutę) z następstwem wprowadzenia kończyny w ruch wahadłowy lub wibracyjny

      1. ćw. czynne

- wykonywanie ruchów wahadłowych „zwisająca” kończyna

- bezwładne opadanie uniesionej wcześniej kończyny

- nauka świadomego napinania i rozluźniania określonej grupy mięśni

- nauka różnicowego rozluźniania

Pozycje do ćw. Relaksacyjnych tak jak grupy mięśniowej na 2 w skali Lovetta

    1. Rozluźnienie ogólne

Przez przyjęcie odp. Pozycji relaksacyjnej, w której ciało powinno być całkowicie podparte, a mięśnie rozciągnięte w najmniejszym stopniu. Olsen podaje 5 pozycji

- leżenie tyłem

- przodem

- bokiem

- pozycja półsiedząca

- pełne podwieszenie

Pozycja wyjściowa do ćwiczeń:

- leżenie na twardym podłożu z kończynami ustawionymi w niewielkim odwiedzeniu, stawy kolanowe ugięte, naturalne krzywizny ciała podparte,

- leżenie na boku kończyny górne podparte i odciążone na poduszkach, głowa spoczywa na poduszce,

- pełne podwieszenie na podwieszkach, każda część ciała spoczywa na osobnej podwieszce zamocowanej do ramy nad chorym,

Ćwiczenia wykonuje się na ogół w ciągu 20-30 min 1-2 razy dziennie.

  1. ćwiczenia relaksacyjno- rozluźniające oparte na koncepcjach osobowości jako całości, bądź też związane z odkrywaniem możliwości własnego ciała

- stopniowe rozluźnienie wg Jacobsona dotyczy poszczególnych grup mięśniowych i służy zdobyciu umiejętności regulacji napięcia oraz uzyskania ekonomicznego zużycia energii w czasie wysiłku. Podstawą kontroli napięcia mięśniowego jest tu uświadomienie sobie przez ćwiczącego sygnalizacji płynącej z proprioreceptorów mięśniowych, a wiec nauka poznawania i odróżnienia bodźców regulujących aktywność mięśniową.

- trening autogenny Schulza zmierza do rozluźnienia całego ciała- po kolei poszczególnych jego części do całkowitego „bezwładu”. Uzyskuje się tu również zwolniony, regulowany rytm oddechowy oraz odprężenie psychiczne. W ćw. tych chodzi o wywołanie wyobrażenia myślowego i dowolne zahamowanie napięcia toniczno- emocjonalnego w stanach podświadomości.

59.

To większoć ćwiczeń jakie wykonujem na praktach np: nogi na duzym wałku i podnoszenie miednicy wciskanie poduszki sensomotorycznej ćw na piłce teraband zawsze zaczynamy od ćwiczeń w pozycjach niskich, przed przejściem do pozycji wyższej te niskie muszą być wykonane perfekt

60

alby mówić o cwiczeniu na propriocepcję pacjent musi ćwiczyć:

-czucie ustawienia kończyny

-czucie napięcia mięśniowegi

-czucie ruchu

Pyt 61 podaj definicje chodu

Chód jest serią cyklicznych, naprzemianstronnych ruchów kończyn i tułowia, powodujących przemieszczanie środka ciężkości ciała do przodu. Częścią aktywną chodu jest przenoszenie środka ciężkości, a reaktywną - wykonywanie kroków oraz ruchy kończyn górnych. Chód jest najbardziej ekonomiczny, gdy pacjent potrafi w prawidłowy sposób przenosić ciężar ciała na obie kończyny.

62.Opisz cechy i parametry prawidłowego chodu

Chód jest automatyczny, ekonomiczny i rytmiczny. Jeżeli szybkość jest od 0.9 do 1.5 m/s lub 110-120 kroków/min, długość kroku 70-80cm. Szerokość ścieżki 8cm. Faza podparcia 60%, wymachu 40%. Powyżej 70kr/min włącza się kontrrotacja tułowia. Powyżej 70kr/min chód jest normalny i charakterystyczny dla każdego człowieka. Cechuje się rytmiczną i płynną zmianą poszczególnych jego faz, których czas trwania powinien być jednakowy dla jednej i drugiej nogi. Osie dynamiczne stóp powinny być stawiane równolegle do siebie a kolejność ich obciążania to pięta, brzeg boczny, przodostopie, uniesienie piety, oderwanie stopy (odbicie). Podczas chodu obserwujemy harmonijne współruchy kk.górnych i tułowia. Dwunożny, przedsiębieżny, symetryczny, naprzemienny, harmonijny.

65. JAKIE ZAKRESY RUCHÓW WARUNKUJĄ PRAWIDŁOWY CHÓD:

Staw biodrowy: zgięcie 25 wyprost 20

Staw kolanowy: zgięcie 65 wyprost 0

Staw skokowy zgięcie 25(zgięcie podeszwowe) wyprost 15(zgięcie grzbietowe)

66. PRZEDSTAW WYZNACZNIKI CHODU

- 1- boczne przemieszczenia miednicy

- 2- ustawienie miednicy i obu stawów biodrowych w pł. czołowej w fazie podporu jednonóż

- 3- ustawienie miednicy i obu stawów biodrowych w pł. poprzecznej w okresie podwójnego podporu

- 4- wielkość kąta zgięcia stawu kolanowego w fazie pełnego podporu. 5-20

- 5- wielkość zgięcie st.kolanowego w czasie przenoszenia

- 6- kątowa wielkość zakresu ruchu stawów skokowo-goleniowych

- 7- długościowy

- 8- czasowy

- 9- koordynacyjny

68. sranie w banie i w sumie to samo co w 62.

12. Ćwiczenia bierne- w ćwiczeniach biernych ruchy w stawach pacjenta wykonuje kinezyterapeuta stąd nazwa: ćwiczenia bierne. Współdziałanie pacjenta polega tylko na usiłowaniu jak największego rozluźnienia mięśni. CEL: niedopuszczenie do wytworzenia się zrostów w stawie, przykurczów torebki stawowej, mięśni, ścięgien, ułatwienie krążenia krwi i chłonki, zapobieganie odleżynom, zachowanie czucia proprioceptywnego i pamięci ruchowej

Pyt. 67 Opisz wyznaczniki chodu

Wyznacznik I - boczne przemieszczenie miednicy czasie chodu.
- określa konieczność bocznych przesunięć miednicy w czasie chodu wynikających z naprzemianstronnego obciążenia KKD determinujących drogę OSC w płaszczyźnie poprzecznej. W fazie obciążenia właściwego miednica musi znajdować się w takim położeniu by rzut S.C. znajdował się nad płaszczyzną podporu ograniczoną do powierzchni stopy KD podporowej.
- w momencie, gdy druga stopa przyjmuje funkcję podporową miednica podąża w jej stronę, co wymaga złożonych ruchów odcinka L kręgosłupa stawu biodrowego składających się z przywiedzenia, odwiedzenia i rotacji.
Wyznacznik II - ustawienie miednicy i obu stawów biodrowych w płaszczyźnie czołowej fazie podporu jednonóż.
- miednica ustawia się lekko ukośnie opadając w stronę KD przenoszonej. Staw biodrowy kończyny podporowej ustawia się w przywiedzeniu, którego wartość kątowa wynosi ok. 5°. Staw biodrowy KD przenoszonej jest o tę samą wartość odwiedzony.
- miednica przed większym opadaniem w kierunku KD podporowej powstrzymuje mm. pośladkowy średni strony podporowej. Jego niewydolność manifestuje się większym opadaniem po stronie przenoszenia zwiększając zakres odwiedzenia i przywiedzenia w obstawach- określany jest objawem Trendelenbur'a.
Wyznacznik III - ustawienie miednicy i obu stawów biodrowych w płaszczyźnie poprzecznej w okresie podwójnego podporu.
- miednica powinna zrotować się w osi długiej głównej ciała w kierunku nogi wykrocznej rozpoczynającej podpór i jednocześnie ku tyłowi, w stronę kończyny zakrocznej, w sumie po 5° w obie strony. O tyle samo muszą zrotować się stawy biodrowe obu KKD- wykroczna na zewnątrz, zakroczna do wewnątrz.
Wyznacznik IV - wielkość kąta zgięcia stawu kolanowego w fazie pełnego podporu
- wynosi on około 5-20°. Takie ustawienie kolana pozwala na chód minimalną amplitudą wychyleń SC ciała w górę i w dół w płaszczyźnie strzałkowej i zbliża sinusoidalną linię, po której ten punkt się porusza do prostej, co czyni marsz bardziej ergonomicznym.
- marsz ze sztywnym kolanem zwiększa znacznie koszt energetyczny chodu (znaczące u osób cierpiących na duża nadwagę, na cukrzycę, choroby układu sercowo- naczyniowego, amputacje KKD)
Wyznacznik V- wielkość zgięcia stawu kolanowego w fazie przenoszenia
- to wymagana wielkość skrócenia czynnościowego KD w fazie przenoszenia, gdy oś poprzeczna stawu skokowo-goleniowego mija płaszczyznę czołową KD winna przemieszczać się do przodu dokładnie w płaszczyźnie strzałkowej poprowadzonej przez staw biodrowy.
- miednica w tej fazie po tej właśnie stronie przenoszenia jest nieco obniżona (Wskaźnik II), co wymaga znacznego, funkcjonalnego skrócenia KD po to by mogła „zmieścić się między miednicą a podłożem”
- skrócenie odbywa się w trzech stawach, ale najważniejsze jest w stawie kolanowym, by chód był prawidłowy staw kolanowy musi mieć możliwość zgięcia dokuta około 65°.
Wyznacznik VI -kątowa wielkość zakresów ruchu stawu skokowo-goleniowego
- kątowa wielkość ruchów stawu skokowo- goleniowego płaszczyźnie strzałkowej, które jest potrzebne w prawidłowym chodzie musi wynosić od 15° (początek przetoczenia) do 20° zgięcia (koniec fazy propulsji).
Wyznacznik VII - długościowy
- długościowy - prawidłowy stereotyp chodu jako taki, w którym kroki obu kk. są równe
- skracanie kroku jednej strony powoduje utykanie będące wynikiem bólu bądź ograniczania ruchomości prowadzących od zaburzeń koordynacji czyniąc go niepewnym i męczącym (skrajna odmiana i krok dostawny)
Wyznacznik VIII - czasowy
- czasowy - czas obciążenia obu kończyn winien być jednakowy
- chód analogiczny charakteryzuje się skracaniem czasu podporu przeskakiwaniem nad bolącą kończyną. Pacjent wydłuża fazę podporu na jednej KD przygotowując drugą ostrożnie do kontaktu z podłożem, po czym bardzo szybko wykonuje współruchy tułowia i KKG, stara się przestawić KD niebolącą, efektem, czego jest nierówność kroków i zaburzenie wzorca.
Wyznacznik IX - koordynacyjny
- Koordynacyjny - polega na prawidłowej koordynacji tułowia i KKG z KKD. W warunkach prawidłowych ruchom KKD towarzyszą jednoimienne ruchy rotacyjne miednicy i różnoimienna rotacja wymachem rąk.
- im wyższa prędkość i dłuższy krok tym większa amplituda ruchów kończyn górnych i jej obręczy, które zapobiegają nadmiernemu wychyleniu miednicy w kierunku kończyn dolnych i zmniejszają amplitudę wychylenia S.C. w płaszczyźnie czołowej i poprzecznej.

68. JAKIE SĄ WARUNKI EKONOMICZNEGO CHODU:

Szybkość 0,91-1,51 m/s

Dł kroku 78cm

Szerokość ścieżki 8cm

T podporu/t przenoszenia: 60/40

Powyżej 70 kroków włącza się kontrotacja tułowia

71.Przykłady zaopatrzenia ortopedycznego do nauki chodu

*kule (pachowe,łokciowe)

*balkonik

*poręcze

*parapodium dynamiczne

*laska

*terapeuta jesli może być zaopatrzeniem

*Łuski

72.Opisz typy chodu z kulami

Chód dwutaktowy

1-obie kule na raz

2-obie stopy

1-kula (lewa) +noga (prawa)

2- kula(prawa) +noga (lewa)

1-lewa kula+lewa noga

2- prawa kula+prawa noga

1- 2kule na raz +1 noga

2- jedna noga

Chód trójtaktowy

  1. obie kule

  2. jedna noga

  3. druga noga

1 jedna kula

2 Druga kula

3 Obie nogi

Chód czterotaktowy

  1. kula (lewa )

  2. noga (prawa)

  3. kula (prawa)

  4. noga (lewa)

  1. kula (lewa)

  2. kula (prawa)

  3. noga (lewa)

  4. noga (prawa)

73.Przedstaw typy chodu patologicznego

74. Ocena wydolności czynnościowej w warunkach Sali gimnastycznej

75.NA JAKIE CZĘŚCI DZIELIMY BADANIA FIZYKALNE

PODMIOTOWE - WYWIAD, PRZEGLĄDANIE KARTOTEKI, POZNANIE ODCZUĆ PACJENTA.

PRZEDMIOTOWE - BADANIE PARAMETRÓW FIZJOLOGICZNYCH, ZAKRESÓW RUCHÓW, SIŁY MIĘŚNIOWEJ.

  1. Testy kodowe (skale numeryczne) na ich podstawie badający ocenia funkcje badanego - subiektywnie i wg arbitralnie ustalonej punkcji;

  2. Testy instrumentalne przeprowadza się, wykorzystując instrumenty pomiarowe, natomiast wyniki pomiarów są oceną obiektywną i ilościową, wyrażoną w jednostkach systemu SI.

76. Opisz zasady badania podstawowych funkcji życiowych.

TĘTNO:

spowodowane przez skurcze serca, uderzenie wyczuwalne na ścianie naczyń przez przepływającą krew. Tętno wyczuwamy na powierzchownie biegnących naczyniach gdzie możemy docisnąć do twardych struktur.

Pomiaru tętna dokonujemy w celu wykrycia:

Miejsca badania:

Zaburzenia krążenia:

Badamy opuszkiem 2,3,4 palca przez 15 sekund i mnożymy 4x

Średnia wartość tętna dla dorosłych to 64-72 uderzeń na minutę. <60 to bradykardia, 100< tachykardia.

CIŚNIENIE:

Jest siłą jaką przepływający strumień krwi wywiera na ściany naczyń krwionośnych. Mierzymy na t ramiennej wartość zmienia się pulsacyjnie w trakcie pulsacyjnej pracy serca. Rozróżniamy ciśnienie max- skurczowe i min- rozkurczowe

Metody- przez pomiar osluchowy i inwazyjna- przez cewnik w naczyniu.

Dorośli skurczowe 110-139 rozkurczowe 65-94

Oddech: tak ja w ratownictwie czy się klatka rusza itp.

78. Opisz płaszczyzny i osie ciała oraz zakresy ruchomości stawów

Osie ciała:

Pionowe lub długie (axes verticales s. longitudinales), różnobiegunowe, z których najdłuższa przechodząca przez szczyt głowy nazywa się osią główną - wyznacza kierunek górny i dolny (directio superior et inferior).W życiu płodowym kierunek ten określa się jako głowowy i ogonowy (directio cranialis et caudalis) .Na kończynach pojęciu kierunek górny odpowiada określenie bliższy (proximalis), zaś dolny kierunek odpowiada pojęciu dalszy (distalis).

Poprzeczne lub poziomie (axes transversales s. horizontales) biegną prostopadle do poprzednich z prawej na lewą stronę, wyznaczając kierunek boczny i przyśrodkowy (directio lateralis et medialis).

Strzałkowe (axes sagitales), biegnące poziomo i prostopadle do obu poprzednich (w kierunku przednio-tylnym).W stosunku do tej osi używa się określeń kierunek przedni (directio anterior) lub brzuszny (ventralis) oraz kierunek tylny (directio posterior) lub grzbietowy (dorsalis).

Płaszczyzny ciała:

Przez w/w osie można przeprowadzić płaszczyzny:

- płaszczyznę strzałkową (planum sagitale) - wyznaczoną przez oś pionową i strzałkową, dzielącą ciało na część prawą (dexter) i lewą (sinister) - jedna z tych płaszczyzn przechodząca przez środek ciała nazywa się płaszczyzną środkową (planum medianum);

- płaszczyznę czołową (planum frontale) - wyznaczoną przez oś pionową i poprzeczną, dzielącą ciało na część przednią (anterior) i tylną (posterior);

- płaszczyznę poziomą (planum horizontale) - wyznaczoną przez oś strzałkową i poprzeczną, dzielącą ciało na część górną (superior) i dolną (inferior).

Zakresy: Zembaty wita.

Pyt 79. Opisz pomiary długości i obwodów kończyn

Kończyna górna

Długość względna -- wyr barkowy łopatki - wyr rylcowaty k. promieniowej

Długość bezwzględna --guzek większy k. ramiennej- - wyr rylcowaty k. promieniowej

Długość absolutna--guzek większy k. ramiennej—koniec opuszki najdłuższego palca

Długość ramienia- guzek większy k. ramiennej- wyrostek łokciowy kości łokciowej/nadkłykieć boczny k. ramiennej

Długość przedramienia -- wyrostek łokciowy kości łokciowej- rylcowaty k. łokciowej

Długość ręki- środek linii łączącej wyr rylcowate- koniec opuszki najdłuższego palca

Ramienny pierwszy ( krótki)

Krawędź dołu pachowego - brzeg przykręgosłupowy łopatki

Ramienny pierwszy (długi)

Wcięcie szyjne rękojeści mostka- brzeg przykręgosłupowy łopatki

Ramienny drugi

Obwód ramienia w najgrubszym miejscu

Łokciowy

Przez wyr. Łokciowy i nadkłykcie kości ramiennej

Przedramienia pierwszy

Obwód przedramienia w najgrubszym miejscu

Przedramienia drugi

Przez wyrostki rylcowate kości przedramienia

Kończyna dolna

Długość względna - kolec biodrowy przedni górny—kostka przyśrodkowa goleni

Długość bezwzgledna—krętarz większy kości udowej—kostka boczna goleni

Długość absolutna -- krętarz większy kości udowej-zewnętrzna krawędź stopy na wys kostki bocznej

Długość uda-- krętarz większy kości udowej—szpara stawu kolanowego po stronie bocznej

Długość podudzia—szpara stawu kolanowego po stronie przyśrodkowej—kostka przyśrodkowa goleni

Długość stopy—guz piętowy- koniec opuszki najdłuższego palca

Obwody

Pośladkowy pierwszy (krótki)

Krętarz większy- szara posladkowa

Pośladkowy pierwszy (długi)

Spojenie łonowe- szpara pośladkowa

Udowy pierwszy

Obwód uda w najgrubszym miejscu

Udowy drugi

Obwód uda mierzony 6 cm powyżej podstawy rzepki

Kolanowy

Na wys szpary stawu

Goleniowy pierwszy

Obwód podudzia w najgrubszym miejscu

Goleniowy drugi

Tuz ponad kostkami goleni

80. Opisz pomiar zakresów ruchu kręgosłupa

Odcinek szyjny

Zgięcie -guzowatość potyliczna zewnętrzna- wyrostek kolczysty VII kęgu

Wyprost- szczyt bródki -wcięcie jarzmowe rękojeści mostka

Zgięcie boczne- wyr sutkowaty kości skroniowej- wyr barkowy łopatki

Skręt-szczyt bródki-wyr barkowy łopatki

Odcinek piersiowy

Zgięcie -wyr kolczysty 1 kręgu piersiowego - wyr kolczysty 12 kręgu (ew30cm poniżej)

Odcinek lędźwiowy

Zgięcie - wyr kolczysty 1 i 5 kręg lędźwiowy

Wyprost- koniec wyr mieczykowatego- guzki łonowe kości łonowej

Odcinek piersiowo-lędźwiowy

Zgięcie boczne- szczyt dołu pachowego- najwyższe miejsce talerza kości biodrowej

Skręt- wyr mieczykowaty- kolec biodrowy przedni górny

Całkowity skłon kręgosłupa-guzowatość potyliczna zewn. - podstawa grzebienia pośrodkowego k.krzyzowej

Pyt 81 Przedstaw punkty charakterystyczne wykorzystywane do pomiaru długości KKG

Pyt 82 Przedstaw punkty charakterystyczne wykorzystywane do pomiaru długości KKD

83 Przedstaw punkty charakterystyczne wykorzystywane do ruchomości KKG

*krętarz wiekszy

*kolec biodrowy przedni gorny

*rzepka

*kłykieć boczny k.udowej / glowa strzałki (róznie Pisza)

*kostka boczna

*palec V

*paluch

84 Przedstaw punkty charakterystyczne wykorzystywane do ruchomości KKG

*wyrostek barkowy

*guzek wiekszy kosci ramiennej

*wyrostek łokciowy

*nadkłykieć boczny kości ramiennej

*głowa III kości śródręcza

*wyrostek rylcowaty kości łokciowej

* linia łącząca wyrostki rylcowate k. łokciowej i promieniowej

85 Przedstaw punkty charakterystyczne wykorzystywane do ruchomości kręgosłupa

Kręgosłup

*guzowatość potyliczna zewnetrzna - wyrostek kolczysty C7

*bródka - wciecie szyjne rękojeści mostka

* wyrostek barkowy- wyrostek sutkowaty

*wyrostek barkowy -bródka

*odległość miedzy wyr kolczystym Th1-Th12 (kazać skłon zrobic)

*wyrostki kolczyste L1-L5

*spojenie łonowe -wyrostek mieczykowaty

*grzebien biodrowy-ostanie żebro chrzęstne

*wyrostek kolczysty L5-wyrostek mieczykowaty

86. Przedstaw prawidłowe zakresy ruchów w stawach

Staw ramienny

*zgięcie 90'

*prostowanie 60'

*odwodzenie 90'

*przywiedzenie70' od linii pośrodkowej ciła

*rotacja do wewnątrz 80-90'

*rotacja na zewnątrz 60'

Ruchy powyżej 90' zachodza wraz z ruchem łopatki

Staw łokciowy

*zgiecie 130'

*prostowanie 130'

*nawracanie 90*

*odwracanie 80*

Staw nadgarstkowy

*zgiecie grzbietowe 80'

*zgiecie dłoniowe 60-70'

*odwodzenie promieniowe 20'

*odwodzenie łokciowe 30'

Stawy ręki

Kciuk:

*odwiedzenie 70”

*przywodzenie 70'

*zgiecie (staw miedzypaliczkowy 80') , ( sródrecznopalczkowy 60') (nadgarstkowo-srodreczny 20')

*przeciwstawianie opuszka kciuka dotyka opuszke/podstawę palca V

Palce II-V

*zginanie & prostowanie (staw miedzypaliczkowy dalszy 90') (staw miedzypaliczkowy bliższy 100') (śródręczno-paliczkowy 90')

Staw biodrowy

*zgiecie 110-120'

*postawnie 30'

*odwiedzenie 40'

*przywodzenie 30'

*rotacja wew./zew 45'

Staw kolanowy

*zgiecie = prostowanie 130'

*Zginanie podeszwowe 45'

*zginanie grzbietowe 20'

*nawracanie 15'

*odwracanie 30'

87.Proste testy potrzebne do oceny funkcjonalnej pacjenta oraz oceny postepu terapii

-Pomiar tętn -Pomiar liczby oddechów

-pomiar ciśnienia krwi pomiary ruchomości stawów

-pomiary obwodów pomiary długości kończyn

+ ten test z kartki z wysiłq fizycznego co sie lezalo 10 min i potem wtawalo ale nie pamietam nazwy ;-

- stanie na jednej nodze

- wspięcie się na palce

- splecienie dłoni na karku

- dotknięcie dłonią ramienia

- skłon w przód

- test Thomasa (przykurcz zgięciowy st. biodrowego)

- jaskółka

88. PODAJ PRZYKŁADY SPRZĘTÓW I URZĄDEŃ STOSOWANYCH W KINEZYTERAPII:

89. PRZEDSTAW METODĘ TERAPEUTYCZNĄ STOSOWANĄ W KINEZYTERAPII Z PODANIEM PRZYKŁADÓW I JEJ SPECYFIKI:

Metoda McKenzie

Jest to metoda służąca do diagnozowania i leczenia bólu kręgosłupa. Twórca tej metody, fizjoterapeuta Robin McKenzie, za główną przyczynę bólu kręgosłupa uznał czynnik mechaniczny (przeciążenia statyczne i dynamiczne kręgosłupa). Podczas ruchów kręgosłupa jądro miażdżyste ulega przesunięciu: do przodu przy ruchu przeprostnym, do tyłu przy zgięciu kręgosłupa w przód. To właśnie trwałe tyłoprzesunięcie jądra miażdżystego jest jedną  głównych przyczyn powstania zespołów bólowych.

Przemieszczanie się jądra może być wywołane poprzez określone ruchy powtarzalne lub pozycje statyczne, gdy zachowana jest ciągłość zewnętrznej ściany pierścienia włóknistego, a więc gdy nie uległ uszkodzeniu system hydrostatyczny dysku. To przemieszczanie się jądra miażdżystego wraz z ruchami i pozycjami dwóch sąsiednich kręgów nazwano wewnątrzdyskowym modelem dynamicznym.


Podstawą leczenia jest stosowanie określonych środków mechanicznych. W terapii wykorzystuje się pozycjonowanie pacjenta (odpowiednio dobrana pozycja statyczna) oraz wykorzystanie przez niego odpowiedników dobrego ruchu leczniczego. U części pacjentów konieczne jest zastosowanie przez terapeutę specyficznych procedur manualnych (po wykluczeniu wszelkich przeciwwskazań do ich zastosowania).


Metoda McKenzie rozróżnia trzy zespoły bólowe kręgosłupa pochodzenia mechanicznego:
1. zespół posturalny,
2. dysfunkcyjny,
3. zespół zaburzeń strukturalnych.


Dla każdego z tych zespołów są przewidziane odpowiednie programy lecznicze.
W metodzie tej duży nacisk kładzie się także na profilaktykę i edukację pacjenta, mającą na celu zmniejszenia ryzyka nawrotu choroby. Pozwala ona wielu Pacjentom, samodzielnie, po odpowiednim wyedukowaniu, radzić sobie z bólem. Celem nadrzędnym jest zabezpieczenie Pacjenta przed nawrotem dolegliwości. Metoda McKenzie jest metodą uznaną i szeroko stosowaną w wielu krajach na całym świecie.

90.OPISZ WSKANIA I PRZECIWWSKAZANIA DO WYKONYWANIA ĆWICZEŃ LECZNICZYCH

-w schorzeniach narządu ruchu na skutek zmian zapalnych lub infekcyjnych

- w uszkodzeniach narządu ruchu na skutek urazu, w złamaniach, zwichnięciach, skręceniach, ćwiczenia są wskazane we wszystkich okresach leczenia

1) w okresie unieruchomienia części dotkniętych urazem zaleca się ćwiczenia czynne kończyn zdrowych, ćwiczenia statyczne( skurcze izometryczne) mięśni objętych unieruchomieniem oraz ćwiczenia ogólnie usprawniające

2) w okresie, w którym stwierdza się zrost złamania, gojenie się rany, zaleca się ćwiczenia mobilizujące uszkodzoną część narządu ruchu w celu przywrócenia jej pełnej sprawności

3) w okresie rekonwalescencji wskazane są ćwiczenia zarówno odnoszące się do uszkodzonej części narządu ruchu, jak i ćwiczenia ogólnie usprawniające w celu przywrócenia choremu pełnej sprawności fizycznej

- we wrodzonych zmianach narządu ruchu, np. w anomaliach trzonów kręgowych, żeber, rozszczepie kręgosłupa ćwiczenia zaleca się już w pierwszych miesiącach życia- wspomagają one rozwój narządu ruchu i zapobiegają jego zniekształceniom

- w zaburzeniach narządu ruchu w wyniku zmian lub uszkodzeń układu nerwowego, np. w porażeniach połowiczych, po złamaniu kręgosłupa, po uszkodzeniu nerwów obwodowych

- w zmianach zniekształcających( arthrosis) narządu ruchu jako czynnik podtrzymujący jego sprawność

- w chirurgii ortopedycznej, np. przed lub po zabiegu operacyjnym- ćwiczenia oddechowe, ogólnie usprawniające

- ostry stan zapalny stawów, kości lub mięśni

- ciężki stan ogólny chorego, wysoka temperatura ciała, niewydolność krążenia

- rozległe zmiany zapalne skóry

-silny ból podczas ćwiczeń

- względnym przeciwwskazaniem jest brak zrostu lub słaby zrost w miejscu złamania- wówczas wskazane są ćwiczenia kończyn zdrowych, skurcze izometryczne części narządu ruchu objętej unieruchomieniem

OPISZ TECHNIKĘ I OGÓLNE ZASADY WYKONYWANIA ĆWICZEŃ LECZNICZYCH.

1) OPISZ TECHNIKĘ I OGÓLNE ZASADY WYKONYWANIA gimnastyki porannej

- jest stosowana w szpitalach, ośrodkach rehabilitacyjnych, sanatoriach

- gimnastykę prowadzi się na salach chorych, na sali gimnastycznej przy otwartym oknie lub po wywietrzeniu sali

- w skład gimnastyki wchodzą proste ćwiczenia czynne

- większość ćwiczeń powinna być prowadzona w pozycjach izolowanych

- po ćwiczeniach wymagających większego wysiłku wskazane są ćwiczenia oddechowe i rozluźniające

- po zabiegach operacyjnych zasób ćwiczeń powinien obejmować jak najwięcej ćwiczeń oddechowych

- chorzy leżący w opatrunkach gipsowych ćwiczą kończynami nie obciążonymi unieruchomieniem

- tempo ćwiczeń należy dostosować do sprawności i wydolności pacjentów

- czas trwania gimnastyki wynosi przeciętnie 10-15 min na salach chorych, a 30 min n asali gimnastycznej

91. Gimnastyka poranna - ćwiczenia poranne

Polegają na wykonywaniu wszystkich ruchów w stawach dostępnych dla ćwiczeń. Są to ćwiczenia łatwe , nie powodujące zmęczenia.

Cel: wprowadzenie do dziennej aktywności ruchowej czynności narządów i organów zwolnionych zgodnie z fizjologią przez odpoczynek i sen. Sen zwalnia częstość tętna,oddech, zwalnia aktywność procesów nerwowych, obniża się spoczynkowe napięcie mięśniowe, zwalnia się perystaltyka jelit, obniża się temp ciała i metabolizm komórkowy

Stosujemy ćwiczenia torem przeponowym, ćwiczenia przeprowadzamy od odwodu do wew. angazując coraz większe grupy mięśniowe, aktywność wolna, pełne zakresy, bez ćwiczeń oporowych, dobieramy do grupy pacjentów w zależności od jednostki chorobowej. Wykonujemy w pokojach chorych, w sali gimn. lub na wolnym powietrzu, pomieszczenia powinny być przewietrzone. Przed rozpoczęciem ćwiczeń pytamy o samopoczucie, w razie potrzeby zwalnia się z ćwiczeń do czasu decyzji lekarza w tej sprawie. Ćwiczeń nie robi się u pacjentów u których nie ma jeszcze ustalonego rozpoznania. Czas trwania w pokoju chorych około 15min, na powietrzu i Sali gimn. do 30min.

92 OPISZ TECHNIKĘ I OGÓLNE ZASADY WYKONYWANIA gier i zabaw

- w czasie gry wykonuje się wiele ruchów złożonych, powtarzanie czynności kształci i rozwija pamięć ruchowa,

- w większości gier podstawową czynnością jest chwyt połączony z rzutem, pchnięciem lub odpychaniem- czynności wpływające na sprawność kg

- jest wiele gier, w których biorą udział głównie kkd: gry te rozwijają sprawność tych kończyn, zwiększają wydolność chodu i biegu

- działanie psychoterapeutyczne: mobilizujący wpływ na chorych apatycznych i rozładowywać napięcie u nadpobudliwych

- przy rozległych zmianach narządu ruchu wskazane są gry w pozycjach leżących lub siedzących

- gry dobiera się w zależności od wskazań, tworząc zespoły o podobnym stopniu upośledzenia sprawności fizycznej i miej więcej w tym samym wieku

- miejscem zabawy może być sala gimnastyczna luz boisko

- czas trwania jednej gry ok. 20- 30 min

- można zastosować także naukę tańca- najpierw kinezyterapeuta z pacjentem, a potem pacjenci mogą tańczyć ze sobą

93 OPISZ TECHNIKĘ I OGÓLNE ZASADY WYKONYWANIA ćwiczenia w terenie i na wolnym powietrzu

- w okresie letnim wskazane jest prowadzenie ćwiczeń na wolnym powietrzu

- wybieramy miejsca suche, zacienione, możliwie równe

- płaską część terenu przeznacza się na boisko do gier, do ćw zespołowych i indywidualnych

- ćw zespołowe można prowadzić na trawie kocach, materacach

- ćw indywidualne na stołach lub kozetkach

- część terenu należy wydzielić na miejsce do nauki chodzenia- wyposaża się go w poręcze do nauki chodzenia, w schody o różnych wysokościach stopni, ławeczki do siedzenia

- nierówną część terenu z małym wzniesieniem można przeznaczyć na miejsce do nauki chodzenia z przeszkodami

- jedna lub dwie aleje w parku wydziela się jako miejsce do nauki chodzenia o kulach

- czas trwania ćwiczeń zależy od temp. i wilgotności powietrza

- najbardziej dogodną porą do ćwiczeń są godziny 9-12 i 15-17

94. OPISZ TECHNIKĘ I ZASADY TWORZENIA GRUP KINEZYTERAPEUTYCZNYCH

ćwiczenia zespołowe na sali gimnastycznej:

a) do zespołu dobiera się pacjentów o podobnych zaburzeniach narządu ruchu i mniej więcej tym samym stopniu sprawności fizycznej, np. paraplegików, hemiplegików

b) wprowadza się specjalne ćw., które rozwijają mechanizmy kompensacyjne

c) tempo ćwiczeń dostosowuje się do najmniej sprawnego pacjenta w zespole

d) czas trwania ćwiczeń wynosi 30-45 minut, należy przewidzieć kilka przerw

e) ćwiczenia mogą być prowadzone przy muzyce

….Dlatego bardzo ważną determinantą jest w prowadzeniu zajeć jest:

1. stan funkcjonalny

2. rodzaj schorzenia

3. stan ogólny

4.wskazania i przeciwskazani do ćwiczeń

5 wiek i płeć

95. Skala Lovetta

Lovett rozróżnia następujące stopnie siły mięśnia:

    0º - to brak czynnego skurczu mięśnia.

    1º - ślad czynnego skurczu mięśnia.

    2º - wyraźny skurcz mięśnia i zdolność wykonania ruchu przy pomocy i odciążenia odcinka ruchomego.

    3º - zdolność do wykonywania ruchu czynnego samodzielnego z pokonaniem ciężkości danego odcina

    4º - zdolność do wykonania czynnego ruchu z pewnym oporem

    5º - prawidłowa siła, tj. zdolność wykonywania czynnego ruchu z pełnym oporem.

 

Skala ta może być wyrażona w procentach i wtedy: 

    0º  = 0%

    1º = 10%

    2º = 25%

    3º = 50%

    4º = 75%

    5º = 100%

Trening oxfordzki.

Metoda Hettingera-Müllera

- oparta na skurczu izometrycznym (tzw. krótkie ćwiczenia izometryczne)

- 1 seria z 10 powtórzeniami z obciążeniem submaksymalnym (90%)

- może wzrosnąć do 3 razy dziennie

- czas trwania napięcia 5-6 s

- każde napięcie w serii musi być poprzedzone pełnym rozciągnięciem

mięśni

- czas przerwy między napięciami od 5 do 10 s

- ilość dni treningowych w tygodniu - 5

1Zwykłe cwiczenia izometryczne

-stosowane w I etapach usprawniania pacjentów unieruchomionych

-napiecie miesniowe siega 80-100% napiecia max

-czas skurczu 5:6 przerwy 10 sekund

-trening zaczyna sie od napiec o krótszym i mniejszym nate eniu

-2 powtórzenia dla ustawienia katowego

-codziennie

2.Krótkie cwiczenia izometryczne ( zwykłe z oporem zewnetrznym)

-opór max ( 90% )

-czas skurczu od 5:6 sekund, przerwy 5-10 sekund

-10 powtórzen =1 set ( max 3 sety)

-5 razy w tyg.

- co 1-2 tygodnie kontrola cie aru wyjsciowego

3.Długie cwiczenia izometryczne ( zwykłe z oporem zewnetrznym)

-od33-66% max oporu

-czas skurczu 30 sekund ( 1 skurcz dziennie)

-7 razy w tyg.

- co 1-2 tygodnie kontrola cie aru wyjsciowego

WYCIAGI

rozrozniamy wyciagi bezporsrednie(umiejscowione w

kosci) i posrednie- na skorze.W konczynach najczesciej stouje sie druty

Kirchnera i Steinmanna.Posrrednie musza dobzre przylegac stosuje sie pasy

skorzane,flanelowe z plotna,gumy.do obciazania uzywa sie bloczka, sznura wyciagowego i

ciezarka. Wyciag bezposredni mozna obciazyc 10-15 kg natomiast posredni

tylko 2- 4 kg. Ciezarek powinien wsec pionowo nie ocirajac sie o zadne

przedmioty, zgodnie z osia dluga konczyny. warunkiem wyciagu jest przeciwwyciag czyli

ciezar konczyny lub ciala.(petla Glissona,kamaszek,pas do wyciagu za

miednice.)

1


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
KINEZAA, Fizjoterapia, kinezyterapia
Kineza (Testy), kinezyterapia
ściąga kineza, fizjoterapia, kinezyterapia
Kineza - ogólnie, Kinezyterapia
pytania kineza - koło I, FIZJOTERAPIA- zaoczne 2007-2010, KinezyterapiA
Wady wrodzone narządu ruchu, Wseit Szczecin, Kinezyterapia, Kineza
kineza ściąga, fizjoterapia, kinezyterapia
Kineza Âci-ga, Fizjoterapia, kinezyterapia
kinezyterapia opracowanie, studia, oligo, kinezyterapia
Systematyka ćwiczeń 1, Fizjoterapia, kinezyterapia, kineza wszystko
KINEZYTERAPIA ĆWICZENIA 1 20.02.2008- czucie wibracji, Kineza
konspekt kineza pływalnia, AWF notatki TiR, Kinezygerontoprofilaktyka
kineza Vojta, MEDYCYNA FIZJOTERAPIA, Kinezyterapia
KINEZYTERAPIA ĆWICZENIA 23.04.2008- CHÓD O KULACH(1), Kineza

więcej podobnych podstron