Siła i wytrzymałość mięśniowa - uwarunkowania, profilaktyka i leczenie spadku siły mm
Siła mięśni szkieletowych i ich wytrzymałość odgrywają ważną rolę w codziennej lokomocji człowieka. Wielkości tych parametrów są przedmiotem troski sportowców i trenerów. Kiedy pojawiają się problemy z ograniczeniem siły i wytrzymałości? Młody, zdrowy człowiek w życiu codziennym nie doświadcza ograniczeń z powodu małych wielkości siły czy wytrzymałości mięśni szkieletowych. Ograniczenia pojawiają się dopiero w następstwie różnych chorób, np. w niewydolności krążeniowo- oddechowej, chorobach metabolicznych jak również w procesie starzenia się człowieka. Czynniki warunkujące siłę i wytrzymałość mięśni: -Uwarunkowania morfologiczne -Uwarunkowania energetyczne -Temperatura mięśni -Zmęczenie Uwarunkowania morfologiczne Głównym czynnikiem wpływającym na siłę i wytrzymałość mięśni jest skład włókien mięśniowych. Duża zawartość mięśni typu IIx oraz IIa ułatwia osiąganie wysokich wielkości mocy. Uwarunkowania energetyczne Chodzi głównie o tworzenie związków ATP w trakcie wysiłku. Jeśli organizm potrafi przeprowadzić szybką resyntezę ATP, mięśnie zdolne są wówczas do bardziej intensywnej pracy przez dłuższy okres czasowy. Temperatura mięśnia Ważnym czynnikiem jest temperatura wewnątrz mięśniowa. Np. w mięśniu czworogłowym uda wynosi ona 36 st. Po prawidłowej rozgrzewce wzrasta o około 3-4 st, co prowadzi do wzrostu generowania siły maksymalnej o około 15-20%. W wyniku wzrostu temperatury wzrasta maksymalna szybkość skracania włókien mięśniowych. Zmęczenie Zmęczenie wg Edwardsa, definiujemy jako utratę zdolności generowania wymaganej lub spodziewanej wielkości mocy. Rozróżniamy dwa typy zmęczenia: ośrodkowe (ukł. Nerwowy), obwodowe (mięśnie szkieletowe). W układzie nerwowym zmęczenie jest najczęściej spowodowane hipoglikemią i hipertermią, natomiast w układzie obwodowym do głównych przyczyn zalicza się: zwolnienie tempa produkcji ATP w stosunku do jego zużycia, zużycie zasobów fosfokreatyny oraz glikogenu. Profilaktyka utrzymania siły mm -Sposoby utrzymywania siły mm: -Siłownia -Basen -Joging -Nordic walking -Gry zespołowe (koszykówka, siatkówka, piłka nożna) -Sporty indywidualne (golf, tenis, squash itp.) Siłownia Podczas ćwiczeń na siłowni ważne jest, aby ćwiczyć nie tylko jedną partię mięśni, ale wykonywać również trening ogólnorozwojowy. Basen - sztuczny, obudowany zbiornik wody, zazwyczaj o znormalizowanych wymiarach, przeznaczony do: pływania rekreacyjnego rozgrywania sportowych konkurencji pływackich rozgrywania sportowych konkurencji skoków do wody uprawiania waterpolo Badania wykazują, że basen pozytywnie wpływa nie tylko na mięśnie, ale na cały organizm, również CSN. Jogging - forma truchtu lub biegu w wolnym tempie. Głównym celem joggingu jest poprawa sprawności i wydolności fizycznej bez nadmiernego stresu związanego z wysiłkiem. Zwykle uprawiany rano w celu rozgrzewki mięśni przed zbliżającym się dniem Nordic walking - to forma rekreacji polegająca na marszach ze specjalnymi kijami. W Polsce stał się popularny kilka lat temu i od tamtego momentu stale przybywa amatorów tego sportu. Dzięki kijkom odciążamy kręgosłup, a dzięki ruchowi rozwijamy siłę mięśni i wpływamy pozytywnie na układ krążenia Piłka nożna , koszykówka Obie dyscypliny należą do sportów drużynowych. Charakterystyczne dla nich są wysiłki mieszane, zarówno wysiłek długotrwały jak i krótki. Tenis, squash, golf Wszystkie z tych dyscyplin zalicza się raczej do indywidualnych. Wysiłek jaki im towarzyszy nie jest jednak porównywalny. Ćwiczenia siłowe Można je podzielić na ćwiczenia siłowe właściwe i szybkościowo- siłowe. Siła może być kształtowana albo przez specjalne ćwiczenia siłowe, albo jako element dodatkowy przy ćwiczeniach stosowanych. Ważnym elementem kształtowania siły jest dobór odpowiednich obciążeń. Główną metodą jest tutaj krótkotrwały wysiłek z max. lub submax. oporem o małej liczbie powtórzeń.
równowaga i koordynacja - uwarunkowania, postępowanie w zaburzeniach równowagi i koordynacji RÓWNOWAGA: Jest jednym z ważnych życiowo zmysłów człowieka, stanowi złożoną reakcję odruchów sterowanych przez centralny system nerwowy i uwarunkowana jest poprawnym funkcjonowaniem odpowiednich narządów zmysłowych, do których zalicza się aparat przedsionkowy, reagujący na przyspieszenia sygnalizujące o położeniu ciała w przestrzeni. Im bardziej doskonały zmysł równowagi posiada człowiek, tym szybciej następuje powrót do równowagi po jej utracie i tym mniejsza jest amplituda wychwiań. Im lepszy poziom równowagi, tym mniej niebezpiecznych upadków i związanych z tym konsekwencji natury zdrowotnej. Zmysł równowagi: Umożliwia czucie położenia i ruchów ciała w przestrzeni. Mieści się w błędniku błoniastym, w uchu wewnętrznym. Tworzą go dwa narządy otolitowe: woreczek i łagiewka oraz 3 kanały półkoliste. Ewolucyjnie zmysł równowagi (a także zmysł słuchu) wywodzi się z organu linii bocznej. Przez równowagę rozumie się zdolność zachowania stabilnej pozycji ciała w różnych warunkach. Wyróżniamy równowagę statyczną i dynamiczną. Równowaga statyczna - występuje przy wykonywaniu ruchów części ciała i utrzymaniu określonej pozycji bez przemieszczania się Równowaga dynamiczna - polega na zachowaniu odpowiedniej stabilnej pozycji ciała znajdującego ssie w ruchu: w czasie chodu, przy zmianach kierunku ruchu, itd.; Funkcjonowanie narządu równowagi W odróżnieniu od innych zmysłów, np. wzroku, słuchu, węchu, które mają jeden wyspecjalizowany narząd, na układ równowagi składa się współdziałanie kilku narządów zmysłu:
Zachowanie równowagi statycznej i dynamicznej oraz subiektywne odczucie prawidłowej orientacji w przestrzeni zależą u człowieka od sprawnego współdziałania kilku zmysłów. Impulsy płynące z tych zmysłów są w sposób ciągły integrowane i analizowane w ośrodkowym układzie nerwowym. Integracja tych wszystkich bodźców ma miejsce na poziomie pnia mózgu, szczególnie w śródmózgowiu. Przyczyny zaburzeń równowagi i ich objawy Kliniczne objawy sygnalizujące zaburzenia w układzie równowagi to:
-W zależności od lokalizacji uszkodzenia w obrazie klinicznym mogą dominować różne objawy, o różnym nasileniu. Zawroty głowy mogą być objawem schorzeń i zjawisk patologicznych o bardzo zróżnicowanej etiologii i o rozmaitym umiejscowieniu. -Należy wspomnieć o chorobach ogólnoustrojowych, które mogą mieć negatywny wpływ na funkcję układu równowagi i powodować zawroty głowy. -Coraz większym problemem stają się zawroty głowy i zaburzenia równowagi u osób w wieku podeszłym, gdyż są one wynikiem złożonego procesu zwyrodnieniowego dotyczącego niemal wszystkich elementów zmysłu równowagi. Diagnostyka zaburzeń równowagi: -Rozpoznanie przyczyn zaburzeń zmysłu równowagi z powodu ich różnorodności, tak co do natury, jak i lokalizacji, jest trudne, a niekiedy niemożliwe z dostateczną pewnością, pomimo zastosowania specjalistycznych badań diagnostycznych. >Zdolność koordynacyjna wiąże się m.in. z charakterem różnych ruchów, rodzajem i poziomami ich sterowania.
Zaporowa (obturacyjna) rozwija się w następstwie zwiększonych oporów w oskrzelach i zmieszonej sprężystości tkanki płucnej. Występuje najczęściej w przewlekłym zapaleniu oskrzeli, rozedmie płuc i astmie oskrzelowej. Mieszana jest to zaburzenie typu ograniczającego i zaporowego Zaburzenia przepływu krwi Zaburzenia przepływu krwi przez naczynia włosowate są wynikiem zmniejszenia się łożyska w krążeniu płucnym np. w rozedmie płuc Zaburzenia dyfuzji gazów Łączą się ściśle z zaburzeniami wentylacji i przepływu krwi przez naczynia włosowate płuc. A zatem występują one na skutek niszczenia lub uszkodzenia znacznych obszarów tkanki płucnej, co prowadzi do zmniejszenia się łożyska naczyniowego płuc Niewydolność oddechowa Wyróżniamy ostra i przewlekłą niewydolność oddechowa: Ostra niewydolność oddechowa powstaje w wyniku nagłego zmniejszenia się wentylacji pęcherzykowej z następowym niedotlenieniem krwi i tkanek Przewlekła niewydolność oddechowa rozwija się powoli w następstwie przewlekłych chorób układu oddechowego powodujących zmniejszenie się rezerwy oddechowej. Objawami niewydolności oddechowej jest duszność i sinica Do profilaktyki i postępowania możemy zaliczyć Wysiłek fizyczny Ćwiczenia oddechowe Drenaż ułożeniowy Masaż leczniczy i oklepywanie Zabiegi fizykoterapii Skuteczny kaszel Wysiłek fizyczny Na skutek stosowania treningu fizycznego dochodzi do zmian parametrów układu oddechowego. Zwiększa się pojemność życiowa płuc oraz maksymalna wentylacja płuc. Wysiłek fizyczny u osób chorych na przewlekle choroby płuc ma na celu: obiektywną ocenę stopnia zaburzeń czynności płuc, określenie wydolności oraz dopuszczalnych obciążeń, ułatwienie rozpoznania przyczyn i mechanizmów upośledzeń oddychania oraz usprawnienie. Ćwiczenia oddechowe Celem ćwiczeń oddechowych jest: Utrzymanie prawidłowej wentylacji płuc Zwiększenie ruchomości klatki i przepony Zwiększenie siły mięśni oddechowych Pobudzenie do efektywnego kaszlu Ćwiczenia oddechowe mogą mieć charakter: Leczniczy - stosowane są w przewlekłych chorobach układu oddechowego i mają za zadanie usprawnienie chorego lub kompensacje istniejących zaburzeń Zapobiegawczy - stosowane są u chorych unieruchomionych po zabiegach operacyjnych, urazach czy udarach mózgu i mają za zadanie niedopuszczenie do zaburzeń czynności układu oddechowego wynikających z ograniczenia aktywności ruchowej Rozluźniająco-uspokajające Drenaż ułożeniowy
|
Ćwiczenia w podwieszeniu i systemie ciężarkowo-bloczkowym w odniesieniu do poszczególnych sprawności motorycznych >Rodzaje ćwiczeń w podwieszeniu w systemie ciężarkowo bloczkowym: -Ćwiczenia czynne w odciążeniu-Ćwiczenia czynne w odciążeniu z oporem-Ćwiczenia czynne z oporem-Ćwiczenia samowspomagane -Ćwiczenia czynne w odciążeniu Polegają na samodzielnym wykonywaniu ruchów w określonym stawie, w pełnym zakresie ruchomości, w warunkach odciążenia odcinka ciała wykonującego ruch. Odciążenie uzyskujemy poprzez podwieszenie, lub wyeliminowaniu działania siły grawitacji, oraz likwidacji tarcia.Cel ćwiczeń: przeciwdziałanie zanikom mięśniowym, zapobieganie przykurczom mięśni, zwiększenie zakresu ruchu w stawie. Wskazania: -zaniki siły mięśniowej (+1, 2, +2 w skali Lovetta) -niepełny zrost kostny (lub niepewny), odwapnienie -zmiany chorobowe powierzchni stawowych (stany zwyrodnieniowe) Przeciwwskazania: -ostry stan zapalny stawu -ostry stan zapalny tkanek okołostawowych -ostry stan zapalnych żył -podwyższona ciepłota ciała Ćwiczenia czynne w odciążeniu z oporem Polegają na wykonywaniu przez kończynę lub jej część ruchów w pełnym zakresie ruchomości w warunkach pełnego odciążenia i zrównoważenia, z dodatkowym oporem, z założenia mniejszym niż ciężar części obwodowej kończyny. Celem ćwiczeń w tym systemie jest głównie przyrost siły mięśnia. Wiec kształtowanie również siły. Opór możemy uzyskać poprzez: Podwieszenie pozaosiowe, to punkt zaczepienia linek połączonych z podwieszkami nie znajduje się w osi stawu, w którym odbywa się ruch. Oś ruchu jest przesunięta w stosunku do osi stawu, w którym odbywa się ruch w kierunku: Dogłowowym - utrudnia ruchy w obu kierunkach, ale tylko w zakresach zewnętrznych Odgłowowym - ułatwia ruchy w zakresach zewnętrznych Bocznie, zgodnie z kierunkiem ruchu - ułatwia dany ruch, równocześnie utrudniając ruch w str. przeciwną Bocznie, przeciwnie do kierunku ruchu - utrudnia dany ruch, ułatwia ruch w stronę przeciwną Cel: -uzyskanie przyrostu siły mięśniowej Wskazania: -osłabienie siły mięśniowej (+2, 3, +3 w skali Lovetta) -zmiany chorobowe powierzchni stawowych Przeciwwskazania: -takie jak przy ćwiczeniach w odciążeniu Ćwiczenia czynne z oporem. W ćwiczeniach tych pacjent jest w stanie pokonać mięśniami siłę grawitacji, dodatkowo jest dokładany jakiś ciężar. Ciężary te z czasem zwiększamy. Kształtujemy tu zdolność motoryczna jaką jest siła. Ćwiczenia oporowe mogą mieć charakter: lokalny, regionalny, ogólny. Przeciwwskazania: -świeży zrost kostny -osteoporoza -choroby układu krążenia Warto dodać, że ćwiczeni czynne z oporem możemy zastosować u pacjentów, którzy otrzymali co najmniej ocenę 3+, 4 ,5 w teście Lovetta.
-Wstępną i bardzo ważną częścią ustalania rozpoznania jest wywiad;
-W wywiadzie pacjent pytany jest o:
-Podstawą rozpoznania jest również badanie fizykalne, na które składa się badanie:
-Do badań dodatkowych należą:
Metodyka kształtowania równowagi: -Wykonywanie ćwiczeń równoważnych wymaga koncentracji, a więc należytej dyspozycji centralnego systemu nerwowego; nie powinny być one wykonywane w stanach zmęczenia. -W procesie nauczania ćwiczeń równoważnych należy zwrócić szczególną uwagę na czynniki zwiększające stopień trudności ich wykonania, takie jak:
-Zachowanie równowagi wymaga współdziałania:
KOORDYNACJA zdolność do wykonywania płynnych, rytmicznych ruchów, dokładnych przestrzennie w zmieniających warunkach danego aktu ruchowego. Zdolności koordynacyjne można sprowadzić do: -Zdolności sterowania ruchami zgodnie z zamierzeniem, -Zdolności ich regulacji stosownie do zmieniających się warunków (przystosowanie ruchowe),-Zdolności do uczenia się nowych czynności ruchowych Zdolności koordynacyjne: -Zdolność szybkiej koordynacji,-Zdolność dokładnej koordynacji. >Właściwa regulacja czynności mięśni jest oparta na bieżącym dopływie informacji płynących z różnych receptorów - głównie proprioceptorów i teloreceptora wzrokowego. Morfologiczne uwarunkowania dotyczą właściwej struktury całego aparatu ruchu, a przede wszystkim układu nerwowego, odpowiedzialnego za sterowanie. Czynnościowym podłożem jest natomiast właściwe funkcjonowanie układu nerwowego (w tym także narządów zmysłów) - właściwego odbioru i interpretacji pobudzeń receptorów.
Podczas drenażu ułożeniowego pacjent jest układany w pozycjach promujących drenaż grawitacyjny. Oznacza to, że oskrzele drenujące dany segment płuca musi znajdować się prostopadle do podłoża. W ten sposób wydzielina siłą ciężkości będzie spływała do oskrzela głównego skąd za pomocą kaszlu zostanie usunięta na zewnątrz. Czas drenażu 2-10 minut na każdą pozycję w zależności od ilości zalegającej wydzieliny. Przeciętnie stosuje się dwie sesje w ciągu dnia Masaż leczniczy i oklepywanie Masaż w fizjoterapii chorób układu oddechowego ma na celu: Rozluźnienie mięśni oddechowych Ułatwienie odksztuszania Zapobieganie przykurczą Uelastycznienie tkanek Przywrócenie systemu regulacji i czynności układu oddechowego Najczęściej stosowany jest masaż klasyczny, segmentalny i łącznotkankowy, a największe zastosowanie mają techniki oklepywania, wstrząsania i wibracji. Zabiegi fizykoterapii Zabiegi fizykoterapeutyczne mają w leczeniu chorób i zaburzeń czynności układu oddechowego znaczenie pomocnicze, uzupełniające i przygotowujące chorego do kinezyterapii. Wśród najczęściej stosowanych zabiegów należy wymienić: Inhalacje Światłolecznictwo Elektroterapię ultradźwięki Cel zabiegów: Rozluźnienie mięśni klatki piersiowej Przeciwbólowy Rozrzedzenie wydzieliny Wykrztuśny Łagodzący odruch kaszlu Skuteczny kaszel Pozostając w pozycji ułożeniowej trzeba kaszleć w ten sposób, aby spowodować odrywanie się wydzieliny ze światła oskrzeli i jej wydalanie. Jest to tak zwany kaszel skuteczny, czyli efektywny. Pierwszym sposobem jest wykonanie głębokiego wdechu nosem, a następnie długi, przerywany wydech przez otwarte usta składający się z kilku etapów krótkiego kaszlu Innym sposobem jest wykonanie głebokiego wdechu nosem i długiego wydechu, w czasie którego wymawia się „r r r r” nie „er” co powoduje podobny efekt do pierwszego sposobu. Przykłady fizjoterapii w wybranych chorobach układu oddechowego. Przewlekłe zapalenie oskrzeli: Inhalacje Kinezyterapia oddechowa Naświetlanie klatki piersiowej promieniami podczerwonymi Rozstrzenie oskrzeli: Drenaż ułożeniowy Kinezyterapia oddechowa Masaż łącznotkankowy Inhalacje Diatermia krótkofalowa Rozedma płuc:
|
Ćwiczenia samowspomagane Polegają na tym, że pacjent wykonując ruch jedną kończyną wspomaga wykonanie ruchu drugą kończyną. Wskazania: ograniczenie ruchów w stawach,w formie autoredresji, jako przygotowanie do redresji prowadzonych przez terapeutę, jako forma „rozgrzewki” do ćwiczeń czynnych Przeciwwskazania: ostry stan zapalny tkanek okołostawowych, ostry stan zapalny żył, brak pełnego zrostu kości Ćwiczenia samowspomagane Cel -zwiększenie zakresu ruchu w stawach -rozluźnienie nadmiernie napiętych mięśni Jeżeli analizowalibyśmy to pod kątem zdolności motorycznych to kształtujemy tu głównie gibkość oraz siłę. W zależności od liośći powtórzeń kształtujemy również wytrzymałość mięśni. MOTORYKA A ĆWICZENIA W PODWIESZENIU: -Ćwiczenia w odciążeniu w systemie ciężarkowo bloczkowym kształtują: -Ćwiczenia czynne w odciążeniu siła mięśniowa, gibkość. -Ćwiczenia czynne w odciążeniu z oporem głównie siłę mięśniową, gibkość wytrzymałość mięśni -Ćwiczenia czynne z oporem siła -Ćwiczenia samowspomagane gibkość, utrzymania w danym stawie ruchomosci -Ćwiczenia w odciążeniu nie poprawią nam takich zdolności motorycznych jak koordynacja oraz wytrzymałości organizmu, jedynie wytrzymałość mięśniową poniekąd co wiąże się z ich siłą.
Predyspozycje koordynacji: -Rytmizacja - poczucie rytmu, zdolność odtwarzania rytmu, dobór właściwego tempa dla realizacji zadania sportowego. Rytmizacja to koordynacja ruchów w czasie. -Orientacja przestrzenna - predyspozycja ujawniająca się w szybkiej lokalizacji własnego miejsca. -Zdolność różnicowania - zdolność do odpowiedniego do sytuacji napinania i rozluźniania mięśni. -Równowaga - predyspozycja do regulacji wychwiań środka ciężkości ciała. -Szybkość reakcji - predyspozycja do błyskawicznej reakcji na bodziec, celowość i szybkość reagowania jest jedną z podstawowych cech pozwalających się zachować poważnie w wielu sytuacjach zadaniowych >Określenie i badanie koordynacji jest trudne. Trudność ta zawarta jest przede wszystkim w niejasnej odpowiedzi na pytanie - czym może być mierzona koordynacja? Które ze znanych parametrów pozwalałyby na dokładną, ilościową ocenę różnych poziomów koordynacji? >Głównym wskaźnikiem koordynacji powinny być czas i przestrzeń. Dokładność i połączenie ruchów winno się przy tym przejawiać nie tylko w warunkach standardowych, lecz także w zmiennych. Biorąc pod uwagę te trzy czynniki ( przestrzeń, czas, warunki standardowe lub zmienne) można ćwiczenia kształtujące koordynację ruchową podzielić na 3 różne, ze względu na złożoność, grupy. Grupy te będą odpowiadać określonym poziomom koordynacji. I poziom koordynacji -Ruchy, które charakteryzują się dokładnością i przy których nie posiada znaczenia szybkość ich wykonywania. Poziom reprezentowany przez każdego osobnika w tak określonej cesze można już dość precyzyjnie mierzyć. Postępuje się przy tym następująco: -Każdemu badanemu daje się zadanie wykonania określonego ruchu i mierzy się u niego stopień odchylenia od wzorca. Możliwe jest tu stosowanie różnorodnych ćwiczeń: od b.prostych, wykonywanych jedna kończyną, aż do złożonych polegających na jednoczesnych ruchach poszczególnych kończyn oraz tułowia. II poziom koordynacji -Może być oceniony przy pomocy testów, w których mierzy się czas wykonywania danego złożonego ćwiczenia, np. pokonanie dystansu 10m z wykonaniem w określonych miejscach określonych ćwiczeń. Przy konstruowaniu takich prób powinno się uwzględnić wiek, schorzenie, stopień zaawansowania schorzenia. III poziom koordynacji -Zadaniem osobnika jest wykonanie ćwiczenia lub ruchu dokładnie, bezbłędnie i możliwie szybko. Wykonany ruch musi być zawsze adekwatny do ciągle zmieniających się warunków. Jest to tzw. nawyk ruchowy. Miarą trzeciego poziomu koordynacji ruchowej jest czas, szybkość, dokładność wykonania ruchu przy nieoczekiwanej zmianie warunków. >Poziom koordynacji ruchowej uwarunkowany jest stanem i stopniem rozwoju układu nerwowego. Ruchy małych dzieci są stosunkowo niezgrabne, ale w miarę rozwoju osobniczego stają się precyzyjne. Punkt kulminacyjny przypada na 10-13 lat. Dzieci wykazują wtedy dużą zdolność szybkiego przyswajania nowych, skomplikowanych ruchów - tym większą im bogatszy jest zasób już opanowanych przez nie działań ruchowych. Podobnie jak u dzieci, opanowanie złożonych ruchów przez osoby w wieku dojrzałym uwarunkowane jest stanem układu nerwowego. Metody kształtowania koordynacji ruchowej:Ćwiczenia mające za zadanie rozwijanie koordynacji ruchowej można pogrupować następująco:
-Prowadząc ćwiczenia rozwijające koordynację ruchową należy przestrzegać reguł wynikających z podstawowych zasad nauczania, takich jak:
Typ „P-P” Pink Puffer Kinezyterapia oddechowa Inhalacje Trening wytrzymałościowy Masaż leczniczy Typ „B-B” Blue Bloater Kinezyterapia oddechowa Inhalacje Drenaż ułożeniowy Masaż klasyczny
|
Dobór obciążeń dla ćwiczeń czynnych w odciążeniu z oporem, czynnych z oporem, izometrycznych krótkich i długich, trening z oporem. Dobór obciążenia dla ćwiczeń czynnych w odciążeniu z oporem -Przy sile mięśni równej wg. testu Lovetta+2 można stosować ćwiczenia z dodatkowym oporem. Ćwicząc w ten sposób Np. prostowniki stawu biodrowego do podwieszki udowej , od przodu za pomocą dodatkowej linki i bloczka umieszczonego na kracie bocznej , przymocowuje się obciążenie mniejsze od masy kończyny. Bloczek obciążenia dodatkowo musi być tak umieszczony na kracie bocznej , by linka była usytuowana równolegle do podłoża i prostopadle do osi długiej ćwiczonej kończyny, w połowie wykonywanego zakresu ruchu. W tej sytuacji ruch wyprostu w stawie biodrowym będzie wykonywany przeciw dodatkowemu oporowi (ciężarek), a zgięcie będzie wspomagane. ćwiczenia czynne z oporem 1.Rodzaje stosowanego oporu: -Opór stawiany ręką kinezyterapeuty przeciwdziała ruchowi ,działając na dalszy odcinek kończyny. Stabilizacja bliższego odcinka kończyny ułatwia poprawne wykonanie ruchu. -Zmiana kąta pochylenia płaszczyzny , w której ruch odbywa się po pochylni w górę , będzie utrudniała pracę mięśni. -Rozciągnięcie sprężyny. Jeden koniec sprężyny łączy się z taśmą ujmującą dalszy odcinek stawu , drugi koniec sprężyny umocowuje się do stałego punktu na ramie czy drabince , po przeciwnej stronie do kierunku ruchu .Ruch rozciągania sprężyny musi się odbywać w tej samej płaszczyźnie co ruch kończyny. Dobór obciążenia -dawkowanie oporu dla ćwiczeń czynnych z oporem : Ćwiczenia oporowe wtedy spełniają swój cel , gdy zastosowane obciążenie i czas trwania ćwiczeń będą odpowiednie do możliwości i będą sprzyjały dobremu treningowi. Wykazano że największą moc otrzymuje się, gdy zarówno obciążenie jak i prędkość są równe ok. 1/3 swoich max. Wartości. Stąd w leczeniu usprawniającym przy ćwiczeniach oporowych zaleca się stosowanie ciężarka o masie równej 1/3 max. Siły mięśni ćwiczonych z czasem trwania ćwiczeń 15-30min.wykonywanych codziennie. Przyjmuje się ze ćwiczenia z dużym oporem powyżej 50% max. Siły stosowane w odpowiednim rytmie przyczyniają się do rozwoju siły , a obciążenia małe stosowane w odpowiednim rytmie do 50% powodują przyrost wytrzymałości. Dobór obciążenia dla ćwiczeń izometrycznych krótkich -opór zewnętrzny 90% cm1 - skurcz 5-6s , przerwa 5-10s -1set =10 powtórzeń (do 2 setów) -Ćwiczenia wykonywane 5 razy w tygodniu -Ćwiczenia te wykonujemy gdy siła w teście Lovetta wynosi od 3 w górę. Dobór obciążenia dla ćwiczeń izometrycznych długich -Obciążenie 33-66% cm1 -Skurcz 30s - ćwiczenia wykonywane codziennie jeden raz -Kontrola obciążenia -Ćwiczenia wykonywane kiedy siła Lovetta wynosi powyżej 3 Procentowy udział ciężaru poszczególnych części ciała w odniesieniu do masy całkowitej wg. Brauna i Fischera (dotyczy ćw. W odciążeniu z oporem)
Ćwiczenia manualne: rola kończyny górnej i rodzaje chwytu „tablice Rola kończyny górnej : Bliższe odcinki kończyny górnej stanowią jedynie rodzaj „wysięgnika”, działającego jak ramię dźwigni, pozwalającego na odpowiednie usytuowanie ręki w przestrzeni (np. sięganie, przenoszenie itp.) Ręka Ostatnia (dystalna) jej część jest narzędziem chwytnym, umożliwiającym chwytanie przedmiotów i manipulowanie nimi. Zręczność i precyzja ruchów ręki wynika z wysokiego stopnia organizacji ośrodkowego układu nerwowego. O właściwym funkcjonowaniu ręki decydują 3 elementy: Jakość chwytu Wartość chwytu Zdolność manipulacyjna ręki akość chwytu Oznacza zdolność dostosowania ręki do kształtu trzymanego przedmiotu. Budowa ręki, z licznymi połączeniami stawowymi, zapewnia znaczne możliwości jej ukształtowania, czyli w efekcie różnokształtne chwyty. Ponieważ funkcje chwytne ręki są niezmiennie skomplikowane to, dostosowując się do aktualnych potrzeb przyjmuje ona wiele różnych kształtów, czego dowodem jest aż 18 typów chwytu i trzymania, wyodrębnionych przez Schlesingera. W praktyce jednak można sprowadzić je do kilku podstawowych rodzajów, porównując je do prostych narzędzi tj. : hak, pierścień, kleszcze i szczypce. Pierwsze dwa rodzaje są chwytami siłowymi i wiążą się z czynnościami trzymania i przenoszenia. Pozostałe dwa natomiast wiążą się z typowymi czynnościami chwytnymi, przy czym kleszczowy ( opuszkowy) jest precyzyjniejszy niż szczypcowy, a ten z kolei nieco silniejszy od kleszczowego.
Rodzaje chwytu Wartość chwytu Oznacza zdolność ręki do przenoszenia obciążeń zewnętrznych. Decyduje o niej nie tylko siła mięśni, ale również sprawność układu więzadłowego, a nawet tarcie pomiędzy ręką a trzymanym przedmiotem. Istotną rolę odgrywa tu również kierunek działającej na rękę siły zewnętrznej. Zdolność manipulacyjna ręki Po części uwarunkowana jest powyższymi czynnikami, ale przede wszystkim zależy ona od sprawności funkcjonowania układu nerwowego. Sporą rolę odgrywa tutaj „ wprawa”. Ćwiczenia w podwieszeniu Podwieszenie ćwiczonej kończyny Rozróżnia się podwieszenie osiowe i pozaosiowe. Przy podwieszeniu osiowym punkt zawieszenia ćwiczonej kończyny znajduje się prostopadle nad osią ruchu. Ruch odbywa się w płaszczyźnie poziomej wokół osi pionowej przy pełnym odciążeniu i zrównoważeniu ćwiczonej kończyny. Ruch powinien się zaczynać od momentu bezwładności kończyny, to znaczy, że po każdym wykonaniu ruchu kończyna pozostaje przez chwilę w pozycji wyjściowej. Tempo ćwiczeń zależy od aktualnej siły mięśni. Przy niewielkiej sile mięśni tempo jest wolne, a w miarę jej przyrostu - szybsze.
|
-Głowa - 7,06% -Tułów - 42,70% -Udo -11,58% -Podudzie -5,27% -stopa -1,79% -Ramię -3,36% -Ręka - 0,84% Rodzaje treningu oporowego Trening wg. Mac Queena -Obciążenie powinno być nieco mniejsze od max.-Obciążenie wzrasta z „seta” na „set” -Liczba powtórzeń wzrasta wraz z obciążeniem -3-4 serie x 8-10 dźwignięć -Po każdej przerwie 2 min. Przerwy -Trening 5 x w tygodniu -Co tydzień lub 1 tygodnie kontrola obciążenia >Trening De Lorme'a i Watkinsa -W tym treningu występuje 30 powtórzeń w 3 setach z obciążeniem ½ , 1/3 i całkowitym : 1 seria -10 dźwignięć (50% mc10) 2 seria -10 dźwignięć (75% mc10) 3 seria - 10 dźwignięć (100% mc10) -Po każdej serii 2 min. Przerwy -Trening 5 x w tygodniu -Co tydzień lub dwa tygodnie kontrola obciążenia >Program Oxfordzki wg. Zinoviefa -Program obejmuje 10 serii -Jedna seria to 10 powtórzeń -W kolejnych seriach obciążenie mniejsze o 0,5kg. -Trening 5 x w tygodniu -Co 1-2 tygodnie kontrola obciążenia Trening obwodowy -Jedna z częściej stosowanych form treningu -8-12 ćwiczeń wykonywanych w różnych stanowiskach -Obciążenie wysiłkiem 50% możliwości -2 min na jednym stanowisku , 3x obwód -Możliwość ukierunkowania obwodu na kształtowanie najbardziej pożądanej cechy Szacowane intensywności obciążenia Intensywność w% liczba powtórzeń 100% 1 95% 2 90% 3-4 85% 5-6 80% 7-8 75% 9-10 70% 11-13 65% 14-16 60% 17-20 55% 21-24 Czas trwania ćwiczeń grupy mięśni wykonujących określone ruchy wynosi około 2 minut, można go jednak zwiększać w zależności od przyrostu siły i wytrzymałości mięśni, nie przekraczając jednak 5 minut. Chory ćwiczy zwykle raz dziennie. Ćwiczenia czynne w odciążeniu dogodnie jest wykonywać w urządzeniu składającym się z trzech ścian bocznych i ściany sufitowej wykonanych z grubej siatki stalowej. Do siatki przymocowuje się haki służące do zaczepienia linek połączonych z podwieszkami. Wewnątrz tego urządzenia znajduje się stół lub krzesło do ćwiczeń. Urządzenie to pod nazwą Uniwersalny Gabinet Usprawniania Leczniczego (UGUL) W podwieszeniu pozaosiowym punkt zaczepienia linek połączonych z podwieszkami znajduje się poza osią ruchu, co daje pełne odciążenie ćwiczonej kończyny, lecz bez jej zrównoważenia. Ruch odbywa się wówczas jakby po wycinku koła, mając moment wznoszenia (utrudnienie) oraz opadania (wspomaganie). Dla uzyskania zwiększenia lub zmniejszenia tych momentów należy punkt zawieszenia przesuwać dogłowowo, odgłowowo lub dobocznie w stosunku do osi ruchu. W celu uzyskania utrudnienia ruchu punkt zawieszenia należy przesunąć w kierunku przeciwnym do wykonywanego ruchu. W celu wspomagania ruchu punkt zawieszenia należy przesunąć w kierunku wykonywanego ruchu. Pozycje wyjściowe i miejsca zakładania podwieszek są takie same jak przy ćwiczeniach w podwieszeniu osiowym. Podobny efekt jak przy ćwiczeniach w podwieszeniu pozaosiowym uzyskujemy przy zmianie kąta nachylenia podłoża. Ruch po płaszczyźnie w górę jest utrudniony (ćwiczenie z oporem), a w czasie powrotu do pozycji wyjściowej następuje wspomaganie ruchu.UGUL Profilaktyka i postępowanie w niekorzystnych objawach ze strony układu oddechowego. Do niekorzystnych objawów układu oddechowego zaliczamy. Zaburzenia regulacji oddychania Zaburzenia wentylacji płuc Zaburzenia dyfuzji gazów Zaburzenia przepływu krwi Niewydolność oddechowa Zaburzenia regulacji oddychania Do tych zaburzeń zaliczamy zmiany nadmiernego pobudzenia lub obniżonej pobudliwości oraz tak zwane odruchy obronne jak: KichanieKaszelZatrzymanie oddechu Pogłębione oddychanie,Spłycenie oddechu Wyróżniamy trzy postacie zaburzenia wentylacji płuc Ograniczającą (restrykcyjną) charakteryzuje się tym że zdolność rozszerzania się płuc jest zmniejszona natomiast drożność oskrzeli jest prawidłowa. Powstaje w następstwie zmian włóknistych w płucach, nacieków zapalnych, dużej ilości płynu w jamie opłucnej, chorób i dysfunkcji mięśni oddechowych, dużej otyłości zniekształceń klatki piersiowej
|