PATOFIZJOLOGIA

W1

Patofizjologia:

-badanie mechanizmów w rozwoju zmian chorobowych

-badanie czynności ustroju w warunkach chorobowych

-badanie zmian wynikających z choroby

Doświadczenie kliniczne - In vivo( w żywym ustroju), In vitro ( w szkle)

Pojecie zdrowia i choroby

Soma + psyche (ujecie holistyczne)

*organizm człowieka- zespół układów strukturalnych i czynnościowych

*patofizjologia- badanie funkcjonowania elementów somatycznych i psychicznych organizmu i ich wzajemnego oddziaływania

*omawianie czynności ustroju człowieka w warunkach zdrowia lub choroby posiada 3 aspekty:

-biologiczny(struktury i funkcje organizmu w sferze somatycznej)

-psychiczny(czynności sfery psychologicznej)

-socjalny( wpływ środowiska społecznego)

Choroba (wg biologii) nie musi być uznawana w sensie społecznym zwłaszcza zaś w ujęciu prawnym……………………………………………………

Aby znaleźć różnice miedzy zdrowiem a chorobą - wykres

R- pomiędzy optimum zdrowia a śmiercią

4-6 zmiany nieodwracalne chorobowo

Mechanizm w warunkach prawidłowych i patogennych

-jeśli czynnik patogenny nie działa zbyt długo a jego nasilenie nie polepsza możliwości wyrównania ustroju to przywrócenie równowagi homeostatycznej nazywamy sprzężeniem dodatnim?

-choroba- proces dynamiczny związany z działaniem czynników patogennych

-proces działanie czynników przeciwdziałających immunologicznemu mechanizmowi wyrównawczemu

Zdrowie- (wg WHO)stan pełnego dobrego samopoczucia fizycznego, psychicznego i społecznego, a nie tylko nieobecność chorób lub niedomagania

Choroby mogą prowadzić do zmian anatomicznych i zakłóceń regulacyjnych mechanicznych ustroju

(układ nerwowy i hormonalny wpływają na inne układy)

Homeostaza- zdolność organizmu do zachowania równowagi podstawowych parametrów biologicznych, dzięki sprawnej czynności układów regulacyjnych: ciepłotę ciała, ciśnienie krwi, osmolarność, pH i objętość płynów ustrojowych, stężenia różnych składników chemicznych np. utrzymanie stałego poziomu stężenia glukozy we krwi.

Mechanizmy regulacyjne opierają się na zasadzie sprzężenia zwrotnego ujemnego i są związane z układem nerwowym i wydzielania wewnętrznego.

Adaptacja- przystosowanie się organizmu żywego do życia w nowych dla niego, trwale zmienionych warunkach bytowych lub zewnętrznego stresu.

*Dotyczy różnych poziomów regulacji czynności ustroju- molekularny, komórkowy, tkankowy, narządów układu i ogólnoustrojowy

*zdolności przystosowawcze ustroju: są indywidualne, genetyczne, zależne od wieku

Układ oddechowy i krążenia - reakcja na wysiłek fizyczne

Adaptacja organizmu do czynników

Jeśli wysiłek trwa dłużej organizm się adaptuje- przez przerost mięśnia sercowego i szkieletowego- org. jest wydolny

Choroba- zaburzenie regulacji funkcji organizmu

Czynniki chorobotwórcze zewnętrzne:

*biologiczne(wirusy, bakterie, pasożyty, grzyby, toksyny pochodzenia biologicznego,

*fizyczne( promieniowanie, prądy, temperatura, ciśnienie, uraz mechaniczny, fale akustyczne, wibracje)

*chemiczne(kwasy, ługi, gazy, zanieczyszczone wody, powietrze i gleby, leki- działanie uboczne i przedawkowanie)

*społeczne(stres, niedożywienie, niedobór witamin, niedostateczna higiena osobista)

Czynniki zewnętrzne złożone;

*czynniki meteorologiczne i klimatyczne

*czynniki geofizyczne i geochemiczne

*związane ze środowiskiem pracy

*społeczne emocjonalne i psychiczne

Czynniki chorobotwórcze wewnętrzne:

*uwarunkowane genetycznie(informacja genetyczna od rodziców zawiera błąd co powoduje chorobę

*uwarunkowane genetycznie wieloczynnikowe(czynniki środowiska i wśród nich rodzinne predyspozycje do występowania pewnych chorób, mogą być związane z nawykami żywieniowymi i trybem życia)

*czynniki związane z płcią i wiekiem

Choroby idiopatyczne-( powstający spontanicznie albo mający niejasne lub nieznane podłoże) nie znając przyczyny mówimy, że powstała samoistnie

Czynniki psychiczne w powstawaniu i rozwoju choroby

*choroby powstające przez czynniki psychiczne nazywamy choroba psychosomatyczną(układ nerwowy, dokrewny i immunologiczna działają jako jednolity system regulacyjny)

*czynniki psychiczne:

-słaba odporność psychiczna

-emocje

-zaufanie do lekarza

Podatność na czynniki chorobotwórcze zależy od:

*cech dziedzicznych

*czynników ryzyka

*skłonność do wielu chorób związana jest z płcią i narasta z wiekiem podeszłym

Związek cech czynnych i psychicznych z budową konstytucjonalną człowieka

*konstytucja-zespół cech jedności: morfologii, czynności somatycznej, psychicznej, uwarunkowanej genetycznie jak i nabytej

*podział konstytucji:

-typologia Kretschmera (wg cech morfologicznych)

-typologia Sigmonda (typ oddechowy, typ trawienny, typ mięśniowy, typ mózgowy.)

-typologia Menouvriera (typ brachyskeliczny, typ mezoskeliczny, typ makroskeliczny)

Nozologia- nauka o chorobach

*choroby organiczne- podłożem zmian czynnościowych są zmiany strukturalne

*choroby czynnościowe- nie wykazują uchwytnych zmian morfologicznych

Pytania:

1)wyjaśnij pojęcie homeostaza i adaptacja

2) podaj definicję zdrowia i choroby

3)co to są czynniki patogenne, podaj ich podział ogolny

4)scharakteryzuj czynniki patogenne zewnętrzne

5)wymień patogenne czynniki wewnętrzne

6)co to choroba idiomatyczna, organiczna, czynnościowa

7)jakie czynniki sprzyjają zachorowaniu

W2

„Ból. Fizjopatologiczne mechanizmy bólu”

Subiektywne pojmowanie choroby:

-ból

-złe samopoczucie

-uczucie zagrożenia

-cierpienie

-ograniczona wydolność

Ból- wg Międzynarodowego Towarzystwa Badania Bólu to subiektywne przykre wrażenie zmysłowe i emocjonalne powstające pod wpływem bodźców uszkadzających tkanki(nocyceptywnych) lub zagrażających ich uszkodzeniem.

Ból jest bardzo przykrym doznaniem, pełni on role ostrzegawczo obronną w organizmie

Jednak utrzymujący się długo ból może wywołać zmiany patologiczne w ośrodkowym układzie nerwowym(ból patologiczny, włókna C)

Ostra postać bólu trwa zazwyczaj krótko(ból fizjologiczny, włókna A)

Ocena bólu:

Istnieje wiele narzędzi pomagających określać natężenie bólu. Skala oceny stopnia natężenia bólu dzielimy na 3 grupy:

*Wizualne- Skala ta jest prostym narzędziem pozwalającym na szybkie i w miarę dokładne oszacowanie poziomu subiektywnie odczuwanego bólu, wskazuje na ile go boli na skali linearnej, po wcześniejszym opisaniu mu skrajnych biegunów skali: 0 - zupełny brak bólu; 10- najgorszy ból jaki można sobie wyobrazić

*Werbalne- skala słowna, gdzie cyfra 0 -  oznacza brak bólu, 1 - mały, łagodny ból, 2 - średni, znośny ból, 3 - duży, dotkliwy ból, 4 - najgorszy, nie do wytrzymania.

*Numeryczna- ocena bólu w skali liczebnej od 1 do 10

Klasyfikacja neurofizjologiczna:

*ból receptorowy(nocyceptywny)- powstaje w wyniku drażnienia receptorów nerwów czuciowych

*ból niereceptorowy(neuropatyczny)- powstaje w wyniku ucisku lub zniszczenia struktur układu nerwowego

Przyczyny bólu:

*ból ostry- wszelkie rany

-bóle wieńcowe

-bóle w ostrym zapaleniu trzustki, wyrostka robaczkowego

-bóle związane z krwawieniem

-kolka żółciowa

*ból przewlekły-bóle nowotworowe

-bóle reumatyczne

-ból fantomowy

-ból migrenowy

-ból pourazowy

Mechanizm powstawania bólu;

-bodziec wchodzi w kontakt z zakończeniami nerwowymi

-przesyła informacje do rdzenia kręgowego

-następnie do rdzenia przedłużonego

-następnie most, śródmózgowie i wzgórze, ostatecznie do mózgu, który przyjmuje informacje i rozpoznaje jako ból.

Za bodziec uważa się:

*substancje wytwarzane lub uwalniane z komórek uszkodzonych pierwotnym czynnikiem bólowym(ukłucie, oparzenie, złamanie). Są to:

-serotonina

-histamina

-acetylocholina

-kinina

Kininy tkankowe

-polipeptydy tkankowe(bradykinina) depolaryzacja zakończeń neuronów rdzenia i rozszerzenie w uszkodzonej tkance naczyniowej(rozszerzają naczynia krwionośne, przez co zmniejszają ciśn. krwi), ukrwione z których uwalnia się histamina i nasila reakcje kinin)

Odczuwanie bólu:

-odczuwamy go gdy osiągnie poziom centralnego układu nerwowego

-jest on ważny w psychologicznym aspekcie odczuwania bólu

*stały, silny ból może zmienić osobowość chorego(staje się drażliwy, łatwo wpada w gniew, ma złu kontakt z otoczeniem)

*silny krótkotrwały ból powoduje zmiany ciśnienia krwi, co prowadzi do utraty świadomości

Rodzaje bólu:

*ból somatyczny-trudny do zlokalizowania

*ból trzewny- może być odczuwany w innym miejscu niż jest ognisko bólowe

*ból skórny- bardzo częsty, ma różny charakter, ściśle zlokalizowany

*ból nerwowe- uszkodzenie nerwów

*ból psychogenne- ból fantomowy

*ból przewlekły- zaczyna się jako ostry, nie ustępuje, ustala się na pewny m poziomie

Odbieranie bodźców

Włókna A śr.do 5um- V około 12-30m/s- 1m pokonany w 0,1-0,033

Włókna B śr.0,4-1,2um- V około 0,5 do 2m/s- 1m pokonany w 2-0,5s

Podwójne odczuwanie bodźców bólowych

Wpierw odczuwamy silny umiejscowiony ból, ostry(neurony A)

Potem nieprzyjemne rozlanie bólu obejmujące większy obszar(neurony B)

Przenośniki dośrodkowe mogą być uszkodzone na różnym poziomie, objętość może dotyczyć różnych obszarów

*Uszkodzenia nerwów obwodowych: Do podstawowych objawów klinicznych uszkodzenia nerwu obwodowego należy niedowład lub porażenie a następnie zanik mięśni unerwionych przez dany nerw. Jeśli nerw prowadzi komponentę czuciową zwykle objawy ruchowe wyprzedzane są przez dolegliwości czuciowe: parestezje, ból, przeczulicę na bodźce W przypadku nerwów bogatych we włókna autonomiczne, występują objawy wegetatywne: zaburzenia pocenia, zmiany zabarwienia skóry w obrębie pola unerwienia danego nerwu.

*Uszkodzenia korzeni czuciowych rdzenia: Uszkodzenie korzeni nerwowych może powodować niedowłady i porażenia mięśni unerwianych przez tworzony przez nie nerw rdzeniowy lub ból i zaburzenia czucia w unerwianym obszarze. Częstą przyczyną uszkodzeń korzeni nerwowych są zmiany chorobowe w obrębie kręgosłupa, np. wypadnięcie jądra miażdżystego, gruźlica kręgosłupa, nowotwory, procesy zapalne, wiąd rdzenia. Korzeniowe zespoły bólowe, określane potocznie jako zapalenie korzonków nerwowych - mają charakter rwy kulszowej.

* Uszkodzenia wzgórza: - powoduje m.in. zaburzenia czucia cechujące się przede wszystkim bardzo silnymi bólami, zwykle obejmującymi połowę ciała, oraz zaburzeniami czucia głębokiego.

1. * Uszkodzenia Kory mózgowej(półczuciowych) - powoduje przede wszystkim niemożność oceny nasilenia i umiejscowienia bodźców oraz upośledzenie czucia głębokiego po stronie przeciwnej do uszkodzenia, ograniczając się często do jednej kończyny lub tylko jej części. Ponadto mogą wystąpić m.in.

• astereognozja, czyli niezdolność do rozpoznawania za pomocą dotyku znajomych przedmiotów

• atopognozja, tj. utrata zdolności do lokalizowania bodźców dotykowych

• ekstyncja- przy jednoczesnym działaniu dwóch bodźców tylko jeden jest dobrze odczuwany i lokalizowany

• baragnozja- tj. utrata umiejętności rozróżniania ciężaru przedmiotów.

Leczenie bólu

-stosowanie analgetyków z zależności od stopnia natężenia bólu

Inwazyjne leczenie bólu

-blokady nerwów obwodowych i splotów nerwowych

-blokady neurolityczne- zniszczenie włókien nerwowych

-zabiegi neurodystrukcyjne

Akupunktura przeciwbólowa

Badania wykazują że elektryczna stymulacja stałej określonej częstotliwości stymuluje uwolnienie endogennych opioidów zwanych endorfinami, takich jak mat-enkefalina, natomiast stymulacje o innej częstotliwości wibracje? Aktywuje system drażliwości

Pytania:

1)jakie substancje znasz uważane za bezpośredni bodziec bólowy?

2)jakie znasz oceny bólu?

3)podaj przyczyny bólu i rodzaje bólu

4)jakie SA mechanizmy podwójnego bólu?

5)jakie stosuje się metody leczenia?

W 3

Układ nerwowy

Przypomnieć budowę i funkcje ukl.nerwowego, działanie układu somatycznego i autonomicznego, czym się różni ukl.piramidowy i pozapiramidowy

Choroby układy nerwowego

-dzielimy na:

*pierwotne- zajmują układ nerwowy

*wtórne- jako powielanie innego schorzenia, którego pierwotne ognisko mieści się po za tym układem

-układ nerwowy- objawem innych może być zaatakowanie przez choroby ogólnoustrojowe(np. miażdżyca)

-mogą dotyczyć części ośrodkowej(urazy, guzy, udary, padaczka, zespoły otępienie, neuroinfekcje, wady rozwojowe) części obwodowej(uszkodzenia i zapalenia nerwów)

-są choroby które łączą układ ośrodkowy i obwodowy(np. stwardnienie rozsiane) to tzw. Choroba demielinizacyjna

-są choroby które dotyczą tylko rdzenia kręgowego

Do chorób neurologicznych zaliczamy też:

-choroby mięśni(miastenia, dystofie mięśniowe) zaburzenia w zakresie…………………….

-choroby psychologiczne- nie zaliczamy do schorzeń neurologicznych, są jednak przypadki traktowane jako neurologiczne( choroba Parkinsona)………………………………………..

-padaczka- liczne mikrouszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego……………………..

Przyczyny chorób neurologicznych:

1)wady rozwojowe-(genetyczne, uszkodzenie płodu, patologiczna ciąża), przedłużający się poród może doprowadzić do porażenia mózgowego dziecka. Charakterystyczne dla tego schorzenia jest nieobecność upośledzenia umysłowego!

2)zaburzenia rozwojowe- układ nerwowy jest często atakowany przez drobno ustroje powodując `'neuroinfekcje”. Najczęściej zdarzają się zapalenia opon mózgowych

3)wirusy? Atakują oprócz opon mózgowych, także tkankę mózgową i są przyczyna wirusowego zapalenia mózgu

4)transmisyjne enefalopatie gąbczaste- spowodowane przez samoodnawialne? Struktury białkowe zwane prionami(choroba creuzfela- jacoba )

5)procesy miażdżycowe w naczyniach odprowadzających krew do mózgu( udary, przemijające niedokrwienia mózgu, u osób starszych)

6)wady serca- zatory tętnic mózgowych np. krwotoczny udar mózgu( u młodych ludzi związany z pęknięciem tętniaka mózgu, u starszych…………………………….)

7)nowotwory- niezłośliwe(oponiaki, nerwiaki?-nietrwałe uszkodzenie nerwów), złośliwe (glejaki) trwałe zmiany, niszczą sąsiednie tkanki nerwowe

8)wynikające ze starzenia się- zespoły otępienie(Alzhaimer, otępienie starcze)przynyną choroba naczyń, miażdżyca, źle leczone nadciśnienie tętnicze

Zaburzenia wyższych czynników korowych

Kora mózgowa- koordynuj funkcjami niższych części układu nerwowego

Zaburzenia:

*afazja- zaburzenia mowy…………………………………………

*agrafia- zaburzenia pisania……………………………………….

*apraksje- zaburzenie sterowania ruchem…………………………

*zaburzenia pamięci……………………………………………

Choroby układu nerwowego

Padaczka

*zaburzenia czynności mózgu(niekontrolowane wyładowania bioelektryczne w komórkach nerwowych)

*Przyczyny:

- zaburzenia równowagi pomiędzy neuroprzekaźnikami pobudzającymi i hamującymi

-obniżenie progów pobudliwości neuronów spowodowany np. zaburzeniami elektrolitycznymi

-zaburzenia pracy pompy sodowo-potasowej wnikające z niedoboru energii

*nie jest chorobą dziedziczną, dziedziczna może być niski próg pobudliwości komórek nerwowych

*czynniki sprzyjające padaczce:

-urazy mózgu

-bodźce świetlne

-zmiany hormonalne

-zmiana aktywności falowej mózgu

-stan gorączkowy

-stany fizjologiczne:

>niedotlenienie

>niedoczulenie

>zaburzenia wodno elektrolitowe

-zmęczenie, brak snu

Choroba Parkinsona

*choroba układu pozapiramidowego, choroba zwyrodnieniowa powoli postępująca, nie jest śmiertelna ale utrudnia życie, nieuleczalna

*zmiany zwyrodnień dotyczą komórek nerwowych w istocie czarnej(te komórki uwalniają dopamine), choroba powoduje niedobór dopaminy

*objawy: spowolnione ruchy, zaburzenia równowagi, chód szurający, drżenie, akinezja(trudności w rozpoczęciu ruchu), ślinotok, łojotok, pocenie się(objawy wegetatywne), brak mimiki, osłabiona pamięć i zdolność przypominania

*czynniki sprzyjające:

-genetyczne

-toksyny w środowisku zewnętrznym(tlenek węgla, Mn, neuroleptyki)

-infekcje

-urazy

*choroba ta dotyczy1% populacji od40 do 60roku życia

Choroba Alzheimera

(Niemiec któ®y wszystko chowa)

Występuje po 60 roku życia,

*czynniki ryzyka: płeć, wykształcenie, ciąża po 40stce

*objawy: powstawanie starczych blaszek w korze mózgowej, zmniejszenie liczby neuronów i synaps, zwiększenie aktywności tkanki glejowej

*proces zaczyna się niezauważalnie, przebiega z różną szybkością, szybsze u osób młodych, trwa 5-12lat

*polega: -gorzej się żyje

-gorsze poruszanie się

-zaburzenia pamięci( osoby te powinny nosić przy sobie swoje dane)

-zaburzenia mowy

-objawy depresyjne

-zanik mowy

-nie umie jeść

-nie trzyma stolca ani moczu

-kończy się śmiercią lub powikłaniami

*do diagnozy używa się rezonansu magnetycznego

Depresja

*niedobó® amin biogenicznych

*jeżeli za mało, spada impuls nerwowy w synapsach……….

*związane z innymi schorzeniami w organizmie, choroby nowotworowe, niedożywienie, choroby przewlekłe, zaburzenia hormonalne

Nerwica

*zaburzenia emocjonalne wynikające z nieuświadomionych konfliktów wewnętrznych

*objawy: lęk, apatia, przygnębienie, fobie i natręctwa, histeria i hipochondrie, często występują zaburzenia czynnościowe narządów wewnętrznych(zatykanie, kłucie, biegunka, ból żołądka)

Pytania

1)jakie są przyczyny chorób układu nerwowego?

2)na czym polega zaburzenie wyższych czynności korowych, afazja,agrafia,…,…,?

3)wymień czynniki predysponujące do występowania padaczki

4)z jakich powodów dochodzi do choroby Parkinsona?objawy

5)jakie zmiany w mózgu zachodzą w czasie choroby Alzhaimera, objawy

W4 _30.10.09

Zaburzenia regulacji hormonalnej i czynnych gruczołów wydzielania wewnętrznego

Podwzgórze

Przysadka

Nadnercza tarczyca gonady trzustka szyszynka … grasica

(komórki i tkanki narządów ciała)

Głównym zadaniem regulacyjnych mechanizmów kontrolujących? Jest utrzymanie homeostazy

Układ nerwowy i dokrewny SA układami regulującymi funkcjonowanie układów człowieka

Podział hormonów

-steroidowe(kortykosteroidy, androgeny, estrogen)

-peptydy i białka(hormony przysadki i podwzgórza)

-pochodne aminokwasów (aminy…)

Degradacja hormonów przebiega przez rozkład hydrolityczny, utlenianie, redukcje lub przyłączenie Grup

Procesy te zachodzą w narządach docelowych, we krwi, wątrobie, nerkach

Wazopresyna i oksytocyna

Preprohormony procesów są do tylnego płata przysadki i uwalniane do krwi na zasadzie regrocytozy pęcherzyków neurostatycznych……………………….

Nadrzędną rolę nad wydzielaniem hormonów sprawuje podwzgórze, produkuje liberyny i statyny o poprzez neurony wydzielnicze działa na przysadkę

-liberyny-(kortykoliberyna CRH, tyreoliberyna TRH, gonadoliberyna GnRH, somatokinina GRH)

-statyny- somatostatyna

Ośrodek sterowania produkcją hormonów(podwzgórze) przysadka produkuje hormony tropowe- wpływ na aktywność gruczołów dokrewnych

Niedoczynność lub nadczynność gruczołów dokrewnych powoduje odpowiedz niedoboru lub nadmiaru poszczególnych hormonów

Hormony przysadki mózgu

-przedni płat przysadki(gruczołowy)

-h.wzrostu(GH)-powoduje wykorzystanie składników pokarmowych do budowy organizmu, pobudza równomierny wzrost całego organizmu

-h.tyreotropowy(TSH)wpływa na synteze i wydzielanie h.tarczycy

-h.luteinizujący(LH) powoduje dojrzewanie pęcherzyka Graafa, pod jej wpływem następuje owulacja

-prolaktyna(PRL) stymuluje rozrost gruczołów mlecznych i rozwój instynktu macierzyńskiego po porodzie

-h.lipotropowy(beta-LPV?)stymuluje rozkład lipidów

-środkowy płat (pośredni)

-h.melanotropowy(MSH)

-płat tylny(nerwowy)

-h.antydiuretyczny- wazopresyna(AVD)

-oksytocyna(OXY)

Regulacja czynności układu dokrewnego

-synteza oraz wydzielanie hormonów podlega regulacji przez:

1)mechanizmy nerwowe- nadrzędne ośrodki w podwzgórzu reguluje czynnościami układu autonomicznego, który wpływa na wydzielanie hormonów - odruchy neurohormonalne

2)mechanizmy hormonalne- ujemne sprzężenie zwrotne

3)mechanizmy metaboliczne- dotyczą bezpośredniej zależności pomiędzy stopniem czynności gruczołu, a stężeniem substancji występujących we krwi, np. stężenie potasu do sodu w osoczu krwi wpływa na wydzielanie aldosteronu

Zaburzenia czynności układu dokrewnego

-1-nadczynność

-2-niedoczynność

-3-dysfunkcja(zmiany ilościowe i jakościowe)

-1- pierwotnie - zwiększenie wydzielania hormonów w następstwie procesu patologicznego przebiegającego w tym gruczole

Wtórne - gruczoł dokrewny zwiększa wydzielanie hormonów tego gruczołu w następstwie nadmiernego pobudzenia przez hormon tropowy

-2- pierwotnie - jest niedostatecznym wydzielaniem przez gruczoł spowodowany jego choroba hormonalna?

Wtórne- niedostateczne wydzielanie hormonów spowodowane brakiem hormonu tropowego

-3-zachodzą zmiany nie tyle ilościowe co również jakościowe substancji hormonalnej syntetyzujących i wydzielających przez ten gruczoł

Choroby przysadki

-niedoczynność- wrodzone lub spowodowane jej zniszczeniem najczęściej w przebiegu powikłań okołoporodowych prowadzących do zakrzepów w naczyniach przysadki

-nadczynność najczęściej w przypadku „rozrostu?wzrostu? hormonalnego

-leczenie przy niedoczynności podaje się hormony które hamują

-leczenie przy nadczynności usunięcie guza przysadki, najczęściej operacyjnie

Wazopresyna

Niedobór-przyczyna- guzy śród…. Niszczące przysadkę i podwzgórze

-objawy- moczówka prosta- wydzielanie dużej ilości moczu w połączeniu z uczuciem ciągłego pragnienia

Nadmiar-przyczyna- gruczolak lub obecność guza ekotopowo produkcja ADH

-objawy- przewodnienie organizmu i hiponatermia

Prolaktyna

-niedoczynność-przyczyny- uszkodzenie przysadki w wyniku masywnego….poporodowego

-objawy- brak laktacji po porodzie

-nadczynność-przyczyny- gruczolak

-objawy- zatrzymanie miesiączki, impotencja i zahamowanie libido

H.wzrostu

-niedoczynność-przyczyny- guzy wewnątrzczaszkowe uciskający obok płata przedniego przyadki

-objawy- hipoglikemia

-drobne dłonie i stopy, nadmiernie rozwinieta tkanka tłuszczowa

-nadczynność-przyczyny- gruczolak kwasochłonny??

-objawy-u dzieci- gigantyzm(kończyny nieproporcjonalnie dłuższe od tułowia)

-dorośli- akromegalia-rozrost żuchwy, dłoń, stóp, przerost języka

Kortykotropina ACTH

-niedobór- przyczyny- zatory i krwawienia przysadki; przerosty, guzy kory nadnerczy(zespół Cushinga)

-objawy- otyłość szczególnie karku tułowia; nadciśnienie; osteoporoza; spadek odporności na infekcji

-nadmiar-przyczyny- gruczolak przysadki dający w efekcie nadmiar ilości kortyzolu?

-objawy- jak wyżej

Tyreotropina

-niedobór-przyczyna- wtórnie do nadczynności tarczycy, wysokość stężenia T3 i T4 blokuje sekrecje TSH przez przysadke

-objawy- jak w nadczynności tarczycy

-nadmiar-przyczyna- gruczolak

-objawy- związane z brakiem hormonu tarczycy; nadmiar TSH blokuje wydzielanie T3 i T4

Gonadotropina

-niedobór-przyczyna- guzy śródczaszkowe niszczące przysadke

-objawy- zanik libido; zaburzenia miesiączki; zaburzenia dojrzewania płciowego

-nadmiar-przyczyny- gruczolak

-objawy-u dzieci przedwczesne dojrzewanie płciowe

Tarczyca

-ośrodek podwzgórzowo-przysadkowo-tkankowego

-nadczynność- nadmiar krążenia we krwi hormonu powodującego patologiczne skutki często przyczyną nadczynności tarczycy jest produkowanie przez tarczyce własnych przeciwciał…………..

-4x częściej u kobiet:

-chora osoba:

*traci na wadze

*poci się

*jest pobudliwa

*żle sypia

*trzęsą się jej ręce

*akcja serca przyspieszona, czasem bardzo znacznie

*arytmia palpitacja

*niewydolność wieńcowa

*suchość skóry i wypadanie włosów

*niekiedy ujawniają się choroby psychiczne lub nerwice

-niedoczynność- niedobór we krwi hormonu tarczycy spowodowany uszkodzeniem gruczołu w sutek zapalenia tarczycy o podłożu immunologicznym, lub przez leczenie nadczynności tarczycy

-osoba chora

*przybiera na wadze

*szorstki głos

*skóra chłodna, może rogowacieć na łokciach i kolanach

*przyspiesza się rozwój miażdżycy i jej powikłań

Nadnercza

-skłąda się z części korowej i rdzeniowej, różnych pod względem i czynności

#Kora wytwarza hormony:

-glikokortykoidy………….

-mineralokortykoidy…….

-niewielka ilość androgenów

Hormon kry utrzymuje równowagę wodno-mineralną - pomagają w sytuacji długotrwałego stresu, podnosi stężenie glukozy we krwi

#rdzeń nadnerczy wytwarza katecholaminy(adrenalina, noradrenalina, dopamina)

-stałe wytwarzanie do krwi w niewielkich ilościach

-

-

Kortyzol- nadmiar- hiperkortyzolizm(wpływa na przemianę węglowodanów, tłuszczy, białek, gospodarkę mineralną)

-przemiana węglowodanowa- cukry steroidowe, nie reagują na leczenie insuliną, cukromocz

-przemiana białkowa- wpływ kataboliczny(zanik tkanki mięśniowej, rozstępy, osteoporoza)

-metabolizm tłuszczy- zwiększa odkładanie tkanki tłuszczowej na twarzy, barkach, karku; skłonnośc do miażdżycy, nadciśnienia, owrzodzeń błony śluzowej żołądka

Zespół Crushinga- związany z podwyższonym kortyzolem we krwi

-długotrwałe podawanie glikokortykosteroidów w leczeniu innych chorób

-nadmiar hormonów kory nadnerczy może wywołać stan psychotyczny

Mineralokortykoidy

-nadmiar- zwiększone wydzielanie aldosteronu

-hipernatremia- zwiększony poziom Na we krwi

-hipokaliemia- obniżony poziom K we krwi

-hipomagnezemia- obniżony poziom Mg we krwi

-hipochloremia- obniżony poziom Cl we krwi

-zatrzymanie Na wywołuje nadciśnienie(łagodne z bólami głowy, retinopatią i przerostem serca). Natomiast następstwem zasadownicy(zmiany pH) i hipomagnezemia mogą być napady tężyczkowe

-niedobór-łatwe męczenie się

-osłabienie mięśni

-skłonność do wymiotów

-niemiarowe EKG

-skłonność do odwodnienia

-powoduje hiponatremie

-skłonność do kwasicy

-spadek ciśnienia

Choroba Addisona(cisowica)

-przyciemniony odczyn skóry

-niedostateczne wytwarzanie hormonu kory nadnerczy lub gruźlica nadnerczy

-prowadzi do zaburzeń gospodarki wodno elektrolitowej i węglowodanowej organizmu

-objawy-osłabienie i łatwe męczenie

-przebarwienie skóry

-wymioty, bóle głowy

-brązowe plamy na błonach śluzowych jamy ustnej i pochwy?

-obniżenie ciśnienia i podwyższone tętno

-napady głodu

-zaburzenia orientacji

-omdlenia

Leczenie hormonami kory nadnerczy głównie hydrokortyzonem

Androgeny

-nadmiar- nasilają się procesy anaboliczne i kataboliczne(syntezy i rozkładu)

-przyspieszony wzrost i rozwój kości u dzieci, kości szybko kostnieją i przstają rosnąć

-powoduje niedobór gonadotropin a w efekcie u kobiet brak rozwoju piersi, zaburzenia miesiączki, niepłodność, u mężczyzn niedorozwój jąder i niepłodność

-stan zwiekszonego wydzielania androgenów prowadzi do maskulinizacji narządów płciowych

-niedobór- astenia- zmęczenie, wyczerpanie, osłabienie, trudno ją pobudzić, chwiejny nastój

-adynamia- osłabienie siły, zaniki mięśniowe, impotencja, II rzędowe cechy płciowe

Estrogen - odbudowuje błony śluzowe macicy, wzrost libido

Progesteron - spadek libido, gęsty śluz macicy

Wpływa na:………(fizjologia!)

Kora nadnerczy przestaje działać po zwiększeniu 90% , ma dużą rezerwe czynnościową

Niedobór glikokortykoidów

-skłonność do hipoglikemii

-uczucie głodu

-zaburzenia czynności układu nerwowego ośrodkowego

-utrata masy ciała

-adynemia mięśniowa

-obniżony poziom cholesterolu

-niedokrwistość

-niedokwaśność i bezsok żołądkowy

-ciemniejsze zabarwienie skóry

Leukopenia- obniżenie leukocytów we krwi

Eozynofilia

Limfofilia?

Menopauza - klimakterium

-stopniowe wygaśnięcie prawidłowego czynności jajników; zanik dwufazowego zyklu; zaburzenia miesiączkowania aż do zaniku; ostatnia miesiączka-menopauza

-wystąpienie poprzedza nieregularne miesiączkowanie jeżeli jest przerwa 6 miesięcy w krwawieniu to jest to menopauza

-objawy-uderzenie gorąca

-zanik miesiączki

-pocenie

-nerwowość

-zmiany nastroju

-zaburzenia libido

Osteoporoza co robic?

Pyt:

1)gdzie i w jaki sposób przebiega degradacj hormonó produkowanych przez gruczoły?

2)przyczyny menopauzy i andropauzy jakie objawy im towarzyszą?

3)jakie skutki zaburzenia funkcjonowania tarczycy?

4)objawy nadmiaru i niedoboru hormonów:wazopresyny, prolaktny

5)objawy nadczynności i niedoczynności tarczycy

6)czym spowodowana jest choroba Addisona i Crushinga, jakie są ich objawy?

W5 _13.11.09r

PRZEWÓD POKARMOWY

Dzielimy go na jamę gardła, przełyk, żołądek, jelito cienkie, grube, odbytnicę (opis)

Ukł. trawienny - rola wchłaniania i trawienia pokarów

Funkcje: transport treści pokarmowej, usuwanie niestrawionych resztek i wydzielanie soków trawiennych

Rola Ślinianek:

• ślinianki przyuszne będące gruczołami produkującymi wydzielinę surowiczą. Budują ją pęcherzyki, wstawki i wyraźny przewód prążkowany.

• ślinianki podżuchwowe są mniejszymi gruczołami wydzielającymi ślinę. Gruczoł ten produkuje wydzielinę śluzowo-surowiczą. W 85% zbudowany jest z pęcherzyków produkujących substancję surowicza i 15% cewek produkujących substancję śluzową.

• ślinianki podjęzykowe będące śliniankami śluzowymi. Budują ją cewki, brak wstawek i przewodów prążkowanych.

Małe gruczoły ślinowe (gruczoły jamy ustnej)- występują w formie licznych grudek rozsianych w błonie śluzowej. Nie posiadają przewodów wyprowadzających:

• gruczoły wargowe

• gruczoły policzkowe

• gruczoły trzonowcowe

Śliny: surowicza- enzym amylaza ślinowa- rozpoczyna trawienie skrobi

Śluzowa- dzięki mucynie ułatwia połykanie pokarmu

Kamica ślinianek- tworzenie się kamieni w wyniku zaburzeń wytwarzania śliny(złogów) w obrębie gruczołu ślinianki

Chorują najczęściej osoby powyżej 40. roku życia.

Objawy

• Powiększenie ślinianki

• Ból

• Wyczuwalny jeden lub więcej kamieni

• Możliwe zaostrzenia w postaci ropnego zapalenia

Przyczyny i zapobieganie

-związane z poziomem elektrolitów w organizmie oraz z dietą.

Przełyk- rura 25cm, zaopatrzona w ścianki mięśniowe, transportuje żywność z gardła do żołądka

Choroba refleksowa - główne objawy:

- zgaga

-ból za mostkiem

-ślinotok, wymioty

-objawy nasilają się po posiłku i przy schylaniu

Przepuklina rozworu przełykowego powstaje gdy część żołądka przeciska się przez osłabioną część przepony

-może ona powodować cofanie się treści pokarmowych i kwasu z żołądka do przełyku(refluks)

Czynniki sprzyjające refleksowi:

-przepuklina

-otyłość

-spożywanie dużej ilości alkoholu

-spożywanie tłustych posiłków

-palenie tytoniu

-stały lub nawracający refleks może powodować zapalenie dolnego odcinka przełyku które powoduje zwężenie przełyku

Żylaki przełyku- żyły znajdujące się w przełyku, które powiększają i poszerzają w wyniku choroby wątroby.

Powiększenie rozciągnięcie i nabrzmienie żył stają się delikatne i łatwo krwawią

Rak przełyku-

Obj- trudności w połykaniu bądź wrażenie utknięcia pokarmu w przełyku

-ból przy przełykaniu

-zwracanie pokarmu i kaszel, szczególnie przy leżeniu

Wykrywany może być przy RTG przewodu pokarmowego

Leczy się operacyjnie

Spowodowany głównie przez tytoń

Żołądek dzielimy na:

-część wpustową -czynność ruchowa żołądka

-dno żołądka -pojedyncze okrężne i symetryczne <surce?>

-trzon fale perystaltyczne

-część odżwiernikowa -skurcze widoczne w 2/3 dolny żołądka co 15-30s

-spoczynek- obkurczony wpust i odźwiernik

-odźwiernik otwiera się tylko…..

Dwunastnica - uchodzą główne soki trawienne, przewód trzustowo żółciowy, rozbijanie na drobne tłuszczy białek i cukrów

- sok żołądka jest mieszanina kwasu solnego, wody i czynników wewnątrzwydzielniczych przez komórki okładzinowe? Oraz pepsynogenu i śluzu

Wydzielanie soku żołądkowego:

-I faza- mózgowa- myślenie wzrok zapach

-II faza- żołądkowa- reakcja żołądka na zawartość

-III faza- jelitowa- po przejściu pożywienia do jelita wzrasta wydzielanie oku

Ma to wpływ na postępowanie chirurgiczne u chorych z owrzodzeniem

Wg niektórych autorów za powstanie wrzodzenia odpowiedzialna jest faza I

(wykonanie wagotonii)

Budowa ściany żołądka- Ściana żołądka zbudowana jest z następujących warstw (od wewnątrz):

• błony śluzowej

• błony mięśniowej (mięśniówka)

• błony surowiczej.

Mięśniówka żołądka zbudowana jest z trzech warstw mięśni; (od zewnątrz) podłużnej, okrężnej i skośnej. Warto zauważyć że różne warstwy występują w różnych częściach żołądka:

• warstwa podłużna - na krzywiźnie mniejszej i większej

• warstwa okrężna - w części odźwiernikowej

• warstwa skośna - w rejonie dna żołądka.

Wrzody żołądka- rany ściany żołądka lub dwunastnicy wywołane działaniem kwasów zawartych w sokach trawiennych

-towarzyszy jej przeszywający ból, okresowo

-ustępuje po posiłku lub tabletkach na nadkwaśność

Przyczyna: -stres

-nerwy

-emocje

-polopiryna??

-aspiryna

Ok. 75% os. Zakażonych jest bakteriami Helicobacter pylori które zwykle nie wywołują objawów ale wpływa na rozwój wrzodu trawiennego

Helicobacter pylori: G-, zakażenie na drodze śliny i kału, produkuje ona ureaze, która rozkłada mocznik na amoniak i CO₂(co neutralizuje kwas solny i bakteria może przetrwać) a to pobudza wydzielanie gastryny, która z kolei zwiększa wydzielanie kwasu solnego i pepsyny

Infekcja prowadzi do:

- owrzodzeń żołądka i dwunastnicy

-przewlekły ostry stan zapalny żołądka

- U znikomej liczby osób rozwija się rak lub chłoniak żołądka.

Test oddechowy- stosuje się mocznik zakowanie izotopem C₁₃ iC₁₄

Wrzód trawienny żołądka

-nadżerny?- nie przekracza warstwy podśluzowej

-wrzód drżący- przenika błonę śluzową może dojść do warstwy mięśniowej

Choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy

-żadziej przełyk i jelito

-dotyczy 15%populcji

-u os. Starszych

-wrzody dwunastnicy u młodych20-60

-Najczęściej lokalizacja w dwunastnicy- ………………………….

Choroba trzewna- celiakie

Przyczyna: alergiczne reakcje na gluten i białko występujące w pożywieniu zawierającym w pożywieniu zawierającym przenice żyto, jęczmień owies

-trwa przez całe życie, najczęściej rozpoznawana u os. Dorosłych

Objawy- chudnięcie

-wzdęcia (złe wchłanianie witamin i sub.odżywcz.

-biegunka z jelita)

-anemia, osłabienie, zajady

Nowotwory żołądka:

-rak żołądka

-chłoniaki żołądka

-nowotwory łagodne

-przerzuty do żołądka

Rak żołądka

Objawy: -chudnięcie endoskopia najlepsza na to

-niestrawność leczenie chirurgiczne

-utrata apetytu radioterapia

Postać wczesna- ogranicza się do błony śluzowej(do 2cm)

Diagnostyka-gastroskopia

Badanie kontrastowe

Postać zaawansowana- przekracza błony podśluzowej

Czynniki powodujące zwyrodnienia komórek powodujących raka

-konserwanty dodawane do żywności

-diety bogate w potrawy peklowane lub wędzone

-występowanie pewnych nowotworów łagodnych w żołądku(polipy)

-po operacji na żołądku

-czynnikiem usposabiającym może być grupa krwi A, a nawet obecność tej grupy u innych członków rodziny

Jelito cienkie(dwunastnica, czcze, kręte)

Choroby jelita cienkiego

-uchyłki-wypchniecie śluzówki po za mięśniówkę

-przepuklina

-zmiany zapalne

-zmiany nowotworowe

Przepuklina brzuszna - nieprawidłowe wypuklenie otrzewnej

-zawartość jamy brzusznej utrzymywana jest przez powłoki brzuszne w których mocną warstwę stanowią mięśnia i ich rozciągnięcie

Czynniki sprzyjające: -dodatnie ciśnienie w jamie brzusznej, kaszel, śmiech, parcia na stolec, wysiłek fizyczny, napinanie brzucha

-przechodzące naczynia krwionośne z jednej do drugiej jamy ciała, nerwy i inne struktury

-pozostałość po życiu płodowym-pępek

Leczy się operacyjnie

Stany zapalne wywołane niedrożnością jelit (stan w którym dochodzi do zatrzymania treści jelitowej, przyczyna może być mechaniczna lub porażenie czynności motorycznej jelit)

Objawy: ból, wymioty, wzdęcia, zatrzymywanie gazów i stolca

Diagnostyka: -zdjęcie jamy brzusznej RTG w pozycji siedzącej

-niedrożność bierze udział w nagromadzeniu się w pętlach jelita płynów

Niedrożność jelita cienkiego- pozostałości po operacjach i zapaleniach

Niedrożność jelita grubego- dotyczy głównie esicy, nowotwór pierwotny bądź spląt jelita,

Zespół jelita drażliwego- choroba czynnościowa XXI wieku

-stres powoduje nasilenie dolegliwości

-nieprawidłowe skurcze mięśniówki jelita grubego i nadmierna reakcja jelit na obecność gazu i prace układu trawiennego

Obj.-biegunka, zaparcia

-ból skurczowy lub kolkowy

-obj.łagodne często ustępują, w uciążliwości trzeba zmodyfikować diete

Kolonoskopia- badanie polegającym na wlewie do odbytniczym

Zespół wyrosta - obrzęknięcie ściany, obecność nacieku i ropnia w otoczeniu

-jest często przyczyną ostrego brzucha

- źle leczone może być groźną chorobą

-występuje w każdym wieku

Przyczyna: zatkanie światła wyrostka kałem

Ostry brzuch- obejmujące stany zagrożenia wymagaja interwencji chirurga

-ostra niedrożność

- perforacje przewodu pokarmowego

Jelito grube- uchyłki, zapalenia, nowotwory

Guzki krwawnicze (hemoroidy) nabrzmiałe żyły wewnątrz odbytnicy lub odbytu

Przyczyna -charakter dziedziczny

-zaparcia

-natężenia w czasie defekacji?

-w czasie ciaży

Duże lub obfite krwawiące guzki mogą wymagać leczeniaoperacyjnego

Objawy: -krwawienie z odbytu

-ból w odbytnicy

-wypadanie guzków krwawiących

Mogą cofnąć się same ale niekiedy należy je delikatnie wsunąć palcem

Uchyłki- 30-50% po 50 roku życia

- najczęściej na bocznej ścianie esicy

- niewielkie uwypuklenia śluzówki przez osłabienie ściany jelit na zewnątrz

-związane z dietą ubogą w błonnik i występująca najczęściej u osób starszych po 70r.ż.

-choroba bez objawowa, u niektórych przewlekłe bóle brzucha, ustępujące po zmianie diety

Polipy- rozrost na wewnętrznej ścianie jelita grubego

-u osób starszych

-krwawienie z odbytnicy, bardzo bolesne zmiany rytmu wypróżnień

-rozpoznanie: kolonoskopia, rektoskopia, endoskopia(t.s. gastroskopia)

Perforacja przewodu pokarmowego

-powikłania choroby wrzodziejącej i dwunastnicy

-przedostanie się powietrza do jamy otrzewnej przez otwór perforacji

Wrzodziejące zapalenie jelita grubego

-przyczyna: -stresy psychiczne

-zmiany w odżywianiu

-stosowanie leków przeciwbólowych(NLP)

-zakażenia pokarmowe i infekcje innych narządów

-objawy: -biegunka z domieszką śluzu i krwi w kale

-kurczowe bóle brzucha, uczucie parcia na stolec

-nadmierna kurczliwość jelit

-choroba przewlekła, ostre krwiste biegunki

-diagnostyka: -kolonoskopia

Trzustka: rola zewnętrzna(wydziel. soku trzustkowego) i wewnętrzna(wydziel. hormon.)

-trawienie białek, tłuszczy skrobi

-odczyn mocno zasadowy [żołądek- mocno kwaśny]

-hormony przez układ pokarmowy

Przewlekłe zapalenie trzustki

- częściej u mężczyzn

-powodem może być kamica żółciowa

-nadmiar alkoholu

Obj:-

- ból brzucha promieniujący na plecy

• postępująca utrata masy ciała;

• podwyższony poziom cukru we krwi

• uporczywa biegunka zwykle o charakterze tłuszczowym

• niewielkiego stopnia żółtaczka;

• świąd skóry.

Kamienie żółciowe- złóg powstały w drogach żółciowych

skl: cholesterol, Ca, sole żółciowe

-Zobrazowanie: badania USC, endoskopia,

Często obecność kamieni żółciowych nie powoduje żadnych objawów lub objawy są tak mało nasilone, że nie skłaniają do szukania pomocy lekarskiej. Niekiedy prowadzą jednak do poważnych schorzeń, takich jak:

• ostre i przewlekłe zapalenie pęcherzyka żółciowego

• kolka, wymioty, żotaczka

• zapalenie dróg żółciowych

• przetoki żółciowo-dwunastnicze

• żółciowe zapalenie otrzewnej

• ostre zapalenie trzustki

Przyczyna:

-zaburzenia przemiany cholesterolowej

-dziedziczne

- ale też zastoiny żołci w pęcherzyku i przewodach żółciowych, stałe zaparcia z wzdęciem brzucha, otyłość, przejadanie się

Wykonuje się laparoskopie

Choroby czynnościowe(psychosomatyczne, nerwica narządów)

-zaburzenia czynności narządu bez uchwytnych zmian jej uszkodzenia

-podłoże psychiczne

-np. zespół jelita drażliwego, wrzody

Wątroba - wieloraki udział w metabolizmie cukrów, tłuszczy, białek, uszkodzenie wątroby jest nieodwracalne

Marskość wątroby

-pogrubiona i zbliznowacona tkanka wątroby

-nadmiar alkoholu

Obj: -osłabienie, brak energii, utrata popędu, odbarwienie skóry

W marskości przepływ krwi prze wątrobę jest utrudniony

Pyt:

1)jakie zmiany chorobowe mogą wystąpic w obrębie ślinianki, przełyku. Jakie są przyczyny i objawy refleksu żołądkowego

2)w jakiej części układu pokarmowego najczęściej występują wrzody, jakie SA tego objawy i przyczyny, znaczenie helicobacter w żołądku

3)jakie znasz coroby jelita cienkiego, co to uchyłki, przepuklina, niedrożność

4)przyczyny powstawania guzków krwawniczych

5)co to uchyłki i polipy, jakie znasz choroby jelita grubego

6)funkcje wątroby, co to marskość,

7)co to choroby czynnościowe, przykłady

W6 _27.11.09r

Układ ruchu

Budowa i funkcje układu ruchowego(część czynna i bierna)

-mięśnie opowiadające za utrzymanie postawy

- mięśnie stabilizujące kręgosłup

- mięśnie zdolne do przykurczu i rozciągania

-równowaga mięśniowa, dystonia mięśniowa

- mięśnie decydujące o wyglądzie, kształcie naszej sylwetki, odpowiadają za utrzymanie odpowiedniej postawy

Układ bierny-co to część osiowa, obwodowa,

-jak zbudowany jest kręgosłup, jakie odcinki, jak wygięty,

-funkcje podporowa, obronna, jak zbudowany jest kręg, jakie wyrostki

-funkcje każdego wyrostka

-przykłady mięśni działających w różnych kierunkach

Zaburzenia równowagi mięśniowej(uproszczony test mięśniowy- badanie siły mięśni oraz przykurczu)

Zmiany w układzie kostno-stawowym(budowa i rola stawów)

Zaburzenia neurologiczne

Uproszczone badanie ortopedyczne

-test symetrii- porównanie odpowiednich pkt ciała po obu stronach badanego w ustawieniu przodem, tyłem i bokiem

Oględziny od przodu

-układ linii poziomych

-linia międzykostkowa <5koślawość

-linia rzepkowa <5szpotowatosc

-linia międzykrętarzowa

- linia szczytu talerzy biodrowych

-układ obojczyków

- linia barków łącząca wyrostki barkowe

-dodatkowo informacje

Oględziny od tyłu

-pion z C7 lub guzowatość potylicznej, pada na wszystkie wyrostki kolczyste, szparę między pośladkową…………………

Układ lini poziomych

- linia międzykostkowa

- linia podkolanowa

-linia pośladkowa

- linia międzykątowa

- układ łopatek

Oględziny z boku

Odchylenie od normy w płaszczyźnie czołowej

-boczne skrzywienie kręgosłupa (skolioza)

-kolana koślawe(przy złączonych i wyprostowanych kolanach, odległość pomiędzy kolanami przyśrodkowymi goleni >4cm)

-kolana szpotawe(przy złączonych stopach odległość między najbardziej przyśrodkowymi pkt kolan >4cm)

Odchylenia od norm w płaszczyźnie strzałkowej

-plecy okrągłe

-plecy wklęsłe

- plecy okrągło wklęsłe

- plecy płaskie

-klatka piersiowa szewska(lejkowata)

-klatka piersiowa kurza

Kinezyterapia- leczenie ruchem

Najpierw dystonia mięśniowa, potem wada postawy

Wady postawy ciała

Prawidłowa postawa ciała

-wzajemne ułożenie poszczególnych odcinków ciała względem siebie, w swobodnej niewymuszonej postawie

-pion spuszczony z okolic otworu słuchowego powinien przechodzić przez staw ramienny, barkowy, nieco od przodu………….

Dobra postawa zależy od:

-prawidłowego ukształtowania układu kostnowięzadłowego

-dobrze rozwiniętego i wydolnego układu mięśniowego

-sprawnie działający układ nerwowy

Ustawianie całego kręgosłupa zależy od pochylenia miednicy, z którą połączony jest dwoma bardzo ścisłymi i prawie nieruchomymi stawami

Prawidłowy kąt nachylenia miednicy

-mężczyźni 31stopni

-kobiety 28 stopni

-dzieci 4 lat 22stopni a z wiekiem się zwiększa

„Cyrkiel wilesa”?

Ogromne znaczenie w utrzymaniu prawidłowej postawy ma gorset mięśniowy do którego należą mięśnia brzucha, do której należą m.brzucha, m.pośladkowe, prostownik grzbietu, m.ud i podudzi->odp za prawidłową postawę

Wady postawy- utrwalone zmiany w układzie kostnym, odchylenie od ogólnych przyjętych cech prawidłowej postawy właściwej dla danej kategorii wieku, płci, typu budowy

Przebieg wady postawy

I zmiany czynnościowe(mięśniowe)

II powstawanie przykurczu(wiązadeł, mięsień, ścięgien)

III zmiany strukturalne- utrwalenie przykurczu

Wyróżniamy

-hiperkifoza(plecy okrągłe)

-hiperlordoza(plecy wklęsłe)

-plecy płaskie

-plecy okrągło-wklęsłe

-skolioza

-wad klatki piersiowej

-wady kończyn dolnych

Postawa prokifotyczna- tryb związany z jazdą samochodem, para przy komputerze, odpoczynek przy TV- zmiany pogłębiające kifoze

Przyczyny

-wrodzone(np. dysplazja stawu barkowego)

-nabyte(na skutek urazu, brak ruchu)

-nawykowe(np. wada słuchu)

Wady mogą powstawać w obrębie naturalnych wygięć kręgosłupa poprzez nieprawidłowe ich ukształtowanie lub skoliozy nieprawidłowej boczne skrzywienie kręgosłupa

Mięśnie osłabione i rozciągnięte

-prostownik grzbietu odcinka piersiowego

-mięsień karku

-mięsień ściągające łopatki(czworoboczny równoległy)

Mięsień nadmiernie przykurczony

-mięsień piersiowy wielki i mały

-mięsień zębaty przedni

Leczenie:

-gimnastyka korekcyjna

-gorsety ortopedyczne

-fizykoterapia

-operacja

Mięśnie przykurczone i napięte

-prostownik grzbietu odcinka lędźwiowego

-czworoboczny lędźwi

-biodrowo-lędźwiowy

-prosty uda

Mięśnie osłabione i rozciągnięte(zwiększające przodo pochylenie miednicy)

-mięsień brzucha

-pośladkowy wielki

-kulszowo-goleniowy

Plecy okrągło-wklęsłe

-wada w której występują równocześnie cechy plec okrągłych i wklęsłych

Plecy płaskie

-charakteryzuje się zmniejszeniem lub………krzywizn

-barki opadnięte, -klatka piersiowa spłaszczona, -obniżone narządy wewnętrzne

Skolioza- boczne skrzywienie kręgosłupa- wielopłaszczyznowe odchylenie lini kręgosłupa od stanu poprawnego

Odchylenie w 3 płaszczyznach

-czołowa

-strzałkowa

-poprzeczna

`'Kąt kołba”?

Leczenie skolioz

-rehabilitacja-gimnastyka korekcyjna, ćwiczenia redresyjne,

-gorsety

-operacja

Wady kończyn dolnych

-zniekształcenie kończyn dolnych wpływa na statykę i postawę ciała, powstawanie w asymetrii w budowie wyżej położonych odcinków ciała przeciążeń pracą lub są wadami wrodzonymi albo powstającymi na skutek innych przyczyn

Wyróżniamy wady kończyn dolnych dające się w początkowym stadium wyrównać

-kolana koślawe

-kolana szponowate

-stopa płaska

-stopa płasko-koślawa

-stopa wydrążona

-hallux(paluch koślawy)

Wady klatki piersiowej

-szepska

-kurza

Choroby reumatyczne

Reumatyzm-zmiany na tle zapalnym, zmiany tkanki miękkiej

Metody leczenia

-leki o działaniu przeciwbólowym i przeciwzapalnym

-fizykoterapie

-leczenie ruchem

-zabiegi chirurgiczne

Fizykoterapia zmniejsza stan zapalny i napięcie mięśniowe

Zmiany zwyrodnieniowe

-20-30 r.ż. - u większości nie ma dolegliwości

-powstaje po wpływem różnorodnych czynników uszkadzających chrząstkę stawową

-powolne naturalne zużywanie się chrząstki stawowej w ciągu życia

-powtarzające się drobne urazy stawów(skr.kostk?)

-długotrwałe przeciążenie narządu ruchu

-wrodzona lub nabyte zniekształcenie

W chrząstce występują zmiany:

-wysuszenie, zmętnienie, zwłóknienie

-powierzchowne tarcie gładkości, z czasem ulega starciu, nie chroni kości przed urazem i wstrząsem

-kostki tworzące staw ulegają wyszlifowaniu, powstają wyrośla kostne zwane osteofitami

-torebka ulega pogrubieniu i stopniowo przykurcza się

-wtórnie mogą powstawać odczyny zapalne, połączone z wysiękiem i obrzękiem w stawie

Ból nasila się w stanach obciążenia(chód, długie stanie lub siedzenie) a maleje w spoczynku.

Artroza- zmiany zwyrodnieniowe

PATO 7 _11.12.09r

TEMAT: ZABURZENIA TERMOREGULACJI.

Termoregulacja - stała temp. Środowiska wewnętrznego.

warunkiem  prawidłowych czynności ustroju jest utrzymanie stałej temp środowiska wewnętrznego. Jest to możliwe dzięki mechanizmu termoregulacji, które dopasowują ilość ciepła  usuwanego z ust i wytwarzanego w ustroju do potrzeb bilansu cieplnego.

Wahania około dobowe 1,2-1,5 st C

Faza folikularna u kobiet 36,8-37,2 st. C

Nadciśnienie samoistne 37-38 st. C  Często towarzyszy zaburzenia i bezsenność.

Ośrodek termoregulacji znajduje się w podwzgórzu, odpowiada za utrzymanie stałej temperatury ustroju

Zmiany ciepłoty ciała odbierają termoreceptory, które przekazują informację do podwzgórza.

      Pobudzanie przez receptory ciepła -przednie podwzgórze-ośrodek utraty ciepła,  rozszerzenie naczyń krwionośnych skóry, zmniejszenie przepływu krwi, wzmożone wydzielanie potu(ukł. przywspółczulny)

     Pobudzenie przez receptory zimna-tylne podwzgórze-  ośrodek zachowania ciepła, zmniejsza przepływ krwi, zwężenie naczyń krwionośnych, nasilenie termogenezy drżeniowej i bezdrżeniowej(ukł. współczulny)

Ochłodzenie wywołuje stres, co nasila wydzielanie adrenaliny, nasila procesy tworzenia ciepła

 

Ośrodek uruchamiania reakcje termoregulacji kiedy temperatura odchyli się minimalnie od poziomu nastawczego.

Tolerancja mózgu wyznacza granice odporności całego ustroju również na hipotermie i hipertermie

Na podstawie temperatury zmienonej w przedniej części podwzgórza zapada decyzja o autonomicznych i behawioralnych ogólnoustojowych reakcjach regulacji temperatury. Jedynie podrażnienie podwzgórza przez substancje powstałe w czasie infekcji, kontaktu z antygenem, czy stresu, może przesunąć poziom nastawczy w górę.

Mamy doczynienia z gorączką- nie należy mylić z hipertermią w której organizm walczy z nadmiarem ciepła

-w przypadku gorączki zapada od górna decyzja…

HIPERTERMIA- przegrzanie

HIPOTERMIA-niedogrzanie

Mamy wówczas doczynienia z gorączką

TERMOGENEZA- wytwarzanie ciepła:

-drżeniowa- podczas pracy mięśni(ciepło wzrasta 200-300%),

-bezdrżeniowa(uintensywnienie metabolizmu)

Ciepło tracimy przez:

Wypromieniowanie , przewodzenie konwekcji, parowanie i z powietrzem wydychanym 60%

Mechanizm Termoregulacji stanowi reakcje ukł. nerwowego, krążenia, hormonalnego, reakcje ogólnoustrojowe, w warunkach zagrożenia ochłodzeniem- wydzielane są reakcje wzmagające wytwarzanie ciepła…

PRZEGRZANIE- HIPERTERMIA:

*wzmożona przemiana materii

*mały ruch powietrza

*wysoka temp

* niesprawność termoregulacji fizycznej

* duża wilgotność

Zagrożenia przegrzaniem:

-Kąpiel w wodzie o temp. 35 st.C w ciągu 1h podnoszą o 1 st C temp. Ciała

-Praca fizyczna w temp.39 st C ustrój nie potrafi utrzymać  równowagi miedzy wytwarzanym a pobieranym ciepłem .

Osoby narażone na przegrzanie :

-chory na niewydolność serca,

-starcy, dzieci

-os. Niedożywione,

-narażone na niedokrwistość          

Czynniki zwiększające temp. Ciała: aminy katecholowe hormony gr. Tarczycy, duże dawki kofeiny i kokainy .

HIPETERMIA- nie gorączkowe i gorączkowe

*Przegrzanie i udar *(poszukac na necie)

*Omdlenie cieplne

*Wyczerpanie cieplne

*Porażenie

UDAR SŁONECZNY- pod wpływem długotrwałego nasłonecznienia , odwodnienia, wysokiej temperatury powietrza.

Osoby narażone: plażowicze, niemowlęta, osoby w podeszłym wieku, osoby uprawiające intensywny sport

Objawy: obfite pocenie, pragnienie, bóle głowy, zawroty, przyspieszony oddech, uczucie osłabienia,   zblednięcie, wymioty, mdłości

Przyczyny:

- nadmierny napływ en. Cieplnej do org. W skutek następuje wstrząs termiczny

- przy 40 st C osoba przegrzana ma chwiejny chód zaburzenia oddechu, krążenia,

-zagrożenie życia wstrząsem temp ciała do 42-43

      Reakcje organizmu na porażenie cieplne : rozszerzenie naczyń skórnych,wzmożony przepływ i oddawanie cieplne

- wydzielanie potu H2O z osocza krwi- krew gęstnieje zwiększa się objętość  wyrzutowa serc, -gorączka szybko rośnie i grozi śmiercią ( brak wody i elektrolitów)

Czynniki ryzyka:

- wysoka temp powietrza, nasłonecznienie odwodnienie,

-określony wiek, wysoka temp powietrza i odwodnienie org.

-intensywna aktywność fizyczna podczas upałów ( sport, praca fizyczna)

- wysoka temperatura i wysoka wilgotność

PROFILAKTYKA: częste chłodzenie się, staramy się chować ciało przed słońcem( w cień), uzupełniamy płyny, uzupełniamy wyparowaną wodę najlepiej woda mineralną

Ryzyko udaru:

* u osób w podeszłym wieku- osoby w tym wieku mają mniej sprawny układ krążenia, upośledza to krążenie w skórze

*U sportowców-wyparowuje z nich 2-8l  

Sauna nie zagraża?

- dostarczamy dużo en. Cieplnej i może to doprowadzić organizmu   do przegrzania

- krótkotrwałe ok. 10 na przegrzanie  organizmu niepozwala na to

-przeciwwskazaniem os. Z zaburzeniem krążenia

Niebezpieczna wilgotność powietrza

- para wodna o wysokiej temp. Przekazuje ciału bardzo dużo ciepła

- duża wilgotność utrudnia chłodzenie przez parowanie potu

-przeciwwskazanie dla osób starszych

Objawy ciężkiego udaru cieplnego :

-gorąca, zaczerwieniona skóra, spuchnięte oczy

-niepokój dezorientacja, zaburzenia świadomości

- szybsze tętno

- szybko rośnie gorączka powyżej 40 st. C

- skurcze mięsni

-utrata przytomności

-zatrzymanie krążenia

PORAŻENIE SŁONECZNE:

-Następstwo oddziaływania na odkryta głowę przenikliwego promieniowania cieplnego

- promieniowanie powoduje podwyższenie temp. Mózgu  1,5-2,5 st C i występują groźne objawy:

- wzmożona przepuszczalność naczyń krwionośnych

- obrzęk i krwawienie w oponach mózgowych

-podwyższone ciśnienie płynu mózgowo rdzeniowego  może dojść do zapalenia mózgu i opon mózgowych

- może dojść do śmierci

Mózg człowieka

Kom mózgu nie domagają już w temp. 40 stC, ginom  w 41,5 st C. ważne jest dla niego odpowiednie chłodzenie.

[schemat termoregulacji mózgu w czasie hipertermii]

{{-chłodzenie skóry twarzy i głowy, krew żylna kierowana jest intensywnym strumieniem do wnętrza czaszki przez żyłę oczną i żyłę wpustową…}}

Intensywne wysiłki w upalne dni - możliwość udaru mózgu.

GORĄCZKA- podwyższona temp ciała  przy zachowaniu pełnej sprawności ośrodka i mechanizmu termoregulacji.

Pirogeny- to substancje, które znajdują się w podwzgórzy, wywołują gorączkę .

Dzielą się na :

*egzogenne( z zewnątrz do organizmu np.: bakterie gram ujemny- lipopolisaharydy, wspólną cechą jest to że nie mogą przenikać przez barierę krew-możg

*endogenne(najsilniejszy pirogen- interleukina 1)

Gorączka jest sygnałem choroby- sygnał o zagrożeniu zdrowia

Widoczne objawy:

- brak energii do działania

-zmęczenie

-ból Głowy, rumień na policzkach

-przyspieszony oddech(40 na min)

- przyspieszone tętno ( 120 na min)

- brak apetytu

- dreszcze

-pocenie

Stopnie nasilenia gorączki:

Normalna temp:36-37st C

Stan podgorączkowy:37,1-38 st C

Gorączka umiarkowana:38,1-39st C

Gorączka wysoka powyżej 39st C

*przyczyny gorączki:

-zakażenie wirusami, bakteriami, grzybami, pasożytami

-choroby nowotworowe

- choroby układu nerwowego

-choroby ukł krążenia

-choroby przewodu pokarmowego

* u dzieci gorączkę wywołuje:

-odra

-świnka

-różyczka

- zapalenie opon mózgowych

-ospa wietrzna

-zapalenie ucha środkowego

-bolesne ząbkowanie

- choroby ukł oddechowego

TERMOREGULACJA- jeżeli mechanizm zawiedzie, może dojść do poważnego w skutku przegrzania  organizmu.

Zaburzenia procesów pocenia:

-zmiana ilości lub jakości  potu

-zmiany anatomiczne w obrębie gruczołów potowych

*nadmierne pocenie może spowodować zaburzenia termoregulacji

Nadmiar potu- zmiany składników potu- to najczęściej występowane schorzenie gruczołów potowych, stany zapalne

Działanie odpowiednich bodźców na zmiany w danej okolicy ciała możemy nasilać  lub hamować  czynności występujących tam gruczołów.

Stąd występowanie tzw pocenia emocjonalnego dotyczącego zwłaszcza dłoni stóp i twarzy.

(nadmierna pocenie- choroba dziedziczna)

ZMNIEJSZONE POCENIE

Może wynikać z :

- zaburzeń rozwoju gr. Potowych

-jako skutek uszkodzenia centralnego lub obwodowego ukł nerwowego

- może pojawić się po stosowaniu leków przeciwhistaminowych, antydepresyjnych

Niezwilżana skóra przez pot staje się ciemniejsza i sucha.

POTÓWKI-powstają w skutek nadmiernej czynności gruczołów potowych , utrudniają parowanie

-w skutek przegrzania i niewłaściwej pielęgnacji

-w brew obiegowej opini ta dolegliwośc nie dotyczy tylko niemowląt

Reakcja zatrzymania potu w skórze, utrudnia parowanie potu.

Gruczoły potowe zatykają się , zamknięty pod powierzchnia pot nie potrafi się wydostać .

Objawy: obrzęk, zaczerwienienie. Leczenie polega na miejscowym chłodzeniu, wysuszeniu skóry, spirytus salicylowy, maści z antybiotykiem??<

HIPOTERMIA-stan obniżenia temp poniżej 36 st C

-Gdy środowisko odbiera ciepło szybciej niż organizm jest w stanie je wytworzyć

- woda 20x szybciej przewodzi ciepło niż powietrze

Przyczyny:

-Długotrwałe oddziaływanie niskiej temp.

-zwolnienie procesu przemiany materii

 

 W hipotermii procesy życiowe zwalniają, przez co się wydłużają

Kurcze mięśni- dalsze pełnią rolę systemu ostrzegawczego przez organizm (mięśnie próbują wytworzyć więcej ciepła). Odpowiedź na zimno jest cechą wrodzoną, ale zależy też np. od stanu zdrowia. Bardzo ważna jest rola sprawnego układu krążenia, jest podstawowym dystrybutorem ciepła w organizmie.

POZIOMY HIPOTERMI:

1)lekkie- spadek temp od 34-35 st C

2) umiarkowane- 30-34 st C

3) silna hipotermia 28-30 st C - mięśnie drętwieją , brak przytomności, świadomości

4) stan krytyczny-<28  źrenice nie reagują na światło, puls słabo wyczuwalny

Śmierć poniżej 25 ale zależy od danej osoby.

Szanse w zimnej wodzie ( dane są uogólnione i zależą od danej osoby)

15-18 st C -140min

10 st C niecała godzina

5 st C do 25 min

Zmiany w ustroju: - zwiększa 5  krotnie zużycie tlenu

- obniża się zapotrzebowanie na glukozę( hiperglikemia)

- zmniejsza się objętość osocza, przenikanie wody do kom w 25 st C

- 31 st C w mózgu zanika świadomość, zanika perystaltyka

 

Zastosowanie w chirurgii:

- zastosowanie neurologii i kardiologii

-wydłuża czas zabieg, zmniejsza toksyczność

 

 

P  Y  T  A  N  I  A  :

1)Przebieg termoregulacji w naszym organizmie( rola termoreceptorów, termodetaktorów, termo efektorów

2)W jaki sposób nasz organizm chroni się przed przegrzaniem lub utratą ciepła

3)Czynniki wpływające na hipotermię i hipertermię

4)Co to jest gorączka co ja wywołuje

5)Jakie są objawy przegrzania, udaru słonecznego, porażenia słonecznego

 

---