1 DEFINICJA PRAWA HANDLOWEGO

Prawo handlowe to prawo regulujące cały obrót gospodarczy, a więc stosunki prawne związane nie tylko z handlem w wąskim znaczeniu tego słowa, ale także z przemysłem we wszystkich jego gałęziach, z usługami (wszelkiego rodzaju) a także z różnego rodzaju działalnością pomocniczą (pośrednictwo handlowe świadczone przez komisantów, agentów, maklerów, brokerów). Prawo handlowe nie obejmuje rolnictwa i tzw. wolnych zawodów (wyjątek stanowią spółki partnerskie).

Przez prawo handlowe należy rozumieć zespół norm, które regulują organizację (ustrój) przedsiębiorców oraz stosunki zobowiązaniowe, powstające między nimi oraz między nimi a innymi osobami w obrocie gospodarczym wewnętrznym (krajowym) i międzynarodowym (w handlu zagranicznym).

Cechy charakterystyczne polskiego prawa handlowego:

• utożsamianie prawa handlowego z prawem obrotu gospodarczego

• cywilistyczny (prywatnoprawny) charakter prawa handlowego.

Polskie prawo handlowe regulowane jest przez kodeks cywilny znowelizowany 28 lipca 1990r. (obejmuje on zarówno obrót powszechny jak i gospodarczy), polski kodeks handlowy pochodzący z 27 czerwca 1934 r., a także ustawą z 15 września 2000 r. (Kodeks spółek handlowych).

2 RODOWÓD POLSKIEGO PRAWA HANDLOWEGO I REGULACJE PRAWNE Z TEJ DZIEDZINY

Podstawa prawa handlowego (gospodarczego) jest prawo cywilne (wynika to z jedności prawa cywilnego). W kodeksie cywilnym są przepisy dotyczące np. zdolności do czynności prawnych (osób fizycznych, osób prawnych - spółek), szereg ustaw, lex contractus (prawo umów) oraz utrwalona praktyka obrotu (jako zwyczaj). Jest to określone zachowanie się w określonym czasie, środowisku i stosunkach społecznych. Obecnie obserwuje się praktykę uniformizacji /incoterms - prawo zwyczajowe, praktyki dotyczące akredytywy dokumentowej (incaso) i reguły dotyczące gwarancji bankowych/.

W Polsce istnieje zasada podmiotowego podejścia do prawa gospodarczego. Centralną postacią prawa handlowego jest kupiec (osoba).

Zarys historyczny prawa handlowego (gospodarczego)

- średniowiecze - prawo stanu kupieckiego

- XIX w. - kodyfikacje prawa handlowego- najstarszy kodeks handlowy z Francji z 1807r.

- kodeks cywilny - pochodzi z Francji z 1807r. (powołał on spółkę cywilną);

- PRAWO NIEMIECKIE:

a) prawo handlowe - z 1897 r.

b) ustawa o spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z 1892r. (spółka z o.o. daje możliwośćc) zarządzania kapitałem przez wspólników, a jednocześnie uwalnia ich od odpowiedzialności);

d) ustawa o spółce akcyjnej z 6 IX 1965r.;

e) ustawa o partycypacji pracowników w zarządzaniu przedsiębiorstwem z dnia 4 V 1976r.

Podejście do prawa handlowego

• przedmiotowe (Francja) - do czynności handlowych. Przedmiotowe prawo staje się przez treść, zakres, fakt dokonania jako czynności zawodowych.

• podmiotowe (Niemcy).

KUPIEC:

- osoba, której stałym zajęciem zawodowym jest wykonywanie czynności handlowych (Francja);

- kto uprawia zajęcia handlowe (Niemcy).

Status kupca można uzyskać z mocy prawa lub z tytułu wpisu do rejestru handlowego (Polska).

Prawo handlowe w USA połączyło w sobie podejście podmiotowe i przedmiotowe.

Prawo handlowe reguluje oprócz obrotu krajowego również obrót międzynarodowy (handel zagraniczny). Obrót międzynarodowy kształtowany przez prawo cywilne i prawo handlowe (kodeksy) oraz uregulowania państwowe.

Międzynarodowe prawo handlowe - Komisja Międzynarodowego Prawa Handlowego ONZ użyła tego pojęcia po raz pierwszy w 1966r. Jest to ogół norm regulujących prywatno - prawne stosunki handlowe odnoszące się do wielu krajów.

Inne prawa regulujące prawo gospodarcze: prawo bankowe, prawo przewozowe, prawo czekowe, prawo wekslowe.

Międzynarodowe prawo handlowe podlega uniformizacji - ujednolicanie dokumentów dla kilku krajów. Międzynarodowa Izba Handlowa w Paryżu opracowała po raz szósty INCOTERMS. Opracowano także jednolite zwyczaje i praktyki dotyczące akredytywy dokumentowej, inkasa dokumentowego i gwarancji umownych.

16 XII 1991r. - podpisano Układ Europejski w Brukseli, na mocy którego Polska została stowarzyszona z krajami Unii Europejskiej.

Prawo Wspólnotowe - źródła:

- pierwotne

*Traktat Paryski (Europejska Wspólnota Węgla i Stali) - 18 I 1951r.;

*Traktat Rzymski (Europejska Wspólnota Gospodarcza i Europejska

Wspólnota Energii Atomowej Euroatom ) - 25 III1957r.;

*protokoły do Traktatów.

- wtórne- akty prawne Rady Europy i Komisji Europejskiej (np. rozporządzenia).

- orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości - po wyczerpaniu możliwości postępowania w danym kraju).

3 ŹRÓDŁA PRAWA POLSKIEGO

Wyróżniamy następujące źródła prawa:

Prawo stanowione (pisane)

Obejmuje ono:

- kodeks cywilny znowelizowany 28 lipca 1990 roku,

- utrzymane w mocy przepisy prawa handlowego pochodzące z 1934 roku,

- ustawę z 15 września 2000 roku (Kodeks spółek handlowych),

- przepisy szczególnej rangi ustawowej, regulujące ustrój i ustanie przedsiębiorców oraz prowadzenie przez nich działalności gospodarczej,

- ogólne warunki i wzory umów oraz regulaminy (objęte nowelizacją k.c. z 1990 roku),

- również przepisy o charakterze administracyjnym, karnym i mieszanym.

Prawo umowne

Obejmuje ono:

- umowne warunki umów czyli prawnie wiążące warunki umów, ustalane w trybie porozumień,

- akty erekcyjne czyli np. umowa spółki, umowa o utworzeniu przedsiębiorstwa, statuty (zwłaszcza statut S.A. i spółdzielni).

Zwyczaj

Jest to powszechnie stosowana w danym okresie, danym środowisku i danych stosunkach społecznych praktyka pewnego zachowania się. Zwyczajem jest m.in. Incoterms (reguły wykładni handlowych), zwyczaje i praktyki dotyczące akredytyw dokumentów, inkasa dokumentowego, gwarancji umownych.

Prawo zwyczajowe

Są to normy formułowane ostatecznie przez organ orzekający. W Polsce prawo to nie odgrywa istotnej roli (charakterystyczne jest dla prawa anglosaskiego - prawo precedensowe).

4 PODZIAŁ PODMIOTÓW PRAWNYCH ZE WZGLĘDU NA FORMĘ ORGANIZACYJNO - PRAWNĄ

PODMIOT GOSPODARCZY:

1. osoba fizyczna

- prowadzi działalność- gospodarczą w celach zarobkowych, na własny rachunek,

- dokonuje działań faktycznych np. zakup,

- nie musi mieć- zdolności do czynności prawnych.

2. osoba prawna

- uregulowana artykułami kodeksu cywilnego,

- każda jednostka, której przepisy obowiązującego prawa nadały tytuł osoby prawnej,

- nie wymaga zgłoszenia do wpisu działalności gospodarczej, bo są wpisane np. do rejestru przedsiębiorstw.

3. jednostka organizacyjna utworzona zgodnie z przepisami prawa, jeżeli przedmiot jej działalności obejmuje prowadzenie działalności gospodarczej (jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej)

- jednostki prowadzące działalność- gospodarczą,

- są to spółki osobowe - spółka cywilna, jawna, komandytowa, partnerska - spółki te nie posiadają osobowości prawnej, ponieważ osobowość- prawna maja poszczególni wspólnicy.

- zakłady, przedsiębiorstwa wielozakładowe np. fabryki.

Ze względu na formę organizacyjno - prawną wyróżniamy działalność gospodarczą:

typu korporacyjnego - forma spółek: cywilne, handlowe, spółdzielnie, zrzeszenia - na rozpoczęcie działalności są zbierane fundusze.

typu fundacyjnego - przedsiębiorstwa państwowe, fundacje - przy rozpoczęciu działalności dane są z góry fundusze.

inne podmioty - Skarb Państwa, gminy.

Ze względu na formę organizacyjno-prawną wyróżniamy:

• Przedsiębiorstwo - będące podstawową forma działalności gospodarczej. P. to odrębna i samodzielna pod względem gospodarczym, organizacyjnym, finansowo-majątkowym i prawnym jednostka organizacyjna, prowadząca działalność gospodarczą lub zajmująca się świadczeniem usług (także niematerialnych np. w dziedzinie kultury) w celu zaspokajania cudzych potrzeb. Działalność ta oparta jest na zasadzie rentowności i odpłatności co przejawia się ich zarobkowym celem działalności. Przedsiębiorstwem nie jest więc jednostka organizacyjna której celem nie jest działalność zarobkowa (np. stowarzyszenie) oraz jednostka dla której działalność zarobkowa ma jedynie charakter uboczny (np. niektóre organizacje społeczne). P. stanowi całość w znaczeniu gospodarczym gdyż ma do wykonania własne zadanie gospodarcze i jego działalność to pewien zamknięty proces gospodarczy. P. to także całość majątkowa co oznacza, że opiera ono swą działalność na wyodrębnionych środkach majątkowych odrębnie ewidencjonowanych i bilansowanych (jest samowystarczalne pod względem finansowym). P. stanowi również całość w znaczeniu prawnym co oznacza że jest wyposażone w podmiotowość prawną.

• Zakład - druga bardzo ważna forma organizacyjno-prawna prowadzenia działalności gospodarczej. To jednostka organizacyjna stanowiąca pod względem technicznym, lokalizacyjnym i organizacyjnym pewną całość. Od przedsiębiorstwa różni się tym, że nie posiada osobowości prawnej lecz wchodzi w skład jednostki organizacyjnej posiadającej taką osobowość. Odrębność i samodzielność z. Ma charakter wewnętrzny. Przedmiotem działalności z. nie musi być zamknięty, jak w przypadku przedsiębiorstwa, proces gospodarczy.

Wyodrębniony kompleks majątkowy z. nigdy nie daje mu pełnej samodzielności pod względem prawnym. Z. może być wyposażony w podmiotowość w ograniczonym zakresie (określa to statut przedsiębiorstwa).

• Gospodarstwo pomocnicze - funkcjonuje zwłaszcza w szkołach wyższych, zakładach leczniczych (sanatoriach) i jednostkach administracji państwowej. W formie g.p. prowadzi się w tych jednostkach gospodarstwa leśne i ogrodnicze, tuczarnie, warsztaty szkolne, zakłady remontowe, naprawcze, administrację budynków, stołówki i bufety, introligatornie itp. G.p. posiadają własną, wyodrębnioną strukturę organizacyjną a czasem pewną samodzielność w stosunkach cywilnoprawnych. W sprawach majątkowych związanych z ich działalnością zazwyczaj występuje Skarb Państwa albo ta osoba prawna w skład której wchodzi g.p. G.p. pokrywa koszty swej działalności z uzyskiwanych przychodów własnych, z tym że może otrzymywać dotacje przedmiotowe z budżetu państwa. G.p. wpłaca do budżetu połowę osiąganych zysków.

• Zakład budżetowy - to wyodrębnione państwowe jednostki organizacyjne, których głównym przedmiotem działalności jest „odpłatne” świadczenie określonych usług głównie w zakresie urządzeń socjalnych i kulturalnych takich jak żłobki, przedszkola, ośrodki wczasowe i kolonijne, domy kultury, muzea, biblioteki itp. Są one tworzone w drodze aktu erekcyjnego przy równoczesnym nadaniu im statutu (w trybie administracyjnym) gdy wymagają tego względy gospodarcze. Z.p. nie posiadają osobowości prawnej, nie są też ułomnymi osobami prawnymi. W sprawach związanych z ich działalnością występuje Skarb Państwa. Działalność gospodarczą prowadzą na podstawie przydzielonego im funduszu, rozliczając się z budżetem państwowym przychodami i rozchodami. Z.b. pokrywają koszty swej działalności z przychodów własnych, ale mogą otrzymywać dotacje przedmiotowe z budżetu.

5 SYSTEMY EWIDENCJI PODMIOTÓW GOSPODARCZYCH

W Polsce występują następujące systemy ewidencji:

system identyfikacji podatkowej. W urzędzie skarbowym - uzyskujemy numer identyfikacji podatkowej - NIP

• ogólny system identyfikacji i klasyfikacji jednostek gospodarczych zwany systemem REGON - organizowany i prowadzony przez GUS, obejmuje wszystkie jednostki gospodarcze. Każda jednostka objęta tym systemem otrzymuje stały, cyfrowy identyfikator, będący kolejnym numerem jednostki w rejestrze.

• system ewidencji przedsiębiorców - jest to postępowanie ewidencyjne przeprowadzane przez właściwy organ gminy lub miasta. Stosuje się tu przepisy z ustawy Prawo działalności gospodarczej.

• system rejestracji podatkowej - regulowany przez ustawę z 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników.

• wewnętrzny system ewidencyjno-informacyjny - przedsiębiorstwa państwowe i inne jednostki gospodarcze obowiązane są organizować i prowadzić taki system (w tym także rachunkowość). System ten zapewnia wykonywanie obowiązków sprawozdawczych nałożonych przez ustawę o statystyce publicznej. W systemie tym w/w podmioty muszą ustanowić podstawowe kategorie, klasyfikacje, nomenklatury i kody ustalone lub zatwierdzone przez GUS, uwzględniając ujednolicone dokumenty i systemy ewidencji podstawowej oraz zalecone do stosowania typowe i informatyczne systemy ewidencyjno-informacyjne.

• rejestry sądowe - mają podstawowe znaczenie z punktu widzenia pewności i bezpieczeństwa obrotu gospodarczego. Reguluje je ustawa o Krajowym rejestrze Sądowym. Wpisu do rejestru dokonuje się w sądowym postępowaniu rejestrowym. Rejestr ten pełni funkcję informacyjną dlatego zazwyczaj jest jawny. Jawność może być formalna tzn. możliwość dostępu do wpisów figurujących w rejestrze i materialna tzn. zupełność i prawdziwość funkcji informacyjnej rejestru. Krajowy Rejestr Sądowy, zgodnie z ustawą, składa się z rejestru przedsiębiorców, rejestru stowarzyszeń i innych wymienionych tam organizacji oraz rejestru dłużników niewypłacalnych.

• rejestry pozasądowe - dotyczy tylko niektórych przedsiębiorców np. przedstawicielstw przedsiębiorców zagranicznych.

6 FORMY KONCENTRACJI GOSPODARCZEJ

Rozwój współczesnej gospodarki prowadzi do wielorakich form jej koncentracji. Przyczyną tego zjawiska jest tendencja do nieustannej maksymalizacji zysku, walka konkurencji a także chęć zmniejszenia kosztów postępu technicznego, kosztów administracji w zarządzaniu, kosztów reklamy.

W gospodarce rynkowej podstawowe formy koncentracji to:

• koncern - to zgrupowanie prawnie samodzielnych przedsiębiorstw pod jednym kierownictwem, decydującym o kierunku działalności gospodarczej. Kierownictwo koncernu sprawować może albo przedsiębiorstwo, które uzyskało kontrolę nad pozostałymi (koncerny podporządkowujące ) albo wspólny dla całego koncernu organ (koncerny równorzędne). Forma prawna przedsiębiorstw wchodzących w skład koncernu może być dowolna. Koncern powstaje na podstawie specjalnej umowy przyznające jednemu z przedsiębiorstw pozycję dominującą lub przez zawarcie umowy s.c. bądź przez założenie spółki kapitałowej, której celem jest zarządzanie koncernem.

• trust - uważany za odpowiednik koncernu na terenie prawa angloamerykańskiego.

• konsorcjum - podobnie jak joint venture tworzone jest przede wszystkim w międzynarodowym obrocie gospodarczym. Jest to porozumienie dwóch lub więcej samodzielnych podmiotów gospodarczych, na mocy którego zobowiązują się one do wspólnego wykonania określonego (zazwyczaj kosztownego lub ryzykownego) przedsięwzięcia gospodarczego na rzecz oznaczonej osoby (inwestora). Członkowie konsorcjum dzielą się zadaniami i każdy wykonuje je we własnym imieniu i na własny rachunek. Podział wynagrodzenia odbywa się zgodnie z umową. Wobec zlecającego wykonanie zadania członkowie konsorcjum odpowiadają całym majątkiem osobistym i solidarnie, dlatego do powołania i funkcjonowania konsorcjum z reguły wykorzystuje się spółkę prawa cywilnego.

• spółka joint venture - podejmuje wspólne przedsięwzięcie i wspólne ryzyko. To przedsięwzięcie zazwyczaj z udziałem podmiotów zagranicznych.

• konglomerat - to luźny związek kapitałowy różnych przedsiębiorstw lub ich grup, zorganizowany z reguły w formie koncernu. Pozwala na znaczną specjalizację poszczególnych podmiotów funkcjonujących w ramach konglomeratu, oraz daje większą szansę na przetrwanie kryzysów.

• holding - to forma koncentracji gospodarczej, polegająca na centralizacji i alokacji kapitału i zysków (najczęściej na cele rozwojowe) przez sprawowanie kontroli nad prawnie samodzielnymi podmiotami, którymi są zazwyczaj spółki kapitałowe. Prowadzi to do powstania tzw. grupy spółek, gdzie co najmniej jedna z nich jest spółką dominującą (spółka-matka) a inne są spółkami zależnymi. Spółka dominująca posiada w każdej spółce zależnej albo kontrolny pakiet akcji (udziałów) albo możliwość powołania więcej niż połowy członków zarządu, albo w inny jeszcze sposób wpływa na jej funkcjonowanie. Holding może być: czysty holding finansowy (spółka dominująca oddziałuje za pomocą wskaźników finansowych), operacyjny holding zarządzający i strategiczny holding zarządzający (spółka dominująca decyduje o zasadniczych sprawach, zapewnia i rozdziela środki finansowe),

• kartel - może być spółką prawa cywilnego, albo handlowego lub też stanowić inną formę gospodarczego współdziałania w określony sposób (np. w formie związku, zrzeszenia, zjednoczenia).

7 PODZIAŁ SPÓŁEK NA OSOBOWE I KAPITAŁOWE

Opiera się na kryterium substratu ich istnienia i działalności. Jeśli jest nim substrat osobowy (wspólnicy) są to sp. osobowe, jeśli także kapitał (substrat rzeczowy) - są to sp. kapitałowe.

W obowiązującym prawie polskim spółkami osobowymi są: sp. cywilna, jawna, partnerska, komandytowa i komandytowo-akcyjna, natomiast spółkami kapitałowymi są: S.A. i z o.o.

Sp. kap. posiada osobowość prawną i za swoje zobowiązania odpowiada własnym majątkiem, ta odpowiedzialność jest ograniczona do wysokości udziałów czy akcji, które wspólnicy mają w spółce. W sp. kap. nie ma osobistej odpowiedzialności majątkowej wspólników. Sp. kap. ograniczają ryzyko gospodarcze właściciela, oddzielając majątek właściciela od ryzyka, które ponosi jego firma.

Sp. osobowe nie mają osobowości prawnej. S.C. jako sp. osob. jest pozbawiona w ogóle podmiotowości prawnej, natomiast pozostałe sp. osob. są tzw. ułomnymi osobami prawnymi, tj. mogą we własnym imieniu nabywać prawa, zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozywane. Spółki te` prowadzą przedsiębiorstwo pod własną firmą.

Sp. osobowe cechuje osobista (majątkowa) odpowiedzialność wspólników za zobowiązania spółki. Występuje subsydiarna odpowiedzialność (novum w KSH), co ozn., że najpierw wierzyciel występuje przeciwko majątkowi spółki, a dopiero potem można licytować majątek wspólników.

W sp. kap. wspólnicy są z reguły odsunięci od bezpośredniego prowadzenia spraw spółki (należą one do zarządu) i od bezpośredniej kontroli jej działalności (wykonuje je rada nadz. lub komisja rew.), zaś organem ich reprezentującym jest zgromadzenie wspólników (walne zgromadzenie).

W sp. osob. prowadzenie spraw spółki należy w zasadzie do wspólników, chyba że z ustawy czy aktu założycielskiego wynika co innego.

8 CO TO JEST PROKURA? JAKIE ZNASZ JEJ RODZAJE?

PROKURA - specjalny rodzaj pełnomocnictwa, którego udzielić może tylko s.handl. Pr.upoważnia do dokonywania w imieniu s-ki wszystkich czynności związanych z prowadzeniem przeds. za wyjątkiem: zbycia przeds., wydzierżawienia przeds., ustanowienia na przeds. prawa użytkowania, zbycia nieruchomości, obciążenia nieruchomości s-ki.

a) Nazwisko prokurenta wpisywane jest do rejestru handl. I działając w imieniu s-ki prokurent może się legitymowaćb) podpisem z rejestru.

- spółka może udzielić- prokury jednocześnie kilku osobom,

- prokura może być- :

łączna - wymagane są podpisy wszystkich pełnomocników dla ważności czynności,

oddzielna - do ważności czynności wymagany jest podpis jednego z pełnomocników do wykonania czynności prawnej.

U nas stosowana zasada kontrasygnaty - potwierdzenie każdej czynności przez dwie osoby (członka zarządu, prokurenta).

- nie można przelać- prokury na inną osobę, ale można przekazać- pełnomocnictwo innej osobie na określoną czynność- (prokura na daną czynność- ),

- wygasa w chwili likwidacji przedsiębiorstwa i w każdej innej sytuacji, gdy działalność- nie może być- prowadzona np. wydzierżawienie przedsiębiorstwa w całości, likwidacja przedsiębiorstwa, sprzedaż przedsiębiorstwa,

- ulega ujawnieniu w Krajowym Rejestrze Sądowym.

Prokura a pełnomocnictwo wg. kodeksu cywilnego.

Prokura w odróżnieniu od pełnomocnictwa:

-Może być udzielona tylko przez spółkę.

-Upoważnia do wszystkich czynności związanych z prowadzeniem spółki.

-Podlega obowiązkowi ujawnienia w rejestrze handlowym.

-Ustawowo określony zakres prokury nie może być skutecznie ograniczony wobec osób trzecich.

9 JAWNOŚĆ FORMALNA I MATERIALNA REJESTRU SĄDOWEGO

J. formalna - ozn. możliwość dostępu do wpisów będących w rejestrze. Jest ona pełna, gdy wszelkie wpisy bez żadnych ograniczeń są dostępne dla wszystkich osób, lub ograniczona, gdy dostępne są tylko dla pewnego kręgu osób, najczęściej posiadających interes prawny w dostępie do rejestru. Interes ten podlega albo udowodnieniu czy uprawdopodobnieniu, albo też ustawa wprowadza prawne domniemanie interesu prawnego.

J. materialna ozn. zupełność i prawdziwość funkcji informacyjnej rejestru. Zupełność tej funkcji rodzi prawne domniemanie znajomości wszystkich danych ujawnionych w rejestrze oraz nieznajomości danych nie ujawnionych w rejestrze.

Oba domniemania mają zwykle charakter wzruszalny. Prawdziwość funkcji informacyjnej rejestru rodzi zasadę wiarygodności, dzięki której czynność prawna, uwarunkowana okolicznościami uwarunkowanymi w rejestrze, dochodzi do skutku, choćby wpisy co do tych okoliczności nie odpowiadały prawdzie, chyba że druga strona wiedziała o niezgodności wpisu z rzeczywistym stanem rzeczy.

10 SCHARAKTERYZUJ SPÓŁKĘ CYWILNĄ

SPÓŁKA CYWILNA art. 760

- przez umowę spółki wspólnicy dążą do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego i zobowiązują się do przyjęcia określonych działań ( w szczególności wniesienia wkładów).

- spółka może być- założona dla dowolnego celu gospodarczego (nie może być- to cel charytatywny). Nie koniecznie działalność- nakierowana musi być- na osiągnięcie zysku.

- w świetle nowych przepisów spółka handlowa powołana jest do prowadzenia małych przedsiębiorstw głównie rodzinnych. Kapitał do 400 tys. Euro - forma prawna - normalna spółka cywilna, powyżej 400 tys. Euro - spółka handlowa jawna. Gdy w takim wypadku nie utworzy się spółki jawnej - grozi nam kara grzywny.

- czas na przekształcenie spółek cywilnych w spółki handlowe wynosi 1 rok do 2002r. (natomiast dwa lata na dostosowanie się do nowego K Sp. H).

- umowa spółki może być- sporządzona ustanie, jednak dla celów dowodowych, sądowych wymagana jest forma pisemna.

Jest to umowa konsensualna (dochodzi do skutku w wyniku negocjacji pomiędzy dwoma podmiotami); dwu lub wielostronna; losowa (wspólnicy dobierają się dobrowolnie); wzajemna.

- nie podlega wpisowi do Krajowego Rejestru Sądowego;

- spółki cywilne wykreślone są z ewidencji działalności gospodarczej - nie jest przedsiębiorstwem, są nimi wspólnicy.

- wkłady wniesione przez wspólników i dochody uzyskane w trakcie działalności spółki są dochodem wspólników

Ř współwłasnośćŘ niepodzielna - „prawo niepodzielnej ręki” - nie można samodzielnie rozporządzaćŘ tą rzeczą.

- zobowiązania spółki są to zobowiązania zaciągnięte przez wspólników w związku z prowadzeniem tej działalności. Wszyscy wspólnicy są odpowiedzialni solidarnie za zobowiązania spółki (od każdego ze wspólników można je ściągnąć). Wierzyciel może dowolnie wybrać (prawo wyboru) od którego ściągnąć zobowiązanie.

Czynności nagłe to czynności, które narażają przedsiębiorstwo na stratę; czynności te nie są objęte reprezentacją przez wspólników.

Wspólnicy mogą przyjąć nowego członka do spółki albo wyrazić zgodę na wstąpienie do spółki. Możliwe jest też wystąpienie - następuje poprzez:

wypowiedzenie udziału wspólnika na 3 miesiące przed upływem okresu obrachunkowego.

wypowiedzenie umowy spółki przez wierzyciela osobistego, przez wspólnika.

rozwiązanie spółki cywilnej.

- Inne przyczyny rozwiązania spółki:

zapisane w umowie spółki,

z ważnych przyczyn może spółkę rozwiązać każdy ze wspólników przez Sąd, np. utrata zaufania do wspólników.

- spółka cywilna nie ma osobowości prawnej ani zdolności do czynności prawnych (mają ja wspólnicy).

11 PROWADZENIE SPRAW SPÓŁKI CYWILNEJ I JEJ REPREZENTACJA NA ZEWNĄTRZ

Każdy wspólnik jest uprawniony i zobowiązany do prowadzenia spraw spółki wewnątrz i na zewnątrz. W umowie sp. lub późniejszej uchwale wspólnicy mogą jednak postanowić, że sprawy sp. prowadzić będzie jeden, kilku lub wszyscy wspólnicy. Wspólnicy mogą też powierzyć prowadzenie spraw sp. osobie trzeciej. Uprawnienie do prowadzenia spraw sp. dotyczy zwykłych czynności. Jeżeli zaś czynność przekracza zwykłe czynności sp. potrzebna jest uchwała wszystkich wspólników. Każdy wspólnik może bez uprzedniej uchwały wspólników wykonać czynność nagłą, której zaniechanie mogłoby narazić sp. na duże straty.

Reprezentacja należy do zewnętrznej sfery działania spółki. Zasady reprezentacji określone są w umowie sp. lub późniejszej uchwale wspólników. Jeżeli nie ma określonej reprezentacji, to każdy wspólnik jest uprawniony do reprezentowania na zewnątrz sp. w takim zakresie, w którym jest uprawniony do prowadzenia spraw spółki.

12 SPÓŁKA JAWNA I JEJ REPREZENTACJA NA ZEWNĄTRZ

Sp. j. to taka sp. osobowa, która prowadzi przedsiębiorstwo pod własną firmą, a nie jest inną sp. handlową (nowa def.). Sp. j. może we własnym imieniu nabywać prawa i zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozywaną. Rzeczy i prawa nabyte przez sp. j. lub tytułem wkładu do niej wniesionego stanowią jej odrębny majątek i sp. ta może być uznana za upadłą, nie pociągając upadłości wspólników. Umowa sp. j. wymaga dla swej ważności formy pisemnej i powinna ona zawierać: Tak zawarta umowa wymaga zgłoszenia do sądu rejestrowego. W zgłoszeniu należy podać. Prawo i obowiązek zgłoszenia ciąży na każdym wspólniku. Wpis do rejestru jest obligatoryjny. Sp. j. powstaje z momentem zawarcia umowy spółki.

Każdy wspólnik ma prawo i obowiązek prowadzenia spraw sp., dotyczy to jednak spraw nieprzekraczających zwykłych czynności sp. W sprawach przekraczających zakres zwykłych czynności sp. wymagana jest zgoda wszystkich wspólników sp., w tym także wspólników wyłączonych od prowadzenia spraw sp. Wspólnik mający prawo prowadzenia spraw sp. może bez uchwały wspólników wykonać czynność nagłą, której zaniechanie mogłoby wyrządzić sp. poważną szkodę. Prawo prowadzenia spraw sp. może być odebrane wspólnikowi z ważnych powodów, na mocy prawomocnego orzeczenia sądu, dotyczy to również zwolnienia wspólnika od obowiązku prowadzenia spraw sp. Wspólnik z własnej woli może ograniczyć lub wyłączyć swoje prawo do prowadzenia spraw sp. Nie można powierzyć prowadzenia spraw sp. osobom trzecim z wyłączeniem wspólników. Nieważne jest też umowne wyłączenie prawa wspólnika do zasięgania informacji o stanie majątku i interesów sp. oraz umowne wyłączenie prawa do przeglądania ksiąg i dokumentów sp. (wg nowych przepisów). Prowadzenie spraw sp. j. może być powierzone jednemu lub kilku wspólnikom na mocy umowy sp., bądź na podstawie późniejszej uchwały wspólników. Pozostali wspólnicy są wówczas wyłączeni od prowadzenia spraw sp.

Każdy wspólnik ma prawo reprezentować sp. Prawo wspólnika do reprezentowania sp. dotyczy wszystkich czynności sądowych i pozasądowych i nie można go ograniczyć ze skutkiem wobec osób trzecich. Umowa sp. może przewidywać, że wspólnik jest pozbawiony prawa reprezentowania sp. albo że jest uprawniony do jej reprezentowania tylko łącznie z innym wspólnikiem lub prokurentem. Pozbawienie wspólnika prawa reprezentowania sp. nie na podstawie umowy sp. może nastąpić wyłącznie z ważnych powodów na mocy prawomocnego orzeczenia sądu.

Udział wspólnika w sp. j. (tzw. udział kapitałowy) jest równy wartości wkładu określonej w umowie sp. Każdy wspólnik ma prawo do równego udziału w zyskach i uczestniczy w stratach w tym samym stosunku bez względu na rodzaj i wartość wkładu, z umowy może jednak wynikać co innego. Umowa sp. może zwolnić wspólnika od udziału w stratach, ale nie w zyskach. Wspólnik sp. j. może żądać podziału i wypłaty całości zysku z końcem każdego roku obrotowego. Jeśli jednak wskutek poniesionej przez sp. straty udział kapitałowy wspólnika został uszczuplony, zysk przeznacza się w pierwszej kolejności na uzupełnienie braku.

Wspólnik zobowiązany jest powstrzymać się od wszelkiej działalności sprzecznej z interesami sp. Jednakże, za wyraźną lub dorozumianą zgodą wspólników, może prowadzić interesy konkurencyjne, w szczególności uczestniczyć w sp. konkurencyjnej jako wspólnik sp. c., j., partner, komplementariusz lub członek organu sp. W razie naruszenia wymienionego zakazu konkurencji, każdy wspólnik sp. j. może żądać wydania sp. korzyści, jakie zostały osiągnięte przez naruszenie zakazu konkurencji.

Wkłady wspólników są równe, chyba że co innego wynika z umowy. Wkład wspólnika może polegać na przeniesieniu lub obciążeniu własności rzeczy lub innych praw, a także na dokonaniu innych świadczeń na rzecz sp. Wspólnicy sp. j. odpowiadają całym swoim majątkiem solidarnie ze spółką za zaciągnięte przez sp. zobowiązania.. ich odpowiedzialność jest jednak subsydiarna. Jeżeli wystąpią przyczyny rozwiązania spółki, to następuje likwidacja sp. Likwidacja nie ma jednak charakteru obligatoryjnego, bowiem wspólnicy mogą uzgodnić inny sposób zakończenia działalności sp. niż likwidacja. Celem likwidacji jest zakończenie bieżących interesów sp., ściągnięcie wierzytelności i spieniężenie innych aktywów, zaspokojenie wierzycieli sp., zwrot wkładów wniesionych przez wspólników tylko do używania oraz podział pozostałego majątku między wspólników

13 SPÓŁKA KOMANDYTOWA

SPÓŁKA KOMANDYTOWA - CHARAKTERYSTYKA.

Spółka mająca na celu prowadzenie w większym rozmiarze przedsiębiorstwa zarobkowego albo gospodarstwa rolnego pod wspólną firmą, jeżeli wobec wierzycieli za zobowiązania spółki przynajmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczeń (komplementariusz), a odpowiedzialność przynajmniej jednego wspólnika (komandytariusza) jest ograniczona do sumy komandytowej (oznaczona kwota pieniężna, do wysokości której komandytariusz odpowiada wobec wierzycieli spółki). Wyróżnia się trzy modele spółki komandytowej (w zależności od uprawnień komandytariusza), klasyczny, pośredni i dynamiczny. Firma (nazwa) sp. k. Musi zawierać nazwisko jednego lub wielu komplementariuszy oraz oznaczenie spółka komandytowa.

Jeśli wkładem komandytariusza do sp. jest w całości lub w części świadczenie niepieniężne, umowa sp. określa przedmiot tego świadczenia, jego wartość, a także osobę wspólnika wnoszącego takie świadczenie. Wkładem komandytariusza nie może być jego zobowiązanie do wykonania pracy lub świadczenia usług na rzecz sp., oraz wynagrodzenie za usługi świadczone przy powstaniu sp. jeśli komplementariuszem jest sp. z o.o. lub sp. akcyjna, zaś komandytariuszem wspólnik tych spółek, ich wkładu nie mogą stanowić udziały lub akcje. Wkład komandytariusza może być wniesiony w wartości niższej niż suma komandytowa, lecz umowa sp. może stanowić inaczej. Postanowienie wspólników zwalniające komandytariusza z obowiązku wniesienia wkładu jest nieważne.

Sp. k. powstaje z chwilą wpisu do rejestru. Wpis ten jest obligatoryjny i konstytutywny. Wpis do rejestru powinien zawierać:

Reprezentowanie spółki komandytowej.

W spółce komandytowej prawo to przysługuje komplementariuszom, którzy mogą reprezentować spółkę indywidualnie, a w sprawach przekraczających zwykły zarząd kolegialnie. Prawa reprezentacji nie można ograniczać ze skutkiem wobec osób trzecich. Komandytariusz może reprezentować spółkę jedynie na zasadzie pełnomocnictwa, a jeżeli działał bez umocowania odpowiada wobec osób trzecich bez ograniczeń.

Wspólnicy spółki komandytowej - prawa i obowiązki.

Prawa komplementariuszy: prawo do równego udziału w zyskach i stratach spółki (wspólnik, którego wkładem była praca w razie wątpliwości nie uczestniczy w stratach) art. 105; każdy wspólnik ma prawo reprezentować spółkę art. 83; prawo do zasięgania informacji o stanie spółki art.91; prawo do prowadzenia spraw spółki art.93; prawo do corocznego wypłacenia odsetek - 4% od swego udziału, nawet gdy spółka poniosła stratę art. 107; prawo do wypowiedzenia spółki art. 116; prawo do udziału w majątku spółki art. 137. Obowiązki komplementariuszy: wniesienie wkładu do spółki art. 102; obowiązek prowadzenia spraw spółki art. 93; obowiązek lojalnego współdziałania; zakaz działań sprzecznych z interesami spółki art. 110; obowiązek pokrywania niedoboru majątku w czasie likwidacji art.138.

Prawa: komandytariusz nie ma prawa prowadzenia spraw spółki art. 155; może reprezentować spółkę tylko jako pełnomocnik art. 152; prawo do kontroli spraw spółki art. 154; prawo do wyrażania zdania co do spraw przekraczających zakres zwykłych czynności spółki art. 155; prawo do uczestniczenia w zyskach i stratach (do sumy komandytowej) co określa umowa spółki art. 156. Obowiązki komandytariuszy: wniesienie wkładu art. 102; odpowiedzialność za zobowiązania spółki do sumy komandytowej art.150, 156; obowiązek lojalnego współdziałania; zakaz działań sprzecznych z interesami spółki dotyczy komandytariuszy uprawnionych do prowadzenia spraw spółki.

14 ZAWIĄZANIE SPÓŁKI Z O.O.

Założenie spółki z o.o. jest bardziej skomplikowane niż w przypadku spółek osobowych i wymaga spełnienia następujących warunków:
1) zawarcia umowy spółki lub dokonania jednostronnej czynności prawnej (aktu założycielskiego);
2) wniesienia całego kapitału zakładowego;
3) ustanowienia władz spółki;
4) wpisu do rejestru handlowego.

Zawarcie umowy
Umowa spółki z o.o. musi być sporządzona w formie aktu notarialnego pod rygorem nieważności; tak samo akt założycielski, gdy spółkę zakłada jedna osoba. Co powinien zawierać akt notarialny - zobacz: spółka komandytowa.
Umowa powinna określać co najmniej:
- firmę i siedzibę spółki; firma może być obrana dowolnie, ale powinna zawierać dodatek - "spółka z ograniczoną odpowiedzialnością"
- przedmiot przedsiębiorstwa spółki, czyli czym się ona będzie zajmowała;
- czas trwania spółki - jeśli jest ograniczony;
- wysokość kapitału zakładowego; minimum - 4.000 zł;
- czy wspólnik może mieć jeden czy większą ilość udziałów; (minimalna wysokość jednego udziału wynosi 50 zł). Jeśli zgodnie z umową wspólnicy mogą mieć po kilka udziałów to są one równe, jeśli zaś mają tylko po jednym udziale to ich wysokość może być nierówna.
- ilość i wysokość udziałów objętych przez poszczególnych wspólników.
Kapitał zakładowy
Kapitałem zakładowym jest oznaczona kwota pieniężna stanowiąca sumę udziałów wszystkich wspólników a zarazem będąca pierwotnym majątkiem spółki. Jest to inaczej mówiąc wartość czystego majątku, którą spółka z o.o. w interesie wierzycieli zobowiązuje się utrzymywać w całości i nie rozdzielać między wspólników. Kapitał ten stanowi podstawę odpowiedzialności spółki wobec wierzycieli i gwarancję jej wypłacalności, co ma także znaczenie przy ubieganiu się o kredyty bankowe. Minimalna wysokość kapitału zakładowego wynosi 4.000 zł.

Cały kapitał zakładowy powinien być przez założycieli spółki objęty i wpłacony przed powstaniem spółki, tzn. przed wpisem do rejestru handlowego. Może on być wniesiony bądź w formie gotówkowej, bądź w formie wkładu niepieniężnego, czyli aportu (ruchomości, nieruchomości, prawa majątkowe itp.). Kapitał dzieli się na części, czyli udziały, będące odzwierciedleniem praw i obowiązków wspólnika, wynikających ze stosunku spółki.
Ustanowienie władz spółki z o.o.
Forma organizacyjno - prawna spółki z o.o. wymaga powołania określonych organów, które będą prowadziły sprawy spółki i reprezentowały ją na zewnątrz w obrocie (np. przed sądami).
Władze, do których Kodeks handlowy zalicza:
- zarząd,
- zgromadzenie wspólników,
- i ewentualnie radę nadzorczą lub komisję rewizyjną, powinny być powołane w umowie spółki bądź późniejszej uchwale, ale w każdym razie - przed zarejestrowaniem spółki. Powołanie rady albo komisji rewizyjnej jest konieczne, gdy kapitał spółki jest wyższy niż 25.000 zł, a wspólników jest co najmniej 50.
Wpis do rejestru handlowego
Powstanie spółki z o.o. jest uzależnione od dokonania wpisu w rejestrze handlowym, co oznacza, że wpis ma charakter konstytutywny. Z chwilą zarejestrowania spółka z o.o. nabywa osobowość prawną

15 PRAWA I OBOWIĄZKI WSPÓLNIKÓW W SPÓŁCE Z O.O.

Prawa i obowiązki wspólników w sp. z o.o. reguluje k.s.h. i umowa spółki w takim zakresie , w jakim pozwala ksh. Jeśli ustawa lub umowa spółki nie stanowi inaczej, wspólnicy mają równe prawa i obowiązki w spółce. Gdy umowa przewiduje udziały o szczególnych uprawnieniach, uprawnienia te powinny być określone w umowie (udziały uprzywilejowane), co może być uwarunkowane spełnieniem np. dodatkowych świadczeń na rzecz spółki.

Prawa wspólników można podzielić na:

- korporacyjne

- majątkowe

- indywidualne

- wspólne (kolektywne)

- prawa mniejszości

Prawa korporacyjne - prawo uczestnictwa i głosu na zgromadzeniu wspólników, prawo zaskarżania uchwał, prawo kontroli.

Prawa majątkowe - prawo udziału w zysku bilansowym, prawo uczestnictwa w podziale zlikwidowanego majątku spółki, prawo do wynagrodzenia za dostarczone spółce świadczenia niepieniężne, prawo zwrotu wpłat na udział w razie redukcji kapitału zakładowego, umorzenia udziałów kosztem obniżenia kapitału zakł., itd.

Prawa indywidualne są wykonywane przez każdego wspólnika, np. prawo przeglądu ksiąg, prawo kontroli

Prawa wspólne są wykonywane przez wspólników w formie uchwał

Prawa mniejszości są wykonywane przez wspólników posiadających co najmniej 1/10 kapitału zakładowego (wtedy np. wspólnicy mogą zaskarżyć uchwały do sądu)

Obowiązki wspólników

- pokrycie udziału w gotówce lub aportami

- dokonanie dopłat (wkładów), których celem jest pomnożenie kapitału obrotowego spółki. Obowiązek dopłat, ich maksymalną wielkość oraz terminy wpłat i ich zwrotu określa umowa spółki. Dopłaty podlegają zwrotowi, bez odsetek, powiększają one kapitał obrotowy, stanowią fundusz rezerwowy, gwarantujący także integralność kapitału zakł. Dopłaty stanowią specyficzną regulację odnoszącą się tylko do sp. z o.o.

- wyrównanie ubytku w kapitale zakł spowodowanego bezprawną wypłatą na rzecz odbiorcy

dokonywanie periodycznych świadczeń niepieniężnych (np. dostawy surowca), jeśli to wynika z umowy spółki. Wynagrodzenia za takie świadczenia powinny być wypłacane przez spółkę nawet wtedy, gdy nie osiąga ona czystego zysku.

- inne obowiązki, np. sprawowanie zarządu, nadzoru, udział w zgromadzeniu wspólników.

16 WŁADZE SPÓŁKI Z O.O.

ZARZĄD - Jest to organ wykonawczy. Zarząd może być jedno lub wieloosobowy. Do zarządu mogą być powołane osoby spośród wspólników lub spoza ich grona. . Powołany jest z grona wspólników lub spoza jego grona w drodze uchwały zgromadzenia wspólników. Jego prawa i obowiązki określa akt założycielski i ustawa, które dotyczą sfery wewnętrznej jak i zewnętrznej działalności spółki. Nie jest dopuszczalne przesunięcie kompetencji zarządu na inny organ spółki. Kadencja zarządu to jeden rok, jeśli akt założycielski nie mówi inaczej.

ZGROMADZENIE WSPÓLNIKÓW W spółkach z o.o. ZW jest organem obligatoryjnym. Główną funkcją jest podejmowanie uchwał w sprawach przewidzianych w kodeksie handlowym lub akcie. Są dwa sposoby podejmowania uchwał: w drodze głosowania na zgromadzeniu oraz w głosowaniu pisemnym bez zgromadzenia.

ZW: rozpatrzenie i zatwierdzenie sprawozdania z bilansu i rachunku zysków i strat, powoływanie i kwitowanie władz spółki, powzięci uchwały o podziale zysków i strat, zbycie i wydzierżawienie przedsiębiorstwa, zbycie i nabycie nieruchomości, zwrot dopłat, zmiana umowy spółki, rozwiązanie lub połączenie spółki. Szczególne kompetencje może przewidzieć umowa spółki. Zgromadzenie wspólników zwołuje zarząd spółki. RN lub KO mają prawo zwołania jeżeli zarząd nie zwoła go w ciągu 6 m-cy po upływie roku obrotowego lub w czasie określonym w umowie spółki.

Zwyczajne ZW musi się odbywać w ciągu 6 miesięcy po upływie roku obrotowego Jego przedmiotem powinno być rozpatrywanie i zatwierdzanie sprawozdania bilansu rachunku zysków i strat; powzięcie uchwały o podziale zysków lub strat; udzielenie władzom spółki absolutorium. Nadzwyczajne ZW zwoływane jest w przypadku żądania organów spółki, na żądanie wspólników reprezentującym 1/10 kapitału zakładowego, gdy umowa spółki przewiduje NZW lub na żądanie osób przewidzianych w umowie spółki. Powzięcia uchwały na ZW wymagają sprawy przewyższające zwykły zarząd. ZW zwołuje się listem poleconym. W przedmiocie nie objętym porządkiem obrad nie można podjąć uchwały, chyba że cały kapitał zakładowy jest reprezentowany a nikt nie zgłosił sprzeciwu.

Zasady głosowania określa umowa spółki, jeżeli nie uchwały zapadają bezwzględną większością głosów bez względu na liczbę reprezentowanych udziałów. W sytuacji, gdy chodzi o zmianę umowy spółki wymagana jest większość 2/3 głosów.

17 NADZÓR NAD SPÓŁKĄ Z O.O.

NADZÓR I KONTROLA: dwa organy: zgromadzenie wspólników, czyli każdy wspólnik z osobna oraz RN lub komisja rewizyjna, która musi być przewidziana w umowie spółki. W spółkach, w których kapitał zakładowy przewyższa kwotę 25.000 zł, a wspólników jest ponad 50, ustanowienie RN lub KR jest obligatoryjne. W tym wypadku umowa spółki może wyłączyć indywidualne prawo kontroli. Rada nadzorcza składa się z przynajmniej 3 osób.

RADA NADZORCZA - Jest organem fakultatywnym. KH zakłada, że jeżeli kapitał zakładowy przekracza 25.000 zł lub jest więcej niż 50 wspólników, a akt założycielski nie przewiduje powołania komisji rewizyjnej obligatoryjne jest ustanowienie organu nadzoru. Rada nadzorcza składa się z min. 3 osób, wybieranych uchwałą na jeden rok, chyba, że akt stanowi inaczej. Członkowie mogą być odwołani w każdej chwili. Członkami RN nie mogą być członkowie zarządu, likwidatorzy oraz pracownicy spółki na stanowisku gł. księgowego, radcy prawnego, kierownika zakładu, lub inne podlegające bezpośrednio członkowi zarządu. Podst. funkcja RN to: kontrola nad działalnością spółki we wszystkich gałęziach przedsiębiorstwa, a w szczególności bada ona rachunek strat i zysków, bilans zarówno pod względem rachunkowym jak i faktycznym. Radę nadzorczą powołuje się na rok, jeśli umowa spółki nie stanowi inaczej. Kadencję liczy się od dnia wyboru aż do chwili zatwierdzenia przez zgromadzenie wspólników sprawozdania, bilansu, rach. zysków i strat i zysków za ostatni rok urzędowania. Członkowie zarządu mogą być w każdej chwili odwołani, ale prawo odwołania przysługuje temu, który zarząd powołał.

KOMISJA REWIZYJNA - Jest organem fakultatywnym. Jej obligatoryjne istnienie przewidziane jest gdy kapitał zakładowy spółki przekracza 25000 zł, liczba wspólników wynosi więcej niż 50 członków, a akt założycie1ski spółki nie przewiduje rady nadzorczej. Skład, sposób powoływania i odwoływania członków komisji rewizyjnej, wygasanie mandatów, podejmowanie uchwal itp. są podobne jak w radzie nadzorczej. Do kompetencji komisji rewizyjnej na1eży badanie bilansu, rachunku zysków i strat, a także badanie sprawozdania i wniosków zarządu co do podziału zysków lub pokrycia strat w trybie i zakresie przewidzianym dla rady nadzorczej. Z wyników badania komisja rewizyjna powinna złożyć zgromadzeniu wspólników szczegółowe pisemne sprawozdanie.

Uchwały R.N. i K.R. wymagają zaproszenia na posiedzenie wszystkich członków, a mogą zapaść, gdy jest ich przynajmniej połowa. Członkowie R.N. i K.R. mogą także podejmować uchwały, oddając swój głos na piśmie za pośrednictwem innego członka rady. Mogą oni także zwoływać zgromadzenia w razie opieszałości zarządu, zaskarżać uchwały, reprezentować s-kę w sporach i umowach z członkami zarządu.

Na żądanie wspólnika lub wspólników posiadających 1/10 kapitału zakł., sąd może powołać BIEGŁYCH REWIDENTÓW do badania sprawozdań finans. W celu zbadania rachunkowości oraz działalności s-ki. Mają oni dostęp do wszystkich dokumentów i mogą żądać wyjaśnień.

18 SPÓŁKA AKCYJNA

SPÓŁKA AKCYJNA:

S.A. należy do spółek handl. kapitałowych. S.A. jest osobą prawną. Cechą charakterystyczna S.A. jest to, że umożliwia ona łączenie kapitałów należącyhc do wielu osób - w bardzo dużym rozmiarze. Umożliwia zaangażowanie w działalność nawet drobnych kapitałów (cena nomin. Akcji wynosi 1 zł). S.A. można założyć w jakimkolwiek dozwolonym przez prawo celu. ( gospodarczy i niegospodarczy, np. charytatywny, społeczny (każdy cel dozwolony prawnie, nie musi przynosić zysku).

Statut spółki - w formie aktu notarialnego pod rygorem nieważności. Osoby podpisujące statut są założycielami spółki. Sporządzenie statutu założyciele: min. trzech, osoby fizyczne lub prawne lub 1 osoba: Skarb Państwa, związki i porozumienia komunalne, gminy.

Zmiana statutu - wymaga uchwały WZ, powziętej większością 3/4 oddanych głosów. Jeśli zmiana zwiększa świadczenia lub uszczupla prawa akcjonariuszy, wymaga ich zgody. Szczególnym rodzajem zmiany statutu, uregulowanym przez kodeks handlowy jest podwyższenie lub obniżenie kapitału akcyjnego.

Przesłanki do powstania spółki:

-określenie celu działalności, -sporządzenie statutu spółki w formie aktu notarialnego, -uzyskanie koncesji jeśli jest potrzebna, -powołanie organów spółki

-zapewnienie min.kapitału zakładowego 100 tys., -3 podmioty mogą ją zawrzeć i więcej Sp i gmina wyjątek mogą zawierać jednoosobowo

-najm.wart. akcji 1 zł

POWSTANIE SPÓŁKI - Założyciele sami lub łącznie z osobami trzecimi w formie aktu notarialnego wyrażają zgodę na powstanie spółki i treść statutu, deklarując liczbę i rodzaj akcji objętych przez każdego z nich, cenę emisyjną akcji i termin wpłat na akcje oraz zatwierdzają wybór pierwszych władz spółki. Osoby trzecie mogą uczestniczyć w akcie założycielskim tylko za zgodą założycieli spółki, wyrażoną wcześniej w statucie spółki lub w późniejszym terminie w akcie notarialnym. Tak przystępujące osoby trzecie nie są założycielami spółki. Zarząd zobowiązany jest zgłosić spółkę do rejestru handlowego z chwilą podpisania aktu zawiązania spółki. Zapisy i wpłaty na akcje mogą być dokonywane przez subskrybentów wyłącznie w NBP i innych bankach, które mają na to zezwolenie Ministra Finansów . Nieważny jest zapis na akcje dokonany pod warunkiem lub z zastrzeżeniem . Termin zapisywania się na akcje nie może być dłuższy niż 3 miesiące od dnia otwarcia subskrypcji

KAPITAŁ AKCYJNY dzieli się na akcje o równej wartości nominalnej. Akcjonariusze nie odpowiadają osobiście za zobowiązania spółki. Kapitał akcyjny min. 100 tysięcy złotych. Może być pokryty w gotówce albo wkładami niepieniężnymi (aportami). Akcje wydawane w zamian za wkłady rzeczowe (aporty) muszą być pokryte w całości przed zarejestrowaniem spółki. Przy zakładaniu spółki nie jest wymagana pełna wpłata kapitału akcyjnego. Wystarczy pokryć w gotówce Ľ części sumy nominalnej kapitału. W S.A. jej wspólnicy mogą oferować innym członkostwo w spółce w drodze publicznej subskrypcji (zapisywanie się na akcje w drodze publicznych ogłoszeń). Spółka akcyjna może skupiać większą liczbę wspólników, w tym także drobnych uczestniczących mniejszymi wkładami. Min. wartość akc= 1zł, za min, udział w sp z o.o. to 50zł.

19 POWSTANIE SPÓŁKI AKCYJNEJ /ELEMENTY/

Założenie spółki akcyjnej może nastąpić przez samych założycieli (ewentualnie łącznie z osobami trzecimi) lub w drodze publicznej subskrypcji (ogłoszeń o zapisach na akcje). Przedstawiony zostanie jedynie pierwszy sposób, jako że jest on związany z zakładaniem spółki akcyjnej przez podmioty gospodarcze dla celów prowadzenia określonej działalności.

Powstanie spółki akcyjnej wymaga dokonania następujących czynności:
1) zawarcia tzw. aktu założycielskiego spółki oraz sporządzenia statutu;
2) pokrycia minimum kapitału akcyjnego;
3) powołania organów spółki;
4) wpisu do rejestru handlowego.
Akt założycielski i statut
Założyciele (sami lub łącznie z osobami trzecimi) muszą - w formie aktu notarialnego - wyrazić zgodę na powstanie spółki i treść statutu. Muszą także zadeklarować ilość i rodzaj akcji objętych przez każdego z nich, cenę emisyjną akcji i termin wpłat na akcje oraz zatwierdzić wybór pierwszych władz spółki.
Jeśli w zawiązaniu spółki i obejmowaniu akcji mają uczestniczyć także osoby spoza grona założycieli, to musi być na to zgoda założycieli, wyrażona bądź w statucie, bądź później - w konkretnym akcie przystąpienia do spółki osoby trzeciej.
Sporządzenie statutu jest obowiązkiem założycieli spółki, którymi mogą być zarówno osoby fizyczne jak i prawne w liczbie co najmniej trzech, z tym, że Skarb Państwa i związki samorządu terytorialnego mogą zakładać jednoosobowe spółki akcyjne.
Statut spółki powinien być sporządzony w formie aktu notarialnego pod rygorem nieważności.

Powołanie organów spółki akcyjnej
Pierwsze władze w postaci zarządu oraz rady nadzorczej i/lub komisji rewizyjnej powołuje zgromadzenie organizacyjne założycieli. Kolejne organy są natomiast powoływane przez walne zgromadzenie akcjonariuszy.
Kapitał akcyjny
Powinien on wynosić przynajmniej 100.000 zł, jednakże w stadium zawiązania spółki wystarczy pokrycie w gotówce 1 części sumy nominalnej kapitału. Kapitał akcyjny może być pokryty bądź w gotówce, bądź w postaci wkładów niepieniężnych (aportów). Akcje wydawane w zamian za wkłady niepieniężne muszą być pokryte w całości przed zarejestrowaniem spółki. Dodać należy, że kapitał mogą pokrywać sami założyciele, ale także i osoby, które zapisały się na akcje na drodze publicznej subskrypcji (ogłoszenia).
Wpis do rejestru handlowego
Wpis ten ma charakter konstytutywny, co oznacza, że spółka akcyjna istnieje jako odrębna od wspólników osoba prawna dopiero od momentu jej zarejestrowania. Jest to zarazem końcowy etap w procedurze powstawania spółki.
Pierwszy zarząd spółki akcyjnej ma obowiązek zgłosić spółkę do rejestru w ciągu trzech miesięcy od sporządzenia statutu.
20 SPOSOBY ZAWIĄZANIA SPÓŁKI AKCYJNEJ

Do powstania S.A. wymagane jest:

• zawiązanie spółki i podpisanie statutu przez założycieli,

• Wniesienie przez akcjonariuszy wkładów na pokrycie całego kapitału zakładowego,

• Ustanowienie zarządu i rady nadzorczej

• Wpis do rejestru.

Zawiązanie S.A. następuje z chwilą objęcia wszystkich akcji. Statut spółki może określać minimalną bądź maksymalną wysokość kapitału zakładowego (co najmniej 500.000 zł.) oraz złożenia przez zarząd, przed zgłoszeniem spółki do rejestru, oświadczenia w formie aktu notarialnego o wysokości objętego kapitału zakładowego. Oświadczenie to powinno również zawierać postanowienie o dookreśleniu kapitału zakładowego w statucie.

tworzenie spółek - sposoby:

1. koncesyjny (koncesje wydaje: dotyczące przedsiębiorstw bankowych Komisja Nadzoru Bankowego, Prezes NBP; a przedsiębiorstw ubezpieczeniowych - Minister Finansów);

2. normatywny (meldunkowe)

3. mieszany.

Sposoby zawiązywania spółki akcyjnej

Zawiązanie spółki akcyjnej może nastąpić:

- przez samych założycieli lub łącznie z osobami trzecimi (tzw. założenie łączne lub jednoczesne)

- w drodze publicznej subskrypcji (tzw. założenie sukcesywne)

Zawiązanie jednoczesne (łączne) to takie, gdy założyciele sami lub łącznie z osobami trzecimi w formie aktu notarialnego wyrażają zgodę na powstanie spółki i treści statutu, deklarując liczbę i rodzaj akcji objętych przez każdego z nich, cenę emisyjną akcji i termin wpłat na akcje oraz zatwierdzają wybór pierwszych władz spółki. Jeżeli w zawiązaniu spółki i objęciu akcji mają uczestniczyć także osoby trzecie, nastąpić to musi za zgodą założycieli spółki, wyrażoną bądź wcześniej w statucie spółki, bądź później w konkretnym akcie przystąpienia do spółki osoby trzeciej, w formie aktu notarialnego. Osoby trzecie przystępujące do spółki w formie aktu nie są jej założycielami.

Z chwilą sporządzenia aktu zawiązania spółki, obejmującego cały kapitał akcyjny, zarząd jest obowiązany zgłosić spółkę do rejestru handlowego w celu zarejestrowania.

Zawiązanie spółki w formie subskrypcji wymaga dopełnienia następujących czynności:

- publicznego ogłoszenia statutu

- złożenia przez założycieli do depozytu sądowego kaucji w wysokości 1/20 (czyli 5 %) kapitału akcyjnego

- ogłoszenia publicznego tzw. prospektów, czyli ogłoszeń wzywających do zapisania się na akcje

- zebrania zapisów na akcje, sporządzonych w dwóch egzemplarzach

- przydziału akcji subskrybentom, w ciągu dwóch tygodni od upływu terminu zamknięcia subskrypcji

- zwołania przez założycieli zgromadzenia organizacyjnego w terminie do 2 miesięcy od daty zamknięcia

subskrypcji

- zarejestrowanie spółki, do którego zobowiązany jest zarząd

Zapisy i wpłaty na akcje mogą być dokonane przez subskrybentów wyłącznie w NBP i innych bankach, mających na to zezwolenie Ministra Finansów. Termin zapisywania się na akcje nie może być dłuższy niż 3 miesiące od dnia otwarcia subskrypcji. Jeśli w terminie oznaczonym w ogłoszeniu wszystkie zaoferowane akcje nie zostaną subskrybowane i należycie opłacone, spółkę uważa się za niedoszłą do skutku.

21 POJĘCIE AKCJI

Akcje - dokumenty formalne stwierdzające prawo uczestnictwa w S.A.

Akcje wydane za aport musza być pokryte w całości przed rejestracją, a pokryte pieniężnie w Ľ pokryte przed rejestracja.

Termin akcja jest używany zazwyczaj w potrójnym znaczeniu:

a/ ułamek kapitału zakładowego

b/ papier wartościowy

c/ ogól praw i obowiązków akcjonariusza wobec spółki

ad. a/

wyrażają stosunek nominalnej wartości akcji do sumy tego kapitału. W liczniku jest wartość nominalna akcji, w mianowniku suma kapitału akcyjnego. Nominalna wartość akcji pomnożona przez liczbę wszystkich akcji daje wysokość kapitału akcyjnego.

ad. b/

akcja, jako dokument akcyjny wystawiony przez spółkę, musi dla swej ważności zawierać treść określoną w k.h. Dokument ten jest papierem wartościowym. Aby nabyć prawa ze spółki trzeba je posiadać.

Zarówno akcja jako dokument akcyjny i papier wartościowy może być imienna lub na okaziciela. Oba rodzaje akcji są zbywalne.

ad. c/

Prawa i obowiązki akcjonariuszy dzielą się na majątkowe i korporacyjne. Ze względu na sposób ich wykonywania na indywidualne i kolektywne, oraz takie, których akcjonariusze mogą się zrzec lub nie podlegają zrzeczeniu.

Rodzaje:

kryterium ich pokrycia:

- gotówkowe (mogą być pokryte tylko w gotówce w określonej sumie pieniędzy, co najmniej 1/4 nominalnej wartości akcji)

- aportowe (stanowią zabezpieczenie roszczeń o odszkodowanie z tytułu umów dot. wkładów niepieniężnych, pozostając imiennymi do chwili zatwierdzenia przez walne zgromadzenie sprawozdania i rachunków za drugi rok obrachunkowy)

kryterium formy:

- imienne (zawierają nazwisko akcjonariusza)

- na okaziciela (nie wymagają do ich zbycia żadnych formalności poza prostym wręczeniem nabywcy)

22 TYPY I RODZAJE AKCJI

Typy i rodzaje akcji Akcje - dokumenty formalne stwierdzające prawo uczestnictwa w S.A.

sAkcje wydane za aport musza być pokryte w całości przed rejestracją, a pokryte pieniężnie w Ľ pokryte przed rejestracja.

Akcje imienne zawierają w tekście nazwisko akcjonariusza. Mogą być wydawane przed pełną wpłatą kapitału akcyjnego ale nie przed rejestracją spółki Imiennymi akcjami są: akcje, do których przywiązany jest obowiązek periodycznych świadczeń niepieniężnych, akcje aportowe i akcje uprzywilejowane co do głosu. Przeniesienie akcji imiennych wymaga ich wręczenia oraz pisemnego oświadczenia bądź na samej akcji, bądź na osobnym dokumencie.

Akcje na okaziciela nie wymagają do ich zbycia żadnych formalności poza prostym wręczeniem nabywcy. Akcje na okaziciela nie mogą być wydane przed pełną wpłatą przypadającej na nie części kapitału akcyjnego. Na dowód częściowej wpłaty wydaje się akcjonariuszowi tzw. imienne świadectwo tymczasowe Jest to surogat dokumentu akcyjnego, mającego być wydanym w przyszłości świadectwa tymczasowe umożliwiaj4 obrót papierami spółkowymi przed uzyskaniem akcji przez akcjonariusza.

Akcje gotówkowe mogą być pokryte tylko w gotówce w okreś1onej sumie pieniężnej.. Mogą~ one być imienne tub na okaziela.

Akcje aportowe - wydawane w zamian za wkłady niepieniężne, muszą aż do chwili zatwierdzenia przez WZ spraw i rachunków za drugi rok obrachunkowy pozostać imiennymi Stanowią one bowiem przez ten czas zabezpieczenie roszczeń o odszkodowanie z tytułu umów dotyczących wkładów niepieniężnych.

Akcje uprzywilejowane zwane akcjami o szczególnych uprawnieniach. Mogą być wydawane: 1. przy zawiązywaniu spółki, 2. przy podwyższeniu kapitału akcyjnego w drodze nowej emisji akcji, 3. bez podwyższenia akcji, ale za dopłatą, która wpływa do kapitału. zapasowego w drodze wymiany akcji zwykłych na uprzywilejowane. Uprawnia związane z akcjami uprzywilejowanymi powinny być dokładnie w statucie okreś1one i dotyczyć mogą w szczegó1ności uprzywilejowania co do prawa głosu, dywidendy i podziału majątku

Akcje uprzywilejowane co do głosu muszą być imienne i nie mogą przekraczać 5 głosów na jedną akcję.

Uprzywilejowanie akcji co do dywidendy daje jej posiadaczowi prawo do otrzymania dywidendy przed posiadaczem akcji zwykłej, a także prawo otrzymania dywidendy za ubiegłe lata obrachunkowe, za które nie była ona wypłacona.

Akcje użytkowe - zwane też "upośledzonymi" - korzystają w zasadzie z tych samych uprawnień majątkowych co akcje zwykłe. Ich "upo­śledzenie" polega na tym, że w podziale dywidendy uczestniczą dopiero wtedy, gdy została ona wypłacona akcjom, które nie zostały umorzone. W podziale majątku akcje użytkowe uczestniczą zatem dopiero po pokryciu wartości nominalnej akcji nie umorzonych.

Akcje założycielskie (imienne świadectwa założycielskie), tj. akcje wyda­wane założycielom spółki za usługi świadczone podczas jej organizowania, nie są - w świetle polskiego kodeksu handlowego - akcjami w rozumieniu tego kodeksu, ale obligacjami (czyli tzw. zobowiązaniami dłużnymi). Ich cechą charak­terystyczną jest to, że obciążają one czysty zysk spółki. Celem wynagrodzenia za usługi oddane przy powstaniu spółki, spółka może wydać imienne świadectwa założycielskie. Świadectwa te mogą być wydawane założycie­lom spółki najwyżej na okres 25 lat od chwili zarejestrowania spółki. Dają one ich posiadaczom prawo uczestniczenia w podziale czystego zysku w granicach ustalo­nych przez statut, po poprzednim odliczeniu na rzecz akcjonariuszy określonej w statucie dywidendy.

23 PRAWA I OBOWIĄZKI AKCJONARIUSZY

1.obowiązkowa wpłata kapitału akcyjnego, 2.wpłaty równomierne na wszystkie akcje, 3.prawo do uczestnictwa w S.A., uczest. w Walnym Zgromadzeniu, 4.prawo głosu, 5.pr.wybieralności do zarządu, do RN lub do innego organu spółki, 6.prawo do udziału w zysku rocznym spółki (dywidendy) różni się tym od zoo, że wymaga uchwały Walnego, 7.pr.do poboru akcji nowej emisji (w przypadku >kap.akc), 8.prawo do udziału w komisji likwidacyjnej (prawo do zwrotu wpłaconego kap. W razie likwidacji spółki), 9.prawo akcjonariusza do żądania wydania odpisu wniosków w sprawach objętych porządkiem obrad, 10.obowiązek solidarnej odpowiedzialnościmomentu zarejestrowania spółki akcjonariusze nie są zobowiązani do opłacenia objętych akcji gotówkowych w całości, lecz zaledwie w wysokości 1/4 ich wartości nominalnej. Terminy i wysokość wpłat na akcje określa statut, jeśli zaś w ciągu miesiąca po upływie terminu płatności akcjonariusz nie uiści zaległej raty, odsetek i odszkodowania umownego, jego akcje mogą być unieważnione.

4.Prawa akcjonariuszy w spółce akcyjnej - korporacyjne: prawo do udziału w walnym zgromadzeniu; prawo do informacji; prawo do głosu na WZ; prawo zaskarżania uchwał; prawo wybieralności do zarządu, RN lub do innego organu spółki; prawo do wglądu w księgę akcjonariuszy; prawo do zwoływania nadzwyczajnego WZA przez akcjonariuszy z 1/10 kapitału akcyjnego; prawo roszczenia o odszkodowanie na rzecz spółki. Majątkowe: prawo do dywidendy (potrzeba uchwały Walnego); prawo pierwszeństwa objęcia nowej emisji akcji; prawo do kwoty likwidacyjnej; prawa do szczególnych korzyści.

Obowiązki: wpłata kapitału za objęte akcje; wniesienie aportu przed rejestracją spółki; świadczenia niepieniężne; obowiązek zwrotu bezpodstawnych dywidend, obowiązek solidarnej odpowiedzialności.

24 ORGANY SPÓŁKI AKCYJNEJ

WALNE ZGROMADZENIE Jest to zwierzchni i naczelny organ spółki. Walne zgromadzenie w S.A. może być zwyczajne i nadzwyczajne. Walne zgromadzenie zwyczaj­ne powinno się odbyć w ciągu sześciu miesięcy po upływie każdego roku obrachunkowego. Z kolei walne zgromadzenie nadzwyczajne zwołuje się w wypad­kach przewidzianych w kodeksie handlowym i statucie spółki, a ponadto wówczas, gdy organy spółki lub osoby uprawnione do zwoływania walnych zgromadzeń uznają to za wskazane. Nadzwyczajne walne zgromadzenie może się zatem odbyć w każdym czasie. Walne zgromadzenie zwołuje zarząd przez ogłoszenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym przynajmniej na trzy tygodnie przed terminem zgroma­dzenia.

ZARZĄD SPÓŁKI - Zarząd jest organem spółki akcyjnej, który prowadzi jej przedsiębiorstwo i reprezentuje spółkę na zewnątrz, a ponadto podejmuje czynności faktyczne i prawne wynikające ze statutu lub ustawy oraz inne czynności, które są niezbędne dla funkcjonowania spółki, a nie są wyraźnie zastrzeżone innym władzom spółki. Może on być jedno- lub wieloosobowy, wybrany w sposób i w trybie przewidzianym przez statut spośród akcjonariuszy lub spoza ich grona. Okres kadencji pierwszych członków zarządu wynosi maksymalnie dwa lata, następnych zaś nie więcej niż trzy. Członkowie zarządu mogą być w każdym czasie odwołani. W umowach między spółką a członkami zarządu, jak też w sporach z nimi, spółkę reprezentuje rada nadzorcza lub pełnomocnicy powołani uchwałą walnego zgromadzenia.

NADZÓR - W przeciwieństwie do sp. zoo, S.A. musi posiadać radę nadzorczą bądź komisję rewizyjną, a jeśli statut tak stanowi - obie te władze łącznie. Zarówno rada nadzorcza, jak i komisja rewizyjna powinny się składać co najmniej z 5 członków wybranych przez walne zgromadzenie, aczkolwiek statut może ustanowić inny sposób ich powoływania. Jeśli kapitał akcyjny spółki wynosi ponad 500.000 zł, spółka powinna mieć radę nadzorczą. Członkowie pierwszej rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej mogą być powołani najwyżej na jeden rok, członkowie następnych rad nadzorczych lub komisji rewizyjnych najwyżej na trzy lata.

RADA NADZORCZA co najmniej 3 osoby wykonuje stały nadzór nad działalnością spółki we wszystkich gałęziach przedsiębiorstwa (w szczególności bada bilans, rachunek zysków i strat co do zgodności z dokumentami i stanem faktycznym, sprawozdanie zarządu i jego wnioski co do podziału zysków i pokrycia strat), składając walnemu zgromadzeniu coroczne sprawozdanie z tego badania. Do jej kompetencji należą też inne sprawy przewidziane prawem i statutem.

KOMISJA REWIZYJNA bada bilans, rachunek zysków i strat, sprawozdanie zarządu co do podziału zysków i pokrywania strat i również składa z tego sprawozdanie walnemu zgromadzeniu. Statut może rozszerzać kompetencje komisji.

Rada nadzorcza i komisja rewizyjna działają kolegialnie podejmując odpowied­nie uchwały, co nie przeszkadza jednak, aby poszczególni członkowie mogli indywidualnie wykonywać pewne czynności nadzorcze zlecone im przez radę 1ub komisję. Uchwały rady nadzorczej i komisji rewizyjnej mogą być ważnie podjęte, gdy wszyscy ich członkowie zostali powiadomieni o posiedzeniu rady i komisji. Uchwały zapadają bezwzględną większością głosów obecnych, chyba że statut stanowi inaczej. Do protokołów rady nadzorczej i komisji rewizyjnej stosuje się odpowiednio przepisy o protokołach z posiedzeń zarządu. Oprócz rady nadzorczej i komisji rewizyjnej, które sprawują wewnętrzna kontrolę działalności, nadzór zewnętrzny wykonywany jest przez biegłych rewidentów.

25 KTO MA ZDOLNOŚĆ UPADŁOŚCIOWĄ?

Kwestię tą reguluje Rozporządzenie Prezydenta RP z 24 października 1934 r.- Prawo upadłościowe oraz nowela tych przepisów z 24 lutego 1990 r. Zdolność upadłościową posiada każdy przedsiębiorca, chyba że przepis ustawy stanowi inaczej.

Nie można ogłosić upadłości:

państwowych i komunalnych jednostek organizacyjnych, Kasy Chorych;

niektórych przedsiębiorstw państwowych jak PKP, Porty Lotnicze, przedsiębiorstwa użyteczności publicznej Poczta Polska i innych przedsiębiorców;

przedsiębiorcy, który nie jest osobą prawną i którego działalność nie wymaga zgłoszenia do ewidencji działalności gospodarczej.

Za upadłego może być uznany tylko i wyłącznie przedsiębiorca. Kto nie jest przedsiębiorcą nie może być uznany za upadłego, choćby zachodziły wszelkie przewidziane przez prawo upadłościowe warunki.

26 PRZESŁANKI UPADŁOŚCI I ICH CHARAKTERYSTYKA

Przesłanki upadłości:

1. faktyczne zaprzestanie długów )podmiot, który zaprzestał płacenia długów jest uznany za upadłego); wg własnej oceny wierzycieli, dotyczy sytuacji braku środków pieniężnych na pokrycie należności; upadłość każdej spółki może być ogłoszona gdy majątek spółki nie starcza na zaspokojenie długów;

2. długotrwałe wstrzymanie płacenia długów- wierzyciele określają czy jest ono długo- czy krótkotrwałe;

3. stan nadmiernego zadłużenia - gdy bilans wskazuje wynik ujemny.

2 + 3 = niewypłacalność

Czy przesłanki są oczywiste określa sąd.

W postępowaniu upadłościowym istotne znaczenie ma majątek jako pozycja ekonomiczna (czynna - wszystkie przedmioty i prawa stanowiące własność dłużnika).

Istotą upadłości jest nie tylko objęcie i spieniężenie całego majątku dłużnika, ale wspólne i równomierne zaspokojenie wszystkich wierzycieli.

Upadłość szacuje się wg zasady terytorialności (na terytorium RP). Po wejściu do UE - zasada uniwersalności i powszechności - cały majątek dłużnika będzie obejmowany jednolitym postępowaniem sądowym i dzielony na wszystkich wierzycieli, także zagranicznych.

27 OGÓLNE ZASADY POSTĘPOWANIA UPADŁOŚCIOWEGO

Zasady postępowania upadłościowego:

1. postępowanie upadłościowe wszczyna się na wniosek dłużników (sam podmiot) i wierzycieli (wniosek musi odpowiadać musi warunkom pisma procesowego).

2. ogłoszenie wszczęcia postępowania (żądanie zgłoszenia wszczęcia postępowania ) - kto jest uprawiony:

- s.j.; s.k. - każdy ze wspólników, w stanie likwidacji każdy z likwidatorów,

- osoby prawne i inne jednostki organizacyjne - każdy reprezentant sam lub łącznie z inną osobą,

3. przedsiębiorstwo państwowe - organ założycielski lub uprawniony do reprezentowania.

Podmiot zobowiązany jest w ciągu 14 dni od wejścia przesłanki do upadłości do zgłoszenia.

Rejonowy sąd gospodarczy właściwy dla siedziby przedsiębiorstwa głównego rozpatruje wniosek o upadłość.

Postępowanie procesowe prowadzone przez trzech sędziów, na postanowienie przysługują środki odwoławcze. Sąd wyznacza syndyka, który obejmuje firmę.

SYNDYK przejmuje majątek upadłego, zarządza tym majątkiem i przeprowadza likwidację SĘDZIA KOMISARZ obejmuje działania, do których sąd nie jest uprawniony kieruje postępowaniem, nadzoruje czynności syndyka, rozstrzyga skargi na czynności komornika i notariusza jeśli dotyczą one postępowania upadłościowego. Ma prawa i obowiązki sądu i przewodniczącego. Sędzia komisarz powołuje radę wierzycieli (musi, gdy występują oto wierzyciele posiadający 1/3 wierzytelności).

RADA WIERZYCIELI składa się z 3-5 członków i 2 zastępców 9 ze składu wierzycieli) wykonują osobiście czynności (bez pełnomocników), ich posiedzenia zwołuje syndyk lub przewodniczący rady. Rada przyjmuje decyzje w formie uchwał.

Kompetencje rady wierzycieli - pomoc syndyka, kontroluje działania syndyka.

28 SKUTKI OGŁOSZENIA UPADŁOŚCI

Upadły jest zobowiązany wydać syndykowi upadłości swój majątek, księgi handlowe, korespondencję i inne dokumenty.

Upadły udziela sędziemu-komisarzowi i syndykowi upadłości wszelkich wyjaśnień z wyjątkiem informacji technicznych, stanowiących tajemnicę upadłego.

Jeżeli dłużnik ukrywa się albo ukrywa swój majątek sąd może zastosować środki przymusu.

Na skutek ogłoszenia upadłości upadły traci zarząd oraz możność korzystania i rozporządzania majątkiem. Nadal przysługują mu prawa własności (syndyk tylko spienięża). Postępowanie to nie pozbawia praw własnościowych. Nie wpływa ono także na zdolność prawną i zdolność do czynności prawnych. Majątek ten stanowi masę upadłości, z której wyłączone jest to co upadły osobistym zarobkiem nabywa w toku postępowania, ale w granicach niezbędnych potrzeb samego upadłego i osób będących na jego utrzymaniu.

1. Komis i zlecenie dane przez upadłego wygasają z ogłoszeniem upadłości. Zlecenie i komis dane upadłemu mogą być2. odwołane z ogłoszeniem upadłości bez odszkodowania.

3. Umowa agencyjna wygasa z ogłoszeniem upadłości agenta lub zleceniodawcy.

4. Umowa użyczenia ulega rozwiązaniu na żądanie jednej ze stron. Umowa pożyczki nie podlega wykonaniu, jeśli przedmiot pożyczki nie został wydany.

5. Ogłoszenie upadłości nie pozbawia praw właścicielskich i obligacyjnych.

6. Ogłoszenie upadłości nie wpływa na zdolność7. prawną i zdolność8. do czynności prawnych.

9. Stosunki pracy reguluje odnośne ustawodawstwo pracy.

Skutki ogłoszenia upadłości materializują się od dnia ogłoszenia upadłości.

Zobowiązania pieniężne stają się natychmiast wymagalne (przestaje np. obowiązywać klauzula o przedłużeniu faktury ), zobowiązania niepieniężne przekształcone w pieniężne i też natychmiast wymagalne. Jeżeli są zobowiązania wzajemne - syndyk może je wypowiedzieć.

Umowy o pracę: syndyk musi zachować ich terminy wypowiedzenia; pracownik jeśli się dowie o takim postępowaniu w ciągu 1 tygodnia może wypowiedzieć taką umowę.

29 RADA I ZGROMADZENIE WSPÓLNIKÓW

RADA NADZORCZA spółki z o.o.

Oprócz prawa kontroli spółki przez każdego współnika w sp.z o.o.nadzór jest prowadzony przez właściwy do tego powołany organ- radę nadzorczą lub komisję rewizyjną(art212,213). Umowa spółki może określa który z nich to będzie. Ustawowo obowiązek powołania nadzoru jest w spółkach, których kapitał zakładowy przekracza 500000,- i jest więcej niż 25 wspólników(art213). Członkami rady nie mogą być:członkowie zarządu, likwidator, glówny księgowy spółki, kierownik oddziału lub zakładu(art214). Rada składa się z minimum 3 osób powoływanych i odwoływanych przez wspólników na drodze uchwały(art215). Rada prowadzi stały nadzór nad spółką i działaniami zarządu(art219)

Rada jest również zobowiązana do oceny sprawozdania zarządu i w tym celu składa sprawozdanie ze swej oceny na zakończenie roku obrotowego zgromadzeniu wspólników(art219). Kompetencje rady mogą być rozszeżone w umowie spółki(art220)- szczególnie odnośnie uzyskiwania przez zarzad zgody rady na określone czynności oraz prawo zawieszenia z ważnych powodów członka lub członków zarządu. Rada obraduje na posiedzeniach, na których są podejmowane uchwały, minimum przy połowie kworum(art222), obrady są protokołowane. Istnieje również możliwość podejmowania uchwał pisemnie za pośrednictwem innego członka rady- gdy znany jest wszystkim projekt uchwały.

Posiedzenie rady nadzorczej jest zwoływane przez przewodniczącego.

Regulamin rady zawierający unormowania dotyczące organizacji i funkcjonowania rady, jest uchwalany przez zgromadzenie wspólników.

ZGROMADZENIE WSPÓLNIKÓW

Nadrzędny organ spółki w jego skład wchodzą udziałowcy.

Jeśli spółka jest jednoosobową to jedyny wspólnik pełni rolę zgromadzenia wspólników(art156). Na zgromadzeniu wspólników są podejmowane uchwały dotyczące min.: Powołania i odwołania członków zarządu(art201) Zatwierdzenia po uprzednim rozpatrzeniu sprawozdania zarządu z działalności spółki, udziela absolutorium członkom organów spółki za wywiązania się z zadań-art228, Powołania i odwołania radę nadzorczą-art215, Postanowienia dotyczące naprawy szkody popełnionej przez organy spółki-art228, Zaciągnięcie zobowiązania większego niż dwukrotność kapitału zakładowego, lub rozporządzanie prawem(art230), Sprzedarz, wydzierzawienie przedsiębiorstwa(art228), Nabycie lub sprzedaz nieruchomości lub udziału w nieruchomości(j.w.), Zwrotu dopłat(j.w.), Zmiany umowy spółki(art255), Podwyższenia kapitału zakładowego(art262), Obnizenie kapitału zakładowego(art263), włącznie z wielkością obniżenia oraz sposobu obnizenia, Powzięcie uchwały dotyczacej dalszego istnienia spółki, gdy bilanszarządu wykarze stratę wyższą od sumy kapitału zapasowego, rezerwowego, i połowy zakładowego(art233), Rozwiązania spółki(art270), Zatwierdzenia sprawozdania finansowego na dzień zakończenia likwidacji(art288)

Zgromadzenie wspólników może być zwyczajne (powinno się odbywać w ciągu 6-u miesięcy po końcu roku obrachunkowego w celu(art231): Rozpatrzenia i zatwierdzenia sprawozdania zarządu z działalności spółki i sprawozdania finansowego, Uchwale w sprawie podziału zysku lub pokrycia strat Udzielenia absolutorium członkom organów spółki.

lub nadzwyczajne- jego zwołania może żądać akcjonariusz bądź akcjonariusze posiadający 10% kapitału zakładowego, lub mniej gdy taki zapis istnieje w umowie spółki.

Zgromadzenie wspólników zwoływane jest przez zarząd(art235), lub radę nadzorczą, poprzez wysłanie listów poleconych bądź pocztą kurierską min. 2 tygodnie przed zgromadzeniem z podaniem miejsca (siedziba spółki), godziną i datą(art238). Zgromadzenie wspólników jest ważne bez względu na to czy są czy nie reprezentowane wszystkie udziały(art241), chyba że uchwała wymaga zgody wszystkich zainteresowanych wspólników- dotyczy to:zmiany umowy spółki, zwiększenia świadczeń wspólinków, ograniczenia praw wspólników osobistych i udziałowych(art246)

30 UKŁAD UPADŁEGO I WIERZYCIELA

Postępowanie układowe może być zawarte tylko z wierzycielami nieuprzywilejowanymi (uprzywilejowane SP, banki, ZUS). Między upadłym a jego wierzycielami nieuprzywilejowanymi dochodzi do porozumienia, na mocy którego upadły uprawniony jest do wypełnienia swych zobowiązań wobec tych wierzycieli stosowanie do treści układu, a nie ciążących na nim zobowiązań

Przesłanki:

- układ zawarty tylko po ustaleniu listy wierzytelności,

- może dotyczyć tylko wierzytelności nieuprzywilejowanych,

- zapewnione jest zaspokojenie wierzycieli uprzywilejowanych (uprzywilejowani muszą dostać całości zobowiązań, pozostała część po równo dla nieuprzywilejowanych).

- Propozycje układowe takie same dla nieuprzywilejowanych,

- Układ ten może zawrzeć tylko upadły (upadły składa podanie do sędziego komisarza, który wyraża zgodę lub nie).

Do zawarcia układu dochodzi głównie na zgromadzeniu wierzycieli (które zwołuje sędzia komisarz w terminie 1 miesiąca przed zgromadzeniem). Wzywa się na nie syndyka i upadłego. Odczytuje się tu propozycje układowe i przedstawia w nich (propozycjach) swoją opinię.

Układ dochodzi do skutku, gdy opowie się za nimi min. 50% obecnych na zgromadzeniu posiadająca min 2/3 wierzytelności.

Treść układu (osnowa) zaprotokołowana jest na zgromadzeniu i podpisywana przez sędziego i protokolanta.

Układ musi być zatwierdzony przez sąd. Przy zakończeniu postępowania upadłościowego i układowego ( w ramach upał ości) sąd wydaje umorzenie postępowania upadłościowego. Z tą chwilą upadły odzyskuje swoje prawa.

31 SYNDYK UPADŁOŚCI /ZADANIA I CELE/

SYNDYK obejmuje, zarządza i przeprowadza likwidację majątku.

Sporządzenie inwentarza majątku masy upadłości oraz dokonanie jego oszacowania, które z kolei może być poprzedzone opieczętowaniem.

Sporządzenie bilansu w terminie 1 miesiąca od daty ogłoszenia upadłości (względnie sprostowania bilansu sporządzonego przez upadłego).

Sprzedaż ruchomości - wolnej ręki (zasada „kto da więcej”), w szczególnych sytuacjach - przetarg publiczny.

Sprzedaż nieruchomości - licytacja w drodze przetargu publicznego, w wyjątkowych sytuacjach za zgodą wierzycieli może być sprzedany z wolnej ręki.

Syndyk musi sprzedaż majątek w całości.

ZGŁASZANIE WIERZYTELNOŚCI:

- zgłoszenie w terminie ustalonym przez sędziego komisarza

- zgłoszenie na piśmie, poza ogólnymi danymi powinno zawierać: wierzytelności wraz z odsetkami i dokumentami na potwierdzenie tej wierzytelności, kategorię do której wierzytelność należy, wskazanie zabezpieczenia danej wierzytelności (jeśli istnieje); etap postępowania (jeśli jest w trakcie).

Syndyk sporządza projekt listy wierzytelności. Zaznajamia się z nim upadły, ustala czy przyjmuje tę listę. Przedkłada się ją sędziemu komisarzowi i podaje się do ogłoszenia. W ciągu 14 dni można zgłosić sprzeciwy (rozstrzyga je sąd w pełnym składzie). Każdy wierzyciel upadłego, który chce uczestniczyć w postępowaniu upadłościowym, powinien zgłosić swoją wierzytelność.

Po likwidacji następuje ostatni podział. Po nim sąd stwierdza zakończenie postępowania układowego. Doręcza się to syndykowi, wierzycielom, upadłemu i ogłasza się w Monitorze Sądowym i Gospodarczym.

Po ustaleniu projektu listy wierzytelności (uzna go dłużnik) - sędzia komisarz może na wniosek dłużnika ogłosić postępowanie układowe w ramach postępowania upadłościowego.

32 POSTĘPOWANIE UKŁADOWE

POSTĘPOWANIE UKŁADOWE - uregulowane rozporządzeniem Prezydenta. Ma na celu zawarcie układu między podmiotem gospodarczym a wierzycielami. Chodzi o polubowne wykonanie ciążącego na dłużniku (któremu grozi upadłość lub już jest w trakcie tego postępowania) zobowiązania.

Przesłanki układu:

przewiduje w najbliższej przyszłości zaprzestanie płacenia długów (bądź już zaprzestał), fakt zaprzestania płacenia długów musi być wywołany okolicznościami spoza sfery działania podmiotu gospodarczego (wojna, kataklizm, długotrwała choroba przedsiębiorcy).

Kto nie może ubiegać się o postępowanie układowe?

ten, kto mimo obowiązku nie prowadzi księgowości zgodnie z prawem i wymogami rachunkowości,

nie wykonał układu zawartego w postępowaniu układowym lub upadłościowym, a od dnia zawarcia poprzedniego układu nie minęło 5 lat albo dopuścił do umorzenia takich postępowań i od umorzenia takich postępowań nie minęło 5 lat.

Do przeprowadzenia upoważniony jest rejonowy sąd gospodarczy właściwy ze względu na położenie dłużnika.

Postępowanie rozpoczyna się na wniosek zwany podaniem o wszczęcie postępowania.

Odbywa się ono na zasadach kodeksu postępowania cywilnego (sądowe postępowanie nieprocesowe).

Sąd orzeka na posiedzeniach niejawnych. Orzeczenia sądu w formie postanowień. Na postanowienia z uzasadnieniem przysługuje odwołanie w postaci zażalenia, a na te bez uzasadnienia nie przysługuje odwołanie).

Wniosek powinien zawierać:

propozycje układowe,

bilans i rachunek wyników,

wyciąg z rejestru

spis wierzycieli (imiona, nazwiska, adresy)

spis wierzytelności nie objętych postępowaniem układowym

wykaz udzielonych poręczeń

wykaz tytułów egzekucyjnych (zawierają tytuł wykonalności) przeciwko dłużnikowi

Władze w postępowaniu układowym: Sąd i wyznaczony przez niego Sędzia Komisarz , Nadzorca Sądowy. Sąd kieruje tokiem postępowania układowego i sprawuje nadzór nad Nadzorcą Sądowym. Od postanowień sędziego komisarza możliwe jest zażalenie do sądu okręgowego w ciągu 7 dni od ogłoszenia (na tablicy ogłoszeń w Sadzie Gospodarczym).

Nadzorca sprawuje nadzór nad podmiotem gospodarczym, zamyka jego księgi, sprawdza bilans, rachunek wyników i listę wierzycieli.

Od momentu otwarcia postanowienia układowego podmiot nie ma prawa rozporządzać swoim majątkiem.

Sprawdzanie wierzytelności

przy zgłoszeniu należy podać sumę i typ wierzytelności (np. faktura, rachunek) i dowody wskazujące na poparcie tego tytułu,

dokonuje go Sędzia Komisarz (czy dana wierzytelność włączona do postanowienia układowego?).

Odmawia wstąpienia na listę wierzytelności - od czego przysługuje zażalenie.

Wciągnięcie na listę wierzytelności uprawnia do występowania na zgromadzeniu wierzycieli.

33 LEASING /RODZAJE, CHARAKTERYSTYKA/

LEASING

Umowa nienazwana. Wg kryterium funkcjonalnego jest to czynność związana z używaniem rzeczy i praw. W obrocie handlowym umowa ta reguluje korzystanie i używanie rzeczy i praw.

Przez umowę leasingu finansujący zobowiązuje się w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, nabyć rzecz od oznaczonego zbywcy na warunkach określonych w tej umowie i oddać tę rzecz korzystającemu do używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony, a korzystający zobowiązuje się zapłacić finansującemu w uzgodnionych ratach wynagrodzenie pieniężne, równe co najmniej cenie lub wynagrodzeniu z tytułu nabycia rzeczy przez finansującego. Umowa leasingu powinna być zawarta na piśmie pod rygorem nieważności.

Do umowy leasingu stosuje się przepisy KC.

Leasing opiera się na odpowiednio skalkulowanej stawce uwzględniającej z reguły wartość przedmiotu przekazywanego. Umowy są z reguły elastyczne.

L. dostępny jest dla wszystkich podmiotów gospodarczych (najbardziej opłacalny jest w dużych przedsiębiorstwach). W l. w koszt wliczana jest stawka leasingowa. Rzecz nie jest nasza.

Rodzaje leasingu:

1. pośredni (transakcja trójstronna; przy uczestnictwie trzeciej osoby- czynność trójstronna; przedsiębiorstwo leasingowe nabywa na własny rachunek określone dobro inwestycyjne lub konsumpcyjne w celu by je przekazać l - biorcy do używania na czas oznaczony. Przy leasingu pośrednim zostaje pokazana funkcja kredytowa - kredyt rzeczowy.)

2. bezpośredni ( alternatywa sprzedaży; z reguły od producenta jest on l - dawcą)

3. finansowy (kapitałowy) - przedmiotem umowy są określone dobra inwestycyjne bądź kupuje się z reguły na tej podstawie całe przedsiębiorstwo. Zawierany na dłuższy okres z reguły nie przewiduje się możliwości wypowiedzenia. Umowa może być wypowiedziana i jest zawierana na czas oznaczony (po zakończeniu l - biorca może zakupić przedmiot). Stawka składa się z ceny zakupu przedmiotu, kosztu prowadzenia przedsiębiorstwa leasingowego i jego zysk przez cały czas trwania umowy leasingu. Ryzyko utraty przedmiotu obciąża l - biorcę. L - dawca jest uprawniony do żądania pozostałej do zapłaty części stawki leasingu. z reguły - bezpośredni.

4. operacyjny - umowa krótkoterminowa (maksymalny okres 3 lata). L - biorcy przysługuje prawo odstąpienia od umowy z zachowaniem terminu wypowiedzenia. Przedmiot może być używany przez kolejnych l - biorców. Wartość rzeczy przenosi się u kolejnego leasingobiorcy (przedmiot amortyzuje się u każdego l - biorcy). Na l- dawcy ciąży koszt utrzymania rzeczy (przedmiotu), jego ubezpieczenie, naprawy, opłaty podatków oraz ryzyko jego zniszczenia lub utraty. Z reguły pośredni.

Charakter prawny leasingu - umowa nienazwana, konsensualna (umowa między stronami), odpłatna, podejmowana w zakresie działalności przedsiębiorcy. Przedmiotem leasingu mogą być rzeczy ruchome i nieruchome oddawane na czas oznaczony za opłatą stawki leasingowej skalkulowanej tak, by pokryła koszty wytworzenia oddanego w leasing dobra i zapewniła zysk dla leasingodawcy.

W funkcji ekonomicznej jest to kredyt rzeczowy.

Podstawą leasingu jest umowa formularzowa (podobna dla wszystkich).

Nie może stosować prostego przeniesienia podstaw z USA ani z Wielkiej Brytanii.

34 FRANCHISING / RODZAJE, CHARAKTERYSTYKA/

FRANCHISIHG

Umowa nienazwana. Wg kryterium funkcjonalnego jest to czynność związana z używaniem rzeczy i praw. W obrocie handlowym omowa ta reguluje korzystanie i używanie rzeczy i praw.

F- dawca dokonując ekspansji rynkowej powierza prowadzenie działalności gospodarczej f - biorcy.

Obowiązki f - dawcy:

- organizacja sieci placówek sprzedaży i usług, udostępnienie f - biorcy prawa do znaku towarowego, przekazanie mu recepty sukcesu (know - how dotyczące produkcji lub handlu, często z prawem do wyłączności na danym terenie).

- zobowiązany jest do modernizacji metod produkcji, handlu zgodnie z zapotrzebowaniem rynku.

Obowiązki f - biorcy:

- wprowadzać w życie wiedzę techniczną i organizacyjną uzyskaną od f - dawcy,

- wdrażać modernizacje,

- dbać o jakość i identyczność towaru oraz świadczonych usług,

- może zobowiązywać się do zaopatrywania w towary lub surowce u f - dawcy lub wskazanych dostawców,

- uiszczenie jednorazowej opłaty za udzielenie zgody (licencji) na prowadzenie działalności gospodarczej oraz uiszczenie okresowych opłat w wysokości uzależnionej o zysku lub obrotów.

Umowa franchisingu ma charakter czynności odpłatnej i jest czynnością handlową. F - biorca prowadzi punkt sieci we własnym imieniu na własny rachunek ponosząc ciężar finansowy, materiałowy, wkład pracy - działa pod firmą dawcy, używa jego znaków firmowych, wystroju wnętrz.

I Rodzaje:

1. usługowy - f - biorca świadcząc usługi używa oznaczeń firmowych, znaku towarowego i innych nazw i oznaczeń handlowych f - dawcy, wdrażając jego know - how do działalności placówki.

2. produkcyjny - f - biorca nie prowadzi wyłącznie działalności handlowej lub usługowej, lecz sam wytwarza określone towary, wg udostępnionej przez f - dawcę technologii, które następnie zbywa się ze znakiem towarowym f - dawcy.

3. dystrybucyjny - biorca ogranicza działalność do sprzedaży określonych towarów w prowadzonym przez siebie punkcie sprzedaży lub bezpośrednio klientom.

4. mieszany - f - dawca jest producentem, f - biorca zajmuje się dystrybucją towarów i świadczeniem usług.

Oprócz tego można wyróżnić jeszcze inne rodzaje: krajowy - zagraniczny, pośredni - bezpośredni, indywidualny - podporządkowany.

Umowy franchisingu maja charakter kontraktów formularzowych (jednakowe reguły i zasady dla różnych przedsięwzięć). Umowa ta jest odpłatna - jest to zobowiązanie f - biorcy. Strony działają we własnym imieniu i na własny rachunek.

35 PRZEKSZTAŁCANIE SPÓŁEK /ZASADY OGÓLNE/

Przekształcanie spółek.

W wyniku przekształcenia spółek nie dochodzi do zmiany przedmiotu ani sposobu prowadzenia przedsiębiorstwa przez spółkę, nie zmienia się też większość osób, które w niej uczestniczą, a majątek spółki przekształcanej przechodzi na nową spółkę. Zmienia się jedynie forma organizacyjna spółki - modyfikacja prawnej formy spółki. Przekształcenie następuje bez obowiązku przeprowadzania likwidacji spółki i nie powoduje zmiany jej stosunku do osób trzecich. Przekształcenie może dotyczyć spółek osobowych i kapitałowych, nie jest dopuszczalne przekształcanie spółek osobowych w kapitałowe i odwrotnie.

-Przekształcenie spółek osobowych (jawnej w komandytową): następuje przez przyznanie niektórym wspólnikom statusu komandytariuszy, przystąpienie do spółki jawnej komandytariusza, żądanie przekształcenia spółki przez spadkobiercę udziału wspólnika jawnego. W powyższych wypadkach konieczna jest umowy spółki jawnej i skonstruowanie umowy spółki komandytowej oraz wpis do rejestru.

-Przekształcanie spółek kapitałowych odbywa się w trzech etapach: podjęta uchwała WZA / ZW (3/4 głosów przy obecności przynajmniej połowy kapitału, jeżeli statut / umowa nie stanowi inaczej) w formie aktu notarialnego, uchwała powinna zawierać aktualną wartość kapitału oraz projekt nowej spółki; przystąpienie dotychczasowych akcjonariuszy do nowej spółki - oświadczenie o przystąpieniu do spółki powinno być złożone w formie aktu notarialnego, przy przekształceniu S.A. w zoo udziały muszą być wpłacone w całości, a przy odwrotnym przekształceniu wpłacona kwota musi być wyższa niż 1/4 nominalnej wartości akcji, do spółki zoo muszą przystąpić akcjonariusze z co najmniej 2/3 kapitału akcyjnego; wpis do rejestru handlowego.

Maksymalny okres przekształceniowy to 5 lat.

36 WEKSEL /DEFINICJA, RODZAJE/

Weksel jako papier wartościowy jest dokumentem stwierdzającym wierzytelność pieniężną o treści i skutkach określonych w prawie wekslowym. Ustawa z 28.IV.1936 roku - prawo wekslowe reguluje tzw. weksel trasowany i weksel własny.

Wesel trasowany (trata, weksel ciągniony) - jest ściśle sformalizowanym rodzajem przekazu pieniężnego, zawiera: nazwę „weksel” w samym tekście dokumentu, przyrzeczenie bezwarunkowe zapłacenia oznaczonej sumy pieniężnej, nazwisko osoby, która ma zapłacić (trasata), oznaczenie terminu płatności, oznaczenie miejsca płatności, nazwisko osoby, na której rzecz lub na której zlecenie zapłata ma być dokonana, oznaczenie daty i miejsca wystawienia weksla, podpis wystawcy weksla. A więc w wekslu trasowanym występują trzy podmioty: Weksel trasowany jest zatem poleceniem zapłacenia sumy wekslowej na rzecz określonej osoby, skierowanym przez wystawcę weksla do innej osoby (trasata),która staje się zobowiązana z weksla dopiero po przyjęciu polecenia , czyli po akceptowaniu weksla.

Weksel in blanco to weksel „niezupełny w chwili wystawienia”, tzn. taki, który zaopatrzony został w podpis wystawcy lub akceptanta i poręczycieli, lecz nie został wypełniony całkowicie lub nie posiada niektórych cech, jakich prawo wekslowe wymaga dla ważności weksla. Niezbędne zatem w celu powstania zobowiązania z tego rodzaju weksla jest jego uzupełnienie w te cechy brakujące, od których zależy ważność weksla trasowanego.

Weksel własny to weksel trasowany-własny, w którym miejsce akceptanta zajmuje wystawca będąc jednocześnie głównym dłużnikiem. Weksel własny bez orzeczenia terminu ważności uważa się za płatny za okazaniem. Miejsce wystawienia weksla (w braku osobnego oznaczenia)stanowi miejsce płatności, a także miejsce zamieszkania (siedziba ) wystawcy. W przypadku zaś braku oznaczenia miejsca wystawienia weksel taki uważany jest za wystawiony w miejscu podanym obok nazwiska wystawcy.

Funkcje weksla

Weksel pełni wiele funkcji, przede wszystkim funkcję kredytową, płatniczą, obiegową i gwarancyjną.

Funkcja kredytowa weksla wyraża się w tym, że daje on możliwość dokonywania różnorodnych transakcji bez potrzeby natychmiastowej zapłaty należności gotówką.

Funkcja płatnicza weksla wyraża się w tym, że zamiast zapłaty zobowiązania gotówką, dłużnik może pokryć dług wekslem.

Funkcja obiegowa weksla polega na możliwości nieograniczonego przenoszenia praw wekslowych w drodze indosu na inną osobę. Banki skupując weksle będące w obrocie dyskontują je tzn. wypłacają ich równowartość po potrąceniu odsetek (dyskonta) za czas od dnia skupu do dnia płatności.

Funkcja gwarancyjna weksla wyraża się w tym, że może on stanowić zabezpieczenie spłaty kredytu. Wekslem może być zabezpieczone roszczenie, które ma powstać w przyszłości i nie da się jeszcze określić w chwili wystawienia weksla. Celowi temu służy zwłaszcza weksel in blanco.

37 CZEK /DEFINICJA, RODZAJE/

Czek jest papierem wartościowym opartym na instytucji przekazu. Jest on rodzajem przekazu pieniężnego. Jako dokument jest ściśle sformalizowany (podobnie jak weksel), kreuje abstrakcyjne zobowiązania pieniężne wystawcy i innych osób podpisanych na nim. Czek jest dokumentem obiegowym, przeznaczonym do funkcji płatniczych, a nie kredytowych.

Czek na okaziciela przenosi się przez wręczenie, czek na zlecenie przez indos, a czek imienny - w formie i ze skutkami przelewu (cesji).

Ze względu na swoją funkcję płatniczą, czek jest zawsze płatny za okazaniem, chociażby dzień wskazany jako data wystawienia był późniejszy niż dzień przedstawienia do zapłaty. Ponieważ czek musi być przedstawiony do zapłaty w bardzo krótkim okresie, bo w ciągu 10dni od jego wystawienia, wyłącza to praktycznie pełnienie przez niego funkcji kredytowej

Czek jako dokument powinien zawierać: nazwę „czek”, polecenie bezwarunkowe zapłacenia oznaczonej sumy pieniężnej , oznaczenie trasata (banku), podpis wystawcy, oznaczenie miejsca płatności, oznaczenie daty wystawienia czeku i oznaczenie miejsca wystawienia czeku. Jeśli dokument nie zawiera tych danych, nie jest papierem wartościowym (czekiem), z tym że w przypadku braku osobnego oznaczenia miejsce wymienione obok nazwiska trasata uważa się za miejsce płatności.

Trasatem czeku może być tylko bank, ponieważ wystawca czeku może na mocy umowy z bankiem dysponować za pomocą czeków określonymi dumami pieniężnymi, znajdującymi się na jego koncie bankowym lub udostępnionymi mu na podstawie kredytu udzielonego przez bank. Jeśli czek zostanie wystawiony na bank, ale bez pokrycia, wówczas wystawca ponosi sankcje odszkodowawcze i karne.

Czek inaczej niż weksel, nie ulega przyjęciu , dlatego też bank, na który wystawiono czek nie jest odpowiedzialny względem remitenta (tj. osoby uprawnionej z czeku). Bank nie jest więc nigdy dłużnikiem czekowym, dlatego nie odpowiada wobec posiadacza czeku za niezapłacenie sumy czekowej.

Rodzaje czeków

Rozliczenia gotówkowe mogą być przeprowadzone w formie czeku gotówkowego, wystawionego imiennie lub na okaziciela.

Czeki zakreślone - wtedy można zastrzec, że gotówka ma być wypłacona tylko imiennemu bankowi do rąk stałego klienta banku.

W rozliczeniach bezgotówkowych występuje czek rozrachunkowy. Stanowi on dyspozycję wystawcy czeku (dłużnika) udzieloną bankowi do obciążenia jego rachunku kwotą, na którą czek został wystawiony oraz uznania tą kwotą rachunku odbiorcy czeku (wierzyciela).

Czeki in blanco, które dopuszcza prawo czekowe nie są czekami zupełnymi. Wystawca takiego czeku upoważnia osobę do wypełnienia go zgodnie z uprzednio zawartą umową. Czek in blanco musi zawierać co najmniej podpis wystawcy, gdyż ten element formalny ważności czeku nie może być uzupełniony przez inną osobę.

Czek przekazowy nie jest czekiem w rozumieniu prawa czekowego, ale pod tym pojęciem zazwyczaj rozumie się taki dokument, który upoważnia bank do przekazania określonej sumy pieniężnej na rachunek innej osoby w tym samym banku albo do przesłania tej sumy wskazanej osobie.

Czeki podróżne z kolei mają z reguły charakter czeków imiennych, na których suma czekowa jest wydrukowana, a nie wpisywana ręcznie. Są one praktycznym środkiem płatniczym dla wyjeżdżających za granicę w celach handlowych lub turystycznych.

38 PORÓWNAJ SPÓŁKĘ CYWILNĄ ZE SPÓŁKĄ JAWNĄ

Podstawowe różnice między spółką cywilną i jawną.

-Spółka jawna w odróżnieniu od spółki cywilnej może występować w obrocie we własnym imieniu (tak jakby była osobą prawną.

-Spółka cywilna jest spółką prawa cywilnego, natomiast spółka jawna - prawa handlowego.

-Do działalności w małym rozmiarze - cywilna, w większym rozmiarze - jawna.

Pyt. 38 Porównaj spółkę cywilną ze spółką jawną

1. Definicja

Z prawno - konstrukcyjnego punktu widzenia sp. j. jest wyspecjalizowanym typem (podtypem) i odmianą sp. c. Sp. j. ma charakter sp. osobowej, a nie kapitałowej. Sp. j. to sp. osobowa, która prowadzi przedsiębiorstwo pod własną firmą (nazwą), a nie jest inną sp. handlową. Uregulowanie sp. j. znajdowało się w k.h., obecnie w k.s.h. Do sp. j. nie stosuje się przepisów kod. cywilnego. Nie wyklucza to jednak możliwości stosowania przepisów k.c. w sprawach nieuregulowanych. Sp. j. nie ma osobowości prawnej.

Sp.c. w całości jest uregulowana w kodeksie cywilnym. Nie ma więc ani zdolności prawnej, ani zdolności do czynności prawnych. Sp. c. nie ma podmiotowości prawnej.

2. Umowa

Sp. c. powstaje zawsze w drodze umowy. Umowa sp. c. powinna być stwierdzona pismem (mamy tu do czynienia z wymaganiem formy do celów dowodowych). Przez umowę sp. wspólnicy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego przez działanie w sposób oznaczony, w szczególności przez wniesienie wkładów.

Umowę sp. j. Należy sporządzić na piśmie pod rygorem nieważności. Umowa ta powinna zawierać: firmę (nazwę) i siedzibę sp., określenie wkładów i ich wartość, przedmiot działalności sp. oraz czas trwania, jęsli jest oznaczony.

3. Firma (nazwa)

Nazwa sp. j. musi zawierać nazwiska lub firmy (nazwy) wszystkich wspólników, albo nazwisko lub firmę (nazwę) jednego lub kilku wspólników oraz dodatkowe oznaczenie „spółka jawna”. Można też stosować skrót s.j.

4. Wspólnicy

Wspólnikiem sp.j. może - osoba fizyczna, prawna a także inna sp. osobowa (sp.j., sp.kom., kom-akc i partn.) Wkładem wspólników moga być pieniądze lub aporty. W sp. j. nie istnieje minimalny kapitał sp., więc wkłady nie muszą być duże.

5. Odpowiedzialność

Za zobowiązania sp. j. wspólnicy odpowiadają całym swoim majątkiem. Odpowiedzialność wspólnika ma jedynie charakter pomocniczy. Oznacza to, że wierzyciel może prowadzić egzekucje z majątku wspólnika dopiero wtedy, gdy nie uda się wyegzekwowaćdługu z majatku sp. (novum). Nic nie zmienia się natomiast w zakresie zobowiązań podatkowych - obowiązuje tu zasada solidarnej odpowiedzialności, a więc każdy ze wspólników będzie odpowiadał razem ze spółką (całym swoim osobistym majątkiem) za jej zobowiązania podatkowe. Wierzyciel może jednak wytoczyć w sądzie powództwo przeciwko wspólnikowi jeszcze zanim egzekucja przeciw spółce okaże się bezskuteczna.

Za zobowiązania sp.c. wspólnicy odpowiadają solidarnie.

6. Wkłady/udział kapitałowy

Udział kapitałowy w sp.j. to wartość wniesionego przez wspólników wkładu do sp. (novum). Na podst. tego udziału wyliczane są np. odsetki od wkładu, jakie przysługuja wspólnikowi od spółki na koniec roku - wypłaty dla wspólników. Nawet jeśli działalność gosp. sp. przyniesie straty , każdy ze wspólników może żądać corocznie wypłaty 5% (dotyczczas 4%) od swojego udziału kapitałowego.

Wspólnicy sp.c. mogą wnieść do sp. wkłady, bądź zobowiązać się do osiągnięcia wspólnego celu gosp. przez działanie w inny oznaczony sposób. Wniesienie wkładów w sp.c. ma charakter fakultatywny. Wkład wspólnika może polegać na wniesieniu do spółki własności lub innych praw albo na świadczeniu usług. Wkłady wniesione przez wspólników oraz dochody uzyskiwane przez spółkę w czasie jej trwania są majątkiem wspólnym współników. Majątek ten ma charakter współwłasności łącznej.

7. Własność spółki

Bardzo ważną zmianą w sp.j. jest całkowicie czytelne wyodrębnienie spółki od wspólników. Sp. j. może teraz nabywać we własnym imieniu (a nie jak dotychczas „we wspólnym imieniu”) prawa, zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozywaną.

8. Rejestracja

Zgłoszenie sp.j. do sądu rejestrowego powinno zawierać:

-firmę (nazwę), siedzibę i adres sp.,

-przedmiot działaln.sp.

-nazwiska i imiona albo firmy (nazwy) wspólników oraz adresy wspólników albo ich adresy do doręczeń,

-nazwiska i imiona osób uprawnionych do reprezentowania sp. i sposób reprezentacji.

Wszelkie zmiany powyższych danych musicie należy zgłaszać do sądu rejestrowego. Każdy ze wspólników ma prawo i obowiązek zgłosić sp.j. do rejestru.

Sp.c. nie podlega wpisowi do żadnego z rejestrów sądowych. Może być wpisana, na mocy przepisów szczególnych, do rejestrów pozasądowych.

9. Rozwiązanie spółki, utrata uprawnień, likwidacja

Wspólnicy sp. j. sami decydują o tym, czy przed rozwiązaniem sp. przeprowadzają postępowanie likwidacyjne, czy też nie. Decydują o tym w uchwale o rozwiązaniu spółki lub w późniejszej uchwale -jeśli spółkę rozwiązano w inny sposób, np. decyzją sądu. Likwidatorów sp. wyznaczają albo wspólnicy albo sąd (jeśli to on podjął decyzję o rozwiązaniu spółki). Do tej pory likwidatorzy mogli zawierać nowe kontrakty, jeśli było to potrzebnedo ukończenia dawnych spraw sp. Teraz będą mogli je zawierać tylko wtedy, jeśli będzie to niezbędne do zakończenia spraw w toku.

Sp.c. może być rozwiązana za porozumieniem wszystkich wspólników w każdym czasie. Wspólnik uprawniony jest do wystąpienia ze spółki:

• przez wypowiedzenie swego udziału na trzy miesiące przed upływem roku obrachunkowego. Z ważnych powodów wspólnik może wypowiedzieć swój udział bez zachowania terminu wypowiedzenia,

• przez wypowiedzenie udziału ze strony wierzyciela osobistego wspólnika.

Rozwiązanie sp. c. następuje:

• gdy zaistnieje przyczyna przewidziana w umowie,

• z ważnych przyczyn rozwiązania sp. może zażądać każdy ze wspólników (ważną przyczyną może być brak zaufania do wspólników).

10. Zakaz konkurencji

Wspólnicy sp.j. nie mogą być jednocześnie wspólnikami w innych sp.cyw., jawnych, partnerskich, czy komplementariuszami sp.komand. i kom.-akc. , a także członkami organów sp.(zarządu i RN). Zakaz konkurencji działa z mocy prawa, jeśli zostanie on naruszony przez wspólnika, to musi on wydać sp.j. korzyści, jakie osiągnął lub zapłacić odszkodowanie. Wybór roszczenia należy do spółki.

39 PORÓWNAJ SPÓŁKĘ JAWNĄ ZE SPÓŁKĄ Z O.O.

Spółka jawna	Spółka z o.o.
Przepisy ogólne Spółką jawną jest spółka osobowa, która prowadzi przedsiębiorstwo pod własną firmą, a nie jest inną spółką handlową. Każdy wspólnik odpowiada za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym swoim majątkiem solidarnie z pozostałymi wspólnikami oraz ze spółką. Umowa spółki powinna być zawarta na piśmie pod rygorem nieważności. Umowa spółki jawnej powinna zawierać: firmę i siedzibę spółki, określenie wkładów wnoszonych przez każdego wspólnika i ich wartość, przedmiot działalności spółki, czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony. Zmiana postanowień umowy spółki wymaga zgody wszystkich wspólników, chyba że umowa stanowi inaczej.	Przepisy ogólne Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością może być utworzona przez jedną albo więcej osób w każdym celu prawnie dopuszczalnym. Wspólnicy są zobowiązani jedynie do świadczeń określonych w umowie spółki. Umowa spółki z ograniczoną odpowiedzialnością powinna określać: firmę i siedzibę spółki, przedmiot działalności spółki, wysokość kapitału zakładowego, czy wspólnik może mieć więcej niż jeden udział, liczbę i wartość nominalną udziałów objętych przez poszczególnych wspólników, czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony. Umowa spółki z ograniczoną odpowiedzialnością powinna być zawarta w formie aktu notarialnego. Jeżeli wkładem do spółki w celu pokrycia udziału ma być w całości albo w części wkład niepieniężny (aport), umowa spółki powinna szczegółowo określać przedmiot tego wkładu. Przedmiotem wkładu do spółki kapitałowej nie może być prawo niezbywalne lub świadczenie pracy bądź usług. Zmiana umowy spółki wymaga uchwały wspólników i wpisu do rejestru.
Stosunek do osób trzecich Majątek spółki stanowi wszelkie mienie wniesione jako wkład lub nabyte przez spółkę w czasie jej istnienia. Każdy wspólnik ma prawo reprezentować spółkę. Prawo wspólnika do reprezentowania spółki dotyczy wszystkich czynności sądowych i pozasądowych spółki. Prawa reprezentowania spółki nie można ograniczyć ze skutkiem wobec osób trzecich. Wierzyciel spółki może prowadzić egzekucję z majątku wspólnika w przypadku, gdy egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna. Osoba przystępująca do spółki odpowiada za zobowiązania spółki powstałe przed dniem jej przystąpienia.	Stosunek do osób trzecich Wspólnicy nie odpowiadają za zobowiązania spółki. Zarząd prowadzi sprawy spółki i reprezentuje spółkę. Zarząd składa się z jednego albo większej liczby członków. Do zarządu mogą być powołane osoby spośród wspólników lub spoza ich grona. Członek zarządu jest powoływany i odwoływany uchwałą wspólników, chyba że umowa spółki stanowi inaczej. Prawo członka zarządu do prowadzenia spraw spółki i jej reprezentowania dotyczy wszystkich czynności sądowych i pozasądowych spółki. Prawa członka zarządu do reprezentowania spółki nie można ograniczyć ze skutkiem prawnym wobec osób trzecich.
Stosunki wewnętrzne spółki Nie można powierzyć prowadzenia spraw spółki osobom trzecim z wyłączeniem wspólników. Każdy wspólnik ma prawo i obowiązek prowadzenia spraw spółki. Każdy wspólnik może bez uprzedniej uchwały wspólników prowadzić sprawy nieprzekraczające zakresu zwykłych czynności spółki.. Ustanowienie prokury wymaga zgody wszystkich wspólników mających prawo prowadzenia spraw spółki. Odwołać prokurę może każdy wspólnik mający prawo prowadzenia spraw spółki. W sprawach przekraczających zakres zwykłych czynności spółki wymagana jest zgoda wszystkich wspólników, w tym także wspólników wyłączonych od prowadzenia spraw spółki.. Wspólnik mający prawo prowadzenia spraw spółki może bez uchwały wspólników wykonać czynność nagłą, której zaniechanie mogłoby wyrządzić spółce poważną szkodę. W razie wątpliwości uważa się, że wkłady wspólników są równe. Prawa, które wspólnik zobowiązuje się wnieść do spółki, uważa się za przeniesione na spółkę. Każdy wspólnik ma prawo do równego udziału w zyskach i uczestniczy w stratach w tym samym stosunku bez względu na rodzaj i wartość wkładu. Określony w umowie spółki udział wspólnika w zysku odnosi się, w razie wątpliwości, także do jego udziału w stratach.	Stosunki wewnętrzne spółki Każdy członek zarządu ma prawo i obowiązek prowadzenia spraw spółki. Każdy członek zarządu może prowadzić bez uprzedniej uchwały zarządu sprawy nieprzekraczające zakresu zwykłych czynności spółki. Powołanie prokurenta wymaga zgody wszystkich członków zarządu. Odwołać prokurę może każdy członek zarządu. Prawo kontroli służy każdemu wspólnikowi. Umowa spółki może ustanowić radę nadzorczą lub komisję rewizyjną albo oba te organy. W przypadku ustanowienia rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej umowa spółki może wyłączyć albo ograniczyć indywidualną kontrolę wspólników. Sąd rejestrowy, na żądanie wspólnika lub wspólników reprezentujących co najmniej 1/10 kapitału zakładowego może wyznaczyć podmiot uprawniony do badania sprawozdań finansowych. Jeżeli ustawa lub umowa spółki nie stanowi inaczej, wspólnicy mają równe prawa i obowiązki w spółce. Jeżeli umowa spółki przewiduje udziały o szczególnych uprawnieniach, uprawnienia te powinny być w umowie określone (udziały uprzywilejowane). Wspólnik ma prawo do udziału w zysku wynikającym z rocznego sprawozdania finansowego i przeznaczonym do podziału uchwałą zgromadzenia wspólników
Rozwiązanie spółki Rozwiązanie spółki powodują: przyczyny przewidziane w umowie spółki, jednomyślna uchwała wszystkich wspólników, ogłoszenie upadłości spółki, śmierć wspólnika lub ogłoszenie jego upadłości, wypowiedzenie umowy spółki przez wspólnika lub wierzyciela wspólnika, orzeczenie sądu. Każdy wspólnik może z ważnych powodów żądać rozwiązania spółki przez sąd. Jeżeli jednak ważny powód zachodzi po stronie jednego ze wspólników, sąd może na wniosek pozostałych wspólników orzec o wyłączeniu tego wspólnika ze spółki. Spółkę uważa się za przedłużoną na czas nieoznaczony w przypadku, gdy pomimo istnienia przyczyn rozwiązania, przewidzianych w umowie, prowadzi ona swoją działalność za zgodą wszystkich wspólników.	Rozwiązanie spółki powodują: przyczyny przewidziane w umowie spółki, uchwała wspólników o rozwiązaniu spółki albo o przeniesieniu siedziby spółki za granicę, ogłoszenie upadłości spółki. Sąd może wyrokiem orzec rozwiązanie spółki na żądanie wspólnika lub członka organu spółki, jeżeli osiągnięcie celu spółki stało się niemożliwe, na żądanie oznaczonego w odrębnej ustawie organu państwowego, jeżeli działalność spółki naruszająca prawo zagraża interesowi publicznemu. Do dnia złożenia wniosku o wykreślenie spółki z rejestru jednomyślna uchwała wszystkich wspólników o dalszym istnieniu spółki może zapobiec jej rozwiązaniu. Z ważnych przyczyn dotyczących danego wspólnika sąd może orzec jego wyłączenie ze spółki na żądanie wszystkich pozostałych wspólników, jeżeli udziały wspólników żądających wyłączenia stanowią więcej niż połowę kapitału zakładowego.
Likwidacja Likwidatorami są wszyscy wspólnicy. Z majątku spółki spłaca się przede wszystkim zobowiązania spółki oraz pozostawia się odpowiednie kwoty na pokrycie zobowiązań niewymagalnych lub spornych. Pozostały majątek dzieli się między wspólników stosownie do postanowień umowy spółki. Nadwyżkę dzieli się między wspólników w takim stosunku, w jakim uczestniczą oni w zysku. Jeżeli majątek spółki nie wystarcza na spłatę udziałów i długów, niedobór dzieli się między wspólników stosownie do postanowień umowy, a w ich braku - w stosunku, w jakim wspólnicy uczestniczą w stracie.	Likwidacja. Likwidatorami są członkowie zarządu, chyba że umowa spółki lub uchwała wspólników stanowi inaczej. Podział między wspólników majątku pozostałego po zaspokojeniu lub zabezpieczeniu wierzycieli nie może nastąpić przed upływem sześciu miesięcy od daty ogłoszenia o otwarciu likwidacji i wezwaniu wierzycieli. Majątek spółki dzieli się między wspólników w stosunku do ich udziałów

40 PORÓWNAJ SPÓŁKĘ Z O.O. ZE SPÓŁKĄ PARTNERSKĄ

Spółka partnerska	Spółka z o.o.
Przepisy ogólne Spółką partnerską jest spółka osobowa, utworzona przez wspólników (partnerów) w celu wykonywania wolnego zawodu w spółce prowadzącej przedsiębiorstwo pod własną firmą. Partnerami w spółce mogą być wyłącznie osoby fizyczne, uprawnione do wykonywania określonych wolnych zawodów, może być więcej niż jeden. Umowa spółki partnerskiej powinna być zawarta w formie aktu notarialnego. Spółka partnerska powstaje z chwilą wpisu do rejestru. Umowa spółki partnerskiej powinna zawierać określenie wkładów wnoszonych przez każdego partnera i ich wartość. Zmiana postanowień umowy spółki wymaga zgody wszystkich wspólników, chyba że umowa stanowi inaczej.	Przepisy ogólne Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością może być utworzona przez jedną albo więcej osób w każdym celu prawnie dopuszczalnym. Wspólnicy są zobowiązani jedynie do świadczeń określonych w umowie spółki. Umowa spółki z ograniczoną odpowiedzialnością powinna być zawarta w formie aktu notarialnego. Jeżeli wkładem do spółki w celu pokrycia udziału ma być w całości albo w części wkład niepieniężny (aport), umowa spółki powinna szczegółowo określać przedmiot tego wkładu. Przedmiotem wkładu do spółki kapitałowej nie może być prawo niezbywalne lub świadczenie pracy bądź usług. Wspólnicy nie odpowiadają za zobowiązania spółki. Zmiana umowy spółki wymaga uchwały wspólników i wpisu do rejestru.
Stosunek do osób trzecich Partner nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania spółki powstałe w związku z wykonywaniem przez pozostałych partnerów wolnego zawodu w spółce. Każdy partner ma prawo reprezentować spółkę samodzielnie. Pozbawienie partnera prawa reprezentowania spółki może nastąpić tylko z ważnych powodów. Umowa spółki partnerskiej może przewidywać, że prowadzenie spraw i reprezentowanie spółki powierza się zarządowi. Do zarządu stosuje się odpowiednie przepisy sp. z o.o. dotyczące działania zarządu i odpowiedzialności cywilnoprawnej jego członków. Wierzyciel spółki może prowadzić egzekucję z majątku wspólnika w przypadku, gdy egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna.	Stosunek do osób trzecich Wspólnicy nie odpowiadają za zobowiązania spółki. Zarząd prowadzi sprawy spółki i reprezentuje spółkę. Zarząd składa się z jednego albo większej liczby członków. Do zarządu mogą być powołane osoby spośród wspólników lub spoza ich grona. Członek zarządu jest powoływany i odwoływany uchwałą wspólników. Prawo członka zarządu do prowadzenia spraw spółki i jej reprezentowania dotyczy wszystkich czynności sądowych i pozasądowych spółki. Prawa członka zarządu do reprezentowania spółki nie można ograniczyć ze skutkiem prawnym wobec osób trzecich.
Rozwiązanie spółki Rozwiązanie spółki powodują: przyczyny przewidziane w umowie spółki, jednomyślna uchwała wszystkich partnerów, ogłoszenie upadłości spółki, utrata przez wszystkich partnerów prawa do wykonywania wolnego zawodu, prawomocne orzeczenie sądu. W przypadku utraty przez partnera uprawnień do wykonywania wolnego zawodu, powinien on wystąpić ze spółki najpóźniej z końcem roku obrotowego, w którym utracił prawo wykonywania wolnego zawodu. Spadkobierca partnera nie wstępuje do spółki w miejsce zmarłego partnera. W przypadku gdy w spółce pozostaje jeden partner lub gdy tylko jeden partner posiada uprawnienia do wykonywania wolnego zawodu związanego z przedmiotem działalności spółki, spółka ulega rozwiązaniu najpóźniej z upływem roku od dnia zaistnienia któregokolwiek z tych zdarzeń. Spółkę uważa się za przedłużoną na czas nieoznaczony w przypadku, gdy pomimo istnienia przyczyn rozwiązania, przewidzianych w umowie, prowadzi ona swoją działalność za zgodą wszystkich wspólników.	Rozwiązanie spółki powodują: przyczyny przewidziane w umowie spółki, uchwała wspólników o rozwiązaniu spółki albo o przeniesieniu siedziby spółki za granicę, ogłoszenie upadłości spółki. Sąd może wyrokiem orzec rozwiązanie spółki na żądanie wspólnika lub członka organu spółki, jeżeli osiągnięcie celu spółki stało się niemożliwe, na żądanie oznaczonego w odrębnej ustawie organu państwowego, jeżeli działalność spółki naruszająca prawo zagraża interesowi publicznemu. Do dnia złożenia wniosku o wykreślenie spółki z rejestru jednomyślna uchwała wszystkich wspólników o dalszym istnieniu spółki może zapobiec jej rozwiązaniu. Z ważnych przyczyn dotyczących danego wspólnika sąd może orzec jego wyłączenie ze spółki na żądanie wszystkich pozostałych wspólników, jeżeli udziały wspólników żądających wyłączenia stanowią więcej niż połowę kapitału zakładowego.
Stosunki wewnętrzne spółki Nie można powierzyć prowadzenia spraw spółki osobom trzecim z wyłączeniem wspólników. Każdy wspólnik ma prawo i obowiązek prowadzenia spraw spółki. Każdy wspólnik może bez uprzedniej uchwały wspólników prowadzić sprawy nieprzekraczające zakresu zwykłych czynności spółki.. Ustanowienie prokury wymaga zgody wszystkich wspólników mających prawo prowadzenia spraw spółki. Odwołać prokurę może każdy wspólnik mający prawo prowadzenia spraw spółki. W sprawach przekraczających zakres zwykłych czynności spółki wymagana jest zgoda wszystkich wspólników, w tym także wspólników wyłączonych od prowadzenia spraw spółki.. Wspólnik mający prawo prowadzenia spraw spółki może bez uchwały wspólników wykonać czynność nagłą, której zaniechanie mogłoby wyrządzić spółce poważną szkodę. W razie wątpliwości uważa się, że wkłady wspólników są równe. Prawa, które wspólnik zobowiązuje się wnieść do spółki, uważa się za przeniesione na spółkę. Każdy wspólnik ma prawo do równego udziału w zyskach i uczestniczy w stratach w tym samym stosunku bez względu na rodzaj i wartość wkładu. Określony w umowie spółki udział wspólnika w zysku odnosi się, w razie wątpliwości, także do jego udziału w stratach.	Stosunki wewnętrzne spółki Każdy członek zarządu ma prawo i obowiązek prowadzenia spraw spółki. Każdy członek zarządu może prowadzić bez uprzedniej uchwały zarządu sprawy nieprzekraczające zakresu zwykłych czynności spółki. Powołanie prokurenta wymaga zgody wszystkich członków zarządu. Odwołać prokurę może każdy członek zarządu. Prawo kontroli służy każdemu wspólnikowi. Umowa spółki może ustanowić radę nadzorczą lub komisję rewizyjną albo oba te organy. W przypadku ustanowienia rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej umowa spółki może wyłączyć albo ograniczyć indywidualną kontrolę wspólników. Sąd rejestrowy, na żądanie wspólnika lub wspólników reprezentujących co najmniej 1/10 kapitału zakładowego może wyznaczyć podmiot uprawniony do badania sprawozdań finansowych. Jeżeli ustawa lub umowa spółki nie stanowi inaczej, wspólnicy mają równe prawa i obowiązki w spółce. Jeżeli umowa spółki przewiduje udziały o szczególnych uprawnieniach, uprawnienia te powinny być w umowie określone (udziały uprzywilejowane). Wspólnik ma prawo do udziału w zysku wynikającym z rocznego sprawozdania finansowego i przeznaczonym do podziału uchwałą zgromadzenia wspólników
Likwidacja Likwidatorami są wszyscy wspólnicy. Z majątku spółki spłaca się przede wszystkim zobowiązania spółki oraz pozostawia się odpowiednie kwoty na pokrycie zobowiązań niewymagalnych lub spornych. Pozostały majątek dzieli się między wspólników stosownie do postanowień umowy spółki. Nadwyżkę dzieli się między wspólników w takim stosunku, w jakim uczestniczą oni w zysku. Jeżeli majątek spółki nie wystarcza na spłatę udziałów i długów, niedobór dzieli się między wspólników stosownie do postanowień umowy, a w ich braku - w stosunku, w jakim wspólnicy uczestniczą w stracie.	Likwidacja. Likwidatorami są członkowie zarządu, chyba że umowa spółki lub uchwała wspólników stanowi inaczej. Podział między wspólników majątku pozostałego po zaspokojeniu lub zabezpieczeniu wierzycieli nie może nastąpić przed upływem sześciu miesięcy od daty ogłoszenia o otwarciu likwidacji i wezwaniu wierzycieli. Majątek spółki dzieli się między wspólników w stosunku do ich udziałów

41 PORÓWNAJ SPÓŁKĘ Z O.O. ZE SPÓŁKĄ AKCYJNĄ

DEFI S-ka kapitałowa, której działalność uregulowana jest przepisami prawa handl. Tworzona przez 1 lub więcej osób w każdym dozwolonym prawnie celu.	NICJA S-ka kapitałowa, której działalność uregulowana jest przepisami prawa handl. Tworzona przez 1 lub więcej osób w każdym dozwolonym prawnie celu.
UMOWA Umowa powinna być zawarta w formie aktu notar. i zawierać: -firmę i siedzibę s-ki, -przedmiot działalności, -wys.kapitału zakładowego, -czy wspólnik może mieć więcej niż 1 udział, -liczbę i wart.nominalną udziałów wspólników, -czas trwania s-ki jeśli jest oznaczony	Umowa powinna być zawarta w formie aktu notar. Statut powinien określać: - firmę i siedzibę s-ki, -przedmiot działalności, -wys.kapitału zakładowego oraz kwotę wpłaconą przed zarejestrowaniem na pokrycie kapitału zakładowego, -czas trwania s-ki jeśli jest oznaczony. -wartość nominalną akcji i ich liczbę ze skazaniem czy akcje są imienne czy na okaziciela, -liczbę akcji poszczególnych rodzajów i związane z nimi uprawnienia, jeżeli mają być wprowadzone akcje różnych rodzajów -nazwiska i imiona albo firmy założycieli, -liczbę członków zarządu i rady nadzorczej, -co najmniej przybliżona wielkość wszystkich kosztów poniesionych lub obciążających s-kę w związku z jej utworze-niem, ustaloną na dzień zawiązania s-ki, -pismo do obłoszen jeżeli s-ka zamierza dokonywać ogłoszen również poza Monito-rem Sądowym i Gospodarczym. Zob.art.304
FIR Firma może być dowolna, ale musi zawierać dodatek „sp. z o.o.”, spółka z o.o.” lub „spółka z ograniczoną odpowiedzialnością”	MA Firma może być dowolna, ale musi zawierać dodatek „spółka akcyjna” (S.A.)
WSPÓL S-ka może być zawiązana przez 1 lub więcej osób. Nie może być zawiązana wyłącznie przez inną jednoosobową s-kę z o.o. Wspólnicy są zobowiązani jedynie do świadczeń określonych w umowie s-ki. Wsp. nie odpowiadają za zobowiązania s-ki	NICY S-ka może być zawiązana przez 1 lub więcej osób. Nie może być zawiązana wyłącznie przez inną jednoosobową S.A. Akcjonariusze są zobowiązani jedynie do świadczeń określonych w umowie s-ki. Wsp. nie odpowiadają za zobowiązania s-ki. Osoby podpisujące statut są założycielami s-ki.
WKŁADY/UDZIAŁ Umowa stanowi czy wspólnik może mieć tylko 1 czy więcej udziałów. Jeżeli więcej to wszystkie udziały w kapitale zakł. Powinny być różne i są niepodzielne. -Kapitał zakł. Powinien wynosić co najmniej 50tys.zł. -Wart. Ominalna udziału nie może być niższa niż 500zł. Wcześniej 50zł. -Udziały nie mogą być obejmowane poniżej ich wartości nominalnej Jeżeli są po cenie wyższej, nadwyżkę przelewa się do kapitału zapasowego.	KAPITAŁOWY -Kap.zakł. min.500tys.zł. -Wart.nominalna akcji min.1zl. Akcje nie mogą być obejmowane poniżej ich wartości nominalnej. Jeżeli akcje są obejmowane po cenie wyższej od wartości nominal., nadwyżka powinna być uiszczona w całości przed zarejestrowaniem s-ki. Akcje za wkłady niepieniężne powinny być pokryte w całości nie później niż przed upływem roku po zarejestrowaniu s-ki. Zaś za wkłady pieniężne powinny być opłacone przed zarejestrowaniem s-ki co najmniej w Ľ ich wartości nominalnej.
REJES Zgłoszenie s-ki do sądu rejestrowego powinno zawierać: -firmę, siedzibę i adres s-ki, -przedmiot działalności s-ki, -wys. kpitału zakł., -określenie, czy wspólnik może mieć więcej niż jeden udział, -nazwiska, imiona i adresy członków zarządu oraz sposób reprezentow.s-ki, -nazwiska i imiona członków rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej, jeżeli ustawa lub umowa s-ki wymaga ustanowienia R.N. lub komisji rewiz. -zaznaczenie, jeżeli wspólnicy wnoszą do s-ki wkłady niepieniężne, -czas trwania s-ki jeśli jest oznaczony, -gdy umowa wskazuje pismo przeznaczone do ogłoszeń, oznaczenie tego pisma. Do zgłoszenia trzeba dołączyć: -umowę s-ki, -oświadczenie wszystkich członków zarządu, że wkłady na pokrycie kapitału zakł. zostały przez wszystkich wspólników w całości wniesione, -dowód ustanowienia organów s-ki, -listę wspólników z podaniem nazwiska i imienia lub firmy oraz liczby i wartości nominalnej udziałów każdego z nich, -wzory podpisów członków zarządu. Spółkę trzeba zgłosić w ciągu 6 m-cy od dnia zawarcia umowy.	TRACJA Zgłoszenie s-ki do sądu rejestrowego powinno zawierać: -firmę, siedzibę i adres s-ki, -przedmiot działalności s-ki, -wys. kapitału zakł., liczbę i wartość nominalną akcji, -wys. kapitału docelowego, jeśli statut to przewiduje, -liczbę akcji uprzywilejowanych i rodzaj uprzywilejowania, -wzmiankę, jaka część kapitału zakł. została pokryta przed zarejestrowaniem, -nazwiska i imiona członków zarżdu oraz sposób reprezentowania s-ki, -nazwiska i imiona członków R.N. -zaznaczenie wkładów niepieniężn., jeśli są, -czas trwania s-ki, jeśli jest oznaczony, -gdy umowa wskazuje pismo przeznaczone do ogłoszeń, oznaczenie tego pisma, -zaznaczenie, jeżeli statut przewiduje przyznanie uprawnieńosobistych określonym akcjonariuszom lub tytuły uczestnictwa w dochodach lub majątku s-ki niewynikające z akcji, Do zgłoszenia trzeba dołączyć: -statut, -akty notarialne o zawiązaniu s-ki i objęciu akcji, -oświadczenie wszystkich członków zarządu, że wymagane wpłaty zostały dokonane, -potwierdzony dowód wpłaty na akacje, -dokument stwierdzjący ustanowien organów s-ki z wyszczególnieniem ich składu osobowego, -dowód zatwierdzenia statutu. Spółkę trzeba zgłosić w ciągu 6 m-cy od dnia zawarcia umowy. W terminie 2 tyg. po zarejestrowaniu zarząd powinien złożyć w urzędzie skarbowym poświadczony przez siebie odpis statutu s-ki ze wskazaniem sądu, w którym s-ka została zarejestrowana oraz daty i numeru rejestracji.
OPOWIEDZIALNOŚĆ Jeżeli członkowie zarządu umyślnie lub przez niedbalstwo podali fałszywe dane w oświadczeniu o wniesieniu wkładów lub ich podwyższeniu odpowiadają wobec wierzycieli solidarnie ze s-ką przez 3 lata od dnia zarejestrowania s-ki lub zarej.podwyż-szenia kapitału. Jeżeli biorący udział w tworzeniu spółki, wyrządził jej szkodę- musi ją naprawić. Członek zarządu, R.N.,Komisji R.oraz likwidator odpowiada wobec s-ki za szkodę wyrządzoną działaniem lub zaniechaniem sprzecznym z prawem lub postanowieniami umowy s-ki, chyba że nie ponosi winy. Jeżeli s-ka nie wytoczy powództwa o naprawienie szkody w terminie roku od ujawnienia czynu to każdy wspólnik może to uczynić. Roszczenie o naprawieni szkody przedawnia się z upływem trzech lat od dnia, gdy s-ka dowiedziała się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia. W innym przypadku roszczenie przedawnia się z upływem 10 lat	CYWILNOPRAWNA Jeżeli członkowie zarządu umyślnie lub przez niedbalstwo podali fałszywe dane w oświadczeniu o wniesieniu wkładów lub ich podwyższeniu odpowiadają wobec wierzycieli solidarnie ze s-ką przez 3 lata od dnia zarejestrowania s-ki lub zarej.podwyż-szenia kapitału. Jeżeli biorący udział w tworzeniu spółki, wyrządził jej szkodę- musi ją naprawić, w szczególności, gdy: zamieścił lub współdziałał w zamieszczeniu w statucie, sprawozdaniu itp. Fałszywe dane lub je rozpowszechniał w inny sposób, bądź pominął lub współdziałał w pominięciu w tych dokumentach danych istotnych dla postania s-ki. Także, gdy współdziałał w czynnościach prowadzących do zarejestr. s-ki na podst. Dokumentu zawierającego fałszywe dane. Kto zapewnia sobie albo osobie trzeciej zapłatę wygórowaną za usługi obowiązany jest do naprawienia szkody wyrządzonej s-ce. Członek zarządu, R.N.,Komisji R.oraz likwidator odpowiada wobec s-ki za szkodę wyrządzoną działaniem lub zaniechaniem sprzecznym z prawem lub postanowieniami umowy s-ki, chyba że nie ponosi winy. Jeżeli s-ka nie wytoczy powództwa o naprawienie szkody to każdy akcjonariusz może to uczynić. Sąd może nakazać złożenie kaucji na zabezpieczenie pokrycia szkody, wys. i rodzaj kaucji sąd określa wg. swojego uznania. Roszczenie o naprawieni szkody przedawnia się z upływem trzech lat od dnia, gdy s-ka dowiedziała się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia. W innym przypadku roszczenie przedawnia się z upływem 10 lat
ROZWIĄZANIE Rozw. może nastąpić z powodu: -przyczyny przewidziane w umowie, -uchwała wspólników o rozwiązaniu s-ki albo o przeniesieniu siedziby za granicę, -ogłoszenie upadłości, -inne przyczyny przewidziane prawem np. przez sąd. Sąd może rozwiązać s-kę: na żądanie wspólnika lub członka organu s-ki, jeżeli osiągnięcie celu stało się niemożliwe albo zaszły inne ważne przyczyny; na żądanie organu państwowego, jeżeli działaln. S-ki narusza prawo i zagraża interesowi publicznemu. Rozw. następuje po przeprowadzeniu likwidacji, z chwilą wykreślenia s-ki z rejestru. Uchwała wszystkich wspólników może zapobiec rozwiąz. W okresie likw. nie można wypłacać wspólnikom zysków ani dokonywać podziału majątku przed spłaceniem wszystkich zobowiązań. Likwidatorami są członkowie zarządu. Do sądu rejestr. należy zgłosić: otwarcie likwidacji, nazwiska i imiona likwidatorów, ich adresy, sposób reprezentowaniu s-ki przez likwidatorów, wzory podpisów. Likwidatorzy powinni ogłosić o rozw.s-ki wzywając do zgłoszenia wierzytelności w terminie 3 m-cy od dnia ogłoszenia. Likwidatorzy sporządzają bilans otwarcia likwidacji. Powinni oni zakończyć wszystkie sprawy nie wszczynając nowych, chyba że jest to potrzebne do zakończenia poprzednich. W tym okresie nie może być prokury. Po zakończeniu likwidacji i po zatwierdzeniu przez zgromadzenie wspólników sprawozdania finansowego na dzien zakończenia likwicacji, likwidatorzy powinni ogłosić w siedzibie s-ki to sprawozdanie i złożyć je sądowi rejestrowemu z jednoczesnym zgłoszenim wniosku o wykreślenie s-ki z rejestru. Wniosek o wykreślenie składa syndyk. Księgi i dokumenty s-ki powinny być oddane na przechowanie osobie wyznaczonej w umowie lub przez sąd.	/LIKWIDACJA Rozw. może nastąpić z powodu: -przyczyny przewidziane w statucie, -uchwała walnego zgromadzenia o rozwiązaniu s-ki albo o przeniesieniu siedziby za granicę, -ogłoszenie upadłości, -inne przyczyny przewidziane prawem np. przez sąd. Rozwiązaniu może zapobiec uchwała walnego zgromadzenia powzięta większością głosów W okresie likw. nie można wypłacać akcjonariuszom zysków ani dokonywać podziału majątku przed spłaceniem wszystkich zobowiązań. Likwidatorami są członkowie zarządu Do sądu rejestr. należy zgłosić: otwarcie likwidacji, nazwiska i imiona likwidatorów, ich adresy, sposób reprezentowaniu s-ki przez likwidatorów, wzory podpisów. Likwidatorzy powinni 2 razy ogłosić o rozw.s-ki wzywając do zgłoszenia wierzytelności w terminie 6 m-cy od dnia ostatniego ogłoszenia. Ogłoszenia nie mogą być dokonywane w odstępie czasu dłuższym niż 1 m-c ani krótszym niż 2 tyg. Likwidatorzy sporządzają bilans otwarcia likwidacji. Po upływie każdego roku obrot. Powinni skłądać walnemu zgromadzeniu sprawozdanie ze swej działalności oraz sprawozd. finansowe. Powinni oni zakończyć wszystkie sprawy nie wszczynając nowych, chyba że jest to potrzebne do zakończenia starych. W tym okresie nie może być prokury. Jeżeli kapitału zakł. nie wpłacono całkowicie, a majątek s-ki nie pozwala na pokrycie jej zobowiązań, likwidatorzy powinni ściągnąć ok. każdego akcjonariusz, poczynając od akcji nieuprzywielejowanych co do podziału majątku, wpłaty należności w takiej wys., jakiej potrzeba do pokrycia zobow. Jeżeli nadal brakuje ściąga się od akcjonariuszy zwykłych. Podział pozostałego majątku pomiędzy akcjonariuszy nie może nastąpić prze rokiem od dnia ostatniego ogłoszenia o likwidacji. Majątek dzieli się w stosunku do dokonanych wpłat na kapitał zakładowy. Statut może określać inne zasady podziału majątku. Księgi i dokumenty s-ki powinny być oddane na przechowanie osobie wyznaczonej w statucie lub przez sąd. O rozw. s-ki likwidatorzy lub syndyk powinni zawiadomić właściwy urząd skarbowy i inne właściwe organy, przekazując odpis sprawozdania likwidacyj.

Podstawowe różnice pomiędzy spółkami z o.o. i akcyjną

Spółka z o.o.

-Tworzy się w każdym celu prawnie dopuszczalnym, chyba że ustawa stanowi inaczej.

-Założycielem spółki z o.o. może być jedna lub więcej osoba fizyczna lub prawna z minimalnym kapitałem zakładowym - 4.000 zł.

-Do powstania spółki z o.o. potrzeba zawarcia umowy spółki, wniesienia całego kapitału zakładowego (który dzieli się na udziały), ustanowienie władz spółki i wpisu do rejestru handlowego.

-Zasady działania określa umowa spółki.

-Odpowiedzialność członków zarządu jest osobista i solidarna wobec spółki i wierzycieli (w wypadku składania

fałszywych danych - solidarnie ze spółką, czy bezskutecznej egzekucji wobec spółki).

-W spółce z o.o. prawo kontroli przysługuje każdemu wspólnikowi, który w tym celu może każdego czasu przeglądać księgi i dokumenty spółki, sporządzać bilans dla własnego użytku i żądać wyjaśnień od zarządu. Umowa spółki może wyłączyć indywidualną kontrolę wspólników, gdy została ustanowiona rada nadzorcza.

Spółka akcyjna

-Może być tworzona w każdym celu, który jest zgodny z prawem.

-W spółce akcyjnej założycielami mogą być minimum 3 osoby fizyczne lub prawne o kapitale akcyjnym większym od 100.000 zł (wyjątek - 1 osobowa spółka Skarbu Państwa). Ponad to spółki akcyjne mogą tworzyć stowarzyszenia, związki, gminy czy spółki handlowe.

-Do powstania spółki akcyjnej potrzeba przyjęcia statutu spółki, zebrania kapitału akcyjnego oraz dokonania wyboru władz, zawiązania spółki (podpisanie aktu notarialnego, w którym określa się osoby obejmujące akcje, ich liczbę oraz rodzaj, cenę emisyjną i terminy wpłat, oraz stwierdza się dokonanie wyboru władz), rejestracja spółki.

-Zasady działania określa statut spółki.

-Odpowiedzialność członków zarządu jest osobista i solidarna wobec spółki i wierzycieli (w wypadku składania fałszywych danych - solidarnie ze spółką).

-W spółce akcyjnej możliwość kontrolowania spółki przez akcjonariuszy jest pośrednia, i odbywa się przez organ rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej, które to zdają sprawozdanie z kontroli spółki WZA.

42 PORÓWNAJ SPÓŁKĘ Z O.O. ZE SPÓŁKĄ KOMANDYTOWO - AKCYJNĄ

Sp. z o.o.

komandytowo - akcyjna

kapitałowa zawiązać może jedna lub więcej osób kapitał zakładowy 50 tys. zł umowa spółki - forma aktu notarialnego określona wartość najniższa udziału udziały w kapitale zakładowym powinny być równe firma sp-ki może być dobrana dowolnie, jednak z zaznaczeniem, że jest to sp. z o.o. Do powstania sp-ki wymaga się: 1. zawarcia umowy 2. wniesienia wkładów przez wspólników 3. powołania zarządu 4. ustanowienia RN lub KR 5. wpisu do rejestru udziały uprawniają do dywidendy z zysku zarząd prowadzi sprawy spółki i ją rejestruje-2 członków łącznie lub 1+ prokurent prawo kontroli służy każdemu członkowi w sp-kach o kapit. Pow. 500 tys. zł i więcej niż 25 wspólników powinna być ustanowiona RN lub KR, które są powoływane na rok organ zarządzający - zgromadzenie wspólników. Może być zwyczajne i nadzwyczajne

osobowa zawiązać może min 2 osoby-komplementariusz i akcjonariusz kapitał zakładowy 50 tys. zł umowa spółki-statut w formie aktu notarialnego statut określa wkład komandytariuszy na sumę komandytową. Określa też akcje co do wartości i rodzaju firma zawiera nazwisko lub nazwiska komplementariuszy z dopiskiem S.K.A. Do powstania sp-ki wymaga się: 1. zgłoszenie do rejestru wymagającego: firmę , siedzibę, adres przedmiot działania wys. kapitału zakładowego, liczbę, wartość i rodzaj akcji nazwiska komplementariuszy i osób uprawnionych do reprezentowania sp-ki czasu trwania 2. rejestru komplementariusze i akcjonariusze uczestniczą w zysku proporcjonalnie do wkładu komplementariusz lub komplementariusze prowadzą sprawy sp-ki i reprezentują ją na zewnątrz odpowiedzialność nieograniczona nadzór nad działalnością sprawuje R.N. lub pełnomocnik powołany przez W.Z.W. ustanowienie RN jest obowiązkowe gdy liczba akcjonariuszy jest większa niż 25 osób w RN nie może być komplementariusz lub osoba zależna organ zarządzający: Walne Zgromadzenie zwyczajne lub nadzwyczajne z tym, że niektóre uchwały podlegają zgodnie wszystkich lub większości komplementariuszy

43 PORÓWNAJ SPÓŁKĘ KOMANDYTOWO - AKCYJNĄ ZE SPÓŁKĄ AKCYJNĄ

Spółka komandytowo-akcyjna

Spółka komandytowo-akcyjna jest nowym typem spółki osobowej wprowadzonym w życie przez nowy Kodeks spółek handlowych. Jest to spółka mająca na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą, w której wobec wierzycieli za zobowiązania spółki co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczenia (komplementariusz), a co najmniej jeden wspólnik jest akcjonariuszem. Akcjonariusz jest obowiązany jedynie do świadczeń określonych w statucie spółki.

Spółka ta stanowi połączenie spółki komandytowej i spółki akcyjnej. Zastosowanie mają przepisy dotyczące spółki komandytowej ws. zakresu stosunku prawnego między komplementariuszami oraz w zakresie wnoszonych wkładów komplementariuszy do spółki z wyłączeniem wkładów na kapitał zakładowy. Pozostałe sprawy regulują przepisy dotyczące spółki akcyjnej (w zakresie kapitału zakładowego, wkładów akcjonariuszy, akcji, rady nadzorczej i walnego zgromadzenia).

Wspólnicy muszą zgromadzić kapitał zakładowy w wysokości co najmniej 50 000 zł.

Firma spółki komandytowo-akcyjnej powinna zawierać nazwiska jednego lub kilku komplementariuszy oraz dodatkowe oznaczenie „spółka komandytowo-akcyjna”. Dopuszczalne jest używanie w obrocie skrótu „S.K.A.”

Jeżeli komplementariuszem jest osoba prawna, firma spółki komandytowo-akcyjnej powinna zawierać pełne brzmienie firmy (nazwy) tej osoby prawnej z dodatkowym oznaczeniem „spółka komandytowo-akcyjna”. Nie wyklucza to zamieszczenia nazwiska komplementariusza, który jest osobą fizyczną. Natomiast nazwisko lub firma (nazwa) akcjonariusza nie może być zamieszczane w firmie spółki. W przypadku zamieszczenia nazwiska albo firmy (nazwy) akcjonariusza w firmie spółki akcjonariusz ten odpowiada wobec osób trzecich tak jak komplementariusz.

Osoby podpisujące statut są założycielami spółki. Statut powinni podpisać co najmniej wszyscy komplementariusze.

Statut spółki komandytowo-akcyjnej powinien być sporządzony w formie aktu notarialnego i zawierać:

1. firmę i siedzibę spółki

1. przedmiot działalności spółki

1. czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony

1. oznaczenie wkładów wnoszonych przez każdego komplementariusza oraz ich wartość

1. wysokość kapitału zakładowego, sposób jego zebrania, wartość nominalną akcji i ich liczbę ze wskazaniem, czy akcje są imienne, czy na okaziciela

1. liczbę akcji poszczególnych rodzajów i związane z nimi uprawnienia, jeżeli mają być wprowadzone akcje różnych rodzajów.

1. Nazwiska i imiona albo firmy (nazwy) komplementariuszy oraz ich siedziby, adresy albo adresy do doręczeń,

1. Organizację walnego zgromadzenia i rady nadzorczej, jeżeli ustawa lub statut przewiduje ustanowienie rady nadzorczej.

Spółka komandytow-akcyjna, tak jak wszystkie inne spółki, podlega zgłoszeniu do rejestru sądowego. Zgłoszenie to powinno zawierać:

1. firmę, siedzibę i adres spółki

1. przedmiot działalności spółki

1. wysokość kapitału zakładowego, liczbę i wartość nominalną akcji

1. liczbę akcji uprzywilejowanych i rodzaj uprzywilejowania, jeżeli statut je przewiduje,

1. wzmiankę, jaka część kapitału zakładowego została wpłacona przed zarejestrowaniem,

1. nazwiska i imiona albo firmy (nazwy) komplmenetariuszy oraz okoliczności dotyczące ograniczenia ich zdolności do czynno sci prawnych, jeżeli takie istnieją,

1. nazwiska i imiona osób uprawnionych do reprezentowania spółki i sposób reprezentacji; w przypadku gdy komplementariusze powierzyli tylko niektórym spośród siebie prowadzenie spraw spółki - zaznaczenie tej okoliczności,

1. jeżeli przy zawiązaniu spółki akcjonariusze wnoszą wkłady niepieniężne - zaznaczenie tej okoliczności,

1. czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony.

Spółka komandytowo-akcyjna powstaje z chwilą wpisu do rejestru, jednakże, będąc spółką osobową, nie posiada ona osobowości prawnej.

Spółka akcyjna

Założenie spółki akcyjnej może nastąpić przez samych założycieli (ewentualnie łącznie z osobami trzecimi) lub w drodze publicznej subskrypcji (ogłoszeń o zapisach na akcje). Przedstawiony zostanie jedynie pierwszy sposób, jako że jest on związany z zakładaniem spółki akcyjnej przez podmioty gospodarcze dla celów prowadzenia określonej działalności.
Powstanie spółki akcyjnej wymaga dokonania następujących czynności:
1) zawarcia tzw. aktu założycielskiego spółki oraz sporządzenia statutu;
2) pokrycia minimum kapitału akcyjnego;
3) powołania organów spółki;
4) wpisu do rejestru handlowego.
Akt założycielski i statu
Założyciele (sami lub łącznie z osobami trzecimi) muszą - w formie aktu notarialnego - wyrazić zgodę na powstanie spółki i treść statutu. Muszą także zadeklarować ilość i rodzaj akcji objętych przez każdego z nich, cenę emisyjną akcji i termin wpłat na akcje oraz zatwierdzić wybór pierwszych władz spółki. Jeśli w zawiązaniu spółki i obejmowaniu akcji mają uczestniczyć także osoby spoza grona założycieli, to musi być na to zgoda założycieli, wyrażona bądź w statucie, bądź później - w konkretnym akcie przystąpienia do spółki osoby trzeciej. Sporządzenie statutu jest obowiązkiem założycieli spółki, którymi mogą być zarówno osoby fizyczne jak i prawne w liczbie co najmniej trzech, z tym, że Skarb Państwa i związki samorządu terytorialnego mogą zakładać jednoosobowe spółki akcyjne.Statut spółki powinien być sporządzony w formie aktu notarialnego pod rygorem nieważności i musi zawierać określenie:
- firmy i siedziby spółki; firma może być obrana dowolnie, z tym, że powinna zawierać dodatek "spółka akcyjna";
- przedmiotu przedsiębiorstwa spółki;
- czasu trwania spółki - jeśli jest ograniczony;
- wysokości kapitału akcyjnego, sposobu jego zebrania, nominalnej wartości akcji i ich ilości ze wskazaniem, czy są to akcje imienne czy na okaziciela;
- liczby akcji poszczególnych rodzajów i związanych z nimi uprawnień, jeśli takie akcje są przewidywane (np. zwykłe, uprzywilejowane itp.);
- imion i nazwisk (względnie firm) oraz adresu (siedziby) założycieli;
- organizacji władz zarządzających i nadzorczych.

Jeśli spółka zamierza wydawać inne, poza akcjami, tytuły uczestnictwa w dochodach lub w majątku spółki, albo też zamierza obciążyć wspólników obowiązkami jakichkolwiek świadczeń na jej rzecz (poza zapłatą za akcje) - to sprawy te również muszą być uregulowane w statucie.

Powołanie organów spółki akcyjnej
Pierwsze władze w postaci zarządu oraz rady nadzorczej i/lub komisji rewizyjnej powołuje zgromadzenie organizacyjne założycieli. Kolejne organy są natomiast powoływane przez walne zgromadzenie akcjonariuszy.
Kapitał akcyjny
Powinien on wynosić przynajmniej 100.000 zł, jednakże w stadium zawiązania spółki wystarczy pokrycie w gotówce 1 części sumy nominalnej kapitału. Kapitał akcyjny może być pokryty bądź w gotówce, bądź w postaci wkładów niepieniężnych (aportów). Akcje wydawane w zamian za wkłady niepieniężne muszą być pokryte w całości przed zarejestrowaniem spółki. Dodać należy, że kapitał mogą pokrywać sami założyciele, ale także i osoby, które zapisały się na akcje na drodze publicznej subskrypcji (ogłoszenia).
Wpis do rejestru handlowego
Wpis ten ma charakter konstytutywny, co oznacza, że spółka akcyjna istnieje jako odrębna od wspólników osoba prawna dopiero od momentu jej zarejestrowania. Jest to zarazem końcowy etap w procedurze powstawania spółki.
Pierwszy zarząd spółki akcyjnej ma obowiązek zgłosić spółkę do rejestru w ciągu trzech miesięcy od sporządzenia statutu.
Do zgłoszenia należy dołączyć:
- statut;
- akty o zawiązaniu spółki (umowę) i objęciu akcji;
- oświadczenia wszystkich członków zarządu, że określone w statucie wpłaty na akcje zostały dokonane i ze przejście na spółkę wkładów niepieniężnych z chwilą jej rejestracji jest zapewnione;
- stwierdzenie ustanowienia władz spółki z wyszczególnieniem składu osobowego;
- dowód zezwolenia i zatwierdzenia statutu - jeśli są wymagane (dotyczy to np. spółek z udziałem zagranicznym).
Wpis spółki akcyjnej do rejestru powinien obejmować:
- firmę, siedzibę, adres i przedmiot przedsiębiorstwa;
- wysokość kapitału akcyjnego, ilość i wartość nominalną akcji;
- ilość akcji uprzywilejowanych i rodzaj uprzywilejowania;
- określenie, jaka część kapitału została wpłacona przed zarejestrowaniem;
- imiona i nazwiska członków zarządu oraz sposób reprezentacji spółki;
- wskazanie, czy akcjonariusze wnoszą wkłady niepieniężne;
- czas trwania spółki, jeśli jest ograniczony;
- oznaczenie wskazanego w statucie pisma do ogłoszeń spółki.
44 PORÓWNAJ SPÓŁKĘ JAWNĄ ZE SPÓŁKĄ PARTNERSKĄ

DEFINICJA

SP - nowa forma prowadzenia działalności gospodarczej. Spółka partnerska jest spółką osobową, którą tworzą wspólnicy, po to by, wykonywać wolny zawód w spółce prowadzącej przedsiębiorstwo pod własną firmą. Spółka partnerska może prowadzić więcej niż jeden wolny zawód. W spółce tej każdy ze wspólników wykonuje wolny zawód. Nie każdy rodzaj działalności można wykonywać w tej spółce. Spółka partnerska powstaje z chwilą wpisu do rejestru przedsiębiorców prowadzonego przez sąd. Spółka partnerska nie posiada osobowości prawnej. Przed wpisem jest spółką jawną.

SJ - jest spółką osobową, która prowadzi przedsiębiorstwo pod własną firmą (nazwą), a nie jest inną spółką handlową. Spółka ta nie ma osobowości prawnej.

UMOWA

SP - umowa w formie aktu notarialnego (inaczej zawarta nie ważna). W umowie zawarte:

1. określenie wolnego zawodu wykonywanego przez partnerów w ramach spółki,

2. przedmiot działalności,

3. nazwiska i imiona partnerów, którzy ponoszą nieograniczoną odpowiedzialność4. za zobowiązania spółki, w przypadku gdy jeden lub kilku wspólników godzą się odpowiadać5. za zobowiązania spółki taj jak wspólnicy spółki jawnej (odpowiedzialność6. ),

7. nazwiska i imiona wspólników reprezentujących spółkę,

8. firmę i siedzibę spółki,

9. czas trwania spółki (oznaczony),

10. określenie wkładów i wartość11. , jaką wnoszą partnerzy.

Spółkę może reprezentować i prowadzić jej sprawy zarząd. Skład zarządu oraz sposoby jego powołania i odwołania powinny być określone w umowie spółki lub późniejszej uchwale.

SJ - umowa na piśmie (inaczej nieważna). Umowa zawiera:

1. firmę i siedzibę spółki,

2. określenie wkładów wniesionych do spółki i ich wartość3. ,

4. przedmiot działalności spółki,

5. czas trwania spółki (jeśli oznaczony).

FIRMA (NAZWA)

SP - firma powinna zawierać nazwisko co najmniej jednego partnera, dodatkowe oznaczenie „ i partner” bądź „i partnerzy” oraz określenie wolnego zawodu wykonywanego w spółce.

SJ - nazwa musi zawierać nazwiska lub firmy wszystkich wspólników lub nazwisko albo firmę jednego lub kilku wspólników oraz dodatkowe oznaczenie „spółka jawna”.

WSPÓLNICY/PARTNERZY - WOLNE ZAWODY

SP - partnerami mogą być osoby fizyczne, pod warunkiem, że maja prawo wykonywać następujące zawody: adwokata, aptekarza, architekta, biegłego rewidenta, brokera ubezp., doradcy podatkowego, księgowego, lekarza, lekarza stomatologa, lekarza weterynarza, notariusza, pielęgniarki, położnej, radcy prawnego, rzecznika patentowego, rzeczoznawcy majątkowego i tłumacza przysięgłego.

SJ - wspólnikiem może być każdy - osoba fizyczna, osoba prawna, a także inna spółka osobowa (inna spółka jawna, komandytowa, komandytowo - akcyjna i partnerska). Wkładem mogą być pieniądze i aporty. Nie istnieje minimalny kapitał spółki- wkłady nie muszą być duże - powinny wystarczyć na rozkręcenie działalności.

ODPOWIEDZIALNOŚĆ

SP - spółka odpowiada całym swoim majątkiem za swoje zobowiązania, a partnerzy - wspólnicy odpowiadają osobiście ( z prywatnego majątku):

za swoje działania zawodowe,

za pracowników, którzy podlegają naszemu jako partnerów kierownictwu,

za zobowiązania spółki nie związane ze świadczeniem konkretnych usług np. zobowiązania z tytułu czynszu za najem lokalu.

Jeśli partnerzy przyjmą odpowiedzialność taką, jaką ponosi wspólnik spółki jawnej, to odpowiadają za wszelkie zobowiązania spółki i pozostałych partnerów. W przypadku takiej odpowiedzialności, należy zamieścić odpowiedni zapis w umowie spółki i umieścić o tym wzmiankę w zgłoszeniu do rejestru. Spółka partnerska jest zatem wygodną formą prowadzenia działalności, gdyż jako partnerzy odpowiadacie w zasadzie tylko za swoje działania, a nie za błędy innych wspólników.

SJ - wspólnicy odpowiadają za wszystkie zobowiązania spółki całym swoim majątkiem. Zmian dotyczy odpowiedzialności wspólników - odpowiedzialność ma jedynie charakter pomocniczy. Oznacza to, że wierzyciel może prowadzić egzekucję z majątku wspólnika dopiero wtedy, gdy nie uda się wyegzekwować długu z majątku spółki (egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna). Nic nie zmieniło się w odpowiedzialności wspólników w zakresie zobowiązań podatkowych - obowiązuje tui zasada solidarnej odpowiedzialności, a więc każdy ze wspólników będzie odpowiadał razem ze spółką (całym swoim osobistym majątkiem) za jej zobowiązania podatkowe. Wierzyciel może jednak wytoczyć w sądzie powództwo przeciwko wspólnikowi jeszcze zanim egzekucja przeciw spółce okaże się bezskuteczna.

WKŁADY/ UDZIAŁ KAPITAŁOWY

SP - partnerzy muszą wnieść do spółki wkłady. Wkładami są pieniądze, rzeczy lub prawa. Nie istniej zakładowy kapitał minimalny (wkłady w dowolnej wysokości).

SJ - udział kapitałowy wspólników to wartość wniesionego przez wspólników wkładu do spółki. Na podstawie tego udziału wyliczane są np. odsetki od wkładu (przysługujące wspólnikom na koniec roku) - wypłaty dla wspólników. Udział kapitałowy będzie równy wartości wkładu określonej w umowie spółki. Nawet jeśli działalność przyniesie straty, każdy wspólnik może żądać corocznie wypłaty 5% (wcześniej 4%) od swojego udziału kapitałowego.

WŁASNOŚĆ SPÓŁKI

SP - nie dotyczy.

SJ - zmianą jest wyodrębnienie spółki od wspólników. Spółka jawna może teraz nabywać we własnym imieniu (a nie jak dotychczas we wspólnym imieniu) prawa, zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozywana. Oznacza to uwolnienie wspólników od uciążliwych kłopotów. Jeśli spółka np. nabędzie samochód, to w dowodzie jako właściciel będzie wpisana spółka, a nie wspólnicy.

REJESTRACJA

SP - wspólnicy (partnerzy) mają prawo i obowiązek zgłosić spółkę do rejestru. W zgłoszeniu spółki do sądu rejestrowego podajecie:

1. firmę, siedzibę, adres spółki, nazwiska i imiona partnerów oraz ich adresy do doręczeń,

2. wolne zawody, jakie wykonują partnerzy w ramach spółki,

3. przedmiot działalności spółki (działalność4. tylko w wolnych zawodach, np. doradztwo podatkowe),

5. nazwiska i imiona partnerów uprawnionych do reprezentowania spółki,

6. nazwiska i imiona prokurentów lub osób powołanych w skład zarządu,

7. nazwiska i imiona partnerów, którzy ponoszą nieograniczoną odpowiedzialność8. za zobowiązania spółki.

Do zgłoszenia do sądu rejestrowego należy dołączyć dokumenty potwierdzające uprawnienia każdego partnera do wykonywania wolnego zawodu. Spółka nie posiada osobowości prawnej, podatnikami są wspólnicy. Podatek płacony na podstawie updof (na takich zasadach jak wspólnicy spółki cywilnej lub jawnej).

SJ - zgłoszenie do sądu rejestrowego powinno zawierać:

1. firmę, siedzibę i adres spółki,

2. przedmiot działalności spółki,

3. nazwiska i imiona albo firmy wspólników oraz adresy wspólników albo ich adresy do doręczeń,

4. nazwiska i imiona osób uprawnionych do reprezentowania spółki i sposób reprezentacji.

Wszelkie zmiany danych należy zgłaszać sądowi rejestrowemu. Każdy wspólnik ma prawo i obowiązek zgłosić spółkę jawną do rejestru.

ROZWIĄZANIE SPÓŁKI, UTRATA UPRAWNIEŃ, LIKWIDACJA

SP - partnerzy maja prawo rozwiązać spółkę, jeżeli:

1. zaistnieją przyczyny przewidziane w umowie spółki,

2. partnerzy podejmą jednomyślną uchwałę w tej sprawie,

3. sąd ogłosi upadłość4. spółki,

5. wszyscy partnerzy zostaną pozbawieni prawa do wykonywania wolnego zawodu,

6. w przypadku prawomocnego orzeczenia sądu o rozwiązaniu spółki.

Jeśli w spółce pozostanie jeden partner lub gdy tylko jeden partner będzie posiadał uprawnienia do wykonywania wolnego zawodu, związanego z przedmiotem działania spółki, spółka automatycznie ulega rozwiązaniu - najpóźniej z upływem roku.

Utrata uprawnień. Jeśli którykolwiek partner utraci uprawnienia do wykonywania wolnego zawodu, ma on obowiązek wystąpić ze spółki najpóźniej z końcem roku obrotowego, w którym utracił prawo wykonywania wolnego zawodu. Wówczas partner składa pisemne oświadczenie zarządowi albo partnerowi uprawnionemu do reprezentowania spółki. Po ustąpieniu należy dokonać stosownych zmian w umowie i nazwie spółki oraz zgłosić zmiany w rejestrze sądowym.

SJ - przed rozwiązaniem można przeprowadzić postępowanie likwidacyjne lub nie. Decyduje się o tym w uchwale o rozwiązaniu spółki lub w późniejszej uchwale - jeśli spółkę rozwiązano w inny sposób np. decyzja sądu. Likwidatorów spółki wyznaczają wspólnicy albo sąd. Istotna zmian dotyczy pracy likwidatorów - do tej pory mogli oni zawierać nowe kontrakty, jeśli było to potrzebne do ukończenia dawnych spraw spółki. Teraz będą mogli je zawierać tylko wtedy, jeśli będzie to niezbędne do zakończenia spraw w toku.

ZAKAZ KONKURENCJI

SJ + SP - zakaz konkurencji działa z mocy prawa. Wspólnicy spółki jawnej nie mogą być jednocześnie wspólnikami w innych spółkach cywilnych, jawnych, partnerskich czy komplementariuszami spółek komandytowych i komandytowo - akcyjnych, a także członkami organów spółek - a więc członkami zarządu i rady nadzorczej (do tej pory zakaz dotyczył tylko członkostwa w zarządzie) w spółkach z o.o. i akcyjnej oraz zarządu w spółce partnerskiej i rady nadzorczej w spółce komandytowo - akcyjnej. W przypadku naruszenia zakazu , wspólnicy muszą wydać spółce jawnej korzyści, jakie osiągnęli lub zapłacić odszkodowanie. Wybór roszczenia należy do spółki, ale weźcie pod uwagę, że o wszystkim i tak zdecyduje sąd.

45 PODSTAWOWE ZASADY OBROTU PAPIERAMI WARTOŚCIOWYMI

1. Rynek papierów wartościowych jest jednym z segmentów rynku finansowego.

Rynek finansowy to:

1. wszystko, co powoduje ruch pieniądza (transakcje) - ujęcie szersze;

2. świadomy ruch pieniądza, który ma na celu ochronę jego wartości lub jego pomnażanie.

2. Podział rynku finansowego na dwa podrynki:

Rynek pieniężny - termin realizacji do 1 roku (obrót wekslami, czekami).

Rynek kapitałowy - realizacja powyżej 1 roku - transakcje długoterminowe (obrót akcjami, obligacjami).

3. Rynek papierów wartościowych może mieć charakter wolny (nie zinstytucjonalizowany) i sformalizowany. Rynek zinstytucjonalizowany występuje w formie giełdy papierów wartościowych. GIEŁDĘ stanowi zespół osób, urządzeń i środków techniczych zorganizowanych w taki sposób, że przy kojarzeniu ofert sprzedaży i nabycia pap. wart. wszyscy uczestnicy rynku pap. wart. mają jednakowy dostęp do informacji rynkowej w tym samym czasie, przy zachowniu jednakowych warunków zbywania i nabywania praw.

4. Obrót papierami wartościowymi dzielimy na: publiczny i niepubliczny.

Obowiązującym aktem prawnym regulującym publiczny obrót papierami wartościowymi jest ustawa z 21 sierpnia 1997r. - Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi.

Obrót publiczny - proponowanie nabycia lub nabywanie emitowanych w serii pap. wart. przy wykorzystaniu środków masowego przekazu albo w inny sposób, jeśli oferta jest skierowana do więcej niż 300 osób albo do nieoznaczonego adresata. Wyjątki stanowią, między innymi, następujące sytuacje:

- proponowanie nabycia pap. wart. w postępowaniu likwidacyjnym, upadłościowym i egzekucyjnym;

- udostępnianie w procesie prywatyzacji przez Skarb Państwa akcji spółki pracownikom;

- proponowanie nabycia akcji spółki powstałej z przekształcenia przeds. państwowego w jednoosobową spółkę Skarbu Państwa.

Obrót niepubliczny - odbywa się na rynku prywatnym, papiery wartościowe są oferowane najwyżej 300 osobom.

5. Rodzaje obrotu publicznego:

Obrót pierwotny - występuje przy sprzedaży papierów wartościowych przez samego emitanta przy subskrypcji nowych emisji.

Obrót wtórny - powstaje wskutek dalszej zamiany posiadanych papierów na gotówkę i jej lokaty w innych papierach wartościowych. Oferującym pap. wart. do sprzedaży jest ktoś inny niż emitent - np. ktoś, kto je nabył od emitenta.

6. Uczestnicy publicznego obrotu

Uczestnikami (podmiotami) publicznego obrotu są:

emitenci;

subemitenci

spółki lub banki prowadzące działalność maklerską;

Komisja Papierów Wartościowych i Giełd;

Spółka akcyjna prowadząca giełdę papierów wartościiowych (rynek giełdowy) lub rynek pozagiełdowy;

Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych S.A.

7. Komisja Papierów Wartościowych i Giełd (KPWiG)

KPWiG jest centralnym organem administracji rządowej w zakresie publicznego obrotu. Jest to organ o szerokich kompetencjach, przeważnie nadzorczych i kontrolnych, a także inspirujących i koordynujących sprawne funkcjonowanie rynku pap. wart. i giełd oraz ochronę inwestorów. Szczególnie ważne są kompetencje KPWiG o charakterze administracyjny, na mocy których oddziałuje ona na praktycznie wszystkie podmioty obrotu publicznego, tj. emitentów (subemitentów), maklerów giełdowych, podmioty zamierzające nabyć znaczne pakiety akcji, jak i samą giełdę.

8. Krajowy Depozyt Papierów Wartościowym (KDPW)

KDPW to instytucja zajmująca się księgowością na rynku pap. wart.. Działa jako samodzielna spółka akcyjna.

Zadania KDPW:

przechowywanie i rejestracja papierów wartościowych dopuszczonych do obrotu giełdowego;

rejestr kont depozytowych dla uprawnionych do przechowywania papierów wartościowych w depozycie;

rejestracja zmian stanu posiadania na kontach depozytowych w wyniku transakcji;

nadzór nad zgodnością wielkości emisji i ilości papierów wartościowych w obiegu;

obsługa kont depozytowych wynikająca z realizacji zobowiązań emitentów wobec właścicieli pap. wart.;

wystawianie świadectw depozytowych.

9. Wprowadzenie papierów wartościowych do publicznego obrotu.

Wprowadzenie papierów wartościowych do publicznego obrotu wymaga zgody KPWiG (wyjątki: pap. wart. emitowane przez Skarb Państwa i NBP). Papiery wartościowe w formie dokumentu mogą być dopuszczone do obrotu, jeśli zostały uprzednio złożone do depozytu w domu maklerskim lub banku prowadzącym działalność maklerską albo w banku prowadzącym rachunki pap. wart.

46 W JAKIEJ FORMIE MOGĄ ODBYWAĆ SIĘ ZGROMADZENIA AKCJONARIUSZY? RODZAJE ZGROMADZEŃ ORAZ ZASADY DZIAŁANIA.

W spółce akcyjnej WZA jest najwyższym organem spółki . Do wyłącznych kompetencji WZA należy: rozpatrzenie i zatwierdzenie sprawozdania z bilansu i rachunku zysków i strat, powoływanie i kwitowanie władz spółki, powzięci uchwały o podziale zysków i strat, zbycie i wydzierżawienie przedsiębiorstwa, zbycie i nabycie nieruchomości fabrycznych spółki, emisja obligacji, zmiana statutu spółki, powoływanie i odwoływanie władz spółki. Kompetencje WZA może rozszerzyć statut spółki. WZA zwołuje zarząd. Rada nadzorcza lub komisja rewizyjna może zwołać WZA w razie opieszałości zarządu. W przedmiocie nie objętym porządkiem obrad nie można podjąć uchwały, chyba że cały kapitał akcyjny jest reprezentowany a nikt nie zgłosił sprzeciwu. Zasady głosowania określa statut spółki, jeżeli nie uchwały zapadają bezwzględną większością głosów bez względu na liczbę reprezentowanych akcji.

Wyróżnia się zwyczajne i nadzwyczajne WZA

Zwyczajne WZA musi się odbywać w ciągu 6 miesięcy po upływie roku obrotowego. Jego przedmiotem powinno być rozpatrywanie i zatwierdzanie sprawozdania bilansu rachunku zysków i strat; powzięcie uchwały o podziale zysków lub strat; udzielenie władzom spółki absolutorium. WZA zwoływane jest w przypadku żądania organów spółki, na żądanie akcjonariuszy reprezentującym 1/10 kapitału akcyjnego, gdy umowa spółki przewiduje NZW lub na żądanie osób przewidzianych w statucie spółki. Zmiana statutu zwiększająca świadczenia lub uszczuplająca prawa akcjonariuszy wymaga zgody wszystkich. Powzięcia uchwały na WZA wymagają sprawy przewyższające zwykły zarząd. WZA ogłasza się w MSiG i listem poleconym na żądanie.

Nadzwyczajne WZA może zwołać akcjonariusz - akcjonariusze, którzy przedstawiają więcej niż 1/10 kapitału akcyjnego. Statut może przyznać takie prawo akcjonariuszom przedstawiającym mniej niż 1/10 kapitału akcyjnego. Walne zgromadzenie nadzwyczajne zwołuje się w wypad­kach przewidzianych w kodeksie handlowym i statucie spółki, a ponadto wówczas, gdy organy spółki lub osoby uprawnione do zwoływania walnych zgromadzeń uznają to za wskazane. Nadzwyczajne walne zgromadzenie może się zatem odbyć w każdym czasie.

47 MOŻLIWOŚCI WYŁĄCZENIA WSPÓLNIKA W SPÓŁCE CYWILNEJ ORAZ W SPÓŁKACH PRAWA HANDLOWEGO

Sąd może orzec wyłączenie wspólnika ze sp. z o.o. z ważnych przyczyn na żądanie (powództwo) wszystkich pozostałych wspólników, z tym że udziały wspólników żądających wyłączenia muszą stanowić więcej niż połowę kapitału zakładowego. Akt założycielski sp. może przyznać prawo wystąpienia z powództwa także mniejszej liczbie wspólników, ale ich udziały stanowić muszą także więcej niż połowę kapitału zakładowego. Warunkiem wyłączenia jest przejęcie przez wspólników lub osoby trzecie udziałów wspólnika wyłączonego. Sąd, orzekając o wyłączeniu, wyznacza termin, w ciągu którego ma być zapłacona cena przejęcia wyłączonego udziału wraz z odsetkami, licząc od dnia doręczenia pozwu. Jeśli w ciągu tego czasu kwota ta nie została zapłacona albo złożona do depozytu sądowego, orzeczenie o wyłączeniu staje się bezskuteczne. W przypadku, gdy orzeczenie o wyłączeniu jest bezskuteczne, wspólnik ma prawo żądać od pozywających naprawienia szkody. Wspólnika prawomocnie wyłączonego, za którego przejęte udziały zapłacono w terminie, uważa się za wyłączonego ze spółki już od dnia doręczenia mu pozwu.

Wyłączenie akcjonariusza ze spółki akcyjnej jest niedopuszczalne. Wynika to z zasady nienaruszalności kapitału zakładowego. Podczas trwania spółki nie wolno zwracać akcjonariuszom dokonywanych wpłat na akcje ani w całości, ani w części, z wyjątkiem przypadków wyraźnie przewidzianych w kodeksie (zwrot taki ma miejsce np. w razie umorzenia akcji).

Prawo prowadzenia spraw sp. j. może być odebrane wspólnikowi z ważnych powodów, na mocy prawomocnego orzeczenia sądu, dotyczy to również zwolnienia wspólnika od obowiązku prowadzenia spraw sp. Wspólnik z własnej woli może ograniczyć lub wyłączyć swoje prawo do prowadzenia spraw sp. Nieważne jest też umowne wyłączenie prawa wspólnika do zasięgania informacji o stanie majątku i interesów sp. oraz umowne wyłączenie prawa do przeglądania ksiąg i dokumentów sp.

Sp cywilna - cel gospod. sp. c., ten sam dla wszystkich wspólników, musi leżeć w interesie ich wszystkich. Niedopuszczalne jest zatem wyłączenie w umowie sp. jednego lub kilku wspólników od udziału w zyskach. Wspólnicy mogą niektórych wspólników zwolnić od udziału w stratach, natomiast nie mogą wyłączyć wspólnika od udziału w zyskach.

48 CO MOŻE BYĆ WKŁADEM DO SPÓŁEK PRAWA HANDLOWEGO?

Co może być wkładem do spółek prawa handlowego?

Wkład do spółki może być wniesiony w formie:

1. pieniężnej - określona ilość gotówki.

2. niepieniężnej (aport) - własność lub inne prawa (o określonej wartości majątkowej, zbywalne i możliwe do ustanowienia); dozwolenie używania rzeczy lub praw; świadczeniu pracy lub zobowiązaniu się do świadczeń przyszłych (z wyjątkiem spółek kapitałowych).

Wkłady rzeczowe (aporty) w spółkach kapitałowych.

W spółkach kapitałowych aportem mogą być: ruchomości, nieruchomości, patenty, wierzytelności, znak firmowy, a nawet całe przedsiębiorstwo. Aportem nie może być praca. Wniesienie aportu musi być wymienione w umowie spółki, a w szczególności wymienione powinny być: wartość aportu w zł., ilość udziałów / akcji objętych za aport. Aporty wniesione do spółki akcyjnej powinny być wniesione w całości przed zarejestrowaniem spółki. Biegli rewidenci sprawdzają czy wycena aportu, przez założycieli jest prawidłowa. Akcje aportowe powinny zostać akcjami imiennymi do końca drugiego roku obrotowego, w ciągu tego czasu nie mogą być zbywane ani zastawiane.

W poszczególnych spółkach wkładem mogą być:

2. spółka jawna - wkład wspólnika może polegać na wniesieniu do spółki własności lub innych praw, na dozwoleniu używania rzeczy lub praw albo wykonywaniu pracy

2. spółka partnerska - w spółce tej wkładem mogą być pieniądze lub rzeczy (np. meble, sprzęty); wspólnicy mogą wnieść wkłady w dowolnej wysokości

2. spółka komandytowa - wkładem mogą być świadczenia pieniężne lub niepieniężne. W spółce tej wkładem komandytariusza nie mogą zaś być jego zobowiązania do wykonania pracy lub świadczenia usług na rzecz spółki, oraz wynagrodzenie za usługi świadczone przy powstaniu spółki.

2. Spółka komandytowo-akcyjna - wkłady w formie pieniężnej jak i niepieniężnej

2. Sp. z o.o. - wkładem mogą być środki pieniężne jak i aporty tj. ruchomości, nieruchomości, wierzytelności, patenty, a nawet przedsiębiorstwo jako całość. Aportem nie może być zaś prawo niezbywalne lub świadczenie pracy bądź usługi.

2. S.A. - wkłady pieniężne i niepieniężne

49 W JAKICH CELACH POWOŁUJE SIĘ SPÓŁKI PRAWA HANDLOWEGO?

W jakich celach powołuje się spółki prawa handlowego?

1.Spółka jawna: prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą i nie jest inną spółką handlową.

2. Spółka partnerska: wykonywanie wolnego zawodu pod własna firmą

2.Spółka komandytowa: prowadzenie przedsiębiorstwa zarobkowego w większym rozmiarze albo gospodarstwa rolnego pod wspólną firmą.

3.Spółka z o.o.: może być obecnie tworzona w każdym celu prawnie dozwolonym o ile ustawa...

4.Spółka akcyjna: każdy cel jest zgodny z prawem.

Kto może być założycielem spółek prawa handlowego ?

1.Założycielem spółek osobowych mogą być osoby fizyczne lub prawne jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej.

2.Założycielem spółki z o.o. może być jedna lub więcej osoba fizyczna lub prawna z minimalnym kapitałem zakładowym - 4.000 zł.

3.W spółce akcyjnej założycielami mogą być minimum 3 osoby fizyczne lub prawne o kapitale akcyjnym większym od 100.000 zł (wyjątek - 1 osobowa spółka Skarbu Państwa). Ponad to spółki akcyjne mogą tworzyć stowarzyszenia, związki, gminy czy spółki handlowe.

50 LIKWIDACJA SPÓŁKI Z O.O. I SPÓŁKI AKCYJNEJ

ROZWIĄZANIE I LIKWIDACJA SPÓŁKI AKCYJNEJ

Rozwiązanie spółki akcyjnej powodują: przyczyny przewidziane w statucie, - uchwała walnego zgromadzenia o rozwiązaniu spółki lub o przeniesieniu siedziby spółki albo zakładu głównego spółki za granicę, - ogłoszenie upadłości spółki, - inne, prawem przewidziane przyczyny, jak w szczególności połączenie się spółek (fuzja), cofnięcie koncesji, rozwiązanie spółki przez sąd z powodu nieusunięcia istotnych braków przy założeniu spółki. W przypadku upadłości rozwiązanie następuje po ukończeniu postępowania upadłościowego, chyba że zakończy się ono układem, albo z innej przyczyny zostanie uchylone lub umorzone. W innych wypadkach rozwiązanie następuje po likwidacji. Likwidatorzy prowadzą spółkę aż do ukończenia postępowania likwidacyjnego, pod dotychczasową firmą z dodatkiem "w likwidacji".

Przyczyny likwidacji spółki akcyjnej.

Likwidacja jest procesem, którego celem jest zakończenie bieżących interesów spółki, ściągnięcie wierzytelności i wypełnienie zobowiązań, spieniężenie majątku spółki i podział między akcjonariuszy. Przyczyną likwidacji spółki akcyjnej mogą być:

-Przyczyny przewidziane w statucie (dopełnienie czasu lub celu).

-Uchwała WZA o rozwiązaniu spółki 3/4 oddanych głosów.

-Inne przyczyny prawem przewidziane (orzeczenie sądu).

ROZWIĄZANIE I LIKWIDACJA SPÓŁKI Z O.O.

Rozwiązanie spółki z o.o. może nastąpić: przyczyn przewidzianych w akcie założycielskim spółki, wskutek uchwały wspólników stwierdzonej protokołem notarialnym i powziętej wiçkszością 2/3 głosów oddanych o rozwiązaniu spółki lub przeniesieniu jej siedziby za granicę, w razie upadłości spółki, na skutek orzeczenia sądowego.

Może również nastąpić w skutek: upływ czasu, na jaki spółka została zawarta, śmierć wspólnika, niezdo1ność wspólnika do prowadzenia spraw spółki, jego upad1ość, straty w kapitale zakładowym, wypowiedzenie umowy ze strony wspólników skierowane przeciwko spółce, a także nieporozumienia między wspólnikami, niemożność powołania okreś1onego organu spółki, brak zainteresowania wspólnika sprawami spółki itp.

Przyczyny likwidacji spółki zoo.

Likwidacja spółki to proces, którego celem jest spłacenie wierzytelności, uchwalenie masy majątkowej i jej podziału między wspólnikami. Przyczyną likwidacji spółki mogą być:

-Rozwiązanie spółki - przewidziane umową spółki, uchwalone przez zgromadzenie wspólników (2/3 oddanych głosów), orzeczone przez sąd na wniosek wspólnika (niemożliwy do osiągnięcia cel spółki, niemożność prowadzenia spółki).

O otwarciu likwidacji likwidatorzy ogłoszą w MSiG oraz w piśmie przeznaczonym do ogłoszeń spółki i wezwą wierzycieli do zgłoszenia ich wierzytelności w ciągu trzech miesięcy od dnia ogłoszenia. Rozwiązanie spółki następuje po przeprowadzeniu likwidacji. Spółka ,,w likwidacji” zachowuje w dalszym ciągu osobowość prawną. Likwidacje przeprowadzają likwidatorzy, których można podzielić na trzy kategorie: likwidatorów ustawowych, którymi są zarządy spółek, b) likwidatorów powołanych uchwałą wspólników,c) likwidatorów powołanych przez sąd- w razie sądowego rozwi4zania spółki lub powołaniu ich przez sad z ważnych powodów na wniosek osób zainteresowanych.

Celem postępowania likwidacyjnego jest zabezpieczenie interesów wszystkich wspólników interesów wierzycieli. Zakończenie postępowania likwidacyjnego następuje z chwilą całkowitego spieniężenia i podziału majątku miedzy wspólników. Likwidator powinien zakończyć interesy bieżące spółki, ściągnąć wierzyte1ności, wypełnić zobowiązania i spieniężyć majątek spółki.

51 CO TO JEST FIRMA

Firma - jest to nazwa pod jaką kupiec rejestrowy wykonuje działalność gospodarczą

Kupiec rejestrowy - podmiot podlegający rejestracji w rejestrze handlowym ( rejestracji dokonuje sąd gospodarczy)

Firma - jest to nazwa pod którą spółka handlowa prowadzi przedsiębiorstwo [Art. 26 &1 k.h.]. Spółka handlowa występuje pod firmą w obrocie cywilnym, może pozywać i być pozywaną.

Firma spółki jawnej powinna zawierać:

nazwiska lub nazwy firm, wszystkich wspólników albo

nazwisko lub nazwę firmy jednego lub kilku wspólników oraz

oznaczenie spółka jawna [Art. 24]

Firma spółki partnerskiej powinna zawierać:

nazwisko co najmniej jednego partnera oraz

dodatkowe oznaczenie „ i partner” lub „i partnerzy” albo „spółka partnerska oraz

określenie wolnego zawodu wykonywanego w spółce [Art. 90]

Firma spółki komandytowej powinna zawierać :

nazwisko jednego lub kilku komplementariuszy oraz

dodatkowe oznaczenie „spółka komandytowa” [Art. 104]

Nazwisko komandytariusza nie może być zamieszczone w firmie spółki. Jeżeli jednak zostanie zamieszczone, komandytariusz ten odpowiada wobec osób trzecich podobnie jak komplementariusz - to jest bez ograniczeń.

Jeżeli komplementariusz jest osobą prawną, firma spółki komandytowej powinna zawierać pełne brzmienie firmy (nazwę) tej osoby prawnej.

Firma spółki komandytowo - akcyjnej powinna zawierać:

jest uregulowana analogicznie do spółki komandytowej

dodatkowe określenie „spółka komandytowo - akcyjna” [Art. 127]

Firma spółek kapitałowych może być obrana dowolnie, powinna jednak zawierać:

odpowiednie określenie „ spółka z ograniczoną odpowiedzialnością” [Art. 160 ] lub

„spółka akcyjna” [Art. 305]

Firma może zawierać dodatki określające bliżej charakter działalności przedsiębiorstwa.

Wpisuje się ją do rejestru i nie może być ona zbyta bez przedsiębiorstwa.

Kompetencje rady nadzorczej w spółce z o.o.

Rada nadzorcza powoływana jest do wykonywania stałego nadzoru nad działalnością spółki we wszystkich jej gałęziach, ponadto bada bilans oraz rachunek zysków i strat co do zgodności z dokumentami i stanem faktycznym, badanie wniosków i sprawozdań zarządu; uprawnienia te może rozszerzyć umowa spółki lub regulamin uchwalony. Komisja rewizyjna bada corocznie bilans oraz rachunek zysków i strat, wnioski i sprawozdania zarządu i składa z nich pisemne sprawozdania Z.W. Uprawnienia te można rozszerzyć.

Kompetencje zgromadzenia wspólników.

Zgromadzenie wspólników: rozpatrzenie i zatwierdzenie sprawozdania z bilansu i rachunku zysków i strat, powoływanie i kwitowanie władz spółki, powzięci uchwały o podziale zysków i strat, zbycie i wydzierżawienie przedsiębiorstwa, zbycie i nabycie nieruchomości, zwrot dopłat, zmiana umowy spółki, rozwiązanie lub połączenie spółki. Szczególne kompetencje może przewidzieć umowa spółki.

Kompetencje walnego zgromadzenia akcjonariuszy.

Do wyłącznych kompetencji WZA należy: rozpatrzenie i zatwierdzenie sprawozdania z bilansu i rachunku zysków i strat, powoływanie i kwitowanie władz spółki, powzięci uchwały o podziale zysków i strat, zbycie i wydzierżawienie przedsiębiorstwa, zbycie i nabycie nieruchomości fabrycznych spółki, emisja obligacji, zmiana statutu spółki, powoływanie i odwoływanie władz spółki. Kompetencje WZA może rozszerzyć statut spółki.

Kompetencje rady nadzorczej w spółce akcyjnej.

Do kompetencji rady nadzorczej należą: stały nadzór nad działalnością spółki we wszystkich jej gałęziach, badanie bilansu oraz rachunku zysków i strat co do zgodności z dokumentami i stanem faktycznym, badanie wniosków i sprawozdań zarządu, składanie WZA dorocznego sprawozdania pisemnego z powyższych badań, nadzór nad działalnością zarządu, zwoływanie WZA w razie opieszałości zarządu.

Spółka Akcyjna RADA NADZORCZA

To organ spółki zajmujący się nadzorem nad działalnością spółki w jej działalności wewnętrznej i zewnętrznej (art.382)- w S.A. akcjonariusze nie mogą prowadzić kontroli bezpośredniej. Powinna być zwoływana nie rzadziej niż trzy razy na rok a zwoływać ją może jej przewodniczący; zarząd oraz członek rady mogą żądać jej zwołania(art389).

Członkowie Rady są powoływani i odwoływani przez walne zgromadzenie (art.385); inny sposób powoływania musi określać statut. Powoływać członków rady można również grupami, jeśli taką propozycję zgłoszą akcjonariusze reprezentujący min. 1/5 kapitału. Liczbę członków rady określa statut spółki (art.304), bez jej ustanowienia SA. nie może istnieć (art.306) a nazwiska i imiona członków rady znajdują się w zgłoszeniu SA. do rejestracji (art.318). Rada składa się co najmniej z trzech osób, choć dokładną liczbę członków określa statut spółki. Członek rady nie może wg KSH (art.386) pełnić swojej funkcji w ramach jednej kadencji, do pięciu lat. Rada jest organem kolegialnym, i również kolegialnie podejmuje uchwały (art.390), zwykłą większością głosów (art.391)-głosować można również pisemnie w sprawach określonych w porządku obrad(art.388). Każdy z jej członków może samodzielnie pełnić powierzone mu zadania z zakresu nadzoru. Regulamin rady jest uchwalany przez walne zgromadzenie(art391) natomiast wynagrodzenie członków rady zależy od statutu lub uchwały walnego zgromadzenia(art392).

Rada nadzorcza może:

• Powoływać i odwoływać członków zarządu (jeśli statut nie reguluje tego inaczej)-art368§4

• Zawiesza z ważnych powodów członków zarządu, zmienia ich; może delegować swoich członków do pełnienia funkcji osób zawieszonych-art381

• Uchwala lub zatwierdza regulamin zarządu, gdy jest to określone w statucie-art.371§6

• Ogranicza uchwałami zarząd-art375

• Ustala wynagrodzenie zarządu, również z możliwością partycypacji członków zarządu w zysku jeśli upoważni rade do tego walne zgromadzenie-art378

• Rada reprezentuje spółkę w wypadku sporu z członkiem zarządu i w umowie z nim-art379

• Jeśli w statucie jest to określone, to rada może nakładać na zarząd obowiązek otrzymywania zgody rady na określone w statucie czynności-art384

• Zwołać zwyczajne walne zgromadzenie gdyby nie zwołał go zarząd oraz nadzwyczajne walne zgromadzenie, jeśli to uzna za wskazane-art399

• Za upoważnieniem walnego zgromadzenia, może ustalać jednolity zmieniony tekst statutu spółki-art430

• Podwyższenie kapitału w drodze emisji nowych akcji, choć odbywa się na drodze uchwały zgromadzenia (zmiana statutu) na wniosek zarządu, to wniosek ten jest opiniowany przez radę.

• Wyrażać zgodę na wypłatę zaliczek akcjonariuszom na poczet dywidendy, jeśli do takiej wypłaty upoważniony zostanie statutowo zarząd-art349

Rada nadzorcza musi uzyskać absolutorium walnego zgromadzenia, za ten który minął rok obrotowy z wykonanych przez siebie obowiązków-art395 (w formie sprawozdania pisemnego z wyników oceny zarządu min. w zakresie zgodności stanu faktycznego z księgami i dokumentami-art382§3).

Członkami rady nie mogą być: członek zarządu, prokurent, likwidator, główny księgowy spółki, jej radca prawny lub adwokat oraz kierownik oddziału lub zakładu(art387).

Członkowie rady odpowiadają „ wobec spółki za szkodę wyrządzona działaniem lub zaniechaniem sprzecznym z prawem lub postanowieniami statutu spółki, chyba że nie ponosi winy” przy czym swoje obowiązki powinni wykonywać starannie ze względu na „zawodowy charakter swojej pracy”(art483).

WALNE ZGROMADZENIE

To organ spółki składający się z akcjonariuszy, czyli właścicieli spółki. Przed powstaniem spółki, gdy jest ona jeszcze spółką akcyjną w organizacji wszelkie uchwały dotyczące spółki podejmują założyciele(art323).

Jeśli spółka jest jednoosobowa, to ten akcjonariusz pełni rolę walnego zgromadzenia(art303). Zgromadzenie walne może być zwyczajne (powinno się odbywać w ciągu 6-u miesięcy po końcu roku obrachunkowego w celu:

• Rozpatrzenia i zatwierdzenia sprawozdania zarządu z działalności spółki i sprawozdania finansowego

• Uchwale w sprawie podziału zysku lub pokrycia strat

• Udzielenia absolutorium członkom organów spółki (art395§1)),

lub nadzwyczajne- jego zwołania może żądać akcjonariusz bądź akcjonariusze posiadający 10% kapitału zakładowego, lub mniej gdy taki zapis istnieje w statucie-art400.

Walne zgromadzenie zwoływane (przez ogłoszenie co najmniej 3 tygodnie przed terminem zgromadzenia z ogłoszeniem miejsca- w siedzibie spółki,daty i godziny) przez zarząd lub radę nadzorczą, jeśli nie zwoła go zarząd w wymaganym terminie(art399), podejmuje uchwały w sprawie:

• Terminów i wysokości wpłat za obejmowane akcje-art330

• Zmiany statutu-art430

• Wypłaty akcjonariuszom udziału w zysku (dywidendy)-art347

• Umorzenia akcji-art359 oraz wiążącego się z umorzeniem obniżeniem kapitału zakładowego-art360

• Emisji obligacji zamiennych-393

• Nabycie własnych akcji w celu min.: ich umorzenia, zaoferowania ich do nabycia pracownikom (min.3 lata pracy) byłym lub obecnym spółki, w celu zapobieżenia poważnej szkodzie spółki-art362§1;art393p6

• Podwyższenia kapitału zakładowego z: kapitału zapasowego, kapitałów rezerwowych utworzonych z zysku-art442, emisji nowych akcji (poprzez zmianę statutu)- art445

• Obniżenie kapitału zakładowego, w drodze zmiany statutu z uwzględnieniem celu obniżenia, kwoty i sposobu obniżenia; może być dokonane poprzez: zmniejszenie wartości nominalnej akcji, połączenie akcji, umorzenie części akcji- art455

• O przymusowym wykupie akcji akcjonariuszy majacych poniżej 5% kapitału zakładowego- art418

• Zbycia i wydzierżawienia przedsiębiorstwa lub jego części-art393

• Nabycia, zbycia nieruchomości lub udziału w nieruchomości-art393

• Powołania i odwołania członków zarządu-art368§4

• Jeśli statut tak stanowi, to walne zgromadzenie może uchwalać lub zatwierdzać regulamin zarządu-art371§6

• Zatwierdzenia po uprzednim rozpatrzeniu sprawozdania zarządu z działalności spółki, udziela absolutorium członkom organów spółki za wywiązania się z zadań-393

• Powołania i odwołania radę nadzorczą-art385

• Upoważnienia rady nadzorczej do ustalania przez radę wynagrodzenia członków zarządu poprzez udział w zysku spólki-art378§2

• O użyciu kapitału zapasowego i rezerwowego- art396

• Decyzję dotyczącą dalszego istnienia spółki, jeśli bilans zarządu wskaże na stratę wyższą od kapitału zapasowego, rezerwowego i 1/3 zakładowego- art397

• Rozwiązanie spółki lub przeniesienie jej siedziby za granicę- art459

• Wyznaczenia likwidatorów spółki i stosunków wewnętrznych z nimi- art463, 468

• Zatwierdzenia sprawozdania finansowego po zakończeniu likwidacji- art476

Akcjonariuszami spółki są osoby, które są wpisane do księgi akcyjnej lub są posiadaczami akcji na okaziciela(art343), mają prawo do udziału w walnym zgromadzeniu i mni. Do udziału w zysku przeznaczonym do wypłaty(art347). W zależności od sprawy uchwały zapadają bezwzględna większością głosów, ľ- w sprawie emisji obligacji, zmiany statutu, umożenia akcji, zbycia przedsiębiorstwa, rozwiązania spółki i innych(art.415); bezwzgledną wiekszością w sprawie zwiększenia świadczeń akcjonariuszy lub zmniejszenia ich praw. Statut może określać surowsze warunki przyjmowania uchwał.

Uchwały sa przez notariusza protokołowane(art421), gdy są sprzeczne ze statutem można je zaskarżyć(art422).

W walnym zgromadzeniu biorą udział członkowie zarządu i rady nadzorczej- min. składają sprawozdanie(art428).

Różnice miedzy wekslem a czekiem

Wszelkie czynności związane z czekiem, jego formą reguluje prawo czekowe z 1936 roku. Regulacja czeku zbliżona jest do weksla trasowanego. Jednakże występują zasadnicze różnice między tymi rodzajami papierów wartościowych, zachodzących w świetle prawa czekowego i wekslowego:

3. trasatem czeków może być tylko bank, podczas gdy trasatem weksla trasowanego może być każda osoba fizyczna lub prawna

3. czek nie podlega przyjęciu, natomiast weksel trasowany podlega przyjęciu przez trasata

3. czek może być wystawiony także na okaziciela, natomiast weksel musi wskazywać osobę, na rzecz której ma być dokonana zapłata

3. czek jest płatny wyłącznie za okazaniem, bez możliwości umieszczania na nim odmiennej wzmianki, natomiast weksel może być płatny za okazaniem po pewnym czasie po okazaniu w pewien czas po dacie lub w dniu oznaczonym

3. czek może być odwołany, a weksel raz wystawiony nie podlega odwołaniu

3. odmienne są też terminy przedstawienia czeku i weksla do zapłaty

3. odmowa zapłaty czeku może być stwierdzona nie tylko protestem, ale i oświadczeniem banku jako trasata, przy czym oświadczenie to powinno być złożone na czeku, datowane i wymieniać dzień przedstawienia do zapłaty, podczas gdy odmowa zapłaty weksla może być stwierdzona tylko protestem, jeśli na wekslu nie umieszczono odmiennego zastrzeżenia

1

---