BIURO RZECZNIKA PRAW DZIECKA
W wyniku prac parlamentarnych 6 stycznia 2000 r. uchwalono ustawę o Rzeczniku Praw Dziecka.
Rzecznikiem Praw Dziecka jest poseł na Sejm RP, sędzia Paweł Jaros i rozpoczął pięcioletnią kadencję 16 lutego 2001 r.
Rzecznik wykonuje swoje zadania przy pomocy Biura Rzecznika Praw Dziecka.
Biuro Rzecznika Praw Dziecka
Organizację Biura Rzecznika Praw Dziecka określa nadany przez Marszałka Sejmu RP statut.
Statutowymi jednostkami organizacyjnymi Biura są:
Gabinet Rzecznika Praw Dziecka - organizuje administracyjną pracę Rzecznika Praw Dziecka oraz jego Biura.
prowadzą działania analityczne dotyczące stanu przestrzegania praw dziecka,
wypracowują projekty ocen i wniosków zmierzających do ochrony praw dziecka,
gromadzą dane statystyczne i analityczne dotyczące sytuacji dziecka,
udzielają informacji osobom zwracającym się do Rzecznika,
interweniują u kompetentnych organów, instytucji o podjęcie działań na rzecz dziecka,
przeprowadzają wizytacje dotyczące stanu przestrzegania praw dziecka.
Czym się zajmuje Rzecznik Praw Dziecka?
Rzecznik stoi na straży praw dziecka, a w szczególności:
prawa do życia i ochrony zdrowia,
prawa do wychowania w rodzinie,
prawa do godziwych warunków socjalnych,
prawa do nauki.
Rzecznik podejmuje działania na rzecz zapewnienia dziecku pełnego i harmonijnego rozwoju, z poszanowaniem jego godności i podmiotowości. Wypełnienie tych zadań wymaga ochrony dziecka przed wszelkimi przejawami przemocy, okrucieństwa, wyzysku, a także przed demoralizacją, zaniedbaniem i innymi formami niewłaściwego traktowania.
Przedmiotem troski Rzecznika są wszystkie dzieci; szczególną opieką otacza dzieci niepełnosprawne, które mają utrudniony start życiowy.
Rzecznik wykonując swoje uprawnienia, kieruje się zasadami zawartymi w Konstytucji RP, Konwencji o Prawach Dziecka i ustawie o Rzeczniku Praw Dziecka, w tym zwłaszcza:
zasadą dobra dziecka - wszystkie działania podejmowane są w najlepiej pojętym interesie dziecka,
zasadą równości - troską o ochronę praw każdego dziecka,
zasadą poszanowania odpowiedzialności, praw i obowiązków obojga rodziców za rozwój i wychowanie dziecka.
Rzecznik nie zastępuje wyspecjalizowanych służb, instytucji i stowarzyszeń zajmujących się ochroną dziecka, lecz interweniuje w sytuacji, kiedy dotychczasowe procedury okazały się nieskuteczne bądź ich zaniechano.
Ustanowienie Rzecznika Praw Dziecka oznaczało powstanie niezależnej instytucji, wyposażonej w uprawnienia o charakterze kontrolnym, ostrzegawczym i inicjującym, wspierającej wysiłki zmierzające do maksymalnej ochrony praw dziecka.
BIURO RZECZNIKA PRAW OBYWATELSKICH
Każdy ma prawo wystąpienia, na zasadach określonych w ustawie, do Rzecznika Praw Obywatelskich z wnioskiem o pomoc w ochronie swoich wolności lub praw naruszonych przez organy władzy publicznej.
Rzecznik Praw Obywatelskich stoi na straży wolności i praw człowieka i obywatela określonych w Konstytucji oraz w innych aktach normatywnych.
Zakres i sposób działania Rzecznika Praw Obywatelskich określa ustawa.
Rzecznik Praw Obywatelskich jest powoływany przez Sejm za zgodą Senatu, na 5 lat.
Nie może zajmować innego stanowiska, z wyjątkiem stanowiska profesora szkoły wyższej, ani wykonywać innych zajęć zawodowych, nie może należeć do partii politycznej, związku zawodowego.
Rzecznik Praw Obywatelskich jest w swojej działalności niezawisły, niezależny od innych organów państwowych i odpowiada jedynie przed Sejmem na zasadach określonych w ustawie.
Rzecznik Praw Obywatelskich nie może być bez uprzedniej zgody Sejmu pociągnięty do odpowiedzialności karnej ani pozbawiony wolności.
Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich realizuje zadania Rzecznika Praw Obywatelskich, w szczególności poprzez rozpatrywanie wniosków kierowanych do Rzecznika, przedstawianie Rzecznikowi propozycji postępowania z tymi wnioskami, prowadzenie postępowania w podjętych sprawach indywidualnych, opracowywanie propozycji wystąpień generalnych, współdziałanie z podmiotami wymienionymi w art. 17a ustawy, działając pod jego bezpośrednim kierownictwem.
Właściwe funkcjonowanie Biura pod względem organizacyjnym i finansowym zapewnia Dyrektor Biura, powoływany i odwoływany przez Rzecznika.
Dyrektor Biura reprezentuje Biuro w sprawach cywilno-prawnych, budżetowych i administracyjnych oraz ze stosunku pracy.
Dyrektor Biura podejmuje decyzje w sprawach osobowych pracowników, z tym, że nawiązywanie i rozwiązywania stosunku pracy oraz awansowanie pracowników, należy do właściwości Rzecznika Praw Obywatelskich.
Podstawowymi jednostkami organizacyjnymi Biura są:
1) Zespół Prawa Konstytucyjnego i Międzynarodowego
2) Zespół Prawa Karnego
3) Zespół Zabezpieczenia Społecznego
4) Zespół Prawa Cywilnego i Gospodarki Nieruchomościami
5) Zespół Prawa Administracyjnego i Spraw Mieszkaniowych
6) Zespół Prawa Gospodarczego, Danin Publicznych i Ochrony Praw Konsumenta
7) Zespół Prawa Karnego Wykonawczego
8) Zespół Prawa Pracy
9) Zespół Praw Żołnierzy, Funkcjonariuszy Służb Publicznych i Cudzoziemców
10) Zespół Administracji Lokalnej, Mniejszości Narodowych i Współpracy z Organizacjami Społecznymi
11) Zespół Prawa Rodzinnego i Ochrony Praw Osób Niepełnosprawnych
12) Zespół Ochrony Zdrowia
13) Zespół Klasyfikacji Wniosków
14) Zespół Przyjęć Interesantów
15) Zespół Prezydialny
16) Samodzielny Wydział Spraw Osobowych i Wynagrodzeń
17) Samodzielny Wydział Finansowy
18) Pion Ochrony Informacji Niejawnych
19) Komórka Audytu Wewnętrznego
KRUS
Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (KRUS) istnieje w systemie administracji publicznej od 1991 r., od chwili, gdy Parlament III RP powołał ją na mocy ustawy z 20 grudnia 1990 roku (Dz. U. z 1998 r. Nr 7 poz. 25 ze zm.) jako samodzielną instytucję odpowiedzialną za realizację wyodrębnionego z ZUS, kompleksowego systemu ubezpieczenia społecznego rolników. System ten ostatecznie usankcjonował prawo do zabezpieczenia społecznego znacznej części ludności wiejskiej, którą jako odrębną grupę społeczno-zawodową długo pomijano w programach działań socjalnych państwa.
W ubezpieczeniu społecznym rolników wyodrębniono dwa podstawowe rodzaje ubezpieczenia:
ubezpieczenie emerytalno-rentowe, finansowane w przeważającej części z dotacji budżetowej, uzupełnionej dochodami ze składek ubezpieczonych rolników;
ubezpieczenie wypadkowe, chorobowe i macierzyńskie, w którym realizacja świadczeń niemal całkowicie zależna jest od płaconych przez rolników składek, gromadzonych w wyodrębnionym i mającym osobowość prawną Funduszu Składkowym Ubezpieczenia Społecznego Rolników.
Prezes KRUS Jan Kopczyk
Kasą Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego kieruje Prezes, który jest centralnym organem administracji państwowej podległym Ministrowi Rozwoju Wsi i Rolnictwa. Powołuje go i odwołuje go Prezes Rady Ministrów, na wniosek Ministra Rozwoju Wsi i Rolnictwa, złożony w porozumieniu z Radą Ubezpieczenia Społecznego Rolników.
Strukturę organizacyjną KRUS tworzą:
Do podstawowych zadań KRUS wynikających z ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników należą:
obsługa ubezpieczonych rolników i świadczeniobiorców Kasy (emerytów i rencistów) w sprawach dotyczących obejmowania ubezpieczeniem społecznym rolników i opłacania składek na to ubezpieczenie;
przyznawania i wypłaty świadczeń emerytalno-rentowych oraz wypadkowych, chorobowych i macierzyńskich oraz świadczeń pozaubezpieczeniowych, wypłacanych w zbiegu ze świadczeniami z ubezpieczenia społecznego rolników;
realizacja własnego, dwuinstancyjnego systemu orzecznictwa lekarskiego w postępowaniu dowodowym dla ustalenia prawa ubezpieczonych do świadczeń rentowych i odszkodowawczych, których przyznanie wymaga medycznej oceny stanu zdrowia. Orzeczenia wydają w pierwszej instancji lekarze rzeczoznawcy, w drugiej instancji komisje lekarskie Kasy;
działalność prewencyjna na rzecz zapobiegania wypadkom przy pracy rolniczej i chorobom zawodowym, a w szczególności:
- upowszechnianie wiedzy o tych zagrożeniach i znajomości zasad bhp wśród dorosłych i dzieci,
- analiza przyczyn i okoliczności powstawania wypadków przy pracy rolniczej i chorób zawodowych,
- prowadzenie szkoleń w zakresie znajomości zagrożeń i zasad bezpiecznej pracy w gospodarstwie rolnym,
prowadzenie nieodpłatnej, dobrowolnej rehabilitacji leczniczej dla osób uprawnionych do świadczeń w KRUS. Rehabilitację tę prowadzą Centra i Ośrodki KRUS oraz sanatoria współpracujące z Kasą.
obsługa ubezpieczonych rolników i ich domowników oraz emerytów i rencistów w systemie powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego. Spełnianie wobec Kas Chorych roli płatnika składek za ww. grupy ubezpieczonych.
KOMENDA GŁÓWNA PAŃSTWOWEJ STRAŻY POŻARNEJ
Komórki organizacyjne Komendy Głównej:
Krajowe Centrum Koordynacji Ratownictwa i Ochrony Ludności, które wykonuje zadania w zakresie:
kierowania Krajowym Systemem Ratowniczo-Gaśniczym (KSRG stanowi integralną część bezpieczeństwa wewnętrznego państwa, obejmującą w celu ratowania życia, zdrowia, mienia lub środowiska, prognozowanie, rozpoznawanie i zwalczanie pożarów, klęsk żywiołowych lub innych miejscowych zagrożeń).
określania zadań systemu na obszarze kraju,
ustalania planu sieci jednostek tego systemu,
koordynowania działań ratowniczych, których rozmiar i zasięg przekracza możliwości ratownicze województwa,
przygotowania i wdrażania procedur postępowania ratowniczego,
zapewniania całodobowej grupy operacyjnej wraz ze środkami transportu.
Gabinet Komendanta Głównego, który wykonuje zadania w zakresie:
obsługi protokolarnej i sekretarskiej Komendanta Głównego oraz jego zastępców,
Biuro Organizacji i Nadzoru, które wykonuje zadania w zakresie:
wytyczania kierunków oraz planów rozwoju obrony cywilnej i ochrony przeciwpożarowej oraz ustalania zasad realizacji zadań w tym zakresie,
rozpoznawania i analizowania zagrożeń wynikających z rozwoju cywilizacyjnego i naturalnych praw przyrody, określania ich możliwych skutków i zasad ochrony przed nimi ludności,
Biuro Szkolenia, które wykonuje zadania w zakresie:
kształcenia na potrzeby powszechnego systemu ochrony ludności i obrony cywilnej,
Biuro Kwatermistrzowskie, które wykonuje zadania w zakresie zaopatrzenia, zakwaterowania, transportu, remontów i inwestycji budowlanych na potrzeby ochrony ludności i obrony cywilnej, a także na potrzeby Państwowej Straży Pożarnej oraz krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego.
Biuro Współpracy Międzynarodowej i Integracji Europejskiej, które wykonuje zadania w zakresie inicjowania, planowania oraz prowadzenia współpracy międzynarodowej, a także koordynowania i monitorowania tej współpracy przez jednostki organizacyjne Państwowej Straży Pożarnej oraz organy obrony cywilnej.
Biuro Kadr, które wykonuje zadania:
wynikające z pragmatyki służbowej funkcjonariuszy Państwowej Straży Pożarnej i innych funkcjonariuszy pełniących służbę w Państwowej Straży Pożarnej i obronie cywilnej oraz przepisów dotyczących członków korpusu służby cywilnej,
Zespół Prawny, który świadczy pomoc prawną na rzecz Komendanta Głównego.
Biuro Finansów, które wykonuje zadania w zakresie:
organizowania systemu finansowania jednostek nadzorowanych,
Biuro Administracyjno Gospodarcze, które zapewnia obsługę administracyjną, gospodarczą, transportową i finansową Komendy Głównej.
Inspektorat Ochrony Informacji Niejawnych i Spraw Obronnych, który wykonuje zadania w zakresie:
ochrony informacji niejawnych oraz realizacji zadań obronnych w Komendzie Głównej,
KOMISJA PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH I GIEŁD
Przewodniczący KPWiG - Jacek Socha
Komisja Papierów Wartościowych i Giełd (KPWiG) działa od 1991 r. Została utworzona jako centralny organ administracji rządowej w sprawach publicznego obrotu papierami wartościowymi.
Zadania Komisji Papierów Wartościowych i Giełd
KPWiG ma wiele uprawnień dotyczących wspomagania rozwoju rynku kapitałowego w Polsce.
Obok zadań wyznaczających ogólne kierunki i sposoby działania takich jak:
działalność organizacyjna (inspirowanie, organizowanie i podejmowanie działań zapewniających sprawne funkcjonowanie rynku papierów wartościowych i rynku towarów giełdowych oraz ochronę inwestorów)
edukacyjna (upowszechnianie wiedzy o zasadach funkcjonowania rynku papierów wartościowych i rynku towarów giełdowych,)
współdziałanie z organami administracji rządowej, Narodowym Bankiem Polskim oraz instytucjami i uczestnikami publicznego obrotu papierami wartościowymi i obrotu towarami giełdowymi w zakresie kształtowania polityki gospodarczej państwa zapewniającej rozwój rynku papierów wartościowych i rynku towarów giełdowych,
sprawowanie nadzoru nad przestrzeganiem reguł uczciwego obrotu i konkurencji w zakresie publicznego obrotu papierami wartościowymi i towarami giełdowymi oraz nad zapewnieniem powszechnego dostępu do rzetelnych informacji na rynku papierów wartościowych i rynku towarów giełdowych,
przygotowywanie projektów aktów prawnych związanych z funkcjonowaniem rynku papierów wartościowych i rynku towarów giełdowych, etc.
Komisja Papierów Wartościowych i Giełd posiada szereg konkretnych kompetencji wynikających z poszczególnych postanowień Prawa o publicznym obrocie papierami wartościowymi i ustawy o funduszach inwestycyjnych. Najważniejsze z tych kompetencji to:
licencjonowanie uczestników rynku
dopuszczanie papierów wartościowych do publicznego obrotu
nadzór nad rynkiem papierów wartościowych
regulacja
KRAJOWA RADA RADIOFONII I TELEWIZJI
Sejm uchwalił ustawę o radiofonii i telewizji 29 grudnia 1992 roku, która weszła w życie 1 marca 1993 roku. Ustawa powoływała do życia Krajową Radę Radiofonii i Telewizji jako organ państwowy kompetentny w sprawach radiofonii i telewizji. KRRiT rozpoczęła działalność 28 kwietnia 1993 roku. Składa się z dziewięciu członków, reprezentujących różne środowiska społeczne i polityczne. Czterech z nich powołuje Sejm, dwóch Senat, a trzech - Prezydent. Kadencja każdego z członków KRRiT trwa sześć lat. Co dwa lata odnawia się 1/3 składu KRRiT. Zgodnie z obowiązującą od 27 grudnia 1995 roku nowelizacją ustawy, przewodniczącego KRRiT wybierają członkowie ze swego grona bezwzględną większością głosów.
Zadaniem radiofonii i telewizji jest:
1) dostarczanie informacji,
2) udostępnianie dóbr kultury i sztuki,
3) ułatwianie korzystania z oświaty i dorobku nauki,
3a) upowszechnianie edukacji obywatelskiej,
4) dostarczanie rozrywki,
5) popieranie krajowej twórczości audiowizualnej.
Krajowa Rada stoi na straży wolności słowa w radiu i telewizji, samodzielności nadawców i interesów odbiorców oraz zapewnia otwarty i pluralistyczny charakter radiofonii i telewizji.
Do zadań Krajowej Rady należy w szczególności:
projektowanie w porozumieniu z Prezesem Rady Ministrów kierunków polityki państwa w dziedzinie radiofonii i telewizji,
określanie, w granicach upoważnień ustawowych, warunków prowadzenia działalności przez nadawców,
podejmowanie, w zakresie przewidzianym ustawą, rozstrzygnięć w sprawach koncesji na rozpowszechnianie i rozprowadzanie programów,
uznawanie za nadawcę społecznego lub odbieranie tego przymiotu, na warunkach określonych ustawą,
sprawowanie w granicach określonych ustawą kontroli działalności nadawców,
organizowanie badań i odbioru programów radiowych i telewizyjnych,
określanie opłat abonamentowych, opłat za udzielenie koncesji oraz wpis do rejestru,
opiniowanie projektów aktów ustawodawczych oraz umów międzynarodowych dotyczących radiofonii i telewizji,
inicjowanie postępu naukowo-technicznego i kształcenia kadr w dziedzinie radiofonii i telewizji,
organizowanie i inicjowanie współpracy z zagranicą w dziedzinie radiofonii i telewizji,
współpraca z właściwymi organizacjami i instytucjami w zakresie ochrony praw autorskich, praw wykonawców, praw producentów oraz nadawców programów radiowych i telewizyjnych.
Przewodniczący Krajowej Rady kieruje jej pracami, reprezentuje Krajową Radę oraz wykonuje zadania określone w ustawie. Przewodniczący Krajowej Rady jest organem właściwym w sprawach koncesji. W sprawach tych Przewodniczący podejmuje decyzje na podstawie uchwały Krajowej Rady.
Przewodniczący w porozumieniu z Prezesem Urzędu Regulacji Telekomunikacji ogłasza informacje o możliwościach uzyskania koncesji. Jest też organem rejestracyjnym, w odniesieniu do rozprowadzania programów (sieci kablowe). Ponadto, Przewodniczący Krajowej Rady może żądać od nadawcy przedstawienia materiałów, dokumentów i udzielenia wyjaśnień w zakresie niezbędnym dla kontroli zgodności działania nadawcy z przepisami ustawy i warunkami koncesji. Może wezwać nadawcę do zaniechania działań w zakresie tworzenia i rozpowszechniania programów, jeżeli naruszają one przepisy ustawy, uchwały Krajowej Rady lub warunki koncesji. Przewodniczący może nakładać na nadawców lub osoby kierujące nadawcą, kary pieniężne.
NACZELNY SĄD ADMINISTRACYJNY
Ustawą z dnia 31 stycznia 1980 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym oraz o zmianie ustawy Kodeks Postępowania Administracyjnego (Dz.U.Nr 4, poz.8), powołany został Naczelny Sąd Administracyjny, zwany dalej NSA. W świetle historycznych zdarzeń można jednak stwierdzić, że przez powołanie NSA sądownictwo administracyjne w Polsce zostało nie tyle utworzone co przywrócone.
NSA sprawuje, w określonym zakresie w ustawie kontrolę działalności -> administracji publicznej. Kontrola ta obejmuje również orzekanie zgodności z ustawami uchwał organów -> samorządu terytorialnego i aktów normatywnych. NSA działa w Warszawie i w ośrodkach zamiejscowych tworzonych dla jednego lub kilku województw. Rola sądów administracyjnych ma charakter twórczy. Zespalając normy prawa administracyjnego, prawa konstytucyjnego i innych dziedzin prawa. W skład NSA wchodzą: Prezesi, wiceprezesi, prezesi izb, prezesi ośrodków zamiejscowych, sędziowie. Sędzia NSA może być członkiem tylko jednej izby. Prezesa i wiceprezesów NSA powołuje i odwołuje Prezydent.
NSA orzeka w sprawach skarg na:
- decyzje administracyjne;
- postępowanie administracyjno - egzekucyjne;
Sąd rozpatruje również skargi na akty zawierające przepisy gminne. NSA rozstrzyga sprawę wyrokiem lub postanowieniem.
NAJWYŻSZA IZBA KONTROLI
Najwyższa Izba Kontroli, NIK, naczelny organ kontroli państwowej podległy Sejmowi RP, działający na zasadach kolegialności. Istniała już w latach 1921-1939. W okresie powojennym powołana w 1949 jako organ niezależny od rządu, w latach 1952-1957 zastąpiona przez Ministerstwo Kontroli Państwowej.
Sejm za zgodą Senatu powołuje (i odwołuje) Prezesa NIK na sześcioletnią kadencję.
W dniu 20 lipca 2001 r. na mocy ustawy o NIK Sejm powołał na stanowisko Prezesa NIK Mirosława Sekułę.
Zasadniczym zadaniem NIK jest kontrola działalności organów administracji rządowej, Narodowego Banku Polskiego, państwowych osób prawnych i innych państwowych jednostek organizacyjnych. NIK może także kontrolować działalność organów samorządu terytorialnego, komunalnych osób prawnych i innych komunalnych jednostek organizacyjnych.
Kontrola NIK polega w szczególności na badaniu wykonania budżetu państwa oraz realizacji ustaw i innych aktów prawnych w zakresie działalności finansowej, działalności gospodarczej i organizacyjno-administracyjnej tych jednostek pod względem legalności, gospodarności, celowości i rzetelności.
NIK kontroluje także wykonanie budżetu, gospodarkę finansową i majątkową Kancelarii Prezydenta RP, Kancelarii Sejmu, Kancelarii Senatu, Trybunału Konstytucyjnego, Rzecznika Praw Obywatelskich, Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, Krajowego Biura Wyborczego, Sądu Najwyższego, Naczelnego Sądu Administracyjnego oraz Państwowej Inspekcji Pracy.
NIK przedstawia Sejmowi RP sprawozdanie ze swojej działalności za każdy kolejny rok ubiegły.
NARODOWY BANK POLSKI
Narodowy Bank Polski, NBP, bank centralny w Polsce, utworzony w 1945. Główne jego zadania dotyczą kreacji i emisji pieniądza oraz kontroli i kredytowania - na bazie kredytu refinansowego - banków komercyjnych. Do 1989 prowadził również działalność operacyjną w sferze kredytowania podmiotów gospodarczych i osób oraz gromadzenia lokat pieniężnych, którą przejęły wyłonione z NBP tzw. banki komercyjne.
Podstawowymi organami Narodowego Banku Polskiego są: Prezes NBP, Rada Polityki Pieniężnej oraz Zarząd NBP. Na czele NBP stoi prezes, powoływany na 6-letnią kadencję przez Sejm na wniosek prezydenta RP.
Bank centralny spełnia cztery podstawowe funkcje:
jest bankiem emisyjnym, tzn. jedynym bankiem uprawnionym do emisji pieniądza.
jest bankiem banków: nadzoruje operacje banków komercyjnych, dokonywane zarówno w walucie krajowej, jak i walutach obcych. Udziela im pożyczek na rozszerzenie działalności kredytowej, a stopa ich oprocentowania wyznacza pośrednio stopy oprocentowania kredytów i depozytów w bankach komercyjnych. Ustala stopy rezerw obowiązkowych, regulując zgodnie z potrzebami gospodarki aktywność kredytową banków komercyjnych
jest bankiem państwa. Bank centralny gromadzi dochody i realizuje wydatki budżetu państwa, udziela rządowi kredytów na sfinansowanie deficytu budżetowego, zarządza długiem publicznym, dokonuje operacji otwartego rynku, gromadzi rezerwy złota i dewiz;
jest bankiem gospodarki narodowej. Reguluje podaż pieniądza, utrzymując ją na poziomie dostosowanym do aktualnych potrzeb gospodarki, zapewnia dostępność i określa warunki kredytowania oraz reguluje wartość wymienną waluty. Działania te zmierzają do zapewnienia wewnętrznej stabilności gospodarki i jej rozwoju.
Narodowy Bank Polski jako bank centralny Rzeczypospolitej Polskiej podejmuje działania na rzecz stabilności monetarnej i stabilności systemu finansowego, służące stworzeniu podstaw długotrwałego rozwoju gospodarczego.
Zadania NBP oraz kształt systemu bankowego określa Art. 227 Konstytucji RP oraz ustawa o Narodowym Banku Polskim i ustawa Prawo bankowe, uchwalone przez Sejm 29 sierpnia 1997 r.
Podstawowym celem działalności NBP jest utrzymanie stabilnego poziomu cen. W Założeniach polityki pieniężnej na 2003 r. Rada Polityki Pieniężnej ustaliła cel inflacyjny na koniec 2003 r. na poziomie 3% +/- 1 pkt. proc. Tym samym skonkretyzowany został przyjęty w Średniookresowej strategii na lata 1999-2003 strategiczny cel obniżenia do końca 2003 r. stopy inflacji do poziomu poniżej 4%. Wyznaczenie celu na poziomie 3% z przedziałem odchyleń +/- 1 pkt. proc. oznacza przejście z fazy obniżania inflacji do fazy jej stabilizowania na niskim poziomie.
W ramach zadań wykonywanych dla stabilności krajowego systemu finansowego NBP współuczestniczy w sprawowaniu nadzoru bankowego, podejmuje działania na rzecz systemu płatniczego, a także promuje rozwój bezpiecznej infrastruktury rynku finansowego. Czynnikami sprzyjającymi realizacji tych zadań są m.in.: monitorowanie i analizowanie sytuacji na rynkach finansowych oraz sytuacji gospodarczej, a także ścisła współpraca z instytucjami nadzorującymi pozostałe segmenty rynku finansowego.
Istotnym elementem działalności NBP są przedsięwzięcia o charakterze edukacyjnym. Ich celem jest propagowanie w społeczeństwie wiedzy o gospodarce i rynkach finansowych. Poprzez organizowanie i inicjowanie badań naukowych NBP przyczynia się do wzrostu świadomości ekonomicznej społeczeństwa oraz poprawy poziomu informacji ekonomicznej dla organów państwa i sektora finansowego.
POLSKA AKADEMIA NAUK
Polska Akademia Nauk PAN, najwyższa instytucja naukowa w Polsce, powołana przez sejm w październiku 1951 w miejsce rozwiązanej Polskiej Akademii Umiejętności i Towarzystwa Naukowego Warszawskiego.
Do statutowych zadań PAN należy:
dbanie o wszechstronny rozwój nauki,
wykorzystywanie osiągnięć naukowych dla rozwoju gospodarki i kultury polskiej,
planowanie i koordynowanie badań naukowych teoretycznych i doświadczalnych.
PAN funkcjonuje poprzez pracę samorządnego pionu uczonych (członków krajowych - rzeczywistych i korespondentów oraz członków zagranicznych), a także pracę pionu placówek naukowo-badawczych i krajowego centrum badań.
Najwyższe organy PAN: Zgromadzenie Ogólne, Prezydium PAN, Sekretariat Naukowy. Siedziba główna PAN znajduje się w Warszawie, oddziały w: Krakowie, Wrocławiu, Poznaniu, Katowicach, Łodzi i Gdańsku.
Zakres działania:
inicjowanie, organizowanie i prowadzenie badań naukowych; współdziałanie w tworzeniu polityki naukowej państwa i ważnych dla kraju programów badawczych; przedstawianie, na wniosek organów państwowych lub z własnej inicjatywy, ekspertyz dotyczących nauki, techniki, gospodarki, życia społecznego i kultury; współdziałanie ze szkołami wyższymi i innymi instytucjami naukowymi i gospodarczymi w zakresie badań, kształcenia oraz wymiany kadr naukowych; współpraca naukowa z zagranicą; inspirowanie i wspieranie działalności mającej na celu wykorzystywanie wyników badawczych w praktyce społecznej i gospodarczej; prowadzenie działalności mającej na celu upowszechnianie wiedzy i osiągnięć nauki; wspieranie towarzystw i organizacji naukowych.
MINISTERSTWO FINANSÓW
Ministerstwo Finansów, powstało w 1950 w miejsce Ministerstwa Skarbu. Znaczenie Ministerstwa Finansów wzrosło po 1989 w związku z realizacją planu Balcerowicza i wprowadzeniem gospodarki rynkowej.
Andrzej Raczko -Minister Finansów
Zakres działania Ministra Finansów
Minister kieruje następującymi działami administracji rządowej:
1) budżet,
2) finanse publiczne,
3) instytucje finansowe
Minister jest dysponentem części 19 budżetu państwa.
Obsługę ministra zapewnia Ministerstwo Finansów.
Minister wykonuje zadania w zakresie obsługi środków finansowych pochodzących z Unii Europejskiej.
WYKAZ ORGANÓW PODLEGŁYCH LUB NADZOROWANYCH PRZEZ MINISTRA FINANSÓW:
1) Prezes Głównego Urzędu Ceł,
2) Generalny Inspektor Celny,
3) Generalny Inspektor Informacji Finansowej,
4) Generalny Inspektor Kontroli Skarbowej,
5) izby i urzędy skarbowe,
6) Komisja Nadzoru Ubezpieczeń i Funduszy Emerytalnych,
7) Komisja Papierów Wartościowych i Giełd.
MINISTERSTWO GOSPODARKI, PRACY I POLIT SPOŁECZ
jest instytucją obsługującą ministra tj. umożliwiającą mu wykonywanie obowiązków związanych z powierzonymi sprawami. W przypadku ministra pracy i gospodarki są to sprawy pracy i zabezpieczenia społecznego oraz następujące działy administracji: gospodarka, rozwój regionalny i turystyka. Obowiązki ministra mają odzwierciedlenie w wewnętrznej organizacji ministerstwa - dzieli się ono na departamenty, zajmujące się poszczególnymi zagadnieniami z zakresu jego kompetencji (np. Departament Prawa Pracy, Departament Ubezpieczeń Społecznych).
Minister Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej: Jerzy Hausner
kieruje działalnością resortu i ustala podstawowe kierunki jego polityki, w szczególności w zakresie polityki społeczno-gospodarczej oraz informacyjnej;
koordynuje pracę kierownictwa Ministerstwa;
reprezentuje resort, w szczególności w kontaktach z Prezydentem RP, Sejmem i Senatem RP, Radą Ministrów, Najwyższą Izbą Kontroli, partiami politycznymi, ogólnopolskimi organizacjami związków zawodowych i organizacjami pracodawców;
określa kierunki pracy i zadania dla: Departamentu Analiz i Prognoz Ekonomicznych, Biura Ochrony Informacji Niejawnych i Stanowiska do Spraw Komunikacji Społecznej.
Minister podpisuje pisma kierowane do: Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, Marszałków i Wicemarszałków Sejmu i Senatu, Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego, Prezesa i Wiceprezesów Rady Ministrów, Prezesa Trybunału Konstytucyjnego, Przewodniczącego Trybunału Stanu, Prezesa Najwyższej Izby Kontroli, Rzecznika Praw Obywatelskich, Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego, ministrów i kierowników urzędów centralnych, posłów i senatorów, a w sprawach wnoszenia dokumentów rządowych do rozpatrzenia przez Radę Ministrów - do Sekretarza Rady Ministrów.
POLSKI KOMITET NORMALIZACYJNY (PKN)
jest krajową jednostkę normalizacyjną i jednocześnie państwową budżetową jednostką organizacyjną. Polski Komitet Normalizacyjny ma wyłączne prawo używania skrótu "PKN" i zastrzeżonego znaku graficznego.
Organizację, zakres i sposób działania PKN określa statut nadany przez Prezesa Rady Ministrów w drodze zarządzenia.
Do zadań PKN należy organizowanie i prowadzenie normalizacji krajowej zgodnie z potrzebami kraju, w tym:
1) określanie stanu i kierunków rozwoju normalizacji,
2) organizowanie i nadzorowanie działań związanych z opracowywaniem i rozpowszechnianiem Polskich Norm i innych dokumentów normalizacyjnych, w szczególności przez ankietę powszechną projektów norm; ankieta powszechna jest realizowana przez podawanie do publicznej wiadomości tytułów, terminów zakończenia ankiety oraz miejsca i sposobu udostępniania zainteresowanym treści projektów,
3) zatwierdzanie i wycofywanie Polskich Norm oraz innych dokumentów normalizacyjnych,
4) reprezentowanie Rzeczypospolitej Polskiej w międzynarodowych i regionalnych organizacjach normalizacyjnych, uczestnictwo w ich pracach oraz występowanie za granicą w sprawach dotyczących normalizacji,
5) inicjowanie i organizowanie pracy komitetów technicznych do realizacji zadań związanych z opracowywaniem dokumentów normalizacyjnych,
6) organizowanie i prowadzenie działalności szkoleniowej, wydawniczej, promocyjnej i informacyjnej dotyczącej normalizacji i dziedzin pokrewnych,
7) opiniowanie projektów aktów prawnych związanych z normalizacją.
Polskim Komitetem Normalizacyjnym kieruje Prezes PKN. Prezes zostaje powołany przez Prezesa Rady Ministrów na okres 5 lat spośród zgłoszonych przez Radę Normalizacyjną kandydatów wyłonionych uprzednio w drodze konkursu
Do zadań Prezesa należy w szczególności:
1) powoływanie i odwoływanie komitetów technicznych,
2) zatwierdzanie i wycofywanie, w imieniu PKN, Polskich Norm i innych dokumentów normalizacyjnych na wniosek komitetów technicznych, z uwzględnieniem zasad normalizacji krajowej,
3) podejmowanie decyzji w sprawach dotyczących działalności PKN,
4) wydawanie przepisów wewnętrznych PKN,
5) współpraca z Radą Normalizacyjną, w tym zasięganie opinii Rady,
składanie rocznych sprawozdań z działalności PKN Radzie Normalizacyjnej
MINISTERSTWO INFRASTRUKTURY
Marek Pol - Wiceprezes Rady Ministrów, Minister Infrastruktury
Rada Ministrów wydała rozporządzenie w sprawie utworzenia Ministerstwa Infrastruktury.
Wykorzystując upoważnienia ustawowe Rada Ministrów utworzyła Ministerstwo Infrastruktury przez wydzielenie odpowiednich komórek merytorycznych z Ministerstw: Gospodarki, Transportu i Gospodarki Morskiej oraz Rozwoju Regionalnego i Budownictwa. Ostatnie dwa Ministerstwa zostały zniesione z powodu przejęcia wszystkich ich spraw przez nowo utworzone ministerstwo.
Konieczność zapewnienia prawidłowego funkcjonowania administracji rządowej, tak aby minister kierujący infrastrukturą miał zapewnioną obsługę przez właściwy urząd niezwłocznie po powołaniu Rady Ministrów, jest powodem wejścia w życie rozporządzenia z dniem jego ogłoszenia.
Minister kieruje następującymi działami administracji rządowej:
1) budownictwo, gospodarka przestrzenna i mieszkaniowa,
2) gospodarka morska,
3) łączność,
4) transport.
Minister jest dysponentem części 18, 21, 26 i 39 budżetu państwa.
Obsługę ministra zapewnia Ministerstwo Infrastruktury.
WYKAZ ORGANÓW PODLEGŁYCH LUB NADZOROWANYCH PRZEZ MINISTRA INFRASTRUKTURY:
1) Prezes Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast,
2) Główny Geodeta Kraju,
3) Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego,
4) Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad,
5) Główny Inspektor Kolejnictwa,
6) Główny Inspektor Transportu Drogowego,
7) Prezes Urzędu Regulacji Telekomunikacji i Poczty.
RZĄDOWE CENTRUM STUDIÓW STRATEGICZNYCH (RCSS)
istnieje od 1 stycznia 1997 roku. Jest państwową jednostką organizacyjną podległą Prezesowi Rady Ministrów. Zgodnie z ustawą z dnia 8 sierpnia 1996 r. o Radzie Ministrów, RCSS prowadzi prace służące Prezesowi Rady Ministrów, w tym związane z pracami Rady Ministrów, do programowania strategicznego oraz prognozowania rozwoju gospodarczego i społecznego.
Do zadań Rządowego Centrum Studiów Strategicznych należy:
przygotowywanie prognoz oraz długookresowych, strategicznych programów rozwoju gospodarczego i społecznego;
przygotowywanie koncepcji i programów polityki zagospodarowania przestrzennego kraju oraz długofalowych strategii rozwoju regionalnego kraju;
opracowywanie ocen międzynarodowych uwarunkowań sytuacji kraju oraz długofalowych koncepcji polityki zagranicznej;
opracowywanie ocen funkcjonalności struktur państwa i sprawności ich działania;
analizowanie zgodności przebiegu realizacji programów krótkookresowych i średniookresowych ze strategicznymi programami długookresowymi oraz opracowywanie informacji o stwierdzonych niezgodnościach;
analizowanie zgodności przebiegu realizacji programów wojewódzkich z narodową strategią rozwoju regionalnego i długofalową strategią rozwoju regionalnego kraju oraz opracowywanie informacji o stwierdzonych niezgodnościach;
sporządzanie ocen skutków społeczno-gospodarczych projektowanych regulacji;
przygotowywanie innych analiz, prognoz, koncepcji, programów i ocen zleconych przez Prezesa Rady Ministrów.
Prezes RCSS prowadzi współpracę międzynarodową w ramach Komitetu Rozwoju Przestrzennego Obszaru Morza Bałtyckiego, zwanego "Komitetem VASAB 2010" oraz w ramach Programu Unii Europejskiej INTERREG dla Obszaru Krajów Europy Środkowej, Adriatyckiej, Naddunajskiej i Południowo-Wschodniej oraz dla obszaru Morza Bałtyckiego.
Rządowe Centrum Studiów Strategicznych współdziała z jednostkami naukowymi i innymi prowadzącymi działalność związaną z zadaniami RCSS.
URZĄD KOMITETU INTEGRACJI EUROPEJSKIEJ
Danuta Hübner • Sekretarz Komitetu Integracji Europejskiej
Jarosław Pietras • Podsekretarz Stanu
Tadeusz Kozek • Podsekretarz Stanu
Urząd Komitetu Integracji Europejskiej funkcjonuje od 10 października 1996 r. Pełni funkcje koordynacyjne wobec wszystkich resortów i instytucji bezpośrednio zaangażowanych w proces integracji Polski z Unią Europejską. Jest kontynuacją Biura do Spraw Integracji Europejskiej i Biura do Spraw Pomocy Zagranicznej, stanowiących komórki organizacyjne Urzędu Rady Ministrów, powstałe mocą Uchwały Nr 11/91 Rady Ministrów z dnia 26 stycznia 1991 r. w sprawie ustanowienia Pełnomocnika Rządu do Spraw Integracji Europejskiej oraz Pomocy Zagranicznej, a zapewniające obsługę prac Pełnomocnika Rządu.
Podstawowym zadaniem UKIE jest zapewnienie realizacji zadań Komitetu Integracji Europejskiej, związanych z programowaniem i koordynowaniem polityki w sprawach związanych z integracją Polski z Unią Europejską, programowaniem i koordynowaniem działań dostosowawczych Polski do standardów europejskich oraz koordynowaniem działań administracji państwowej w zakresie otrzymywanej pomocy zagranicznej.
Priorytetowe zadania UKIE
· przyspieszenie prac nad harmonizacją prawa polskiego z prawem wspólnotowym - zakres zmian w prawie polskim wymaga przyspieszenia prac rządowych i parlamentarnych nad projektami ustaw europejskich,.
· wzmocnienie koordynacji resortowej - sprawne przeprowadzenie procesu niezbędnych zmian legislacyjnych, jak również innych działań dostosowawczych związanych z przygotowaniem instytucjonalnym, wymagało sprawnego współdziałania wszystkich instytucji odpowiadających za poszczególne zadania.
· rozwój działalności informacyjnej rządu na temat procesu integracji - w związku z wejściem w decydującą fazę procesu przygotowań do członkostwa w Unii Europejskiej
· oparcie działań zmierzających do uzyskania członkostwa w UE na pogłębionej strategii, wynikającej ze szczegółowej analizy kosztów i korzyści tego procesu.
SĄD NAJWYŻSZY
naczelny organ sądowy w Rzeczypospolitej Polskiej. Zgodnie z Konstytucją RP i ustawą o SN z 20 IX 1984 sprawuje on nadzór nad działalnością sądów powszechnych wojskowych i administracyjnych w zakresie orzekania (tzw. nadzór judykacyjny).
Sąd Najwyższy zajmuje się przede wszystkim rozpoznawaniem kasacji oraz podejmowaniem uchwał mających na celu wyjaśnienie przepisów prawnych lub zawierających rozstrzygnięcia zagadnień budzących poważne wątpliwości w konkretnej sprawie.
Składa się on z pięciu izb: Administracyjnej, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, Cywilnej, Karnej oraz Wojskowej.
Sędziów Sądu Najwyższego powołuje prezydent RP na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa. Natomiast I prezesa Sądu Najwyższego( prof. Lech Gardocki) powołuje na 6 lat spośród kandydatów przedstawionych przez Zgromadzenie Ogólne Sędziów Sądu Najwyższego, a odwołuje Sejm na wniosek Prezydenta.
Stanowisko sędziego Sądu Najwyższego może pełnić ten, kto: posiada obywatelstwo polskie i korzysta w pełni z praw cywilnych i obywatelskich, jest nieskazitelnego charakteru, ukończył wyższe studia prawnicze i uzyskał tytuł magistra prawa, wyróżnia się wysokim poziomem wiedzy prawniczej oraz doświadczeniem zawodowym, a ponadto ma co najmniej 10-letni staż pracy zawodowej, m.in. na stanowisku sędziego, prokuratora lub adwokata.
Sąd Najwyższy jest organem władzy sądowniczej, powołanym do:
1) sprawowania wymiaru sprawiedliwości przez:
a) zapewnienie w ramach nadzoru zgodności z prawem oraz jednolitości orzecznictwa sądów powszechnych i wojskowych przez rozpoznawanie kasacji oraz innych środków odwoławczych,
b) podejmowanie uchwał rozstrzygających zagadnienia prawne,
c) rozstrzyganie innych spraw określonych w ustawach;
2) rozpoznawania protestów wyborczych oraz stwierdzania ważności wyborów do Sejmu i Senatu oraz wyboru Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, a także ważności referendum ogólnokrajowego i referendum konstytucyjnego;
3) opiniowania projektów ustaw i innych aktów normatywnych, na podstawie których orzekają i funkcjonują sądy, a także innych ustaw w zakresie, w którym uzna to za celowe;
4) wykonywania innych czynności określonych w ustawach.
TRYBUNAŁ KONSTYTUCYJNY
konstytucyjna instytucja władzy sądowniczej powołana na mocy ustawy z 1982 (nowelizowanej w 1989), której głównym zadaniem jest kontrolowanie zgodności prawa z Konstytucją RP oraz formułowanie jego wykładni.
Trybunał orzeka w sprawach:
zgodności ustaw i umów międzynarodowych z Konstytucją,
zgodności ustaw z ratyfikowanymi umowami międzynarodowymi, których ratyfikacja wymaga uprzedniej zgody wyrażonej w ustawie,
zgodności przepisów prawa, wydawanych przez centralne organy państwowe z ratyfikowanymi umowami międzynarodowymi i ustawami,
zgodności z konstytucją celów lub działalności partii politycznych.
Trybunał Konstytucyjny rozpatruje też skargi wniesione przez obywateli w zakresie naruszania ich wolności lub praw oraz rozstrzyga spory kompetencyjne pomiędzy konst. organami państwa.
Prawo postawienia wniosku związanego z kompetencjami Trybunału Konstytucyjnego mają m.in.:Prezydent RP, marszałek Sejmu i Senatu, premier, posłowie (co najmniej 50), senatorowie (co najmniej 30), pierwszy prezes Sądu Najwyższego, prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego, Prokurator Generalny, prezes Najwyższej Izby Kontroli, Rzecznik Praw Obywatelskich.
Trybunał Konstytucyjny tworzy 15 sędziów wybieranych przez Sejm na 9-letnią kadencję. Sędziowie Trybunału Konstytucyjnego są niezawiśli i podlegają tylko konstytucji. Nie mogą też, w okresie zajmowania stanowiska, należeć do partii politycznej, związku zawodowego oraz łączyć tych funkcji z pełnieniem mandatu posła lub senatora. Trybunał Konstytucyjny stanowi jedną z formalnych gwarancji praworządności.
ZAKŁAD UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH
Aleksandra WIKTOROW- prezes
Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych kieruje działalnością Zakładu przy pomocy członków Zarządu, Głównego Inspektora Kontroli Zakładu, Naczelnego Lekarza Zakładu, Dyrektora Gabinetu Prezesa, dyrektorów innych komórek organizacyjnych Centrali oraz dyrektorów oddziałów.
Zakład jest państwową jednostką organizacyjną i posiada osobowość prawną. Siedzibą Zakładu jest miasto stołeczne Warszawa.
Nadzór nad zgodnością działań Zakładu z obowiązującymi przepisami sprawuje minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego.
W skład Zakładu wchodzą:
1) centrala,
2) terenowe jednostki organizacyjne.
W skład centrali Zakładu wchodzi także Biuro Rent Zagranicznych powołane do realizacji umów międzynarodowych w zakresie ubezpieczeń społecznych.
Do zakresu działania Zakładu należy między innymi:
realizacja przepisów o ubezpieczeniach społecznych, a w szczególności:
a) stwierdzanie i ustalanie obowiązku ubezpieczeń społecznych,
b) ustalanie uprawnień do świadczeń z ubezpieczeń społecznych oraz wypłacanie tych świadczeń, chyba że na mocy odrębnych przepisów obowiązki te wykonują płatnicy składek,
c) wymierzanie i pobieranie składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych oraz wpłat na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych,
d) prowadzenie rozliczeń z płatnikami składek z tytułu należnych składek i wypłacanych przez nich świadczeń podlegających finansowaniu z funduszy ubezpieczeń społecznych lub innych źródeł,
e) prowadzenie indywidualnych kont ubezpieczeniowych i kont płatników składek,
f) orzekanie przez lekarzy orzeczników Zakładu dla potrzeb ustalenia uprawnień do świadczeń z ubezpieczeń społecznych.
realizacja umów i porozumień międzynarodowych w dziedzinie ubezpieczeń społecznych,
dysponowanie środkami finansowymi funduszów ubezpieczeń społecznych oraz środkami Funduszu Alimentacyjnego,
opracowywanie aktualnych analiz i prognoz w zakresie ubezpieczeń społecznych,
kontrola orzecznictwa o czasowej niezdolności do pracy,
kontrola wykonywania przez płatników składek i przez ubezpieczonych obowiązków w zakresie ubezpieczeń społecznych oraz innych zadań zleconych Zakładowi,
wydawanie Biuletynu Informacyjnego,
popularyzacja wiedzy o ubezpieczeniach społecznych.
MINISTERSTWO ROLNICTWA I ROZWOJU WSI
Wojciech Olejniczak - minister MRiRW odpowiada za realizację polityki rządu w dziedzinie rolnictwa, rozwoju wsi i rynków rolnych.
Minister kieruje następującymi działami administracji rządowej:
1) rolnictwo,
2) rozwój wsi,
3) rynki rolne.
Minister jest dysponentem części 32, 33 i 35 budżetu państwa.
Obsługę ministra zapewnia Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
Minister wykonuje zadania w zakresie bezpieczeństwa żywności.
Organy podległe ministrowi lub przez niego nadzorowane:
1) Główny Inspektor Ochrony Roślin i Nasiennictwa,
2) Główny Lekarz Weterynarii,
3) Główny Inspektor Skupu i Przetwórstwa Artykułów Rolnych,
4) okręgowi inspektorzy rybołówstwa morskiego,
5) Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego.
MINISTERSTWO SKARBU PAŃSTWA
Piotr Czyżewski - minister
Minister właściwy do spraw Skarbu Państwa reprezentuje Skarb Państwa w zakresie spraw dotyczących gospodarowania mieniem Skarbu Państwa, w tym komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych oraz narodowych funduszy inwestycyjnych i ich prywatyzacji, jak również ochrony interesów Skarbu Państwa - z wyjątkiem spraw, które na mocy odrębnych przepisów przypisane są innym organom administracji. Może również inicjować politykę Państwa w zakresie przekształceń własnościowych mienia komunalnego. Sprawuje także nadzór nad Agencją Własności Rolnej Skarbu Państwa, Agencją Mienia Wojskowego oraz Wojskową Agencją Mieszkaniową (art. 25 ustawy z dnia 4 września 1997 r. o działach administracji rządowej).
Do zakresu działania Ministra Skarbu Państwa należy w szczególności:
· przygotowywanie i przedkładanie Radzie Ministrów oraz, z jej upoważnienia, Sejmowi corocznych sprawozdań o stanie mienia Skarbu Państwa oraz o ekonomicznych, finansowych i społecznych skutkach prywatyzacji,
· przygotowywanie i przedkładanie Radzie Ministrów:
- założeń polityki ochrony interesów Skarbu Państwa oraz gospodarowania mieniem Skarbu Państwa,
- projektów rocznych kierunków prywatyzacji oraz programów prywatyzacji majątku państwowego,
- projektów ustaw i rozporządzeń Rady Ministrów dotyczących ochrony interesów Skarbu Państwa,
- corocznych sprawozdań z realizacji kierunków prywatyzacji,
· prowadzenie zbiorczej ewidencji majątku Skarbu Państwa,
· prowadzenie ewidencji podmiotów, w szczególności państwowych jednostek organizacyjnych, którym przysługuje prawo wykonywania uprawnień wynikających z praw majątkowych Skarbu Państwa lub do działania w imieniu Skarbu Państwa,
BIURO BEZPIECZEŃSTWA NARODOWEGO
Status Biura Bezpieczeństwa Narodowego jest oparty na postanowieniach art. 11 ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczpospolitej Polskiej, której tekst jednolity ogłoszony został w Dzienniku Ustaw z 2002 roku, nr 21, pod pozycją 205 z późn. zmianami. Określenie organizacji oraz zakresu działalności BBN ustawa powierzyła prezydentowi Rzeczpospolitej Polskiej. W ramach ustawowego upoważnienia prezydent RP zarządzeniem z dnia 4 lutego 1998 roku w sprawie organizacji Biura Bezpieczeństwa Narodowego ustalił zadania Biura.
Do zakresu działania BBN, jako instytucji państwowej działającej w sferze bezpieczeństwa wewnętrznego i zewnętrznego państwa, należy w szczególności realizowanie powierzonych przez prezydenta RP zadań w zakresie bezpieczeństwa i obronności, wynikających z jego konstytucyjnych uprawnień do sprawowania zwierzchnictwa nad Siłami Zbrojnymi oraz nałożonego obowiązku stania na straży suwerenności i bezpieczeństwa państwa oraz nienaruszalności i niepodzielności jego terytorium.
Pracą Biura Bezpieczeństwa Narodowego kieruje powoływany przez prezydenta RP, w randze sekretarza stanu Marek Siwiec.
POLSKA AGENCJA ROZWOJU PRZEDSIĘBIORCZOŚCI
Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP) jest państwową osobą prawną utworzoną 01.01.2001 r. na bazie Polskiej Fundacji Promocji i Rozwoju Małych i Średnich Przedsiębiorstw. Agencja podlega Ministrowi Gospodarki.
Zadania Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości:
rozwój małych i średnich przedsiębiorstw,
rozwój eksportu,
rozwój regionalny,
wykorzystywanie nowych technik i technologii,
tworzenie nowych miejsc pracy, przeciwdziałanie bezrobociu
Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości:
gromadzi informacje dotyczące przepisów prawa o działalności gospodarczej w Polsce i Unii Europejskiej, a także warunkach dostępu do zamówień publicznych oraz programów wspierających rozwój gospodarki; informacje te są udostępniane zainteresowanym podmiotom poprzez szkolenia, seminaria, konferencje i publikacje,
świadczy małym i średnim przedsiębiorcom usługi doradcze w zakresie ubiegania się o pomoc publiczną,
ułatwia wymianę doświadczeń między przedsiębiorcami wdrażającymi innowacje oraz środowiskami badawczymi przez organizację szkoleń, seminariów i konferencji,
promuje przedsiębiorców wdrażających innowacje, a także innowacyjne produkty między innymi poprzez organizację konkursów,
organizuje targi, konferencje i inne przedsięwzięcia, które umożliwiają nawiązanie kooperacji,
finansuje usługi świadczone kobietom w celu ich aktywizacji zawodowej, określone w umowach o wykorzystywaniu środków, które pochodzą z Unii Europejskiej i nie podlegają zwrotowi.
AGENCJA REZERW MATERIAŁOWYCH
Działalnością Agencji kieruje Prezes Jan Sobiecki, powoływany przez ministra właściwego do spraw gospodarki w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw zdrowia.
Prezes działa przy pomocy wiceprezesów, głównego księgowego, naczelników wydziałów Biura Prezesa Agencji oraz dyrektorów oddziałów terenowych.
Agencja Rezerw Materiałowych realizuje - zadania w zakresie tworzenia i gospodarowania rezerwami surowców, materiałów, paliw, produktów leczniczych i wyrobów medycznych. Agencja Rezerw Materiałowych posiada osobowość prawną i prowadzi samodzielną gospodarkę finansową w zakresie rezerw.
W skład Agencji wchodzi Biuro Prezesa i Oddziały Terenowe.
URZĄD DOZORU TECHNICZNEGO
Prezes Iwo Jakubowski
Dozór techniczny to działalność zmierzająca do zapewnienia bezpiecznego funkcjonowania urządzeń technicznych, które mogą stwarzać zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzkiego, mienia lub środowiska.
Urząd Dozoru Technicznego jest państwową osobą prawną realizującą zadania związane z wykonywaniem dozoru technicznego w zakresie ustalonym w ustawie o dozorze technicznym i aktach wykonawczych do tej ustawy.
W strukturze organizacyjnej Urzędu Dozoru Technicznego działają oddziały terenowe UDT obejmujące swoją działalnością obszar całego kraju.
Dozorem technicznym objęte są urządzenia techniczne stwarzające zagrożenie poprzez:
- rozprężanie gazów znajdujących się pod ciśnieniem różnym od atmosferycznego,
- wyzwolenie energii potencjalnej lub kinetycznej przy przemieszczaniu ludzi lub ładunków w ograniczonym zasięgu,
- rozprzestrzenianie się materiałów niebezpiecznych o właściwościach trujących lub żrących w czasie ich magazynowania lub transportu w zbiornikach bezciśnieniowych.
URZĄD OCHRONY KONKURENCJI I KONSUMENTÓW
Prezes - CEZARY BANASIŃSKI
Zadania:
* Monitorowanie konkurencji na rynku poprzez badanie stanu koncentracji gospodarki i analizowanie rynkowych zachowań przedsiębiorców.
* Tworzenie baz danych, które są podstawą do sporządzania raportów o stanie konkurencji w poszczególnych sektorach gospodarki.
* Sprawowanie kontroli nad przestrzeganiem przez przedsiębiorców przepisów antymonopolowych, wydanych decyzji i wyroków (lub zlecanie podjęcia kontroli w tym zakresie).
* Szeroko rozumiana ochrona interesów konsumenckich.
* Kształtowanie i realizacja polityki konsumenckiej
* Zwalczanie nierzetelnych praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów
* Zbieranie, rejestrowanie i udostępnianie informacji o produktach niebezpiecznych i wyrobach, które nie spełniają zasadniczych wymagań .
URZĄD ZAMÓWIEŃ PUBLICZNYCH
jest jednostką budżetową.
Działalność Urzędu polega przede wszystkim na realizacji przedsięwzięć w zakresie:
przygotowywania projektów aktów prawnych dotyczących zamówień publicznych oraz opiniowania projektów aktów prawnych w ramach uzgodnień międzyresortowych,
wydawania decyzji administracyjnych w sprawach przewidzianych ustawą,
wykonywania uprawnień kontrolnych na podstawie art. 9 ust. 2 pkt 2 ustawy,
analizy funkcjonowania rynku zamówień publicznych w Polsce,
upowszechniania wiedzy z zakresu zamówień publicznych poprzez inspirowanie i organizowanie szkoleń, opracowywanie programów szkoleniowych oraz działalność wydawniczą,
wydawania Biuletynu Zamówień Publicznych,
prowadzenia współpracy międzynarodowej w zakresie zamówień publicznych.
URZĄD PATENTOWY RP
Prezes - Pani dr Alicja Adamczak
Powstał 28 grudnia 1918 r. Już 10 listopada 1919 r. Polska przystąpiła do Konwencji paryskiej o ochronie własności przemysłowej, włączając się do współpracy międzynarodowej w tej dziedzinie. 11 kwietnia 1924 r. dokonano pierwszej rejestracji znaku towarowego, a 24 kwietnia tego roku udzielony został pierwszy patent.
Urząd Patentowy RP realizuje trzy podstawowe zadania:
udziela ochrony prawnej na przedmioty własności przemysłowej,
gromadzi i udostępnia dokumentację i literaturę patentową,
współtworzy i popularyzuje zasady ochrony własności przemysłowej.
Podstawowe zadania Urzędu dotyczące udzielania i utrzymywania ochrony prawnej są realizowane w oparciu o ustawodawstwo krajowe dla zgłoszeń wnoszonych bezpośrednio do Urzędu oraz w oparciu o porozumienia międzynarodowe: dla zgłoszeń wynalazków i wzorów użytkowych w trybie Układu o współpracy patentowej (PCT) i zgłoszeń znaków towarowych w trybie Porozumienia madryckiego o międzynarodowej rejestracji znaków.
AGENCJA MIENIA WOJSKOWEGO
- podlega Ministrowi Obrony Narodowej
Funkcję Prezesa Agencji pełni Jerzy Rasilewicz.
Restrukturyzacja i modernizacja Sił Zbrojnych RP prowadzi do sytuacji, w której dysponują one mieniem Skarbu Państwa zbędnym lub czasowo nie wykorzystywanym. Dla zagospodarowania tego mienia została powołana Agencja Mienia Wojskowego. Środki finansowe uzyskane z tego procesu wykorzystywane są przez Ministerstwo Obrony Narodowej na inwestycje i modernizację Sił Zbrojnych RP. Główne zadania Agencji to: gospodarowanie mieniem Skarbu Państwa nie wykorzystywanym przez jednostki organizacyjne podporządkowane lub nadzorowane przez Ministra Obrony Narodowej bądź pozostałym po likwidacji państwowych osób prawnych, dla których organem nadzoru lub założycielskim był Minister Obrony Narodowej, przekazywanym Agencji oraz utrzymywanie tego mienia, uporządkowanie jego stanu prawnego i prowadzenie ewidencji. Procedury realizacji zadań w poszczególnych obszarach działania Agencji określone są w aktach wykonawczych do ustawy. Zgodnie z wyrażoną w ustawie wolą, Skarb Państwa powierzył Agencji wykonywanie prawa własności i innych praw rzeczowych na jego rzecz w stosunku do mienia przekazanego jej przez Ministra Obrony Narodowej. Agencja gospodarując mieniem Skarbu Państwa działa w imieniu własnym i na rzecz Skarbu Państwa. Przychody uzyskane z gospodarowania mieniem Skarbu Państwa stanowią przychody Agencji. Agencja przyczynia się również do aktywizacji lokalnych środowisk gospodarczych podejmujących działania w oparciu o prywatyzowane mienie wojskowe, co w konsekwencji zwiększa wpływy do kas samorządowych i budżetu państwa. Przejmowane i zagospodarowywane nieruchomości to wielohektarowe niezabudowane tereny pod nowe inwestycje (byłe poligony i place ćwiczeń), lotniska, kompleksy koszarowe do adaptacji, zabytkowe forty, parcele w centrum miast, tereny rekreacyjne, ośrodki wczasowe, budynki biurowe, magazynowe i warsztatowe, bazy paliwowe oraz obiekty sportowe, czołgi i ciągniki pancerne, samoloty transportowe, transportery i samochody opancerzone, sprzęt rakietowy i artyleryjski oraz broń strzelecka i amunicja, samochody ciężarowe (szosowe i terenowe), osobowo-terenowe, dostawcze i osobowe, przyczepy transportowe i specjalne, sprzęt inżynieryjny, zespoły spalinowo-elektryczne, sprzęt do przewozu paliw i wody, kuchnie polowe i chłodnie oraz sprzęt komunalny. Zasadniczą formą zagospodarowania nieruchomości jest sprzedaż w trybie przetargów nieograniczonych. Nieruchomości, które wymagają przygotowania do sprzedaży wynajmuje się lub dzierżawi. Niezależnie od sprzedaży w uzasadnionych przypadkach nieruchomości przekazywane są nieodpłatnie, zamieniane za inne, wnoszone aportem do spółek, dzierżawione, oddawane w użytkowanie wieczyste lub w trwały zarząd, a także użyczane. Korzystając z ustawowych uprawnień Agencja gospodaruje mieniem także poprzez jego wnoszenie do spółek prawa handlowego oraz nabywa i obejmuje udziały w spółkach..
AGENCJA REZERW MATERIAŁOWYCH
Prezes Jan Sobiecki
Podlega Ministrowi Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej.
Działalnością Agencji kieruje Prezes, powoływany przez ministra właściwego do spraw gospodarki w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw zdrowia.
Prezes działa przy pomocy wiceprezesów, głównego księgowego, naczelników wydziałów Biura Prezesa Agencji oraz dyrektorów oddziałów terenowych.
Agencja Rezerw Materiałowych realizuje zadania w zakresie tworzenia i gospodarowania rezerwami surowców, materiałów, paliw, produktów leczniczych i wyrobów medycznych.
Agencja Rezerw Materiałowych posiada osobowość prawną i prowadzi samodzielną gospodarkę finansową w zakresie rezerw. W skład Agencji wchodzi Biuro Prezesa i Oddziały Terenowe.
Zadania ARM
gospodarowanie rezerwami surowców, materiałów, paliw, produktów leczniczych i wyrobów medycznych,
tworzenie rezerw mobilizacyjnych w zakresie działalności określonej w statucie,
prowadzenie rejestru przedsiębiorców obowiązanych do tworzenia i utrzymywania zapasów obowiązkowych paliw ciekłych,
prowadzenie działalności kontrolnej podmiotów wykonujących zadania w zakresie magazynowania i wymiany rezerw,
prowadzenie działalności kontrolnej w zakresie tworzenia i gospodarowania zapasami obowiązkowymi paliw ciekłych, węgla kamiennego i gazu ziemnego w granicach upoważnień wynikających z ustawy,
nawiązywanie kontaktów międzynarodowych w związku z wykonywanymi przez Agencję zadaniami.
W ramach realizacji zadań statutowych Agencja:
dokonuje zakupów i sprzedaży surowców, materiałów, paliw, produktów leczniczych i wyrobów medycznych, związanych z wymianą, odświeżaniem oraz restrukturyzacją rezerw,
przechowuje rezerwy w magazynach własnych i obcych,
prowadzi własne składnice i magazyny.
GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY
jest centralnym organem administracji rządowej właściwym w sprawach statystyki.
Prezes Głównego Urzędu Statystycznego Tadeusz Toczyński wykonuje swoje zadania przy pomocy służb statystyki publicznej.
Nadzór nad Prezesem Głównego Urzędu Statystycznego sprawuje Prezes Rady Ministrów.
Zadania:
przygotowywanie analiz i informacji bieżących o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju,
przygotowywanie: Rocznika Statystycznego RP, Małego Rocznika Statystycznego Polski, Rocznika Statystycznego Województw, Rocznika Statystyki Międzynarodowej,
opracowywanie zbiorczych analiz makroekonomicznych średnio- i długookresowych,
udział w przygotowaniu raportów krajowych oraz raportów organizacji międzynarodowych o polskiej gospodarce i koordynacja prac w tym zakresie,
opracowywanie analiz i informacji z zakresu porównań międzynarodowych,
opracowywanie analiz i publikacji zbiorczych w zakresie cen,
gromadzenie w ramach prowadzonych badań danych dotyczących działalności gospodarczej przedsiębiorstw z zakresu rolnictwa, łowiectwa, leśnictwa oraz rybołówstwa i rybactwa, na zlecenie zainteresowanych departamentów i na podstawie przedstawionej przez nie metodologii,
programowanie i prowadzenie badań statystycznych dotyczących:
zjawisk demograficznych z zakresu ruchu naturalnego (urodzenia, zgony, małżeństwa, rozwody, separacje),
migracji ludności, ze szczególnym uwzględnieniem migracji zagranicznych,
statystyki pracy, w tym: siły roboczej, aktywności ekonomicznej ludności, stanu i ruchu zatrudnionych, bezrobocia, kosztów pracy, wynagrodzeń i ich zróżnicowania, świadczeń społecznych, czasu pracy i strajków,
warunków pracy, wypadków przy pracy i świadczeń z tego tytułu,
W skrócie: rozpoznaje zapotrzebowanie na statystyki, organizuje i zbiera dane statystyczne, sprawdza wielkości makroekonomiczne np. bezrobocie.