Pytanie .

Granice dopuszczalnego błędu precyzji ustalane są:

A. w stosunku do przedziału referencyjnego (zakresu tzw. normy)

B. w stosunku do zmienności biologicznej

C. w oparciu o najlepszą możliwą do osiągnięcia precyzję

D. na podstawie oceny wpływu wartości błędu na interpretację wyników badania w różnych sytuacjach klinicznych

E. wszystkie odpowiedzi prawidłowe

Pytanie .

Dopuszczalna nieprecyzyjność pomiarów może być wyznaczona w oparciu o informacje na temat zmienności biologicznej mierzonych wielkości. Dopuszczalna nieprecyzyjność równa jest:

A. 1/2 współczynnika zmienności określającego zmienność wewnątrzosobniczą

B. 1/12 współczynnika zmienności określającego zmienność wewnątrzosobniczą

C. 1/2 współczynnika zmienności określającego zmienność międzyosobniczą

D. 1/12 współczynnika zmienności określającego zmienność międzyosobniczą

E. 1/2 współczynnika zmienności określającego sumę zmienności wewnątrzosobniczej
i międzyosobniczej

Pytanie .

Przy wykonywaniu podstawowych badań hematologicznych najmniejszy dopuszczalny błąd pomiaru przyjmowany jest dla:

A. liczby trombocytów

B. liczby leukocytów

C. liczby granulocytów

D. liczby limfocytów

E. liczby erytrocytów

Pytanie .

Który z wyników wskazuje najmniejszy błąd precyzji?

A. l ± 0.1

B. 10 ± 2.0

C. 100 ± l

D. 1000 ± 50

Pytanie .

Nieprecyzyjność metody ELISA przy wykonywaniu pojedynczych pomiarów w badanych próbkach wynosi 14.1%. Jaki może być efekt zmiany w procedurze pomiaru, polegającej na wykonywaniu dwóch pomiarów w każdej próbce i podawaniu średniej jako wyniku uzyskanego u pacjenta?

A. nieprecyzyjność nie ulegnie zmianie

B. nieprecyzyjność zmniejszy się do 7.05%

C. nieprecyzyjność zmniejszy się do 10%

D. nieprecyzyjność zwiększy się do 18.2%

E. nieprecyzyjność zwiększy się do 21.15%

Pytanie .

Czułość funkcjonalna metody oznaczania stężenia TSH jest to:

A. najmniejsze wykrywalne stężenie TSH

B. stężenie TSH przy którym CV nie przekracza 5%

C. stężenie TSH przy którym CV nie przekracza 10%

D. stężenie TSH przy którym CV przekracza 10%

E. stężenie TSH przy którym CV nie przekracza 20%

F. stężenie TSH. przy którym CV nie przekracza 50%

Pytanie .

Zależność pomiędzy TSH a fT4 jest:

A. wprost proporcjonalna

B. liniowo-logarytmiczna

C. logarytmiczno-liniowa

D. odwrotnie proporcjonalna

E. żadne z powyższych

Pytanie .

W grupie 60 chorych uzyskano 50 wyników dodatnich, a w grupie 80 zdrowych stwierdzono
70 wyników ujemnych. Czułość i swoistość diagnostyczna testu to odpowiednio:

A. 83,3% i 71,4%

B. 62,5% i 85,7%

C. 75% i 87,5%

D. 83,3% i 87,5%

E. 71,4% i 85,7%

Pytanie .

Ujemną wartość predykcyjną można zdefiniować jako prawdopodobieństwo:

A. braku choroby u pacjenta z dodatnim wynikiem testu

B. uzyskania dodatniego wyniku testu u osoby zdrowej

C. obecności choroby u pacjenta z ujemnym wynikiem testu

D. uzyskania ujemnego wyniku testu u osoby zdrowej

E. żadna z odpowiedzi nie jest prawidłowa

Pytanie .

Przesuwając wartość odcięcia dla PSA z 4 ng/ml do 10 ng/ml, uzyskuje się:

A. poprawę czułości diagnostycznej

B. poprawę swoistości diagnostycznej

C. poprawę czułości diagnostycznej i pogorszenie swoistości diagnostycznej

D. pogorszenie czułości diagnostycznej i poprawę swoistości diagnostycznej

E. odpowiedzi A i B są prawidłowe

Pytanie .

Ujemna wartość predykcyjna D-dimerów wynosi 90%. Oznacza to, że:

A. istnieje 90% prawdopodobieństwo uzyskania wyniku ujemnego u osoby zdrowej

B. istnieje 10% prawdopodobieństwo obecności choroby przy dodatnim wyniku testu

C. istnieje 10% prawdopodobieństwo uzyskania wyniku fałszywie ujemnego

D. istnieje 90% prawdopodobieństwo braku choroby przy ujemnym wyniku testu

E. istnieje 10% prawdopodobieństwo uzyskania wyniku fałszywie dodatniego

Pytanie .

Rysunek przedstawia krzywe ROC dla testów stosowanych przy wykrywaniu niedoboru żelaza. Który z testów jest tu najmniej przydatny?

A. TIBC

B. TfR

C. MCV

D. %TS

E. SIC

(TIBC - całkowita zdolność wiązania żelaza, TfR - receptor transferyny, MCV - średnia objętość krwinki czerwonej, %TS - saturacja transferyny, SIC - stężenie żelaza w surowicy)

Pytanie .

W badaniu gazometrycznym stwierdzono:

pH = 7.5 pCO₂ = 30 mmHg HCO₃^- = 24 mmol/l

Powyższy wynik gazometrii może świadczyć o:

A. zasadowicy metabolicznej w fazie kompensacji oddechowej

B. kwasicy metabolicznej w fazie kompensacji oddechowej

C. zasadowicy oddechowej bez cech kompensacji metabolicznej

D. kwasicy oddechowej bez cech kompensacji metabolicznej

E. zasadowicy oddechowej w fazie kompensacji metabolicznej

Pytanie .

Typowy obraz zaburzeń towarzyszących początkowej fazie przewlekłej niewydolności nerek to:

A. hiperkaliemia, hiperkalcemia, hiperfosfatemia, kwasica hiperchloremiczna

B. hiperkaliemia, hipokalcemia, hiperfosfatemia, kwasica hipochloremiczna

C. hipokaliemia, hipokalcemia, hiperfosfatemia, kwasica hiperchloremiczna

D. hipokaliemia, hiperkalcemia, hipofosfatemia, kwasica hipochloremiczna

E. hiperkaliemia, hipokalcemia, hiperfosfatemia, kwasica hiperchloremiczna

Pytanie .

Spadek wartości pH o 0,10 jednostki powoduje:

A. spadek kaliemii w surowicy o około 0,6 mmol/l

B. spadek kaliemii w surowicy o około 1,2 mmol/l

C. wzrost kaliemii w surowicy o około 0,6 mmol/l

D. stężenie potasu w surowicy nie ulega zmianie

Pytanie .

U 3-miesięcznego niemowlęcia występuje przerostowa niedrożność odźwiernika przebiegająca z utrzymującymi się od dłuższego czasu intensywnymi wymiotami. Wskutek zachłyśnięcia się wymiocinami doszło do rozwoju ciężkiego zapalenia płuc. Jakiego zestawu wyników można spodziewać się u tego niemowlęcia?

A. pH = 7.59 pCO₂ = 55 mmHg HCO₃^- = 40 mmol/l

B. pH = 7.36 pCO₂ = 65 mmHg HCO₃^- = 35 mmol/l

C. pH = 7.19 pCO₂ = 75 mmHg HCO₃^- = 24 mmol/l

D. pH = 7.29 pCO₂ = 40 mmHg HCO₃^- = 30 mmol/l

E. pH = 7.41 pCO₂ = 25 mmHg HCO₃^- = 15 mmol/l

Pytanie .

45-letnia kobieta przyjęta została do szpitala z powodu splątania i nadmiernej senności przechodzącej w śpiączkę. Zaobserwowano, że przyjmuje bardzo duże ilości płynów i często oddaje mocz. W wywiadzie stwierdzono, że leczy się psychiatrycznie - przyjmuje kwas walproinowy, lit, risperidon, kwetiapinę i klonazepam. W badaniu fizykalnym wykryto łagodną tachykardię (105/min) i suchość błon śluzówek. W badaniach laboratoryjnych: Na 147 mmol/L, glukoza na czczo 82 mg/dL, osmolalność surowicy 304 mOsm/kg H₂O. Które z poniższych badań będzie najbardziej pomocne w postawieniu diagnozy?

A. test z ograniczeniem podaży wody

B. pomiar hemoglobiny glikowanej

C. pomiar stężenia wazopresyny w osoczu

D. test supresji małą dawką deksametazonu

E. test z metoklopramidem

Pytanie .

Stężenie BNP i NT-pro BNP nie zależy od:

A. wieku i płci

B. stopnia otyłości

C. funkcji nerek

D. funkcji nadnerczy

E. wszystkie odpowiedzi są prawidłowe

Pytanie .

64-letni mężczyzna trafił do szpitala z powodu bólu w klatce piersiowej. W badaniach stwierdzono obniżenie poziomu potasu do wartości 1,8 mEq/l. Co może być przyczyną hipokaliemii?

A. pierwotny hiperaldosteronizm

B. błąd laboratoryjny

C. zespół Cushinga

D. choroba Addisona

E. wszystkie wymienione stany patologiczne z wyjątkiem D.

Pytanie .

Istotne podwyższenie stężenia cholesterolu nie jest charakterystyczne dla:

A. nadczynności tarczycy
B. niedoczynności tarczycy

C. drugiej połowy ciąży
D. cukrzycy

E. nerczycy

Pytanie .

Które z poniższych stwierdzeń jest prawdziwe:

A. markerem białkomoczu kanalikowego są białka o małej cząsteczce a ich wydalanie w moczu jest określane jako masywny białkomocz

B. klirens endogennej kreatyniny wyraża się jako ml/min

C. mioglobina ze względu na dużą cząsteczkę nie przechodzi do moczu

D. mikroalbuminuria jest wykrywana w rutynowym ogólnym

badaniu moczu

E. prawidłowe A. i D.

Pytanie .

Progową wartością proteinurii/albuminurii, powyżej której rozpoznaje się nefropatię cukrzycową, jest:

A. 30 mg/dobę

B. 300 mg/dobę

C. 500 mg/dobę

D. 1000 mg/dobę

Pytanie .

Mikroalbuminurię można rozpoznać w oparciu o wynik badania porannej próbki moczu, jeśli stosunek stężenia albuminy do kreatyniny wynosi:

A. 1 mg/g (0,125 mg/mmol)

B. 10 mg/g (1,25 mg/mmol)

C. 15 mg/g (1,75 mg/mmol)

D. 100 mg/g (12,5 mg/mmol)

E. 250 mg/g (30 mg/mmol)

Pytanie .

Przeciwciała anty-mysie (HAMA) wykrywa się:

A. sporadycznie, w 5/1000000 przypadków

B. rzadko, w ok. 0,001% przypadków

C. w ok. 0,1% przypadków

D. oszacowania są bardzo różne od 1% do 80% przypadków

E. u każdego zdrowego człowieka

Pytanie .

Powstawaniu przeciwciał anty-zwierzęcych sprzyja:

A. diagnostyka obrazowa prowadzona przy użyciu przeciwciał pochodzenia zwierzęcego

B. farmakoterapia przy użyciu preparatów zawierających przeciwciała pochodzenia zwierzęcego

C. przetaczanie krwi

D. hodowla zwierząt

E. wszystkie wymienione odpowiedzi są prawidłowe

Pytanie .

Podejrzenie obecności przeciwciał anty-zwierzęcych nasuwa:

A. wynik wychodzący poza przedział referencyjny

B. wynik przekraczający wartość odcięcia

C. wynik niespójny z wynikami innych testów

D. wynik istotnie odbiegający od wyniku poprzedniego, uzyskanego niedawno tą samą metodą

E. wszystkie odpowiedzi są prawidłowe

Pytanie .

Efekt wysokiej dawki polega na uzyskiwaniu:

A. wysokich stężeń badanego składnika przy bardzo niskich wartościach rzeczywistych

B. niskich stężeń badanego składnika przy prawidłowych wartościach rzeczywistych

C. niskich stężeń badanego składnika przy bardzo wysokich wartościach rzeczywistych

D. prawidłowych stężeń badanego składnika przy bardzo wysokich wartościach rzeczywistych

E. odpowiedzi C. i D. są poprawne

Pytanie .

Uproszczony wzór na obliczanie eGFR wg MDRD uwzględnia:

A. wiek, płeć, stężenie kreatyniny w surowicy, pochodzenie etniczne

B. wiek, masę ciała, stężenie kreatyniny w surowicy i w moczu

C. płeć, masę ciała, stężenie kreatyniny w surowicy, pochodzenie etniczne

D. stężenie kreatyniny w surowicy i w moczu

E. stężenie cystatyny C

Pytanie .

Wzór na eGFR wg MDRD w postaci pełnej uwzględnia także:

1. stężenie sodu w surowicy

2. stężenie albuminy w surowicy

3. stężenie azotu mocznika w surowicy

4. objętość dobową moczu

5. wzrost pacjenta

6. aktywność fizyczną pacjenta

Prawidłowe:

A. 1 i 2

B. 2 i 3

C. 3 i 4

D. 4 i 5

E. 5 i 6

Pytanie .

Uproszczony wzór na eGFR wg MDRD nie sprawdza się w przypadku:

A. kobiet w ciąży

B. chorych w bardzo podeszłym wieku

C. chorych ze skrajnie małą masą ciała/wyniszczonych/chorobami mięśni/paraplegią lub kwadriplegią

D. chorych z gwałtownie postępującą niewydolnością nerek

E. wszystkie odpowiedzi są prawidłowe

Pytanie .

Dobowe straty wody nieuniknione (perspiratio insensibilis) u pacjenta z temperaturą ciała
38,6°C wzrosną o:

A. 2 l

B. 1,5 l

C. 1 l

D. 0,5 l

E. 100 ml

Pytanie .

Jeżeli osmolalność zmierzona wynosi 340 mOsm/kg H2O, a osmolalność obliczona 295 mOsm/kg H2O, to najbardziej prawdopodobnym rozpoznaniem wśród wymienionych jest:

A. odwodnienie hipertoniczne

B. hiperglikemia

C. zatrucie etanolem

D. hipoglikemia

E. odwodnienie hipotoniczne

Pytanie .

Za osmolalność efektywną odpowiada:

A. glukoza

B. mocznik

C. metanol

D. glikol

E. każda z wymienionych substancji

Pytanie .

Hiperosmia bez współistniejącej hipertonii może być spowodowana wzrostem stężenia:

A. glukozy

B. etanolu

C. mocznika

D. prawidłowe A. i B.

E. prawidłowe B. i C.

Pytanie .

U pacjenta uzyskano następujące wyniki Na - 130 mmo/l, glukoza - 25,0 mmol/l,
mocznik - 3,0 mmol/l. Wskazują one na istnienie:

A. hiponatremii hipotonicznej

B. hiponatremii hipertonicznej
C. hiponatremii izotonicznej

D. hipernatremii hipertonicznej

Pytanie .

Wskaż marker nowotworowy przydatny w badaniach przesiewowych populacji ogólnej:

A. PSA

B. CA 125

C. beta-hCG

D. CEA

E. żadna z odpowiedzi nie jest prawidłowa

Pytanie .

Przesiewowe oznaczanie markera ma sens, jeśli dodatnia wartość predykcyjna wynosi:

A. < 1%

B. 1%

C. 5%

D. 10%

E. > 30%

Pytanie .

W badaniach grup wysokiego ryzyka zagrożenia nowotworami (m.in. z predyspozycjami rodzinnymi, narażeniem zawodowym) zastosowanie znajduje:

A. PSA

B. CA 125

C. beta-hCG

D. CEA i AFP

E. każdy z wymienionych markerów

Pytanie . U pacjenta z guzem jądra stwierdzono wzrost stężenia kilku markerów nowotworowych. Za obecnością nienasieniakowego guza jądra przemawia:

A. wysokie stężenie hCG

B. wysokie stężenie AFP

C. wysoka aktywność LDH

D. wysoka aktywność łożyskowego izoenzymu ALP

E. wysokie stężenie NSE

Pytanie . Zwiększone wydalanie kwasu 5-hydroksyindolooctowego może świadczyć o występowaniu:

A. guza o typie neuroblastoma

B. depresji

C. rakowiaka

D. raka wątroby

E. zaburzenia wchłaniania

Pytanie . Aktywność termostabilnej frakcji ALP (izoenzym Regana) może zwiększać się w:

A. ziarnicy złośliwej

B. nasieniaku jądra

C. raku jajnika

D. raku oskrzela

E. wszystkie odpowiedzi są prawidłowe

Pytanie . Co łączy CA 15-3, CA 549 i CA 27.29? Wzrost stężenia w raku:

A. oskrzela

B. trzustki

C. piersi

D. żołądka

E. jelita grubego

Pytanie . Antygen swoisty dla prostaty może występować w surowicy w połączeniu z:

1. alfa2-makroglobuliną

2. alfa1-antychymotrypsyną

3. alfa1-antytrypsyną

4. inhibitorem białka C

Odpowiedzi:

A. 1, 2 i 3

B. 1 i 3

C. 2 i 4

D. tylko 4

E. wszystkie

Pytanie . Do wzrostu stężenia CA 125 może dochodzić:

A. w I trymestrze ciąży

B. podczas menstruacji

C. w gruźlicy

D. w endometriozie

E. wszystkie odpowiedzi są prawidłowe

Pytanie . Do nowych testów, których wartość diagnostyczna u chorych na raka pęcherza jest aktualnie badana, należą:

1. antygen guza pęcherza (bladder tumor antigen, BTA)

2. białko macierzy jądrowej 22 (nuclear matrix protein 22, NMP22)

3. produkty degradacji fibryny

4. antytrypsyna III

Odpowiedzi:

A. 1, 2 i 3

B. 1 i 3

C. 2 i 4

D. tylko 4

E. wszystkie

Pytanie . Markerem z wyboru w przypadku raka trzustki jest:

A. CA 27.29

B. CA 19.9

C. SCC

D. CEA

E. ProGRP

Pytanie . W przypadku czerniaka złośliwego możliwe jest wykorzystanie:

1. TA90-IC - glikoproteiny nowotworowej występującej w surowicy w kompleksach z IgG

2. białka S100

3. MIA - autokrynnego czynnika wzrostu czerniaka

4. LDH - dehydrogenazy mleczanowej

Odpowiedzi:

A. 1, 2 i 3

B. 1 i 3

C. 2 i 4

D. tylko 4

E. wszystkie

Pytanie . Który z markerów jest najbardziej przydatny w chorobie trofoblastycznej?

A. hCG

B. kalcytonina

C. ACTH

D. enolaza

E. CEA

Pytanie . Wskaż marker/markery nowotworowy/nowotworowe dla raka drobnokomórkowego oskrzela (SCLC):

1. NSE

2. CEA

3. ProGRP

4. CYFRA 21-1

Odpowiedzi:

A. 1, 2 i 3

B. 1 i 3

C. 2 i 4

D. tylko 4

E. wszystkie

Pytanie . Wskaż marker/markery nowotworowy/nowotworowe dla raka niedrobnokomórkowego oskrzela (NSCLC):

1. NSE

2. CEA

3. ProGRP

4. CYFRA 21-1

Odpowiedzi:

A. 1, 2 i 3

B. 1 i 3

C. 2 i 4

D. tylko 4

E. wszystkie

Pytanie . NSE wzrasta w:

A. raku drobnokomórkowym oskrzela

B. raku wątroby

C. chłoniakach

D. nasieniakach

E. wszystkie odpowiedzi są prawidłowe

Pytanie . Do wzrostu stężenia fragmentów cytokeratyny 19 (CYFRA 21-1) może dochodzić w:

A. raku niedrobnokomórkowym oskrzela

B. raku pęcherza

C. raku jelita grubego

D. raku szyjki macicy

E. wszystkie odpowiedzi są prawidłowe

Pytanie . ProGRP - peptyd uwalniający progastrynę:

A. może być podwyższony w przewlekłej niewydolności nerek

B. jest wartościowym markerem niedrobnokomórkowego raka oskrzela

C. może być podwyższony w wielu różnych chorobach nowotworowych

D. nie pozwala różnicować SCLS od NSCLC

E. wszystkie odpowiedzi są prawidłowe

Pytanie . Wskaż prawdziwe stwierdzenie:

A. PSA jest markerem nowotworowym wykazującym aktywność hormonalną

B. PSA odpowiada za upłynnienie nasienia

C. PSA jest swoisty dla choroby nowotworowej

D. Przy wartości odcięcia PSA = 4 ng/ml czułość diagnostyczna dla raka prostaty wynosi 92%

E. wszystkie stwierdzenia są prawdziwe

Pytanie . Który wynik sygnalizuje ze 100% czułością obecność przerzutów raka piersi w wątrobie? Wzrost:

A. CA 15-3

B. CEA

C. izoenzymu wątrobowego ALP

D. CA 15-3 i CEA

E. CA 15-3, CEA, wątrobowej ALP i GGTP

Pytanie . Który z markerów charakteryzuje się prawie 100% czułością w wykrywaniu przerzutów raka jelita grubego do wątroby?

A. hCG

B. AFP

C. CEA

D. izoenzym wątrobowy ALP

E. żaden z wymienionych

Pytanie . Wskaż nowotwory dające przerzuty do kości najczęściej:

A. rak jelita grubego i rak trzustki

B. rak prostaty i rak piersi

C. rak przełyku i rak żołądka

D. rak płuca i rak nerki

E. rak tarczycy i rak wątroby

Pytanie . Wskaż fałszywe stwierdzenie:

A. hiperkalcemia związana z przerzutami nowotworowymi do kości wynikać może w wielu przypadkach z działania PTHrP

B. wyniki oznaczeń stężenia wapnia w surowicy oraz wydalania wapnia z moczem znajdują zastosowanie w diagnostyce przerzutów nowotworowych do kości, a także w monitorowaniu ich leczenia

C. stężenie wapnia w surowicy wykazuje niską czułość i swoistość diagnostyczną w wykrywaniu przerzutów nowotworowych do kości

D. do hiperkalcemii prowadzi uwalnianie przez przerzutowe komórki nowotworowe czynników miejscowych stymulujących osteoklasty do kostnej resorpcji

E. w niektórych przypadkach przerzutów nowotworowych do kości stężenie wapnia pozostaje prawidłowe

Pytanie . Wskaż markery obrotu kostnego przydatne w ocenie przerzutów litycznych do kości:

A. izoforma 5b fosfatazy kwaśnej

B. deoksypirydynolina

C. NTx i CTx

D. ICTP

E. wszystkie wymienione

Pytanie .

Najbardziej swoistym markerem choroby alkoholowej jest w chwili obecnej:

A. AspAT

B. GGTP

C. CDT

D. MCV

E. żadna z powyższych

Pytanie .

Wskaż stany kliniczne, w których dochodzi do wzrostu stężenia troponin:

1. ostra i przewlekła ciężka zastoinowa niewydolność serca

2. zapalenie mięśnia sercowego

3. przełom nadciśnieniowy

4. zatorowość płucna

5. przewlekła lub ostra niewydolność nerek

6. oparzenia obejmujące > 30% powierzchni skóry

Prawidłowe:

A. 1, 3, 5

B. 2, 4, 6

C. 1, 4, 6

D. 2, 3, 5

E. wszystkie

Pytanie .

Najwcześniejszymi wskaźnikami laboratoryjnymi zawału są:
A. CK i mioglobina

B. izoformy CK-MB i mioglobina

C. troponina T

D. CK-MB i troponina T

E. IMA

Pytanie .

IMA jest markerem:

A. destabilizacji blaszki miażdżycowej

B. pęknięcia blaszki miażdżycowej

C. niedokrwienia mięśnia sercowego

D. martwicy mięśnia sercowego

E. niewydolności mięśnia sercowego

Pytanie .

Do markerów destabilizacji blaszki miażdżycowej zalicza się:

A. ICAM i VCAM

B. Lp-PLA2

C. MPO

D. MMP-9

E. wszystkie wymienione

Pytanie .

Do markerów pęknięcia blaszki miażdżycowej zalicza się:
A. ICAM i VCAM

B. Lp-PLA2

C. MPO

D. MMP-9

E. żadna z odpowiedzi nie jest prawidłowa

Pytanie .

Wczesnym markerem niedokrwienia mięśnia sercowego jest/są:

A. mioglobina

B. niezwiązane wolne kwasy tłuszczowe (uFFA)

C. sercowe białko wiążące kwasy tłuszczowe (H-FABP)

D. hsCRP

E. wszystkie wymienione markery

Pytanie .

Wczesnym markerem martwicy mięśnia sercowego jest/są:

A. mioglobina

B. niezwiązane wolne kwasy tłuszczowe (uFFA)

C. sercowe białko wiążące kwasy tłuszczowe (H-FABP)

D. hsCRP

E. odpowiedzi A i C

Pytanie .

Znamienny wzrost stężenia H-FABP w osoczu obserwuje się już po:

A. 0,5 h

B. 1 h

C. 2 h

D. 4 h

E. 6 h

od wystąpienia bólu zawałowego

Pytanie .

Wskaż gammapatię monoklonalną o niewyjaśnionym znaczeniu (MGUS).

A. wykres A

B. wykres B

C. wykres C

D. wykres D

E. wykres E

Pytanie .

Przedstawiony obok densytogram białek surowicy może wskazywać na występowanie:

A. zespołu nerczycowego

B. szpiczaka mnogiego

C. marskości wątroby

D. niedoboru żelaza

E. infekcji paciorkowcowej

Pytanie .

Do ujemnych białek ostrej fazy zalicza się:

A. albuminę, transferynę, transtyretynę

B. haptoglobinę, hemopeksynę, albuminę

C. transferynę, ferrytynę, hepcydynę

D. alfa1-antytrypsynę, alfa2-makroglobulinę, RBP

E. odpowiedzi A i D są prawidłowe

Pytanie .

EDTA-zależna pseudotrombocytopenia to stan, w którym dochodzi do:

A. przejściowego zahamowania produkcji płytek w szpiku pacjentów poddawanych chelatacji

B. nasilonego niszczenia skompleksowanych z EDTA płytek w śledzionie

C. przesunięcia płytek do puli brzeżnej w zatruciu EDTA

D. małopłytkowości wynikającej z zaburzeń bariery szpik-krew, wywołanych przez EDTA

E. żadne z powyższych

Pytanie .

W szpiczaku mnogim występuje białkomocz Bence-Jonesa, który w początkowej fazie rozwoju choroby jest białkomoczem:

A. przeciążeniowym

B. kłębuszkowym

C. cewkowym

D. kłębuszkowo-cewkowym

E. ortostatycznym

Pytanie .

U pacjenta z zespołem nerczycowym stwierdzono białkomocz selektywny 3g/dobę. Wydalanie których białek z moczem będzie zwiększone:

1. albuminy

2. alfa-1-antytrypsyny

3. alfa-2-makroglobuliny

4. transferyny

5. immunoglobulin G

Prawdziwe są: A. tylko 1. B. 1., 2., 3. C. 1., 2. 4. D. 1., 2., 5.

Konsensus zawarty w Sztokholmie w 1999 r. uwzględnia wyznaczanie dopuszczalnego błędu pomiaru w oparciu o zmienność biologiczną, opinie ekspertów, jakość metod obserwowaną w porównaniach międzylaboratoryjnych oraz analizę skutków klinicznych przyjętych wartości. W praktyce stosuje się też niekiedy wzór Tonksa.

Pytań o dopuszczalny błąd pomiaru można spotkać wiele - Błąd dopuszczalny wyznacza się: A. przez ustalenie SD precyzji; B. w oparciu o zakres wartości referencyjnych; C. przez ocenę błędu systematycznego w stosunku do metody referencyjnej; D. żadna z odpowiedzi nie jest słuszna.

Czy też - Błąd dopuszczalny dla każdego parametru określa się: A. uwzględniając zakres wartości prawidłowych; B. przez określenie wskaźnika zmienności dla dokładności; C. przez określenie wskaźnika zmienności dla precyzji metody referencyjnej; D. wszystkie odpowiedzi prawidłowe.

Tonks DB. A study of the accuracy and precision of clinical chemistry determinations in 170 canadian laboratories. Clin Chem 1963; 9: 217-233).

A. Dopuszczalna nieprecyzyjność obliczana jest na podstawie zmienności wewnątrzosobniczej. Na poziomie pożądanym (najczęściej branym pod uwagę i cytowanym przez autorów zestawień) jest to połowa tej zmienności.

Gernand W. Zrozumieć kontrolę jakości. Cz. 2: Całkowity dopuszczalny błąd pomiaru. Aktualności bioMerieux 2006; 39: str. 8.

Sama zmienność biologiczna bywa przedmiotem pytań - Przez zmienność osobniczą rozumie się: A. zmiany stężenia danego składnika biologicznego stwierdzane w wyniku braku precyzji metody; B. zmiany zachodzące z dnia na dzień w dużej populacji ludzi; C. zmiany zachodzące z dnia na dzień u tego samego pacjenta; D. zmienność dotyczącą pomiarów danego składnika biologicznego wynikającą z braku dokładności.

E. Wśród wymienionych wielkości to liczba erytrocytów wykazuje najmniejszą zmienność biologiczną, dlatego dopuszczalny błąd pomiaru jest w jej przypadku najmniejszy.

C. W tego typu rozważaniach należy posłużyć się współczynnikiem zmienności, który uwzględnia odchylenie standardowe i średnią wartość z wyników pomiarów:
. Najniższa wartość z podanych to 1% w odpowiedzi C.

Czasem natrafić można na pytania o współczynnik zmienności, np.: Współczynnik zmienności to: A. odchylenie standardowe dla małej próby;

B. odwrotność odchylenia standardowego; C. odchylenie standardowe podane jako procent wartości średniej; D. wszystkie odpowiedzi są słuszne.

Zdarzają się trudniejsze pytania, wymagające obliczenia CV. Np.: Wariancja pomiaru wyniosła 4, wartość średnia 40. Ile wynosi współczynnik zmienności? A. 5%; B. 10%; C. 40%; D. obliczenie możliwe jest jedynie przy znajomości odchylenia standardowego.

W takiej sytuacji trzeba pamiętać, że wariancja, zapisywana czasem jako SD², jest to odchylenie standardowe podniesione do kwadratu. Rozwiązanie pytania wymaga więc dwóch obliczeń - pierwiastek z wariancji to SD (2), a CV to 2/40 X 100 = 5%.

Pojawiają się też odwrócone obliczenia: Średnie stężenie cholesterolu obliczone z 20 oznaczeń wykonanych w jednej próbce surowicy wynosi 312 mg/dl, a współczynnik zmienności 0,6%. Ile wynosi odchylenie standardowe: A. 1,87 mg/dl; B. 2,52.mg/dl; C. 0,20 mg/dl; D. 18,0 mg/dl.

C. Przy powtarzaniu pomiarów i posługiwaniu się średnią, jako najlepszym oszacowaniem wyniku, nieprecyzyjność zmienia się odwrotnie proporcjonalnie do pierwiastka z liczby pomiarów. W tym przykładzie nie spadnie więc ona do 7.05%, lecz do 14.1% / √2 = 14.1% / 1.41 = 10%.

Podobne pytanie pojawiało się w testach: Lekarz ma zastrzeżenia do wyników oznaczeń lipidowych i u każdego pacjenta powtarza trzykrotnie oznaczenia cholesterolu w surowicy. Przyjmując za wartość prawdziwą średnią z trzech oznaczeń Lekarz: A. polepsza precyzję oznaczenia;
B. polepsza dokładność oznaczenia; C. zmniejsza błąd systematyczny analizy; D. zmniejsza błąd dopuszczalny analizy.

Albo też: Czterokrotne wykonanie pomiaru i posługiwanie się wartością średnią z uzyskanych wyników: A. poprawia dokładność badania o 100%; B. poprawia precyzję badania o 100%; C. poprawia dokładność badania o 200%; D. poprawia precyzję badania o 200%.

Czy takie: Laboratorium wykonało analizę próbki kontrolnej 4 razy i jako wynik podało średnią. Czy laboratorium: A. postąpiło właściwie uzyskując dzięki pracowitości dokładny wynik; B. zafałszowało precyzję wyniku poprawiając ją 2 krotnie; zafałszowało precyzję wyniku poprawiając ją 3 krotnie; D. zafałszowało precyzję wyniku poprawiając ją 4 krotnie.

E. Czułość funkcjonalna TSH jest bardzo popularnym tematem pytań testowych. Samo pojęcie, wprowadzone do diagnostyki laboratoryjnej w 1989 r. przez C.A. Spencera (Spencer CA. Thyroid profiling for the 1990s: free T₄ estimate or sensitive TSH measurement. J Clin Immunoassay 1989; 12: 82-89) dotyczy różnych testów I oznacza takie stężenie badanego składnika, przy którym odtwarzalność wynosi 20%.

Można się przekonać, że czułość funkcjonalna powtarza się w wielu zbiorach pytań, np.: Czułość funkcjonalna to: A. najniższe stężenie przy którym współczynnik zmienności dla precyzji jest równy 10%; B. najniższe stężenie przy którym współczynnik zmienności dla precyzji jest równy 20%; C. najwyższe stężenie przy którym współczynnik zmienności dla precyzji jest równy 10%; D. najwyższe stężenie przy którym współczynnik zmienności dla precyzji jest równy 20%.

Czułość funkcjonalna wyznacza generacje testów. Pierwsza generacja testów do oznaczania TSH wykazywała czułość funkcjonalną w przedziale 1-2 mIU/l, druga generacja 0,1-0,2 mIU/l, a trzecia wykazuje 0,01-0,02 mIU/l.

Pytania - Czułość funkcjonalna testów III generacji wynosi: A. 10-20 μIU/ml; B. 1-2 μIU/ml; C. 0,1-0,2 μIU/ml; D. 0,01-0,02 μIU/ml;
E. 0,001- 0,002 μIU/ml; F. 0,0001-0,0002 μIU/ml.

Albo - Dostępne obecnie na rynku testy III generacji dla oznaczania najmniejszych stężeń TSH to testy o czułości funkcjonalnej w zakresie:

A. 0,1 mU/l; B. 0,01 mU/l; C. 0,001 mU/l; D. 0,0001 mU/l.

C. Spencer i wsp. opisali związek TSH z fT4, a nie z fT3:

D. Czułość obliczana jest poprzez podzielenie wyników prawdziwie dodatnich przez wszystkie wyniki uzyskane u osób chorych: (50/60) × 100 = 83,3%. Swoistość obliczana jest poprzez podzielenie wyników prawdziwie ujemnych przez wszystkie wyniki uzyskane u osób zdrowych: (70/80) × 100 = 87,5%.

Podobne:

Wśród 150 pacjentów wykonano oznaczenie markera nowotworowego, uzyskując u 80 spośród nich wynik przekraczający wartość graniczną. Wiedząc, że 70 spośród pacjentów z dodatnim wynikiem testu cierpi z powodu choroby nowotworowej, można powiedzieć, że:

A. czułość badania wynosi 100%

B. czułość badania wynosi 87.5%

C. swoistość badania wynosi 87.5%

D. swoistość badania wynosi 53.3%

E. Ujemna wartość predykcyjna jest to prawdopodobieństwo braku choroby u osoby z ujemnym wynikiem testu - P(Ch-/T-). Wymienione dystraktory nie uwzględniają takiej definicji.

D. Odwrotnie niż w pytaniu o przesunięciu wartości odcięcia w stronę wartości fizjologicznych, przy przesunięciu wartości odcięcia w stronę wartości patologicznych poprawia się swoistość a pogarsza się czułość diagnostyczna.

Pytania prof. Kulpy bywają takie:

W szpitalu A poziom graniczny dla markera nowotworowego wynosił 5j/l, natomiast w szpitalu B dla lego samego markera był on ustalony na poziomie 8j/l. Oba szpitale używały tej samej metody oznaczania.

A. w szpitalu A czułość badania jest mniejsza niż w B;

B. w szpitalu B specyficzność badania jest mniejsza niż w A;

C. w szpitalu B czułość badania jest mniejsza niż w A;

D. w szpitalu A specyficzność badania jest większa niż w B.

Problem w tym, że nie podano, gdzie leżą wartości typowe dla osób zdrowych. W domyśle są to wartości niskie.

D. Ujemna wartość predykcyjna to prawdopodobieństwo braku choroby przy ujemnym wyniku testu.

E. Publikowane dane wskazują, że najgorzej sprawdza się stężenie żelaza w surowicy.

C. Podwyższone pH (zasadowica) w połączeniu z obniżoną prężnością dwutlenku węgla (oddechowa) i prawidłowym stężeniem wodorowęglanów świadczą o braku kompensacji tego zaburzenia.

E. Wysokie stężenie potasu i fosforanów towarzyszy niskiemu stężeniu wapnia i wodorowęglanów. Kwasica metaboliczna przebiega z hiperchloremią.

C. W praktyce klinicznej korzysta się z następującej reguły: spadek pH o 0.1 jednostki powoduje wzrost stężenia jonów potasowych w osoczu o 0.6 mmol/l i odwrotnie.

Sztefko K. Wykłady monograficzne z diagnostyki laboratoryjnej. Część I. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2002: str. 80.

B. Przewlekłe wymioty prowadzą do zasadowicy metabolicznej (subtrakcyjnej). Zachłystowe zapalenie płuc upośledza wymianę gazową, prowadząc do kwasicy oddechowej. Skutkiem tego jest mieszane zaburzenie równowagi kwasowo-zasadowej - zasadowica metaboliczna z kwasicą oddechową.

A. Pacjentka wykazuje poliurię, polidypsję, hipernatremię i hiperosmolalność, co jest zestawem typowym dla moczówki prostej. Dodatkowo lit jest znanym czynnikiem wywołującym obwodową (nefrogenną) moczówkę prostą. Wskazane jest w tym wypadku wykonanie testu z ograniczeniem podaży wody, w którym w drugiej fazie podaje się wazopresynę w celu zróżnicowania typu moczówki prostej.

D. Wiek, płeć, BMI, funkcja nerek wpływają na BNP i na NT-pro BNP.

E. Jedynie choroba Addisona (hipoaldosteronizm) prowadzi do wzrostu stężenia potasu.

Kokot F. Gospodarka wodno-elektrolitowa i kwasowo-zasadowa w stanach fizjologii i patologii. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1998: schematy na str. 113 i 121.

A. Nadczynność tarczycy powoduje spadek stężenia cholesterolu.

B. Najbardziej sensowny jest ten klirens kreatyniny. Białkomocz cewkowy nie jest masywny. Mioglobina jest drobną cząstką, a mikroalbuminuria nie jest wykrywana w badaniu rutynowym moczu.

B. Tak na marginesie - należy koniecznie rozumieć różnicę pomiędzy słowami kończącymi się na -emia i -uria. Nefropatia cukrzycowa ma kilka faz:

Jeśli uznać, że bierze się pod uwagę stadium hiperfiltracji i stadium utajonej nefropatii cukrzycowej, progowa wartość powinna odpowiadać wartości, od której rozpoznaje się mikroalbuminurię.

D. To nowy temat wykładów, potencjalnie temat pytań. Wg publikowanych zaleceń progi wyrażane w mg/g można dość łatwo zapamiętać. Dla mężczyzn są to progi identyczne z granicami ustalonymi dla dobowego wydalania albuminy. Dla kobiet są to progi identyczne z granicami ustalonymi dla stężeń albuminy wyrażanych w mg/l.

D. Publikowane dane są bardzo zróżnicowane - wiele zależy od rodzaju badanej populacji.

E. Obok tego: wielokrotne ciąże, szczepienia przeciw chorobom zakaźnym, stosowanie niekonwencjonalnych środków leczniczych.

C. Najczęściej podejrzenie obecności tych przeciwciał nasuwa brak spójności wyników, duże rozbieżności, np. w stężeniu TSH, fT4 i fT3, nietypowe konstelacje przeciwciał i antygenów w serologii ch. zakaźnych.

E. Zjawisko wynika z zależności pokazanych na krzywej precypitacji. Szczegóły podaje Sztefko.

Sztefko K. Wykłady monograficzne z diagnostyki laboratoryjnej. Część I. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2002: str. 127-128.

A. Wzór uproszczony przedstawia się następująco:

B. Rzadziej używany pełny wzór MDRD uwzględnia stężenie albuminy oraz azotu mocznika.

E. Opisywane są ograniczenia wzoru MDRD i wzoru Cockrofta-Gaulta, które sprawiają, że konieczne jest wykonywanie badań klirensowych.

C. Zakładając, że na każdy stopień ponad prawidłową temperaturę przypada 500 ml wody, obliczyć można, że będzie to przyrost o jeden litr.

C. Duża luka osmolalna towarzyszy nagromadzeniu osmotycznie czynnych substancji, innych niż sód, glukoza i mocznik, które uwzględnia się w obliczeniach.

A. Osmolalność efektywną tworzą substancje aktywne osmotycznie, które nie przenikają biernie błony komórkowej.

E. Cały czas chodzi tu o efektywne przemieszczanie wody. Wszystkie trzy są aktywne osmotycznie, ale „tonię”, czyli przepływ wody, powoduje tylko glukoza, która nie przenika biernie przez błonę komórkową.

C. Podejrzewam, że chodzi tu o szybkie obliczenie osmolalności efektywnej. Dwa sody i jedna glukoza dają tu 285 mOsm/kg H₂O, czyli wbrew pozorom izotonię.

E. Warto zapamiętać to stwierdzenie - markery nowotworowe nie są użyteczne w badaniach populacji ogólnej dla wykrycia nowotworów.

E. To jest często powracająca kwestia w wypowiedziach Kulpy - dodatnia wartość predykcyjna musi być wysoka (co najmniej 20-30%), by uzasadnione było przesiewowe badanie markera.

E. Jeśli dobrze wyselekcjonuje się badaną grupę, wymienione markery mają wystarczająco dużą DWP.

B. Histologiczna klasyfikacja guzów jądra opiera się na wynikach badania mikroskopowego, jednak duże stężenie AFP w przypadku guza sklasyfikowanego jako nasieniak skłania onkologów do reklasyfikacji i wdrożenia leczenia przewidzianego dla nienasieniakowych guzów jądra.

C. Serotonina, wydzielana w dużych ilościach przez rakowiaka, metabolizowana jest do 5-HIAA. Tempo metabolizmu zależy od lokalizacji guza.

E. Izoenzym łożyskowy ALP (termostabilny jest też izoenzym z komórek zarodkowych - GC-ALP) odkryty został u pacjenta z rakiem oskrzela. Później okazało się, że może pojawiać się w różnych nowotworach.

C. Trzy wymienione markery wzrastają w raku gruczołu piersiowego.

E. Poza wymienionymi także w połączeniu z białkami ciążowymi o budowie analogicznej do alfa2-makroglobuliny.

E. Marker wydzielany przez tkanki płodowe przewodów Mullera, opłucną, osierdzie, otrzewną, nabłonek wyścielający jajowody, błonę śluzową szyjki i trzon macicy.

A. Trzy pierwsze markery poddawane są ocenie - mają całkiem przyzwoitą czułość, jednak ich swoistość diagnostyczna jest niezadowalająca.

B. W raku trzustki możliwe jest wykorzystanie CA 19.9 przy rozpoznawaniu choroby (+dgn obrazowa), a także podczas monitorowania leczenia paliatywnego.

E. Wszystkie wymienione markery mogą być przydatne w czerniaku złośliwym.

A. Wszystkie pacjentki z chorobą trofoblastyczną mają podwyższone stężenie hCG.

B. NSE oraz ProGRP wzrastają w przypadku raka drobnokomórkowego oskrzela.

C. CYFRA 21-1 wzrasta w raku płaskonabłonkowym oskrzela (podobnie jak SCC-Ag). CEA wzrasta w raku gruczołowym oskrzela.

E. Wszystkie wymienione nowotwory należy brać pod uwagę przy wzroście NSE.

E. Wymienione stany patologiczne mogą przebiegać ze zwrostem CYFRA 21-1.

A. ProGRP jest markerem SCLC, lepszym nawet od NSE. Pozwala odróżniać SCLS od NSCLC, nie wzrasta zbyt często w innych nowotworach, akumuluje się przy zaburzeniach filtracji kłębuszkowej.

B. Dzięki aktywności łagodnie działającej proteazy serynowej z grupy kalikrein (nie hormonu), PSA upłynnia nasienie. PSA jest swoisty dla utkania prostaty, a nie dla choroby nowotworowej. Przy 4 ng/ml czułość nie przekracza 80%.

E. Z wykładu prof. Kulpy.

C. Wg prof. Kulpy CEA wykazuje 100% czułości przy takich przerzutach.

B. W raku prostaty i raku piersi dochodzi do rozwoju przerzutów do kości najczęściej.

B. W przerzutach osteoblastycznych wapń może pozostawać bz.

E. Wszystkie wymienionę markery resorpcji kości mogą odgrywać pewną rolę w ocenie przerzutów litycznych.

C. CDT to skrót oznaczający carbohydrate deficient transferin, to znaczy desialowaną (ubogą w węglowodany) transferynę.

E. Pytanie dydaktyczne.

B.

C. Trzeba obecnie odróżniać kategorie markerów sercowych.

E. Nową kategorię tworzą wymienione markery destabilizacji blaszki miażdżycowej.

E. Odrębną kategorię tworzą markery pęknięcia blaszki miażdżycowej: PAPP-A, sCD40L, PGF.

B. uFFA są wczesnym markerem niedokrwienia, podobnie jak IMA i cholina w pełnej krwi.

E. Warto zwrócić uwagę na H-FABP. To nowy wczesny marker martwicy. Nie mylić z uFFA.

A. H-FABP to bardzo wczesny marker martwicy.

D. MGUS to zjawisko w elektroforezie białek surowicy, w którym widoczny jest niewielki (mniejszy od albuminy) pik monoklonalny na tle innych gammaglobulin.

C. Mamy tu mostkowanie beta-gamma - obraz typowy dla marskości wątroby.

A. Spadek stężenia w ostrej fazie wykazują te trzy białka. Transtyretyna zwana jest częściej prealbuminą.

E. Pseudotrombocytopenia jest zjawiskiem in vitro.

A. Białkomocz Bence-Jonesa jest przykładem białkomoczu przeciążeniowego.

C. Selektywność białkomoczu kłębuszkowego przejawia się brakiem IgG. Albumina i transferyna zachowują się bardzo podobnie.

B

A

D

C

E

---