Budowa teodolitu

Teodolit to instrument geodezyjny wykorzystywany do pomiarów kątów poziomych i pionowych. Obecnie wykorzystuje się najczęściej w pomiarach teodolity z elektronicznym systemem pomiarowym, rejestrujące wartości kierunków poziomych czy pionowych w sposób ciągły.

Najważniejsze osie geometryczne teodolitu to :

• Obrotu instrumentu - v

• Oś obrotu lunety - h

• Oś celowa lunety - c

• Oś rurkowej libelli alidadowej - l

• 
  Płaszczyzna główna alidadowej libelli okrągłej - Q

1 - spodarka

2 - tuleja złączona ze spodarką

3 - koło poziome

4 - alidada

5 - dźwigary lunety

6 - luneta

7 - koło pionowe sprzęgnięte z lunetą

vv - pionowa (inaczej główna lub obrotu alidady) oś teodolitu

hh - pozioma oś obrotu lunety

ll - oś libelli alidadowej (rurkowej)

pg - płaszczyzna główna libelli okrągłej

PROCEDURA SPOZIOMOWANIA TEODOLITU

• Stawiamy statyw mniej więcej nad danym punktem (w naszym przypadku był to

gwóźdź) i umieszczamy na nim teodolit, po czym dokręcamy go śrubą sercową.

• Jedną nogę statywu wbijamy do ziemi.

• Otwieramy lusterko służące do oświetlenia mikroskopu odczytowego.

• Regulujemy ostrość widzenia poprzez pionownik optyczny.

• Patrzymy w pionownik i staramy się ustawić go jak najbliżej środka punktu

(gwoździa). Maksymalna pomyłka- 1cm! Aby to zrobić podnosimy dwie nogi statywu

i machamy butem, żeby naprowadził nas na pkt. Wbijamy do ziemi wszystkie nogi

statywu. Jeśli nie udało nam się trafić centralnie w środek pkt, to wykorzystujemy

śruby poziomujące spodarki, które precyzyjnie nas na niego naprowadzą.

• Poziomujemy instrument:

1. libellą okrągłą (jest w spodarce) tak, aby pęcherzyk był na środku podziałki.

Manewrujemy nogami statywu.

2. libellą rurkową (jest w teodolicie) tak, aby pęcherzyk był na środku podziałki.

Ustawienie poziome: Libella ma być ustawiona równolegle do dwóch śrub

spodarki, po czym kręcimy nimi równo do środka lub na zewnątrz (pęcherzyk

ma być w środku). Ustawienie prostopadłe: Następnie obracamy libellę o

90 o, aby była równoległa do trzeciej śruby poziomującej, którą kręcimy

(wprowadzamy pęcherzyk na środek).

• Sprawdzamy czy jest poziom poprzez obrócenie teodolitu jeszcze raz o 90 o

. Czynność poziomowania możemy wykonywać kilka razy do momentu, gdy

pęcherzyk w libelli rurkowej, w dowolnym ustawieniu teodolitu, będzie na

środku podziałki.

• Patrzymy w pionownik i sprawdzamy czy nasz punkt jest na środku. Jeśli nie, należy

to poprawić przez poluzowanie śruby sercowej i delikatnym przesuwaniu podstawki

teodolitu do momentu, aż trafimy w środek pkt. Następnie dokręcamy śrubę sercową

i jeszcze raz powtarzamy czynność spoziomowania libelli rurkowej.

---