Baza metadanych pomiarów meteorologicznych Zakładu Metrologii Politechniki Krakowskiej

ul. Warszawska 24, 31-155 Kraków

tel/fax (+48 12) 628 20 41

e-mail: sekretariat@iigw.pl

internet: www.iigw.pl

INSTYTUT INśYNIERII I GOSPODARKI WODNEJ

wwwwwwWWWODNEJWODNEJ

POLITECHNIKA KRAKOWSKA im. TADEUSZA

KOŚCIUSZKI

Kinga Hajduk

BAZA METADANYCH POMIARÓW HYDROMETEOROLOGICZNYCH

ZAKŁADU HYDROLOGII POLITECHNIKI KRAKOWSKIEJ

praca magisterska

studia dzienne

kierunek studiów: Inżynieria Środowiska

specjalność: Inżynieria Wodna i Zarządzanie Zasobami Wodnymi

promotor: dr inż. Robert Szczepanek

nr pracy: …………….………….………

data złożenia: …………………………

R A K Ó W

2 0 0 7

Składam serdeczne podziękowania

Panu dr inż. Robertowi Szczepankowi

za wskazówki i pomoc udzieloną przy

pisaniu niniejszej pracy.

SPIS TREŚCI

1. Wstęp ___________________________________________________ 2

1.1.

Cel pracy ____________________________________________________2

1.2.

Zakres pracy _________________________________________________ 2

2. Metodyka prowadzenia pomiarów hydrometeorologicznych _________ 3

2.1.

Rodzaje gromadzonych pomiarów ________________________________ 3

2.1.1. Pomiary meteorologiczne ____________________________________ 3

2.1.2. Pomiary hydrologiczne ______________________________________ 6

2.2.

Charakterystyka przyrządów pomiarowych _________________________ 7

2.2.1. Przyrządy do pomiarów meteorologicznych ______________________ 7

2.2.2. Ogródek meteorologiczny ___________________________________ 16

2.2.2.1.

Częstotliwość pomiarów meteorologicznych _______________18

2.2.3. Hydrologiczne przyrządy pomiarowe ___________________________19

2.2.3.1.

Częstotliwość pomiarów hydrologicznych _________________24

3. Pojęcia dotyczące służby meteorologicznej. Charakterystyka posterunków

badawczych zakładu Hydrologii Politechniki Krakowskiej ________________ 25

3.1.

Zestawienie posterunków pomiarowych Zakładu Hydrologii Politechniki

Krakowskiej _________________________________________________ 26

3.2.

Krótka charakterystyka posterunków pomiarowych Zakładu Hydrologii

Politechniki Krakowskiej ________________________________________27

3.3.

Opracowanie zgromadzonych danych Zakładu Hydrologii PK pod kątem

stworzenia bazy metadanych ___________________________________ 34

4. Metadane – definicja i standardy _____________________________ 41

4.1.

Pojęcie metadanych __________________________________________ 41

4.2.

Standardy metadanych ________________________________________42

5. Metodyka tworzenia bazy metadanych na podstawie zgromadzonych

danych Zakładu Hydrologii PK ________________________________43

6. Baza metadanych pomiarów hydrometeorologicznych Zakładu Hydrologii

Politechniki Krakowskiej ____________________________________46

7. Podsumowanie ___________________________________________72

8. Wnioski _________________________________________________74

9. SPIS TABEL ______________________________________________76

10. SPIS ILUSTRACJI _________________________________________79

11. LITERATURA ____________________________________________ 80

ZAŁĄCZNIKI ________________________________________________81

1. WSTĘP

1.1.

Cel pracy

Celem niniejszej pracy jest skatalogowanie, opisanie oraz stworzenie bazy

metadanych konwencjonalnych pomiarów hydrometeorologicznych zgromadzonych

w Zakładzie Hydrologii Politechniki Krakowskiej. Baza ta, ma stanowić zbiór

informacji, dotyczących danych pomiarowych zarejestrowanych na posterunkach

badawczych od lat 70-tych do lat 90-tych.

Wymiernym efektem będzie usystematyzowane zestawienie: I) mierzonych

parametrów hydrometeorologicznych, II) stosowanych przyrządów, III) rodzaju

gromadzonych danych, IV) lokalizacji posterunków pomiarowych, V) okresów

pomiarowych.

1.2.

Zakres pracy

Pierwszym krokiem będzie zapoznanie się z materiałami, będącymi podstawą do

stworzenia przedmiotowej bazy. Obejmują one pomiary hydrometeorologiczne,

w związku z tym, najpierw należałoby przybliżyć pojęcia związane z tematem.

Po przedstawieniu ogólnych wiadomości dotyczących parametrów pomiarowych

oraz budowy i zasad działania stosowanych przyrządów, nadszedł czas na bliższe

zapoznanie się z posterunkami, będącymi źródłem danych.

W tym miejscu, powstać ma spis posterunków Zakładu Hydrologii, które zostaną

zlokalizowane na mapach i krótko scharakteryzowane. Dane na nich gromadzone,

stanowić będą przedmiot analizy, pod względem mierzonych parametrów

i przyrządów do tego służących, okresów pomiarowych, obserwatorów i cech

pomiarowych wraz z uwagami oraz samych posterunków.

W celu stworzenia bazy metadanych, należałoby zapoznać się z samym pojęciem

„metadanych” oraz standardami określający sposób tworzenia z nich bazy.

Następnie, wiedzę teoretyczna na ten temat, należy zastosować w celu jej

praktycznego wykorzystania do zgromadzonych danych, będących przedmiotem

opracowania.

Zatem dalsza część dotyczyć będzie metodyki tworzenia bazy, na podstawie danych

zakładu Hydrologii.

Efektem tej pracy mają być KARTY, stanowiące zbiór ścisłych informacji

dotyczących określonego parametru, jego cech z uwzględnieniem przyrządu

pomiarowego oraz lokalizacji posterunku badawczego. Zbiór wszystkich KART

stanowić będzie BAZĘ METADANYCH, do której utworzenia dążyliśmy. Należałoby

również przedstawić przykładowe zastosowanie i możliwości wykorzystania

niniejszej bazy.

2. Metodyka prowadzenia pomiarów hydrometeorologicznych

Hydrometeorologia, to nauka o związkach zachodzących pomiędzy atmosferyczną

i lądową fazą cyklu hydrologicznego (parowanie, kondensacja pary wodnej

w atmosferze, opad atmosferyczny) [1].

Głównym źródłem poznania zachodzących w atmosferze zjawisk i procesów, są

wyniki obserwacji i pomiarów hydrometeorologicznych. Obserwacje, jakich dokonuje

się na stacjach pomiarowych, stanowią zarówno pomiary instrumentalne, jak również

spostrzeżenia wzrokowe. Dzielimy je zasadniczo na pomiary meteorologiczne

i hydrologiczne. Są one prowadzone według międzynarodowych standardów,

w określonych przedziałach czasowych oraz określonych cyklach. Umożliwia to globalną

wymianę informacji i tworzenie zbiorów, na podstawie, których można opracować

różnego rodzaju statystyki. Im bardziej rozbudowana jest sieć pomiarowo-

obserwacyjna, tym więcej posiadamy danych, co prowadzi do lepszego odwzorowania

stanu aktualnego.

Obserwatorzy są ludźmi posiadającymi ogromną wiedzę i ich praca jest bardzo ważnym

elementem tworzenia zbioru danych pomiarów hydrometeorologicznych.

Coraz częściej używa się urządzeń automatycznych, samorejestrujących, ale pomimo

tego na licznych stacjach pomiarowych, wciąż korzysta się z klasycznych przyrządów,

co pozwala na prowadzenie pomiarów nawet w przypadku awarii [2].

2.1.

Rodzaje gromadzonych pomiarów

2.1.1.

Pomiary meteorologiczne

Meteorologia, to nauka zajmująca się badaniem zjawisk i procesów

zachodzących w atmosferze ziemskiej oraz tych procesów na powierzchni Ziemi,

które mają bezpośredni wpływ na procesy atmosferyczne [5]. Wyniki pomiarów

parametrów meteorologicznych są postawą do różnorodnych analiz,

wykorzystywanych również do prognoz pogody.

TAB.1. Zestawienie parametrów pomiarów meteorologicznych wraz z dokładnością

i warunkami pomiarów – część 1. [na podstawie: IMGW, 2006 r.]

Parametr

Dokładność Warunki pomiarów i obserwacji

temperatura
powietrza

0.1 °C

- w klatce meteorologicznej
- pomiar termometrem zwykłym
-

temperatura powietrza mierzona w cieniu

parametry
wilgotności
powietrza
(termometrem
zwykłym
i zwilżonym)

0.1 °C

- w klatce meteorologicznej
- z pomiaru temperatury powietrza termometrem
zwilżonym (i wentylowanym) wraz z
termometrem zwykłym oblicza się parametry
wilgotnościowe powietrza: temperaturę punktu
rosy, niedosyt wilgotności, wilgotność względną i
prężność pary wodnej

ciśnienie
atmosferyczne

0.1 hPa

- w pomieszczeniu stacji, barometrem
- ciśnienie atmosferyczne, czyli ciśnienie
powietrza wyraża się w milimetrach słupa rtęci
(mm Hg) lub w hektopaskalach (hPa)
- w polskiej służbie meteorologicznej jednostką
ciśnienia atmosferycznego jest hektopaskal

- ciśnienie maleje wraz ze wzrostem wysokości

tendencja
ciśnienia

0.1 hPa

- wielkość obliczana i obrazuje, jak zmieniało się
ciśnienie w ciągu ostatnich trzech godzin i o jaką
wartość się zmieniło
- c

iśnienie zmienia się dość wolno i skoki

ciśnienia przekraczające 5 hPa na godzinę są
wyjątkowo rzadkie i bardzo groźne

kierunek
wiatru

5°

- wiatromierzem zlokalizowanym na wysokości 10
m w ogródku meteorologicznym
- podawany jest średni kierunek, z którego w
ciągu ostatnich 10 minut wiał wiatr

prędkość
wiatru

1 m/s

-j.w.
- to średnia z 10 minut oraz porywy wiatru - czyli
nagły wzrost prędkości wiatru, przewyższający co
najmniej o 5 m/s średnią prędkość wiatru i
trwający nie dłużej niż 2 minuty
- w

warunkach polskich prędkość wiatru

przekraczająca 25 m/s należy do rzadkości,
wiatromierzom europejskim skala kończy się na
50 m/s
- w Arktyce spotyka się wiatry o prędkości
przekraczającej 100 m/s

widzialność
pozioma

- obserwowana
- wyrażana w jednostkach długości

- przeliczana na umowne wartości klucza (skala
logarytmiczna)
- wyraża odległość horyzontalną, na jaką można
zobaczyć obiekty zlokalizowane na ziemi

wysokość
podstawy
chmur

- wyraża wysokość podstawy najniższych chmur
znajdujących się ponad poziomem stacji
- stosuje się przeważnie urządzenia lidarowe,
dawniej wymagało to od obserwatora praktyki w
umiejętności oceny wizualnej
- wartość kodowana jest kluczem logarytmicznym

rodzaj chmur

- nie wymyślono jeszcze przyrządu do ustalania
każdej skatalogowanej chmury (jest ich w atlasie
ponad 50)
- umiejętność rozpoznawania chmur jest jedną z
najtrudniejszych, jaką musi opanować
obserwator
- z uwagi na wysokość występowania chmury
umownie podzielono na trzy grupy tzw. piętra:
niskie (C

), średnie (C

) i wysokie (C

) -sięgające

nawet do 16 km nad Ziemię- i dla tych trzech
poziomów osobno podaje się informacje o
chmurach

wielkość
zachmurzenia

x/8

- wyrażana w oktanach, czyli w ósmych częściach
pokrycia nieba chmurami, z podziałem na
poszczególne piętra C

, C

oraz zachmurzenie

ogólne

pogoda
aktualna
pogoda
ubiegła

klucz

- za pomocą liczb klucza pogody bieżącej (ww)
możliwe jest przekazanie informacji o
występowaniu zjawisk pogodowych zarówno w
chwili obserwacji jak i w ciągu ostatniej godziny
(np. zamiecie, błyskawice, mgły, deszcz)
-informacja o pogodzie panującej w okresie
minionym (maksymalnie za okres 6-ciu godzin)
przekazywana jest za pomocą liczb klucza
pogody ubiegłej (W

)

Ponadto w określonych godzinach, zwanych terminami głównymi i pośrednimi,

stacja meteorologiczna mierzy i wylicza zestawienia.

TAB. 2. Zestawienie parametrów pomiarów meteorologicznych wraz z dokładnością

i warunkami pomiarów – część 2. [na podstawie: IMGW, 2006 r.]

Parametr

Dokładność Warunki, znaczenie

temperatura
maksymalna
powierza

0.1 °C

- w klatce, termometrem (o konstrukcji
zbliżonej do termometru lekarskiego) mierzy
się maksymalną temperaturę, jaka wystąpiła w
wybranym okresie (w służbie IMGW za okres
12 godzin)

temperatura
minimalna
powietrza

0.1 °C

- analogicznie do maksymalnej, termometrem
minimalnym wskazującym najniższą
temperaturę powietrza, jaka wystąpiła w
danym okresie (w służbie IMGW za okres 12
godzin)

temperatura
w gruncie

0.1 °C

- temperatura gruntu mierzona na specjalnym
poletku na głębokościach 5, 10, 20, 50, 100
cm

temperatura
minimalna
przy gruncie

0.1 °C

- najniższa temperatura powietrza mierzona 5
cm nad gruntem, termometrem minimalnym
(w służbie IMGW za okres 12 godzin)

wielkość opadu 0.1 mm

- deszczomierz o konstrukcji cylindrycznej, o
powierzchni wlotu 200 cm

, pozwala na

gromadzenie się w nim spadającego opadu,
który mierzy się co 6 godzin

usłonecznienie

1 minuta na
dobę

- czas trwania usłonecznienia w ciągu doby
- przeważnie do pomiarów jest używany
heliograf Campbell-Stokesa

grubość
pokrywy
śnieżnej

1 cm

- grubość śniegu zalegającego w ogródku
meteorologicznym, z uwzględnieniem świeżo
spadłego śniegu
- ponadto (w określonych terminach) mierzy
się ilość wody zawartej w standardowej próbce
śniegu, pobranej przy pomiarze grubości
pokrywy

stan gruntu

klucz

- określa się stan gruntu znajdującego się na
poletku (np. czy jest wilgotny)

średnie

- średnie dobowe, miesięczne i roczne liczone
dla kilku z podanych dotychczas parametrów

Ponadto wybrane stacje meteorologiczne dokonują różnych dodatkowych pomiarów

parametrów nie ujętych w tablicach.

2.1.2.

Pomiary hydrologiczne

Hydrologia, to nauka o obiegu wody w przyrodzie, m.in. o tej, która

spływając po powierzchni dociera do cieków i koryt rzecznych. Hydrologa

interesuje nie tylko fakt, że woda płynie, ale również ile tej wody płynie, z jaką

prędkością oraz amplituda wahań w danym przekroju poprzecznym.

Z pomiarów hydrologicznych możemy uzyskać informacje o stanie wody,

prędkości przepływu oraz ilości przepływającej wody w jednostce czasu [4].

TAB. 3. Zestawienie parametrów pomiarów hydrologicznych wraz z dokładnością

i krótką charakterystyką parametru. [na podstawie: IMGW, 2006 r.]

Parametr

Dokładność Opis parametru i jego jednostki

stan wody

1 cm

- położenie zwierciadła wody w danym przekroju
ponad przyjęty umownie poziom, zwany zerem
wodowskazu
- wielkość względna, podawana w centymetrach

przepływ

- objętość wody przepływającej przez przekrój
poprzeczny koryta w jednostce czasu
- wyrażany w [m

/s]

zjawiska
lodowe

1 cm
10%

- formy zlodzenia rzeki pojawiające się w fazie
zamarzania, trwałej pokrywy lodowej i spływu
lodu
-pomiar grubości lodu kosą lodową [cm]
- określenie stopnia [%] pokrycia rzeki śryżem,
lodem lub krą drabinką SOMMERA

temperatura
wody

0.2 °C

- termometrem rtęciowym mierzymy temperaturę
cieku [°C’

2.2.

Charakterystyka przyrządów pomiarowych

2.2.1.

Przyrządy do pomiarów meteorologicznych

Jak podają niektóre źródła, początki meteorologii sięgają roku

600 p.n.e., kiedy to „Tales stwierdza, że coroczne wylewy Nilu zależą od zmian

wiatru” [6]. Natomiast pierwsze przyrządy pomiarowe zostały wynalezione ok.

XVII wieku, mowa tu o barometrze oraz termometrze rtęciowym, wynalezionym

w wieku XVIII. Tradycyjne przyrządy pomiarowe, są jednak z biegiem lat

wypierane przez urządzenia wykorzystujące najnowsze osiągnięcia techniki

i elektroniki. Na początku praca obserwatora polegała na odczycie wskazań

przyrządów, w wyznaczonych terminach. Następnie jego zadania zostały

sprowadzone do nadzoru urządzeń samopiszących, a dziś większość pomiarów

jest wykonywana i rejestrowana przez komputery. Jednak, gdy wszelki sprzęt

zawiedzie, zawsze możemy liczyć na tradycyjne przyrządy i metody pomiarowe

oraz na umiejętności obserwatora.

RYS. 1. Deszczomierze

Do mierzenie wysokości opadu, wykorzystuje się jedno z najstarszych

meteorologicznych

urządzeń

pomiarowych,

czyli

DESZCZOMIERZ.

Zainstalowany jest w każdym ogródku meteorologicznym. Jest to jedno

z podstawowych urządzeń wykorzystywanych do zbierania informacji o ilości

opadu atmosferycznego, dochodzącego do powierzchni Ziemi. W określonych

terminach doby jest mierzona ilość opadu zebranego w zbiorniku urządzenia.

Jako opad rozumiemy tu nie tylko deszcz (najbardziej kojarzący się z pojęciem

opadu), ale również np. śnieg czy grad. Deszczomierzem do pomiaru opadów

tylko i wyłącznie ciekłych nazywamy w tym przypadku OMBROMETR [4].

RYS. 2. Pluwiograf pływakowy (po lewej) i pluwiograf elektroniczny -

wywrotkowy (po prawej).

Do pomiaru opadów służy również PLUWIOGRAF - urządzenie do

automatycznego pomiaru ciągłych opadów, rejestrujące ich ilość, czas trwania i

natężenie. Wyróżnia się pluwiografy: pływakowy, w którym w naczyniu znajduje

się pływak, wskazujący stan napełnienia oraz wywrotkowy.

Budowa:

•

powierzchnia zbierająca opad

•

lejek z rurką odprowadzający wodę do komory pływakowej

•

komora pływakowa z pływakiem wewnątrz

•

lewar odprowadzający wodę do naczynia kontrolnego

•

pręt pływaka z ramieniem i piórkiem

•

bęben rejestracyjny z nałożonym paskiem papieru

•

kontrolne naczynie na wodę opadową

•

osłona

Stosuje się również pluwiografy elektroniczne zliczające impulsy elektryczne

generowane przez wpadającą do pluwiografu wodę [4].

RYS. 3. Klatka meteorologiczna

Kolejnym punktem jest KLATKA METEOROLOGICZNA. Jest to specjalna,

ażurowa konstrukcja, w kształcie prostopadłościanu, w której umieszczone są

przyrządy do pomiaru temperatury i wilgotności powietrza atmosferycznego.

Klatka służy do osłonięcia termometrów przed bezpośrednim działaniem słońca,

wiatru czy opadów i zapewnienia jednakowych warunków pomiaru [4].

RYS. 4. Termometry rtęciowe wewnątrz klatki meteorologicznej wraz z

termohigrometrem

Wewnątrz klatki meteorologicznej, zainstalowane w specjalnym uchwycie,

znajdują się TERMOMETRY rtęciowe, tworzące zespół psychrometru oraz

TERMOHIGROMETR - czujnik temperatury i wilgotności Automatycznej Stacji

Meteorologicznej. Cały ten zestaw termometrów służy do mierzenia

temperatury powietrza, ale również do pomiaru wilgotności względnej,

niedosytu wilgotności powietrza, temperatury punktu rosy oraz ciśnienia pary

wodnej zawartej w powietrzu. Termometry w klatce meteorologicznej są tak

zainstalowane, aby mierzyły temperaturę na wysokości 2 metrów nad

poziomem gruntu.

Poza termometrami zwykłymi, zwanymi również stacyjnymi, w klatce

zainstalowane są TERMOMETRY tzw. "EKSTREMALNE" - czyli termometr

"minimalny" i "maksymalny", które "zapamiętują" wynik pomiaru. Zostają

na nich - odpowiednio - wyniki najwyższej i najniższej temperatury

zarejestrowanej od poprzedniego pomiaru [4].

RYS. 5. Termograf

Przyrząd mierzący temperaturę i rejestrującymi jej przebieg w funkcji czasu to

TERMOGRAF. Elementem reagującym na zmiany temperatury jest najczęściej

czujnik deformacyjny, zmieniający swój kształt w funkcji zmian temperatury

(np. rożek manometryczny wypełniony cieczą rozszerzalną lub element

bimetaliczny). Zastosowanie tak mało czułych i mających dużą bezwładność

cieplną elementów pomiarowych wynika z potrzeby uzyskania dość dużych sił,

które zdolne będą pokonać opory tarcia w przekładni, przenoszącej ruch

czujnika deformacyjnego na wskazówkę zakończoną pisakiem i tarcia pisaka o

papier (termogram). Ważnym elementem termografu jest bęben, wewnątrz

którego znajduje się mechanizm zegarowy, obracający bęben ruchem

jednostajnym. Mechanizmy zegarowe mają napęd sprężynowy lub elektryczny.

Na bęben naciągnięty jest termogram, będący paskiem papieru z wydrukowaną

skalą czasową i skalą temperatury. Wskazówka, przenosząca ruchy czujnika

temperatury zakończona jest pisakiem, który kreśli na termogramie linię,

odpowiadającą ciągłemu zapisowi temperatury powietrza [6].

Najczęściej stosowany jest termograf tygodniowy, w którym pełen obrót bębna

trwa 168 godzin. Dokładność wskazań termografu jest o rząd wielkości niższa

niż termometru stacyjnego, w dobrym termografie realna dokładność odczytu

temperatury wynosi około 1°C, dokładność odczytu czasu z reguły jest mniejsza

od 15 minut [6].

Termograf składa się z:

•

bębna zegarowego z wmontowanym mechanizmem zegarowym, dzięki

któremu obraca się on wokół własnej osi w ciągu doby lub tygodnia

•

czujnika - płytki bimetalicznej (bimetal), odkształcającej się pod

wpływem zmian temperatury

•

systemu dźwigni przenoszących odkształcenia płytki bimetalicznej na

piórko

•

termogramu - wyskalowanego paska, na którym piórko kreśli zmiany

temperatury.

Często łączy się termograf z częścią do rejestracji wilgotności powietrza

(higrograf) i całe urządzenie nosi wtedy nazwę TERMOHIGROGRAF.

RYS. 6. Wiatromierz

Podstawowym przyrządem zainstalowanym w ogródku meteorologicznym jest

WIATROMIERZ. Przyrząd ten służy do pomiaru prędkości i kierunku wiatru.

Jest on montowany na maszcie na wysokości 10 m nad poziomem gruntu.

Przetworniki wiatromierza przekształcają prędkość i kierunek wiatru na sygnały

elektryczne transmitowane połączeniem kablowym do specjalnego urządzenia

odczytowego umożliwiającego wizualizację mierzonych wartości [4].

RYS. 7. Poletko termometrów gruntowych

Kolejnym "miejscem" w ogródku meteorologicznym jest POLETKO

TERMOMETRÓW GRUNTOWYCH. Jest to wydzielony fragment ogródka,

pozbawiony jakiejkolwiek roślinności. Wykonuje się na nim pomiary

temperatury powietrza na wysokości 5 cm nad gruntem - TERMOMETR

PRZYGRUNTOWY i temperatury gruntu na głębokości 5, 10, 20, 50 i 100 cm -

TERMOMETRY GRUNTOWE [4].

RYS. 8. Widzialnościomierz

Poza tradycyjnymi przyrządami - takimi jak deszczomierz czy wiatromierz

- w ogródkach meteorologicznych od kilku lat zaczynają się pojawiać coraz

nowocześniejsze urządzenia pozwalające mierzyć i badać różnorakie zjawiska

zachodzące

atmosferze.

Jednym

takich

urządzeń

jest

WIDZIALNOŚCIOMIERZ z detektorem zjawisk atmosferycznych. Jest to

wielofunkcyjny

czujnik

przeznaczony

dla

automatycznych

stacji

meteorologicznych [4].

Widzialnościomierz mierzy tzw. widzialność meteorologiczną, czyli największa

odległość, z której przedmiot o odpowiednich wymiarach, umieszczony na

poziomie gruntu, jest widoczny i rozpoznawalny na tle nieba.

Pomiar

widzialności poziomej w zakresie od 10 m do 50 km. Czujnik MAWS -

automatycznej stacji meteorologicznej [Automatic Weather Station].

Przyrząd

mierzy również ilość wody opadowej za pomocą urządzenia pojemnościowego

oraz łączy tę informację z pomiarami rozproszenia promieniowania optycznego

i temperatury. Te trzy niezależne pomiary dają wystarczająca ilość danych dla

określenia rodzaju opadu atmosferycznego.

RYS. 9. Laserowy miernik wysokości podstawy chmur

Kolejnym bardzo nowoczesnym urządzeniem jest LASEROWY MIERNIK

WYSOKOŚCI PODSTAWY CHMUR. To urządzenie laserowe mierzące

wysokość podstawy chmur i widzialność pionową, czujnik systemu MAWS.

Miernik wysokości podstawy chmur jest w stanie wykryć w tym samym czasie

trzy warstwy chmur. Oprócz wysokości podstawy i warstw chmur urządzenie

wykrywa inne przyczyny ograniczenia widzialności pionowej (np. opad) [4].

RYS. 10. Barograf

BAROGRAF to rodzaj barometru, ze zdolnością do rejestracji dokonywanych

pomiarów ciśnienia atmosferycznego. Wyniki są zapisywane na specjalnej

taśmie papierowej (tzw. barogramie) umieszczonej na obrotowym bębnie,

poruszającym się zgodnie z ruchem wskazówek zegara. Zazwyczaj bęben

wykonuje jeden obrót na dzień, tydzień lub miesiąc, wybór prędkości należy do

użytkownika barometru. Jako, że ciśnienie zmienia się wraz z wysokością,

barograf może być używany do odnotowywania różnic wysokości np. na

statkach powietrznych. Obecnie mechaniczne barografy są wypierane przez

urządzenia używające do analizy czynników atmosferycznych komputerów,

które oferują większy zakres czasowy zapisu oraz dodatkowe możliwości analizy

zebranych danych [2].

RYS. 11. Heliograf Campbella-Stokesa

HELIOGRAF to urządzenie służące do pomiaru czasu usłonecznienia. Zasada

działania opiera się wykorzystaniu efektu cieplnego lub fotochemicznego

wywoływanego przez promieniowanie słoneczne. Heliograf Campbella-Stokesa

składa się ze szklanej kuli pełniącej funkcję soczewki, która skupia promienie

słoneczne na odpowiednio ukształtowanym pasku papieru (są one

zróżnicowane w zależności od pory roku - najdłuższy i najniżej położony pasek

letni, pasek średni wiosenno-jesienny i najwyżej wkładany oraz najkrótszy

pasek zimowy). Promienie wypalają ślad, którego długość określa czas

operowania Słońca z dokładnością do 6 minut (1/10 godziny). Na podobnej

zasadzie działają heliografy rejestrujące czas padania promieni słonecznych na

papierze światłoczułym. Inne konstrukcje (do których nazwy

heliograf

już się

nie stosuje) wykorzystują element światłoczuły albo termoczuły (np. DSU12

firmy Vaisala), wynik pomiaru zapisywany jest elektronicznie z dokładnością

rzędu 1 sek [6].

2.2.2. Ogródek meteorologiczny

Lokalizacja

Ogródek meteorologiczny powinien być urządzony w terenie otwartym.

Najlepsze miejsce to takie z dala od budynków, drzew, otwartej wody, czyli

wszystkiego, co mogłoby utrudniać wymianę powietrza i mieć bezpośredni

wpływ na wyniki pomiarów. Nie jest też właściwe umieszczanie ogródka na

terenach zupełnie otwartych i bardzo rozległych, gdyż w tym przypadku wiatr

może zakłócać pomiary wysokości opadu atmosferycznego oraz nawiewając

śnieg do ogródka tworzyć zaspy.

Przestrzegając poniższych zasad, można uzyskać reprezentatywne wyniki

obserwacji [4]:

•

w odległości 30 m od ogródka nie mogą znajdować się żadne budowle, drzewa,

krzewy oraz uprawy sztucznie zraszane;

•

w odległości ponad 30 m od ogródka mogą stać małe pojedyncze obiekty np.

parterowy dom czy drzewo, jednak ta odległość nie może być mniejsza niż

10-cio krotna ich wysokość;

•

w odległości ponad 100 m od ogródka może być luźna zabudowa i małe grupy

drzew

•

w odległości ponad 300 m od ogródka mogą znajdować się zwarte zespoły

drzew (sady i parki);

•

w odległości co najmniej 500 m od ogródka mogą stać już wielopiętrowe bloki

mieszkalne.

Urządzenie

Ogródek powinien mieć kształt kwadratu z bokami skierowanymi wzdłuż

linii północ-południe i wschód-zachód. Przyjęte minimalne rozmiary ogródka to

15 x 15 m, choć jego wielkość zależna jest od zakresu pomiarów. Teren

ogródka powinien być wyrównany, bez dołów i górek, porośnięty trawą. Tylko

wówczas, gdy jest to rejon np. piaszczysty (wydmy nadmorskie) i wpływa to na

rodzaj klimatu, trawy nie należy siać. Nie powinno być tam pni, drzew czy

krzewów. Rozmieszczenie przyrządów powinno być takie, aby jedne nie

zakłócały pracy drugich. Niższe powinny być instalowane od strony

południowej, wyższe od północnej. Urządzenia do instalacji przyrządów należy

pomalować białą farbą, aby podczas upałów jak najmniej się nagrzewały.

Ścieżki należy ograniczyć tylko do koniecznych, a ich szerokość nie może

przekraczać 0,5 m. Całość należy ogrodzić niezbyt gęsta siatką o wysokości

około 1,5 m, a bramka musi być zamykana na klucz [4].

Utrzymywanie

Powierzchnia terenu ogródka powinna być naturalna. Nie powinno się jej

deptać, a w okresie letnim należy regularnie kosić trawę. Zimą, śnieg także

powinien pozostać w stanie naturalnym, aż stopnieje. Jedynie bardzo wysokie

zaspy należy przycinać do średniej wysokości pokrywy. Nie wolno dopuszczać,

aby na urządzeniach gromadziły się pajęczyny, kurz czy brud [4].

Przyrządy w ogródku meteorologicznym:

RYS. 12. Schemat ogródka meteorologicznego wraz z znajdującymi się w nim

przyrządami pomiarowymi

1. Widzialnościomierz – Vaisala

2. Laserowy miernik podstawy chmur – Vaisala

3. Poletko z termometrami gruntowymi

4. Urządzenie do pomiaru całkowitego promieniowania słonecznego i bilansu

radiacyjnego

5. Urządzenie do automatycznego pomiaru dobowej sumy usłonecznienia - Vaisala

6. Wiatromierze

a. elektroniczny Vaisala - czujnik MAWS

b. elektroniczny AVIOMET

7. Heliograf Campbella-Stokesa

8. Urządzenie do pomiaru promieniowania rozproszonego

9. Urządzenie do pomiaru widm promieniowania słonecznego

10. Klatka meteorologiczna, a w niej:

a. termometr rtęciowy "suchy"

b. termometr rtęciowy "zwilżony"

c. termometr maksymalny

d. termometr minimalny

e. czujnik temperatury i wilgotności - Vaisala

11. Aktynometr - Linke-Feussnera "pancerny” (do pomiaru bezpośredniego

promieniowania Słońca, wyposażony w standardowe filtry Schotte`a,

umożliwiające - oprócz pomiarów w pełnym zakresie widma słonecznego -

pomiary natężenia w wydzielonych jego obszarach) [4]

12. Deszczomierze:

a. Hellmanna, tradycyjny

b. rejestrujący

2.2.2.1. Częstotliwość pomiarów meteorologicznych

Informacje zebrane podczas pomiarów są głównym źródłem informacji

dla meteorologów i hydrologów. Na ich podstawie powstają prognozy

pogody oraz bazy danych służące do prac badawczych i opracowań

statystycznych. Dlatego też systematyczność i częstotliwość pomiarów są

takie ważne.

Obecnie stacje meteorologiczne wykonują 24 obserwacje na dobę, w

pełnych godzinach od 0:00 do 23:00. Terminy obserwacji synoptycznych (w

Polsce, tak jak i na świecie) zapisywane są w czasie UTC (Universal Time

Coordinated). Wyróżniamy dodatkowo międzynarodowe terminy główne

oraz terminy pośrednie obserwacji synoptycznych [4].

Terminy główne [4]: 0:00; 6:00; 12:00 i 18:00 UTC

Dla Polski są to godziny czasu urzędowego:

- w czasie obowiązywania czasu letniego odpowiednio 2:00; 8:00; 14:00

i 20:00,

- w czasie obowiązywania czasu zimowego odpowiednio 1:00; 7:00; 13:00

i 19:00.

Terminy pośrednie [4]: 3:00; 09:00; 13:00 i 21:00 UTC

- w czasie obowiązywania urzędowego czasu letniego odpowiednio 5:00;

11:00; 17:00 i 23:00,

- w czasie obowiązywania urzędowego czasu zimowego odpowiednio 4:00;

10:00; 6:00 i 22:00.

Urządzenia automatyczne są programowane i mogą przesyłać dane

z częstotliwością dostosowaną do potrzeb odbiorców informacji (nawet co

kilkanaście minut).

Standaryzacja pomiarów umożliwia wymianę informacji (obserwacji

i pomiarów) nie tylko między stacjami i oddziałami IMGW, ale również na

całym świecie [4].

2.2.3. Hydrologiczne przyrządy pomiarowe

Podobnie jak w przypadku urządzeń wykorzystywanych do pomiarów

meteorologicznych i tutaj mamy do czynienia z ogromnym postępem techniki.

Większość znanych nam przyrządów hydrologicznych, oparta jest na prostych

zasadach konstrukcyjnych. Jednak coraz częściej pojawiają się automatyczne

urządzenia wraz z komputerami, pozwalające na obserwację i rejestrację wielu

parametrów jednocześnie.

Przyrządy pomiarowe stosowane w hydrologii rzecznej możemy podzielić

następująco:

Przyrządy do pomiaru stanu wody.

RYS.13. Łata wodowskazowa

Najprostszym i najczęściej wykorzystywanym hydrologicznym przyrządem

pomiarowym jest ŁATA WODOWSKAZOWA. Jest to urządzenie służące do

pomiaru stanu wody składające się z konstrukcji nośnej z przymocowanym do

niej podziałem w postaci segmentowanych tablic. Za pomocą łaty

wodowskazowej mierzy się wysokość lustra wody w stosunku do obranej

płaszczyzny odniesienia (tzw. zero wodowskazu). Wartość elementarna podziału

ma długość 2 cm, a opis cyfrowy podany jest co 10 cm. Odczyt stanu wody

dokonywany jest z dokładnością do 1 cm przez obserwatora w określonych

terminach obserwacji [4].

RYS. 14. Limnigraf

Do ciągłych obserwacji stanu wody służy LIMNIGRAF - urządzenie

umożliwiające ciągłą rejestrację stanu i zmian poziomu wody. Limnigraf

umieszczany jest w budce limnigraficznej. Wyróżnia się dwa podstawowe typy

limnigrafów - o zapisie stanów wód analogowym i cyfrowym. Obecnie coraz

częściej stosuje się cyfrowe systemy rejestracji stanów wód, przy czym

odpowiedni przetwornik pomiarowy na podstawie pomiaru ciśnienia

hydrostatycznego słupa wody określa jego wysokość nad poziom zainstalowania

czujnika. Urządzenia analogowe zapisują na taśmie papierowej pionowy ruch

pływaka [4].

Przyrządy do pomiaru przepływu

Pomiary przepływu są pomiarami wieloparametrowymi. Do określenia

przepływu niezbędne jest określenie prędkości wody, przekroju poprzecznego

koryta rzecznego, głębokości koryta itd.

RYS. 15. Akustyczny dopplerowski przepływomierz profilujący

Nowoczesnym i wielofunkcyjnym przyrządem wykorzystywanym do pomiarów

przepływu jest ADCP [Acoustic Doppler Current Profiler] w tłum.

AKUSTYCZNY DOPPLEROWSKI PRZEPŁYWOMIERZ PROFILUJĄCY.

Metoda ADCP jest metodą wykorzystującą występujące przy propagacji fali

dźwiękowej zjawisko Dopplera, polegające na zmianie częstotliwości sygnału

odbitego od poruszającego się obiektu. Przyrząd wykorzystujący tę metodę,

składa się z głowicy pomiarowej z 4 przetwornikami nadającymi i odbierającymi

impulsy fal akustycznych o częstotliwości 1200 kHz oraz komputera, w którym

dzięki

odpowiedniemu

oprogramowaniu

wykonywane

są

obliczenia

i wizualizacja pomiaru [4].

Na niektórych (niewielkich) ciekach można stosować PRZELEW MIERNICZY

Jest on stosowany najczęściej na małych rzekach i potokach górskich, gdzie ze

względu na warunki naturalne niemożliwe jest stosowanie innych urządzeń.

Przelew mierniczy jest to mała budowla hydrotechniczna lub narzędzie

przenośne. Pomiar natężenia przepływu polega na zmierzeniu wysokości

spiętrzenia wywołanego przez szczelna przegrodę ustawioną pionowo

i prostopadle do osi cieku lub rzeki. W zależności od charakterystyki

przepływów stosuje się różne przelewy miernicze (np. kombinowane przelewy

lub przelewy dwudzielne) [4].

RYS. 16. Młynek hydrometryczny

Najczęściej stosowanym urządzeniem do pomiarów przepływu jest MŁYNEK

HYDROMETRYCZNY. Służy on do pomiaru punktowej prędkości przepływu.

Parcie wody powoduje obrót wirnika młynka. Prędkość przepływu określa się

zliczając liczbę obrotów wirnika w określonym czasie lub mierząc czas, jaki jest

potrzebny na wykonanie określonej liczby obrotów. Każdy używany młynek

hydrometryczny powinien być co jakiś czas kalibrowany (cechowany) w KANALE

HYDROMETRYCZNYM, aby uniknąć przekłamań w wynikach pomiarów. Zarówno

kalibracja młynka jak i pomiary hydrologiczne wykonywane z jego pomocą są

realizowane według procedur pomiarowych zgodnych z normami PN-ISO

np. PN-ISO 748:2000 [4].

RYS. 17. Przepływomierz elektromagnetyczny

Innym

urządzeniem

mierzącym

prędkość

przepływu

wody

jest

PRZEPŁYWOMIERZ ELEKTROMAGNETYCZNY, wykorzystuje on prawo

indukcji elektromagnetycznej Faradaya. Urządzenie zastępuje w swojej funkcji

młynek hydrometryczny, lecz jest od niego bardziej uniwersalne [4].

Przyrządy do pomiaru zjawisk lodowych

RYS. 18. Kosa lodowa (po lewej) i drabinka Sommera (po prawej)

Do pomiarów zjawisk lodowych wykorzystuje się najczęściej dwa urządzenia.

KOSA LODOWA służy do określania grubości lodu. Jest to przyrząd składający

się z drewnianej łaty z podziałem co 1 cm, na której u dołu osadzony jest

metalowy zaczep. Do określenia stopnia (w %) pokrycia rzeki śryżem, lodem

lub krą stosuje się DRABINKĘ SOMMERA. Jest to przyrząd o prostej

konstrukcji i dużej trwałości. Pozwala on określić wielkość obserwowanego

zjawiska z dokładnością do 10%. Pomiar wykonuje się z wyznaczonego

stanowiska pomiarowego (na moście lub brzegu rzeki) [4]

Inne

Poza ww. przyrządami, w pomiarach hydrologicznych, wykorzystuje się różne

urządzenia mierzące dodatkowe parametry.

RYS. 19. Termometr wodny

Jednym z takich urządzeń jest TERMOMETR WODNY służący do pomiaru

temperatury wody w rzekach. Terminowe pomiary temperatury wody

wykonywane są za pomocą zwykłych termometrów rtęciowych ze skalą od

-5 do 37°C, o dokładności 0,2°C. Termometry te umieszczone są w oprawach

metalowych, które chronią je przed stłuczeniem, a zbiornik u dołu oprawy

zabezpiecza termometr przed zmianą temperatury po wyjęciu z wody. Pomiary

temperatury wody wykonuje się zazwyczaj raz na dobę o godzinie 6 UTC [4]

2.2.3.1. Częstotliwość pomiarów hydrologicznych

Tak jak pomiary meteorologiczne, pomiary hydrologiczne wykonywane

są z różną częstotliwością w zależności od sytuacji hydrologicznej.

Pomiary stanu wody. Nazywane potocznie obserwacjami stanu wody

prowadzone są przez specjalnie do tego powołanych obserwatorów

wodowskazowych. Wyróżniamy: obserwacje terminowe i nadzwyczajne

(w okresie wezbrań).

Obserwacje

terminowe.

Wykonywane

są

przez

obserwatorów

w określonych z góry terminach. Rozróżniamy obserwacje terminowe

zwyczajne i nadzwyczajne. Oprócz stanu wody obserwatorzy przekazują

także uwagi o wyglądzie wody, informacje o zjawiskach lodowych

i temperaturze wody w wybranych posterunkach wodowskazowych

z godz. 6:00 UTC.

Obserwacje ciągłe. Wykonywane są za pomocą samopisów (limnigraf,

mareograf).

Obserwacje zwyczajne. Obserwator sygnalizacyjnego posterunku

wodowskazowego w zależności od jego ważności i przydatności odczytuje

stan wody raz dziennie (o godz. 6:00 UTC), 2 razy dziennie o godz. 6:00

i 18:00 lub 3 razy dziennie o godz. 6:00, 12:00 i 18:00 UTC. Wyniki

obserwacji

okresie

normalnym

(stan

wody

poniżej

stanów

ostrzegawczych i alarmowych) przekazuje raz dziennie, rano po godzinie

6:00 UTC.

Obserwacje nadzwyczajne. Wykonuje się w okresie wezbrań, gdy stan

wody przekroczy stany ostrzegawcze i alarmowe. Jeżeli na wodowskazie

stan wody osiągnie stan ostrzegawczy, obserwator ma obowiązek, bez

specjalnego zarządzenia, dokonywania i sygnalizowania obserwacji 3 razy

dziennie o godz. 6:00, 12:00 i 18:00 UTC, a przy zbliżaniu się do stanu

alarmowego lub po jego przekroczeniu co trzy (o 6:00, 9:00, 12:00, 15:00,

18:00, 21:00, 24:00, 3:00 UTC), dwie a nawet co godzinę. Obserwacje

nadzwyczajne na wodowskazie trwają aż do opadnięcia stanu wody poniżej

stanu ostrzegawczego.

Pomiary przepływu wody. Pomiar przepływu wody w profilu

wodowskazowym wykonywany jest przez ekipy pomiarowe PSHM IMGW.

Przeciętna liczba pomiarów wynosi od 6 do 12 w ciągu roku i zależy od:

amplitudy wahań, stanu koryta i stanu wody [4].

3. Pojęcia

dotyczące

służby

meteorologicznej.

Charakterystyka

posterunków badawczych zakładu Hydrologii Politechniki Krakowskiej.

Służba meteorologiczna prowadzi badania dotyczące procesów i zjawisk

zachodzących w atmosferze ziemskiej. Informuje społeczeństwo i zainteresowane

działy gospodarki o aktualnym i przewidywanym stanie pogody. Opracowuje i publikuje

wyniki

pomiarów

obserwacji

meteorologicznych,

niezbędne

badań

klimatologicznych. W Polsce funkcję tę pełni Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej

(IMGW).

Ujednolicanie metodyki wykonywania w różnych krajach pomiarów i obserwacji

meteorologicznych oraz uzgadnianie działalności służb meteorologicznych całego

świata, należy do głównych zadań Światowej Organizacji Meteorologicznej (WMO

- World Meteorological Organization). Jest to Organizacja Wyspecjalizowana ONZ.

Siedzibą jej sekretariatu jest Genewa.

Wszystkie stacje prowadzące systematyczne pomiary i obserwacje meteorologiczne

tworzą sieć meteorologiczną. Pracuje ona przede wszystkim na rzecz służby pogody

oraz dostarcza danych do opracowań klimatologicznych. Stacje pracujące w sieci

dysponują różnymi zestawami przyrządów meteorologicznych i pracują według

programów ustalanych na konkretne potrzeby.

Podział jednostek terenowych(meteorologicznych):

- Stacje meteorologiczne (synoptyczne) pracują przede wszystkim na

potrzeby służby pogody. Dokonują co najmniej 8 razy w ciągu doby obserwacji

pomiarów

meteorologicznych,

których

terminy

określone

są

międzynarodowymi umowami - stanowią jedną z zasadniczych podstaw

przygotowywanych przez służbę pogody prognoz na najbliższe dni.

- Posterunki

meteorologiczne

(stacje

klimatologiczne)

wykonują

obserwacje i pomiary 3 razy w ciągu doby, a ich zakres jest mniejszy niż na

stacjach.

- Posterunki opadowe (stacje opadowe) prowadzą raz w ciągu doby pomiary

opadów atmosferycznych. Dostarczają informacji o ilości wody spadłej

w postaci opadu deszczu lub śniegu.

Podstawowym miejscem wykonywania obserwacji meteorologicznych jest ogródek

meteorologiczny znajdujący się na każdej stacji.

3.1.

Zestawienie

posterunków pomiarowych

Zakładu

Hydrologii

Politechniki Krakowskiej.

Na początek zajmiemy się utworzeniem spisu posterunków, będących

przedmiotem opracowania, w celu ich późniejszego scharakteryzowania pod

względem lokalizacji oraz prowadzonych badań. Różnorodność nazewnictwa wśród

lokalizacji posterunków pomiarowych sprawia, iż jego nazwy są wieloczłonowe,

w celu jak najdokładniejszego rozgraniczenia. W związku z tym, spis posterunków

został wykonany w sposób dający nam możliwość uniknięcia ewentualnych błędów

merytorycznych. Główny podział został dokonany na podstawie nazwy

miejscowości, a następnie został on rozszerzony o dodatkowe informacje, takie jak

nazwa cieku wodnego, na którym prowadzone były obserwacje, bądź też nazwa

własna (np. nazwa góry) lub obiekt, jak w przypadku „wodociągów”.

TAB. 4. Zestawienie posterunków pomiarowych Zakładu Hydrologii Politechniki

Krakowskiej z obserwatorami.

OZNACZENIE

POSTERUNEK

OBSERWATOR

ŚLEMIEŃ

ANNA BOGDAŁ

ŚLEMIEŃ - ŁĘKAWKA

ZNAMIROWSKI

ŚLEMIEŃ - GROŃ - ŁĘKAWKA

STANISŁAW MISKA
KRZAK

ŚLEMIEŃ – śYWIEC - ŁĘKAWKA

ANTONINA MICOREK

KOCOŃ - ŁĘKAWKA

ZOFIA BĄK

ŁĘKAWKA

JAN GÓRNY

GILOWICE - ŁĘKAWKA

JAN GÓRNY

GILOWICE

JAN GÓRNY

SZCZYRK - WODOCIĄGI

JÓZEF STEC
„NIEZNANY”

P10

SZCZYRK - SALMOPOL

ANNA ŚLIZ

P11

S.W.G. SZCZYRK - śYLICA

JÓZEFA CZERNEK

P12

śYLICA

JANCZEWSKA

P13

BUCZKOWICE - śYLICA

ANNA GLUZA
ANNA KUBICA

P14

BUCZKOWICE - śYLICA - MŁYNÓWKA „NIEZNANY”

P15

BIEŃKÓWKA

JÓZEF RYMARCZYK

P16

BUDZÓW - SKAWA

JULIAN SASUŁA

P17

ZEMBRZYCE - PALECZKA

ADELA PŁAWNA

P18

LASEK - ŚCIEśKA

ADELA PŁAWNA

P19

„NIEZNANY”

SROKA

3.2.

Krótka charakterystyka posterunków pomiarowych Zakładu

Hydrologii Politechniki Krakowskiej

ŚLEMIEŃ to wieś położona w województwie śląskim, w powiecie żywieckim

[RYS. 20]. Wszystkie miejscowości ujęte w powyższym zestawieniu posterunków,

oprócz wsi LASEK, w latach 1975-1998 administracyjnie należały do województwa

bielskiego [6]. Do gminy Ślemień należy między innymi KOCOŃ, w którego pobliżu

znajduje się szczyt górski o nazwie GROŃ. Ciekawostką jest, iż obecnie sołtysem

wsi jest p. Jan Bąk. Być może to zbieg okoliczności, a z drugiej zaś strony zachodzi

podejrzenie, że można doszukać się relacji rodzinnych z p. Zofią Bąk, która w latach

80-tych, była obserwatorką na posterunku KOCOŃ-ŁĘKAWKA. To właśnie we wsi

Kocoń znajduje się źródło rzeki ŁĘKAWKA, będącej prawobrzeżnym dopływem

Soły. Ma ona długość 17,4 km, natomiast powierzchnia dorzecza stanowi 100 km².

Rzeka ta uchodzi do Jeziora śywieckiego, a jej ważniejszym dopływem jest

Kocierzanka [6]. Zlewnia potoku Łękawka, według danych z 1974 roku,

opracowanych wówczas przez panią mgr Annę Homa wynosiła 27,50 km

RYS. 20. Mapka lokalizacyjna: Ślemień, Kocoń, Gilowice, góra Groń, rzeka

Łękawka [Targeo, AutoMapa, 2007 r.]

Prowadzone obserwacje na posterunkach rozmieszczonych na terenie gminy

Ślemień, czyli: P1, P2, P3, P4, P5 [TAB. 4], to stan wody, opad atmosferyczny,

temperatura i wilgotność powietrza. Zatem znajdujące się tam przyrządy to:

limnigraf, pluwiograf, ombrometr, deszczomierz Hellmana, termograf oraz

termohigrograf. Stwierdzić to można na podstawie zebranych DANYCH [ZAŁ.1.]

aczkolwiek przypuszczalnie tych przyrządów było znacznie więcej, lecz o istnieniu

wyżej wymienionych wiemy na pewno.

GILOWICE to wieś położona w województwie śląskim, w powiecie żywieckim,

znajdująca się w sąsiedztwie gminy Ślemień [RYS. 20] [6]. Również przez Gilowice

przepływa znany nam już potok Łękawka. Obserwacjami w gminie Gilowice

zajmował się Jan Górny, a dane gromadzone na posterunkach P6, P7 i P8 to: stan

wody przy użyciu limnigrafu i łaty wodowskazowej, opad atmosferyczny

(pluwiograf, deszczomierz Hellmana), temperatura i wilgotność (termograf,

higrograf, termohigrograf), ciśnienie atmosferyczne (barograf) oraz usłonecznienie

(heliograf). Ponadto, również dokonywano tu pomiaru STANU WÓD PODZIEMNYCH

i wiemy o istnieniu ogródka meteorologicznego, na podstawie danych zebranych w

talach [ZAŁ.1].

Informacje na temat prowadzenia ogródka meteorologicznego dotyczą również

posterunku SZCZYRK – śYLICA.

SZCZYRK to miasto i gmina o charakterze turystyczno-wypoczynkowym w

województwie śląskim, w powiecie bielskim [RYS. 21]. Położone geograficznie w

Beskidzie Śląskim. Jednak nie znajduje się w historycznych granicach Śląska

Cieszyńskiego. Bliższa mu jest śywiecczyzna (część Małopolski) i Beskid śywiecki.

Szczyrk leży na południe od Bielska-Białej, północny wschód od Wisły i północny

zachód od śywca, w dolinie śylicy. śYLICA to rzeka płynąca m.in. przez Szczyrk i

najprawdopodobniej wypływająca właśnie z którejś góry w okolicach Szczyrku, a

kończąca swój bieg w Jeziorze śywieckim. Stanowi dorzecze Soły [6]. Zlewnia

potoku śylica według danych z 1974 roku (opracowanych wówczas przez panią mgr

Annę Homa) wynosiła 37,20 km

RYS. 21. Mapka lokalizacyjna: Szczyrk, Buczkowice, rzeka śylica

[Targeo, AutoMapa, 2007 r.]

W okolicy Szczyrku znajduje się Przełęcz SALMOPOL. Jest ona położona na

wysokości 934 m n.p.m. w paśmie Baraniej Góry w Beskidzie Śląskim. Obok

przełęczy Kubalonka, jest istotną przełęczą komunikacyjną w tym paśmie, gdyż

przebiega przez nią droga z Wisły do Szczyrku. Nazwa

Salmopol

dotyczy również

położonej poniżej osady, tworzącej niegdyś osobną miejscowość, a obecnie

należącą do Szczyrku [6].

Pomiary wykonywane w na posterunkach P9, P10, P11 w gminie SZCZYRK to: opad

atmosferyczny (pluwiograf, ombrometr, deszczomierz Hellmana), temperatura

i wilgotność powietrza (termograf, higrograf, termohigrograf) i ciśnienie

atmosferyczne (barograf). Oprócz tego znajdowała się tam STACJA WÓD

GRUNTOWYCH „SZCZYRK – śYLICA” prowadzona przez Józefę Czernek.

Nieopodal Szczyrku leżą BUCZKOWICE, to wieś gminna położona w województwie

śląskim, w powiecie bielskim [RYS. 21]. Miejscowość od 1991 jest siedzibą gminy

Buczkowice, wcześniej zaś należała do gminy Szczyrk. Z geograficznego punktu

widzenia znajduje się ona na pograniczu Beskidu Śląskiego (na zachodzie) oraz

Kotliny śywieckiej (na wschodzie), nad rzeką śylicą (środkowy bieg) [6].

Pomiary dokonywane przez Annę Gluzę oraz Annę Kubicę na posterunkach P13

i P14 należących do gminy to: stan wody (limnigraf, łata wodowskazowa),

Ponadto w zbiorze danych znalazł się Dziennik Spostrzeżeń Wodowskazowych

z posterunku P12, prowadzonych przez panią Janczewską.

Nieznany jest jednak autor „Tabel Objętości Przepływu” sporządzonych na

posterunku BUCZKOWICE - śYLICA (P13) oraz BUCZKOWICE - śYLICA -

MŁYNÓWKA (P14), które to miały posłużyć m.in. do obliczeń krzywej

konsumpcyjnej. Nazwa MŁYNÓWKA w tym przypadku oznacza niewielki ciek

wodny o dużym spadku.

BUDZÓW to wieś i gmina położona w Beskidzie Makowskim, województwie

małopolskim, w powiecie suskim [RYS.22]. Do gminy tej należy m.in.

BIEŃKÓWKA. Znajduje się ona między północnym zboczem Koskowej Góry

a południowym Babicy. Spod Koskowej Góry wypływa potok Kotońka, który wpływa

do rzeczki Skorutówka [6]. Przez BUDZÓW płynie płytka rzeka PALECZKA, która

stanowi prawy dopływ Skawy. Natomiast SKAWA to rzeka, stanowiąca prawy

dopływ Wisły. Płynie na obszarze Beskidów Zachodnich: przez Beskid śywiecki,

dalej przez Beskid Makowski, między pogórzami Śląskim i Wielickim oraz Doliną

Wisły. Jej bieg w całości znajduje się na terytorium województwa małopolskiego

[6].

RYS. 22. Mapka lokalizacyjna: Bieńkówka, Budzów, rzeka Paleczka

[Targeo, AutoMapa, 2007 r.]

Obserwatorami w gminie Budzów byli Józef Rymarczyk i Julian Sasuła, dokonujący

pomiarów na posterunkach P15 i P16. gromadzone przez nich dane dotyczyły

opadu atmosferycznego mierzone przy pomocy pluwiografu oraz deszczomierza

Hellmana.

Wspomniana wcześniej PALECZKA wypływa z Palczy, płynie przez Baczyn, Budzów

i Zembrzyce [RYS.4]. ZEMBRZYCE to wieś położona w województwie

małopolskim, w powiecie suskim, niedaleko ujścia rzeki Paleczka do Skawy,

w Beskidzie Makowskim [6].

RYS. 23. Mapka lokalizacyjna: Zembrzyce, Budzów, rzeka Paleczka

[Targeo, AutoMapa, 2007 r.]

Na posterunku ZEMBRZYCE - PALECZKA (P17) obserwatorka Adela Pławna,

prowadziła obserwacje stanu wody przy pomocy łaty wodowskazowej, którego

wyniki wpisywane były do Dziennika Spostrzeżeń Wodowskazowych.

Również tego typu Dziennik prowadził a okresie od 01-1973 do 12-1981 obserwator

pan Sroka, jednak brak informacji na temat lokalizacji prowadzonych obserwacji

(P19).

Trudnym do zlokalizowania jest również posterunek LASEK - ŚCIEśKA (P18),

którego to nazwa nie odnosi się do żadnej miejscowości ani cieku wodnego.

Przypuszczalnie jest to opisowo określone miejsce pomiaru stanu wody przy

pomocy limnigrafu, dokonywanego przez Adelę Pławną w latach 1975-1977.

Do zbioru stacji należących do Zakładu Hydrologii Politechniki Krakowskiej ponadto

należą stacje na terenie miejscowości: Wiśniowa, Wielka Puszcza oraz Stróża. Nie

są one jednak przedmiotem niniejszego opracowania [8].

3.3.

Opracowanie zgromadzonych danych Zakładu Hydrologii PK pod

kątem stworzenia bazy metadanych

Jak już wspomniano na wstępie, podstawą pracy było zebranie informacji

i utworzenie zbioru danych dotyczących pomiarów hydrometeorologicznych Zakładu

Hydrologii Politechniki Krakowskiej. Po zapoznaniu się z materiałami pomiarowymi,

które zostały mi udostępnione, można było przystąpić do wstępnego ich

uporządkowania. Spis danych odbywał się na podstawie wyznaczonych wcześniej

kryteriów: rodzaj danych, okres pomiarowy, lokalizacja posterunku pomiarowego,

obserwator oraz cechy pomiarów wraz z uwagami.

Rodzaj danych, w tym przypadku, to właściwie forma, w jakiej dane pomiarowe

były rejestrowane. Na przykład opad atmosferyczny rejestrowany był w sposób

ciągły za pomocą urządzenia o nazwie pluwiograf, a wyniki były rejestrowane na

specjalnie wyskalowanym pasku papieru, który nosi nazwę PLUWIOGRAMU.

A zatem w naszym zestawieniu rodzaj pomiaru również będzie nosił tę nazwę.

Jednak parametr ten nie był mierzony jedynie przy pomocy w/w urządzenia. Na

posterunkach dokonywano również pomiaru wysokości opadu za pomocą

deszczomierza. Wyniki będące sumą opadu, były odczytywane raz dziennie,

a następnie wpisywane do dziennika noszącego nazwę „Miesięczny wykaz

opadowy”. W ten oto sposób uzyskaliśmy rodzaje pomiarów wykorzystane

w zestawieniu DANYCH, takie jak:

•

Limnigram

•

Miesięczny wykaz wodowskazowy

•

Tabela objętości przepływu

•

Pluwiogram

•

Ombrometr

•

Miesięczny wykaz opadowy

•

Ogródek meteorologiczny

•

Termogram

•

Higrogram

•

Termohigrogram

•

Barogram

•

Heliogram

Teraz zwrócimy uwagę na drugie kryterium, jakim jest okres pomiarowy. Na nasze

DANE, składają się wyniki pomiarów gromadzonych na przestrzeni lat 70-tych,

80-tych i 90-tych. Niestety spisywane one były z niejednolitą dokładnością, stąd

zróżnicowany format dat będących początkiem oraz końcem danego okresu

pomiarowego. Najdokładniejsze zostały spisane z dokładnością do 1 dnia,

natomiast najogólniejsze odnoszą się do roku. Rubryka, w którą wpisany jest

początek pomiaru jest zawsze wypełniona, natomiast w rubryce odnoszącej się do

końca okresu pomiarowego znajduję się czasem znak (*). Oznacza to pełny okres

pomiarowy w przypadku miesiąca - cały miesiąc, w przypadku roku - cały rok. Na

przykład 06-1987 -> oznacza okres pomiarowy od 01-06-1987 do 30-06-1987,

natomiast 1980 -> oznacza okres od 01-01-1980 do 31-12-1980.

Następnie analiza dotyczyć będzie kryterium mówiącym o miejscu dokonywania

pomiarów, ogólnie rzecz ujmując, posterunku pomiarowego. W początkowym

etapie były to tylko nazwy, przeważnie dwuczłonowe pojawiające się na paskach,

bądź w dziennikach spostrzeżeń pomiarowych. Część z nich nie była opisana, ale

znajdowała się wśród innych wykresów, spakowanych do jednej koperty, a pomiar

był wykonywany przez tego samego obserwatora, co pozwalało na dopasowanie

i połączenie ze sobą owych danych w całość. Dopiero po głębszej analizie możliwe

było ustalenie ogólnego nazewnictwa posterunków badawczych.

Jak się później okazało, nie byłoby to możliwe, gdyby nie kryterium:

OBSERWATOR. Pojawiające się nazwiska, początkowo nie były najistotniejsze.

Jednak to właśnie praca tych ludzi i zaangażowanie w nią, pozwala nam dziś na

analizę zbioru, którego powstanie zawdzięczamy właśnie obserwatorom.

Obserwacje były prowadzone zarówno przez kobiety jak i mężczyzn. Po imionach

i nazwiskach można dojść do wniosku, że czasem obserwatorzy mogli liczyć na

wsparcie kogoś z członków rodziny, jak w przypadku obserwatora Jana Górnego

- w jednym z zestawień pomiarowych pojawiło się imię i nazwisko: Józefa Górna,

co pozwala snuć nam takie domysły.

Najciekawszym z kryteriów okazało się ostatnie nich: CECHY POMIARÓW I UWAGI.

Tutaj nie dość, że mamy cenne informacje o praktycznej stronie prowadzonych

badań, to znalazły się też cenne uwagi samych obserwatorów. Praktyczna strona

mówi na przykład o tym, że na 1-dniowych paskach papieru przeznaczonych do

limnigrafu bądź pluwiografu, czasem dokonywano zapisu odpowiadającego całemu

7-dniowemu cyklowi. Można też spotkać się z zastosowaniem dwóch pasków

jednocześnie (angielskiego i polskiego). Natomiast owe cenne uwagi obserwatorów

zostały przedstawione w formie cytatów. Mówią one o zawodności przyrządów

pomiarowych, a w konsekwencji o podjętych działaniach w celu ich

wyeliminowania. Taka informacja dotycząca okresu, w którym przyrząd nie działał

poprawnie bądź jego praca została całkowicie wstrzymana, pozwala nam na

uznanie ciągłości prowadzonych badań, gdyż zapewne by tak było, gdyby nie siła

wyższa. W związku z tym, informacje te są bardzo cenne w przypadku analizy

ciągłości prowadzonych obserwacji. Pragnę zaznaczyć, iż przywołanie cytatów

w niezmienionej formie (dotyczy to czasem występujących błędów ortograficznych),

świadczy jedynie o tym, iż ludzie nie są nieomylni, a notatki te były robione

odręcznie i „na gorąco”, co potwierdza ich zaangażowanie w pracę.

W załączniku [ZAŁ.1.

Dane dotyczące pomiarów hydrometeorologicznych Zakładu

Hydrologii Politechniki Krakowskiej

], zostały przedstawione zebrane w tabele

przedmiotowe DANE, podzielone według pierwszego kryterium, czyli RODZAJU

POMIARU. Większość stosowanych przyrządów pomiarowych, a co za tym idzie,

rodzaj otrzymanych dzięki nim parametrów, został przedstawiony we

wcześniejszych rozdziałach. Zatem zajmiemy się krótką charakterystyką

poszczególnych informacji zawartych w tabeli [ZAŁ.1].

LIMNIGRAM. Dane dotyczące stanu wody, a mianowicie LIMNIGRAMY, to paski

papieru przedstawiające wykres ciągłej pracy limnigrafu. Stosowano paski 4-dniowe

oraz 7-dniowe, wyskalowane od 0 do 55 [mm]. W przypadku, gdy przerwa

w pomiarach nie przekracza 7 dni, ustalono, iż uznajemy ciągłość pomiarową.

Pozwala nam na to informacja o stosowaniu pasków maksymalnie 7-dniowych, a co

za tym idzie, brak dotyczy wówczas jednego takiego paska. Również w chwili, gdy

w uwagach znajdują się informację o przerwach w pracy urządzeń pomiarowych,

uznajemy ciągłość, gdyż jej ewentualny brak nie był zamierzony, a dane nie zostały

zagubione. Natomiast w ciągu pomiarowym prowadzonym przez Annę Gluzę,

znalazł się o pięciomiesięczny okres obserwowany przez Annę Kubicę. Ale nie

koliduje to, ani nie pokrywa się z dalszymi obserwacjami Anny Gluzy, więc można

to uznać za zmianę obserwatora lub pewnego rodzaju zastępstwo, być może

spowodowane urlopem.

MIESIĘCZNY WYKAZ WODOWSKAZOWY. Stan wody na rzecze śylica oraz

Paleczka był mierzony rano, a wynik w [cm] wpisywano do dziennika spostrzeżeń

wodowskazowych. Również dokonywano pomiarów grubości pokrywy lodowej oraz

temperatury wody na rzece śylica. Z ciekawych uwag:

„zatoki lodowe”, koryto

zamarznięte”

oraz z notatek wynika iż odczytu dokonywano rano. W zestawieniu

pojawiają się dane dotyczące

„stanu wód gruntowych”

na posterunku Szczyrk-

zlewnia śylicy. Ich autorem jest Józefa Czernek, która występuje w zestawieniu

tylko ten jeden raz, a prowadzony przez nią dziennik nosi nazwę

„Miesięczny wykaz

spostrzeżeń stanów wód gruntowych”.

Znalazły się w nim informacje o stanie wody

oraz pogody (zachmurzenia, opady). Drugi podobny zbiór dotyczy

„stanu wód

podziemnych

”, którego autorem jest Jan Górny, dokonujący raz dziennie odczytu

stanu wody na posterunku Gilowice.

TABELA OBJĘTOŚCI PRZEPŁYWU. Mierzono stan wody, prędkość i objętość

przepływu na cieku wodnym o nazwie śylica. Parametry te miały posłużyć do

obliczania krzywej konsumpcyjnej, inwentaryzacji stopnia wodnego Buczkowice-

potok śylica oraz obliczeń dotyczących przekroju zwilżonego na potoku śylica.

Dowiadujemy się tego z uwag nieznanego obserwatora, który był autorem tabeli.

PLUWIOGRAM. Tutaj po okresach pomiarowych możemy orientacyjnie stwierdzić,

kiedy zaczynały się przymrozki, gdyż wtedy kończono pomiary, żeby wznowić je na

wiosnę. Wśród pluwiogramów znalazły się paski z opisem lokalizacyjnym:

SZCZYRK- Wodociągi, natomiast nieznany jest obserwator, który nadzorował pracę

pluwiografu. Możemy się jedynie domyślać na podstawie dalszych, innych danych

z tego posterunku, że był nim Józef Stec, lecz pewności nie ma. Kolejny problem

jaki się pojawił, dotyczył posterunku ŚLEMIEŃ. Anna Bogdan była na nim

obserwatorem i prowadziła badania na przestrzeni lat 1973-1981, natomiast

obserwacje p. Znamirowskiego także dotyczą posterunku o tej nazwie, lecz

w latach 1978-1989. Początkowo padło przypuszczenie, iż po prostu zaszła zmiana

obserwatora, lecz po przyjrzeniu się dokładnie, można zauważyć, iż obserwacje

w latach: 1978-1979, 1981 i 1983 były prowadzone przez obu obserwatorów, co

wyklucza zmianę, a świadczy o istnieniu dwóch posterunków o tej nazwie.

W związku z tym, żeby je odróżnić w dalszej części opracowania, jednego z ich

dodano człon w nazwie, który przewijał się w niektórych danych, a mianowicie

nazwę cieku wodnego: Łękawka.

OMBROMETR. Sama nazwa to synonim deszczomierza. W tym przypadku

z dopisku, który towarzyszył pomiarom, można wnioskować, iż ombrometr ten

znajdował się w lesie. Dla tego typu pomiaru opadu, prowadzony był miesięczny

wykaz opadowy. Oprócz sumy opadów za dobę, w dziennikach tych znajdowały się

również informację dotyczące krótkiej charakterystyki dnia, w którym pomiar był

wykonywany - „dzień słoneczny, nocą burze”. Również znalazła się adnotacja, iż

wypełniane były tylko rubryki: „suma opadów na dobę” i „pokrywa śnieżna”.

MIESIĘCZNY WYKAZ OPADOWY. Według założeń dotyczących ciągłości

pomiarowej, gdy przerwa w prowadzeniu pomiarów była uzasadniona, to można ją

traktować, jakby jej nie było. W przedziale od 11-1972 do 04-1974 na posterunku

Szczyrk-śylica, z niewyjaśnionych przyczyn, użyto „danych z cudzych stacji

pomiarowych”. Jednakże autor notatki jest nieznany, a okres ten zawiera się

w pomiarach prowadzonych przez Annę Śliz na posterunku Szczyrk- Salmopol-

śylica, w związku z tym warto o tym wspomnieć, lecz nie miało to większego

wpływu na otrzymany zbiór danych. Z uwag można wnioskować, iż urządzeniem

pomocniczym stosowanym równolegle z deszczomierzem Hellmana był pluwiograf.

Gdyby nie jego awarie typu „rozbicie szklanej rurki”, „piórko źle piszące i plamiące”,

nie posiadalibyśmy takiej wiedzy. Obserwator Julian Sasuła nawet prosił

o przybycie, z powodu niesprawnego aparatu pomiarowego.

OGRÓDEK METEOROLOGICZNY. Tu ze względu na różnorodność i mnogość

dokonywanych pomiarów, w zbiorze poniższych danych, w jednej z kolumn znalazły

się zestawienie parametrów mierzonych, które były ręcznie wpisywane w dzienniki

spostrzeżeń. Odczytów pomiarowych dokonywano 3 razy na dobę w godzinach 7,

13, 19 lub 8, 14, 20 zależnie od pory roku. Na posterunku Szczyrk- Wodociągi w

okresie od 01-1977 do 06-1980 obserwatorem był Józef Stec, natomiast w 06-1980

roku zastąpiła go Anna Bogdał.

TERMOGRAM. Podobnie jak w przypadku limnigrafu i pluwiografu, termograf

kreśli wyniki dotyczące pomierzonej temperatury powietrza na paskach zwanych

termogramami. Tu nawet znamy rodzaj stosowanych pasków: T-100 PIHM,

a pionowa skala temperatury zaczynała się od -30°C, a kończyła na +40°C.

Używano przeważnie pasków 7-dniowych, ale zdarzały się też pojedyncze paski

1-dniowe. Tu sprzęt też miał usterki, o czym świadczy zapis

„zegar zepsuty”

RYS. 24. Fotografia paska termogramu [PK, Kinga Hajduk, 2006 r.]

HIGROGRAM. Stanowi on wykres wilgotności powietrza na pasku o skali od 0 do

100%. Warto przywołać tu cytat ze stacji pomiarowej Szczyrk-Wodociągi, którego

autorem jest Józef Stec.

"UWAGA: W roku 1978 przez pewien czas były zakładane

błędne paski do higrografu. W razie wątpliwości należy dokładnie sprawdzić paski

termografu i domniemanego higrografu z odczytami w klatce".

Stosowano

wyłącznie paski 7-dniowe.

RYS. 25. Fotografia paska higrogramu [PK, Kinga Hajduk, 2006 r.]

TERMOHIGROGRAM. To zestawienie na jednym pasku dwóch pomiarów,

a mianowicie temperatury powietrza oraz jego wilgotności. Pasek był szerszy, gdyż

składał się z dwóch wykresów. Jednym słowem to połączeniu termogramu

i higrogramu w jeden pasek. Część górna była poświecona wilgotności powietrza,

część dolna natomiast temperaturze. Również zastosowanie znalazły tu zarówno

paski 1-dniowe i 7- dniowe i również zdarzały się awarie:

„zegar się zatrzymał

zepsuty”

BAROGRAM. Do pomiaru ciśnienia atmosferycznego stosowano w przeważającym

stopniu paski 7-dniowe, zmieniane o godzinie 13:00 (jak wynika z uwag

obserwatora) o skali od 960 do 1050 [mb]. Tutaj należy wyjaśnić, iż jednostką

pomiaru ciśnienia w układzie SI jest Pascal (1N/m

). W przypadku pomiarów

ciśnienia atmosferycznego, używając tej jednostki, uzyskiwałoby się duże wartości,

z tego względu używa się jako jednostki podstawowej, jednostki stukrotnie

większej – hektopaskala [hPa]. W nieodległej przeszłości podstawową jednostką

pomiaru ciśnienia atmosferycznego był milimetr słupa rtęci [mm Hg], która to

jednostka wywodziła się z pomiarów ciśnienia za pomocą barometrów rtęciowych.

Inną jednostką powszechnie używaną do niedawna był milibar [mb]. Ponieważ

jeszcze obecnie znaczna ilość przyrządów pomiarowych (do których zaliczają się

przyrządy przy pomocy których uzyskano przedmiotowe dane), operuje tymi

jednostkami pomiaru ciśnienia, należałoby przeliczyć jedne jednostki na inne:

1 hPa = 3/4 mm Hg; 1 mm Hg = 4/3 hPa,

1/100 cala = 0.254 mm Hg = 0,3386... hPa,

1 hPa = 1 mb.

To ostatnie oznacza, że wartość ciśnienia mianowana w milibarach odpowiada

dokładnie takiej samej wartości ciśnienia mianowanej w hektopaskalach

(i odwrotnie), w związku z tym nie zachodzi potrzeba dokonywania żadnych

przeliczeń.

RYS. 26. Fotografia paska barogramu [PK, Kinga Hajduk, 2006 r.]

HELIOGRAM. Jak już wiadomo, paski heliografu różniły się wyglądem od

pozostałych stosowanych i były zróżnicowane w zależności od pory roku

- najdłuższy i najniżej położony pasek letni, pasek średni wiosenno-jesienny

i najwyżej wkładany oraz najkrótszy pasek zimowy. Na podstawie heliogramów

znajdujących się w zbiorach PK, uzyskaliśmy informacje, iż pasek był zakładany

o godzinie 20:00 jednego dnia, a zdejmowany o tej samej godzinie dnia

następnego. Dotyczy to miesiąca letniego. Natomiast w porze zimowej tą samą

czynność wykonywano o godzinie 18:00.

RYS. 27. Fotografia paska heliogramu [PK, Kinga Hajduk, 2006 r.]

4. Metadane – definicja i standardy

4.1.

Pojęcie metadanych

Najprostsza i najczęściej używana definicja metadanych mówi o tym, że są to

„dane o danych” [3]. Chcąc przybliżyć ten termin można przyjąć, że metadane to

„wszelkie dane o dokumentach lub zbiorach dokumentów, odnoszące się do ich

treści, parametrów technicznych i fizycznych”.

Często przy tej okazji podaje się przykład katalogu bibliotecznego, jako dobrze

ustrukturyzowanego zbioru metadanych: każda karta katalogowa opisuje znacznie

większy zasób informacji, którym jest skatalogowana książka lub inny dokument

i odsyła użytkownika do tego dokumentu. Pomaga to w odnajdywaniu materiałów

źródłowych.

W szerszym ujęciu, Metadane to opisowa informacja na temat jakiegokolwiek

przedmiotu bądź źródła, tak różnorodnego jak geoprzestrzenne i nie

geoprzestrzenne zestawy danych, narzędzi do analiz danych, modeli

komputerowych, stron internetowych, a nawet grafiki.

4.2.

Standardy metadanych

W każdym przypadku konieczne jest określenie struktury i formatu danych.

Nazwanie elementów tej struktury i jej uporządkowanie w określonym układzie

nazywamy STANDARDEM METADANYCH. Różnią się one między sobą poziomem

informacji, jakie zawierają. Najprostszy zapis pozwala odnaleźć dane i źródła, tak

jak spis książek w bibliotece, podczas gdy bardziej zaawansowane modele

dostarczają informacji do przetwarzania i interpretacji danych, na podobieństwo

instrukcji. Pozwalają one również na porównania miedzy zestawami danych

z różnych źródeł. Umieszczone w poszukiwanym spisie umożliwia szukanie

informacji charakterystycznej dla danej dziedziny (położenie geograficzne, tytuł, typ

danych) [7].

Istnieje kilka standardów w zależności od rodzaju dokumentacji, jej zawartości,

sposobu wykorzystania danych, a także od tego, komu mają te dane służyć.

Dublin Core jest ogólnym standardem metadanych do opisu zasobów (np.

bibliotecznych) i definiuje 15 prostych elementów. Typowe zastosowanie z użyciem

tego standardu to biblioteki cyfrowe [6].

1. Tytuł

2. Twórca (autor)

3. Temat i słowa kluczowe

4. Opis

5. Wydawca

6. Współtwórca

7. Data

8. Typ zasobu

9. Format

10. Identyfikator zasobu

11. Źródło

12. Język

13. Odniesienie

14. Zakres

15. Zarządzanie prawami

Innym standardem jest np. Content Standard for Digital Geospatial Metadata

(CSDGM) w tłumaczeniu: standard zawartości dla cyfrowych geoprzestrzennych

danych. Składa się z 330 elementów podzielonych na niezbędne opcje, jeśli

znajdują zastosowanie [7].

Aby przybliżyć postać bazy metadanych w załącznikach [ZAŁ. 3], została

przedstawiona baza metadanych opisująca dane na temat LASÓW W POLSCE [9].

5. Metodyka tworzenia bazy metadanych na podstawie zgromadzonych

danych Zakładu hydrologii PK

Wiedząc, z jakimi danymi mamy do czynienia oraz czym są metadane, możemy

przystąpić do próby stworzenia BAZY METADANYCH. W tym celu konieczne było

ustalenie, jaką formę przybierze nasza baza. Po wstępnych ustaleniach zadecydowano,

iż będzie się ona składała z licznych kart zawierających najistotniejsze informację

o DANYCH, na które składają się pomiary hydrometeorologiczne Zakładu Hydrologii

naszej uczelni.

Główny podział dokonał się zatem na podstawie mierzonego parametru. W tym

przypadku udało się określić, iż mierzone parametry występujące w zebranych danych

to:

•

Stan wody

•

Opad atmosferyczny

•

Temperatura powietrza

•

Wilgotność powietrza

•

Ciśnienie atmosferyczne

•

Usłonecznienie

oraz parametry charakterystyczne dla ogródka meteorologicznego, które zostały

szczegółowe opisane w rozdziale poświeconym pomiarom meteorologicznym,

takie jak temperatury powietrza i gleby, ciśnienie, wilgotność, prędkość

i kierunek wiatru, rodzaj i pokrycie nieba chmurami, opad atmosferyczny, itd.

Jednak taki podział KART byłby zbyt ogólnych ujęciem tematu dotyczącego

pomiarów. Wynika to z tego, iż parametry te, były mierzone nie za pomocą jednego

przypisanego im urządzenia, lecz do tego celu korzystano z różnych dostępnych

przyrządów, a zarazem metod pomiarowych.

Zatem kolejną cechą na karcie jest przyrząd pomiarowy. W kartach pojawiają się

następujące przyrządy:

•

Limnigraf

•

Łata wodowskazowa

•

Pluwiograf

•

Ombrometr

•

Deszczomierz Hellmana

•

Termograf

•

Higrograf

•

Termohigrograf

•

Barograf

•

Heliograf

•

(liczne przyrządy stosowane w ogródku meteorologicznym)

Kolejne cechy dotyczą informacji na temat przyrządu pomiarowe. Chodzi o to, czy

przyrząd jest automatyczny, czy też wyniki otrzymujemy tradycyjnymi metodami

np. odczytując wskazania przyrządu i spisujemy je sami. Wiąże się z tym również

rodzaj zapisu danych. Rozróżniamy tu urządzenia samorejestrujące (samopis) bądź

też odczytane wyniki są wpisywane w różnego rodzaju dzienniki pomiarowe. Jak

można łatwo zauważyć jedno wynika z drugiego, więc dalej podążając w tym

kierunku, mowa jest o formacie gromadzonych danych. W przypadku urządzeń

samorejestrujących, wyniki pomiarowe są zapisywane na odpowiednich do tego

paskach (limnigram, pluwiogram, heliogram, itd.). Natomiast w przypadku

dzienników prowadzonych spostrzeżeń, przeważnie mają one swoją nazwę:

„Miesięczny wykaz opadowy”, „Tabela objętości przepływu”. Odpowiednio, cechą

pasków są w kartach są informację na temat i skali czasowej, najczęściej

7-dniowej, natomiast dla dziennika, czy innego zestawienia, są to nazwy

wypełnianych rubryk, bądź ogólna forma, w jakiej są one prowadzone (np. tabela).

Następnie pojawia się jednostka, dokładność oraz skala pomiarowa, która zależy od

zastosowanego przyrządu służącego do pomiarów. W przypadku pasków

pomiarowych skala przeważnie jest taka sama dla danego rodzaju paska. Jeśli

chodzi o deszczomierz lub łatę wodowskazową, to skala może zależeć

indywidualnie od producenta. W przypadku deszczomierza mamy też do czynienia z

czynnością przelania zebranego opadu do menzurki, w celu dokonania odczytu,

a wtedy skala ta będzie zależała od użytej menzurki. W przypadku łaty, zależność

ta związana jest z rodzajem, a dokładnie z głębokością badanego cieku. Kolejno

pojawiają się cechy posterunku takie jak lokalizacja oraz miejsce. W celu

odpowiedniej klasyfikacji posterunków, zważywszy na fakt, że większość z nich już

nie istnieje, LOKALIZACJA dotyczy w tym przypadku nazwy miejscowości, w której

funkcjonował dany posterunek. Z danych wynika, iż w jednej miejscowości

znajdowało się nawet kilka posterunków, w związku z tym konieczne jest

wykorzystanie drugiego członu nazwy posterunku w celu ich rozróżnienia. Drugim

członem jest przeważnie badany ciek, bądź zlewnia, ale także pojawiają się nazwy

własne góry, przełęczy lub obiekt taki jak „wodociągi”. Następnie obserwator, który

dokonywał ów spostrzeżeń na danym posterunku, jednakże nie zawsze był on

znany, co też zostało ujęte w kartach. Tym sposobem doszliśmy do

najistotniejszego elementu, jakim są okresy pomiarowe. Jak już wcześniej

wspomniano, format dat jest różny, aczkolwiek nie dokonano jego ujednolicenia,

aby uniknąć utraty informacji, w wyniku zredukowania dat np. do samych miesięcy.

Karty nieznacznie różnią się od siebie, w celu jak najlepszego dopasowania ich do

zawartych w nich informacji. Daje nam to dodatkowe informacje np. „badane lata”

umieszczone na karcie dot. pluwiografu. Częstotliwość pomiaru, też jest ściśle

związana z wykorzystanym przyrządem. I tak w przypadku samopiszących urządzeń

pomiar jest ciągły, natomiast w przypadku tradycyjnych metod odczytu

dokonujemy w wyznaczonych terminach (np. raz dziennie, trzy razy dzienni, rano,

godzina 7,13 oraz 19). Przedostatnia cecha, mówi nam o tym, czy dana stacja

pomiarowa jest czynna, czy też nie. Niestety BRAK DANYCH na ten temat,

aczkolwiek jest to ważna informacja, a karty w swoim zamierzeniu powinny być jak

najbardziej uniwersalne, w związku z czym, została ona tu zawarta. Na sam koniec

rubryka poświęcona uwagom. Tutaj często występują cytaty lub istotne informacje

o danych, które opisuje dana karta. KARTY zostały kolejno ułożone według

mierzonego parametru.

6. Baza metadanych pomiarów hydrometeorologicznych Zakładu Hydrologii

Politechniki Krakowskiej

TAB. 5. Pomiar stanu wody limnigrafem na posterunku Ślemień

Mierzony parametr

STAN WODY

Przyrząd pomiarowy

limnigraf

Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat

automat (analogowy / cyfrowy)

Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik

samopis

Format gromadzonych danych

limnigram

Cechy wykresu danych

4 dniowe i 7 dniowe paski

Jednostka pomiarowa

[mm]

Dokładność pomiarowa

1 mm

Skala pomiaru

0-55 mm

Lokalizacja

ŚLEMIEŃ

Miejsce

Obserwator

Anna Bogdał

Okres pomiarowy (od - do)

04-08-1977

20-08-1977

02-01-1978

12-1979

Częstotliwość pomiaru

ciągły

Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna

brak danych

Uwagi:

brak

TAB. 6. Pomiar stanu wody limnigrafem na posterunku Buczkowice -śylica

Mierzony parametr

STAN WODY

Przyrząd pomiarowy

limnigraf

Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat

automat (analogowy / cyfrowy)

Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik

samopis

Format gromadzonych danych

limnigram

Cechy wykresu danych

4 dniowe i 7 dniowe paski

Jednostka pomiarowa

[mm]

Dokładność pomiarowa

1 mm

Skala pomiaru

0-55 mm lub 0-10 mm

Lokalizacja

BUCZKOWICE

Miejsce

śylica

Obserwator

Anna Gluza (Anna Kubica)

Okres pomiarowy (od - do)

11-04-1973

16-09-1973

10-03-1974

05-1980

Częstotliwość pomiaru

ciągły

Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna

brak danych

Uwagi:

"brak limnigramów lipiec, sierpień wrzesień-
limnigraf zepsuty"

TAB. 7. Pomiar stanu wody limnigrafem na posterunku Lasek - Ścieżka

TAB. 8. Pomiar stanu wody limnigrafem na posterunku Łękawka

Mierzony parametr

STAN WODY

Przyrząd pomiarowy

limnigraf

Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat

automat (analogowy / cyfrowy)

Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik

samopis

Format gromadzonych danych

limnigram

Cechy wykresu danych

7 dniowe paski

Jednostka pomiarowa

[mm]

Dokładność pomiarowa

1 mm

Skala pomiaru

0-55 mm lub 0-10 mm

Lokalizacja

Miejsce

Łękawka

Obserwator

Jan Górny

Okres pomiarowy (od - do)

06-1973

04-1991

Częstotliwość pomiaru

ciągły

Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna

brak danych

Uwagi:

tylko o braku wykresu gdzieniegdzie

Mierzony parametr

STAN WODY

Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat

automat (analogowy / cyfrowy)

Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik

samopis

Format gromadzonych danych

limnigram

Cechy wykresu danych

7 dniowe paski

Jednostka pomiarowa

[mm]

Dokładność pomiarowa

1 mm

Skala pomiaru

0-55 mm lub 0-10 mm

Lokalizacja

LASEK

Miejsce

Ścieżka

Obserwator

Adela Pławna

Okres pomiarowy (od - do)

01-10-1975

23-01-1977

14-07-1977

31-07-1977

26-08-1977

01-11-1977

Częstotliwość pomiaru

ciągły

Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna

brak danych

Uwagi:

06-07 do 31-07 "wartość opadu w przedziałach
1h w [mm]"

TAB. 9. Pomiar stanu wody łatą wodowskazową na posterunku Buczkowice – śylica

Mierzony parametr

STAN WODY

Przyrząd pomiarowy

łata wodowskazowa

Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat

tradycyjny

Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik

dziennik

Format gromadzonych danych

Dziennik Spostrzeżeń Wodowskazowych

Cechy wykresu danych

stan wody/ grubość pokrywy lodowej

Jednostka pomiarowa

[cm]

Dokładność pomiarowa

1 cm

Skala pomiaru

skala na łacie

Lokalizacja

BUCZKOWICE

Miejsce (rzeka)

rz. śylica, dorz. Soły

Obserwator

Anna Gluza / Anna Kubica

Okres pomiarowy (od - do)

02-1973

12-1973

03-1974

12-1975

01-1978

05-1980

Częstotliwość pomiaru

1 raz dziennie- rano

Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna

brak danych

Uwagi:

przy dacie maj 1973 NOTATKA: "Prosimy
PaniĄ o natychmiastowe…", "nie można
odczytać- zamarznięta"

TAB. 10. Pomiar stanu wody łatą wodowskazową na posterunku Zembrzyce - Paleczka

Mierzony parametr

STAN WODY

Przyrząd pomiarowy

łata wodowskazowa

Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat

tradycyjny

Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik

dziennik

Format gromadzonych danych

Dziennik Spostrzeżeń Wodowskazowych

Cechy wykresu danych

stan wody/ grubość pokrywy lodowej

Jednostka pomiarowa

[cm]

Dokładność pomiarowa

1 cm

Skala pomiaru

skala na łacie

Lokalizacja

ZEMBRZYCE

Miejsce

rz. Paleczka

Obserwator

Adela Pławna

Okres pomiarowy (od - do)

07-1975

01-1977

01-07-1977

31-07-1977

Częstotliwość pomiaru

1 raz dziennie- rano

Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna

brak danych

Uwagi:

odręcznie wykonano maj-wrzesień 1976

TAB. 11. Pomiar stanu wody łatą wodowskazową na stacji wód gruntowych

Szczyrk-śylica

Mierzony parametr

STAN WODY

Przyrząd pomiarowy

łata wodowskazowa

Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat

tradycyjny

Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik

dziennik

Format gromadzonych danych

Dziennik Spostrzeżeń Wodowskazowych

Cechy wykresu danych

stan wody/ grubość pokrywy lodowej

Jednostka pomiarowa

[cm]

Dokładność pomiarowa

1 cm

Skala pomiaru

skala na łacie

Lokalizacja

stacja wód gruntowych: SZCZYRK

Miejsce

zl. śylicy

Obserwator

Józefa Czernek

Okres pomiarowy (od - do)

12-1972

05-1980

Częstotliwość pomiaru

1 raz dziennie- rano

Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna

brak danych

Uwagi:

Miesięczny wykaz spostrzeżeń stanów wód
gruntowych; stan wody i stan pogody
(pogoda/ zachmurzenie/ opady)

TAB. 12. Pomiar stanu wody łatą wodowskazową na posterunku śylica

Mierzony parametr

STAN WODY

Przyrząd pomiarowy

łata wodowskazowa

Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat

tradycyjny

Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik

dziennik

Format gromadzonych danych

Dziennik Spostrzeżeń Wodowskazowych

Cechy wykresu danych

stan wody/ grubość pokrywy lodowej

Jednostka pomiarowa

[cm]

Dokładność pomiarowa

1 cm

Skala pomiaru

skala na łacie

Lokalizacja

Miejsce

śylica

Obserwator

Janczewska

Okres pomiarowy (od - do)

01-1979

12-1979

Częstotliwość pomiaru

1 raz dziennie- rano

Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna

brak danych

Uwagi:

brak

TAB. 13. Pomiar stanu wody łatą wodowskazową na posterunku Gilowice

TAB. 14. Pomiar stanu wody łatą wodowskazową na „nieznanym” posterunku

Mierzony parametr

STAN WODY

Przyrząd pomiarowy

łata wodowskazowa

Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat

tradycyjny

Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik

dziennik

Format gromadzonych danych

Dziennik Spostrzeżeń Wodowskazowych

Cechy wykresu danych

stan wody/ grubość pokrywy lodowej

Jednostka pomiarowa

[cm]

Dokładność pomiarowa

1 cm

Skala pomiaru

skala na łacie

Lokalizacja

brak danych

Miejsce

Obserwator

Sroka

Okres pomiarowy (od - do)

01-1973

12-1981

Częstotliwość pomiaru

1 raz dziennie- rano

Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna

brak danych

Uwagi:

brak

Mierzony parametr

STAN WODY

Przyrząd pomiarowy

łata wodowskazowa

Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat

tradycyjny

Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik

dziennik

Format gromadzonych danych

Dziennik Spostrzeżeń Wodowskazowych

Cechy wykresu danych

stan wody/ grubość pokrywy lodowej

Jednostka pomiarowa

[cm]

Dokładność pomiarowa

1 cm

Skala pomiaru

skala na łacie

Lokalizacja

GILOWICE

Miejsce

Obserwator

Jan Górny

Okres pomiarowy (od - do)

01-1982

04-1991

Częstotliwość pomiaru

1 raz dziennie- rano

Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna

brak danych

Uwagi:

odczyt rano

TAB. 15. Pomiar stanu wód podziemnych łatą wodowskazową na posterunku

Gilowice

Mierzony parametr

STAN WODY

Przyrząd pomiarowy

łata wodowskazowa

Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat

tradycyjny

Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik

dziennik

Format gromadzonych danych

Dziennik Spostrzeżeń Wodowskazowych

Cechy wykresu danych

stan wody/ grubość pokrywy lodowej

Jednostka pomiarowa

[cm]

Dokładność pomiarowa

1 cm

Skala pomiaru

skala na łacie

Lokalizacja

stan wód podziemnych: GILOWICE

Miejsce

Obserwator

Jan Górny

Okres pomiarowy (od - do)

12-1972

03-1991

Częstotliwość pomiaru

1 raz dziennie- rano

Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna

brak danych

Uwagi:

raz dziennie "stan wody"

TAB. 16. Pomiar stanu wody łatą wodowskazową na posterunku Buczkowice - śylica

Mierzony parametr

STAN WODY

Przyrząd pomiarowy

łata wodowskazowa

Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat

tradycyjny

Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik

dziennik

Format gromadzonych danych

Tabela Objętości Przepływu

Cechy wykresu danych

tabela

Jednostka pomiarowa

[cm]

Dokładność pomiarowa

1 cm

Skala pomiaru

0-100 cm (co 10 cm)

Lokalizacja

BUCZKOWICE

Miejsce

śylica

Obserwator

n/n

Okres pomiarowy (od - do)

07-1973

03-1973

05-1974

05-1975

Częstotliwość pomiaru

1 raz dziennie

Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna

brak danych

Uwagi:

Związek stanów lat; obliczanie krzywej
konsumpcyjnej; inwentaryzacja stopnia
wodnego Buczkowice - potok śylica;

TAB. 17. Pomiar stanu wody łatą wodowskazową na posterunku Buczkowice - śylica -

Młynówka

Mierzony parametr

STAN WODY

Przyrząd pomiarowy

łata wodowskazowa

Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat

tradycyjny

Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik

dziennik

Format gromadzonych danych

Tabela Objętości Przepływu

Cechy wykresu danych

tabela

Jednostka pomiarowa

[cm]

Dokładność pomiarowa

1 cm

Skala pomiaru

0-100 cm (co 10 cm)

Lokalizacja

BUCZKOWICE

Miejsce

śylica- Młynówka

Obserwator

n/n

Okres pomiarowy (od - do)

04-1973

07-1975

Częstotliwość pomiaru

1 raz dziennie

Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna

brak danych

Uwagi:

Przekrój zwilżony na potoku śylica; pomiary i
obliczenia (prędkość i objętość przepływu);
do utworzenia krzywej konsumpcyjnej;

TAB. 18. Pomiar opadu atmosferycznego pluwiografem na posterunku Budzów -

Skawa

Mierzony parametr

OPAD ATMOSFERYCZNY

Przyrząd pomiarowy

pluwiograf

Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat

automat

Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik

samopis

Format gromadzonych danych

pluwiogram

Cechy wykresu danych

1 dniowe i 7 dniowe paski

Jednostka pomiarowa

[mm]

Dokładność pomiarowa

0,1 mm

Skala pomiaru

0-10 mm

Lokalizacja

BUDZÓW

Miejsce (rzeka)

Skawa

Obserwator

Julian Sasuła

Badane lata

1975-1980

Okres pomiarowy (od - do)

01-07-1975

26-10-1975

26-04-1976

22-11-1976

04-04-1977

18-07-1977

17-08-1977

17-11-1977

24-04-1978

06-11-1978

16-04-1979

30-07-1979

01-09-1979

30-09-1979

21-04-1980

04-08-1980

Częstotliwość pomiaru

ciągły

Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna

brak danych

Uwagi:

tutaj po okrasach pomiarowych możemy
orientacyjnie stwierdzić, kiedy zaczynały się
przymrozki, gdyż wtedy kończono pomiary,
żeby wznowić je na wiosnę

TAB. 19. Pomiar opadu atmosferycznego pluwiografem na posterunku Ślemień

Mierzony parametr

OPAD ATMOSFERYCZNY

Przyrząd pomiarowy

pluwiograf

Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat

automat

Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik

samopis

Format gromadzonych danych

pluwiogram

Cechy wykresu danych

1 dniowe i 7 dniowe paski

Jednostka pomiarowa

[mm]

Dokładność pomiarowa

0,1 mm

Skala pomiaru

0-10 mm

Lokalizacja

ŚLEMIEŃ

Miejsce (rzeka)

Obserwator

Anna Bogdał

Badane lata

1973-1981

Okres pomiarowy (od - do)

04-05-1973

18-10-1973

13-04-1974

18-10-1974

19-04-1975

23-10-1975

14-05-1976

01-10-1976

11-05-1977

01-10-1977

01-05-1978

08-11-1978

26-03-1979

25-10-1979

25-04-1980

31-10-1980

05-1981

08-1981

Częstotliwość pomiaru

ciągły

Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna

brak danych

Uwagi:

prawdopodobnie w roku 1980 deszczomierz
był przenoszony o czym świadczą
pokrywające się okresy pomiarowe z
dopiskiem: (szkółka) "ogród", "łąka";

TAB. 20. Pomiar opadu atmosferycznego pluwiografem na posterunku Szczyrk -

Wodociągi

Mierzony parametr

OPAD ATMOSFERYCZNY

Przyrząd pomiarowy

pluwiograf

Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat

automat

Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik

samopis

Format gromadzonych danych

pluwiogram

Cechy wykresu danych

1 dniowe paski

Jednostka pomiarowa

[mm]

Dokładność pomiarowa

0,1 mm

Skala pomiaru

0-10 mm

Lokalizacja

SZCZYRK

Miejsce (rzeka)

Wodociągi

Obserwator

n/n

Badane lata

1977-1979

Okres pomiarowy (od - do)

11-07-1977

21-12-1977

24-04-1978

09-11-1978

25-04-1979

26-10-1979

Częstotliwość pomiaru

ciągły

Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna

brak danych

Uwagi:

wśród pomiarów znajdowały zdjęcia

TAB. 21. Pomiar opadu atmosferycznego pluwiografem na posterunku Bieńkówka

Mierzony parametr

OPAD ATMOSFERYCZNY

Przyrząd pomiarowy

pluwiograf

Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat

automat

Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik

samopis

Format gromadzonych danych

pluwiogram

Cechy wykresu danych

1 dniowe i 7 dniowe paski

Jednostka pomiarowa

[mm]

Dokładność pomiarowa

0,1 mm

Skala pomiaru

0-10 mm

Lokalizacja

BIEŃKÓWKA

Miejsce (rzeka)

Obserwator

Józef Rymarczyk

Badane lata

1977-1980

Okres pomiarowy (od - do)

01-05-1977

31-10-1977

29-07-1978

16-11-1978

15-05-1979

01-09-1979

01-05-1980

31-10-1980

Częstotliwość pomiaru

ciągły

Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna

brak danych

Uwagi:

notatki na pluwiogramie: "opad zimowy" ->
błędny wykres z 09-1979 oraz "nie wiadomo
co" -> z 07-1979

TAB. 22. Pomiar opadu atmosferycznego pluwiografem na posterunku Ślemień -

Łękawka

Mierzony parametr

OPAD ATMOSFERYCZNY

Przyrząd pomiarowy

pluwiograf

Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat

automat

Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik

samopis

Format gromadzonych danych

pluwiogram

Cechy wykresu danych

1 dniowe paski

Jednostka pomiarowa

[mm]

Dokładność pomiarowa

0,1 mm

Skala pomiaru

0-10 mm

Lokalizacja

ŚLEMIEN

Miejsce (rzeka)

Łękawka

Obserwator

Znamirowski

Badane lata

1978-1989

Okres pomiarowy (od - do)

05-1978

11-1983

15-04-1984

10-1984

04-1985

10-1988

01-05-1989

31-05-1989

07-1989

13-11-1989

Częstotliwość pomiaru

ciągły

Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna

brak danych

Uwagi:

"Pluwiograf jest niesprawny ponieważ
pływak wyjdzie w górę ale nie zawsze opada
w dół"; "Pluwiograf nie wskazał ilości
opadów ponieważ był zablokowany"

TAB. 23. Pomiar opadu atmosferycznego pluwiografem na posterunku Gilowice -

Łękawka

Mierzony parametr

OPAD ATMOSFERYCZNY

Przyrząd pomiarowy

pluwiograf

Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat

automat

Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik

samopis

Format gromadzonych danych

pluwiogram

Cechy wykresu danych

1 dniowe paski

Jednostka pomiarowa

[mm]

Dokładność pomiarowa

0,1 mm

Skala pomiaru

0-10 mm

Lokalizacja

GILOWICE

Miejsce (rzeka)

Łękawka

Obserwator

Jan Górny

Badane lata

1973-1990

Okres pomiarowy (od - do)

04-1973

10-1973

04-1974

11-1974

04-1975

10-1975

04-1976

10-1976

05-1977

10-1977

04-1978

11-1978

05-1979

10-1982

05-1983

11-1983

09-04-1984

10-1984

10-04-1985

30-09-1985

04-1986

10-1990

Częstotliwość pomiaru

ciągły

Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna

brak danych

Uwagi:

1-dniowe paski, "11-11-1983 zlikwidowany
ze wzgl. na przymrozki"

TAB. 24. Pomiar opadu atmosferycznego pluwiografem na posterunku Ślemień - Groń-

-Łękawka

Mierzony parametr

OPAD ATMOSFERYCZNY

Przyrząd pomiarowy

pluwiograf

Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat

automat

Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik

samopis

Format gromadzonych danych

pluwiogram

Cechy wykresu danych

1 dniowe paski i 7 dniowe paski

Jednostka pomiarowa

[mm]

Dokładność pomiarowa

0,1 mm

Skala pomiaru

0-10 mm

Lokalizacja

ŚLEMIEŃ - GROŃ

Miejsce (rzeka)

Łękawka

Obserwator

Stanisław Miska i p. Krzak

Badane lata

1981-1989

Okres pomiarowy (od - do)

05-1981

10-1981

05-1982

08-1982

06-1983

11-1983

04-1984

10-1984

07-1985

10-1985

05-1986

10-1987

05-1988

10-1988

04-1989

09-1989

Częstotliwość pomiaru

ciągły

Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna

brak danych

Uwagi:

w latach 1981-1985 obserwacje prowadził S.
Miska, w 1985 roku zanotowano obserwacje
obu panów, natomiast od roku 1986
obserwatorem został już tylko p. Krzak;

TAB. 25. Pomiar opadu atmosferycznego pluwiografem na posterunku Kocoń -

Łękawka

Mierzony parametr

OPAD ATMOSFERYCZNY

Przyrząd pomiarowy

pluwiograf

Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat

automat

Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik

samopis

Format gromadzonych danych

pluwiogram

Cechy wykresu danych

1 i 7 dniowe paski

Jednostka pomiarowa

[mm]

Dokładność pomiarowa

0,1 mm

Skala pomiaru

0-10 mm

Lokalizacja

KOCOŃ

Miejsce (rzeka)

Łękawka

Obserwator

Zofia Bąk

Badane lata

1982-1990

Okres pomiarowy (od - do)

05-1982

10-1987

01-05-1988

31-05-1988

07-1988

08-1988

05-1989

10-1990

Częstotliwość pomiaru

ciągły

Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna

brak danych

Uwagi:

brak

TAB. 26. Pomiar opadu atmosferycznego ombrometrem na posterunku Ślemień

Mierzony parametr

OPAD ATMOSFERYCZNY

Przyrząd pomiarowy

ombrometr

Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat

tradycyjny

Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik

dziennik

Format gromadzonych danych

Miesięczny wykaz opadowy

Cechy wykresu danych

częściowo miesięczny wykaz opadowy

Jednostka pomiarowa

[mm]

Dokładność pomiarowa

1 mm

Skala pomiaru

(zależna od rodzaju przyrządu)

Lokalizacja

ŚLEMIEŃ

Miejsce

powiat Bielsko Biała

Obserwator

Anna Bogdał

Okres pomiarowy (od - do)

11-1972

08-1981

Częstotliwość pomiaru

1 raz dziennie

Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna

brak danych

Uwagi:

wpisywano charakterystykę dnia do
dziennika np. dzień słoneczny, nocą burze

TAB. 27. Pomiar opadu atmosferycznego ombrometrem na posterunku Szczyrk -

Wodociągi

Mierzony parametr

OPAD ATMOSFERYCZNY

Przyrząd pomiarowy

ombrometr

Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat

tradycyjny

Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik

dziennik

Format gromadzonych danych

Miesięczny wykaz opadowy

Cechy wykresu danych

częściowo miesięczny wykaz opadowy

Jednostka pomiarowa

[mm]

Dokładność pomiarowa

1 mm

Skala pomiaru

(zależna od rodzaju przyrządu)

Lokalizacja

SZCZYRK

Miejsce

Wodociągi

Obserwator

Józef Stec

Okres pomiarowy (od - do)

01-1978

05-1980

Częstotliwość pomiaru

1 raz dziennie

Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna

brak danych

Uwagi:

wypełniano tylko rubryki "suma opadów na
dobę" i "pokrywa śnieżna"

TAB. 28. Pomiar opadu atmosferycznego deszczomierzem Hellmana na posterunku

Budzów - Skawa

Mierzony parametr

OPAD ATMOSFERYCZNY

Przyrząd pomiarowy

deszczomierz Hellmana

Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat

tradycyjny

Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik

dziennik

Format gromadzonych danych

miesięczny wykaz opadowy

Cechy wykresu danych

suma opadów za dobę

Jednostka pomiarowa

[mm]

Dokładność pomiarowa

1 mm

Skala pomiaru

(zależna od rodzaju przyrządu)

Lokalizacja

BUDZÓW

Miejsce

Skawa

Obserwator

Julian Sasuła

Okres pomiarowy (od - do)

07-1975

11-1976

04-1977

10-1980

Częstotliwość pomiaru

1 raz dziennie

Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna

brak danych

Uwagi:

01-09-1975 zgłoszono uszkodzenie
pluwiografu- rurka szklana rozbita; innym
razem zakłócenia w pracy urządzenia- piórko
źle pisze i plami; nie pisało z powodu
mrozów; zgłoszeni, że aparat niesprawny-
prośba o przyjazd;

TAB. 29. Pomiar opadu atmosferycznego deszczomierzem Hellmana na posterunku
Kocoń - Łękawka

Mierzony parametr

OPAD ATMOSFERYCZNY

Przyrząd pomiarowy

deszczomierz Hellmana

Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat

tradycyjny

Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik

dziennik

Format gromadzonych danych

miesięczny wykaz opadowy

Cechy wykresu danych

suma opadów za dobę

Jednostka pomiarowa

[mm]

Dokładność pomiarowa

1 mm

Skala pomiaru

(zależna od rodzaju przyrządu)

Lokalizacja

KOCOŃ (Bielsko Biała)

Miejsce

Łękawka

Obserwator

Zofia Bąk

Okres pomiarowy (od - do)

11-1981

03-1991

Częstotliwość pomiaru

1 raz dziennie

Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna

brak danych

Uwagi:

brak

TAB. 30. Pomiar opadu atmosferycznego deszczomierzem Hellmana na posterunku

Ślemień - Groń

Mierzony parametr

OPAD ATMOSFERYCZNY

Przyrząd pomiarowy

deszczomierz Hellmana

Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat

tradycyjny

Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik

dziennik

Format gromadzonych danych

miesięczny wykaz opadowy

Cechy wykresu danych

suma opadów za dobę

Jednostka pomiarowa

[mm]

Dokładność pomiarowa

1 mm

Skala pomiaru

(zależna od rodzaju przyrządu)

Lokalizacja

ŚLEMIEŃ

Miejsce

Groń

Obserwator

Stanisław Miska

Okres pomiarowy (od - do)

01-1981

05-1990

Częstotliwość pomiaru

1 raz dziennie

Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna

brak danych

Uwagi:

brak

TAB. 31. Pomiar opadu atmosferycznego deszczomierzem Hellmana na posterunku

Gilowice

Mierzony parametr

OPAD ATMOSFERYCZNY

Przyrząd pomiarowy

deszczomierz Hellmana

Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat

tradycyjny

Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik

dziennik

Format gromadzonych danych

miesięczny wykaz opadowy

Cechy wykresu danych

suma opadów za dobę

Jednostka pomiarowa

[mm]

Dokładność pomiarowa

1 mm

Skala pomiaru

(zależna od rodzaju przyrządu)

Lokalizacja

GILOWICE

Miejsce

Obserwator

Jan Górny

Okres pomiarowy (od - do)

11-1972

03-1991

Częstotliwość pomiaru

1 raz dziennie

Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna

brak danych

Uwagi:

brak

TAB. 32. Pomiar opadu atmosferycznego deszczomierzem Hellmana na posterunku

Szczyrk - Salmopol

Mierzony parametr

OPAD ATMOSFERYCZNY

Przyrząd pomiarowy

deszczomierz Hellmana

Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat

tradycyjny

Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik

dziennik

Format gromadzonych danych

miesięczny wykaz opadowy

Cechy wykresu danych

suma opadów za dobę

Jednostka pomiarowa

[mm]

Dokładność pomiarowa

1 mm

Skala pomiaru

(zależna od rodzaju przyrządu)

Lokalizacja

SZCZYRK- SALMOPOL

Miejsce

dorz. śylicy, pow. Bielsko Biała

Obserwator

Anna Śliz

Okres pomiarowy (od - do)

11-1972

01-1980

03-1980

05-1980

Częstotliwość pomiaru

1 raz dziennie

Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna

brak danych

Uwagi:

11-1972 do 04-1974 "Dane z cudzych stacji
opadowych"

TAB. 33. Pomiar opadu atmosferycznego deszczomierzem Hellmana na posterunku

Ślemień - śywiec - Łękawka

Mierzony parametr

OPAD ATMOSFERYCZNY

Przyrząd pomiarowy

deszczomierz Hellmana

Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat

tradycyjny

Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik

dziennik

Format gromadzonych danych

miesięczny wykaz opadowy

Cechy wykresu danych

suma opadów za dobę

Jednostka pomiarowa

[mm]

Dokładność pomiarowa

1 mm

Skala pomiaru

(zależna od rodzaju przyrządu)

Lokalizacja

ŚLEMIEŃ (śywiec)

Miejsce

Łękawka

Obserwator

Antonina Micorek

Okres pomiarowy (od - do)

11-1972

12-1974

Częstotliwość pomiaru

1 raz dziennie

Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna

brak danych

Uwagi:

brak

TAB. 34. Pomiar opadu atmosferycznego deszczomierzem Hellmana na posterunku

Szczyrk - Wodociągi

Mierzony parametr

OPAD ATMOSFERYCZNY

Przyrząd pomiarowy

deszczomierz Hellmana

Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat

tradycyjny

Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik

dziennik

Format gromadzonych danych

miesięczny wykaz opadowy

Cechy wykresu danych

suma opadów za dobę

Jednostka pomiarowa

[mm]

Dokładność pomiarowa

1 mm

Skala pomiaru

(zależna od rodzaju przyrządu)

Lokalizacja

SZCZYRK

Miejsce

Wodociągi

Obserwator

Józef Stec

Okres pomiarowy (od - do)

02-1980

15-05-1980

Częstotliwość pomiaru

1 raz dziennie

Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna

brak danych

Uwagi:

wypełnione tylko "suma opadów za dobę"

TAB. 35. Pomiar opadu atmosferycznego deszczomierzem Hellmana na posterunku

Ślemień

Mierzony parametr

OPAD ATMOSFERYCZNY

Przyrząd pomiarowy

deszczomierz Hellmana

Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat

tradycyjny

Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik

dziennik

Format gromadzonych danych

miesięczny wykaz opadowy

Cechy wykresu danych

suma opadów za dobę

Jednostka pomiarowa

[mm]

Dokładność pomiarowa

1 mm

Skala pomiaru

(zależna od rodzaju przyrządu)

Lokalizacja

ŚLEMIEŃ

Miejsce

Obserwator

Znamirowski

Okres pomiarowy (od - do)

01-1978

02-1991

Częstotliwość pomiaru

1 raz dziennie

Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna

brak danych

Uwagi:

brak

TAB. 36. Dane pomiarowe z ogródka meteorologicznego na posterunku Gilowice -

Łękawka

Mierzony parametr

DANE POMIAROWE Z OGRÓDKA

METEOROLOGICZNEGO

Przyrząd pomiarowy

odpowiednio do mierzonego parametru

Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat

tradycyjne i automatyczne

Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik

dziennik

Format gromadzonych danych

Ogródek Meteorologiczny (Klatka)

Cechy wykresu danych

dane w tabelach

Jednostka pomiarowa

zależna od mierzonego parametru

Dokładność pomiarowa

zależna od mierzonego parametru

Skala pomiaru

zależna od mierzonego parametru

Lokalizacja

GILOWICE

Miejsce

Łękawka

Obserwator

Jan Górny

Okres pomiarowy (od - do)

01-1978

08-1984

10-1984

07-1989

09-1989

02-1991

Częstotliwość pomiaru

3 razy na dobę

Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna

brak danych

Uwagi:

7, 13,19 lub 8, 14, 20

TAB. 37. Dane pomiarowe z ogródka meteorologicznego na posterunku Szczyrk -

Wodociągi

Mierzony parametr

DANE POMIAROWE Z OGRÓDKA

METEOROLOGICZNEGO

Przyrząd pomiarowy

odpowiednio do mierzonego parametru

Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat

tradycyjne i automatyczne

Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik

dziennik

Format gromadzonych danych

Ogródek Meteorologiczny (Klatka)

Cechy wykresu danych

dane w tabelach

Jednostka pomiarowa

zależna od mierzonego parametru

Dokładność pomiarowa

zależna od mierzonego parametru

Skala pomiaru

zależna od mierzonego parametru

Lokalizacja

SZCZYRK

Miejsce

Wodociągi

Obserwator

Józef Stec (Anna Bogdał)

Okres pomiarowy (od - do)

10-01-1977

07-1981

Częstotliwość pomiaru

3 razy na dobę

Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna

brak danych

Uwagi:

7, 13,19 lub 8, 14, 20; od 06-1980 do 07-
1981 obserwacje prowadziła Anna Bogdał;

TAB. 38. Pomiar temperatury powietrza termografem na posterunku Szczyrk -

Wodociągi

Mierzony parametr

TEMPERATURA POWIETRZA

Przyrząd pomiarowy

termograf

Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat

automat

Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik

samopis

Format gromadzonych danych

termogram

Cechy wykresu danych

7 dniowe paski

Jednostka pomiarowa

[°C]

Dokładność pomiarowa

1 °C

Skala pomiaru

(-30 do +40) °C

Lokalizacja

SZCZYRK

Miejsce

Wodociągi

Obserwator

Józef Stec

Okres pomiarowy (od - do)

17-01-1978

16-05-1980

Częstotliwość pomiaru

ciągły

Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna

brak danych

Uwagi:

paski tygodniowe od Pon- Nd, rodzaj pasków
termografu T-100 PIHM

TAB. 39. Pomiar temperatury powietrza termografem na posterunku Ślemień

Mierzony parametr

TEMPERATURA POWIETRZA

Przyrząd pomiarowy

termograf

Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat

automat

Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik

samopis

Format gromadzonych danych

termogram

Cechy wykresu danych

7 dniowe paski

Jednostka pomiarowa

[°C]

Dokładność pomiarowa

1 °C

Skala pomiaru

30-0-40

Lokalizacja

ŚLEMIEŃ

Miejsce

Obserwator

Anna Bogdał

Okres pomiarowy (od - do)

02-06-1980

30-06-1980

Częstotliwość pomiaru

ciągły

Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna

brak danych

Uwagi:

brak

TAB. 40. Pomiar temperatury powietrza termografem na posterunku Gilowice -

Łękawka

Mierzony parametr

TEMPERATURA POWIETRZA

Przyrząd pomiarowy

termograf

Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat

automat

Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik

samopis

Format gromadzonych danych

termogram

Cechy wykresu danych

1 dniowe i 7 dniowe paski

Jednostka pomiarowa

[°C]

Dokładność pomiarowa

1 °C

Skala pomiaru

30-0-40

Lokalizacja

GILOWICE

Miejsce

Łękawka

Obserwator

Jan Górny

Badane lata

1978-1991

Okres pomiarowy (od - do)

02-1978

03-1978

08-1978

08-1982

01-12-1982

12-1985

01-1987

12-1987

05-1988

06-1990

08-1990

04-1991

Częstotliwość pomiaru

ciągły

Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna

brak danych

Uwagi:

08-1982 -> podwójne pomiary (na
angielskich paskach i na polskich); zdarzały
się po 2 wykresy na jednym pasku; 1 maj
1989 "zepsuty zegar";

TAB. 41. Pomiar wilgotności powietrza higrografem na posterunku Szczyrk -

Wodociągi

Mierzony parametr

WILGOTNŚĆ POWIETRZA

Przyrząd pomiarowy

higrograf

Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat

automat

Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik

samopis

Format gromadzonych danych

higrogram

Cechy wykresu danych

7 dniowe paski

Jednostka pomiarowa

[%]

Dokładność pomiarowa

Skala pomiaru

0-100 %

Lokalizacja

SZCZYRK

Miejsce

Wodociągi

Obserwator

Józef Stec

Okres pomiarowy (od - do)

01-1978

05-1980

Częstotliwość pomiaru

ciągły

Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna

brak danych

Uwagi:

"UWAGA: W roku 1978 przez pewien czas
były zakładane błędne paski do higrografu.
W razie wątpliwości należy dokładnie
sprawdzić paski termografu i domniemanego
higrografu z odczytami w klatce"

TAB. 42. Pomiar wilgotności powietrza higrografem na posterunku Gilowice - Łękawka

Mierzony parametr

WILGOTNŚĆ POWIETRZA

Przyrząd pomiarowy

higrograf

Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat

automat

Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik

samopis

Format gromadzonych danych

higrogram

Cechy wykresu danych

7 dniowe paski

Jednostka pomiarowa

[%]

Dokładność pomiarowa

Skala pomiaru

0-100 %

Lokalizacja

GILOWICE

Miejsce

Łękawka

Obserwator

Jan Górny

Okres pomiarowy (od - do)

01-1979

12-1987

04-04-1988

20-02-1989

05-1989

07-1989

10-1989

01-1990

05-1990

07-1990

12-1990

04-1991

Częstotliwość pomiaru

ciągły

Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna

brak danych

Uwagi:

rok 1981 jest prowadzony przez innego
obserwatora- p. Sroka; zdarzają się 2 paski
dla 1 dnia termogram i higrogram;

TAB. 43. Pomiar wilgotności powietrza higrografem na posterunku Łękawka

Mierzony parametr

WILGOTNŚĆ POWIETRZA

Przyrząd pomiarowy

higrograf

Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat

automat

Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik

samopis

Format gromadzonych danych

higrogram

Cechy wykresu danych

7 dniowe paski

Jednostka pomiarowa

[%]

Dokładność pomiarowa

Skala pomiaru

0-100 %

Lokalizacja

Miejsce

Łękawka

Obserwator

Jan Górny

Okres pomiarowy (od - do)

01-1981

12-1982

01-1984

12-1988

Częstotliwość pomiaru

ciągły

Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna

brak danych

Uwagi:

brak

TAB. 44. Pomiar temperatury i wilgotności powietrza termohigrografem na posterunku

Szczyrk - Wodociągi

Mierzony parametr

TEMPERATURA I WILGOTNŚĆ POWIETRZA

Przyrząd pomiarowy

termohigrograf

Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat

automat

Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik

samopis

Format gromadzonych danych

termohigrogram

Cechy wykresu danych

1 dniowe paski

Jednostka pomiarowa

[°C] i [%]

Dokładność pomiarowa

1 °C i 1%

Skala pomiaru

(-30 do +40)°C i (0-100)%

Lokalizacja

SZCZYRK

Miejsce

Wodociągi

Obserwator

Józef Stec

Okres pomiarowy (od - do)

22-12-1977

17-01-1978

Częstotliwość pomiaru

ciągły

Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna

brak danych

Uwagi:

1-dniowy szeroki pasek, złożony z dwóch
wykresów: górna część to wykres
wilgotność, a dolna wykres temperatury;

TAB. 45. Pomiar temperatury i wilgotności powietrza termohigrografem na posterunku

Ślemień - Łękawka

Mierzony parametr

TEMPERATURA I WILGOTNŚĆ POWIETRZA

Przyrząd pomiarowy

termohigrograf

Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat

automat

Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik

samopis

Format gromadzonych danych

termohigrogram

Cechy wykresu danych

7 dniowe paski

Jednostka pomiarowa

[°C] i [%]

Dokładność pomiarowa

1 °C i 1%

Skala pomiaru

(-30 do 40)°C i (0-100)%

Lokalizacja

ŚLEMIEŃ

Miejsce

Łękawka

Obserwator

Anna Bogdał

Okres pomiarowy (od - do)

07-1980

09-1980

01-12-1980

08-12-1980

06-01-1981

31-08-1981

Częstotliwość pomiaru

ciągły

Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna

brak danych

Uwagi:

7-dniowe paski, 2 pomiary na jednym
(higrogram i termogram); "zegar się
zatrzymał zepsuty"

TAB. 46. Pomiar temperatury i wilgotności powietrza termohigrografem na posterunku

Gilowice - Łękawka

Mierzony parametr

TEMPERATURA I WILGOTNŚĆ POWIETRZA

Przyrząd pomiarowy

termohigrograf

Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat

automat

Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik

samopis

Format gromadzonych danych

termohigrogram

Cechy wykresu danych

1 dniowe paski

Jednostka pomiarowa

[°C] i [%]

Dokładność pomiarowa

1 °C i 1%

Skala pomiaru

(-30 do 40)°C i (0-100)%

Lokalizacja

GILOWICE

Miejsce

Łękawka

Obserwator

Jan Górny

Okres pomiarowy (od - do)

27-05-1976

12-1977

Częstotliwość pomiaru

ciągły

Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna

brak danych

Uwagi:

brak

TAB. 47. Pomiar ciśnienia atmosferycznego barografem na posterunku Szczyrk -

Wodociągi

Mierzony parametr

CIŚNIENIE ATMOSFERYCZNE

Przyrząd pomiarowy

barograf

Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat

automat

Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik

samopis

Format gromadzonych danych

barogram

Cechy wykresu danych

7 dniowe paski

Jednostka pomiarowa

[mb]

Dokładność pomiarowa

10 mb

Skala pomiaru

960-1050 mb

Lokalizacja

SZCZYRK

Miejsce

Wodociągi

Obserwator

Józef Stec

Okres pomiarowy (od - do)

01-1977

05-1980

Częstotliwość pomiaru

ciągły

Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna

brak danych

Uwagi:

7-dniowe, Pon - Nd, skala (960-1050 mb) co
10 mb; "zmieniamy pasek o godz. 13:00"

TAB. 48. Pomiar ciśnienia atmosferycznego barografem na posterunku Gilowice -

Łękawka

Mierzony parametr

CIŚNIENIE ATMOSFERYCZNE

Przyrząd pomiarowy

barograf

Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat

automat

Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik

samopis

Format gromadzonych danych

barogram

Cechy wykresu danych

7 dniowe paski

Jednostka pomiarowa

[mb]

Dokładność pomiarowa

10 mb

Skala pomiaru

960-1050 mb

Lokalizacja

GILOWICE

Miejsce

Łękawka

Obserwator

Jan Górny

Okres pomiarowy (od - do)

05-1976

12-1980

04-1981

10-1986

12-1986

12-1987

20-02-1988

31-12-1988

05-1989

11-1989

01-1990

03-1991

Częstotliwość pomiaru

ciągły

Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna

brak danych

Uwagi:

1981 obserwator SROKA; 1976 zdarzały się
1-dniowe paski; 1988 BRAK 3-ech tygodni
lipca;

TAB. 49. Pomiar usłonecznienia heliografem na posterunku Łękawka

Mierzony parametr

USŁONECZNIENIE

Przyrząd pomiarowy

heliograf

Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat

tradycyjny

Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik

samopis

Format gromadzonych danych

heliogram

Cechy wykresu danych

1 dniowe paski

Jednostka pomiarowa

[h]

Dokładność pomiarowa

0,1 h (6 min)

Skala pomiaru

3:00-21:00; 4:00-20:00; 6:00-18:00;

Lokalizacja

Miejsce

Łękawka

Obserwator

Jan Górny

Okres pomiarowy (od - do)

03-1979

12-1980

01-1982

12-1983

01-1989

12-1990

02-1991

04-1991

Częstotliwość pomiaru

ciągły

Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna

brak danych

Uwagi:

04-08.1979 ->założono ok. 20:00 i zdjęto
następnego dnia ok. 20:00; 11-12.1979 ok.
18:00; dwa rodzaje heliogramów proste i
zakrzywione; krótsze i dłuższe dla
października; w każdym miesiącu braki; cały
rok 1991 bez opisu z jakiego posterunku
pochodzą paski, dlatego uwzględniono tylko
opisane miesiące;

7. PODSUMOWANIE

Powyższe karty, będące elementami składowymi bazy metadanych, powstały po

dokładnym przeanalizowaniu DANYCH Zakładu Hydrologii pod wieloma względami.

Początkowy element pracy, stanowiło zestawienie posterunków badawczych z uwagi na

ich lokalizację. Na tej podstawie został opracowany zakres prowadzonych pomiarów,

przez danego obserwatora, na wybranym posterunku. Następnie sporządzono

zestawienie mierzonych parametrów wraz z przyrządami pomiarowymi. Dzięki temu

uzyskaliśmy informacje, iż jeden parametr może być mierzony przy użyciu różnych

urządzeń a zarazem metod pomiarowych. Otrzymaliśmy również obraz, dotyczący

formy gromadzenia danych. Służą do tego celu zarówno Dzienniki Spostrzeżeń

i Miesięczne Wykazy, jak również paski o określonej skali pomiarowej, stosowane

w przypadku urządzeń samorejestrujących. Następne zadanie polegało na wyznaczeniu

parametrów, wykorzystanych w celu utworzenia bazy metadanych. Parametry opisowe

KART, tworzących tę bazę to: I) mierzony parametr hydrometeorologiczny,

II) stosowany przyrząd, III) rodzaj gromadzonych danych, IV) lokalizacja posterunku

pomiarowego, V) okres pomiarowy. Zgodnie z ustalonymi kryteriami, powstało

45 KART opisujących przedmiotowe DANE.

Przykładowym wykorzystaniem informacji zawartych w powstałej BAZIE METADANYCH

jest WYKRES CIĄGŁOŚCI POMIAROWEJ [ZAŁ.2].

W tym celu został obrany jeden z mierzonych parametrów - opad atmosferyczny.

Jednak wymagane było również, sklasyfikowanie go pod względem wykorzystanego

w celu pomiarowym urządzenie. A zatem, przedmiotem wizualizacji w postaci wykresu,

jest opad atmosferyczny na przestrzeni lat, do którego pomiaru był wykorzystywany

pluwiograf. Aby przedziały czasowe naniesione na wykres miały punkt odniesienia,

wykorzystano w tym celu wszystkie posterunki, na których były prowadzone tego typu

pomiary.

Oś czasowa przedstawia kolejno lata wraz z miesiącami. Jej początek stanowi styczeń

roku 1973, gdyż właśnie w tym roku odnotowano pierwsze tego typu dane. Przypadają

one na kwiecień 1973 roku, a pochodzą z posterunku Gilowice – Łękawka. Przedziały te

powstały na podstawie informacji zawartych w KARTACH, mówiących o poszczególnych

miesiącach rozumianych jako początek i koniec okresu pomiarowego w danym roku.

Koniec osi czasowej przypada na 1990 rok, natomiast dokładny koniec analizowanych

pomiarów ma miejsce w październiku 1990 roku. W tym przypadku, zarówno początek

jak i koniec wykresu kształtują nam dane z posterunku Gilowice - Łękawka, z tą

różnicą, iż 10-1990 roku, to również koniec pomiarowy dla stacji Kocoń - Łękawka.

Przedmiotowa analiza powstała dla ośmiu posterunków:

•

Budzów -Skawa

•

Ślemień

•

Szczyrk- Wodociągi

•

Bieńkówka

•

Ślemień - Łękawka

•

Gilowice - Łękawka

•

Ślemień - Groń - Łękawka

•

Kocoń - Łękawka

W pierwszych latach badań, przedziały pomiarowe na wykresie jednoznacznie wskazują

nam początek i koniec pomiarów w danym roku. W tym przypadku, wiąże się to

z występowaniem przymrozków w okresie późnej jesieni, oraz ich zanikiem w okresie

wiosennym. Świadczą o tym informacje zawarte w uwagach obserwatorów: „opad

zimowy”, „zlikwidowany ze względu na przymrozki”. Przeważnie pomiary na przestrzeni

jednego roku - z powodu przymrozków - przypadały na okres od kwietnia lub maja, do

października lub listopada. Oczywiście nie można uznać tego za regułę, gdyż zdarzały

się wyjątki.

Jednak w późniejszych latach, przedziały te nie były już tak jednoznaczne.

Prawdopodobnie z nadmiaru danych i pracy związanej z ich gromadzeniem, spisywane

były one w ogólniejszej formie. Mamy tu do czynienia z dłuższymi okresami

pomiarowymi, sięgającymi kilku lat, bez widocznych przerw pomiarowych. Niemniej

jednak, wiedza, jaką posiadamy na temat tego typu danych pomiarowych, oraz

wcześniejsze przedziały widoczne na wykresie, pozwalają nam założyć teoretycznie,

miejsce wystąpienia przerw pomiarowych. Przypuszczalne przerwy, zostały zaznaczone

przez naniesienie znaku „ X ” na poszczególne dane, przedstawione na wykresie

w sposób ciągły. Jednak nie zapominajmy, iż jest to jedynie teoretyczny podział

wieloletnich zestawień.

Wykres ten jest przykładem wykorzystania bazy metadanych, pod względem

wyznacznika, jakim jest w tym przypadku okres pomiarowy. Takie wykresy można

tworzyć dla każdego parametru, każdego typu stosowanych urządzeń, jak również pod

względem szeregu informacji znajdujących się w KARTACH.

8. WNIOSKI

Celem pracy było stworzenie bazy metadanych, opierającej się na pomiarach

hydrometeorologicznych, zgromadzonych w Zakładzie Hydrologii Politechniki

Krakowskiej. Baza ta powstała na podstawie pomiarów dokonywanych na posterunkach

rozmieszczonych w gminach Ślemień, Gilowice, Szczyrk, Budzów oraz Zembrzyce, na

przestrzeni lat 1973-1991. Badane cieki, których dotyczy hydrologiczna część

pomiarów, to Łękawka, śylica, Paleczka i Skawa. Natomiast wśród zebranych danych

znalazły się nazwiska szesnastu obserwatorów, którzy są ich autorami.

Bazy metadanych dają możliwość swobodnego dostępu do informacji i przedstawiania

ich w jednoznaczny sposób. Mają one ogromne zastosowanie w wielu różnych

dziedzinach.

Karty będące elementami składowymi powstałej bazy, stanowią podstawę do licznych

analiz, w tym sporządzania różnego rodzaju wykresów [ZAŁ. 2]. Przykładowy wykres,

o którym mowa dotyczy ciągłości pomiarowej kilku posterunków pod względem

jednego parametru, w tym przypadku opadu mierzonego przy pomocy pluwiografu.

Obrazuje nam, jak rozkładają się dane zawarte w kartach w stosunku do lat

prowadzonych obserwacji.

Wiele informacji wykorzystywanych w meteorologii oraz hydrologii gromadzona jest

w bazach danych. Poprzez odpowiednie zastosowanie narzędzi internetowych, każda

z nich, w tym przedmiotowa baza metadanych pomiarów hydrometeorologicznych,

może zostać udostępnienia w sieci. Wszystko zmierza do ogólnego dostępu do danych,

co pozwala na ich rozbudowę, weryfikację, analizę a nawet wizualizację. W związku

z tym naturalnym krokiem powinno być stworzenie takiej bazy, lecz w formie

komputerowej bazy metadanych.

Tradycyjnym metodom pomiarowym towarzyszą niezwykle cenne uwagi obserwatorów,

na które nie sposób natknąć się w przypadku pomiarów automatycznych. Przeważnie

dotyczyły one awaryjności stosowanych przyrządów pomiarowych, aczkolwiek nie

ograniczały się tylko do wpisu o treści „

awarja

”. W głównej mierze zawierały

szczegółowe informacje, jaki element danego urządzenia uległ uszkodzeniu

„Zegar

idzie bardzo szybko wskuteg czego wykres jest podwójny, jest bardzo niejasny.

Założyłam z powrotem zegar, który zostawili Państwo za pierwszym razem"

. Cytaty

zostały przedstawione w niezmienionej formie dotyczącej poprawności gramatycznej

i ortograficznej, ostatecznie nie ma to żadnego znaczenia, gdyż ich treść i waga

odgrywają pierwszorzędna rolę. Przy powyższych informacjach, często pojawiały się

daty mówiące nam o przerwach pomiarowych, jednakże wzmianki te pozwalały nam

poznać ich przyczynę, a w konsekwencji uznać ciągłość pomiarową.

Zatem, utworzone karty stanowiące bazę metadanych, można jednocześnie uznać za

efekt końcowy pracy, a zarazem początek możliwości, jakie daje nam ich dalsze

zastosowanie i wykorzystanie informacji w nich zawartych.

SPIS TABEL:

TAB.1. Zestawienie parametrów pomiarów meteorologicznych wraz z dokładnością

i warunkami pomiarów – część 1 ____________________________________4

TAB. 2. Zestawienie parametrów pomiarów meteorologicznych wraz z dokładnością

i warunkami pomiarów – część 2 ____________________________________5

TAB. 3. Zestawienie parametrów pomiarów hydrologicznych wraz z dokładnością

i krótką charakterystyką parametru __________________________________7

TAB. 4. Zestawienie posterunków pomiarowych Zakładu Hydrologii Politechniki

Krakowskiej z obserwatorami_______________________________________27

TAB. 5. Pomiar stanu wody limnigrafem na posterunku Ślemień_________________46

TAB. 6. Pomiar stanu wody limnigrafem na posterunku Buczkowice –śylica________46

TAB. 7. Pomiar stanu wody limnigrafem na posterunku Lasek – Ścieżka_ _________47

TAB. 8. Pomiar stanu wody limnigrafem na posterunku Łękawka________________47

TAB. 9. Pomiar stanu wody łatą wodowskazową na posterunku Buczkowice – śylica

______________________________________________________________48

TAB. 10. Pomiar stanu wody łatą wodowskazową na posterunku

Zembrzyce – Paleczka_____________________________________________48

TAB. 11. Pomiar stanu wody łatą wodowskazową na stacji wód gruntowych

Szczyrk-śylica ___________________________________________________49

TAB. 12. Pomiar stanu wody łatą wodowskazową na posterunku śylica___________49

TAB. 13. Pomiar stanu wody łatą wodowskazową na posterunku Gilowice ________50

TAB. 14. Pomiar stanu wody łatą wodowskazową na „nieznanym” posterunku_____50

TAB. 15. Pomiar stanu wód podziemnych łatą wodowskazową na posterunku Gilowice

______________________________________________________________51

TAB. 16. Pomiar stanu wody łatą wodowskazową na posterunku Buczkowice – śylica

______________________________________________________________51

TAB. 17. Pomiar stanu wody łatą wodowskazową na posterunku

Buczkowice - śylica - Młynówka ____________________________________52

TAB. 18. Pomiar opadu atmosferycznego pluwiografem na posterunku

Budzów – Skawa ________________________________________________53

TAB. 19. Pomiar opadu atmosferycznego pluwiografem na posterunku Ślemień____54

TAB. 20. Pomiar opadu atmosferycznego pluwiografem na posterunku

Szczyrk – Wodociągi______________________________________________55

TAB. 21. Pomiar opadu atmosferycznego pluwiografem na posterunku Bieńkówka__55

TAB. 22. Pomiar opadu atmosferycznego pluwiografem na posterunku

Ślemień – Łękawka_______________________________________________56

TAB. 23. Pomiar opadu atmosferycznego pluwiografem na posterunku

Gilowice – Łękawka ______________________________________________57

TAB. 24. Pomiar opadu atmosferycznego pluwiografem na posterunku

Ślemień - Groń- -Łękawka

_____________________________________________58

TAB. 25. Pomiar opadu atmosferycznego pluwiografem na posterunku

Kocoń –Łękawka_________________________________________________59

TAB. 26. Pomiar opadu atmosferycznego ombrometrem na posterunku Ślemień____59

TAB. 27. Pomiar opadu atmosferycznego ombrometrem na posterunku

Szczyrk – Wodociągi______________________________________________60

TAB. 28. Pomiar opadu atmosferycznego deszczomierzem Hellmana na posterunku

Budzów – Skawa_________________________________________________60

TAB. 29. Pomiar opadu atmosferycznego deszczomierzem Hellmana na posterunku

Kocoń – Łękawka________________________________________________61

TAB. 30. Pomiar opadu atmosferycznego deszczomierzem Hellmana na posterunku

Ślemień – Groń__________________________________________________61

TAB. 31. Pomiar opadu atmosferycznego deszczomierzem Hellmana na posterunku

Gilowice________________________________________________________62

TAB. 32. Pomiar opadu atmosferycznego deszczomierzem Hellmana na posterunku

Szczyrk – Salmopol_______________________________________________62

TAB. 33. Pomiar opadu atmosferycznego deszczomierzem Hellmana na posterunku

Ślemień - śywiec – Łękawka________________________________________63

TAB. 34. Pomiar opadu atmosferycznego deszczomierzem Hellmana na posterunku

Szczyrk – Wodociągi______________________________________________63

TAB. 35. Pomiar opadu atmosferycznego deszczomierzem Hellmana na posterunku

Ślemień________________________________________________________64

TAB. 36. Dane pomiarowe z ogródka meteorologicznego na posterunku

Gilowice – Łękawka_______________________________________________64

TAB. 37. Dane pomiarowe z ogródka meteorologicznego na posterunku

Szczyrk – Wodociągi______________________________________________65

TAB. 38. Pomiar temperatury powietrza termografem na posterunku

Szczyrk – Wodociągi______________________________________________65

TAB. 39. Pomiar temperatury powietrza termografem na posterunku Ślemień _____66

TAB. 40. Pomiar temperatury powietrza termografem na posterunku

Gilowice – Łękawka_______________________________________________66

TAB. 41. Pomiar wilgotności powietrza higrografem na posterunku

Szczyrk – Wodociągi______________________________________________67

TAB. 42. Pomiar wilgotności powietrza higrografem na posterunku

Gilowice – Łękawka_______________________________________________67

TAB. 43. Pomiar wilgotności powietrza higrografem na posterunku Łękawka______ 68

TAB. 44. Pomiar temperatury i wilgotności powietrza termohigrografem na posterunku

Szczyrk – Wodociągi______________________________________________68

TAB. 45. Pomiar temperatury i wilgotności powietrza termohigrografem na posterunku

Ślemień – Łękawka_______________________________________________69

TAB. 46. Pomiar temperatury i wilgotności powietrza termohigrografem na posterunku

Gilowice – Łękawka_______________________________________________69

TAB. 47. Pomiar ciśnienia atmosferycznego barografem na posterunku

Szczyrk – Wodociągi______________________________________________70

TAB. 48. Pomiar ciśnienia atmosferycznego barografem na posterunku

Gilowice – Łękawka_______________________________________________70

TAB. 49. Pomiar usłonecznienia heliografem na posterunku Łękawka____________ 71

SPIS ILUSTRACJI:

RYS. 1. Deszczomierze __________________________________________________8

RYS. 2. Pluwiograf pływakowy i pluwiograf elektroniczny – wywrotkowy___________8

RYS. 3. Klatka meteorologiczna ___________________________________________9

RYS. 4. Termometry rtęciowe wewnątrz klatki meteorologicznej wraz z

Termohigrometrem_______________________________________________10

RYS. 5. Termograf_____________________________________________________10

RYS. 6. Wiatromierz ___________________________________________________12

RYS. 7. Poletko termometrów gruntowych _________________________________ 12

RYS. 8. Widzialnościomierz______________________________________________13

RYS. 9. Laserowy miernik wysokości podstawy chmur_________________________14

RYS. 10. Barograf_____________________________________________________ 14

RYS. 11. Heliograf Campbella-Stokesa_____________________________________15

RYS. 12. Schemat ogródka meteorologicznego wraz z znajdującymi się w nim

przyrządami pomiarowymi_ ________________________________________17

RYS.13. Łata wodowskazowa____________________________________________20

RYS. 14. Limnigraf____________________________________________________ 20

RYS. 15. Akustyczny dopplerowski przepływomierz profilujący__________________21

RYS. 16. Młynek hydrometryczny_________________________________________22

RYS. 17. Przepływomierz elektromagnetyczny_______________________________22

RYS. 18. Kosa lodowa (po lewej) i drabinka Sommera________________________ 23

RYS. 19. Termometr wodny_____________________________________________ 23

RYS. 20. Mapka lokalizacyjna: Ślemień, Kocoń, Gilowice, góra Groń, rzeka Łękawka

______________________________________________________________28

RYS. 21. Mapka lokalizacyjna: Szczyrk, Buczkowice, rzeka śylica _______________30

RYS. 22. Mapka lokalizacyjna: Bieńkówka, Budzów, rzeka Paleczka _____________32

RYS. 23. Mapka lokalizacyjna: Zembrzyce, Budzów, rzeka Paleczka _____________33

RYS. 24. Fotografia paska termogramu____________________________________39

RYS. 25. Fotografia paska higrogramu_____________________________________39

RYS. 26. Fotografia paska barogramu ____________________________________ 40

RYS. 27. Fotografia paska heliogramu_____________________________________41

LITERATURA - Bibliografia wraz z zasobami internetowymi:

1. „Międzynarodowy Słownik Hydrologiczny” Wydawnictwo Naukowe PWN SA,

Warszawa 2001 r.

2. „Instrukcja dla stacji meteorologicznych” Feliks Janiszewski, Wydawnictwo

Geologiczne, Warszawa 1988 r.

3. „Standard metadanych e-PL” Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych,

2005 r.

4. Oficjalna strona Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej

http://www.imgw.pl

http://www.imgw.pl/wl/internet/zz/wiedza/ogolna/pom_prog.html

http://www.imgw.pl/wl/internet/zz/wiedza/hydro/enc_hydro.html

5. „Internetowa encyklopedia PWN” stale aktualizowana baza encyklopedyczna

Wydawnictwa Naukowego PWN

http://pl.wikipedia.org/wiki/Historia_meteorologii

http://pl.wikipedia.org/wiki/Powiat_%C5%BCywiecki

http://pl.wikipedia.org/wiki/%C5%81%C4%99kawka

http://pl.wikipedia.org/wiki/%C5%BBylica

http://pl.wikipedia.org/wiki/Paleczka

http://pl.wikipedia.org/wiki/Salmopol

http://pl.wikipedia.org/wiki/Dublin_Core

7. Socioeconomic Data and Applications Center

http://sedac.ciesin.org/metadata

8. “Stacje terenowe monitoringu środowiska przyrodniczego w Polsce” pod

redakcją A. Kostrzewskiego i A. Stacha, Państwowa Inspekcja Ochrony

Środowiska, Warszawa 1992 r.

9. Baza danych przestrzennych, Warszawa 2004 r.

http://www.gridw.pl/metadane/?rq=showhtml&bd=BDP&id=9

ZAŁĄCZNIK 1

DANE DOTYCZĄCE POMIARÓW HYDROMETEOROLOGICZNYCH

ZAKŁADU HYDROLOGII POLITECHNIKI KRAKOWSKIEJ

OKRES POMIAROWY

RODZAJ POMIARU

STACJA

POMIAROWA

OBSERWATOR

CECHY POMIARÓW I

UWAGI:

LIMNIGRAM

12-1978

12-1979

Ślemień

Anna Bogdał

4- dniowe paski, skala 0-55 mm

04-08-1977

20-08-1977

Ślemień

Anna Bogdał

4-dniowe i tygodniowe paski

05-1978

11-1978

Ślemień

Anna Bogdał

02-01-1978

31-12-1978

śylica,

Buczkowice

Anna Gluza

4-dniowe paski, wykres na 7 dni

01-01-1979

06-01-1980

śylica,

Buczkowice

Anna Gluza

brak limnigramów: 5-08-1979 do

01-10-1979; NOTATKA NA

KOPERCIE:

"brak limnigramów

lipiec, sierpień, wrzesień -

limnigraf zepsuty"

10-03-1974

30-12-1974

śylica,

Buczkowice

Anna Gluza

tygodniowe od Pon- Nd; skala co

10 (0-250); główna 100, 100,

50;

03-01-1977

26-12-1977

śylica,

Buczkowice

Anna Gluza

05-09-1977

->"prawdopodobnie

nie było na bębnie"

06-01-1975

28-12-1975

śylica,

Buczkowice

Anna Gluza

NOTKA: 15-12-1975 do 22-12-

1975 "

Zegar idzie bardzo szybko

wskuteg czego wykres jest

podwójny, jest bardzo niejasny.

Założyłam z powrotem zegar,

który zostawili Państwo za

pierwszym razem"

26-08-1977

01-11-1977 Ścieżka, Lasek

3-dniowe pomiary na paskach

tygodniowych: kartka 06-07 do

31-07

"wartość opadu w

przedziałach 1h w [mm]"

02-01-1976

27-12-1976 Ścieżka, Lasek

Adela Pławna

tygodniowe paski

03-01-1977

23-01-1977 Ścieżka, Lasek

Adela Pławna

tygodniowe paski

14-07-1977

31-07-1977 Ścieżka, Lasek

Adela Pławna

tygodniowe paski

01-10-1975

31-12-1975 Ścieżka, Lasek

Adela Pławna

tygodniowe paski

11-04-1973

16-09-1973

śylica,

Buczkowice

Anna Kubica

7-dniowe paski

01-1980

05-1980

śylica,

Buczkowice

n/n

7-dniowe paski

01-01-1976

23-02-1976

śylica,

Buczkowice

Anna Gluza

7-dniowe paski

01-03-1976

01-11-1976

śylica,

Buczkowice

Anna Gluza

7-dniowe paski

08-11-1976

31-12-1976

śylica,

Buczkowice

Anna Gluza

7-dniowe paski

1976

Łękawka

Jan Górny

7-dniowe paski

1979

Łękawka

Jan Górny

7-dniowe paski

1980

Łękawka

Jan Górny

7-dniowe paski

1977

Łękawka

Jan Górny

7-dniowe paski

1978

Łękawka

Jan Górny

7-dniowe paski

1981

Łękawka

Jan Górny

7-dniowe paski

1975

Łękawka

Jan Górny

7-dniowe paski

1974

Łękawka

Jan Górny

7-dniowe paski

06-1973

12-1973

Łękawka

Jan Górny

7-dniowe paski

1990

Łękawka

Jan Górny

7-dniowe paski

1989

Łękawka

Jan Górny

7-dniowe paski

1982

Łękawka

Jan Górny

7-dniowe paski

1988

Łękawka

Jan Górny

7-dniowe paski

1983

Łękawka

Jan Górny

7-dniowe paski

1984

Łękawka

Jan Górny

7-dniowe paski

1985

Łękawka

Jan Górny

7-dniowe paski

1986

Łękawka

Jan Górny

7-dniowe paski

1987

Łękawka

Jan Górny

7-dniowe paski

01-1991

04-1991

Łękawka

Jan Górny

7-dniowe paski

OKRES POMIAROWY

RODZAJ POMIARU

STACJA

POMIAROWA

OBSERWATOR

CECHY POMIARÓW I

UWAGI:

PLUWIOGRAM

12-1978

12-1979

Ślemień

Anna Bogdał

7-dniowe paski, skala 0-10mm,

01-05-1980

17-08-1980

Ślemień

Anna Bogdał

1-dniowe paski, 6-10 mm, same

paski w kopercie

01-07-1975

26-10-1975

Budzów

Julian Sasuła

paski tygodniowe

26-04-1976

22-11-1976

Budzów

Julian Sasuła

04-04-1977

18-07-1977

Budzów

Julian Sasuła

24-04-1978

06-11-1978

Budzów

Julian Sasuła

21-04-1980

04-08-1980

Budzów

Julian Sasuła

25-04-1979

26-10-1979

Szczyrk

Wodociągi

n/n

1-dniowe paski 0-10 mm

24-04-1978

09-11-1978

Szczyrk

Wodociągi

n/n

(zdjęcie w środku wśród

pomiarów)

29-07-1978

16-11-1978

Bieńkówka

Józef

Rymarczyk

14-05-1976

01-10-1976

Ślemień

Anna Bogdał

1-dniowe paski (czasem na nim

zapisywano 7 dni pomiarów)

11-07-1977

21-12-1977

Szczyrk

Wodociągi

n/n

1-dniowe paski

26-03-1979

25-10-1979

Ślemień

Anna Bogdał

1-dniowe paski

05-1980

07-1980 Ślemień (łąka)

Anna Bogdał

1-dniowe paski

01-10-1980

19-10-1980 Ślemień (łąka)

Anna Bogdał

1-dniowe paski

13-04-1974

18-10-1974

Ślemień

Anna Bogdał

1-dniowe paski

25-04-1980

30-04-1980

Ślemień

(ogród)

Anna Bogdał

06-1980

10-1980

Ślemień

(ogród)

Anna Bogdał

01-07-1980 do 22-07-1980

"przerwy w pracy pluwiografu-

wymieniono zegar"

19-10-1980

31-10-1980

Ślemień,

szkółka (łąka)

Anna Bogdał

08-1980

09-1980

Ślemień,

szkółka (łąka)

Anna Bogdał

przypadkowo znalazł się tu

pluwiogram z 30-04-1981

Ślemień- Bogdał

19-04-1975

23-10-1975

Ślemień

Anna Bogdał

1-dniowe paski

01-05-1978

08-11-1978

Ślemień

Anna Bogdał

na ogół 1-dniowe paski, zdarzył

się 2-dniowy i 7-dniowy

15-05-1979

01-09-1979

Bieńkówka

Józef

Rymarczyk

notatki na pluwiogramie:

"opad

zimowy"

-> błędny wykres z 09-

1979 oraz

"nie wiadomo co"

-> z

07-1979

04-05-1973

18-10-1973

Ślemień

Anna Bogdał

1-dniowe paski, czasem kilku

dniowe paski

06-07-1977

20-07-1977

Ścieżka

Łękawka

n/n

dodatkowo Ślemień Ombrometr

(notatka na zwykłej kartce) 25-

11-1977 śnieg

09-1980

10-1980

Bieńkówka

Józef

Rymarczyk

"zmiana czasu"

01-05-1977

31-10-1977

Bieńkówka

Józef

Rymarczyk

zdarzało się kilka wykresów np.6

na jednym pasku równolegle do

siebie

17-08-1977

17-11-1977

Budzów

Julian Sasuła

w tym 17-10 do 30-10-1977

"przymrozki"

; paski zostały

zdjęte z tego powodu

16-04-1979

30-07-1979

Budzów

Julian Sasuła

01-09-1979

30-09-1979

Budzów

Julian Sasuła

01-05-1980

31-08-1980

Bieńkówka

Józef

Rymarczyk

1-dniowe paski, czasem 5-

dniowe

11-05-1977

01-10-1977

Ślemień

Anna Bogdał

1-dniowe paski

05-1981

08-1981

Ślemień

Anna Bogdał

1-dniowe paski

05-1983

11-1983

Gilowice,

Łękawka

Jan Górny

1-dniowe paski,

"11-11-1983

zlikwidowany ze wzgl. na

przymrozki"

15-04-1984

10-1984

Ślemień

Znamirowski

1-dniowe;

"Pluwiograf jest

niesprawny ponieważ pływak

wyjdzie w górę ale nie zawsze

opada w dół"; "Pluwiograf nie

wskazał ilości opadów ponieważ

był zablokowany"

05-1988

10-1988

Ślemień- Groń,

Łękawka

Krzak

7-dniowe paski

09-04-1984

10-1984

Gilowice

Jan Górny

1-dniowe paski

10-04-1985

30-09-1985

Gilowice

Jan Górny

1-dniowe paski

05-1989

Ślemień,

Łękawka

Znamirowski

1-dniowe paski

07-1989

13-11-1989

Ślemień,

Łękawka

Znamirowski

1-dniowe paski

06-1983

11-1983

Łękawka

Stanisław Miska

1-dniowe paski

1990

Łękawka

Znamirowski

1981

Gilowice

Jan Górny

04-1978

11-1978

Gilowice

Jan Górny

05-1977

10-1977

Gilowice

Jan Górny

1981

Ślemień,

Łękawka

Znamirowski

1985

Ślemień

Znamirowski

1983

Ślemień,

Łękawka

Znamirowski

1980

Gilowice

Jan Górny

1990

Gilowice,

Łękawka

Jan Górny

1987

Gilowice,

Łękawka

Jan Górny

1978

Ślemień

Znamirowski

1986

Ślemień

Znamirowski

1987

Ślemień

Znamirowski

1979

Łękawka

Jan Górny

1979

Ślemień

Znamirowski

1982

Łękawka

Jan Górny

1980

Ślemień

Znamirowski

1988

Ślemień

Znamirowski

1983

Ślemień

Znamirowski

1-dniowe paski

04-1989

09-1989 Ślemień-Groń

Krzak

1984

Groń

Stanisław Miska

07-1985

10-1985 Ślemień-Groń

Stanisław Miska

i Krzak

1987

Kocoń,

Łękawka

Zofia Bąk

05-1988

Kocoń,

Łękawka

Zofia Bąk

07-1988

08-1988

Kocoń,

Łękawka

Zofia Bąk

1984

Kocoń,

Łękawka

Zofia Bąk

1985

Kocoń,

Łękawka

Zofia Bąk

1986

Kocoń,

Łękawka

Zofia Bąk

1988

Łękawka

Jan Górny

1989

Gilowice

Jan Górny

04-1974

11-1974

Gilowice

Jan Górny

04-1975

10-1975

Gilowice

Jan Górny

04-1976

10-1976

Gilowice

Jan Górny

04-1973

10-1973

Gilowice

Jan Górny

1982

Kocoń,

Łękawka

Zofia Bąk

1990

Kocoń,

Łękawka

Zofia Bąk

1982

Ślemień

Znamirowski

1983

Kocoń,

Łękawka

Zofia Bąk

05-1982

08-1982

Groń

Stanisław Miska

1989

Kocoń,

Łękawka

Zofia Bąk

1986

* Ślemień-Groń

Krzak

1987

* Ślemień-Groń

Krzak

1981

Groń

Stanisław Miska

1986

Gilowice

Jan Górny

OKRES POMIAROWY

RODZAJ POMIARU

STACJA

POMIAROWA

OBSERWATOR

CECHY POMIARÓW I

UWAGI:

OMBROMETR

(DESZCZOMIERZ LAS)

01-10-1979

31-10-1979

Ślemień,

powiat Bielsko

Biała

Anna Bogdał

"miesięczny wykaz opadowy",

poszczególne dni -> suma

opadów za każdą dobę [mm],

charakterystyka dnia: np..

"dzień

słoneczny, nocą burze"

01-12-1979

15-12-1979

Ślemień,

powiat Bielsko

Biała

Anna Bogdał

06-1980

10-1980

Ślemień,

powiat Bielsko

Biała

Anna Bogdał

01-1978

05-1980

Szczyrk

Wodociągi

Józef Stec

m-ny wykaz opadowy,

wypełnione tylko rubryki :

"SUMA OPADÓW NA DOBĘ"

"POKRYWA ŚNIEśNA"

11-1972

08-1981

Ślemień

Anna Bogdał

OKRES POMIAROWY

RODZAJ POMIARU

STACJA

POMIAROWA

OBSERWATOR

CECHY POMIARÓW I

UWAGI:

MIESIĘCZNY WYKAZ

OPADOWY

(DESZCZOMIERZ

HELLMANA)

11-1972

01-1980

Szczyrk-

Salmopol,

dorzecze

śylicy, powiat

Bielsko Biała

Anna Śliz

deszczomierz Hellmana

03-1980

05-1980

Szczyrk-

Salmopol,

dorzecze

śylicy, powiat

Bielsko Biała

Anna Śliz

06-1978

06-1979

Szczyrk-

Salmopol;

śylica

Anna Śliz

11-1972

04-1974 Szczyrk; śylica

n/n

"Dane z cudzych stacji

opadowych"

11-1972

12-1974

Ślemień

Łękawka:

śywiec

Antonina

Micorek

07-1979

05-1980

Szczyrk-

Salmopol;

śylica

Anna Śliz

02-1980

15-05-1980

Szczyrk-

wodociągi

Józef Stec

wypełnione tylko:

"suma opadów

za dobę"

07-1975

08-1975 Budzów Skawa

Julian Sasuła

01-09-1975

"Zgłaszam

uszkodzenie pluwiografa (rurka

szklana rozbita)"

10-1975

* Budzów Skawa

Julian Sasuła

"zgłaszam zakłócenie w pracy
pluwiografa (piurko źle pisze i

plami"

12-1975

* Budzów Skawa

Julian Sasuła

01-1980

10-1980 Budzów Skawa

Julian Sasuła

"UWAGA! Piórko nie pisało od

26-3 X z powodu mrozów"

01-1979

12-1979 Budzów Skawa

Julian Sasuła

brak 05-1979

01-1978

12-1978 Budzów Skawa

Julian Sasuła

04-1977

12-1977 Budzów Skawa

Julian Sasuła

"Meldunek- zgłaszam po raz

drugi, że aparat niesprawny,

proszę przyjechać" Sasuła

01-1976

11-1976 Budzów Skawa

Julian Sasuła

"Meldunek otrzymany przed

delegacją odbytą w dniu

18.09.1975"

11-1981

03-1991

Łękawka,

Kocoń (Bielsko

Biała)

Zofia Bąk

01-1978

02-1991

Ślemień

Znamirowski

01-1981

05-1990 Ślemień, Groń Stanisław Miska

11-1972

03-1991

Gilowice

Jan Górny

OKRES POMIAROWY

RODZAJ POMIARU

STACJA

POMIAROWA

OBSERWATOR

CECHY POMIARÓW I

UWAGI:

TABELA OBJĘTOŚCI

PRZEPŁYWU

07-1973

03-1974

rzeka śylica,

wodowskaz:

Buczkowice

n/n

stan wody 0-100 cm (co 10 cm),

"związek stanów lat"

"obliczanie

krzywej konsumpcyjnej"

"inwentaryzacja stopnia

wodnego Buczkowice- potok

śylica"

05-1974

05-1975

rzeka śylica,

wodowskaz:

Buczkowice

n/n

04-1973

07-1975

śylica:

Młynówka,

Buczkowice

n/n

"przekrój zwilżony na potoku

śylica"

; pomiary i obliczenia

(prędkość i objętość przepływu);

do utworzenia krzywej

konsumpcyjnej

OKRES POMIAROWY

RODZAJ POMIARU

STACJA

POMIAROWA

OBSERWATOR

CECHY POMIARÓW I

UWAGI:

OGRÓDEK

METEOROLOGICZNY

Ciśnienie
aneroid

10-01-1977

16-04-1979

Szczyrk

Józef Stec

pomiary dokonywane 3 x dobę

(7, 13, 19) lub (8, 14, 20)

Psychrometr
Augusta

01-04-1979

15-05-1980

Szczyrk

Józef Stec

pomiary dokonywane 3 x dobę

(7, 13, 19) lub (8, 14, 20)

-> termometr
suchy

01-01-1980

31-01-1980

Szczyrk

Józef Stec

-> termometr
zwilżony

01-03-1980

31-03-1980

Szczyrk

Józef Stec

e - aktualne
ciśnienie pary
wodnej

04-1978

12-1978

Szczyrk

Wodociągi

Józef Stec

f - wilgotność
względna

01-1979

12-1979

Szczyrk

Wodociągi

Józef Stec

∆ - niedosyt
wilgotności

02-1980

Szczyrk

Wodociągi

Józef Stec

- temp.

punktu rosy

04-1980

05-1980

Szczyrk

Wodociągi

Józef Stec

Higrogram
włosowy

06-1980

12-1980

Szczyrk

Wodociągi

Anna Bogdał

Termometry
ekstremalne:

01-1981

07-1981

Szczyrk

Wodociągi

Anna Bogdał

-> max

04-1978

12-1979 zlewnia śylica

Józef Stec

-> min

1980

Łękawka,

Gilowice

Jan Górny

Wiatr:

1981

Łękawka,

Gilowice

Jan Górny

-> kierunek

01-1991

02-1991

Łękawka,

Gilowice

Jan Górny

-> prędkość

1990

Łękawka,

Gilowice

Jan Górny

Rodzaj chmur

1986

Łękawka

Jan Górny

Pokrycie nieba
chmurami w
%

1985

Łękawka

Jan Górny

Opady
dzienne

1983

Łękawka

Jan Górny

Opady z dnia
poprzedniego

1987

Łękawka

Jan Górny

Termometry
glebowe:

1979

Łękawka

Jan Górny

-> min przy
gruncie; 5;
10; 20; 50 cm

02-1984

08-1984

Łękawka

Jan Górny

Uwagi

10-1984

12-1984

Łękawka

Jan Górny

01-1984

Łękawka

Jan Górny

01-1989

07-1989

Łękawka

Jan Górny

09-1989

12-1989

Łękawka

Jan Górny

1988

Łękawka

Jan Górny

1982

Łękawka

Jan Górny

1978

Łękawka

Jan Górny

OKRES POMIAROWY

RODZAJ POMIARU

STACJA

POMIAROWA

OBSERWATOR

CECHY POMIARÓW I

UWAGI:

MIESIĘCZNY WYKAZ

WODOWSKAZOWY

(DZIENNIK

SPOSTRZEśEŃ

WODOWSKAZOWYCH)

01-1980

05-1980

Buczkowice,

rzeka śylica,

dorzecze Soły

Anna Gluza

stan wody rano, grubość

pokrywy lodowej [cm], temp.

wody

02-1973

12-1973

Buczkowice,

śylica

Anna Kubica

stan wody rano w [cm], z

dokładnością 0,01 [m]

03-1974

12-1974

Buczkowice,

śylica,

Młynówka
dorz. Soły

Anna Gluza

01-1975

12-1975

Buczkowice,

śylica,

Młynówka
dorz. Soły

Anna Gluza

07-1975

01-1977

Zembrzyce

(rzeka

Paleczka)

Adela Pławna

odręcznie wykonano maj-

wrzesień 1976

07-1977

Zembrzyce

(rzeka

Paleczka)

Adela Pławna

(STACJA WÓD

GRUNTOWYCH)

12-1972

05-1980

Szczyrk,

zlewnia śylicy

Józefa Czernek

Miesieczny wykaz spostrzeżeń

stanów wód gruntowych; stan

wody i stan pogody (pogoda/

zachmurzenie/ opady)

02-1973

09-1973

śylica,

posterunek:

Buczkowice

Anna Kubica,

Anna Gluza

przy dacie maj 1973 NOTATKA:

"Prosimy Pania o

natychmiastowe…"

"nie można

odczytac- zamarznięta"

03-1974

04-1980

śylica,

posterunek:

Buczkowice

Anna Kubica,

Anna Gluza

01-1978

12-1978

śylica,

posterunek:

Buczkowice;

dorzecze Soły

n/n

tylko stan wody;

"zatoki

lodowe"

"koryto zamarznięte"

01-1978

12-1978

śylica

Młynówka

n/n

1979

śylica

Młynówka

n/n

1979

śylica

Janczewska

01-1980

06-1980

śylica:

Buczkowice

n/n

nie uzupełniony

01-1982

04-1991

Gilowice

Jan Górny

odczyt rano

01-1973

12-1981

Sroka

(STAN WÓD

PODZIEMNYCH)

12-1972

03-1991

Gilowice

Jan Górny

raz dziennie

"stan wody"

OKRES POMIAROWY

RODZAJ POMIARU

STACJA

POMIAROWA

OBSERWATOR

CECHY POMIARÓW I

UWAGI:

TERMOGRAM

17-01-1978

16-05-1980

Szczyrk,

Wodociągi

Józef Stec

paski tygodniowe (pon- nd),

rodzaj pasków termografu T-100

PIHM. Skala pionowa: 30-0-40

02-06-1980

30-06-1980

Ślemień

Anna Bogdał

7-dniowe [º]

01-1982

06-1982

Gilowice,

Łękawka

Jan Górny

7-dniowe paski

26-07-1982

08-1982

Gilowice,

Łękawka

Jan Górny

08-1982 (podwójny, angielskie i

polskie paski i po 2 pomiary: na

angielskim i polskim po jednym)

01-12-01982

31-12-1982

Gilowice,

Łękawka

Jan Górny

1979

Gilowice,

Łękawka

Jan Górny

7-dniowe paski; skala 30 -> 0 ->

40; po 2 wykresy;

01-1990

06-1990

Gilowice,

Łękawka

Jan Górny

7-dniowe paski

08-1990

12-1990

Gilowice,

Łękawka

Jan Górny

GRUDZIEŃ 1-dniowe paski i 7-

dniowe paski

1989

Gilowice,

Łękawka

Jan Górny

7-dniowe paski; 1 maj 1989

"zepsuty zegar"

1981

Gilowice,

Łękawka

Jan Górny

7-dniowe paski

1985

Gilowice,

Łękawka

Jan Górny

7-dniowe paski

01-1991

04-1991

Gilowice,

Łękawka

Jan Górny

7-dniowe paski

100

05-1988

12-1988

Gilowice,

Łękawka

Jan Górny

7-dniowe paski

1980

Gilowice,

Łękawka

Jan Górny

7-dniowe paski

02-1978

03-1978

Gilowice,

Łękawka

Jan Górny

7-dniowe paski

08-1978

12-1978

Gilowice,

Łękawka

Jan Górny

7-dniowe paski

1983

Gilowice,

Łękawka

Jan Górny

1-dniowe paski

1987

Gilowice,

Łękawka

Jan Górny

7-dniowe paski

1982

Gilowice,

Łękawka

Jan Górny

7-dniowe paski

1984

Gilowice,

Łękawka

Jan Górny

7-dniowe paski; 11-1984 (1-

dniowe paski)

101

OKRES POMIAROWY

RODZAJ POMIARU

STACJA

POMIAROWA

OBSERWATOR

CECHY POMIARÓW I

UWAGI:

TERMOHIGROGRAM

22-12-1977

17-01-1978

Szczyrk,

Wodociągi

Józef Stec

1-dniowe, szeroki pasek złożony

z dwóch wykresów: górna część-

> 0-100% wilgotność, dolna

część-> (-30 do 40) termogram

06-01-1981

31-08-1981

Ślemień,

zl. Łękawki

Anna Bogdał

tygodniowe paski

01-12-1980

08-12-1980

Ślemień

Anna Bogdał

7-dniowe paski, 2 pomiary na

jednym (higro [%], termo [º])

07-1980

09-1980

Ślemień

(ogród),

Łękawka

Anna Bogdał

"zegar się zatrzymał zepsuty"

27-05-1976

01-07-1976

Gilowice

Jan Górny

1-dniowe paski

07-1976

12-1976

Gilowice,

Łękawka

Jan Górny

1-dniowe paski

01-1977

12-1977

Gilowice,

Łękawka

Jan Górny

1-dniowe paski

102

OKRES POMIAROWY

RODZAJ POMIARU

STACJA

POMIAROWA

OBSERWATOR

CECHY POMIARÓW I

UWAGI:

BAROGRAM

01-1977

05-1980

Szczyrk,

Wodociągi

Józef Stec

7-dniowe, Pon-Nd, skala (960-

1050 mb) co 10 mb;

"zmieniamy

pasek o godz. 13:00"

05-1976

12-1976

Gilowice

Jan Górny

1-dniowe paski (w tym 2 x 7-

dniowe)

01-1986

10-1986

Łękawka,

Gilowice

Jan Górny

7-dniowe paski

12-1986

Łękawka,

Gilowice

Jan Górny

7-dniowe paski

20-02-1988

31-12-1988

Łękawka,

Gilowice

Jan Górny

BRAK 3-ech tygodni LIPCA, 7-

dniowe paski; skala 960-1050

1983

Łękawka,

Gilowice

Jan Górny

7-dniowe paski

1982

Łękawka,

Gilowice

Jan Górny

7-dniowe paski

1985

Łękawka,

Gilowice

Jan Górny

7-dniowe paski

1978

Łękawka,

Gilowice

Jan Górny

7-dniowe paski

1977

Łękawka,

Gilowice

Jan Górny

7-dniowe paski

1990

Łękawka,

Gilowice

Jan Górny

7-dniowe paski

1979

Łękawka,

Gilowice

Jan Górny

7-dniowe paski

1980

Łękawka,

Gilowice

Jan Górny

7-dniowe paski

103

1981

Gilowice

Sroka

7-dniowe paski

1987

Gilowice

Jan Górny

7-dniowe paski

04-1981

12-1981

Gilowice

Jan Górny

7-dniowe paski

05-1989

11-1989

Gilowice

Jan Górny

7-dniowe paski

01-1991

03-1991

Gilowice

Jan Górny

7-dniowe paski

1984

Gilowice

Jan Górny

7-dniowe paski

104

OKRES POMIAROWY

RODZAJ POMIARU

STACJA

POMIAROWA

OBSERWATOR

CECHY POMIARÓW I

UWAGI:

HELIOGRAM

03-1979

12-1979

rz. Łękawka

Jan Górny

04-08.1979 ->założono ok.

20:00 i zdjęto następnego dn ok.

20:00; 11-12.1979 ok. 18:00;

dwa rodzaje heliogramów proste

i zakrzywione; krótsze i dłuższe

dla października;

02-1991

04-1991

Łękawka

Jan Górny

w każdym z miesięcy BRAKI

1980

Łękawka

Jan Górny

1982

Łękawka

Jan Górny

1983

Łękawka

Jan Górny

1989

Łękawka

Jan Górny

1990

Łękawka

Jan Górny

1991

1991 bez opisu, z jakiego

posterunku pochodzą paski

105

OKRES POMIAROWY

RODZAJ POMIARU

STACJA

POMIAROWA

OBSERWATOR

CECHY POMIARÓW I

UWAGI:

HIGROGRAM

01-1978

05-1980

Szczyrk,

Wodociągi

Józef Stec

"UWAGA: W roku 1978 przez

pewien czas były zakładane

błędne paski do higrografu. W

razie wątpliwości należy

dokładnie sprawdzić paski

termografu i domniemanego

higrografu z odczytami w klatce"

1981

Łękawka,

Gilowice

Sroka

7-dniowe paski

01-1990

Łękawka,

Gilowice

Jan Górny

7-dniowe paski

05-1990

07-1990

Łękawka,

Gilowice

Jan Górny

7-dniowe paski

12-1990

Łękawka,

Gilowice

Jan Górny

7-dniowe paski

04-04-1988

20-02-1989

Łękawka,

Gilowice

Jan Górny

7-dniowe paski

1987

Łękawka,

Gilowice

Jan Górny

7-dniowe paski; skala (0-100);

zdarzają się termogram i

higrogram- 2 paski dla jednego

dnia;

1986

Łękawka

Jan Górny

1988

Łękawka

Jan Górny

1981

Łękawka

Jan Górny

1985

Łękawka

Jan Górny

106

1987

Łękawka

Jan Górny

1982

Łękawka

Jan Górny

1984

Łękawka

Jan Górny

1985

Gilowice

Jan Górny

7-dniowe paski

1982

Łękawka,

Gilowice

Jan Górny

1983

Łękawka,

Gilowice

Jan Górny

1979

Łękawka,

Gilowice

Jan Górny

1986

Łękawka,

Gilowice

Jan Górny

1984

Łękawka,

Gilowice

Jan Górny

05-1989

07-1989

Łękawka,

Gilowice

Jan Górny

10-1989

12-1989

Łękawka,

Gilowice

Jan Górny

01-1991

04-1991

Łękawka,

Gilowice

Jan Górny

1980

Łękawka,

Gilowice

Jan Górny

(*) ozn. pełny okres pomiarowy w przypadku miesiąca- cały miesiąc, w przypadku roku- cały rok;

np. 06-1987 ozn. okres pomiarowy od 01-06-1987 do 30-06-1987;

1980 ozn. okres pomiarowy od 01-01-1980 do 31-12-1980.

107

ZAŁĄCZNIK 2

PRZYKŁADOWY WYKRES CIĄGŁOŚCI POMIAROWEJ

WYBRANYCH POSTERUNKÓW NA PODSTAWIE OPADU

ATMOSFERYCZNEGO MIERZONEGO ZA POMOCĄ PLUWIOGRAFU

108

POSTERUNEK

1973

1974

1975

II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I

II III IV V VI VII VIII IX X XI XII

Budzów-Skawa

lemie

Szczyrk- Wodoci

Bie

kówka

lemie

- Ł

kawka

Gilowice- Ł

kawka

lemie

- Gro

- Ł

kawka

Koco

- Ł

kawka

POSTERUNEK

1976

1977

1978

II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I

II III IV V VI VII VIII IX X XI XII

Budzów-Skawa

lemie

Szczyrk- Wodoci

Bie

kówka

lemie

- Ł

kawka

Gilowice- Ł

kawka

lemie

- Gro

- Ł

kawka

Koco

- Ł

kawka

POSTERUNEK

1979

1980

1981

II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I

II III IV V VI VII VIII IX X XI XII

Budzów-Skawa

lemie

Szczyrk- Wodoci

Bie

kówka

lemie

- Ł

kawka X X

X X X X X

X X X X X X

X X

Gilowice- Ł

kawka

X X X X X

X X X X X X

X X

lemie

- Gro

- Ł

kawka

Koco

- Ł

kawka

109

POSTERUNEK

1982

1983

1984

II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I

II III IV V VI VII VIII IX X XI XII

Budzów-Skawa

lemie

Szczyrk- Wodoci

Bie

kówka

lemie

- Ł

kawka X X X X

X X X X X X

Gilowice- Ł

kawka X X X X

lemie

- Gro

- Ł

kawka

Koco

- Ł

kawka

X X X X X X

X X X X

X X

POSTERUNEK

1985

1986

1987

II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I

II III IV V VI VII VIII IX X XI XII

Budzów-Skawa

lemie

Szczyrk- Wodoci

Bie

kówka

lemie

- Ł

kawka

X X X X X

X X

Gilowice- Ł

kawka

X X X X X

X X

lemie

- Gro

- Ł

kawka

X X X X X

Koco

- Ł

kawka X X X

X X X X X

X X X

POSTERUNEK

1988

1989

1990

II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I

II III IV V VI VII VIII IX X XI XII

Budzów-Skawa

lemie

Szczyrk- Wodoci

Bie

kówka

lemie

- Ł

kawka X X X

Gilowice- Ł

kawka X X X

X X X X X

X X X X

lemie

- Gro

- Ł

kawka

Koco

- Ł

kawka

X X X X

X - przypuszalnie przerwy pomiarowe, spowodowane przymrozkami

110

ZAŁĄCZNIK 3

PRZYKŁADOWA BAZA METADANYCH - „LASY W POLSCE”

111

Dane główne
Tytuł bazy (pl)

Lasy w Polsce

Tytuł bazy (en)

Forests of Poland

Cel opracowania

Opracowanie charakterystyki przyrodniczo-le

nej lasów w Polsce.

gatunek dominuj

las

Słowa kluczowe

siedlisko

Zasi

g danych

Zasi

g danych

Polska.

szer. geograf. min

49°00'

szer. geograf. max

54°47'

dług. geograf. min

14°05'

dług. geograf. max

24°05'

Format danych
Pakiet GIS

ArcInfo

Format Wektorowy

nakładka ArcInfo

Odwzorowanie

PUW 1992

Skala

1:200 000
Nazwa warstwy Typ obiektów Atrybuty

Aktualizacja

drzewostan

wieloboki

drzewostan

funkcja lasu

wieloboki

zasi

g siedliska,

funkcja

Struktura bazy danych

siedlisko

wieloboki

siedlisko,
drzewostan, zasi

siedliska, funkcja

Stan aktualno

ci danych

Stan aktualno

ci bazy

1995-01-01

Aktualizacja bazy

nie

Wła

ciciel bazy

Nazwa

Instytut Badawczy Le

nictwa

Adres

ul. Bitwy Warszawskiej 1920 r. 3

Kod pocztowy

00-973

Miejscowo

ść

Warszawa

Telefon

(+48 22) 822 32 01

Fax

(+48 22) 822 49 35

ibl@ibles.waw.pl

URL

http://www.ibles.waw.pl

Wykonawca bazy
Nazwa

Instytut Badawczy Le

nictwa

Adres

ul. Bitwy Warszawskiej 1920 r. 3

Kod pocztowy

00-973

Miejscowo

ść

Warszawa

Telefon

(+48 22) 822 32 01

Fax

(+48 22) 822 49 35

ibl@ibles.waw.pl

URL

http://www.ibles.waw.pl

Kontakt

Nazwa

Robert Hildebrand, Zakład Urz

dzania i Monitoringu Lasu, Instytut

Badawczy Le

nictwa

Adres

ul. Bitwy Warszawskiej 1920 r. 3

Kod pocztowy

00-973

112

Miejscowo

ść

Warszawa

Telefon

+48 22) 822 32 01 w. 119

r.hildebrand@ibles.waw.pl

Dost

pno

ść

danych

Na potrzeby projektów
naukowych

ograniczony

Przez internet

brak

Do u

ytku

wewn

trznego

nie

Odpłatny

tak

Warunki płatno

do uzgodnienia z wła

cicielem

Nieodpłatny

nie

Wypełniaj

Nazwa

Robert Hildebrand, Zakład Urz

dzania i Monitoringu Lasu, Instytut

Badawczy Le

nictwa

Adres

ul. Bitwy Warszawskiej 1920 r. 3

Kod pocztowy

00-973

Miejscowo

ść

Warszawa

Telefon

(+48 22) 822 32 01 w. 119

r.hildebrand@ibles.waw.pl

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Baza metadanych pomiarów meteorologicznych Zakładu Metrologii Politechniki Krakowskiej(1)
Pomiary mocy obliczenia, AiR Politechnika Krakowska, II ELET - Elektrotechnika
Laboratorium 4 - Pomiary Wysokościowe, POLITECHNIKA KRAKÓW, METROLOGIA
SPRAWOZDANIE GRUPOWE - POMIARY K, POLITECHNIKA KRAKÓW, METROLOGIA
Zastosowanie fotokomórki do pomiarów fotometrycznych, Politechnika Krakowska
Metrologia-lab-Ocena błędów pomiaru pośredniego, OC BL S, POLITECHNIKA RADOMSKA
Miernictwo energetyczne- sprawozdanie z pomiaru grubości, Energetyka Politechnika Krakowska Wydział
Metrologia-lab-Pomiar Częstotliwości, Częstotliwość SPR, POLITECHNIKA RADOMSKA
Pomiary elementów RLC Oblicz, AiR Politechnika Krakowska, II ELET - Elektrotechnika
Wyklad 13 Pomiar mocy, Energetyka Politechnika Krakowska Wydział Mechaniczny I stopień, Miernictwo
Pomiary mocy w układach jedno i trójfazowych - poprawiony, AiR Politechnika Krakowska, II ELET - Ele
ćw.2, Pomiar lepkości cieczy, Politechnika Krakowska
ćwiczenie 6 Badanie powtarzalności i odtwarzalności pomiarów. Pomiary na wysokościomierzu, ZiIP Poli
Pomiar Mocy Prądu Jednofazowego, Politechnika Łódzka, metrologia- sprawozdania
Niwelator(1), POLITECHNIKA KRAKÓW, METROLOGIA
Politechnika Krakowska ZAKŁAD GEODEZJI
Metrologia-lab-Pomiary Oscyloskopowe, OSC SISI, POLITECHNIKA RADOMSKA

więcej podobnych podstron