Wydział Mechaniczny |
Rafał Freier |
Data oddania pracy: |
Numer ćwiczenia: 22 |
Temat: Badanie zależności temperaturowej oporu półprzewodnika (termistora) |
Ocena: |
Wstęp
Półprzewodniki to grupa materiałów, które w temperaturze bliskiej zera bezwzględnego są izolatorami, natomiast w wyższych temperaturach posiadają wartość przewodności pośredniej między metalami i izolatorami.
Wykres poziomów energetycznych półprzewodnika, podobnie zresztą jak i izolatora, charakteryzuje obecność przerwy energetycznej, to znaczy przedziału energii, którego nie mogą zajmować elektrony.
Zwykle termistory wykonuje się w postaci spieku mieszaniny sproszkowanych materiałów półprzewodnikowych.
Termistory wykorzystywane są szeroko w elektronice jako:
- czujniki temperatury (KTY), w układach kompensujących zmiany parametrów obwodów przy zmianie temperatury, w układach zapobiegających nadmiernemu wzrostowi prądu, do pomiarów temperatury,
- elementy kompensujące zmianę oporności innych elementów elektronicznych np. we wzmacniaczach i generatorach bardzo niskich częstotliwości.
- ograniczniki natężenia prądu (bezpieczniki elektroniczne) - termistory typu CTR, np. w układach akumulatorów telefonów, zapobiegając uszkodzeniu akumulatorów w wyniku zwarcia lub zbyt szybkiego ładowania.
Tabela pomiarów
R (Ω) |
ln R |
T [°C] |
T [°K] |
1/t [K] |
4630 |
8,440312 |
21 |
294 |
0,003401 |
5400 |
8,594154 |
18 |
291 |
0,003436 |
6000 |
8,699515 |
15 |
288 |
0,003472 |
6540 |
8,785692 |
12 |
285 |
0,003509 |
7500 |
8,922658 |
9 |
282 |
0,003546 |
8550 |
9,053687 |
6 |
279 |
0,003584 |
10160 |
9,226214 |
3 |
276 |
0,003623 |
11500 |
9,350102 |
0 |
273 |
0,003663 |
14260 |
9,565214 |
-3 |
270 |
0,003704 |
17240 |
9,754988 |
-6 |
267 |
0,003745 |
21200 |
9,961756 |
-9 |
264 |
0,003788 |
25400 |
10,1425 |
-12 |
261 |
0,003831 |
30800 |
10,33527 |
-15 |
258 |
0,003876 |
27400 |
10,2183 |
-12 |
261 |
0,003831 |
24800 |
10,1186 |
-9 |
264 |
0,003788 |
21500 |
9,975808 |
-6 |
267 |
0,003745 |
18000 |
9,798127 |
-3 |
270 |
0,003704 |
15500 |
9,648595 |
0 |
273 |
0,003663 |
11900 |
9,384294 |
3 |
276 |
0,003623 |
9900 |
9,20029 |
6 |
279 |
0,003584 |
8600 |
9,059517 |
9 |
282 |
0,003546 |
8100 |
8,999619 |
10 |
283 |
0,003534 |
7900 |
8,974618 |
13 |
286 |
0,003497 |
7000 |
8,853665 |
16 |
289 |
0,00346 |
5600 |
8,630522 |
19 |
292 |
0,003425 |
5300 |
8,575462 |
22 |
295 |
0,00339 |
4400 |
8,38936 |
25 |
298 |
0,003356 |
4200 |
8,34284 |
28 |
301 |
0,003322 |
3600 |
8,188689 |
31 |
304 |
0,003289 |
3200 |
8,070906 |
34 |
307 |
0,003257 |
2900 |
7,972466 |
37 |
310 |
0,003226 |
2700 |
7,901007 |
40 |
313 |
0,003195 |
2200 |
7,696213 |
43 |
316 |
0,003165 |
2000 |
7,600902 |
46 |
319 |
0,003135 |
1660 |
7,414573 |
49 |
322 |
0,003106 |
1510 |
7,319865 |
52 |
325 |
0,003077 |
1300 |
7,17012 |
55 |
328 |
0,003049 |
1200 |
7,090077 |
58 |
331 |
0,003021 |
1000 |
6,907755 |
61 |
334 |
0,002994 |
900 |
6,802395 |
64 |
337 |
0,002967 |
870 |
6,768493 |
67 |
340 |
0,002941 |
730 |
6,593045 |
70 |
343 |
0,002915 |
707 |
6,561031 |
73 |
346 |
0,00289 |
635 |
6,453625 |
76 |
349 |
0,002865 |
588 |
6,376727 |
79 |
352 |
0,002841 |
531 |
6,274762 |
82 |
355 |
0,002817 |
471 |
6,154858 |
85 |
358 |
0,002793 |
440 |
6,086775 |
88 |
361 |
0,00277 |
419 |
6,037871 |
91 |
364 |
0,002747 |
380 |
5,940171 |
94 |
367 |
0,002725 |
348 |
5,852202 |
97 |
370 |
0,002703 |
310 |
5,736572 |
100 |
373 |
0,002681 |
316 |
5,755742 |
95 |
368 |
0,002717 |
356 |
5,874931 |
90 |
363 |
0,002755 |
405 |
6,003887 |
85 |
358 |
0,002793 |
472 |
6,156979 |
80 |
353 |
0,002833 |
561 |
6,329721 |
75 |
348 |
0,002874 |
641 |
6,463029 |
70 |
343 |
0,002915 |
780 |
6,659294 |
65 |
338 |
0,002959 |
930 |
6,835185 |
60 |
333 |
0,003003 |
1110 |
7,012115 |
55 |
328 |
0,003049 |
1330 |
7,192934 |
50 |
323 |
0,003096 |
1640 |
7,402452 |
45 |
318 |
0,003145 |
1970 |
7,585789 |
40 |
313 |
0,003195 |
2350 |
7,762171 |
35 |
308 |
0,003247 |
2750 |
7,919356 |
30 |
303 |
0,0033 |
3450 |
8,14613 |
25 |
298 |
0,003356 |
4100 |
8,318742 |
21 |
294 |
0,003401 |
Wykresy zależności:
1.Chłodzenie od 21 do -15
2. Ogrzewanie od -15 do 100
3.Chłodzenie od 100 do 21
Wykres zależności wartości ln R od odwrotności temperatury T, w przedziale od 10 do 100 °C.
5.Obliczenia
Wyznaczanie energii aktywacji termistora
w tym wypadku: k- stała Boltzmanna = 1,38·10-23
a=
1 [eV] = 1,602 ·10-19
Eg =
= XXX [eV]
Niepewności pomiarowe:
∆R = 0,01 [kΩ]
∆t = 1°C
∆T= 1 K
=
= 0,01 [kΩ]
6. Wniosek
Dzięki otrzymanym wynikom można stwierdzić, że charakterystyka temperaturowa badanego termistora nie do konca jest liniowa.
Ze wzrostem temperatury opór maleje. Związane jest to z tym, że zmienia się odległość między pasmem walencyjnym a pasmem przewodnictwa. Z wykresu wynika, ze liniowa jest raczej zależność lnR=f(1/T), co pozwala nam stwierdzić, że pomiary byływykonane w miarę dokładnie. Błędy, które się pojawiły są związane z niedoskonałością aparatury oraz niedokładnością oka ludzkiego.