opracowane pytania na egz kpw, APS, kierunki pedagogiki współczesnej


Kierunki Pedagogiki Współczesnej

1a) Pedagogika a pedagogia

Pedagogia - to praktyka wychowawcza; czynny proces, dzieło wychowania. Całość zabiegów wychowawczych wobec wychowanka. Odnosi się ona do praktycznej wiedzy dotyczącej oddziaływań wychowawczych (podzielanej przez wychowawców czy osoby publiczne) oraz do sposobów jej wdrażania w życie. Obecnie rozszerza się jej zakres także na doktryny i ideologie wychowawcze oraz tzw. ukryte programy wychowawcze. Przedmiotem jej stanowi działalność wychowawczą mająca na celu wyposażenie społeczeństwa w wiedzę, sprawności ogólne zainteresowania systemy norm i wartości postawy wobec tych norm, przekonania w celu przygotowania jednostki do samodzielnego życia.

Natomiast pedagogika jest nauką o charakterze teoretyczno - praktycznym. Zajmuje się ona formułowaniem teorii, celów, treści, metod, środków i form procesu wychowania, a także stanowi zasób wiedzy praktycznej na ten temat (to sposób kształcenia człowieka i prowadzenia go). Zadaniem pedagogiki jako nauki jest wyposażenie tych, którzy organizują przebieg nauczania i wychowania w wiedzę o skuteczności różnego rodzaju zabiegów dydaktyczno-wychowawczych.

Można powiedzieć, że w jakimś stopniu pedagogia może być przedmiotem badań pedagogiki.

1b) Teoria a praktyka

Teoria ma za zadanie uświadamiać praktykę. Nie wyklucza to istnienia teoria czy praktyki bez wzajemnych powiązań. Jednak trzeba pamiętać, że pedagogika jako nauka musi być teorią praktyki wychowania, czyli zadaniem głównym teorii jest uświadamianie praktyki wychowania. Teoria bowiem ma uświadomić wychowawcom różne aspekty praktyki, czynniki ją warunkujące oraz związane z nią sensy i wartości. Dzięki teorii wychowawcy mogą realizować praktykę w sposób bardziej świadomy. Uświadamianie to polega na uzasadnieniu, opisaniu, zrozumieniu, wyjaśnieniu (itp.) praktyki wychowania. Mówiąc krótko - zadaniem pedagogiki jako nauki jest opracowanie teorii, która opisuje, umożliwia zrozumienie, wyjaśnia i interpretuje ideologiczno-krytycznie rzeczywistość wychowawczą.

2) Sposoby uprawiania pedagogiki
Jak podaje Stanisław Palka „pedagogika jest nauką o wychowaniu, kształceniu i samokształceniu człowieka w ciągu jego całego życia.” W skład tej bardzo obszernej dziedziny wchodzą między innymi:
1) wychowywanie i kształcenie - czyli oddziaływania bezpośrednie lub pośrednie człowieka na człowieka w ciągu całego życia
2) samokształtowanie, samowychowanie, samodoskonalenie człowieka- czyli działania skierowane na samego siebie w ciągu całego życia.
Powyższe zadania realizowane są bądź to w sposób intencjonalny, w jakimś sensie zamierzony, bądź raczej przypadkowy, realizowany bez wyraźnej świadomości skutków wychowawczych i kształcących, co socjologia nazywa „procesem socjalizacji”, czyli najprościej mówiąc uczeniem się ról społecznych.
Z racji swojej obszerności działania pedagogika jest dziedziną i nterdyscyplinarną, czyli taką, która czerpie z doświadczeń i wiedzy innych dyscyplin naukowych .Dużym źródłem wiedzy, które jest niezbędne w pedagogice są psychologia rozwojowa, socjologia, medycyna. Szczególne zastosowanie z psychologii rozwojowej ma koncepcja Eriksona, dotycząca kolejnych stadiów psychospołecznego rozwoju człowieka.
Jak już wcześniej wspomniałam wychowanie, kształcenie i samokształcenie są podstawowymi składnikami tej dziedziny. Dlatego też chciałabym przytoczyć definicję tych trzech jakże podstawowych pojęć w pedagogice. Wychowanie obejmuje zestrój działań służących kształtowaniu osobowości człowieka i wspomaganiu rozwoju tej osobowości. Kształcenie obejmuje opanowywanie wiadomości i umiejętności, rozwijanie zdolności poznawczych, rozwijanie zainteresowań, przygotowywanie do samokształcenia, formowanie postaw poznawczych. Ma więcznaczenie zarówno „nauczające”, jak i „wychowujące”. Samokształtowanie ma wymiar samodzielnej aktywności wychowawczej (samowychowywanie) i kształcącej(samokształcenie) skierowanej na samego siebie w celu pełnego rozwojuosobowości.
W nowocześnie podejmowanych procesach wychowania, kształcenia i samokształtowania człowieka duże znaczenie mają takie wyróżniki, jak np. podmiotowość (nauczycieli, uczniów), partnerstwo (nauczycieli uczniów, wychowawców i wychowanków), postawa twórcza i twórcza aktywność, samodzielność poznawcza, demokracja, tolerancja, a zarazem to wszystko ma ogromne znaczenie dla badań pedagogicznych. Bogactwo składników powoduje, że obok podstawowych dyscyplin pedagogicznych, kreują się także nowe dyscypliny pochodne, wyłaniane przez specyficzne kryteria, o różnym stopniu zasięgu poznawczego.
Pośród różnych ujęć redukujących, porządkujących, można wyróżnić dwa główne, zwracając uwagę na ich metodologiczne konteksty. Są to:
1. koncepcję pedagogiki jako nauki empiryczno-analitycznej i jako nauki humanistycznej
2. koncepcję pedagogiki teoretycznie zorientowanej i pedagogiki praktycznie zorientowanej
Co ciekawe koncepcje te nie wykluczają się, a wręcz przeciwnie, w znacznym stopniu są zbieżne, uzupełniając się wzajemnie, zachowując przy tym swój specyficzny charakter, co będę chciała ukazać w dalszej części mojej pracy.
1. Pedagogika jako empiryczno -analityczna i nauka humanistyczna
Pedagogika przez znaczną część teoretyków zaliczana jest do nauk, których metodologia wzorowana jest na naukach przyrodniczych i społecznych i w których wykorzystywany jest pozytywistyczny model badawczy. Badania empiryczne w pedagogice mają aspekt teoretyczny i praktyczny. Aspekt teoretyczny jest związany z opisem i wyjaśnieniem faktów, zjawisk i procesów pedagogicznych bez włączenia czynności oceniania. W trakcie tych badań stawiane są hipotezy, które są weryfikowane lub falsyfikowane. Efektem tych badań są prawidłowości i formułowane prawa: deterministyczne i korelacyjne, jednoznacznei statystyczne. Aspekt praktyczny powiązany jest z projektowaniem określonych stanów rzeczy w dziedzinie zjawisk i procesów pedagogicznych i ocenianiem funkcjonowania tych projektów.
Inni teoretycy zaliczają pedagogikę do grona nauk humanistycznych. Gdzie ściśle nawiązuje się do filozofii, teorii socjologicznych, do psychologii humanistycznej, do filozofii. Jednak jednym z podstawowych wyróżników metodologicznych pedagogiki humanistycznej jest prowadzenie w jej obrębie pedagogicznych badań jakościowych. Charakterystycznymi cechami tych badań są: przyjęcie kategorii poznawczych, którymi są „rozumienie” i „interpretacja”, przyjmowanie niematematycznych procedur analitycznych i odrzucenie pomiaru, holistyczne podejście badawcze, ujmowanie rzeczywistości z punktu widzenia osoby badanej, wprowadzenie oceniania, elastyczne i otwarte sposoby zbierania danych. Typowymi metodami badań jakościowych są: obserwacja uczestnicząca, wywiad swobodny ,jakościowa analiza treści dokumentów osobistych i wytworów.
Wg Stanisława Palki oba te sposoby uprawiania pedagogikii prowadzenia badań są niezbędne i równoprawne. Decyduje o tym natura badanych faktów i zjawisk pedagogicznych.
2. Pedagogika jako nauka teoretycznie i nauka praktycznie zorientowana
Jeżeli przyjmiemy jako kryterium intencję badawczą osób uprawiających pedagogikę, można wyróżnić pedagogikę teoretycznie zorientowaną i pedagogikę praktycznie zorientowaną. Intencje badawcze pierwszej z nich są ukierunkowane na poznanie naukowe, na budowanie systemu teoretycznej wiedzy pedagogicznej i teorii. Ta pierwsza, czyli wiedza pedagogiczna, dotyczy właściwości uzyskiwanych wyników badań, ich cech, odkrywanych prawidłowości, ich sytemu ogólności i możliwości generalizacji. Ta druga zaś, czyli teoria pedagogiczna, jest zbiorem praw odnoszących się do dziedziny pedagogiki i pełniących funkcję wyjaśniającą.
Intencja badaczy z nurtu praktycznie zorientowanej jest służenie praktyce pedagogicznej, czynienie starań zmierzających do jej przekształcania. Realizują to, uogólniając wyniki badań praktyki pedagogicznej, czynienie starań zmierzających do jej przekształcenia. Szczególną rolę w tym nurcie odgrywają próby eksperymentalne i badania innowacyjne. W tym nurcie mieszczą się badania empiryczne, badania związane z tzw. Technologią pedagogiczną, służące określaniu treści, metod, form, środków skutecznej realizacji określonych celów dydaktycznych i wychowawczych oraz określaniu uwarunkowań tej skuteczności. Do tego nurtu można zaliczyć także orientację naukową, którą zwykło się nazywać pedagogiką krytyczną. Wiedza zdobywana w tej pedagogice ma charakter innowacyjny, oświeceniowy i emancypacyjny, a więc ściśle praktyczny, zaś badania mają u podstaw pewną akceptowaną przez badacza aksjologię.

3) Podstawowe kategorie metodologiczne

Do podstawowych kategorii metodologicznych pedagogiki należą: opis, uzasadnienie, zrozumienie, wyjaśnienie, interpretacja ideologiczno-krytyczna. Pojęcia opisu, uzasadnienia, rozumienia ,wyjaśnienia i interpretacji krytycznej nie można ujmować potocznie lecz właśnie w kategoriach metodologicznych, odnosząc się do sporów początku XX wieku dotyczących statusu pedagogiki. Z perspektywy dzisiejszej teoria pedagogiczna ma rzeczywistość wychowawczą uzasadniać, opisywać, rozumieć , wyjaśnić i zinterpretować ideologiczno-krytycznie.

Uzasadnienie polega na sformułowaniu filozoficznych, epistemologicznych i aksjologicznych przesłanek rzeczywistości wychowawczej.

Opis polega na ukazaniu rzeczywistości wychowawczej, jak jawi się w swej elementarnej postaci tzn. przed jej zinterpretowaniem, w horyzoncie doświadczenia wychowanka, wychowawcy i badającego ją pedagoga (podejście fenomenologiczne).

Rozumienie polega na ukazaniu wewnętrznych sensów i wartości organizujących całościowe postaci życia duchowego i ich kulturowe obiektywizacje(podejście hermeneutyczne).

Wyjaśnienie polega na rekonstrukcji zasad określających daną rzeczywistość wychowawczą na podstawie analizy określonych czynników empirycznych ją warunkujących bądź różnicujących(podejście analityczno - empiryczne).

Interpretacja ideologiczno-krytyczna polega na identyfikacji ukrytych form dominacji na poziomie symbolicznym , przeciwstawiających się upodmiotowieniu jednostek i grup społecznych(podejście krytyczne).

KONKLUZJA: podstawowym zadaniem pedagogiki jako nauki jest opracowywanie teorii, która opisuje, umożliwia zrozumienie, wyjaśnia i interpretuje rzeczywistość wychowawczą.

4) Rodzaje warunkowań i ich znaczenie pedagogiczne

W pedagogice analityczno - empirycznej wyróżnia się 2 rodzaje warunkowań :

-klasyczne- wytwarzanie reakcji na bodziec pierwotnie obojętny, tj warunkowy,

przez skojarzenie go z bodźcem bezwarunkowym, wywołującym te reakcję

-instrumentalne- wytwarzanie nowych reakcji bądź modyfikowanie istniejących za pomocą techniki wzmocnienia, czyli nagradzania zachowań pożądanych i karania niepożądanych

Jako że zachowanie jednostki, według behawiorystów, zależy od wyuczonych nawyków(utrwalonych skojarzeń między bodźcami a reakcjami)człowiek może się ich nauczyć tylko na drodze albo warunkowania klasycznego albo instrumentalnego.

W pedagogice znajduje to odbicie w definicjach nauczania, które jest “ kształtowaniem warunków wzmacniania, pod wpływem których następuje uczenie się” czy wychowania ( “ kształtowania warunków wzmacniania, pod wpływem których następuje pozyskiwanie nowych nawyków =sposobów zachowania się w określonych sytuacjach” ).

6) Kształcenie programowane

Metoda sterowania procesem uczenia się za pomocą tekstu programowanego (programu), czyli zbioru powiązanych ze sobą logicznie i merytorycznie jednostek informacji na określony temat, którego prezentacji służą specjalne urządzenia, lub odpowiednio skonstruowane podręczniki (zeszyty ćwiczeń), czy nagrania na taśmie magnetofonowej; każda informacja kończy się zwykle pytaniem, na które trzeba odpowiedzieć, albo zawiera lukę, którą należy wypełnić, a wynik jest konfrontowany z prawidłową odpowiedzią, prawidłowa odpowiedź stanowi wzmocnienie pozytywne i umożliwia przejście do zadań b. złożonych. Różnice pomiędzy programami dotyczą: sposobu udzielania odpowiedzi, wielkości oraz struktury jednostek informacji, form kontrolowania zakresu i stopnia przyswojenia tych informacji przez uczniów oraz możliwości indywidualizowania procesu uczenia się współ, wykorzystywana w komputerowych programach dydaktyki, koncepcja nauczania programowanego odnosi się do behawioralnej teorii uczenia się.

Według Skinnera proces programowania wiedzy i umiejętności polega na konstruowaniu starannie opracowanych sekwencji warunków prowadzących do ostatecznych rezultatów zgodnych z celami kształcenia

Charakterystyka materiałów programowanych:

  1. Materiał podany w log. kolejności (krok za krokiem)

  2. Od ucznia wymaga się częstego reagowania

  3. Materiał zawiera podpowiedzi i wskazówki gwarantujące prawidłowa reakcje

  4. Po każdym kroku następuje wzmocnienie poprawnych reakcji

  5. Odpowiedzi uzyskuje się natychmiast

  6. Materiał rozwija się wolno

  7. Modeluje reakcje ucznia w kierunku ostatecznego zachowania

Materiały tego typu to materiały o programie rozgałęzionym. Ich autorzy za wszelką cenę starają się zapobiec popełnianiu błędów. Kiedy uczeń popełni błąd, program odsyła go do odpowiedniej gałęzi korekcyjnej, gdzie otrzymuje się dodatkowe wyjaśnienia. Po skorygowaniu błędu uczeń posuwa się dalej.

Cele materiałów autoinstruujących:

  1. Opanowanie nowego zachowania/ materiału

  2. Utrwalanie zachowań/materiału wyuczonych wcześniej

  3. Świadectwo sukcesu ucznia - dziecko ma poczucie, że potrafi, opanował dany materiał

  4. Podtrzymuje zainteresowanie ucznia

Argumenty dotyczące zastosowania metody autoinstrującej:

ZA:

PRZECIW

7) Szkoła jako miejsce inżynierii społecznej

Utopiści (Robert Owen, Charles Fourier, Étienne Cabet) w edukacji widzieli szansę na stworzenie swego ideału społeczeństwa. Zwolennicy inżynierii społecznej opowiadali się za zaszczepieniem pozytywnego stosunku do planowania oraz przekształceniem mentalności. Szerzeniu idei komunitariańskich służyć miała edukacja zespołowa przez działanie. Jako przeciwnicy więzi rodzinnych i zwolennicy poglądu o wrodzonej dobroci człowieka głosili potrzebę bardzo wczesnego oddziaływania grupy na jednostkę w duchu osłabiania lojalności rodzinnej i kształtowania poczucia więzi ze wspólnotą społeczną. W sferze metod sprzeciwiali się werbalizmowi.

8) Pedagogika kultury jako nauka humanistyczna.

pedagogika kultury = pedagogika ludzkiej duchowości

nauki humanistyczne = nauki o ludzkiej duchowości = nauki o duchu = geisteswissenschaften

Pedagogika kultury jako nauka humanistyczna to nauka dążąca do rozumienia rzeczywistości. Twórcą myśli był W. Dilthey, który dokonał antynaturalistycznego zwrotu w naukach humanistycznych, podkreślając, że metodologia nauk humanistycznych nie może odwzorowywać metodologii nauk przyrodniczych. Dlatego należy wytworzyć własną metodologię. Punktem wyjścia stał się cały człowiek, całość życia i całość doświadczenia ludzkiego. Człowieka nie można redukować do jakiegoś jednego aspektu np. biologicznego, społecznego, itp.; wszystkie wymiary życia kumulują się w szeroko pojętej duchowości. Dilthey postawił tezę: życia duchowego człowieka nie można naukowo wyjaśnić, lecz tylko rozumieć. W powyższej tezie zawarty jest zwrot od nauk przyrodniczych (dążących do wyjaśniania rzeczywistości ) ku naukom humanistycznym (dążącym do rozumienia rzeczywistości ). Ujęcie humanistyczne jest alternatywą wobec pedagogiki i psychologii uprawianych wg wzorów metodologicznych nauk przyrodoznawczych, określanych mianem psychologii czy pedagogiki elementów( E. Spranger). Czymś innym jest badanie procesów psychicznych rozłożonych na elementy składowe, a czymś innym ich analiza jako pewnych całości, zorganizowanych wokół sensów i wartości. Podejście humanistyczne z reguły nie sprowadza się do rozbioru danego zjawiska na czynniki pierwsze i ich analizy, lecz pozostaje na poziomie bardziej ogólnym i traktuje wewnętrzne procesy w kategoriach sensownej całości, która wyznacza dane zjawisko i dzięki której zjawisko to poprzez rozpoznanie sensu otrzymuje znaczenie. Suma elementów i elementarnych wyjaśnień nie sprowadza się bowiem do całościowych postaci życia duchowego i ich rozumienia. Analiza elementów nie jest podstawą rozumienia całości. Nauki humanistyczne nie polegają na wyjaśnianiu rzeczywistości poprzez rekonstrukcję rządzących nią praw, lecz na jej rozumieniu- wglądzie i ujawnieniu (identyfikacji ) sensów zaszyfrowanych w przejawach życia- w zobiektywizowanych wytworach kulturowych. Przedmiot badań ma charakter obiektywny (badamy ducha/duchowość na podstawie konkretnych, obiektywnych wytworów kulturowych) a procedura badawcza może mieć charakter powtarzalny.

„Dana nauka przynależy do nauk humanistycznych jedynie wtedy, gdy jej przedmiot jest nam dostępny w takim postępowaniu, które opiera się na wzajemnym związku życia, ekspresji i rozumienia”.

9) Rozumienie jako kategoria metodologiczna

metodologia - nauka o metodach badań naukowych, o skutecznych sposobach dociekania ich wartości poznawczej. Metodologia zajmuje się zagadnieniami teoriopoznawczymi związanymi z rozwojem danej nauki.

rozumienie - (wg. Diltheya) - proces w którym życie duchowe może być poznane ze zmysłowo danych ekspresji samego siebie.

rozumienie - wgląd i ujawnienie (identyfikacja) sensów zaszyfrowanych w przejawach życia - w zobiektywizowanych przejawach kultury(dobra kulturowe poszerzają świadomość człowieka , wprowadzają go w świat wartości i kreują nowe rozumienie życia a tym samym kształtują jego osobowość tj. w interpretacji dóbr kulturowych tkwi klucz do poznania człowieka)

10) Pedagogika Kultury

Podstawowym zadaniem pedagogiki kultury jest badanie zjawisk i nurtów kultury: rozpoznawanie ich, ocenianie, by w końcu wyciągać z nich wnioski do wychowania. Istotnym zadaniem jest również takie przygotowanie wychowawców, by mogli wychować młodzież do mądrego korzystania z kultury, do rozróżniania destrukcyjnych i konstruktywnych elementów kultury, oraz by mogli tworzyć kulturę opartą na wartościach wyższych.

Pedagogika kultury kształtuje człowieka w trzech wymiarach: rozumienia dziedzictwa kulturowego, umiejętności wykorzystywania go w życiu codziennym i tworzeniu kultury dla przyszłych pokoleń.

Jednym z zadań pedagogiki kultury jest badanie współczesnych nurtów kulturowych i wyciąganie z nich wniosków dla pedagogiki.

11) Dobro kulturalne w perspektywie pedagogiki kultury.

Pedagogika kultury jest to dział pedagogiki, którego zadaniem jest kształcenie osobowości przez dobra kultury. Dobra kulturalne to: teksty, sztuka, moralność, obyczaje, religia, prawo. Człowiek tworzy kulturę, ale i kultura tworzy człowieka, dlatego niezbędne jest wychowanie człowieka z kulturą, na co dzień. W doborze dóbr kulturowych należy uwzględnić poziom rozwoju jednostki: Kształcić jednostkę można jedynie na takich dobrach kulturalnych, których struktura całkowicie lub przynajmniej częściowo pokrewna jest strukturze indywidualnej formy życia na jej stopniu rozwojowym-podstawowy aksjomat (stwierdzenie, które uważa się za oczywiste i bezsporne) kształcenia G. Kerschensteinera.

Uczeń dzięki interpretacji wytworów kulturowych uczy się przeżywać i rozumieć sensy i wartości zawarte w tych wytworach. Uczy się także rozumieć siebie i w tym sensie zrozumieć rzeczywistość, „przywłaszczając” sensy i wartości zawarte w dobrach kulturowych. Kształtowany jest także własny byt, własna duchowość(osobowość) w kategoriach spójnej struktury, organizowanej wokół sensów i wartości. Uczeń staje się także zdolny wartościowych dokonań kulturowych.

A to jeszcze dodatkowo; koncepcja B. Wroczyńskiego (ale nie wiem czy to jest istotne):

Dobra kulturalne są układami spoistymi. Spoiste kultury są zorganizowane wokół jakiejś wartości normatywnej (obowiązujące każdego, kto umie trafnie oceniać)- maja więc charakter aksjocentryczny (filozofia wychowania)=>struktura. Struktury zewnętrzne (Np. samochód, dzieło sztuki) i wewnętrzne (Np. wykształcenie, charakter, osobowość) powinny być na siebie otwarte i przepuszczały prądy życia duchowego.

Proces wychowania dokonuje się na podłożu dóbr kulturalnych. Wśród nich obiektywizacje odgrywają istotną rolę, ponieważ stają się one trwałymi wzorami życia. Na nich możemy dorobić się swoich struktur zewnętrznych, ale jednocześnie wewnętrzne struktury stają się przyjętymi wzorami ludzkiego myślenia, zachowania.

12) Krytyka pedagogiki kultury

  1. silnie przywiązany do tradycji i niechętny do zmian, konserwatywny charakter (to, co już wytworzone ma normatywny charakter)

  2. mała wrażliwość ideologiczno-krytyczna i emancypacyjna (preferowanie określonego i narzuconego z góry wytłumaczenia rzeczywistości; mimo proponowanej samodzielności i niezależności w postępowaniu, stworzenie aktywnych, uczestniczących w życiu społecznym jednostek nie dokona się w pozbawiających wolności wyboru, zmuszających do określonego działania strukturach społecznych i symbolicznych)

  3. pominięcie analizy procesu nauczania (koncentracja na teorii treści kształcenia oraz ich egzystencjalnego przyswajania )

  4. pierwszeństwo kształcenia ogólnego

  5. programowa trudność z przełożeniem własnych twierdzeń na język empiryczny

  6. doświadczenie w pedagogice pragmatyzmu

Punktem wyjścia i punktem dojścia każdej wiedzy jest doświadczenie. Pod tym pojęciem znajdujemy powiązane ze sobą intelekt i działanie, myśl i życie. Główną cechą doświadczenia jest interakcja. W pojęciu doświadczenia odnajdujemy interakcję jednostki (organizmu) ze środowiskiem. Doświadczenie jest wyznacznikiem zdobywanej wiedzy jednostki poprzez kontakt ze środowiskiem.

Poprzez doświadczenie proces uczenia się ma lepsze skutki.

Doświadczenie w procesie nauczania się ma charakter refleksyjny( dzieci wiedzą co je spotka za dane zachowanie), powinno się opierać na wzajemnej wymianie doświadczeń w szkole.

  1. pojęcie osoby w pedagogice personalistycznej

osoba- to człowiek bez przypisanych jeszcze cech bądź właściwości. Istnienie osoby to fakt pierwotny o charakterze etycznym. W tej pedagogice poprzez wychowanie pobudzamy tą osobę która dojdzie do formy człowieka.

Wyróżnia się 3 poziomy wewnętrznej osoby ( R. Guardini), która wchodzi w skład sfery osobowego istnienia człowieka, która jest złączona z wymiarem wewnętrznym:

- osoba jako „forma” rozpoznawana jako kształt wśród innych,

- drugi poziom fenomenu „osoba” jest reprezentowany przez indywidualność stanowiona już przez wewnętrzność,

- trzeci poziom to wszystko to co znajduje się pod nazwą osobowości: forma indywidualności żyjącej, gdy jest zdeterminowana przez ducha; osoba ukazuje swoją wewnętrzność przez samoświadomość; wewnętrzność osoby wyraża się także przez wolność.

13) Rozumienie - kategoria dydaktyczna w empiryzmie i hermeneutyce

EMPIRYZM (inaczej: teorie curricularne; pedagogika analityczno-empiryczna)

Rozumienie jest formą posługiwania się wiedzą. Dodatkowo klasyfikuje się do poznawczych celów kształcenia. Jest jedną z kompetencji, obok zapamiętania, zastosowania (niekiedy analizy, syntezy i oceny).

0x08 graphic
0x01 graphic