1. Wyjaśnij pojęcie: sektor finansów publicznych. Co wchodzi w jego skład?

Finanse publiczne - obejmują procesy związane z gromadzeniem, podziałem i wydatkowaniem finansowych środków publicznych, w oparciu o regulacje prawne oraz finansowaniem deficytu budżetowego i obsługą długu publicznego. Podmiotowo finanse publiczne oznaczają instytucjonalne ramy w których dokonują się powyższe procesy.

Zgodnie z ustawą o f.p. finanse publiczne obejmują procesy związane z gromadzeniem środków publicznych oraz ich rozdysponowaniem, a w szczególności:

1) gromadzenie dochodów i przychodów publicznych;
2) wydatkowanie środków publicznych;
3) finansowanie potrzeb pożyczkowych budżetu państwa;
4) zaciąganie zobowiązań angażujących środki publiczne;
5) zarządzanie środkami publicznymi;
6) zarządzanie długiem publicznym;

7) rozliczenia z budżetem Unii Europejskiej.

W skład sektora finansów publicznych zalicza się:

• instytucje szczebla centralnego (rządowe) realizujące swoje dochody oraz wydatki w ramach budżetu państwa;

• państwowe fundusze celowe, z wydzielonym własnym budżetem, realizujące określone cele polityki państwa (np. Fundusz Ubezpieczeń Społecznych);

• jednostki budżetowe, państwowe szkoły wyższe i agendy rządowe, czyli wydzielone instytucje publiczne realizujące określone działania w zakresie dostarczania dóbr publicznych;

• jednostki samorządu terytorialnego (samorząd wojewódzki, powiatowy i gminny);

• jednostki budżetowe i fundusze celowe działające na poziomie lokalnym (wojewódzkim, powiatowym i gminnym).

2. Przedstaw systematykę zadań jednostek samorządu terytorialnego

Przepisy obowiązującego prawa, określają trzy rodzaje zadań samorządu terytorialnego:

1) zadania własne

A) obowiązkowe

B) fakultatywne

Zadania fakultatywne mogą wykonywać tylko gminy, powiaty wykonują tylko zadania określone w ustawie.

2) zadanie zlecone z zakresu administracji rządowej

3) zadania zlecone przez państwo w zakresie organizacji wyborów i referendów

Ponadto mogą wykonywać zadania powierzone

Zadania powierzone samorządu to takie, które ustawa przypisała do realizacji organowi administracji publicznej, ten zaś - w drodze porozumienia -  przekazał je jednostce samorządu terytorialnego.

W odróżnieniu od zadań zleconych, zadania powierzone są przejmowane przez samorząd terytorialny dobrowolnie, na zasadach organizacyjnych i finansowych zawartych w porozumieniu. Samorządy mogą przejmować w ten sposób zarówno zadania z zakresu administracji rządowej, jak i samorządowej (od innej jednostki lub szczebla samorządu). Podstawą prawną takich działań są zapisy ustaw samorządowych, które pozwalają zawierać porozumienia zarówno pomiędzy różnymi szczeblami administracji samorządowej, jak i pomiędzy administracją rządową i samorządową.

Ustawa nie dopuszcza przejmowania przez administrację rządową zadań samorządów terytorialnych.

Podstawowym powodem przejmowania zadań jest chęć usprawnienia funkcjonowania administracji i zbliżania jej do mieszkańców.

3. Wyjaśnij główne różnice między zadaniami gminy i zadaniami powiatu

Gmina jest jednostką samorządu terytorialnego o najszerszym zakresie kompetencji, bowiem art. 6 ustawy o sam. gmin. wprowadza domniemanie właściwości gminy dla wszystkich spraw publicznych o znaczeniu lokalnym, jeżeli nie są one zastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Katalog zadań gminy nie ma charakteru zamkniętego, co wynika z literalnej konstrukcji przepisu - ustawodawca wymienia bowiem sprawy „w szczególności” należące do zadań własnych gminy. O tym iż jest to katalog otwarty przesądza również brzmienie art. 6 ustawy o sam. gmin., zgodnie z którym do zakresu działania gminy nalezą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, jeżeli nie są zastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

Dodatkowo katalog zadań własnych gminy określa również ustawa z dnia 17 maja 1990 r. o podziale zadań i kompetencji określonych w ustawach szczególnych pomiędzy organy gminy a organy administracji rządowej oraz o zmianie niektórych ustaw. Tym samym można stwierdzić jednoznacznie, iż ustawodawca w art. 7 ust. 1 ustawy o sam. gmin. przedstawił otwarty katalog najistotniejszych zadań, mających na celu zaspokajanie zbiorowych potrzeb społeczności lokalnej.

Powiat wykonuje określone ustawami zadania ponadgminne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność, i tylko te określone ustawami

4. Omów zadania gmin

Ustawa o sam. gmin. określa dwa rodzaje zadań które może wykonywać gmina:

• zadania własne, którymi są zadania mające na celu zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty;

• zadania zlecone - są to zadania z zakresu administracji rządowej, a także z zakresu organizacji przygotowań i przeprowadzenia wyborów powszechnych oraz referendów.

Zarówno zadania własne gminy jak i zadania zlecone mogą mieć charakter obowiązkowy, jeżeli ustawy obligują gminę do ich wykonania, oraz dobrowolny.

Zadania z zakresu administracji rządowej o charakterze dobrowolnym gmina może wykonywać na podstawie porozumień z organami tej administracji. Podobnie też gmina może wykonywać zadania z zakresu właściwości innych jednostek samorządu terytorialnego tj. powiatu i samorządu województwa na podstawie porozumień zawartych z tymi jednostkami. Zadania te również mają charakter zadań zleconych.

Zadania własne gminy

Zadania własne gminy określa art. 7 ust. 1 ustawy o sam. gmin. Należą do nich w szczególności sprawy:

1. ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej,

2. gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego,

3. wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz,

4. lokalnego transportu zbiorowego,

5. ochrony zdrowia,

6. pomocy społecznej, w tym ośrodków i zakładów opiekuńczych,

7. gminnego budownictwa mieszkaniowego,

8. edukacji publicznej,

9. kultury, w tym bibliotek gminnych i innych instytucji kultury oraz ochrony zabytków i opieki nad zabytkami,

10. kultury fizycznej i turystyki, w tym terenów rekreacyjnych i urządzeń sportowych,

11. targowisk i hal targowych,

12. zieleni gminnej i zadrzewień,

13. cmentarzy gminnych,

14. porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli oraz ochrony przeciwpożarowej i przeciwpowodziowej, w tym wyposażenia i utrzymania gminnego magazynu przeciwpowodziowego,

15. utrzymania gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz obiektów administracyjnych,

16. polityki prorodzinnej, w tym zapewnienia kobietom w ciąży opieki socjalnej, medycznej i prawnej,

17. wspierania i upowszechniania idei samorządowej,

18. promocji gminy,

19. współpracy z organizacjami pozarządowymi,

20. współpracy ze społecznościami lokalnymi i regionalnymi innych państw.

Powyższy katalog zadań nie ma charakteru katalogu zamkniętego, co wynika z literalnej konstrukcji przepisu - ustawodawca wymienia bowiem sprawy „w szczególności” należące do zadań własnych gminy. O tym iż jest to katalog otwarty przesądza również brzmienie art. 6 ustawy o sam. gmin., zgodnie z którym do zakresu działania gminy nalezą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, jeżeli nie są zastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

Dodatkowo katalog zadań własnych gminy określa również ustawa z dnia 17 maja 1990 r. o podziale zadań i kompetencji określonych w ustawach szczególnych pomiędzy organy gminy a organy administracji rządowej oraz o zmianie niektórych ustaw. Tym samym można stwierdzić jednoznacznie, iż ustawodawca w art. 7 ust. 1 ustawy o sam. gmin. przedstawił otwarty katalog najistotniejszych zadań, mających na celu zaspokajanie zbiorowych potrzeb społeczności lokalnej.

Zadania zlecone gminy

Zadania zlecone to zadania, które państwo powierza samorządowi, ze względów pragmatycznych - generalnie w drodze normy ustawowej lub w drodze indywidualnych porozumień - i dalej traktuje je jako zadania państwowe z określonymi tego konsekwencjami (finansowanie wykonania, ściślejszy nadzór).

Do zadań zleconych gminie w drodze normy ustawowej należą:

1. nadzór i wydawanie zezwoleń na uprawę maku i konopi włóknistych na obszarze gminy,

2. pomoc kombatantom i innym osobom uprawnionym znajdującym się w trudnych warunkach materialnych,

3. wybór ławników do sądów okręgowych oraz sądów rejonowych obejmujących swoją właściwością obszar gminy,

4. wykonywanie zadań określonych w ustawie z dnia 10 kwietnia 1979 r o ewidencji ludności i dowodach osobistych ,

5. prowadzenie Ewidencji działalności gospodarczej według właściwości miejsca zamieszkania przedsiębiorcy,

6. wykonywanie zadań określonych w art. 11 ustawy z dnia 29 listopada 1990 r. o pomocy społecznej,

7. świadczenie usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi,

8. prowadzenie postępowań w sprawach dotyczących zgromadzeń,

9. zadania na podstawie ustawy z dnia 11 maja 1994 r. o zadaniach zleconych gminie, związanych z organizacją i prowadzeniem spisów rolnych,

10. zadania określone w art. 3, 4 i 8 ust. 1 ustawy z dnia 17 maja 1990 r. o podziale zadań i kompetencji określonych w ustawach szczególnych pomiędzy organy gminy a organy administracji rządowej oraz o zmianie niektórych ustaw,

11. sporządzanie i aktualizacja spisu wyborców (osób uprawnionych do głosowania), obsługa administracyjna i wykonywanie zadań związanych z organizacją i przeprowadzaniem wyborów na obszarze gminy, w związku z wyborami: do Sejmu i Senatu RP, Prezydenta RP, wyborami do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw, oraz w trakcie referendum ogólnokrajowego.

Zadania z zakresu administracji rządowej o charakterze dobrowolnym gmina może wykonywać na podstawie porozumień z organami tej administracji.

Podobnie też gmina może wykonywać zadania z zakresu właściwości innych jednostek samorządu terytorialnego tj. powiatu i samorządu województwa na podstawie porozumień zawartych z tymi jednostkami.

O zasadniczej różnicy pomiędzy rodzajami zadań wykonywanych przez gminę stanowi zatem ich delegacja - zadania własne gmina wykonuje we własnym imieniu i na własną odpowiedzialność, podlegając w tym zakresie wyłącznie kontroli legalności, gospodarności i rzetelności swoich działań, zadania zlecone gmina wykonuje na podstawie delegacji wynikającej z ustawy bądź porozumienia, państwo zaś dalej traktuje je jako zadania państwowe z określonymi tego konsekwencjami (finansowanie wykonania, ściślejszy nadzór i kontrola).

Z powyższego wynika również fakt, iż wykonywanie zadań własnych gmina może powierzać osobom fizycznym bądź prawnym, na zasadach dowolności, ograniczonej obowiązującymi przepisami prawa powszechnego, powierzanie zaś zadań zleconych innym podmiotom wymaga dodatkowo każdorazowej zgody „zleceniodawcy” czyli organu administracji rządowej.

5. Omów zadania powiatów

Powiat wykonuje określone ustawami zadania ponadgminne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność w zakresie:

1)      edukacji publicznej

2)      promocji i ochrony zdrowia

3)      pomocy społecznej

4)      polityki prorodzinnej

5)      wspierania osób niepełnosprawnych

6)      transportu zbiorowego i dróg publicznych

7)      kultury i ochrony dóbr kultury

8)      kultury fizycznej i turystyki

9)      geodezji, kartografii i katastru,

10)  gospodarki nieruchomościami

11)  administracji architektoniczno-budowlanej

12)  gospodarki wodnej

13)  ochrony środowiska i przyrody

14)  rolnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego

15)  porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli

16) ochrony przeciwpowodziowej, przeciwpożarowej i zapobiegania innym nadzwyczajnym zagrożeniom życia i zdrowia ludzi oraz środowiska

17) przeciwdziałania bezrobociu oraz aktywizacji lokalnego rynku pracy

18) ochrony praw konsumenta

19) utrzymania powiatowych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz obiektów administracyjnych

20) obronności

21) promocji powiatu

22) współpracy z organizacjami pozarządowymi

23) zapewnienie wykonywania określonych w ustawach zadań i kompetencji kierowników powiatowych służb, inspekcji i straży.

 

Ponadto:

• Do zadań publicznych powiatu należy również zapewnienie wykonywania określonych w ustawach zadań i kompetencji kierowników powiatowych służb, inspekcji i straży.

• Ustawy mogą określać inne zadania powiatu.

• Ustawy mogą określać niektóre sprawy należące do zakresu działania powiatu jako  zadania z zakresu administracji rządowej, wykonywane przez powiat.

• Powiat na uzasadniony wniosek zainteresowanej gminy przekazuje jej zadania z zakresu swojej właściwości na warunkach ustalonych w porozumieniu.

• Zadania powiatu nie mogą naruszać zakresu działania gmin.

• Ustawy mogą nakładać na powiat obowiązek wykonywania zadań z zakresu organizacji przygotowań i przeprowadzenia wyborów powszechnych oraz referendów.

• Powiat może zawierać z organami administracji rządowej porozumienia w sprawie wykonywania zadań publicznych z zakresu administracji rządowej.

• Powiat może zawierać porozumienia w sprawie powierzenia prowadzenia zadań publicznych z jednostkami lokalnego samorządu terytorialnego, a także z województwem, na którego obszarze znajduje się terytorium powiatu.

• W celu wykonywania zadań powiat może tworzyć jednostki organizacyjne i zawierać umowy z innymi podmiotami.

• Powiat nie może prowadzić działalności gospodarczej wykraczającej poza zadania o charakterze użyteczności publicznej.

• Ustawy określają przypadki, w których właściwe organy administracji rządowej mogą nałożyć na powiat obowiązek wykonania określonych czynności w zakresie należącym do zadań powiatu, związanych z usuwaniem bezpośrednich zagrożeń dla bezpieczeństwa i porządku publicznego oraz z obronnością.

• Jeżeli działania związane z usuwaniem zagrożeń dla bezpieczeństwa i porządku publicznego oraz z obronnością przeprowadza się w ramach zorganizowanej akcji, nałożenie obowiązku może dotyczyć wykonania czynności również poza terenem powiatu.

• Powiaty, związki i stowarzyszenia powiatów mogą sobie wzajemnie bądź innym jednostkom samorządu terytorialnego udzielać pomocy, w tym pomocy finansowej.

6. Przedstaw funkcje i główne zadania wojewody.

Art. 3. [Wojewoda; funkcje urzędu] 1. Wojewoda jest:

1) przedstawicielem Rady Ministrów w województwie;

2) zwierzchnikiem rządowej administracji zespolonej w województwie;

3) organem rządowej administracji zespolonej w województwie;

4) organem nadzoru nad działalnością jednostek samorządu terytorialnego i ich związków pod względem legalności, z zastrzeżeniem ust. 2;

5) organem administracji rządowej w województwie, do którego właściwości należą wszystkie sprawy z

zakresu administracji rządowej w województwie niezastrzeżone w odrębnych ustawach do właściwości

innych organów tej administracji;

6) reprezentantem Skarbu Państwa, w zakresie i na zasadach określonych w odrębnych ustawach;

7) organem wyższego stopnia w rozumieniu ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania

administracyjnego (Dz.U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071, z późn. zm.2 ).

2. Wojewoda kontroluje pod względem legalności, gospodarności i rzetelności wykonywanie przez organy samorządu terytorialnego zadań z zakresu administracji rządowej, realizowanych przez nie na podstawie ustawy lub porozumienia z organami administracji rządowej.

3. Zadania i kompetencje wojewody w stanach nadzwyczajnych określają odrębne ustawy.

Art. 28. [Uprawnienia kontrolne wojewody]

1. Wojewoda kontroluje:

1) wykonywanie przez organy rządowej administracji zespolonej w województwie zadań wynikających z ustaw i innych aktów prawnych wydanych na podstawie upoważnień w nich zawartych, ustaleń Rady Ministrów oraz wytycznych i poleceń Prezesa Rady Ministrów;

2) wykonywanie przez organy samorządu terytorialnego i inne podmioty zadań z zakresu administracji rządowej, realizowanych przez nie na podstawie ustawy lub porozumienia z organami administracji rządowej.

2. Wojewoda w szczególnie uzasadnionych przypadkach może kontrolować sposób wykonywania przez organy niezespolonej administracji rządowej działające w województwie zadań wynikających z ustaw i innych aktów prawnych wydanych na podstawie upoważnień w nich zawartych.

3. Kontrola, o której mowa w ust. 1 i 2, ma na celu ustalenie stanu faktycznego w zakresie działalności organów poddanych kontroli, rzetelne jego udokumentowanie i dokonanie oceny wykonywanej działalności pod względem:

1) legalności, gospodarności, celowości i rzetelności - w odniesieniu do działalności organów

administracji rządowej oraz innych podmiotów;

2) legalności, gospodarności i rzetelności - w odniesieniu do działalności organów samorządu

terytorialnego.

Wojewoda wykonuje zadania związane z pełnieniem funkcji:

1.     Przedstawiciela Rady Ministrów na obszarze województwa, tj.:

-koordynowanie zadań wynikających z dostosowywania do miejscowych warunków szczegółowych celów polityki Rządu - w zakresie  i na zasadach przewidzianych w ustawach,

-zapewnienie współdziałania wszystkich organów administracji rządowej i samorządowej działających w województwie i kierowanie ich działalnością w zakresie zapobiegania zagrożeniu życia, zdrowia lub mienia oraz zagrożeniom środowiska, bezpieczeństwa państwa i utrzymania porządku publicznego, ochrony praw obywatelskich, a także zapobiegania klęskom żywiołowym i innym nadzwyczajnym zagrożeniom oraz zwalczania i usuwania ich skutków, na zasadach określonych w odrębnych ustawach,

-planowanie, organizowanie, koordynowanie oraz nadzór nad systemem Państwowe Ratownictwo Medyczne,

-określanie zadań dla krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego na terenie województwa, koordynacja i kontrola ich wykonania a w sytuacjach nadzwyczajnych zagrożeń życia, zdrowia, mienia lub środowiska kierowanie tym systemem,

-dokonywanie oceny stanu zabezpieczenia przeciwpowodziowego województwa, opracowywanie planu operacyjnego ochrony przed powodzią oraz ogłaszanie i odwoływanie pogotowia i alarmu przeciwpowodziowego,

-reprezentowanie Rady Ministrów na uroczystościach państwowych i w trakcie wizyt składanych w województwie przez przedstawicieli państw obcych,

-wykonywanie i koordynowanie zadań w zakresie obronności i bezpieczeństwa państwa oraz zarządzania kryzysowego,

-      współdziałanie z właściwymi organami innych państw oraz międzynarodowych organizacji rządowych i pozarządowych na zasadach określonych przez ministra właściwego do spraw zagranicznych,

-      przedstawianie Radzie Ministrów, za pośrednictwem ministra właściwego do spraw administracji publicznej, projektów dokumentów rządowych w sprawach dotyczących województwa,

-      wnioskowanie bądź uzgadnianie kandydatów na funkcje organów rządowej administracji niezespolonej.

 

2.Zwierzchnika rządowej administracji zespolonej w województwie, w tym:

-      powoływanie i odwoływanie tych organów, chyba że ustawy stanowią inaczej,

-      zatwierdzanie regulaminów urzędów obsługujących organy rządowej administracji zespolonej, chyba że ustawy stanowią inaczej.

 

3.Jednostki nadrzędnej w stosunku do podporządkowanych  mu  jednostek organizacyjnych, w tym:

-      nawiązywanie i rozwiązywanie stosunku pracy z kierownikami jednostek organizacyjnych podporządkowanych nadzorowanych przez Wojewodę,

-      nadawanie statutów tym jednostkom.

 

4.Organu  nadzoru nad jednostkami samorządu terytorialnego, w tym:

-      podejmuje rozstrzygnięcia nadzorcze stwierdzające nieważność uchwał,

-      wskazuje naruszenia prawa,

-      wydaje zarządzenia zastępcze,

-      zaskarża uchwały do naczelnego Sądu Administracyjnego.

 

5.Bezpośrednio kieruje i nadzoruje realizację zadań przez dyrektorów następujących wydziałów Urzędu:

-      Biura Wojewody,

-      Wydziału Finansów i Budżetu,

-      Wydziału Certyfikacji i Funduszy Europejskich,

-Wydziału Infrastruktury,

-Wydziału Polityki Społecznej,

-Wydziału Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego.

 

Kieruje i nadzoruje realizację zadań wykonywanych przez Pełnomocnika Wojewody do Spraw Ochrony Informacji Niejawnych kierującego Zespołem do Spraw Ochrony Informacji Niejawnych.

6.W ramach wykonywania funkcji zwierzchnika rządowej administracji zespolonej w województwie bezpośrednio nadzoruje wykonywanie jego zadań przez:

-Komendanta Wojewódzkiego Państwowej Straży Pożarnej,

-Komendanta Wojewódzkiego Policji,

-Wojewódzkiego Kuratora Oświaty,

-Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków.

 

7.Przewodniczy: 

-      Wojewódzkiej Komisji Dialogu Społecznego,

-      Wojewódzkiemu Komitetowi Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa,

-      Wojewódzkiemu Zespołowi Zarządzania Kryzysowego,

-      Zespołowi ds. wdrożenia i realizacji w województwie podkarpackim rządowego programu ograniczania przestępczości i aspołeczenych zachowań "Razem bezpieczniej".

 

8.Nadzoruje działalność:

Wojewódzkiego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności

7. Co to jest administracja zespolona i administracja niezespolona w województwie. Jakie uprawnienia posiada wojewoda w odniesieniu do każdej z nich.

Rządowa administracja zespolona w województwie

Art. 51. [Obowiązki wojewody jako zwierzchnika rządowej administracji zespolonej w

województwie] Wojewoda jako zwierzchnik rządowej administracji zespolonej w województwie:

1) kieruje nią i koordynuje jej działalność;

2) kontroluje jej działalność;

3) zapewnia warunki skutecznego jej działania;

4) ponosi odpowiedzialność za rezultaty jej działania.

Art. 52. [Odesłanie do odrębnych ustaw przy powoływaniu i odwoływaniu organów rządowej

administracji zespolonej] Tryb powoływania i odwoływania organów rządowej administracji zespolonej w województwie określają odrębne ustawy.

Art. 53. [Wykonywanie zadań i kompetencji przez organy rządowej administracji zespolonej] 1.Organy rządowej administracji zespolonej w województwie wykonują swoje zadania i kompetencje przy pomocy urzędu wojewódzkiego, chyba że odrębna ustawa stanowi inaczej.

2. Szczegółową organizację rządowej administracji zespolonej w województwie określa statut urzędu wojewódzkiego.

3. Do obsługi zadań organów rządowej administracji zespolonej nieposiadających własnego aparatu pomocniczego tworzy się w urzędzie wojewódzkim wydzielone komórki organizacyjne.

4. Regulaminy urzędów obsługujących organy rządowej administracji zespolonej są zatwierdzane przez wojewodę.

Art. 54. [Delegatury urzędów] W celu usprawnienia działania organów rządowej administracji zespolonej w województwie wojewoda może tworzyć delegatury urzędów je obsługujących.

Art. 55. [Obowiązek informacyjny organów rządowej administracji zespolonej] Organy rządowej administracji zespolonej w województwie przekazują wojewodzie informacje o wynikach prowadzonych, na podstawie odrębnych ustaw, kontroli ich dotyczących.

Niezespolona administracja rządowa

Art. 56. [Organy niezespolonej administracji rządowej]

1. Organami niezespolonej administracji rządowej są terenowe organy administracji rządowej podporządkowane właściwemu ministrowi lub centralnemu organowi administracji rządowej oraz kierownicy państwowych osób prawnych i kierownicy innych państwowych jednostek organizacyjnych wykonujących zadania z zakresu administracji rządowej w województwie:

1) dowódcy okręgów wojskowych, szefowie wojewódzkich sztabów wojskowych, wojskowi komendanci uzupełnień;

2) dyrektorzy izb celnych i naczelnicy urzędów celnych;

3) dyrektorzy izb skarbowych, naczelnicy urzędów skarbowych, dyrektorzy urzędów kontroli skarbowej;

4) dyrektorzy okręgowych urzędów górniczych i specjalistycznych urzędów górniczych;

5) dyrektorzy okręgowych urzędów miar i naczelnicy obwodowych urzędów miar;

6) dyrektorzy okręgowych urzędów probierczych i naczelnicy obwodowych urzędów probierczych;

7) dyrektorzy regionalnych zarządów gospodarki wodnej;

8) dyrektorzy urzędów morskich;

9) dyrektorzy urzędów statystycznych;

10) dyrektorzy urzędów Żeglugi śródlądowej;

11) graniczni i powiatowi lekarze weterynarii;

12) komendanci oddziałów Straży Granicznej, komendanci placówek i dywizjonów Straży Granicznej;

13) okręgowi inspektorzy rybołówstwa morskiego;

14) państwowi graniczni inspektorzy sanitarni;

15) regionalni dyrektorzy ochrony środowiska.

2. Powoływanie i odwoływanie organów niezespolonej administracji rządowej następuje na podstawie odrębnych ustaw.

Administracja zespolona jest elementem rządowej administracji terenowej. Chodzi o powiązanie organizacyjne organów tej administracji wyróżnionych przedmiotem działania, należących do różnych działów administracji rządowej (nazwanych w ustawie o administracji rządowej w województwie kierownikami zespolonych służb, inspekcji i straży, np. komendant wojewódzki straży pożarnej, wojewódzki lekarz weterynarii, kurator oświaty, itd.), pod kierownictwem jednego organu o kompetencji ogólnej - wojewody  Kierownicy zespolonych służb, inspekcji i straży działają pod zwierzchnictwem wojewody, z ustawowego upoważnienia bądź w imieniu własnym, jeżeli ustawa tak stanowi.  Wojewoda jest organem zespolonej administracji w województwie,  Wojewoda jest zwierzchnikiem zespolonej administracji rządowej kieruje nią, koordynuje jej działalność, zapewnia warunki do skutecznego jej działania i ponosi odpowiedzialność za rezultaty jej działania. Kierowników zespolonych służb, inspekcji i straży wojewódzkich powołuje i odwołuje wojewoda

Administracja niezespolona w Polsce jest częścią administracji rządowej w terenie Organami administracji niezespolonej są terenowe organy administracji rządowej podporządkowane właściwemu  ministrowi  lub centralnemu organowi administracji rządowej, a także kierownicy państwowych osób prawnych i kierownicy innych państwowych jednostek organizacyjnych wykonujących zadania z zakresu administracji rządowej na obszarze województwa W przeciwieństwie do administracji zespolonej nie jest podległa wojewodzie. wojewoda posiada uprawnienia koordynacyjne, opiniodawcze i w pewnym zakresie - kontrolne. Organami rządowej administracji niezespolonej są w szczególności: dyrektorzy izb celnych, naczelnicy urzędów celnych, dyrektorzy izb skarbowych, naczelnicy  urzędów skarbowych, dyrektorzy urzędów kontroli skarbowej, dyrektorzy urzędów morskich, dyrektorzy urzędów statystycznych, graniczni i powiatowi lekarze weterynarii, regionalni dyrektorzy ochrony środowiska.

8. Nadzór nad jednostkami samorządu terytorialnego - podmioty i ich uprawnienia.

NADZÓR NAD JEDNOST. SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO. Nadzór nad poszczególnymi jednostkami samorządu terytorialnego reguluje oddzielnie każda z ustaw samorządowych tzn. ustawa o samorządzie gminnym, ustawa o samorządzie powiatowym oraz ustawa o samorządzie województwa. Do organów sprawujących nadzór nad samorządem terytorialnym zaliczamy przede wszystkim: wojewodę - regionalną izbę obrachunkową - Prezesa Rady Ministrów . O zgodności hierarchicznej aktów prawa miejscowego rozstrzyga Naczelny Sąd Administracyjny. Natomiast odwołania od decyzji wydawanych w pierwszej instancji przez organy samorządu terytorialnego rozpatruje samorządowe kolegium odwoławcze. Odpowiednie organy mogą nadzorować następujące czynności jednostek samorządu terytorialnego: uchwały i zarządzenia, - decyzje, - polecenia wójta lub starosty do straży i inspekcji, - spory kompetencyjne, - bezczynność i nieskuteczność organów samorzą. - czynności prawa prywatnego. Organy nadzoru mogą sprawować pieczę nad czynnościami następujących podmiotów: gmin , powiatów, województw - jednostek pomocniczych gmin - związków komunalnych.- innych podmiotów samorzą. Objętych nadzorem.

9. Na czym polega nadzór wojewody nad JST

Art. 85. GMINANadzór nad działalnością gminną sprawowany jest na podstawie kryterium zgodności z prawem.

Art. 86.Organami nadzoru są Prezes Rady Ministrów i wojewoda, a w zakresie spraw finansowych - regionalna izba obrachunkowa.

Art. 87. Organy nadzoru mogą wkraczać w działalność gminną tylko w przypadkach określonych ustawami.

Art. 88. Organy nadzoru mają prawo żądania informacji i danych, dotyczących organizacji i

funkcjonowania gminy, niezbędnych do wykonywania przysługujących im uprawnień

nadzorczych.

Art. 76. POWIAT

1. Nadzór nad działalnością powiatu sprawuje Prezes Rady Ministrów oraz wojewoda,

a w zakresie spraw finansowych - regionalna izba obrachunkowa.

2. Organy nadzoru mogą wkraczać w działalność powiatu tylko w przypadkach

określonych ustawami.

3. Nadzór nad związkiem powiatów sprawuje wojewoda właściwy dla siedziby

związku.

Art. 78. WOJEWÓDZTWO

1. Nadzór nad działalnością samorządu województwa sprawuje Prezes Rady Ministrów

i wojewoda, a w zakresie spraw finansowych - regionalna izba obrachunkowa.

2. Organy nadzoru mogą wkraczać w działalność województwa tylko w przypadkach

określonych ustawami.

Art. 79.

Nadzór nad wykonywaniem zadań województwa jest sprawowany na podstawie kryterium

zgodności z prawem.

NADZÓR NAD JEDNOST. SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO. Nadzór nad poszczególnymi jednostkami samorządu terytorialnego reguluje oddzielnie każda z ustaw samorządowych tzn. ustawa o samorządzie gminnym, ustawa o samorządzie powiatowym oraz ustawa o samorządzie województwa. Do organów sprawujących nadzór nad samorządem terytorialnym zaliczamy przede wszystkim: wojewodę - regionalną izbę obrachunkową - Prezesa Rady Ministrów . O zgodności hierarchicznej aktów prawa miejscowego rozstrzyga Naczelny Sąd Administracyjny. Natomiast odwołania od decyzji wydawanych w pierwszej instancji przez organy samorządu terytorialnego rozpatruje samorządowe kolegium odwoławcze. Odpowiednie organy mogą nadzorować następujące czynności jednostek samorządu terytorialnego: uchwały i zarządzenia, - decyzje, - polecenia wójta lub starosty do straży i inspekcji, - spory kompetencyjne, - bezczynność i nieskuteczność organów samorzą. - czynności prawa prywatnego. Organy nadzoru mogą sprawować pieczę nad czynnościami następujących podmiotów: gmin , powiatów, województw - jednostek pomocniczych gmin - związków komunalnych.- innych podmiotów samorzą. Objętych nadzorem.

10. Omów tryb wyboru organu wykonawczego gmin, powiatów i województw.

Art. 31.WOJEWODZTWO

1. Zarząd województwa jest organem wykonawczym województwa.

2. W skład zarządu województwa, liczącego 5 osób, wchodzi marszałek województwa

jako jego przewodniczący, wicemarszałek lub 2 wicemarszałków i pozostali

członkowie.

Sejmik województwa wybiera zarząd województwa, w tym marszałka województwa

i nie więcej niż 2 wicemarszałków, w ciągu 3 miesięcy od dnia ogłoszenia

wyników wyborów przez właściwy organ wyborczy, z uwzględnieniem

ust. 2 i 3.

2. Sejmik województwa wybiera marszałka województwa bezwzględną większością

głosów ustawowego składu sejmiku, w głosowaniu tajnym.

3. Sejmik województwa wybiera wicemarszałków oraz pozostałych członków zarządu

na wniosek marszałka zwykłą większością głosów w obecności co najmniej

połowy ustawowego składu sejmiku, w głosowaniu tajnym.

4. Marszałek, wicemarszałkowie i pozostali członkowie zarządu województwa mogą

być wybrani spoza składu sejmiku województwa.

Art. 14.POWIAT

1. Rada powiatu wybiera ze swego grona przewodniczącego i jednego lub dwóch

wiceprzewodniczących bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej

połowy ustawowego składu rady, w głosowaniu tajnym.

2. Radny wchodzący w skład zarządu nie może pełnić funkcji, o których mowa w

ust. 1.

3. Zadaniem przewodniczącego jest wyłącznie organizowanie pracy rady oraz prowadzenie

obrad rady. Przewodniczący może wyznaczyć do wykonywania swoich

zadań wiceprzewodniczącego. W przypadku nieobecności przewodniczącego

i niewyznaczenia wiceprzewodniczącego, zadania przewodniczącego wykonuje

wiceprzewodniczący najstarszy wiekiem.

GMINA

1. Wójt wybierany jest w wyborach powszechnych, równych, bezpośrednich, w głosowaniu tajnym.

1. Wybory wójtów zarządza Prezes Rady Ministrów, w drodze rozporządzenia, łącznie z wyborami do rad gmin, w trybie określonym w art. 25 ustawy, o której mowa w art. 2 ust. 2.

2. ⁵⁾ Przedterminowe wybory wójta zarządza Prezes Rady Ministrów, w drodze rozporządzenia, w trybie określonym w art. 26 ustawy, o której mowa w art. 2 ust. 2.

2. ⁶⁾ Przedterminowe wybory wójta zarządza Prezes Rady Ministrów, w drodze rozporządzenia, w trybie określonym w art. 26 ustawy, o której mowa w art. 2 ust. 2, z zastrzeżeniem ust. 2a.

1. Państwowa Komisja Wyborcza i komisarze wyborczy organizują wybory i sprawują nadzór nad ich przebiegiem zgodnie z przepisami prawa.

2. Wybory przeprowadzają komisje powołane do przeprowadzenia wyborów do rad gmin.

3. ⁸⁾ W przypadku wyborów przedterminowych, w których wybiera się tylko wójta, powołuje się gminną komisję wyborczą i obwodowe komisje wyborcze w trybie i na zasadach określonych w ustawie, o której mowa w art. 2 ust. 2.

TRYB WYBORU ORGANU WYKON. GMIN, POWIATÓW WOJEW. - Wójt urzędnik, pełniący funkcję organu wykonawczego gminy obok burmistrza i prezydenta miasta, wykonujący uchwały rady gminy i zadania gminy określone przepisami prawa. Wójt jest funkcjonariuszem publicznym, wybieranym od 2002 roku w wyborach powszechnych -

Zarząd powiatu - organ wykonawczy powiatu. W jego skład wchodzą starosta jako przewodniczący, wicestarosta i pozostali członkowie. Zarząd wybierany jest przez radę powiatu. Liczy od 3 do 5 osób. Obecnie starosta jest wybierany przez radę powiatu, kieruje powiatem, reprezentuje go na zewnątrz, jest przewodniczącym zarządu powiatu Organ wykonawczy województwa to zarząd wojewódzki wybierany przez sejmik wojewódzki. Na czele zarządu stoi Marszałek Województwa .

11. Wyjaśnij pojęcie: sektor finansów publicznych. Co wchodzi w jego skład?

Finanse publiczne - obejmują procesy związane z gromadzeniem, podziałem i wydatkowaniem finansowych środków publicznych, w oparciu o regulacje prawne oraz finansowaniem deficytu budżetowego i obsługą długu publicznego. Podmiotowo finanse publiczne oznaczają instytucjonalne ramy w których dokonują się powyższe procesy.

Zgodnie z ustawą o f.p. finanse publiczne obejmują procesy związane z gromadzeniem środków publicznych oraz ich rozdysponowaniem, a w szczególności:

1) gromadzenie dochodów i przychodów publicznych;
2) wydatkowanie środków publicznych;
3) finansowanie potrzeb pożyczkowych budżetu państwa;
4) zaciąganie zobowiązań angażujących środki publiczne;
5) zarządzanie środkami publicznymi;
6) zarządzanie długiem publicznym;

7) rozliczenia z budżetem Unii Europejskiej.

W skład sektora finansów publicznych zalicza się:

• instytucje szczebla centralnego (rządowe) realizujące swoje dochody oraz wydatki w ramach budżetu państwa;

• państwowe fundusze celowe, z wydzielonym własnym budżetem, realizujące określone cele polityki państwa (np. Fundusz Ubezpieczeń Społecznych);

• jednostki budżetowe, państwowe szkoły wyższe i agendy rządowe, czyli wydzielone instytucje publiczne realizujące określone działania w zakresie dostarczania dóbr publicznych;

• jednostki samorządu terytorialnego (samorząd wojewódzki, powiatowy i gminny);

• jednostki budżetowe i fundusze celowe działające na poziomie lokalnym (wojewódzkim, powiatowym i gminnym).

12. Przedstaw systematykę zadań jednostek samorządu terytorialnego

Przepisy obowiązującego prawa, określają trzy rodzaje zadań samorządu terytorialnego:

1) zadania własne

A) obowiązkowe

B) fakultatywne

Zadania fakultatywne mogą wykonywać tylko gminy, powiaty wykonują tylko zadania określone w ustawie.

2) zadanie zlecone z zakresu administracji rządowej

3) zadania zlecone przez państwo w zakresie organizacji wyborów i referendów

Ponadto mogą wykonywać zadania powierzone

Zadania powierzone samorządu to takie, które ustawa przypisała do realizacji organowi administracji publicznej, ten zaś - w drodze porozumienia -  przekazał je jednostce samorządu terytorialnego.

W odróżnieniu od zadań zleconych, zadania powierzone są przejmowane przez samorząd terytorialny dobrowolnie, na zasadach organizacyjnych i finansowych zawartych w porozumieniu. Samorządy mogą przejmować w ten sposób zarówno zadania z zakresu administracji rządowej, jak i samorządowej (od innej jednostki lub szczebla samorządu). Podstawą prawną takich działań są zapisy ustaw samorządowych, które pozwalają zawierać porozumienia zarówno pomiędzy różnymi szczeblami administracji samorządowej, jak i pomiędzy administracją rządową i samorządową.

Ustawa nie dopuszcza przejmowania przez administrację rządową zadań samorządów terytorialnych.

Podstawowym powodem przejmowania zadań jest chęć usprawnienia funkcjonowania administracji i zbliżania jej do mieszkańców.

13. Wyjaśnij główne różnice między zadaniami gminy i zadaniami powiatu

Do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, nie zastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

14. Omów zadania gmin

15. Omów zadania powiatów

16. Przedstaw funkcje i główne zadania wojewody.

17. Co to jest administracja zespolona i administracja niezespolona w województwie. Jakie uprawnienia posiada wojewoda w odniesieniu do każdej z nich.

18. Nadzór nad jednostkami samorządu terytorialnego - podmioty i ich uprawnienia.

19. Na czym polega nadzór wojewody nad JST

20. Omów tryb wyboru organu wykonawczego gmin, powiatów i województw.

21. Kto, w jakim przypadku i w jakim trybie może rozwiązać radę gminy?

22. Kto, w jakim przypadku i w jakim trybie może odwołać wójta, burmistrza lub prezydenta miasta

23. Kto, w jakim przypadku, w jakim trybie i na jak długo może zawiesić organy gminy i -ustanowić zarząd komisaryczny?

24. Organ wykonawczy gminy a organ wykonawczy powiatu - główne różnice

25. Jakie warunki musi spełnić miasto, aby było miastem na prawach powiatu?.

26. Przedstaw dochody własne gmin w Polsce

27. Omów dochody własne powiatów w Polsce

28. Omów dochody własne województw w Polsce

29. Omów zasady subwencjonowania (budowę subwencji ogólnej) dla gmin

30. Omów zasady subwencjonowania (budowę subwencji ogólnej) dla powiatów

31. Omów zasady subwencjonowania (budowę subwencji ogólnej) dla województw

32. Przedstaw specyfikę dochodową miast na prawach powiatu.

33. Omów zasady ustalania udziałów JST w podatkach stanowiących dochód BP

34. Przedstaw definicję podatku w ujęciu prawnym

35. Omów pojęcie: podmiot podatku na przykładzie podatku od nieruchomości (itp.)

36. Omów pojęcia: Stawka podatkowa i skala podatkowa na przykładzie podatku od spadków i darowizn

37. Omów znaczenie fiskalne podatków gminnych .

38. Stawka podatkowa w podatku rolnym i w podatku leśnym

39. Przedstaw pojęcie i rodzaje stawek podatkowych. Podaj przykłady poszczególnych rodzajów stawek występujące w podatkach gminnych.

40. Omów uprawnienia organów stanowiących gminy w zakresie władztwa podatkowego.

11. ODWOŁANIE RADY GMINY

• Art.96 Rozwiązanie rady gminy jako skutek powtarzającego się naruszania przepisów

• 1. W razie powtarzającego się naruszenia przez radę gminy Konstytucji lub ustaw, Sejm, na wniosek Prezesa Rady Ministrów, może w drodze uchwały rozwiązać radę gminy. W przypadku rozwiązania rady gminy Prezes Rady Ministrów, na wniosek ministra właściwego do spraw administracji publicznej, wyznacza osobę, która do czasu wyboru rady gminy pełni jej funkcję

• Jeżeli rada gminy nie dokona wyboru zarządu w terminie określonym w art. 28 ust. 1, ulega rozwiązaniu z mocy prawa.

• 2. Informację o rozwiązaniu rady gminy z mocy prawa z przyczyny określonej w ust. 1 wojewoda podaje do wiadomości w sposób zwyczajowo przyjęty na obszarze gminy oraz ogłasza, w formie obwieszczenia, w wojewódzkim dzienniku urzędowym.

• 3. Po rozwiązaniu rady gminy z przyczyny określonej w ust. 1 przeprowadza się wybory przedterminowe.

• 4. Do czasu wyboru zarządu przez nową radę Prezes Rady Ministrów, na wniosek ministra właściwego do spraw administracji publicznej, wyznacza osobę, która w tym okresie pełni funkcję organów gminy.

12 ODWOŁANIE WÓJTA

• 2. Jeżeli powtarzającego się naruszenia Konstytucji lub ustaw dopuszcza się wójt, wojewoda wzywa wójta do zaprzestania naruszeń, a jeżeli wezwanie to nie odnosi skutku występuje z wnioskiem do Prezesa Rady Ministrów o odwołanie wójta. W przypadku odwołania wójta Prezes Rady Ministrów, na wniosek ministra właściwego do spraw administracji publicznej, wyznacza osobę, która do czasu wyboru wójta pełni jego funkcję.

• Wcześniejsze zakończenie kadencji wójta następuje w przypadku pisemnej rezygnacji z urzędu, utraty prawa wybieralności, niezłożenia oświadczenia majątkowego w określonym przez ustawę terminie, a także odwołania w drodze referendum. Referendum w sprawie odwołania wójta może odbyć się na wniosek rady gminy lub z inicjatywy jej mieszkańców. Rada gminy zobowiązana jest do ogłoszenia referendum w sprawie odwołania wójta w przypadku podjęcia uchwały o nieudzieleniu mu absolutorium, jeśli taka uchwała podjęta została po upływie 9 miesięcy po dniu wyboru wójta i nie później, niż 9 miesięcy przed końcem jego kadencji. Rada gminy może też podjąć uchwałę o przeprowadzeniu referendum w sprawie odwołania wójta z innego powodu, ale tylko we wspomnianym okresie czasowym i na wniosek, co najmniej ¼ radnych. Wniosek taki nie może być złożony przed upływem 12 miesięcy od poprzedniego głosowania w sprawie przeprowadzenia referendum. Referendum w sprawie odwołania wójta może się odbyć także na wniosek mieszkańców gminy. Pod wnioskiem takim musi podpisaę siź, co najmniej 10% mieszkańców gminy i nie moæe byę on z³oæony wczeœniej, niæ 10 miesiźcy od dnia wyboru wójta lub wczeœniejszego referendum w sprawie jego odwo³ania, a takæe nie póŸniej, niæ 8 miesiźcy przed końcem jego kadencji. Referendum jest waæne, jeœli wziź³o w nim udzia³, co najmniej 30% uprawnionych do g³osowania. Wójt zostaje odwo³any ze stanowiska, jeœli za wnioskiem o jego odwo³anie opowiedzia³o siź ponad 50% tych, którzy wziźli udzia³ w referendum i oddali waæne g³osy.
  W przypadku powtarzaj¹cego siź naruszania przez wójta Konstytucji lub ustaw wójt - po bezskutecznym wezwaniu go przez wojewodź do zaprzestania naruszania prawa - moæe zostaę odwo³any przez premiera na wniosek wojewody. Wójt moæe teæ zostaę tymczasowo odsuniźty od pe³nienia obowi¹zków w przypadku podjźcia przez Prezesa Rady Ministrów decyzji o zawieszaniu organów gminy i wprowadzeniu w niej zarz¹du komisarycznego. Decyzja o ustanowieniu w gminie zarz¹du komisarycznego moæe zostaę podjźta na wniosek ministra w³aœciwego do spraw administracji publicznej w przypadku nierokuj¹cego nadziei na szybk¹ poprawź i powtarzaj¹cego siź braku skutecznoœci w wykonywaniu zadań publicznych przez organy gminy, po uprzednim postawieniu zarzutów organom gminy i wezwaniu ich do niezw³ocznego przed³oæenia programu poprawy sytuacji gminy. Zarz¹d komisaryczny moæe trwaę przez okres do dwóch lat, nie d³uæej jednak, niæ do wyboru wójta i rady gminy na kolejn¹ kadencjź.
  Przedwczesne zakończenie kadencji wójta jest równoznaczne z og³oszeniem kolejnych powszechnych wyborów na jego stanowisko.

W przypadku wygaśnięcia mandatu wójta przed upływem jego kadencji jego funkcję, do czasu objęcia funkcji przed nowego wójta, pełni osoba wyznaczona przez premiera.   

13 KTO W JAKIM PRZYPADKU MOŻE ZAWIESIĆ ORGANY GMINY I USTANOWIĆ ZARZĄD KOMISARYCZNY

Art. 97

W razie nie rokującego nadziei na szybką poprawę i przedłużającego się braku

skuteczności w wykonywaniu zadań publicznych przez organy gminy, Prezes

Rady Ministrów, na wniosek ministra właściwego do spraw administracji publicznej,

może zawiesić organy gminy i ustanowić zarząd komisaryczny na okres do dwóch lat, nie dłużej jednak niż do wyboru rady oraz wójta na kolejną kadencję.

14 ORGAN WYKONAWCZY GMINY A ORGAN WYKONAWCZY POWIATU- RÓŻNICE

Samorząd terytorialny reprezentują:
na poziomie gminy:
- Rada Gminy - jako organ stanowiąco-kontrolny,
o-Wójt, burmistrz lub prezydent - jako organ wykonawczy,

Samorząd gminny :
Samorząd terytorialny na poziomie gminy składa się z Rady Gminy jako organu stanowiącego i kontrolnego oraz wójta, burmistrza lub prezydenta jako władzy wykonawczej.
na poziomie powiatu:
o-Rada Powiatu - jako organ stanowiąco-kontrolny,
o-Zarząd Powiatu - jako organ wykonawczy,

Samorząd powiatowy :
Samorząd terytorialny na poziomie powiatu składa się z Rady Powiatu jako organu stanowiącego i kontrolnego oraz Zarządu Powiatu jako organu wykonawczego.
na poziomie województwa:
o Sejmik Województwa - jako organ stanowiąco-kontrolny,
o Zarząd Województwa - jako organ wykonawczy.

15 MIASTA NA PRAWACH POWIATU- WARUNKI JAKIE MUSI SPEŁNIĆ MIASTO ABY BYŁO MIASTEM NA PRAWACH POWIATU

Miasto na prawach powiatu - jednostka samorządu terytorialnego w Polsce, niekiedy określana jako "powiat grodzki", co jednak nie znajduje uzasadnienia w przepisach prawa. Miasto na prawach powiatu jest gminą o statusie miasta, wykonującą zadania powiatu. We wszystkich miastach na prawach powiatu władzę wykonawczą sprawuje prezydent miasta. Są jednostkami samorządu terytorialnego (podziału terytorialnego).

Art. 91 Miasto na prawach powiatu - warunki utworzenia

Prawa powiatu przysługują miastom, które w dniu 31 grudnia 1998 r. liczyły więcej niż 100 000 mieszkańców, a także miastom, które z tym dniem przestały być siedzibami wojewodów, chyba że na wniosek właściwej rady miejskiej odstąpiono od nadania miastu praw powiatu, oraz tym, którym nadano status miasta na prawach powiatu, przy dokonywaniu pierwszego podziału administracyjnego kraju na powiaty.

Art. 92 Organy powiatu w miastach na prawach powiatu

1. Funkcje organów powiatu w miastach na prawach powiatu sprawuje:
   1) rada miasta,
   2) prezydent miasta.
   2. Miasto na prawach powiatu jest gminą wykonującą zadania powiatu na zasadach określonych w tej ustawie.
   3. Ustrój i działanie organów miasta na prawach powiatu, w tym nazwę, skład, liczebność oraz ich powoływanie i odwoływanie, a także zasady sprawowania nadzoru określa ustawa o samorządzie gminnym.

16. DOCHODY WŁASNE GMINY

Dochody gminy - dochodami jednostek samorządu terytorialnego są dochody własne, subwencja ogólna i dotacje celowe z budżetu państwa.

Dochodami mogą być również środki pochodzące ze źródeł zagranicznych niepodlegające zwrotowi, środki z budżetu Unii Europejskiej oraz inne środki określone w odrębnych przepisach.

Źródłami dochodów własnych gminy są wpływy z podatków: od nieruchomości, rolnego, leśnego, od środków transportowych, dochodowego od osób fizycznych, opłacanego w formie karty podatkowej, od spadków i darowizn, od czynności cywilnoprawnych. Dochody własne gmin pochodzą również z wpływów z opłat: skarbowej, targowej, miejscowej, eksploatacyjnej (o której mowa w Prawie geologicznym i górniczym) oraz innych opłat stanowiących dochody gminy. Ponadto gminy mogą liczyć na:

- dochody uzyskiwane przez gminne jednostki budżetowe gminy oraz wpłaty od gminnych zakładów budżetowych i gospodarstw pomocniczych gminnych jednostek budżetowych;

- dochody z majątku gminy;

- spadki, zapisy i darowizny na rzecz gminy;

-  dochody z kar pieniężnych i grzywien;

-  5 proc. dochodów uzyskiwanych na rzecz budżetu państwa w związku z realizacją zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych;

- odsetki od pożyczek udzielanych przez gminę;

- odsetki od nieterminowo przekazywanych należności stanowiących dochody gminy;

- odsetki od środków finansowych gromadzonych na rachunkach bankowych gminy;

-  dotacje z budżetów innych jednostek samorządu terytorialnego.

17. DOCHODY WŁASNE POWIATÓW

Źródła dochodów własnych powiatu to:

-wpływy z opłat stanowiących dochody powiatu;

-  dochody uzyskiwane przez powiatowe jednostki budżetowe powiatu oraz wpłaty od powiatowych zakładów budżetowych i gospodarstw pomocniczych powiatowych jednostek budżetowych;

-  dochody z majątku powiatu;

-  spadki, zapisy i darowizny na rzecz powiatu;

-  dochody z kar pieniężnych i grzywien;

-  5 proc. dochodów uzyskiwanych na rzecz budżetu państwa w związku z realizacją zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych;

-  odsetki od pożyczek udzielanych przez powiat, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej;

-  odsetki od nieterminowo przekazywanych należności stanowiących dochody powiatu;

-  odsetki od środków finansowych gromadzonych na rachunkach bankowych powiatu;

-  dotacje z budżetów innych jednostek samorządu terytorialnego;

- inne dochody należne powiatowi na podstawie przepisów szczególnych.

18 DOCHODY WŁASNE WOJEWÓDZTW

Wysokość udziału województw we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych, od podatników tego podatku zamieszkałych na obszarze województwa, wynosi 1,60 proc. Wysokość udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób prawnych, od podatników tego podatku posiadających siedzibę na obszarze województwa, wynosi 15,90 proc.

Źródłami dochodów własnych województwa są:

- dochody uzyskiwane przez wojewódzkie jednostki budżetowe oraz wpłaty od wojewódzkich zakładów budżetowych i gospodarstw pomocniczych wojewódzkich jednostek budżetowych;

- dochody z majątku województwa;

- spadki, zapisy i darowizny na rzecz województwa;

- dochody z kar pieniężnych i grzywien;

- 5 proc. dochodów uzyskiwanych na rzecz budżetu państwa w związku z realizacją zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych;

- odsetki od pożyczek udzielanych przez województwo;

- odsetki od nieterminowo przekazywanych należności stanowiących dochody województwa;

- odsetki od środków finansowych gromadzonych na rachunkach bankowych województwa,

- dotacje z budżetów innych jednostek samorządu terytorialnego oraz inne dochody należne województwu.

19. OMÓW ZASADY SUBWENCJONOWANIA DLA GMIN

Subwencja ogólna jest formą zasilania polskich jednostek samorządu terytorialnego z budżetu państwa

Część podstawowa przysługuje jedynie gminom,

Część rekompensująca przysługuje jedynie tym gminom, które utraciły dochody z tytułu ustawowych ulg i zwolnień określonych w ustawach o podatku rolnym i o lasach, części oświatowa i wyrównawcza przysługują wszystkim jednostkom samorządu terytorialnego

Subwencja ogólna dla gminy składa się z części :

-wyrównawczej - która składa się z sumy podstawowej i uzupełniającej

- równoważącej

-oświatowej

Kwotę podstawową otrzymuje ta gmina, w której wskaźnik dochodów podatkowych w przeliczeniu na jednego mieszkańca jest mniejszy niż 92% wskaźnika dochodu podatkowego dla wszystkich gmin w przeliczeniu na 1 mieszkańca.

Kwotę uzupełniającą otrzymuje gmina, w której gęstość zaludnienia jest niższa niż średnia gęstość zaludnienia kraju. Gdy wskaźnik jest większy niż 150% gmina nie otrzymuje kwoty uzupełniającej.

Część równoważąca - dla gmin ustala się w wysokości sumy łącznej kwoty wpłat gmin oraz łącznej kwoty uzupełniającej (części wyrównawczej) i dzieli się ją następująco: 50% dla gmin miejskich, w których wydatki na dodatki mieszkaniowe na 1 mieszkańca były wyższe niż 80% średnich wydatków mieszkaniowych we wszystkich gminach miejskich (w przeliczeniu na 1 mieszkańca z poprzedniego roku), 25% dla gmin wiejskich i miejsko-wiejskich, gdzie dodatek mieszkaniowy w przeliczeniu na 1 mieszkańca był wyższy niż 90% średnich wydatków mieszkaniowych we wszystkich gminach wiejskich i wiejsko-miejskich w przeliczeniu na 1 mieszkańca, 25% dla gmin (podział między miejsko-wiejskie oraz wiejskie), w których suma dochodów (PIT, podatek leśny, podatek rolny) w przeliczeniu na 1 mieszkańca jest niższa niż 80% średnich dochodów z tych samych tytułów we wszystkich gminach miejskich i miejsko-wiejskich w przeliczeniu na 1 mieszkańca.

20. ZASADY PRZYDZIELANIA SUBWENCJI OGÓLNEJ DLA SAMORZĄDU POWIATOWEGO

Subwencja ogólna dla samorządu:

• Część oświatowa

• Część drogowa

• Część wyrównawcza

Część wyrównawcza subwencji ogólnej otrzymuje samorząd powiatu, a o jej przeznaczeniu decyduje rada powiatu. Zostaje ona przyznana w momencie kiedy wskaźnik podstawowych dochodów podatkowych na jednego mieszkańca (S) jest mniejszy od wskaźnika potencjału podatkowego powiatu najsilniejszego ekonomicznie (Sw).

- Kwotę przeznaczoną na część oświatową subwencji ogólnej dla wszystkich jednostek

samorządu terytorialnego ustala się w łącznej kwocie nie mniejszej niż 12,8% planowanych

dochodów budżetu państwa. Od kwoty tej odlicza się 1% na rezerwę części oświatowej subwencji ogólnej, którą dysponuje minister właściwy do spraw finansów publicznych, po zasięgnięciu opinii ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania oraz reprezentacji jednostek samorządu terytorialnego. Część oświatową subwencji ogólnej, po odliczeniu kwoty rezerwy, rozdziela się między poszczególne gminy, powiaty i województwa według zasad ustalonych, w drodze rozporządzenia, przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania, po zasięgnięciu opinii reprezentacji jednostek samorządu terytorialnego, z uwzględnieniem typów i rodzajów szkół prowadzonych przez jednostki samorządu terytorialnego, stopni awansu zawodowego nauczycieli oraz liczby uczniów w tych szkołach.

- Na część drogową subwencji ogólnej związaną z budową, modernizacją, zarządzaniem i ochroną dróg wojewódzkich, powiatowych oraz dróg powiatowych, wojewódzkich i krajowych w granicach miast na prawach powiatu, z wyjątkiem autostrad i dróg ekspresowych przeznacza się 60% ogólnej kwoty wydatków na drogi planowanych na rok przyszły po wyłączeniu dotacji celowej dla miasta stołecznego Warszawy na finansowanie dróg publicznych na obszarze miasta stołecznego Warszawy.

Od kwoty tej odlicza się 10% na rezerwę części drogowej subwencji ogólnej, przeznaczoną

wyłącznie na finansowanie inwestycji rozpoczętych przed dniem 1 stycznia 1999 r.,

którą dysponuje minister właściwy do spraw finansów publicznych po zasięgnięciu opinii

ministra właściwego do spraw transportu oraz reprezentacji jednostek samorządu terytorialnego.

Szczegółowe zasady ustalania i tryb przekazywania części drogowej subwencji ogólnej

dla powiatów, miast na prawach powiatów i województw określa w drodze rozporządzenia

Rada Ministrów po zasięgnięciu opinii reprezentacji jednostek samorządu terytorialnego. Podział kwoty części drogowej subwencji ogólnej na poszczególne powiaty, miasta na prawach powiatu i województwa następuje z uwzględnieniem w szczególności długości i gęstości sieci dróg, drogowej infrastruktury technicznej, natężenia ruchu, wypadkowości oraz zrównoważenia rozwoju infrastruktury drogowej, w tym przygranicznej.

- Konstrukcja obliczania kwoty części wyrównawczej subwencji ogólnej tak dla powiatów,

jak i dla województw opiera się na zasadzie „równania” do najlepszego. Oznacza to, iż

część wyrównawczą subwencji ogólnej otrzymują te powiaty i województwa, których siła

dochodowa jest mniejsza niż siła dochodowa najbogatszego powiatu czy województwa. Przy

czym powiaty otrzymują z budżetu państwa kwotę części wyrównawczej stanowiącą 85%

różnicy pomiędzy wskaźnikiem podstawowych dochodów podatkowych na jednego mieszkańca dla danego powiatu a analogicznym wskaźnikiem dla najlepszego powiatu, z kolei województwa otrzymują część wyrównawczą w wysokości 70% różnicy pomiędzy wskaźnikiem podstawowych dochodów podatkowych na jednego mieszkańca dla danego województwa a analogicznym wskaźnikiem dla najlepszego województwa.

21. ZASADY PRZYDZIELANIA SUBWENCJI OGÓLNEJ DLA SAMORZĄDU WOJEWÓDZKIEGO

O jej przeznaczeniu decydują sejmiki wojewódzkie.

Subwencja ogólna dla województwa:

• Część oświatowa

Ustala się ją dla wszystkich jednostek samorządu terytorialnego w łącznej kwocie nie mniejszej niż 12,8% planowanych dochodów budżetu państwa. Później kwotę tą rozdziela się między poszczególne gminy, powiaty i województwa.

• Część drogowa

Jest ona przeznaczona dla wszystkich powiatów i województw. Związana jest z budową, modernizacją, utrzymaniem, zarządzaniem i ochroną dróg powiatowych i wojewódzkich, oraz dróg powiatowych, wojewódzkich i krajowych w granicach miast na prawach powiatu. Środki te wynoszą 60% kwoty, która nie jest mniejsza niż 30% planowanych na dany rok wpływów z podatku akcyzowego od paliw silnikowych. Jest to łączna subwencja drogowa dla powiatów i województw. Szczegółowy podział tej kwoty zależy od długości i gęstości sieci dróg, infrastruktury technicznej, natężenia ruchu, wypadkowości i zrównoważenia rozwoju infrastruktury drogowej.

• Część wyrównawcza

Przysługuje ona województwom w których wskaźnik podstawowych dochodów podatkowych przypadających na jednego mieszkańca (W) jest mniejszy od wskaźnika wyrażającego potencjał podatkowy najsilniejszego województwa (Ww)

22. SPECYFIKA DOCHODOWA MIAST NA PRAWACH POWIATU

Finanse miast na prawach powiatu (powiatów grodzkich) mają charakter łączony, gdyż obejmują finanse miasta, pełniącego jednocześnie, ze względu na swoją wielkość lub historyczne zaszłości, funkcje powiatu.

Art. 85. Budżet miasta na prawach powiatu

Miasto na prawach powiatu sporządza jeden budżet.

 Uchwała budżetowa miasta na prawach powiatu określa poszczególne dochody z uwzględnieniem podziału według źródeł dochodów gmin, powiatów oraz rodzajów przewidzianych na zadania realizowane przez gminy i powiaty wydatków.

23 Omów Zasady ustalania udziałów JST w podatkach stanowiących dochód BP

Art. 9.

1. Kwotę udziału gminy we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych, stanowiącego dochód budżetu państwa, ustala się mnożąc ogólną kwotę wpływów z tego podatku przez 0,3934, z zastrzeżeniem art. 89, i wskaźnik równy udziałowi należnego w roku poprzedzającym rok bazowy podatku dochodowego od osób fizycznych zamieszkałych na obszarze gminy, w ogólnej kwocie należnego podatku w tym samym roku.

2. Kwotę udziału powiatu we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych, stanowiącego dochód budżetu państwa, ustala się mnożąc ogólną kwotę wpływów z tego podatku przez 0,1025 i wskaźnik równy udziałowi należnego w roku poprzedzającym rok bazowy podatku dochodowego od osób fizycznych zamieszkałych na obszarze powiatu, w ogólnej kwocie należnego podatku w tym samym roku.

3. Kwotę udziału województwa we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych, stanowiącego dochód budżetu państwa, ustala się mnożąc ogólną kwotę wpływów z tego podatku przez 0,0160 i wskaźnik równy udziałowi należnego w roku poprzedzającym rok bazowy podatku dochodowego od osób fizycznych zamieszkałych na obszarze województwa, w ogólnej kwocie należnego podatku w tym samym roku.

4. Wskaźniki, o których mowa w ust. 1-3, ustala się na podstawie danych zawartych w złożonych zeznaniach podatkowych o wysokości osiągniętego dochodu oraz rocznym obliczeniu podatku dokonanym przez płatników, według stanu na dzień 15 września roku bazowego.

	Gmina	Powiat	Województwo
Udział w podatku dochodowym od osób fizycznych	39,34 %	10,25 %	1,60 %
Udział w podatku dochodowym od osób prawnych	6,71 %	1,40 %	14,0 % *

24. PODATEK W UJĘCIU PRAWNYM

- jest to takie pobranie pieniężne powszechne, przymusowe, bezzwrotne i nieodpłatne pobierane na rzecz państwa lub innego związku publiczno-prawnego na podstawie ustawy podatkowej

Cechy podatku:

Pieniężny charakter świadczeń podatkowych wiąże się z jego wymiarem i poborem w jednostkach pieniężnych danego kraju.

Przymusowy (obowiązkowy) charakter świadczeń podatkowych wynika z władczych uprawnień państwa do wszystkich, którzy mieszkają na terytorium państwa. Przymus podatkowy jest przymusem prawnym opartym na aktach prawnych pochodzących od władzy państwowej. Wyraża się w tym, iż podatek ustanowiony przez państwo należy zapłacić w określonej wysokości i wyznaczonym terminie.

Bezzwrotny charakter świadczeń podatkowych polega na definitywnym przekazaniu środków pieniężnych przez podmiot zobowiązany na rzecz budżetu państwa. Cecha ta pozwala odróżnić świadczenia podatkowe od innych rodzajów dochodów budżetowych, które mają charakter pieniężny, przymusowy, lecz podlegają zwrotowi. Nieodpłatność podatków oznacza, iż nie są one związane z żadnym wzajemnym świadczeniem ze strony państwa i jego budżetu.

Powszechność podatku polega na tym, że jest to świadczenie nakładane na podmioty wyznaczone ze względu na określone cechy i zobowiązane do płacenia świadczeń według powtarzanych reguł ustalających rozmiary świadczenia, czas i sposób zapłaty

Def. podatku w ujęciu ekonomicznym

- każde przewłaszczenie części dochodu lub majątku podatnika na rzecz związku publiczno-prawnego dokonane w formie pieniężnej.

Podatek pełni funkcję:

- fiskalną, regulującą i stymulacyjną.

Funkcja fiskalna polega na zasilaniu budżetu w środki.

Funkcja regulacyjna to przesuwanie środków w odpowiednich proporcjach pomiędzy podmiotami, a budżetem.

Funkcja stymulacyjna natomiast oznacza wykorzystanie instrumentu podatku w celu wywarcia wpływu na kierunki i rozwój jednostek.

Podatek składa się z podmiotu, przedmiotu, podstawy opodatkowania, stawki podatkowej, skali podatkowej, a także zwolnienia i ulg podatkowych oraz warunków płatności podatku.

Podmiotem podatku jest państwo oraz podatnik i płatnik.

Państwo to podmiot czynny zaś podatnik i płatnik to podmioty bierne. Przedmiot podatku to rzeczy i zdarzenia do opodatkowania. Podstawa podatku to z kolei wyrażona w pieniądzu wartość przedmiotu opodatkowania. Stawka podatku określa jego wysokość w stosunku do podstawy, a skala podatkowa to tabela stawek podatkowych z zakresami ich funkcjonowania.

ELEMENTY KONSTRUKCJI PODATKÓW

Funkcjonowanie kategorii podatku związane jest z stworzeniem warunków i narzędzi zapewniających obliczenie wysokości podatku, określeniu jakie czynności będą podlegały opodatkowaniu, a także skutecznego ściągnięcia podatku. Stanowią je elementy konstrukcji podatków składające się na technikę podatkową.

Zaliczamy do nich:

OBLIGATORYJNE :

1. Przedmiot podatku - czyli przedmiot opodatkowania jest to zjawisko, stan prawny lub faktyczny, którego powstanie powoduje powstanie obowiązku podatkowego bez względu na to czy forma prawna została zachowana.

2. Podmiot opodatkowania - wskazuje kto na podstawie ustawy podatkowej zobowiązany jest do zapłacenia podatku. Ustawodawca określa podatnika stosując terminy: osoba fizyczna, osoba prawna, jednostka organizacyjna nie posiadająca osobowości prawnej, ustawodawca może ustalić podatnikiem inny podmiot niż wymieniony. Rozpatrując termin podmiotu podatkowego możemy wyróżnić zarówno podmiot czynny oraz bierny. Podmiotem czynnym jest związek publicznoprawny korzystający z atrybutu władzy i przymusu administracyjnego w ściąganiu podatków. Podmiotem biernym jest podmiot zobowiązany do zapłacenia podatku w związku z ciążącym na nim obowiązkiem podatkowym.

3. Podstawa opodatkowania - to wyrażony ilościowo (powierzchnia, ciężar) lub wartościowo (wartość rynkowa, przychód, dochód) przedmiot podatku.

4. Stawka podatkowa - określa jaką część podstawy opodatkowania należy odprowadzić z tytułu podatku, występują stawki kwotowe i stawki procentowe.

5. Skala podatkowa - zbiór stawek podatkowych, informuje o tym jaką stawkę należy zastosować do danej podstawy opodatkowania.

FAKULTATYWNE-

6. Zwolnienia, zwyżki i ulgi podatkowe - decydują one o ostatecznym wymiarze podatku. Zwolnienie jest zaniechaniem poboru podatku, występują podmiotowe i przedmiotowe zwolnienia. Ulga polega na wyłączeniu określonych wartości z podstawy opodatkowania lub na obniżeniu stawek podatkowych. Zwyżka podatkowa oznacza dodatkowe, przekraczające przyjęte normy, opodatkowanie pewnych kategorii podatników. Ma ona zwykle charakter sankcyjny. Zwolnienia, ulgi i zwyżki podatkowe mogą realizować cele ekonomiczne,

7. społeczne lub polityczne.

25. PODMIOT PODATKU - NA PRZYKŁADZIE PODATKU OD NIERUCHOMOŚCI

Podmiot

Podmiot podatku wskazuje kto na podstawie ustawy podatkowej zobowiązany jest do zapłacenia podatku. Ustawodawca określa podatnika stosując terminy: osoba fizyczna, osoba prawna, jednostka organizacyjna nie posiadająca osobowości prawnej, spółki prawa cywilnego. Rozpatrując termin podmiotu podatkowego możemy wyróżnić zarówno podmiot czynny, którym jest państwo oraz bierny - podatnika.

Podmiot opodatkowania

. Podmiotami zobowiązanymi do zapłaty tego podatku są osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej, które są:

• właścicielami lub samoistnymi posiadaczami nieruchomości albo obiektów budowlanych,

• użytkownikami wieczystymi gruntów,

• posiadaczami nieruchomości lub ich części albo obiektów budowlanych lub ich części, stanowiących własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego, jeżeli posiadanie wynika z umowy zawartej z właścicielem lub innego tytułu prawnego, a także umowy zawartej z Agencją Nieruchomości Rolnych (jeżeli przedmiot podatku od nieruchomości pozostaje w zarządzie Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe lub wchodzi w skład Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa, to obowiązek podatkowy obciąża odpowiednio jednostki organizacyjne „Lasów Państwowych" lub Agencji Nieruchomości Rolnych, faktycznie władające nieruchomościami i obiektami budowlanymi),

• posiadaczami bez tytułu prawnego nieruchomości lub ich części albo obiektów budowlanych, stanowiących własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego, z wyjątkiem nieruchomości wchodzących w skład Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa lub będących w zarządzie Lasów Państwowych,

PODATEK OD ŚRODKÓW TRANSPORTOWYCH- PODMIOT PODATKU

Obowiązek podatkowy w zakresie podatku od środków transportowych, z zastrzeżeniem

ust. 2, ciąży na osobach fizycznych i osobach prawnych będących właścicielami środków transportowych. Jak właścicieli traktuje się również jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, na które środek transportowy jest zarejestrowany.

PODATEK ROLNY- podmiot podatku

 Podatnikami podatku rolnego są osoby fizyczne, osoby prawne, jednostki organizacyjne, w tym spółki, nieposiadające osobowości prawnej, będące:

  1)  właścicielami gruntów, z zastrzeżeniem ust. 2;

  2)  posiadaczami samoistnymi gruntów;

  3)  użytkownikami wieczystymi gruntów;

  4)  posiadaczami gruntów, stanowiących własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego, jeżeli posiadanie:

a)    wynika z umowy zawartej z właścicielem, z Agencją Własności Rolnej Skarbu Państwa⁽⁽¹⁾ lub z innego tytułu prawnego albo

b)    jest bez tytułu prawnego, z wyjątkiem gruntów wchodzących w skład Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa lub będących w zarządzie Lasów Państwowych; w tym przypadku podatnikami są odpowiednio jednostki organizacyjne Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa⁽⁽²⁾ i Lasów Państwowych.

PODATEK LEŚNY- podmiot podatku

Podatnikami podatku leśnego, z zastrzeżeniem ust. 2, są osoby fizyczne, osoby prawne, jednostki

organizacyjne, w tym spółki, nieposiadające osobowości prawnej, będące:

1) właścicielami lasów, z zastrzeżeniem ust. 3;

2) posiadaczami samoistnymi lasów;

3) użytkownikami wieczystymi lasów;

4) posiadaczami lasów, stanowiących własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu

terytorialnego.

PODATEK OD SPADKÓW I DAROWIZN- podmiot podatku

Podmiot opodatkowania

Podatnikami podatku od spadków i darowizn są osoby fizyczne, które nabyły własność rzeczy i prawa majątkowe w sposób wyżej wskazany.

Płatnikami podatku od spadków i darowizn są notariusze - od darowizny dokonanej w formie aktu notarialnego albo zawartej w tej formie umowy nieodpłatnego zniesienia współwłasności lub ugody w tym przedmiocie.

Przedmiot opodatkowania

Kolejny podstawowy element konstrukcji podatku to przedmiot opodatkowania, czyli pewien zespół zjawisk, które świadczą o powstaniu obowiązku podatkowego. Na mocy art. 2 ust. 1 PLokU przedmiotem podatku od nieruchomości są grunty, budynki i ich części oraz budowle lub ich części związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. Podstawa opodatkowania w podatku od nieruchomości jest określona ilościowo, a w przypadku budowli - wartościowo. Dla gruntów wynosi ich powierzchnię, dla budynków - powierzchnię użytkową, a dla budowli - jej wartość stanowiącą podstawę obliczenia amortyzacji w danym roku podatkowym. Stawki podatku od nieruchomości są kwotowe i w maksymalnej wysokości wynikają z przepisów PLokU. Wyjątkiem są stawki procentowe od budowli. Cytowany akt prawny przekazuje jednak radzie gminy prawo nałożenia na mieszkańców danej gminy niższego podatku, ale w granicach określonych w ustawie.

26. STAWKA PODATKOWA I SKALA PODATKOWA ( NA PRZYKŁADZIE PODATKU OD SPADKÓW I DAROWIZN)

Stawka podatkowa -określa wysokość podatku przypadająca na jednostkę podstawy opodatkowania.

Skala podatkowa - to najczęściej tabelaryczne zestawienie przedziałów podstawy

28. STAWKA PODATKOWA W PODATKU ROLNYM

Podstawę opodatkowania podatkiem rolnym stanowi:

  1)  dla gruntów gospodarstw rolnych - liczba hektarów przeliczeniowych ustalana na podstawie powierzchni, rodzajów i klas użytków rolnych wynikających z ewidencji gruntów i budynków oraz zaliczenia do okręgu podatkowego.

  2)  dla pozostałych gruntów - liczba hektarów wynikająca z ewidencji gruntów i budynków.

- Od 1 ha przeliczeniowego gruntów będących częścią gospodarstwa rolnego podatek zawiera się w równowartości pieniężnej 2,5 q żyta.

- Od 1 ha innych gruntów jest to równowartość pieniężna 5 q żyta

STAWKA PODATKOWA W PODATKU LEŚNYM

Podstawę opodatkowania podatkiem leśnym stanowi powierzchnia lasu, wyrażona w hektarach, wynikająca z ewidencji gruntów i budynków.

- Podatek leśny od 1 ha, za rok podatkowy wynosi, z zastrzeżeniem ust. 3, równowartość pieniężną 0,220 m³ drewna, obliczaną według średniej ceny sprzedaży drewna uzyskanej przez nadleśnictwa za pierwsze trzy kwartały roku poprzedzającego rok podatkowy.

- Do ceny nie wlicza się kwoty podatku od towarów i usług.

- Dla lasów ochronnych oraz lasów wchodzących w skład rezerwatów przyrody i parków narodowych stawka podatku leśnego ulega obniżeniu o 50%.

- Średnią cenę sprzedaży drewna ustala się na podstawie komunikatu Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, ogłaszanego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski" w terminie 20 dni po upływie trzeciego kwartału.

-  Rada gminy może obniżyć kwotę stanowiącą średnią cenę sprzedaży drewna, określoną w ust. 4, przyjmowaną jako podstawa obliczania podatku leśnego na obszarze gminy.

29.POJĘCIE I RODZAJE STAWEK PODATKOWYCH- W PODATKACH GMINNYCH

Stawka podatkowa -określa wysokość podatku przypadająca na jednostkę podstawy opodatkowania.

Rodzaje stawek :

- stawki kwotowe i procentowe. Stawka kwotowa określa bezpośrednio wielkość podatku, natomiast stawka procentowa określa, jaką część podstawy opodatkowania stanowi zobowiązanie podatkowe. Stawki procentowe występują w dwóch formach:

- Stawki procentowe stałe, inaczej określane jako proporcjonalne lub liniowe, stanowią procentowo stałe wielkości w stosunku do podstawy opodatkowania.

- Stawki procentowe zmienne charakteryzują się tym, że ich wysokość zmienia się wraz ze zmianą podstawy opodatkowania.

W ramach stawek procentowych zmiennych spotykamy:

- stawki progresywne, regresywne i degresywne.

Stawki progresywne powodują, że podatek rośnie szybciej niż podstawa opodatkowania. Obciąża on jednostkę podstawy w miarę jej wzrostu coraz to wyższą kwotą podatku.

Stawki regresywne maleją wraz ze wzrostem podstawy opodatkowania. Stosowane są dla ożywienia rozwoju danej gałęzi, kierunku produkcji.

Stawki degresywne charakteryzują się tym, że maleją wraz ze zmniejszaniem się podstawy opodatkowania.

30. UPRAWNIENIA ORGANÓW STANOWIĄCYCH GMINY W ZAKRESIE WŁADZTWA PODATKOWEGO

Zgodnie z art. 5 ust. 1 omawianej ustawy, rada gminy określa wysokość stawek podatku od nieruchomości, z tym że stawki nie mogą przekroczyć rocznie wartości maksymalnych określonych w ustawie. Rada gminy jest uprawniona zatem do obniżania podatków i opłat lokalnych. Należy jednak pamiętać, że stawki określone przez rady gmin będą obowiązywały tylko na ich terenach.

Ponadto, co do zasady, przy określaniu wysokości stawek rada gminy może różnicować ich wysokość dla poszczególnych rodzajów przedmiotów opodatkowania, uwzględniając w szczególności lokalizację, rodzaj prowadzonej działalności i inne cechy charakterystyczne przedmiotu opodatkowania.

Rada gminy może zarządzać pobór podatku od nieruchomości od osób fizycznych w drodze inkasa oraz wyznaczać inkasentów i określać wysokość wynagrodzenia za inkaso.

Dodatkowo określa także w drodze uchwały wzory formularzy podatkowych dotyczących podatków i opłat lokalnych obowiązujących na jej terytorium. Ustawa wskazuje, że w formularzach powinny znaleźć się dane dotyczące podmiotu i przedmiotu opodatkowania niezbędne do wymiaru i poboru podatku od nieruchomości.

Do kompetencji rady gminy należy także ustalenie, w drodze uchwały, warunków i trybu składania informacji o nieruchomościach i obiektach budowlanych oraz deklaracji na podatek od nieruchomości za pomocą środków komunikacji elektronicznej, w szczególności ich formatu elektronicznego oraz układu informacji i powiązań między nimi zgodnie z przepisami o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne, a także sposobu ich przesyłania za pomocą środków komunikacji elektronicznej.

3.RÓŻNICA MIĘDZY ZADANIAMI GMINY I ZADANIAMI POWIATU

Gmina wykonuje zadania własne i zlecone.
Zajmuje się sprawami publicznymi o znaczeniu lokalnym, nie zastrzeżonymi ustawami.

Między zadaniami własnymi gminy a zadaniami zleconymi istnieją zasadnicze różnice:
-za wykonywanie zadań własnych odpowiedzialność ponosi gmina, za zadania zlecone-administracja rządowa,
-wykonywanie zadań własnych finansowane jest ze środków gminy, zadań zleconych - ze środków finansowych administracji rządowej
-co do zadań własnych obowiązuje klauzula domniemania właściwości, a do zadań zleconych- upoważnienie zawarte w ustawie lub porozumieniu

Powiat wykonuje zadania określone ustawami , ponadgminne.

---