Informatyka i statystyka
Obszar zmienności cechy to:
Uzasadnienie:
Obszar zmienności cechy (rozstęp) należy do działu statystyki o nazwie szeregi statystyczne i oznacza różnicę między wartością największą, czyli maksymalną, a najmniejszą, czyli minimalną w danym szeregu. Na przykład obszarem zmienności temperatury w 10 pomiarach jest: R= max - min = 39,2oC - 35,6oC = 3,6oC
Literatura:
Andryszak C., Martini-Fiwek J., Zbiór zadań z zastosowań statystyki w medycynie, Łódź 1997, s. 21; Zeliaś A., Pawełek B., Wanat S., Metody statystyczna. Zadania i sprawdziany, Warszawa 2002, s. 45; Stanisz A., Biostatystyka, Kraków 2005, s. 39.
Współczynnik korelacji liniowej i korelacji rang przyjmuje wartości:
Uzasadnienie:
Korelacja jest miarą powiązania pomiędzy dwiema lub większą liczbą zmiennych. Współczynnik korelacji przyjmuje wartości z przedziału od -1,00 do +1,00. Wartość -1,00 oznacza doskonałą korelację ujemną, zaś wartość +1 - doskonałą korelację dodatnią. Wartość 0 to brak korelacji.
Literatura:
Andryszak C., Martini-Fiwek J., Zbiór zadań z zastosowań statystyki w medycynie, Łódź 1997, s. 69; Petrie A., Sabin C., Statystyka medyczna w zarysie, Warszawa, 2005, s. 69; Zeliaś A., Pawełek B., Wanat S., Metody statystyczna. Zadania i sprawdziany, Warszawa 2002, s. 103, 107.
Wiek ankietowanych osób wynosi odpowiednio: 20; 24; 30; 33; 40; 50; 54. Wartość mediany wynosi:
Uzasadnienie:
Mediana jest inaczej zwana wartością środkową, przeciętna lub drugim kwartylem. To wartość cechy, która zajmuje środkową pozycję w uporządkowanym szeregu statystycznym. Aby obliczyć medianę ze zbioru n obserwacji, sortujemy je w kolejności od najmniejszej do największej i numerujemy od 1 do n. Jeśli n jest nieparzyste, medianą jest wartość obserwacji w środku (czyli obserwacji numer (n+1)/2). Natomiast jeżeli n jest parzyste, wynikiem jest średnia arytmetyczna między dwiema środkowymi obserwacjami, czyli obserwacją numer n/2 i obserwacją numer (n/2)+1.
Literatura:
Andryszak C., Martini-Fiwek J., Zbiór zadań z zastosowań statystyki w medycynie, Łódź 1997, s. 41; Petrie A., Sabin C., Statystyka medyczna w zarysie, Warszawa 2005, s. 18; Watała C., Biostatystyka - wykorzystanie metod statystycznych w pracy badawczej w naukach biomedycznych, Łódź 2002, s. 27.
Dominanta to wartość szeregu:
Uzasadnienie:
Dominanta, inaczej modalna, jest jedną z metod opisu zmienności biologicznej. To wartość cechy, która występuje najczęściej w badanej zbiorowości statystycznej.
Literatura:
Andryszak C., Martini-Fiwek J., Zbiór zadań z zastosowań statystyki w medycynie, Łódź 1997, s. 41; Petrie A., Sabin C., Statystyka medyczna w zarysie, Warszawa 2005, s. 18; Watała C., Biostatystyka - wykorzystanie metod statystycznych w pracy badawczej w naukach biomedycznych, Łódź 2002, s. 26.
W próbie losowej: 3, 2, 3, 3, 2, 3, 5, 2, 4, 3, 3 współczynnik zmienności wynosi:
Uzasadnienie:
Współczynnik zmienności jest najczęściej stosowana miarą do porównania rozrzutu danej cechy w różnych zbiorowościach. Współczynnik zmienności określamy wzorem: (δ/xśr)·100% , gdzie: δ - odchylenie standardowe ; xśr - średnia arytmetyczna.
Literatura:
Andryszak C., Martini-Fiwek J., Zbiór zadań z zastosowań statystyki w medycynie, Łódź 1997, s. 45; Stanisz A., Biostatystyka, Kraków 2005, s. 41; Watała C., Biostatystyka - wykorzystanie metod statystycznych w pracy badawczej w naukach biomedycznych, Łódź 2002, s. 28.
Poniżej przedstawiono dane o zgonach z powodu nowotworu złośliwego w województwie A. Natężenie umieralności na nowotwory złośliwe wynosi:
Liczba ludności |
500 000 |
Liczba zgonów z powodu nowotworów złośliwych, w tym raki krtani |
400 12% |
Uzasadnienie:
Natężenie zgonów w populacji określa współczynnik zgonów (umieralności). Współczynnik ten oblicza się według wzoru: współczynnik zgonów = liczba zgonów w analizowanym okresie. 1000/przeciętna liczba ludności w tym okresie.
Literatura:
Andryszak C., Martini-Fiwek J., Zbiór zadań z zastosowań statystyki w medycynie, Łódź 1997, s. 38; Watała C., Biostatystyka - wykorzystanie metod statystycznych w pracy badawczej w naukach biomedycznych, Łódź 2002, s. 155.
Najważniejsze założenia testów t-Studenta to:
A. analizowane cechy mają rozkłady zbliżone do normalnego; wariancje w porównywanych grupach są podobne; porównywane grupy mają podobne liczebności
Uzasadnienie:
W badaniach medycznych często musimy dokonać porównania średnich w dwóch grupach, np. badanej i kontrolnej. Testem najczęściej stosowanym do porównania dwóch grup jest test t-Studenta. Aby można było go zastosować, muszą być spełnione określone założenia:
- analizowane cechy maja rozkład zbliżony do normalnego,
- różnice w wariancjach są nieistotne statystycznie,
- porównywane grupy maja podobne liczebności.
Literatura:
Andryszak C., MartiniFiwek J., Zbiór zadań z zastosowań statystyki w medycynie, Łódź 1997, s. 129; Stanisz A., Biostatystyka, Kraków 2005, s. 101-104; Watała C., Biostatystyka - wykorzystanie metod statystycznych w pracy badawczej w naukach biomedycznych, Łódź 2002, s. 61-63; Petrie A., Sabin C., Statystyka medyczna w zarysie, Warszawa 2005, s. 54.
Miarą budującą przeciętny poziom zjawiska jest:
Uzasadnienie:
Do najczęściej stosowanych miar położenia należy średnia arytmetyczna, która oznacza sumę wartości badanej cechy mierzalnej w zbiorowości, podzieloną przez liczbę jednostek wchodzących w jej skład.
Literatura:
Andryszak C., Martini-Fiwek J., Zbiór zadań z zastosowań statystyki w medycynie, Łódź 1997, s. 39; Stanisz A., Biostatystyka, Kraków 2005, s. 32-33; Watała C., Biostatystyka - wykorzystanie metod statystycznych w pracy badawczej w naukach biomedycznych, Łódź 2002, s. 25; Petrie A., Sabin C., Statystyka medyczna w zarysie, Warszawa 2005, s. 18.
Na podstawie poniższej tabeli stwierdzono, że kobiety z wyższym wykształceniem stanowiły:
Wykształcenie |
Kobiety (liczność) |
Mężczyźni (liczność) |
Zawodowe |
21 |
34 |
Średnie |
34 |
25 |
Wyższe |
14 |
17 |
Razem |
69 |
76 |
Uzasadnienie:
Do opisu analizowanych zmienny jakościowych najczęściej stosujemy wskaźnik struktury, często określany jako częstość względna lub frakcje. Najczęściej poziom wskaźników struktury wyraża się w procentach. Wskaźnik struktury obliczany według wzoru: Wi% = (ni · 100)/N, gdzie:
Wi - wskaźnik struktury,
ni - liczba jednostek o określonym wariancie cechy,
N - ogólna liczba zbadanych jednostek.
Literatura:
Andryszak C., Martini-Fiwek J., Zbiór zadań z zastosowań statystyki w medycynie, Łódź 1997, s. 36; Zeliaś A., Pawełek B., Wanat S., Metody statystyczne. Zadania i sprawdziany, Warszawa 2002, s. 23.
Wariancję możemy zdefiniować jako:
B. średnią arytmetyczną kwadratów odchyleń poszczególnych wartości cechy od ich średniej arytmetycznej
Uzasadnienie:
Jedną z metod mierzenia rozproszenia danych stanowi wyznaczenie, w jakim stopniu każda z obserwacji jest oddalona od średniej arytmetycznej. Im większe są te odległości, tym większa zmienność obserwacji. Wariancja jest średnią arytmetyczną kwadratów odchyleń poszczególnych wartości cechy od ich średniej arytmetycznej.
Literatura:
Andryszak C., Martini-Fiwek J., Zbiór zadań z zastosowań statystyki w medycynie, Łódź 1997, s. 43; Zeliaś A., Pawełek B., Wanat S., Metody statystyczne. Zadania i sprawdziany, Warszawa 2002, s. 46; Petrie A., Sabin C., Statystyka medyczna w zarysie, Warszawa 2005, s. 20-21.
Na podstawie poniższej tabeli stwierdzono, że kobiety z wyższym wykształceniem stanowiły:
Wykształcenie |
Kobiety (liczność) |
Mężczyźni (liczność) |
Zawodowe |
21 |
34 |
Średnie |
34 |
25 |
Wyższe |
14 |
17 |
Razem |
69 |
76 |
Uzasadnienie:
Do opisu analizowanych zmienny jakościowych najczęściej stosujemy wskaźnik struktury, często określany jako częstość względna lub frakcje. Najczęściej poziom wskaźników struktury wyraża się w procentach. Wskaźnik struktury obliczamy według wzoru: Wi% = (ni · 100)/N, gdzie:
Wi - wskaźnik struktury,
ni - liczba jednostek o określonym wariancie cechy,
N - ogólna liczba zbadanych jednostek.
Literatura:
Andryszak C., Martini-Fiwek J., Zbiór zadań z zastosowań statystyki w medycynie, Łódź 1997, s. 36; Zeliaś A., Pawełek B., Wanat S., Metody statystyczne. Zadania i sprawdziany, Warszawa 2002, s. 23.
Wariancję możemy zdefiniować jako:
B. średnią arytmetyczną kwadratów odchyleń poszczególnych wartości cechy od ich średniej arytmetycznej
Uzasadnienie:
Jedną z metod mierzenia rozproszenia danych stanowi wyznaczenie, w jakim stopniu każda z obserwacji jest oddalona od średniej arytmetycznej. Im większe są te odległości, tym większa zmienność obserwacji. Wariancja jest średnią arytmetyczną kwadratów odchyleń poszczególnych wartości cechy od ich średniej arytmetycznej.
Literatura:
Andryszak C., Martini-Fiwek J., Zbiór zadań z zastosowań statystyki w medycynie, Łódź 1997, s. 43; Zeliaś A., Pawełek B., Wanat S., Metody statystyczne. Zadania i sprawdziany, Warszawa 2002, s. 46; Petrie A., Sabin C., Statystyka medyczna w zarysie, Warszawa 2005, s. 20-21.
Dla dwóch zmiennych obliczono współczynnik korelacji liniowej r = -0,89, co wskazuje na to, że:
Uzasadnienie:
Współczynnik korelacji przyjmuje wartości z przedziału [-1, +1]. Im r jest bliższe wartości krańcowych, tym wyższy jest stopień związku liniowego.
Literatura:
Petrie A., Sabin C., Statystyka medyczna w zarysie, Warszawa 2005, s. 69; Andryszak C., Martini-Fiwek J., Zbiór zadań z zastosowań statystyki w medycynie, Łódź 1997, s. 69; Zeliaś A., Pawełek B., Wanat S., Metody statystyczne. Zadania i sprawdziany, Warszawa 2002, s. 103; Andrzej Stanisz: Biostatystyka, Kraków 2005, s. 275.
Która z wymienionych cech to cecha ilościowa skokowa:
Uzasadnienie:
Każde badanie statystyczne dotyczy właściwości jednostek statystycznych, które nazywamy cechami. Rozróżniamy cechy jakościowe, ilościowe i skokowe. Cechy jakościowe to takie, których wartości podajemy słownie (płeć, stan cywilny, zawód). Cechy ilościowe to takie, których wartości wyrażamy na pewnej skali. Wśród cech ilościowych rozróżniamy zmienne ciągłe (wiek, staż pracy, czas trwania choroby), natomiast zmienne skokowe przyjmują wartości liczb całkowitych (liczba porad w ciągu roku, liczba porodów).
Literatura:
Andryszak C., Martini-Fiwek J., Zbiór zadań z zastosowań statystyki w medycynie, Łódź 1997, s. 9; Petrie A., Sabin C., Statystyka medyczna w zarysie, Warszawa 2005, s. 10; Zeliaś A., Pawełek B., Wanat S., Metody statystyczne. Zadania i sprawdziany, Warszawa 2002, s. 15.
Współczynnik korelacji rand Spearmana liczymy dla cech:
Uzasadnienie:
Współczynnik korelacji rand Spearmana to nieparametryczny odpowiednik korelacji Pearsona, gdy spełniony jest przynajmniej jeden warunek:
- co najmniej jedna zmienna jest mierzona w skali porządkowej,
- zmienne nie mają rozkładu normalnego,
- liczebność próby jest mała,
- potrzebujemy miar związku między dwoma zmiennymi, gdy związek ten jest nieliniowy.
Literatura:
Petrie A., Sabin C., Statystyka medyczna w zarysie, Warszawa 2005, s. 70; Zeliaś A., Pawełek B., Wanat S., Metody statystyczne. Zadania i sprawdziany, Warszawa 2002, s. 107; Stanisz A., Biostatystyka, Kraków 2005, s. 280.
Która z wymienionych cech to cecha ilościowa?
Uzasadnienie:
Każde badanie statystyczne dotyczy właściwości jednostek statystycznych, które nazywamy cechami. Rozróżniamy cechy jakościowe, ilościowe i skokowe. Cechy jakościowe to takie, których wartości podajemy słownie (płeć, stan cywilny, zawód). Cechy ilościowe to takie, których wartości wyrażamy na pewnej skali. Wśród cech ilościowych rozróżniamy zmienne ciągłe (wiek, staż pracy, czas trwania choroby), natomiast zmienne skokowe przyjmują wartości liczb całkowitych (liczba porad w ciągu roku, liczba porodów).
Literatura:
Andryszak C., Martini-Fiwek J., Zbiór zadań z zastosowań statystyki w medycynie, Łódź 1997, s. 9; Petrie A., Sabin C., Statystyka medyczna w zarysie, Warszawa 2005, s. 10; Zeliaś A., Pawełek B., Wanat S., Metody statystyczne. Zadania i sprawdziany, Warszawa 2002, s. 15.
Test niezależności Χ2stosuje się do weryfikacji hipotez:
Uzasadnienie:
W badaniach statystycznych występuje często konieczność oceny niezależności dwóch cech jakościowych, ilościowych lub cechy ilościowej i jakościowej. W tym celu stosujemy test niezależności Χ2 Pearsona. Test ten weryfikuje hipotezę, że dwie cechy X i Y są niezależne, wobec hipotezy alternatywnej, że są zależne.
Literatura:
Zeliaś A., Pawełek B., Wanat S., Metody statystyczne. Zadania i sprawdziany, Warszawa 2002, s. 402; Andryszak C., Martini-Fiwek J., Zbiór zadań z zastosowań statystyki w medycynie, Łódź 1997, s. 150; Stanisz A., Biostatystyka, Kraków 2005, s. 235-241.
Zmierzono czas reakcji na pewien bodziec u sześciu pacjentów przed podaniem leku i po nim. Otrzymano następujące wyniki (w sekundach):
- przed : 22, 16, 20, 17, 25,
- po: 28, 20, 19, 28, 24.
Testem odpowiednim do obliczenia różnic jest:
Uzasadnienie:
Do obliczenia różnic dla zmiennych zależnych, czyli np. czasu reakcji na bodziec przed podaniem leku i po nim, stosujemy test dla średniej t-Studenta, ponieważ wyniki spełnią założenia rozkładu normalnego.
Literatura:
Stanisz A., Biostatystyka, Kraków 2005, s. 119-121. Petrie A., Sabin C., Statystyka medyczna w zarysie, Warszawa 2005, s. 51; Zeliaś A., Pawełek B., Wanat S., Metody statystyczne. Zadania i sprawdziany, Warszawa 2002, s. 135.
Do porównania rozrzutu danej cechy w różnych zbiorowościach lub różnych cech w danej zbiorowości służy:
Uzasadnienie:
Współczynnik zmienności jest najczęściej stosowaną miarą do porównania rozrzutu danej cechy w różnych zbiorowościach. Współczynnik zmienności określamy wzorem: (δ/xśr) · 100% , gdzie: δ - odchylenie standardowe, xśr - średnia arytmetyczna. Obliczona wartość mówi, o ile procent średniej przeciętnie poszczególne wartości cechy w badanej zbiorowości odchylają się od tej średniej. Wyższy współczynnik oznacza bardziej zróżnicowaną zbiorowość.
Literatura:
Andryszak C., Martini-Fiwek J., Zbiór zadań z zastosowań statystyki w medycynie, Łódź 1997, s. 45; Stanisz A., Biostatystyka, Kraków 2005, s. 41; Watała C., Biostatystyka - wykorzystanie metod statystycznych w pracy badawczej w naukach biomedycznych, Łódź 2002, s. 28.
Wskaźnik BMI jest zmienną losową o rozkładzie normalnym. W tabeli poniżej przedstawiono rozkład badanych według jego norm. Osoby z nadwagą i otyłością stanowią:
Grupy według wskażnika BMI |
Liczba osób |
Niedowaga |
17 |
Norma |
28 |
Nadwaga |
23 |
Otyłość |
15 |
Razem |
83 |
Uzasadnienie:
Aby odpowiedzieć na pytanie, należy obliczyć wskaźnik struktury według wzoru:
Wi% = (ni · 100)/N , gdzie
Wi - wskaźnik struktury,
ni - liczba jednostek o określonym wariancie cechy,
N - ogólna liczba zbadanych jednostek.
Należy zatem zsumować liczbę osób z nadwagą i otyłością, a następnie wynik pomnożyć przez 100. Otrzymany wynik należy podzielić przez 83.
Literatura:
Andryszak C., Martini-Fiwek J., Zbiór zadań z zastosowań statystyki w medycynie, Łódź 1997, s. 36; Zeliaś A., Pawełek B., Wanat S., Metody statystyczne. Zadania i sprawdziany, Warszawa 2002, s. 23.
Do tabelek korelacyjnych 2x2, zestawiających wyniki testu (+/-) i występowanie choroby, do miar oceny trafności diagnostycznej rozpoznania zaliczamy:
Świat realny (np. wynik badania wzorcowego) |
||||
Wynik testu |
|
obecny |
nieobecny |
|
|
obecny |
a |
b |
a+b |
|
nieobecny |
c |
d |
c+d |
|
|
a+c |
b+d |
|
Do najczęściej stosowanych miar zaliczamy: czułość (proporcja osobników z chorobą, prawidłowo wykrytych przez test) = a/(a+c) i swoistość testu (proporcja osobników bez choroby, prawidłowo wykrytych przez test) = d/(b+d).
Uzasadnienie:
Miarę charakteryzującą trafność diagnostyczną metody obliczamy na podstawie liczności tablicy czteropolowej:
Literatura:
Watała C., Biostatystyka - wykorzystanie metod statystycznych w pracy badawczej w naukach biomedycznych, Łódź 2002, s. 170-171; Petrie A., Sabin C., Statystyka medyczna w zarysie, Warszawa 2005, s. 104.
W sytuacji, gdy przy obliczaniu zależności między zmiennymi całkowita liczebność jest mniejsza niż 20 lub wynosi między 20 a 40 i najmniejsza z liczebności jest niższa niż 5, zamiast testu Χ2 stosujemy:
Uzasadnienie:
Jeżeli liczebności są niewielkie, to obliczona wartość statystyki Χ2 nie jest dobrym wymiernikiem zależności między zmiennymi. W sytuacji, gdy przy obliczaniu zależności między zmiennymi całkowita liczebności jest mniejsza niż 20 lub całkowita liczebność wynosi między 20 a 40 i najmniejsza z liczebności jest niższa niż 5, stosujemy test dokładny Fischera.
Literatura:
Watała C., Biostatystyka - wykorzystanie metod statystycznych w pracy badawczej w naukach biomedycznych, Łódź 2002, s. 124-125; Stanisz A., Biostatystyka, Kraków 2005, s. 241.
Dystrybuanta jest funkcją:
Uzasadnienie:
Zmienne losowe przyjmują swoje wartości z określonymi prawdopodobieństwami. Dystrybuanta jest definiowana jako prawdopodobieństwo tego, że zmienna X ma wartości mniejsze bądź równe x w kategoriach funkcji gęstości. Wartość dystrybuanty rozkładu zmiennej losowej zawiera się w przedziale [0,1]. Dystrybuanta jest funkcją rosnącą.
Literatura:
Andryszak C., Martini-Fiwek J., Zbiór zadań z zastosowań statystyki w medycynie, Łódź 1997, s. 101; Watała C., Biostatystyka - wykorzystanie metod statystycznych w pracy badawczej w naukach biomedycznych, Łódź 2002, s. 184-185; Stanisz A., Biostatystyka, Kraków 2005, s. 390-391.
Testem do porównania zmiennej (niespełniającej założeń rozkładu normalnego) pomiędzy więcej niż dwoma grupami jest test:
Uzasadnienie:
Test rang Kruskala-Wallisa jest odpowiednikiem testu parametrycznego jednoczynnikowej analizy wariancji (ANOVA). Zakłada on. że badana zmienna ma charakter ciągły, a także, że została zmierzona przynajmniej na skali porządkowej. Test ten jest oparty na rangach, a nie na średnich lub wariancjach.
Literatura:
Watała C., Biostatystyka - wykorzystanie metod statystycznych w pracy badawczej w naukach biomedycznych, Łódź 2002, s. 146; Stanisz A., Biostatystyka, Kraków 2005, s. 162-163; Petrie A., Sabin C., Statystyka medyczna w zarysie, Warszawa 2005, s. 58-59.
Współczynnik determinacji to:
Uzasadnienie:
Korelacja liniowa określa stopień wzajemnej proporcjonalności dwóch zmiennych. Wartość współczynnika korelacji nie zależy od jednostek miary, w jakich została zbadana. Współczynnik determinacji jest współczynnikiem korelacji podniesionym do kwadratu (r2 lub R2), który wyraża proporcję wspólnej zmienności dwóch lub więcej zmiennych. Określa, jaki procent zmian zmiennej objaśnianej został wyjaśniony zmianami zmiennej lub zmiennych objaśniających.
Literatura:
Watała C., Biostatystyka - wykorzystanie metod statystycznych w pracy badawczej w naukach biomedycznych, Łódź 2002, s. 103; Zeliaś A., Pawełek B., Wanat S., Metody statystyczne. Zadania i sprawdziany, Warszawa 2002, s. 105-106; Stanisz A., Biostatystyka, Kraków 2005, s. 277.
Współczynnik kierunkowy w prostej regresji wskazuje:
C. o ile przeciętnie zmieni się wartość zmiennej objaśnianej, jeżeli wartość zmiennej objaśniającej wzrośnie o jednostkę
Uzasadnienie:
Narzędzie badania mechanizmu związków między różnymi zjawiskami to funkcja regresji. Regresja to funkcja matematyczna określonej postaci, która jest przybliżeniem zależności między zmiennymi. Funkcja regresji pokazuje, jak zmieniają się wartości oczekiwane zmiennej zależnej w zależności od zmian wartości innych zmiennych. Współczynnik kierunkowy regresji liniowej określa, o ile przeciętnie wzrośnie lub zmaleje wartość zmiennej zależnej, gdy wartość zmiennej niezależnej wzrośnie o jedną jednostkę.
Literatura:
Stanisz A., Przystępny kurs statystyki z zastosowaniem STATISTICA PL na przykładach z medycyny, t. 2, Kraków 2007, s. 22-23; Zeliaś A., Pawełek B., Wanat S., Metody statystyczne. Zadania i sprawdziany, Warszawa 2002, s. 112-113; Watała C., Biostatystyka - wykorzystanie metod statystycznych w pracy badawczej w naukach biomedycznych, Łódź, 2002, s. 280-286.
Błąd II rodzaju to:
Uzasadnienie:
Ważnym działem wnioskowania statystycznego jest weryfikacja hipotez statystycznych. Hipoteza to każde przypuszczenie dotyczące rozkładu lub charakterystyk rozkładu określonej zmiennej losowej. Podstawowe znaczenie ma hipoteza zerowa H0. Weryfikacja hipotez jest oparta na próbie losowej. Możliwe jest popełnienie błędów przy decydowaniu, czy hipotezę H0 należy uznać za prawdziwą, czy nie. Można popełnić błędy dwojakiego rodzaju: I rodzaju, gdy odrzucamy hipotezę H0, gdy jest ona prawdziwa, i II rodzaju, gdy przyjmujemy hipotezę H0, gdy jest ona fałszywa.
Literatura:
Zeliaś A., Pawełek B., Wanat S., Metody statystyczna. Zadania i sprawdziany, Warszawa 2002, s. 388-389; Andryszak C., Martini-Fiwek J., Zbiór zadań z zastosowań statystyki w medycynie, Łódź 1997, s. 125-126; Stanisz A., Biostatystyka, Kraków 2005, s. 59-60.
Systemem operacyjny Windows odpowiada za:
Uzasadnienie:
System operacyjny to zarządca komputera z punku widzenia oprogramowania. Jest niezbędny do uruchomienia komputera i prawidłowego funkcjonowania. System operacyjny odpowiada za zarządzanie sprzętem, oprogramowaniem, pamięcią i danymi.
Literatura:
Krawczyński E., Talaga Z., Wilk M., Technologia informacyjna nie tylko dla uczniów, Warszawa 2002, s. 23; Dec Z., Konieczny R., ABC komputera, Kraków 2002, s. 59-60; Bremer A., Sławik M., Komputer bez tajemnic, Katowice 2001, s. 47-48; Zajdel R., Kącki E., Szczepaniak P.S., Kurzyński M., Kompendium informatyki medycznej, Bielsko-Biała 2003, s. 105.
Bajt to:
Uzasadnienie:
Bajt jest równy ilości informacji zawartej w komunikacie o zdarzeniu, które może wystąpić z prawdopodobieństwem ½. Tyle informacji niesie pojedyncza cyfra dwójkowa, mogąca z jednakowym prawdopodobieństwem przyjąć wartość 0 lub 1. Ze względów praktycznych wprowadzono jednostkę zwaną bajtem, która równa się ośmiu bitom.
Literatura:
Wróblewski P., ABC komputera, Gliwice 2010, s. 62; Bremer A., Sławik M., Komputer bez tajemnic, Katowice 2001, s. 20; Zajdel R., Kącki E., Szczepaniak P.S., Kurzyński M., Kompendium informatyki medycznej, Bielsko-Biała 2003, s. 26, 72.
Shareware to:
A. bezpłatne oprogramowanie, które może być wykorzystywane i kopiowane z zachowaniem praw autorskich
Uzasadnienie:
Programy komputerowe są chronione prawami autorskimi. Najczęściej musimy płacić za ich pełne wersje. Alternatywne rozwiązanie to programy rozprowadzane w wersjach feeware, shareware i demo. Program shareware to oprogramowanie dostępne bezpłatnie przez czas korzystania próbnego. Po jego upływie użytkownik zobowiązany jest wnieść opłatę rejestracyjną lub zrezygnować z korzystania z programu.
Literatura:
Bremer A., Sławik M., Komputer bez tajemnic, Katowice 2001, s. 43; Zajdel R., Kącki E., Szczepaniak P.S., Kurzyński M., Kompendium informatyki medycznej, Bielsko-Biała 2003, s. 26, 72.
W pamięci operacyjnej RAM komputer:
Uzasadnienie:
Pamięć RAM jest pamięcią o swobodnym dostępie, operacyjną, niezbędną w komputerze do szybkiej wymiany danych. Pamięć RAM inaczej nazywamy pamięcią ulotną. Po wyłączeniu komputera przechowywane w niej informację giną.
Literatura:
Bremer A., Sławik M., Komputer bez tajemnic, Katowice 2001, s. 26; Wróblewski P., ABC komputera, Gliwice 2010, s. 23, 33; Zajdel R., Kącki E., Szczepaniak P.S., Kurzyński M., Kompendium informatyki medycznej, Bielsko-Biała 2003, s. 72.
Aby wyszukać pliki, których nazwy składają się z czterech znaków, należy w odpowiednim oknie aplikacji wyszukującej wpisać następujące znaki:
Uzasadnienie:
Gdy wykonujemy operacje na grupie pików, korzystamy ze znaków blankietowych (globalnych). Zastępują one inne znaki. Wyróżniamy dwa znaki blankietowe:
* - zastępuje dowolny ciąg znaków,
? - zastępuje co najwyżej jeden znak.
W przypadku wyszukiwania plików należy pamiętać, że nazwa pliku składa się z nazwa.rozszerzenie.
Literatura:
Dec Z., Konieczny R., ABC komputera, Kraków 2002, s. 79; Bremer A., Sławik M., Komputer bez tajemnic, Katowice 2001, s. 50-51.
Która z poniższych nazw plików jest nieprawidłowa:
Uzasadnienie:
Wszystkie informacje zapisywane w komputerze są przechowywane w postaci plików. Nazwy plików mogą zawierać wszystkie znaki i spacje oraz różne znaki specjalne z wyjątkiem \ ? : * ” < > |
Literatura:
Dec Z., Konieczny R., ABC komputera, Kraków 2002, s. 86; Bremer A., Sławik M., Komputer bez tajemnic, Katowice 2001, s. 50.
Aby usunąć jeden znak z lewej strony kursora w edytorze tekstu, należy wcisnąć z klawiatury:
Uzasadnienie:
Do usunięcia tekstu z lewej strony kursora używamy klawisza Backspace. Klawisz Delete usuwa tekst z prawej strony kursora.
Literatura:
Wróblewski P., ABC komputera, Gliwice 2010, s. 45; Bremer A., Sławik M., Komputer bez tajemnic, Katowice 2001, s. 39; Dec Z., Konieczny R., ABC komputera, Kraków 2002, s. 50.
Akapitem w tekście pisanym na komputerze przy użyciu edytora tekstów nazywamy:
Uzasadnienie:
Akapit to blok tekstu umieszczony pomiędzy dwoma znacznikami akapitu, wstawianymi poprzez naciśnięcie klawisza Enter. Nie należy przy pisaniu tekstu w celu przejścia do następnego wiersza używać klawisza Enter, gdyż powoduje to wstawienie akapitu.
Literatura:
Jaronicki A., ABC 2010 PL MS Office, Gliwice 2010, s. 38-39, 78; Wróblewski P., ABC komputera, Gliwice 2010, s. 171; Bremer A., Sławik M., Komputer bez tajemnic, Katowice 2001, s. 120.
Eksplorator Windows umożliwia:
Uzasadnienie:
Podstawowym miejscem służącym do przeglądania zasobów komputera jest folder o nazwie Komputer. Program, który go obsługuje, to Eksplorator Windows. Pozwala on łatwo przeglądać zasoby komputera (jak foldery, dyski, dokumenty, zdjęcia).
Literatura:
Jaronicki A., ABC 2010 PL MS Office, Gliwice 2010, s. 34, 75; Bremer A., Sławik M., Komputer bez tajemnic, Katowice 2001, s. 65;
Która z poniższych formuł arkusza kalkulacyjnego obliczy poprawnie średnią arytmetyczną czterech sąsiadujących liczb (od A1 do A4)?
Uzasadnienie:
Do obliczania średniej arytmetycznej w arkuszu kalkulacyjnym używamy funkcji średnia wbudowanej w program. Możemy ją także obliczyć, wpisując formułę =średnia(A1:A4) lub = (a1+a2+a3+a4)/4. W arkuszu kalkulacyjnym nie ma znaczenia wielkość liter, natomiast do oznaczania zakresu danych używamy znaku :
Literatura:
Jaronicki A., ABC 2010 PL MS Office, Gliwice 2010, s. 210; Dec Z., Konieczny R., ABC komputera, Kraków 2002, s. 179; Wróblewski P., ABC komputera, Gliwice 2010, s. 259.
Która formuła arkusza kalkulacyjnego zawiera błąd?
Uzasadnienie:
W arkuszu kalkulacyjnym każda formuła rozpoczyna się od znaku [=]. Jeśli korzystamy z kreatora funkcji, wówczas znak [=] jest wpisywany automatycznie, natomiast przy wpisywaniu formuły z klawiatury zawsze musimy użyć go na początku, żeby program wiedział, że w komórce znajduje się „wzór”.
Literatura:
Jaronicki A., ABC 2010 PL MS Office, Gliwice 2010, s. 254; Dec Z., Konieczny R., ABC komputera, Kraków 2002, s. 168; Bremer A., Sławik M., Komputer bez tajemnic, Katowice 2001, s. 202.
Zapis =$A$1+$B$1 jest:
Uzasadnienie:
Jeżeli w obliczeniach zachodzi potrzeba, aby użyte w formule odwołanie było stałe, nie zmieniało się po skopiowaniu formuły do innych komórek, stosujemy adresowanie bezwzględne. Adresowanie to blokuje na stałe kolumnę i wiersz. Do nadania komórce adresu bezwzględnego używa się znaku $, który umieszcza się przez nazwą kolumny i numerem wiersza.
Literatura:
Krawczyński E., Talaga Z., Wilk M., Technologia informacyjna nie tylko dla uczniów, Warszawa 2002, s. 278; Jaronicki A., ABC 2010 PL MS Office, Gliwice 2010, s. 219; Wróblewski P., ABC komputera, Gliwice 2010, s. 256-257.
Do komórki A1 wpisano 2, do komórki A2 - 3, do komórki A3 - formułę: =jeżeli(A2=A1;0;A2*A1). Otrzymamy wynik:
Uzasadnienie:
Funkcja [Jeżeli] sprawdza, czy zachodzi określony warunek, i w zależności od tego podejmuje określone działanie. Ogólna postać funkcji jeżeli to: Jeżeli(warunek logiczny;wartość_jeśli_prawda;wartość_jesli_fałsz). Wynikiem funkcji Jeżeli może być liczba, tekst, wyrażenie matematyczne.
Literatura:
Dec Z., Konieczny R., ABC komputera, Kraków 2002, s. 181; Jaronicki A., ABC 2010 PL MS Office, Gliwice 2010, s. 223, 225; Krawczyński E., Talaga Z., Wilk M., Technologia informacyjna nie tylko dla uczniów, Warszawa 2002, s. 270.
Przeglądarka WWW to:
Uzasadnienie:
Do przeglądania zasobów Internetu służą specjalne programy, zwane przeglądarkami WWW. WWW oznacza system wymiany informacji. Obecnie najbardziej popularną przeglądarką jest Internet Explorer.
Literatura:
Bremer A., Sławik M., Komputer bez tajemnic, Katowice 2001, s. 353-354; Wróblewski P., ABC komputera, Gliwice 2010, s. 293-294.
Kombinacja klawiszy Ctrl+X, a następnie Ctrl+V powoduje:
Uzasadnienie:
W celu szybszej pracy przy modyfikacji dokumentów możemy użyć przycisków i skrótów klawiszowych. Kombinacja klawiszy Ctrl+X oznacza wycinanie zaznaczonego dokumentu, obiektu, zaś Ctrl+V - wklejanie.
Literatura:
Jaronicki A., ABC 2010 PL MS Office, Gliwice 2010, s. 177; Bremer A., Sławik M., Komputer bez tajemnic, Katowice 2001, s. 133; Krawczyński E., Talaga Z., Wilk M., Technologia informacyjna nie tylko dla uczniów, Warszawa 2002, s. 37.
Rozdzielczość ekranu zmieniamy:
Uzasadnienie:
Zmian rozdzielczości ekranu i innych ustawień dokonujemy w panelu sterowania, wybierając ikonę Personalizacja.
Literatura:
Wróblewski P., ABC komputera, Gliwice 2010, s. 128; Dec Z., Konieczny R., ABC komputera, Kraków 2002, s. 102; Krawczyński E., Talaga Z., Wilk M., Technologia informacyjna nie tylko dla uczniów, Warszawa 2002, s. 50.
Bluetooth jest:
Uzasadnienie:
Bluetooth jest technologią bezprzewodowego (radiowego) łączenia urządzeń, np. w słuchawkach bezprzewodowych, komputerach.
Literatura:
Wróblewski P., ABC komputera, Gliwice 2010, s. 279; Miller A.B., Bisdikian Ch., Bluetooth, Gliwice 2003/05, s. 15.
Symbol w schematach blokowych oznacza:
Uzasadnienie:
W medycynie bardzo często są stosowane algorytmy kliniczne (spis kolejnych czynności wykonywanych podczas badania lub zabiegu). Wygodny sposób zapisu algorytmów to sieć działań, do których używa się symboli. Jednym z nich jest symbol, który oznacza początek lub koniec sieci (schematu).
Literatura:
Rudowski R. (red.), Informatyka medyczna, Warszawa, 2003, s. 96-97; Zajdel R., Kącki E., Szczepaniak P.S., Kurzyński M., Kompendium informatyki medycznej, Bielsko-Biała 2003, s. 30-34.
Klasyfikacja ICPC oznacza:
Uzasadnienie:
Klasyfikacja ICPC jest międzynarodową klasyfikacją dla POZ, która uwzględnia przyczynę zgłoszenia się pacjenta do lekarza. System ten został przetłumaczony na wiele języków, niestety, nie na język polski.
Literatura:
Rudowski R. (red.), Informatyka medyczna, Warszawa 2003, s. 124.
Utworzenie relacyjnej bazy danych jest możliwe, gdy:
Uzasadnienie:
W bazach danych najczęściej opieramy się na kilku tabelach. Mogą być one powiązane ze sobą relacjami za pomocą pól. Utworzenie relacji pomiędzy polami tabeli w bazie jest możliwe tylko i wyłącznie wtedy, gdy łączone pola tych tabel zawierają ten sam typ danych.
Literatura:
Bremer A., Sławik M., Komputer bez tajemnic, Katowice 2001, s. 239; Krawczyński E. Talaga Z., Wilk M., Technologia informacyjna nie tylko dla uczniów, Warszawa 2002, s. 324; Dec Z., Konieczny R., ABC komputera, Kraków 2002, s. 237.
Maska wprowadzania danych > L w programie Access powoduje, że:
Uzasadnienie:
Za pomocą znaków specjalnych w polu formatowania pól tabeli - Maska wprowadzania za pomocą znaków specjalnych można wymusić format wprowadzanych danych oraz ustalić, czy pola są wymagane, czy nie. Symbol L oznacza literę (od A do Z, pozycja wymagana), symbol > powoduje, że wszystkie litery wpisywane po znaku zostaną zamienione na duże.
Literatura:
Bremer A., Sławik M., Komputer bez tajemnic, Katowice 2001, s. 262; Mendrala D., Szeliga M., Access 2010 PL. Kurs, Gliwice 2010, s. 102; Szeliga M., Access. Praktyczne tworzenie aplikacji. Gabinet lekarski, Gliwice 2002, s. 29.
System EPR oznacza:
Uzasadnienie:
Nazwa EPR oznacza informatyczny system aplikacji, które integrują procesy np. w szpitalu na wszystkich jego szczeblach. System EPR składa się z elementów zapewniających uzyskiwanie, przechowywanie, przetwarzanie i zabezpieczanie dokumentacji pacjenta.
Literatura:
Rudowski R. (red.), Informatyka medyczna, Warszawa 2003, s. 144-146; Zajdel R., Kącki E., Szczepaniak P.S., Kurzyński M., Kompendium informatyki medycznej, Bielsko-Biała 2003, s. 466-467, 712.
Naciśnięcie przycisku w pasku formatowania Excel powoduje:
Uzasadnienie:
Arkusz kalkulacyjny Excel bazuje na komórkach. Aby połączyć ze sobą dwie lub więcej komórek przy jednoczesnym wyśrodkowaniu umieszczonego w scalonych komórkach tekstu lub liczby, z Paska Narzędzi Głównych - Wyrównanie wybieramy opcję Formatowanie komórek lub korzystamy z ikony widocznej na pasku.
Literatura:
Wróblewski P., ABC komputera, Gliwice 2010, s. 246; Bremer A., Sławik M., Komputer bez tajemnic, Katowice 2001, s. 178, 194; Walkenbach J., Excel 2010 PL. Biblia, Gliwice 2011, s. 55.