Wykład 1

ISTOTA RACHUNKOWOŚCI

EWIDENCJA GOSPODARCZA

STATYSTYKA EKONOMICZNA EWIDENCJA OPERATYWNA

RACHUNKOWOŚĆ

RACHUNKOWOŚĆ - system ujmowania, grupowania, prezentowania i interpretowania wyrażonych wartościowo danych o sytuacji ekonomicznej jednostki gospodarczej i o rozmia-

rach jej działalnosci.

jest ona nie tylko dziedziną życia społecznego ale również dyscypliną naukową, i jako taka posiada swój przedmiot, podmiot i metody badawcze

PRZEDMIOT - majątek danej jednostki gospodarczej i zmiany w niej zachodzące

PODMIOT - każda jednostka prowadząca działalność gospodarczą wyodrębniona pod względem mają-

tkowym i formalno prawnym.

METODY POZNAWCZE RACHUNKOWOŚCI:

1. metoda podmiotowa

2. metoda bilansowa

3. metoda momentów i okresów sprawozdawczych

4. metoda grupowania

5. metoda wyceny

CECHY ODRÓŻNIAJĄCE RZCHUNKOWOŚĆ OD INNYCH PODSYSTEMÓW EWIDENCJI GOSPODARCZEJ:

1. miernik pieniężny

2. stosowanie specyficznych urządzeń ewidencyjnych o nazwie konto księgowe

3. wykorzystanie zasady podwójnego zapisu do rejestracji operacji gospodarczych

4. obowiązek dokumentowania operacji gospodarczych

5. okresowe przeprowadzanie inwentaryzacji

6. ciągłość ewidencji

DO GŁÓWNYCH CZĘŚCI SKŁADOWYCH RACHUNKOWOŚCI ZALICZA SIĘ:

KSIĘGOWOŚĆ -rejestracje operacji gospodarczych na kontach księgowych w oparciu o dokumenty księgowe przy pomocy podwójnego zapisu

RACHUNEK KOSZTÓW -ewidencja, rozliczanie i analiza kosztów

SPRAWOZDAWCZOSĆ I ANALIZA FINANSOWA - w ramach rachunkowości sporządza się określo-

ne sprawozdanie finansowe ( bilans, rachunek zysków i strat, sprawozdanie z przepływu śr. pie-

żnych i dokonuje się ich analizy

FUNKCJE RACHUNKOWOŚCI:

1. informacyjna -polega na tworzeniu zbioru informacji niezbędnych do zarządzania przedsię-

biorstwem

2) kontrolna -realizowana jest za pomocą określonych reguł postępowania obowiązujących w

rachunkowości

3) dochodowa -archiwizowanie dokumentów i sprawozdań finansowych, często wykorzystują to w swym postępowaniu sądy

4) analityczna -w ramach tej funkcji następuje interpretacja i analiza danych w celu określenia przyczyn powstawania pewnych skutków

5) optymalizacyjna -w ramach rachunkowości opracowuje się różne warianty i wybiera się opty- malny

W RAMACH RACHUNKOWOŚCI PROWADZONEJ W PRZEDSIĘBIORSTWIE WYRÓŻNIA SIĘ JEJ DWIE ODMIANY:

Rachunkowość finansową -prowadzoną zgodnie z obowiązującymi przepisami (Ust. o rachunkowości z 29 IX 1994, oraz obowiązujące przepisy podatkowe) na potrzeby jednostek zewnętrznych (obligatoryjnie sporządzane sprawozdania finansowe) wyko- rzystuje się konto finansowe i zasadę podwójnego zapisu.

Rachunkowość zarządczą - (tzw. menedżerska) wprowadzona jest na wewnętrzne potrzeby firmy, w du- żej części wykorzystuje informacje rachunkowości finansowej ale często tworzy własne bazy danych. Posługuje się różnymi metodami o charakterze statystyczno-matematycznym i często stanowi tajemnicę przedsiębiorstwa.

Majątek przedsiębiorstwa - jego środki gospodarcze, które określa się terminem aktywa

MAJĄTEK JEDNOSTKI GOSPODARCZEJ DZIELI SIĘ NA DWIE GRUPY:

Majątek trwały -składniki nie zmieniające swej postaci przez okres 1 roku

Majątek obrotowy -składniki, które zużywają się w cyklu produkcyjnym lub zmieniają swoją postać w okresie krótszym niż 1 rok

A K T Y W A

MAJĄTEK TRWAŁY MAJĄTEK OBROTOWY

Wartości niematerialne i prawne zapasy

Rzeczowy majątek trwały należności

Finansowy majątek trwały papiery wartościowe

przeznaczone do obrotu

należności długoterminowe środki pieniężne

Majątek trwały

Wartości niematerialne i prawne -patenty, licencje, znaki towarowe, oprogramowanie komputerów oraz wartość firmy (różnica między ceną nabycia jednostki gospodarczej a wartością składników majątkowych wynikającą z ksiąg rachunkowych

Rzeczowy majątek trwały -środki trwałe (budynki, budowle, maszyny produkcyjne, etc.); inwestycje rozpoczęte (nakłady poniesione na stworzenie nowych środków trwałych lub na modernizację już istniejących

Finansowy majątek trwały -papiery wartościowe o charakterze długoterminowym czyli akcje, obligacje itp. Z terminem wykupu dłuższym niż 1 rok, udziały w innych jednostkach udzielone na dłuższy okres czasu.

Należności długoterminowe -kwoty pieniężne należne danej jednostce od innych podmiotów lub osób fi- zycznych.

termin długoterminowe oznacza, że spłata należności nastąpi w terminie dłuższym niż 1 rok

Majątek obrotowy

Zapasy -rzeczowe składniki majątku obrotowego czyli materiały, produkcja nie zakończona (produkcja w toku + półfabrykaty, wyroby gotowe, towary

Wyroby gotowe -produkty pracy danego przedsiębiorstwa, które przeszły wszystkie fazy procesu produ- kcji i kontrolą jakości, są magazynowane z przeznaczeniem do sprzedaży

Towary -produkty pracy innych jednostek nabyte przez dana jednostkę również magazynowane w celu odsprzedaży

Należności -mogą być od odbiorców, pracowników i instytucji o charakterze publiczno-prawnym

• od odbiorców wynikają z tytułu odroczonego terminu płatności za sprzedane wyroby towary lub świadczone usługi

• od pracowników powstają wówczas gdy pracownik nie rozliczył się z pobranej zaliczki

• w wyniku nadpłaconych przez przedsiębiorstwo podatków.

mają charakter krótkoterminowy czyli ich spłata musi nastąpić w czasie krótszym niż 1 rok

Papiery wartościowe przeznaczone do obrotu - akcje, obligacje, bony, czeki, weksle z terminem realizacji krótszym niż 1 rok, w przypadku czeków i weksli obcych termin musi być dłuższy niż 3 miesiące

Środki pieniężne - w banku na rachunku bankowym

W kasie na sprawy bieżące

Inne środki pieniężne -czeki, weksle obce z terminem realizacji krótszym niż 3 miesiące oraz tzw. środki pieniężne w drodze

W RAMACH PASYWÓW WYRÓŻNIA SIĘ KAPITAŁY (FUNDUSZE) WŁASNE ORAZ KAPITAŁY (FUNDUSZE) OBCE

P A S Y W A

KAPITAŁY WŁASNE KAPITAŁY OBCE

Kapitały powierzone kredyty i pożyczki długoterminowe

Kapitały samofinansowania kredyty i pożyczki krótkoterminowe

Wynik finansowy zobowiązania

Kapitały własne -równowartość środków wniesionych na stał do przedsiębiorstwa przez jego właścicieli lub wygospodarowanej przez samą jednostkę w formie zysku

Kapitały powierzone -wkłady wniesione przez właścicieli przed rozpoczęciem działalności ( z reguły bezterminowo)

Kapitały samofinansowania -wygospodarowane przez jednostkę w toku działalności

Wynik finansowy -zysk (gdy przychody są wyższe od wydatków ) lub strata gdy odwrotnie

Kapitały obce -równowartość tej części środków gospodarczych jaka została czasowo wniesiona do majątku przedsiębiorstwa przez osoby prawne i fizyczne

KREDYTY I POŻYCZKI O CHARAKTERZE DŁUGOTERMINOWYM POWINNY BYĆ SPŁACONE W OKRESIE DŁUŻSZYM NIŻ 1 ROK, NATOMIAST KRÓTKOTERMINOWE PONIŻEJ 1 ROKU. KREDYTÓW UDZIELAJĄ BANKI A POŻYCZKI INNE INSTYTUCJE ORAZ OSOBY FIZYCZNE.

Zobowiązanie -kwota pieniężna należna innym jednostkom gospodarczym lub osobom fizycznym od danego podmiotu gospodarczego

Mogą być wobec:

1. kontrahentów z tytułu dostaw robót i usług

2. pracowników z tytułu naliczonych a nie wypłaconych wynagrodzeń

3. instytucji publiczno-prawnych z tytułu naliczonych podatków i składek które nie zostały zapłacone

bilans -jest to zestawienie składników aktywów i pasywów z podaniem ich pieniężnej wartości i równo- ważących się sum ogólnych, sporządzany na ściśle określony moment ( dzień ). Przy jego sporzą- dzaniu powinno się przestrzegać 2 podstawowych zasad: Równowagi finansowej ( suma aktywów musi być równa sumie pasywów) oraz zasady ciągłości finansowej, polega to na tym, że bilans zamknięcia jednego okresu sprawozdawczego jest jednocześnie otwarciem okresu następnego (bilans z dnia 31.12.1999 jest jednocześnie bilansem z 01.01.2000)

Bilans w przedsiębiorstwie pełni 2 zasadnicze funkcje:

1. jest sprawozdaniem finansowym

2. jest dowodem księgowym

Do tego musi spełniać określone warunki formalne:

W nagłówku należy podać nazwę przedsiębiorstwa, moment bilansowy na jaki zostało sporządzone zestawienie aktywów i pasywów.

Podanie pieniężnej wartości przy każdej pozycji występującej w bilansie.

Pod bilansem podaje się datę jego sporządzenia oraz umieszcza się podpisy osób odpowiedzialnych za jego zgodność i rzetelność (kierownika jednostki i głównego księgowego).

Nazwa przedsiębiorstwa

i jego adres

BILANS

sporządzony na dzień 31 grudnia 1999 r.

AKTYWA	PASYWA
I. Majątek trwały 800 1.Wartości niematerialne i prawne 15 2.Rzeczowy majątek trwały 610 3.Finansowy majątek trwały 140 4.Należności długoterminowe 35 II. Majątek obrotowy 400 1.Zapasy 194 2.Należności 51 3.Papiery wartościowe przeznaczone do obrotu 28 4.Środki pieniężne 127	I. Fundusze własne 300 1. Fundusz założycielski 95 2. Fundusz przedsiębiorstwa 100 3. Wynik finansowy 105 II. Fundusze obce 900 1.kredyty i pożyczki długoterminowe 565 2. kredyty i pożyczki krótkoterminowe 235 3. zobowiązania 100
Razem aktywa 1200	Razem pasywa 1200

Białystok, dn. 10.03.2000

Podpis głównego księgowego Podpis kierownika jednostki

................................................................. .......................................................................

Wykład 2

OPERACJE GOSPODARCZE I ICH WPŁYW NA BILANS

Operacje gospodarcze - zdarzenia gospodarcze wyrażone w mierniku pieniężnym mające wpływ na sytu-

ację majątkowo -finansową podmiotu gospodarczego i na jego wyniki ekonom.

Zdarzenie gospodarcze - jest pojęciem szerszym niż pojęcie operacji gospodarczej nie wszystkie zdarze- nia są operacjami gospodarczymi i przez to nie podlegają ewidencji w rachun- kowości np. złożenie wniosku kredytowego w banku -zdarzenie, otrzymanie dytu -operacja.

Podział operacji ze względu na:

1. sposób powstania:

-jednorazowe -dokładnie podajemy datę powstania tej zmiany np. wypłata wynagrodzeń

-procesowe -operacje ciągłe, które w ewidencji ujmowane są za pewien okres np. amorty- zacja środków trwałych

2. zasięg:

-wewnętrzne -powodują zmiany w jednym podmiocie gospodarczym np. wydanie materiałów do produkcji

-zewnętrzne -powodują zmiany w dwóch podmiotach gospodarczych np. zakup materiałów

3. wpływ przedsiębiorstwa na powstanie operacji

-zależne np. zakup materiałów, wypłata wynagrodzeń pracownikom

-niezależne np. naliczanie zobowiązań podatkowych, ewidencja strat nadzwyczajnych

4. ich wpływ na bilans

• A + z - z = P

A -aktywa, P -pasywa, z -zmiana wywołana operacja gospodarczą

Operacja wywołuje zmianę tylko w składnikach aktywów, jeden składnik ulega zwiększeniu, drugi zmniejsza się o tę samą wartość, równowaga bilansowa po operacji zostaje taka sama, sumy bilansowe nie ulegają zmianie np. zakup materiałów za gotówkę.

• A = P + z - z

np. spłata zobowiązań wobec dostawców, nowo zaciągniętych kredytów bankowych

• A + z = P + z

np. zakup materiałów za które zapłata nastąpi w terminie późniejszym

• A - z = P - z

np. spłata kredytu bankowego z rachunku bankowego

Każda operacja gospodarcza powoduje zmiany w dwóch składnikach bilansowych, zmiany te występują jednocześnie i są równe co do wartości. Równowaga bilansowa po każdej operacji zostaje zachowana.

EWIDENCJA OPERACJI GOSPODARCZYCH NA KONTACH KSIĘGOWYCH

Konto - jest to podstawowe urządzenie ewidencji księgowej służące do rejestracji operacji gosp. Każde konto posiada swoja nazwę i symbol cyfrowy oraz dwie strony: lewą określaną jako DEBET (Dt), lub WINIEN (Wn) oraz prawą KREDYT (Ct) lub MA (Ma)

Założenie konta -wpisanie nazwy konta i jego symbolu cyfrowego

Otwarcie konta -umieszczenie stanu początkowego na koncie, odczytanego z bilansu otwarcia lub zaksię- gowanie danej operacji, która powoduje potrzebę prowadzenia danego konta.

Księgowanie danej operacji na koncie -zapisując dana operację na koncie księgowym musimy podać jej wartość, numer i symbol dowodu księgowego, datę księgowania oraz krótką treść operacji gospodarczej.

Umieszczanie zapisu po lewej stronie konta nazywane jest:

• obciążaniem konta

• zaksięgowaniem po stronie Wn

• debetowaniem konta

• zapisywaniem na ciężar konta

Umieszczenie zapisu po stronie prawej konta natomiast:

• uznania konta

• zapisanie na dobro konta

• kredytowanie konta

• zaksięgowanie po stronie Ma

Zamknięcie konta -polega na ustaleniu obrotów konta, wyliczeniu sald końcowych oraz wyprowadzeniu sum kontrolnych na koncie.

Obrót konta -suma zapisów po jednej stronie konta

Saldo konta -różnica pomiędzy obrotami konta, saldo przyjmuje nazwę konta którego obrót jest większy

W ramach kont bilansowych wyróżnia się dwa rodzaje kont: aktywne i pasywne. Na kontach aktywnych księguje się zmiany składników majątkowych, natomiast na kontach pasywnych zmiany źródeł finansowa-nia majątku.

Dt Ct Dt Ct

Wn KONTO AKTYWNE Ma Wn KONTO PASYWNE Ma

Sp X X Sp

+ +

+ +

obrót Dt ≥ obrót Ct obrót Dt obrót Ct

Sk ( Dt ) Sk ( Ct )

Suma kontrolna Suma kontrolna Suma kontrolna Suma kontrolna

Na kontach księgowych księguje się zgodnie z zasadą zapisu podwójnego, która polega na tym że każda operacja gospodarcza księgowana jest: - na dwóch kontach

- po przeciwnych stronach tych kont

- w tej samej wartości wynikającej z dokumentu księgowego

Przy księgowaniu operacji wykorzystuje się zapis prosty lub złożony.

ZAPIS PROSTY

KONTO ” X ” KONTO ” Y ”

przy zapisie prostym jedno konto jest obciążane i jedno jest uznawane

ZAPIS ZŁOŻONY

KONTO „ X ”

KONTO „ K ”

KONTO „ Y ”

KONTO „ Z ”

w ramach zapisu złożonego uznaje się jedno konto a obciąża się kilka kont lub obciąża się jedno konto a uznaje się kilka innych. suma zapisów po stronie dt musi się równać sumie zapisów postronie ct

/ przy księgowaniu jednej operacji gospodarczej /

Na koniec okresu sprawozdawczego w przedsiębiorstwie sporządza się zestawienie obrotów i sald. Jest to tabela , która w wersji uproszczonej ma następującą postać:

NAZWA KONTA OBROTY SALDA

Dt Ct Dt Ct

1.

2.

3.

.

.

n

RAZEM : ∑ ∑ ∑ ∑

W TABELI TEJ SALDA KOŃCOWE UMIESZCZAMY ZGODNIE Z ICH NAZWĄ.

Powyższe urządzenie spełnia 2 funkcje:

1. INFORMACYJNĄ -dostarcza danych do sporządzenia bilansu zamknięcia i jednocześnie informuje o wartości składników aktywów i pasywów na koniec okresu

2. KONTROLNĄ -na podstawie tabeli możemy wykryć niektóre błędy powstałe w wyniku zachwiania zasady zapisu podwójnego.

Po zamknięciu zestawienia obrotów i sald muszą być spełnione następujące prawidłowości:

1. suma obrotów Dt musi być równa sumie obrotów Ct

2. suma sald Dt musi być równa sumie sald Ct

Przykłady błędów które zostaną zasygnalizowane przez zestawienie obrotów i sald:

1. dwukrotne zaksięgowanie operacji po tej samej stronie kont

2. zaksięgowanie operacji tylko na jednym koncie

3. zaksięgowanie różnych kwot w przypadku jednej operacji gospodarczej

Przykłady błędów które nie zostaną wykryte przez zestawienie obrotów i sald:

1. zaksięgowanie operacji na niewłaściwych kontach

2. zaksięgowanie operacji po przeciwnych stronach kont niż to wynika z treści operacji

3. zaksięgowanie błędnej kwoty operacji niż ta wynikająca z dokumentów księgowych

Wykład 3

PODZIELNOŚĆ I ŁĄCZENIE KONT KSIĘGOWYCH

Celem podzielności kont jest uzyskanie większej szczegółowości informacji. Wyróżniamy podzielność pionową i poziomą

Przy podzielności poziomej konta nowo utworzone przyjmuje część zapisów zarówno ze strony debetowej jak i ze strony kredytowej konta dzielonego. Mogą wystąpić dwa przypadki:

1. konto dzielone przestaje funkcjonować a konta nowo utworzone mają charakter kont syntetycznych np. konto środki trwałe dzielimy na grunty, budowle i budynki, maszyny i urządzenia techniczne, środki transportu, pozostałe środki trwałe.

2. konto dzielone funkcjonuje w dalszym ciągu ( ma ono charakter konta syntetycznego ) a obok niego równolegle funkcjonują konta analityczne ( nowo utworzone ) w oparciu o tzw. zasady zapisu powtarzanego

Zapis powtarzany polega on na tym, że operacja zaksięgowana na koncie syntetycznym jest powtarzana na koncie analitycznym tzn. jest księgowana po tej samej stronie i w tej samej wartości co na koncie syntetycznym np. materiały: pomocnicze, podstawowe, części do maszyn i urządzeń, paliwo, opakowani, odpadki

Konta syntetyczne -konta ujmujące w zbiorczych zapisach operacji dotyczące całych grup środków go-

spodarczych i źródeł ich pochodzenia. Informacje z tych kont wykorzystywane są do

sporządzania sprawozdań finansowych.

Konta analityczne - wykorzystywane są do szczegółowego rozwinięcia obrotów i sald danego konta synt.

Przy podzielności pionowej na konto nowo utworzone przenosi się część zapisu z jednej strony konta dzielonego. W wyniku podzielności pionowej powstają m.in. konta korygujące np. podział konta środki trwałe.

Konto środki trwałe jest kontem syntetycznym, określanym mianem konta podstawowego tzn. głównego konta umorzenie środków trwałych ma również charakter konta syntetycznego, ale jest to konto kory-gujące tzn. pomocnicze do konta środki trwałe. Na koncie środki trwałe księguje się zmiany ilościowe wartość środków trwałych natomiast na koncie umorzenie środków trwałych zmiany wartości dotyczące zużycia środków trwałych.

konto korygujące nie może istnieć bez konta podstawowego.

Łączenie kont

W wyniku agregacji kont kilka kont jest zastępowane przez jedno konto. Rezygnujemy z większej szczegółowości informacji, ale zmniejsza się pracochłonność związana z obsługą kont.

A₁ + A₂ = A - produkcja w toku + półfabrykaty = produkcja nie zakończona

P₁ + P₂ = P - Fundusz założycielski + Fundusz przedsiębiorstwa = Fundusze własne

A + P = ? - Mogą wystąpić dwa przypadki 1) łączenie na zasadzie netto ( zasadzie kompensacji )

np. Rachunki bankowe z Kredytami bankowymi = Rachunki bieżące

2) łączenie kont na zasadzie brutto ( zasadzie konsolidacji ) uzyskuje się konto o chara-

kterze aktywno - pasywnym. Konto takie wykazuje 2 salda początkowe i końcowe.

Należności od odbiorców + zobowiązania wobec dostawców = Rozrachunki z odbior-

cami i dostawcami.

Korespondencja konta - jest to związek jaki powstaje między 2 kontami syntetycznymi na których księgu-

je daną operację gospodarczą, konta takie określamy terminem kont korespon-

dujących za sobą

PODSTAWOWE ZASADY PROWADZENIA KONT KSIĘGOWYCH

Dowody księgowe -są to dokumenty, które stanowią podstawę zapisu w urządzeniach księgowych, są one

także merytorycznym uzasadnieniem takich zapisów

Podział dowodów księgowych ze względu na wystawcę:

• własne -sporządza sama jednostka gospodarujące

1. dokumenty wewnętrzne np. lista płac

2. dokumenty zewnętrzne np. faktury wystawione dla odbiorców

• obce -otrzymane z zewnątrz np. faktury od dostawców

Podział dowodów księgowych z punktu widzenia techniki ewidencji:

• pierwotne (źródłowe) -które po raz pierwszy obrazują powstanie danej operacji gospodarczej np. KP kasa przyjmie, KW kasa wypłaci

• wtórne (zbiorcze) -są sporządzane okresowo na podstawie dokumentów pierwotnych np. Raport Kasowy

Przygotowanie dokumentów do księgowania obejmuje następujące czynności:

1. segregowanie dowodów -eliminuje się dokumenty, które nie podlegają ewidencji w księgowości, dzieli

się na grupy rodzajowe np. dokumenty kasowe, bankowe, rozrachunkowe własne, rozrachunkowe obce

obrotu zapasami, płacowe i pozostałe.

2. Kontrola dokumentów

• kontrola formalna - sprawdzamy, czy jest wypełniony na odpowiednim formularzu, czy wszystko jest wypełnione

• rachunkowa

• merytoryczna -rzetelność danych, celowość operacji

3.dekretacja

• nadanie numeru

• sposób jego ewidencji

• datę pod którą ma być zaksięgowany

Numeracja dowodów księgowych obejmuje:

-numerację jednostkową

-numerację grupową

Nadawanie dowodom numerów księgowych ma na celu:

1. ułatwienie kontroli poprawności zapisów

2. sprawdzenie kompletności zapisów

3. zachowanie chronologii zapisów

4. usprawnienie przechowywania zapisów księgowych

Zakładowy Plan Kont - jest to usystematyzowany wykaz nazw i symboli kont przeznaczony do ewiden-cjonowania w jednostce gospodarczej ogółu posiadanych środków gospodarczych, źródeł ich pochodze-nia, wszystkich zachodzących w nich zmian oraz procesów gospodarczych uzupełniane komentarzami wy-jaśniającymi treść i wzajemne powiązania tych kont

Plan ten sporządza kierownik danej jednostki gospodarczej, musi on zawierać:

1. wykaz kont syntetycznych

2. zasady tworzenia i funkcjonowania kont analitycznych

3. zasady prowadzenia rachunku kosztów

4. zasady wyceny aktywów i pasywów

W Zakładowym Planie Kont grupuje się konta w zespoły oznaczone cyframi arabskimi:

0 - majątek trwały

1 - środki pieniężne i rachunki bankowe

2 - rozrachunki i roszczenia

3 - materiały i towary

4 - koszty rodzajowe i ich rozliczenia

5 - koszty według typów działalności i ich rozliczenia

6 - produkty i rozliczenia między okresowe kosztów

7 - przychody i koszty związane z ich uzyskaniem

8 - kapitały, fundusze specjalne, rezerwy i wynik finansowy

Każdy zespół może ująć 10 kont oznaczonych symbolem dwucyfrowym (pierwsza -zespół , druga - kolejność konta w zespole ) lub 100 kont syntetycznych oznaczonych symbolami trzycyfrowymi.

Konta analityczne uzyskują symbol złożony z konta syntetycznego i dodatkowej cyfry numerującej konto analityczne.

Stosowany zbiór kont musi zapewnić:

1. ujmowanie danych liczbowych w księgach rachunkowych w takim przekroju aby możliwe było sporządzenie sprawozdań finansowych i sprawozdań wyznaczonych przez GUS

2. ustalenie podstaw wymiaru zarówno zobowiązań podatkowych jednostki jak i innych zobowiązań jednostki o charakterze publiczno prawnym.

Prowadzenie ksiąg rachunkowych

1. dzienniki

2. konta księgi głównej ( ewidencja syntetyczna )

3. konta ksiąg pomocniczych ( ewidencja analityczna )

4. zestawienie obrotów i sald kont księgi głównej i ksiąg pomocniczych

ad. 1)

dziennik -służy do zapisywania w porządku chronologicznym poszczególnych operacji gospodarczych

ad. 2)

księguje się w porządku systematycznym czyli zgodnie z ich treścią ekonomiczną zgodnie z zasadą zapisu podwójnego

ad. 3)

konta te służą do uszeregowania i uzupełniania , analitykę prowadzi się dla zapisów na kontach syntety-cznych środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych dokonywanych od nich odpisów amortyzacyjnych, rozrachunków z kontrahentami, operacji sprzedaży, zakupu

ad. 4)

zestawienie takie sporządza się na koniec każdego miesiąca




księgi rachunkowe powinny być prowadzone w języku polskim i walucie polskiej.

Zapisy księgowe -są to zapisy dokonywane na podstawie dokumentu księgowego na jakimkolwiek urzą-

dzeniu księgowym

Zapisy :

- podwójne

-pojedyncze -na kontach analitycznych zgodnie z zasadą zapisu powtarzanego

Wszystkie zapisy powinny być dokonywane w porządku chronologicznym tj. w kolejności tak pod którymi powinny być zaksięgowane dowody księgowe. Zapis powinien być dokonany w sposób staranny, trwałly i czytelny natomiast popełnione błędy w czasie księgowania nie mogą być zacierane, wycierane za pomocą innych środków.

Sposoby poprawiania błędnych zapisów księgowych

1. korekta -błędny zapis przekreślamy jedną linią z boku umieszczamy datę skreślenia i parafkę osoby skreślającej

2. storno ( zapis korygujący ):

• czarne -kwota zapisu błędnego w formie zapisu korygującego umieszczona jest po stronie przeciwnej niż zapis błędny

• czerwone -polega na dokonywaniu zapisu korygującego na tym samych kontach i po tych samych stronach na których dokonano napisu błędnego przy wykorzystaniu liczb ujemnych

Podstawą dokonania zapisu jest dokument PK -polecenie księgowania.

Pojęcie okresu sprawozdawczego - zapisy księgowe powinny być zawsze grupowane według okresów kalendarzowych, których dotyczą. W Polsce przyjęto, że najkrótszym okresem sprawozdawczym dla danych ujmowanych przez ewidencję księgową jest miesiąc, najdłuższym zaś rok obrotowy: -kalendarzowy, inny okres obejmujący 12 kolejnych miesięcy, -jeżeli jednostka rozpoczęła działalność później niż 1. I. To rokiem obrotowym jest okres od rozpoczęcia działalności do dnia 31. XII danego roku, -jeżeli rozpoczęła działalność w drugiej połowie roku kalendarzowego to jest to okres od rozpoczęcia działalności do 31. XII roku następnego. Rok obrotowy nie może być różny od roku podatkowego.

Wykład 4

ŚRODKI PIENIĘŻNE I KREDYTY BANKOWE

Środki pieniężne mogą występować w postaci:

1. przechowywanych w kasie banknotów, monet czy bonów pieniężnych

2. środków pieniężnych ulokowanych na rachunku bankowym

3. innych środków pieniężnych*

4. metali szlachetnych jeżeli nie są zaliczane do rzeczowych składników majątku trwałego




obrót środków pieniężnych możę być dokonywany w dwojaki sposób -obrotu gotóowkowego oraz bezgotówkowego

Formy rozliczeń bezgotówkowych:

- polecenie przelewu -dłużnik w celu uregulowania zobowiązania wydaje zlecenie swojemu bankowi

dotyczące przekazywania środków pieniężnych z własnego rachunku na rachunek

bankowy wierzyciela

- czeki rozrachunkowe -dłużnik przekazuje czek wierzycielowi, na podstawie tego czeku bank uznaje

rachunek wierzyciela, obciążając jednocześnie rachunek dłużnika; czeki te nie

upoważniają posiadacza do pobrania gotówki w kasie a jedynie do jej przelewu

na rachunek bankowy

- akredytywa -polega na zarejestrowaniu przez bank określonych środków dłużnika (odbiorcy) z przez-

naczeniem ich na uregulowanie wierzytelności dostawcy po spełnieniu przez niego warun-

ków ustalonych przez dłużnika

- rozliczenie saldami -następuje wówczas, gdy obaj kontrahenci są dla siebie jednocześnie dostawcami i

odbiorcami, nie rozlicza się wówczas każdej dostawy lecz rozliczenie następuje

okresowo saldami, przy czym suma poszczególnych należności jest kompensowana

-rozliczenia planowe - mają miejsce przy stałych, codziennych dostawach i polegają na tym, że odbiorca

na poczet planowanych dostaw dokonuje zaliczkowych przelewów, a rozliczenie

następuje na koniec miesiąca.

Ewidencja operacji gotówkowych

Do syntetycznej ewidencji środków gotówkowych w kasie służy konto kasa, przychody gotówki do kasy dokumentowane są dowodami KP -kasa przyjmie, a wypłaty dokonywane są na podstawie dokumentów źródłowych: faktur, list płac lub zastępczych dokumentów kasowych KW -kasa wypłaci

Raport kasowy - dokument zbiorczy obejmujący wpłaty i wypłaty za pośrednictwem kasy w pewnym okre-

sie czasu

Pogotowie kasowe -maksymalna wartość środków pieniężnych przechowywana w kasie przedsiębiorstwa

Której wydajność ustala kierownik.

Obrót bezgotówkowy- nakłada on na podmiot obowiązek posiadania rachunku bankowego w wybranym banku. Przedsiębiorstwo może posiadać kilka rachunków w jednym banku lub różnych bankach. Odzwie-rciedleniem rachunków w ewidencji księgowej jest konto rachunki bankowe. Zapisy na tym koncie dokonywane są na podstawie otrzymanych z banku WB ( wyciągów bankowych ) z dołączeniem dokumentów źródłowych pod datą wystawienia wyciągu przez bank.

Kredyty bankowe

W przypadku braku własnych środków pieniężnych podmiot gospodarczy może ubiegać się o kredyt bankowy. Warunkiem otrzymania kredytu jest posiadanie zdolności kredytowej tzn. zdolności do spłaty kredytu wraz z odsetkami w umownych terminach. Oceny zdolności kredytowej dokonuje bank.

Udzielone kredyty podlegają oprocentowaniu, a poza tym bank pobiera jednorazową prowizję w momencie postawienia kredytu do dyspozycji kredytobiorcy. Opłaty z tego tytułu księgowane są na koncie koszty finansowe. Do ewidencji kredytów służą konta: kredyty bankowe, kredyty przeterminowane. W praktyce stosowany jest także sposób ewidencjonowania kredytów na koncie rachunki bankowe.

*Do innych środków pieniężnych zalicza się:

- czeki i weksle obce

- środki pieniężne w drodze obejmują:

1. środki pieniężne znajdujące się między kasą podmiotu gospodarczego a jego rachunkiem bankowym

2. między rachunkami bankowymi danej jednostki, gdy rachunki te są prowadzone przez różne oddziały banków

Ewidencja środków pieniężnych i kredytów finansowych




/ 1 /

KASA RACHUNKI BANKOWE




/ 2 /













INNE ŚRODKI PIENIĘŻNE KOSZTY FINANSOWE

/ 7 / / 8 / / 10 /






PRZYCHODY FINANSOWE





KREDYTY PRZETERMINOWANE / 9 / USŁUGI OBCE









KREDYTY BANKOWE / 11 /










/ 5 / / 3 /










/ 4 /





/ 6 /

/1/ Pobrano środki pieniężne czekiem gotówkowym z banku do kasy

/2/ Odprowadzono z kasy do banku środki pieniężne

/3/ Wpływ na rachunek bankowy środków pieniężnych tytułem przyznanego kredytu bankowego

/4/ Spłata raty kredytu bankowego

/5/ Przeniesienie niespłaconego kredytu bankowego w określonym terminie ważności na zadłużenie

przeterminowane

/6/ Spłata kredytu przeterminowanego

/7/ Wpłaty własne z kasy do banku nie potwierdzone przez bank

/8/ Potwierdzenie przez bank wpływu środków pieniężnych na rachunek bankowy

w ewidencji analitycznej ostatnie dwie operacje księguje się na koncie „Środki pieniężne w drodze”

/9/ Spłacone prowizje i odsetki od kredytów bankowych

/10/ Naliczono przez bank odsetki od środków pieniężnych ulokowanych w banku

/11/ Opłacone koszty usług bankowych ( opłaty za książeczki czekowe, opłaty usług o charakterze pośre-

dniczącym )




KONTA KOSZTÓW FUNKCJONUJĄ PODOBNIE DO KONT AKTYWNYCH, A KONTA

PRZYCHODÓW FUNKCJONUJĄ JAK KONTA PASYWNE

Wykład 6

Ewidencja materiałów cd.

Jeżeli ewidencja materiałów odbywa się na poziomie ceny zakupu to całość kosztów zakupu poniesio-nych w okresie została zaliczona do kosztów tego okresu. Jeżeli natomiast materiały wycenione są w cenie nabycia to koszty zakupu są aktywowane i rozliczane w ślad za zużytymi materiałami.




Cena ewidencyjna jest to cena po której księguje się materiały.

Cena ewidencyjna:

1. ZMIENNA - rzeczywista cena zakupu lub rzeczywista cena nabycia

2. STAŁA - planowana cena ustalana na 1 rok

Ewidencja materiałów w oparciu o zmienne ceny ewidencyjnej:

1. przychody - wycenione są według rzeczywistych cen zakupu lub rzeczywistych cen nabycia

2. rozchody materiałów - wycenia się przy pomocy jednej z następujących metod:

• FIFO - pierwsze weszło, pierwsze wyszło

• LIFO - ostatnie weszło, pierwsze wyszło

• Według ceny przeciętnej

• Szczegółowa specyfikacja poszczególnych dostaw materiałów

Ad 1) dowody rozchodowe materiałów wycenia się według cen pierwszej dostawy znajdującej się w ma-

gazynie, a po jej wyczerpaniu według cen dostawy następnej, aż dojdziemy do cen dostawy ostat-

niej.

Ad 2) dowody rozchodowe materiałów wycenia się w oparciu o cenę dostawy ostatniej znajdującej się w magazynie, a po jej wyczerpaniu według cen dostaw wcześniejszych, aż dojdziemy do ceny dosta-wy pierwszej znajdującej się w magazynie.

Ad 3) W każdej dostawie ustala się średnią cenę materiałów znajdujących się w magazynie i po tej cenie wycenia się rozchody materiałów do chwili nadejścia dostawy kolejnej

k


p_i n_i


i =1



k


n_i

i =1

p_i - jednostkowa cena z i-tej dostawy

n_i - ilość materiałów z i-tej dostawy

Ad 4) Wycena dotyczy określonych grup asortymentowych materiałów, które przeznaczone są na ściśle określone cele niezależnie od daty ich zakupu

Stałe ceny ewidencyjne ustala się na okres jednego roku i obowiązują one przy wycenie przychodów i rozchodów materiałów. Rozwiązanie to ma następujące zalety:

1. prowadzi do uproszczenia techniki rachunkowej

2. umożliwia kontrolę kosztów poniesionych w związku z zakupem materiałów

3. pozwala stwierdzić różnicę między cenami zaplanowanymi a cenami rzeczywiście płaconymi w ciągu roku

4. nie narusza zasady wyceny materiałów według rzeczywistych cen zakupu lub nabycia

Stałe ceny ewidencyjne zazwyczaj różnią się od rzeczywistych cen zakupu wynikających z faktur dostawcy. Różnice te określa się terminem odchylenia od cen ewidencyjnych materiałów i ujmuje się na odrębnym koncie. Konto OCE materiałów jest kontem korygującym do konta materiały.

Odchylenia te mogą mieć dwojaki charakter:

• są to odchylenia debetowe Dt (dodatnie ) i występują gdy cena zakupu jest większa od ceny ewidencyjnej

• odchylenia kredytowe Ct ( ujemne ) występujące gdy cena ewidencyjna jest większa od ceny zakupu

Zmiana ceny ewidencyjnej może nastąpić wyłącznie na przełomie 2 okresów sprawozdawczych. Jeżeli stałe ceny ewidencyjne ustalone zostały na poziomie ceny zakupu to oddzielnie księgowane są rzeczywiste koszty zakupu ponieważ nie zostały one objęte ceną ewidencyjną.

Opodatkowanie zakupów

Ewidencja zakupów zależy od tego czy jednostka jest podatnikiem VAT, czy też nie. Jednostka będąca podatnikiem VAT jest uprawniona do otrzymywania faktur VAT i tym samym może dokonywać odliczenia podatku należnego lub uzyskać zwrot podatku naliczonego, zapłaconego przy zakupach.

Natomiast jednostki nie będące płatnikami VAT nie mają uprawnień do otrzymywania faktur VAT, a tym samym do odliczania podatku naliczonego.

Płatnikami podatku od towarów i usług są podmioty gospodarcze, prowadzące działalność gospodarczą obejmującą głównie:

1. sprzedaż towarów i usług

2. import i export towarów i usług

3. dokonywania darowizn lub świadczenia usług bez pobierania należnych opłat




pod pojęciem towary rozumiane są tu: materiały, produkty gotowe, półfabrykaty, środki trwałe, programy komputerowe, raz wszystkie postacie energii

Wyróżnia się 2 kategorie podatku VAT:

1. podatek naliczony - suma kwot podatku określona w fakturach stwierdzających nabycie towarów i usług z uwzględnieniem rabatów.

2. Podatek należny - suma kwot podatku obliczonego według obowiązujących stawek od wszystkich tych czynności które podlegają opodatkowaniu w danym miesiącu i wynikają z wystawionych przez podatnika faktur VAT i rachunków uproszczonych.

Rozliczenie zakupu Rozrachunki z tytułu VAT Rozrachunki z odbiorcami











/ 1 / / 2 /

Inne rozrachunki publiczno-prawne










/ 3b / / 3a / / 3b /




1/ Naliczony w fakturze dostawcy podatek VAT

2/ Należny Urzędowi Skarbowemu podatek VAT z tytułu sprzedanych produktów

3/ Księgowane zwroty podlegają rozliczeniu z Urzędem Skarbowym

1. należność - VAT do zwrotu przez US

2. zobowiązanie - VAT do wpłaty do ZUS

Ewidencja zakupu materiałów

Rozrachunki z dostawcami Rozliczenie zakupu Materiały











/ 1 / / 2 /

OCE materiałów










/ 3b / / 3a / / 3b /




Rozrachunki z tytułu VAT






/ 4 /

Usługi obce






/ 5 /

1/ Faktura VAT za zakupione materiały ( łączna wartość faktury )

2/ Pz - przyjęcie materiałów do magazynu ( wycena według stałych cen ewidencyjnych )

3/ Przeksięgowanie odchyleń od cen ewidencyjnych powstałych przy zakupie materiałów

1. odchylenie debetowe Dt ( cena zakupu > od ceny ewidencyjnej )

2. odchylenie kredytowe Ct ( cena zakupu < od ceny ewidencyjnej )

4/ Przeksięgowanie podatku VAT naliczonego na fakturach dostawców

5/ Przeksięgowanie kosztów transportu zafakturowanych łącznie z materiałami


konto rozliczenie zakupu może wykazywać dwojakie saldo. saldo dt o nazwie „materiały w drodze” ( jest faktura, a nie ma materiałów ) oraz saldo ct o nazwie „dostawy nie fakturowane”

( są materiały a nie ma faktury )

Każda operacja zakupu materiałów dokumentowana jest dwoma dowodami księgowymi:

1. Faktura (rachunek ) dostawcy

2. Pz ( przyjęcie materiałów ) - dokument wystawiony przez przedsiębiorstwo przyjmujące materiały

Ewidencja zużycia materiałów

Zużycie materiałów wycenia się według tych samych cen po jakich przyjmowane są materiały do magazynu, a zatem według zmiennych cen ewidencyjnych lub według cen ewidencyjnych stałych.

Ewidencja zużycia materiałów według zmiennych cen ewidencyjnych

Materiały Zużycie materiałów i energii







/ 1 /




1/ Wydanie materiałów z magazynu na podstawie Rw. Wartość zużytych materiałów została ustalona w oparciu o metodę FIFO, LIFO, ceny przeciętnej lub szczegółowej specyfikacji materiałów.

Ewidencja zużycia materiałów według stałych cen ewidencyjnych

Materiały Zużycie materiałów i energii







/ 1 /




OCE materiałów





/ 2b / / 2a / / 2b /











1/ wydanie materiałów z magazynu na podstawie Rw - wycena według stałych cen ewidencyjnych

2/ księgowanie narzutu odchyleń od cen ewidencyjnych przypadających na zużyte materiały

1. narzut odchyleń debetowych

2. narzut odchyleń kredytowych




O_p + O_m



Z_k + ΣR_i

W_NO - wskaźnik narzutu odchyleń

O_P - odchylenie początkowe

O_m - odchylenie powstałe w miesiącu

Z_k - zapas końcowy materiałów

R_i - rozchód materiałów




W_NO * Σ R_i



100 %

N_O - narzut odchyleń

Narzut odchyleń od cen ewidencyjnych przypadający na zużyte materiały oblicza się i księguje pod koniec miesiąca, a nie po każdym rozchodzie materiału.

Wykład 7

EWIDENCJA MAJĄTKU TRWAŁEGO

Środki trwałe są to stanowiące własność lub współwłasność jednostki:

1. Nieruchomości (grunty, budynki, budowle)

2. Maszyny

3. Urządzenia

4. Środki transportu

5. Inne przedmioty

Kompletne i zdatne do użycia w momencie przyjęcia oraz inwentarz żywy (zwierzęta hodowlane, po-ciągowe i w cyrkach) o przewidywanym okresie użytkowania dłuższym niż 1 rok, przeznaczone na wła-sne potrzeby lub do oddania w używanie (na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub innej umowy o podobnym charakterze).




Zagadnienia związane z wyceną środków trwałych oraz ich amortyzacją są uregulowane również w roz-porządzeniu ministra finansów z 17.I. 1997 r. w sprawie amortyzacji środków trwałych oraz wartości nie-materialnych i prawnych. Wynika z niego, że dla celów podatkowych uznaje się za środki trwałe składni-ki majątku o wartości początkowej wyższej niż 3500 zł.

Środki trwałe w przedsiębiorstwach klasyfikowane są według różnych kryteriów:

1. według grup rodzajowych

• grunty własne

• budynki i budowle

• maszyny i urządzenia produkcyjne

• środki transportu

• pozostałe środki trwałe

2. w zależności od sposobu wykorzystania

• czynne - są wykorzystywane w toku produkcji

• nieczynne - są w zapasie lub wycofane z użycia

• ze względu na tytuł własności

• własne

• obce

• z punktu widzenia ich przeznaczenia

• produkcyjne

• nieprodukcyjne

Wartość początkowa środków trwałych -jest to wartość po której środek trwały został po raz pierwszy ujęty w ewidencji przedsiębiorstwa.

1. cena nabycia / zakupu + koszty związane z zakupem i montażem środków trwałych w przypadku, gdy środek trwały został zakupiony

2. koszt wytworzenia (gdy środek trwały został wykonany we własnym zakresie)

3. cena rynkowa ( jeżeli środek trwały przedsiębiorstwo otrzymało w formie darowizny

Wartość początkowa (wartość brutto środków trwałych)




WARTOŚĆ NETTO = WARTOŚĆ BRUTTO - ZUŻYCIE

W bilansie środki trwałe wykazuje się według wartości netto (zgodnie z ustawą o rachunkowości).

Zużycie fizyczne następuje w wyniku użytkowania danego środka trwałego, zużycie ekonomiczne zaś wynika z postępu technicznego.

W rachunkowości zużycie środków trwałych opisywane jest dwoma sposobami:

1. umorzenie środków trwałych -korekta wartości początkowej o jego zużycie

2. amortyzacja środków trwałych -koszt zużycia środków trwałych




Umorzenie jak i amortyzacja naliczane są według tych samych metod (zasad)

Metody amortyzacji:

1. równomierna ­-zakłada się tutaj, że zużycie środka trwałego jest jednakowe w poszczególnych okresach eksploatacji

2. nierównomierna

1. naturalna -odpisy amortyzacyjne zależą od ilości jednostek pracy wykonanych przy wykorzystaniu środka trwałego

2. progresywna -odpisy amortyzacyjne rosną wraz z upływem czasu eksploatacji środka trwałego

3. degresywna -odpisy amortyzacyjne maleją wraz z upływem czasu eksploatacji środka trwałego

W Polsce stosowana jest metoda liniowa amortyzacji środka trwałego oraz pewna odmiana metody degresywnej.


Roczna stawka amortyzacyjna:












W_P - wartość początkowa amortyzacji środka trwałego

t - planowany okres eksploatacji w latach

Roczna stopa amortyzacji:













Przedsiębiorstwa z reguły korzystają z wykazu stawek amortyzacyjnych podanych w załączniku lub rozporządzeniu ministra finansów w sprawie amortyzacji środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych. Stawki te są zanotowane w przepisach podatkowych dotyczących podatku dochodowego. Wspomniane stawki dotyczą nowych środków trwałych.

Za używane środki trwałe przyjmuje się te środki, które były wykorzystywane przez okres co najmniej 6 miesięcy przed ich nabyciem.

Za ulepszone środki trwałe przyjmuje się te, przy ulepszeniu których wydatki stanowiły co najmniej 20% wartości początkowej -> produkcyjnych środków trwałych i środków transportu. Dla budynków i budowli używanie (dotyczy to) tzn. były użytkowane przez okres około 60 miesięcy, a ulepszane 30% wartości początkowej.

Metoda degresywna - stosowana w Polsce polega na tym, że:

1. w I roku eksploatacji nalicza się amortyzację środka trwałego według podwyższo-

nej stawki od wartości początkowej tego środka. Stawka podwyższona oznacza, że wartość stawki odczytanej z wykazu przemnaża się przez współczynnik do 2,0 lub 3,0 w przypadku przedsiębiorstw funkcjonujących na terenie gminy o szczególnym zagrożeniu bezrobociem strukturalnym.

2. w latach następnych wartość amortyzacji liczona jest od wartości netto środka trwałego ustalonej na początek każdego roku.

3. W roku następnym po roku, kiedy wartość amortyzacji liczona metodą degresywną równała się amortyzacji liczonej metodą liniową, przechodzi się na metodę liniową amortyzacji środka trwałego.

Metoda degresywna może być stosowana do produkcyjnych środków trwałych oraz środków transportu o ładowności powyżej 500 kg (za wyjątkiem samochodów roboczych) przyjętych do użytkowania po 1.I.1991 roku.

Zgodnie z rozporządzeniem ministra finansów dla używanych i ulepszanych środków trwałych po raz pierwszy wprowadzonych do ewidencji okres amortyzacji nie może być krótszy niż:

1. dla produkcyjnych środków trwałych :

• 24 miesiące (gdy ich wartość początkowa nie przekracza 25000 zł)

• 36 miesięcy (gdy ich wartość początkowa jest wyższa niż 25000-50000 zł)

• 60 miesięcy w pozostałych przypadkach

2. dla środków transportu w tym samochodów osobowych - 30 miesięcy

3. dla budynków i budowli - 10 lat.

Środki trwałe amortyzuje się o d 1 dnia następnego miesiąca po miesiącu w którym środek trwały został przyjęty do użytkowania do ostatniego dnia tego miesiąca w którym środek trwały został całkowicie umorzony, sprzedany lub zlikwidowany.

Zgodnie z ustawą o rachunkowości nie amortyzuje się

1. gruntów nie służących wydobyciu kopalin metodą odkrywkową

2. dzieł sztuki i eksponatów muzealnych

3. budynków mieszkalnych

Podstawą dokonywania odpisów amortyzacyjnych jest aktualny plan amortyzacji. Plan ten przedsię-biorstwa sporządzają samodzielnie w formie tabeli amortyzacyjnej.

Planowane odpisy amortyzacyjne księguje się na koncie amortyzacja, natomiast nieplanowane, które stosowane są w przypadku trwałej utraty gospodarczej przydatności środków trwałych (spowodowane zmianą techniki produkcji, przeznaczenia ŚT do likwidacji czy wycofaniem z użycia) księguje się na koncie „Pozostałe koszty operacyjne”.

Do ewidencji środków trwałych stosuje się dwa konta: „Środki trwałe” oraz „Umorzenie środków trwałych”.

Dokumenty związane z ruchem środków trwałych to:

OT- przyjęcie środka trwałego

LT- likwidacja środka trwałego

PT- przekazane środka trwałego

Wykład 8:

INWESTYCJE

Inwestycje -są to trwałe lokaty jednostki w jej majątek (rzeczowy bądź) finansowy; w węższym ujęciu jest

to wszelka działalność, której podstawowym celem jest stworzenie nowych lub ulepszenie już istniejących środków trwałych.

Inwestycje księgujemy na koncie „Inwestycje rozpoczęte”. Po stronie Dt tegoż konta księgujemy wszel-kie koszty w ramach działalności inwestycyjnej.

Do kosztów inwestycji zaliczamy:

• nabycie gruntów i innych składników majątku trwałego (np. maszyny)

• dokumentacja projektowa inwestycji

• opłaty z tytułu użytkowania gruntów w czasie realizacji inwestycji

• odszkodowania za dostarczenie obiektów zastępczych

• naprawy, remonty, próby montażowe wykonywane przed przekazaniem obiektu do użytkowania

• ubezpieczenia inwestycji w czasie ich realizacji

Po stronie Ct tego konta ujmuje się koszt w wartości odpowiadającej pozostałym w wyniku jej zakończe-nia obiektu (przyjęcie środka trwałego) bądź w przypadku inwestycji bez efektu gospodarczego.

Ewidencja inwestycji








Rozrachunki z dostawcami Rozliczenie zakupu Inwestycje rozpoczęte Środki trwałe







/ 1 / / 2a / / 4 /





/ 2b /





Rozrachunki z tytułu VAT Rachunek bieżący Pozostałe koszty operacyjne









/ 3 / / 5 /






1/ Otrzymano fakturę VAT za roboty i zakup inwestycyjne

2/ Rozliczenie wykonanych robót i dokonanie zakupów:

1. przyjęcie wykonanych robót i dokonanych zakupów

2. zaksięgowanie podatku VAT

3/ WB naliczenie odsetek, prowizji, różnic kursowych od pożyczek i kredytów bankowych na czas trwania inwestycji

4/ Przyjęcie środka trwałego do użytkowania po zakończeniu inwestycji

5/ Pt odpisanie inwestycji zaniechanych, wstrzymanych, sprzedanych (bez efektu gospodarczego)

Konto „Inwestycje” może wykazywać saldo debetowe, które oznacza koszty inwestycji niezakończonych.

Wartości niematerialne i prawne

Za wartości niematerialne i prawne uważa się:

1. nabyte prawa (nie wytworzone przez daną jednostkę, nie otrzymane w formie darowizny), a spełniające następujące warunki:

• muszą to być prawa nadające się do gospodarczego wykorzystania

• muszą być o nie przewidywanym okresie

• przeznaczone na własną potrzebę lub oddane do użytkowania na podstawie umowy najmu, są to m.in. programy komputerowe, prawa wieczystego użytkowania gruntów, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, koncesje, licencje.

2. szczególnego rodzaju koszty stanowiące wartości niematerialne i prawne

• koszty organizacji

• wartość firmy

Ewidencja wartości niematerialnych i prawnych





Rozrachunki z dostawcami Wart. niemat. i prawne Umorzenie war. niem.i praw. Amortyzacja










/ 1 / / 4 / / 3 /



Rozliczenie zakupu Rozrachunki z tytułu VAT




/ 2a /

/ 2b /




1/ przyjęcie nabytych wartości niematerialnych i prawnych na podstawie rachunku uproszczonego

2/ dokonano rozliczenia zakupionych wartości niematerialnych i prawnych według faktury VAT

1. przyjęto wartości niematerialne i prawne

2. zaksięgowano naliczony podatek VAT

3/ Bieżące odpisy amortyzacyjne wartości niematerialnych i prawnych

4/ wyksięgowanie wartości niematerialnych i prawnych całkowicie umorzonych

Nabyte prawa ujmuje się w księgach rachunkowych w cenie ich nabycia, natomiast wartości niematerialne i prawne w poniesionych na nie kosztach. Wartości niematerialne i prawne podlegają amortyzacji metodą liniową, a moment rozpoczęcia odpisów i ich zakończenia jest taki sam, jak dla środków trwałych.

Dla nabytych praw majątkowych jednostki same określają planowy okres ich amortyzacji. Amortyzacja planowa obciąża koszty działalności, natomiast nieplanowe odpisy amortyzacyjne dokonane są w ciężar pozostałych kosztów operacyjnych i ma to miejsce w przypadku utraty gospodarczej przydatności danego prawa. Amortyzacja może trwać co najwyżej 5 lat.

FINANSOWY MAJĄTEK TRWAŁY

Finansowy majątek trwały wyraża długoterminowe lokaty kapitałowe powierzone innym jednostkom w celu uzyskania określonych korzyści.

Na finansowy majątek trwały składają się:

• udziały w obcych jednostkach -mogą być wnoszone do innych jednostek w formie pieniężnej lub w postaci wkładów rzeczowych tzw. aportu (maszyny, nieruchomości)

• długo terminowych papiery wartościowe (akcje, obligacje, których termin zapłaty przypada po upływie co najmniej 1 roku od daty, kiedy sporządzono sprawozdanie finansowe)

• udzielone pożyczki długo terminowe

• inne finansowe składniki majątku finansowego - obejmuje długoterminowe lokaty środków pie-

żnych w walucie polskiej i obcej z terminem pła-

tności co najmniej po upływie 1 roku.

Ewidencja finansowego majątku trwałego

Środki trwałe Finansowy majątek trwały








/ 1 /

Rachunek bankowy





/ 2a,b,c /








/ 3 /




1/ Wniesiono do spółki udziały w postaci środków trwałych

2/ Dokonano za pomocą przelewów (Wb)

1. wpłaty udziałów do nowej spółki z o. o.

2. Zakupu akcji

3. Zakupu obligacji

3/ W formie otrzymanego przelewu bankowego wycofano udział w spółce (Wb)

Do konta „Finansowy majątek trwały” prowadzi się ewidencję szczegółową, która umożliwia ustalenie poszczególnych składników tego majątku, może ono wykazywać tylko saldo debetowe, wyrażające stan finansowego majątku trwałego; od finansowego majątku trwałego nie dokonuje się odpisów amortyzacyjnych.

POJĘCIE KOSZTÓW I ICH KLASYFIKACJA

Koszt - wyrażone w pieniądzu celowe zużycie rzeczowych składników majątku i usług obcych, wynagrodzenia a prace oraz nakłady czysto pieniężne związane z działalnością jednostki w danym okresie.

Do kosztów zalicza się określone pozycje nie wyrażające zużycia np. składki na ubezpieczenie społeczne pracowników.

Wydatek -każde rozchodzenie środków pieniężnych poza przedsiębiorstwo, niezależnie od celu tego rozchodu. Każdy koszt był, jest lub będzie związany z wydatkiem, zaś nie każdy wydatek jest kosztem.




Wydatki, które są kosztami to spłaty kredytów, rozchody środków pieniężnych o charakterze strat nadzwyczajnych

Relacje w czasie między kosztami a wydatkami:

1. wydatek wyprzedza koszt np. zakup materiałów za gotówkę jako nasz wydatek, a zużycie materiałów -koszt.

2. Najpierw koszt, potem wydatek np. sporządzanie listy płac, wypłata wynagrodzeń z kasy -wydatek

3. Koszt i wydatek równolegle np. w jednym dniu otrzymujemy rachunek i opłacamy go gotówką

Klasyfikacja kosztów

Podział kosztów według ich struktury wewnętrznej:

1. proste -nie mogą być podzielone na bardziej szczegółowe elementy, składników np. amortyzacja

2. złożone - składają się z kilku elementów kosztów prostych np. koszty własne

Podział kosztów według rodzajów:

1. amortyzacja

2. zużycie materiałów i energii

3. usługi obce

4. wynagrodzenia

5. świadczenia na rzecz pracowników

6. podatki i opłaty

7. pozostałe koszty rodzajowe

Podział obowiązujący w sprawozdaniu rachunków zysków i strat:

1. koszty zwykłe działalności operacyjnej -obejmują koszty i wartości sprzedaży towarów i materiałów według cen ich nabycia

2. pozostałe koszty operacyjne -są to koszty, które nie wiążą się bezpośrednio z działalnością jednostki gospodarczej




KOSZTY FINANSOWE - PONIESIONE KOSZTY OPERACJI FINANSOWYCH

Podział kosztów zwykłej działalności operacyjnej zgodnie z ruchem okrężnym środków:

1. koszty zakupu -koszty załadunku, wyładunku, transportu, ubezpieczenia (są bezpośrednio związane z zakupem)

2. koszty działalności właściwej -koszty produkcji , koszty handlowe

( w j. wytwórczych) (w j. handlowych)

3. koszty sprzedaży - koszty związane z reklamą, opakowaniem, wysyłką, załadunkiem i rozładunkiem

4. koszty zarządu - ogólnozakładowe są to koszty zarządu oraz komórek ogólnego przeznaczenia(laboratoria, magazyny)

Podział kosztów ze względu na sposób odnoszenia na produkty pracy:

1. koszty bezpośrednie - dadzą się odnieść na produkty pracy na podstawie dokumentów źródłowych np. materiałów bezpośrednich, płace bezpośrednie, obróbka obca, koszty uruchomienia nowej produkcji.

2. Koszty pośrednie - odniesienia ich na produkty pracy w oparciu o dokumenty źródłowe jest niemożliwe lub niecelowe np. koszty wydziałowe (amortyzacja maszyn produkcyjnych i budynku w którym mieści się wydział, zużycie energii, wynagrodzenia pracowników), koszty ogólnozakładowe (płace pracowników administracyjnych, czynsze dzierżawcze, koszty usług bankowych)

Podział kosztów ze względu na ich zmiany w rozmiarach produkcji:

1. koszty stałe - w danym przedziale produkcyjnym nie reagują na zmiany rozmiarów produkcji np. amortyzacja środków trwałych, wynagrodzenia pracowników administracyjnych, biurowych, czynsze dzierżawcze

2. koszty zmienne -reagują na zmianę w rozmiarach produkcji np. materiały bezpośrednie, płace bezpośrednie, części kosztów wydziałowych

Wykład 9:

EWIDENCJA KOSZTÓW

Wyróżnia się dwa układy ewidencyjne kosztów. Układ rodzajowy i układ kalkulacyjny, natomiast ewidencja kosztów może być prowadzona według jednego z 3 wariantów:

1. koszty księguje się tylko w układzie rodzajowym -rozwiązanie takie przyjmują przedsiębiorstwa, które wytwarzają jeden rodzaj produktów lub świadczą jeden rodzaj usług, na koniec okresu nie występuje produkcja nie zakończona, struktura firmy jest prosta.

2. Ewidencja kosztów w układzie kalkulacyjnym -wariant wykorzystywany jest w przedsiębiorstwach o produkcji wielo asortymentowej, o zróżnicowanej strukturze organizacyjnej, często występuje produkcja nie zakończona na koniec okresu

3. Księguje się koszty w obu układach jednocześnie

Ewidencja i rozliczenie kosztów w wariancie 3 obejmuje następujące czynności:

1. każdy koszt na podstawie dokumentu źródłowego księgowany jest po DT jednego z następujących kont kosztów rodzajowych: „Amortyzacja”, „Zużycie materiałów i energii”, „Usługi obce”, „Wynagrodzenia”, „Świadczenia na rzecz pracowników”, „Podatki i opłaty”, „Pozostałe koszty rodzajowe”;

Konto „Usługi obce” obejmuje: obróbkę obcą , usługi transportowe, remontowe, dozór mienia, usługi komunalne (wywóz śmieci), pocztowo telekomunikacyjne, bankowe, informatyczne, itp.

Konto „Podatki i opłaty” obejmuje: podatek od nieruchomości, od środków transportu, opłatę skarbową, opłatę za wieczyste użytkowanie gruntów.

Konto „Świadczenia na rzecz pracowników”: składki na ubezpieczenie społeczne, Fundusz pracy oraz FGŚP, odpisy na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych, koszty BHP, koszty posiłków regeneracyjnych, koszty szkolenia pracowników

Konto „Inne koszty rodzajowe”: koszty podróży służbowych, składki na rzecz organizacji do których przynależność jest obowiązkowa, koszty ubezpieczeń rzeczowych.




Konta układu rodzajowego kosztów korespondują głównie z kosztami bilansowymi.

2. Koszty rodzajowe księgowane są na kontach układu kalkulacyjnego; ewidencja ta opiera się na tych samych dowodach księgowych, które były wykorzystywane do rejestracji kosztów w układzie rodzajowym lub tez w oparciu o tzw. rozdzielniki kosztów

Rozdzielniki - zbiorcze zestawienie kosztów sporządzone w specjalnej tabeli na koniec okresu sprawozdawczego.

Konta układu kalkulacyjnego to:

„Produkcja podstawowa” - księguje się koszt bezpośredni fazy produkcji.

„Koszty wydziałowe” - księguje się koszt pośredni fazy produkcji.

„Koszty ogólnozakładowe” - koszty związane z funkcjonowaniem przedsiębiorstwa jako całości

„Koszty sprzedaży” - koszty związane z załadunkiem, i wyładunkiem sprzedawanych wyrobów, koszty transportu, koszty ubezpieczenia, koszty dodatkowych opakowań.

„Rozliczenie między-okresowe kosztów zakupu” - są to koszty zakupu rozliczane w czasie, które obejmują: koszty zakładowe, wyładunku materiałów, koszty transportu, ubezpieczenia, dodatkowych opakowań.

„Inne rozliczenia między-okresowe kosztów” -koszty rozliczane w czasie dotyczące remontów, czynszów dzierżawczych, uruchomienia nowej produkcji

„Produkcja pomocnicza” - koszty bezpośrednie i pośrednie produkcji pomocniczej.




Na wyżej wymienionych kontach księguje się po debecie w korespondencji ze stroną Ct konta „Rozliczenie kosztów”

Ewidencja kosztów w układzie rodzajowo-kalkulacyjnym

Różne konta Amortyzacja Rozliczenie kosztów Prod. podstawowa









/ 1 / / 2 /





Koszty wydziałowe



Zużycie mat. i energii / 2 /






/ 1 / Rozliczenie m-o kosztów


Inne rozl. m-o kosztów



Usługi obce



/ 2 / / 3 /


/ 1 /



/ 3 /


wynagrodzenia



Koszty sprzedaży



/ 1 /


/ 3 /


Św. na rz. prac





/ 1 / Koszty ogólnozakładowe






Podatki i opłaty / 3 /






/ 1 / / 2 /






Pozostałe k. rodzajowe / 2 /


/ 1 /





1/ Ewidencja kosztów w układzie rodzajowym

2/ Ewidencja kosztów w układzie kalkulacyjnym

3/ Księgowanie miesięcznej raty kosztów księgowanych w czasie

4/ Przeksięgowanie na koniec okresu kosztów wydziałowych

Rozliczenie kosztów w czasie

1. Rozliczenie kosztów zakupu:

Koszty zakupy są zwykle ponoszone raz na jakiś czas. Rozlicza się je w proporcji do zużytych materiałów w podobny sposób jak OCE materiałów. Po stronie debetowej konta „Rozliczenie między-okresowe kosztów zakupu. Ujmuje się koszty związane z zakupem materiałów, a po stronie Ct tego konta dokonuje się ich rozliczenia.




K_zp + R_zm



Z_km + ΣR_i

Rozliczenie między-okresowe kosztów zakupu





Koszty związane z rozliczenie

Zakupem materiałów konta



W_NKz * Σ R_i



100 %

Narzut kosztów zakupu księgowany jest tylko w układzie kalkulacyjnym kosztów, natomiast Narzut OCE materiałów księguje się zarówno w układzie rodzajowym jak i w kalkulacyjnym.




Na koncie „Rozliczenia między-okresowe kosztów zakupu” saldo końcowe ma zawsze charakter debetowy.

2) inne rozliczenia między-okresowe kosztów

Jeżeli ponoszone koszty dotyczą nie jednego lecz kilku okresów sprawozdawczych, to należy je rozliczać w czasie. Czynność ta ma na celu zachowanie współmierności ponoszonych kosztów i osiąganych i osiąganych przychodów - co ma wpływ na prawidłowe ustalenie wyniku finansowego. Przykłady kosztów rozliczanych w czasie: remonty środków trwałych, koszty uruchomienia nowej produkcji, czynsze dzierżawcze płacone na okres kilku miesięcy, wynagrodzenia urlopowe pracowników, bezpośrednia produkcja, prenumerata czasopism.

Wyróżnia się 2 typy rozliczenia między-okresowego kosztów:

1. rozliczenia między-okresowe czynne -najpierw ponosimy koszt, a następnie rozlicza się go według stawki rzeczywistej

2. rozliczenia między-okresowe bierne -na poczet przewidywanych do poniesienia kosztów tworzy się rezerwę według stawki planowej

Często zdarza się, że rozliczenia między-okresowe bierne przechodzą w czynne

Do konta „Inne rozliczenia między-okresowe kosztów” należy prowadzić ewidencję analityczną według poszczególnych tyt. kosztów rozliczanych w czasie. Konto to może wykazywać 2 salda: debetowe -dotyczą czynnych rozliczeń między-okresowych kosztów (wykazywane w aktywach bilansu), kredytowe -oznacza rozliczenia między-okresowe bierne wykazywane w pasywach bilansu.

Wykład 10:

ZASADY KALKULACJI I EWIDENCJI PRODUKTÓW PRACY

Kalkulacja - ogół metod i czynności obliczeniowych zmierzających do ustalenia kosztu jednostkowego produktów pracy oraz jego struktury wewnętrznej

Wyróżnia się dwa rodzaje kalkulacji:

1. wstępna (planowana) -przeprowadzana jest przed rozpoczęciem procesu produkcyjnego w oparciu o cennik normatywny kosztów pośrednich a jej efektem jest ustalenie planowanego kosztu produktu pracy

2. wynikowa (sprawozdawcza) -przeprowadzana jest po zakończeniu procesu produkcyjnego w oparciu o dane liczbowe uzyskane z ewidencji księgowej. Efektem jest ustalenie rzeczywistego kosztu produktu pracy

Metody kalkulacji:

1. podziałowa

2. doliczeniowa

kalkulacja podziałowa -wykorzystywana jest przy produkcji masowej jednorodnej lub wieloseryjnej. Koszt jednostkowy produktu pracy ustala się dzieląc koszty produkcji przez rozmiary produkcji. Jeżeli na koniec okresu występuje produkcja nie zakończona, to przelicza się ją na umowne jednostki wyrobów gotowych.

W ramach procesu produkcyjnego istnieją dwa sposoby zużycia materiałów:

1. materiały wydawane są jednorazowo na początku procesu produkcji

2. materiały są wydawane sukcesywnie w miarę postępu procesu produkcji




sposób wydawania materiałów decyduje o ilości jednostek kalkulacyjnych przyjętych do prawidłowego rozliczenia kosztów zużytych materiałów

Wyróżnia się dwie odmiany kalkulacji podziałowej:

• prosta

• ze współczynnikami

Kalkulacja doliczeniowa

Stosowana jest przy produkcji jednostkowej i małoseryjnej. W metodzie tej koszty bezpośrednie na podstawie dokumentów źródłowych nanosi się na karty kalkulacyjne, natomiast koszty pośrednie dolicza się do kosztów bezpośrednich w oparciu o tak zwane klucze podziałowe kosztów. Klucze te mogą mieć charakter ilościowy np. czas pracy maszyn i urządzeń lub wartościowy np. koszty bezpośrednie

• w pierwszym przypadku najpierw oblicza się stawkę narzutu kosztów pośrednich a następnie kwotę narzutu

• w drugim przypadku najpierw oblicza się wskaźnik narzutu kosztów pośrednich a następnie kwotę narzutu kosztów pośrednich(wielkość tę uwzględnia się przy kalkulacji kosztów jednostkowych

Istnieją dwie odmiany kalkulacji doliczeniowej:

1. zleceniowa

2. asortymentowa

Wykład 11:

ZASADY KALKULACJI I EWIDENCJI PRODUKTU PRACY c.d.

W wyniku kalkulacji zostaje ustalony rzeczywisty techniczny koszt wytworzenia wyrobów gotowych i produktów nie zakończonych.

Do ewidencji wyrobów gotowych służy konto „ Wyroby gotowe”. Obrót wyrobów księgowych dokumentowany jest przez dwa dowody księgowe: Pw -przyjęcie wyrobu oraz Wz -wydanie wyrobu (na sprzedaż)

Ewidencję wyrobów gotowych prowadzi się w cenach:

1. które mogą mieć charakter cen zmiennych (techniczny koszt wytworzenia)

2. stałych (planowany techniczny koszt wytworzenia )

3. sprzedaży netto (nie zawierające podatku VAT)

Jeżeli ewidencja wyrobów gotowych prowadzona jest w oparciu o zmienne ceny ewidencyjne to przychód wyrobów gotowych do magazynu księguje się po debecie konta „Wyroby gotowe”, po kredycie „Produkcja podstawowa”, natomiast przy wycenie rozchodu wyrobów gotowych z magazynu wykorzystuje się jedną z metod: FIFO, LIFO, ceny przeciętnej, szczegółowej identyfikacji wyrobów gotowych.

Ewidencja przychodu wyrobów gotowych

(według zmiennej ceny ewidencyjnej)



Produkcja podstawowa Wyroby gotowe

/ 1 /





Produkcja nie zakończona

/ 2 /




1/ Przyjęcie wyrobów gotowych do magazynu Pw -wycena według zmiennej ceny ewidencyjnej po koszcie jednostkowym ustalonym w wyniku kalkulacji

2/ przeksięgowanie kosztów produkcji nie zakończonej na koniec okresu

Jeżeli ewidencja wyrobów prowadzona jest według stałych cen ewidencyjnych to wykorzystuje się konto „Przeliczenie produkcji”. Po debecie księguje się rzeczywisty koszt wytworzenia wyrobu, a po kredycie koszt planowany tych samych wyrobów. Saldo tego konta oznacza odchylenia od cen ewidencyjnych wyrobów gotowych i należy je przeksięgować na konto „OCE wyrobów gotowych”. Konto „OCE wyrobów gotowych” jest kontem korygującym do konta „Wyroby gotowe”. Rozchód wyrobów z magazynu ustala się w oparciu o stałe ceny ewidencyjne. A na koniec miesiąca koryguje się tę wartość o narzut odchyleń przypadających na sprzedane wyroby.

Ewidencja przychodu wyrobów gotowych

(według stałej ceny ewidencyjnej)


Produkcja podstawowa Rozliczenie produkcji Wyroby gotowe








/ 2/ / 1 /







Produkcja nie zakończona

OCE wyrobów gotowych




/ 4 /


/ 3a /







/ 3b /




1/ Przyjęcie wyrobów gotowych do magazynu Pw -wycena według stałej ceny ewidencyjne

2/ przeksięgowanie rzeczywistego technicznego kosztu wytworzenia wyrobu gotowego przyjętego do magazynu

3/ przeksięgowanie OCE wyrobów gotowych przyjętych do magazynu

1. OCE debetowe (koszty rzeczywiste > ceny ewidencyjnej)

2. OCE kredytowe (koszty rzeczywiste < ceny ewidencyjnej)

4/ przeksięgowanie kosztów produkcji nie zakończonej




konto „Rozliczenie produkcji” nie posiada sald

EWIDENCJA SPRZEDAŻY WYROBÓW GOTOWYCH

W zależności od tego co stanowi przedmiot sprzedaży wyróżnia się:

1. sprzedaż produktów (wyrobów gotowych i usług)

2. sprzedaż towarów i materiałów

3. sprzedaż pozostałych rzeczowych składników majątku trwałego np. środków trwałych

Z punktu widzenia kierunku sprzedaży wyróżnia się jej 2 rodzaje:

1. sprzedaż dla odbiorców krajowych

2. sprzedaż na eksport

Za moment sprzedaży uważa się:

1. przy sprzedaży krajowej:

1. datę zapłaty jeżeli sprzedaż ma charakter gotówkowy

2. datę postawienia przedmiotu sprzedaży do dyspozycji odbiorcy (przy sprzedaży z odroczo-nym terminem płatności)

2) przy sprzedaży eksportowej -datę przekroczenia granicy

Ze sprzedażą związane są 2 dokumenty: Wz- dowód wydania, faktura VAT

Przy ewidencji sprzedaży wyrobów gotowych wykorzystuje się 2 konta:

„Koszt własny sprzedaży” oraz „Przychody ze sprzedaży”

Na koncie „Koszt własny sprzedaży” księguje się:

1. moment sprzedaży wyrobów gotowych w cenie ewidencyjnej

2. zmniejszenie kosztu wytworzenia sprzedaży wyrobu w oparciu o uznana reklamację

3. OCE przypadających na sprzedane wyroby gotowe

4. Koszty sprzedaży przeniesione na koniec okresu sprawozdawczego

5. Koszty ogólnozakładowe ------------------------ I I ------------------------------------

Na koncie „Przychody ze sprzedaży” księguje się:

• należne lub uzyskane kwoty ze sprzedaży wyrobów gotowych pomniejszone o należny podatek od towarów i usług VAT oraz ewentualne bonifikaty

• przychody netto ze sprzedanych wyrobów gotowych

• zmniejszenie przychodu ze sprzedaży wyrobów gotowych pochodzące z uznania reklamacji odbiorcy lub udzielonych bonifikat

Ewidencja sprzedaży wyrobów gotowych

Wyroby gotowe Koszt własny sprzedaży Przychody ze sprzedaży Rozrachunki z odbiorcami













/ 1 / / 2a /

OCE wyr. got. Rozrachunki z tytułu VAT






/ 3a / / 2a /










/ 3b' /




/ 3b /






Koszty sprzedaży

/ 4 /




Koszty ogólnozakładowe





/ 5 /




1/ rozchód wyrobów gotowych z magazynu według stałych cen ewidencyjnych . -Wz

2/ faktura VAT za sprzedane wyroby gotowe

1. wartość sprzedanych wyrobów w cenie sprzedaży netto

2. należny podatek VAT

3/ księgowanie narzutu odchyleń od cen ewidencyjnych przypadających na sprzedane wyroby gotowe

1. NARZUT ODCHYLEŃ DEBETOWYCH

2. NARZUT ODCHYLEŃ KREDYTOWYCH

3. NARZUT ODCHYLEŃ KREDYTOWYCH księgowany przy wykorzystaniu stornowania

Narzut odchyleń księguje się jedną kwotą na koniec miesiąca

4/ przeksięgowanie na koniec okresu obrachunkowego(roku) kosztów sprzedaży

5/ przeksięgowanie na koniec okresu obrachunkowego(roku) kosztów ogólnozakładowych

---