1.REHABILITACJA; PODSTAWOWE POJĘCIA I DEFINICJE; REHABILITACJA INTEGRACYJNA, LECZNICZA I ICH SKŁADOWE, MIEJSCE FIZJOTERAPII W PROCESIE REHABILITACJI.ZNACZENIE FIZJOPROFILAKTYKI W ŻYCIU SPOŁECZNYM 

REHABILITACJA -łac. habilitas (zręcznośc  ,sprawnośc ) ; przedrostek re (przywrócenie, zwrotnośc )‏

Pojecie wprowadzone w 1918 roku przez Douglasa McMurtiego dyrektora Instytutu Czerwonego Krzyża dla Inwalidów.  

DEFINICJE REHABILITACJI: 

1 Wg prof. Mariana Weissa- ,,rehabilitacją nazywamy zorganizowane medyczno-społeczne działanie, które umożliwia rekonstrukcję funkcji utraconego narządu i przystosowanie do normalnego życia w społeczeństwie tych osobników, którzy na skutek urazu lub schorzenia zdolnośc  tę utracili”. 

2 Wg prof. Wiktora Degii - ,,proces medyczno - społeczny, który dąży do zapewnienia osobom niepełnosprawnym godziwego życia w poczuciu pożyteczności społecznej i bezpieczeństwa społecznego oraz zadowolenia”. 

3 Ogólnie przyjęta- zbiorowe kompleksowe działanie z osobą niepełnosprawną w celu odzyskania pełnej lub maksymalnej do uzyskania sprawności fizycznej, psychicznej i społecznej co pozwala na optymalny powrót do życia w społeczeństwie. 

PODSTAWOWE POJĘCIA DOTYCZĄCE REHABILITACJI: 

NIEPEŁNOSPRAWNOŚC- wszelkie ograniczenia lub brak możliwości wykonywania pewnych czynności

w sposób lub w zakresie uznanym za normalny dla ludzi. Osobą niepełnosprawną jest jednostka w pełni swych

praw, znajdująca się w sytuacji upośledzającej ją na skutek barier środowiskowych, ekonomicznych i

społecznych, których z powodu występujących uszkodzeń nie może przezwyciężac tak jak inni ludzie. 

USZKODZENIE- utrata lub nieprawidłowośc struktury lub funkcji psychicznej, fizjologicznej lub anatomicznej.

Obejmuje na przykład: narząd wzroku, słuchu, narządy moczowo- płciowe, funkcje głosowe, trawienne nerwowo-

mięśniowo- szkieletowe.

UPOŚLEDZENIE- niesprawnośc; poszkodowanie wynikające z uszkodzenia lub niepełnosprawności, które

ogranicza lub uniemożliwia danej osobie pełnienie takich ról, jakie uznaje się za normalne( uwzględniając płec, wiek czynniki społeczne i kulturowe).  

RODZAJE  REHABILITACJI:

1 REHABILITACJA SPOŁECZNA (SOCJALNA) - przywrócenie w możliwie maksymalnym stopniu osobie z naruszoną sprawnością fizyczną lub psychiczną zdolności do samodzielnego życia, pracy oraz włączenie jej w czynne życie społeczne. 

2 REHABILITACJA ZAWODOWA; PEDAGOGICZNA - przywrócenie zdolności do czynnej działalności społecznej inwalidy, który na skutek choroby lub urazu zdolności tę stracił lub z powodu wad wrodzonych nigdy ich nie miał. 

     -     Umożliwienie pacjentowi powrotu do normalnego życia zawodowego

• Pomoc w przekwalifikowaniu zawodu

• Jest ważnym procesem kończącym rehabilitację

 

*KONCEPCJA REHABILITACJI ZAWODOWEJ

1 każda jednostka mimo doznanego kalectwa lub nabytej choroby zachowuje jeszcze określone sprawności, które mogą by wykorzystane w życiu codziennym i pracy zawodowej 

2 żadna praca nie wymaga od osoby, która ją podejmuje zaangażowania wszystkich sprawności fizycznych, psychicznych, intelektualnych i społecznych 

SPOSOBY DZIAŁANIA W PROCESIE REHABILITACJI ZAWODOWEJ:

• orzecznictwo inwalidzkie,

• poradnictwo zawodowe,

• szkolenie zawodowe,

• pośrednictwo pracy,

• psychofizyczne przystosowanie inwalidy do wymogów pracy zawodowej,

• dostosowanie stanowisk i warunków pracy do możliwości psychofizycznych inwalidy,

• opieka socjalna

 

REHABILITACJA ZAWODOWA OSÓB Z RÓŻNYMI RODZAJAMI   NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI:

• dysfunkcje narządu ruchu

• schorzenia narządów wewnętrznych

• schorzenia psychiczne, padaczka, niedorozwój umysłowy

• uszkodzenia narządu wzroku

• uszkodzenia narządu słuchu

 

MOŻLIWOŚCI ZATRUDNIENIA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W POLSCE

1 zwykłe zakłady pracy (6% osób niepełnosprawnych)‏

2 zakłady pracy chronionej (nie mniej niż 40% osób niepełnosprawnych)‏

3 zakłady aktywizacji ( 100% osób niepełnosprawnych)‏

4 własna działalnośc gospodarcza

5 praca w warunkach domowych 

REHABILITACJA PEDAG.- KSZTAŁCENIE OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH- WYRÓWNYWANIE SZANS

-szkoły integracyjne

-szkolnictwo specjalne ( ośrodki szkoleniowo - wychowawcze)‏

-szkolenia zawodowe ( jako forma bezpośredniego przygotowania do pracy)‏ 

REHABILITACJA PSYCHOLOGICZNA:

• proces przywracania sprawności psychofizycznej chorym

• oprócz psychologa i fizjoterapeuty w proces ten musi być aktywnie zaangażowany sam chory

Cele:

1 doprowadzenie do stanu zaakceptowania kalectwa zarówno przez osobę poszkodowaną jak i przez jej najbliższe otoczenie

2 wypracowanie pozytywnej postawy pacjenta wobec zabiegów leczniczych, przewidywanych czynników i wyników usprawniania

3 pomoc w planowaniu i wstępnym organizowaniu życia osoby niepełnosprawnejpo powrocie ze szpitala  

PACJENT, RODZINA, I CAŁE SPOŁECZEŃSTWO MUSZĄ ZAAKCEPTOWAC NIEPEŁNOSPRAWNOŚC   

REHABILITACJA  LECZNICZA

• stanowi integralną częśc podstawowego lecznictwa

• postępowanie rehabilitacyjne odnosi się do wszystkich chorych i niepełnosprawnych,którzy go potrzebują

• powinna być: powszechna, wczesna, kompleksowa, ciągła

 

Cele:

1 niedopuszczenie do powikłań

2 przyspieszenie procesów regeneracji

3 przyspieszenie wystąpienia kompensacji

4 adaptacja do zmian trwałych

5 aktywne uczestnictwo pacjenta w rehabilitacji 

Zakres działalności rehabilitacji leczniczej:

*diagnostyka funkcjonalna

*kinezyterapia

*fizykoterapia

*hydroterapia

*terapia zajęciowa

*psychoterapia i poradnictwo psychologiczne

*poradnictwo socjalne

*zaopatrzenie ortopedyczne 

KOMPENSACJA - zdolnośc zastępowania na drodze odtwarzania utraconych funkcji przez pracę

odpowiedzialnego za nią a częściowo tylko uszkodzoneg narządu lub całkowite przejęcie jej przez inny,

zdrowy narząd. 

Kompensacja zależy od:

1 umiejscowienia uszkodzenia

2 rozmiaru uszkodzenia

3 szybkości powstawania uszkodzenia

4 ogólnego stanu chorego

5 motywacji do opanowania kalectwa

6 wieku chorego 

Pojęcie kompensacji wiąże się ściśle z:

Regeneracją- odradzanie się utraconych lub uszkodzonych części ciała (skóra, nerwy obwodowe)‏ 

Adaptacją- mechanizmy za pomocą, których organizm reaguje na bodźce ciągle płynące z otaczającego

środowiska, przystosowuje się do nowych warunków otoczenia 

Homeostazą- utrzymanie pełnej równowagi w pracy narządów wewnętrznych dla zachowania ich

optymalnego stanu; jednoczesne zapewnienie jak najlepszego przystosowania się do środowiska zewnętrznego 

*prawa Anochina- prawa dotyczące pojęcia kompensacji 

W całokształcie procesu rehabilitacyjnego, rehabilitacja lecznicza jest tą, która przez przywrócenie choremu maksymalnej sprawności fizycznej i psychicznej daje podstawy do dalszej rehabilitacji zawodowej i społecznej 

REHABILITACJA  INTEGRACYJNA:

1. Zagwarantowanie prawa do edukacji lub pracy osobom niepełnosprawnym

2. Przygotowanie osób niepełnosprawnych do życia w społeczeństwie i kształtowanie umiejętności wzajemnego współżycia w kontaktach międzyludzkich

3     Akceptacja i umiejętnośc życia osób pełnosprawnych z niepełnosprawnymi

4     Dotyczy osób niepełnosprawnych niezależnie od wieku, sytuacji życiowych, życia rodzinnego itp.. 

INTEGRACJA SPOŁECZEŃSTWA- dobranie czynności zawodowych, miejsca, stanowiska pracy,umiejętności sprawności pracy, która musi być zgodna dobrana przez zespół rehabilitacyjny ,preorientacjazawodowa 

FORMY INTEGRACJI:

• USPRAWNIANIE SPOŁECZNE- przystosowanie do wymogów życia codziennego, rodzinnego, udziału

w życiu społecznym i społeczno- politycznym 

-PRZYGOTOWANIE ŚRODOWISKA RODZINNEGO ORAZ ZEWNĘTRZNEGO DLA OSOBY NIEPEŁNOSPRAWNEJ 

FIZJOTERAPIA:

Przywracanie sprawności fizycznej w oparciu o biologię, anatomię, fizjologię i wychowanie fizyczne.

Cele: rehabilitacyjne, lecznicze, zapobiegawcze, przeciwbólowe, przeciwzapalne, utrzymanie wydolności

ogólnej organizmu

Wykorzystuje metody fizykalne: światło, woda, ciepło, zimno, elektrycznośc   

DZIAŁY FIZJOTERAPII:

1 MECHANOTERAPIA  - MASAŻ I KINEZYTERAPIA

2 ELEKTROTERAPIA

3 MAGNOTERAPIA

4 TERMOTERAPIA

5 FOTOTERAPIA

6 AEROZOLOTERAPIA

7 KLIMATOTERAPIA

8 BALNEOTERAPIA

9 LECZENIE UZDROWISKOWE 

MIEJSCE FIZJOTERAPII W PROCESIE REHABILITACJI:

1 jest elementem rehabilitacji

2 związana jest z zorganizowanym postępowaniem placówek służby zdrowia, które zmierzają do przywrócenia osobom niepełnosprawnym optymalnej sprawności: fizycznej, psychicznej, zawodowej

3 leczenie specjalistyczne, cwiczenia ruchowe, fizykoterapia, poradnictwo specjalistyczne, opieka socjalna 

FIZJOPROFILAKTYKA

NATURALNE I SZTUCZNE CZYNNIKI FIZYCZNE ZWIEKSZAJACE ODPORNOŚC ORGANIZMU LUDZKIEGO I USPRAWNIAJACE JEGO PROCESY ADAPTACYJNE 

ZNACZENIE FIZJOPROFILAKTYKI W ŻYCIU SPOŁECZNYM:

1 Pomoc w samoregulacji organizmu i przystosowania się jego do otoczenia

2 Zwiększenie odporności organizmu

3 Usprawnianie procesów adaptacyjnych

4 poprawa warunków regeneracji fizycznej i psychicznej organizmu

5 utrzymanie lub podwyższenie wydolności organizmu przez aktywnośc ruchową np. sport, cwiczenia ruchowe, gimnastyka poranna, korekcyjna

6 zapobieganie chorobom cywilizacyjnym: nadciśnienie tętnicze, otyłośc, wady postawy 

2.Osoba rehabilitowana jako podmiot.Podejście fizjoterapeuty do pajcenta.Ogólna metodyka rehabilitacji i taktyka postępowania fizjoterapeutycznego.Hierarchia i racjonalizacja celów.Zasady doboru środków,form i metod fizjoterapii.

Fizjoterapia ogólna

• Osoba rehabilitowana jako podmiot

• Podejście fizjoterapeuty do pacjenta

• Ogólna metodyka rehabilitacji i taktyka postępowania fizjoterapeutycznego

• Hierarchia i racjonalizacja celów

• Zasady doboru środków, form i metod fizjoterapii

 

Pacjent:

• Indywidualne podejście

• Pojęcie rehabilitacja

• Powszechność

• Wczesność

• Kompleksowość

• Ciągłość

• Żyje i czuje!

 

Podejście do pacjenta

• Pierwsze wrażenie

• Praca a życie osobiste

• Decyzje, wiedza, świadomość

• Współpraca

• Wizerunek profesjonalisty

Metodyka rehabilitacji i taktyka postępowania fizjoterapeutycznego

• Badanie podmiotowe

• Badanie przedmiotowe

• Badania dodatkowe

 

Padanie podmiotowe

• Główne dolegliwości

• Wywiad chorobowy

• Wywiad rodzinny

• Przebieg dotychczasowego leczenia

 

Badanie przedmiotowe

• Oględziny lekarskie

• Pomiar długości i obwodów kończyn

• Badanie palpacyjne

• Badanie zakresu ruchu w stawach

• Badanie siły mięśniowej

• Testy diagnostyczne

Badania dodatkowe

Rentgenodiagnostyka

USG

CT

MRI

EMG

Artroskopia

Scyntygrafia kośćca

Inne badania diagnostyczne 

Hierarchia i racjonalizacja celów:

• Wspólnie wytyczane cele

• Dostosowanie do pacjenta

• Prowadzenie planu leczenia

• Weryfikacja i korygowanie celów

 

Zasady doboru środków, form i metod fizjoterapii:

      Zastosowanie metod fizycznych dla celów leczniczych i diagnostycznych: 

Fizykoterapia - zastosowanie naturalnych i sztucznie wytworzonych czynników fizycznych dla celów leczniczych. 

Czynniki fizyczne:

• Termiczne

• Fotochemiczne

• Elektryczne

• Mechaniczne i kinetyczne

 3.FIZJOTERAPIA JAKO ELEMENT REHABILITACJI KOMPLEKSOWEJ.ZESPÓŁ REHABILITACYJNY , ZALEŻNOŚCI I ZASADY WSPÓŁDZIAŁANIA 

rehabilitacja- jest to proces kooordynujący działania medyczne i pozamedyczne prowadzone w celu przywrócenia zdolności do samodzielnego życia w społeczeństwie człowiekowi który tych zdolności nie nabył lub utracił w wyniku choroby bądź urazu. 

Rehabilitacja charakteryzuje się:

• Powszechnością

• Wczesnością zapoczątkowania

• Ciągłością

• Kompleksowością

 

Rehabilitacja kompleksowa- jest to proces koordynujacy rózne metody działania:

• Fijoterapia:

            a) kinezyterapia

            b) fizykoterapia

            c) masaż leczniczy

• Farmakoterapia

• Psychoterapia

• Psychodiagnostyka

• Zabiegi odtwórcze ( protetyka, ortotyka)

• Rehabilitacja socjalna i zawodowa

 

jednym z podstawowych elementów prawidłowo przerpowadzonej rehabilitacji kompleksowej jest utworzenie zespołu rehabilitacyjnego, ponieważ reazlizacja tego etapy rehabilitacji wykracza poza mozliwości lekarza, który prowadzi leczenie chorego. Potrzebuje on fachowej pomocy innych specjalistów (medycznych i pozamedycznych),którzy wspólnie tworzą zepół rehabilitacyjny. 

Kwalifikacje i zadania personelu zespołu rehabilitacyjnego. Skład zespołu rehabilitacyjnego

• Lekarz

• Fizjoterapeuci

• Magister rehabilitacji ruchowej

• Magister fizjoterapii

• Licencja fizjoterapii

• Technik fizjoterapii

• Psycholog

• Logopeda

• Terapeuta zajęciowy\

• Asystent socjalny

• pedagog specjalny

• Technik masażysta

• Technik ortopedyczny

Kwalifikacje, kompetencje i zadania

Lekarz wymagane kwalifikacje: specjalizacja z rehabilitacji medycznej, medycyny fizykalnej

Kompetencje i zadania

• Kieruje procesem kompleksowej rehabilitacji, odpowiada za przebieg i wynik rehabilitacji jak również prowadzi nadzór nad całym zespołem i odpowiada za jego działania

• Kierownikiem wszystkich placówek rehablitacji leczniczej, tak stacjonarnych jak i ambulatoryjnych jest lekarz- specjalista ii stopnia z rehabilitacji medycznej

• lekarz ustala diagnozę , stopień i rodzaj dysfunkcji i w oparciu o nie opracowuje plan leczenia wykorzystując do tego celu:

• Informacje zawarte w skierowaniu lekarza poz lub lekarza specjalisty

• Wyniki przeprowadzonego badania podmiotowego i przedmiotowego pacjenta

• Wyniki (zleconych w razie potrzeby) badań laboratoryjnych, z zakresu diagnostyki funkcjonalnej, obrazowej i inne

• Wyniki konsultacji innych specjalistów

Opracowany plan leczenia zawiera:

• W odniesieniu do kinezyterapii : cel etapu z wyraźnie określonymi p/wskazaniami oraz okres i czas tego etapu z podaną częstotliwością zabiegów

• W odniesieniu do fizykoterapii: -rodzaj zabiegów- ilośc zabiegów- częstotliwoś zabiegów- kolejnośc wykonywania zabiegów- parametry zabiegów

• Skierowanie w uzasadnionych klinicznych przypadkach na diagnostykę i terapię do psychologa lub logopedy

• Skierownie na terapię zajęciową ze wskazaniem rodzaju zaję i ich celu

• Skierowanie na terapię edukacyjną w zależności od potrzeb do : pedagoga, psychologa, fizjoterapeuty

• Ustalenie rodzaju potrzebnego zaopatrzenia ortopedycznego, leczniczych środków technicznych i środków pomocniczych oraz wypisywanie wniosków o ich przyznanie.

 

Fizjoterapeuci

I. Magister rehabilitacji ruchowej, magister fizjoterapii, licencjat fizjoterapii

wymagane kwalifikacje: studia wyższe w zakresie wychowania fizycznego (kierunek rehabilitacja ruchowa lub fizjoterapia)

Kompetencje i zadania magister rehabilitacji ruchowej i fizjoterapii ma prawo do usprawniania ruchowego na podstawie zlecenia lekarskiego i do kierowania pracą zaepołu techników fizjoterapii pracujących na kinezyterapii

• Ustala program usprawniania ruchowego w oparciu o plan leczenia opracowany przez lekarza oraz ocenę stanu funkcjonalnego pacjenta i ocenę wydolności,

• Prowadzi cwiczenia zgodnie z opracowanym programem- indywidualnie- grupowo- cwiczenia w wodzie- cwiczenia w terenie

• Prowadzi dokumentację medyczną wykonywanych zabiegów i oceny funkcjonalnej pacjenta

• Udziela instruktażu chorym lub ich rodzinom odnośnie cwiczeń zalecanych do wykonania w domu

• Bezpośrednio współpracuje z lekarzem, informuje go o ewentualnych trudnościach w realizowaniu usprawniania

2. Technik fizjoterapi wymagane kwalifikacje:posiada dyplom ukończenia  medycznego studium zawodowego, wydział/ kierunek fizjoterapii

Kometencje i zadania posiada uprawnienia do wykonywania  zabiegów kinezyterapii, fizjoterapii i masażu leczniczego 

Psycholog wymagane kwalifikacje: wyższe studia z zakresu psychologii

Kompetencje i zadania

• Diagnoza psychologiczna, oddziaływanie psychologiczne, psychoedukacja

• Ocena poziomu intelektualnego

• Ocena funkcjonowania emocjonalnego i motywacyjnego

• Ocena osobowości oraz zaburzeń osobowości

• Ocena funkcjonowania rodzinnego

• Ocena funkcjonowania zawodowego

• Ocena funkcjonowania społecznego

• Konsultacje psychologiczne (dla pacjenta, rodziny, członków zespołu terapeutycznego w procesie leczenia)

• Poradnictwo psychologiczne

• Interwencja kryzusowa (nakierowana na pacjenta i jego rodzinę)

• Psychoterapia (indywidualna, grupowa, rodzin)

• Terapia podtrzymująca

• Psychoedukacja ( pacjentów, rodzin pacjentów, współpracowników w procesie leczenia, innych grup zawodowych)

 

Asystent socjalny (asystent osoby niepełnosprawnej) wymagane kwalifikacje:

      -policealna szkoła pracowników służb społecznych

      -medyczna szkoła policealna

Kompetencje i zadania

• Łącznik między chorym a jego środowiskiem rodzinnym oraz jego zakładem pracy

• Przeprowadzenie wywiadu społecznego

• W oparciu o plan leczenia i wywiad opracowanie wstępnego programu rehabilitacji społecznej

• Instruktaż pacjenta i rodziny pomagający w adaptacji społecznej

 

• Udzielenie informacji o sposobie załatwiania spraw bytowych związanych z załatwieniem renty, różnego typu zasiłków i zapomóg, korzystanie z pomocy pfron-u

• Utorowanie drogi osobie niepełnosprawnej do znalezienia zatrudnienia w miare swoich możliwości fizycznych i psychicznych, oraz powrotu do społeczeństwa

 

Terapeuta zajęciowy wymagane kwalifikacje:wydział terapii zajęciowej medycznego studium zawodowego lub szkoły sztu plastycznych

Kompetencje i zadania

• Prowadzenie cwiczeń w pracowniach (ceramicznych, malarstwa, tkactwa i innych) oraz odpowiednich warsztatach

• Nauka samoobsługi w czynnościach życia codziennego

• Prowadzenie zajęc rewalidacji indywidualnej i grupowej oraz korekcyjno- kompensacyjnych z dziecmi

 

Logopeda wymagane kwalifikacje:wyższa szkoła pedagogiczna ze specjalnością z logopedii

Kompetencje i zadania

• Opracowanie diagnozy logopedycznej

• Prowadzenie cwiczeń logopedycznych, profilaktyki logopedycznej

• Ścisła współpraca z pozostałymi członkami zespołu

 

Pedagog wymagane kwalifikacje: wyzsze studia na wydziale pedagogiki specjalnej

Kompetencje i zadania

-prowadzenie zajęc dla dzieci niepelnosprawnych do nauki szkolnej

• Zajęcia korekcyjno- kompensacyjne z dziecmi szkolnymi

• Współpraca z placówkami szpitalnymi i zakładami opieki zajmującymi się dziecmi

 

Technik masażysta wymagane kwalifikacje: studium medyczne kierunek technik masażysta

Kompetencje i zadania

• Zabiegi z zakresu masażu leczniczego zgodnie z wymogami wiedzy medycznej reczne lub z wykorzystaniem urządzeń mechanicznych

• Zabiegi na podstawie zlecenia lekarskiego

 

Technik ortopedyczny wymagane kwalifikacje: medyczne studium policealne, kierunek technik ortopedyczny

Kompetencje i zadania

• Zaopatrzenie w protezy, apoaraty i obuwie rehabilitacyjne według zaleceń lekarza prowadzącego (skierowanie, zaświadczenie)

• Idywidualne dopasowanie sprzętu rehabilitacyjnego i ortopedycznego do potrzeb pacjenta

• Instruuje o właściwym użytkowaniu sprzętu rehabilitacyjnego i ortopedycznego

 

najważniejsza jednak w zespole rehabilitacyjnym jest wzajemna współpraca, zrozumienie i pomoc miedzy wszystkimi członkami zespołu, dopiero kiedy beda spełnione te warunki, rehabilitacja bedzie w pełni mogła pomóc w usprawnieniu zarówno fizycznym jak i psychicznym osoby niepełnosprawnej.

4.Podstawy fizjoterapii szpitalnej, ambulatoryjnej oraz domowej.Rehabilitacja sanatoryjna i w ośrodku rehabilitacyjnym.Obozy i turnusy rehabilitacyjne.Skuteczność różnych rozwiązań organizacyjnych w pracy ośrodków rehabilitacyjnych. 
 

Fizjoterapia- przywracanie sprawności fizycznej w oparciu o biologię, anatomię, fizjologię i wychowanie fizyczne.

Rehabilitacja (wg. Prof. W. Degi) - proces medyczno-społeczny, który dąży do zapewnienia osobom niepełnosprawnym godziwego życia w poczuciu pożyteczności społecznej i bezpieczeństwa społecznego i zadowolenia.

Rehabilitacja jest zbiorowym, kompleksowym działaniem z osobą niepełnosprawną, w celu odzyskania pełnej lub maksymalnej do uzyskania sprawności fizycznej, psychicznej i społecznej, co pozwala na optymalny powrót do życia w społeczeństwie.

Rehabilitacja powinna być:

POWSZECHNA

KOMPLEKSOWA

CIĄGŁA

WCZESNA

Powszechna- obejmuje wszystkie dyscypliny medyczne w lecznictwie zamkniętym i otwartym i jest dostępna wszystkim osobom, które jej potrzebują bez względu na wiek.

Kompleksowa-

jest zespolona, uwzględnia wszystkie aspekty rehabilitacji, tj. leczniczy, psychologiczny, społeczny i zawodowy.

Ciągła- poprzez przywrócenie choremu maksymalnej sprawności fizycznej i psychicznej daje podstawy do dalszej rehabilitacji zawodowej i społecznej.

Wczesna- rozpoczęta możliwie wcześnie, już w okresie leczenia.

Cele:

- niedopuszczenie do powikłań,

- przyspieszenie procesów regeneracji,

- przyspieszenie wystąpienia kompensacji,

- adaptacja do zmian trwałych,

- aktywne uczestnictwo pacjenta w rehabilitacji.

Uznanie rehabilitacji za integralną część leczenia w ramach służby zdrowia przez Ministerstwo Zdrowia i Opieki Społecznej w 1969 roku miało zasadnicze znaczenie dla ukształtowania się rehabilitacji w poszczególnych działach służby zdrowia.

W ramach programu rozwoju każdy większy szpital miał posiadać oddział rehabilitacji leczniczej wraz z potrzebnym personelem rehabilitacyjnym i odpowiednimi urządzeniami. Szpitale, które nie mogły wydzielić osobnego oddziału rehabilitacyjnego powinny organizować „rehabilitację przyłóżkową”.

Głównym celem fizjoterapii szpitalnej jest kompleksowe, wczesne jej wdrożenie, zapewnienie wszystkim pacjentom oraz doprowadzenie w intensywny, lecz bezpieczny sposób do minimalnego czasu pobytu chorego na terenie placówki. Dział rehabilitacji w szpitalu opiekuje się wszystkimi chorymi bez względu na to, na jakim leżą oddziale.

Lekarz specjalista z rehabilitacji, kierownik działu rehabilitacji, ustala z ordynatorem oddziału program usprawniania chorego a personel realizuje go.

Ćwiczenia odbywają się na sali chorych lub sali gimnastycznej.

Stworzenie oddziału rehabilitacyjnego na terenie szpitala ma tę zaletę, że chorzy, którzy ukończyli podstawowe leczenie, lecz wymagają dalszej rehabilitacji mogą być przeniesieni, odciążając tym samym łóżka na terenie specjalistycznego oddziału.

Fizjoterapia ambulatoryjna polega na wykonywaniu usług zdrowotnych w przychodniach lub ośrodkach zdrowia dla osób, które nie potrzebują całodobowych lub całodziennych świadczeń medycznych. Są to świadczenia udzielane przez lekarza -specjalistę rehabilitacji medycznej lub medycyny fizykalnej i przez zespół osób uprawnionych do udzielania ww. świadczeń. Osoba udzielająca świadczenia z zakresu rehabilitacji w warunkach ambulatoryjnych ma obowiązek udzielania świadczeń również w warunkach domowych.

Fizjoterapia domowa to świadczenia zdrowotne w miejscu zamieszkania pacjenta, zawierające rehabilitację  
leczniczą, edukację zdrowotną pacjenta i jego rodziny.  
Rehabilitacją w warunkach domowych powinny być objęte osoby rokujące poprawę, które ze względu na brak możliwości samodzielnego przemieszczania się nie mogą dotrzeć do placówek udzielających świadczeń w warunkach ambulatoryjnych, a wymagają rehabilitacji.

Program leczenia w warunkach domowych przewiduje leczenie przez okres 4 tygodni. Jeżeli pacjent po tym okresie nie rokuje poprawy należy rozważyć  przeniesienie go do zakładu opiekuńczo- leczniczego lub innych placówek tego typu.

Rehabilitacja domowa obejmuje pacjentów z:

• Ogniskowymi uszkodzeniami mózgu do 12 miesięcy od ostrego  
  incydentu mózgowego.

•  Uszkodzeniem rdzenia kręgowego do 12 miesięcy od uszkodzenia.

• Chorobami przewlekle postępującymi (np. miopatie, SM, SLA, rdzeniowy zanik mięśni).

• Chorobą zwyrodnieniowa stawów po zabiegach. endoprotezoplastyki stawu (do 3 miesięcy po operacji).

• Urazami kończyn dolnych (zwłaszcza osoby starsze).

Zabiegi fizjoterapeutyczne wykonywane w warunkach ambulatoryjnych i domowych: kinezyterapia, masaż, fizykoterapia.

Leczenie uzdrowiskowe jest to kilkutygodniowe, kompleksowe postępowanie lecznicze, rehabilitacyjne i profilaktyczne. Do podstawowych zakładów lecznictwa uzdrowiskowego należą sanatoria i szpitale uzdrowiskowe oraz uzdrowiskowe zakłady przyrodolecznicze.

Sanatorium to zakład zamkniętej opieki zdrowotnej, w którym prowadzi się leczenie klimatyczno -balneologiczne, wypoczynkowe, rehabilitacje i terapie zajęciową. Do sanatorium kierowani są przede wszystkim pacjenci po przebyciu ciężkiej choroby lub cierpiący na choroby przewlekłe.

W leczeniu sanatoryjnym wykorzystuje się:

- kinezyterapię

- właściwości lecznicze

naturalnych tworzyw ( gazy, wody,

peloidy)

- właściwości klimatu

- psychoterapię

- dietę

- edukację zdrowotną.

Okresy kuracji uzdrowiskowej:

- wstępna- okres przygotowania się.

- dzień 1-3- adaptacja do nowego

trybu życia.

- dzień 4-8-aklimatyzacja

(dostosowanie)

- dzień 18-22-szczyt (wystąpienie

odczynu uzdrowiskowego)

Możliwe okresy krytyczne terapii:

-8-12 dzień

-18-23 dzień

Cele kuracji uzdrowiskowej:

• Usprawnienie fizjologicznych mechanizmów regulacyjnych wszystkich narządów i układów narządów.

• Usprawnienie czynności i zwiększenie wydolności poszczególnych narządów i całego organizmu.

• Zwiększenie odporności ogólnej.

• Wzmocnienie sprawności funkcjonalnej układu autonomicznego.

• Poprawa lub utrzymanie wydolności fizycznej.

• Przywrócenie zachwianej równowagi emocjonalnej.

• Zwalczanie stanów zapalnych i bólu.

Wskazania do stosowania kuracji:

- Rehabilitacja po ciężkich chorobach lub operacjach, której celem jest szybkie włączenie chorego do życia w społeczeństwie, pracy zawodowej.

- Leczenie chorób przewlekłych, którego celem jest uruchomienie istniejących jeszcze rezerw czynnościowych i trening własnych mechanizmów obronnych organizmu.

Przeciwwskazania do leczenia uzdrowiskowego:

• Ciężki stan ogólny

• Zaburzenia psychiczne

• Choroba nowotworowa

• Żółtaczka

• Choroby zakaźne

• Niewydolność krążenia, wątroby, oddechowa

• Niekontrolowana padaczka

• Alkoholizm, narkomania

• Ciąża i okres karmienia

• Niestabilna choroba wieńcowa

• Zaburzenia zakrzepowo - zatorowe

• Tętniak serca lub aorty

Turnus rehabilitacyjny jest formą aktywnej rehabilitacji, połączoną z elementami wypoczynku, mającą na celu przede wszystkim ogólną poprawę sprawności, wyrobienie zaradności, pobudzanie i rozwijanie zainteresowań. Program turnusu powinien zawierać elementy rehabilitacji zgodnej z rodzajem schorzenia osoby niepełnosprawnej oraz obejmować zajęcia kulturalno-oświatowe, sportowo-rekreacyjne oraz inne wynikające ze specjalistycznego rodzaju turnusu, z uwzględnieniem zajęć indywidualnych i grupowych.

Turnus rehabilitacyjny jest podstawową formą rehabilitacji środowiskowej.

Najczęściej jest organizowany przez pracodawcę, jeśli w jego zakładzie pracy funkcjonują osoby niepełnosprawne.

Część kadry stanowią osoby niepełnosprawne.

Celem turnusu rehabilitacyjnego jest ogólna poprawa sprawności psychofizycznej oraz rozwijanie umiejętności społecznych uczestników, zaradności, samodzielności, między innymi poprzez nawiązywanie i rozwijanie kontaktów społecznych, realizację i rozwijanie zainteresowań.

Celem jest również tworzenie pozytywnego wizerunku osoby niepełnosprawnej w środowisku.

Turnusy rehabilitacyjne organizowane są przy udziale środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Turnus odbywa się w zorganizowanej grupie, liczącej nie mniej niż 20 uczestników i trwa nie krócej niż 14 dni. Do liczby tej dolicza się także uczestników niekorzystających z dofinansowania Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.

Konkretne cele turnusu rehabilitacyjnego:

• rehabilitacja zdrowotna poprzez odpowiednie zabiegi rehabilitacyjne lub wszelkie inne formy szeroko pojętej rehabilitacji.

• rehabilitacja społeczna poprzez pokazanie niepełnosprawnemu, że ze swoim problemem nie jest osamotniony oraz że może liczyć na konkretną pomoc.

• integracja środowiskowa niepełnosprawnych, poznanie osób, które żyją z takim samym lub zbliżonym problemem, wzajemne wspieranie się, tworzenie więzi środowiskowych.

• aktywny wypoczynek, różnorodną pod względem form rekreację, możliwość wspólnego uprawiania turystyki oraz zabawę w przyjaznym gronie i środowisku.

• zdobycie podstawowej wiedzy o niepełnosprawności oraz o schorzeniu które jest jego przyczyną.

• nauka jak żyć z niepełnosprawnością oraz jak pokonywać różnorodne bariery w codziennym funkcjonowaniu.

Obóz rehabilitacyjny jest to rodzaj wyjazdu, gdzie uczestnicy mają zapewnioną:

• opiekę lekarską,

- elementy diagnostyki,

- ewentualne interwencje lecznicze,

- czynności fizjoterapeutyczne (kinezyterapia, fizykoterapię, masaż)

Podstawową różnicą między sanatorium a obozem jest aktywny udział uczestników w kierunku spełniania elementarnych potrzeb grupy np. przygotowywanie posiłków, utrzymanie czystości.

Rehabilitacja prowadzona w ośrodkach rehabilitacyjnych powinna opierać się na założeniach kompleksowego oddziaływania procedurami diagnostyczno-leczniczo- rehabilitacyjnymi i psychologicznymi. Pacjent trafiający do ośrodka rehabilitacji najpierw kieruje się na wizytę do lekarza rehabilitacji w celu diagnozy i ustalenia postępowania. Następnie pacjent umawia się na przepisane zabiegi, które są wykonywane przez wykwalifikowaną kadrę. Po zakończeniu serii zabiegów pacjent zgłasza się na wizytę kontrolną do lekarza.

Bardzo ważnym elementem umożliwiającym skuteczną bieżącą kontrole wyników i ewentualne zmiany w działaniu jest współpraca pomiędzy pacjentem, lekarzem i fizjoterapeutą. W programie rehabilitacji w zależności od schorzenia powinny być między innymi stosowane: kinezyterapia indywidualna, ćwiczenia grupowe, ćwiczenie w basenie oraz zabiegi fizykoterapeutyczne: krioterapia, hydroterapia, laseroterapia, elektroterapia. Należy jednak pamiętać, że postępowanie rehabilitacyjne nie ogranicza się jedynie do podstawowej choroby, ale zajmuje się również wszystkimi jej skutkami.

W celu uzyskania optymalnych wyników rehabilitacji oprócz wykształcenia i profesjonalizmu kadry ważnym czynnikiem jest stosowanie coraz doskonalszych metod i technik o udokumentowanej skuteczności.

5.Czynniki fizykalne stosowane w procesie fizjoterapii. Masaż i niekonwencjonalne środki oddziaływania.

Fizjoterapia- z gr. „physis” natura, „therapia”- leczenie

Jest to dział medycyny klinicznej stosujący uznane przez naukę metody przyrodolecznictwa do rehabilitacji oraz leczenia uzupełniającego farmakoterapię i leczenie operacyjne.(może być też nazywana fizykoterapią, terapią fizykalną lub medycyną fizykalną)

Fizjoterapia składa się z:

kinezyterapii

Fizykoterapii

masażu, w skład których wchodzi:

chirurgia rekonstrukcyjna

protetyka i ortotyka

pielęgniarstwo rehabilitacyjne

psychoterapia

ergoterapia

terapia zajęciowa

Leczenie metodami fizjoterapii

Polega na wywoływaniu fizjologicznych reakcji tkanek za pomocą bodźców fizycznych( np. mechanicznych, osmotycznych, termicznych, elektrycznych, fotoaktynicznych) i chemicznych pochodzących od naturalnych tworzyw uzdrowiskowych.

Czynniki fizykalne:

Prądy niskiej i średniej częstotliwości

Pulsujące pole magnetyczne

Pole elektromagnetyczne wysokiej częstotliwości

Ultradźwięki

Aerozole

Ciepło i zimno

Promieniowanie podczerwone i nadfioletowe

Promieniowanie laserowe niskoenergetyczne

Zabiegi wodolecznicze(masaż ,kąpiele, natryski)

Leczenie ruchem

Leczenie ciepłem i zimnem- Termoterapia

Dzielimy ją na :

Ciepłolecznictwo- zabiegi dostarczające tkankom ciepło

Zimnolecznictwo- zabiegi odbierające tkankom ciepło

Leczenie ciepłem:

Dzięki temu poprawia się przemiana materii oraz szybciej usuwane są złogi toksyczne, a tkanki łatwiej się regenerują. Rozluźniają się napięcia mięśniowe i wzrasta ogólna odporność organizmu.

Wskazania do stosowania ciepła:

Obejmują przewlekłe choroby w okresach wolnych od zaostrzeń, takie jak choroba zwyrodnieniowa stawów, choroba zwyrodnieniowa stawów kręgosłupa.

Stany po stłuczeniach i urazach tkanek miękkich mogą być leczone ciepłem dopiero po ustąpieniu odczynu zapalnego.

Przeciwwskazania do stosowania ciepła

Wszystkie zapalenia , w tym zaostrzenia występujące w przebiegu przewlekłych chorób np. artroz(przedwczesne zużycie stawów), świeże wypadnięcie dysku, obrzęki, krwawienia, nowotwory, zaburzenia krążenia obwodowego, zakrzepy i stany po zakrzepowych zapaleniach żył , ciężkie choroby serca i krążenia, stany po świeżych urazach , u niemowląt i osób starszych z miażdżycą, wrzodami żołądka i dwunastnicy, zaburzeniach czucia.

Metody stosowania tzw. Suchego ciepła:

Nagrzewanie miejscowe przy użyciu suszarki do włosów

Nagrzewanie termoforem

Nagrzewanie poduszką elektryczną

Nagrzewanie stóp butami ogrzewanymi elektrycznie

Nagrzewanie w budkach cieplnych

Urządzenie Heckel-HT 2000- powodowanie hipotermii organizmu za pomocą promieni podczerwonych

Nagrzewanie gorącym piaskiem

Nagrzewanie i masaż ręki aparatem Aerodyn

Zabiegi z zastosowaniem wilgotnego ciepła( z zakresu wodolecznictwa i balneoterapii)

Fabrycznie gotowe okłady (żele)

Zabiegi parafinowe

Częściowe kąpiele parafinowe

Okłady parafinowe

Okłady parafinowe stopy lub dłoni

zawijania parafinowe

wlewy okołostawowe

maseczki parafinowe

okłady z parafango (parafina i fango)

Leczenie zimnem- Krioterapia (kriostymulacja)

Jest to działanie skrajnie niskich temperatur, czyli poniżej -100°C. Krótkie, ale bardzo intensywne, wychładzanie miejscowe określonej części ciała.

Działa przeciwbólowo i przeciwzapalnie.

Wskazania do leczenia zimnem:

po urazach , stłuczeniach, naderwaniu ścięgien

w chorobach reumatologicznych i zwyrodnieniach

stanach zapalnych i obrzękach

w nadmiernym napięciu mięśniowym(spastyczność)

przy uśmierzaniu bólu i zwiększaniu zakresu ruchomości stawów

Przeciwwskazania do leczenia zimnem:

Pokrzywka( uczulenie na zimno)

Nadwrażliwość na zimno

Zaburzenia czucia

Niedokrwistość

Nowotwory

Odmrożenia

Zaburzenia mikrokrążenia tkanek ( np.Miażdżyca)

Ciężkie choroby serca i układu krążenia

Choroby nerek, pęcherza moczowego

Choroby neurologiczne

porażenia

Miejscowe zabiegi zimnolecznicze:

Zabiegi przy użyciu zimnej wody wodociągowej

Zabiegi przy użyciu peloidów- do okładów można stosować ziemie lecznicze i borowinę.

Miejscowe zabiegi krioterapeutyczne:

Zabiegi przy użyciu lodu lub wody z lodem

Systemy chłodzące

Zabiegi z zastosowaniem roztworów chłodzących o temperaturze mniejszej niż 0°C

Zabiegi do natychmiastowego zastosowania w sytuacjach nagłych, np. po urazie

Zabiegi z wykorzystaniem gazów chłodzących(zastosowanie par ciekłego azotu)

Zabiegi z zastosowaniem mieszaniny par ciekłego azotu i schłodzonego powietrza atmosferycznego

Zabieg z zastosowaniem nadmuchu zimnym powietrzem wykonany aparatem CRYO-AIR

Zabiegi z zastosowaniem ciekłego CO₂ wykonywane aparatem KRIO- METRUM

Wodolecznictwo

Jest pierwotnie nieswoistą metodą leczenia bodźcowego, które za zadanie ma usprawnić mechanizmy regulacyjne organizmu. Zabiegi te wykorzystują temperaturę (bodźce termiczne), ciśnienie hydrostatyczne oraz skład chemiczny czystej wody tzw. gospodarczej. Działanie tych zabiegów jest złożone i wielokierunkowe.

Zabiegi wodolecznicze:

natryski

Masaż podwodny

Hydromasaż

Kąpiele wirowe

kąpiele perełkowe

kąpiele kinezyterapeutyczne

Wskazania

ograniczenia ruchomości w stawach

Zmiany zwyrodnieniowe w stawach i chrząstkach stawowych

ograniczenie ruchomości w stawach pochodzenia zwyrodnieniowego, pourazowego, pooperacyjnego

stany po porażeniu dziecięcym

stwardnienie rozsiane

stany po poprzecznych złamaniach kręgosłupa

udary mózgowe

Przeciwwskazania

czynna gruźlica płuc, kości i stawów

gościec reumatoidalny

niewydolność krążenia i innych narządów

nowotwory

ostre choroby

wiek starczy

choroba niedokrwienna serca, zawał serca

ostre infekcje

nadciśnienie tętnicze

Bicze wodne:

Charakteryzują się zmienną temperaturą wody.

Wskazania:

Choroby stawów niezapalnego pochodzenia i w nerwicach

Przeciwwskazania:

Nadciśnienie tętnicze

Podeszły wiek

Gruźlica

Niewydolność krążenia

Żylaki kończyn dolnych

Masaż podwodny

Wskazania:

Zaniki mięśniowe

Porażenia wiotkie

Stany po złamaniach i zwichnięciach

Stany po urazach tkanek miękkich

Mózgowe porażenie dziecięce

Choroby reumatyczne

Choroby zwyrodnieniowe stawów

Przeciwwskazania:

Nadciśnienie tętnicze

Podeszły wiek

Gruźlica

Niewydolność krążenia

Żylaki kończyn dolnych

Hydromasaż-Wykonywany wodą o ustalonym ciśnieniu i temperaturze wypływającą z wielu dysz w specjalnych wannach w czasie kąpieli częściowej.

Wskazania i przeciwwskazania są takie same jak przy masażu podwodnym.

Kąpiele:

Kąpiele lokalne(częściowe) np. perełkowe lub wirowe

Kąpiele ciepłe (34-37°C)całkowite

Półkąpiele

Kąpiele gorące(38-40°C)

Sauna tzw. Łaźnia fińska

Światłolecznictwo-Jest metodą leczenia wykorzystującą wpływ części promieniowania elektromagnetycznego o określonych długościach fali na organizm ludzki.

Stosuje się:

promienniki IR- promieniowanie podczerwone(tzw. Lampa Sollux)

promienniki UV- promieniowanie ultrafioletowe ( tzw. lampa kwarcowa)

promieniowanie laserowe( generowane przez laser biostymulacyjny, w których zastosowano laser niskoenergetyczny)

Lampa Sollux-Emituje promieniowanie podczerwone.

WSKAZANIA:

Przewlekłe stany zapalne

Zespoły bólowe kręgosłupa

Zmiany zwyrodnieniowe stawów

Stany po urazach

nerwobóle

Lampa Sollux statywowa

Lampa kwarcowa -Jest używana do naświetleń miejscowych i ogólnych.

Wykorzystuje promieniowanie UV

WSKAZANIA:

Infekcje bakteryjne skóry

Owrzodzenia

Odleżyny

Stany po urazach

osteoporoza

Przeznaczona do terapii z wykorzystaniem promieniowania UVA i UVB

Promieniowanie laserowe-Jest promieniowaniem optycznym, czyli ma jedna barwę.

Rozgrzewa głębiej położone tkanki

WSKAZANIA

Formowanie kostniny

Ułatwia leczenie złamań

działa przeciwbólowo i przeciwzapalnie

leczenie zespołów powstałych w wyniku przeciążenia mięśni i tkanek miękkich okołostawowych

Przeciwwskazania

choroba nowotworowa

ciąża

nadczynność i niedoczynność tarczycy

nieustabilizowana cukrzyca

arytmia

zakażenia wirusowe i grzybice

choroby umysłowe

nadwrażliwość na światło

Lampa Bioptron-nie powoduje efektów ubocznych

światło jest nieszkodliwe

WSKAZANIA

leczenie dolegliwości bólowych

zmian skórnych łuszczyca, trądzik

chorób reumatycznych

hemoroidów

przeziębień

Przeznaczona do użytku domowego

Prąd elektryczny-elektroterapia-wykorzystywany do tego leczenia jest:

prąd stały (galwanizacja, jonoforeza , kąpiel elektryczno-wodna cztero i dwukomorowa)

Prąd impulsowy średniej, małej i wysokiej częstotliwości o różnych kształtach i przebiegach impulsów(elektrostymulacja, prądy diadynamiczne i izodynamiczne, prąd interferencyjny )

Galwanizacja- prąd stały

WSKAZANIA:

Nerwobóle

Przewlekłe zapalenia nerwów

Choroby zwyrodnieniowe kręgosłupa

Porażenia wiotkie

Jonoforeza- prąd stały

WSKAZANIA:

nerwobóle( w tym rwa kulszowa)

Zapalenie tkanek miękkich i stawów

Trudno zrastające się złamania kości

Prądy diadynamiczne-Są prądami zmiennymi o małej częstotliwości

WSKAZANIA:

Nerwobóle

Zapalenie okołostawowe

Zespoły bólowe kręgosłupa

Prąd interferencyjny-Jest prądem zmiennym o średniej częstotliwości

WSKAZANIA:

Nerwobóle

Zapalenie okołostawowe

Zespoły bólowe kręgosłupa

Zespół bolesnego barku(ZBB)

Elektrostymulacja-Prąd zmienny o małej częstotliwości

WSKAZANIA:

Porażenia

Niedowłady przebiegające bez wzmożonego napięcia mięśniowego np. w przebiegu porażenia nerwu twarzowego

Magnetoterapia

WSKAZANIA:

Choroby ortopedyczne(złamania, zwichnięcia, skręcenia , stłuczenia, uszkodzenia więzadeł i ścięgien, artrozy)

Choroby neurologiczne ( nerwiaki, nerwobóle, bóle fantomowe)

Choroby układu krążenia( np. zaburzenia w krwiobiegu tętniczym o charakterze obwodowym)

Choroby dermatologiczne(np. owrzodzenia)

Ultradźwięki

WSKAZANIA:

Zespoły bólowe w przebiegu choroby zwyrodnieniowej stawów

Nerwobóle

Rwa kulszowa

Rwa ramienna

ZBB

Zespół bolesnego łokcia

Blizny

Przykurcze

Przeciwwskazania:

Nowotwory

Ciąża

Czynna gruźlica

Zaburzenia rytmu serca

Niewydolność krążenia

Rozrusznik serca

Zakrzepowe zapalenie żył

Procesy zapalne i gorączkowe

Niezakończony wzrost kości

Skazy krwotoczne

Obecność metalowych ciał obcych

Fonoforeza

WSKAZANIA:

Stany po przebytych urazach

Zespoły bólowe w chorobach reumatycznych

Bóle korzeniowe

dyskopatie

Aerozoloterapia-Metoda wykorzystująca inhalacje jako drogą wziewną dla aerozolu, stanowiącą dogodny , szybko i skutecznie działający sposób doprowadzenia leku lub substancji leczniczych do organizmu.

Kinezyterapia- leczenie ruchem

Jest prowadzona indywidualnie z pacjentem, który nie kwalifikuje się do ćwiczeń zbiorowych. W pozostałych przypadkach jest prowadzona w grupach dobranych według określonych chorób lub celu działania.

Stosowanie tej metody umożliwia uzyskanie maksymalnej poprawy utraconej funkcji, zabezpiecza przed wykształceniem nieprawidłowych stereotypów ruchowych, przeciwdziała wtórnym zmianom w układzie krążenia i oddychania, które mogą wynikać z długotrwałego unieruchomienia.

Wskazania

W chorobach i dysfunkcjach narządu ruchu,

w zespołach bólowych kręgosłupa,

stanach po urazach mózgu ,

po zawale serca,

w niektórych chorobach układu oddechowego,

w chorobach reumatoidalnych,

po zabiegach operacyjnych w jamie brzusznej, przed porodem.

Kinezyterapia-Może być stosowana jako podstawowa i jedyna forma leczenia, może być prowadzona w okresie przedoperacyjnym jak i po zabiegu

W większości drobnych urazów narządu ruchu, w których kinezyterapia nie jest podstawową formą leczenia, powinno się ją zastosować po zakończeniu leczenia podstawowego lub równolegle z nim.

Podział kinezyterapii

miejscową, w której wszystkie oddziaływania dotyczą bezpośrednio narządu zmienionego chorobowo, a ich dobór zależy od stanu funkcjonalnego i zamierzonego celu:

ćwiczenia bierne

ćwiczenia czynno-bierne

ćwiczenia samowspomagane

ćwiczenia w odciążeniu

ćwiczenia czynne

ćwiczenia z oporem

ćwiczenia prowadzone

redresje (usuwanie przykurczów stawowych)

wyciągi

ćwiczenia synergistyczne

ćwiczenia oddechowe

ćwiczenia relaksacyjne

pionizacja i nauka chodzenia

ogólną - ćwiczenia nie objętych chorobą części ciała ,

ćwiczenia ogólnokondycyjne

ćwiczenia gimnastyki porannej

ćwiczenia w wodzie

sport inwalidów

metody kinezyterapeutyczne - bardzo efektywne, specjalistyczne sposoby aplikowania ruchu, często rozbudowane o część diagnostyczną, korzystające ze specyficznych technik, stworzone w oparciu o najnowszą wiedzę z zakresu anatomii i fizjologii, biomechaniki. Opracowane z myślą o usuwaniu określonych dysfunkcji:

PNF (odtwarzanie prawidłowej funkcji zaburzonej w przebiegu chorób neurologicznych lub ortopedycznych)

McKenzie (leczenie i diagnozowane przyczyn bólów kręgosłupa (np.: dyskopatia), stawów obwodowych i kończyn, z wykorzystaniem dobranego indywidualnie dla każdego pacjenta zestawu ćwiczeń i terapii manualnej)

NDT - Bobath (stosowana przy rehabilitacji dzieci i dorosłych ze schorzeniami neurologicznymi)

Vojty (stosowana przy rehabilitacji dzieci i dorosłych ze schorzeniami neurologicznymi)

Kaltenborn-Evjenth - (usuwanie dysfunkcji stawów nabytych w przebiegu schorzeń ortopedycznych, z wykorzystaniem specyficznych ruchów biernych i terapii tkanek okołostawowych)

Mulligan (mobilizacje stawów w ruchu)

Masaż-Jest to ścisłe oddziaływanie bodźcami mechanicznymi na tkanki organizmu żywego przy biernym zachowaniu się masowanego.

Ze względu na zadania stawiane przed masażem możemy wyróżnić 3 jego rodzaje:

Masaż leczniczy

Masaż sportowy

Masaż higieniczno-kosmetyczny

Formy masażu leczniczego

Masaż krótkobodźcowy- trwa ok. 10-20 minut, zabieg taki można stosować codziennie

Masaż średniobodźcowy-trwa ok.20-30 minut, zabieg taki można stosować codziennie lub co drugi dzień

Masaż długobodźcowy- trwa ok.30-45 minut, zabieg taki można wykonywać co drugi dzień

Każda z form masażu wykonywana jest przez masażystę, ale istnieją rodzaje masażu, np. masaż klasyczny, które mogą być wykonywane w postaci automasażu.

Klasyczny masaż leczniczy-Istotą jest odpowiednie ułożenie chorego oraz stosowanie klasycznych metod masażu

głaskanie, rozcieranie, ugniatanie, oklepywanie, wstrząsanie, wibracja

Cechą tego masażu jest to, że jest on wykonywany w całości metodą ręczną , bez użycia aparatów

Może być wykonywany przez masażystę lub mieć postać automasażu, a ze względu na wielkość obszaru objętego zabiegiem może mieć formę masażu całościowego lub częściowego

WSKAZANIA

Choroby układu krążenia

Choroby układu oddechowego

Choroby układu nerwowego

Choroby reumatyczne

Choroby narządu ruchu

Choroby skóry

Choroby dziecięce

Przeciwwskazania

Stany zapalne i alergiczne skóry

Zapalenie węzłów chłonnych

Ogniska przerzutów nowotworowych

Stwardnienie rozsiane

Żylaki

Miażdżyca naczyń obwodowych

Łamliwość kości

Tętniaki

Niewyrównane wady serca

Przy wrzodach żołądka i dwunastnicy oraz kamicy wątrobowej i nerkowej- nie wykonuje się masażu powłok brzusznych

Masaże specjalistyczne-Jest to zbiór masaży leczniczych, odpowiednio zmodyfikowanych do występujących chorób-większość z tych masaży ma zastosowanie w leczeniu chorób internistycznych

Masaż segmentarny-Opiera się na powiązaniach istniejących między pewnymi obszarami skóry, tkanki podskórnej, tkanki łącznej i mięśniowej, a naczyniami i narządami wewnętrznymi, unerwionymi przez te same odcinki rdzenia kręgowego

Rdzeń kręgowy można podzielić na odcinki(segmenty), czyli neuromery, z których każdy zawiera jedną parę nerwów rdzeniowych- każdemu segmentowi odpowiada pewne pole skórne, tzw. Dermatom, unerwione przez włókna nerwowe z jednego neuromeru

Wskazania

Choroby serca

Choroby dróg oddechowych

Choroby dróg żółciowych i wątroby

Choroby kręgosłupa

Choroby stawów

Bóle głowy

Masaż łącznotkankowy-Technika tego masażu polega na rozcieraniu małymi ruchami palców miejsc wrażliwych w tkance łącznej- masaż ten wykonuje się tą ręką, która jest zgodna z leczoną stroną pacjenta

Uzyskane za pomocą technik masażu łącznotkankowego zmniejszenie napięć i umożliwienie przesuwania tkanki wpływa na zaburzenia czynnościowe narządów wewnętrznych( wynika to z powiązań tej tkanki z autonomicznym układem nerwowym)

wskazania

Choroby naczyń

Zaburzenia czynności tarczycy

Choroby nerek

Masaż okostnowy-Polega na punktowym, uciskowym masowaniu odpowiednich powierzchni kostnych- występuje miejscowe pobudzenie przekrwienia i regeneracji komórek w tkance kostnej oraz neuroodruchowy wpływ na narządy wewnętrzne unerwione z tego samego segmentu rdzenia kręgowego co stymulowana okostna

Wskazania

Choroby występujące w obrębie głowy i tułowia

Bóle głowy

Przewlekłe choroby kręgosłupa

Przeciążeniowe bóle krzyża

Stany po zapaleniu płuc

Owrzodzenia żołądka i dwunastnicy(nieostre)

Przeciwwskazania

Osteoporoza

Pierwotne i przerzutowe guzy kości

Pourazowe uszkodzenia kości w okresie unieruchomienia

Stany zapalne w obrębie tkanki kostnej

Masaż izometryczny

Ma wpływ na przyrost masy i siły mięśni

Sposób wykonywania składa się z 3 faz:

Przygotowawcza

właściwa

Końcowa

Można go wykonywać na poszczególnych mięśniach lub grupach mięśni

Przyrost siły i masy mięśnia są reakcją organizmu na nowe obciążenia

Po ok.9-12 miesiącach ustrój przestaje reagować na ten rodzaj obciążenia

Drenaż limfatyczny-Polega na wykorzystaniu metod biernego ułatwiania przepływu chłonki u chorych z obrzękami chłonnymi

Czynniki sprzyjające rozwojowi obrzęku chłonnego:

Wzrost ciśnienia tętniczego

Wzrost ciśnienia żylnego

Nadmierny wysiłek mięśniowy

Zwiększona przepuszczalność naczyń krwionośnych włosowatych w skutek stanów zapalnych, pourazowych, zmniejszonego dopływu tlenu do tkanek

WSKAZANIA

Obrzęki chłonne po mastektomii

Obrzęki chłonne kończyn

Okres formowania kikuta

Obrzęki pourazowe

Odwracalne obrzęki chłonne

Przeciwwskazania

Choroby nowotworowe

Choroby zakaźne

Obrzęki w przebiegu ostrych stanów chorobowych

Masaż w środowisku wodnym-Podstawowymi bodźcami środowiska wodnego są:

Czynnik fizykochemiczny wody

Czynnik termiczny wody

Czynnik mechaniczny wody

Czynniki fizykochemiczne wody

Wymiana jonowa między wodą, a skórą pacjenta ułatwia wchłanianie do ustroju różnych składników mineralnych( jod, siarka) oraz składników gazowych wody(CO₂ i O₂)

Czynnik termiczny wody

Wyróżniamy zabiegi zimne (8-20°C)

Zabiegi chłodne (20-27°C)

Zabiegi letnie(28-33°C)

Zabiegi ciepłe(34-37°C)

Zabiegi gorące(38-44°C)

Działanie mechaniczne wody

Ciśnienie hydrostatyczne zależy od ciśnienia słupa wody, działającego na powierzchnię ciała

Wypór hydrostatyczny, tzw. Siła wynosząca, dająca pozorne obniżenie ciężaru ciała zanurzonego w wodzie

Ciśnienie hydrodynamiczne- powstaje pod wpływem ruchu strumienia wody lub ciała zanurzonego w wodzie

Masaż wirowy-Wymagana temp wody 37-38°C, za pomocą specjalnych urządzeń wstawianych do wanny, uzyskuje się ruch wirowy wody

Wirująca woda łagodnie wpływa na zwiększenie przepływu krwi i chłonki, rozluźnienie zbliznowaceń, usprawnienie przemiany materii w tkankach

Zadaniem tego masażu jest zmniejszenie zastoju żylnego, zmniejszenia napięcia mięśni, usprawnienie koordynacji mięśniowo - nerwowej

Wskazania

Choroby układu krążenia

Choroby ortopedyczne i urazowe

Choroby reumatyczne

PRZECIWWSKAZANIA:

Niewygojone blizny

Niepełny zrost kostny

Odwapnienie kości

Ogólne i miejscowe stany zapalne

Masaż podwodny-Jest to połączenie kąpieli wodnej z natryskiem o określonym ciśnieniu

Strumień wody z tangentora skierowany jest na zanurzone tkanki masowane za pomocą elastycznego węża zakończonego nasadką

Rodzaj nasadki, odległość oraz kąt padania wody wpływa na siłę bodźca tego masażu, temperatura wody to 36-40°C

Wskazania

Choroby układu kostno-stawowego

Choroby układu mięśniowego

Choroby skóry i tkanki podskórnej

Choroby układu nerwowego

Choroby układu krążenia

Przeciwwskazania

Choroby skóry przebiegające ze zmianami ropnymi

Ostre stany zapalne

Niewygojone rany pourazowe

Masaż natryskowy-Strumień wody skierowany jest na pacjenta przez krótki gumowy wąż zakończony nasadką o średnicy 1cm, pacjent oddalony jest ok.4 m od katedry natryskowej.

Masaż ten wykonywany jest natryskiem o różnym ciśnieniu, na przemian ciepłą i zimną wodą, tzw natrysk szkocki.

Inną odmianą jest natrysk wachlarzowaty - nasadka, która jest stosowana ma szczelinowaty otwór

Wskazania -Zabiegi na brzuch- w przypadku osłabionej czynności motorycznej żołądka i jelit

Zabiegi na klatkę piersiową - w przewlekłych nieżytach dróg oddechowych

Zabiegi na plecy i krzyż- w zaburzeniach czynności narządów płciowych

Zabiegi na okolice kończyn- w zanikach mięśni, nerwobólach, w przykurczach stawów

PRZECIWWSKAZANIA:

Miażdżyca tętnic

Niewyrównane wady serca

Masaż przyrządowy-Do wykonania stosuje się różnorakie urządzenia będące źródłem bodźców dla masowanych tkanek

Najczęściej są to aparaty wytwarzające wibracje lub wstrząsanie oraz zmienne ciśnienie

Masaż wibracyjny-Źródłem wibracji są najczęściej ręczne aparaty wibracyjne napędzane prądem elektrycznym, sprężonym powietrzem lub ciśnieniem wody.

Wyróżnia się:

-Wibrację ogólną- tj. stosowaną na 2 okolice zabiegowe- brzuch i klatkę piersiową

-Wibrację wybiórczą- stosowaną na pojedyncze włókna mięśniowe( o podwyższonym napięciu) znajdującym się w obrębie danego mięśnia

Zasadą przewodnią jest, że im bardziej napięty jest obszar tkanek, tym delikatniejsza musi być wibracja

Wskazania

Stany pourazowe narządu ruchu

Odruchowe stany wzmożonego napięcia mięśniowego

Choroby nerwów obwodowych

PRZECIWWSKAZANIA:

Kamienie w drogach żółciowych i moczowych

Przewlekłe oraz ostre stany zapalne w obrębie miednicy i jamy brzusznej

Masaż pneumatyczny-Polega na naprzemiennym wytworzeniu w specjalnej końcówce podciśnienia - następuje wessanie tkanek masowanych i spowodowanie ich intensywnego przekrwienia oraz nadciśnienia- następuje uciśnięcie masowanych tkanek i przemieszczanie krwi i chłonki

Wskazania: w zaburzeniach krążenia obwodowego,

Przeciwwskazania: uszkodzenia skóry i kruchość naczyń włosowatych

Masaż synkardialny

Do wykonywania tego masażu jest specjalna aparatura połączona z aparatem EKG.

Masaż ten za pomocą specjalnej opaski założonej na kończynę oddziałuje na obwodowy układ naczyniowy

Masaż tan polega na zsynchronizowaniu uciskowego działania na naczynia obwodowe z pracą serca, bodźce uciskowe w momencie fizjologicznych skurczów tętnic wzmacniają ich siłę skurczową

Wskazania

Zgorzel cukrzycowa

Zgorzel pochodzenia miażdżycowego

Żylaki kończyn

Niekonwencjonalne środki oddziaływania

medycyna-łac „medicina”- sztuka lekarska

Medycyna konwencjonalna - sztuka lekarska poparta badaniami naukowymi, należy do nauk przyrodniczych, gdyż opiera się na biologii, chemii i fizyce, ale również do nauk humanistycznych, gdyż jej podmiotem jest człowiek . Dyscypliny medyczne dzielą się na podstawowe i kliniczne.

Medycyna niekonwencjonalna-metody leczenia wcale lub słabo akceptowane przez medycynę głównego nurtu opartą na badaniach naukowych. Zalicza się do niej zarówno metody leczenia, które w opinii większości lekarzy są bezwartościowe, np. bioenergoterapia jak i te , których pewne elementy zaadoptowano do medycyny konwencjonalnej, np. akupunktura

6.Dokumentacja pracy fizjoterapeuty.Diagnozowanie sprawnosci motorycznej.Problemy

i ich rozwiązywanie zwiazane

z planowaniem,przeprowadzaniem

i kontrolowaniem efektywnosci procesu rehabilitacji

Dokumentacja w pracy fizjoterapeuty

1.Obowiazuje ochrona danych osobowych,informacje na temat dokumentacji oraz odnośnie stanu zdrowia pacjenta są poufne.

2.Musi być czytelna,zawierać dane najistotniejsze,unikac należy umieszczania informacji zbędnych nie wnoszących nic znaczacego odnośnie stanu i rehabilitacji osoby badanej.

3.Może być przydatna w rozstrzygnieciu spraw wątpliwych,ewentualnych rozczeń pacjenta,stanowi podstawę do finansowych rozliczeń z płatnikiem.

Dokumentacja musi zawierać:

1.Opis początku i przebiegu choroby(ułatwia planowanie terapii,ukazuje jej postęp)

2.Zlecenie lekarskie(podstawa do stosowania określonych środków)

3.Odpowiednie załączniki(kwestionariusze,karty badania)

a)Pomiary linijne,kątowe kkg,kkd,kregosłupa

b)Siła,wytrzymałość,napięcie mm

c)Rodzaj,lokalizacja objawów bólowych

d)Ogólna ocena postawy ciała i lokomocji

e)Testów sprawności i prób wytrzymałościowych

4.Parametry składające się na metodykę i technikę

a)Rodzaj zabiegu

b)Miejsce i sposób jego wykonania

c)Dawka(wielkość obciążeń liczba powtórzeń,natężenie)

d)Liczba zabiegów w serii i częstotliwość

5.Historia choroby lub skrócona historia choroby

a)Ułatwia planowanie terapii

b)Ocenia jej skuteczność

c)Podstawa na temat sposobu leczenia w różnych jednostkach chorobowych.

6.Konieczność przerwania zabiegu musi być precyzyjnie odnotowana.

Muszą znaleźć się zapisy odnośnie przeciwwskazań do wykonywania zabiegów bądź ćwiczeń

Sprawność motoryczna jest ujęciem kompleksowym w odniesieniu do ruchu człowieka.Skupia wszystkie sprawności,który wysoki poziom warunkuje poziom sprawności motorycznej.Obszerność sprawności motorycznej w odniesieniu do ruchu człowieka sprawia,że wyodrębnia się tzw.zdolności motoryczne,które obrazują obszar oddziaływania na strefę ruchową człowieka oraz poziom samej sprawności motorycznej.

Cechy Motoryczne:

a)Siła

b)Wytrzymałość

c)Zwinność

d)Szybkość

e)Skoczność

f)Gibkość

Diagnozowanie sprawności motorycznej

1.Ruchomość stawowa wg.Kaltenborna

0-brak ruchomości

1-poważne ograniczenie ruchomości

2-nieznaczne ograniczenie ruchomości

3-ruchomość normalna

4-nieznaczne podwyższenie ruchomosci

5-poważne podwyższenie ruchomosci

6-całkowita niestabilność

Etapy diagnozowania sprawności motorycznej

a)Podmiotowe (wywiad)

b)Przedmiotowe (oględziny,palpacyjne,pomiary długości,obwodów,zakresy ruchów,siła mm,testy diagnostyczne,wypełnianie skal czynnościowych)

c)Badania dodatkowe (RTG,ultrasonografia,tomografia komputerowa,rezonans magnetyczny,endoskopia

2.Metoda SFTR

S-sagitalis(strzałkowa)

F-frontalis(czołowa)

T-transversalis(poprzeczna)

R-rotation(rotacja)

Pomiar zakresu ruchu w stawach kończyn i kręgosłupa.

1-ruchy wyprostu i od ciała zapisuje się pierwsze

2-ruchy zgięcia i do ciala jako ostatnie

3-pozycja wyjściowa-pozycja zerowa najczęściej znajduję się w środku całego zapisu.

POMIAR DOKONYWANY JEST ZA POMOCĄ GONIOMETRU.

3.Pomiary długości i obwodów kkg i kkd.

Metoda pomiaru dokonywana centymetrem.

Długość względna-długość ze stawem

Długość bezwzględna-długość bez stawu

Długość absolutna-długość całej kończyny

3.Pomiary długości i obwodów kkg i kkd

1.Anatomiczna długość kkd-szczyt krętarza więkrzego,zew.szczelina stawowa kolana,kostka zew.

2.Funkcjonalna długość kkd-przedni górny kolec biodrowy,kostka zew.

3.Długość kkg

a)Cała długość: wyr.barkowy-koniec palca 3

b)Ramię:wyr.barkowy-nadkłykieć zew.k.ramiennej

c)Przedramię:wyr.łokciowy-główka k.łokciowej

d)Palce:podstawa paliczka podstawowego-czubek palca

3.Pomiary długości i obwodów kkg i kkd

1.Pomiary obwodów kończyn:

a)Sprawdzenie zaników mm

b)Kontrola skuteczności ćwiczeń

c)Określenie stanu obrzęków kończyn

d)Pomiar musi być porównywalny

4.Test Shobera

Określa ruchomość kręgosłupa w odc.lędzwiowym w płaszczyżnie strzałkowej w przód.Oznacza się punkt 10cm powyżej połączenia lędzwiowo krzyżowego,a drugi 5cm poniżej.Badany wykonuje max.skłon tułowia w przód.Różnica w pomiarze powinna wynosić 5-7cm.

5.Na czym polega test Lovetta?

Test Lovetta jest metodą oceny siły mięśni szkieletowych w skali 6-stopniowej,tj od 0 do 5.Jest to subiektywna ocena siły mięśniowej.Opiera się na badaniu ręcznym poszczególnych mięśni w określonych pozycjach i przy określonym ruchu.W każdym ruchu jest jeden mięsień,który głównie za tą czyność odpowiada.Poprzez odpowiednią pozycję izoluje się go od innych mięśni

Metoda oceny siły mięśniowej wg.Lovetta:

0-brak śladu napięcia przy próbie ruchu dowolnego(0% siły mięśnia w stosunku do mięśnia zdrowego)

1-ślad napięcia przy próbie ruchu dowolnego(10%)

2-samodzielny ruch w płaszczyżnie w pełnym zakresie w warunkach odciążenia(25%)

3-ruch w pełnym zakresie przeciw sile ciężkości kończyny(50%)

4-ruch w pełnym zakresie przeciw sile ciężkości kończyny z niewielkim oporem zew(75%)

5-ruch w pełnym zakresie przeciw sile ciężkości kończyny z max oporem zewnętrznym,tak aby pacjent mógł wykonać ruch w fizjologicznym zakresie(100%)

6.F.Vele

a)Ocena trofiki

0-agenezja mięśnia(wrodzona wada,nieobecność mięśnia)

1-atrofia(znaczący ubytek obwodu więcej niż 50%)

2-hipotrofia(wyrażny ubytek obwodu mniej niż 50%)

3-eutrofia(odpowiednia trofika)

4-hipertrofia(powiękrzenie obwodu)

6.F.Vele

b)Ocena napięcia mięśniowego

0-atonia(całkowite zniesienia napięcia)

1-hipotomia(obniżenie napięcia)

2-eutonia(normalne napięcia)

3-hipertomia(zwiększenie napięcia)

7.Skala Ashwortha-stopień wzmożenia napięcia mięśniowego.

Opór przy biernym zginaniu kończyny

1-brak

2-zwiększony,kończynę zgina się z łatwością

3-zwiększony,kończynę zgina się z trudnością

4-sztywność,kończynę zgiąć nie można

8.Skala Barthel

Jedna ze starszych skal stosowanych do oceny stanu funkcjonalnego osób po udarach mózgu.

Jest ona „bardziej czuła” w odniesieniu do pacjentów mniej sprawnych.

9.Ważniejsze objawy przydatne w praktyce fizjoterapeutycznej.

1)Objaw Trendelenburga-brak stabilizacji miednicy po stronie podporowej(w staniu jednonożnym),wskutek utraty podparcia dzwigni lub jej niezrównoważenia.

2)Objaw Duchennea-wyraz kompensacyjnego przemieszczenia segmentów ciała w przypadku niedostatecznej stabilizacji miednicy w płaszczyżnie czołowej(opadanie miednicy w jednonożnym staniu,po stronie nogi wolnej.

3)Objaw Laseguea-dotyczy reakcji bólowej w trakcje biernego unoszenia nogi wyprostowanej w kolanie.Ból może się pojawić w dowolnym odcinku nerwu kulszowego

Problemy i ich rozwiązywanie związane z planowaniem,przeprowadza-niem i kontrolowaniem efektywności procesu rehabilitacji.

Normy postępowania

1.Należy stwierdzić co można zrobić dla pacjenta

2.Prawidłowa ocena jego stanu(np.rodzaj i stopień dysfunkcji,konsultacja z innymi specjalistami)

3.Prawidłowy dobór form,metod terapii,systematyczne i poprawne ich wykonanie

4.Zmiana form,środków w zależności od uzyskiwanych efektów z uwzględnieniem nowego celu

5.Indywidualne podejście do każdego przypadku,dobry kontakt z pacjentem

Normy postępowania

6.Prawidłowe określenie naczelnego celu rehabilitacji

7.Żetelne prowadzenie dokumentacji

8.Okresowa kontrola uzyskanych wyników i stanu pacjenta

9.Określenie dalszego celu usprawniania

10.Odpowiednia współzależność zabiegów,muszą być wykonane w określonym czasie

Wnioski

1.Założenie że przebieg każdej choroby jest taki sam to błąd

2.Pacjent nie powinien być prowadzony jednocześnie przez kilku terapeutów,poświęcić mu należy wystarczająco czasu

3.Nieprawidłowo,niedokładnie wykonane testy,pomiary,postawiona diagnoza wpływa na całą rehabilitację,brak umiejętności ze strony terapeuty.

Wnioski

4.Zmiana form,środków itd.W zależności od wyników badań z uwzględnieniem nowego celu

5.”Primum non nocere”-Po pierwsze nie szkodzić

6.Wymagane jest mistrzostwo w postaci pomysłu zrodzonego z nauki i doświadczenia.

7.Fakt że pacjent oczekuje zbyt długo na przeprowadzenie rehabilitacji jest obecnie największym problemem

7.Specjalizacja z zakresu rehabilitacji. Porównanie z specjalizacją z rehabilitacji medycznej”.

Fizjoterapia jest pojęciem nierozerwalnie związanym z rehabilitacją medyczną. Przez fizjoterapię rozumie się zespół metod leczniczych wykorzystujących zjawisko reaktywności organizmu na bodźce.

Fizjoterapeuta wykonuje zawód zaufania publicznego- zawód medyczny- w bezpośrednim kontakcie z pacjentem, człowiekiem chorym lub niepełnosprawnym . W związku z tym jego wykształcenie i przygotowanie specjalistyczne musi spełniać najwyższe wymagania etyczne i zawodowe , obowiązujące w ochronie zdrowia.

Specjalizacja-wyodrębnianie pewnych dziedzin życia oraz dokonywania się ściślejszego podziału pracy lub funkcji ;

zdobywanie biegłości w jakiejś dziedzinie;

w medycynie: szczegółowe wykształcenie podyplomowe w jednym z jej działów.

Specjalizacja...

Specjalista w fizjoterapii jest bezpośrednio związany z ochroną zdrowia i współpracuje na zasadach partnerstwa zawodowego z lekarzami specjalistami w zakresie rehabilitacji medycznej, balneologii i medycyny fizykalnej, medycyny sportowej i innymi specjalistami.

Cele specjalizacji:

Przygotowanie do prowadzenia kompleksowego leczenia usprawniającego,

Pogłębienie wiedzy i umiejętności praktycznych,

Rozwijanie cech osobowości,

Nauczenie prowadzenia zajęć z punktu widzenia terapii zajęciowej i sportu inwalidów,

Zaznajomienie z aspektami prawnymi w celu kierowania procesami usprawniania,

Przygotowanie do pełnienia funkcji kierowniczych i nadzorujących w zakresie fizjoterapii.

Organizacja specjalizacji:

Specjalizacja trwa 5 lat

organizowana jest zgodnie z programem specjalizacji w fizjoterapii opracowanym przez Centrum (CMKP)

Program nauczania specjalizacyjnego z zakresu rehabilitacji ma kilka działów.

Do nich zaliczamy między innymi:

1. Środki i sposoby terapeutyczne w postępowaniu usprawniającym.

Oczekiwane wyniki kształcenia

W wyniku kształcenia osoba specjalizująca się uzyska umiejętność:

posługiwania się jedną z wybranych metod kinezyterapeutycznych dla dorosłych,

posługiwania się jedną z wybranych metod kinezyterapeutycznych dla dzieci,

posługiwania się różnorodnymi technikami kinezyterapeutycznymi,

doboru odpowiedniej muzyki w różnych jednostkach chorobowych,

posługiwania się technikami logopedycznymi u dzieci i u dorosłych,

współpracy w zespole na rzecz rozwiązywania trudnych problemów pacjenta,

określania, doboru i zapisywania odpowiedniego zaopatrzenia ortopedycznego,

wykonania odpowiedniej łuski, szyny czy tapingu,

udzielenia pierwszej pomocy w stanie zagrożenia życia,

posługiwania się technikami terapii manualnej.

czas trwania takiego działu to 50 godzin.

2. Etyka, deontologia i prawo.

W wyniku kształcenia osoba specjalizująca się uzyska przedstawione poniżej umiejętności:

określanie źródła prawa,

rozpoznawanie problemów etyczno-deontologicznych w pracy własnej i całego zespołu terapeutycznego,

wspieranie współpracowników w rozwiązywaniu dylematów moralnych,

korzystanie z przepisów prawnych w interesie podopiecznego i własnym.

czas trwania takiego działu to 10 godzin.

3. Organizacja i zarządzanie z elementami ekonomiki ochrony zdrowia.

Celem modułu jest przygotowanie do:

sprawnego organizowania i skutecznego zarządzania w fizjoterapii,

rozwiązywania problemów organizacyjnych,

wprowadzania zmian organizacyjnych,

wykorzystywania technik badania i usprawniania pracy,

podnoszenia jakości opieki,

oceny kompetencji zawodowych fizjoterapeuty.

czas trwania takiego działu to 30 godzin.

4. Polityka społeczna i zdrowie publiczne.

Celem modułu jest przygotowanie osoby specjalizującej się do:

poznania koncepcji zdrowia publicznego i jego miejsca w ochronie zdrowia,

określania zadań fizjoterapii w stosunku do założeń polityki zdrowotnej i społecznej,

poznania związków i zależności między polityką gospodarczą a polityką społeczną i zdrowotną,

realizowania i koordynowania działań promujących zdrowie.

czas trwania to 18 godzin.

5. Metodologia badań naukowych- informatyka i statystyka w praktyce zawodowej fizjoterapeuty.

Cele modułu

Wyposażenie fizjoterapeuty w wiedzę i umiejętności umożliwiające wykorzystanie danych statystycznych do planowania, oceniania i usprawniania organizacji opieki fizjoterapeutycznej w samodzielnych publicznych i niepublicznych zakładach opieki zdrowotnej.

Korzystanie z różnorodnych prac naukowych, uczestniczenie i współpraca w bada­niach naukowych.

Wykorzystanie w praktyce zawodowej opublikowanych w literaturze wyników badań oraz badań własnych lub zespołu.

Ubieganie się (w konkursach) o realizację projektów w ochronie zdrowia.

czas trwania takiego działu to 15 godzin.

6. Zmiany patologiczne wywołane unieruchomieniem oraz fizjoterapia u osób trzeciego okresu życia.

Celem modułu jest:

Przygotowanie fizjoterapeuty do oceny sprawności (za pomocą testów) układów:

sercowo naczyniowego,

oddechowego,

moczowo-płciowego,

mięśniowego,

kostno-stawowego,

2. Przygotowanie fizjoterapeuty do oceny sprawności neuropsychologicznych w zakresie

niezbędnym do kierowania i prowadzenia procesu fizjoterapii.

czas trwania takiego działu to 20 godzin.

7. Fizjoterapia u osób ze zmianami patologicznymi narządu ruchu.

Cele modułu

Przygotowanie fizjoterapeuty do programowania i samodzielnego wykonywania programu kompleksowego usprawniania z zastosowaniem czynników fizykalnych u osób ze zmianami patologicznymi narządu ruchu.

Zapoznanie z nowymi metodami mobilizacji czynnych i biernych.

Przedstawienie środków zaopatrzenia ortopedycznego.

czas trwania takiego działu to 50 godzin.

8. Fizjoterapia u osób po urazach i po amputacjach kończyn.

Cele modułu

Przygotowanie fizjoterapeuty do programowania i samodzielnego wykonywania programu kompleksowego usprawniania z wykorzystaniem czynników fizykalnych.

Omówienie sposobów i rodzajów amputacji.

Pogłębienie wiedzy z zakresu zaopatrzenia ortopedycznego.

Przedstawienie nowych metod usprawniania.

czas trwania takiego działu to 50 godzin.

9. Fizjoterapia w wieku rozwojowym.

Cele modułu

Przygotowanie fizjoterapeuty do programowania, nadzorowania i samodzielnego wykonywania programu kompleksowego usprawniania dzieci.

Omówienie nowoczesnych metod usprawniania dzieci.

Zapoznanie z czynnikami ryzyka i elementami wczesnej interwencji.

czas trwania takiego działu to 40 godzin.

10. Fizjoterapia u osób dorosłych z zaburzeniami i uszkodzeniami układu nerwowego.

Cele modułu

Przygotowanie fizjoterapeuty do programowania, nadzorowania i samodzielnego wykonywania programu kompleksowego usprawniania.

Omówienie nowoczesnych metod usprawniania dorosłych.

Zapoznanie z deklaracją helsingborską i z narodowym programem profilaktyki i leczenia udaru mózgu.

Zapoznanie z charakterystycznymi jednostkami chorobowymi po uszkodzeniach układu nerwowego.

czas trwania takiego działu to 40 godzin.

11. Fizjoterapia osób z chorobami układu krążenia i oddechowego.

Cele modułu

Przygotowanie fizjoterapeuty do programowania, nadzorowania i samodzielnego wykonywania programu kompleksowego usprawniania.

Planowanie procesów usprawniania w zależności od okresu i rodzaju choroby.

Zapoznanie z epidemiologią chorób układu krążeniowo-oddechowego.

czas trwania takiego działu to 40 godzin.

12. Fizjoterapia, balneologia i masaż leczniczy- metody i postępowanie.

Cele modułu

Określenie celów i zadań fizykoterapii w kompleksowym leczeniu i usprawnianiu.

Pogłębienie wiedzy o możliwych do wykorzystania w fizjoterapii czynnikach fizykalnych.

Planowanie zabiegów fizykoterapeutycznych i balneoklimatycznych w postępowaniu leczniczym u chorych z chorobami narządu ruchu, układu krążenia, oddechowego, ginekologicznego, urologicznego, endokrynologicznego.

Omówienie nowoczesnej aparatury elektromedycznej oraz omówienie temperatur kriogenicznych i możliwości wykorzystania ich w leczeniu.

Zapoznanie się z potrzebami, organizacją zakładów przyrodoleczniczych, zasady BHP w tych zakładach.

Przedstawienie nowych technik masażu leczniczego.

czas trwania takiego działu to 40 godzin.

13. Fizjoterapia i psychiatria

Cele modułu

Określenie celów i zadań kompleksowego usprawniania.

Pogłębienie wiedzy o możliwościach terapii fizykalnej w psychiatrii.

Zapoznanie z możliwościami wykorzystania temperatur kriogenicznych w psychiatrii.

Zapoznanie z problematyką psychosomatyki, psychonerwic, rehabilitacji seksualnej, wzajemnych relacji pacjent-fizjoterapeuta, psychologii sytuacji kryzysowych.

czas trwania takiego działu to 10 godzin.

Kursy specjalizacyjne

„Fizjoterapia u chorych z chorobami układu krążenia”

Celem kursu jest zapoznanie specjalizującego się z aktualnymi metodami diagnostyki i leczenia chorób układu krążenia, w tym ze specyfiką postępowania rehabilitacyjnego.

czas trwania - 35godzin

„Fizjoterapia u dzieci ryzyka”

Celem kursu jest zaznajomienie specjalizującego się z kryteriami kfalifikacji niemowląt do grupy dzieci ryzyka oraz kierunkami postępowania rehabilitacyjnego w tych przypadkach.

czas trwania- 35godzin

„Współczesne kierunki w zakresie protezowania i aparatownia kończyn górnych i dolnych i tułowia”

Celem kursu jest zapoznanie specjalizującego się ze współczesnymi trendami w protezowaniu

czas trwania - 21godzin

Kursy specjalizacyjne

"Podstawy fizjoterapii w neurorehabilitacji”

Celem jest zaznajomienie z patofizjologią podstawowych zaburzeń neurologicznych, aktualnymi metodami postępowania usprawniającego, możliwościami wspomagania funkcji zaopatrzenia ortotycznym.

czas trwania- 35 godzin

„Aktualne kierunki postępowania fizjoterapeutycznego”

Celem jest przedstawienie aktualnych kierunków postępowania rehabilitacyjnego w szerokim zakresie chorób i urazów wieku dziecięcego, dorosłych i osób w wieku starszym. Kurs obejmuje wielokierunkowe aspekty rehabilitacji z uwzględnieniem elementów rehabilitacji medycznej, zaopatrzenie protetyczno-ortotycznego, problemów rehabilitacji pedagogicznej, zawodowej i socjalnej.

70godzin- przed sesją egzaminacyjną

Kursy specjalizacyjne

„Promocja zdrowia”

Uwzględnione jest pojęcie zdrowia i jego uwarunkowanie. Promocja zdrowia, pojęcie podstawowe, definicje. Organizacja promocji zdrowia w Polsce i na świecie. Metody promocji zdrowia. Promocja zdrowia w zakładach opieki zdrowotnej. Wybrane problemy pomocy zdrowia kobiet. Ocena skuteczności, promocja zdrowia w Narodowym Programie Zdrowia.

czas trwania-21godzin

„Zakażenia HIV i choroba AIDS”

Celem jest zapoznanie z istotą AIDS, metodami postępowania profilaktycznego, możliwościami terapeutycznymi, istniejącymi niebezpieczeństwami oraz ograniczeniami terapeutycznymi.

czas trwania-14godzin

Kursy specjalizacyjne

"Podstawy terapii manualnej” czas trwania - 35godzin

„Podstawy PNF” czas trwania - 35godzin

Łącznie- 336h

Kursy uzupełniające

Terapia manualna w modelu holistycznym

Terapia manualna wg koncepcji Kaltenborga, Evjenta

Terapia manualna wg koncepcji McKenzie

Terapia manualna wg Maitlanda

Terapia manualna wg Lewita

Terapia cranio-sakralna

Neuromobilizacje wg koncepcji Butlera

Kursy uzupełniające

PNF

NLP

Terapia Vojty

Terapia NDT Bobatch

Terapia Domana-Delacato

Terapia Peto

Wrocławski Model Usprawniania Dzieci z zaburzeniami CUN

Staże kierunkowe

W oddziale/ośrodku specjalistycznym dla dzieci z chorobami wieku rozwojowego i porażeniem mózgowym

czas trwania - 2tygodnie (60h)

W oddziale neurochirurgicznym

czas trwania - 2 tygodnie(60h)

W oddziale kardiologicznym

czas trwania - 2 tygodnie(60h)

Staże kierunkowe

W warsztatach ortopedycznych

czas trwania 2 tygodnie(60h)

W oddziale chorób płuc

czas trwania 2tygodnie(60h)

Łącznie: 390 h

Specjalista w dziedzinie fizjoterapii powinien wykazać się przedstawionymi poniżej umiejętnościami:

1.dokonać oceny czynnościowej sprawności i wydolności układu krążenia:

próby wysiłkowe,

2. dokonać oceny sprawności i wydolności układu oddechowego:

spirometria,

badania czynnościowe oddychania.

3. dokonać oceny sprawności układu nerwowego:

orientacyjna ocena wyższych czynności, świadomości, mowy, pamięci, zachowania się itp.(m.in. test Brunstrom),

ocena napięcia spastycznego mięśni testem Ashworth.

4. dokonać oceny sprawności i wydolności układu narządu ruchu:

ocena siły mięśniowej metodą dynamometryczną i testem Lovett'a,

ocena długości mięśni,

testy czynnościowe wydolności fizycznej,

ocena segmentów ruchowych kręgosłupa,

ocena statyki miednicy,

ocena równowagi mięśniowej (mięśni posturalnych i fazowych),

4. dokonać oceny sprawności centralnego i obwodowego układu nerwowego:

badanie palpacyjne nerwów obwodowych,

testy napięciowe (ULTT1, ULTT2, ULTT3, SLR, PNF),

test opuszczania (Slump test)

5.prowadzić kompleksowe usprawnianie metodą prioproceptywnego torowania

6. prowadzić kompleksowe usprawnianie dzieci z mózgowym porażeniem i innymi schorzeniami ośrodkowego i obwodowego układu nerwowego,

7. prowadzić kompleksowe usprawnianie dzieci i młodzieży z wadami postawy i bocz­nym skrzywieniem kręgosłupa,

8. prowadzić kompleksowe leczenie u osób ze schorzeniami i urazami układu nerwowego

9. prowadzić kompleksowe usprawnianie w chorobach reumatycznych,

10. prowadzić kompleksowe usprawnianie amputowanych w obrębie kończyn górnych i dolnych - wykazanie się znajomością zasad budowy i działania różnego typu protez,

11. zastosować różnego rodzaju zaopatrzenie ortopedyczne i ocenić jego działanie,

12. wykonać zabiegi fizjoterapeutyczne wykorzystujące wszystkie czynniki fizykalne,

13. wykonać mobilizację stawów obwodowych i segmentów ruchowych kręgosłupa,

14. wykonać badanie elektrodiagnostyczne,

15. znać techniki gipsowania i wykonywania szyn i łusek gipsowych,

16. umieć zakładać wyciągi kończyn i tułowia niezbędne w toku usprawniania,

17. znać zasady doboru i zlecania odpowiedniego zaopatrzenia ortopedycznego, niezbędnego w procesie usprawniania leczniczego oraz oceniać jego wykonanie,

18. udzielać pierwszej pomocy przedlekarskiej w stanach bezpośredniego zagrożenia życia.

Specjalista z zakresu rehabilitacji medycznej

wraz z zespołem współpracowników prowadzi kompleksowe postępowanie rehabilitacyjne u leczonych pacjentów .Sprawuje również kontrolę nad prawidłowym przebiegiem założonego programu rehabilitacyjnego .

Cele rehabilitacji medycznej

przygotowanie lekarzy do prowadzenia kompleksowego leczenia

kierowania złożonym procesem medyczno-społecznym.

nabycie wiedzy i umiejętności praktycznych niezbędnych do sprawowania opieki zdrowotnej i prowadzenia kompleksowego postępowania w odniesieniu do osób niepełnosprawnych fizycznie i psychicznie, w celu przywrócenia im pełnej lub maksymalnie możliwej do osiągnięcia sprawności fizycznej i psychicznej, zdolności do pracy i zarobkowania oraz zdolności do czynnego udziału w życiu społecznym.

Formą zdobywania wiedzy i umiejętności praktycznych z rehabilitacji medycznej jest odbycie odpowiednich kursów i staży.

Do nich między innymi zaliczamy:

Kurs wprowadzający:

„Wprowadzenie do specjalizacji w rehabilitacji medycznej”

Treść kursu:

Teoria i filozofia rehabilitacji

Epidemiologia i geneza niepełnosprawności

Polska koncepcja rehabilitacji

Organizacja rehabilitacji w Polsce

Rola i zadania specjalizacji w rehabilitacji medycznej.

czas trwania kursu to 5 dni.

„Rehabilitacja chorych z chorobami układu krążenia”

Celem kursu jest zapoznanie lekarza specjalizującego się z aktualnymi metodami diagnostyki i leczenia chorób układu krążenia, w tym ze specyfiką postępowania rehabilitacyjnego.

czas trwania kursu to 5 dni.

„Rehabilitacja dzieci z przewlekłymi chorobami układu oddechowego”

Celem kursu jest zapoznanie specjalizującego się z nowoczesnymi metodami postępowania ze szczególnym podkreśleniem możliwości rehabilitacji u dzieci z przewlekłymi chorobami układu oddechowego.

czas trwania kursu to 3 dni.

„Rehabilitacja dzieci ryzyka”

Celem kursu jest zaznajomienie lekarza specjalizującego się z kryteriami kalifikacji niemowląt do grupy dzieci ryzyka oraz kierunkami postępowania rehabilitacyjnego w tych przypadkach.

czas trwania kursu to 5 dni.

„Współczesne kierunki w zakresie protezowania aparatownia kończyn górnych, dolnych i tułowia”

Celem kursu jest zapoznanie specjalizującego się ze współczesnymi trendami w protezowaniu i aparastowaniu.

czas trwania kursu to 3 dni.

„Zniekształcenia statyczne ciała u dzieci i młodzieży”

Celem kursu jest zapoznanie lekarza ze współczesnymi poglądami na leczenie wad postawy, bocznych skrzywień kręgosłupa, choroby Scheuermanna

czas trwania kursu to 5 dni.

„Podstawowy neurorehabilitacji”

Celem jest zaznajomienie lekarza z patofizjologią podstawowych zaburzeń neurologicznych, aktualnymi metodami postępowania usprawniającego, możliwościami wspomagania funkcji zaopatrzenia ortotycznym.

czas trwania kursu to 5 dni.

Kurs atestacyjny

„Aktualne kierunki postępowania rehabilitacyjnego”

Celem jest przedstawienie aktualnych kierunków postępowania rehabilitacyjnego w szerokim zakresie chorób i urazów wieku dziecięcego, dorosłych i osób w wieku starszym. Kurs obejmuje wielokierunkowe aspekty rehabilitacji z uwzględnieniem elementów rehabilitacji medycznej, zaopatrzenie protetyczno-ortotycznego, problemów rehabilitacji pedagogicznej, zawodowej i socjalnej.

czas trwania kursu to 2 tygodnie.

„Promocja zdrowia”

Uwzględnione jest pojęcie zdrowia i jego uwarunkowanie. Promocja zdrowia, pojęcie podstawowe, definicje. Organizacja promocji zdrowia w Polsce i na świecie. Metody promocji zdrowia. Promocja zdrowia w zakładach opieki zdrowotnej. Wybrane problemy pomocy zdrowia kobiet. Ocena skuteczności, promocja zdrowia w Narodowym Programie Zdrowia.

czas trwania kursu to 3 dni.

„Zakażenia HIV i chorobą AIDS”

Celem jest zapoznanie lekarzy z istotą AIDS, metodami postępowania profilaktycznego, możliwościami terapeutycznymi, istniejącymi niebezpieczeństwami oraz ograniczeniami terapeutycznymi.

czas trwania kursu to 2 dni.

„Problemy onkologiczne w rehabilitacji”

Celem jest zwrócenie uwagi na symptomy najczęstszych chorób onkologicznych, możliwe do rozpoznania m.in. również przez specjalistów rehabilitacji, zapoznanie z problemem leczenia usprawniającego w najczęstszych chorobach onkologicznych, podstawowymi wskazaniami i przeciwwskazaniami do fizykoterapii, specjalizujący powinien nauczy się działań profilaktycznych i zwalczania obrzęków limfatycznych np. po mastektomii.

czas trwania kursu to 5 dni.

Staże specjalistyczne:

„Staż specjalistyczny podstawowy w rehabilitacji medycznej”

W ramach stażu odbywanego w jednostce kształcącej lekarz zapozna się z historią organizacji rehabilitacji, metodami diagnostyki klinicznej i uzupełniającej, środkami i sposobami terapeutycznymi wykorzystywanymi w rehabilitacji, możliwościami zaopatrzenia protetyczno-ortotycznego.

czas trwania stażu to 36 miesięcy.

Staż kierunkowy w pediatry i rehabilitacji pediatrycznej

W czasie stażu lekaż powinie nabyć umiejętności:

Badania małego dziecka

Rozpoznania nieprawidłowości rozwoju psychofizycznego dziecka

Ustalanie programu kompleksowej rehabilitacji u dzieci wymagających tego typu postępowania.

czas trwania stażu łącznie 2 miesiące (1 miesiąc w oddziale pediatrycznym +1 miesiąc w oddziale rehabilitacji pediatrycznej).

Staż kierunkowy w zakresie chorób wewnętrznych

W czasie stażu lekaż powinie nabyć umiejętności:

Internistycznego badania fizykalnego

Wykonania i interpretacja 24 godzinnego pomiaru ciśnienia tętniczego

Wykonania i interpretacji badania elektromiograficznego

Interpretacja badania radiologicznego klatki piersiowej

Wykonania i interpretacji spirometrii

czas trwania stażu to 2 miesiące.

Staż kierunkowy w neurologii

W czasie stażu lekaż powinie nabyć umiejętności:

badania neurologiczne

interpretacji., wyników badań elektrodiagnostycznych

Interpretacji CT, MR czaszki, kanału kręgowego

Interpretacji wyników badań płynu mózgowo-rdzeniowego

Wykonania nakłucia lędźwiowego.

czas trwania stażu to 2 miesiące.

Staż kierunkowy w ortopedii i traumatologii narządu ruchu

W czasie stażu lekaż powinie nabyć umiejętności:

Badania ortopedyczne

Oceny sprawności i wydolności narządu ruchu

Zakładania opatrunków gipsowych, wykonania szyn, łusek, gorsetu gipsowego

Zakładania wyciągów pośrednich i bezpośrednich kończyn

Wykonania znieczulenia miejscowego

Wykonywania iniekcji dostawczych

czas trwania stażu to 2 miesiące.

Staż kierunkowy w reumatologii

W czasie stażu lekaż powinie nabyć umiejętności:

Badania pacjenta reumatycznego

Oceny i interpretacja badań specyficznych w reumatologii

Oceny funkcji ręki reumatoidalnej

Doboru odpowiedniej formy terapii- z uwzględnieniem fizjoterapii.

czas trwania stażu to 1 miesiąc.

Staż kierunkowy w neurochirurgii

W czasie stażu lekaż powinie nabyć umiejętności:

Urazy czaszki, mózgu

Urazy rdzenia kręgowego

Urazy obwodowego układu nerwowego

Guzy centralnego i obwodowego układu nerwowego

Wskazania do zabiegu operacyjnego w chorobach układu nerwowego

Metody diagnostyczne w neurochirurgii.

czas trwania stażu to 1 miesiąc.

Staż kierunkowy w kardiologii

W czasie stażu lekaż powinie nabyć umiejętności:

Badania fizykalnego chorego kardiologicznego

Interpretacji elektrodiogramu spoczynkowego, wysiłkowego, badania telemetrycznego

Przeprowadzania i interpretacji wyników próby wysiłkowej

Zakwalifikowania chorego do odpowiedniego modelu rehabilitacji.

czas trwania stażu to 1 miesiąc.

Staż kierunkowy w zakresie chorób płuc

W czasie stażu lekaż powinie nabyć umiejętności:

- badania fizykalnego układu oddechowego

oceny zdjęć, rtg klatki piersiowej

Wykonania spirometrii, gazometrii i interpretacji wyników

Badania czynnościowego układu oddechowego

Ustalenia planu postępowania usprawniającego u osób z przewlekłymi chorobami układu oddechowego, bądź po operacjach na klatkę piersiową.

czas trwania stażu to 1 miesiąc.

Staż kierunkowy w warsztatach ortopedycznych

W czasie stażu lekaż powinie nabyć umiejętności:

Doboru odpowiedniego zaopatrzenia protetyczno-ortotycznego w różnych rodzajach niesprawności

Zakładania ortezy, protezy i oceny prawidłowości jej funkcjonowania

Zapisywania zaopatrzenia protetyczno- ortotycznego, środków pomocniczych.

czas trwania stażu to 1 miesiąc.

Staż kierunkowy w klinice rehabilitacji lub w ośrodku rehabilitacji wysoko specjalistycznego

W czasie stażu lekaż powinie nabyć umiejętności:

Zebrania wywiadu a uwzględnieniem problematyki socjalnej, środowiskowej, zawodowej

Kompleksowo badania dla potrzeb rehabilitacji z oceną sprawności ruchowej, układu krążeniowo-oddechowego, układu nerwowego

Obsługi typowych urządzeń do fizykoterapii

zakładania wyciągów kończyn i tułowia

Ustalania programu fizjoterapii w konkretnych sytuacjach klinicznych

Przepisania i zastosowania odpowiednio dobranego zaopatrzenia protetyczno-ortopedycznego i pomocniczych środków technicznych.

(Centrum Rehabilitacji im. Prof. M. Weissa w Konstancinie, „Repty” Górnośląskie Centrum Rehabilitacji w Tarnowskich Górach, Gdańskie Centrum Rehabilitacji w Dzierżążnie, Opolskie Centrum Rehabilitacji w Korfantowie, Klinika Rehabilitacji w Lublinie, Krakowskie Centrum Rehabilitacji, Szpital Wojewódzki Nr 2 w Rzeszowie, Oddział Rehabilitacji)

czas trwania stażu to 6 tygodni.

Staż kierunkowy w przychodni rehabilitacyjnej

W czasie stażu lekaż powinie nabyć umiejętności:

Postępowania diagnostyczne w warunkach przychodni

Zaplanowania programu leczenia fizjoterapeutycznego

Zaplanowania i przepisania zaopatrzenia ortopedycznego i pomocniczych środków technicznych.

czas trwania stażu to 1 miesiąc.

Staż kierunkowy w intensywnej terapii i medycynie ratunkowej

W czasie stażu lekaż powinie nabyć umiejętności:

Udzielanie pierwszej pomocy w stanach bezpośredniego zagrożenia życia

Prowadzenia zabiegów resuscytacyjnych.

czas trwania stażu to 1 miesiąc.

Umiejętności

Ocena sprawności i wydolności układu krążenia

- elektrokardiografia spoczynkowa i wysiłkowa,

- próby wysiłkowe,

- telemetria,

- oscylometria i oscylografia (ocena sprawności obwodowego układu krążenia - naczyń

tętniczych, żylnych, limfatycznych).

Ocena sprawności i wydolności układu oddechowego - spirometria, gazometria,

- badania czynnościowe oddychania.

Ocena sprawności układu nerwowego - Orientacyjna ocena wyższych czynności, świadomości, mowy, pamięci,

zachowania się itp.

Ocena sprawności i wydolności układu narządu ruchu - ocena siły mięśniowej metodą Lovetta,

- testy czynnościowe wydolności fizycznej

Wykonywanie badań elektrodiagnostycznych

Technika gipsowania i wykonywania szyn i łusek gipsowych

Zakładanie wyciągów kończyn i tułowia

Zapisywanie zaopatrzenia ortopedycznego, leczniczych środków technicznych i ocena ich wykonania

Przeprowadzanie zabiegów resuscytacyjnych i udzielanie pierwszej pomocy w stanach bezpośredniego zagrożenia życia

Uzyskane kompetencje

Po ukończeniu studiów specjalistycznych w rehabilitacji medycznej i otrzymaniu tytułu specjalisty lekarz uzyska szczególne kfakifikacje umożliwiające:

Sprawowanie opieki zdrowotnej i prowadzenie kompleksowego postępowania w odniesieniu do osób niepełnosprawnych fizycznie i psychicznie, w celu przywrócenia im pełnej lub maksymalnie możliwej do osiągnięcia sprawności fizycznej i psychicznej, zdolności do pracy i zarobkowania oraz zdolności do czynnego udziału w życiu społecznym

Programowanie kompleksowego postępowania rehabilitacyjnego u leczonych pacjentów

Kontrolowanie prawidłowego przebiegu założonego programu rehabilitacji

Kierowanie i organizowanie pracy zespołu rehabilitacyjnego

Posługiwanie się nowoczesnymi systemami gromadzenia i przetwarzania danych

Ocenę jedności świadczeń opieki zdrowia

Współdziałanie z innymi specjalistami w celu uzyskania jak najlepszych efektów leczenia

Samokształcenie oraz udział w szkoleniu lekarzy specjalistów z rehabilitacji medycznej jaki i członków zespołu rehabilitacyjnego.

Ponadto lekarz upoważniony będzie do:

Specjalistycznego orzekania o potrzebie rehabilitacji leczniczej, niezdolności do pracy zarobkowej lub w gospodarstwie rolnym, uszczerbku na zdrowiu oraz niepełnosprawności z powodu rozpoznanych i leczonych chorób

Przygotowywania specjalistycznych opinii, zaświadczeń i wniosków dotyczących leczonych chorych

Udzielania konsultacji lekarskich w dziedzinie rehabilitacji medycznej lekarzom innych specjalności

Prowadzenie promocji zdrowia i zapobiegania chorobom i urazom

Wykonywania indywidualnej, specjalistycznej praktyki lekarskiej lub udzielania świadczeń zdrowotnych w ramach grupowej praktyki lekarskiej w dziedzinie rehabilitacji medycznej

Kierowania kliniką, odziałem rehabilitacji, przychodnią poradnią rehabilitacji

Kierowania specjalizacją w innych lekarzy w dziedzinie rehabilitacji medycznej

Doskonalenia zawodowego innych pracowników medycznych

Kierowania eksperymentem medycznym w dziedzinie rehabilitacji medycznej.

Porównanie obu specjalizacji

Specjalista z zakresu rehabilitacji medycznej

Ilość odbywanych staży kierunkowych 14 przez okres 1-,2- 36miesięcy

procesem kompleksowej rehabilitacji, odpowiada za przebieg i wynik leczenia,

Może pełnić stanowisko kierownika wszystkich placówek rehabilitacji leczniczej tak stacjonarnych jak i ambulatoryjnych jest lekarz

lekarz ustala diagnozę, stopień i rodzaj dysfunkcji i w oparciu o nie opracowuje plan leczenia wykorzystując do tego celu: - informacje zawarte w skierowaniu lekarza POZ lub lekarza specjalisty - wyniki przeprowadzonego badania przedmiotowego i podmiotowego pacjenta - wyniki (zleconych w razie potrzeby) badań laboratoryjnych, z zakresu diagnostyki funkcjonalnej, obrazowej i inne - wyniki konsultacji innych specjalistów.

Specjalista z zakresu fizjoterapii

Ilość staży kierunkowych 5 przez okres 2 tygodni

Ustala program usprawnienia ruchowego w oparciu o plan leczenia opracowany przez lekarza oraz ocenę stanu funkcjonalnego pacjenta i ocenę wydolności,

Prowadzi ćwiczenia zgodnie z opracowanym programem - indywidualne - grupowe - ćwiczenia w wodzie - ćwiczenia w terenie

Prowadzi dokumentację wykonywanych zabiegów i oceny funkcjonalnej pacjenta

Udziela instruktażu chorym lub ich rodzinom odnośnie ćwiczeń zalecanych do wykonywania w domu

Bezpośrednio współpracuje z lekarzem, informuje go o ewentualnych trudnościach w realizowaniu usprawnienia.

8.Specyfika rehablitacji w ortopedii

2. Czynnościowe badanie narządu ruchu

- wywiad

- oglądanie

- badanie dotykiem

- ocena bólu

- ocena zmian statyczno kinetycznych

- pomiary długości i obwodów kończyn

- badanie ruchów kończyn

3. Usprawnianie chorych z dysfunkcjami narządu ruchu

a) cel usprawniania po urazach

b) podstawowe środki medycznej rehabilitacji

- gimnastyka lecznicza (ćwiczenia czynne i bierne)

- terapia zajęciowa

- psychoterapia

c) pomocnicze środki lecznicze

- fizykoterapia (elektroterapia, światłolecznictwo, ultradźwięki, parafinoterapia)

- zaopatrzenie ortopedyczne (protezy, ortezy, sprzęt pomocniczy) 
 

ORTOPEDIA

Jest specjalnością lekarską która zajmuje się całością zagadnień związanych z nieprawidłowościami czynności i kształtu narządu ruchu, powstałych z różnych przyczyn.

Są to więc wady wrodzone, zaburzenia wzrostowe, choroby nabyte i skutki urazów i nieszczęśliwych wypadków

Ortopedia zajmuje się wykrywaniem ich przyczyn - etiologia, wykrywaniem mechanizmów powstawania - patogeneza, leczeniem zachowawczym i chirurgicznym - terapia, oraz łagodzeniem ich skutków nie tylko fizycznych - rehabilitacja. 

CZYNNOŚIOWE BADANIE NARZĄDU RUCHU

W ortopedii, jak i we wszystkich specjalnościach lekarskich, badanie chorego ma dostarczyć podstawy dla rozpoznania rodzaju i rozległości jego niedomagań, oraz dla ustalenia programu leczenia. Podstawą wszelkich decyzji jest kontakt bezpośredni z chorym, u dzieci dodatkowo z rodzicami, a u osób starszych z członkami rodziny lub opiekunami.

Manualne i wizualne badanie narządu ruchu potrafi bardzo precyzyjnie wykryć odchylenia budowy i funkcji.

Na czynnościowe badanie narządu ruchu składają się: 

Wywiad

- Pozwala lekarzowi poznać pogląd chorego na powstanie choroby, jej przebieg, skutki fizyczne, psychiczne, społeczne, zawodowe, na skuteczność dotychczasowego leczenia.

- Powinien nagromadzić materiał, który naświetli etiologię choroby, sprawy dziedziczności, źródło pochodzenia choroby, jej patogenezę, związek przyczynowy obecnej choroby z dawniej przebytymi chorobami, doznanym urazem czy pracą zawodową.

- Im będzie dokładniejszy, tym łatwiejsze będzie wyciagnięcie z niego właściwych wniosków. 

Oglądanie

- Rozpoczyna się już w momencie wejścia chorego do gabinetu lekarskiego, ale dla właściwej oceny chory powinien się rozebrać aby lekarz mógł obejrzeć całe ciało. Uchroni to przed przeoczeniem objawów, które mogą naprowadzić na właściwe rozpoznanie.

- Należy ocenić wygląd skóry (zmiany koloru, zaczerwienienia), sposób poruszania, trzymania postawy, zniekształcenia kończyn i tułowia, asymetrie w budowie lewej i prawej strony ciała.

Badanie dotykiem

- Podstawą skuteczności badania dotykiem jest dobra znajomość budowy anatomicznej i topograficznej ciała, oraz znajomość procesów patologicznych. Rozpoznajemy czy toczą się one w tkance podskórnej, mięśniach, w łączności z kością, śródstawowo czy okołostawowo.

- W zależności od potrzeb chorego badamy w pozycji leżącej (gdy zależy nam na badaniu w rozluźnieniu mięśni), w pozycji stojącej, lub podczas ruchu, gdy chcemy wyczuć skurcz określonego mięśnia, czy tarcie w stawie.

Str 39 - Oceniamy - ciepłotę powierzchni ciała, -wrażliwość tkanek, -zgrubienia tkankowe, - tarcia tkankowe, -wyczuwanie małych ruchów. 

Ocena bólu

- Ból jest objawem subiektywnym, często pierwszym sygnałem choroby. Nierzadko ujawnia utajony proces patologiczny lub wyraża jego nasilenie.

- Niekiedy jest znakiem ostrzegawczym przed przeciążeniem chorego narządu, powodowanym przez samego pacjenta bądź przez zabiegi lecznicze.

- Reakcje bólowe mogą być cenne dla kontroli skuteczności leczenia, a w gimnastyce leczniczej dla dawkowania ćwiczeń ruchowych.

- Najczęściej przytaczane określenia charakteryzujące ból : ostry, kłujący, świdrujący, rozsadzający, kurczowy, opasujący, promieniujący, połączony z mrowieniem, pieczeniem, drętwieniem.

Str 41- Dla oceny bólu lekarz dokonuje systematycznej analizy, rozpatrując po kolei: -sposób zjawienia się i zachowania bólu, -jego charakterystyczne cechy, oraz -lokalizację (ból skórny, głęboki, segmentalny) 

Ocena zmian statyczno-kinetycznych

W symetrycznej pozycji stojącej na obu nogach punkt ciężkości ciała pada w środek czworoboku podparcia (wytłumaczyć ustnie co to jest :) Trwałe zmiany w budowie ciała powodują zawężenie pola podparcia (np. przez brak jednej nogi), bądź trwałe asymetryczne ustawienie się punktu ciężkości w polu podparcia (np. z powodu odciążenia jednej nogi w następstwie bólu, przykurczenia lub porażenia drugiej kończyny).

Ocena kinetyczna powinna dać rozeznanie w rozległości braków kinetycznych, a zarazem ustalić, jakie są ich następstwa dla ogólnej sprawności badanego oraz jego zdolności do wykonywania codziennych czynności. 

Pomiary długości i obwodów kończyn

- pozwalają wysnuwać cenne wnioski rozpoznawcze, ale mają właściwą wartość jeśli są wykonywane poprawnie i w warunkach porównywalności. Porównywalność jest bezwzględnie konieczna, gdy dokonane pomiary muszą być kontrolowane, lub okresowo powtarzane (np. dla śledzenia wzrostu, czy kontroli wyników leczenia)

- Długość kończyny może zmienić się z powodu patologicznych zmian w obrębie samego jej kośćca  (długość bezwzględna), lub tez z powodu przemieszczenia w jednym ze stawów, przy czym długość samego kośćca kończyny nie ulega zmianie (długość względna).

Wyróżnia się:

- Pomiar orientacyjny - stwierdzenie faktu skrócenia kończyny poprzez optyczne porównanie długości obu kończyn. Pomiar ten jest możliwy tylko u chorych, którzy mają odpowiednią swobodę ruchu w stawach.

- Pomiar deseczkami - jest to pomiar ściślejszy, wymierzający różnicę długości za pomocą odpowiedniego podkładania deseczek pod skróconą kończynę

- Pomiar miarą centymetrową - dokonywany w pozycji leżącej chorego. Ustala samą długość kończyn.

- Pomiar obwodów kończyn - na zwiększenie obwodów wpływają skurcze mięśni, wysięki w stawach, żylaki w pozycji stojącej 
 
 
 

Badanie ruchów kończyn

- Ma wykazać jakim zakresem ruchów dysponuje dany staw (ruch bierny) oraz jakim badany potrafi się posłużyć (ruch czynny)

- W normalnych warunkach zakres ruchów biernych praktycznie pokrywa się z zakresem ruchów czynnych, w stanach patologicznych mogą istnieć duże różnice. 
 

USPRAWNIANIE CHORYCH Z DYSFUNKCJAMI NARZĄDU RUCHU

Celem kompleksowego leczenia urazu jest nie tylko wygojenie pierwotnego uszkodzenia, ale i przeciwdziałanie ogólnoustrojowym konsekwencjom tego urazu. Wczesne rozpoczęcie postępowania usprawniającego ma na celu umożliwienie odzyskania maksymalnej wydolności zarówno urażonego elementu ciała, jak i całego organizmu oraz zapobieganie niekorzystnym zmianom powstającym w narządach nie objętych pierwotnym uszkodzeniem. 

Wczesne następstwa urazów	Późne następstwa urazów
-unieruchomienie i jego konsekwencje -zespoły obrzękowe -zespół algodystroficzny	-przewlekły ból -zniekształcenia kostne -obniżenie jakości życia

 

Zespół algo dystroficzny- to rzadki zespół chorobowy, charakteryzujący się bólem i obrzękiem kończyny połączony z zaburzeniami krążenia w obrębie tejże kończyny, zmianami troficznymi skóry i osteoporozą w obrębie zajętej kończyny. Uważa się, że przyczyną tego zespołu jest nieprawidłowa aktywność nerwów współczulnych unerwiających daną kończynę 

Cele usprawniania po urazach:

- zapewnienie optymalnych warunków zrostu

- utrzymanie wydolności ogólnej chorego na możliwie wysokim poziomie

- redukcja częstości wczesnych i późnych powikłań urazu

-usuwanie odległych skutków urazu, adaptacja do utrwalonych dysfunkcji i deformacji

- Podstawowym środkiem medycznej rehabilitacji chorych z uszkodzeniem narządu ruchu są ćwiczenia ruchowe stosowane w postaci:

* gimnastyki leczniczej

* terapii zajęciowej oraz

* psychoterapia.

- Pomocniczymi środkami leczniczymi są: -fizykoterapia, -zaopatrzenie ortopedyczne, -środki farmakologiczne, -korekcyjne zabiegi operacyjne. 

Gimnastyka lecznicza

- Jest to zespół odpowiednio dobranych ćwiczeń fizycznych, które mają na celu zwiększenie zakresu ruchu w stawach, wzmocnienie siły mięśniowej, podniesienie sprawności ogólnej u osób dotkniętych chorobą lub kalectwem w obrębie narządu ruchu.

- W gimnastyce leczniczej wyróżnia się dwa rodzaje ćwiczeń: bierne i czynne. 

Ćwiczenia bierne

- to ćwiczenia wykonywane przy pomocy drugiej osoby lub odpowiedniego sprzętu a rola pacjenta ogranicza się jedynie do całkowitego rozluźnienia mięśni

- celem tych ćwiczeń jest utrzymanie lub wyrobienie pełnego zakresu ruchu w stawach i tym samym zabezpieczenie przed powstawaniem przykurczów i zniekształceń, zachowanie pamięci ruchowej i zapobieganie przed powstawaniem odleżyn

- Wskazania do ćwiczeń biernych.

a) porażenia, niedowłady mięśni szkieletowych 
b) zwiększone patologiczne napięcie mięśniowe (spastyczne) 
c) nieutrwalone ograniczenia ruchomości w stawach 
d) zła trofika tkanek miękkich w częściach narządu ruchu objętych procesem patologicznym 
e) potrzeba utrzymania odpowiedniej długości i elastyczności w mięśniach szkieletowych 
f) ćwiczenia przygotowujące kończyny do ruchu po długim unieruchomieniu 
g) choroby układu krążenia 

Ćwiczenia czynne

- są to ćwiczenia wykonywane przy współudziale pacjenta

Najczęściej stosowane u chorych ortopedycznych to:

1. napinanie mięśni - polega na skurczach nie wywołujących ruchu w stawie (skurcze izometryczne). Mają duże znaczenie u pacjentów po zabiegach operacyjnych, u których ruchy w stawach są jeszcze przeciwwskazane, a ćwiczenia mięśni są konieczne do utrzymania ich sprawności.

2. Ćwiczenia prowadzone - polegają na tym, że instruktor podtrzymuje kończynę i prowadzi ruch, a bodziec do ruchu daje sam pacjent, który w miarę możliwości współdziała w jego wykonaniu. Ćwiczenia te stosuje się gdy mięśnie są zbyt słabe, aby pokonać masę własnej kończyny.

3. Ćwiczenia w odciążeniu - to ćwiczenia czynne, które pacjent wykonuje w ułatwionych warunkach, czyli z wyłączeniem masy odcinka ciała, który wykonuje ruch. Ten rodzaj ćwiczeń ma różne formy np. ćwiczenia w zawieszeniu, w wodzie, ćwiczenia na wrotkach,.

4. Ćwiczenia czynne wolne - bez użycia sprzętu pomocniczego. Celem tych ćwiczeń może być zwiększenie siły mięśniowej, poszerzenie zakresu ruchu, wyrobienie koordynacji, precyzji czy zwinności. Mogą być wykonywane indywidualnie lub zespołowo.

5. Ćwiczenia oporowe - to ćwiczenia czynne, w których oprócz masy danego odcinka ciała włączono dodatkowy opór. Opór stanowić może ręka fizjoterapeuty, woreczki z piaskiem, system bloczków z ciężarkami, sprężyny. Ćwiczenia te mają za zadanie wzmocnienie siły mięśniowej i wytrzymałości.

 

Terapia zajęciowa (leczenie pracą, ergoterapia)

-oznacza różnego rodzaju czynności, które zaleca się pacjentom jako jeden ze środków leczniczych. Mają one na celu przyśpieszenie powrotu utraconej funkcji narządu, lub w przypadku zmian nieodwracalnych- wyrobienie funkcji zastępczej.

- jest uzupełnieniem lub kontynuacją ćwiczeń stosowanych w gimnastyce leczniczej. Stawia przed chorym konkretny cel wykonania pracy, dając tym samym świadomość przydatności w społeczeństwie oraz przywraca mu równowagę psychiczną.

Terapia zajęciowa spełnia trzy główne cele:

1. Cel psychiczny - ma za zadanie pomóc w wyprowadzeniu pacjenta z depresji spowodowanej kalectwem, ma obudzić w chorym wiarę w jego społeczną przydatność

2. Cel terapeutyczny (leczniczy, funkcjonalny) - terapia zajęciowa spełnia rolę czynnika leczniczego w odniesieniu do objętego chorobą odcinka narządu ruchu, podtrzymania sprawności ogólnej, usamodzielnienia pacjenta. Przez odpowiedni dobór pracy osiąga się zwiększenie zakresu ruchu, zwiększenie siły mięśniowej, lepszą koordynację ruchową, wyrównanie zachwianej równowagi psychicznej, podniesienie sprawności ogólnej.

3. Przysposobienie zawodowe - stanowi ostatni etap w terapii zajęciowej.

Praca w terapii zajęciowej powinna być włączona w całość leczniczego usprawniania, które ma na celu przywrócić społeczeństw czynnego obywatela . Z drugiej strony społeczeństwo powinno być na tyle uwiadomione, aby odpowiednio ustosunkować się do osoby niepełnosprawnej. 

Psychoterapia

- w psychicznej rehabilitacji osób z uszkodzonym narządem ruchu psycholog bada reakcje psychiczne na chorobę i zmienioną sytuację życiową. Zadaniem psychologa jest stała obserwacja i zapobieganie bodźcom, które mogą powodować zakłócenia w psychice chorego. 

Fizykoterapia

- Stosowanie w celach leczniczych różnych zabiegów fizycznych, które wywierają określony wpływ na organizm. W leczniczym usprawnianiu spełnia rolę czynnika pomocniczego. Stosuje się ją przed, albo po ruchowych ćwiczeniach leczniczych.

- W dysfunkcjach narządu ruchu najczęściej stosuje się następujące zabiegi fizykoterapeutyczne: 
 
 

Elektroterapia

Zajmuje się leczeniem objawowym schorzeń układu ruchu za pomocą różnego rodzaju prądów leczniczych. Celem elektroterapii jest złagodzenie bólu i poprawienie ukrwienia stymulowanej tkanki. Przyspiesza wchłanianie obrzęków i wysięków śródstawowych. Jest przygotowaniem do dalszej rehabilitacji, ponieważ pobudza mięśnie i przerywa mechanizm "błędnego koła bólu".

Zabiegi wchodzące w skład elektroterapii:

• Galwanizacja - zabieg elektroleczniczy polegający na przepływie przez część organizmu prądu stałego, wykorzystywany przeciwbólowo oraz przeciwzapalnie w leczeniu nerwobóli, chorób zwyrodnieniowych stawów kręgosłupa, porażeń wiotkich oraz zaburzeń krążenia obwodowego. Odmianą galwanizacji są kąpiele elektryczno-wodne polegające na zanurzeniu w wannach podłączonych do źródła prądu stałego dwóch lub czterech kończyn (kąpiel dwu- lub czterokomorowa).

• Jontoforeza - zabieg elektroleczniczy polegający na wprowadzeniu do tkanek siłami pola elektrycznego jonów działających leczniczo. Działanie lecznicze jontoforezy to między innymi rozmiękczanie blizn, przeciwzapalne, odczulające, uszczuplające naczynia, pobudzające naczynia krwionośne, znieczulające, rozszerzające i zwężające naczynia, bakteriostatyczne.

• Prądy diadynamiczne DD - (zwane inaczej prądami Bernarda) wykazują one silnie wyrażone działanie przeciwbólowe i przekrwienne.

• Prądy interferencyjne - (prądy Nemeca) to prądy średniej częstotliwości modulowane w amplitudzie z małą częstotliwością. Prądy interferencyjne, których częstotliwość zmienia się rytmicznie działają na skurcze mięśni szkieletowych, pobudzają mięśnie do skurczu (usprawnia krążenie obwodowe), wywołują efekt przeciwbólowy, usprawniają procesy odżywcze tkanek i metabolizm (przemiany materii).

• Elektrostymulacja mięśni - wykorzystywany jest tu prąd stały impulsowy (płynący z przerwami). Elektrody umieszcza się na skórze, w odpowiednich miejscach, zwanych punktami elektromotorycznymi. Celem zabiegu jest pobudzenie mięśni do skurczu (mięśnie kurczą się i odpoczywają w rytm płynącego z przerwami prądu). Wykonuje się elektrostymulację mięśni porażonych (z uszkodzonymi nerwami doprowadzającymi impulsy) jako substytut naturalnych pobudzeń oraz zdrowych w celu wzmocnienia ich lub poprawy krążenia obwodowego.

• Przezskórna stymulacja nerwów - elektrostymulacja przeciwbólowa.

Światłolecznictwo (fototerapia)

W fototerapii wykorzystuje się naturalne źródła światła (helioterapia) oraz źródła sztuczne (aktynoterapia), wśród których źródłem światła podczerwonego są lampy sollux, natomiast ultrafioletu - lampy kwarcowe.

Lampa sollux - wywiera działanie cieplne. Ma zastosowanie wszędzie tam gdzie chodzi o wywołanie przegrzania tkanek np. jako przygotowanie do ćwiczeń redresyjnych bądź elektrogimnastyki. W odmrożeniach, jest także bardzo przydatna dla sportowców, w leczeniu różnorodnych kontuzji.

Lampy kwarcowe - ich działanie jest miejscowe i ogólne. Powodują przekrwienie i  przebarwienie skóry, zwiększają jej napięcie i elastyczność oraz wytwarzanie się w niej histaminy i witamin z grupy D. 

Ultradźwięki

Fale o częstotliwości powyżej 20 000 drgań na sekundę, niesłyszalne dla ucha ludzkiego. W terapii ich częstotliwość wynosi od 80 000 do 1 000 000 drgań na sekundę. Działają na organizm mechanicznie i termicznie. Ich nieodpowiednie dawki mogą powodować duże uszkodzenia tkanek do martwicy włącznie.

W dawkach leczniczych mają zastosowanie w leczeniu zmian zniekształcających stawów, w stanach zapalnych stawów, torebek stawowych, mięśni i ścięgien. Stosuje się je również jako środek przeciwbólowy w bólach fantomowych po amputacjach, w bólach mięśni i blizn. 

Parafinoterapia

Polega na stosowaniu gorącej parafiny o temperaturze 50-55 stopni, w postaci kąpieli, okładów, pędzlowań i opasek parafinowych. Powoduje przekrwienie skóry a co za tym idzie lepsze odżywnie tkanek. Stosowana jest w przykurczach w celu rozluźnienia tkanek, jako przygotowanie do ćwiczeń redresyjnych, w bliznach i zrostach pooperacyjnych, w zmianach zwyrodnieniowych i zniekształcających stawów. 
 

ZAOPATRZENIE ORTOPEDYCZNE

Pojęcie zaopatrzenie ortopedyczne oznacza całokształt działań związanych z uzupełnieniem defektów strukturalnych i funkcjonalnych narządu ruchu za pomocą konstrukcji mechanicznych. Zasada ich działania sprowadza się do poprawy warunków podparcia masy ciała oraz kontroli siły, zakresu i kierunku ruchu w stawach.

Cel stosowania tego typu konstrukcji to:

- funkcjonalne uzupełnienie brakującej kończyny

- ułatwienie bądź umożliwienie chodzenia

- odciążenie chorej części narządu ruchu

- poprawa stabilizacji niesprawnej kończyny

- zmniejszenie bólu

- korekcja zniekształcenia

Wartość i znaczenie właściwego zaopatrzenia ortopedycznego w nowoczesnej ortopedii i rehabilitacji jest aktualnie nie do podważenia. Służy ono ludziom chorym i niepełnosprawnym w pokonywaniu barier architektonicznych, funkcjonalnych, a także podnosi ich komfort życia i zapobiega różnorodnym powikłaniom.

Zależnie od zadań stawianych przedmiotom zaopatrzenia ortopedycznego, mogą one mieć prostą lub bardziej złożoną budowę. Przyjmuje się umowny ich podział na trzy podstawowe grupy:

- protezy

- ortezy

- sprzęt pomocniczy 

Proteza

Jest to konstrukcje zastępująca brak kończyny lub jej części. Ma budowę opartą na ogólnym schemacie anatomicznym kończyny, służy do odtwarzania jej podstawowych czynności ruchowych i podpórczych oraz funkcji kosmetycznych. (innymi słowy jest to sztuczna kończyna, zastępująca kończynę naturalną zarówno pod względem jej funkcji mechanicznych, jak i pod względem jej zewnętrznego kształtu i wyglądu) 

Orteza

Indywidualnie dobrana i dopasowana konstrukcja techniczna, stosowana w celu poprawy stabilizacji, korekcji ustawienia, odciążenia lub poprawy funkcji wybranych elementów narządu ruchu.

Mogą to być aparaty ortopedyczne i inne konstrukcje (obuwie, wkładki ortopedyczne) dopasowane do istniejących części narządu ruchu i spełniające określone zadania mechaniczne. 

Ortezy stabilizujące stosujemy w celu:

- zabezpieczenia warunków pełnego wygojenia się tkanek, np. po operacyjnym usztywnieniu stawu, przeszczepieniu lub wydłużeniu ścięgien

- zabezpieczenia wyników osiągniętych w leczeniu operacyjnym lub usprawniającym przykurczów

- stworzenia warunków stabilnego podparcia masy ciała 

Ortezy korekcyjne

- są stosowane pomocniczo w leczeniu niektórych wad wrodzonych lub rozwojowych

- w celu poprawy ustawienia elementów kostnych w zniekształceniach statycznych 

Ortezy odciążające

- są stosowane w razie konieczności wyłączenia niewydolnych struktur podpórczych lub zmniejszenia nacisków wywieranych na nie przez masę ciała. 

Generalną zasadą nowoczesnej ortotyki jest wykorzystanie możliwie prostej konstrukcji, służącej maksymalnej poprawie funkcji. 
 
 

Sprzęt pomocniczy

- Ułatwia poruszanie się lub wykonywanie określonych czynności przez pacjentów z dysfunkcją narządu ruchu, zwiększa stopień samodzielności osób niepełnosprawnych, ułatwia codzienne życie i rozwiązuje wiele problemów natury fizjologicznej, kosmetycznej. Do tej grupy zaopatrzenia można zaliczyć wózki inwalidzkie i pojazdy specjalnie dostosowane o napędzie elektrycznym sterowane ręką za pomocą urządzenia elektrycznego. Korzystają z nich osoby z wysokimi amputacjami kończyn dolnych, z rozległymi porażeniami na skutek rozległych urazów rdzenia kręgowego, po udarach, czy z nieodwracalnymi zmianami w obrębie OUN.

- Inne sprzęty pomocnicze stosowane w rehabilitacji i ortopedii to: materace i poduszki przeciwodleżynowe, łóżka ortopedyczne i pionizacyjne, kule łokciowe, laski, balkoniki, trójnogi, nosidełka odwodzące dla niemowląt, szelki korekcyjne, obuwie ortopedyczne. 

9. Specyfika rehabilitacji w neurologii.

Co to jest neurologia?

Neurologia - dziedzina medycyny zajmująca się schorzeniami obwodowego układu nerwowego i ośrodkowego układu nerwowego. Neurologia zajmuje się głównie schorzeniami, których podłożem jest proces uszkadzający układ nerwowy.

CUN

Ośrodkowy układ nerwowy (OUN), inna nazwa to: centralny układ nerwowy (CUN) - jest to najważniejsza część układu nerwowego kręgowców. Ośrodkowy układ nerwowy jest chroniony przez kości czaszki oraz kręgosłup. Zbudowany jest z istoty szarej i białej. Częścią składową istoty szarej są komórki nerwowe. Oprócz nich znajdują się włókna nerwowe rdzenne i bezrdzenne, tkanka glejowa i naczynia krwionośne wraz z paskami tkanki łącznej. Skład istoty białej to tkanka glejowa, naczynia włókien nerwowych nie mających osłonki Schwanna.

W skład ośrodkowego układu nerwowego wchodzą:

* mózgowie, dzielące się na:

- rdzeń przedłużony, w którym znajdują się ośrodki kierujące odruchami bezwarunkowymi - ośrodki oddechowe, regulujące pracę serca, ciśnienie krwi, ośrodki odpowiedzialne za żucie, połykanie, wydzielanie śliny, ośrodki kojarzeniowe słuchu i równowagi oraz koordynacji ruchowej.

- tyłomózgowie, będący ośrodkiem kontroli, koordynacji i regulacji ruchów, odpowiedzialnym za utrzymanie równowagi ciała.

- śródmózgowie, czyli pierwotny ośrodek analizy wzroku i słuchu.

- międzymózgowie, w którym znajdują się ośrodki nerwowe głodu/sytości, termoregulacji, pragnienia, agresji/ucieczki, popędu płciowego i instynktu macierzyńskiego.

- kresomózgowie - dwie półkule pokryte korą mózgową, dzielącą się na płaty:

+ czołowy - związany m.in. z pamięcią, uwagą, kontrolą zachowania, planowaniem, hamowaniem reakcji, zawiera również ośrodki ruchowe oraz pole Broca (zazwyczaj w lewej półkuli), związane z kontrolą ekspresji mowy,

+ ciemieniowy - zawiera m.in. ośrodki czucia skórnego, rozumienia i kojarzenia informacji pochodzących ze zmysłów oraz ośrodki uwagi,

+ potyliczny - ośrodki wzrokowe,

+ skroniowy - zawiera m.in. ośrodek rozumienia wrażeń słuchowych (pole Wernickego, zazwyczaj w lewej półkuli) a także ośrodki związane z emocjami oraz pamięcią,

* rdzeń kręgowy

Obwodowy układ nerwowy

Obwodowy układ nerwowy składa się z układu somatycznego i autonomicznego. Nerwy przekazują informacje pomiędzy ośrodkowym układem nerwowym i poszczególnymi narządami. Część somatyczna obwodowego układu nerwowego przewodzi impulsy nerwowe pomiędzy receptorami, ośrodkowym układem nerwowym, a mięśniami lub gruczołami. Część autonomiczna łączy ośrodkowy układ nerwowy i narządy wewnętrzne, jak np. serce czy żołądek. Obwodowy układ nerwowy obejmuje 12 par nerwów czaszkowych oraz 31 par nerwów rdzeniowych. Uszkodzenia obwodowego układu nerwowego powodują niedowłady lub porażenia mięśni oraz zaburzenia czucia. Składa się on również z nerwów czuciowych - przewodzących impulsy do ośrodkowego układu nerwowego, oraz nerwów ruchowych- za których pośrednictwem impulsy wędrują do mięśni i gruczołów, oraz nerwów mieszanych, tj. ruchowo-czuciowych.

Neuron jest podstawową jednostką układu nerwowego. Różni sie od innych komórek zdolnością przekazywania informacji. Uklad nerwowy człowieka składa się z okolo 100 miliardów neuronów. Przeciętny neuron ma ok. 0,1mm średnicy, ale może być długi na kilka metrów.

Neuron składa się z ciała komórkowego i wypustek:

a) mnogich

b) krótkich i rozgałęzionych zwanych dendrytami

c) pojedyńczych długich zwanych aksonami

Wewnątrz centralnego systemu nerwowego neuryt jest otoczony przez nie nerwowe komórki zwane glejowymi a poza centralnym układem nerwowym jest otoczony komórkami Schwanna. Kończy się przy efektorze, telodendronem. Ciało komórki neuronu odgrywa ważną rolę w utrzymywaniu procesów metabolitycznych i wzrostowych; może być położone w dowolnym miejscu w stosunku do pozostałych części neuronu. Maja zdolność do wytwarzania i przewodzenia pobudzeń nerwowych. Szybkość przewodzenia pobudzeń elektrycznych zależy od średnicy włókien nerwowych. W zależności od rodzaju substancji chemicznej pośredniczącej w przekazywaniu pobudzenia wyróżnia się synapsy pobudzające i hamujące.

Wybrane choroby układu nerwowego

1.Zespoły Mózgowe:

Urazy naczyniowe mózgu (np.udary)

Urazy czaszkowo mózgowe

Guzy

Padaczka

Choroby układu pozapiramidowego (Parkinson)

2. Zespoły rdzeniowe:

Urazy rdzenia(przerwany lub uszkodzony)

Guzy rdzenia

Jamistośc rdzenia

Choroby zwyrodnieniowe rdzenia kręgowego(np.stwardnienie boczne zanikowe-SLA)

Mielopatia szyjna

3. Choroby diemielinizacyjne:

- Stwardnienie rozsiane(SM)

4.Zespoły obwodowe:

Zespoły uszkodzeń pojedyńczych nerwów obwodowych i splotów

Polineuropatie

Zespoły korzeniowe

i inne nerwobóle

5.Choroby zakaźne:

-np. zapalenie opon mózgowych

ZAKAŻENIA UKŁADU NERWOWEGO

Zakażenia bakteryjne

Zakażenia ogniskowe

Zakażenia wirusowe

Zespół nabytego upośledzenia odporności (AIDS)

Zakażenia wywołane przez grzyby i drożdżaki

Neurosarkoidoza

Zakażenia wywoływane przez krętki:: kiła układu nerwowego

Zakażenia wywoływane przez krętki:: leptospiroza

Zakażenia wywoływane przez krętki:: borelioza (choroba z Lyme)

Zakażenia pasożytnicze

Toksyny bakteryjne

Zespół Reyea

Choroby wywoływane przez priony

Choroba Whipplea

Badanie podmiotowe i przedmiotowe

Wywiad:

-nawiązanie kontaktu z pacjentem

-obecna choroba w ocenie pacjenta

-zapisywanie spostrzeżeń

-wnioski ze zbierania wywiadu

Badanie przedmiotowe:

Obserwacja ogólna

Sprawnośc intelektualna

Mowa

Chód

Badanie nerwów czaszkowych

Badanie układu ruchu(np.Loveta,Ashorda,Laseka)

Badanie układu czuciowego

Badanie odruchów ściegien i odruchów powierzchownych (np. odruch podeszwowy)

Inne badania (np. Badanie podrażnienia opon mózgowo-rzeniowych-zesztywnienie szyji)

Badania Diagnostyczne

Tomografia komputerowa z kotrastem lub zwykła

Rezonans magnetyczny

Elektroencefalografia(EEG) i potencjały wywołane

Elektromiografia(EMG)-badanie szybkości przewodzenia w nerwach obwodowych i stymulacja magnetyczna

Obrazowanie w chorobach naczyniowych mózgu

Wewnątrznaczyniowe zabiegi neuroradiologiczne

Nakłucie lędźwiowe i badanie płynu mózgowo-rdzeniowego

Biopsja mięśni i nerwu

Badanie neuropsychologiczne

Rozpoznanie na podstawie analizy DNA

USG tętnic szyjnych

USG Dopplerowskie(Badanie Dopplera)

OBJAWY ZABURZEŃ NEUROLOGICZNYCH

Majaczenie i otępienie

Afazja, apraksja i agnozja

Omdlenia i inne zaburzenia napadowe

Śpiączka

Ból i parestezje

Zawroty głowy i zaburzenia słuchu

Zaburzenia widzenia

Bóle głowy

Ruchy mimowolne

Zespoły związane z osłabieniem mięśni

Zaburzenia chodu

Spastycznośc

Zaburzenia ruchowo czuciowe

Leczenie fizykalne w chorobach układu nerwowego

1.Leczenie ciepłem i zimnem

2.Wodolecznictwo

3.Światłolecznictwo(promieniowanie podczerwone i nadfioletowe)

4.Elektrolecznictwo

Metody elektrolecznicze: -Prąd stały (galwanizacja,jonoforeza)

- Prądy impulsowe małej częstotliwości:

+elektostymulacja mięśni i nerwów

+prad impulsowy o przebiegu trójkątnym

+prąd impulsowy o przebiegu prostokątnym

+DD-prądy diadynamiczne(DF,MF,CP,LP,RS,MM)

Prądy małej częstotliwości(w leczeniu porażeń kurczowych)

+metoda Tonolizy + tzw. Elektrostymulacja czynnościowa(FES)

-Prądy średniej częstotliwości:

+prądy modulowane

+ prądy interferencyjne

Organizacja Rehabilitacji

Rehabilitacja szpitalna:

- w okresie wczesnym(przyłóżkowa)

Do podstawowych form rehabilitacji przyłóżkowej należą:

a)Ułożenie lecznicze (przeciwbólowe,odciążąjace,wyciągowe,przeciwobrzękowe,profilaktyczne, zapobiegające odleżyną, przykurczą,zastojowi żylnemu,zapaleniu płóc,itp.)

b)Cwiczenia oddechowe

c)Cwiczenia bierne,bierno-czynne i wspomagane, utrzymujące pełen zakres ruchów i zapobiegające przykurczom

d)Cwiczenia czynne kończyn sprawnych(zdrowych)

e)Siadanie,samodzielne obracanie sie na łóżku

f)Przechodzenie z pozycji siedzącej do stojącej i utrzymanie równowagi

g)Wybrane zabiegi fizyczne (masaż,naświetlania)

h)Samoobsługa dostępna w łóżku i przy łóżku

i)Terapia zajęciowa w łóżku u chorych pozostający dłuższy okres w pozycji leżącej i półsiedzącej (porażenie kończyn dolnych)

-w okresie zdrowienia

Po ustąpieniu okresu ostrego i wyrównaniu się zaburzeń krążeniowo-oddechowych oraz po unormowaniu się temperatury ciała, chory uczy się samodzielnie obracac na łóżku i przechodzic z pozycji leżącej do siedzącej oraz z leżenia ,,w łóżku” do leżenia ,,na łóżku”. Chory leżąc ,,na łóżku” powinien byc ubrany.Ubiór chorego powinien zapewniac pełną swobode ruchów.Siadanie i wstawanie należy cwiczyc na brzegu łóżka lub na krześle przystawionym do łóżka.

Rehabilitacja poszpitalna

Rehabilitacja poszpialna pacjentów z corobami układu nerwowego obejmuje leczenie usprawniające w szpitalach uzdrowiskowych i sanatoriach rehabilitacyjnych oraz w poradniach i gabinetacg rehabilitacyjnych przy placówkach lecznictwa otwartego

Rehabilitacja uzdrowiskowa

Leczenie rehabilitacyjne w uzdrowisku umożliwia lepsze wykorzystanie metod lecznictwa fizycznego, przyśpiesza powrót do życia społecznego i stważa warunki do prowadzenia zajęc rekreacyjno-sportowych.

Rehabilitacja ambulatoryjna

Jednostką podstawową lecznictwa ambulatoryjnego jest poradnia rehabilitacyjna związana organizacyjnie w każdym Zespole Opieki Zdrowotnej ze szpitalem lub przychodnią spejalistyczną. Chorzy przeważnie zglaszaja się 3 razy w tygodniu.Wskazania:a)niedowłady pochodzenia ośrodkowego i obwodowego nie upośledzające w znaczniejszym stopniu czynności lokomocyjnej,b) przewlekłe nawracające zespoły bólowe

Rehabilitacja domowa

Chorzy z porażeniem kończyn dolnych, z ataksją uniemożliwiającą samodzielne poruszanie się i z współistniejącą niewydolnością krążeniowo-oddechową kwalifikują sie do usprawniania leczniczego w warunkach domowych.

Udar mózgu

Udar mózgu to szybko rozwijające się zaburzenia ogniskowe funkcji mózgu, które są wywołane uszkodzeniem naczyniowym. Najczęstszymi objawami udaru mózgu są: jednostronne osłabienie albo drętwienie kończyn, zaburzenia w rozumieniu mowy lub niemożność wypowiadania słów, zaburzenia widzenia. Mogą też wystąpić nagłe, bardzo silne zawroty głowy, często połączone z zaburzeniami połykania, zaburzeniami mówienia lub osłabieniem kończyn. Objawem udaru mózgu może być również nagły, bardzo silny ból głowy, inny niż bóle głowy, które występowały uprzednio.

Jakie są przyczyny udaru mózgu?

Przyczyną udaru są zaburzenia krążenia w mózgu. Udar mózgu nazywa się bardzo często wylewem do mózgu, jednak nie jest to precyzyjne określenie. W 80% przypadków udar mózgu wywołany jest niedokrwieniem, czyli zamknięciem naczynia, które doprowadza krew do mózgu. Tylko 20% udarów mózgu wywołane jest krwotokiem bądź to do mózgu, bądź do przestrzeni pomiędzy mózgiem a czaszką.

* Mózgowie jest miejscem rozwoju odnaczyniowych zespołów chorobowych o zróżnicowanej etiologii, przede wszystkim jednak wynikających z postępu procesów miażdżycowych w naczyniach doprowadzających krew do mózgu: zewnątrz- i wewnątrzmózgowych. Ostre niedokrwienne incydenty mózgowe: udary (inaczej: zawały) czy tzw. przemijające niedokrwienia mózgu (TIA - transient ischemic accidents), zdarzają się przede wszystkim u osób starszych, szczególnie obciążonych nadciśnieniem tętniczym, otyłością i cukrzycą.

* Niektóre wady serca, zarówno wrodzone, jak i nabyte, oraz nakładające się z reguły na nie infekcyjne zapalenie wsierdzia są powodem zatorów tętnic mózgowych skrzeplinami oderwanymi z wewnątrzsercowych uszkodzonych struktur (np. zastawek).

* Udary krwotoczne mózgu, które nierzadko zdarzają się u ludzi młodych, z reguły są spowodowane pęknięciem tętniaka mózgu. Taki tętniak rozwija się przez lata i jest swego rodzaju "bombą zegarową", która prędzej czy później musi eksplodować. U ludzi starych pęknięciu ulega zmiażdżycowane, sztywne, niepodatne na odkształcenia naczynie mózgowe, często w wyniku nagłego wzrostu ciśnienia tętniczego.

Udar jest bardzo niebezpiecznym schorzeniem. Powoduje on porażenie pewnej części ciała zależnie od wielkości porażonego obszaru mózgu. Im większy obszar, tym poważniejsze jest porażenie funkcji organizmu.

Udar mózgu jest groźniejszy w zależności od tego która połowa mózgu jest silniej rozwinięta, u praworęcznych lewa u leworęcznych prawa.

Podstawową formą fizjoterapii jest kinezyterapia wykorzystująca ćwiczenia z coraz wiekszym obciążeniem. Często przy wylewie następują przykurcze co powoduje duże trudności w rehabilitacji. Przy ćwiczeniach kinezoterapeutycznych występuje jednoczesna walka z przykurczami.

Bardzo pomocne w rehabilitacji jest hydroterapia. Duża gęstość wody powoduje ułatwienie ruchu i zmniejszenie siły potrzebnej do pokonania grawitacji.

Juz pod koniec rehabilitacji, po osiągnięciu dość dużej sprawnosci, dobrą formą ćwiczeń jest turnus rehabilitacyjny który pomaga osiągnąć pełny powrót do pierwotnej sprawności.

Poza fizjoterapią typowo motoryczną należy również zadbać o rehabilitację fizjologiczną obejmującą również często naukę mowy.

Jest to bardzo żmudna praca lecz przy poświęceniu maksimum energi z obu stron ma ona wielkie szanse powodzenia.

Udar mózgu jest stresującym przeżyciem dla pacjanta i radykalnie zmiennia jego warunki życia. Wielkie znaczenie mają tutaj metody psychoterapii podtrzymującej, relaksującej oraz psychoreedukacji, tym bardziej, że od kondycji psych. chorego, od jego świadomej, aktywnej, umotywowanej postawy w znacznym stopniu zależą wyniki reh.

Metody stosowane u chorych z niedowładem połowiczym:

M. trakcyjne. Jest to reh. przyłóżkowa. Sadzanie pacjenta, pionizacja, nauka chodu, ćw.bierne i czynne indyw. oraz grupowe.

2. M.instrumentalne stosuje sie w nauce chodu za pomocą funkcjonalnej elektrostymulacji ( FES). Ideą tej metody jest zastosowanie bioelektrycznej ortezy, w przypadku gdy pacjent nie ma istotnych zaburzeń czucia.

3. M. biomechaniczne, są to metody leczenia ruchem indywid. dobrane dla każdego chorego w zależności od uszkodz. i stanu ogólnego. Mogą to być: mobilizacje czynne i bierne, ruch przeciw oporowi, rozciąganie mm., stymulacja zew., ucisk mm., naprzemienne prostowanie i zginanie.

4. M. kinezyterapeutyczne, specjalistyczne opracowane przez kinezyterap. Charakt. się specyficznymi koncepcjami teoretycznymi. Wśród nich najczęściej stosowane są m. Brunnstom, Kabat-Keiser, Bobathów, Rooda i Jakobsona.

PNF jako koncepcja powstała w 1946 r. wKalifornii dzięki współpracy neurofizjologa - dr Hermana Kabata i fizjoterapeutki - Maggie Knott. Jest przykładem neurofizjologicznego kompleksowego systemu oddziaływania terapeutycznego opartego na najnowszych osiągnięciach nauk medycznych, którego istotę zawarto w nazwie: proprioceptywne (dotyczące receptorów ciała) nerwowo-mięśniowe torowanie (ułatwianie, facilitowanie) ruchu.

-Teoretyczne podstawy koncepcji oparto na prawidłowościach fizjologii rozwoju ruchowego człowieka - rozwój cefalo-kaudalny, od części proksymalnych do dystalnych, zuwzględnieniem poszczególnych faz kontroli motorycznej, nierozerwalnie związanych zosiąganiem nowych pozycji imożliwości poruszania się wn ich. Proces uczenia ruchu, rozumiany w PNF jako odtwarzanie utraconej funkcji, wspomagany jest w terapii zarówno wcześniejszymi doświadczeniami, pochodzącymi ze schematów rozwoju ruchowego dziecka (wiele elementów tych oddziaływań zawarto m.in. wprogramie pracy na materacu) jak i wielozmysłowym bodźcowaniem, polegającym na czasowym i przestrzennym sumowaniu się w obrębie synaps pobudzeń różnego rodzaju (bodźce dotykowe, wzrokowe, słuchowe, równoważne, proprioceptywne ii n.), które oddziaływują na pacjenta ze środowiska zewnętrznego.

-Głównym celem metody PNF jest odbudowa czynności ruchowych (reedukacja) podporządkowana fizjologicznej sekwencji rozwoju ruchowego i prowadzona w oparciu o ruchy zbliżone do tych, jakie się wykonuje w życiu codziennym. Postępowanie oparte jest o sumowanie się różnego rodzaju bodżców aferentnych (głównie wzrokowych, słuchowych, proprioceptywnych, dotykowych i równoważnych). W metodzie tej rezygnuje się z izolowanych ruchów w pojedynczych stawach i w typowych płaszczyznach. Całość ruchu jest wynikiem świadomych starań pacjenta, wspieranych elementami torującymi, do których można zaliczyć rozciągnięcie mięśni i innych elementów okołostatwowych , ciąg i nacisk, wzmocnienie aktywności mięśni poprzez odpowiednio stawiany opór, właściwy chwyt oraz zapewnienie odpowiednich warunków i kolejności pracy mięśni.

-Wzorce kompleksów ruchowych, które są wzorcami ruchów globalnych przebiegających trójpłaszczyznowo i zawierające składową rotacyjną. Wszytskie wzorce mają swoją nazwę , odzwierciedlającą kierunek ruchu , bądż ruch zachodzący w stawie bliższym ( pozycję końcową ). Każdemu wzorcowi odpowiada wzorzec antagonistyczny ( powrotny ). Pozycja końcowa jednego wzorca jest pozycją wyjściową dla innego ( antagonistycznego ). W zależności od potrzeb i możliwości pacjenta, ustala się program leczenia, odrestaurowujący jak gdyby różne fazy rozwoju ruchowego.

-W usprawnianiu hemiplegików podstawą postępowania jest również hamowanie oparte o zmianę ułożenia punktów kluczowych, które poprzedza aktywizację pacjenta. Nadrzędną sprawą jest zwalczanie spastyczności, z czym wiąże się dobieranie tylko takich ułożeń i ćwiczeń, które nie wyzwalają patologicznych reakcji odruchowych.

Zabiegi fizjoterapeutyczne są stosowane jako uzupełnienie programu uspraw. W towarzyszących zespołach bólowych często wyk. się:

-zabiegi cieplne,

-kriostymulację,

-elektroterapię,

-magnetoter. ,

-promieniowanie laserowe,

-ultradź. ,

-masaże klasyczne,

-podwodne,

-wirowe,

-pneumatyczne,

-odprowadzające (limfatyczne).

Wpływają korzystnie na trofikę tkanek, napięcie mm., krążenie miejscowekrwi i chłonki.

Powodują przesunięcie chłonki i krwi w kier. dosercowym, likwidując zastoje i obrzęki.

Padaczka(epilepsia)

Mózgowe porażenie dziecięce

Pod pojęciem "mózgowe porażenie dziecięce"rozumiemy niepostępujące zaburzenia czynności ruchowych i postawy, które są wynikiem uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego (OUN) powstałego w czasie ciąży. Może on być wywołany czynnikiem mechanicznym, niedotlenieniem tkanki mózgowej. Powoduje to zaburzenia napięcia mięśniowego,dyskoordynacje ruchów, zaburzenia rozwoju psychoruchowego. Zaburzenia aparatu artykulacyjnego prowadzą do zaburzeń mowy i funkcji jedzenia.

Głównym środkiem leczniczym jest kompleksowa rehabilitacja leczenie farmakologiczne jest tylko uzupełnieniem rehabilitacji.

Leczenie chirurgiczne polega na usunięciu pierwotnych i wtórnych zniekształceń i przywracani kończynom kształtu zbliżonego do normy. Ponadto celem leczenia chirurgicznego jest poprawa zaburzeń równowagi mięśniowej, poprawa czynności miesni oraz postawy.

Usprawnianie ruchowe ma podstawowe znaczenie w programie terapeutycznym. Wcześnie rozpoczęte ma również istotne znaczenie rokownicze pod warunkiem, że jest prowadzone w pierwszych miesiącach życia. Najczęściej stosowanymi metodami są:

1. Medoda Bobath

Autorzy tej metody postawili sobie następujące zadania:

- normalizację napięcia mięśniowego, które stanowi podstawowy i niezbędny warunek normalnego ruchu. Szczególną uwagę zwrócono na napięcie posturalne, tzn. napięcie mięśniowe w stanie spoczynku.

- hamowanie prymitywnych i patologicznych wzorców ruchowych

- wykształcenie wzorców prawidłowego ruchu, które są konieczne do nauki codziennych zadań życiowych

W celu realizacji wspomnianych celów stosuje się stymulację dziecka za pomocą rąk terapeuty w obrębie tzw. punktów kluczowych czyli głowy, obręczy

barkowej, tułowia i obręczy biodrowej.

Techniki hamowania i ułatwiania służą wzajemnej współpracy grup mięśniowych, w celu uzyskania swobodnego ruchu w zakresie dużej motoryki. Wyzwalane ruchy czynne mają początkowo charakter odruchowy, lecz wielokrotnie powtarzane stanowią podstawę dla późniejszych prawidłowych ruchów dowolnych ( świadomych ). Całość postępowania bazuje na poruszaniu punktami kluczowymi ( tj. głową, szyją, obręczami, kończynami i innymi ), które wpływają na ukształtowanie się prawidłowych odruchów postawy i równowagi oraz ułatwiają zbliżony do normalnego rozwój dziecka. Stosowane tu ćwiczenia można podzielić na 4 grupy:

Ćwiczenia regulujące ustawienie głowy w przestrzeni oraz prawidłowe ułożenie głowy względem ciała;

Ćwiczenia polegające na ułatwieniu ruchów ciała dziecka za pomocą zmian ułożenia punktów kluczowych;

Ćwiczenia wyrabiające odruch równowagi;

Ćwiczenia wyrabiające odruch obronny.

2. Metoda Vojty

Metoda usprawnianai głównie niemowląt z grupy ryzyka, której podstawowym zadaniem jest zapobieganie rozwojowi MPD. Metoda ta polega na proprioceptywnej stymulacji stref wyzwalania znajdujących się na ciele niemowlęcia i wywołaniu odpowiedzi odruchowych składających się z wielu elementów.

3. Metoda ruchu rozwijającego Weroniki Sherborne

Dzieci poddawane są stymulacji przez kontakt emocjonalny, fizyczny i ruch w formie zabawy. Metodę ruchu, jego koordynację i celowość można uzyskać przy stosowaniu ćwiczeń równoważnych, siłowych i rytmicznych.

4.Hipoterapia

Lecznicze działanie jazdy konnej. Polega na wykorzystaniu ciepła i ruchów konia, które odpowiadają fazom prawidłowego ruchu człowieka. Powstają w ten sposób prawidłowe wzorce ruchowe, poprawia się równowaga. Jazda konna kształtuje równieżorientację w przestrzeni i rozbudza zainteresowania.

Urazy rdzenia kręgowego

Uszkodzenie kręgosłupa możemy podzielić na dwa rodzaje

1.Uszkodzenie z przerwaniem rdzenia kręgowego

2.Uszkodzenie bez przerwania rdzenia kręgowego

-W przypadku pierwszego punktu medycyna jest bezsilna nie istnieje jeszcze sposób rekonstruowania rdzenia kręgowego. Jezeli nastąpi przerwanie rdzenia kręgowego to następuje paraliż wszystkich kończyn poniżej miejsca przerwania. Tu fizjoterapia nic nie może pomóc poza kompensacją uszkodzonych fragmentów ciała rozwinienięcim innych(o ile jest to możliwe)

-W przypadku uszkodzenia bez przerwania rdzenia podstawową formą fizjoterapii jest kinezoterapia która intensywnie działa przykurczom i pozwala przywrócic podstawowe funkcje które ulegly upośledzeniu podczas uszkodzenia kręgosłupu. Interwencja chirurgiczna ma charakter poprawy deformacji kręgów.

Często przy tego typu urazie wystarczy usztywnić urażony odcinek, a fizjoterapia polega na rozwinięciu mięśni stabilizujących kręgosłup.

Hydroterapia

Lecznicze wykorzystanie fizycznej własciwości wody do zmniejszenia cięzaru ciała przez co zmniejsza sie siła mięsia potrzebna do wykonania ruchu. Bardzo poprawia to ruchomosc porażonych kończyn.

Hipoterapia

Wykorzystując ruch konia oraz konieczność utrzymania sie na nim wymusza prawidłową postawę ciała i silnie rozwija większośc mięśni.

Choroby przebiegające z postępującym zanikiem mięśniowym

W tej grupie spotyka sie zasadnicze 3grupy patologi:

1)Uszkodzenia pierwotne mięśniowe

2)Rdzeniowy zanik mięśni

3)tzw. Polineuropatie

Leczenie usprawniające:

Systematycznośc cwiczeń i długotrwałośc procesu usprawniania

zróżnicowane obciążenie wysiłkiem i różnicowanie programu usprawniania dla chorych zróżnymi rodzajami uszkodzeń zależnie od rozpoznania,okresu choroby i stanu pacjenta

Jeśli jest to możliwe: kojarzenie usprawniania z równoległym leczeniem farmakologicznym-przyczynowym lub objawowym,a niekiedy także chirurgicznym

W wybranych przypadkach- dobór odpowiedniego zaopatrzenia ortopedycznego lub pomocy ortopedycznych

Choroby diemielinizacyjne

Przewlekłe zespoły pozapiramidowe

10. SPECYFIKA REHABILITACJI W CHOROBACH WEWNĘTRZNYCH

Rehabilitacja w chorobach układu oddechowego

Cele:

- poprawa mechaniki oddychania w przebiegu przewlekłych
chorób układu oddechowego;
- zapobieganie następstwom chorób układu oddechowego;
- zapobieganie obniżeniu ogólnej sprawności i wydolności
chorych na przewlekłe choroby układu oddechowego;
- zapobieganie powikłaniom i następstwom chorób układu
oddechowego o ostrym przebiegu;
- wykorzystanie rezerw oddechowych w razie
nieodwracalnych zmian w przebiegu przewlekłych chorób
układu oddechowego;
- zapobieganie powikłaniom i następstwom w obrębie układu
oddechowego w przebiegu innych chorób lub w skutek ich
leczenia.

Metody rehabilitacji w chorobach układu oddechowego

- ćwiczenia oddechowe;
- ćw. ogólnie usprawniające i ogólnokondycyjne;
- ćw. skutecznego kaszlu;
- fizykoterapia i masaż mają znaczenie pomocnicze,
przygotowują chorego do kinezyterapii;
- inhalacje;
- światłolecznictwo;
- elektroterapia;
- UD;
- drenaż ułożeniowy.

Wybrane choroby układu oddechowego:

przewlekłe zapalenie oskrzeli - wskutek zakażeń wirusowych i bakteryjnych, palenia tytoniu. Przerost błony śluzowej i nadmiar śluzu. Stopniowo zanikają wszystkie elementy ściany oskrzeli.

Objawy:

- zaleganie wydzieliny w oskrzelach
- kaszel
- odksztuszanie
- duszność

Rehabilitacja:

- leki przeciwzapalne, rozrzedzające wydzielinę i wykrztuśne
- ćwiczenia oddechowe
- drenaż ułożeniowy
- oklepywania
- masaż
- ćwiczenia skutecznego kaszlu
- trening wytrzymałościowy

Rozstrzenie oskrzeli - trwałe rozszerzenie końcowych odcinków średnich i drobnych oskrzeli ze zmianami zapalnymi ich ścian oraz tkanek je otaczających.

Objawy:

- kaszel
- duża ilość wydzieliny śluzowo-ropnej

Rehabilitacja:

- antybiotyki, leki rozrzedzające wydzielinę i
wykrztuśne
- jak przy przewlekłym zapaleniu oskrzeli

Rozedma płuc - polega na znacznym powiększeniu przestrzeni oddechowych położonych obwodowo do końcowych oskrzelików ze zniszczeniem ich ścian, utratą elastyczności tkanki płucnej i zmniejszeniem się płucnego łożyska naczyniowego.

Objawy:

- duszność
- szybkie męczenie się
- kaszel
- klatka piersiowa ma ustawienie wdechowe
- przepona płaska
- utrudnione oddychanie

Rehabilitacja:

- leki jak w przewlekłym zapaleniu oskrzeli
- ćwiczenia rozluźniające
- ćwiczenia oddechowe
- ćwiczenia skutecznego kaszlu
- ćwiczenia ogólno usprawniające i zwiększające tolerancję wysiłkową

Astma oskrzelowa - przewlekła choroba układu oddechowego charakteryzująca się stanem zapalnym dróg oddechowych, zwiększoną wrażliwością oskrzeli na drażniące czynniki swoiste i nieswoiste, zwężenie oskrzeli oraz nadmierne wydzielanie śluzu.

Objawy:

- są odczynem immunologicznym na alergen

Może być:

- atopowa - uwarunkowana genetycznie
- nieatopowa - nabyta

Rehabilitacja:

- unikanie czynnika drażniącego
- leki przeciwzapalne i rozszerzające oskrzela
- ćwiczenia oddechowe
- ćwiczenia efektywnego kaszlu
- ćwiczenia zwiększające sprawność
- psychoterapia

Zapalenie płuc - rozwija się w wyniku powstanie w miąższu płucnym zapalnego nacieku.
Jest różnopochodne.

Rehabilitacja:

- antybiotyki
- rehabilitacja oddechowa ma znaczenie wspomagające
- nauka efektywnego kaszlu
- drenaż ułożeniowy
- oklepywanie klatki piersiowej

Rehabilitacja w chorobach układu sercowo - naczyniowego

Definicja rehabilitacji kardiologicznej

Skoordynowane kompleksowe działania prowadzące do osiągnięcia przez pacjenta z przewlekłą lub po ostrej chorobie sercowo-naczyniowej, przy jego współpracy, możliwie najlepszej fizycznej, psychicznej i socjalnej kondycji, tak aby mógł on zachować lub odzyskać optymalną pozycję społeczną i poprzez zmianę zachowań zdrowotnych spowolnić lub zahamować progresję choroby, a nawet doprowadzić do jej częściowej regresji.

Stanowisko WHO (1993)
Rehabilitacja kardiologiczna winna stać się integralną częścią postępowania u każdego chorego na serce.

Co daje rehabilitacja kardiologiczna?

- redukuje całkowitą śmiertelność o ok. 20%;
- redukuje śmiertelność sercową o ok. 26%;
- poprawia wydolność fizyczną;
- zmniejsza objawy niedokrwienia;
- prowadzi do regresji zmian miażdżycowych;
- zmniejsza ryzyko nawrotu choroby;
- zmniejsza częstość rehospitalizacji;
- zmniejsza emocjonalny dystres;
- motywuje do współpracy w dziedzinie akceptacji metod
leczenia, np. farmakoterapii, diety;
- zmniejsza mechanizm zaprzeczania, który utrudnia
współpracę z pacjentem;
- poprawia jakość życia;
- zwiększa częstość powrotu do pracy.

Wpływ rehabilitacji kardiologicznej na modyfikację czynników ryzyka choroby niedokrwiennej serca

1. Zwiększenie aktywności fizycznej w czasie wolnym
2. Zaprzestanie palenia
3. Obniżenie ciśnienia tętniczego
4. Zmniejszenie ciężaru ciała
5. Korzystna korekta profilu lipidowego
6. Korzystny wpływ na metabolizm glukozy
7. Zmniejszenie insulinooporności

Dostęp do świadczeń rehabilitacyjnych dla pacjentów ze schorzeniami układu sercowo-naczyniowego, w których udowodniono skuteczność rehabilitacji

1. USA - 15-30%
Przyczyny:
- brak zaleceń ze strony lekarzy, szczególnie dla chorych starszych, kobiet, pacjentów o niskim poziomie wykształcenia i bezrobotnych
- słaba motywacja pacjentów
- niedobory logistyczne i finansowe
(Wenger NK et al. Cardiac Rehabilitation. New York. Basel 1999)

2. Europa - kraje Unii Europejskiej w roku 1995 - ok. 50%
- Holandia, Austria, Finlandia - >50%
- Belgia, Dania, Niemcy - >25%
(ogólna prawidłowość - im wyższa zachorowalność tym niższa dostępność)
(Vanhees L. J Cardiopulmonary Rehab. 2002)

3. Polska w roku 2003
Liczba rehabilitowanych chorych - ok. 14 000 ( w tym 12 500 stacjonarnie;
1 500 ambulatoryjnie)

Czynniki mogące poprawić efektywność rehabilitacji

1. Zwiększenie liczby pacjentów poddawanych
rehabilitacji;
2. Poszerzenie diagnostyki o tzw. nowe czynniki ryzyka;
3. Ukierunkowanie działań rehabilitacyjnych na pacjentów
z podwyższonym ryzykiem;
4. Intensyfikacja edukacji z włączeniem rodzin pacjentów;
5. Modyfikacja metod treningu zdrowotnego;
6. Udoskonalenie programów dietetycznych;
7. Wdrożenie nowoczesnej farmakoterapii i motywacja
chorych do jej stosowania;
8. Rewizja dotychczas stosowanych metod rehabilitacji
psychicznej;
9. Utrzymanie ciągłości rehabilitacji.

Wpływ masażu na układ krążenia

Ogólnie można powiedzieć, że pod wpływem masażu wzrasta pojemność wyrzutowa i minutowa serca, ponieważ właśnie pod wpływem masażu wzrasta dopływ krwi do prawego przedsionka i komory serca. U ludzi chorych na serce masaż powinien być lekki, spokojny, dostosowany do rytmu serca.

Wpływ masażu na układ krążenia tłumaczą trzy podstawowe teorie:

* hormonalna
* odruchowa
* mechaniczna

Teoria hormonalna - Wskutek masażu wydziela się z tkanek większa ilość histaminy, który rozszerza naczynia krwionośne, z kolei histamina, drażniąc nadnercza, powoduje wzrost wydzielania adrenaliny. Adrenalina powoduje zwężenie naczyń krwionośnych, podnosząc ciśnienie krwi. Tak więc w pierwszej fazie masażu notujemy spadek ciśnienia, a mniej więcej w 20 min. po masażu wzrost ciśnienia. U ludzi cierpiących na nadciśnienie masaż musi być łagodny, powolny, tak aby nie doprowadzić do gwałtownego wahania ciśnienia.

Teoria odruchowa mówi o obniżeniu się ciśnienia krwi masowanej części ciała, o czym informują ośrodkowy układ nerwowy parareceptory. Reakcją obronną organizmów odpowiedzi na tę informację jest wzrost ciśnienia.

Teoria mechaniczna oparta jest na dwóch przesłankach: na mechanicznym przepychaniu krwi (głaskanie) i na wytwarzaniu na naczyniach masowanych próżni (ugniatanie), która zapełnia się wskutek wessania krwi z części dalszych, leżących obwodowo od miejsca masowanego. I tak masując część bliższą wywieramy pośredni i bardzo skuteczny wpływ na część ciała dalszą.

Na układ krwionośny wywieramy wpływ, stosując wiele rodzajów masaży, jednak najskuteczniej wpływa na układ krwionośny zarówno ośrodkowy, jak i obwodowy- masaż klasyczny, drenaż limfatyczny, masaż segmentarny, masaż wibracyjny i wszelkiego rodzaju masaże wodne.

Masaż jako bodziec mechaniczny wywołuje w organizmie zmiany i reakcje o charakterze miejscowym i ogólnym.

* reakcje miejscowe to zmiany powstające bezpośrednio w masowanych tkankach;

* reakcje ogólne to zmiany ogólne wywołane drogą odruchową w układach: krążenia, nerwowym, wewnątrz wydzielniczym i innych.

Rodzaje chwytów w masażu:
-głaskanie
-ugniatanie
-chwyty z dużym miejscowym uciskiem
-rozcieranie
-wstrząsanie
-oklepywanie
-wibracja


Masaż wpływa nie tylko na naczynia żylne i chłonne, przyspieszając powrót krwi do serca, lecz także wpływa na pracę naczyń tętniczych, gdyż serce napełnione krwią wydatniej niż przed masażem lepiej jest odżywione, lepiej pracuje dostarczając tym samym większą ilość krwi do płuc i do układu tętniczego obwodowego. Masując poszczególne części ciała powodujemy rozszerzenie się naczyń tętniczych przez rozgrzewanie ich i przez poprawę kurczenia się i rozkurczania mięśni gładkich znajdujących się w naczyniach tętniczych.

Wpływ masażu na pracę serca osiąga się przede wszystkim, masując grzbiet i klatkę piersiową przy szczególnym zastosowaniu rytmicznych ucisków i wibracji, zwłaszcza na mostku i w lewym V międzyżebrzu. Zarówno masaż wpływający na naczynia obwodowe, jak i masaż grzbietu oraz klatki piersiowej wywierają pośredni wpływ na mięsień sercowy. Masaż bezpośredni serca może być wykonany jedynie przez lekarza w czasie zabiegu operacyjnego.

Wskazania do masażu - choroby układu krążenia:

* stany obniżonego ciśnienia krwi
* choroby obwodowych naczyń krwionośnych
* przewlekła niewydolność krążenia (celem ułatwienia odpływu krwi żylnej i
chłonki z kończyn dolnych
* stwardnienia tętnic obwodowych (masaż delikatny)
* stany po przebytych zapaleniach żył kończyn dolnych (nie wcześniej niż 6
miesięcy po ustąpieniu stanu ostrego)
* choroba Raynauda
* zespoły żylakowe bez owrzodzeń
* choroba Bűrgera (I i II stadium choroby)

Przeciwwskazania do masażu:

• ostre stany zapalne i alergiczne skóry

• zmiany na skórze

• zakrzepy żylne

• zapalenie węzłów chłonnych

• tętniaki

• zaawansowana miażdżyca naczyń obwodowych

• hemofilia

• owrzodzenie podudzi

• nie wyrównane wady serca

• wylewy krwawe po urazowe ( do 2-3 tyg)

• ogólne przeciwwskazania do masażu

Rehabilitacja chorych z chorobami układu krążenia- Usprawnianie za pomocą ruchu:
Ćwiczenia są czynnikiem który wykorzystuje rezerwę wydolności serca i wzmacnia mięsień sercowy. Wpływają one nie bezpośrednio na serce, ale na ciśnienie krwi które podnosi się pod wpływem ruchu

Zadania usprawniania :
1. Poprawienie ogólnej sprawności i siły mięśni szkieletowych bez
nadmiernego obciążenia serca,
2. Stopniowe obciążanie pracą mięśnia sercowego i zwiększanie
wydolności układu krążenia. Cel ten osiągnie się stosując stopniowane
ćwiczenia czynne

„Zrehabilitowany jest ten chory na choroby układu krążenia, który zaakceptował narzucone mu przez chorobę ograniczenia i który
w ramach tych ograniczeń bez strachu i obawy wraca na swoje miejsce
w społeczeństwie i wykonuje wg własnego przekonania i w ocenie ogółu pożyteczną pracę.”
Scott.

Ćwiczenia w chorobach układu krążenia:

-ćwiczenia oddechowe;
-ćwiczenia czynne mięśni szkieletowych (ruchy kończyn
dolnych i górnych w pozycji leżącej);
-ćwiczenia w pozycji siedzącej;
-ćwiczenia kształtujące postawę tj. ćwiczenia mięśni
grzbietu, brzucha, pośladków;
-ćwiczenia małych grup mięśniowych (rąk i stóp);
-ćwiczenia czynne kończyn górnych i dolnych we
wszystkich stawach;
-ćwiczenia koordynacyjne.

Niektóre choroby układu krążenia kwalifikujące
chorych do ćwiczeń:

-Zapalenie mięśnia sercowego
-zawał mięśnia sercowego
-wady wrodzone i nabyte serca
-zaburzenia krążenia obwodowego tętniczego
-zaburzenia krążenia obwodowego żylnego

ZASTOSOWANIE REHABILITACYJNE
W GINEKOLOGII

- dolegliwości bólowe;
- zaburzenia miesiączkowania;
- klimakterium;
- zapalenie przydatków;
- obniżenie narządu rodnego i nietrzymanie moczu;
- rehabilitacja przed i po zabiegach operacyjnych;
- rehabilitacja po operacjach plastycznych krocza i po
operacjach nietrzymania moczu.

dolegliwości bólowe:
Głównie wiążą się z bolesnymi miesiączkami. Objawami oprócz bólów podbrzusza i okolicy krzyżowo-lędźwiowej mogą być bóle głowy, nudności, wymioty, czasem utrata przytomności, skurcze macicy.

Metody postępowania:
- masaż tkanki łącznej - pozycja leżąc na boku, masaż ruchem cięcia od
kolców biodrowych tylnych górnych do kości krzyżowej
- kinezyterapia:
- ćwiczenia wibracji i wstrząsania miednicy, brzucha i grzbietu
- ćwiczenia rozluźniające mm brzucha, grzbietu, pośladków, krocza i dna
miednicy
- oddychanie torem brzusznym
- światłolecznictwo:
- UV
- lampa Helios, Sollux
- Terapuls, DKF
- leczenia uzdrowiskowe
- gorące kąpiele nóg, nasiadówki
- peloidoterapia
- wodolecznictwo
- kuracje pitne

Zaburzenia miesiączkowania:

Jednym z zaburzeń jest brak miesiączki, określa się jako:
- pierwotny - gdy krwawienie nie nastąpiło po 18. roku życia
- wtórny - gdy krwawienie jest zatrzymane ponad 4 miesiące z
wyjątkiem takich stanów fizjologicznych jak ciąża, laktacja i okres
przedmenopauzalny.
Objawia się zaburzeniami czynnościowymi jajnika lub schorzeniami macicy.

Metody postępowania:

- masaż tkanki łącznej;
- światłolecznictwo;
- kinezyterapia:
a) ćwiczenia dynamiczne ( w szybkim tempie) mięśni brzucha,
pośladków, krocza i dna miednicy, kończyn dolnych
b) ćwiczenia wibracji i wstrząsania miednicy.

Klimakterium (senium)
Czyli okres przejściowy od pełnej dojrzałości do starości, określany jako przekwitanie, zanikają zdolności rozrodcze kobiety.
Menopauza - czyli ostatnie krwawienie, pojawia się między 46. a 52. rokiem życia.

Klimakterium dzieli się na trzy okresy:
- I - przedmenopauzalny (alutealny) - 6 lat przed menopauzą
- II - hipoestrogenny ( pomenopauzalny) - 6 lat po menopauzie
- III - starość - ( hipohormonalny)

Wraz z przestrojeniem hormonalnym mogą pojawić się różne dolegliwości, np. bezsenność, zaburzenia pracy serca, depresja, cukrzyca.
Metody postępowania:
- kinezyterapia:
- ćwiczenia ogólno usprawniające
- ćwiczenia rozluźniające
- muzykoterapia i aerobik
- wodolecznictwo
- klimatoterapia:
- turystyka i rekreacja

Nietrzymanie moczu i obniżenie narządu rodnego:

Polega na wypływaniu moczu przez nieuszkodzoną cewkę moczową pod wpływem zwiększonego ciśnienia śródbrzusznego i śródpęcherzowego. Wyciek moczu następuje, np. podczas śmiania, kaszlu, kichnięcia, podnoszenia ciężaru.
Przyczyną nietrzymania moczu jest niewydolność przepony moczowo-płciowej na skutek zmian anatomicznych jak rozluźnienie tkanki łącznej, zwiotczenie mięsni, to prowadzi do obniżenia się narządu rodnego kobiety lub wypadania macicy.

Metody postępowania:
- kinezyterapia:
- ćwiczenia Kegla ( izometryczne)
- ćwiczenia wzmacniające mm krocza i dna miednicy, brzucha, pośladków
- masaż
- leczenie sanatoryjne
- leczenie operacyjne

Rehabilitacja przed operacją:

- ćwiczenia ogólno kondycyjne
- ćwiczenia poprawiające krążenie krwi
- ćwiczenia prawidłowego odkasływania ( w pozycji leżącej na plecach
przy zgiętych kolanach, chwytamy brzegi macicy i na szczycie
wydechu odkasłujemy, przy operacji przez pochwę kobieta wciąga
pochwę i odbyt do środka i na szczycie wydechu odkasłuje)
- ćwiczenia oddechowe
- ćwiczenia prawidłowego odwracania się na boki
- ćwiczenia prawidłowego wstawania z łóżka

Rehabilitacja po operacji:

Ma na celu przede wszystkim zapobieganie powikłaniom oraz możliwie szybkie przywrócenie sprawności fizycznej pacjentki.

REHABILITACJA W POŁOŻNICTWIE
Opiera się głównie na ćwiczeniach fizycznych. Na całość ćwiczeń składają się:
- ćwiczenia kształtujące prawidłową postawę ciała
- ćwiczenia ogólno usprawniające
- nauka oddychania torem przeponowym
- techniki relaksacyjne
- przybieranie postaw do aktu rodzenia
- nauka efektywnego parcia z wykorzystaniem działania tłoczni brzusznej

W układzie ćwiczeń wyodrębnia się tradycyjnie pięć okresów w przebiegu ciąży:
- I - do 14. tygodnia
- II - od 15. do 22. tygodnia
- III - od 23. do 28. tygodnia
- IV - od 29. do 34. tygodnia
- V - od 35. do porodu

W wykonywaniu ćwiczeń uwzględnia się schemat:
- pozycja wyjściowa
- ćwiczenia zasadnicze
-powrót do pozycji wyjściowej
-krótki odpoczynek

Dodatkowo stosuje się:
- masaż
- ćwiczenia w wodzie

POŁÓG

Najczęściej wykonywane ćwiczenia:

- chwyt Poręby - odciągnięcie ku górze macicy brzegami
dłoni ułożonych nad łukami łonowymi zaraz po wydaleniu
łożyska;
- ćwiczenia Kegla - polega na 20-krotnym napinaniu i
rozluźnianiu mięśni kroczna i pośladków, połączone
z wciąganiem pochwy.

Rehabilitacja w nefrologii


Rehabilitacja pacjentów dializowanych otrzewnowo

W ostatnich latach gwałtownie wzrasta liczba osób z rozpoznaną
przewlekłą chorobą nerek (PCHN). Obecnie praktycznie każdy pacjent w V stadium PCHN ma zapewniony dostęp do leczenia nerko-zastępczego. W procesie dynamicznego rozwoju dializy otrzewnowej, a w szczególności jej ambulatoryjnej formy (ADO), należy zwrócić uwagę nie tylko na poprawę aspektów technicznych dializoterapii, ale także uwzględnić nie farmakologiczne metody leczenia, mające na celu wzrost szeroko pojętej jakości życia.

Jednym z zasadniczych, wciąż niedocenianych instrumentów służących do osiągnięcia wysokiej jakości życia jest ukierunkowana
rehabilitacja osób dializowanych. Powinna ona uwzględnić aspekty medyczne, psychologiczne i społeczne.

W światowej literaturze medycznej znajdujemy stosunkowo
niewiele doniesień na temat rehabilitacji chorych dializowanych
otrzewnowo. W porównaniu z populacją ludzi zdrowych, wydolność fizyczna chorych z PCHN, określana jako maksymalna zdolność zużycia tlenu (VO2max), może być zmniejszona nawet o połowę.

Odpowiednio przygotowany trening fizyczny dla chorych na PCHN wpływa na redukcję stanu zapalnego i stopnia niedożywienia, a więc czynników mających bezpośredni związek z występowaniem powikłań
sercowo-naczyniowych w PCHN.

Korzystny wpływ ćwiczeń tlenowych na wydolność fizyczną
chorych w V stadium PCHN został udowodniony w wielu badaniach. Stwierdzono wzrost VO2max(maksymalna zdolność zużycia tlenu) od 23 do 42% w wyniku zastosowanej serii ćwiczeń . Zaobserwowano również korzyści wynikające z wysiłku fizycznego, takie jak zmiana profilu lipidowego, lepsza kontrola ciśnienia tętniczego i poprawa jakości życia.

Wzrost maksymalnej zdolności zużycia tlenu w wyniku prowadzonej rehabilitacji ruchowej jest istotny nie tylko w codziennych czynnościach, ale także wpływa na poprawę życia i rokowania u chorych poddanych zabiegowi przeszczepienia nerki.

Planując zestaw ćwiczeń dla osób leczonych nerko-zastępczo,
należy uwzględnić zarówno formę dializoterapii, jak i indywidualne
możliwości danego chorego. Chorych poddanych dializie otrzewnowej charakteryzuje zwiększone ryzyko powstania przepuklin (średnio u 11%), szczególnie przy stosowaniu dużych objętości płynu dializacyjnego.

Najczęściej spotyka się przepukliny pępkowe (53%), pachwinowe (33%) oraz w bliznach (14%). Czynnikiem predysponującym jest waga ciała poniżej 60 kg oraz przebyte operacje tętniaka aorty brzusznej. W związku z powyższym we właściwym doborze ćwiczeń fizycznych należy uwzględnić również czas trwania dializoterapii metodą otrzewnową.

U chorych dializowanych otrzewnowo poddawanych kinezyterapii
może pojawić się problem uczucia dyskomfortu w obrębie jamy brzusznej związany ze wzrostem ciśnienia wewnątrz jamy otrzewnej.
Zmniejszenie tych dolegliwości oraz poprawę współpracy chorego można uzyskać poprzez indywidualny dobór ćwiczeń polegający na unikaniu ćwiczeń izometrycznych z udziałem mięśni brzucha.

Ważnym elementem rehabilitacji chorych poddanych dializie otrzewnowej jest pomoc w problemach natury psychicznej.
Nawet 50% chorych ma stany lękowe związane z chorobą, a u 13% można rozpoznać depresję .Wprawdzie większość pacjentów akceptuje chorobę, ale prawie połowa ma poczucie beznadziejności
własnej sytuacji i nie widzi nadziei na jej poprawę. Edukacja i rozmowa z chorym dializowanym otrzewnowo jest częścią składową zespołowej opieki medycznej. Niezbędne jest świadome współdziałanie chorego z zespołem leczącym.

Realizuje się ją poprzez: ćwiczenia praktyczne, wykłady, prelekcje,
dyskusje indywidualne i w grupach oraz materiały audiowizualne. Duży nacisk kładziony na edukację chorych dializowanych daje im większą niezależność, odpowiedzialność za proces leczenia, powoduje poprawę wyrównania metabolicznego oraz zmniejsza liczbę hospitalizacji i porad ambulatoryjnych.

Bibliografia:

1. „Rehabilitacja medyczna” pod redakcją Andrzeja
Kwolka, wydawnictwo medyczne Urban i Partner,
Wrocław;
2. „Kinezyterapia” Milanowska;
3. „Rehabilitacja” pod redakcją Kucha;
4. „Profilaktyka i leczenie chorób układu krwionośnego”
czasopismo Samo Zdrowie, Atlas anatomii
5. „Masaż klasyczny” A. Zborowski,
6. „Klasyczny masaż leczniczy” L. Magiera,
7. „Podstawy masażu leczniczego” Z. Prochowicz
8. Ossowski R. Teoretyczne i praktyczne podstawy
rehabilitacji. Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły
Pedagogicznej w Bydgoszczy, Bydgoszcz 1999.

Temat 11 : „ Zagadnienia etyki zawodowej, kompetencji, odpowiedzialności moralnej i prawnej fizykoterapeuty”  
 

Nie ma zawodów ważniejszych i mniej ważnych, ale zawsze usługobiorca powinien mieć więcej praw niż usługodawca. Dlatego aktor ma służyć widzowi, nauczyciel - uczniowi, lekarz - pacjentowi, nigdy odwrotnie. 

• Etyka - z greckiego słowa ethos — oznacza obyczaj, w rozumieniu dobrego obyczaju, dział filozofii zajmujący się badaniem moralności i tworzeniem systemów myślowych, z których można wyprowadzać zasady moralne.

    Ustalenie szczegółowych norm i przepisów etycznych jest trudne, gdyż życie stwarza często sytuacje tak skomplikowane i nieoczekiwane, że nie zawsze i nie wszystkie z nich mogą być rozwiązane na podstawie takich czy innych norm prawnych. Również nie wszystkie z nich są przewidziane podręcznikową wiedzą. Postępy współczesnej medycyny i zmieniające się poglądy często przynoszą takie sytuacje. Wówczas lekarz, fizjoterapeuta pozostawiony sobie musi opierać swe postępowanie nie tylko na posiadanych wiadomościach i doświadczeniu, lecz także na zasadach etyki, które głęboko wpojone powinny być tym, co nazywamy sumieniem lekarza, fizjoterapeuty wyrażające się m.in. poczuciem odpowiedzialności. Sumienie to musi kierować jego postępowaniem  zawsze, a zwłaszcza w takich przypadkach i sytuacjach, które nie są uregulowane formalnymi przepisami i podręcznikową wiedzą. 

Zbiory zasad etyki zawodowej: 

• Najsłynniejszym, zbiorem norm etycznych jest „Przysięga Hipokratesa" napisana w V wieku p.n.e.

• Uchwalony przez Polskie Towarzystwo Lekarskie i obowiązujący od roku 1978 kodeks nosi nazwę: „Zbiór zasad etyczno-deontologicznych polskiego lekarza". Zbiór ten oprócz utrwalonych w tradycji odwiecznych zasad etycznych zawiera zasady nowe, które odnoszą się do zagadnień wynikających ze współczesnego stanu wiedzy lekarskiej. Kodeksy etyki i deontologii mają przede wszystkim znaczenie dydaktyczne, potwierdzając i przedstawiając systematycznie podstawowe, tradycyjne i współcześnie aktualne zasady etyczne.

• Wiele norm etycznych sformułowanych w zbiorach i kodeksach etycznych odpowiada lub pokrywa się z przepisami obowiązującego prawa, zawartymi w odpowiednich kodeksach. Jest to zrozumiałe, gdyż zarówno prawo, jak i zasady etyczne służą jednemu i temu samemu celowi.

Zasady etyki w zawodach medycznych. Wynikają z:  
 

• analizy tradycyjnej etyki hipokratejskiej

• dostrzeżenia wartości i reguł moralnych uważanych za istotne poza zawodami medycznymi (prawo decydowania o sobie samym, szacunek dla poglądów moralnych i religijnych, prawo do prywatności i zachowania godności, sprawiedliwość)

• interpretacji pojęcia zdrowia oraz przyjmowanego w naukach medycznych modelu człowieka:

• modelu biomedycznego

• modelu holistycznego

Zasady etyki medycznej: 
   
 

• Zasada szacunku dla autonomii moralnej człowieka -norma nakazująca poszanowanie dla woli autonomicznych osób podejmujących decyzję

•  Zasada nie szkodzenia ( primum non nocere) -norma zakazująca wyrządzanie krzywdy

•  Zasada dobroczynności (lub życzliwości) -zbiór reguł nakazujących wyświadczanie dobra oraz maksymalizację nadwyżki zysków nad kosztami

•  Zasada sprawiedliwości -zbiór norm  nakazujących odpowiednią dystrybucję dobra, ryzyka i korzyści

    Za swą pracę fizjoterapeuta otrzymuje wynagrodzenie. Zdajemy sobie sprawę z tego, że wynagrodzenie to jest często niewspółmiernie niskie w stosunku do reprezentowanej przez niego wiedzy i umiejętności, do trudu i poświęcenia i do takich wartości etycznych, jak zaangażowanie, serdeczność, współczucie i poczucie odpowiedzialności. Każdy, kto decyduje się „poświęcić" zawodowi fizjoterapeuty powinien być tego świadomy, że jedynym wynagrodzeniem za te niewymierne i „niezapłacone" elementy jego pracy jest poczucie spełnionego obowiązku i, wdzięczność pacjenta. Niestety nie wszyscy fizjoterapeuci są tego świadomi. Są fizjoterapeuci, którzy nie zawsze na to miano zasługują i którzy w zawodzie fizjoterapeuty widzą przede wszystkim źródło wysokich dochodów. Poza otrzymywanym normalnym wynagrodzeniem za pracę starają się uzyskiwać dodatkowe zyski w najrozmaitszy sposób. Jeżeli nawet w swej pracy okazują większą staranność i poświęcenie, to tylko dlatego, by otrzymać za to korzyść materialną. Jeszcze gorsze są przypadki, w których fizjoterapeuci wykorzystując swe kierownicze stanowiska lub pozycję dobrego albo jedynego w danym środowisku specjalisty uzależniają podjęcie leczenia od wpłacenia wysokiego honorarium. Postępowanie takie jest wysoce nieetyczne, niezależnie od tego, że narusza przepisy kodeksu karnego. 

 

   Fizjoterapeuta w swojej praktyce zawodowej powinien kierować się przede wszystkim dobrze pojętym dobrem pacjenta, przepisami Kodeksu Etyki Lekarskiej i ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. (Dz.U. z 2002 r. nr 21.) o zawodzie lekarza, a dopiero później wszystkimi innymi przepisami administracyjnymi. 

• Zasady etyczne obowiązują każdego człowieka bez względu na stan, wiek, zawód, pozycję i stanowisko oraz bez względu na środowisko społeczne, w którym się znajduje. Nauka, wiedza i praktyka powinny służyć dobru, zdrowiu i szczęściu każdego człowieka. Wszelkie planowanie, działanie i tworzenie powodujące zgubę ludzką, cierpienia fizyczne i moralne jest działalnością nieetyczną zasługującą na powszechne potępienie.

• Wyszczególnić można w celu sprecyzowania te cechy osobowości fizjoterapeuty, które wyraźnie określają znaczenie etyki tego zawodu, a z pewnością są wyjęte z ogólnych norm etycznych przyjętych w danym społeczeństwie, stanowią również element kultury narodu:

- pracowitość,

- obowiązkowość,

- sumienność,

- zdyscyplinowanie,

- rzetelność, 

W relacjach ,,ja i inni'`:

- obiektywność,

- sprawiedliwość,

- konsekwencja,

- słowność,

- bezstronność,

- uczciwość,

- prawdomówność ,

- poszanowanie godności człowieka,

- dyskrecja,

- przestrzeganie zachowania tajemnicy zawodowej. 

. 

• Często zadawane jest pytanie, czy lekarz powinien powiadamiać chorego o jego ciężkiej, nieuleczalnej chorobie. Nie ma na to jednoznacznej odpowiedzi, wynika to z podstawowej zasady lekarskiej indywidualnego traktowania każdego pacjenta. W jednych przypadkach uprzedzanie chorego o przewidywanym niekorzystnym przebiegu choroby może pozwolić nie tylko na uporządkowanie spraw życiowych (testament, zakończenie rozpoczętych prac), ale także może zmobilizować go do dalszej intensywniejszej walki o życie lub ułatwić decyzję poddania się koniecznemu, chociaż ciężkiemu zabiegowi operacyjnemu. W innych natomiast przypadkach powiedzenie prawdy może być nieludzkie i może deprymująco wpłynąć na chorego, narażając go na cierpienia psychiczne, a tym samym ujemnie wpływać na stan ogólny i przebieg choroby, nie ma to nic wspólnego z tzw. dobrem chorego.

• Tylko takie wartości etyczne, jak serdeczne, ludzkie współczucie, zaangażowanie i poznanie osobowości chorego oraz wnikliwe rozpatrzenie jego sytuacji życiowej mogą lekarzowi wskazać, jak należy postąpić.

Działanie zawodowe powinno być ukierunkowane na dobro pacjenta. To wiąże się ze starą zasadą - nie szkodzić! Określa ona takie działania aby:  
 

1. rzetelnie informować pacjenta o wszystkich elementach zabiegu

2. wszechstronność informacji - informować również o tym czy zabieg powoduje skutki uboczne i jak z nimi sobie radzić

3. dobre wrażenie - staramy się stworzyć przed pacjentem wizerunek godny zaufania, przekonać go że dbamy o jego osobę i chcemy mu pomóc  

Zasady postępowania w praktyce fizjoterapeuty: 
 

• Powinnością każdego fizjoterapeuty jest stałe uzupełnianie i doskonalenie swej wiedzy i umiejętności zawodowych, a także przekazywanie ich swoim współpracownikom.

• Fizjoterapeuta nie może posługiwać się metodami uznanymi przez naukę za szkodliwe lub bezwartościowe. Nie powinien także współdziałać z osobami zajmującymi się leczeniem nie mającymi do tego uprawnień.

• Fizjoterapeuta powinien odnosić się z należytym szacunkiem i w sposób kulturalny do personelu medycznego i pomocniczego.

• Fizjoterapeuta tworzy swoją zawodową opinię jedynie opierając się na wynikach swojej pracy.

• W czasie wykonywanie swej pracy fizjoterapeuta musi zachować trzeźwość i nie podlegać działaniu jakichkolwiek środków odurzających.

• Fizjoterapeuta ma obowiązek zachowania tajemnicy lekarskiej. Tajemnicą są objęte wiadomości o pacjencie i jego otoczeniu, uzyskane przez fizjoterapeutę w związku z wykonywanymi czynnościami zawodowymi. Śmierć chorego nie zwalnia od dochowania tajemnicy.

  

• Fizjoterapeuta nie powinien wyrażać zgody na używanie swego nazwiska dla celów komercyjnych.

• Fizjoterapeucie nie wolno narzucać swych usług chorym lub pozyskiwać pacjentów w sposób niezgodny z zasadami etyki i deontologii lekarskiej oraz lojalności wobec kolegów.

• Fizjoterapeuta nie powinien wykraczać poza swoje umiejętności zawodowe przy wykonywaniu czynności leczniczych

• Jeżeli zakres tych czynności przewyższa umiejętności fizjoterapeuty, wówczas winien zwrócić się do bardziej kompetentnego kolegi

• Fizjoterapeuta powinien zabiegać o wykonywanie swojego zawodu w warunkach, które zapewniają odpowiednią jakość opieki nad pacjentem.

Fizjoterapeuci pracują w sektorze prywatnym i publicznym, w szpitalach, ośrodkach rehabilitacji, domach opieki, klinikach, szkołach i zakładach pracy.

Praca fizjoterapeuty polega na wspomaganiu pracy lekarza, jeżeli wszelkie środki farmakologiczne zaczynają nas zawodzić. Wtedy fizjoterapeuta za pomocą masaży i różnego rodzaju ćwiczeń stara nam się pomóc.

W związku z tym jego zadania obejmują:

• przygotowanie odpowiedniego sprzętu do wykonywania zabiegów,

• badanie układów ruchu, krążenia i układu oddechowego pacjenta,

• przeprowadzanie zabiegów z zakresu kinezyterapii indywidualnej,

• organizowanie ćwiczeń ogólnie usprawniających,

• prowadzenie z osobami niepełnosprawnymi zajęć z wychowania fizycznego,

• wykorzystywanie kompleksowych technik terapii zajęciowej,

• wykonywanie różnego rodzaju masaży leczniczych,

• odbywanie zabiegów z zakresu ciepłolecznictwa, diatermii,      światłolecznictwa itd.,

• współpraca z pacjentem i jego rodziną pod kątem wykorzystania metod psychologicznych i pedagogicznych,

• obsługiwanie wszystkich aparatur, sprzętu i urządzeń leczniczych,

• utrzymywanie stałych kontaktów z lekarzem i zespołem terapeutycznym,

• przestrzeganie wszelkich przepisów bhp dla zachowania bezpieczeństwa pacjenta,

• prowadzenie rzetelnej dokumentacji choroby pacjenta,

• dezynfekcja, mycie i konserwacja stanowisk zabiegowych.

Tytuł zawodowy „fizjoterapeuta" podlega ochronie prawnej!

Warunki prawa wykonywania zawodu fizjoterapeuty:

  - złożenie ślubowania

  - dokonanie wpisu do rejestru fizjoterapeutów prowadzonego przez Zarząd Główny PTF 

Rota ślubowania

• Ślubuje uroczyście, że jako fizjoterapeuta będę wykonywał zawód fizjoterapeuty z całą sumiennością i rzetelnością zgodnie z najlepszą wiedzą, zgodnie z prawem i prawami pacjenta i zasadami etyki zawodowej. Poznane w związku z wykonywaniem zawodu fakty i informacje zachowam w tajemnicy w zakresie określonym przepisami prawa.

 

Zarząd Główny PTF jest uprawniony do kontroli i oceny wykonywania zawodu

przez fizjoterapeutę  

Indywidualna praktyka wymaga:

• zezwolenia Zarządu Głównego PTF

• dokonania wpisu do rejestru indywidualnych praktyk

• warunki: 3-letni staż, specjalizacja z fizjoterapii lub rehabilitacji ruchowej

Obowiązki fizjoterapeuty:

• postępowanie zgodne z zasadami wiedzy zawodowej, zasadami etyki zawodowej

• przestrzeganie przepisów dotyczących wykonywania czynności fizjoterapeutycznych

 

Fizjoterapeuta ma prawo odmówić wykonania zlecenia lekarskiego jeżeli wykonanie tego zlecenia może zagrozić życiu lub zdrowiu pacjenta jeśli swoją odmowę uzasadni na piśmie oraz powiadomi o tym fakcie bezpośrednio przełożonego.  

Prawa fizjoterapeutów:

• Fizjoterapeuta ma prawo i obowiązek pogłębiania i aktualizowania wiedzy i umiejętności zawodowych, w tym prawo do uzyskiwania specjalizacji zawodowej.  

 

• Fizjoterapeuci podlegają odpowiedzialności dyscyplinarnej za zawinione, nienależyte wykonywanie zawodu, za czyny sprzeczne z zasadami etyki zawodowej lub przepisami dotyczącymi wykonywania zawodu fizjoterapeuty.

 

• Fundamentem dla działalności fizjoterapeuty jest wiara w wartość człowieka oraz wartość własną.

• Dziękuję za „uwagę” :*

---