LABORATORIUM

P O D S T A W M E T R O L O G I I

wykaz ćwiczeń dla studentów II-go roku

kierunku Zarządzanie i Inżynieria Produkcji

w roku akademickim 2009/2010

Nr ćwicz.	Temat ćwiczenia
01	Szczegółowe omówienie ćwiczeń nr 1-4 i stosowanych przyrządów pomiarowych
02	Szczegółowe omówienie ćwiczeń nr 5-8 i stosowanych przyrządów pomiarowych
1	Wykorzystanie użytkowych wzorców długości w pomiarach
2	Pomiary przyrządami suwmiarkowymi
3	Pomiary przyrządami mikrometrycznymi
4	Wykorzystanie przyrządów czujnikowych w pomiarach
5	Pomiary kątów
6	Pomiary mikroskopem warsztatowym
7	Pomiary i ocena sprawdzianów
8	Pomiary parametrów chropowatości powierzchni

POLITECHNIKA LUBELSKA Zarządzanie i Inżynieria Produkcji		LABORATORIUM PODSTAW METROLOGII
Ćwiczenie nr 1 WYKORZYSTANIE UŻYTKOWYCH WZORCÓW DŁUGOŚCI W POMIARACH
Nazwisko i imię	Grupa		Data wykonania	Ocena

1. Przebieg ćwiczenia

1. Odkonserwować przyrządy pomiarowe i przedmioty do pomiaru.

2. Wyznaczyć wymiary graniczne mierzonego wałka i otworu.

3. Złożyć odpowiednie stosy płytek wzorcowych.

4. Sprawdzić średnicę wałka i otworu przy pomocy płytek wzorcowych umieszczonych w uchwycie z płasko-walcowymi nakładkami. Zwrócić uwagę, aby do sprawdzania otworu wartość wymiaru stosu płytek była mniejsza od wartości wyznaczonego wymiaru granicznego o podwójną szerokość walcowej nakładki.

5. Sprawdzić nierównomierność podziałki przymiaru kreskowego przy pomocy stosów płytek wzorcowych umieszczonych w uchwycie z nakładkami o ostrych końcówkach.

6. Obliczyć błędy graniczne stosowanych stosów płytek wzorcowych przyjmując, że używano płytek wzorcowych kl. 2.

2. Zestawienie wyników

Tabl.1. Dane dotyczące mierzonych przedmiotów

	Symbol wymiaru	Dolny wymiar graniczny	Górny wymiar graniczny
Wałek
Otwór

Tabl.2. Dane dotyczące stosów płytek wzorcowych

Sprawdzany wymiar	Wałek		Otwór
		Stos A	Stos B	Stos A	Stos B
Wymiar stosu płytek wzorcowych
Wynik sprawdzania
Błąd graniczny stosu

Tabl.3. Sprawdzanie nierównomierności podziałki przymiaru kreskowego

Punkty sprawdzania (wymiar stosu płytek)
Odchyłki

3. Omówienie wyników pomiarów, analiza i wnioski.

POLITECHNIKA LUBELSKA Zarządzanie i Inżynieria Produkcji		LABORATORIUM PODSTAW METROLOGII
Ćwiczenie nr 2 POMIARY PRZYRZĄDAMI SUWMIARKOWYMI
Nazwisko i imię	Grupa		Data wykonania	Ocena

1. Przebieg ćwiczenia

1. Odkonserwować przyrządy pomiarowe i przedmioty do pomiaru.

2. Określić i zestawić w tabelce parametry metrologiczne przyrządów suwmiarkowych.

3. Wykonać rysunek mierzonego elementu i zaznaczyć mierzone wymiary.

4. Dokonać pomiaru zaznaczonych wymiarów przy pomocy przewidzianych przyrządów suwmiarkowych.

5. Wykonać pomiar odległości osi dwóch otworów przy pomocy suwmiarki i sporządzić rysunek przedstawiający zasadę tego pomiaru.

6. Obliczyć błąd graniczny pomiaru odległości osi mierzonych otworów.

2. Rysunek mierzonego elementu

3. Zestawienie wyników

Tabl.1. Zestawienie parametrów metrologicznych przyrządów suwmiarkowych

Nazwa przyrządu	Zakres pomiarowy	Długość noniusza	Liczba działek	Moduł	Dokładność odczytu
Suwmiarka uniwersalna
Głębokościomierz
Wysokościomierz
Suwmiarka z odczytem cyfrowym

Tabl.2. Wyniki pomiarów

Nr pomiaru Wymiar	1	2	3	4	5
A
B
C
D

4. Rysunek ilustrujący zasadę pomiaru odległości osi dwóch otworów

Tabl.2. Wyniki pomiarów odległości osi otworów

Nr pomiaru Oznaczenie wymiar	1 mm	2 mm	3 mm	Wartość średnia	Błąd pomiaru
X
Y
D1
D2
P = x + 0,5D1 + 0,5D2
P = y - 5D1 - 0,5D2

3. Omówienie wyników pomiarów, analiza i wnioski.

POLITECHNIKA LUBELSKA Zarządzanie i Inżynieria Produkcji		LABORATORIUM PODSTAW METROLOGII
Ćwiczenie nr 3 POMIARY PRZYRZĄDAMI MIKROMETRYCZNYMI
Nazwisko i imię	Grupa		Data wykonania	Ocena

1. Przebieg ćwiczenia

1. Odkonserwować przyrządy pomiarowe i przedmioty do pomiaru.

2. Określić i zestawić w tabelce parametry metrologiczne przyrządów mikrometrycznych.

3. Wykonać rysunek mierzonego elementu i zaznaczyć przekroje normalne i osiowe, w których będzie wykonywany pomiar średnicy.

4. Dokonać pomiaru średnicy wałka w zaznaczonych przekrojach normalnych i osiowych przy pomocy mikromierza.

5. Wykonać pomiar średnicy otworu przy pomocy średnicówki mikrometrycznej dwustykowej i przy pomocy mikromierza do pomiarów średnic otworów.

6. Zmierzyć głębokość/długość otworu głębokościomierzem mikrometrycznym.

2. Rysunek mierzonego elementu

3. Zestawienie wyników

Tabl.1. Zestawienie parametrów metrologicznych przyrządów mikrometrycznych

Nazwa przyrządu	Symbol	Zakres pomiarowy	Dokładność odczytu
Mikromierz zewnętrzny
Mikromierz wewnętrzny jednostronny
Średnicówka mikrometryczna
Głębokościomierz mikrometryczny

Tabl.2. Wyniki pomiarów średnicy wałka przy pomocy mikromierza

Miejsce pomiaru	A	B	C
I
II

Tabl.3. Wyniki pomiarów średnicy otworu

Nr pomiaru	1	2	3	D mm
Pomiar średnicówka mikrometryczną
Pomiar mikromierzem do pomiarów średnic otworów

Tabl.4. Wyniki pomiarów głębokości/długości otworu

Nr pomiaru	1	2	3	Wartość średnia
Pomiar głębokościomierzem mikrometrycznym

4. Omówienie wyników pomiarów, analiza i wnioski.

POLITECHNIKA LUBELSKA Zarządzanie i Inżynieria Produkcji		LABORATORIUM PODSTAW METROLOGII
Ćwiczenie nr 4 WYKORZYSTANIE PRZYRZĄDÓW CZUJNIKOWYCH W POMIARACH
Nazwisko i imię	Grupa		Data wykonania	Ocena

1. Przebieg ćwiczenia

1. Odkonserwować przyrządy pomiarowe i przedmioty do pomiaru.

2. Określić i zestawić w tabelce parametry metrologiczne przyrządów czujnikowych.

3. Zmierzyć średnicę wałka metodą różnicową przy pomocy passametru, czujnika zegarowego i czujnika indukcyjnego.

4. Określić błędy pomiaru dla poszczególnych przyrządów pomiarowych.

5. Wykonać pomiar średnicy otworu przy pomocy średnicówki czujnikowej dwustykowej przynajmniej w 6 miejscach tak położonych, aby było możliwe wyznaczenie błędu kołowości i walcowości .

6. Wyznaczyć błąd kołowości i walcowości oraz błąd pomiaru średnicy otworu średnicówką czujnikową.

2. Rysunek mierzonego otworu

3. Zestawienie wyników

Tabl.1. Zestawienie parametrów metrologicznych przyrządów mikrometrycznych

Nazwa przyrządu	Symbol	Zakres pomiarowy	Zakres wskazań	Dokładność odczytu
Passametr
Czujnik zegarowy
Czujnika indukcyjny
Średnicówka czujnikowa

Tabl.2. Wyniki pomiarów średnicy wałka

Nazwa przyrządu	Wartość nominalna	Odchyłki			Wyniki pomiaru	Błąd pomiaru
				1			2	3
Passametr
Czujnik zegarowy
Czujnika indukcyjny

Tabl.3. Wyniki pomiaru średnicy otworu przy pomocy średnicówki czujnikowej

Wartość nominalna
Miejsce pomiaru odchyłki	A	B	C	Błąd walcowości	Błąd kołowości	Błąd pomiaru
I-I
II-II
Wartość błędu				Δw =	Δk =

4. Omówienie wyników pomiarów, analiza i wnioski.

POLITECHNIKA LUBELSKA Zarządzanie i Inżynieria Produkcji		LABORATORIUM PODSTAW METROLOGII
Ćwiczenie nr 5 POMIARY KĄTÓW
Nazwisko i imię	Grupa		Data wykonania	Ocena

1. Przebieg ćwiczenia

1. Odkonserwować przyrządy pomiarowe i przedmioty do pomiaru.

2. Określić i zestawić w tabelce parametry metrologiczne przyrządów pomiarowych.

3. Sporządzić rysunek mierzonego przedmiotu i zaznaczyć mierzone kąty.

4. Zmierzyć zaznaczone kąty kątomierzem uniwersalnym i optycznym.

5. Zmierzyć kąt klina poziomica optyczną.

6. Zmierzyć kąt klina liniałem sinusowym i wykonać szkic ilustrujący zasadę pomiaru.

7. Obliczyć błędy pomiaru.

8. Sprawdzić mierzone kąty płytkami kątowymi.

2. Rysunek mierzonego przedmiotu

3. Zestawienie wyników

Tabl.1. Zestawienie parametrów metrologicznych przyrządów pomiarowych

Nazwa przyrządu	Symbol	Zakres pomiarowy	Zakres wskazań	Dokładność odczytu/pomiaru
Kątomierz uniwersalny
Czujnik i liniał sinusowy
Poziomica optyczna

Tabl.2. Zestawienie wyników pomiarów kątów

Nazwa przyrządu	Wyniki pomiaru kątów			Dokładność pomiaru
		α	β		γ
Kątomierz uniwersalny
Poziomica optyczna
Płytki kątowe Johanssona

Tabl.3. Zestawienie wyników pomiarów kąta klina przy pomocy liniału sinusowego

Długość liniału sinusowego/dokładność rozstawienia wałeczków	Wysokość stosu płytek wzorcowych/dokładność wyznaczania równoległości	Wskazania czujnika		Wartość mierzonego kąta α=arc sinH/L /dokładność pomiaru kąta
					W1	W2
L=	Hs=
ΔL=	ΔH=			Δα=

4.Rysunek ilustrujący zasadę pomiaru kąta liniałem sinusowym

Zasada pomiaru kąta przy pomocy liniału sinusowego: 1- liniał sinusowy,

2 - stos płytek wzorcowych, 3 - czujnik, 4 - statyw czujnika, 5 - mierzony przedmiot,

L - rozstaw wałeczków liniału równy 100mm lub 200mm

4. Omówienie wyników pomiarów, analiza i wnioski.

POLITECHNIKA LUBELSKA Zarządzanie i Inżynieria Produkcji		LABORATORIUM PODSTAW METROLOGII
Ćwiczenie nr 6 POMIARY MIKROSKOPEM WARSZTATOWYM
Nazwisko i imię	Grupa		Data wykonania	Ocena

1. Przebieg ćwiczenia

1. Odkonserwować przyrządy pomiarowe i przedmioty do pomiaru.

2. Wyznaczyć promień krzywizny przy pomocy wzorców zarysów łukowych.

3. Wyznaczyć promień krzywizny przy pomocy mikroskopu warsztatowego.

4. Obliczyć błędy pomiaru.

2. Rysunek ilustrujący zasadę pomiaru promienia krzywizny na mikroskopie

Zasada wyznaczenia promienia krzywizny

.Zasada pomiaru promienia krzywizny

3. Zestawienie wyników

Tabl.1. Zestawienie wyników pomiarów promienia krzywizny

Promień krzywizny określony wzorcem		R < R1 R >R2				R
				R1 = R2 =
Odczyty przy pomiarze mikroskopem warsztatowym						Dokładność pomiaru
Przesuw	Nr pomiaru	C		S
				x1	x2		y1	y2
	Przesuw poprzeczny	1						ΔC=
		2
		3
	Przesuw wzdłużny	1						ΔS=
		2
		3
Wartości średnie		Cśr =		Sśr =			ΔR=

5. Omówienie wyników pomiarów, analiza i wnioski.

POLITECHNIKA LUBELSKA Zarządzanie i Inżynieria Produkcji		LABORATORIUM PODSTAW METROLOGII
Ćwiczenie nr 7 POMIARY I OCENA SPRAWDZIANÓW
Nazwisko i imię	Grupa		Data wykonania	Ocena

1. Przebieg ćwiczenia

1. Na podstawie oznaczenia otrzymanego do kontroli sprawdzianu i norm określić jego wymiary graniczne.

2. Odczytać wartość wskazania początkowego w₀ długościomierza przy zetkniętych końcówkach pomiarowych i w razie potrzeby skorygować jego wartość.

3. Wykonać minimum po 6 pomiarów średnic tłoczków sprawdzianu razy dla każdej ze stron i zaznaczyć na szkicu miejsca pomiaru.

4. Obliczyć wartość średnią średnicy danej strony sprawdzianu oraz odchylenie standardowe i niepewność pomiaru wartości średniej.

5. Niepewność ΔP wartości średniej wyznaczyć ze wzoru ΔP = t_α,f S_(d)

6. Ocenić stan techniczny sprawdzianu.

2. Rysunek sprawdzianu z zaznaczonymi miejscami pomiaru średnicy tłoczka

3. Zestawienie wyników

Tabl.1. Zestawienie wyników pomiarów i wyników obliczeń

i	di = wi - w0	di - dśr	(di - dśr)^2
1
2
3
4
5
6
7
Σ

Tabl.2. Ocena stanu technicznego sprawdzianu

Strona	dSr	tα,f S(dśr)	S(dśr)	tα,f	d(A)	d(B)	ΔP	Ocena dobry/zły
Przechodnia
Nieprzechodnia

4. Niezbędne obliczenia

5. Omówienie wyników pomiarów, analiza i wnioski.

POLITECHNIKA LUBELSKA Zarządzanie i Inżynieria Produkcji		LABORATORIUM PODSTAW METROLOGII
Ćwiczenie nr 8 POMIARY PARAMETRÓW CHROPOWATOŚCI POWIERZCHNI
Nazwisko i imię	Grupa		Data wykonania	Ocena

1. Przebieg ćwiczenia

1. Określić dane dotyczące powierzchni próbki otrzymanej do pomiarów.

2. Zmierzyć wysokość chropowatości powierzchni próbki przy pomocy mikroskopu Schmaltza.

3. Wyznaczyć długość odcinka elementarnego.

4. Zmierzyć średni odstęp chropowatości powierzchni próbki przy pomocy mikroskopu Schmaltza.

5. Wyznaczyć wartość parametru R_a chropowatości powierzchni próbki przy pomocy profilografometru.

2. Zestawienie wyników

Tabl.1. Dane dotyczące próbki

Numer próbki		Kształt powierzchni
Materiał		Sposób obróbki
Długość odcinka elementarnego

Tabl.2. Wyniki pomiarów wysokości chropowatości R_z powierzchni próbki

Miejsce pomiaru	Odczyty z podziałki mikroskopu (w działkach elementarnych)
		Najwyższych wzniesień					Najniższych wgłębień
		R1	R3	R5	R7	R9	R2	R4	R6	R8	R10
I
II
III
Wzór do obliczenia Rz	Rz =0,2(R1 +R3 +R5 +R7 +R9)-0,2(R 2+R4 +R4 +R8 +R10 ) (wynik w działkach elementarnych podziałkimikroskopu)
I	RzI =
II	RzII =
III	RzIII =
Wartość działki elementarnej w μm						WL =2.54µm WR=WL/√2
Wartości średnie wysokości chropowatości w μm						Rz1 = RzI x WR = Rz2 = RzII x WR = Rz3 = RzIII x WR =

Tabl.3. Wyniki pomiarów odstępu chropowatości S_z powierzchni próbki

Miejsce pomiaru	Odczyty z podziałki mikroskopu (w działkach elementarnych)
		Numery kolejnych wzniesień lub wgłębień
		1	2	3	4		5	6
I
II
III
	S1	S2	S3	S4		S5	Sśr
I	SI =
II	SII =
III	SIII =
Wartość działki elementarnej w μm					WL =
Wartości średnia odstępu chropowatości profilu w μm					S = Sśr x WL =

Tabl.4. Dane dotyczące pomiarów parametru R_a

Powiększenie pionowe Vy	Powiększenie poziome Vx	Długość odcinka elementarnego „Cut-off”	Długość odcinka pomiarowego	Wartość działki elementarnej aR w μm	Mnożnik zakresu k

Tabl.5. Wyniki pomiarów parametru R_a

Wyniki odczytu wskazań Ra =n aR k w μm
Miejsce pomiaru			Wartość średnia Ra
1	2	3

3. Omówienie wyników pomiarów, analiza i wnioski.

POLITECHNIKA LUBELSKA Zarządzanie i Inżynieria Produkcji		LABORATORIUM PODSTAW METROLOGII
Ćwiczenie nr 9 METODY POŚREDNIE POMIARU KĄTÓW WEWNĘTRZNYCH
Nazwisko i imię	Grupa		Data wykonania	Ocena

1. Przebieg ćwiczenia

1. Wyznaczyć wstępnie wartość kąta stożka wewnętrznego na podstawie pomiarów suwmiarką.

2. Sprawdzić, czy zachodzą korzystne warunki pomiaru kąta wewnętrznego, korzystając z następujących wzorów.

gdzie: α - półkąt rozwarcia stożka,

ρ - kąt tarcia,

μ - współczynnik tarcia (stal - materiał mierzonego stożka),

m_k - masa większej kulki pomiarowej,

F_p - nacisk pomiarowy narzędzia mierzącego głębokość.

3. Zmierzyć kąt stożka wewnętrznego przy pomocy kulek pomiarowych.

4. Wyznaczyć niepewność pomiaru kąta stożka wewnętrznego.

2. Rysunek ilustrujący zasadę wstępnego pomiaru kąta stożka wewnętrznego

3. Zestawienie wyników

Tabl.1. Wyniki pomiarów wstępnych kąta

Mierzone wymiary	Wartość	Obliczenie kąta α
Średnica D1		α =
Średnica D2
Odległość średnic (długość stożka) L

Tabl.2. Wyniki pomiarów kąta stożka przy pomocy kulek pomiarowych

Mierzone wymiary	Wartość	Obliczenie kąta α
Średnica kulki d1		α =
Średnica kulki d2
Wysokość zawieszenia kulki 1 H1
Wysokość zawieszenia kulki 2 H1
Współczynnik tarcia μ
Masa większej kulki mk
Nacisk pomiarowy

Rok akademicki 2009/2010

LABORATORIUM

T e c h n i k i S y s t e m ó w P o m i a r o w y c h,

P o d s t a w M e t r o l o g i i

INSTRUKCJA BHP

Obowiązująca w czasie wykonywania ćwiczeń w laboratorium

1. Student zobowiązany jest:

• posiadać ubranie ochronne (fartuch roboczy),

• ćwiczenia wykonywać w sposób gwarantujący bezpieczeństwo i higienę oraz bezpieczeństwo przeciw pożarowe,

• zachowywać maksymalną ostrożność przy posługiwaniu się materiałami łatwopalnymi, energią elektryczną, przedmiotami ciężkimi lub o ostrych krawędziach,

• sprawdzać przed włączaniem do sieci zasilania energią elektryczną przyrządów pomiarowych czy nie ma uszkodzeń grożących porażeniem prądem elektrycznym (przetarte izolacje przewodów, uszkodzone mechanicznie złącza),

• przeprowadzać dekonserwację i konserwację sprzętu pomiarowego i mierzonych przedmiotów wyłącznie w miejscu wyznaczonym do tego celu,

Wszelkie zauważone usterki sprzętu pomiarowego, uszkodzenia lub okoliczności grożące niebezpieczeństwem wypadku niezwłocznie zgłaszać prowadzącemu ćwiczenia.

2. Studentowi zabrania się:

• używać w laboratorium otwartego ognia, palenia tytoniu,

• samowolnego usuwania zauważonych usterek sprzętu pomiarowego,

• zanieczyszczania stanowiska pracy i pomieszczeń laboratorium,

• wykonywania czynności związanych z pomiarami i samych pomiarów w sposób zagrażający studentowi lub otoczeniu,

• pozostawiania nieuporządkowanego stanowiska pracy oraz sprzętu pomiarowego bez konserwacji,

• samodzielnego przenoszenia pomiędzy stanowiskami laboratoryjnymi sprzętu pomiarowego i mierzonych przedmiotów,

• postępowania w sposób zakłócający lub rozpraszający uwagę innych studentów,

• wykonywania innych czynności niż przewidziano w instrukcji do danego ćwiczenia laboratoryjnego.

Studenci, którzy nie zastosują się do niniejszej instrukcji BHP będą nie dopuszczani do wykonywania ćwiczeń, a w przypadku celowego wykroczenia poza przepisy BHP będą kierowane wnioski do Dziekana Wydziału o skreślenie z listy studentów wydziału.

Znajomość niniejszej instrukcji i obowiązku jej przestrzegania student poświadcza własnoręcznym podpisem.

Kierownik Laboratorium

Dr inż. Krzysztof Kujan

Rok akademicki 2009/2010

LABORATORIUM

T e c h n i k i S y s t e m ó w P o m i a r o w y c h,

P o d s t a w M e t r o l o g i i

REGULAMIN

1. Studenci odrabiają ćwiczenia w laboratorium, w grupach ćwiczeniowych i w terminach zgodnych z harmonogramem ustalonym przez prowadzących na pierwszym spotkaniu.

2. Warunkiem dopuszczenia do odrabiania ćwiczeń w laboratorium jest:

• znajomość przepisów BHP,

• przygotowanie jednej papierowej teczki dla grupy ćwiczeniowej i oddanie jej prowadzącemu na drugim spotkaniu,

• posiadanie niezbędnych wiadomości teoretycznych objętych tematem danego ćwiczenia,

• oddanie sprawozdania z poprzedniego ćwiczenia.

3. Po wejściu do laboratorium studenci zajmują wyznaczone stanowiska i sprawdzają ich stan i wyposażenie. W przypadku stwierdzenia niesprawności sprzętu pomiarowego lub braków w wyposażeniu student obowiązany jest zgłosić to prowadzącemu.

4. Po zakończeniu ćwiczenia student obowiązany jest:

• uporządkować stanowisko,

• zakonserwować używany sprzęt pomiarowy,

• przekazać stanowisko prowadzącemu,

• przedstawić wyniki pomiarów (protokół z pomiarów) do akceptacji.

5. Warunkiem zaliczenia laboratorium jest :

• odrobienie wszystkich ćwiczeń ,

• zaliczenie wszystkich ćwiczeń (uzyskanie ocen co najmniej dostatecznych ze wszystkich ćwiczeń).

6. Zaliczenie ćwiczeń odbywać się będzie na podstawie dwóch pisemnych sprawdzianów oraz oceny wykonania ćwiczenia na podstawie sprawozdania.

7. Nieobecność na ćwiczeniach może być usprawiedliwiona, jeżeli:

• student przedstawi usprawiedliwienie u prowadzącego ćwiczenia,

• został niedopuszczony do ćwiczenia ze względu na niedostateczne przygotowanie teoretyczne,

• został niedopuszczony do wykonywania ćwiczenia ze względu na nieoddanie sprawozdania z poprzedniego ćwiczenia.

8. Ćwiczenia nieodrobione z przyczyn wymienionych w pkt.7 w ilości nie przekraczającej dwóch będzie można odrobić w terminie uzgodnionym z prowadzącym.

9. Oceną ostateczną zaliczającą laboratorium jest średnia arytmetyczna ocen z poszczególnych ćwiczeń. Ocena ta może być poprawiona, jeżeli student zgłosi chęć poprawienia oceny i wykaże odpowiednią znajomość materiału.

Kierownik Laboratorium

dr inż. Krzysztof Kujan

P

X

Y

D₁

D₂

A

A

B

B

C

C

I

I

II

II

d

A

A

B

B

C

C

I

I

II

II

W₁

W₂

L_x

α

H_S

L

3

4

1

α

5

2

0,5c

R

R-s

c

s

R

Ust. 3, Odcz. W_y2

s

R

R − s

0,5C

Ust. 1, Odcz. W_x1,W_y1

C

Ust. 2, Odcz. W_x2

D₁

D₂

L

2α

---