MATERIAŁY WYKŁADOWE Z ERGONOMII

Wykład I

Opracowane przez: Katarzynę Kensy i Karolinę Kornaś na podstawie notatek, www.iea.cc oraz E. Grandjean - „Physiologische Arbeitsgestaltung”

1.Definicja ergonomii

Twórcą pojęcia "ergonomia" (z gr. ergon - praca, nomos - zasada, prawo) jest Wojciech Jastrzębowski(1799-1882), który zdefiniował ergonomię (rok 1852) jako naukę o używaniu nadanych człowiekowi od Stwórcy sił i zdolności.

Ergonomia jest interdyscyplinarną stosowaną nauką o dostosowaniu stanowisk pracy i środowiska pracy do fizycznych i psychicznych potrzeb człowieka.

Ergonomics (or human factors) is the scientific discipline concerned with the understanding of the interactions among humans and other elements of a system, and the profession that applies theoretical principles, data and methods to design in order to optimize human well being and overall system performance.

Physical ergonomics is concerned with human anatomical, anthropometric, physiological and biomechanical characteristics as they relate to physical activity. (Relevant topics include working postures, materials handling, repetitive movements, work related musculoskeletal disorders, workplace layout, safety and health.)

Cognitive ergonomics is concerned with mental processes, such as perception memory, reasoning, and motor response, as they affect interactions among humans and other elements of a system. (Relevant topics include mental workload, decision-making, skilled performance, human-computer interaction, human reliability, work stress and training as these may relate to human-system design.)

Organizational ergonomics is concerned with the optimization of sociotechnical system, including their organizational structures, policies, and processes.

2.Schemat blokowy układu człowiek - maszyna

Źródło: E. Grandjean. Physiologische Arbeitsgestaltung. Leitfaden der Ergonomie.

3. Lista Fittsa (1951r.)

Lp.	Cecha	Maszyna	Człowiek
1.	Prędkość	Znacznie większa	Zwłoka w działaniu ~ 1s
2.	Moc	Odpowiednia na każdym poziomie	2 kW ~ 10s 0,5 kW ~ parę minut 0,2 kW ~ dzień roboczy
3.	Pewność	Idealna (stała procedura, precyzja, powtarzalność)	Niepewny. Wymaga wsparcia maszynowego.
4.	Złożoność działania	System wielokanałowy	System jednokanałowy (podzielność uwagi)
5.	Pamięć	Optymalna dla wiernego odtwarzania i krótkotrwałego przechowywania danych.	Szeroka pamięć, liczne wejścia, lepszy do formułowania zasad i do strategii.
6.	Wykonywanie obliczeń	Prędkie, dokładne, niewielka zdolność korygowania pomyłek.	Powolne, podlegające błędom, duża zdolność korygowania pomyłek.
7.	Wrażliwość na bodźce zewnętrzne	Może reagować na bodźce pozazmysłowe. Może być zbudowana jako niewrażliwa na bodźce zewnętrzne.	Może reagować za pomocą tej samej jednostki zmysłowej na szeroki zakres energii (1012) i o rozmaitej naturze. Dobrze wykrywa cechy charakterystyczne. Wykrywa sygnały przy wysokim poziomie zakłóceń.
8.	Wpływ przeciążeń	Nagła awaria	Stopniowa dekompozycja
9.	Inteligencja	Brak	Może działać w sytuacjach nieprzewidzianych i w sytuacjach nie do przewidzenia. Może uprzedzać fakty i przewidywać.
10.	Zdolność manipulacyjna	Specyficzna	Bardzo różnorodna

---