Laseroterapia

Opracował Szymon Marczuk

LASER jest akronimem powstałym z pierwszych liter angielskiego sformułowania Light Amplification by Stimulated Emission of Radiation czyli po polsku Wzmocnienie światła poprzez wymuszoną emisję promieniowania. Należy pamiętać że światło jest falą konkretnie Falą Elektromagnetyczną, która podlega takim samym zjawiskom jak fala na morzu - odbiciu, załamaniu, nałożeniu.

Zgodnie z teorią kwantów promieniowanie elektromagnetyczne, takie jak światło, jest emitowane w postaci osobnych porcji o określonej energii, zwanych kwantami światła lub fotonami

Budowa lasera - Komora rezystora optycznego z ośrodkiem czynnym lasera gdzie wytwarza się fotony czyli energię

Zasada działania LASERA

A - Dostarczenie energii do elektronu który pod wpływem tej energii wskakuje ze swojej orbity E₁ na wyższą orbitę dalej E₂ krążąc wokół jądra atomu

B - emisja spontaniczna -ponieważ elektron dąży do homeostazy wraca na swoja pierwotną orbitę E₁ , jednak zgodnie z zasada zachowania energii by móc wrócić musi oddać energię która wcześniej otrzymał. Energią tą będzie promieniowanie elektromagnetyczne
C - wzmacnianie jest to zjawisko związane z uzyskaniem większej ilości promieniowania elektromagnetycznego tylko przy jednej wędrówce elektronu z orbity E₁ na E₂ i z powrotem. Polega to na tym iż kiedy elektron jest w trakcie powrotu na swoją prawidłową orbitę podczas tego powrotu otrzymuje dodatkową energię. W tym monecie teoretycznie elektron powinien wyskoczyć na orbitę 1,5 która nie istnieje. Dlatego też podczas powrotu elektron oddaje wcześniejszą energię oraz energię którą właśnie otrzymał.

W ośrodku czynnym lasera zawsze jest więcej atomów wzbudzonych na górnych poziomach niżeli na dolnych

E₂>E₁

Właściwości światła laserowego

Równoległe

Spójne - koherentne

Taka sama fala przestrzenna i czasowa

Jednobarwne - monochromatyczne

Intensywność, gęstość

Cała moc przeniesiona zostaje w jednej wiązce

Działanie biologiczne LASERA

Przy naświetlaniu skóry dochodzi do odbicia 50%

Wnika w tkankę i ulega

• Rozproszeniu

• Absorpcji co jest zjawiskiem pozytywnym i negatywnym

• Transmisji - wnika na głębokość nawet 50mm

• Im większa Absorpcja tym mniejsze wchłanianie

Biomodulacja

Lasery niskoenergetyczne

do 500mW

Niskoenergetyczną terapią laserową nazywamy zmianę aktywności komórek wywołaną naświetlaniem słabą wiązką laserową o długości fali zawartej od

400- 1000µm

Wzrost temperatury nie przekracza

1-3°C

COLD LASER

Stosowane długości fali

Pochłanianie UV światła widzialnego i IR

Światło czerwone 670-780 nm skóra

Światło bliskie IR 740-1400 nm tkanki głęboko położone

Mechanizm działania

Nie jest związany z efektem cieplnym jednak mamy kilka hipotez:

• Zmienia metabolizm komórki, zwiększa przepływ jonów, wzrost aktywności enzymów, wzrost syntezy substratów energetycznych, białek wewnątrzkomórkowych.

• Efekt systemowy- zmiany w miejscach odległych

• Efekty biostymulacji laserowej

• Wzrost aktywności i liczebności limfocytów T

• Wzrost aktywności i liczebności fibroblastów oraz przyspieszenie syntezy kolagenu - przyspieszenie gojenia

• Wzrost aktywności osteoblastów

• Zmiany w przewodnictwie komórek nerwowych

• Poprawa ukrwienia, przyspiesza procesy gojenia

• Wzrost uwalniania serotoniny i histaminy- działanie p/bólowe

• Wzrost poziomu prostoglandyny - działanie p/zapalne

• Wzrost poziomu endorfin - p/bólowe

• Lasery stosowane w medycynie
  podział

Jakie mogą być Rodzaje ośrodka laserowego w zależności co jest wsadzone do ośrodka czynnego lasera będzie emitowana różna wiązka światła o różnej długości fali czyli różnych właściwościach i możliwości penetracji.

• Ciało stałe (ośrodek krystaliczny lub szklany YAG-Nd i rubiny)

• Gazowe-argonowe, mieszanki, opary metali CO2, helowo neonowe He-Ne

• Półprzewodnikowe

• Ciekłe

Tak więc w zależności co znajduje się wewnątrz lasera będzie on emitował różne długość fali fale te mogą być zbliżone promieniowaniu z zakresu

• Ultrafioletowego

• Światła widzialnego

• Podczerwieni

Moc promieniowania

• Mała 1-6mW

• Średnia 7-500mW

• Duża powyżej 500mW

duża dawka wiąże się z uszkodzeniami skóry i oparzeniami

Lasery mogą działać w systemie ciągłym czyli cały czas jest emitowana wiązka światła oraz impulsowym czyli z przerwami

Sposób pracy
Ciągłe	Impulsowe
Długość fali Moc promieniowania	Długość fali Moc promieniowania w impulsie Czas trwania impulsu Rodzaj pracy Częstotliwość impulsu Dawkowanie Energii

Energia = moc x czas podzielona przez powierzchnię

• Dawkowanie energii mW

• 1J = 1mW x 1000s

• 1J = 10mW x 100s

• 1J = 100mW x 10s

• Im większa moc tym krótszy czas zabiegu

OKO jest narządem zmysłu który można bezpowrotnie uszkodzić ponieważ oko ma zdolność skupiania światła na siatkówce Soczewka oka skupia wiązkę nawet do 1mm²

Przy dawce lasera 30mW/cm² padającego na gałkę oczną skupionego na siatkówce otrzymujemy energię 3000mW/mm² co daje nieodwracalne uszkodzenie siatkówki

LASER
Wskazania	Przeciwwskazania
Trudno gojące się rany i owrzodzenia Krwiaki, obrzęki, stłuczenia, skręcenia RZS, ZZSK nie w stanie ostrym Zespoły bólowe kręgosłupa i stawów Zespół przeciążenia mięśni, tkanek miękkich , okołostawowych Zapalenie ścięgien powięzi, kaletek maziowych Nerwobóle Zespół cieśni nadgarstka Zespół Sudeka Stany po złamaniu kości Choroby skóry, trądzik pospolity, Rwa kulszowa Stany po przeszczepach skóry Przykurcz Dupuytrena Blizny Stomatologia, kosmetyka Osteoporoza Wzmaga produkcję kolagenu stymuluje mikrokrązenie	Okolica gałki ocznej Choroba nowotworowa Nadciśnienie tętnicze Gorączka Ciąża Miesiączka Padaczka, choroby psychiczne Gruźlica Nadczynność gruczołów dokrewnych Niewyrównana cukrzyca Wszczepiony rozrusznik serca Przyjmowanie leków fotouczulających (złoto, dziurawiec, sulfonamidy) Ostre stany niewydolności krążenia

Budowa aparatu

Aparat składa się z dwóch części:

Część zasilająca i kontrolująca czyli sterownik. Jest to urządzenie w którym wybiera się właściwości światła jakie ma być emitowane przez aplikator, moc, czas, współczynnik wypełnienia i inne.

Część Laserowa czyli aplikator. Aplikatory mogą być różne w zależności od powierzchni naświetlania, głębokości penetracji, mocy. Wyróżniamy różne aplikatory - sonda punktowa stosowana do małych powierzchni gdzie liczy się precyzja np. zmiany trądzikowe. Kolejną jest sonda prysznicowa która jest niczym innym jak połączeniem w jednej słuchawce 10 laserów punktowych. Zwiększa się tu znacznie powierzchnia jaką można naświetlać ale nie mam mowy o precyzyjności aplikacji. Ostatnim aplikatorem jest skaner. Skaner jest stosowany do dużych powierzchni poprzez „przemiatanie” pola zabiegowego. Jego największą zaletą jest bezobsługowość podczas jego pracy przez np. 12 minut ale największa wadą jest odległość od ciała pacjenta. Zgodnie z prawem odwrotności kwadratów wraz ze zwiększeniem 2krotnie odległości od ciała pacjenta 4krotnie ZMNIEJSZA się dawka energii która ma zostać dostarczona do ciała pacjenta.

Metodyka zabiegów

W pierwszej kolejności zbieramy wywiad od Pacjenta i sprawdzamy przeciwwskazania zabiegowe. Jeżeli nie ma żadnych przeciwwskazań możemy przejść do działania. Pierwszą sprawą jest zastanowienie się nad głębokością naszej zmiany i dopasowaniu no niej długości fali. Jeżeli jest to zmiana powierzchowna zastosujemy światło ____ jak zmianą jest np. zapalenie kaletki podbarkowej czyli głębokiej zmiany zastosujemy _____ Natomiast kiedy mamy przerwanie ciągłości skóry spowodowanej pchnięciem nożem będą uszkodzone zarówno tkanki głęboko ułożone jak i sama skóra dlatego zastosujemy światło R i IR. Drugą sprawą jest zastanowienie się czy powierzchnia lecznicza na jaką chcemy działać jest większa czy mniejsza od 10 cm²

Dawki
Okres choroby	Poniżej 10cm²	Powyżej 10cm²
Słabe - stany ostre	0,1-2 [J/cm²]	50J
Średnie - stany podostre	3-4 [J/cm²]	80J
Silne - stany przewlekłe	5-12 [J/cm²]	150 - 200J

Kiedy już wyliczymy dawkę w J jaką należy zastosować trzeba się zastanowić który to jest zabieg u tego pacjenta i ile będzie wynosiła seria. Jeżeli jest to 1 zabieg zastosujemy minimalną dawkę dla tego pacjenta w danym okresie choroby natomiast jak jest to ostatni zabieg maxymalną dawkę. Należy pamiętać że okres ostry trwa zaledwie 3 - 4 dni więc dawki będą bardzo szybko się zmieniać bądź nie zmienią się wcale jak w przypadku okresu ostrego przy zmianie powyżej 10cm²

Kolejnym krokiem jest wybranie sondy zabiegowej: punktowa, prysznicowa, skaner

Teraz kiedy już wiesz jakie dawki należy wprowadzić do ciała pacjenta przechodzimy do Wykonania zabiegu

Pierwszą i najważniejszą rzeczą jest zabezpieczenie oka i pomieszczenia. W tym celu należy udać się do pomieszczenia wymalowanego na zielono, bez płytek ściennych i podłogowych, bez okien albo z oknem zabezpieczonym roletą, drzwiami zamykanymi na klucz. Pacjenta układamy wygodnie i zakładamy mu i sobie okulary ochronne wcześniej zdezynfekowane. Można teraz opisać pacjentowi jak będzie wyglądał zabieg oraz odczucia jakie podczas niego będą. Teraz przystępujemy do nastawienia aparatu, dezynfekcji sondy i uruchomienia aplikatora. Sondę punktową oraz prysznicową bezwzględnie należy prowadzić z prędkością 1 mc na sekundę PROSTOPADLE DO CIAŁA PACJENTA. Ruchy jakie można wykonywać sondą:

• Zygzakowate

• Spiralne

• Podłużne w linii poziomej i pionowej

• Ósemkowe

• Uciskowe pkt bólowe spustowe 10-60s

• Dziobanie

Po wykonaniu zabiegu odkładamy głowice i prosimy pacjenta by pozostał 10 min po zabiegu w poczekalni.

Pamiętaj LASER

• Nie jest szkodliwy

• Nie jest terapią radiacyjną (tak jak bomba kobaltowa)

• Nie jest nagrzewaniem tkanek

• Nie powoduje kumulacji wiązki laserowej w tkankach

• Nie zmienia naturalnej fizjologii tkanek

• Nie występują skutki uboczne i odległe

Na podstawie powyższych instrukcji przedstaw 5 projektów wybranych z poniższej listy:

1. „Trudno gojący się wykwit na twarzy”

2. „Kurze łapki w okolicy oczu”

3. „fałd skórny brody”

4. „świeża blizna 7 cm po zacięciu nożem”

5. „Blizna po przeszczepie skóry na przedramieniu 5x10cm 5miesiący”

6. „Blizna po wszczepieniu implantów wypełniających piersi 1rok po zabiegu”

7. „Blizna po zabiegu kardiochirurgicznym 15cm 2 lata”

8. „Trądzik na policzkach”

9. „Zacięcie 2dni temu maszynką do golenia na twarzy (3 cm)”

10. „chroniczny ból stawu międzypaliczkowego dalszego palca 2 ręki prawej”

11. „ostra rwa kulszowa”

12. „Przewlekłe zmiany zwyrodnieniowe kolana - gonartroza”

13. „zapalenie kaletki podbarkowej”

14. Zespół cieśni nadgarstka”

15. „złamanie ramienia zespolone gwoździem śródszpikowym”

16. „Blizna po zabiegu endoprotezoplastyki stawu biodrowego”

17. „Zapalenie nerwu trójdzielnego”

18. „Skręcenie stawy skokowego”

19. „złamanie wyrostka łokciowego k. łokciowej”

20. „ stan ostrego zapalenia haluksa”

21. „Zerwanie ścięgna Achillesa”

22. „łokieć tenisisty”

23. „łokieć golfisty”

24. „spondyloza”

25. „opóźniony zrost kostny”

---