Wybrane fragmenty pracy dyplomowej autorstwa Romana Mydlarza p.t.: Sposoby pozwalające kontrolować postępy uczniów w nauczaniu optyki

Studia Podyplomowe kierunek - nauczyciel fizyki

Promotor: mgr Stanisław Podgórni

Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Nowym Sączu,
rok akad. 2002/2003

Wstęp

Jedną z najwyżej cenionych w środowisku uczniowskim umiejętności nauczyciela jest umiejętność trafnego rozpoznawania poziomu osiągnięć uczniów oraz w ich odczuciu obie­ktywna i sprawiedliwa ocena. Wielu nauczycieli w procesie sprawdzania i oceniania wyko­rzystuje jedynie swoją intuicję oraz doświadczenie zawodowe. Uważam, że są to bardzo isto­tne elementy oceny, pozwalające uwzględnić warunki w jakich funkcjonuje uczeń, docenić jego wysiłek i wkład pracy. Zmiany w systemie oświaty, nowe warunki w jakich działają szkoły oraz nowe wymagania stawiane nauczycielom oraz uczniom wywołały konieczność wsparcia dotychczasowego systemu sprawdzania i oceniania osiągnięć uczniów przy pomocy metod opartych na pewnych ścisłych regułach i zasadach. Metody te stosowane przez nau­czycieli danego przedmiotu, mogą przyczynić się do większej obiektywizacji sprawdzania
i oceniania efektów kształcenia, oraz porównywalności ocen szkolnych na różnych szczeblach edukacji.

Celem niniejszej pracy jest przybliżenie zagadnień związanych ze sprawdzaniem i oce­nianiem osiągnięć uczniów, ale przede wszystkim opracowanie kilku testów, które pozwalają kontrolować postępy uczniów w nauczaniu optyki w gimnazjum w różnych formach. Krótkie testy (do 15 min) odpowiedniki kartkówek, obejmujące wąskie zakresy materiału, pozwalają na bieżące śledzenie stopnia opanowania poszczególnych zagadnień. Testy dłuższe, przewi­dziane na jedną jednostką lekcyjną, dostarczają informacji o stopniu opanowania całości ma­teriału z danego działu, w tym przypadku z optyki.

Test 1. Światło jako fala elektromagnetyczna, prostoliniowe
rozchodzenie się światła i prędkość światła.

1. Światło napotykając przeszkody lub przechodząc przez szczeliny o bardzo małych rozmiarach ulega .............................. czyli ugięciu; natomiast ....................................... jest to nakładanie się dwóch lub więcej fal (np. świetlnych).

2. Postaw znak X przy ciałach, które świecą światłem odbitym:

a) Słońce f) Księżyc

b) gwiazdy g) żarówka

c) zapalona świeca h) świetlówka

d) ekran w kinie i) ekran telewizora

e) lusterko j) robaczek świętojański

Słońce

3. Na rysunku przedstawiono położenia Księżyca względem Ziemi: A, B, C, D.
   W którym położeniu następuje
   nów, a w którym pełnia?
   Nów.........., pełnia..........

4. Jak długo będzie biegł promień światła wysłany z Marsa na Ziemię jeżeli średnia odle­głość między tymi planetami wynosi 80 000 000 km? Prędkość światła c =300 000 km/s.

5. Zaznacz zdania, które są nieprawdziwe?

1. 
   Długość fal promieniowania ultrafioletowego jest mniejsza od długości fal promie­niowania fioletowego,

2. Promieniowanie widzialne (światło) zajmuje bardzo małą część widma fal elektro­magnetycznych w przedziale 380 - 770 nm.

3. Promieniowanie ultrafioletowe można zobaczyć tylko wtedy, gdy zmrużymy oczy.

4. Światło białe można uzyskać przez nałożenie na siebie barw podstawowych czyli: czerwonej, zielonej i niebieskiej.

6. Jeżeli światło przechodzi ze środowiska o mniejszej gęstości do środowiska o gęstości większej, to jego prędkość ................................................... .

7. 
   Opalanie się (zmiana zabarwienia skóry) to efekt działania:

1. promieniowania ultrafioletowego

2. promieniowania podczerwonego

3. promieniowania widzialnego (światła białego)

4. żadnego promieniowania, tylko wiatru i powietrza

8. W astronomii często używa się jednostki odległości zwanej rokiem świetlnym.
   Wyjaśnij co oznacza pojęcie „rok świetlny”?

..............................................................................................................................................

..............................................................................................................................................

9. Czasami obserwujemy tzw. obrączkowe zaćmienie Słońca - widzimy wtedy tylko jasny pierścień Słońca. Narysuj w jakim położeniu względem siebie muszą się wówczas znaleźć: Słońce, Ziemia i Księżyc?

10. W jaki sposób obliczyć wysokość drzewa, jeżeli długość jego cienia wynosi 7 m, a dłu­gość cienia jaki w tym samym czasie rzuca chłopiec o wzroście 1,7 m wynosi 2 m.

Test nr 2: Odbicie światła, prawo odbicia

1. 
   Promień światła pada na powierzchnię zwier­ciadła tak, jak na rysunku. Zaznacz kąt padania.

Narysuj promień odbity od zwierciadła i zaznacz kąt odbicia.

2. 
   Rysunek przedstawia wiązkę promieni równoległych padających na nierówną po­wierzchnię. Narysuj dalszy bieg promieni po odbiciu od tej powierzchni

3. Promień światła padł na zwierciadło tak, że odbił się od niego tworząc z powierzchnią zwierciadła kąt 30⁰. Jaki był kąt padania promienia na zwierciadło?

a) 15⁰,

b) 30⁰,

c) 60⁰,

d) 120⁰.

4. Wyznacz konstrukcyjnie obraz punktu S w zwierciadle płaskim.

5. 
   Narysuj dalszy bieg promienia świetlnego przedstawio­nego na rysunku:

6. Promień świetlny pada na zwierciadło pod kątem 25⁰. Jeśli kąt ten zwiększymy o 15⁰, to kąt między promieniem padającym i odbitym będzie wynosić:

a) 80⁰,

b) 60⁰,

c) 40⁰,

d) 30⁰.

7. Zwierciadło wypukłe daje zawsze obraz:

a) powiększony,

b) pomniejszony i pozorny,

c) częściowo nieostry,

d) w kolorach tęczy

8. W zwierciadle wklęsłym, padające na niego promienie skupiają się w jednym punkcie zwanym ..................................... . Odległość tego punktu od środka zwierciadła to ..................................., natomiast linię przechodzącą przez ten punkt i środek zwierciadła nazywamy .................. .................................... .

9. Czemu w reflektorach np. samochodowych włókno żarówki umieszczone jest w ognisku zwierciadła sferycznego wklęsłego?

................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

10. 
    
    Promienie słoneczne tworzą z powierzchnią Ziemi kąt 50⁰. Pod jakim kątem w stosunku do pionu należy należy ustawić powierzchnię zwierciadła płaskiego, aby oświetlić nim dno pionowej studni?

a) 20⁰

b) 45⁰

c) 50⁰

d) 70⁰

Test nr 3. Załamanie światła, pryzmat.

1. ^{Promień światła przechodząc z powietrza do wody -czyli do środowiska o większej gęstości, ulega na granicy tych ośrodków .................................., a jego prędkość staje się ............................. .}

2. ^{Narysuj dalszy bieg promienia świetlnego przechodzącego przez równoległościenną płytkę szklaną:}

3. 
   ^{Na rysunku przedstawiono bieg promieni przy wejściu z powietrza do dwóch ośrodków przeźroczystych. Zaznacz niewłaściwe odpowiedzi:}

a) substancja A ma większą gęstość niż substancja B

b) promień światła w środowisku A ma większą prędkość niż w środowisku B

c) substancje A i B mają mniejszą gęstość niż powietrze

d) kąt załamania w środowisku B jest większy niż w środowisku A

4. ^{W jakich warunkach promień świetlny przy przejściu przez granicę dwóch ośrodków o różnej gęstości nie ulega załamaniu?}

^{...................................................................................................................................................}

5. 
   ^{Promień czerwonego światła przechodzi z powietrza do szkła tak jak na rysunku. Ile wynosi współczynnik załamania szkła?}

6. 
   ^{Na dwa połączone pryzmaty padają równoległe promienie światła jednobarwnego. Po przejściu promienie ulegną (zaznacz poprawną odpowiedź):}

^{a) rozproszeniu,}

^{b) skupieniu i przetną się w pewnym punkcie,}

^{c) rozszczepieniu,}

^{d) ulegną całkowitemu wewnętrznemu odbiciu.}

7. ^{Po przejściu przez pryzmat światło białe ulega ..................................... na barwy tęczy.
   W przyrodzie zjawisko tęczy można obserwować gdy jednocześnie w powietrzu unoszą się kropelki wody i ...................... ................................. .}

8. ^{Po przejściu przez pryzmat światła białego, na ekranie pojawiają się barwy tęczy. Dlaczego taki obraz nazywamy widmem ciągłym?}

^{......................................................................................................................................................}

^{......................................................................................................................................................}

9. ^{Ponumeruj barwy zgodnie ze wzrostem długości ich fal ( nr od 1 do 6) od tej, której długość jest najmniejsza (nr 1.) do barwy o największej długości fali (nr 6.):}

^{czerwona, zielona, żółta, niebieska, pomarańczowa, fioletowa}

10. 
    ^{Wyjaśnij na czym polega błąd w przedstawionym rysunku:}

^{.................................................................................................................................................. ..................................................................................................................................................}

Test nr 4. Soczewki, oko i urządzenia optyczne

1. Uzupełnij zdania opisujące cechy soczewek:

1. wiązka równoległych promieni światła padających na soczewkę wypukłą skupia się
   w jednym miejscu zwanym .............................................,

2. odległość tego punktu od środka soczewki (wzdłuż głównej osi optycznej) nazywa się ........................................... soczewki,

3. każdy promień biegnący przez ognisko i przechodzący przez soczewkę wypukłą, biegnie później równolegle do .............................. .......................... .............................. soczewki.

2. Istnieje analogia w budowie i działaniu oka i aparatu fotograficznego. Odpowiednikiem tęczówki oka w aparacie fotograficznym jest:

a) obiektyw,

b) przesłona,

c) film,

d) obudowa.

3. Narysuj dalszy bieg promieni padających na soczewki przedstawione na rysunku:

4. Pozorny obraz przedmiotu powstaje w tzw. odległości dobrego widzenia. U zdrowego człowieka jest to odległość w jakiej umieszcza się książkę do czytania i powinna wynosić:

a) d = 0,40 m

b) d = 25 mm

c) d = 35 cm

d) d = 0,25 m

5. Wyjaśnij na czym polega różnica pomiędzy obrazem rzeczywistym, a obrazem pozornym.

...................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................

6. Na siatkówce oka powstaje obraz:

a) pozorny i odwrócony,

b) rzeczywisty i powiększony,

c) rzeczywisty i odwrócony,

d) pozorny i powiększony

7. Do korygowania wady wzroku przy pomocy okularów dalekowidz używa soczewek .............................. , a zdolność skupiającą soczewek wyraża się w ................................... .

8. Co umożliwia oku ostre widzenie przedmiotów, które są oddalone od niego na różne odległości?

.................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................

9. Do obserwowania bardzo małych przedmiotów użyjesz:

a) lupy,

b) lunety,

c) teleskopu,

d) mikroskopu,

e) diaskopu

f) epidiaskopu

10. Narysuj schemat budowy peryskopu.

Test nr 5 Test podsumowujący dział - optyka

1. 
   Promień światła odbija się od zwierciadła płaskiego. Na którym rysunku poprawnie zaznaczono kąt odbicia promienia (beta)?

rysunek A

rysunek B

rysunek C

rysunek D

2. Wiedząc, że współczynnik załamania światła względem powietrza wynosi n = 1,5, oblicz prędkość rozchodzenia się światła w szkle. Prędkość światła w powietrzu c = 300 000 km/s.

3. W czasie burzy najpierw widzimy błysk wyładowania atmosferycznego, później grzmot. Wynika to z faktu, że ........................................................................................................... ..............................................................................................................................................

4. O falowej naturze światła świadczy:

1. 
   ogromna prędkość światła wynosząca około 300 000 km/s,

2. zjawisko interferencji promieni świetlnych

3. prostoliniowe rozchodzenie się światła,

4. zjawisko odbicia.

5. Chłopiec chce sfotografować swoje odbicie w lustrze. Na jaką odległość musi ustawić aparat, aby uzyskać ostre zdjęcie, jeżeli stoi w odległości 2 m przed lustrem?

......................................................................................................................................................

6. 
   
   Kąt między promieniem padającym a odbitym wynosi 60⁰. Jaki kąt utworzą te promienie, jeżeli obrócimy zwierciadło o 10⁰ w kierunku zgodnym z ruchem wskazówek zegara

1. 
   40⁰

2. 65⁰

3. 70⁰

4. 80⁰

7. 
   Narysuj obraz strzałki przedstawionej na rysunku.

8. Przed zwierciadłem kolistym wklęsłym ustawiono palącą się świecę w odległości 20 cm. Ogniskowa zwierciadła wynosi 10 cm. Obraz powstaje w odległości od zwierciadła:

1. 
   10 cm,

2. 20 cm,

3. pomiędzy 10 cm a 20 cm,

4. > 20 cm.

9. 
   Korzystając z właściwości zwierciadła, narysuj dalszy
   bieg promienia pokazanego na rysunku:

10. 
    Ognisko pozorne powstaje:

1. w zwierciadle płaskim,

2. zwierciadle kulistym wklęsłym,

3. zwierciadle kulistym wypukłym,

4. zwierciadle, którego powierzchnia jest popękana

11. 
    Narysuj dalszy bieg promienia świetlnego po przejściu z jednego do drugiego ośrodka
    o różnej gęstości:

12. Oblicz współczynnik załamania wody względem powietrza, jeżeli prędkość światła w wodzie wynosi v = 225 000 km/s, a prędkość światła w powietrzu c = 300 000 km/s.

13. 
    Promień światła pada na bryłę ze szkła tak jak na rysunku. Narysuj dalszy bieg promienia w szkle i po wyjściu ze szkła.

14. 
    Na rysunku przedstawiono bieg promieni przy wejściu z powietrza do ośrodka przeźroczystego[A]. Zaznacz właściwą odpowiedź:

a) kąt padania jest równy kątowi załamania,

b) kąt padania jest większy niż kąt załamania

c) prędkość światła w środowisku A jest większa niż
w powietrzu, ale nieznacznie

d) środowisko A ma mniejszą gęstość niż powietrze

15. 
    Narysuj bieg światła białego w pryzmacie.

16. Zjawisko .............................................. światła białego na pojedyncze barwy po przejściu przez pryzmat wynika z tego, że każde światło o innej barwie ............................. ........ pod innym kątem.

17. 
    Przedmiot znajduje się przed soczewką skupiającą w odległości równej podwójnej ogniskowej. Wykonaj odpowiednią konstrukcję i określ cechy otrzymanego obrazu.

0trzymany obraz jest: ................................... .......................................................................

18. Ile razy fala o długości λ = 500 nm (światło niebieskie) zmieści się w szczelinie o szero­kości d = 0,1 mm?

19. 
    Narysuj dalszy bieg promieni świetlnych po przejściu przez soczewkę rozpraszającą.

20. Za regulację ilości światła wpadającego do oka odpowiada:

1. 
   źrenica

2. rogówka,

3. ciałko szkliste

4. soczewka oka

Test nr 6 Test podsumowujący dział - optyka

1. 
   Promień światła odbija się od zwierciadła płaskiego. Na którym rysunku poprawnie zaznaczono kąt padania promienia (alfa)?

rysunek A

rysunek B

rysunek C

rysunek D

2. Światło potrzebuje około 8 minut i 20 sekund na przebycie drogi ze Słońca na Ziemię. Oblicz średnią odległość Ziemi od Słońca, wiedząc, że prędkość światła wynosi w przybli­żeniu 300 000 km/s.

3. Światło padając na granicę dwóch ośrodków przeźroczystych o różnej gęstości ulega .................................., a na granicy ośrodków: przeźroczystego i nieprzeźroczystego ulega ...................................... .

4. 
   
   
   Kąt między promieniem padającym a odbitym wynosi 60⁰. Jaki kąt utworzą te promienie, jeżeli obrócimy zwierciadło o 10⁰ w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara.

1. 40⁰

2. 50⁰

3. 70⁰

4. 80⁰

5. 
   Narysuj obraz strzałki jaki powstaje
   
   w zwierciadle wypukłym.

6. 
   Jeżeli przed zwierciadłem kolistym wypukłym umieścimy przedmiot, to obrazu tego przedmiotu nie można wyświetlić na ekranie ponieważ powstał obraz:

1. odwrócony

2. pomniejszony

3. nieostry

4. pozorny

7. 
   Korzystając z właściwości zwierciadła, narysuj dalszy bieg promieni pokazanych na rysunkach:

8. Powiększenie obrazu znajdującego się w odległości d = 2 f od soczewki
   o ogniskowej f będzie wynosić: .......................................................................

9. 
   Narysuj dalszy bieg promienia świetlnego po przejściu z jednego do drugiego ośrodka
   o różnej gęstości:

10. 
    Promień światła pada na bryłę ze szkła tak jak na rysunku. Narysuj dalszy bieg promienia w szkle
    i po wyjściu ze szkła.

11. Sięgając po kamień na dnie rzeki okazuje się, że widzimy go w innym miejscu niż fakty­cznie się on znajduje. Jest to efekt ........................................... promieni świetlnych opuszcza­jących dno rzeki. Prędkość światła w wodzie jest ...................................... niż w po­wietrzu.

12. 
    Narysuj dalszy bieg promienia świetlnego przechodzącego
    przez równoległościenną płytkę szklaną:

13. 
    Jakie warunki muszą być spełnione, aby móc zobaczyć tęczę?

1. świecące słońce po burzy i czyste niebo,

2. dużo pary wodnej w powietrzu i świecące słońce,

3. idealnie czyste powietrze po burzy i świecące słońce,

4. kropelki wody w powietrzu (np. deszcz) i świecące słońce.

14. 
    Przedstawiony schemat obrazuje:

1. 
   przechodzenie światła monochromatycznego
   
   przez pryzmat,

2. załamanie światła białego
   
   na szklanym ostrosłupie

3. rozszczepienie światła białego na barwy monochromatyczne

4. sposób w jaki widzimy barwy podstawowe

15. Po przejściu światła białego przez pryzmat otrzymujemy światło o różnych barwach. Jak wykazać, że to nie pryzmat barwi światło przechodzące przez niego, lecz światło białe składa się z wielu barw?

.....................................................................................................................................................

.....................................................................................................................................................

.....................................................................................................................................................

16. 
    Znajdź konstrukcyjnie obraz przedmiotu w soczewce skupiającej, gdy jest on tak położony jak na rysunku.

17. 
    Narysuj dalszy bieg promienia świetlnego
    po przejściu przez soczewkę rozpraszającą.

18. Oblicz zdolność skupiającą soczewki o ogniskowej f = 20 cm.

19. Zdolność skupiająca okularów wynosi D = 2 dioptrie. Jaką wadę wzroku wyrównują te okulary?

1. 
   astygmatyzm,

2. daltonizm,

3. dalekowzroczność,

4. krótkowzroczność.

20. Zdolność do automatycznego nastawiania ostrości widzianych przedmiotów przes nasze oko dzięki zmianie ogniskowej soczewki nazywamy:

1. 
   ostrością wzroku,

2. abberacją,

3. akomodacją,

4. koncentracją.

Karty odpowiedzi.

Test nr 1.

Numer zadania	Odpowiedź	Ilość punktów	Czas na rozwiązanie	Kategoria	Forma zadania
1.	dyfrakcji, interferencja	2	40”	A	L
2.	d, e, f.	1	60”	A	D
3.	nów - A, pełnia - C.	1	40”	B	L
4.	267 s	1	3'	C	KO
5.	c, d	1	60”	B	D
6.	maleje	1	40”	A	L
7.	a	1	90”	A	WW
8.	odległość jaką pokona światło w czasie roku ziemskiego	2	3'	C	KO
9.	S - K - Z	1	40”	B	L
10.	Ld =	3	3'	D	KO
Razem:		14	15'10”

Test nr 2.

Numer zadania	Odpowiedź	Ilość punktów	Czas na rozwiązanie	Kategoria	Forma zadania
1.		2	40”	A	L
2.		1	40”	A	L
3.	c) 60^0	1	90”	B	WW
4.		2	3'	C	KO
5.		1	40”	B	L
6.	a) 80^0	1	90”	B	WW
7.	b) pomniejszony, pozorny	1	90”	B	WW
8.	ogniskiem, ogniskowa, osią optyczną	2	40”	A	L
9.	po odbiciu powstaje wiązka promieni równoległych	1	40”	B	L
10.	a) 20^0	3	90”	D	WW
Razem:		15	12'20”

Test nr 3.

Numer zadania	Odpowiedź	Ilość punktów	Czas na rozwiązanie	Kategoria	Forma
1.	załamaniu, mniejsza	2	40”	A	L
2.		2	40”	B	L
3.	a), c), d)	1	90”	A	WW
4.	jeżeli pada prostopadle do powierzchni	1	40”	B	L
5.		3	3'	C	KO
6.	b)	1	90”	B	WW
7.	rozszczepieniu, świeci słońce	2	40”	A	L
8.	barwy przechodzą jedne w drugie w sposób ciągły, bez wyraźnych granic	1	40”	B	L
9.	6, 3, 4, 2, 5, 1	2	60”	B	D
10.	światło pada prostopadle do powierzchni i nie ulegnie w tym miejscu załamaniu	1	40”	B	L
Razem:		16	11'

Przeliczenie punktów na oceny:

Ilość zdobytych punktów w testach:			Ocena
Test nr 1.	Test nr 2.	Test nr 3.
13 - 14	14 - 15	15 - 16	bardzo dobry
10 - 12	13 - 11	12 - 14	dobry
9 - 7	10 - 7	11 - 8	dostateczny
6 - 5	6 - 5	7 - 5	dopuszczający
< 5	< - 5	< 5	niedostateczny

Test nr 4

Numer zadania	Odpowiedź	Ilość pkt.	Czas na rozw.	Kate­goria	Forma zadania
1.	ogniskiem, ogniskową, głównej osi optycznej	3	40”	A	L
2.	b)	1	40”	A	L
3.		3	60”	B	L
4.	d)	1	90”	A	WW
5.	rzeczywisty można uzyskać na ekranie, pozorny nie	1	40”	B	L
6.	c)	1	90”	B	WW
7.	skupiających, dioptriach	2	40”	A	L
8.	akomodacja, zmiana kształtu soczewki	2	40”	B	L
9.	d)	1	40”	A	WW
10.		3	3'	C	KO
Razem:		18	11'

Przeliczenie punktów na oceny:

Ilość zdobytych punktów	Ocena
17 - 18	bardzo dobry
16 - 14	dobry
13 - 9	dostateczny
8 - 5	dopuszczający
< 5	niedostateczny

Karta odpowiedzi do testu nr 5.

Numer zadania	Odpowiedź	Ilość pkt.	Czas na rozw.	Kate­goria	Forma zadania
1.	c).	1	90”	A	WW
2.	, v = 200 000 km/s	2	3'	C	KO
3.	prędkość światła w powietrzu jest nieporównywalnie większa od prędkości dźwięku	1	3'	B	KO
4.	b).	1	90”	B	WW
5.	na odległość 4 m	1	3'	B	KO
6.	d).	1	90”	B	WW
7.		2	40”	C	L
8.	b).	1	90”	B	WW
9.		3	3'	D	KO
10.	c).	1	90”	A	WW
11.		2	40”	B	L
12.	n = 1,3	2	3'	C	KO
13.		1	40”	B	L
14.	b).	1	90”	A	WW
15.		2	40”	D	L
16.	rozszczepienia, załamuje się	2	40”	A	L
17.		2	40” 40”	C	L
18.	n = 200	2	3'	B	KO
19.		2	40”	C	L
20.	a).	1	90”	A	WW
Razem:		31	34'40”

Punktacja wg przyjętej skali procentowej:

Poprawne odpowie­dzi w procentach	Ilość zdobytych punktów	Ocena
100% - 89%	31 - 28	bardzo dobry
88% - 73%	27 - 23	dobry
72% - 50%	22 - 16	dostateczny
49% - 35%	15 - 11	dopuszczający
34% - 0%	0 - 10	niedostateczny

Karta odpowiedzi do testu nr 6.

Numer zadania	Odpowiedź	Ilość pkt.	Czas na rozw.	Kate­goria	Forma zadania
1.	b).	1	90”	A	WW
2.	s = 150 ml km	2	3'	C	KO
3.	załamaniu, odbiciu	2	40”	A	L
4.	a).	1	90”	B	WW
5.		2	3'	C	KO
6.	d).	1	90”	A	WW
7.		2	40” 40”	B	L
8.	powiększenie = 1	1	40”	B	L
9.		2	40” 40”	B	L
10.		1	40”	B	L
11.	załamania, mniejsza	2	40”	A	L
12.		2	40”	B	L
13.	d).	1	90”	B	WW
14.	c).	1	90”	B	WW
15.	np. przez nałożenie na siebie barw podstawowych otrzymuje się światło białe	2	3'	D	KO
16.		3	3'	D	KO
17.		2	40”	B	L
18.	Z = 5 D	2	3'	C	KO
19.	c).	1	90”	A	WW
20.	c).	1	90”	A	WW
Razem:		32	31'30”

Punktacja wg przyjętej skali procentowej:

Poprawne odpowie­dzi w procentach	Ilość zdobytych punktów	Ocena
100% - 89%	32 - 28	bardzo dobry
88% - 73%	27 - 23	dobry
72% - 50%	22 - 16	dostateczny
49% - 35%	15 - 11	dopuszczający
34% - 0%	0 - 10	niedostateczny

11

F F

O F S F O

szkło

O

powietrze

woda

woda

powietrze

O F

O F

O F

F F

O F S F O

niebieski

czerwony

powietrze

szkło

szkło

powietrze

O F

O F

45⁰

A

B

D

C

Ziemia

30⁰

S

⋅

45⁰

25⁰

50^o

B

A

60⁰

30⁰

90⁰

pryzmat

światło białe

F S F

F S F

F S F

Rys A. Rys B. Rys C.

β

β

β

β

A B C D

60⁰

O F

O F

powietrze

szkło

szkło

powietrze

A

O F S F O

F F

F F

O F S F O

pośrednie

fioletowe

światło białe

czerwone

szkło

O

powietrze

woda

woda

powietrze

O F

O F

O F

60⁰

A B C D

α

α

α

α

45⁰

Rys A. Rys B. Rys C.

F S F

F F

F S F

45⁰

⋅

β

α

S`

S

α β

---