Zestaw I

1.Pojęcie finansów w ogólności.

Finanse - ogół procesów związanych z gromadzeniem, rozporządzaniem i wydawaniem pieniądza oraz jego surogatów. Gromadzenie może następować w postaci bezzwrotnej lub zwrotnej (pożyczka). Wydatkowanie pieniądza może dokonywać się w formie transferu lub w postaci realizacji swojego prawa do produktu czy usługi.

2.Odpowiedzialność członków zarządu spółek kapitałowych jako osób trzecich.

- Odpowiedzialność całym swoim majątkiem solidarnie, jeżeli egzekucja z majątku spółki okazała się w całości lub części bezskuteczna;

- Zakres przedmiotowy odpowiedzialności - zaległości podatkowe spółki z tytułu zobowiązań podatkowych powstałych w czasie pełnienia obowiązków członka tego organu

- Przesłanki uwolnienia się od odpowiedzialności (przesłanki egzoneracyjne):

a) We właściwym czasie został zgłoszony wniosek upadłościowy lub wszczęte postępowanie układowe

b) Nie złożenie takich wniosków bez winy tego członka

c) Kiedy członek zarządu wskaże mienie, którego wartość umożliwi zaspokojenie w znacznej części.

- Przesłanki odpowiedzialności:

a) Całkowita lub częściowa bezskuteczność egzekucji z majątku dłużnika (spółki kapitałowej)

b) Zawinione niedopełnienie przez członka zarządu wymaganych prawem upadłościowym aktów staranności

c) (przesłanka negatywna) Członek zarządu może uwolnić się od odpowiedzialności, gdy wskaże mienie, którego wartość umożliwi zaspokojenie w znacznej części.

3.Stosunek opłaty administracyjnej do opłaty skarbowej.

Opłata administracyjna:

- Podstawą nałożenia opłaty są czynności urzędowe wykonywane przez  organa administracji publicznej

- Opłata administracyjna w całości stanowi dochód własny gmin.

- Zobowiązanie z jej tytułu powstaje bez udziału organu podatkowego, w drodze wystąpienia okoliczności faktycznych, z zaistnieniem, których przepisy prawa łączą powstanie zobowiązania.

Opłata skarbowa:

- Zakres podmiotowy - osoby fizyczne, osoby prawne i jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej. Nie tylko osoby posiadające miejsce zamieszkania w RP ale także te, które korzystają z usług polskich organów administracji publicznej

- Zakres przedmiotowy (dwie zasadnicze kategorie spraw):

a) indywidualne ze sfery administracji publicznej np. zaświadczenia, zezwolenia (pozwolenia, koncesje)

b) związane z dokumentami wskazanymi w ustawie - złożenie dokumentów stwierdzających pełnomocnictwo lub prokurę albo ich odpisy bądź kopie (zarówno z zakresu administracji publicznej jak i w postępowaniu sądowym).

- Organem właściwym w sprawie opłaty skarbowej jest wójt, burmistrz lub prezydent miasta.

- Opłatę uiszcza bezpośrednio sam zainteresowany.

- Rada gminy może zarządzić pobór opłaty za pośrednictwem inkasenta.

Zestaw II

1.Pojecie finansów publicznych w sensie normatywnym.

- Prawne ujęcie finansów publicznych - gałąź prawa regulująca funkcjonowanie finansó publicznych.

- Obowiązująca obecnie ustawa, nie zawiera pełnej definicji legalnej. Finanse publiczne obejmują procesy związane z gromadzeniem środków publicznych oraz ich rozdysponowaniem, a w szczególności:

a) pobieranie i gromadzenie dochodów

b) wydatkowanie środków publicznych

c) finansowanie deficytu

d) zaciąganie zobowiązań angażujących środki publiczne

e) zarządzanie środkami publicznymi

f) zarządzanie długiem publicznym.

2.Odpowiedzialność płatnika i inkasenta za zobowiązania podatkowe.

- Ograniczona odpowiedzialność podatnika - przestaje odpowiadać podatnik

- Na podstawie decyzji podatkowej

- Całym swoim majątkiem, na zasadach jak podatnik

- Odpowiedzialność za nienależyte wykonanie swoich obowiązków:

a) Płatnik - obliczył podatek, lecz następnie nie został w całości lub części pobrany od podatnika.

b) Inkasent - nie ponosi odpowiedzialności za zob. pod. gdyż wygasa ono z chwilą pobrania przez inkasenta należności od podatnika. Odpowiada, gdy od podatnika pobrał podatek a następnie nie wpłacił terminowo do organu podatkowego.

3.Przedmiot opodatkowania w podatku od nieruchomości.

- Przedmiot opodatkowania stanowią:

a) Budynki lub ich części

b) Budowle lub ich części związane z prowadzeniem działalności gospodarczej

c) Grunty

- Jeżeli dana nieruchomość jest współwłasnością lub jest we współposiadaniu podatników, stanowi ona odrębny przedmiot opodatkowania.

Zestaw III

1.Środki publiczne oraz ich kwalifikacja.

- Środki publiczne - rodzaje wpływów pieniężnych, które mogą być osiągane przez podmioty zaliczane do sektora finansów publicznych.

- Podział:

1) Dochody publiczne (charakter bezzwrotny):

a) Daniny publiczne (podatki, opłaty, cła, przymusowe świadczenia pieniężne)

b) Inne dochody:

* Dochody z mienia będącego własnością państwa, samorządu, innych jednostek sektora finansów publicznych oraz dochody ze sprzedaży nieruchomości, rzeczy ruchomych, praw majątkowych jeśli ich sprzedaż nie jest dokonywana w ramach prywatyzacji majątku Skarbu Państwa i samorządu terytorialnego, ani w ramach obrotu papierami wartościowymi.

* Dochody uzyskiwane z tytułu wpływów ze sprzedaży towarów i usług świadczonych przez jednostki sektora finansów publicznych

* Kwoty uzyskiwane przez JSFP z tytułu gwarancji, poręczeń i odszkodowań

* Dochody z dobrowolnych, sporadycznych czynności cywilnoprawnych dokonywanych na rzecz JSFP jak darowizny pieniężne, spadki czy zapisy

* Dochody uzyskiwane przez JSFP na podstawie odrębnych umów międzynarodowych, które nie zostały imiennie wskazane.

2) Przychody publiczne (charakter zwrotny):

a) Wpływy pieniężne, które są rezultatem dokonanych w sektorze finansów publicznych różnych operacji finansowych o charakterze zwrotnym:

* Wpływy ze sprzedaży papierów wartościowych

* Spłaty pożyczek udzielanych ze środków publicznych

* Wpływy z otrzymanych kredytów i pożyczek

b) Mają w istocie charakter odpłatny i wiążą się albo ze zbyciem majątku albo z obowiązkiem świadczeń w ramach działalności prowadzonej przez JSFP:

* Przychody pochodzące z prywatyzacji majątku Skarbu Państwa lub JST

* Przychody pochodzące z działalności JSFP

* Przychody z innych źródeł, które nie zostały imiennie wskazane.

3) Środki pochodzące ze źródeł zagranicznych nie podlegające zwrotowi:

a) Z budżetu UE

b) Z tytułu pomocy udzielanej przez państwa członkowskie Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu

c) Inne środki nie podlegające zwrotowi.

2.Pojęcie i treść budżetu gminy.

- Budżet gminy jest rocznym planem finansowym dochodów i wydatków oraz przychodów i wydatków jednostki samorządu terytorialnego, przychodów i wydatków zakładów budżetowych, gospodarstw pomocniczych itp. Jest uchwalany w formie uchwały budżetowej. Konstrukcja treści budżetu jest wyznaczona przez zespół zasad budżetowych, wśród których najważniejsze znaczenie mają zasady: jedności, jawności, uprzedniości, równowagi, szczegółowości.

- Uchwała budżetowa określa:

a) Plany przychodów i wydatków,
b) Wydatki budżetu w podziale na działy i rozdziały klasyfikacji budżetowej,
c) Prognozowane dochody według ważniejszych źródeł i działów i klasyfikacji budżetowej.
d) Źródła pokrycia deficytu lub przeznaczenia nadwyżki budżetu,
e) Wydatki związane z wieloletnimi programami inwestycyjnymi,
f) Upoważnienia zarządu do zaciągania długu oraz spłat zobowiązań,
g) Zakres i kwoty dotacji przedmiotowych,
h) Dotacje,
i) Dotacje i wydatki związane z realizacja zadań wspólnych realizowanych w drodze umów
lub porozumień itp.

3.Rola ewidencji gruntów i budynków i związane z tym domniemania prawne.

- Ewidencja gruntów i budynków to jednolity dla kraju, systematycznie aktualizowany zbiór informacji o gruntach, budynkach i lokalach, ich właścicielach oraz innych osobach fizycznych lub prawnych władających tymi gruntami, budynkami i lokalami.

- Ewidencja gruntów i budynków stanowi podstawę planowania przestrzennego, wymiaru podatków, oznaczenia nieruchomości w księgach wieczystych, statystyki publicznej i gospodarki nieruchomościami.

- Ze względu na cel ewidencji gruntów i budynków wpis do niej ma przede wszystkim znaczenie informacyjne. Ustawa nie wiąże z nim domniemań zgodności z rzeczywistym stanem prawnym, ani jakiegokolwiek innego skutku materialno-prawnego, ponieważ ewidencja gruntów i budynków nie służy do ustalania stanów prawnych nieruchomości. Do ustalenia stanu prawnego nieruchomości prowadzone są księgi wieczyste.

-Dane zawarte w ewidencji gruntów są podstawą odpowiednich wpisów do działu I księgi wieczystej.

Zestaw IV

1.Funkcja stymulacyjna publicznej działalności finansowej.

- Funkcja stymulacyjna (bodźcowa) finansów publicznych bywa najczęściej utożsamiana z oddziaływaniem na poszczególne podmioty (ludność, przedsiębiorcy itp.) za pomocą:

a) obietnic korzyści finansowych (ulgi podatkowe)

b) zagrożeń dolegliwościami finansowymi (restrykcyjne opodatkowanie dochodów osób fizycznych ze źródeł nieujawnionych.

- Rozwiązania te pełnią rolę bodźców prawno-finansowych, skierowanych do konkretnych grup adresatów. Celem jej jest pobudzanie do określonych, pożądanych działań (zwiększenie produkcji) lub powstrzymanie od zachowań niepożądanych (odsetki za nieterminową realizację zobowiązań publicznych)

2.Odpowiedzialność małżonka podatnika za jego zobowiązania podatkowe.

- Ponosi odpowiedzialność za cudzy dług podatkowy, z jej zakres pokrywa się z odpowiedzialnością współmałżonka.

- Może być traktowany jako dłużnik solidarny z podatnikiem, choć sam nim nie jest.

- Powstanie odpowiedzialności małżonka podatnika uwarunkowane jest istnieniem małżeńskiej wspólnoty majątkowej (wierzyciel nie może dochodzić zaspokojenia, jeżeli występują tylko majątki odrębne)

- Ustanie, zniesienie, ograniczenie lub wyłączenie małżeńskiej wspólności majątkowej, a także orzeczenie separacji nie mają wpływu na istniejącą już odpowiedzialność podatkową małżonka podatnika, wyłączają jednak odpowiedzialność za przyszłe zobowiązania podatkowe, które nie zostaną wykonane przez podatnika.

3.Podmiotowy i przedmiotowy zakres akcyzy.

- Przedmiotem opodatkowania akcyzą jest:

a) produkcja wyrobów akcyzowych

b) wprowadzanie wyrobów akcyzowych do składu podatkowego

c) import wyrobów akcyzowych

d) nabycie wewnątrzwspólnotowe wyrobów akcyzowych, z wyłączeniem nabycia wewnątrzwspólnotowego dokonywanego do składu podatkowego

e) wyprowadzenie ze składu podatkowego, poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy, wyrobów akcyzowych nie będących własnością podmiotu prowadzącego ten skład podatkowy.

- Wyroby akcyzowe - wyroby energetyczne, energia elektryczna, napoje alkoholowe oraz wyroby tytoniowe.

- Podmiotem

Zestaw V

1.Czeki - pojęcie i rodzaje.

- Czek - wyrażona w formie dokumentu pisemnego, dyspozycja wystawcy udzielona trasantowi do obciążenia jego rachunku kwotą, na którą czek został wystawiony, oraz uznania tą kwotą rachunku posiadacza czeku.

- Rodzaje czeków:

a) czek gotówkowy - podlega wypłacie w gotówce do rąk osoby uprawionej

b) czek zakreślony - może być zrealizowany wyłącznie na ręce bankiera lub stałego klienta banku

c) czek rozrachunkowy - służący do rozliczeń bezgotówkowych, odbiorcą takiego czeku może być wyłącznie posiadacz rachunku bankowego

2.Formy zabezpieczania zobowiązań podatkowych

3.Wspólne opodatkowanie małżonków w podatku dochodowym od osób fizycznych

- Wymogi:

a) cały rok podatkowy w związku małżeńskim

b) wspólność majątkowa

c) żaden z małżonków nie osiąga dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej opodatkowanej w sposób liniowy lub dochodów z ryczałtowanym podatkiem dochodowym albo tonażowym

d) wniosek we wspólnym zeznaniu podatkowym

- Przy łącznym opodatkowaniu małżonków podlegają opodatkowaniu sumy dochodów, po uprzednim odliczeniu od każdego z nich ulg i odliczeń od dochodów.

- Oblicza się w podwójnej wysokości od połowy dochodów łącznych małżonków. Nie wlicza się do sumy przychodów i dochodów zryczałtowanych.

- Od 1.I.2009 mogą opodatkować się łącznie małżonkowie, którzy mają miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w kraju innym niż RP w UE, jak również małżonkowie, z których jeden zamieszkuje w RP a drugi w UE. W/w osoby mogą opodatkować się łącznie, jeżeli udział dochodów opodatkowanych w Polsce w całkowitej kwocie dochodów uzyskanych przez oboje małżonków w trakcie roku podatkowego wynosi, co najmniej 75% oraz wykaże certyfikatem rezydencji swoje miejsce zamieszkania.

Zestaw VI

1.Polecenie zapłaty

- Polecenie zapłaty - bezgotówkowa forma rozliczeń bankowych.

- Przeprowadzanie rozliczeń w tej formie wymaga, aby zarówno dłużnik jak i wierzyciel posiadali rachunki w bankach, które zawarły porozumienie o stosowaniu polecenia zapłaty, a dłużnik wyraził zgodę na obciążanie jego rachunku w tej formie. W przeciwieństwie do polecenia przelewu stroną inicjującą jest wierzyciel. Uznanie rachunku wierzyciela następuje po uzyskaniu środków przez jego bank od banku dłużnika, wystarczających do pokrycia dyspozycji.

- Ograniczenia:

a) rozliczane mogą być jedynie płatności w złotych

b) limit kwotowy:

* 1000 EUR - osoby fizyczne

* 50000 EUR - wspólników przypadku pozostałych podmiotów

c) dłużnik może odwołać transakcję polecenia zapłaty:

* 30 dni kalendarzowych - osoby fizyczne

* 5 dni roboczych - w przypadku pozostałych podmiotów.

2.Odpodatkowanie wspólników w spółkach osobowych w podatku dochodowym od osób fizycznych

- Odstępstwo od charakteru osobistego podatku

- Odpowiadają za zaległości podatkowe poszczególnych wspólników, jak i za zaległości spółki ( analogicznie do swoich udziałów, jeżeli jednak nie da się wyodrębnić udziałów poszczególnych wspólników, przyjmuje się, że są one równe)

- Odpowiada całym swoim majątkiem

3.Rodzaje stawek VAT

- Podstawowa stawka w podatku od towarów i usług wynosi 22%

- Dla towarów i usług wymienionych w załączniku nr 3 do ustawy - stawka wynosi 7%, (chodzi o towary związane z gospodarką rolną i leśna, ochroną zdrowia, towary spożywcze, niektóre usługi). 7% stawkę stosuje się także do importu dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich oraz antyków.

- Stawka 3% obejmuje nieprzetworzone produkty rolne. Obniżoną stawkę podatku w wysokości 3% stosuje się do dnia 30 kwietnia 2008r. Oznacza to, że po tej dacie, do towarów i usług wymienionych w załączniku nr 6 do "Ustawy o pod. od tow. i usług", stosowana będzie stawka podatku właściwa dla tych towarów - w zdecydowanej większości 7%.

- 0% stawkę podatku stosuje się w wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów oraz w eksporcie towarów na warunkach określonych w ustawie o VAT.

Zestaw VII

1.Deficyt sektora finansów publicznych oraz jego definicja

- Jest to ujemna różnica między dochodami publicznymi a wydatkami publicznymi, po wyeliminowaniu przepływów finansowych pomiędzy jednostkami tego sektora.

- Ustalany jest dla przyjętego okresu rozliczeniowego, którym najczęściej jest rok kalendarzowy.

2.Podmioty podatkowe oraz ich rodzaje

- Podmiotem podatku jest zarówno ten, który podatek ustanawia i pobiera na swoją rzecz, jak i ten, który podatek jest zobowiązany zapłacić.

- Rodzaje podmiotów:

a) czynny - pobiera na swoją rzecz podatek lub dla niego podatek jest pobierany (jest nim państwo i samorząd terytorialny)

b) bierny - zobowiązany do uiszczenia podatku. W prawie podatkowym określa się go jako podatnika (osoba fizyczna, osoba prawna, a także jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej). Taki podmiot może być podatnikiem:

* formalnym - jest formalnie zobowiązany do zapłacenia podatku, lecz nie odczuwa ekonomicznego ciężaru podatku.

* rzeczywisty - płaci podatek i odczuwa jego ekonomiczny ciężar

3.Pomniejszenia (ulgi) podstawy opodatkowania w PDOF

- rehabilitacyjna - wydatki osoby niepełnosprawnej lub mającej taką osobę na utrzymaniu, na cele rehabilitacyjne (adaptacja mieszkania, przystosowanie samochodu, zakup sprzętu itp.) oraz przysługująca ulga na leki z tytułu leków zapisanych przez lekarza specjalistę (ulgę liczona jest jako różnica między kwotą wydaną na leki a kwotą 100zł).

- internetowa - z tytułu wydatków na dostęp do sieci Internet w budynku lub lokalu będącym miejscem zamieszkania. Maksymalna kwota ulgi to 760zł.

- darowizna - na cele pożytku publicznego, kultu religijnego lub honorowego krwiodawstwa w wysokości dokonanej darowizny, ale nie więcej niż 6% dochodu.

- zakup nowych technologii - dotyczy wyłącznie podatników osiągających przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej (nowe technologie - wiedza technologiczna, która umożliwia wytwarzanie i nie jest stosowana na świecie dłużej niż 5 lat. Ulga nie może przekroczyć kwoty dochodu i jest ograniczona do 50% wydatków na nabycie technologii. Nie mogą z niej skorzystać przedsiębiorcy ze specjalnej strefy ekonomicznej.

Zestaw VIII

1.Budżet państwa, charakterystyka ogólna

- Budżet państwa jest najwyższej rangi planem finansowym polityki państwa oraz narzędziem polityki społecznej, uwzględniającym planowane dochody i wydatki państwa na następny rok budżetowy.

- Zawiera z jednej strony wielkości i tytuły bezzwrotnych z zasady dochodów państwa, przewidziane na objęty planem okres budżetowy, a z drugiej - wielkości i tytuły także bezzwrotnych wydatków na cele publiczne realizowane przez państwo.

- Uchwalany jest w specjalnym trybie.

2.Elementy struktury podatku

- Podmiot podatku - (patrz zestaw VII pytanie 2)

- Przedmiot podatku - jest to rzecz lub zjawisko, które podlegają opodatkowaniu, odzwierciedlone w nazwie podatku (np. PIT - dochód, przychód, suma dochodów ze źródeł przychodów podlegająca łącznemu opodatkowaniu)

- Podstawa opodatkowania - ilościowa lub wartościowa konkretyzacja przedmiotu opodatkowania (np. PDOF - kwota dochodu, pod. nieruchomości - powierzchnia w metrach kwadratowych)

- Stawki i skale podatkowe

a) stawka podatkowa - iloraz podatku do podstawy opodatkowania. Rodzaje:

* procentowe - ułamek dziesiętny (VAT - 22%, 7%, 3%; akcyza - 13,6%; PDOF - 18%)

* kwotowe - kwota na konkretną jednostkę miary skali (akcyzowy, rolny, leśny)

* kwotowo-procentowe (PDOF - zasady ogólne -skala nieproporcjonalna, progresywna; od spadków i darowizn)

b) skala podatkowa - uporządkowany zbiór stawek występujący w danym podatku. Rodzaje:

* proporcjonalna - stała, niezmienna skala podatkowa, stosowana do całej podstawy opodatkowania, podatek rośnie wprost proporcjonalnie do wysokości podstawy opodatkowania (VAT, akcyza, podatek od czynności cywilnoprawnych, POP).

* nieproporcjonalna - kilka stawek, które zmieniają się wraz z podstawą opodatkowania. Rodzaje:

@ Progresywna - szczeblowała (daną podstawę opodatkowania dzieli się na szczeble wynikające ze skali; dla kwot mieszczących się w poszczególnych szczeblach obliczamy kwoty cząstkowe stosując stawki podatkowe wynikające z tych szczebli) i globalna-skokowa (cała podstawa opodatkowania podstawiana do odpowiedniego szczebla i obliczana stosując stawkę z tego szczebla).

@ Regresywna -podstawa opodatkowania rośnie, stawka maleje. Do 2004r. stosowana przy opodatkowywaniu umów spółek (od 01.01.2004 zamieniono na skalę proporcjonalna - 0,5%)

@ Degresywna

3.Podatnicy w podatku od nieruchomości

- Osoby fizyczne, prawne i jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które:

a) są właścicielami lub samoistnymi posiadaczami nieruchomości albo obiektów budowlanych;

b) są użytkownikami wieczystymi gruntów;

c) są posiadaczami nieruchomości albo obiektów budowlanych stanowiących własność Skarbu Państwa bądź jednostki samorządu terytorialnego, jeżeli posiadanie wynika z zawartej umowy lub ma miejsce bez tytułu prawnego.

- Jeżeli nieruchomość lub obiekt budowlany są objęte współwłasnością lub znajdują się we współwładaniu, obowiązek podatkowy ciąży solidarnie na wszystkich współwłaścicielach bądź współposiadaczach.

Zestaw IX

1.Akredytywa

- Patrz zestaw XXIII pytanie 1.

2.Płatnik i inkasent

- Płatnik - pośrednik między podmiotem czynnym a podatnikiem. Może być nim osoba fizyczna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej. Zadania płatnika to obliczenie podatku, pobranie go od podatnika oraz wpłacenie podatku organowi podatkowemu we właściwym terminie. Występuje przy np. wypłaci wynagrodzenia przez zakład pracy, renty czy emerytury przez ZUS, sporządzanie umowy sprzedaży lub darowizny przez notariusza.

- Inkasent - pośrednik między podatnikiem a podmiotem czynnym. Nie oblicza on jednak podatku, gdyż dokonał tego wcześniej właściwy organ podatkowy państwa lub gminy, a jedynie pobiera i wpłaca go w odpowiednim terminie. Z inkasenta możliwe jest skorzystanie podczas poboru podatków takich jak np. rolny, leśny, a także podatków lokalnych.

- Odpowiedzialność płatnika i inkasenta - patrz zestaw II pytanie 2

3.Podstawa opodatkowania w akcyzie

- Podstawa opodatkowania akcyzą jest wyrażona w zasadzie przez wartość. Jedynie wyjątkowo podatek jest obliczany od liczby wyrobów akcyzowych. Konkretyzacja przedmiotu opodatkowania przez wielkość fizyczną ma zastosowanie tylko wtedy, gdy w obliczeniach podatkowych wykorzystywane są stawki kwotowe.

- W przypadku sprzedaży wyrobów akcyzowych przez ich producenta w kraju, dostawy wewnątrzwspólnotowej lub nabycia wewnątrzwspólnotowego jest to kwota netto z tytułu dokonania opodatkowanej czynności.

- Przy imporcie występuje wartość ustalana jako suma różnych wartości cząstkowych. Podstawę opodatkowania importowych wyrobów akcyzowych stanowi zazwyczaj wartość celna powiększona o należne cło.

- Wartość jako podstawa opodatkowania może być poprzez cenę detaliczną wyznaczoną i wydrukowaną na opakowaniu jednostkowym.

Zestaw X

1.Państwowy dług publiczny i dług skarbu państwa

- Przez państwowy dług publiczny rozumie się wartość nominalną zadłu­żenia jednostek sek­tora finansów publicznych ustaloną po wyeliminowaniu wzajemnych zobowiązań pomiędzy jednostkami tego sektora.

- Państwowy dług publiczny obejmuje zobowiązania sektora finan­­sów publicznych z następujących tytułów:

a) wyemitowanych papierów wartościowych opiewających na wierzytelności pieniężne;

b) zaciągniętych kredytów i pożyczek;

c) przyjętych depozytów;

d) wymagalnych zobowiązań

- Przez dług Skarbu Państwa rozumie się wartość nominalną zadłużenia Skarbu Państwa.

2.Skale podatkowe - pojęcie i ich rodzaje

Patrz zestaw VIII pytanie 2

3.Podatnicy VAT

- Podatnikami VAT są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne - uczestnicy profesjonalnego obrotu cywilnoprawnego:

a) dostawcy towarów w obrocie wewnątrzkrajowym;

b) usługodawcy w obrocie wewnątrzkrajowym;

c) usługobiorcy przy imporcie usług;

d) importerzy towarów;

e) eksporterzy towarów i usług;

f) podmioty dokonujące wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów;

g) podmioty dokonujące wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów;

h) komisanci i inni pośrednicy handlowi;

i) osoby fizyczne zarejestrowane jako podatnicy, prowadzące wyłącznie gospodarstwo rolne, leśne lub rybackie

Zestaw XI

1.Podstawowe pojęcia ustawy o fin. Publicznych

- Za podstawowe pojęcia z zakresu finansów publicznych należy uznać:

a) sektor finansów publicznych - (patrz zestaw XII pytanie 1)

b) środki publiczne

c) wydatki publiczne

d) rozchody publiczne

e) deficyt sektora finansów publicznych

f) nadwyżkę sektora finansów publicznych

g) państwowy dług publiczny - (patrz zestaw X pytanie 1)

2.Tryb i warunki płatności podatku

- Na strukturę podatku składają się między innymi termin i warunki jego płatności. W tym zakresie istotną rolę odgrywają terminy wpłacania podatków oraz zasady i sposób zapłaty:

a) Termin płatności podatku może być ustalony:

* jako z góry ustalony dzień, np. 10 dzień każdego miesiąca, lub okres, np. w ciągu 20 dni po zakończeniu roku podatkowego,

* w nawiązaniu do jakiegoś faktu czy zdarzenia, którego terminu nie można z góry przewidzieć, np. w ciągu 14 dni od doręczenia prawomocnej decyzji w sprawie wymiaru podatku

- Podatek może być płacony sporadycznie - przedmiotem opodatkowania są jednorazowe zdarzenia lub czynności, np. otwarcie spadku. Podatek jest płacony każdorazowo przy zaistnieniu takiego zdarzenia lub dokonania czynności prawnej.

- Gdy przedmiotem podatku są zdarzenia powtarzające się, np. prowadzenie działalności gospodarczej, zapłata podatku dokonywana jest okresowo.

- Podatek może być płacony:

a) jednorazowo w całej wysokości

b) stopniowo w odpowiednich częściach (system ratalny lub zaliczkowy[płatność określonych kwot na poczet zobowiązania podatkowego, którego wielkość nie jest jeszcze znana])

3.Podatek należny a naliczony VAT

- Podatek VAT należny jest to podatek naliczony przez przedsiębiorcę przy sprzedaży towarów lub usług i który należy odprowadzić do Urzędu Skarbowego.

- Podatek VAT naliczony wynika z oryginalnych faktur zakupu otrzymanych przez podatnika przy nabyciu towarów i usług, a w przypadku importu jest to suma kwot podatku wynikająca z dokumentu celnego.

- Różnica między podatkiem od towarów i usług naliczonym i należnym polega na tym, że ten policzony w fakturach własnych, wystawionych przez firmę to VAT należny (należny budżetowi państwa), a ten zawarty w fakturach otrzymanych od dostawców to podatek naliczony. Gdy podatek należny jest wyższy od naliczonego to różnica odprowadzana jest do budżetu państwa. Gdy natomiast podatek należny jest niższy od naliczonego to owa różnica zwracana jest przez budżet państwa podatnikowi.

Zestaw XII

1.Sektor finansów publicznych (pojęcie i podmioty)

- To zbiór państwowych i samorządowych osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej, finansowanych głównie lub wyłącznie ze środków budżetu państwa lub jednostki samorządu terytorialnego, wykonujących zadania na zasadach niekomercyjnych.

- Sektor finansów publicznych tworzą:

a) organy władzy publicznej, w tym organy administracji rządowej, organy kontroli państwowej i och­rony prawa, sądy i trybunały;

b) gminy, powiaty i samorząd województwa, zwane dalej „jednostkami samorządu terytorialnego”, oraz ich związki;

c) jednostki budżetowe, zakłady budżetowe i gospodarstwa pomocnicze jednostek budżetowych;

d) państwowe i samorządowe fundusze celowe;

e) państwowe szkoły wyższe;

f) jednostki badawczo-rozwojowe;

g) samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej;

h) państwowe i samorządowe instytucje kultury;

i) Zakład Ubezpieczeń Społecznych, Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego i zarządzane przez nie fundusze;

j) Narodowy Fundusz Zdrowia;

k) Polska Akademia Nauk i tworzone przez nią jednostki organizacyjne;

l) inne państwowe lub samorządowe osoby prawne utworzone na podstawie od­rębnych ustaw w celu wykonywania zadań publicznych, z wyłączeniem przed­siębiorstw, banków i spółek prawa handlowego.

2.Budżet panstwa a ustawa budżetowa.

- Ustawa budżetowa jest pojęciem szerszym. Budżet jest jednym, ale nie jedynym załącznikiem do ustawy. Załącznikami są np. zestawienie przychodów i wydatków zakładów budżetowych, gospodarstw pomocniczych jednostek budżetowych, plany przychodów i wydatków państwowych funduszy celowych. Ustawa budżetowa zawiera więc budżet i inne plany finansowe. Budżet jest podstawowym planem, za pośrednictwem którego dokonuje się znaczącej kwoty wydatków.

3.Szczególne sytuacje ustalania podstawy opodatkowania w VAT

- Dostawa towarów za pośrednictwem automatów - obowiązek podatkowy powstaje w dniu wyjęcia pieniędzy z automatu, ale nie później niż ostatniego dnia miesiąca.

Zestaw XIII

1.Środki publiczne i ich klasyfikacja w ustawie o fin. Publicznych

- Środkami publicznymi są:

a) dochody publiczne (patrz zestaw III pytanie 1);

b) środki pochodzące z budżetu Unii Europejskiej;

c) środki pochodzące ze źródeł zagranicznych, niepodlegające zwrotowi, inne niż wymienione w pkt 2;

d) przychody budżetu państwa i budżetów jednostek samorządu terytorialnego oraz innych jednostek sektora finansów publicznych pochodzące:

1) ze sprzedaży papierów wartościowych oraz z innych operacji finansowych,

2) z prywatyzacji majątku Skarbu Państwa oraz majątku jednostek samorządu terytorialnego,

3) ze spłat pożyczek udzielonych ze środków publicznych,

4) z otrzymanych pożyczek i kredytów;

e) przychody jednostek sektora finansów publicznych pochodzące z prowadzonej przez nie działalności oraz pochodzące z innych źródeł.

2.Kompetencje organu podatkowego w przypadku kwestionowanej wysokości zadeklarowanej podstawy opodatkowania

3.Przedmiot opodatkowania w VAT

- Przedmiotem opodatkowania w VAT jest profesjonalny obrót cywilnoprawny o charakterze odpłatnym (obrót w ramach działalności gospodarczej lub w okolicznościach wskazujących na wykonywanie jej i mający charakter profesjonalny):

a) odpłatna dostawa towarów

b) odpłatne świadczenie usług na terenie kraju

c) eksport towarów

d) import towarów

e) wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów

f) wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów

g) opodatkowanie towarów znajdujących się w posiadaniu podatnika w przypadku likwidacji jego działalności gospodarczej prowadzonej indywidualnie lub osobowej spółki prawa handlowego.

Zestaw XIV

1.Opracowywania i uchwalanie budżetu państwa

- Opracowywanie budżetu państwa:

a) Przygotowywanie materiałów niezbędnych do uchwalenia budżetu przez dysponentów części budżetowych i przedłożenie ich Ministrowi Finansów.

b) Minister Finansów na ich podstawie przygotowuje projekt ustawy budżetowej wraz z uzasadnieniem i przedstawia go Radzie Ministrów.

c) Po przyjęciu przez Rade Ministrów przekazywany jest wraz z odpowiednim uzasadnieniem Sejmowi w terminie do 30 września roku poprzedzającego rok budżetowy.

- Uchwalanie budżetu:

2.Podatnik formalny i rzeczywisty

- Patrz zestaw VII pytanie 2.

3.Wspólne elementy konstrukcji podatku leśnego, rolnego i od nieruchomości

- Podatki lokalny pobierane przez samorząd gminy, w których przedmiotem opodatkowania jest posiadanie (nieruchomości, lasu, gospodarstwa rolnego)

- Podmiotem podatku są osoby fizyczne, prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, które posiadają prawo do dysponowania gruntem, np. są posiadaczami, właścicielami, użytkownikami wieczystymi.

- Podatki liniowe.

- Podstawę opodatkowania w każdym z nich stanowi powierzchnia (budynków, gruntów).

Zestaw XV

1.Wydatki i rozchody publiczne

- Rozchody publiczne:

a) spłaty otrzymanych pożyczek i kredytów;

b) wykup papierów wartościowych;

c) udzielone pożyczki;

d) płatności wynikające z odrębnych ustaw, których źródłem finansowania są przy­chody z prywatyzacji majątku Skarbu Państwa oraz majątku jednostek samorządu tery­torialnego;

e) pożyczki udzielone na finansowanie przejściowe zadań realizowanych z udziałem środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej, zwane dalej „prefinanso­waniem”;

f) inne operacje finansowe związane z zarządzaniem długiem publicznym i płynnością.

- Wydatki budżetu państwa przeznacza się na (wydatki publiczne):

a) realizację zadań, wykonywanych przez organy władzy państwowej, kontroli i ochrony prawa oraz administrację rządową, sądy i trybunały;

b) subwencje ogólne dla jednostek samorządu terytorialnego;

c) dotacje celowe na zadania z zakresu administracji rządowej oraz inne zadania zlecone
jednostkom samorządu terytorialnego;

d) dofinansowania zadań własnych jednostek samorządu terytorialnego;

e) datacje na zadania określone ustawami;

f) współfinansowanie programów, realizowanych ze środków pochodzących z zagranicy, nie podlegających zwrotowi;

2.Opodatkowanie osób samoistnie wychowujących dzieci i dochodów małoletnich dzieci w PDOF

- Jeden z rodzajów wspólnego opodatkowania.

- Obowiązek doliczenia dochodów małoletnich dzieci.

- Osoba samotnie wychowująca dzieci - jeden z rodziców lub opiekun prawny: panna, kawaler, wdowa, wdowiec, rozwódka, rozwodnik lub osoby w separacji, również osoby w związku małżeńskim, gdy druga została pozbawiona praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności.

- Dzieci:

a) małoletnie

b) dzieci w każdym wieku z zasiłkiem socjalnym lub pielęgnacyjnym

c) dzieci do 25 roku życia uczącymi się pod warunkiem nie uzyskiwania dochodów przewyższających kwotę wolną od opodatkowania - 3089zł

3.Ogólna charakterystyka podatku akcyzowego

- Akcyza jest klasyfikowana jako podatek zwyczajny, obligatoryjny, rzeczowy i pośredni.

- Z punktu widzenia podatnika formalnego stanowi on podatek wstępny w fazie jego tworzenia.

- Dla podatnika rzeczywistego akcyza jest podatkiem konsumpcyjnym. W tym wypadku podlega opodatkowaniu dochód wydatkowany na zakup wyrobów i usług.

- Podobnie jak VAT, akcyza ma charakter cenotwórczy. Wkalkulowanie podatku akcyzowego w cenę wyrobu akcyzowego umożliwia przeniesienie jego ciężaru z podatnika formalnego na konsumenta.

- Ma istotne znaczenie dla gromadzenia środków pieniężnych przez budżet państwa.

Zestaw XVI

1.Pojęcie deficytu i nadwyżki sektora fin. Publicznych

- Jest to ujemna różnica między dochodami publicznymi a wydatkami publicznymi, po wyeliminowaniu przepływów finansowych pomiędzy jednostkami tego sektora.

- Nadwyżka sektora finansów publicznych - jest to dodatnia różnica między dochodami publicznymi a wydatkami publicznymi, po wyeliminowaniu przepływów finansowych pomiędzy jednostkami tego sektora.

- Deficyt i nadwyżka ustalane są dla przyjętego okresu rozliczeniowego, którym najczęściej jest rok kalendarzowy.

2.Przedmiot podatku

- Patrz zestaw VIII pytanie 2.

3.Wzajemne relacje miedzy obowiązkami podatkowymi wynikającymi z poszczególnych ustaw: o podatku rolnym, leśnym, o podatkach i opłatach lokalnych (podatek od nieruchomości)

Zestaw XVII

1.Prowizorium budżetowe i jego znaczenie

- Uchwalane w formie ustawy w specjalnym trybie.

- Ma charakter doraźnego, awaryjnego aktu prawnego, regulującego prowadzenie gospodarki finansowej po zakończeniu roku budżetowego.

- Pojawia się, gdy w terminie właściwym (do 30 września) nie został Sejmowi przedłożony projekt ustawy budżetowej.

- Może być uchwalone na ściśle określony okres lub obowiązuje do momentu wejścia w życie uchwalonej (z opóźnieniem) ustawy budżetowej.

2.Pojęcie i podstawy opodatkowania

- Podstawa opodatkowania - ilościowa lub wartościowa konkretyzacja przedmiotu opodatkowania (np. PDOF - kwota dochodu, pod. nieruchomości - powierzchnia w metrach kwadratowych).

- Postać ilościowa - np. powierzchnia nieruchomości wyrażona w metrach kwadratowych, powierzchnia użytków rolnych wyrażona w tzw. hektarach przeliczeniowych, wielkość stada wyrażona w sztukach bydła.

- Postać wartościowa:

a) wartość rzeczywista - ustalana w sytuacjach, gdy możliwe jest względne określenie wartości uzyskanego dochodu, np. na podstawie ksiąg rachunkowych lub podatkowych; można także ustalić wartość rzeczywistą nabytego w drodze spadku lub darowizny majątku poprzez określenie wartości poszczególnych jego składników.

b) wartość szacunkowa - gdy niemożliwe jest ustalenie wartości rzeczywistej (np. gdy podatnik nierzetelnie prowadził księgi rachunkowe lub podatkowe, przez co nie mogą być uwzględnione podczas obliczania podatku).

3.Podatek od nieruchomości a podatek rolny, leśny

Zestaw XVIII

1.Formy organizacyjno-prawne sektora fin. Publicznych

- Na formy organizacyjno-prawne sektora finansów publicznych składają się:

a) Jednostki budżetowe - są to jednostki organizacyjne sektora finansów publicznych, które pokrywają swoje wydatki bezpośrednio z budżetu, a pobrane dochody odprowadzają na rachunek budżetu państwa.

b) Zakłady budżetowe - są to jednostki organizacyjne sektora finansów publicznych, które odpłatnie wykonują wyodrębnione zadania oraz pokrywają koszty swojej działalności w przychodów własnych.

c) Gospodarstwa pomocnicze jednostek budżetowych - wyodrębniona z jednostki budżetowej, pod względem organizacyjnym i finansowym, część jej podstawowej działalności lub działalność uboczna.

d) Fundusze celowe - to powołany ustawowo fundusz, którego przychody pochodzą ze środków publicznych, a wydatki są przeznaczane na finansowanie wyodrębnionego zadania. Działają, jako osoby prawne lub są wyodrębnionymi rachunkami bankowymi, którym dysponuje organ wskazany w ustawie tworzącej fundusz. Państwowe fundusze celowe, realizują zadania wyodrębnione z budżetu państwa natomiast gminne, powiatowe lub wojewódzkie fundusze celowe, realizują zadania wyodrębnione z budżetu gminy, powiatu lub województwa. Wydatki FC mogą być dokonywane w ramach posiadanych środków, finansowych obejmujących przychody własne, pozostałości z poprzednich okresów oraz dotacje w budżetu państwa lub budżetów JST. Fundusze celowe mogą zaciągać kredyty i pożyczki, jeżeli ustawa tworząca fundusz tak stanowi.

2.Odpowiedzialność podatnika za zobowiązania podatkowe, zakres odpowiedzialności

- Odpowiada całym swoim majątkiem (teraźniejszym i przyszłym) za obciążające go zobowiązania podatkowe do momentu wygaśnięcia zobowiązań.

- Odpowiada z mocy prawa (bez potrzeby decyzji o odpowiedzialności).

- Odpowiada za zobowiązania, zaległości podatkowe, odsetki za zwłokę, opłaty prolongacyjne, koszty egzekucyjne.

- Jeżeli podatnik znajduje się w związku małżeńskim, gdzie:

a) istnieje wspólność majątkowa - odpowiada całym majątkiem odrębnym i całym majątkiem wspólnym - pozbawienie podmiotowości prawnej małżonka podatnika.

b) wspólność majątkowa została zniesiona, ograniczona lub ustała - skutki prawne nie odnoszą się do zobowiązań podatkowych powstałych przed zniesieniem, ograniczeniem lub ustaniem wspólności.

c) nie istniała wspólność majątkowa - każdy małżonek odpowiada własnym majątkiem (może być pociągnięty do odpowiedzialności jako osoba trzecia)

3.Stawka 0% a zwolnienie z podatku VAT

- Najbardziej korzystna z punktu widzenia podatnika jest stawka zerowa, która w odróżnieniu od zwolnienia podatkowego uprawnia podatnika formalnego do otrzymania zwrotu całego podatku, jaki był pobrany przez organ podatkowy. Jest ona stosowana przy opodatkowywaniu towarów i wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów oraz w innych szczególnych przypadkach.

Zestaw XIX

1.Pojęcie zasad budżetowych.

- Zasady budżetowe - postulaty kierowane pod adresem budżetu, jaki i cechy charakterystyczne gospodarki budżetowej, mogą być więc traktowane dwojako.

- Podstawowe zasady budżetowe:

a) zupełności

b) jedności

c) szczegółowości

d) równowagi

2.Ogólne zasady odpowiedzialności za zobowiązania podatkowe.

- Za własny dług podatkowy - odpowiedzialność podatnika, płatnika lub inkasenta

- Za cudzy dług podatkowy - podstawą odpowiedzialności jest cudze działanie lub zaniechanie:

a) zamiast podatnika (kiedy go nie ma np. zmarł) - odpowiadają następcy prawni

b) obok podatnika (gdy istnieje, ale niemożliwe jest zaspokojenie się z jego majątku) - odpowiada ustanowiony ustawowo krąg osób trzecich

3. - Sposoby opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych dochodów lub przychodów uzyskiwanych z pozarolniczej działalności gospodarczej.

Zestaw XX

1.Dochody budżetu państwa

- Dochody budżetowe są częścią dochodów publicznych gromadzonych w budżecie, które pochodzą z różnych tytułów i mają różnorodny charakter. Można je podzielić na sześć grup:

a) daniny publiczne

b) dochody z przysługujących państwu praw majątkowych

c) dochody z operacji finansowych

d) przymusowe dochody uboczne

e) środki z funduszy zagranicznych przekazane na rachunek dochodów budżetu państwa

f) inne dochody

- Pochodzą one przede wszystkim z danin publicznych (podatków i opłat) pobieranych w sposób przymusowy i bezzwrotny. Ponadto dochody budżetowe napływają z działalności gospodarczej państwa oraz z jego majątku. Państwo korzysta także z dochodów zwrotnych, zaciągając dług publiczny (pożyczki wewnętrzne lub kredyty zagraniczne).

- Struktura dochodów budżetowych w danym państwie zależy od jego ustroju polityczno-gospodarczego. Źródłem pokrycia dochodów budżetowych danego państwa jest część dochodu narodowego. 

2.Sposoby wymiaru podatku

3.Rozliczenie podatku VAT - tryby, terminy

- Zarejestrowani podatnicy podatku VAT są obowiązani składać w urzędzie skarbowym deklaracje podatkowe za okresy miesięczne w terminie do 25 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy.

- Mali podatnicy (podatnicy u których wartość sprzedaży - wraz z kwotą podatku, nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 1 200 000 euro), którzy wybrali metodę kasową mogą składać w urzędzie skarbowym deklaracje podatkowe za okresy kwartalne w terminie do 25 dnia miesiąca następującego po każdym kolejnym kwartale. 

Zestaw XXI

1.Viremant - zasady budżetu państwa

- Ustawa o finansach publicznych przewiduje  możliwość dokonywania zmian po stronie wydatków budżetu państwa. Zmiany te nazywane są w skrócie „virement”. Zmiany te możliwe są do przeprowadzenia wyłącznie przez uprawnione do tego organy i w przewidzianym w ustawie trybie i zakresie. Zmiany te polegają na przenoszeniu planów wydatków budżetu pomiędzy określonymi podziałkami klasyfikacji budżetowej. Zgodnie z tymi przepisami dysponenci części budżetowych mogą dokonywać przeniesień wydatków w ramach danej części budżetu państwa. Przeniesienia te mogą być dokonywane między rozdziałami i paragrafami klasyfikacji wydatków. Minister finansów na wniosek ministra właściwego ds. rozwoju regionalnego może dokonywać przeniesień między częściami i działami budżetu państwa wydatków przeznaczonych na realizację programów operacyjnych, realizowanych ze źródeł pochodzących ze źródeł zagranicznych. Również prezes Rady Ministrów może dokonywać przenoszenia planowanych dochodów i wydatków między częściami budżetu państwa (w sytuacji przeniesienia czy przekształcenia ministerstwa). Dysponenci części budżetowych mogą upoważnić do dokonywania przeniesień kierowników podległych im jednostek. Upoważnienia te mogą dotyczyć jednakże w obrębie jednego rozdziału. Natomiast przeniesienie, które spowodowałoby zmianę wysokości wydatków majątkowych wymaga zgody ministra finansów podobnie jak zmniejszenie wydatków. Przenoszenia nie mogą zwiększać wydatków planowanych na uposażenia i wynagrodzenia w stosunku pracy.

2.Ulgi i zwolnienia podatkowe jako element podatku

- Zwolnienie podatkowe polega na tym, ze państwo w ramach prowadzonej polityki fiskalnej wyłącza z obowiązku podatkowego pewne grupy podatników (zwolnienia podmiotowe) lub pewną część przedmiotu opodatkowania (zwolnienie przedmiotowe).

- Ulga podatkowa oznacza częściowe ograniczenie ciężaru podatkowego. Może być związana z określoną cechą podmiotu lub przedmiotu opodatkowania. Ulga może polegać na:

a) Obniżeniu stawki podatkowej

b) Pomniejszeniu kwoty opodatkowania

c) Pomniejszenie kwoty obliczonego podatku

d) Odroczenie terminu płatności podatku

e) Rozłożenie podatku na raty

3.Podstawa opodatkowania w podatku od towarów i usług przy imporcie

- Podstawą opodatkowania importu towarów jest wartość celna towaru powiększona o należne cło i ewentualnie o akcyzę. Przy imporcie usług podstawą opodatkowania jest w zasadzie kwota, którą ma zapłacić usługobiorca.

- Podstawa opodatkowania ulega zwiększeniu o wysokość akcyzy, gdy dotyczy importowanych towarów objętych podatkiem akcyzowym. Natomiast zmniejszenie podstawy opodatkowania jest spowodowane udzieleniem rabatu, bonifikaty, uznaniem reklamacji.

Zestaw XXII

1.Pieniądz gotówkowy i bezgotówkowy

- Pieniądz gotówkowy to banknoty i monety będące w obiegu(waluta). Funkcję pieniądza gotówkowego spełnia też czek gotówkowy. Czek gotówkowy- dokument uprawniający posiadacza do otrzymania gotówki. 

- Pieniądz bezgotówkowy- stan zapisów łącznie na wszystkich kontach posiadaczy rachunków bankowych. Szczególna postać: pieniądz elektroniczny- kwalifikowany pieniądz bezgotówkowy. 

2.Stawka podatkowa - pojęcie i rodzaje

- Stawka podatkowa jest to iloraz podatku do podstawy opodatkowania. Może być wyrażona w ustalonej kwocie- określamy ją jako kwotową. Jest stosowana wtedy, gdy podstawa podatku przybiera postać ilościową, np. w podatku od nieruchomości stawka jest ustalana w określonej kwocie od każdego metra kwadratowego powierzchni.

- Stosunek wymierzonego podatku do podstawy opodatkowania może być też wyrażony w procentach, w postaci ułamka dziesiętnego. Taka stawka nosi nazwę stawki procentowej.

- Znacznie rzadziej stosuje się dwie pozostałe stawki: ułamkową i wielokrotnościową. Ze stawką ułamkową mamy do czynienia wtedy, gdy stosunek podatku do podstawy opodatkowania jest wyrażony w ułamku zwykłym.

- W okresie powojennym była ona stosowana np. w podatku dochodowym od spółdzielczości, gdy podatek ustalano na 1/3 zysku bilansowego spółdzielni. Natomiast stawka wielokrotnościowa występuje tylko wyjątkowo i polega na tym, iż wymierzony podatek jest wielokrotnością podstawy opodatkowania, czyli jest większy(nawet wielokrotnie) od tejże podstawy.

3.Szczególne sytuacje ustalania podstawy opodatkowania w VAT

Patrz zestaw XII pytanie 3.

Zestaw XXIII

1.Formy rozliczeń bezgotówkowych (inkasowe, przelewowe, szczególne)

- Rozliczenie typu inkasowego- wyróżniamy inkaso dokumentowe oraz polecenie zapłaty.

a) Inkaso polega na tym, iż wierzyciel kieruje żądanie zapłaty, za pośrednictwem swojego banku lub bezpośrednio, do banku dłużnika. Bank ten natychmiast zwraca się do dłużnika o wyrażenie zgody na dokonanie rozliczenia(akceptu). Po uzyskaniu akceptu dłużnika może nastąpić obciążenie jego rachunku i uznanie rachunku wierzyciela.

b) Polecenie zapłaty stanowi udzielaną bankowi dyspozycję wierzyciela obciążenia określoną kwotą rachunku dłużnika i uznania tą kwotą rachunku wierzyciela. Ta forma zapłaty może być stosowana pod kilkoma warunkami określonymi w prawie bankowym:

* wierzyciel i dłużnik muszą posiadać rachunki w bankach, które zawarły porozumienie w sprawie stosowanie tej formy rozliczeń

* dłużnik udzielił wierzycielowi zgody na obciążenie swojego rachunku w drodze polecenia zapłaty z tytułu określonych zobowiązań we wskazanym terminie

* bank wierzyciela wyraził zgodę na wystąpienie przez niego z poleceniem zapłaty

* kwota pojedynczego polecenia zapłaty nie przekracza określonej wartości, 1000 euro w przypadku, gdy dłużnikiem jest osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej, zaś 50 000 euro w przypadku pozostałych dłużników.

Istnieje możliwość odwołania przez dłużnika, zrealizowanego już polecenia zapłaty w określonym w ustawie terminie. Wynosi on 30 dni kalendarzowych w przypadku, gdy dłużnikiem jest osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej, zaś 5 dni roboczych w przypadku pozostałych dłużników. Skutkiem odwołania przez dłużnika polecenia zapłaty jest powstanie zobowiązania jego banku do natychmiastowego uznania rachunku bankowego dłużnika kwotą odwołanego polecenia wraz z należnymi mu odsetkami. Kwota ta powinna zostać bankowi dłużnika zwrócona przez bank wierzyciela nawet w przypadku, gdy brak jest odpowiednich środków na rachunku wierzyciela, a zatem z własnych środków tego banku. 

- Rozliczenie typu przelewowego- charakteryzuje się tym, że zawsze rozpoczyna je dłużnik. Możemy wyróżnić dwa rodzaje:

a) polecenie przelewu(forma podstawowa) stanowi ono udzielaną bankowi dyspozycję dłużnika obciążenie jego rachunku określoną kwotą i uznania tą kwotą rachunku wierzyciela. Rozliczenie to jest dokonywane na warunkach określonych w umowie rachunku bankowego

b) czek rozrachunkowy- jest do dyspozycja wystawcy udzielana trasatowi(bankowi) do obciążenie jego rachunku kwotą, na którą czek został wystawiony, oraz uznania tą kwotą rachunku posiadacza czeku.

Rodzaje czeków:

* zwykły - na podstawie jego, rozliczenie będzie dokonane wówczas, gdy środki znajdują się na koncie wystawcy czeku, w przypadku ich braku rozliczenie nie następuje, a staje się czekiem bez pokrycia,

* potwierdzony - czek, na którym, bank na zlecenie wystawcy potwierdza, że kwota wskazana na czeku, znajduję się na koncie wystawcy czeku i rezerwują ją na określony czas(najczęściej 7 dni, w innym kraju 10-14dni, zaś na innym kontynencie 21 dni). Po upływnie terminu blokada środków zostaje zwolniona i rozliczenie dokonywane jest na ryzyko posiadacza czeku. (Nie traci on ważności, jedynie nie ma gwarancji, że środki są na koncie)

* gwarantowany - (w praktyce nie występuje) bank gwarantuje, że dokona rozliczenia nawet wówczas, gdy odpowiednie środki nie znajdują się na rachunku wystawcy.

- Rozliczenia szczególne:

a) Akredytywa(ujęcie doktrynalne)- zobowiązanie przyszłego dłużnika względem przyszłego wierzyciela do zapłaty kwoty określonej w akredytywnie w przypadku spełnienia przez wierzyciela wszystkich warunków określonych w akredytywie. Z punktu widzenia prawa cywilnego akredytywa jest umową adhezyjną(jest umową dodatkową do umowy głównej i dzieli jej los. Zaś z punktu widzenia prawa finansowego określa ona szczególny rodzaj rozliczenia bezgotówkowego. Definicję legalną możemy znaleźć w ustawie prawo bankowe, które przewiduje 2 rodzaje akredytywy:

* dokumentowa- polega na tym, że bank działa na zlecenie klienta(dłużnika), ale we własnym imieniu(tzw. bank oferujący akredytywę), przy czym zobowiązuje się pisemnie wobec osoby trzeciej(beneficjenta), którym jest wierzyciel, że dokona zapłaty beneficjentowi ustalonej kwoty po spełnieniu przez niego wszystkich warunków określonych w akredytywie. Zobowiązanie to staje się wymagalne, gdy beneficjent wskaże dokumenty określone w akredytywie i je potwierdzi.

* pieniężna- bank działa na zlecenie klienta, a w swoim imieniu zobowiązuje się pisemnie wobec innego banku, że dokona zwrotu na rzecz tego banku, kwot wypłaconych beneficjentowi, lub skupi weksle trasowane przez beneficjenta na tenże bank. Zobowiązanie staje się wymagalne w momencie wypłaty przez bank pieniędzy beneficjentowi.

b) Rozliczenie saldami- kompensata(potrącenie) stosowana w sytuacji gdy dwa podmioty względem siebie (zarówno wierzycielami jak i dłużnikami) mogą potrącić wzajemne wierzytelności do wysokości niższej z nich. Możliwe jest to wówczas, gdy wierzytelność jest:

* wzajemna,

* wymagalna (nadszedł termin płatności)

* bezsporna - co do stron rozliczenia i jego wysokości

c) Rozliczenia planowe- stosowane między podmiotami pozostającymi w stałych stosunkach gospodarczych, w ramach której jeden podmiot jest zobowiązany do stałego świadczenia(usług, towarów) na rzecz drugiego podmiotu, wówczas odbiorca świadczenia może dokonywać na rzecz świadczącego regularnych zapłat w ustalonych kwotach i terminach. Po upływie okresu rozliczeniowego(np. tygodniu, kwartale) strony obliczają wartość wzajemnych świadczeń i rozliczają się saldami(np. sklep i piekarnia).

d) Kompensaty wielostronne- definicja taka jak przy rozliczeniu saldami, w tym, że w rozliczeniu uczestniczą więcej niż 2 podmioty.

e) Karty płatnicze- identyfikują wystawcę oraz jej posiadacza. Uprawniają do dokonywania zapłaty oraz wypłaty gotówki. W przypadku kart wystawianych przez instytucje bankowe uprawniają do wypłaty i dokonywania zapłaty z wykorzystaniem kredytu(tzw. karta kredytowa). 

2.Wykonawcy budżetu państwa

- Wykonawcami budżetu państwa są podmioty, które biorą udział w realizacji norm zawartych w ustawie budżetowej. Można je podzielić na dwie grupy wykonawców:

a) pośrednich - organy państwa sprawujące nadzór lub kontrolę nad wykonywaniem budżetu państwa w całości lub części. Zgodnie z art.137 wykonaniem budżetu państwa kieruje Rada Ministrów. W tym celu może wydawać rozporządzenia zawierające wytyczne, określające niezbędne informacje dotyczące realizacji oraz sposoby wykonywania wydatków. Pośrednim wykonawcą budżetu jest też minister finansów. Art.153 mówi, minister finansów stanowi ogólną kontrolę w realizacji dochodów wydatków oraz przychodów i rozchodów budżetu państwa, jak też wykorzystania środków pochodzących z Unii Europejskiej oraz sprawuje kontrolę deficytu budżetu. Do pośrednich wykonawców budżetu państwa zaliczamy także ministra właściwego ds. rozwoju regionalnego. Pośrednimi wykonawcami budżetu państwa są też dysponenci poszczególnych części budżetowych, którzy też obowiązani są sprawować nadzór i kontrolę podległych im jednostek organizacyjnych.

b) bezpośrednich - te organy państwowe i podlegające im jednostki budżetowe, które same gromadzą dochody na rzecz budżetu i dokonują wydatków zasobów budżetowych. Niektóre z tych jednostek są powołane w celu gromadzenia dochodów na rzecz budżetu, zalicza się tu naczelników urzędów skarbowych i urzędów celnych.

- Wykonawcami budżetu są w większości jednostki organizacyjne dokonujące wyłącznie wydatków z budżetu. Dokonuje się to w różny sposób, np. wypłata zasiłków oraz świadczenie usług niematerialnych (funkcjonowanie urzędów administracji publicznej, sądów, prokuratur). 

3.Organy podatkowe w zakresie VAT i ich kompetencje

- Funkcję organu podatkowego pełni Naczelnik Urzędu Skarbowego. Wymierza w decyzji określającej prawidłową wysokość podatku VAT z tytułu importu towarów i następnie dokonuje jego poboru. Kompetencje naczelnika w zakresie opodatkowania importu zostały ograniczone do stosowania fakultatywnych ulg w wykonywaniu zobowiązania podatkowego importera towaru. Zarówno organy administracji celnej, jak i podatkowej, mają zatem status podmiotu czynnego podatku(wierzyciela podatkowego). 

Zestaw XXIV

1. Zasada powszechności (zupełności) budżetu i zakres jej przestrzegania

- Zasada zupełności (powszechności) budżetu jest doktrynalnym postulatem, aby do budżetu państwa- zarówno na szczeblu państwa jak i samorządu terytorialnego - z jednej strony trafiały wszystkie dochody publiczne, a z drugiej - z tych budżetów były pokrywane wszelkie wydatki na cele publiczne. Zgodnie z tym  nie powinny funkcjonować żadne formy tzw. publicznej gospodarki pozabudżetowej(np. fundusze celowe).

- Zasada powszechności budżetu jest przestrzegana w formie tzw. budżetowania brutto właściwego dla jednostek budżetowych. Jednostki te wszelkie uzyskiwane dochody odprowadzają do budżetu, a wszystkie ich wydatki są pokrywane z budżetu. Postulat zupełności budżetu jest podyktowany potrzebą zapewnienia szerokiej kontroli parlamentu nad finansami publicznymi. Ujęcie w budżecie wszystkich dochodów i wydatków publicznych gwarantuje kontrolę parlamentarną, w tym także ugrupowaniom pozostającym w opozycji, nad całością finansów publicznych.

2. Odpowiedzialność nabywców przedsiębiorstw, jako osób trzecich

- Nabywca odpowiada za zaległości podatkowe podatnika związane z działalnością gospodarczą i powstałe do dnia nabycia.  Od 1.01.09r. wprowadzono przesłankę, aby uwolnić nabywcę od odpowiedzialności- nabywca nie odpowiada, jeśli wykaże, że przy zachowaniu należytej staranności nie mógł wiedzieć o istniejących zaległościach zbywcy.

- Nabywca odpowiada całym majątkiem wspólnie z zbywcą, lecz jest ona ograniczona do wartości nabytego przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części.

- Ordynacja przewiduje możliwość uzyskania świadczenia o zaległości podatkowej zbywcy. Oświadczenie jest wydawane na wniosek zbywcy, lub nabywcy za zgodą zbywcy. Organ podatkowy wskazuje wysokość znanych mu zaległości podatkowych zbywcy, nabywca odpowiada wówczas za zaległości wskazane w oświadczeniu jak i również za zaległości powstałe po upływie 30 dni, od wydania zaświadczenia, jeżeli w przeciągu tych dni nie kupił przedsiębiorstwa. Odpowiedzialność nabywcy przedsiębiorstwa nie występuje w przypadku nabytego w postępowaniu egzekucyjnym(komornik) lub postępowaniu upadłościowym (gdy sprzedaje syndyk).

3. Ogólna charakterystyka PDOF

- Podatek dochodowy od osób fizycznych wprowadzono w Polsce od 1.01.92 r. (ustawa z 16.07.91r).

- Jest on podatkiem:

a) bezpośrednim,

b) zwyczajnym,

c) obligatoryjnym

d) dochodowym(podstawowy przedmiot opodatkowania to dochód)

e) opartym na zasadzie samoobliczania - przez podatnika lub za pośrednictwem płatnika, którymi są najczęściej pracodawcy, organy wypłacające renty, emerytury, czy podmioty wypłacające honoraria. Może podlegać weryfikacji przez urzędy skarbowe, które mają prawo do ostatecznego skorygowania obliczonego i uiszczonego podatku przez podatnika-lub pobranego za pośrednictwem płatnika- podatku poprzez wydanie decyzji określającej wysokość zobowiązania podatkowego

f) powszechnym - w ujęciu podmiotowym(tzn. PIT obciąża co do zasady wszystkie osoby fizyczne osiągające podlegające do tego podatku przychody i dochody na terenie jego obowiązywania) i przedmiotowym (PIT'em powinny być opodatkowane wszystkie rozchody i przychody osiągane przez osoby fizyczne, ta zasada jednak nie jest przestrzegana z uwagi na szeroki przedmiot zwolnień i wyłączeń z ustawy o PIT)

g) równym co do opodatkowania - wszyscy podatnicy uzyskujący jednakowe dochody, są tak samo traktowani bez względu na to, czy dochód jest uzyskany z działalności gospodarczej prowadzonej na własny rachunek, pracy najemnej, emerytur i rent, praw majątkowych.

Zestaw XXV

1. Formy budżetowania

- Budżetowanie- to sposób rozliczania jednostki sektora finansów publicznych z właściwym jej budżetem. Wyróżniamy 2 formy budżetowania: podstawowe i szczególne.

- Podstawowe:

a) budżetowanie brutto- właściwe dla jednostek budżetowych, polega na tym, że jednostki wszystkie swoje wydatki pokrywają z właściwego jej budżetu w wysokości limitów przewidzianych w jej rocznym planie finansowym(quasi-budżet), a wszystkie dochody odprowadza do właściwego budżetu. Co do zasady nie jest, więc możliwe wykorzystanie dochodów własnych na finansowanie kosztów swojej działalności(wyjątek- rachunek dochodów własnych, fundusze motywacyjne)

b) budżetowanie netto- właściwe dla zakładów budżetowych, polega na tym, że dany podmiot rozlicza się z właściwym budżetem swoim wynikiem finansowym. Wyróżniamy dwie formy budżetowania netto:

* budżetowanie netto proste - w którym rozliczenie następuje w drodze jednej operacji finansowej po zakończeniu okresu rozliczeniowego(w praktyce bardzo rzadko stosowane)

* budżetowanie netto złożone - w którym rozliczenie następuje w drodze określonych operacji, np. miesięcznych lub kwartalnych

- Szczególne: tworzone wyłącznie przy jednostkach budżetowych

a) Rachunki dochodów własnych - umożliwiają wyodrębnienie finansowe na oddzielnym rachunku bankowym enumeratywnie oznaczonych dochodów jednostki, które mogą być następnie wydatkowane na realizację oznaczonych zadań publicznych.

b) Fundusze motywacyjne - to środki finansowe gromadzone przez państwowe jednostki organizacyjne na wyodrębnionych rachunkach bankowych, z częścią dochodu budżetu państwa otrzymanych z tytułu przepadku rzeczy lub korzyści majątkowych pochodzących z ujawniania przestępstw i wykroczeń przeciwko mieniu oraz przestępstw i wykroczeń finansowych. W funduszu następuje wyodrębnienie finansowe z państwowej jednostki budżetowej oznaczonych dochodów budżetu państwa. Przejawem tej odrębności jest rachunek bankowy, za pośrednictwem którego są gromadzone i wydatkowane zasoby środków publicznych.

c) Gospodarstwa pomocnicze - forma ta polega na wyodrębnieniu z jednostek budżetowych- zarówno pod względem budżetowym jak i finansowym- części jej podstawowej lub ubocznej funkcji. Jako publiczna jednostka organizacyjna gospodarstwo pomocnicze gromadzi środki pieniężne i wydatkuje je na zasadzie samofinansowania.

d) Fundusze celowe - ustawowo powołany, którego przychody pochodzą ze środków publicznych, a wydatki przeznaczone są na realizację wyodrębnionych działań.

Zasady odpowiedzialności za zobowiązania podatkowe osób trzecich

Odpowiedzialność za zobowiązania podatkowe osób trzecich jest odpowiedzialnością za cudzy dług. Instytucja ta została wprowadzona w celu dodatkowej ochrony interesu fiskalnego wierzyciela podatkowego, pozwala mu na szukanie zaspokojenie należności podatkowej z majątków osób innych niż pierwotny dłużnik podatkowy. Do ogólnych zasad odpowiedzialności osób trzecich należą:

Zamknięty katalog osób trzecich

Ściśle określony zakres przedmiotowy odpowiedzialności(wskazany w ordynacji)

Odpowiedzialność wyłącznie za zaległość podatkową(plus odsetki, zwłokę, koszty postępowanie egzekucyjnego, oraz podatki pobrane lub niepobrane przez płatnika bądź inkasenta), nigdy za zobowiązanie

Odpowiedzialność obejmuje cały majątek osoby trzeciej, ale jest ograniczona do wskazanej wysokości w ordynacji

Odpowiedzialność solidarna z podatnikiem(tzw. solidarność subsydiarna)

- nie można wszczęć postępowania w sprawie o odpowiedzialność osoby trzeciej, przed upływem terminu płatności podatku

- można je dopiero wszczęć dopiero gdy egzekucja z majątku podatnika okazała się w całości lub części nieskuteczna

Odpowiedzialność na podstawie decyzji o odpowiedzialności po przeprowadzeniu odrębnego postępowania przed organem właściwym

Prawo do wydania decyzji o odpowiedzialności osoby trzeciej przedawnia się z upływem 5 lat od końca roku kalendarzowego, w którym powstała zaległość podatkowa, zaś zobowiązanie podatkowe powstałe z tej decyzji przedawnia się po upływie 3 lat od końca roku kalendarzowego w którym została określona.

Ogólna charakterystyka opłat lokalnych

- Zagadnienia związane z opłatami lokalnymi zostały unormowane w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych z dnia 12. 01. 1991r. Do opłat lokalnych zalicza się:

a) opłatę targową - odznacza się szerokim zakresem podmiotowym. Obciąża ona bowiem zarówno osoby fizyczne, osoby prawne jak i jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, które dokonują sprzedaży na targowiskach.

Opłatę targową pobiera się niezależnie od świadczeń przewidzianych za korzystanie z urządzeń targowych oraz za inne usługi świadczone przez prowadzących targowiska. W zasadzie możemy mówić, że jest ona podatkiem, będącym uproszczona formą opodatkowania sprzedaży, lecz uiszczenie opłaty targowej nie wyłącza obowiązku zapłacenia innych danin publicznych związanych z dokonywaniem sprzedaży; np. podatku dochodowego od sprzedaży, czy podatku od czynności cywilno-prawnych.

Na mocy ustawy od opłat zwolnieni są jedynie podatnicy podatku od nieruchomości w związku z podlegającymi temu podatkowi przedmiotami opodatkowanie położonymi na terenie targowiska. Rada gminy upoważniona jest jednak do wprowadzenie innych zwolnień o charakterze przedmiotowym.

Za targowisko uznawane jest każde miejsce, w którym prowadzony jest handel. Dotyczy to także, sprzedaży zwierząt, środków transportowych i części do środków transportowych. Rada gminy posiada stosunkowo rozległe kompetencje związane z uiszczaniem opłaty targowej. Określa ona nie tylko zasady ustalania, poboru i terminu płatności, ale i wysokość opłat. W ustawie przyjęto bowiem rozwiązanie polegające na wyznaczeniu maksymalnego pułapu stawki opłaty. Obecnie nie może ona przekroczyć 631,94zł dziennie. W praktyce dosyć często wysokość opłat zróżnicowana jest w zależności od sposobu i rodzaju sprzedaży. Do właściwości rady gminy należy również zarządzanie poboru opłaty w drodze inkasa oraz wyznaczenie inkasentów i wysokość wynagrodzenia za inkaso.

b) opłatę miejscową i uzdrowiskową - wbrew swojej nazwie stanowi podatek. Daniny te obciążają osoby fizyczne przebywające czasowo(dłużej niż dobę) w celach wypoczynkowych, zdrowotnych, szkoleniowych lub turystycznych w miejscowościach posiadających korzystne właściwości klimatyczne, walory krajobrazowe oraz warunki umożliwiające pobyt osób w tych celach. Uiszcza się ją za każdy dzień pobytu w tego rodzaje miejscowościach, przy czym nie pobiera się opłaty miejscowej od osób, które uiszczają opłatę uzdrowiskową.

Zgodnie z ustawą, obu opłat nie pobiera się od:

* Osób przebywających w szpitalach,

* Niewidomych i ich przewodników

* Zorganizowanej grupy dzieci i młodzieży szkolnej

* Podatników podatku od nieruchomości z tytułu posiadania domów letniskowych

* Pod warunkiem wzajemności- od członków personelu przedstawicielstw dyplomatycznych i urzędów konsularnych oraz innych osób posiadających podobny status, jeżeli nie mają miejsca pobytu na terytorium RP i nie są obywatelami

Rada gminy jest uprawniona do wprowadzenia innych zwolnień o charakterze przedmiotowym.

c) opłatę od posiadania psów - Od 1 stycznia 2008 r. rada gminy może wprowadzić na terenie gminy opłatę od posiadania psów. Opłatę te pobiera się od osób fizycznych posiadających psy. Do płacenia tej daniny nie są zobowiązane ani osoby prawne, ani jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej. Przedmiotem opłaty jest posiadanie psa (psów)

Ustawa przewiduje stosunkowo szeroki katalog zwolnień. Opłaty od posiadania psów nie pobiera się od:

* od członków personelu przedstawicielstw dyplomatycznych i urzędów konsularnych oraz innych osób zrównanych z nimi na podstawie ustaw, umów międzynarodowych, jeżeli nie są oni obywatelami polskimi i nie mają miejsca stałego pobytu na terytorium RP; zwolnienie stosuje się pod warunkiem wzajemności

* od osób niepełnosprawnych, np. niewidomych, głuchych, zwolnienie to przysługuje wyłącznie z tytułu posiadania tylko jednego psa

* od osób w wieku powyżej 65 lat prowadzących samodzielnie gospodarstwo domowe, przy czym dotyczy to posiadania tylko jednego psa,

* w związku z posiadaniem psów utrzymywanych w celu pilnowania gospodarstw rolnych, zwolnienie obejmuje wyłącznie podatników podatku rolnego z tytułu posiadania nie więcej niż dwóch psów.

Stawka opłaty ma charakter kwotowy. Maksymalna jej wysokość określa ustawa. Obecnie stawka ta nie może przekroczyć 100 zł rocznie od jednego psa. Analogicznie jak w innych daninach rada gminy jest uprawniona do ustalania niższych stawek na swoim terenie praz wprowadzania innych niż wymienione w ustawie zwolnień- ale wyłącznie o charakterze przedmiotowym. Rada gminy określa także zasady poboru i terminy płatności opłaty.

Zestaw XXVI

1. Kontrola wykonywania budżetu

- Zadanie kontroli wykonania przez rząd ustawy budżetowej spoczywa na Sejmie. Negatywna ocena może stanowić podstawę do odmowy udzielenia absolutorium.

- Radzie Ministrów, która jest zobowiązana do przedłożenia Sejmowi w ciągu 5 miesięcy od zakończenia roku budżetowego sprawozdania z wykonania budżetu wraz z informacją o stanie zadłużenia państwa.

- NIK ma obowiązek sporządzić opinię na temat wykonania budżetu i przedłożyć je Sejmowi, który w ciągu 90 dni musi podjąć uchwałę w sprawie absolutorium dla rządu. Poprzez poprawne wykonanie budżetu rozumie się terminowe dokonywanie płatności oraz trzymanie się granic kwot określonych w prawie finansowym.

- Komisja Finansów Publicznych proponuje przyjęcie lub odrzucenie sprawozdania Rady Ministrów. Negatywna ocena sprawozdania lub jej części nie pociąga za sobą odmowy udzielenia absolutorium.  

2. Sposoby powstawania zobowiązań podatkowych

- Wyróżniamy 2 sposoby powstawiania zobowiązań podatkowych:

a) bezpośrednio z mocy prawa z chwilą zaistnienia zdarzenia opisanego w ustawie podatkowej, np. PDOF, akcyza, PCC

b) powstające z chwilą doręczenia decyzji ustalającej wysokość tego zobowiązania. (charakter konstytutywny, gdyż tworzy nowy stan prawny), np. podatek rolny, leśny, od nieruchomości, spadków i darowizn.

3. Podmiot podatku akcyzowego

- Podmiotowy zakres podatku akcyzowego obejmuje zarówno podatników formalnych, jak i rzeczywistych. Podatnikiem formalnym są podmioty obowiązane do dokonania rozliczeń podatkowych z właściwym urzędem skarbowym. Natomiast podatnikiem rzeczywistym jest konsument, który nabywa wyrób akcyzowy na własne potrzeby.

- Ustawa podatkowa zalicza do kręgu podatników osoby fizyczne, osoby prawne i jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej dokonujące czynności opodatkowanych. Zaliczenie kategorii podatników formalnych akcyzy, nie jest przypadkowe. Obejmuje ono bowiem podmioty, które produkują wyroby akcyzowe, przewożą je do kraju lub z niego wywożą. Status podatnika formalnego mają zatem producenci, sprzedawcy, wyprowadzający wyroby akcyzowe zharmonizowane ze składów celnych, importerzy, eksporterzy, a także podmioty dokonujące dostawa wewnątrzwspólnotowych lub nabycia wewnątrzwspólnotowego. Obowiązek zapłaty akcyzy obejmuje także enumeratywnie wyliczone podmioty, które nie dokonują czynności, lecz charakteryzują się cechami opisanymi w ustawie. Dotyczy to:

-nabywców lub posiadaczy wyrobów akcyzowych, od których nie została zapłacona należna akcyza

- podmiotów, u których powstały nadmierne lub zawinione ubytki wyrobów akcyzowych,

-zleceniobiorców wytwarzających wyroby akcyzowe na podstawie umowy.

Płatnikiem akcyzy są podmioty pośredniczące pomiędzy podatnikiem a organem podatkowym w zapłacie podatku od sprzedaży wyrobów akcyzowych dokonywanej w trybie egzekucji. Podatek jest obliczany, pobierany od podatnika i wpłacany do organu podatkowego przez komornika sądowego lub organy egzekucyjne działające w trybie egzekucji administracyjnej.  

Zestaw 27

1. Zasada jedności budżetu

Zasada jedności budżetu może być rozpatrywana zarówno od strony formalnej, jak i materialnej(merytorycznej). Respektowanie tej zasady od strony formalnej oznacza, że wszystkie dochody i wydatki budżetowe są ujęte w jednym akcie prawnym- np. w jednej ustawie budżetowej. Zachowanie tej zasady oznacza jednoczesne uchwalanie budżetów jednostkowych i zbiorczych. Sytuacja taka miała miejsce w PRL. Na system budżetowy składały się zarówno jednostkowe budżety poszczególnych rad narodowych(np. gminnych, wojewódzkich) oraz jednostkowy budżet centralny, jak i zbiorcze budżety województw oraz zbiorczy budżet państwa. Zbiorczy budżet państwa składał się z jednostkowego budżetu centralnego(obejmował on dochody i wydatki naczelnych organów władzy i administracji, sądownictwa oraz innych centralnych urzędów i podmiotów imiennie wskazanych) i zbiorczych budżetów województw. Te budżety z kolei składały się z jednostkowego budżetu wojewódzkiej rady narodowej i jednostkowych budżetów gminnych i miejskich w ramach danego województwa. Po przywróceniu w Polsce organizacji samorządu terytorialnego zasada jedności formalnej budżetu nie ma już zastosowania. Obok budżetu państwa istnieją odrębne budżety samorządowe na wszystkich szczeblach samorządu terytorialnego. Są one uchwalane odrębnie dla każdej jednostki samorządu. Każdy z nich jest niezależny od pozostałych, nie tworzą też struktury hierarchicznej.

Zasada jedności merytorycznej(materialnej) zwana popularnie zasadą wspólnego kotła to rozwiązanie prawne polegające na tym, że środki publiczne wpływające do budżetu stanowią w nim jeden wspólny fundusz przeznaczony na różne wydatki publiczne. Rozwiązanie takie sprzyja bardziej racjonalnej gospodarce, zwłaszcza gdy szczupłość zgromadzonych środków nie pozwala na realizację wszystkich zaplanowanych wydatków. Można wówczas- oczywiście z zachowaniem procedur budżetowych- ograniczyć wydatki budżetowe poprzez rezygnację z tych o najmniej istotnym znaczeniu. Odstępstwem od zasady merytorycznej jedności może być tzw.  wewnętrzne funduszowanie budżetowe, czyli przeznaczanie środków pochodzących ze ściśle określonych źródeł na ściśle wskazane wydatki, np. wpływów z ceł na finansowanie nauki. Osiągnięcie niższych od zaplanowanych wpływów z określonego źródła powodowałoby automatycznie niemożność realizacji nawet najistotniejszych dla funkcjonowania państwa wydatków finansowanych z tego źródła. 

2. Odpowiedzialność za zobowiązania podatkowe spadkobierców (zapisobierców)

Spadkobiercy wstępują we wszystkie prawa i obowiązki majątkowe oraz proceduralne spadkobierców. Odpowiadają nie z mocy prawa, a na podstawie decyzji o ich odpowiedzialności wydanej po przeprowadzeniu odpowiedniego postępowania. Organem właściwym, jest organ podatkowy właściwy ze względu na ostatnie miejsce zamieszkania spadkodawcy. Dla każdego spadkobiercy wydawana jest inna decyzja. Termin wykonania zobowiązania przez spadkobiercę wynosi 14 dni od dnia doręczenia decyzji. Odsetki za zwłokę nalicza się od dnia otwarcia spadku(śmierci spadkodawcy), a następnie od pierwszego dnia następującego po 14 dniach od doręczenia decyzji-czyli terminu płatności

Spadkobiercy odpowiadają za zobowiązania na zasadach odpowiedzialności za długi spadkowe wynikające z kodeksu cywilnego. ( Do momentu przyjęcia spadku, spadkobiercy ponoszą odpowiedzialność tylko ze spadku, zaś od momentu przyjęcia z całego majątku. Gdy przyjęcie nastąpiło w sposób prosty odpowiedzialności jest nieograniczona, zaś w przypadku przyjęcia z dobrodziejstwem inwentarza mówimy o odpowiedzialności ograniczonej, do wysokości wartości stanu czynnego spadku-aktywów. Do działu spadku spadkobiercy odpowiadają solidarnie ze spadku, zaś po nim, odpowiadają indywidualnie, proporcjonalnie do swoich udziałów).

3. Metoda ryczałtowa ustalania kosztów i jej zastosowanie w PDOF

Metoda ta polega na pomniejszeniu osiągniętego przed podatnika przychodu o wskazaną kwotę lub procent uzyskanego przychodu. Różnica pomiędzy przychodem uzyskanym przez podatnika, a tak określonymi kosztami stanowi dochód będący przedmiotem opodatkowania. Metoda ta stosowana jest Orzy ustalaniu dochodów z umów zlecenia, umów o dzieło, a także przy świadczeniu pracy na podstawie umowy o pracę, powołania czy mianowania na określone stanowisko. Występuje w dwóch wersjach. Dla przychodów z tytułu umów zlecenia, umowy o dzieło, praw autorskich i praw pokrewnych, licencji itp., przewidziano koszty określone procentowo w stosunku do osiągniętych przychodów (odpowiednio 20% lub 50%). Mogą one być zresztą uwzględnione w wyższej, rzeczywistej i udokumentowanej przez podatnika wysokości. Natomiast koszty związane z uzyskiwaniem wynagrodzenia za pracę - zostały oderwane od wysokości otrzymanego wynagrodzenie i od 2003r. określane kwotowo. Kwota odliczenia kosztów jest jednakowa dla wszystkich podatników bez względu na wysokość wynagrodzenia. Może być jednak podwyższona wówczas, gdy podatnik pracuje poza miejscem zamieszkania lub wykonuje pracę u kilku pracodawców. Dodatkowe, podwyższone koszty też są jednakowe dla wszystkich podatników, bez względu na wysokość wynagrodzenia.  

Zestaw 28

1. Zasada zupełności budżetu, a zasada jedności

Zasada zupełności jest doktrynalnym postulatem, aby do budżetu z jednej strony trafiały wszystkie dochody publiczne, a z drugiej- z tych budżetów były pokrywane wszelkie wydatki na cele publiczne. W myśl zasady powszechności nie powinny funkcjonować żadne formy tzw. publicznej gospodarki pozabudżetowej. Tworzenie różnego rodzaju funduszy celowych, z których mogą być pokrywane określone wydatki o charakterze publicznym, stanowi przełamanie zasady zupełności budżetu.

Zasada zupełności budżetu jest przestrzegana w formie tzw. budżetowania brutto właściwego dla jednostek budżetowych. Jednostki te wszelkie uzyskiwane dochody odprowadzają do budżetu a wszystkie ich wydatki są pokrywane z budżetu. 

  Zasada jedności budżetu postuluje, by dochody i wydatki organu prawa publicznego były ujęte w jednym budżecie. Jest to jednoznaczne z zasadą, fiskalnej jedności kasowej. Jedność budżetu służy kompleksowej ocenie gospodarki budżetowej.

  W budżecie stosowany jest także podział na budżet bieżący i inwestycyjny tzw. kapitałowy.' Budżet bieżący finansowany jest z wpływów podatkowych, budżet inwestycyjny zaś - z zaciąganych pożyczek.

Zasada jedności budżetu ma dwa aspekty - formalny i materialny. Z punktu widzenia formalnego budżet powinien być zawarty w jednej ustawie budżetowej. Natomiast z punktu widzenia materialnego wpływy budżetowe powinny tworzyć jeden fundusz, z którego dokonywane są wydatki. 

2. Tworzenie podatkowych grup kapitałowych: cel rozwiązań prawnych

Podatkowe grupy kapitałowe, czyli grupy co najmniej dwóch spółek posiadających osobowość prawną, które są połączone ze sobą interesami kapitałowymi. Grupa kapitałowa, aby być podatnikiem musi spełnić następujące warunki:

• grupę taką mogą tworzyć jedynie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością lub spółki akcyjne, jeżeli przeciętny kapitał zakładowy (akcyjny) przypadający na każdą z tych spółek jest nie niższy niż 1 mln zł; spółka dominująca (tzw. spółka matka) posiada bezpośredni 95% udział w kapitale zakładowym (akcyjnym); spółki zależne (tzw. spółki córki) nie posiadają udziałów w kapitale zakładowym (akcyjnym) innych spółek tworzących grupę; w spółkach tworzących grupę kapitałową nie występują zaległości we wpłatach podatków stanowiących dochód budżetu państwa;

• wymagane jest także zawarcie przez spółkę dominującą i spółki zależne umowy o utworzeniu podatkowej grupy kapitałowej w formie aktu notarialnego na okres co najmniej 3 lat podatkowych i jej zarejestrowanie w urzędzie skarbowym;

• spółki tworzące grupę kapitałową nie mogą korzystać ze zwolnień od podatku dochodowego i VAT na podstawie odrębnych przepisów oraz nie mogą stosować praktyk przerzucania dochodu na innych podatników podatku dochodowego nie wchodzących w skład podatkowej grupy kapitałowej;

• podatkowa grupa kapitałowa powinna osiągać co najmniej 3% dochód w relacji do przychodów podatkowych.

3. Skala i stawki w VAT oraz ich rodzaje

W podatku od towarów i usług obowiązuje skala proporcjonalna, która charakteryzuje się niezmiennością stawki podatkowej. W obliczeniach podatkowych stosowane są wyłącznie stawki procentowe.

Podstawową stawką jest stawka 22%, dla niektórych towarów i usług przewidziano stawki obniżone: 7% oraz 3% (stawka 3% obejmuje nieprzetworzone produkty rolne^, 7% m.in.: leki, książki, zabawki, żywność itp.). Najbardziej korzystna z punktu widzenia podatnika jest stawka zerowa, która w odróżnieniu od zwolnienia podatkowego uprawnia podatnika formalnego do otrzymania zwrotu całego podatku, jaki był pobrany przez organ podatkowy. Jest ona stosowana przy opodatkowaniu eksportu towarów i wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów.

Stawki podatkowe mogą być stosowane w obliczeniach podatku metodą rachunku „w stu” lub „od sta”. Wyodrębnienie tych metod jest związane z uwzględnieniem jako podstawy opodatkowania wartości brutta i netto. W obliczeniach dokonywanych metoda „od sta” podstawa opodatkowania odzwierciedla wartość netto. Natomiast w metodzie „ w stu” podstawa opodatkowania wyraża wartość brutto, czyli obrót wraz z należnym podatkiem. W metodzie „od sta” jest stosowana stawka podstawowa, której odpowiednikiem jest w metodzie rachunku „w stu” 18,03%. Natomiast stawka 7% jest zastępowana przez stawkę 6,54%, a stawka 3% przez stawkę 2,91%.  Jednak ich wynik jest zawsze taki sam, bez względu na zastosowaną metodę obliczeń. Metoda „od sta” jest podstawowym sposobem obliczania podatku VAT. Może być ona stosowana w każdym przypadku. Natomiast metoda „w stu” jest wykorzystywana jedynie w ostatniej fazie obrotu gospodarczego, gdy podatnik prowadzi działalność handlową, gastronomiczną lub usługową.

Zestaw 29

1. Procedura budżetowa, jako szczególny rodzaj procedury ustawodawczej

„Procedura budżetowa” - szereg czynności, których celem jest sporządzenie budżetu, jego uchwalenie i wykonanie, a także kontrola jego wykonania. Procedura ta podporządkowana jest określonym zasadom, ujętych w przepisach, w tym w Konstytucji i w Ustawie o finansach publicznych. 

Jak z powyższego wynika procedurę budżetową podzielić można na etapy.

Sporządzenie budżetu obejmuje czynności, które związane są przede wszystkim z przygotowaniem budżetu. Natomiast przygotowanie projektu budżetu to czynności   podejmowane przez organy administracji rządowej. Czynności te rozpoczynają się wraz z wydaniem przez ministra finansów rozporządzenia zw. „notą budżetową”. Rozporządzenie to zgodnie z art.120 ust.1-7 Ustawy o finansach publicznych określa szczegółowe zasady, tryb i terminy do opracowania projektu ustawy budżetowej na rok następny. Adresatami tego aktu normatywnego są wszyscy dysponenci części budżetu państwa. Materiały przekazywane są następnie ministrowi finansów. Zawierają one głównie przewidywane dochody i wydatki pochodzące od ministrów, wojewodów i innych podmiotów. Mają one charakter wyjściowy, gdyż o ostatecznym kształcie dochodów i wydatków poszczególnych części budżetu decyduje minister finansów. W odniesieniu do niektórych dysponentów minister finansów nie ingeruje w zaplanowane przez nich projekty dochodów i wydatków na rok następny, np. szef kancelarii Sejmu, szef kancelarii Senatu, prezes Najwyższej Izby Kontroli. Są to podmioty, dysponenci części budżetowych, których można nazwać podmiotami o szczególnym statusie prawno-budżetowym.

Projekt ustawy budżetowej (art.121 ust.1) jako jednolity dokument opracowywany jest przez ministra finansów, następnie wraz z uzasadnieniem projekt przedstawiany jest Radzie Ministrów. Rada Ministrów uchwala projekt ustawy budżetowej rozstrzygając wcześniej spory budżetowe. W myśl art.222 Konstytucji, Rada Ministrów ma obowiązek przedłożenia Sejmowi projektu ustawy na rok następny, w terminie nie później niż 3 miesiące przed rozpoczęciem roku budżetowego. Jednakże w wyjątkowych przypadkach, z ważnych przyczyn Rada Ministrów może przedstawić Sejmowi projekt budżetu państwa w późniejszym okresie. Konstytucja mówi o tym jako „wyjątkowych przypadkach”. W przypadku, gdy Rada Ministrów z ważnych przyczyn nie mogła przedstawić projektu ustawy budżetowej Sejmowi do 30 września, może w tym samym terminie przedłożyć projekt ustawy o prowizorium budżetowym. Prowizorium budżetowe jest planem gospodarki państwa, posiadającym charakter prawny nieco odmienny od budżetu państwa. Upodabnia je jedynie treść jak i forma prawna, gdyż prowizorium może być uchwalone jedynie w formie ustawy. Różnice polegają na tym, że prowizorium jest mniej szczegółowym planem i jest uchwalane na okres krótszy niż rok (miesiąc, kwartał). Prowizorium przestaje funkcjonować po wejściu w życie ustawy budżetowej. Celem prowizorium jest uniknięcie sytuacji, w której gospodarka państwa byłaby prowadzona z uwagi na brak ustawy budżetowej, bez żadnego obowiązującego planu.

Ustawa o finansach publicznych przewiduje tez sytuację, gdy zarówno ustawa budżetowa jak i ustawa o prowizorium budżetowym nie zostaną uchwalone przed pierwszym stycznia. Wówczas do czasu ogłoszenia odpowiedniej ustawy (budżetowej, prowizorium) podstawą gospodarki finansowej jest przedstawiony Sejmowi odpowiedni projekt ustawy budżetowej czy prowizorium. W takiej sytuacji obowiązują stawki należności budżetowych, w tym podatkowe, w tym składki na fundusze celowe dla roku poprzedzającego rok budżetowy. 

Stadium uchwalania budżetu państwa rozpoczyna się z chwilą przekazania Sejmowi przez Radę Ministrów projektu ustawy budżetowej lub projektu ustawy o prowizorium budżetowym. Należy wskazać, że do projektu ustawy budżetowej dołącza się uzasadnienie zawierające dodatkowe elementy. Mają one dostarczać niezbędne informacje Sejmowi w trakcie prac nad uchwaleniem budżetu państwa. Dołączyć również należy założenia makroekonomiczne.

Prace nad projektem ustawy budżetowej w Sejmie dokonywane są zgodnie z regulaminem Sejmu - 3 czytania. Pierwsze czytanie (przedłożenie rządowe) odbywa się na posiedzeniu plenarnym Sejmu, obejmuje ono uzasadnienie projektu przez wnioskodawcę oraz wygłoszenie „expose” przez ministra finansów. Drugie czytanie nie może się odbyć wcześniej niż 7 dni od doręczenia posłom sprawozdania komisji. Po drugim czytaniu Sejm może przesłać projekt do Komisji Sejmowej do trzeciego czytania. Uchwalenie ustawy budżetowej zamyka trzecie czytanie (zwykła większość głosów, co najmniej ½ ogólnej liczby posłów).

Sejm uchwalając budżet nie jest związany projektem złożonym przez Radę Ministrów. Od tej zasady istnieje jeden wyjątek - istotnym ograniczeniem zakresu możliwości oddziaływania Sejmu na kształt ustawy budżetowej jest konstytucyjny zakaz ujęty w art.220K zwiększania wydatków, który stanowi, iż zwiększanie wydatków lub ograniczanie dochodów nie może powodować ustalenia przez Sejm większego deficytu niż przewidziany w projekcie ustawy. Oznacza to, że poziom deficytu budżetowego, uchwalonego w projekcie nie może być przekroczony przez Sejm. Sejm może obniżyć kwotę deficytu budżetowego. W praktyce możliwości dokonywania zmian w dochodach i wydatkach są ograniczone, gdyż w większości zaplanowane wydatki mają charakter sztywny, tzn. regulowane są innymi ustawami, np. Ustawą o systemie oświaty, Ustawą o policji.

Ustawę budżetową uchwaloną przez Sejm, marszałek Sejmu przesyła do Senatu. Senat może uchwalić poprawki w terminie do 20 dni od dnia przekazania projektu Senatowi. Senat może ustawę przyjąć bez poprawek, ale nie może odrzucić ustawy budżetowej. Następnie ustawa jest przekazywana Prezydentowi do podpisu, jeśli nie - ustawa wraca do Sejmu. Przyjętą przez Sejm i Senat ustawę marszałek Sejmu przesyła Prezydentowi RP do podpisu (ma on 7 dni na podpis), tak samo jest z ustawą o prowizorium. Prezydent nie może zawetować ustawy budżetowej i ustawy o prowizorium, ale przed podpisaniem może zwrócić się do Trybunału Konstytucyjnego w sprawie wydania orzeczenia o zgodności ustawy budżetowej z Konstytucją (ma dwa miesiące na wypowiedzenie się od dnia złożenia wniosku). Jeżeli ustawa jest zgodna z Konstytucją prezydent nie może odmówić podpisu, jeśli nie jest zgodna - może. Po podpisania ustawy Prezydent zarządza jej ogłoszenie w Dzienniku Ustaw.

Konstytucja zawiera w art.225 normę pozwalającą na skracanie parlamentarnych prac nad ustawą budżetową do racjonalnych granic czasowych.                                                 

2. Sposoby powstawania zobowiązań podatkowych

Wyróżniamy 2 sposoby powstawiania zobowiązań podatkowych:

1. bezpośrednio z mocy prawa z chwilą zaistnienia zdarzenia opisanego w ustawie podatkowej, np. PDOF, akcyza, PCC

2. powstające z chwilą doręczenia decyzji ustalającej wysokość tego zobowiązania. (charakter konstytutywny, gdyż tworzy nowy stan prawny), np. podatek rolny, leśny, od nieruchomości, spadków i darowizn.

3. Podstawa opodatkowania w podatku od nieruchomości

Podstawa opodatkowania w podatku od nieruchomości jest zróżnicowana. Uzależniona jest od przedmiotu opodatkowania. W obecnym stanie prawnym podstawę stanowi:

1. Dla budynków i ich części- powierzchnia użytkowa wyrażona w metrach kwadratowych

2. Dla budowli lub ich części związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - wartość amortyzacyjna, czyli kwotowo wyrażona wartość ustalana na 1 stycznia roku podatkowego, będącego podstawą odliczenia amortyzacji w tym roku; w przypadku budowli całkowicie już zamortyzowanych - ich wartość z 1 stycznia roku, w którym dokonano ostatniego odpisu amortyzacyjnego

3. Dla budowli, od których nie dokonuje się odpisów amortyzacyjnych - określana jest przez podatnika ich wartość rynkowa;

4. Dla gruntów - ich powierzchnia rzeczywista (w m2), ustalona na podstawie danych wynikających z ewidencji gruntów prowadzonej dla danej miejscowości.

W przypadku gdy podstawę opodatkowania stanowi wartość rynkowa budowli, a podatnik nie określił lub podał wartość nieodpowiadającą cenom rynkowym, organ podatkowy powołuje biegłego, który ustala tę cenę. Zarówno gdy podatnik nie podał wartości budowli, jak i wówczas, gdy -ustalona przez biegłego- jest ona wyższa co najmniej o 33% wartości określonej przez podatnika, koszty opinii biegłego ponosi podatnik.

Zestaw 30

1. Część wyrównawcza subwencji ogólnej do gmin

Na część wyrównawczą subwencji ogólnej składa się suma tzw. kwoty podstawowej oraz tzw. kwoty uzupełniającej. Warto zaznaczyć, że nie każda gmina może uzyskać określone w takiej strukturze dofinansowanie. Założeniem, które legło u podstaw subwencji wyrównawczej, jest bowiem finansowe wsparcie gmin uboższych, takich których ogólny poziom rozwoju nie przekracza pułapu ustalonego na podstawie systemu wskaźników, związanych z ustaleniem kwoty podstawowej i uzupełniającej. Wskaźniki te odnoszą się do dwóch kryteriów:

- wysokości dochodów podatkowych gminy przypadających na jednego mieszkańca,

- wielkości gminy wyrażonej w liczbie mieszkańców i gęstości zaludnienia.

Opierając się na powyższych kryteriach, dokonuje się obliczeń, które odzwierciedlają relację pomiędzy określonym ustawowo pułapem dla wszystkich gmin, a faktycznym poziomem ogólnego rozwoju konkretnej gminy. Ustalona w ten sposób różnica dzieląca daną gminę od ustawowego limitu wykorzystywana jest do wyznaczenia wysokości należnej kwoty subwencji ogólnej.

Pierwsze ze wskazanych kryteriów stosowane jest do ustalenia i przyznania kwoty podstawowej. Otrzymują ją tylko te gminy, w których pula dochodów podatkowych przypadająca na jednego mieszkańca (wskaźnik G) jest mniejsza niż 92% ogólnej wartości dochodów podatkowych dla wszystkich gmin (wskaźnik Gg). Za dochody podatkowe gminy w tym przypadku uznaje się, zarówno wpływy z podatków samorządowych, udziałów w podatkach państwowych, jak i wpływy z opłaty skarbowej i eksploatacyjnej.

Drugie z powyższych kryteriów służy określeniu kwoty uzupełniającej. Kwota ta przyznawana jest tym gminom, na których obszarze gęstość zaludnienia jest niższa od średniej gęstości zaludnienia na terytorium kraju. Jeżeli dana gmina odznacza się wysokim poziomem ogólnego rozwoju wynikającym z uzyskiwania znacznych dochodów podatkowych (przekraczających o 150% ustalony limit), to pomimo spełniania kryterium gęstości zaludnienia traci prawo do kwoty uzupełniającej. Obliczona dla takiej gminy kwota uzupełniająca zwiększa wówczas część równoważąca subwencji ogólnej.

2. Definicja podatku - doktrynalna i ustawowa

Definicja doktrynalna-ustawowo określone świadczenie pieniężne, pobierane na rzecz podmiotów prawa publicznego( Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego) jednostronnie przez te podmioty ustalone o charakterze ogólnym, zasadniczym, nieodpłatnym, przymusowym i bezzwrotnym.

Definicja ustawowa (art.6 ordynacji podatkowej)- publicznoprawne, nieodpłatne, przymusowe oraz bezzwrotne świadczenie pieniężne na rzecz Skarbu Państwa, województwa, powiatu lub gminy, wynikające z ustawy podatkowej.

Cechy wskazane w w/w definicji to stałe elementy podatku. 

3. Zasady opodatkowania towarów i usług w Polsce

Zestaw 31

1. Zasady równowagi budżetu i jej znaczenie dla właściwej gospodarki finansowej

Zasada równowagi budżetu postuluje, aby strona, po której zaplanowano wydatki równała się stronie, po której zaplanowano dochody budżetowe. Zasada ta oznacza konieczność wzajemnego dopasowania wydatków do planowanych dochodów (kolejność nieprzypadkowa).   

Zasada równowagi budżetu podyktowana jest dobrem ogólnopaństwowym, chodzi o to, aby państwo i jednostki samorządu terytorialnego nie popadały w długi. Przestrzeganie tej zasady wyklucza występowanie deficytu budżetowego, a także deficytu w budżecie jednostek samorządu terytorialnego. Zasada ta nie ma charakteru normatywnego, bowiem przepisy o finansach publicznych i Konstytucja zwracają uwagę na możliwość występowania deficytu budżetowego.

2. Zobowiązania podatkowa a obowiązek podatkowy

Obowiązek  podatkowy jest to wynikająca z ustaw podatkowych ogólna powinność zapłaty podatku w związku z zaistnieniem zdarzenia opisanego w ustawie. Obowiązek podatkowy powstaje z mocy samego prawa.

Zobowiązanie podatkowe jest wynikającym z obowiązku podatkowego zobowiązaniem podatnika do zapłacenia na rzecz Skarbu Państwa, gminy, powiatu lub województwa podatku w oznaczonej wysokości, w terminie i miejscu określonym przepisami prawa podatkowego. Powstaje on: bezpośrednio z mocy prawa z chwilą zaistnienia zdarzenia opisanego w ustawie podatkowej, lub z chwilą doręczenia decyzji ustalającej wysokość takiego zobowiązania. 

3. Metody obliczania kosztów w PDOF

W podatku dochodowym przewidziane są trzy możliwości ustalenia kosztów, co prowadzi do wskazania wielkości dochodu podlegającego opodatkowaniu.

Najbardziej rzetelną metodą jest metoda ustalania kosztów rzeczywistych. Dokonuje się wówczas ustalenia faktycznie poniesionych kosztów na podstawie prowadzonej księgi przychodów i rozchodów. Metoda ta jest możliwa do zastosowania tylko w stosunku do tych podatników, którzy prowadzą uproszczoną formę księgowości. Metoda ustalania rzeczywistych dochodów osiąganych przez podatnika nie może być stosowana przy wszystkich źródłach przychodu. Nie zawsze możliwe jest i celowe prowadzenie ewidencji uzyskanych przychodów i poniesionych wydatków. Często bardzo utrudnione, lub wręcz niemożliwe jest wyodrębnienie wśród ponoszonych przez podatnika wydatków, tych, które mogą być traktowanie jako koszty uzyskania przychodu. W takich sytuacjach należy uciec się do innych sposobów ustalania dochodu, a w konsekwencji podstawy opodatkowania. Możliwe wówczas jest zastosowanie szacunkowej metody ustalania zarówno dochodów, jaki i kosztów.

Szacunkowa metoda ustalania kosztów może mieć zastosowanie do podatników będących osobami fizycznymi, którzy zajmują się działalnością gospodarczą w zakresie wyspecjalizowanej produkcji rolnej i rezygnują z prowadzenia ksieni przychodów i rozchodów. Obliczanie dochodów podatnika opera się wówczas na zastosowaniu odpowiednich przeliczników w postaci norm szacunkowej dochodowości wskazanych w załączniku ustawy. Szacunkowa metoda ustalanie kosztów ma zastosowanie także do opodatkowania dochodów osób fizycznych, gdy dochody te nie moją pokrycia w ujawnionych źródłach przychodu lub pochodzą ze źródeł nieujawnionych. Podatek dochodowy jest wówczas obliczany z zastosowaniem skali proporcjonalnej i bardzo wysokiej stawki procentowej(75%). Ma on charakter konsumpcyjny i stanowi sankcję za nieujawnienie(lub niepełne ujawnienie) swoich dochodów. Punktem wyjścia dla ustalenia podstawy opodatkowanie jest poziom wydatków podatnika w zestawienie z deklarowaną (ujawnioną) wielkością dochodów.

Metoda ryczałtowego obliczania wielkości poniesionych kosztów polega na pomniejszeniu osiągniętego przed podatnika przychodu o wskazaną kwotę lub procent uzyskanego przychodu. Różnica pomiędzy przychodem uzyskanym przez podatnika, a tak określonymi kosztami stanowi dochód będący przedmiotem opodatkowania. Metoda ta stosowana jest Orzy ustalaniu dochodów z umów zlecenia, umów o dzieło, a także przy świadczeniu pracy na podstawie umowy o pracę, powołania czy mianowania na określone stanowisko. Występuje w dwóch wersjach. Dla przychodów z tytułu umów zlecenia, umowy o dzieło, praw autorskich i praw pokrewnych, licencji itp., przewidziano koszty określone procentowo w stosunku do osiągniętych przychodów (odpowiednio 20% lub 50%). Mogą one być zresztą uwzględnione w wyższej, rzeczywistej i udokumentowanej przez podatnika wysokości. Natomiast koszty związane z uzyskiwaniem wynagrodzenia za pracę - zostały oderwane od wysokości otrzymanego wynagrodzenie i od 2003r. określane kwotowo. Kwota odliczenia kosztów jest jednakowa dla wszystkich podatników bez względu na wysokość wynagrodzenia. Może być jednak podwyższona wówczas, gdy podatnik pracuje poza miejscem zamieszkania lub wykonuje pracę u kilku pracodawców. Dodatkowe, podwyższone koszty też są jednakowe dla wszystkich podatników, bez względu na wysokość wynagrodzenia.  
 

Zestaw 32

1. Dochody budżetu państwa

Dochody budżetowe są częścią dochodów publicznych gromadzonych w budżecie, które pochodzą z różnych tytułów i mają różnorodny charakter. Można je podzielić na sześć grup:

-daniny publiczne

-dochody z przysługujących państwu praw majątkowych

- dochody z operacji finansowych

- przymusowe dochody uboczne

- środki z funduszy zagranicznych przekazane na rachunek dochodów budżetu państwa

- inne dochody

Pochodzą one przede wszystkim z danin publicznych (podatków i opłat) pobieranych w sposób przymusowy i bezzwrotny. Ponadto dochody budżetowe napływają z działalności gospodarczej państwa oraz z jego majątku. Państwo korzysta także z dochodów zwrotnych, zaciągając dług publiczny (pożyczki wewnętrzne lub kredyty zagraniczne).

  Struktura dochodów budżetowych w danym państwie zależy od jego ustroju polityczno-gospodarczego. Źródłem pokrycia dochodów budżetowych danego państwa jest część dochodu narodowego. 

2. Pojęcie obowiązku podatkowego w doktrynie i ordynacji podatkowej

Definicja ustawowa (art.4 ordynacji podatkowej) obowiązkiem podatkowym jest wynikająca z ustaw podatkowych nieskonkretyzowana powinność przymusowego świadczenia pieniężnego w związku z zaistnieniem zdarzenia przewidzianego w ustawie.

Definicja doktrynalna- ogólna powinność poniesienia przymusowego świadczenia pieniężnego (zapłaty podatku) w związku z zaistnieniem wydarzenia wskazanego w ustawie. Powstaje on z mocy samego prawa. 

3. Ograniczony i nieograniczony obowiązek podatkowy w PDOF

Ograniczony obowiązek podatkowy - podlegają jemu osoby fizyczne, nie mające w Polsce stałego miejsca zamieszkania. Płacą one na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej podatek dochodowy tylko od dochodów uzyskanych na jej terenie.

Nieograniczony obowiązek podatkowy- podlegają jemu osoby fizyczne, które na stałe zamieszkują w Polsce. Ten rodzaj obowiązku polega na opodatkowaniu zarówno dochodów uzyskanych na terenie RP, jak i poza jej granicami. Może to prowadzić do podwójnego opodatkowania tego samego podatku, jeżeli w kraju uzyskania dochodu też jest pobierany podobny podatek.

Kryterium miejsca zamieszkania w RP zależy od dwóch okoliczności:

- przede wszystkim od lokalizacji centrum interesów osobistych i gospodarczych na terenie RP

- lub też okresu przebywania na terenie RP dłużej niż 183 dni roku podatkowego. 

Zestaw 33

1. Część równoważąca subwencji ogólnej dla gmin

Na część równoważąca subwencji ogólnej składa się suma wpłat nadwyżki dochodów gmin charakteryzujących się wysokim poziomem rozwoju oraz łączna wartość ustalonej kwoty uzupełniającej dla gmin, które utraciły do jej wypłaty.

Część równoważąca przyznawana jest gminom w celu uzupełniania ich dochodów z związku ze zmianą finansowania określonych zadań. Dokonując podziału tych środków, uwzględnia się sytuację finansową gminy, a zwłaszcza wysokość wydatków na realizację zadań z zakresu pomocy społecznej- w tym wpłatę dodatków mieszkaniowych. Szczególne zasady podziału części równoważącej określa rozporządzenie Ministra Finansów.

2. Odpowiedzialność poszczególnych kategorii osób trzecich

Odpowiedzialność osób trzecich to tzw. odpowiedzialność za cudzy dług, Instytucja ta została wprowadzona w celu dodatkowej ochrony interesu fiskalnego wierzyciela podatkowego, pozwala mu na szukanie zaspokojenia należności podatkowej z majątków osob innych niż pierwotny dłużnik podatkowy,

1. ROZWIEDZIONY MAŁŻONEK PODATNIKA

Odpowiedzialność całym majątkiem solidarnie z małżonkiem za zaległości podatkowe wynikające z zobowiązań powstałych w trakcie trwania wspólności małżeńskiej. Odpowiedzialność jest ograniczona wartości udziału przypadającego małżonkowi w majątku wspólnym, bez względu czy przyjął go czy nie. Na tych zasadach odpowiadają również osoby pozostające w separacji lub gdy małżeństwo zostało unieważnione.

2. CZŁONKOWIE RODZINY PODATNIKA PROWADZĄCY DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZĄ

Za członka rodziny podatnika uważa się: wstępnych, zstępnych, rodzeństwo, małżonków zstępnych, osoby pozostające w stosunku przysposobienia lub faktycznym pożyciu. (w świetle tego małżonek nie należy do rodziny podatnika)

Odpowiedzialność solidarna z podatnikiem prowadzącym działalność gospodarczą, całym majątkiem za zaległości podatkowe wynikające z działalności podatkowej jeżeli stale współdziałają w jej prowadzeniu, pod warunkiem uzyskiwania korzyści ze współdziałania. Odpowiedzialność ograniczona do wysokości uzyskanych korzyści. Na powyższych zasadach odpowiada również małżonek, który zawarł umowę o ograniczeniu czy wyłączeniu wspólności majątkowej.

3. NABYWCY PRZEDSIĘBIORSTWA PODATNIKA LUB JEGO ZORGANIZOWANEJ CZĘŚCI

Nabywca odpowiada za zaległości podatkowe podatnika związane z działalnością gospodarczą i powstałe do dnia nabycia.  Od 1.01.09r. wprowadzono przesłankę, aby uwolnić nabywcę od odpowiedzialności- nabywca nie odpowiada, jeśli wykaże, że przy zachowaniu należytej staranności nie mógł wiedzieć o istniejących zaległościach zbywcy.

Nabywca odpowiada całym majątkiem wspólnie z zbywcą, lecz jest ona ograniczona do wartości nabytego przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części. Ordynacja przewiduje możliwość uzyskania świadczenia o zaległości podatkowej zbywcy. Oświadczenie jest wydawane na wniosek zbywcy, lub nabywcy za zgodą zbywcy. Organ podatkowy wskazuje wysokość znanych mu zaległości podatkowych zbywcy, nabywca odpowiada wówczas za zaległości wskazane w oświadczeniu jak i również za zaległości powstałe po upływie 30 dni, od wydania zaświadczenia, jeżeli w przeciągu tych dni nie kupił przedsiębiorstwa. Odpowiedzialność nabywcy przedsiębiorstwa nie występuje w przypadku nabytego w postępowaniu egzekucyjnym(komornik) lub postępowaniu upadłościowym (gdy sprzedaje syndyk).

4. FIRMUJĄCY

Podmiot, który wyraża zgodę, na to by podatnik (firmant) korzystał z jego imienia, nazwiska, nazwy firmy, w celu zatajenia działalności gospodarczej, lub jej rzeczywistych rozmiarów. Firmujący odpowiada za zaległości podatkowe podatnika powstałe w trakcie trwania tej działalności.

5. WŁAŚCICIEL SAMOISTNY< POSIADACZ LUB UŻYTKOWNIK WIECZYSTY PRAWA MAJĄTKOWEGO LUB RZECZY

Odpowiedzialność za zaległości podatkowe podatnika, któremu przekazał te rzeczy lub prawa majątkowe do użytkowania w ramach prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej. Podmiot ten odpowiada za zaległości podatkowe podatnika pod warunkiem, że pomiędzy nimi istnieją powiązania o charakterze majątkowym, kapitałowym, rodzinnym lub pracowniczym. Odpowiedzialność ograniczona jest do wartości rzeczy lub prawa majątkowego oddanego podatnikowi do użytkowania.

6. DZIEŻAWCA I UŻYTKOWNIK NIERUCHOMOŚCI

Odpowiedzialność całym majątkiem za zaległości właściciela, użytkownika wieczystego, posiadacza samoistnego nieruchomości z tytułu podatków dotyczących opodatkowania tej nieruchomości, a powstałych w czasie trwania dzierżawy lub użytkowania. Od 01.01.2009r. wprowadzono dodatkową przesłankę odpowiedzialności, która ogranicza krąg podmiotów, które mogą być podciągnięte do odpowiedzialności- odpowiadają tylko dzierżawcy i użytkownicy nieruchomości, którzy pozostają z właścicielem nieruchomości w powiązaniach o charakterze rodzinnym, kapitałowym, majątkowym, pracowniczym.

7. WSPÓLNICY SPÓŁKI CYWILNEJ I SPÓŁEK PRAWA HANDLOWEGO

Odpowiedzialność całym majątkiem solidarnie ze spółką i pozostałymi wspólnikami za zaległości podatkowe spółki. Do kategorii tej należą byli wspólnicy, którzy odpowiadają wówczas, gdy zaległość podatkowa powstała w okresie gdy byli wspólnikami spółki(do 01.01.09r. o odpowiedzialności decydował moment powstania zobowiązania, a nie moment powstania zaległości podatkowej)

8. CZŁONKOWIE ZARZĄDU SPÓŁKI KAPITALOWEJ (z.o.o, akcyjnej)

Odpowiedzialność całym majątkiem solidarnie jeżeli egzekucja z majątku spółki okazała się w całości lub części bezskuteczna. Przesłankami pozwalającymi na uwolnienie się od odpowiedzialności są tzw. przesłanki egzoneracyjne:

członkowie zarządu wykażą, że we właściwym czasie został złożony wniosek o upadłość lub wszczęcie postępowania układowego

niezłożenie takich wniosków nastąpiło bez winy tego członka

kiedy wskażą, że mienie spółki, z którego egzekucja umożliwi zaspokojenie zaległości podatkowej w znacznej części

Do kategorii tej należą byli członkowi zarządu i odpowiadają na zasadach, jak byli wspólnicy spółek osobowych i odpowiadają za zaległości podatkowe powstałe w okresie gdy pełnili funkcję zarządu. 
 

9. CZŁONKOWIE ORGANU ZARZĄDZAJĄCEGO INNYCH OSÓB PRAWNYCH

Odpowiedzialność na zasadach takich jak odpowiedzialność członków zarządu spółki kapitałowej np. spółdzielnie, przedsiębiorstwa państwowe.

10. OSOBY PRAWNE PRZEJMUJĄCE LUN POWSTAŁE W WYNIKU PODZIAŁU

Podmioty te odpowiadają za zaległości podatkowe osób przejętych lub podzielonych.

11. GWARANT LUB PORĘCZYCIEL PODATKOWY

Odpowiedzialność solidarna z podatnikiem do wysokości kwoty gwarancji lub poręczenia. 

3. Skala i stawki podatkowe w akcyzie oraz jej rodzaje

Stawki akcyzy mogą być zakwalifikowane do dwóch ich podstawowych odmian: procentowej lub kwotowej. W praktyce jednak do obliczenia podatku mogą być zastosowane różne postacie stawek podatkowych.

Stawki procentowe są najbardziej typowe dla podatku akcyzowego. Spowodowane jest to tym, że mają postać ad valorem. Stosowane są przy opodatkowaniu wartości, która jest podstawowym sposobem wyrażenia podstawy opodatkowania wyrobów akcyzowych. Mogą mieć postać: procentu podstawy opodatkowania, czy procentu maksymalnej ceny detalicznej.

Stawki kwotowe powiązane są z liczbową koncentracją przedmiotu podatku akcyzowego w jego podstawie. Określają kwotę podatku przypadającego na jednostkę podstawy opodatkowania, czyli wyrób akcyzowy. Takie stawki stosowane są jedynie przy opodatkowaniu sprzedaży wyrobów akcyzowych dokonywanej w kraju przez ich producenta. Dotyczy to energii elektrycznej oraz większości zharmonizowanych wyrobów akcyzowych.

Podatek akcyzowy, można też obliczać stosując stawki specyficzne, które stanowią połączenie stawek podstawowych. Np. akcyza od papierosów obliczana jest z zastosowaniem:

-stawki kwotowej, która odzwierciedla kwotę podatku przypadającą na jednostkę podstawy opodatkowania(jeden papieros)

-stawki procentowej, określonej jako 50% maksymalnej ceny detalicznej

W podatku akcyzowym stosowana jest skala proporcjonalna bez względu na postać stawki podatkowej i podstawy opodatkowania. Podatek przyrasta w proporcji do wzrastającej podstawy opodatkowania, gdyż stawka jest niezmienna.

Zestaw 34

1. Treść budżetu państwa

Budżet to podstawowy plan finansowy państwa mający charakter dyrektywny, uchwalony na z góry określony okres w specjalnym trybie. Zawiera on z jednej strony wielkości i tytuły bezzwrotnych z zasady dochodów, a z drugiej- wielkości i tytuły także bezzwrotnych wydatków na cele publiczne. Budżet jest planem jednostronnie dyrektywnym(po stronie wydatków). 

2. Hipoteka przymusowa, jako forma zabezpieczenie wykonania zobowiązań podatkowych

Hipoteka przymusowa przysługuje Skarbowi Państwa jak i jednostkom samorządu terytorialnego. Przedmiotem jej mogą być:

-nieruchomości należące do podatnika, jak i również płatnika inkasenta, następców prawnych, osób trzecich,

- części ułamkowe nieruchomości

-współwłasność łączna podatnika lub małżonka czy wspólników spółki cywilnej,

-użytkowanie wieczyste

-spółdzielcze prawo do lokalu

-wierzytelność zabezpieczona hipoteka.

Hipoteka powstaje poprzesz wpis do księgi wieczystej, a w przypadku jej braku do zbioru dokumentów prowadzonych dla nieruchomości. Organ podatkowy może złożyć wniosek o założenie księgi wieczystej. Wpis dokonywany jest przez sąd rejonowy na wniosek organu podatkowego. Podstawą takiego wniosku jest co do zasady decyzja ustalająca zobowiązanie. Hipoteka jest skuteczna wobec każdorazowego właściciela przedmiotu hipoteki.

Od 1 stycznia 2009r. o kolejności zaspokajania z hipoteki przymusowej w zbiegu z innymi hipotekami decyduje kolejność wpisu do księgi wieczystej, zaś do 31 grudnia 2008r. hipoteka przymusowa miała pierwszeństwo przed wszystkimi innymi hipotekami z wyjątkiem hipotek zabezpieczających kredyty bankowe i należności funduszy sekurytyzacyjnych.

3. Metoda kosztów rzeczywistych i jej zastosowanie w PDOF

Metoda kosztów rzeczywistych jest najbardziej rzetelną metodą ustalania kosztów. Dokonuje się wówczas ustalenia faktycznie poniesionych kosztów na podstawie prowadzonej księgi przychodów i rozchodów. Metoda ta jest możliwa do zastosowania tylko w stosunku do tych podatników, którzy prowadzą uproszczoną formę księgowości. Metoda ustalania rzeczywistych dochodów osiąganych przez podatnika nie może być stosowana przy wszystkich źródłach przychodu. Nie zawsze możliwe jest i celowe prowadzenie ewidencji uzyskanych przychodów i poniesionych wydatków. Często bardzo utrudnione, lub wręcz niemożliwe jest wyodrębnienie wśród ponoszonych przez podatnika wydatków, tych, które mogą być traktowanie jako koszty uzyskania przychodu. W takich sytuacjach należy uciec się do innych sposobów ustalania dochodu, a w konsekwencji podstawy opodatkowania.

Zestaw 35

1. Zasada równego dostępu do środków publicznych i jej przejawy w praktyce

Zasada ta oznacza, iż różne podmioty- w tym także nienależące do sektora finansów publicznych- mają w równym stopniu zagwarantowane prawo realizacji zadań finansowych ze środków publicznych. Przestrzeganie równego dostępu do środków publicznych zapewnia też system zamówień publicznych, które obowiązują przy dokonywaniu zakupów i dostaw oraz zamawianiu usług- w tym m.in. robót budowlanych. 

2. Odpowiedzialność następców prawnych za zobowiązania podatkowe poprzednika

Odpowiedzialność następców prawnych (odpowiedzialność zamiast podatnika). Następcy wstępują we wszystkie prawa i obowiązki podatnika. Wyróżniamy 3 sposoby powstawania następców prawnych:

1. Następstwo prawne w wyniku połączenia osób prawnych(unia, fuzja)- podmiot powstały w wyniku połączenia, odpowiada za zobowiązania podmiotów połączonych

2. Następstwo poprzez przejęcie(inkorporację)- osoba prawna odpowiada za zobowiązania podmiotu przejętego

3. Następstwo w wyniku przekształcenia- podmiot powstały w wyniku przekształcenia odpowiada za zobowiązania podmiotu przekształconego

3. Uproszczone formy poboru podatku dochodowego od osób fizycznych

Do form uproszczonych poboru podatku dochodowego od osób fizycznych należą: karta podatkowa, ryczałt płacony przez osoby duchowne i tzw. ryczałt od przychodów ewidencyjnych.

Karta podatkowa i ryczałt dla osób duchownych są ryczałtem w ścisłym tego słowa znaczeniu. Istota ryczałtu sprowadza się do rezygnacji z ustalania podstawy opodatkowania, a podatek pobierany jest w stałych kwotach, niezależnie od wielkości osiąganych przez podatnika dochodów(czy przychodów). Skorzystanie z ryczałtu jak i z innych uproszczonych form- jest prawem, a nie obowiązkiem podatnika. Może więc on zrezygnować z formy uproszczonej i wybrać opodatkowanie na zasadach ogólnych. Podatnicy opodatkowani w formie ryczałtu nie mogą korzystać z ulg podatkowych. Mogą jednak pomniejszyć płacony podatek o składki z tytułu ubezpieczeń zdrowotnych. Trzecią uproszczoną formą podatku dochodowego od osób fizycznych jest tzw. ryczałt od przychodów ewidencyjnych. Opodatkowaniu podlegają przychody(a nie dochody) osiągane przez osoby fizyczne z pozarolniczej działalności gospodarczej i niektórych innych zajęć o charakterze dorywczym, gdy są prowadzone w stosunkowo niewielkim rozmiarze. Rezygnuje się z ustalenia kosztów uzyskanych przychodów. Stosowana jest proporcjonalna skala podatkowa, stawki są procentowe, zróżnicowane w zależności od rodzaju prowadzonej działalności. Tacy podatnicy mogą korzystać z utrzymanych nadal ulg podatkowych. Ulgi są odliczane albo od podstawy opodatkowania wyrażonej w kwocie przychodu, albo od podatku. Tak opodatkowani podatnicy mogą przekazać 1% swojego podatku na rzecz organizacji pożytku publicznego.

Od 1.01.07 istnieje nowy podatek- tonażowy. Może go wybrać zarówno osoba fizyczna jak i prawna zamiast podatku dochodowego. Podatek ten związany jest z działalnością „pełnomorską”. Podatnik- armator- ma tu szacunkowo określone przychody i dochody. Musi się zobowiązać, że będzie z takiego podatku korzystać przynajmniej 5 lat. Skala proporcjonalna, stawki procentowe(od dochodu 19%, od przychodu 15%).  

Zestaw 36

1. Dotacje celowe gminy

Dotacje celowe przyznawane są na ściśle oznaczony cel. Niewykorzystane kwoty dotacji podlegają zwrotowi do budżetu państwa. Najogólniej ujmując, dotacjami są podlegające szczególnym zasadom rozliczania wydatki budżetu państwa, przeznaczone na finansowania i dofinansowanie m.in.:

1. Zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych jednostkom samorządu terytorialnego,

2. Bieżących zadań własnych jednostek samorządu terytorialnego,

3. Kosztów realizacji inwestycji realizowanych przez jednostki samorządu terytorialnego jako zadania: własne, z zakresu administracji rządowej, oraz inne zlecone ustawami.

Pochodzące z budżetu państwa dotacje celowe mogą być zatem przekazywane zarówno na zadania własne, jak i zadania zlecone jednostce samorządu terytorialnego. Wśród zadań własnych, które są finansowane lub dofinansowane w tej formie, znajdują się między innymi zadania z zakresu:

-inwestycji w szkołach i placówkach oświatowych

-wspierania edukacji na obszarach wiejskich

-wspierania instytucji filmowych i kultury

Dotowane zadania zlecone obejmują przede wszystkim zadania z zakresu administracji rządowej. Kwoty dotacji ustala się według zasad przyjętych do określenia wydatków podobnego rodzaju w budżecie państwa. Powinny one być przekazywane w trybie umożliwiającym pełne i terminowe wykonywanie zadań zleconych. Odrębną kwestią jest zmiana wysokości kwot przyznanych dotacji celowych. W takiej sytuacji o zaistniałym fakcie należy niezwłocznie zawiadomić przede wszystkim daną jednostkę samorządu terytorialnego. W zależności od rodzaju dotowanych zadań przewidziano terminy modyfikacji wielkości przekazywanych środków finansowych. Zmiany kwot dotacji na zadania zlecone samorządom mogą następować do dnia 15 listopada roku budżetowego. W przypadku dofinansowania zadań własnych powinny one nastąpić najpóźniej do dnia 30 listopada. Dotacje wykorzystane niezgodnie z przeznaczeniem lub pobrane w nadmiernej wysokości podlegają zwrotowi do budżetu państwa w terminie do 28 lutego następnego roku. Dodatkowo do dnia przekazania dotacji lub stwierdzenia nieprawidłowego jej obliczenia pobierane są odsetki w wysokości określonej jak dla zaległości podatkowych. Niezależnie od tego wykorzystanie dotacji niezgodnie z przeznaczeniem wyklucza prawo do ubiegania się o jej przyznanie przez kolejne 3 lata.

2. Wpływ podatku akcyzowego na wymiar podatku od towarów i usług??

3. Mały podatnik w VAT

Mały podatnik-  podatnik, u którego wartość sprzedaży wraz z podatkiem w poprzednim roku podatkowym, nie przekroczyła równowartości sprzedaży miliona dwustu tysięcy euro, a w przypadku podatników będącymi agentami, zleceniobiorcami, osobami prowadzącymi biura maklerskie, kwota prowizji nie przekroczyła wartości 45 tys. euro. Mali podatnicy mogą się rozliczać na zasadach ogólnych, lub wybrać metodę kasową, która polega na tym, że obowiązek podatkowy, powstaje z dniem uregulowania całości lub części należności, ale nie później niż 90 dni od wydania towaru lub wykonania usługi. Otrzymanie należności w części lub całości, powoduje powstanie obowiązku podatkowego. Podatnik aby wybrać tą metodę kasową musi złożyć pisemne zawiadomienie do naczelnika urzędu skarbowego, przed początkiem okresu, za który ta metoda będzie stosowana. Okresem rozliczeniowym w tej metodzie jest kwartał. Podatnik może zrezygnować z tej metody, nie wcześniej niż po 12 miesiącach jej stosowania, po powiadomieniu naczelnika urzędu skarbowego, natomiast traci prawo do jej stosowania, począwszy od miesiąca następującego po kwartale, w którym przekroczył 1 200 000 euro lub 45 ts. euro  

Zestaw 37

1. Klasyfikacja budżetowa

Klasyfikację budżetową można określić jako prawnie ustalone zasady grupowania(a także podziału) dochodów i wydatków budżetowych. Może się opierać na różnych kryteriach: podmiotowym(wykonawcy budżetu), przedmiotowym(rodzaje dochodów i przeznaczenie wydatków), związanym z realizacją różnych funkcji w ramach gospodarki budżetowej, a także stanowiącym kombinację wskazanych kryteriów.

Budżet państwa składa się z:

• części,

• działów,

• rozdziałów,

• paragrafów.

Podział budżetu na części ma przede wszystkim charakter podmiotowy. Poszczególne części odpowiadają konkretnym wykonawcom budżetu. Są to organy władzy państwowej, administracji rządowej, sądy i trybunały, organy kontroli i ochrony państwa. Poza tym w oddzielnych częściach(o charakterze przedmiotowym) ujmuje się subwencje dla jednostek samorządu terytorialnego, rezerwy(ogólną i celowe), obsługę długu Skarbu Państwa oraz przychody i rozchody związane z finansowaniem deficytu i rozdysponowaniem nadwyżki budżetowej. Charakter części budżetowych przesądza o tym, iż występują one tylko w budżecie państwa a nie ma ich w budżetach jednostek samorządu terytorialnego. Dalsze podziały klasyfikacyjne budżetu mają zastosowanie zarówno w budżecie państwa, jak i w budżetach samorządowych. Podział na działy i rozdziały jest podyktowany rodzajem działalności. Ma więc z reguły charakter przedmiotowy. Paragrafy- także ujęte przedmiotowo- określają poszczególne rodzaje dochodów, przychodów lub wydatków. Ustawa o finansach publicznych pozwala Ministrowi Finansów na wprowadzenie- w drodze rozporządzenia- bardziej szczegółowych podziałów klasyfikacyjnych w odniesieniu do wydatków związanych z bezpieczeństwem wewnętrznym i zewnętrznym.  

2. Zastaw skarbowy, jako forma zabezpieczenia wykonania zobowiązań podatkowych

Zastaw skarbowy przysługuje Skarbowi Państwa i jednostkom samorządu terytorialnego. Przedmiotem jego mogą być: rzeczach ruchomych, prawach majątkowych podatnika oraz płatnika i jego małżonka, których wartość przekracza kwotę 11tys. złotych. Kwota ta jest corocznie waloryzowana o wskaźnik inflacji i podawana do ogłoszenia w biuletynie(?). Powstaje poprzesz wpis do rejestru zastawów skarbowych, prowadzonych przez naczelników urzędów skarbowych, a Centralny Rejestr prowadzi Minister Finansów. Zastawa jest skuteczny wobec każdorazowego właściciela przedmiotu zastawu. W przypadku zbiegu z innymi zastawami wpisanymi do rejestru o pierwszeństwie decyduje kolejność wpisu co rejestru.

3. Warunki utworzenia i funkcjonowania podatkowych grup kapitałowych

Podatkowe grupy kapitałowe, czyli grupy co najmniej dwóch spółek posiadających osobowość prawną, które są połączone ze sobą interesami kapitałowymi. Grupa kapitałowa, aby być podatnikiem musi spełnić następujące warunki:

• grupę taką mogą tworzyć jedynie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością lub spółki akcyjne, jeżeli przeciętny kapitał zakładowy (akcyjny) przypadający na każdą z tych spółek jest nie niższy niż 1 mln zł; spółka dominująca (tzw. spółka matka) posiada bezpośredni 95% udział w kapitale zakładowym (akcyjnym); spółki zależne (tzw. spółki córki) nie posiadają udziałów w kapitale zakładowym (akcyjnym) innych spółek tworzących grupę; w spółkach tworzących grupę kapitałową nie występują zaległości we wpłatach podatków stanowiących dochód budżetu państwa;

• wymagane jest także zawarcie przez spółkę dominującą i spółki zależne umowy o utworzeniu podatkowej grupy kapitałowej w formie aktu notarialnego na okres co najmniej 3 lat podatkowych i jej zarejestrowanie w urzędzie skarbowym;

• spółki tworzące grupę kapitałową nie mogą korzystać ze zwolnień od podatku dochodowego i VAT na podstawie odrębnych przepisów oraz nie mogą stosować praktyk przerzucania dochodu na innych podatników podatku dochodowego nie wchodzących w skład podatkowej grupy kapitałowej;

• podatkowa grupa kapitałowa powinna osiągać co najmniej 3% dochód w relacji do przychodów podatkowych.

 

Zestaw 38

1. Zasada szczególności a jawności budżetu

Zasada szczegółowości budżetu ma istotne znaczenie zarówno ze względu na zapewnienie racjonalnej gospodarki budżetowej, respektowanie ogólnych nadrzędnych zasad jawności i przejrzystości finansów publicznych, jak i ustrojowe wymagania demokratycznego państwa. Szczegółowość budżetu ma swój wyraz w klasyfikacji budżetowej, która pozwala na uchwalanie budżetu nie tylko w ogólnych, globalnych kwotach dochodów i wydatków budżetowych, ale z podaniem kwot szczegółowych- zarówno poszczególnych rodzajów dochodów, jak i wydatków. Szczegółowa klasyfikacja budżetowa jest traktowana jako czynnik sprzyjający demokracji, gdyż umożliwia parlamentowi(analogicznie- samorządowym organom stanowiącym) kontrolę procesu rozdysponowania środków publicznych. Pozwala także na bardziej racjonalne- z zachowaniem kryteriów ekonomicznych- gospodarowanie tymi środkami.  

  Zasada jawności budżetu postuluje ujawnienie procedury planowania, uchwalania i wykonywania budżetu oraz samej ustawy budżetowej. Dane budżetowe są regularnie publikowane, debaty budżetowe zaś są dostępne dla publicznej wiadomości. 

2. Samoobliczanie podatku

Samoobliczanie podatku w polskim systemie podatkowym jest najpowszechniejszym i najtańszym sposobem obliczania wysokości zobowiązania podatkowego. Należność podatkowa jest obliczana przez samego podatnika, który sporządza wymagane prawem deklaracje lub zeznania podatkowe. Zadeklarowane w urzędowych formularzach kwoty podatku wpłacane są następnie do organu podatkowego. Przy samo obliczaniu podatnik nie ma pewności, czy zadeklarowana kwota podatku nie zostanie zakwestionowana przez organ podatkowy. Ordynacja podatkowa wprowadza domniemanie rzetelności deklaracji podatkowej i wykazanej w niej kwoty podatku do zapłaty. W ramach czynności sprawdzających i kontroli podatkowej organy podatkowe uprawnione są do weryfikacji prawidłowości i zgodności ze stanem faktycznym danych wykorzystanych w obliczeniach podatkowych, Weryfikacja deklaracji i zeznań podatkowych może doprowadzić do wszczęcia postępowania wymiarowego, które kończy się wydaniem decyzji określającej wysokość zobowiązania podatkowego. W tym przypadku należność podatkowa jest obliczana przez organ podatkowy. Użycie techniki samo obliczania nie wyklucza zatem uzupełniającego i następczego zastosowania wymiaru podatkowego. Organ podatkowy jest uprawniony do prowadzenia postępowania podatkowego dopiero po uprzednim, nieprawidłowym i nierzetelnym obliczeniu podatku przez samego podatnika.

Technika samoobliczania może być zastosowania jedynie wtedy, gdy zobowiązanie podatkowe powstaje z mocy samego prawa z chwilą zaistnienie zdarzenia opisanego w ustawie podatkowej. W przypadku zobowiązań podatkowych, których zaistnienie jest uwarunkowane wydaniem decyzji ustalającej, zadeklarowanie przez podatnika podatku di wpłaty jest zbędne, gdyż organ podatkowy stanowczo rozstrzyga o kwocie należności podatkowej po przeprowadzeniu postępowania wymiarowego. 

3. Podstawowe zasady rządzące podatkiem akcyzowym

Podatek akcyzowy został uregulowany na mocy jednej ustawy podatkowej razem z podatkiem od towarów i usług 5 lipca 2003r. Jest on podatkiem państwowym, który w całości stanowi dochód Skarbu Państwa. Zarówno gminy, jak i inne jednostki samorządu terytorialnego nie mają udziałów we wpływach z tytułu tego podatku. Kwalifikowuje  się jego jako podatek zwyczajny, obligatoryjny, rzeczowy oraz pośredni. Z punktu widzenia podatnika formalnego, stanowi on podatek przychodowy, gdyż dochód podatnika jest opodatkowany  w sposób wstępny w fazie jego tworzenia. Natomiast z punktu widzenia podatnika rzeczywistego akcyza jest podatkiem konsumpcyjnym. W tym przypadku opodatkowaniu podlega dochód wydatkowany na zakup wyrobów i usług. Charakteryzuje się on jednofazowością, gdyż akcyza jest formą opodatkowania importu towarów akcyzowych. Rozliczenie podatkowe odbywa się w zasadzie w fazie przewozu takich towarów. W wewnątrzkrajowym obrocie towarami podatek pobierany jest w fazie wprowadzenia wyrobu akcyzowego do obrotu gospodarczego przez jego producenta. Jeżeli jednak nie została zapłacona akcyza w należnej wysokości, opodatkowane są podmioty nabywające lub posiadające wyroby akcyzowe. Wynika to z zasady jednokrotności opodatkowania wyrobów akcyzowych bez względu na fazę obrotu, w której się znajdują. Podobnie jak podatek VAT, ma charakter cenotwórczy(wpływa na finalną cenę produktu), oraz selektywny. 

Zestaw 39

1. Pojęcie obrotu pieniężnego i jego rodzaje

Obrót pieniężny - przychody i rozchody środków pieniężnych, które mogą występować w formie gotówkowej i bezgotówkowej.

Gotówkowy- realizowany za pośrednictwem kasy do 15 tys. euro. Rozliczenia gotówkowe powinny być ograniczane głownie do rozrachunków z osobami fizycznymi nieprowadzącymi działalności gospodarczej i z pracownikami( z tytułu wynagrodzeń, zaliczek, pożyczek)

Bezgotówkowy- realizowany za pośrednictwem i pod kontrolą banku. Istnieje obowiązek rozliczeń bezgotówkowych w odniesieniu do transakcji krajowych przekraczających określoną kwotę oraz rozliczeń z tytułu podatków, składek ZUS związanych z prowadzoną działalnością. Obrót bezgotówkowy może być realizowany za pomocą:

- polecenia przelewu

-czeku rozrachunkowego

·akredytywy 
·innej formy (np. inkasa, weksle, rozliczenia planowe)

2. Przedawnienie w materialnym prawie podatkowym

Przedawnienie zobowiązań podatkowych można podzielić na przedawnienie obejmujące zobowiązania podatkowe powstające na mocy decyzji administracyjnej i przedawnienie obejmujące zobowiązania powstające z mocy prawa.

Przedawnienie na mocy decyzji administracyjnej:

Zobowiązanie podatkowe nie powstaje, jeżeli decyzja ustalająca to zobowiązanie została doręczona po upływie 3 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym powstał obowiązek podatkowy (tzw. prawa do wydania decyzji ). Przedawnienie prawa do wydania decyzji jest możliwe jedynie w odniesieniu do zobowiązań, które nie powstają z mocy prawa, lecz do których powstania niezbędne jest doręczenie podatnikowi decyzji organu podatkowego, ustalającej wysokość tego zobowiązania. Przykładem tego typu zobowiązań są zobowiązania osób fizycznych z tytułu podatku od nieruchomości, podatku rolnego i podatku leśnego, zobowiązania z tytułu podatku od spadku i darowizn.

Przedawnienie powstające z mocy samego prawa:

Jeżeli podatnik:

• nie złożył deklaracji w terminie przewidzianym w przepisach prawa podatkowego,

• w złożonej deklaracji nie ujawnił wszystkich danych niezbędnych do ustalenia wysokości zobowiązania podatkowego,

zobowiązanie podatkowe, nie powstaje, pod warunkiem że decyzja ustalająca wysokość tego zobowiązania została doręczona po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym powstał obowiązek podatkowy.

Dodatkowe zobowiązanie podatkowe w podatku od towarów i usług nie powstaje, jeżeli decyzja ustalająca to zobowiązanie została doręczona po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym powstał obowiązek podatkowy.

Zobowiązanie z tytułu opodatkowania dochodu nieznajdującego pokrycia w ujawnionych źródłach przychodów lub pochodzącego ze źródeł nieujawnionych nie powstaje, jeżeli decyzja ustalająca to zobowiązanie została doręczona po upływie 5 lat, licząc od końca roku, w którym upłynął termin do złożenia zeznania rocznego dla podatników podatku dochodowego od osób fizycznych, za rok podatkowy, którego dotyczy decyzja.

Nie ulegają przedawnieniu zobowiązania podatkowe zabezpieczone hipoteką lub zastawem skarbowym, jednakże po upływie terminu przedawnienia zobowiązania te mogą być egzekwowane tylko z przedmiotu hipoteki lub zastawu.

Bieg terminu przedawnienia może ulec przerwaniu lub zawieszeniu. Po przerwaniu biegu terminu przedawnienia biegnie on na nowo tzn. od początku od dnia następującego po dniu, w którym nastąpiło przerwanie biegu. Przerwanie biegu przedawnienia może nastąpić jeden raz. Po zawieszeniu bieg terminu przedawnienia kontynuowany jest od dnia następnego po dniu, w którym ustały przyczyny powodujące zawieszenie. Zawieszenie biegu przedawnienia może następować wielokrotnie, jednak łączny okres zawieszenia nie może przekroczyć 3 lat.

Bieg terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego zostaje przerwany w przypadku:

1. ogłoszenia upadłości podatnika. Po przerwaniu biegu terminu przedawnienia z tego powodu biegnie on na nowo od dnia następującego po dniu uprawomocnienia się postanowienia o ukończeniu postępowania upadłościowego,

2. zastosowania środka egzekucyjnego, o którym podatnik został zawiadomiony. Po przerwaniu biegu terminu przedawnienia z tego powodu biegnie on na nowo od dnia następującego po dniu, w którym zastosowano środek egzekucyjny.

Bieg terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego zostaje zawieszony z chwilą:

1. wszczęcia postępowania w sprawie o przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe, jeżeli podejrzenie popełnienia przestępstwa lub wykroczenia wiąże się z niewykonaniem tego zobowiązania,

2. wniesienia skargi do sądu administracyjnego na decyzję dotyczącą tego zobowiązania,

3. wniesienia żądania ustalenia przez sąd powszechny istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa.

Po zawieszeniu termin przedawnienia biegnie dalej od dnia następującego po dniu:

1. prawomocnego zakończenia postępowania w sprawie o przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe,

2. doręczenia organowi podatkowemu odpisu orzeczenia sądu administracyjnego, ze stwierdzeniem jego prawomocności

3. uprawomocnienia się orzeczenia sądu powszechnego w sprawie ustalenia istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa.

3. Źródło przychodów w PDOF i ich rodzaje

Źródła przychodów, z których podatnicy uzyskują dochody opodatkowane podatkiem dochodowym, można podzielić na cztery grupy:

przychody uzyskane z własnej pracy podatnika w postaci:

-wynagrodzeń ze stosunku pracy, mianowania, powołania, umów o dzieło i zlecenie itp.,

-wolnych zawodów lub innej samodzielnej wykonywalnej działalności o podobnych charakterze,

-pozarolniczej działalności gospodarczej

- z działów specjalnych produkcji rolnej

przychody o charakterze subwencyjnym, takie jak: renty, emerytury, niektóre stypendia, zasiłki

przychody z kapitałów i praw majątkowych oraz ich sprzedaży, np. z udziałów w spółkach, akcji, obligacji, odsetek od oszczędności bankowych, sprzedaży i zamiany nieruchomości

przychody z innych źródeł - a wśród nich nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach lub pochodzące ze źródeł nieujawnionych.

Przychodami są najczęściej otrzymane przez podatnika pieniądze, przychody w naturze, wartość otrzymanych nieodpłatnie świadczeń. 

ZESTAW 39.

1. Pojęcie obrotu pieniężnego i jego rodzaje.

- system dokonywania zapłat (rozliczeń pieniężnych w gospodarce)

- mogą być dokonywane w dwóch formach:

a) gotówkowej

b) bezgotówkowe

2. Przedawnienie w materialnym prawie podatkowym.

W uzasadnieniu wyroku NSA zwrócił uwagę, że przepisy regulujące kwestie przedawnienia zawierają normy materialnego prawa podatkowego. Również terminy wchodzące w zakres instytucji dawności, w tym przedawnienia, są terminami prawa materialnego. Skutkiem upływu tego terminu jest bowiem wygaśnięcie prawa podmiotowego i opartego na nim roszczenia podatkowego. Jak podkreślił sąd, przy stosowaniu przepisów prawa materialnego kryterium decydującym o tym, czy dane zjawisko prawne bądź zdarzenie tworzące podatkowoprawny stan faktyczny podlega opodatkowaniu czy też nie i w jaki sposób, jest moment zaistnienia tego zjawiska prawnego czy zdarzenia. Dlatego ocena materialnoprawna stanów faktycznych, które zaistniały przed wejściem w życie Ordynacji podatkowej, nie może być dokonywana na podstawie jej przepisów. Czynności rozpoczęte na gruncie poprzedniego porządku prawnego muszą być ocenione w oparciu o przepisy ustawy z 20 grudnia 1980 r. o zobowiązaniach podatkowych. Ponieważ stan faktyczny sprawy dotyczy zaliczek za poszczególne miesiące 1997 roku, to zdaniem NSA przedawnienie należało analizować w oparciu o ustawę o zobowiązaniach podatkowych, a nie Ordynację podatkową.

3. Źródła przychodów w PDOF i ich rodzaje.

- od stycznia 92r. Wprowadzono w Polsce powszechny podatek dochodowy od osób fizycznych,

- podatek bezpośredni, zwyczajny, obligatoryjny, o charakterze dochodowym i osobistym,

Źrodła przychodów, z których podatnicy uzyskują dochody opodatkowane podatkiem dochodowym, dzieli się na cztery grupy:

1. przychody uzyskiwane z własnej pracy podatnika w postaci:

- wynagrodzeń ze stosunku pracy, mianowania, powołania, pracy nakładczej, umów

o dzieło i zlecenia itp,

- wolnych zawodów lub innej samodzielnie wykonywanej działalności o podobnym charakterze,

- pozarolniczej działalności gospodarczej,

- z działów specjalnych produkcji rolnej,

2) przychody o charakterze subwencyjnym, takie jak: renty, emerytury, niektóre stypendia, zasiłki itp,

3) przychody z kapitałów i praw majątkowych oraz ich sprzedaży np, z udziałów w spółkach, akcji, obligacji, odstek od oszczedności bankowych, sprzedaży i zamiany nieruchomości itp,

4) przychody z innych źródeł- a wśród nich nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach lub pochodzące ze źródeł nieujawnionych.

ZESTAW 40.

1. Pojęcie obrotu pieniężnego gotówkowego i bezgotówkowego.

a) gotówkowej - przy użyciu banknotów i monet, będących prawnym środkiem płatniczym w danym kraju oraz przy użyciu substytutu pieniądza dodatkowego, np: czeko gotówkowe.

b) bezgotówkowe - przy użyciu pieniądza elektronicznego (zmiana stanu zapisów na rachunkach uczestników tego rozliczenia) następuje poprzez obciązęnie rachunku bankowego dłużnika określoną kwotą i uznanie tą kwotą rachunku bankowego wierzyciela,

2. Efektywne sposoby wygasania zobowiązań podatkowym.

- ustaje więź prawna łącząca strony stosunku zobowiązaniowego a wierzyciel podatkowy jest zaspokojony;

- zapłata podatku;

- pobranie podatku przez inkasenta lub płatnika;

- zaliczenie nadpłaty lub zwrotu podatku na poczet przedterminowych lub wymagalnych zabowiązań podatkowych;

- potrącenie podatku na wierzytelnością podatnika;

- przeniesienie własności rzeczy i praw majątkowych z podatnika na wierzyciela na podstawie umowy;

- przejęcie własności nieruchomości lub innego prawa majątkowego w postępowaniu egzekucyjnym.

3. Zwolnienia w podatku od nieruchomości.

- podatek samorządowy zaliczany do grupy podatków lokalnych.

- ustawa przewiduje dość szeroki katalog zwolnień:

a) nieruchomości zajętych na prowadzenie wśród dzieci i młodzieży statutowej działalności przez stowarzyszenia o charakterze wyższej użyteczności publicznej, np: w zakresie oświaty, nauki i techniki,wychowania,kultury fizycznej i sportu: zwolnienie obejmuje także grunty zajęte trwale na obozowiska i bazy wypoczynkowe dla dzieci i młodzieży;

b) budowli wykorzystanych wyłącznie na potrzeby publicznego transportu kolejowego oraz zajetych pod nie gruntów;

c) budynków gospodarczych związanych z działalnością leśną lub z prowadzeniem gospodarstwa rolnego - w tym także działów specjalnych produkcji rolnej, zwolnienie to nie obejmuje budynków mieszkalnych tego gospodarstwa

- Niezależnie od wskazanych zwolnień w ustawie rada gminy jest uprawniona do wprowadzenia dodatkowych - innych niż już przewidziane zwolnień przedmiotowych. Uchwalając zwolnienie, rada gminy kieruje się względami fiskalnymi i własną oceną potzreb lokalnej społeczności.

ZESTAW 41.

1. Część równoważąca subwencji ogólnej dla gmin.

- na pulę części równoważącej składa się suma wpłat nadwyżki dochodów gmin charakteryzujących się wysokim poziomem rozwoju oraz łączna wartość ustalonej kwoty uzupełniającej dla gmin, które utraciły prawo do jej wypłaty.

- przyznawana jest gminom w celu uzupełnienia ich dochodów w związku ze zmianą finansowania określonych zadań; dokonując podziału tych środków, uwzględnia się sytuację finansową gminy, a zwłaszcza wysokość wydatków na realizację zadań z zakresu pomocy społecznej - w tym wypłatę dodatków mieszkaniowych.

- zasady podziału określa rozporządzenie Ministra Finansów.

2. Potrącenie jako forma wygasania zobowiązań podatkowych.

- potrącenie podatku z wzajemna wierzytelnością podatnika stanowi odrębny od zaliczenia nadpłaty podatku sposób efektywnego wygasnięcia zobowiazania podatkowego,

- więź prawna łącząca zindywidualizowanego podatnika z wierzycielem podatkowym wygasa bez konieczności zapłacenia podatku;

- złożenie skutecznego oświadczenia woli o kompensacie powoduje, iż wierzytelność opiewającą na kwotę niższą jest umarzana, a rozliczenia podatkowe ograniczają się do zapłaty nadwyżki podatku pozostałego po potrąceniu.

CECHY:

wierzytelność powinna być:

- wzajemna - jest spełniona, gdy strony zobowiązania podatkowego wystepują zarazem w przeciwstawnych relacjach podmiotowych w odrębnym stosunku prawnym;

- wymagalna - powiązana cecha z upływem czasu ; kompensowane z podatkiem mogą być te wierzytelności, których termin zapłaty już upłynął lub upływa w dniu złożenia przez podatnika oświadczenia o dokonaniu kompensaty w celach podatkowych

- bezsporna - można odnosić do źródła wierzytelności lub do jej kwoty; w rozliczeniach podatkowych uwzględniane są jedynie te wierzytelności podatnika, które są bezsporne zarówno co do ich tytułu prawnego jak i wysokości;

- kompensowana wierzytelność musi bezpośrednio przysługiwać podatnikowi - niedopuszczalne jest zastosowanie w rozliczeniach podatkowych męża wierzytelności przysługującej żonie

- ordynacja podatkowa ogranicza praktyczne znaczenie potrącenia jako sposobu wygasania zobowiązań podatkowych. Wynika to przede wszystkim z taksatywnego wyliczenia, które ma formę zamkniętego katalogu ustawowego, rodzajów wierzytelności podlegających podatkowym kompensatom. Charakterystyczne dla tego wyliczenia jest wewnętrzne zróżnicowanie katalogu na podstawie kryterium podmiotowego , tzn. osoby wierzyciela podatkowego.

3. Skala i stawki podatkowe w PDOF.

- uporządkowany zbiór stawek obowiązujących w danym podatku;

- skala ma w zasadzie charakter progresji szczeblowanej i jest stosowana do większości dochodów;

- jednakże w stosunku do dochodów, które nie podlegają łącznemu opodatkowaniu stposuje się skalę proporcjonalną;

- od 1.01.2004 r. Skalę proporcjonalną (stawka 19%) mogą wybrać także osoby fizyczne prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą, jeśli złożą odpowiednie oświdczenie i spełnią przewidziane w ustawie wymagania.

- stawki mają charakter procentowy;

- wynoszą 19 %, 30%, 40% dla dochodów znajdyjących sie w poszczególnych przedziałach skali; począwszy od 2009 r. Ustawa przewiduje obniżenie stawek do poziomu 18% i 32 % i ograniczenie progresji do dwóch przedziałów;

- natomiast dochody 9 a najczęściej przychody) traktowane odrębnie są opodatkowane z zastosowaniem skali proporcjonalnej i stawek procentowych zróżnicowanych dla poszczególnych źródeł przychodu; wynoszą od kilku ( w tzw. ryczałcie od przychodów ewidencjonalnych ) do 75% (przy dochodach z nieujawnionych źródeł). Najczęściej jest stosowana stawka 19% i 20%.

ZESTAW 42.

1. Dochody własne budżetu gminy w ujęciu normatywnym i doktrynalnym.

- zgodnie z postanowieniami Konstytucji wyróżnia się:

a) dochody włąsne,

b) subwencję ogólną,

c) dotacje celowe

- opierając się na Konstytucji oraz powołanych ustawach ustrojowych, możemy, jak się wydaje, dochody budżetu gminy podzielić na dwie zasadnicze grupy:

a) dochody własne,

b) dochody zewnętrzne - pochodzące głównie z budżetu gminy

- dochody własne to zazwyczaj wpływy budżetowe o charakterze stałym;

1) z tytułu podatków samorządowych,

2) tzw. udziały w podatkach państwowych,

3) z tytułu opłat,

4) majątkowo - kapitałowe

2. Pojęcie systemu podatkowego.

- ogół podatków obowiązujących i pobieranych w danym państwie;

- podatki te można sklasyfikować według różnych kryteriów, np: osoby płatnika lub budżetu, którego dochód te podatki stanowią.

3. Zasady i zakres łącznego opodatkowania w PDOF.

- przy łącznym opodatkowaniu małżonków (oraz osób samotnie wychowujących dziecko) podstawę obliczenia podatku stanowi połowa łącznych dochodów uzyskanych przez małżonków (osobę samotną i dzieci) po odliczeniu - oddzielnie dla każdego małżonka - przysługujących mu ulg. Należny podatek powinien być jednak uiszczony w podwójnej wysokości od tak obliczonej podstawy.

ZESTAW 43.

1. Definicja banku.

- pośrednik finansowy, którego zadaniem jest równoważenie popytu i podaży środków pieniężnych; przyjmują one środki pieniężne od podmiotów posiadających ich nadmiar w zamian za obietnicę późniejszego zwrotu tych środków wraz z wynagrodzeniem. Zgromadzone środki pieniężne banki udostępniają podmiotom odczuwającym brak tych środków w zamian za obietnicę ich późniejszego zwrotu z wynagrodzeniem.

- bank jest zatem instytucją, której główne zadania to:

a) zaspokajanie za pomocą kredytu zapotzrebowania na środki pieniężne (f.kredytowa);

b) skupianie wolnych środków (f.oszczędnościowa),

c) obsługiwanie obiegu pieniężnego (f.rozliczeniowa)

d) wykonują kasową obsługe budżetów, zaoptarują gospodarkę narodową w znaki pieniężne

(f. emisyjna) oraz pośredniczą w rozliczeniach za granicą

2. Zasady podatkowe.

- zestaw zaleceń formułowanych przez teorię ekonomii i finansów pod adresem państwa, tzn. parlamentu , rządu, partii politycznych itp. Wykształciły się one na skutek historycznego rozwoju państwa, budżetu i podatków.

- Pierwsze zasady podatkowe zostały stworzone przez Adama Smitha, a w ich skład wchodziły cztery podstawowe kanony: równość, pewność, dogodność, taniość.

- W XIX w. zasady podatkowe zostały rozszerzone i uporządkowane przez Adolfa Wagnera i od tamtej pory nie uległy one większym zmianom.

Do zasad podatkowych należą:

a) zasady fiskalne:

- wydajność- według tej zasady państwo powinno sięgać do takiego przedmiotu opodatkowania, który dostarczy dochodów niezbędnych do realizacji funkcji i zadań państwa i władz samorządowych;

- elastyczność- podatek powinien reagować na zmieniające się procesy i zdarzenia gospodarcze oraz społeczne;

- stałość- mówi o konieczności unikania wprowadzania nowych podatków i zmian w podatkach już istniejących;

b) zasady ekonomiczne:

- nienaruszalność majątku podatników- wysokość podatku nie może zmniejszać majątku podatnika. Podatek powinien być pokrywany z dochodów bieżących;
c) zasady sprawiedliwości:

- powszechność- ciężary podatkowe powinny mieć charakter powszechny, tj. każdy obywatel, przedsiębiorca itp. powinien być objęty podatkiem, jeżeli spełnione są warunki powstania stosunku podatkowego;

- równość- ciężary podatkowe powinny być rozłożone równomiernie na wszystkich podatników;

- zdolność dochodowa- wedle tej zasady, każdy podatnik osiągający taki sam dochód, powinien poświęcić na rzecz państwa identyczną korzyść;
d) zasady techniczne:

- pewność- podatki powinny być niezawodnym źródłem dochodów państwa. Oprócz tego każdy podatnik powinien być poinformowany o wysokości podatku, który jest zobowiązany zapłacić;

- dogodność- pobór podatku powinien uwzględniać warunki finansowe podatnika, a także cykl i charakter jego działalności;

- taniość- koszty realizowania podatków nie mogą nadmiernie uszczuplać dochodów państwa.

3. Podatek od czynności cywilnoprawnych a VAT.

- podatek od czynności cywilnoprawnych:

- dotyczy przede wszystkim ściśle wskazanych w ustwie ( a więc nie wszystkich )

- są czynności cywilnoprawne dokonywane w Polsce o charakterze odpłatnym i niezawodnym;

- czynności te to przede wszystkim umowy, których treścią jest przeniesienie własności rzeczy i praw majątkowych, np: umowa sprzedaży.

- podatek pobierany jest również m.in. przy zawieraniu umowy pożyczki, spółki (akt założycielski), małżeńskiej umowy majątkowej oraz ustanowienia hipoteki;

- zakres przedmiotowy podatku jest ograniczony przez dość liczne wyłączenia, które wynikają z różnych przyczyn.

- ze względów społecznych opodatkowaniu nie podlegają m.in. czynności cywilnoprawne w sprawach: alimentacyjnych, opieki, kurateli, ubezpieczenia społecznego i zdrowotnego oraz świadczeń socjalnych.

- z przyczyn ekologicznych podatek nie obejmuje umó sprzedaży, zamiany nieruchomości lub prawa użytkowania wieczystego zawartych na podstawie przepisów o ochronie środowiska

- podatek VAT:

- Podatek VAT to podatek od towarów i usług. Podatek VAT jest podatkiem wielofazowym pobieranym w każdej fazie obrotu, co oznacza, że obciążone są nim poszczególne fazy produkcji i dystrybucji.

- Podatnikami VAT są osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej jeżeli wykonują czynności opodatkowane takie jak np. : sprzedaż towarów i usług, przekazanie ich na cele reklamy, na potrzeby osobiste podatnika oraz udziałowców, akcjonariuszy, pracowników oraz darowizna;

- Podstawą opodatkowania VAT jest obrót. Jest to kwota należna z tytułu sprzedaży zmniejszona o kwotę podatku przypadającego do tej sprzedaży.

- Podatek VAT jest obliczany od wartości sprzedaży netto bez podatku, a następnie do niej dodawany, co stanowi wartość sprzedaży brutto.

ZESTAW 44.

1. Udziały budżetu gminy.

- ważne źródło dochodów gminy,

- udziały w podatku dochodowym od osób fizycznych i podatku dochodowym od osób prawnych ( są podatkami państwowymi- zasilają budżet państwa),

- istota udziału gminy polega na tym, że budżet państwa rezygnuje z części wpływów, z tytułu obu wymienionych podatków, na rzecz budżetów samorządowych. Wysokość udziałów jest od początku wdrożenia reformy samorządowej przedmiotem sporów i prpozycji zmian ustawowych.

- w obecnym stanie prawnym udziały gmin wynoszą:

a) 39,34 % wpływów z tytułu podatku dochodowego od osób fiz,

b) 6,71 % wpływów z tytułu podatku dochodowego od osób prawnych

- wskazane wielkości udziałów nie dotyczą ogólnej wartości dochodów budżetu państwa z poszczególnych źródeł, lecz związane są ściśle z podatkowymi należnościami od osób fiz, prawnych i jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej, które zamieszkują albo maja swoją siedzibę na terenie gminy;

- szczegółowe zasady rozliczeń udziałów gmin w podatku dochodowym od osób prawnych reguluje stosowne rozporządzenie Ministra Finansów;

- zgdnie z obecnym unormowaniem gmina powstałą w wyniku połączenia - w drodze zgodnych uchwał - kilku gmin uprawniona jest do zwiększonego o pięć punktów procentowych udziału we wpływach z tytułu podatku dochodowego od osób fiz. Realizacja powyższego prawa następuje od 1 stycznia roku budżetowego następującego po roku, w którym podjęto decyzję o połączeniu.

2. Opodatkowanie jednofazowe i wielofazowe.

3. Zakres przedmiotowy VAT.

- odpłatna dostawa towarów - oznacza przeniesienie prawa do rozporządzenia towarami jak właściciel; obejmuje więc sprzedaż towarów jak również wydanie towarów, dzierżawy najmu, leasingu, umowy komisu, ustanowienie spółdzielczych praw do lokali, ustanwoienie wieczyste;

- odpłatne świedczenie usług na terenie kraju - jest to każde świadczenie usług, które nie stanowi dostawy towaru

- eksport towarów - wywóz towarów z terytorium RP poza terytorium wspólnoty potwierdzony przez urząd celny

- import towarów - przywóz towarów wchodzących w skład państwa trzeciego na terytorium RP;

- wewnątrz wspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzenie na terenie kraju,

- wewnątrz wspólnotowe - związane z wprowadzenie ... do UE. Zastąpiły dawne pojęcia eksportu oraz importu z tych krajów do Polski

wewnątrz wspólnotowe - nabycie prawa do rozporządzenia towarem jak właścieciel w wyniku czego towary te są wysyłane na terytorium innego państawa członkowskiego niż terytorim państwa rozpoczęcia wysyłki

- opodatkowanie towarów znajdujących się w posiadaniu podatnika w przypadku jego działalności gospodarczej indywidualnie lub w formie spółki cywilnej, osobowej lub osobowej prawa handlowego

ZESTAW 45.

1. Pojęcie progresji podatkowej.

- większy proporcjonalnie wzrost stopy podatkowej w stosunku do podstawy opodatkowania;

- może występować w dwóch postaciach:

a) globalnej (skokowej) - do całej podstawy podatkowej stosujemy jedną stawkę włąściwą dla jej podstawy.

b) szczeblowanej (ciągłej) - podstawę opodatkowania dzielimy na szczeble i do każdego z nich stosujemy inną stawkę właściwą dla tego szczebla.

2. Przedawnienie zobowiązania podatkowego.

- można podzielić na przedawnienie obejmujące zbowiązania podatkowe powstające na mocy decyzji administracyjnej i przedawnienie obejmujące zobowiązania powstające z mocy prawa,

- Zobowiązanie podatkowe nie powstaje, jeżeli decyzja ustalająca to zobowiązanie została doręczona po upływie 3 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym powstał obowiązek podatkowy,

- Przedawnienie prawa do wydania decyzji jest możliwe jedynie w odniesieniu do zobowiązań, które nie powstają z mocy prawa, lecz do których powstania niezbędne jest doręczenie podatnikowi decyzji organu podatkowego, ustalającej wysokość tego zobowiązania. Przykładem tego typu zobowiązań są zobowiązania osób fizycznych z tytułu podatku od nieruchomości, podatku rolnego i podatku leśnego, zobowiązania z tytułu podatku od spadku i darowizn,

- Jeżeli podatnik nie złożył deklaracji w terminie przewidzianym w przepisach prawa podatkowego i w złożonej deklaracji nie ujawnił wszystkich danych niezbędnych do ustalenia wysokości zobowiązania podatkowego, zobowiązanie podatkowe, nie powstaje, pod warunkiem że decyzja ustalająca wysokość tego zobowiązania została doręczona po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym powstał obowiązek podatkowy.

3. Koncepcja tzw. podatku katastralnego a ujednolicenie systemu opodatkowania nieruchomości w Polsce.

- Podatek katastralny - jeden ze sposobów opodatkowania nieruchomości, w którym wysokość podatku jest uzależniona od wartości katastralnej nieruchomości;

- Uważa się, że podatek katastralny realizuje jedną z zasad prawa podatkowego - tzw. sprawiedliwość podatkową. Sprawiedliwość podatkowa wymaga, by podatek był płacony proporcjonalnie do wartości nieruchomości, tzn. najmniej obciążał podatników posiadających mały majątek.

- Obecnie w Polsce wysokość opodatkowania nieruchomości jest uzależniona od powierzchni (nieruchomości gruntowe i budynkowe) oraz od wartości służącej do obliczania amortyzacji (budowle).

- Opodatkowanie według powierzchni prowadzi do tego, iż podatnicy mający nieruchomości o tej samej powierzchni — jeden w atrakcyjnym miejscu w centrum miasta, drugi na jego obrzeżach — płacą taki sam podatek, mimo że wartość ich nieruchomości jest inna. Możliwe jest wprowadzenie ulgi podatkowej lub obniżonej stawki podatku dla głównego miejsca zamieszkania (miejsce zameldowania lub np. adres używany do celów podatkowych) właściciela będącego osobą fizyczną.

- Przyjęcie podatku katastralnego może wpłynąć korzystnie na podaż nieruchomości.

ZESTAW 46.

1. Rodzaje banków w Polsce. ?

Podstawowe rodzaje banków w systemie bankowym to:

• bank centralny,

• banki operacyjne (komercyjne, świadczące usługi tzw. klientowi masowemu),

• banki uniwersalne,

• banki wyspecjalizowane (np. hipoteczne, wspierające budownictwo mieszkaniowe etc.).

Istnieje także podział banków ze względu na prawną formę działalności:

• banki państwowe (przedsiębiorstwa państwowe),

• banki spółdzielcze,

• banki w formie spółek akcyjnych.

1. Organy podatkowe.

Organem podatkowym, stosownie do swojej właściwości, jest:

1) naczelnik urzędu skarbowego, naczelnik urzędu celnego, wójt, burmistrz (prezydent miasta), starosta albo marszałek województwa - jako organ pierwszej instancji;
2) dyrektor izby skarbowej, dyrektor izby celnej - jako:
a) organ odwoławczy odpowiednio od decyzji naczelnika urzędu skarbowego lub naczelnika urzędu celnego,
b) organ pierwszej instancji, na podstawie odrębnych przepisów,
c) organ odwoławczy od decyzji wydanej przez ten organ w pierwszej instancji;
3) samorządowe kolegium odwoławcze - jako organ odwoławczy od decyzji wójta, burmistrza (prezydenta miasta), starosty albo marszałka województwa.

Minister właściwy do spraw finansów publicznych jest organem podatkowym - jako:

1) organ pierwszej instancji w sprawach stwierdzenia nieważności decyzji, wznowienia postępowania, zmiany lub uchylenia decyzji lub stwierdzenia jej wygaśnięcia - z urzędu;
2) organ odwoławczy od decyzji wydanych w sprawach, o których mowa w pkt 1;
3) organ właściwy w sprawach porozumień dotyczących ustalenia cen transakcyjnych;
4) organ właściwy w sprawach interpretacji postanowień umów o unikaniu podwójnego opodatkowania oraz innych ratyfikowanych umów międzynarodowych dotyczących problematyki podatkowej;
5) organ właściwy w sprawach informacji przekazywanych przez banki i spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe o założonych i zlikwidowanych rachunkach bankowych związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej.

3. Przedmiot opodatkowania w PCC.

- są czynności cywilnoprawne dokonywane w Polsce o charakterze odpłatnym i niezawodnym;

- czynności te to przede wszystkim umowy, których treścią jest przeniesienie własności rzeczy i praw majątkowych, np: umowa sprzedaży.

- podatek pobierany jest również m.in. przy zawieraniu umowy pożyczki, spółki (akt założycielski), małżeńskiej umowy majątkowej oraz ustanowienia hipoteki;

- zakres przedmiotowy podatku jest ograniczony przez dość liczne wyłączenia, które wynikają z różnych przyczyn.

- ze względów społecznych opodatkowaniu nie podlegają m.in. czynności cywilnoprawne w sprawach: alimentacyjnych, opieki, kurateli, ubezpieczenia społecznego i zdrowotnego oraz świadczeń socjalnych.

- z przyczyn ekologicznych podatek nie obejmuje umów sprzedaży, zamiany nieruchomości lub prawa użytkowania wieczystego zawartych na podstawie przepisów o ochronie środowiska.

ZESTAW 47.

1. Rodzaje czynności bankowych.

- w ścisłym rozumieniu zaliczamy:

 przyjmowanie wkładów pieniężnych płatnych na żądanie lub terminowych,

 prowadzenie innych rachunków bankowych,

 udzielanie kredytów,

 udzielanie i potwierdzanie gwarancji bankowych oraz otwieranie i potwierdzenie akredytyw,

 emitowanie bankowych papierów wartościowych,

 przeprowadzanie bankowych rozliczeń pieniężnych,

 wykonywanie innych czynności przewidzianych wyłącznie dla banków w odrębnych ustawach,

 wydawanie instrumentu pieniądza elektronicznego

- w szerokim rozumieniu:

 udzielanie pożyczek pieniężnych,

 operacje czekowe i wekslowe,

 wydawanie kart płatniczych oraz wykonywanie operacji przy ich użyciu,

 terminowe operacje finansowe,

 nabywanie i zbywanie wierzytelności pieniężnych,

 przechowywanie przedmiotów i papierów wartościowych oraz udostępnianie skrytek sejfowych,

 wykonywanie czynności obrotu dewizowego,

 udzielanie poręczeń,

 wykonywanie czynności zleconych związanych z emisją papierów wartościowych,

 pośrednictwo w dokonywaniu przekazów pieniężnych oraz rozliczeń w obrocie dewizowym

2. Nadpłata.

- została określona w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa;

- Za nadpłatę ustawodawca przyjął:
• kwotę nadpłaconego lub nienależnie zapłaconego podatku,
• kwotę podatku pobraną przez płatnika nienależnie lub w wysokości większej od należnej,
• świadczenie płatnika lub inkasenta, jeżeli w decyzji wydanej w związku z niedopełnieniem przez płatnika lub inkasenta ich obowiązków, określono je nienależnie, lub w wysokości większej niż należna.
- Wysokość nadpłaty określana jest w zasadzie przez organ podatkowy. Istnieje jednak szereg sytuacji, gdy określa ją podatnik - są to jednak oznaczone przypadki. Tu prawo przewiduje dwie sytuacje:
• podatnik obowiązany jest złożyć wniosek o zwrot nadpłaty np. nadpłata powstała w wyniku prawomocnego orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego
• sytuacje, w których wniosek taki jest zbędny.

3. Podstawa opodatkowania - sposób i tryb jej ustalenia w PCC.

ZESTAW 48.

1. Rola NBP jako banku centralnego.

- centralny bank RP,

- siedziba główna w Warszawie,

- jego zadaniem jest dbałość o wartość polskiego pieniądza,

- do banku tego należy wyłączne prawo emitowania znaków pieniężnych oraz kształtowania i realizacji polityki pieniężnej,

- podstawowym celem działalności banku centralnego jest utrzymanie stabilnegopoziomu cen, jednocześnie powinien on wspierać politykę gospodarczą rządu , o tyle, żeby nie ograniczała możliwości realizacji celu podstawowego

2. Część oświatowa subwencji ogólnej dla gmin.

- łączną kwotę subwencji dla wszystkich jednostek samorządu terytorialnego corocznie ustala ustawa budżetowa, z puli tej odlicza się 0,6 % rezerwy części oświatowej.

- rezerwą ta dysponuje Minister Finansów po zasięgnięciu opinii ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania oraz reprezentacji JST.

- subwencja oświatowa przeznaczana jest na realizację zadań szkolnych oraz zadań pozaszkolnych,

- do pierwszej grupy zalicza się przede wszystkim wydatki bieżące związane z prowadzeniem szkół podstawowych, ponadpodstawowych, gimnazjów, centrów kształcenia ustawicznego, a takżę jednostek obsługi ekonomiczno-administracyjnej szkół i placówek oświatowych.

- druga grupa obejmuje wydatki bieżące przedszkoli specjalnych, placówek doskonalenia nauczycieli, bibliotek pedagogicznych, świetlic, obozów i kolonii oraz koszty prowadzenia burs, internatów i szkolnych schronisk młodzieżowych.

- przesyłana jest w ratach miesięcznych do 25 dnia poprzedzającego miesiąc wypłąty wynagrodzeń w oświacie, z tym żę rata za marzec wynosi 2/13 ogólnej kwoty subwencji na zadania ośiatowe.

3. Podstawa opodatkowania w podatku akcyzowym.

- podatek akcyzowy jest wyjątkowo obliczany od liczby wyrobów akcyzowych,

- konkretyzacja przedmiotu opodatkowania przez wielkość fizyczną ma zastosowanie tylko wtedy, gdy w obliczeniach podatkowych wykorzystywane są stawki kwotowe,

- wartość ujeta w podstawie opodatkowania akcyzą może mieć różną postać,

- w przypadku sprzedaży wyrobów akcyzowych przez ich producenta w kraju, dostawy wewnątrzwspolnotowej lub nabycia wewnątrzwspólnotowego jest to kwota należna netto z tytułu dokonania opodatkowanej czynności,

- stanowi ta kwota obrót w znaczeniu podatkowym; jeżeli kwoty tej nie można ustalić, podstawą opodatkowania jest wartość rynkowa netto rozumiana jako przeciętna cena stosowana w danej miejsowości w obrocie wyrobami akcyzowym tego samego rodzaju pomniejszona o należny podatek VAT i akcyzę. W tym przypadku nie ma znaczenia stan towaru i stopień jego zużycia.

- przy imporcie występuje wartość ustalana jako suma różnych wartości cząstkowych. Podstawę opodatkowania importowych wyrobów akcyzowych stanowi zazwyczaj wartość celna powiększona o należne cło.

ZESTAW 49.

1. Struktura organizacyjna NBP.

- 1)       Organy NBP: 

• Rada Polityki Pieniężnej, 

• Prezes NBP, 

• Zarząd NBP,

2)       Centrala NBP, która składa się z następujących departamentów i zespołów:

• Gabinet Prezesa,

• Departament Komunikacji i Promocji,

• Departament Edukacji i Wydawnictw,

• Departament Audytu Wewnętrznego,

• Departament Zarządzania Ryzykiem Finansowym,

• Departament Prawny,

• Departament Kadr,

• Departament Zagraniczny,

• Departament Administracji,

• Departament Informatyki i Telekomunikacji,

• Departament Ochrony,

• Departament Systemu Finansowego,

• Departament Operacji Krajowych,

• Departament Operacyjno-Rachunkowy,

• Departament Systemu Płatniczego,

• Departament Emisyjno-Skarbowy,

• Departament Statystyki,

• Departament Operacji Zagranicznych,

• Biuro ds. Integracji ze Strefą Euro

• Instytut Ekonomiczny

• Zespół ds. Ryzyka Operacyjnego,

• Zespół ds. Zarządzania Strategicznego,

3)        Oddziały okręgowe w:

• Białymstoku,

• Bydgoszczy,

• Gdańsku,

• Katowicach,

• Kielcach,

• Krakowie,

• Lublinie,

• Łodzi,

• Olsztynie,

• Opolu,

• Poznaniu,

• Rzeszowie,

• Szczecinie

4)  Zakład Usług Gospodarczych w Warszawie.

2. Zaniechanie poboru podatków.

- do zaniechania poboru i zwolnienia z obowiązku poboru podatku określonej grupy płatników uprawniony jest Minister Finansów w drodze rozporządzenia,

- forma ta ogranicza możliwości organu - minister nie może przyznać tych ulg zindywidualizowanym podmiotom, krąg uprawnionych musi być określony w sposób generalny, jako pewna określona zbiorowość (np. osoby fizyczne).

- odstawą dla wydania stosownego rozporządzenia jest uzasadniony interes publiczny lub ważny interes podatników (interesy płatników nie mogą być uzasadnieniem rozporządzenia).

- zaniechanie poboru podatku ma zastosowanie jedynie wobec zobowiązań podatkowych, których termin płatności jeszcze nie upłynął. Jeżeli termin minął a podatnik nie wywiązał się ze swych zobowiązań, powstaje zaległość podatkowa, która jest odrębną instytucją prawa podatkowego i spośród omawianych stosuje się do niej jedynie umorzenie zaległości podatkowej.
- Jeżeli beneficjentem zaniechania poboru podatku jest przedsiębiorcą, zastosowanie znajdą przepisy dotyczące pomocy publicznej dla przedsiębiorców, omówione szczegółowo w odrębnym temacie.

3. Metoda szacunkowa ustalania podstawy opodatkowania i zakres jej stosowania w PDOF.

- Podstawą opodatkowania jest dochód ustalony według prowadzonej przez podatnika ewidencji podatkowej. Dochód może być ustalony w drodze oszacowania, jeżeli nie można ustalić go na podstawie ksiąg rachunkowych. Metoda szacunkowa ustalania dochodu jest stosowana w stosunku do podatnika, który wykonuje świadczenia dla innego podatnika na warunkach rażąco korzystniejszych i odbiegających od ogólnie stosowanych w danej miejscowości. Dochód stanowiący podstawę opodatkowania może być zmniejszony przez odliczenie wydatków w formie:

- Darowizna na cele określone w ustawie (np. naukowe, kulturalne, sportowe) do wysokości 10 - 15%, w zależności od celu darowizny,

- Kwot, o które została obniżona podstawowa opłata eksploatacyjna za wydobywanie kopalin,

- Kwoty równej funduszowi wynagrodzeń, które przysługują osobom pozbawionym wolności i zatrudnionym u podatnika innego, niż zakład karny.

ZESTAW 50.

1. Dotacje dla budżetu powiatu.

- dotacje celowe, które mogą być przekazywane zarówno na zadania własne jak i zlecone,

- dotacje obejmują przede wszystkim:

- zadania z zakresu administracji rządowej wykonywane przez powiat;

- obowiązków realizowanych przez powiatowe służby, inspekcje i straże, a także zadań z zakresu pomocy spolecznej i usuwania bezpośrednich zagrożeń dla bezpieczeństwa i porządku publicznego,

- powiaty obok dotacji z budżetu państwa mogą uzyskiwać dotacje z budżetu innych jednostek samorządu terytorialnego

2. Opowiedzialność spadkobierców za zobowiązania podatkowe podatnika.

- na spadkobierców przechodzą wszystkie prawa i obowiązki, z wyjątkiem praw o charakterze niemajątkowym związanych z działalnością gospodarczą, których przejęcie obwarowane jest warunkiem - prawa te przechodzą tylko w przypadku dalszego prowadzenia tej działalności na rachunek spadkobierców,

- Jeżeli osoba uprawniona do spadkobrania odrzuci spadek, wówczas w ogóle nie uzyska statusu spadkobiercy i nie przejmie ani spadku, ani zobowiązań spadkowych.
Jeżeli spadkobierca przyjmie spadek z dobrodziejstwem inwentarza, będzie odpowiadać za zobowiązania podatkowe całym swoim majątkiem, ale tylko do wysokości wartości uzyskanego udziału w spadku.Spadkobiercy przysługuje również prawo do złożenia wniosku o umorzenie zaległości podatkowych w zakresie przejętych zobowiązań na ogólnych zasadach prawa podatkowego.

- o zakresie odpowiedzialności orzeka w drodze decyzji organ podatkowy właściwy ze względu na ostatnie miejsce zamieszkania spadkodawcy,

- Na spadkobierców przechodzą nie tylko zobowiązania podatkowe, lecz także uprawnienia

3. Zakres VAT a zakres podatku od czynności cywilnoprawnych.

- VAT:

- odpłatna dostawa towarów - oznacza przeniesienie prawa do rozporządzenia towarami jak właściciel; obejmuje więc sprzedaż towarów jak również wydanie towarów, dzierżawy najmu, leasingu, umowy komisu, ustanowienie spółdzielczych praw do lokali, ustanwoienie wieczyste;

- odpłatne świedczenie usług na terenie kraju - jest to każde świadczenie usług, które nie stanowi dostawy towaru

- eksport towarów - wywóz towarów z terytorium RP poza terytorium wspólnoty potwierdzony przez urząd celny

- import towarów - przywóz towarów wchodzących w skład państwa trzeciego na terytorium RP;

- wewnątrz wspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzenie na terenie kraju,

- wewnątrz wspólnotowe - związane z wprowadzenie ... do UE. Zastąpiły dawne pojęcia eksportu oraz importu z tych krajów do Polski

- opodatkowanie towarów znajdujących się w posiadaniu podatnika w przypadku jego działalności gospodarczej indywidualnie lub w formie spółki cywilnej, osobowej lub osobowej prawa handlowego

- PCC:

- czynności te to przede wszystkim umowy, których treścią jest przeniesienie własności rzeczy i praw majątkowych, np: umowa sprzedaży.

- podatek pobierany jest również m.in. przy zawieraniu umowy pożyczki, spółki (akt założycielski), małżeńskiej umowy majątkowej oraz ustanowienia hipoteki;

- ze względów społecznych opodatkowaniu nie podlegają m.in. czynności cywilnoprawne w sprawach: alimentacyjnych, opieki, kurateli, ubezpieczenia społecznego i zdrowotnego oraz świadczeń socjalnych.

- z przyczyn ekologicznych podatek nie obejmuje umów sprzedaży, zamiany nieruchomości lub prawa użytkowania wieczystego zawartych na podstawie przepisów o ochronie środowiska.

ZESTAW 51.

1. Dochody własne budżetu województwa.

wpływy o charakterze majątkowo - kapitałowym:

- dochody ze sprzedaży, najmu czy dzierżawy majątku wojewódzkiego,

- dochody uzyskiwane przez wojewódzkie jednostki budżetowe, wpłaty od zakładów budżetowych i gospodarstw pomocniczych,

- odsetki od środków zgromadzonych na rachunkach bankowych,

- odsetki od pożyczek udzielanych przez powiat,

- odsetki i dywidendy od kapitału wniesionego do spółek,

- odsetki od nieterminowo przekazywanych należności stanowiących dochody bydżetu województwa,

- 5% dochodów uzyskiwanych na rzecz budżetu państwa w związku z realizacją zadań z zakresu administracji rządowej lub innych zadań zleconych ustawami,

- wsakazane źródła wpływów uzupełniane są przez dochody płynące z kar pieniężnych, grzywien oraz spadków, zapisów i darowizn na rzecz województwa.

2. Definicja opłaty jako daniny publicznej. Rodzaje opłat.

- opłata - jest świadczeniem pieniężnym na rzecz podmiotu prawa publicznego,

- ustanawiana jest jednostronnie przez ten podmiot, a prawnm źródłem jej funkcjonowania jest ustawa. Analogicznie jak w podatku, opłata odznacza się cechą bezzwrotności. Pobrana zgodnie z obowiązującym prawem nie podlega zwrotowi.

- Opłata jest także śwaidczeniem przymusowym. Może być zatem uzuskana od zobowiązanego podmiotu w drodze egzekucji.

RODZAJE:

- opłata skarbowa ( w tej opłacie podlegają również zaświadczenia i zezwolenia - koncesje, pozwolenia)

- opłata lokalna ( zalicza się opłatę targową, opłąte miejscową i uzdrowiskową, opłatę od posiadania psów)

3. Zasada jednokrotności opodatkowania w podatku akcyzowym.

- akcyza jest formą opodatkowania importu wyrobów akcyzowych;

- rozliczenia podatkowe odbywają się w zasadzie w fazie przywozu takich towarów,

- w wewnątrzkrajowym obrocie towarami podatek podatek jest pobierany w fazie wprowadzenia wyrobu akcyzowego do obrotu gospodarczego przez jego producenta. Jeżeli nie została jednak zapłacona akcyza w należnej wysokości, opodatkowane są podmioty nabywające lub posiadające wyroby akcyzowe bez względu na fazę obrotu w jakiej się znajdują.

ZESTAW 52.

1. Metody budżetowania - pojęcie i rodzaje.

- Budżet jest planem finansowym, odnoszącym się do działań w przyszłości, ma wyznaczony horyzont czasowy.

- Budżetowanie to metoda bieżącego zarządzania przedsiębiorstwem, obejmuje więc: planowanie, organizowanie, motywowanie i kontrolę. Jest dziedziną bliską planowaniu finansowemu.

2. Odpowiedzialność małżonka podatnika.

- małżonek odpowiada za prawidłowe wykonanie zobowiązania podatkowego,

- ponosi on odpowiedzialność za cudzy dług podatkowy, a jej zakres pokrywa się z odpowiedzialnością współmałżonka, więc może być on traktowany jako dłużnik solidarny z podatnikiem lub płatnikiem, chociaż sam nie jest podatnikiem ani płatnikiem,

- powstanie odpowiedzialności małżonka podatnika lub płatnika jest uwarunkowane małżeńską wspólnotą majątkową. Jeśli w małżeństwie występują wyłącznie odrębne majątki małżonków to wierzyciel podatkowy nie może dochodzić zaspokojenia z majątku odrębnego nienależącego do podatnika lub płatnika,

- w małżeńskiej wspólności majątkowej istnieją również majątki odrębne małżonków poza ich wspólnym majątkiem - wtedy wierzyciel podatkowy jest uprawniony do dochodzenia zaspokojenia zarówno majątku wspólnego jak i majątku odrębnego podatnika (płatnika). -

- Ordynacja nie przewiduje natomiast odpowiedzialności za zobowiązania podatkowej z majątku odrębnego współmałżonka takiego dłużnika podatkowego.

3. Opłata targowa a inne należności pobierane z tytułu handlu na targowiskach.

- obciąża bowiem zarówno osoby fiz, prawne jak i jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej, które dokonują sprzedaży na targowiskach,

- opłatę targową pobiera się niezależnie od świadczeń przewidzianych za korzystanie z urządzeń targowych oraz za inne usługi świadczone przez prowadzącego targowisko,

- w rzeczywistości opłata ta określana jest mianem podatku i nie wyłącza z obowiązku zapłacenia innych danin, np: podatku dochodowego czy podatku od czynności cywilnoprawnych,

- na mocy ustawy z opłaty są zwolnieni jedynie podatnicy podatku od nieruchomości w związku z podlegającemu temu podatkowi przedmiotami opodatkowania położonymi na terenie targowiska.

ZESTAW 53.

1. Rozliczenia inkasowe.

wyróżniamy inkaso dokumentowe oraz polecenie zapłaty. Rozliczenie w formie inkasa polega na tym, iż wierzyciel kieruje żądanie zapłaty, za pośrednictwem swojego banku lub bezpośrednio, do banku dłużnika. Bank ten natychmiast zwraca się do dłużnika o wyrażenie zgody na dokonanie rozliczenia(akceptu). Po uzyskaniu akceptu dłużnika może nastąpić obciążenie jego rachunku i uznanie rachunku wierzyciela.

Ta forma zapłaty może być stosowana pod kilkoma warunkami określonymi w prawie bankowym:
- wierzyciel i dłużnik muszą posiadać rachunki w bankach, które zawarły porozumienie w sprawie stosowanie tej formy rozliczeń
-dłużnik udzielił wierzycielowi zgody na obciążenie swojego rachunku w drodze polecenia zapłaty z tytułu określonych zobowiązań we wskazanym terminie
-bank wierzyciela wyraził zgodę na wystąpienie przez niego z poleceniem zapłaty
- kwota pojedynczego polecenia zapłaty nie przekracza określonej wartości, 1000 euro w 

przypadku, gdy dłużnikiem jest osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej, zaś 

50 000 euro w przypadku pozostałych dłużników.Istnieje możliwość odwołania przez dłużnika, zrealizowanego już polecenia zapłaty w określonym w ustawie terminie. Wynosi on 30 dni kalendarzowych w przypadku, gdy dłużnikiem jest osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej, zaś 5 dni roboczych w przypadku pozostałych dłużników. Skutkiem odwołania przez dłużnika polecenia zapłaty jest powstanie zobowiązania jego banku do natychmiastowego uznania rachunku bankowego dłużnika kwotą odwołanego polecenia wraz z należnymi mu odsetkami. Kwota ta powinna zostać bankowi dłużnika zwrócona przez bank wierzyciela nawet w przypadku, gdy brak jest odpowiednich środków na rachunku wierzyciela, a zatem z własnych środków tego banku.

2. Sposoby zabepieczania wykonania zobowiązań podatkowych.

3. Przedmiot opodatkowania w PDOF.

- jest zróżnicowany; przedmiotem są różne rodzaje dochodów uzyskiwanych przez podatnika z poszczególnych źródeł przychodów, z wyjątkiem tych, które pochodzą ze źródeł nieobjętych tym podatkiem lub są zwolnione z podatku dochodowego,

- jeżeli podatnik uzyskuje dochody z kilku źródeł , przedmiotem opodatkowania jest suma dochodów ze wszystkich tych źródeł które podlegają łącznemu opodatkwoaniu. Do sumy dochodów nie wlicza się jednak takich dochodów, które są opodatkowane w postaci przychodów, a nie dochodów. Są one opodatkowane odrębnie i proporcjonalnie do wysokości przychodu,

- w ściśle wskazanych w ustawie sytuacjach przedmiotem opodatkowania jest przychód, a nie dochód podatnika. Jest to spowodowane dwoma okolicznościami:

- dążeniem do uproszczenia podatku,

- obawą przed uchylaniem się od płącenia podatku

ZESTAW 54.

1. Kontrola wykonania budżetu państwa.

- sprawuje Sejm,

- czynności kontrolne składają się z dwóch etapów:

1) dotyczy sprawozdania z wykonania budżetu za pierwsze półrocze. Sporządza je Minister Finansów i przedstawia zarówno Komisji Sejmowej do spraw budżetu, jak i NIK.

2) sprawozdanie z wykonania budżetu, które skłąda Rada Ministrów po zakończeniu okresu budżetowego w terminie do 31 maja następnego roku.

- podstawowe kwestie związane z kontrolą wykonania budżetu uregulowane są w Konstytucji RP, a w szczególności zawarte są w ustawie o finansach publicznych.

2. Zobowiązanie podatkowe a obowiązek podatkowy.

- pomiędzy obowiązkiem podatkowym a zobowiązaniem podatkowym występuje widoczna zależność,

- bez obowiązku podatkowego nie może powstać zobowiązanie podatkowe. Obowiązek podatkowy ma charakter ogólny niż zobowiązanie podatkwoe.

- w definicji ustawowej jest wyraźnie podkreślone, że zobowiązanie podatkowe wynika z obowiązku podatkowego. Skoro definicja zobowiązania podatkowego odwołuje się do obowiązku podatkowego, zasadne jest także zdefiniowanie w ustawie podatkowej tego bardziej ogólnego pojęcia.

3. Metody obliczania kosztów w PDOF.

- W podatku dochodowym przewidziane są 3 możliwości ustalenia kosztów, co prowadzi do wskazania wielkości dochodu podlegającego opodatkowaniu:

1) Najbardziej rzetelną metodą jest metoda ustalenia kosztów rzeczywistych. Dokonuje się wówczas ustalenia faktycznego poniesionych kosztów na podstawie prowadzonej księgi przychodów i rozchodów. Metoda ta jest możliwa do zastosowania tylko w stosunku do tych podatników, którzy prowadzą taką uproszczoną formę księgowości. Metoda ustalania rzeczywistych dochodów osiąganych przez podatnika nie może być stosowana przy wszystkich źródłach przychodu. Nie zawsze możliwe i celowe jest prowadzenie ewidencji uzyskanych przychodów i ponoszonych wydatków. Często bardzo utrudnione lub wręcz niemożliwe jest wyodrębnienie wśród ponoszonych przez podatnika wydatków tych, które mogą być traktowane jako koszty uzyskania przychodu. Niejednokrotnie także względy techniczne lub stymulacyjne przesądzają o niecelowości prowadzenia ewidencji przychodów i wydatków. W takich sytuacjach trzeba się uciec do innych sposobów ustalania dochodu, a w konsekwencji podstawy opodatkowania. Możliwe jest wówczas zastosowanie szacunkowej metody ustalania zarówno dochodów, jak i kosztów.

2) Szacunkowa metoda ustalania kosztów ma zastosowanie także do opodatkowania do dochodów osób fizycznych, gdy dochody te nie mają pokrycia w ujawnionych źródłach przychodu lub pochodzą ze źródeł nieujawnionych. Podatek dochodowy jest wówczas obliczany przy zastosowaniu skali proporcjonalnej i bardzo wysokiej stawki procentowej (75%). Ma on charakter konsumpcyjny i stanowi w gruncie rzeczy sankcję za nieujawnienie (lub niepełne ujawnienie) swoich dochodów. Punktem wyjścia do ustalenia podstawy opodatkowania jest poziom wydatków podatnika w zestawieniu z deklarowaną (ujawnioną) wielkością dochodów.

3) Metoda ryczałtowego (procentowego lub kwotowego) obliczania wielkości poniesionych kosztów polega na pomniejszeniu osiągniętego przez podatnika przychodu o wskazaną kwotę lub procent uzyskanego przychodu. Różnica między przychodem uzyskanym przez podatnika tak określonymi kosztami stanowi dochód będący przedmiotem opodatkowania. Metoda ta stosowana jest przy ustalaniu dochodów z umów zlecenia, umów o dzieło, a także przy świadczeniu pracy na podstawie umowy o pracę, powołania czy mianowania na określone stanowisko.

ZESTAW 55.

1. Procedury ostrożnościowe i sanacyjne.

- ostrożnościowe: Obowiązują dla trzech wartości progowych państwowego długu publicznego - 50%, 55% i 60% wartości rocznego PKB. Procedury ostrożnościowe ograniczają JST w uchwalaniu budżetów i zaciąganiu zobowiązań

- sanacyjne:

2. Pojęcie obowiązku podatkowego w doktrynie i w ordynacji wyborczej.

-ordynacja: wynikająca wyłącznie z ustaw podatkowych nieskonkretyzowana powinność przymusowego świadczenia pieniężnego w związku z zaistnieniem zdarzenia określonego w tych ustawach (art. 4 ordynacji podatkowej).

-doktryna: po pierwsze obowiązek podatkowy jest rozumiany jako podatkowoprawny stan faktyczny, a z drugiej strony obejmujący jego następstwa prawne. Po drugie zindywidualizowany obowiązek podatkowy, a więc ciążący na konkretnej osobie od chwili spełnienia przez nią ustawowych przesłanek. Moment powstania obowiązku jest rozumiany jako moment powstania stosunku prawnopodatkowego i uzyskania przez podmiot miana podatnika.

3. Ograniczony i nieograniczony obowiązek podatkowy w PDOF.

- nieograniczony obowiązek podatkowy: podlegają te osoby fiz, które na stałe zamieszkują w Polsce. Ten rodziaj obowiązku polega na opodatkowaniu zarówno dochodów uzyskiwanych na terenie RP, jak i poza jej granicami. Może to prowadzić nawet do podwójnego opodatkowania tego samego dochodu, jeżeli w krajuuzyskania dochodu też jest pobierany podobny podatek.

- kryterium miejsca zamieszkania w RP zależy od dwóch kryteriów:

1) od lokalziacji centrum interesów osobistych i gospodarczych na terenie RP,

2) lub też od okresu przebywania na terenie Polski dłużej niż 183 dni w ciągu roku podatkowego.

- ograniczony obowiązek podatkowy- podlegają osoby fizyczne, które nie mają w Polsce stałego miejsca zamieszkania. Oznacza to, iż płacą w RP podatek dochodowy tylko od dochodów uzyskiwanych na jej terenie.

ZESTAW 56.

1. Wydatki i rozchody budżetu państwa.

- wydatki budżetu państwa są częścią wydatków publicznych. Kryterium podziału wydatków na finansowane z budżetu państwa i z budżetów jednostek samorządu terytorialnego lub pokrywane przez inne podmioty sektora finansów publicznych,

- wydatki podmiotów należących do rządowego sektora finansów publicznych są pokrywane z budżetu państwa. Dotyczą przede wszystkim organów włądzy państwowej i administracji rządowej, sądów, trybunałów oraz organów kontroli i ochrony państwa.

- środki publiczne wydatkowane z budżetu państwa zasilają jednostki samorządu terytorialnego, a także inne podmioty prowadzące odrębną gospodarkę finansową,np: fundusze celowe, państwowe szkoły wyższe, Polską Akademię Nauk i inne państwowe osoby prawne.

- Mianem wydatków określa się m.in. koszty dotacji, obsługi długu publicznego, obsługi strefy budżetowej, rozliczeń z bankami, subwencji dla gmin oraz rezerw ogólnych.

- Wymaga autoryzacji politycznej przez parlament i organy przedstawicielskie samorządu terytorialnego. Podstawą tworzenia budżetu jest ustawa przyjmowana przez parlament, który upoważnia rząd do realizacji określonych w ustawie dochodów i wydatków.

2. Sposoby powstawania zobowiązań podatkowych.

- normatywne uzasadnienie ma podział zobowiązań podatkowych wg kryterium sposoby ich powstawania. Na tej podstawie można wyodrębnić dwie grupy zobowiązań:

1) zobowiązania podatkowe powstające bezpośrednio z mocy prawa z chwilą zaistnienia zdarzenia podatkowego,

2) zobowiązania podatkowe powstające z chwilą doręczenia decyzji ustalającej organu podatkowego.

3. Podstawa opodatkowania w podatku od nieruchomości.

- jest zróżnicowana i uzależniona od przedmiotu opodatkowania:

a) dla budynków i ich części - powierzchnia użytkowa wyrażona w m2,

b) dla budowli lub ich części związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - określona wartość amortyzacyjna,

c) dla budowli, od których nie dokonuje się odpisów amortyzacyjnych - wartośc rynkowa,

d) dla gruntów - ich powierzchnia rzeczywista

ZESTAW 57.

1. Wykonanie budżetu państwa.

- trzeci etap procedury,

- pięć podstawowych reguł:

1) zasada terminowego pobierania dochodów, a także celowego, oszczędnego, terminowego i zgodnego z planem dokonywania wydatków budżetowych,

2) wykonawcy budżetu przy zlecaniu zadań są obowiązani respektować zasadę wybierania najkorzystniejszej oferty z uwzględnianiem ustway o zamówieniach publicznych.

3) dług Skarbu Państwa obsługiwany jest przed innymi wydatkami,

4) nieprzewidziane wydatki wynikające z tytułów egzekucyjnych lub wyroków sądowych należy pokrywać w pełnej wysokości , bez względu na zaplanowany w ustawie budżetowej poziom wydatków.

5) ważna jest zasada ograniczająca możliwość dokonywania w budżecie przeniesienia wydatków tylko do sytuacji ściśle wskazanych w ustawie o finansach publicznych.

2. Definicja podatku - doktrynalna i ustawowa.

- doktrynalna: ustawowo określone świadczenie pieniężne pobierane na rzecz podmiotó prawa publicznego( SP, JST) jednostronne przez te podmioty ustalane o chatakterze ogólnym zasadniczym, nieodpłatnym, przymusowym i bezzwrotnym.

- ustawowa: publicznoprawne, przymusowe, bezzwrotne świedczenie pieniężne na rzecz SP, województw, powiatów, gminy wynikające z ustawy podatkowej.

3. Zasady opodatkowania towarów i usług w Polsce.

- opodatkowaniu podlegają czynności w ramach odpowiedzialności lub w okolicznościach wskazujących na taki charakter,

- podatek VAT nie jest typowym podatkiem od wartości dodanej gdyż opodatkowuje się w nim nie wartość dodaną w fazie obrotu, a całą kwotę obrotu netto, podatek obrotowy.

- podatek VAT dotyczy profesjonalnego obrotu cywilnoprawnego o charakterze odpłatnym tj. wykonywanego obrotu w ramach działalności podatnika lub w okolicznościach wskazujących na wykonanie jej w sposób zorganizowany i mający charakter obrotu profesjonalnego.

---