PRAWO FINANSOWE

WYKŁADY

1. Co oznaczają pojęcia: finanse, działalność finansowa, finanse publiczne, publiczna działalność finansowa.

PRAWO FINANSOWE- pochodzi od słowa FINANSE-to stosunki społeczne (relacje

zachodzące między podmiotami

2 lub 3 ) powstające w związku

ruchem pieniądza( gromadzenia

i ewentualnego wydatkowania

środków pieniężnych.)

są to przepisy regulujące

określone kwestie , określone

kategorie stosunków społecznych.

Finanse publiczne- są to stosunki społeczne powstające w związku z gromadzeniem i wydatkowaniem środków pieniężnych przez podmioty prawa publicznego czyli Państwo i jednostki samorządu terytorialnego. A contrario to finanse prywatne- są to także stosunki społeczne powstające w związku z gromadzeniem i wydatkowaniem środków pieniężnych ale przez podmioty prywatne.

Publiczna działalność finansowa- to prawo finansowe występujące jako prawna regulacja tej działalności, czyli gromadzenie i wydatkowanie środków pieniężnych.

Działalność finansowa- jest to gromadzenie i wydatkowanie środków pieniężnych.

Prawo finansowe- to prawna regulacja publicznej działalności finansowej czyli gromadzenie i wydatkowanie środków pieniężnych.

2.Finanse publiczne, a niepubliczne.

Definicja Pkt. 1

Wyróżniamy finanse Niepubliczne(prywatne) i a contrario z uwagi na: podmiot dokonujący operacji w zakresie gromadzenia i wydatkowania środków pieniężnych Finanse publiczne.

Finanse prywatne- do tej kategorii zaliczamy wszystko co się nie mieści w kategorii finanse publiczne. Brak zupełności tego podziału.

Zaliczamy do nich:

1. finanse prywatne:

• osób fizycznych

• gospodarstw domowych

• przedsiębiorstw prywatnych

finanse zrównane z prywatnymi np.: przedsiębiorstw państwowych i banków państwowych z wyjątkiem NBP.

Do 1989 roku byłyby zaliczane do finansów publicznych (i były), ale obecnie są zaliczane do finansów niepublicznych(prywatnych). Obecnie rozdzielono podmiot władzy publicznej( funkcje władcze) czyli Państwo jako podmiot władzy publicznej od Państwa i samorządu jako właściciela środków produkcji.

3)finanse grupowe np.;

• partii politycznych

• fundacji

• stowarzyszeń

Został dokonany z uwagi na kryterium : rodzaju własności i dóbr (potrzeb)zaspakajanych przez finanse niepubliczne.

3.Zasadnicze istnienie finansów publicznych i ich zakres (zakres tych finansów).

Podmioty prawa publicznego gromadzą środki finansowe z powodu występowania ważnego rodzaju potrzeb a zwłaszcza takich których jednostki zaspokoić(zabezpieczyć) same nie mogą.

Grupy dóbr(potrzeb);

• dobra publiczne : powietrze, droga, lotniska, drogi publiczne itp.

• Dobra społeczne : szkolnictwo(edukacja) , służba zdrowia itp.

• Dobra prywatne

Dobra publiczne- Muszą być w 100% zabezpieczone.

Dobra społeczne- zabezpieczenie następuje w zależności od profilu państwa np. (liberalna -mniej się będzie starało zabezpieczyć i też będzie w tym mniej gromadzić; socjalna- większość będzie zaspokajać)

Dobra prywatne - musza być zabezpieczone zasadniczo , w 100% przez podmioty prawa prywatnego.

Zakres finansów publicznych jest zależny od zakresu finansowania ze środków publicznych potrzeb społecznych. Zakres tych finansów w państwach waha się w granicach 30-60% podatku krajowego brutto (PKB)

4. Finanse publiczne a niepubliczne. Różnice.

1. Finanse publiczne realizowane są zawsze z udziałem podmiotów prawa publicznego, wystarczy aby tylko jeden z tych podmiotów był podmiotem prawa publicznego i już będą zachodziły finanse publiczne, natomiast gdy żaden z nich nie jest tym podmiotem są to finanse niepubliczne.

2. Finanse publiczne są oparte na zasadzie władztwa i podporządkowania czemu towarzyszy ustawowe nakładanie obowiązków oraz decyzje administracyjne jako akt indywidualny a nie umowa.

3. Finanse publiczne realizują interes publiczny i nie są nastawione na maksymalizację zysków.

4. Finanse publiczne cechuje wysoki stopień ich regulacji prawnej a contrario finanse niepubliczne - zdecydowanie niższy stopień tej regulacji prawnej. (ustala się jedynie ramy, a nie precyzuje się jak przy finansach publicznych)

5. Finanse publiczne mogą być scentralizowane na poziomie Państwa i zdecentralizowane na poziomie jednostek samorządu terytorialnego, zaś finanse niepubliczne występują tylko w wersji zdecentralizowanej.

6. Finanse publiczne cechuje wysoki stopień jawności , przynajmniej przepisy to przewidują np. „ Ustawa o finansach publicznych” , zaś finanse niepubliczne - jawność jest nieporządna, wręcz są one chronione różnymi odmianami tajemnicy służbowej np.: tajemnica bankowa, skarbowa.

7. Finanse publiczne - mają większy zakres, rozmiary i niewspółmiernie większy wpływ na rozwój procesów społecznych i gospodarczych w kraju i utrzymanie równowagi finansowej w kraju.

5.Zakres prawa finansowego i struktura jego przepisów.

Prawo finansowe- jest odrębną dziedziną prawa a o jego odrębności decydują:

1. Przedmiot: publiczne stosunki finansowe

2. Metoda regulacji prawnej: czyli metoda władcza zakładająca nierównorzędność

stron stosunków prawnych.

Zakres przedmiotowy prawa finansowego:

Prawo finansów publicznych zawiera w sobie:

-prawo budżetowe

-prawo podatkowe

-publicznoprawną część prawa bankowego

-prawo dewizowe

-prawo karne skarbowe

-prawo celne

Struktura przepisów w zakresie prawa finansowego:

Wyróżniamy 3 kategorie norm:

• normy prawa materialnego - regulują prawa i ustanawiają obowiązki o charakterze pierwotnym -określone prawa i obowiązki związane z gromadzeniem i wydatkowaniem środków finansowych przez podmioty prawa publicznego.

• normy prawa procesowego- Mamy 2 a nawet 3 ich kategorie w przedmiocie prawa finansowego:

• klasyczne procedury oparte na modelu: polegającym na tym że po 1 stronie występuje podmiot prawa publicznego a z 2 strony podmiot prawa prywatnego.

• Przepisy- procedury tzw planistyczne zwłaszcza budżetowe.

• Procedury których konsekwencją są opinie, akty kontroli, nadzoru które prowadzą np.: Regionalne Izby Obrachunkowe

Mamy różnorodność przepisów proceduralnych.

6. Źródła prawa finansowego i wykładnia.

Na wstępie należy zaznaczyć iż nie ma żadnej kodyfikacji.

Wyróżniamy następujące źródła prawa finansowego:

• Konstytucja RP z dnia 2 kwietnia 1997 roku

• Ustawy zwykłe

• Rozporządzenia

• Akty prawa miejscowego

• Umowy Międzynarodowe ratyfikowane

Zwyczaj jak i nauka prawa finansowego nie należą do źródeł prawa finansowego.

Źródłem prawa powszechnie obowiązującego są także akty pierwotne czyli traktaty i wtórne czyli dyrektywy.

Wykładnia. Dzieli się na:

-wykładnie językową (gramatyczną)

• wykładnie systemową

• wykładnie celowościową

Etapy wykładni:

Etap I- to użycie wykładni językowej.

Etap II- jest to sprawdzenie etapu I za pomocą wykładni systemowej.

Etap III- to wykładnia celowościowa i zaleca jej się najważniejsze stosowanie- a więc jej zadaniem jest dochodzenie jaki cel miał ustawodawca ustanawiając dany przepis w takiej formie, a cel ten jest zawsze taki sam.

7. Związki prawa finansowego z innymi dziedzinami prawa.

Rodzaje związków:

1. Prawo finansowe wykorzystuje instytucje i pojęcia z innych dziedzin prawa np. : prawa cywilnego. Jest to proces tzw. ZAPOŻYCZENIA.

2. Tzw. obszary graniczne.

3. Prawo finansowe w większości przypadków ma tzw. normę prawną niezupełna - nie posiadającą sankcji- które znajdują się w prawie karnym skarbowym.

4. Posługujemy się w prawie finansowym w niektórych sytuacjach w sposób bezpośredni procedurą administracyjną Kodeksu Postępowania Administracyjnego (Kpa)

8. Pojęcie funkcji publicznej działalności finansowej i rodzaje funkcji.

Pojęcie funkcji publicznej działalności finansowej jest pojęciem zamiennym.

Funkcje publicznych finansów są to - cele i zadania zrealizowane przez podmiot prawa finansowego w związku z gromadzeniem i wydatkowaniem środków pieniężnych albo poprzez gromadzenie i wydatkowanie środków pieniężnych.

Rodzaje funkcji:

1. Funkcja fiskalna

2. funkcja redystrybucyjna

Są to funkcje podstawowe to znaczy że są realizowane poprzez gromadzenie i wydatkowanie środków pieniężnych.

3. Funkcja informacyjna lub informacyjno- kontrolna

4. Funkcja stylumlacyjna lub bodźcowa - jest ona bardzo ważna.!!!!!!!

Są to funkcje których wykonywanie następuje okazyjnie - czyli przy okazji wydatkowania i gromadzenia środków finansowych.

9. Funkcja fiskalna.

Polega na gromadzeniu środków pieniężnych na realizacje wydatków publicznych.

Instrumentem prawnym gromadzenia jest:

• budżet

• cła

• podatki

• itp.

Wydatki publiczne stale rosną - a to wynika np. z:

• przyrostu ludności

• konieczności ochrony środowiska

• konieczności wprowadzania technologii, które nie będą niszczyć środowiska.

Wydatki publiczne stale rosną z powodu obiektywnych uwarunkowań i to powoduje konieczność dokonywania coraz to większych wydatków ( gromadzenie większych dochodów)

Tak więc trzeba poszukiwać nowych źródeł dochodów finansowych (publicznych), a elementem poszukiwania nowych dochodów są np.:

-podatki obrotowe jak VAT

-podatki pośrednie - bardzo dobre źródło

• zaciąganie długu publicznego:

• kredyt

• pożyczka

• wyprzedaż majątku

• cięcie wydatków

W zakresie potrzeb publicznych podmiot prawa publicznego musi w całości je pokryć , musi dopasować do tych wydatków swe dochody, gdy chodzi natomiast o wydatki społeczne jest zupełnie inaczej.

10.Funkcja redystrybucyjna (rozdzielcza).

Polega na wydatkowaniu środków pieniężnych - na dokonywaniu podziału zgromadzonych środków.

Zakres redystrybucji	Metody redystrybucji	Przejawy redystrybucji
Czyli zakres finansowania potrzeb ze środków publicznych . chodzi głównie o potrzeby społeczne- to one decydują o zakresie redystrybucji. Zakres finansowania potrzeb społecznych zależy od koncepcji Państwa czy jest bardziej społeczne - będzie w ramach funkcji fiskalnej gromadzić więcej a w ramach funkcji redystrybucyjnej więcej wydawać.- czy bardziej liberalne Obecny zakres redystrybucji wynosi 40 % produktu krajowego brutto (PKB)	Czyli metody rozdzielania wyróżniamy: Metoda Budżetowa- jest to metoda bezzwrotnego przekazywania środków, dofinansowywania określonych zadań: dotacja subwencja Czasowe przydzielanie środków poprzez: kredyty pożyczki gwarancje poręczenia	Czyli podziały środków publicznych. Wyróżniamy 3 płaszczyzny: Podział między funduszem akumulacji( to pomieszanie zasobów stałych) a funduszem spożycia (to zaspakajanie podstawowych potrzeb publicznych , część społecznych) Przemieszczanie zasobów pieniężnych pomiędzy regionami kraju - niwelowanie różnic pomiędzy poszczególnymi regionami kraju. Służą temu: subwencje strefy ekonomiczne lokalizacja inwestycji centralnej. 3) Przemieszczanie środków pomiędzy branżami i ewentualne w ramach branż.

11.Funkcja informacyjna. ( ew. informacyjno - kontrolna)

Ona ma charakter usługowy wobec wcześniejszych funkcji.

• Realizowana jest przy okazji gromadzenia i wydatkowania środków finansowych

Podmiot prawa publicznego gromadząc i wydatkując środki publiczne przy okazji gromadzi informacje o przebiegu i rozmiarach zjawisk społecznych i gospodarczych po to aby:

1. poznać je

2. móc odpowiednio wpływać na ich kształt i rozmiary

3. mieć dane do prognozowania ich przebiegów w przyszłości

Źródła informacji : wg kryterium: w ramach procesu:

Gromadzenia środków publicznych	Wydatkowania środków publicznych
dane organów skarbowych dotyczące gromadzenia dochodów Najpierw są grupy tych danych. statystyka państwowa (np. Wojewódzkie Ośrodki Statystyczne) informacje Ministra finansów	Następuje poprzez budżet w którym akceptowane są propozycje członków zarządu w zakresie (procesie) wydatkowania. zamówienia na środki publiczne: w fazie projektowania budżetu jednostki składają zamówienia. Inne źródła- KSIĄŻKA!!!

12. Funkcja bodźcowa.( stymulacyjna)

Definicja- podmiot prawa publicznego przy okazji gromadzenia i wydatkowania środków pieniężnych wpływa na rozmiary i przebieg procesów gospodarczych - jest to tzw INTERWENCJONIZM .

Hamuje on zjawiska niekorzystne a pobudza korzystne z punktu widzenia podmiotu prawa publicznego, a czyni to za pośrednictwem obietnicy korzyści finansowej np.:

• ulgi

• zwolnienia

• specjalne strefy ekonomiczne

lub zagrożenia dolegliwością finansową jak np.:

• odsetki za zwłoki w finansach

• rozłożenie na raty

Czyli za pośrednictwem bodźców prawno finansowych.

13. Pojęcie i rodzaje bodźców.

Bodziec prawno - finansowy -

Może zachęcić do może użyć obietnicy korzyści lub zagrożenia

działań pożądanych dolegliwością finansową np. zakaz

albo rozwinąć transformacji zysków.

działania pożądane

albo zahamować

niepożądane

Podziały bodźców:

Z uwagi na kryterium: Rezultaty, skutki działania bodźca:

1. Bodźce pobudzające np. ulgi- pobudza działania pożądane i hamujące- hamują działania niepożądane.

Z uwagi na kryterium: Podział (sposób) oddziaływania:

2. Bodźce pozytywne i negatywne

Bodziec hamujący np.: podatek importowy

• może oddziaływać w sposób bezpośredni np. poprzez:

• zakazy jak i kary złamania tych zakazów

• jak i w sposób pośredni np.:

• stworzenie mniej korzystnych warunków działania

Z uwagi na kryterium: Kierunek oddziaływania:

3) Bodźce intensyfikujące i sterujące - One mają za zadanie skłonić adresatów do

to takie bodźce które mają do wyboru Jednej z dwóch lub kilku opcji

zachęcić do większych efektów a mianowicie tą która jest najbardziej

określonej grupy społecznej pożądana z punktu widzenia prawa

(intensyfikują zachowanie publicznego np.:

się podmiotów) - ulgi mieszkaniowe

- kary za naruszanie środowiska naturalnego.

Z uwagi na: zakres podmiotowego oddziaływania:

4) Bodźce indywidualne i zespołowe - cały zespół musi zachować się w

• polegają na tym że od określony sposób a korzyści lub

zachowania podmiotu dolegliwości są adresowane do

zależy korzyść lub poszczególnych( indywidualnych)

dolegliwość. podmiotów.

Z uwagi na kryterium: zakres przedmiotowego oddziaływania:

5) Bodźce syntetyczne i wyspecjalizowane- oddziaływają na pewien fragment

łączą się z efektem aktywności adresatów. Np.:

całościowym czyli - poszczególne ulgi w podatku dochodowym od

całościowo oddziaływają osób fizycznych.

na aktywność adresatów

np.: podatek linowy

zamiast podatku

progresywnego.

Są one korzystniejsze z

Punktu widzenia

określonego podmiotu

prawa publicznego.

14. Warunki skutecznego działania bodźców.

Wyróżniamy: warunki

ZEWNĘTRZNE

WEWNĘRZNE

system zarządzania gospodarką narodową. Aktualna sytuacja rynkowa - chodzi o to czy rynek jest w miarę zaktualizowany, czy jest bezrobocie, a może odpowiednia inflacja. Stopień przygotowania adresatów np.: reklamy i po to są między innymi media. Stabilność polityki rządu - tak naprawde chodzi o zaufanie wobec polityki rządu.

Chodzi o warunki które sprawiają że bodziec będzie miał szanse zrealizowania tych zadań dla których został wprowadzony. WARUNKI: Siła bodźca- dotyczy elementu finansowego; powinna być odpowiednio silna , mocna aby skłonić adresata do działania. By bodziec był silny pod uwagę są brane: stopień trudności zadania sytuacja materialna adresata i to że każdy adresat robi określony rachunek opłacalności Realność bodźca- to zadania które są obwarowane tym bodźcem. Szybkość działania bodźca- chodzi o to by przepis był tak skonstruowany aby był najkrótszy okres (maksymalnie roczny) między działaniem adresata a jego reakcją na to zachowanie. Adresat musi widzieć związek przyczynowo-skutkowy między swoim działaniem a otrzymaną korzyścią finansową pod względem ekonomicznym i prawnym. Stabilność bodźca. Bodźce proste i jasne- powinny być stabilne. Bodźce powinny być bezlimitowe Bodźce powinny być progresywne ( im bardziej adresat się stara tym bardziej się go wynagradza.

15. Nieprawidłowości w działaniu bodźców.

Są to zakłócenia bądź wady.

1. Naturalizacja bodźców - jest to stabilnie wrażliwość adresatów na działanie bodźców.

Np.- tzw” 13 „ w sferze budżetowej.

Przyczyną neutralizacji bodźców jest najczęściej to że bodźce te nie są uatrakcyjniane- powodują że ludzie przyzwyczajają się i nie reagują na te bodźce.

Co zrobić by te zjawisko negatywnie nie pojawiało:

1. Uatrakcyjnianie :

• podwyższanie kwestii finansowych

• podwyższanie poziomu oczekiwań w związku z wykonywaniem zadań

• Obojętnienie na odcinkach niebodźcowanych:

powstaje w wyniku działania bodźców częściowych ( wyspecjalizowanych )

Co zrobić by to zjawisko wyeliminować?

• w przypadku nieprawidłowości jest to zrezygnowanie z bodźców wyspecjalizowanych na rzecz bodźców syntetycznych ( całkowitych)

• Konfliktowość:

Inaczej neutralizacja- przyczyna powstania, posługiwanie się bodźcami wyspecjalizowanymi ( częściowymi). Bodźce te się nie wykluczają ale słabnie ich realizacja - w razie konfliktu.

Sposób wyeliminowania niezgodności:

• posługiwanie się bodźcami np.: wyspecjalizowanymi

• zmniejszanie ilości bodźców np.: wyspecjalizowanych.

• Sprzeczność:

Bodźce się wykluczają. Jak jeden działa to drugi bodziec wówczas nie działa - jest to mocna wada systemu bodźcowego.

Przyczyna powstania: występowanie bodźców wyspecjalizowanych zamiast syntetycznych. Jest ich za dużo.

5. Antybodźce:

Są to zawsze bodźce niezamierzone. Stoją w opozycji do bodźców zamierzonych oraz niweczą one skutki bodźca zamierzonego np.:

• podatek importowy

2. Neutralizacja bodźców.

16. ( jako13) Podstawowe pojęcia ustawy o finansach publicznych (wyliczyć , wyjaśnić ich znaczenie).

Ustawa o finansach publicznych z dn. 27 sierpnia 2008 roku wchodzi w życie z dniem 01. stycznia 2010.

Podstawowe pojęcia ;

1. finanse publiczne

2. Środki publiczne

3. Dochody publiczne

4. Przeznaczenie środków publicznych

5. Deficyt ( to ujemna różnica pomiędzy dochodami a wydatkami publicznymi ustalana w okresie rozliczeniowym czyli rocznym) i nadwyżka( to dodatnia różnica pomiędzy dochodami a wydatkami publicznymi ustalana w okresie rozliczeniowym czyli rocznym)

6. Potrzeby pożyczkowe

7. Państwowy dług publiczny

8. sektor finansów publicznych

17. (jako 14) Pojęcie finansów publicznych w Ustawie o finansach publicznych i w doktrynie prawa finansowego.

finanse publiczne - to przedmiotowe ujęcie procesów zaliczanych do finansów publicznych; w sensie teoretycznym finanse publiczne ograniczały się do gromadzenia i wydatkowania środków finansowych przez podmioty prawa publicznego.

W rozumieniu art. 3 Ustawy o finansach publicznych to:

1. gromadzenie dochodów (operacje bezzwrotne dodatnie) i przychodów (operacje zwrotne dodatnie) publicznych.

2. wydatkowanie środków publicznych ( operacje ujemne bezzwrotne)

3. finansowanie potrzeb pożyczkowych budżetu państwa ( operacje dłużne)

4. zaciąganie zobowiązań angażujących środki publiczne

5. zarządzanie środkami publicznymi - odnosi się do sytuacji zarówno gdy budżet jest zbilansowany jak i niezbilansowany.

6. Zarządzanie długiem publicznym - gdy finanse publiczne w dłuższym czasie są nie zbilansowane.

Ale to nie jest katalog wyczerpujący !!!

18( jako 15) Pojęcie sektora finansów publicznych i zasady wyodrębniania podsektorów.

Art. 9 ustawy o finansach publicznych - to podmiotowe ujęcie finansów publicznych czyli podmiotów które funkcjonują w obrębie sektora finansów publicznych.

Co do zasady są tu 2 grupy podmiotów które tworzą sektor :

1. Podmioty sektora finansów publicznych tzn. organy władzy publicznej- to one są formalnie adresatami przepisów ustanawiających zadania publiczne np.:

• organy władzy samorządowej

• organy władzy państwowej itp.

• są to jednostki organizacyjne działające w imieniu i na rzecz organów władzy państwowej i samorządowej, administracyjnej itp. Np. organy wykonawcze , jednostki budżetowe imiennie oznaczone jak:

• ZUS

• Uczelnie wyższe

• PAT

• KRUS

• NFZ i inne

NIE MA TU PODZIAŁU NA PODSEKTORY !!!!!!!!- funkcjonował on w starej Ustawie o finansach publicznych.

19. ( jako 16) Pojęcie środków publicznych w świetle ustawy o finansach publicznych:

Środki publiczne - art. 5 to te środki którymi podmiot prawa publicznego dysponuje ; mają one charakter zwrotny oraz bezzwrotny.

Do środków publicznych zaliczamy:

Dochody publiczne przychody publiczne i inne

20. ( jako 17) Dochody publiczne w ujęciu ustawy o finansach publicznych i doktryny.

21. (jako 18) Pojęcie dochodów publicznych i przychodów publicznych.

Przychody publiczne - stanowią jedynie przesunięcia środków czyli czasowe zasilanie podmiotu prawa publicznego. Są to operacje o charakterze zwrotnym np.:

• z tytułu sprzedaży papierów wartościowych

Obowiązuje następująca ZASADA: „ Co nie jest dochodem i wydatkiem w budżecie jest przychodem i rozchodem”

22. ( jako 19) Teoretyczna klasyfikacja dochodów publicznych ( różne kryteria podziału).

Dochody publiczne dzielimy na:

1. dochody publicznoprawne np.:

• daniny publiczne:

• podatki

• opłaty i inne świadczenia jednostce na rzecz Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego

Mają one charakter:

• bezzwrotny

• przymusowy

• nieodpłatny - gdyż brak tu jest świadczenia wzajemnego

• i inne gdyż katalog nie jest wyczerpujący ( przykład: też cła)

2. dochody prywatnoprawne: np. :

• wpływy ze sprzedaży towarów i usług świadczone przez jednostki sektora finansów publicznych np.:

• przez zakłady budżetowe

• dochody z mienia jednostek sektora finansów publicznych np.:

• najmu

• dzierżawy

• ze sprzedaży praw lub rzeczy tych osób

• z darowizn

• wpływy z poręczeń i gwarancji

Mają one charakter bezzwrotny.

23. ( jako 20) Przeznaczenie środków publicznych w świetle u . f. p.

art. 6

Środki publiczne przeznaczane są na :

Wydatki publiczne	Rozchody publiczne
są to bezzwrotne, definitywne przesunięcia ; inaczej oznacza to że mają ostateczny charakter przeznaczenia art. 112 np.: dotacje i subwencje dla jednostek samorządu np.: środki własne UE - a więc to co się Unii od nas należy subwencje partii politycznych wydatki na obsługę długu publicznego	są to nieostateczne dyspozycje ; jest to ujemny odpowiednik przychodu np.: spłaty wcześniej zaciągniętych kredytów, pożyczek wykup papierów wartościowych itp.

24. ( jako 21) Klasyfikacja wydatków publicznych.

Pytanie 23 tabelka.

25. ( jako 22) Nadwyżka i deficyt sektora finansów publicznych.

Deficyt to ujemna różnica pomiędzy dochodami a wydatkami publicznymi ustalana w okresie rozliczeniowym czyli rocznym.

Nadwyżka-to dodatnia różnica pomiędzy dochodami a wydatkami publicznymi ustalana w okresie rozliczeniowym czyli rocznym

26. ( jako 23) Potrzeby pożyczkowe budżetu państwa.

Art. 76 rozumie się - zapotrzebowanie na środki finansowe konieczne do sfinansowania np.:

• deficytu budżetowego.

Na rozchody uruchamia się potrzeby pożyczkowe z deficytem budżetowym lub ze spłatą wcześniej zaciągniętych kredytów i pożyczek . Najważniejszą jednak sentencją jest właśnie spłata wcześniej zaciągniętych kredytów lub pożyczek.

27. ( jako 24) Państwowy dług publiczny - pojęcie i składniki.

Obowiązuje on zobowiązania sektora finansów publicznych z następujących tytułów:

• z wyemitowanych papierów wartościowych

• zaciągniętych kredytów i pożyczek

• przyjętych depozytów

• wymagalnych zobowiązań

28. ( jako 25) Krótka charakterystyka procedur ostrożnościowych i sanacyjnych.


ART. 86 i 87 PROCEDURY OSTROŻNOŚCIOWE I SANACYJNE - na pamięć!!!!

. Art. 86.

W przypadku, gdy wartość relacji kwoty państwowego długu publicznego do pro-duktu krajowego brutto, o której mowa w art. 38 pkt 1 lit. a, ogłoszonej zgodnie z art. 38:

1) jest większa od 50%, a nie większa od 55%, to na kolejny rok Rada Ministrów uchwala projekt ustawy budżetowej, w którym relacja deficytu budżetu państwa do dochodów budżetu państwa nie może być wyższa niż relacja deficytu budżetu państwa do dochodów budżetu państwa z roku bieżącego wynikająca z usta-wy budżetowej;

2) jest większa od 55%, a mniejsza od 60%, to:

a) na kolejny rok Rada Ministrów uchwala projekt ustawy budżetowej, w którym:

- nie przewiduje się deficytu budżetu państwa lub przyjmuje się poziom różnicy dochodów i wydatków budżetu państwa, zapewniający, że relacja długu Skarbu Państwa do produktu krajowego brutto przewidywana na koniec roku budżetowego, którego dotyczy projekt ustawy, będzie niższa od relacji, o której mowa w art. 38 pkt 1 lit. b, ogłoszonej zgodnie z art. 38,

- nie przewiduje się wzrostu wynagrodzeń pracowników państwowej sfery budżetowej, w tym pracowników jednostek, o których mowa w art. 139 ust. 2,

- waloryzacja rent i emerytur nie może przekroczyć poziomu odpowiadającego wzrostowi cen towarów i usług konsumpcyjnych, ogłoszonego przez Główny Urząd Statystyczny za poprzedni rok budżetowy

- wprowadza się zakaz udzielania pożyczek i kredytów z budżetu państwa z wyjątkiem rat kredytów i pożyczek udzielonych w latach poprzednich,

- nie przewiduje się wzrostu wydatków w jednostkach, o których mowa w art. 139 ust. 2, na poziomie wyższym niż w administracji rządowej,

b) Rada Ministrów dokonuje przeglądu wydatków budżetu państwa finansowanych środkami pochodzącymi z kredytów zagranicznych oraz przeglądu programów wieloletnich,

c) Rada Ministrów przedstawia Sejmowi program sanacyjny mający na celu obniżenie relacji, o której mowa w art. 38 pkt 1 lit. a,

d) wydatki budżetu jednostki samorządu terytorialnego określone w uchwale budżetowej na kolejny rok mogą być wyższe niż dochody tego budżetu powiększone o nadwyżkę budżetową z lat ubiegłych i wolne środki, jedynie o kwotę związaną z realizacją zadań ze środków, o których mowa w art. 5 ust. 3;

3) jest równa lub większa od 60%, to:

a) stosuje się odpowiednio postanowienia pkt 2 lit. a i b,

b) Rada Ministrów, najpóźniej w terminie miesiąca od dnia ogłoszenia relacji, o której mowa w art. 38 pkt 1 lit. a, przedstawia Sejmowi program sanacyjny mający na celu ograniczenie tej relacji do poziomu poniżej 60%,

c) wydatki budżetu jednostki samorządu terytorialnego określone w uchwale budżetowej na kolejny rok nie mogą być wyższe niż dochody tego budżetu,

d) poczynając od siódmego dnia po dniu ogłoszenia relacji, o której mowa w art. 38 pkt 1 lit. a, jednostki sektora finansów publicznych nie mogą udzie-lać nowych poręczeń i gwarancji.

Art. 87.

Program sanacyjny obejmuje:

. 1) wskazanie przyczyn kształtowania się relacji państwowego długu publicznego, o której mowa w art. 38 pkt 1 lit. a;

2) program przedsięwzięć mających na celu doprowadzenie do ograniczenia relacji, o której mowa w art. 38 pkt 1 lit. a, uwzględniający w szczególności propozycje rozwiązań prawnych mających wpływ na poziom wydatków i rozchodów w sektorze finansów publicznych;

3) trzyletnią prognozę dotyczącą relacji państwowego długu publicznego do produktu krajowego brutto, wraz z przewidywanym rozwojem sytuacji makroekonomicznej kraju.

29 (jako) 26 Pojęcie budżetowania i jego formy.

Budżetowanie- jest to powiązanie jednostek organizacyjnych tworzonych ustawowo z budżetem.

Formy budżetowania:

I Formy proste

• budżetowanie brutto

• budżetowanie netto

II Formy szczególne które zostały skasowane na podstawie nowej ustawy o f. p.

III Pozaustawowe fundusze celowe ( pozabudżetowe jednostki organizacyjne) - brak powiązania z budżetem

30(jako) 27 Budżetowanie brutto- charakterystyka (powiązanie z budżetem) i przykład.

Budżetowanie brutto- Jest to rozliczanie się z budżetem pełnymi kwotami wpływów i wydatków (a więc we właściwym budżecie Państwa wszystkie wpływy są ukazywane ze strony wydatków)

Przykłady jednostek budżetowych;

• organy administracji publicznej

• urzędy skarbowe

31 jako 28. Budżetowanie netto - charakterystyka (powiązania z budżetem) i przykład.


Budżetowanie netto- jest to rozliczanie się saldem ze swojej działalności tzn. że z przychodów własnych pokrywane są koszty działalności , a gdy koszty te są dodatnie, saldo dodatnie i jednocześnie są wysyłane do budżetu to możemy mieć doczynienia z saldem:

• prostym - gdy rozliczane są jeden raz w ciągu roku

• złożonym- gdy rozliczane są więcej niż 1 raz w ciągu roku

Może być też saldo ujemne- gdy wówczas podmiot nie odsyła środków finansowych do budżetu a prosi jedynie o dotacje.

Przykład;

• zakład budżetowy

32. jako 29 Szczególne formy budżetowania - charakterystyka i przykłady.

To rozliczenie podmiotu z budżetem za pomocą jednostki macierzystej.

Są to funkcjonujące gospodarstwa pomocnicze przy jednostkach budżetowych brutto.- obecnie nie istnieją zostały skasowane w oparciu o nową ustawę o finansach publicznych.

33. jako 30. Formy organizacyjno- prawne jednostek sektora finansów publicznych. ( wyliczyć i scharakteryzować wskazaną):

Są to formy prawne podmiotów realizujących zadania publiczne.

Zaliczamy do nich:

1) organy władzy publicznej, w tym organy administracji rządowej, organy kontroli państwowej i ochrony prawa oraz sądy i trybunały;

2) jednostki samorządu terytorialnego oraz ich związki;

3) jednostki budżetowe;

4) samorządowe zakłady budżetowe;

5) agencje wykonawcze;

6) instytucje gospodarki budżetowej;

7) państwowe fundusze celowe;

8) Zakład Ubezpieczeń Społecznych i zarządzane przez niego fundusze oraz Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego i fundusze zarządzane przez Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego;

9) Narodowy Fundusz Zdrowia;

10) samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej;

11) uczelnie publiczne;

12) Polska Akademia Nauk i tworzone przez nią jednostki organizacyjne;

13) państwowe i samorządowe instytucje kultury oraz państwowe instytucje filmowe;

14) inne państwowe lub samorządowe osoby prawne utworzone na podstawie odrębnych ustaw w celu wykonywania zadań publicznych, z wyłączeniem przedsiębiorstw, jednostek badawczo-rozwojowych, banków i spółek prawa handlowego.

34. jako 31 Jednostki budżetowe jako formy organizacyjno- prawne jednostek sektora finansów publicznych.

To takie formy organizacyjne sektora finansów publicznych które;

1. nie posiadają osobowości prawnej

2. pokrywają swoje wydatki bezpośrednio z budżetu

3. pobrane środki odprowadzają na rachunek właściwego budżetu

4. rozliczają się z budżetem pełnymi kwotami - stąd jest nazwa budżetowanie brutto i uniezależnienie wydatków od dochodów

5. działają na podstawie statusu

Rachunek jednostek budżetowych nie ma połączenia; jest jednostronny albo dla wydatków albo dla dochodów.

Tryb tworzenia:

1. Mogą być tworzone , likwidowane i zmieniane przez:

• ministrów

• kierowników urzędów centralnych

• wojewodów, gdy chodzi o państwowe jednostki budżetowe i organy stanowiące jednostek samorządu terytorialnego,gdy chodzi o samorządowe jednostki budżetowe.

1. Mogą być tworzone na podstawie odrębnych ustaw.

2. Szczególny tryb tworzenia : Prezes Rady Ministrów może utworzyć jednostkę budżetową dla realizacji zadań na rzecz administracji rządowej.

Jednostka budżetowa- podlega Prezesowi Rady Ministrów bądź wyznaczonemu przez niego ministrowi albo kierownikowi urzędu centralnego.

35. jako 32. Zakłady budżetowe jako forma o-p. j.s.f.p

Jest to przykład budżetowania netto.

W świetle nowej ustawy o f. p przewidziano formę organizacyjno - prawną tylko dla samorządowych zakładów budżetowych, natomiast państwowe zakłady budżetowe zostały przeznaczone do likwidacji, a zadania przez nie realizowane przekazano do wykonywania innym formom np.: agencjom wykonawczym.

Zakłady budżetowe:

• odpłatnie wykonują zadania

• pokrywają koszty swojej działalności z własnych wpływów( w wyjątkowych sytuacjach mogą otrzymywać z budżetu dotacje) :

• podmiotowe

• przedmiotowe

• ew. nawet celowe

Przy czym nie mogą one przekroczyć 50% kosztów działania zakładu budżetowego.

Samorządowy zakład budżetowy- rozlicza się z właściwym zakładem saldem swojej działalności tzn. że mając saldo dodatnie zakład wpłaca do budżetu nadwyżki środków obrotowych.

Saldo dodatnie to tzw. budżetowanie netto proste-i chodzi tu o tzw. wpłaty

Ale gdyby było to saldo ujemne - jest to kwestia dotacji.

Zmiany w samorządowym zakładzie budżetowym mogą być dokonywane w ciągu 1 roku- jest to tzw. dyrektywność salda- tzn. że nie można przekroczyć, zmienić tego salda jeżeli jest ono ujemne, ani zwiększyć gdy jest dodatnie, gdyż jest ono niewzruszalne.

Tworzenie zakładu budżetowego: Organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego tworzy, łączy a nawet likwiduje zakład budżetowy. Przy tworzeniu jednocześnie określa:

• nazwę

• siedzibę

• terminy rozliczenia itp.

36 jako 33. Gospodarstwa budżetowe jako f.o-p j.s.f.p .

Jest to nowa forma organizacyjno- prawna ; funkcjonuje dopiero od 01. stycznia.

• wyodrębniona z budżetu

• wykonuje swoje zadania odpłatnie

• pokrywa koszty swojej działalności z uzyskiwanych przychodów.

Tą instytucje mogą tworzyć:

• Minister lub szef kancelarii Prezesa Rady Ministrów za zgodą całej RM udzielonej na wniosek ministra lub szefa kancelarii Prezesa RM .

• Instytucja ta uzyskuje osobowość prawną z chwilą jej wpisu do KRS ( jednostki budżetowe i zakłady budżetowe nie posiadają osobowości)

• Może otrzymywać dotacje z budżetu

• Sporządza plan finansowy w skali roku który obejmuje:

• wskazanie wyniku finansowego

• koszty finansowe mogą być ponoszone w ramach posiadanych środków

• w planie mogą być dokonywane zmiany ale nie mogą one spowodować zwiększenia dotacji z budżetu i pogorszenia planowanego wyniku finansowego - o zmianach należy poinformować Ministra finansów.

Statut Gospodarstwa: w zasadzie określa on wszystko: na jego podstawie działa instytucja gospodarki budżetowej, nadany przez organ wykonujący funkcje organu założycielskiego.

• nazwę

• siedzibę

• źródła uzyskiwania przychodów

• tryb i zasady dokonywania zmian

• dyrektora

• kwestie określenia regulaminu

• kwestie odwoływania dyrektora itp.

Organizację wewnętrzną instytucji gospodarki budżetowej określa regulamin organizacyjny nadawany przez dyrektora instytucji gospodarki budżetowej.

Dyrektora instytucji gospodarki budżetowej powołuje i odwołuje organ wykonujący funkcje organu założycielskiego.

2. Do zadań dyrektora instytucji gospodarki budżetowej należy:

1) zarządzanie instytucją gospodarki budżetowej;

2) reprezentowanie instytucji gospodarki budżetowej na zewnątrz;

3) przygotowanie i nadanie regulaminu organizacyjnego instytucji gospodarki budżetowej;

4) przygotowanie projektu rocznego planu finansowego;

5) przygotowanie rocznego sprawozdania instytucji gospodarki budżetowej, w tym bilansu, rachunku zysków i strat.

1. Instytucja gospodarki budżetowej samodzielnie gospodaruje mieniem, kierując się zasadą efektywności jego wykorzystania.

2. Na mienie instytucji gospodarki budżetowej mogą składać się:

1) przeniesione na własność nieruchomości;

2) mienie stanowiące wyposażenie przekazane przez organ wykonujący funkcje organu założycielskiego w formie użyczenia;

3) mienie nabyte z własnych środków.

3. Instytucja gospodarki budżetowej w celu zaciągnięcia zobowiązania przewyższającego 30% rocznych przychodów jest obowiązana uzyskać zgodę organu wykonującego funkcje organu założycielskiego.

4. Instytucja gospodarki budżetowej może zbywać środki trwałe. Zbycie (najem, dzierżawa, użyczenie) aktywów może nastąpić wyłącznie na zasadach określonych przez organ wykonujący funkcje organu założycielskiego, z uwzględnieniem przepisów o gospodarce nieruchomościami.

5. Wartość majątku instytucji gospodarki budżetowej odzwierciedla fundusz instytucji gospodarki budżetowej.

6. Fundusz instytucji gospodarki budżetowej zwiększa się lub zmniejsza o kwotę zmian wartości majątku będących skutkiem:

1) aktualizacji wyceny środków trwałych na podstawie odrębnych przepisów;

2) nieodpłatnego przekazania lub otrzymania środków trwałych, wartości nie-materialnych i prawnych;

3) łączenia i podziału instytucji gospodarki budżetowej na podstawie bilansów zamknięcia dzielonych lub łączonych jednostek.

7. Fundusz instytucji gospodarki budżetowej zwiększa się o:

1) zysk pozostający w dyspozycji instytucji gospodarki budżetowej;

2) środki z innych źródeł.

37. jako 34. Rachunki dochodów własnych jednostek budżetowych.

Była to szczególna forma budżetowania- ale obecnie nie mamy szczególnych form budżetowania po wejściu w życie nowej Ustawy o finansach publicznych z dniem 01.01.2010 roku.

38. jako 35. Fundusze motywacyjne.

39. jako 36. Fundusze celowe- pojęcie zasady prowadzenia gospodarki finansowej i ocena ich działania.

Państwowy fundusz celowy- to forma organizacyjna i do tej pory dodawano do niego przymiotnik pozacelowy; ale pojawił się w to miejsce państwowy - a więc ustawa nie przewiduje samorządowych funduszy a jedynie tylko państwowe fundusze celowe jako II forma sektora finansów publicznych.

Tworzony jest w trybie odrębnej ustawy tzn. że na utworzenie nowego funduszu potrzebna jest większość parlamentarna.

Zasady prowadzenia gosp. Finansowej:

• jego przychody pochodzą ze środków publicznych

• jego wydatki są przeznaczane do realizacji ściśle mówiąc wyodrębnionych zadań państwowych

• stanowią wyodrębniony rachunek bankowy którym dysponuje minister wskazany w ustawie lub inny minister tworzący fundusz.

• Podstawą gospodarki finansowej jest roczny plan finansowy.

• Koszty mogą być pokrywane jedynie w ramach posiadanych środków finansowych w których skład wchodzą:

• bieżące przychody

• dochody z budżetu państwa

• środki pozostałe funduszowi z pozostałych okresów rozliczeniowych.

W trakcie roku mogą powstawać zmiany w planie finansowym ale nie mogą one zmiany dotacji z budżetu Państwa.

- jeżeli państwowy fundusz celowy posiada zobowiązania wymagalne, w tym kredyty i pożyczki, zwiększenie przychodów w pierwszej kolejności przeznacza się na ich spłatę.

- zmiany kwot przychodów i kosztów państwowego funduszu celowego ujętych w planie finansowym dokonuje odpowiednio minister lub organ dysponujący tym funduszem po uzyskaniu zgody Ministra Finansów i opinii sejmowej komisji do spraw budżetu.

Nie posiadają one osobowości prawnej.

Gdy chodzi o formy organizacyjno- prawne :

1. Państwowe i samorządowe osoby prawne są tworzone na podstawie odrębnych ustaw. Tryb ustawowy.

• mają osobowość prawną a zaliczamy do nich:

• Państwowe Szkoły Wyższe

• Jednostki sektora publicznego:

• ZUS
  - KRUS

Podstawą gospodarki finansowej państwowych i samorządowych osób prawnych jest plan finansowy.

3. Plany finansowe państwowych i samorządowych osób prawnych są sporządzane zgodnie z ustawami o ich utworzeniu, z uwzględnieniem przepisów niniejszej ustawy.

4. Projekty planów finansowych państwowych osób prawnych, o których mowa w art. 9 pkt 14, są przekazywane Ministrowi Finansów w trybie i terminach określonych w przepisach dotyczących prac nad projektem ustawy budżetowej.

Jednostki, o których mowa wyodrębniają w planach finansowych:

1) przychody z prowadzonej działalności;

2) dotacje z budżetu państwa lub budżetów jednostek samorządu terytorialne-go;

3) koszty, w tym:

a) wynagrodzenia i składki od nich naliczane,

b) płatności odsetkowe wynikające z zaciągniętych zobowiązań,

c) zakup towarów i usług;

4) środki na wydatki majątkowe;

5) środki przyznane innym podmiotom;

6) stan należności i zobowiązań na początek i koniec roku;

7) stan środków pieniężnych na początek i koniec roku.

40 jako 37. Agencje rządowe (i samorządowe) jako f. o-p j.s.f.p

Po wejściu w życie nowej ustawy o f. p Agencje typu:

• Agencja Nieruchomości Rolnych

• Agencja Mienia Państwowego itp. Ulegają przekształceniu w tzw agencje wykonawcze.

Agencja wykonawcza- jest państwową osobą prawną tworzoną na postawię odrębnej ustawy w celu realizacji zadań państwa.

Posiada ona status - w celu zapewnienia przejrzystej oraz jednolitej organizacji każdej agencji wykonawczej.

• Prowadzi gospodarkę finansową

• Podstawą tej gospodarki zaś jest roczny plan finansowy

- Projekt rocznego planu finansowego agencji wykonawczej ustala jej właściwy organ w porozumieniu z ministrem sprawującym nadzór nad agencją wykonawczą. Po zatwierdzeniu przez ministra sprawującego nadzór projekt jest przekazywany Ministrowi Finansów, w trybie i terminach określonych w przepisach dotyczących prac nad projektem ustawy budżetowej.

- W ramach projektu planu finansowego sporządza się plan dochodów i wydatków agencji wykonawczej ujmowanych w terminie ich zapłaty.

• W planie dochodów i wydatków agencji wykonawczej planowane wydatki nie powinny być wyższe od planowanych dochodów. Planowane wydatki mogą przekraczać planowane dochody za zgodą ministra sprawującego nadzór nad agencją wykonawczą, wydaną w porozumieniu z Ministrem Finansów.

W planie finansowym mogą być dokonywane zmiany za zgodą ministra sprawującego nadzór nad agencją wydanej po uzyskaniu opinii sejmowej komisji właściwej do spraw budżetu, z zastrzeżeniem pkt kolejnego O dokonanych zmianach należy niezwłocznie powiadomić Ministra Finansów.

- Zmiany planu finansowego agencji wykonawczej nie mogą powodować zwiększenia zobowiązań agencji ani pogorszenia planowanego wyniku finansowego agencji, chyba że odrębne ustawy stanowią inaczej.

• Agencja wykonawcza może otrzymywać dotacje z budżetu państwa, w zakresie określonym w odrębnych ustawach.

• Agencja jest zobowiązana corocznie wpłacać do budżetu państwa nadwyżkę środków finansowych ustaloną na końcu roku.

41. jako 38. Problematyka fundacji na gruncie ustawy o f. p .

Ze środków publicznych nie można tworzyć fundacji na podstawie ustawy z dnia 6 kwietnia 1984 r. o fundacjach.

42. jako 39. Pojęcie budżetu.

1. jest to plan finansowy - dotyczy on przyszłości budżetowej a więc jest to rok budżetowy zbieżny z rokiem kalendarzowym.

2. Ma charakter finansowy -w normalnym trybie obejmuje wydatki i dochody (charakter bezzwrotny tych operacji) ale także przychody i rozchody ( operacje zwrotne)

W nowej ustawie o f. p budżet państwa poszerzono treściowo o prognozowane dochody, planowane wydatki i środki europejskie- jak z tego wynika mogą one stanowić odrębny budżet- to funkcjonalnie wyodrębniona część w budżecie państwa - tzw. budżet środków europejskich.

Budżet ma charakter publiczny - tzn. że jest uchwalany dla podmiotów prawa publicznego; dotyczy ich dochodów, wydatków, rozchodów i przychodów

• charakter podstawowy - zawiera zasadniczą część dochodów, rozchodów, przychodów podmiotów prawa publicznego.

43. jako 40. Charakter prawny budżetu.

Art. 51 i 52 Budżet jako publiczny plan finansowy jest jednostronnie dyrektywny tzn. że po jednej z dwóch stron nie można go przekroczyć, stanowi on bowiem tzw. nieprzekraczalny limit. Limitem jest po stronie wydatków oraz łącznych rozchodów (tak więc jednostronna dyrektywa odnosi się do wydatków) zaś po drugiej stronie dochody oraz przychody stanowią prognozy ich wielkości.

• jest on uchwalany przez parlament w odniesieniu do państwa i jednostek samorządu terytorialnego

• uchwalany jest na rok budżetowy; ale może być on również uchwalony na czas krótszy niż rok i jest to tzw PROWIZORIUM BUDŻETOWE - różni on się jedynie okresem w którym ma być realizowany. Wchodzi ono w grę tylko wtedy gdy sytuacja gospodarcza jest niepewna, rozchwiana i nie można uchwycić pewnych wskaźników na dłuższy okres.

Są zaś pewne mechanizmy prawne na podstawie których pewne wydatki mogą być realizowane w kolejnym roku budżetowym, ale muszą one znaleźć się w specjalnym wykazie wydatków nie wygasających z końcem roku.

44. jako 41. Rola (funkcje) i geneza budżetu.

Wyróżniamy następujące funkcje:

• funkcje ustrojowe- budżet to instrument kontroli sprawowany przez władze ustawodawczą nad władzą wykonawczą w zakresie gospodarowania finansowymi środkami publicznymi.

• Funkcje ekonomiczne- budżet to instrument oddziaływania na gospodarkę- na kierunki życia gospodarczego i finansowego będą to więc

• f. redystrybucyjna

• f. stymulacyjna

• f. fiskalna

Geneza: jest to bardzo stara spawa bowiem historia i geneza budżetu jest ściśle związana z kształtowaniem ustrojów przedstawicielskich i podziału władzy. Początkowo jeszcze w starożytności nie odróżniano budżetu państwa od budżetu władcy, a odróżnienie tej kwestii stanowiło pierwszy krok , element genezy Budżetu.

Wcześniej budżet był jedynie prawem budżetowym ale obecnie mamy już 3 z kolei Ustawę Budżetową:

1. z 1998 roku

2. 2005 roku

3. 2009 roku

45. jako 42. Budżet a ustawa budżetowa.

Art. 219 Konstytucji stanowi że 1. Sejm uchwala budżet państwa na rok budżetowy w formie ustawy budżetowej.

2. Zasady i tryb opracowania projektu budżetu państwa, stopień jego szczegółowości oraz wymagania, którym powinien odpowiadać projekt ustawy budżetowej, a także zasady i tryb wykonywania ustawy budżetowej określa ustawa.

3.W wyjątkowych przypadkach dochody i wydatki państwa w okresie krótszym niż rok może określać ustawa o prowizorium budżetowym. Przepisy dotyczące projektu ustawy budżetowej stosuje się odpowiednio do projektu ustawy o prowizorium budżetowym.

4.Jeżeli ustawa budżetowa albo ustawa o prowizorium budżetowym nie weszły w życie w dniu rozpoczęcia roku budżetowego, Rada Ministrów prowadzi gospodarkę finansową na podstawie przedłożonego projektu ustawy.

Budżet jest to jeden z 3 elementów ustawy; zaliczmy do nich poza tym: 2 element- to załączniki do budżetu oraz element 3 czyli postanowienia - których obowiązek zamieszczania w ustawie wynika z ustawy o f. p .

Ponadto istnieje pewien zakaz: Zakaz obładowywania ustawy treścią inna niż treść budżetowa.

46. jako 43. Struktura organizacyjna systemu budżetowego w Polsce.

Jest ona dostosowana do struktury organów władzy i administracji w państwie, tak więc tak jak mamy organy władzy i administracji tak też mamy odpowiedni im budżet: budżet państwa 1 dla całego Państwa. Mamy budżety jednostek samorządu terytorialnego. Organy administracji i władzy samorządowej i im odpowiadające budżety dla każdej jednostki samorządu terytorialnego na każdym szczeblu. Budżety te pomiędzy jednostkami są niezależne od siebie jak i z budżetem państwa. Owa relacja jest określana mianem tzw. względnej niezależności - gdyż są dostępne subwencje i dotacje które każda jednostka sam. Terytorialnego dostaje z budżetu Państwa. Zaś w sektorze samorządowym relacja ta określana jest mianem bezwzględnej niezależności.

Obecnie mamy jedynie budżety jednostkowe- to takie w których nie ma elementów które mogły by stanowić odrębne budżety. Przeciwstawne zaś im są tzw. budżety zbiorcze- mieliśmy je kiedyś, to takie które stanowią jedynie zbiorczą część w budżecie państwa ponieważ istniały: budżet zbiorczy każdego wojewody i mieliśmy ich przeszło 49. Miały one swoje własne dochody jak i wydatki. Obecnie nie funkcjonują.

47. jako 44. Zasady budżetowe- pojęcie i katalog.

Zasady budżetowe- są to cechy budżetu i gospodarki budżetowej, gdy są one realizowane albo postulaty dotyczące budżetu oraz gospodarki budżetowej ew. budżetowego ustawodawstwa.

Katalog:- pochodzą od nauki i są podatne na czasy np.: ustrój gospodarczy czy polityczny. KANON ZASAD: * zasada zupełności ( powszechności) * zasada jedności w wersji merytorycznej i formalnej * zasada jawności * zasada szczegółowości * zasada równowagi budżetowej DODATKOWO: * zasada roczności * zasada uprzedniości

48. jako 45. Zasada zupełności (powszechności) - na czym polega, czego się domaga, ratio, jak jest postrzegana.

Odnosi się do zasięgu albo zakresu budżetu( co on obejmuje, lub co powinien obejmować lub inaczej co na niego wpływa lub powinno wpływać) to postulat aby budżet obejmował wszystkie dochody i wydatki podmiotów prawa publicznego.

Ratio zasady - zasada ta współgra z istotą budżetu, jego funkcją kontrolną; jest to pogłębienie albo urzeczywistnienie funkcji kontrolnej budżetu. Funkcja ta realizowana jest przez prymat form jednostek organizacyjnych sektora finansów publicznych.

Postrzegalność: 1) całościowo jest postrzegalna w odniesieniu do budżetowania brutto 2) częściowo jest postrzegalna w odniesieniu do budżetowania netto

49. jako 46. Zasada jedności budżetu (formalnej i merytorycznej)+ wyjątki.

To zasada która występuje w dwóch wersjach; jako jedność:


50 jako 47. zasada równowagi budżetu j.w + źródła pokrycia deficytu w budżecie państwa i w budżecie jednostek samorządu terytorialnego = sposoby równoważenia budżetu państwa i budżetu jednostek samorządu terytorialnego.

Zasada ta domaga się aby budżet jako publiczny plan finansowy nie był uchwalany z deficytem. Art. 113 ustawy o finansach publicznych.
Deficyt budżetu państwa może być sfinansowany przychodami z:
- sprzedaży papierów wartościowych na rynku krajowym jak i zagranicznym
- kredytów zaciąganych w bankach krajowych jak i zagranicznych
- z pożyczek
- z prywatyzacji majątku Skarbu Państwa
- z nadwyżek z lat ubiegłych
- z nadwyżek środków europejskich
art. 217 Budżet jednostek samorządu terytorialnego.
Różnica pomiędzy wydatkami a dochodami stanowi nadwyżkę lub deficyt tego budżetu. Może on zaś być sfinansowany przychodami z :
- ze sprzedaży papierów wartościowych wyemitowanych przez jednostki samorządu terytorialnego
- z kredytów
- z pożyczek
- z prywatyzacji majątku jednostek samorządu terytorialnego
- z nadwyżek budżetu jednostek sam. Terytorialnego
- z wolnych środków jako nadwyżek środków pieniężnych wynikających z rozliczeń wyemitowanych papierów wartościowych, pożyczek i kredytów z ubiegłych lat.
Deficyt powinien być cykliczny a to po to żeby rozkręcał on koniunkturę gospodarczą.
Jednakże warto zauważyć że istnieje możliwość przygotowania budżetu z deficytem po to by potem to polepszyć.

Art. 242. -przejrzeć.

51. jako 48. Zasada szczegółowości -j.w + klasyfikacja budżetowa i jej rola.

Domaga się aby budżet jako publiczny plan finansowy był projektowany, uchwalany, wykonywany i kontrolowany w odpowiedniej szczegółowości a nie kwotach ogólnych , 1 kwocie dochodu i wydatku, a szczegółowo rozpisany.
Odpowiedni poziom szczegółowości ustala klasyfikacja budżetowa czyli podział dochodów i wydatków w budżecie oparty o kryterium: podmiotowe, przedmiotowe i podmiotowo-przedmiotowe.
Domaga się aby budżet na każdym etapie był szczegółowo rozpisany.
Zasada ta określa wewnętrzne konstrukcje budżetu i służy:
- realizacji zasady jawności
- wzmocnieniu roli organów stanowiących z uwagi na ograniczony zakres możliwości dokonywania zmian w budżecie w trakcie roku( bez zmiany ustawy)
- wzmacnia dyrektywność budżetu - czyli związanie kwotami zapisanymi w budżecie przez wykonawców
Dyrektywność polega na tym że: Budżet po stronie wydatków jest dyrektywą, tak więc wydawcy nie mogą przekroczyć ustalonych wydatków w ustawie.

Budżet można wykonać za pomocą podziałek klasyfikacji- jest to tzw. klasyfikacja budżetowa. Ma ona charakter hierarchiczny i wieloszczeblowy( Polska klasyfikacja Działalności PKD)
Podziałki klasyfikacji w odniesieniu do Państwa dzielimy na:
-dochody i wydatki publiczne oraz przychody i rozchody klasyfikuję się najpierw wg. Części i tu mamy kryterium podmiotowe - czyli dysponentów części budżetowych; części zaś nie występują w budżetach jednostek samorządu terytorialnego przyczyną tego jest to że części są wyodrębnione co prawda o kryterium podmiotowe - ministrów, ale dysponentem tych części są organy kolegialne.
Wyjątkiem od tej zasady są części przedmiotowe odnoszą się do części tzw weryfikowalnych i nie podlegają weryfikacji przez Ministra Finansów. Zaś on sam ma obowiązek włączenia do budżetu budżety tych podmiotów. Odnoszą się one do organów władzy państwowej : Sejmu, senatu, Prezydenta, NIK itp.
-działy i rozdziały określające rodzaj działalności. Działy zawierają od kilku do kilkunastu rozdziałów w sobie. Zaś dokonywany jest ten podział w oparciu o kryterium przedmiotowe.
- paragrafy- określają rodzaj (chodzi o źródło) dochodu, przychodu i wydatku.

Możliwość przenoszenia wydatków klasyfikacji pomiędzy poszczególnymi podziałkami jest ściśle reglamentowana przepisami ustawy o finansach publicznych. Zasada ta ma na celu ograniczenie do minimum zmian w budżecie w trakcie jego realizacji(wykonywania) bez zmian w samej ustawie. Chodzi więc tu o ograniczenie możliwości dokonywania zmian w ustawie przez wykonawców.

52. jako 49. Zasada jawności budżetowej ( a zasada jawności finansów publicznych) -j. w + jej realizacja.

Zasada jawności występuje zarówno w odniesieniu do budżetu jak i gospodarki budżetowej oraz całych finansów publicznych.

Zasada jawności finansów publicznych - określa ją art. 33 ustawy o finansach publicznych który bowiem stanowi że gospodarowanie finansami publicznymi jest jawne i jest to jawność całych finansów publicznych.

Zasada jawności budżetu- jest ona postulatem aby budżet jako publiczny plan finansowy był jawny, dla społeczności która przekazywała środki publiczne na ten cel.

Art. 34. zasada jawności jest realizowana i dotyczy:
Etap I- przez: - projektowanie budżetu
- jawność debaty budżetowej w Sejmie i Senacie
- debaty budżetowe w organach stanowiących jednostek samorządu terytorialnego
Etap II- jawność na etapie uchwalania budżetu:
Chodzi tu też o media, wszystkie dyskusje i wypowiedzi poprzedzające głosowanie zarówno w Sejmie jak i Senacie.
- jawność kwot dotacji udzielanych przez fundusze celowe.
Etap III - wykonywanie budżetu: Gdy chodzi o same wykonywanie, realizację zadań etap ten:
- pokazuje się w trakcie jego trwania przez informacje cząstkowe o wykonywaniu budżetu zarówno państwa jak i jednostek samorządu terytorialnego.
Etap IV- Kontrola wykonywania budżetu państwa i jednostek samorządu terytorialnego.
Minister Finansów podaje do publicznej wiadomości sprawozdanie z wykonania Ustawy budżetowej przyjętej przez Rade Ministrów.
art. Od 33- 37 ustawy . Art. 33.

1. Gospodarka środkami publicznymi jest jawna.

2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się do środków publicznych, których pochodzenie lub przeznaczenie zostało uznane za informację niejawną na podstawie odrębnych przepisów lub jeżeli wynika to z umów międzynarodowych.

Art. 34.

1. Zasada jawności gospodarowania środkami publicznymi jest realizowana przez:

1) jawność debaty budżetowej w Sejmie i Senacie oraz debat budżetowych w organach stanowiących jednostek samorządu terytorialnego;

2) jawność debaty nad sprawozdaniem z wykonania budżetu państwa w Sejmie i debat nad sprawozdaniami z wykonania budżetów jednostek samorządu terytorialnego;

3) podawanie do publicznej wiadomości:

a) kwot dotacji udzielanych z budżetu państwa i budżetów jednostek samorządu terytorialnego,

b) kwot dotacji udzielanych przez państwowe fundusze celowe,

c) zbiorczych danych dotyczących finansów publicznych,

d) informacji o wykonaniu budżetu państwa za okresy miesięczne;

4) jawność debaty nad projektem uchwały w sprawie wieloletniej prognozy finansowej jednostki samorządu terytorialnego;

5) podawanie do publicznej wiadomości przez jednostki sektora finansów publicznych informacji dotyczących:

a) zakresu zadań lub usług wykonywanych lub świadczonych przez jednostkę oraz wysokości środków publicznych przekazanych na ich realizację,

b) zasad i warunków świadczenia usług dla podmiotów uprawnionych,

c) zasad odpłatności za świadczone usługi;

6) zapewnianie radnym danej jednostki samorządu terytorialnego dostępu do:

a) dowodów księgowych i dokumentów inwentaryzacyjnych - z zachowaniem przepisów o rachunkowości oraz o ochronie danych osobowych,
b) informacji o wynikach przeprowadzonych kontroli gospodarki finansowej,

c) sprawozdania z wykonania planu audytu za rok poprzedni;

7) udostępnianie przez Narodowy Fundusz Zdrowia informacji o przychodach i kosztach oraz o świadczeniodawcach realizujących świadczenia opieki zdrowotnej, z którymi Fundusz zawarł umowy, o zakresie przedmiotowym umów oraz o sposobie ustalania ceny za zamówione świadczenia;

8) udostępnianie przez jednostki sektora finansów publicznych wykazu pod-miotów spoza sektora finansów publicznych, którym ze środków publicznych została udzielona dotacja, dofinansowanie realizacji zadania lub pożyczka, lub którym została umorzona należność wobec jednostki sektora finansów publicznych;

9) udostępnianie corocznych sprawozdań dotyczących finansów i działalności jednostek organizacyjnych należących do sektora finansów publicznych;

10) podejmowanie, w głosowaniu jawnym i imiennym, uchwał organu wykonawczego jednostki samorządu terytorialnego dotyczących gospodarowania środkami publicznymi;

11) podawanie do publicznej wiadomości treści planów działalności, sprawozdań z wykonania planów działalności oraz oświadczeń o stanie kontroli zarządczej, o których mowa w art. 70.

2. Minister Finansów podaje do publicznej wiadomości sprawozdanie z wykonania ustawy budżetowej przyjęte przez Radę Ministrów.

Art. 35.

Klauzule umowne dotyczące wyłączenia jawności ze względu na tajemnicę przedsiębiorstwa w umowach zawieranych przez jednostki sektora finansów publicznych lub inne podmioty, o ile wynikające z umowy zobowiązanie jest realizowane lub przeznaczone do realizacji ze środków publicznych, uważa się za niezastrzeżone, z wyłączeniem informacji technicznych, technologicznych, organizacyjnych przedsiębiorstwa lub innych posiadających wartość gospodarczą, w rozumieniu przepisów o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, co do których przedsiębiorca podjął niezbędne działania w celu zachowania ich w tajemnicy, lub w przypadku gdy jednostka sektora finansów publicznych wykaże, że informacja stanowi tajemnicę przedsiębiorstwa z uwagi na to, że wymaga tego istotny interes publiczny lub ważny interes państwa.

Art. 36.

1. Minister Finansów podaje do publicznej wiadomości zbiorcze dane dotyczące:

1) ogółu operacji finansowych sektora finansów publicznych, obejmujące w szczególności dochody i wydatki, przychody i rozchody, zobowiązania i należności, gwarancje i poręczenia;

2) wykonania budżetu państwa za okresy miesięczne, w tym kwotę deficytu lub nadwyżki.

2. Minister Finansów podaje do publicznej wiadomości w terminie, o którym mowa w art. 38, informacje obejmujące wykaz udzielonych przez Skarb Państwa poręczeń i gwarancji, wskazując osoby prawne i fizyczne oraz jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej, których te poręczenia i gwarancje dotyczą.
3. Dyrektor izby skarbowej ogłasza w wojewódzkim dzienniku urzędowym wykaz osób prawnych i fizycznych oraz jednostek organizacyjnych nie posiadających osobowości prawnej, którym umorzono zaległości podatkowe, odsetki za zwłokę lub opłaty prolongacyjne w kwocie przewyższającej 5.000 zł, wraz ze wskazaniem wysokości umorzonych kwot i przyczyn umorzenia.

4. Podanie do publicznej wiadomości wykazu, o którym mowa w ust. 3, nie narusza przepisów o tajemnicy skarbowej.

5. Organy wydające decyzje o umorzeniu niepodatkowych należności budżetu państwa, o których mowa w art. 60, podają informację kwartalną o udzielonych umorzeniach do publicznej wiadomości w ogólnie dostępnym miejscu do końca miesiąca następującego po zakończeniu kwartału.

6. Minister Finansów określi, w drodze rozporządzenia, sposób ustalania umorzonych kwot oraz termin ogłaszania wykazu, o którym mowa w ust. 3, a także organy obowiązane do przekazywania dyrektorowi izby skarbowej danych umożliwiających sporządzenie tego wykazu i termin ich przekazywania, uwzględniając rodzaje podmiotów, których informacje dotyczą.

Art. 37.

1. Zarząd jednostki samorządu terytorialnego podaje do publicznej wiadomości w terminie:

1) do końca miesiąca następującego po zakończeniu kwartału - kwartalną informację o wykonaniu budżetu jednostki samorządu terytorialnego, w tym kwotę deficytu albo nadwyżki, oraz o udzielonych umorzeniach nie podatkowych należności budżetowych, o których mowa w art. 60;

2) o którym mowa w art. 38 - informację obejmującą:

a) dane dotyczące wykonania budżetu jednostki samorządu terytorialnego w poprzednim roku budżetowym, w tym kwotę deficytu albo nadwyżki,

b) kwotę wykorzystanych środków, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2,

c) kwotę zobowiązań, o których mowa w art. 72 ust. 1 pkt 4,

d) kwoty dotacji otrzymanych z budżetów jednostek samorządu terytorialnego oraz kwoty dotacji udzielonych innym jednostkom samorządu terytorialnego,

e) wykaz udzielonych poręczeń i gwarancji, z wymienieniem podmiotów, których gwarancje i poręczenia dotyczą,

f) wykaz osób prawnych i fizycznych oraz jednostek organizacyjnych nie-posiadających osobowości prawnej, którym w zakresie podatków lub opłat udzielono ulg, odroczeń, umorzeń lub rozłożono spłatę na raty w kwocie przewyższającej łącznie 500 zł, wraz ze wskazaniem wysokości umorzonych kwot i przyczyn umorzenia,

g) wykaz osób prawnych i fizycznych oraz jednostek organizacyjnych nie posiadających osobowości prawnej, którym udzielono pomocy publicznej.
2. Podanie do publicznej wiadomości wykazu, o którym mowa w ust. 1 pkt 2 lit. f, nie narusza przepisów o tajemnicy skarbowej.

53. jako 50 Zasada uprzedniości budżetowej -j.w + czy jest nakazem prawnym i jakie są konsekwencje jej niezachowania.

Domaga się aby budżet jako plan finansowy żeby był uchwalany przed rozpoczęciem okresu którego dotyczy.
Nie jest bezwzględnym nakazem prawa.
art. 145. Budżet ma obowiązek uchwalania się do końca stycznia wg. Roku kalendarzowego.
art. 239 w przypadku nie podjęcia uchwały budżetowej do końca stycznia( w poprzedniej ustawie był to termin do końca marca) Regionalna Izba Obrachunkowa w terminie do końca lutego (uprzednio do końca kwietnia) roku budżetowego ustala budżet jednostek samorządu terytorialnego w zakresie zadań własnych i zleconych. ( uprzednio jedynie zadań obligatoryjnych)

54. jako 51. Zasada roczności- j. w + jej wydźwięk praktyczny.

Odnosi się do czasowego funkcjonowania budżetu. Skoro budżet jest uchwalany na rok budżetowy ( zbieżny z rokiem kalendarzowym) to znaczy że organy stanowiące mają prawo i gwarancje że codziennie będą decydować o gospodarce finansowej swojego podmiotu prawa publicznego i co za tym idzie będą corocznie kontrolować wykonywanie poszczególnych budżetów.
Bywają budżety też 3 letnie- wtedy wówczas sytuacja jest bardziej skomplikowana.
Zasada ta ma wyraz normatywny.
Konsekwencje tej zasady to:
- środki przeznaczane w danym roku na wydatki powinny być wydane w tym roku, zaś środki niezrealizowane z końcem roku budżetowego przepadają (wygasają) Od tej zasady istnieje pewien wyjątek o którym mówi art. 181 gdyż RM sporządza w drodze rozporządzenia wykaz w którym nie stosuje się wyżej wymienionej zasady bowiem okres ten zostaje wydłużony do końca I kwartału.
Na wniosek dysponenda podmiotu Minister Finansów może wyrazić zgodę na przesunięcie tego okresu na nie dłużej niż 9 dni roboczych nowego roku budżetowego.
- przy budżetach jednostek samorządu terytorialnego organ stanowiący w drodze uchwały wydaje wykaz wydatków które nie podlegają tej zasadzie i określił on nowy maksymalny termin do 30 czerwca.

55. jako 52. Struktura ekonomiczna budżetu państwa.
Są to dochody i wydatki.
Grupa 1 to - dochody publicznoprawne- podatki, opłaty, podobne do podatków daniny np.: Jednoosobowych jednostek Skarbu Państwa i są to jednocześnie dochody o charakterze zasadniczym i ich podstawowym celem jest dostarczanie wpływów do Skarbu Państwa
- dochody publicznoprawne o charakterze ubocznym- ich cel zaś jest inny aniżeli dostarczanie dochodów np. są to:
* kary grzywny
*mandaty
Grupa 2 to dochody prywatnoprawne - są to dochody z umów najmu, dzierżawy i innych umów o podobnym charakterze - dotyczące składników majątkowych Skarbu Państwa a także:
- odsetki zgromadzone na rachunkach bankowych
- odsetki od udzielonych przez Skarb Państwa pożyczek i kredytów
- spadki, zapisy i darowizny w postaci pieniężnej na rzecz Skarbu Państwa
Grupa 3- to dochody pochodzące z gminy min:
- środki europejskie
- środki przeznaczane na realizację projektów pomocy technicznej.

56. jako 53. Dochody budżetu państwa.

Patrz pytanie wyżej

57. jako 54 Wydatki budżetu państwa.

Wyróżniamy następujące kategorie wydatków:
1) wydatki związane z bieżącym funkcjonowaniem państwa
2) dofinansowanie jednostek samorządu terytorialnego i są to: subwencje i dotacje
3) wydatki związane z naszym członkostwem w UE i mamy tu np.: wpłaty bezpośrednie do UE tzw. środki własne UE
4) Reprezentacja polityczna społeczeństwa np.: subwencje dla partii politycznych
5) Wydatki przeszłe przesunięte w czasie np.: obsługa zadłużenia politycznego ( dług publiczny)
Inny podział przedstawia art. 124 ustawy
Art. 124.

1. Wydatki budżetu państwa dzielą się na następujące grupy wydatków:

1) dotacje i subwencje;

2) świadczenia na rzecz osób fizycznych;

3) wydatki bieżące jednostek budżetowych;

4) wydatki majątkowe;

5) wydatki na obsługę długu Skarbu Państwa;

6) wydatki na realizację programów finansowanych z udziałem środków, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2, w tym wydatki budżetu środków europejskich;

7)środkiwłasneUniiEuropejskiej.
2. Świadczenia na rzecz osób fizycznych obejmują wydatki budżetu państwa kierowane, na podstawie odrębnych przepisów, bezpośrednio lub pośrednio do osób fizycznych, a nie będące wynagrodzeniem za świadczoną pracę.

3. Wydatki bieżące jednostek budżetowych obejmują:

1) wynagrodzenia i uposażenia osób zatrudnionych w państwowych jednostkach budżetowych oraz składki naliczane od tych wynagrodzeń i uposażeń;

2) zakupy towarów i usług;

3) koszty utrzymania oraz inne wydatki związane z funkcjonowaniem jedno-stek budżetowych i realizacją ich statutowych zadań;

4) koszty zadań zleconych do realizacji jednostkom zaliczanym i nie zaliczanym do sektora finansów publicznych, z wyłączeniem organizacji pozarządowych.

4. Wydatki majątkowe obejmują:

1) wydatki na zakup i objęcie akcji oraz wniesienie wkładów do spółek prawa handlowego;

2) wydatki inwestycyjne państwowych jednostek budżetowych oraz dotacje celowe na finansowanie lub dofinansowanie kosztów inwestycji realizowanych przez inne jednostki.

5. Wydatki na obsługę długu Skarbu Państwa obejmują w szczególności wydatki budżetu państwa z tytułu oprocentowania i dyskonta od skarbowych papierów wartościowych, oprocentowania zaciągniętych kredytów i pożyczek oraz wypłat związanych z udzielonymi przez Skarb Państwa poręczeniami i gwarancjami, a także koszty związane z emisją skarbowych papierów wartościowych.

58. jako 55 Struktura ekonomiczna budżetu jednostek samorządu terytorialnego; w szczególności gminy.

Są to dochody i wydatki.
Wydatki gminy dzielimy na:
- zadania własne - są to środki które gmina musi sobie samodzielnie zabezpieczyć np.:
* zagospodarowanie kulturą, oświatą.
Może je wziąć np. z dochodów własnych.
- zadania zlecone - zlecający środki musi przewidzieć zaś gmina o te środki nie musi się martwić.
-zadania powierzone- realizowane one są na podstawie porozumień pomiędzy organami administracji rządowej a organami administracji samorządowej, zaś powierzający musi zapewnić te środki na reazlizacje zadania powierzonego.

59. jako 56. Dochody gminy.

Podział konstytucyjny to:
1) dochody własne
DOCHODY ZEWNĘTRZNE gdyż pochodzą z zewnątrz tzw. dochody zasilające.
2) subwencje ogólne
3) dotacje celowe



Udział w podatkach państwowych to taka instytucja w której Państwo rezygnuje na rzecz konkretnej jednostki sam. teryt. Z dochodów wypracowanych na terytorium danej gminy na rzecz tej właśnie gminy i rezygnuje w granicach + lub - 40% z podatku dochodowego wypracowanego na terytorium tej Gminy czyli jest płacony przez osoby fizyczny mieszkające na terytorium tej Gminy. Budżet rezygnuje też w granicach + lub - 7% dochodu wypracowanego tytułem tego podatku płaconego przez osoby prawne mające siedzibę na terytorium danej Gminy.

60. jako 57. Dotacje i subwencje jako dochody gminy.

Są to tzw. dochody zewnętrzne.





61. jako 58. Pojęcie i etapy procedury budżetowej.

Procedura budżetowania- Jest to szereg czynności zmierzających do stworzenia projektu budżetu, do uchwalenia budżetu i do przeprowadzenia kontroli wykonania tego budżetu, do wykonania budżetu i do przeprowadzenia kontroli wykonanie tego budżetu

Wyróżniamy 4 etapy procedury budżetowej:
I- projektowanie
II- uchwalanie
III- wykonywanie
IV- kontrola wykonania budżetu.

62. jako 59. Projektowanie b.p ( ogólny zarys tego etapu procedury)

Etap ten dzieli się na 3 podetapy.

zaś art. 138 Ustawy stanowi : Minister Finansów przedstawia Radzie Ministrów założenia projektu budżetu państwa na rok następny, uwzględniające ustalenia przyjęte w Wieloletnim Planie Finansowym Państwa oraz kierunki działań zawarte w przyjętym przez Radę Ministrów Programie Konwergencji,

MF po przedłożeniu założeń do projektu budżetu wydaje tzw Notę budżetową corocznie dla każdego przygotowanego projektu ok. połowy maja roku poprzedzającego rok budżetowy. Ma ona formę rozporządzenia MF.
Treść noty: określa szczegółowy sposób, tryb i terminy opracowywania materiałów do projektu budżetu państwa. Tzn.
1) chodzi o materiały do planów rzeczowych - dotyczących realizowanych zadań tzn. jakie zadania mają być realizowane w danym roku na dany rok budżetowy.
2) chodzi o materiały do projektów planów dochodów i wydatków części budżetowych.
MF wydając notę dysponuje także pewnymi wzmiankami:
1) kieruje się uwzględnieniem klasyfikacji budżetowej i
2) układem zadaniowym

W projekcie Ustawy budżetowej ujmuję się także zakres przedmiotowy i podmiotowy spraw.

II etapem tego etapu jest : ZAMKNIĘCIE. - MF przekładając projekt całej ustawy budżetowej RM na rok następny wraz z uzasadnieniem, ponadto włącza do tego projektu bez dyskusji dochody i wydatki tzw. części nieweryfikowalnych budżetu.
III etap - ostatni- RM uchwala projekt ustawy budżetowej i przekłada go wraz z uzasadnieniem do 30 września poprzedzającego rok budżetowy.

art. 222 Konstytucji stanowi. Rada Ministrów przedkłada Sejmowi najpóźniej na 3 miesiące przed rozpoczęciem roku budżetowego projekt ustawy budżetowej na rok następny. W wyjątkowych przypadkach możliwe jest późniejsze przedłożenie projektu.


63. jako 60. Rola MF i dysponentów części budżetowych w projektowaniu budżetu państwa (planowanie zadaniowe)

Rola MF:
- określanie założeń projektu budżetu na rok kolejny
- przekładanie tych założeń RM
- wydawanie noty budżetowej
Rola dysponentów części budżetowych:
- opracowywanie materiałów do projektu ustawy budżetowej
- przekładanie tych materiałów MF z wyjątkiem materiałów:
* w zakresie programów finansowanych z udziałem środków europejskich oraz środków przeznaczonych na realizację:
a) programów w ramach celu Europejska Współpraca Terytorialna
b) programów, o których mowa w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady
c) Norweskiego Mechanizmu Finansowego 2004-2009
d) Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego 2004-2009
* w zakresie środków pochodzących z Europejskiego Funduszu Rybackiego oraz środków na realizację Wspólnej Polityki Rolnej:
a) Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej „Sekcja Gwarancji”
b) Europejskiego Funduszu Rolniczego Gwarancji
c) Europejskiego Funduszu Rolniczego Rozwoju Obszarów Wiejskich

64. jako 62. Procedura ustalania limitów wydatków w budżecie państwa.

65. jako 63.Tzw części nieweryfikowalne w projekcie Budżetu państwa.

Są to części odnoszące się do organów władzy państwowej które są nadrzędne wobec naczelnych organów państwowych i MF.

66. jako 64. Uzasadnienie do projektu ustawy budżetowej - treść, znaczenie prawne.

Uzasadnienie jest omówieniem podstawowych wielkości, tendencji przedłożonego projektu budżetowego, elementy te są ściśle określone i powinny dawać ogólny obraz projektu budżetu na tle kondycji finansów państwa i powinny dawać prognozę dotyczącą tych parametrów na przyszłość.
Uzasadnienie do projektu ustawy budżetowej jest kierowane szczególnie do społeczeństwa a nie posłów.
Najważniejsze elementy uzasadnienia to:
- główne cele polityki społecznej i gospodarczej
- założenia makroekonomiczne na rok budżetowy i 3 następne.
- kierunki polityki fiskalnej
- przewidziane wykonanie budżetu za rok poprzedzający rok budżetowy
- omówienie projektu budżetu: zaplanowane wydatki, prognoza dochodów, nadwyżki deficytu w sektorze finansów publicznych
- i inne elementy określone w art. 142 pkt od 6 do 11 :
6) omówienie przewidywanych dochodów i wydatków, nadwyżki lub deficytu oraz długu sektora finansów publicznych;
7) omówienie wielkości środków własnych Unii Europejskiej oraz środków ujętych w budżecie środków europejskich
8) informacje o udzielonych przez Skarb Państwa kwotach poręczeń i gwarancji, według przewidywanego wykonania na koniec roku budżetowego poprzedzającego rok budżetowy, którego dotyczy projekt ustawy budżetowej
9) kierunki prywatyzacji majątku Skarbu Państwa
10) zestawienie zadań i celów priorytetowych na dany rok budżetowy
<11) skonsolidowany plan wydatków na rok budżetowy i dwa kolejne lata państwowych jednostek budżetowych, państwowych funduszy celowych, agencji wykonawczych, instytucji gospodarki budżetowej oraz państwowych osób prawnych, o których mowa w art. 9 pkt 14, sporządzany w układzie zadaniowym.>

67. jako 65. Uchwalanie budżetu państwa- odrębności procedury uchwalania ustawy budżetowej od zasad ogólnych + krótki opis prac parlamentarnych.

Określone jest w Konstytucji, Regulaminie Sejmu i Senatu oraz w 1 przepisie ustawy.
Odstępstwa trybu prac parlamentarnych nad innymi ustawami:
- inicjatywę ustawodawczą posiada tylko RM
-inicjatywę w zakresie zmian w ustawie budżetowej w okresie roku budżetowego posiada tylko RM
- termin do zgłaszania poprawek przez Senat wynosi 20 dni a nie 30.
- termin do podpisania Ustawy przez prezydenta wynosi 7 dni a nie 21
- wyłączona możliwość przekazywania Ustawy przez prezydenta Sejmowi w celu jej ponownego rozpatrzenia ; brak veta prezydenckiego , a w zamian przysługuje mu prawo zwrócenia się do TK o wstępną ( prewencyjną) kontrole Ustawy Budżetowej, zaś terminem do rozpatrzenia wniosku Prezydenta przez TK to termin 2 miesięcy od chwili złożenia wniosku.

Opis prac parlamentarnych : Sejm i Senat mają obowiązek podjęcia pracy nad Ustawą budżetową w terminie 4 miesięcy , w przypadku niedotrzymania tego terminu Prezydent ma prawo rozwiązać Parlament w terminie 14 dni od upływu 2 miesięcy i wówczas podstawą gospodarki finansowej staje się projekt przedłożony przez RM, jednakże warto zauważyć że częściej w takiej syt podstawą staje się budżet z poprzedniego roku .

Art. 219.

1. Sejm uchwala budżet państwa na rok budżetowy w formie ustawy budżetowej.

2. Zasady i tryb opracowania projektu budżetu państwa, stopień jego szczegółowości oraz wymagania, którym powinien odpowiadać projekt ustawy budżetowej, a także zasady i tryb wykonywania ustawy budżetowej określa ustawa.

3. W wyjątkowych przypadkach dochody i wydatki państwa w okresie krótszym niż rok może określać ustawa o prowizorium budżetowym. Przepisy dotyczące projektu ustawy budżetowej stosuje się odpowiednio do projektu ustawy o prowizorium budżetowym.

4. Jeżeli ustawa budżetowa albo ustawa o prowizorium budżetowym nie weszły w życie w dniu rozpoczęcia roku budżetowego, Rada Ministrów prowadzi gospodarkę finansową na podstawie przedłożonego projektu ustawy.

Art. 220.

1. Zwiększenie wydatków lub ograniczenie dochodów planowanych przez Radę Ministrów nie może powodować ustalenia przez Sejm większego deficytu budżetowego niż przewidziany w projekcie ustawy budżetowej. - to ochrona równowagi budżetu(pojęcie stosowane w doktrynie)

2. Ustawa budżetowa nie może przewidywać pokrywania deficytu budżetowego przez zaciąganie zobowiązania w centralnym banku państwa
   

68. jako 66. Pojęcie autopoprawki+ skutki jej wniesienia.

Autopoprawka- jest to poprawka do projektu Ustawy Budżetowej zgłoszona przez samego projektodawcę; najczęstszą przyczyną jej zgłoszenia jest zmiana toku prac parlamentarnych - tj. zmiana rządu.
Skutki jej wniesienia:
- złożenie autopoprawki nie jest traktowane jako nowe przedłożenie i w związku z tym czas przewidziany na uchwalenie budżetu biegnie w dalszym ciągu
- jeżeli od 01. 01 roku budżetowego podstawą gospodarki jest projekt budżetu to oznacza to że jest to projekt z autopoprawką razem wzięty.

69. jako 67. Wykonywanie budżetu państwa - pojęcie, rodzaje czynności , podmioty zaangażowane i zasady wykonywania.

Wykonywanie BP- są to wszystkie czynności związane z gospodarowaniem środkami budżetowymi mające na celu realizację zaplanowanych zadań i ich rozliczenie
Rodzaje czynności ( co obejmuje):
- dezagregacje budżetu na plan finansowy poszczególnych jednostek finansowych z tego budżetu państwa
- gromadzenie i egzekwowanie dochodów
- zaciąganie zobowiązań i dokonywanie wydatków
- zaciąganie długu i dokonywanie spłat zadłużenia
- prowadzenie ewidencji sprawozdawczości budżetowej
- dokonywanie zmian w budżecie
- sporządzanie rocznego sprawozdania

Podmioty zaangażowane w wykonywanie budżetu:
- RM czyli rząd - jest konstytucyjnie odpowiedzialny za wykonanie budżetu państwa, zaś art. 2 ustawy stanowi że to rząd kieruje wykonaniem budżetu
- MF- sprawuje ogólny nadzór nad gromadzeniem dochodów i dokonywaniem wydatków art. 184 ponadto: sprawuje kontrole efektywności budżetu w układzie zadaniowym i monitoruje poziom finansów w sektorze finansów publicznych atr. 174
- dysponenci części budżetowych - przede wszystkim ministrowie i kierownicy urzędów centralnych - sprawują nadzór i kontrolę nad całością gospodarki finansowej
- dysponenci środków budżetowych - realizują zadania publiczne a co za tym idzie wydatkują środki budżetowe.

Zasady wykonywania budżetu: syt inna niż w poprzedniej ustawie:

Zasada I - dotyczy ustalania, pobierania i odprowadzania dochodów; na zasadach i w terminach obowiązujących w przepisach
Zasada II- wiąże się z realizacją zadań - Zadania powinny być wykonywane w terminach określonych w przepisach i harmonogramach.
Zasada III- dotyczy dokonywania wydatków- wydatki mogą być dokonywane w granicach kwot i w sposób celowy oraz oszczędny( przez wybranie najlepszej oferty ale z uwzględnieniem przepisów publicznych wydatków finansowych) by najmniejszym kosztem osiągnąć jak największy cel.

70. jako 68. Dezegregacja b.p - pojęcie i płaszczyzny.

Odbywa się w dwóch płaszczyznach:
1) podmiotowej- tak więc dokonuje się podziału ustalonych w budżecie kwot pomiędzy jednostki uczestniczące w wykonywaniu budżetu.
dysponenci w terminie 21 dni przekazują jednostkom informacje.
2) czasowej - tzw podział rocznego planu finansowego na krótsze okresy u nas: jedynie miesięczne; inaczej tzw. harmonogram realizacji budżetu który zawiera:
- prognozę dochodów która ma być realistyczna
Podlega on aktualizacji na wniosek dysponenta części budżetowej lub MF; zaś rolą tego harmonogramu jest:
1) stworzenie warunków do bieżącego śledzenia stanu zaawansowania gromadzenia dochodów budżetowych, gdyż w poszczególnych miesiącach robi się to precyzyjniej niż w ciągu roku.
Trzeba śledzić aby wychwycić pewną ewentualność istnienia ryzyka niepełnego wykonania budżetu po tej stronie.
2) harmonogram dochodów plus ewentualny harmonogram zaciągania długu publicznego są podstawą konstrukcji harmonogramu wydatków i pozwala to na utrzymanie płynności finansowej
Dochody budżetowe nie są rozłożone w czasie równomiernie w związku z tym należy przewidzieć środki zaradcze na I półrocze, a nie są one równomiernie rozłożone gdyż:
- I miesiąc roku nie dostarcza raczej dochodów
- do końca I kwartału roku w tzw: budżetówce muszą być wypłacone trzynastki.
W efekcie na I kwartał przypada 30% kwoty przeznaczonej na wynagrodzenia całoroczne w związku z tzw: trzynastkami.
W lutym tzw: subwencja oświatowa jest większa od pozostałych chociaż nie ma żadnych dochodów.
3) wydatki na obsługę długu publicznego są zmienne w czasie; w I półroczu są często wyższe niż w II półroczu.
4) Wpłaty z zysku NBP - przychodzą dopiero ok. roku kalendarzowego.

71. jako 69. Gromadzenie i egzekwowanie dochodów państwowych+ system rachunków bankowych b. p( zasady ich funkcjonowania i podmioty prowadzące)

1) wszystkie dochody budżetowe gromadzone są na prowadzonych dla budżetu państwa rachunkach bankowych ściślej mówiąc rachunkach wpływów
2) Zasadnicza część dochodów publicznych gromadzona jest przez :
- Urzędy Skarbowe
- Urzędy Celne
- i inne jednostki budżetowe jak np. sądy
3) Dochody wpłacane są na rachunki bieżące odpowiednich jednostek np. Urząd Skarbowy a z nich przekazywane są na rachunek wpływów budżetu państwa którego dysponentem jest MF. Przekazanie następuje w okresie 5 dni.
4) Rachunki państwowych jednostek budżetowych są jednokierunkowe; przy czym z rachunku dochodów mogą być realizowane 2 rodzaje wydatków:
- transfery dla budżetu państwa
- zwroty na pułap podatkowy
5) większość dochodów trafia w formie polecenia przelewu przy czym US nie podlegają poleceniu zapłaty a poleceniu przelewu.
Polecany też jest przekaz pocztowy, a bardzo rzadko wpłaty gotówkowe
6) Dla lepszej orientacji w strukturze wydatków i dochodów ; do numerów rachunków bankowych wprowadzono dodatkowe numery tzw: numery SUBKONTA.

72. jako 70
Wydatki dokonywane są przez dysponentów środków budżetowych z rachunków bieżących wydatków ze środków otrzymanych bezpośrednio lub za pośrednictwem rachunku bieżącego wydatków dysponenta nadrzędnego z centralnego rachunku bieżącego budżetu państwa
Dokonywane są one w formie przelewów bankowych aczkolwiek nie ma żadnych przeszkód do ich płacenia w formie pieniężnej

73. jako 71. Zmiany w b.p w trakcie jego wykonywania - rodzaje, przyczyny i zasady ich dokonywania.

Przyczyny zmian w budżecie: w trakcie roku budżetowego
1) klęski żywiołowe: np. niespodziewane wydarzenia
2) niedoszacowanie wydatków w niektórych podziałkach klasyfikacji, określonych środków na dany cel.
Rodzaje:
1) Zmiany w budżecie które wymagają zmiany Ustawy Budżetowej; inicjatywa należy do RM. Procedura ta rzadko jest uruchomiana.
2) Zmiany w budżecie które nie wymagają zmiany Ustawy Budżetowej a jedynie ograniczają się do zmiany budżetu. Tą procedurę uruchamia się dosyć często i mogą na nią wpływać różne czynniki np.:
- społeczne
- gospodarcze
- a nawet polityczne
Procedura II która nie domaga się zmiany Ustawy budżetowej dzieli się na następujące 3 procedury:
- wykorzystywanie rezerw budżetowych
- dokonywanie przeniesień wydatków budżetowych
- blokowanie wydatków
Te zmiany nie powodują zmiany łącznej kwoty wydatków.

74. jako 72. Rezerwy budżetowe.
ART. 154 i 155.
Rezerwy budżetowe możemy podzielić na :
- rezerwy ogólne - są to kwoty których przeznaczenie nie zostało określone
- rezerwy celowe- są to kwoty których przeznaczenie zostało w prawdzie określone ale nie z pełną szczegółowością.

Rezerwa ogólna- wynosi maksymalnie 0,2 % ogólnych wydatków budżetowych. Musi być utworzona- stanowi to pewnego rodzaju OBOWIĄZEK!!!! Dysponuje nią RM, ale może ona również upoważnić w drodze rozporządzenia do dysponowania nią także Prezesa RM lub MF.

Rezerwa celowa - wynosi nie więcej niż 5 % wszystkich wydatków budżetowych. Gdy podziału dokonuje MF to dysponuje nią pomimo to MF. Rezerwy celowe mogą być przeznaczone wyłącznie na cel który został utworzony zgodnie z klasyfikacją wydatków , ale po zasięgnięciu opinii komisji sejmowej MF może dokonać zmiany rezerwy celowej.

75. jako 73. Przeniesienia wydatków budżetowych.
ART. 180 171, 172
Polega na zwiększeniu pewnych pozycji planów wydatków kosztem zmniejszenia innych pozycji ale suma zwiększeń musi równać się sumie zmniejszeń.

Art. 171- Dysponenci części budżetowych np. kierownicy urzędów centralnych; czyli ministrowie oraz dysponenci nie będący ministrami mogą dokonywać zmian( przeniesień) między rozdziałami i paragrafami, a nie mogą zaś pomiędzy częściami i działami.
Dysponenci części budżetowych mogą upoważnić kierowników podległych jednostek do dokonywania przeniesień wydatków w obrębie jednego rozdziału.
Upoważnienie to nie obejmuje przenoszenia wydatków, na dokonanie których wymagana jest zgoda ministra właściwego do spraw rozwoju regionalnego lub Ministra Finansów.
art.- 172- W razie zniesienia lub przekształcenia ministerstwa Prezes Rady Ministrów może w drodze rozporządzenia, dokonywać przeniesienia planowanych dochodów i wydatków budżetowych między częściami budżetu państwa, z zachowaniem przeznaczenia środków publicznych wynikającego z ustawy budżetowej.

Art. 180 - W przypadku wprowadzenia stanu nadzwyczajnego na terytorium państwa lub na jego części Rada Ministrów może, w drodze rozporządzenia, dokonywać przeniesienia planowanych wydatków budżetowych między częściami i działami budżetu państwa w celu realizacji zadań wynikających z przepisów dotyczących wprowadzenia tego stanu.

76. jako 74. Blokowanie wydatków budżetowych.
art. 177 i 179
W przypadku stwierdzenia niegospodarności w jednostkach, opóźnień w realizacji zadań, nadmiaru posiadanych środków, naruszenia zasad gospodarki finansowej może dojść do blokowania planowanych wydatków budżetowych.
W etapie I blokuje się środki potem przenosi się je na rezerwy najczęściej rezerwy celowe i na koniec wydatkuje.
Decyzje o blokowaniu podejmuje MF i informacje o tym przekazuje niezwłocznie RM, zwłaszcza o przyczynach podjęcia takiej decyzji.

art. 179- W przypadku zagrożenia realizacji ustawy budżetowej może nastąpić blokowanie na czas oznaczony planowanych wydatków budżetu państwa. Blokowanie to oznacza wstrzymanie przekazywania środków z budżetu państwa - może to być zarówno okresowe jak i obowiązujące do końca roku budżetowego. Przy czym przy takiej decyzji czas ten musi być oznaczony. RM podejmuje taką decyzję w drodze rozporządzenia po uzyskaniu pozytywnej opinii właściwej komisji sejmowej.


art. 177 ust 6. Określa - Sposób postępowania z zablokowanymi środkami.
Minister Finansów, po uzyskaniu pozytywnej opinii sejmowej komisji właściwej do spraw budżetu, może utworzyć nową rezerwę celową i przenieść do tej rezerwy kwoty wydatków zablokowane na podstawie ust. 1 pkt 2 i 3.
1. W przypadku stwierdzenia:
2) opóźnień w realizacji zadań,
3) nadmiaru posiadanych środków

77. jako 75. Problem tzw. wydatków niewygasających w b.p .
ART. 181.
Może się zdarzyć że środki budżetowe mogą być przedłużone i są to wówczas tzw. wydatki niewygasające. Wspomniano o nich przy omawianiu zasady roczności budżetu i muszą one wówczas znaleźć się na specjalnej liście i subkoncie.
Rożne są kategorie zadań i różni są ministrowie, ale może okazać się że zadania te mogą by zrealizowane przez następny kwartał ale muszą one znaleźć się na specjalnej liście. Następny kwartał to I kwartał następnego roku budżetowego.

78. jako 76. Kontrola wykonania budżetu państwa.

Art. 183. w trakcie roku budżetowego po pierwszym półroczu wykonywana jest kontrola budżetu przez te pół roku natomiast po roku kalendarzowym- kontrola całego budżetu.

Minister Finansów do dnia 10 . 09 roku budżetowego powinien przedstawić właściwej komisji do spraw budżetu i NIK informacje o przebiegu wykonywania ustawy budżetowej za pierwsze półrocze.


Po zakończeniu roku budżetowego przeprowadzana jest kontrola całościowa budżetu, która zakończona jest wydaniem sprawozdania.
Wykonanie ustawy budżetowej podlega kontroli Sejmu; RM przedstawia Sejmowi i NIK- owi roczne sprawozdanie - do końca maja roku następnego.

79. jako 76. Sprawozdanie z wykonania budżetu państwa - elementy, skład , rola, sposób postępowania + absolutorium.

Sprawozdanie z wykonania ustawy budżetowej powinno zawierać:
- dochody, wydatki oraz nadwyżkę albo deficyt sektora finansów publicznych;

- dochody i wydatki wynikające z zamknięć rachunków budżetu państwa, sporządzone według szczegółowości i układu ustawy budżetowej

- przychody i koszty państwowych funduszy celowych

- przychody i koszty agencji wykonawczych

- przychody i koszty instytucji gospodarki budżetowej;

- przychody i koszty jednostek a mianowicie:
* inne państwowe lub samorządowe osoby prawne utworzone na podstawie odrębnych ustaw w celu wykonywania zadań publicznych, z wyłączeniem przedsiębiorstw, jednostek badawczo-rozwojowych, banków i spółek prawa handlowego.

Do sprawozdania dołącza się:

1) omówienie wykonania budżetu państwa, z uwzględnieniem różnic między wielkościami uchwalonymi a wykonanymi;

2) informację o realizacji wydatków, które nie wygasły z upływem roku budżetowego;

3) omówienie wielkości środków własnych Unii Europejskiej, z uwzględnieniem różnic między wielkościami uchwalonymi a wykonanymi;

4) informacje dotyczące otrzymanych i wydatkowanych środków, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2 i 3;

5) informację o przebiegu wykonania Wieloletniego Planu Finansowego Państwa.

Wraz ze sprawozdaniem rząd składa sprawozdanie o dochodach i wydatkach realizowanych przez samorządy terytorialne: o kwestii przebiegu prywatyzacji majątku Skarbu Państwa.


Do sprawozdania RM ponadto dołącza także sprawozdanie dotyczące kwestii długu publicznego- obligatoryjnie, a także informacje dotyczące kondycji sektora finansów publicznych.
Całość procedury związanej z kwestią wykonania budżetu kończy się wydaniem absolutorium.

80 jako 78. Prowizorium budżetowe.

81. jako 79. Procedura budżetowa w odniesieniu do budżetu jednostek samorządu terytorialnego.

Wieloletnia prognoza finansowa jednostek samorządu terytorialnego- w formie uchwały powinna być realistyczna i określać dla każdego roku objętego prognozą co najmniej:

1) dochody bieżące oraz wydatki bieżące budżetu jednostki samorządu terytorialnego, w tym na obsługę długu, gwarancje i poręczenia;

2) dochody majątkowe, w tym dochody ze sprzedaży majątku, oraz wydatki majątkowe budżetu jednostki samorządu terytorialnego;

3) wynik budżetu jednostki samorządu terytorialnego;

4) przeznaczenie nadwyżki albo sposób sfinansowania deficytu;

5) przychody i rozchody budżetu jednostki samorządu terytorialnego, z uwzględnieniem długu zaciągniętego oraz planowanego do zaciągnięcia;

6)kwotę długu jednostki samorządu terytorialnego, w tym relację, o której mowa w art. 243, oraz sposób sfinansowania spłaty długu.

7) objaśnienia przyjętych wartości
Są to elementy niezmienne wieloletniej prognozy.
Jest to prognoza 4 letnia

Procedura budżetowa jednostek samorządu terytorialnego obejmuję:
- Projektowanie budżetu jednostek s. t

- Uchwalanie budżetu jednostek s .t

- Wykonywanie budżetu jednostek s. t


82. jako 80. Projektowanie budżetu jednostek s. t.

Art. 238.

1. Zarząd jednostki samorządu terytorialnego sporządza i przedkłada projekt uchwały budżetowej:

1) organowi stanowiącemu jednostki samorządu terytorialnego,

2) regionalnej izbie obrachunkowej - celem zaopiniowania

- do dnia 15 listopada roku poprzedzającego rok budżetowy.

2. Wraz z projektem uchwały budżetowej zarząd jednostki samorządu terytorialnego przedkłada organowi stanowiącemu jednostki samorządu terytorialnego i regionalnej izbie obrachunkowej:

1) uzasadnienie do projektu uchwały budżetowej;

2. inne materiały określone w uchwale, o której mowa w art. 234. jak:

• wymaganą szczegółowość projektu budżetu jednostki samorządu terytorialnego

• terminy obowiązujące w toku prac nad projektem uchwały budżetowej jednostki samorządu terytorialnego

• wymogi dotyczące uzasadnienia i materiały informacyjne, które zarząd przedłoży organowi stanowiącemu jednostki samorządu terytorialnego wraz z projektem uchwały budżetowej

3. Opinię regionalnej izby obrachunkowej o projekcie uchwały budżetowej zarząd jednostki samorządu terytorialnego jest obowiązany przedstawić, przed uchwaleniem budżetu, organowi stanowiącemu jednostki samorządu terytorialnego.

Opinia dotycząca konkretniej jednostki samorządu terytorialnego jest publikowana w terminie 7 dni w BIP.

83.jako 81. Uchwalanie b. j. s. t a zasada uprzedniości.

Po przedłożeniu projektu uchwały budżetowej Regionalnej Izbie Obrachunkowej w celu jej zopiniowania i przekazaniu tej opinii Organowi stanowiącemu j. s. t , uchwałę w sprawie budżetu podejmuje właśnie Organ stanowiący przed rozpoczęciem roku budżetowego a w szczególnie uzasadnionych przypadkach do 31 stycznia roku budżetowego.

84. jako 82. Wykonywanie budżetu j. s . t - fazy, zasady, podmioty zaangażowane i ich obowiązki i uprawnienia.

Budżet j. s. t wykonuje zarząd.

Zarząd sprawuje ogólny nadzór nad realizacją uchwały budżetowej( monitoruje oddzielnie przychody i rozchody) . Realizuje także bezpośrednie wykonywanie ustawy budżetowej; ustala harmonogram.

Zarząd jednostki samorządu terytorialnego określa szczegółowe zasady, sposób i tryb przyznawania i korzystania ze służbowych kart płatniczych przy dokonywaniu wydatków z budżetu jednostki samorządu terytorialnego oraz innych samorządowych jednostek organizacyjnych i osób prawnych, a także zasady rozliczania płatności dokonywanych przy ich wykorzystaniu, z uwzględnieniem konieczności zapewnienia prawidłowości i gospodarności dokonywania wydatków.

85. jako 83. Zmiany w b. j .s. t w trakcie roku budżetowego.

Zmiany w budżecie j. s. t w trakcie roku budżetowego dokonuje zarząd w planie dochodów i wydatków. Zmiany te dotyczą:
1) dochodów i wydatków związanych ze zmianą kwot lub uzyskaniem dotacji przekazywanych z budżetu państwa, z budżetów innych jednostek samorządu terytorialnego oraz innych jednostek sektora finansów publicznych;

2) dochodów jednostki samorządu terytorialnego, wynikających ze zmian kwot subwencji w wyniku podziału rezerw subwencji ogólnej

3) wydatków jednostki samorządu terytorialnego w ramach działu w zakresie wydatków bieżących, z wyjątkiem zmian planu wydatków na uposażenia i wynagrodzenia ze stosunku pracy, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej

4) dochodów i wydatków jednostki samorządu terytorialnego związanych ze zwrotem dotacji otrzymanych z budżetu państwa lub innych jednostek samorządu terytorialnego.

Zarząd może upoważnić ( na mocy upoważnienia organu stanowiącego) do przenoszenia planowanych wydatków innej j. s.

Art. 259

1. Rezerwy celowe mogą być przeznaczone wyłącznie na cel, na jaki zostały utworzone, oraz wykorzystane zgodnie z klasyfikacją budżetową wydatków.

2. Zarząd jednostki samorządu terytorialnego może, po uzyskaniu pozytywnej opinii komisji właściwej do spraw budżetu organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego, dokonać zmiany przeznaczenia rezerwy celowej.

3. Wydatki przenoszone z rezerwy ogólnej nie mogą zwiększać planowanych wydatków na uposażenia i wynagrodzenia ze stosunku pracy, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej

86. jako 84. Wydatki niewygasające w b. j. s. t.

Wydatki niewygasające zgodnie z art. 263 są to niezrealizowane kwoty wydatków budżetu jednostki samorządu terytorialnego które co do zasady nie wygasają z upływem roku budżetowego. Organ stanowiący może bowiem ustalić w drodze uchwały wykaz wydatków które nie podlegają wygaśnięciu , oraz określić ostateczny termin dokonania każdego wydatku ujętego w tym wykazie w następnym roku budżetowym.

Ostateczny termin dokonania wydatków, które nie wygasają z upływem roku budżetowgo upływa 30 czerwca roku następnego.

87 jako 85. Blokowanie wydatków w b. j. s. t.

Art. 260.

1. W przypadkach stwierdzenia:

1) niegospodarności w określonych jednostkach,

2) opóźnień w realizacji zadań,

3) nadmiaru posiadanych środków,

4) naruszenia zasad gospodarki finansowej, o których mowa w art. 254

- zarząd jednostki samorządu terytorialnego może podjąć decyzję o blokowaniu planowanych wydatków budżetowych.

2. O podjętej decyzji zarząd jednostki samorządu terytorialnego zawiadamia organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego.

3. Zarząd jednostki samorządu terytorialnego może, po uzyskaniu pozytywnej opinii komisji właściwej do spraw budżetu organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego, utworzyć nową rezerwą celową na finansowanie zobowiązań jednostki samorządu terytorialnego, przenosząc do niej zablokowane kwoty wydatków.

4. Rezerwa celowa, o której mowa w ust. 3, nie może być przeznaczona na finansowanie wynagrodzeń i uposażeń.

88. jako 86. Bankowa obsługa b. j. s. t + zasady zaciągania zobowiązań.

Art. 264.

1. Bankową obsługę budżetu jednostki samorządu terytorialnego wykonuje bank wybrany na zasadach określonych w przepisach o zamówieniach publicznych.

2. Zasady wykonywania obsługi bankowej określa umowa zawarta między zarządem jednostki samorządu terytorialnego a bankiem.

3. Organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego może upoważnić zarząd jednostki samorządu terytorialnego do lokowania wolnych środków budżetowych na rachunkach w innych bankach.

4. Zarząd jednostki samorządu terytorialnego może, w granicach upoważnień za-wartych w uchwale budżetowej, zaciągać kredyty w wybranych przez siebie bankach, w trybie określonym w przepisach o zamówieniach publicznych.

5. W celu zabezpieczenia kredytu lub pożyczki nie można udzielać pełnomocnictwa do dysponowania rachunkiem bankowym jednostki samorządu terytorialnego.

89. jako 87. Kontrola wykonywania b. j. s. t.

Kontrola jest dwuetapowa:
ETAP I- Zarząd przedstawia organowi stanowiącemu j. s. t i Regionalnej Izbie Obrachunkowej w terminie do dnia 31 sierpnia niezbędne informacje dotyczące:
- przebiegu wykonania budżetu jednostki samorządu terytorialnego za pierwsze półrocze

- o kształtowaniu się wieloletniej prognozy finansowej

- informację o przebiegu wykonania planu finansowego jednostki za pierwsze półrocze, uwzględniającą w szczególności stan należności i zobowiązań, w tym wymagalnych.

ETAP II- zarząd przedstawia do dnia 31 marca roku następującego po roku budżetowym organowi stanowiącemu jednostki samorządu terytorialnego:

- sprawozdanie roczne z wykonania planu finansowego jednostki, w szczegółowości nie mniejszej niż w planie finansowym, które obejmuje także wykaz jednostek budżetowych i jest ono przedstawiane Regionalnej Izbie Obrachunkowej w terminie do dn. 31 marca roku następującego po roku budżetowym.

- informację o stanie mienia jednostki samorządu terytorialnego zawierającą:
a) dane dotyczące przysługujących jednostce samorządu terytorialnego praw własności,

b) dane dotyczące:

- innych niż własność praw majątkowych, w tym w szczególności o ograniczonych prawach rzeczowych, użytkowaniu wieczystym, wierzytelnościach, udziałach w spółkach, akcjach,

- posiadania,

c) dane o zmianach w stanie mienia komunalnego, w zakresie określonym w lit. a i b, od dnia złożenia poprzedniej informacji,

d) dane o dochodach uzyskanych z tytułu wykonywania prawa własności i innych praw majątkowych oraz z wykonywania posiadania,

e) inne dane i informacje o zdarzeniach mających wpływ na stan mienia jednostki samorządu terytorialnego.

90. jako 88. Pojęcie dyscypliny finansów publicznych i zakres ochrony ( co powinny chronić te przepisy)

Pojęcie dyscypliny finansów publicznych uregulowane zostało w Ustawie o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych z dnia 17 grudnia 2004 roku.

Ustawa określa zasady i zakres odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów

publicznych, organy właściwe oraz postępowanie w sprawach o naruszenie dyscypliny

finansów publicznych

89. Zakres podmiotowy odpowiedzialności z tyt. Naruszenia dyscypliny f. p

Odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych podlegają:

1) osoby wchodzące w skład organu wykonującego budżet lub plan finansowy

jednostki sektora finansów publicznych albo jednostki nie zaliczanej do sektora

finansów publicznych otrzymującej środki publiczne lub zarządzającego

mieniem tych jednostek;

2) kierownicy jednostek sektora finansów publicznych;

3) pracownicy jednostek sektora finansów publicznych, którym powierzono

określone obowiązki w zakresie gospodarki finansowej lub czynności przewidziane

w przepisach o zamówieniach publicznych;

4) osoby gospodarujące środkami publicznymi przekazanymi jednostkom nie

zaliczanym do sektora finansów publicznych.

90. Czyny naruszające dyscyplinę f. p (kategorie) .

Art. 5. 1. Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest:  

1) nieustalenie należności Skarbu Państwa, jednostki samorządu terytorialnego lub innej jednostki sektora finansów publicznych albo ustalenie takiej należności w wysokości niższej niż wynikająca z prawidłowego obliczenia;  

2) niepobranie lub niedochodzenie należności Skarbu Państwa, jednostki samorządu terytorialnego lub innej jednostki sektora finansów publicznych albo pobranie lub dochodzenie tej należności w wysokości niższej niż wynikająca z prawidłowego obliczenia;  

3) niezgodne z przepisami umorzenie należności Skarbu Państwa, jednostki samorządu terytorialnego lub innej jednostki sektora finansów publicznych albo dopuszczenie do przedawnienia tej należności;  

4) niedochodzenie nadmiernie lub nienależnie pobranych środków pochodzących:  

a) z budżetu Unii Europejskiej,  

b) ze źródeł zagranicznych, niepodlegających zwrotowi, innych niż wymienione w lit. a.  

2. Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest dopuszczenie przez kierownika jednostki sektora finansów publicznych do uszczuplenia wpływów należnych Skarbowi Państwa, jednostce samorządu terytorialnego lub innej jednostce sektora finansów publicznych wskutek zaniedbania lub niewypełnienia obowiązków w zakresie kontroli finansowej.  

3. Przepisy ust. 1 pkt 1-3 i ust. 2 nie mają zastosowania do należności z tytułu składek, do poboru których są obowiązani Zakład Ubezpieczeń Społecznych i Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego.  

Art. 6. Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest:

1) nieprzekazanie do budżetu w należnej wysokości pobranych dochodów należnych Skarbowi Państwa lub jednostce samorządu terytorialnego lub nieterminowe przekazanie tych dochodów;  

2) niedokonanie wpłaty do budżetu w należnej wysokości nadwyżki dochodów własnych przez jednostkę budżetową, nadwyżki środków obrotowych przez zakład budżetowy albo części zysku przez gospodarstwo pomocnicze jednostki budżetowej lub nieterminowe dokonanie tej wpłaty.  

Art. 7. Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest przeznaczenie dochodów, z wyłączeniem dochodów własnych oraz dochodów gromadzonych na rachunku funduszu motywacyjnego, uzyskiwanych przez jednostkę budżetową na wydatki ponoszone w tej jednostce.

Art. 8. Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest:

1) przekazanie dotacji z naruszeniem zasad lub trybu jej udzielania;  

2) nierozliczenie przekazanej dotacji lub nieterminowe rozliczenie tej dotacji;  

3) nieustalenie kwoty dotacji podlegającej zwrotowi do budżetu.  

91. Zasady odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (kto, wina, czas popełnienia czynu, świadomość popełnienia czynu naruszenia dyscypliny f. p , odpowiedzialność z tytułu naruszenia dyscypliny f. p, a inne rodzaje odp. wyłączenie odp., czyny nie stanowiące naruszenia dyscypliny f.p, ukaranie osoby odpowiedzialnej a odszkodowanie dla Skarbu Państwa)

Odpowiedzialność za naruszenie dyscypliny finansów publicznych ponoszą:
1) osoba która popełniła czyn naruszający dyscyplinę f. p w czasie jego popełnienia

2) osoba której można przypisać winę w czasie popełnienia naruszenia

3) osoba która wydała polecenie popełnienia czynu naruszającego dyscyplinę f. p

Naruszenie dyscypliny finansowej uważa się za popełnione w czasie w którym sprawca działał lub zaniechał działanie do którego był obwiązany.

Nieświadomość tego że działanie lub zaniechanie stanowi naruszenie dyscypliny f .p nie wyłącza odpowiedzialności chyba że nieświadomość ta była usprawiedliwiona.

Odp. z tytułu naruszenia dyscypliny f.p ponoszona jest zarówno umyślnie jak i nieumyślnie .

- Umyślnie - gdy sprawca miał zamiar popełnić naruszenie - tzn. chciał je popełnić lub przewidując możliwość jego popełnienia, godził się na to.

- Nieumyślnie- gdy sprawca nie mając zamiaru popełnienia naruszenia - popełnił je na skutek niezachowania ostrożności wymaganej w danych okolicznościach, mimo że możliwość popełnienia przewidywał lub mógł przewidzieć.

Wyłączenie odpowiedzialności:
1) działanie lub zaniechanie skutkujące przekroczeniem uprawnień do wydatkowania środków publicznych, zaciągania zobowiązań, albo nie wykonaniem zobowiązań w kwocie nieprzekraczającej w roku budżetowym łącznie przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gosp. narodowej w roku poprzednim ogłoszone przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Monitorze Polski.

2) działania lub zaniechania podjętego wyłącznie w celu ograniczenia skutków zdarzenia losowego.

3) gdy stopień naruszenia dyscypliny f.p jest znikomy
Czyny nie stanowiące naruszenia dyscypliny f.p:
1) gdy osoba dokonała naruszenia na polecenie przełożonego, kierownika jednostki , dysponenta środków publicznych , organu nadzorującego lub założycielskiego zgłaszając uprzednio pisemne zastrzeżenie i gdy uzyskała pisemne potwierdzenie wykonania polecenia bądź gdy polecenie zostało odwołane lub zmienione.

2) wykonanie uchwały organu naruszające dyscyplinę f. p gdy uprzednio złożyła pisemne zastrzeżenie i po uzyskaniu pisemnego potwierdzenia wykonania uchwały bądź gdy uchwała została odwołana lub zmieniona.

Osoba naruszająca dyscyplinę finansów publicznych podlega karze, a ukaranie takiej osoby nie wyłącza możliwości dochodzenia odszkodowania za poniesioną szkodę przez Skarb Państwa, jednostkę s. t lub inną jednostkę sektora finansów publicznych.

92. Kary za naruszenie dyscypliny finansów publicznych ( katalog, stosowanie).

Art. 31. 1. Karami za naruszenie dyscypliny finansów publicznych są:  

1) upomnienie;  

2) nagana;  

3) kara pieniężna;  

4) zakaz pełnienia funkcji związanych z dysponowaniem środkami publicznymi.  

2. Karę pieniężną wymierza się w wysokości od jednokrotności do trzykrotności miesięcznego wynagrodzenia osoby odpowiedzialnej za naruszenie dyscypliny finansów publicznych - obliczonego jak wynagrodzenie za czas urlopu wypoczynkowego - należnego w roku, w którym doszło do tego naruszenia.  

3. Jeżeli nie jest możliwe ustalenie wysokości wynagrodzenia, o którym mowa w ust. 2, karę pieniężną wymierza się w wysokości od jednokrotności do pięciokrotności przeciętnego wynagrodzenia.  

4. Karę zakazu pełnienia funkcji związanych z dysponowaniem środkami publicznymi wymierza się na okres od roku do 5 lat.

93. Organy orzekające w sprawie o naruszenie dyscypliny f.p.

Organami takimi są:
- w I instancji- Komisje Orzekające w sprawach o naruszenie dyscypliny f. p zwane "komisjami orzekającymi"

- w II instancji- Główna Komisja Orzekająca w Sprawach o naruszenie Dyscypliny F.P zwana " Główną Komisją Orzekającą"

Ich kadencja trwa 4 lata.

94. Przedawnienie i zatarcie ukarania w sprawach z zakresu naruszenia dys. f. p.

Art. 38. 1. Karalność naruszenia dyscypliny finansów publicznych ustaje, jeżeli od czasu jego popełnienia upłynęły 3 lata. Jeżeli jednak w tym okresie wszczęto postępowanie o naruszenie dyscypliny finansów publicznych, karalność ustaje z upływem 2 lat od zakończenia tego okresu.  

2. W razie stwierdzenia nieważności prawomocnego postanowienia lub orzeczenia komisji orzekającej w sprawie o naruszenie dyscypliny finansów publicznych, karalność ustaje po upływie 2 lat od dnia stwierdzenia nieważności prawomocnego postanowienia lub orzeczenia.  

3. W razie uchylenia prawomocnego postanowienia lub orzeczenia komisji orzekającej w sprawie o naruszenie dyscypliny finansów publicznych, karalność ustaje po upływie 2 lat od dnia uchylenia prawomocnego postanowienia lub orzeczenia.  

4. W razie wznowienia postępowania w sprawie o naruszenie dyscypliny finansów publicznych zakończonego prawomocnym postanowieniem lub orzeczeniem, karalność ustaje po upływie 2 lat od dnia wydania postanowienia o wznowieniu postępowania.  

Art. 40. 1. Zatarcie ukarania za naruszenie dyscypliny finansów publicznych następuje z mocy prawa, jeżeli od dnia wykonania kary lub przedawnienia jej wykonania upłynęły 2 lata.  

2. W razie odstąpienia od wymierzenia kary zatarcie ukarania z mocy prawa następuje po upływie roku od dnia uprawomocnienia się orzeczenia.  

3. Z chwilą zatarcia ukarania uważa się je za niebyłe

Na wniosek ukaranego lub jego przełożonego pozytywnie zaopiniowanego przez Głównego Rzecznika Dyscypliny F.P minister właściwy do spraw finansów publicznych może postanowić o zatarciu ukarania za naruszenie dys. f. p przed upływem terminu o którym mowa w art. 40 ust 1 i 2.

95. Organy pełniące funkcję oskarżyciela w sprawach o naruszenie dys. f. p .

1)W I instancji- są to rzecznicy dyscypliny f.p i ich zastępcy

2) w II instancji - są to Główny Rzecznik Dyscypliny Finansów Publicznych i jego zastępcy

96. Podstawowe zasady postępowania w sprawach o naruszenie dyscypliny f.p.

1) Postępowanie w sprawach o naruszenie dysc. f.p jest dwuinstancyjne

2) Obejmuje ono :

- postępowanie wyjaśniające prowadzone przez rzecznika dyscypliny

- postępowanie przed komisją orzekającą

- postępowanie odwoławcze przed Główną Komisją Orzekającą

3) Komisja orzeka na rozprawie lub posiedzeniu , a rozstrzygnięcia składu orzekającego podejmowane są w drodze głosowania i zapadają większością głosów.

4) Stronami postępowania są obwiniony o naruszenie i oskarżyciel
5) Obwinionego uważa się za niewinnego dopóki jego odpowiedzialność za naruszenie nie zostanie udowodniona prawomocnym orzeczeniem w sprawie o naruszenie dyscypliny f.p

6) Obwiniony nie ma obowiązku dowodzenia swojej niewinności i może bez podania powodów odmówić składania wyjaśnień lub odp na poszczególne pytania

7) Niewyjaśnione okoliczności rozstrzyga się na korzyść obwinionego

8) podstawą rozstrzygnięcia mogą być jedynie dowody ujawnione w postępowaniu przed organem orzekającym.

9) Możliwość łącznego rozpoznawania spraw - gdy pozostają ze sobą w ścisłym związku lub popełnione zostały przez więcej niż 1 sprawce chyba że zachodzą okoliczności uniemożliwiające łączenie.

97. Zawiadomienie o naruszeniu dyscypliny f.p a wniosek o ukaranie.

Zawiadomienie o ujawnionych okolicznościach wskazujących naruszenie dyscypliny f.p składa do właściwego rzecznika dyscypliny:
- kierownik jednostki sektora finansów pub.

- kierownik jednostki otrzymujących środki publiczne

- organ sprawujący nadzór nad jednostką sektora finansów publicznych,  

- organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego,  

- organ kontroli lub kierownik jednostki prowadzącej kontrolę jednostki sektora finansów publicznych,  

- dysponent przekazujący środki publiczne jednostce niezaliczanej do sektora finansów publicznych 

Zwany „zawiadamiającym”- przysługuje mu prawo do żądania informacji niezbędnych do sporządzenia zawiadomienia.

Art. 94. 1. Zawiadomienie zawiera co najmniej:  

1) datę, imię i nazwisko, stanowisko służbowe, adres i podpis zawiadamiającego;  

2) określenie ujawnionego naruszenia dyscypliny finansów publicznych wraz z podaniem sposobu, czasu jego popełnienia oraz naruszonego przepisu prawa;  

3) wskazanie okoliczności, w jakich doszło do naruszenia dyscypliny finansów publicznych, a także jeżeli nastąpiło uszczuplenie środków publicznych, przekroczenie upoważnienia do dokonywania wydatków ze środków publicznych, do zaciągnięcia zobowiązań lub niewykonanie zobowiązań albo zapłata odsetek, kar lub opłat - określenie ich wysokości;  

4) informację, czy przedstawione naruszenie dyscypliny finansów publicznych jest przedmiotem postępowania karnego, postępowania w sprawie o wykroczenie, postępowania w sprawie o przestępstwo skarbowe albo wykroczenie skarbowe.  

2. Zawiadomienie zawiera również, w miarę możliwości, wskazanie imienia i nazwiska, adresu zamieszkania osoby, która naruszyła dyscyplinę finansów publicznych, adresu pracodawcy i stanowiska zajmowanego przez tę osobę w czasie popełnienia naruszenia, a także nazwy i adresu jej aktualnego pracodawcy.  

3. Jeżeli zawiadomienie nie zawiera imienia, nazwiska, stanowiska służbowego lub adresu zawiadamiającego, pozostawia się je bez rozpoznania.  

4. Jeżeli zawiadomienie nie zawiera któregokolwiek z elementów wymienionych w ust. 1 pkt 2 lub podpisu zawiadamiającego, rzecznik dyscypliny zwraca zawiadomienie, wskazując braki złożonego zawiadomienia.  

5. Jeżeli zawiadomienie nie zawiera któregokolwiek z elementów wymienionych w ust. 1 pkt 3 i 4, rzecznik dyscypliny uzupełnia braki we własnym zakresie albo wskazuje je zawiadamiającemu, wzywając go jednocześnie do ponownego złożenia uzupełnionego zawiadomienia w terminie nie dłuższym niż 14 dni od daty doręczenia wezwania.

Wniosek o ukaranie:
Rzecznik dyscypliny w terminie nie dłuższym niż 30 dni od dnia wszczęcia postępowania wyjaśniającego występuje z wnioskiem o ukaranie za naruszenie dyscypliny f.p bądź wydaję postanowienie o umorzeniu lub zawieszeniu tego postępowania. Jeżeli zaś wystąpienie z wnioskiem o ukaranie nie jest możliwe w owym terminie to wówczas Główny rzecznik może na uzasadniony wniosek rzecznika dyscypliny może wydłużyć ten termin na czas oznaczony jednakże nie dłuższy niż 30 dni. Następnie rzecznik dyscypliny informuję obwinionego i zawiadamiającego
Z wnioskiem o ukaranie wystąpić mogą :
- rzecznik dyscypliny

- NIK

-Prezes Urzędu Zamówień Publicznych

- prezes Regionalnej Izby Obrachunkowej

Wniosek o ukaranie zawiera:
1)oznaczenie organu oraz osoby występującej z wnioskiem

2) imię, nazwisko i adres zamieszkania obwinionego

3) wskazanie miejsca zatrudnienia, adresu pracodawcy i stanowiska zajmowanego przez obwinionego w czasie popełnienia zarzucanego naruszenia dysc. f. p.

4) określenie ujawnionego naruszenia dyscypliny finansów publicznych wraz z podaniem sposobu, czasu jego popełnienia oraz naruszonego przepisu prawa i ustawy pod który zarzucany czyn podpada

5) wskazanie okoliczności, w jakich doszło do naruszenia dyscypliny finansów publicznych, a także jeżeli nastąpiło uszczuplenie środków publicznych, przekroczenie upoważnienia do dokonywania wydatków ze środków publicznych, do zaciągnięcia zobowiązań lub niewykonanie zobowiązań albo zapłata odsetek, kar lub opłat - określenie ich wysokości;

6) wskazanie dowodów

7) informacje czy obwiniony przed popełnieniem zarzucanego naruszenia dysc. f. p był już uprzednio za to karany

8) określenie jakiej kary domaga się oskarżyciel

9) uzasadnienie oparte na wynikach postępowania wyjaśniającego

Do wniosku ponadto dołącza się dowody i wyjaśnienia przedstawione przez obwinionego na jego obronę lub informacje o odmowie ich złożenia.

W miarę możliwości zaś dołącza się:
- zaświadczenie o wysokości wynagrodzenia obliczanego jako urlop wypoczynkowy uzyskanego w czasie popełnienia naruszenia dysc. f.p i aktualny adres i nazwę siedziby pracodawcy

- opinię przełożonych o sposobie wywiązywania się z obowiązków służbowych przez obwinionego.

98. Orzeczenia Komisji Orzek. w sprawach o naruszenie dysc. f. p .

Po zakończeniu rozprawy w sprawie o naruszenie dysc. f.p Komisja Orzekająca wydaje orzeczenie na podstawie ujawnionych dowodów, orzeczenie to zapada większością głosów. Wydane orzeczenie jest podpisywane przez przewodniczącego oraz członków składu orzekającego.

Komisja orzekająca wydaje orzeczenie o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych albo orzeczenie o uniewinnieniu, albo orzeczenie o umorzeniu postępowania.  

Orzeczenie zawiera:  

1) oznaczenie komisji orzekającej, która je wydała, imiona i nazwiska przewodniczącego oraz członków składu orzekającego i protokolanta;  

2) datę i miejsce wydania orzeczenia;  

3) oznaczenie oskarżyciela, jego imię i nazwisko;  

4) imię, nazwisko, adres zamieszkania obwinionego oraz zajmowane przez niego w czasie popełnienia naruszenia dyscypliny finansów publicznych stanowisko;  

5) określenie zarzucanego naruszenia dyscypliny finansów publicznych wraz z podaniem sposobu i czasu jego popełnienia oraz naruszonego przepisu prawa;  

6) rozstrzygnięcie komisji orzekającej;  

7) rozstrzygnięcie o kosztach postępowania, z podaniem podstawy prawnej i ich wysokości;  

8) pouczenie o terminie i trybie zaskarżenia.

W przypadku przypisania odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych orzeczenie powinno zawierać dodatkowo:  

1) określenie naruszenia dyscypliny finansów publicznych przypisanego obwinionemu, z podaniem sposobu i czasu jego popełnienia, wskazaniem naruszonego przepisu prawa oraz przepisu ustawy, pod który naruszenie to podpada;  

2) rozstrzygnięcie, co do kary albo o odstąpieniu od jej wymierzenia, z podaniem podstawy prawnej.

Orzeczenie wraz z uzasadnieniem doręcza się stronom na piśmie, w terminie 21 dni od dnia jego ogłoszenia.  

Uzasadnienie orzeczenia powinno zawierać:  

1) wskazanie faktów i okoliczności, które skład orzekający uwzględnił wydając rozstrzygnięcie o przypisaniu odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych albo uniewinnieniu, albo umorzeniu postępowania, a także 

2) wskazanie faktów, które skład orzekający uznał za udowodnione lub nieudowodnione, wskazanie, na jakich w tym względzie oparł się dowodach, oraz wyjaśnienie, dlaczego nie uznał dowodów przeciwnych, o ile takie były przedstawione;  

3) wyjaśnienie podstawy prawnej orzeczenia;  

4) przytoczenie okoliczności, które skład orzekający miał na względzie przy wymierzaniu kary albo odstąpieniu od jej wymierzenia, w tym w szczególności wskazanie okoliczności, które komisja uwzględniła przy wymiarze kary albo odstąpieniu od jej wymierzenia.  

3. Uzasadnienie podpisuje przewodniczący składu orzekającego, a jeżeli uzasadnienia nie może podpisać przewodniczący składu, orzeczenie podpisuje inny członek składu orzekającego, zaznaczając na uzasadnieniu przyczynę braku podpisu przewodniczącego.  

4. Jeżeli nie jest możliwe sporządzenie uzasadnienia orzeczenia w terminie, o którym mowa w ust. 1, przewodniczący komisji orzekającej może, na uzasadniony wniosek członka składu orzekającego, przedłużyć ten termin na czas określony, nie dłużej jednak niż o 14 dni.  

5. Stronom służy odwołanie od orzeczenia.

99. Wykonywanie prawomocnych orzeczeń w sprawie o naruszenie dysc. f. p.

Art. 153. 1. Przewodniczący komisji orzekającej niezwłocznie przekazuje prawomocne orzeczenie o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych:  

1) obwinionemu;  

2) kierownikowi jednostki, w której zatrudniony jest obwiniony;  

3) kierownikowi jednostki, w której nastąpiło naruszenie dyscypliny finansów publicznych;  

4) Przewodniczącemu Głównej Komisji Orzekającej.  

2. Jeżeli obwiniony jest kierownikiem jednostki sektora finansów publicznych, orzeczenie przekazuje się także organowi sprawującemu nadzór nad tą jednostką.  

Art. 154. 1. Odpis prawomocnego orzeczenia, o którym mowa w art. 153 ust. 1, niezwłocznie dołącza się do akt osobowych obwinionego.  

2. Dniem rozpoczęcia wykonywania kary zakazu pełnienia funkcji związanych z dysponowaniem środkami publicznymi jest dzień odwołania ukaranego z funkcji objętej zakazem, a w przypadku, gdy obwiniony nie pełni takiej funkcji - dzień, w którym orzeczenie się uprawomocni.  

Art. 155. 1. Do orzeczenia, o którym mowa w art. 153 ust. 1, przekazanego obwinionemu, przewodniczący komisji orzekającej dołącza wezwanie do uiszczenia, w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, kosztów postępowania oraz kary pieniężnej, o ile zostały orzeczone.  

2. Przewodniczący komisji orzekającej może, w drodze postanowienia, na wniosek obwinionego uzasadniony jego ważnym interesem, odroczyć termin płatności lub rozłożyć zapłatę kosztów postępowania lub kary pieniężnej na raty, na czas nie dłuższy niż 2 lata. Odmowa odroczenia terminu płatności lub rozłożenia na raty następuje w drodze postanowienia.  

Art. 156. 1. Do orzeczenia o ukaraniu karą zakazu pełnienia funkcji związanych z dysponowaniem środkami publicznymi przewodniczący komisji orzekającej dołącza wezwanie do odwołania ukaranego z funkcji objętej zakazem.  

2. Jeżeli ukaranym karą zakazu pełnienia funkcji związanych z dysponowaniem środkami publicznymi jest wójt, burmistrz lub prezydent miasta, przewodniczący komisji orzekającej przekazuje orzeczenie właściwemu wojewodzie i dołącza wezwanie do wystąpienia z wnioskiem o odwołanie w trybie określonym w art. 96 ust. 2 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591, z późn. zm. ).  

3. O odwołaniu z funkcji objętej zakazem zawiadamia się, w terminie nie dłuższym niż 14 dni od dnia doręczenia wezwania, przewodniczącego komisji orzekającej oraz Przewodniczącego Głównej Komisji Orzekającej. W zawiadomieniu podaje się datę, z jaką ukarany został odwołany

100. Koszty postępowania w sprawie o naruszenie dysc. f.p.

Każdy uznany za odpowiedzialnego w sprawie naruszenia dysc. f.p zwraca na rzecz Skarbu Państwa koszty postępowania. Koszty te określa się ryczałtowo w wysokości 10% przeciętnego wynagrodzenia. W przypadku uniewinnienia lub umorzenia postępowania koszty ponosi Skarb Państwa. Nie można egzekwować kosztów postępowania, jeżeli od dnia uprawomocnienia się orzeczenia upłynęły dwa lata. Termin nie biegnie w okresie wstrzymania z urzędu wykonania prawomocnego orzeczenia

101. Skarga do sądu administracyjnego w sprawach o naruszenie dysc. f. p

Na prawomocne orzeczenia i postanowienia Głównej Komisji Orzekającej kończące postępowanie przysługuje skarga do sądu administracyjnego. Wniesienie skargi wstrzymuje wykonanie prawomocnego orzeczenia w sprawie o naruszenie dyscypliny finansów publicznych.

PRAWO BANKOWE:

102. Dokonywanie rozliczeń pieniężnych za pośrednictwem banków w świetle prawa bankowego.

Przez bankowe rozliczenia pieniężne rozumieć należy operacje polegające na dokonywaniu zmian w stanie środków pieniężnych na rachunku bankowym na zlecenie klienta lub w wyniku czynności, które z mocy prawa powodują wskazane zmiany w stanie praw majątkowych

Klienta.

Formy
1) gotówkowe- dokonywanie wpłat i wypłat za pomocą środków pieniężnych

2) bezgotówkowe- rozliczenia dokonywane za pomocą zapisów na rachunkach bankowych, bez fizycznego obiegu środków pieniężnych.

Art. 64. Jeżeli polecenie przeprowadzenia rozliczenia pieniężnego złożone przez posiadacza rachunku bankowego jest wykonywane przez kilka banków, każdy z tych banków ponosi wraz z pozostałymi solidarną odpowiedzialność wobec posiadacza rachunku za szkody spowodowane niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem polecenia. Wolny od odpowiedzialności jest bank, który udowodni, że szkoda nie powstała z jego winy.

Art. 65. 1. Bank dokonujący wypłat z rachunku bankowego jest obowiązany sprawdzić autentyczność i prawidłowość formalną dokumentu stanowiącego podstawę do wypłaty oraz tożsamość osoby dającej zlecenie.

2. W przypadku wypłat dokonywanych za pomocą elektronicznego nośnika informacji czynności, o których mowa w ust. 1, dokonywane są poprzez automatyczne sprawdzenie autentyczności personalnego numeru identyfikacyjnego bądź hasła albo obu tych danych.

3. W przypadku wypłat dokonywanych przy użyciu karty płatniczej tłoczonej, nie wykorzystującej elektronicznego nośnika informacji, sprawdzenie autentyczności następuje poprzez porównanie podpisu na karcie z podpisem złożonym na dokumencie potwierdzającym dokonanie transakcji.

Art. 66. Banki są obowiązane przyjmować wpłaty gotówkowe na rachunki bankowe oraz przeliczać i sortować banknoty i monety pochodzące z tych wpłat.

Art. 67. Banki mogą tworzyć izby rozliczeniowe w formie spółek prawa handlowego w celu wymiany zleceń płatniczych oraz ustalania wzajemnych wierzytelności wynikających z tych zleceń.

103. Formy rozliczeń bezgotówkowych ( grupy i ich cechy charakterystyczne).

Istnieją trzy grupy bezgotówkowego obrotu, ze względu na to kto inicjuje dane rozliczenie

I Wszczynane z inicjatywy wierzyciela - inkasowe

• Inkaso bezpośrednie - wierzyciel zwraca się najpierw do swojego banku i dopiero za jego pośrednictwem do banku dłużnika

• Inkaso pośrednie - od razu do banku dłużnika

• Inkaso właściwe - do rozliczenie potrzebny jest akcept (przez dłużnika)

• Polecenie zapłaty - nie jest potrzebny akcept dłużnika

II Wszczynane z inicjatywy dłużnika - formy przelewowe:

1. Polecenie przelewu - stanowi ono udzieloną bankowi dyspozycję dłużnika obciążenia jego rachunku określoną kwotą i uznania tą kwotą rachunku wierzyciela

2. Czek rozrachunkowy zwykły i potwierdzony

III Oszczędne formy, które nie są wszczynane w sposób bezpośredni przez dłużnika lub wierzyciela; są one kompilacją form często wykorzystują jedną z form podstawowych (polecenie przelewu)

W art. 63 prawa bankowego są przykładowo wyliczone inne rodzaje - karty płatnicze, akredytywa, rozliczenia planowe, okresowe rozliczenia saldami.

Inkasa - z inicjatywy wierzyciela; poleca on swojemu bankowi by ten zażądał od banku dłużnika realizacji określonej sumy pieniężnej na konto wierzyciela

104. Polecenie zapłaty ( charakterystyka, warunki jego zastosowania, instytucje prawnie chroniące interesy dłużnika, zastosowanie)

Art. 63 - polecenie zapłaty - udzielona bankowi dyspozycja wierzyciela obciążenia określoną kwotą rachunku dłużnika i uznania tą samą kwota rachunku wierzyciela.

Warunki :

- Wierzyciel i dłużnik muszą posiadać- rachunki bankowe i to w bankach, które posiadają polecenie zapłaty

- Dłużnik musi wyrazić- zgodę wierzycielowi na obciążenie swojego rachunku w drodze polecenia zapłaty

- Musi być zawarta- zawarta umowa między wierzycielem a bankiem prowadzącym jego rachunki w sprawie stosowania polecenia zapłaty

-Maksymalna kwota pojedynczego polecenia zapłaty nie może przekroczyć- w przypadku dłużnika będącego osobą fizyczną nieprowadzącego działalności gospodarczej - 1 tyś euro, w przypadku pozostałych dłużników - równowartości - 5 tyś euro.

Jeżeli dłużnik kwestionuje pojedyncze polecenie zapłaty - w terminie 30 dniu kalendarzowych, w przypadku dłużnika nieprowadzącego działalności gospodarczej, od obciążenia rachunku dłużnika, a gdy prowadzi działalność - 5 dni roboczych może cofnąć swoją zgodę na rozliczenie w tej formie w każdym czasie.

105. Charakterystyka i zastosowanie polecenia przelewu.

Polecenie przelewu stanowi udzieloną bankowi, z zastrzeżeniem art. 63g, dyspozycję dłużnika obciążenia jego rachunku określoną kwotą i uznania tą kwotą rachunku wierzyciela. Bank wykonuje dyspozycję dłużnika w sposób przewidziany w umowie rachunku bankowego.

106 Czeki jako forma rozliczenia pieniężnego ( rodzaje, różnice i zastosowanie)

Wyróżniamy następujące rodzaje czeków:

1) Czek rozrachunkowy zwykły i potwierdzony - czek rozrachunkowy stanowi wyrażoną w formie dokumentu pisemnego, dyspozycję wystawcy czeku udzieloną trasantowi (bankowi) do obciążenia jego rachunku kwotą, na którą czek został wystawiony, oraz uznania tą kwotą rachunku posiadacza czeku.

2) Czek potwierdzony - potwierdzenia czeku dokonuje bank na wniosek wystawcy, rezerwując jednocześnie na jego rachunku kwotę niezbędną na pokrycie czeku. Możliwe jest również potwierdzenie czeku niezupełnego, tj. bez określonej sumy czekowej. W tej sytuacji bank potwierdza czek do określonej kwoty wyższej. Posiadacz czeku potwierdzonego traci prawo dysponowania zarezerwowaną kwotą na czas określony prawem czekowym (czek wystawiony i płatny w tym samym kraju powinien być

przedstawiony do zapłaty w ciągu 10 dni od jego wystawienia).

107. Karty płatnicze- rodzaje i zastosowanie.

Karta płatnicza - karta identyfikująca wydawcę i uprawnionego posiadacza, uprawniająca do wypłaty gotówki i dokonywania zapłaty, przypadku zaś karty wydanej przez bank lub instytucję ustawowo upoważnioną do udzielania kredytu - także do dokonywania wypłaty gotówki i zapłaty z wykorzystaniem kredytu. Prawa i obowiązki wydawcy i posiadacza karty określa ustawa z 12.09.2002 roku o elektronicznych instrumentach płatniczych. Płatniczych praktyce bankowej wykształciło się kilka odmian kart płatniczych:

- Karty debetowe - umożliwia korzystanie ze środków zgromadzonych na rachunku bankowym jej posiadacza

- Karty kredytowe - daje możliwość- wypłaty gotówki i dokonywania zapłat z wykorzystaniem odnawialnego kredytu przyznanego posiadaczowi przez jej wydawcę

- Karty z opóźnionym terminem płatności - pozwala na dokonywanie wypłat gotówki lub zapłat w granicach określonego limitu. Obciążenie rachunku posiadacza karty kwotą dokonanych operacji następuje dopiero w ostatnim dniu okresu rozliczeniowego.

108. Akredytywa dokumentowa jako forma rozliczenia pieniężnego.

Art. 85. 1. Bank, działając na zlecenie klienta, ale we własnym imieniu (bank otwierający akredytywę), może zobowiązać się pisemnie wobec osoby trzeciej (beneficjenta), że dokona zapłaty beneficjentowi akredytywy ustalonej kwoty pieniężnej, po spełnieniu przez beneficjenta wszystkich warunków określonych w akredytywie (akredytywa dokumentowa).  

2. Akredytywa dokumentowa musi w szczególności zawierać: nazwę i adres zleceniodawcy i beneficjenta, kwotę i walutę akredytywy, termin ważności akredytywy oraz opis dokumentów, po których przedstawieniu beneficjent jest uprawniony do żądania wypłaty w ramach akredytywy.  

3. Zobowiązanie banku otwierającego staje się wymagalne z chwilą przedstawienia przez beneficjenta dokumentów zgodnie z warunkami akredytywy.  

4. Przepisy ust. 1-3 stosuje się odpowiednio do akredytyw zabezpieczających

Akredytywa - jest umowa dodatkową do umowy cywilnoprawnej dotyczącą rozliczenia z tytułu umowy cywilnoprawnej

Przyszły dłużnik stawia do dyspozycji przyszłego wierzyciela odpowiednią sumę pieniężną a przyszły wierzyciel będzie mógł ją pobrać po spełnieniu warunku akredytywy. Warunki te strony ustalają w umowie.

Akredytywa jest stosowana w przypadkach, gdy przyszły wierzyciel ma do czynienia z nieznanym sobie dłużnikiem i ma ona stanowić zabezpieczenie przed niesolidnym dłużnikiem.

Rozliczenie odbywa się na podstawie dokumentów, co do których wierzyciel i dłużnik uprzednio się umówili - akredytywa dokumentowa (najczęściej jest to faktura VAT)

Akredytywa ma określony okres żywotności, np. 30 dni, stąd dłużnik i wierzyciel mogą konkretnie określić kwotę, jaka ma być zabezpieczona w banku.

109. Okresowe rozliczenia saldami a rozliczenia planowe.

Okresowe rozliczenia saldami:

1) Obowiązuje przy stałych i wzajemnych dostawach między dwoma lub kilkoma podmiotami, które wzajemnie dla siebie są dostawcami i odbiorcami

2)Podmioty te nie świadczą sobie na bieżąco wyrodkach pieniężnych, lecz wyceniają je i ewidencjonują, a następnie po ustalonym okresie, np. miesięcznym, spotykają się i ustalają saldo swoich wzajemnych świadczeń

3) Tutaj rozliczenia są bezkierunkowe - ten, kto świadczył mniej, to dopłaca w formie bezgotówkowe (polecenie przelewu)

4)Każdy prowadzi ewidencję swojej działalności (jako dostawca i sprzedawca)

Ta forma rozliczenia jest mylnie nazywana potrąceniem!

Rozliczenia planowe:
Zastosowanie - mogą być przeprowadzone przy systematycznie powtarzających się świadczeniach, zwłaszcza dostawach, zbliżonych do siebie pod względem wielkości (np. sklep spożywczy , piekarnia)

Fazy rozliczenia

1)Płatności zaliczkowe - płaci odbiorca świadczenia lub usługi, w stałych terminach, w wysokości przewidywanej przeciętnej wielkości dostawy

2)płatności porównawcze - w ściśle określonych terminach jest porównanie wysokości świadczeń, które wystąpiły z płatnościami zaliczkowymi

Zaliczka = 6 x przeciętne świadczenie

W fazie wyrównawczej stosujemy jedna z form podstawowych rozliczenia

110. Swoboda wyboru formy rozliczenia pieniężnego i jej ograniczenia

MERYTOTYCZNA Inaczej zwana zasadą niefunduszownia - nie tworzenia wewnątrz budżetu funduszów celowych , a więc nie wiązania konkretnych źródeł dochodu z konkretnymi wydatkami, nie przeznaczania z góry dochodów za nim przyjdą z konkretnych źródeł na konkretne wydatki. Ma na celu prowadzenie racjonalnej gospodarki . Wyjątki od tej zasady to: - art. 42 ust 2 ustawy o f. p mówi : chyba że odrębna ustawa stanowi inaczej. Ustawa o finansach publicznych wprowadza 2 wyjątki od tej zasady :- wydatki finansowane z kredytów udzielonych przez międzynarodowe organizacje finansowe na konkretny cel -finansowane z kredytów udzielanych przez międzynarodowe organizacje ze środków europejskich - wydatki z programów unijnych na podstawie ścisłych reguł wynikających np. z Europejskiej Współpracy Terytorialnej,

FORMALNA Domaga się aby 1 podmiot prawa publicznego miał na okres rozliczeniowy 1 budżet uchwalony w formie aktu prawnego a nie kila funkcjonujących obok siebie budżetów. Np. budżet inwestycyjny i bieżący - TAK BYĆ NIE MOŻE!!!

DOCHODY WŁASNE
Wpływy z dochodów samorządowych	Udziały w podatkach państwowych	Opłaty samorządowe	Majątkowo- kapitałowe
	- w podatku dochodowym od osób fizycznych (ok. 40%) - w podatku dochodowym od osób prawnych ( w granicach 7%)

Subwencje ogólne	Dotacje celowe
To ogólne dofinansowanie działalności jednostek samorządu terytorialnego. Nie ma szczególnego trybu i zasad rozliczania.	Są przeznaczane na ściśle określony cel, a gdy nie zostanie on zrealizowany lub zostanie on zrealizowany ale niższymi kosztami i pozostaną środki- to dotacje podlegają rozliczeniu w stosunku do Skarbu Państwa a pozostałe środki podlegają zwrotowi.

---