Rodzaj teatru	Ukształtowanie miejsca teatralnego	Układ widowni	Relacje aktor - widz
antyczny	W starożytnej Grecji wykorzystywano naturalne ukształtowanie terenu, na miejsce teatru wybierano najczęściej wzgórze, na jego zboczu znajdowała się widownia (theatron). Teatr grecki znajdował się najczęściej poza miastem. U stóp wzgórza znajdowała się orchestra - okrągły plac, na którym występował chór.	Składa się około z 30 rzędów siedzeń, rozmieszczonych na obwodzie ¾ koła ( mieściło się tu nawet 14 tys. widzów). Nie ma wyraźnego podziału na strefy, ale są miejsca lepsze (nisko przy scenie) i gorsze (położone wyżej). W Grecji przedstawienia trwały kilka godzin, więc publiczność np. jadła na widowni, wprowadzając piknikową atmosferę.	Widz jest jedynie obserwatorem wydarzeń, świadkiem, nie ingeruje w akcję sceniczną.
średniowieczny	Teatr nie ma stałej zinstytucjonalizowanej formy, nie mieści się w budynku lecz na wolnym powietrzu, stanowi fragment codzienności. Sceną było zazwyczaj podwyższenie.	Podwyższenie, na którym najczęściej występowali aktorzy otoczone było z trzech stron przez widzów i nieodgrodzone od nich barierą. Widowisko miało charakter powszechny ogólnodostępny, brak było hierarchii między widzami.	Przestrzeń gry aktorskiej i przestrzeń zajmowana przez widzów przenikają się, dzięki czemu widz jest nie tylko obserwatorem, ale także współuczestnikiem zdarzeń. Aktorzy często zwracali się bezpośrednio do publiczności, nawiązywali z nią bezpośredni kontakt.
renesansowy	(Początkowo miejscem wystawień sztuk była rekonstrukcja sceny antycznej) Teatr był osobnym budynkiem, ale nie miał dachu, nie sprawiał wrażenia zamkniętej przestrzeni. Sceną było podwyższenie, otoczone z trzech stron przez widzów i nieodgrodzone od nich barierą.	Zróżnicowanie publiczności: część stoi( na dziedzińcu przy scenie), część siedzi ( na balkonach i w lożach)	Aktorzy często zwracali się do publiczności bezpośrednio, nawiązywali z nią bliski kontakt. Podobnie sami widzowie pozostawali w interakcji z działaniami aktorów. Publiczność, a zwłaszcza przedstawiciele niższych klas społecznych, bywała hałaśliwa i żywo reagowała na akcję przedstawienia. W zwyczaju było wiwatowanie, klaskanie, tupanie, a nawet - w przypadku skrajnego znudzenia spektaklem - rzucanie w grających drobnymi kamieniami. Przestrzeń gry nie była ściśle oddzielona od widowni- część widzów stała tak blisko, że niemal dotykała aktorów, ponieważ scena "wsunięta" była w obręb widowni.

barokowy	Teatr mieści się w odrębnym, zamkniętym budynku, wnętrze jest ozdobne, eleganckie, przez co panuje w nim atmosfera odświętności od życia codziennego.	Wyraźnie wyodrębnione strefy: parter, balkony, loże, stały podział na scenę i widownię, dodatkowymi elementami podziału są rampa oraz kurtyna	Widz jest świadkiem wydarzeń scenicznych, "bezpiecznie oddalonym" odbiorcą dzieła (widz coraz bardziej oddalał się od aktora, stawał się bierny wraz z przeniesieniem sztuk do zamkniętych budynków)
współczesny	Przestrzeń gry przenika się z przestrzenią zajmowaną przez widzów, teatr staje się integralną częścią życia społecznego "wyrasta" z niego	Widowisko teatralne ma charakter otwarty, widzowie zajmują przypadkowe miejsca, brak hierarchii między widzami	Teatr ma charakter zmienny, dynamiczny, publiczność znajduje się w bezpośredniej bliskości z miejscem gry aktorów, widz traci niezależność obserwatora, neutralność, "bezpieczeństwo", konwencja teatralna wymaga bowiem od niego aktywnego udziału w sztuce, widz wchodzi w rolę współuczestnika wydarzeń, ale także kreatora rzeczywistości scenicznej. Zwłaszcza w happeningach widz znów zaczyna być traktowany jako aktywny uczestnik akcji.

Ania Czaplicka kl. I MIA





Grafiki pobierane są ze strony www.google.pl

---