Rola worka żółtkowego w rozwoju ptaków.

Woreczek żółtkowy (pęcherzyk żółtkowy) to najwcześniej powstająca błona płodowa. Powstaje w wyniku stopniowego obrastania kuli żółtkowej przez pozazarodkową endodermę i przylegającą do niej mezodermę trzewną. Na biegunie przeciwległym do powstającego zarodka pęcherzyk żółtkowy jest dłużej otwarty, dzięki czemu utrzymany jest kontakt między białkiem a żółtkiem. Miejsce to jest nazywane pępkiem worka żółtkowego.

Rys.1. Schemat rozwoju pęcherzyka żółtkowy, owodni i kosmówki u zarodka kury.

[Jura, 1983]

Kiedy tarczka zarodkowa fałduje się i podnosi, wykształca się cewka jelita zarodkowego, to endoderma zarodkowa i pozazarodkowa oddzielają się od siebie. Łączność pomiędzy woreczkiem żółtkowym a światłem jelita utrzymana jest wtedy przez przewód jelitowo-żółtkowy.

Rys.2. Schemat rozwoju pęcherzyka żółtkowego, omoczni, kosmówki i owodni u zarodka kury. [Jura, 1983]

W ścianie worka żółtkowego rozwijają się naczynia krwionośne, dzięki którym do zarodka są przenoszone materiały zapasowe przyswojone z żółtka. Jest to możliwe dzięki temu, że endoderma worka wydziela enzymy, które rozpuszczają żółtko, co umożliwia dyfuzję substancji odżywczych do krwi. Po wewnętrznej stronie pęcherzyka żółtkowego pojawiają się jednocześnie liczne drobne fałdy, które zwiększają powierzchnię styku endodermy z żółtkiem.

Woreczek żółtkowy, nie jest częścią właściwego ciała zarodka, tylko „częścią pozazarodkową” i po embrionalnym okresie życia jest resorbowany.

- 2 -

---