Zderzenia ciał sprężyste- ciała nie odkształcają się i nie ogrzewają. Spełnione są tu zasady: zachowania pędu i energii kinetycznej.

1. 
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   E_K0 =E_kk= zasada zachowania energii

2. p₀₌p_k- zasada zachowania pędu

Zderzenia ciał niesprężyste- odkształcają się i sklejają ze sobą oraz wydziela się ciepły Q. Dla tych zderzeń spełniona jest tylko zasada zachowania pęku, a część energii kinetycznej zamienia się w ciepło.

Postulaty teorii względności- wszystkie prawa fizyki mają tę samą postać we wszystkich inercjalnych układach odniesienia. We wszystkich inercjalnych układach odniesienia prędkość światła w próżni jest taka sama.

Zderzenia Centralne- wektory prędkości zderzających się ciał leżą na prostej łączącej ich środki.

Zderzenia niecentralne-

Zasada zachowania energii mechanicznej- jeżeli w układzie ciał jedynymi siłami wykonującymi pracę są siły zachowawcze, to całkowita energia mechaniczna nie zmienia się: E_k+E_p= const.

W początkowym stanie (na wysokości h) ciało posiada tylko energię potencjalną.

E_p1=mgh zaś E_k1=0

W stanie końcowym ( tuż przy spadku) tylko energie kinetyczną.

zaś, E_p2=0

zgodnie z zasada zachowania energii:

E_p1+E_k1=E_p2+E_k2 czyli mgh= a skąd V_k= pierwiastek 2gh

Zasada zachowania pędu- m₁V₁-m₂V₂=-m₁V₁₊m₂V₂

Pole elektrostatyczne- przestrzeń wokół nieruchomych ładunków lub ciał naelektryzowanych.

Linie pola- to tory , po których poruszałby się w danym polu ładunek dodatni (próbny) początkowo nieruchomy; wypadkowa siła działająca na ładunek w polu elektrostatycznym jest zawsze stycznia do linii pola.

Sposoby elektryzowania ciał- przez dotyk, przez pocieranie, przez indukcje( tylko dla przewodników)

a)

b) ebonit+ (-) + sukno (+) , Szkło(+) + jedwab(-)

c)

Zasada zachowania ładunku- w układzie odizolowanym ładunek elektryczny może przepływać z jednego ciała na drugie ale całkowicie jego ilość nie ulega zmianie.

Ładunek elektryczny- Q jest wartością ładunku elektrycznego e (ładunku, który posiada elektron).

Prawo Coulomba- siła oddziaływania ładunków elektrycznych punktowych jest wprost proporcjonalna do iloczynu ładunków i odwrotnie proporcjonalna do kwadratu odległości między nimi.

Pole elektryczne- to przestrzeń w której na ładunki elektryczne działają siły elektryczne.

Natężenie pola elektrycznego-stosunek siły działającej na ładunek q w polu elektrycznym do wartości tego ładunku.

Energia potencjalna pola elektrycznego- energia potencjalna jaka można przypisać ładunkowi q znajdującemu się w odległości r od ładunku źródłowego Q wyraża się wzorem:

Ep= k *Qq/r

Potencjał pola elektrycznego- stosunek energii potencjalnej jaką posiada ładunek umieszczony w danym punkcie pola do wartości tego ładunku.

Związek natężenia z potencjałem-

Wektor natężenia pola E jest zwrócony w stronę malejącego potencjału.

Praca w polu elektrycznym- praca tu nie zależy od drogi, wzdłuż której została wykonana. Pole elektryczne jest więc zachowawcze. W= delta Ep=-q(V2-V1)=q*U u=(V1-V2)- napięcie

Strumień pola elektrycznego- strumień wektora przez powierzchnię nazywamy iloczynem skalarnym tego wektora i wektora powierzchni; wektor powierzchni jest do niej prostopadły, a jego wartość równa jest polu jego powierzchni.

Prawa Gaussa- całkowity strumień natężenia pola elektrycznego przenikający przez dowolna powierzchnię zamkniętą jest równy sumie ładunków zgromadzonych wewnątrz powierzchni podzielonej przez ε.

Pojemność elektryczna -przewodnika to- stosunek ładunku wprowadzonego na pow. Przewodnika do potencjału tego przewodnika

Kondensatory- to układ duch przewodników oddzielonych próżnią lub dielektrykiem. Służą do generowania ładunku elektrycznego czyli energię elektryczną.

Rodzaje kondensatorów- płaski, cylindryczny, kulisty

Pojemność kondensatorów- to stosunek zgromadzonego w nim ładunku do napięcia, jakie w wyniku tego powstaje na jego okładkach./ do uzyskanego przez ten przewodnik ładunku elektrycznego.

Pojemność kondensatora płaskiego- C=S/d=₀_rS/d, k=1/(4)
R - promień kond. kulistego, S - powierzchnia płytek, d - odległość

Łączenie kondensatorów- szeregowe, równoległe, mieszane, mostkowe.

Energia naładowanego kondensatora- Naładowany kondensator gromadzi energię potencjalną pola elektrycznego.

Dipol elektryczny- układ 2 ładunków elektrycznych o tych samych wartościach a przeciwnych znakach umieszczonych w bardzo małej wielkości ( porównywanej z wielkością atomu).

Polaryzacja dielektryków apolowych - jest wynikiem tworzenia się atomowych momentów dipolowych pod wpływem zewnętrznego pola elektrycznego.

Polaryzacja dielektryków dipolowych- jest wynikiem orientacji cząstkowych momentów dipolowych w polu zewnętrznym.

Prąd elektryczny stały- uporządkowany ruch elektronów swobodnych zachodzący pod wpływem sił pola elektrycznego. Skutkami przepływu prądu może być:
• wzrost temp. Przewodnika, wysyłanie (emisja) światła, wykonywanie pracy mechanicznej, reakcje chemiczne, oddziaływanie magnetyczne
Energia wewnętrzna ciała zwiększa się o ΔEw, jeśli nad tym ciałem wykonano pracę W. ΔEw=W.

Siła elektromotoryczna- stosunek pracy wykonanej przez ogniwo na przemieszczenie ładunku elektrycznego, do wartości tego ładunku. Siła elektromotoryczna jest równa napięciu na biegunach ogniwa, przez które nie płynie prąd.

ε=W/delta q ; [ε]=[V] ; [V]= [J/C]

dielektryki , izolatory - ciała nie przewodzące zauważalnego prądu elektrycznego, których opór właściwy jest większy od 108 ? ? m. żaden dielektryk nie jest całkowitym izolatorem.

Natężenie prądu- [ I ] jest to stosunek ładunku przepływającego przez przekrój poprzeczny przewodnika do czasu, w którym ten ładunek przepłynął.

I=delta q/ delta t ; [I]=[A] ; [ A]= [ C/ s].

Napięcie prądu-[ U ] to różnica potencjałów występująca miedzy dwoma punktami obwodu. U= ∆V= ∆E_p/Q, U= W/Q=P*t/Q=P/I ; [U]=[V] ;[v]=[W]/[A]

Prawo Ohma- Natężenie prądu w przewodniku jest wprost proporcjonalne do napięcia przyłożonego do końców przewodnika. Współczynnikiem proporcjonalności jest odwrotność oporu: I= U/R

(dla całego obwodu) Natężenie prądu w obwodzie jest wprost proporcjonalne do siły elektromotorycznej (SEM), a odwrotnie proporcjonalne do całkowitego oporu obwodu: I= ε/R+r gdzie r = opór wewnętrzny źródła napięcia ε= SEM

Opór Przewodnika- to wielkość, która mówi, przy jakim napięciu na przewodniku natężenie płynącego w nim prądu ma wartość 1A. Opór przewodnika zależy od jego geometrii (długości L i pola przekroju S) i od rodzaju materiału (dla metali rośnie z temperaturą) R=ρ* l/S ; [ R ] =[ Ω ] ; [ρ ]= [Ω * m ] ρ- opór właściwy, jest wielkością charakterystyczną dla danego materiału. S- pole przekroju.

R

R_-= U/I- wartość zwrotna

Woltomierz powinien mieć jak największy opór.

R₊= U/I- wartość zawyżona

Amperomierz powinien mieć jak największy opór.

Mostek widstone'a- prąd przez galwanometr nie płynie. I₁ R_x = ρ * a/s * I_{2 ;}

I₁ R = ρ* b/S *I₂ ; R_x= R * a/b

Zależność oporu przewodnika od temperatury- R =R_o (1+ α *t) temperatura mierzona w stopniach C, opór w O°C

R

0(K) T (K)

Opór = 0 - stan nadprzewodnika

1 prawo Kirchoffa- Suma natężeń prądów dopływających do węzła obwodu elektrycznego jest równa sumie natężeń prądów wypływających z tego przewodu.

I₁ +I₂= I₃ +I₄ +I₅

Prawo to stosuje się np. przy równoległym łączeniu oporników. Przykład takiego połączenie pokazano na rysunku (wraz ze schematem zastępczym):

Korzystając z I prawa Kirchhoffa możemy zapisać że I=I1+I2+...+In. Z obu zapisów wynika że:

 

II Prawo Kirchhoffa

Prawo to wiąże ze sobą siły elektromotoryczne suma algebraiczna wszystkich sił elektromotorycznych i napięć w oczku sieci jest równa zeru (inaczej można powiedzieć że suma sił elektromotorycznych jest równa sumie spadków napięć w oczku).

Gdzie n oznacza liczbę źródeł w oczku, a m liczbę spadków napięć w oczku. Dla przykładowego obwodu na rysunku można zapisać (zakładając obieg oczka zgodny z kierunkiem ruchu wskazówek zegara):

 

Równania odpowiadające I prawu Kirchhoffa nazywamy równaniami prądowymi obwodu, a równania według II prawa Kirchhoffa równaniami napięciowymi obwodu. Przy układaniu równań prądom i siłom elektromotorycznym skierowanym zgodnie z przyjętym obiegiem oczka przypisujemy znak +, a pozostałym znak -. Liczba niewiadomych prądów jest równa liczbie gałęzi i tyle trzeba ułożyć równań. Liczba równań prądowych jest o jeden mniejsza niż liczba węzłów, pozostałe brakujące równania należy ułożyć według równań napięciowych. 

Moc prądu elektrycznego- Moc definiowana jest jako stosunek pracy wykonanej przez prąd elektryczny do czasu wykonania taj pracy. Jednak tak zdefiniowana moc w elektronice mówi niewiele, tak więc moc można również określić jako iloczyn napięcia przyłożonego do odbiornika i prądu płynącego przez ten odbiornik.

 

Stosując prawo Ohma można ten wzór przekształcić:

 

Jednostką podstawową mocy elektrycznej jest wat (1W). Do pomiaru mocy w obwodach elektrycznych stosuje się watomierze. Do prawidłowego działania potrzebują one dwóch sygnałów pomiarowych - napięciowego i prądowego. Obwód napięciowy watomierza dołączamy równolegle do odbiornika a prądowy szeregowo, należy również pamiętać o kolejności oznaczeń zacisków miernika aby kierunek przepływającej mocy był zgodny z rzeczywistym.

Moc wydzielana w układzie zamkniętym- Zależność mocy P ₁ wydzielonej na oporze zamkniętym R, mocy P₂ wydzielonej wewnątrz źródła na oporze r i mocy P wydzielonej w całym obwodzie, od opornika R tego opornika .

Praca prądu elektrycznego

Z mocą prądu elektrycznego nierozerwalnie związana jest praca jaką ten prąd wykonał. Z definicji jest to iloczyn mocy wydzielonej na odbiorniku do czasu w jakim ta moc została wydzielona.

Jednostką pracy prądu elektrycznego jest kilowatogodzina (1kWh). Do pomiaru wykonanej pracy służą liczniki energii elektrycznej które jednocześnie mierzą i rejestrują zużywana lub wytwarzaną energię elektryczną.

Łączenie oporników- szeregowe:

R= R₁+R₂ ;

I= I₁=I₂...=I_n ;

U=U₁ +U₂+...U_n ;

R_c= R₁+R₂+...R_n; R_c-opór całkowity

równoległe:

1/R = 1/R₁+ 1/R₂

I= I₁=I₂...+ I_n ;

U=U₁ +U₂+...=U_n ;

Łączenie ogniw- szeregowe:

+ - + - + -

ε_c=ε₁+ε₂+......+ε_n

R_w= r₁+r₂+....+r_n R_w= n* r - całkowity opór wewnętrzny ogniw

Jeżeli ogniwa są identyczne to: I= nε/ R* nr

Równolegle: dla identycznych ogniw ε_c= ε ; I= ε/ R+ r/n ; R_w= r/n

1 + -

ε

• ε

Rozszerzenie skali amperomierza-

n-3

(n-1)Ia

Ia* Ra = Ia (n-1) Rb

Rb =Ra/n-1

Rozszerzenie skali woltomierza

R ₀ = (n-1) * r_a

Pole magnetyczne- Pole magnetyczne jest to taka własność przestrzeni, w której na umieszczone w niej magnesy, przewodniki z prądem i poruszające się ładunki działają siły magnetyczne. Istnieje ono wokół przewodników z prądem, wokół magnesów stałych i wokół poruszającego się ładunku. Pole magnetyczne wytwarza: magnes trwały, przewodnik z prądem, sinusoid.

Źródłem pola magnetycznego są: Magnesy naturalne (Fe i jego stopy, Ni, Co). Każdy magnes ma dwa bieguny północny N i południowy S. W przyrodzie nie występują magnesy jednobiegunowe. Do badania pola magnetycznego będziemy używać igły magnetycznej czyli cienkiej, lekkiej blaszki wykonanej ze stali, która może się swobodnie obracać. Graficznie pole będziemy przedstawiać za pomocą linii pola- które będą wskazywały kierunek i zwrot siły działającej na biegun północny igły magnetycznej umieszczonej w tym polu. Linie pola magnetycznego są zawsze liniami zamkniętymi, ponieważ nie występują w przyrodzie magnesy jednobiegunowe. Własności linii pola magnetycznego biegną od N do S , są to krzywe zamknięte ,ich ilość świadczy o indukcji ,można je wystawić w każdym punkcie pola ,brak źródła ,nie można rozdzielić pola magnetycznego

Strumień indukcji pola magnetycznego-Jest to ilość linii przechodzących przez daną powierzchnię.

D= ε ₀*ε _r* E

Wektor indukcji magnetycznej: B = μ₀μ_r - H

H- natężenie pola magnetycznego

Indukcja opla magnetycznego- każdemu punktowi magnetycznemu można przypisać wielkość wektorową, zwaną indukcją pola magnetycznego, styczna w danym punkcie do linii pola. Wartość wektora indukcji określona jest jako wartość działającej na cząstkę naładowaną ładunkiem 1C, poruszająca się prostopadle do linii pola z prędkością 1 m/s.

B= F/ q*v ;

[B ]=[ T]

indukcja pola wypadkowego jest sumą indukcji pól składowych: B= B₁+ B₂ +.... B_n- wektory.

Prawo Ampera- Służy do wyznaczania indukcji pola magnetycznego pochodzącego z różnych przewodników z prądem. Krążenie wektora indukcji po dowolnej krzywej zamkniętej jest proporcjonalne do sumy natężeń prądów zawartych wewnątrz tej krzywej. Cyrkulacja wektora natężenia pola elektrycznego po dowolnej krzywej zamkniętej jest równa algebraicznej sumie prądów przenikających przez powierzchnię napiętą na tej krzywej

I - natężenie prądu; D L - długość krzywej zamkniętej; B - natężenie pola elektromagnetycznego (indukcja); m ₀ - przenikalność magnetyczna próżni; j - ilość natężeń (przewodników); i - ilość odcinków krzywej.

∑I _j = I₁- I₂ + I₃

Pole przewodnika prostoliniowego z prądem: B= μ₀I/ 2π r ; H= I/ 2πr

Pole magnetyczne wewnątrz w solenoidzie nieskończenie długiego: H= n/l I

Magnesy, przewodniki i ładunki poruszające się to źródła prądu
-linie sił pola przewodnika nie mają początku i końca , kierunek igiełki pokaże zwrot linii sił pola

Prawo Gaussa dla pola magnetycznego Ponieważ linie wektora indukcji są zamknięte, to zawsze tyle samo linii wpływa do obszaru objętego daną powierzchnią ile wypływa, więc strumień przechodzący przez tę powierzchnię jest równy zeru. Zawartą wewnątrz powierzchni S dowolnie małą część magnesu możemy odłamać od całości otrzymując znowu na końcach przeciwne bieguny magnetyczne. Nowopowstały magnes jest w całości obejmowany przez powierzchnię S. Tak więc strumień wektora B, przechodzący przez tę powierzchnię jest także równy zeru. Odpowiada to takiej sytuacji dla pola elektrostatycznego, gdy wewnątrz zamkniętej powierzchni znajduje się dokładnie tyle samo ładunków dodatnich, co ujemnych. Ale ładunki można rozdzielić, a biegunów magnetycznych nie. To oznacza, że pole elektryczne jest polem źródłowym, a pole magnetyczne - bezźródłowym. Prawo Gaussa dla pola magnetycznego jest słuszne zawsze, tzn. niezależne od tego, przez co to pole zostało wytworzone i w jakim ośrodku.

Amper- nazywamy jednostkę natężenia prądu w Międzynarodowym Układzie Jednostek SI.

Siła Lorenza- działa na cząstkę naładowaną w polu magnetycznym określona jest wzorem: F₁ = q (V x B) wektory, wektor v - prędkość cząstki.

Wartość siły F_L = q v b * sin α jej kierunek jest prostopadły do wektora V, jest wiec siłą dośrodkową; zwrot siły zależy od kąta α miedzy wektorem V i wektorem B i od znaku ładunku.

Przykład: α= 90°C, ; F_L = q v B- torem cząstki jest okrąg.

α= O°C; F_L= 0-cząstka spotyka się z ruchem jednostajnym prostoliniowym.

α -nie jest równe 90°C; α -nie jest równe O°C- torem cząstki jest linia śrubowa.

Siła elektrodynamiczna- siła z jaka pole magnetyczne działa na przewodnik z prądem o natężeniu I, nazywana jest siła elektrodynamiczną i określona jest wzorem.

Wektor F = (I x B ), lub skalarnie F = I L B* sin α gdzie l- długość odcinka przewodnika z prądem. Zwrot wektora l zgodny jest ze zwrotem prądu w przewodniku.

Przykład: α = kąt (wektor l; wektor B)= 90°C; F= I* L* B.

Oddziaływanie wzajemne dwóch równoległych przewodników z prądem_- siła jaka nieskończenie długi, prostoliniowy przewodnik oddziałuje na odcinek Δ l drugiego takiego samego równoległego przewodnika określona jest wzorem:

gdzie r- odległość miedzy przewodnikami; Δ l- element długości; μ₀- przenikalność magnetyczna próżni .

prądy zgodnie skierowane- przewodniki przyciągają się

prądy przeciwnie skierowane - przewodniki odpychają się

Zasada działania prądnicy i silnika elektrycznego- Prądnica

Prostokątny obwód znajduje się w jednorodnym polu magnetycznym. Jeśli taki obwód będziemy obracać to wyindukuje się siła elektromotoryczna, czyli w przewodniku zacznie płynąć prąd.

Silnik prądu zmiennego jest urządzeniem dokładnie odwrotnym do prądnicy prądu zmiennego. Może być on używany raz jako silnik, a raz jako prądnica w zależności od tego, czy przez ramkę przepuszczamy prąd zmienny, czy też zmuszamy ją do obracania się poprzez przyłożenie sił zewnętrznych.

Paramagnetyki-Po umieszczeniu w polu magnetycznym magnesują się słabo, nietrwale, zgodnie z polem magnesującym,
stałe dla danego paramagnetyka (aluminum)

Własności te związane są z momentami magnetycznymi atomów. Przy nieobecności pola są one nie zerowe i różnie skierowane, pod wpływem pola ustawiają się zgodnie z nim.

Diamagnetyki- Po umieszczeniu w polu magnetycznym magnesują się słabo, nietrwale, przeciwnie do polem magnesującym,
stałe dla danego diamagnetyka (miedź, ołów, cynk, bizmut)

Własności te związane są z momentami magnetycznymi atomów (składają się one z momentów magnetycznych elektronów w atomie - orbitalnych i spinowych). Momenty atomów są skierowane przeciwnie do zewnętrznego pola magnetycznego, w jego nieobecności są zerowe.

Ferromagnetyki- Po umieszczeniu w polu magnetycznym magnesują się silnie, trwale, zgodnie z polem magnesującym,
zależy od danego ferromagnetyka, wielkości pola oraz historii magnetycznej próbki. Własności te związane są z momentami magnetycznymi domen (obszarów sieci krystalicznej o określonym momencie magnetycznym).W obecności pola następuje: momenty magnetyczne domen dążą do ustawienia zgodnego z polem magnesującym (jest to proces odwracalny) , domeny których momenty magnetyczne były ustawione zgodnie z polem magnesującym zwiększają swoje rozmiary (jest to proces nieodwracalny) (żelazo, nikiel, kobalt, stal)

Właściwości magnetyczne substancji

H - natężenie pola magnetycznego

Cyklotron- Na cząstkę poruszającą się z prędkością V zwróconą prostopadle do linii pola działa siła o maksymalnej wartości i o kierunku prostopadłym do płaszczyzny utworzonej przez linie pola i wektor prędkości.
Przypadek ruchu ciała pod wpływem siły skierowanej prostopadle do wektora prędkości to ruch po okręgu ze stałą wartością prędkości. Działająca na cząstkę siła magnetyczna jest w tym wypadku siłą dośrodkową powodującą zmianę kierunku prędkości.
Cyklotron - urządzenie służące do przyspieszania cząstek niemianowanych

Pętla histerezy magnetycznej zależność indukcji pola wewnątrz magnetyka od indukcji zewnętrznego pola magnesującego, przy czym jej kształt zależy również od „historii” namagnesowania ferromagnetyka. Pole powierzchni ograniczonej pętlą jest proporcjonalne do energii potrzebnej na zrealizowanie jednego cyklu.

B(H) J(H) (J = B - m _0×H)

Ferromagnetyki o dużej korekcji nazywamy twardymi, o małej miękkimi

Reguła lewej dłoni:
Jeżeli lewą dłoń ustawimy tak, aby linie sił pola magnetycznego wnikały do wnętrza dłoni, cztery złączone, wyprostowane palce pokazywałyby kierunek prądu płynącego przez przewodnik, to odchylony w bok kciuk wskaże zwrot siły elektrodynamicznej.
Zwrot wektora F określa reguła śruby prawoskrętnej: Jeżeli śrubę prawoskrętną ustawimy prostopadle do płaszczyzny, w której leżą wektory B i delta l i będziemy nią obracać tak, aby wektor delta l nałożyć na wektor B, to ruch postępowy śruby wskaże nam zwrot wektora siły elektrodynamicznej.

Reguła prawej dłoni: -Jeżeli prawą dłoń zaciśniemy na przewodniku tak, aby odchylony w bok kciuk pokazywał zwrot prądu płynącego przez przewodnik, cztery zakrzywione palce wskażą zwrot linii sił pola magnetycznego wokół przewodnika. Mr - przenikalność magnetyczna względna, liczba niemianowana, która mówi nam o tym, ile razy przenikalność magnetyczna danej substancji jest większa od przenikalności magnetycznej w próżni.

Reguła prawej dłoni dla solenoidy: -Jeżeli prawą dłoń zaciśniemy na solenoidzie tak, aby cztery zakrzywione palce pokazywały zwrot prądu płynącego przez zwoje solenoidy, to odchylony w bok kciuk wskaże zwrot linii sił pola magnetycznego na zewnątrz solenoidy.
Wewnątrz zwojnicy jest pole magnetyczne jednorodne B = const w każdym punkcie pola w próżni.

Wzbudzanie prądu indukcyjnego- wytworzenie przez pole magnetyczne zmiennego( wirowego) pola elektrycznego, które swym zasięgiem obejmuje przewodnik kłowy. przypadek 1

ruch magnesu względem przewodnika kołowego powoduje wzbudzenie w nim ε_ind, w wyniku czego w przewodniku płynie prąd indukcyjny.

przypadek 2

ruch przewodnika kołowego względem nieruchomego magnesu też wzbudza ε_ind w przewodniku.

Przypadek 3

zamykanie i otwieranie obwodu wyłącznikiem W również wzbudza w obwodzie ε_ind .

Prawo indukcji Faradaya- siła elektromotoryczna jest równa szybkości zmian strumienia pola magnetycznego φwektor B w czasie i przeciwdziała tym zmianom (reguła Lenza)

Zjawisko indukcji elektromagnetycznej- polega na wzbudzeniu siły elektromotorycznej indukcji ε_ind przez zmiany strumienia pola magnetycznego.

Reguła Lenza- Indukowany w obwodzie prąd ma taki kierunek, że pole magnetyczne wywoływane przez ten prąd przeciwdziała przyczynie, która go wywołuje. (zmianie strumienia poprzez wytworzenie odpowiedniego pola magnetycznego.

Indukcja Wzajemna-zjawisko indukcji wzajemnej polega na indukowaniu siły elektromotorycznej indukcji w obwodzie na skutek zmian natężenia prądu w obwodzie (np. przez zamykanie i otwieranie włącznika W)

gdzie M_2,1- współczynnik indukcji wzajemnej, ΔI₁- zmiana natężenia prądu w obwodzie [M]=[H]

Zjawisko samoindukcji- Polega ono na tym że prąd płynący w obwodzie powoduje powstanie prądu indukcyjnego w tym samym obwodzie.

Dla cewki

, czyli indukcyjność cewki razy szybkość zmiany natężenia prądu

Indukcja własna -rodzaj indukcji elektromagnetycznej; mówimy o niej gdy siła elektromotoryczna powstaje w obwodzie prądu zmiennego pod wpływem wytworzonego przez niego zmiennego strumienia magnetycznego.

gdzie L - współczynniki samoindukcji [L]=[H]

Transformator jest to urządzenie służące do zmiany parametrów prądu. Zbudowane jest z rdzenia (wykonany z blaszek z stali miękkiej (magnetyzującej się nietrwale)) rozdzielonych izolatorem i zwojów nawiniętych na ten rdzeń.

W uzwojeniu wtórnym zachodzi zjawisko indukcji elektromagnetycznych spowodowane zmianą strumienia indukcji spowodowaną przez to iż w uzwojeniu pierwotnym płynie prąd przemienny co pociąga za sobą zmianę indukcji pola.

U₁ - napięcie skuteczne w uzwojeniu pierwotnym

U₂ - napięcie skuteczne w uzwojeniu wtórnym

k - przekładnia transformatora

k = U₂/U₁ = n₂/n₁ = I₁/I₂

sprawność transformatora:

 

R

Ep

AA

R

AA

R₁

R₂

R₁

R₂

r

r

R_a

A

R_b

R

r _a

V

r _b

---