Unaczynienie Serca

Tętnice serca (arteriae cordis)

Odchodzą od zatoki aorty(sinus aortae).

1. Tętnica wieńcowa prawa (a. coronaria dextra) układa się w prawej części bruzdy wieńcowej (sulcus coronarius),przykryta przez prawe uszko serca, wchodzi w zagłębienie bruzdy międzykomorowej tylnej i biegnie w niej do koniuszka serca jako gałąź miedzykomorowa tylna (r. interventricularis posterior)
   Unaczyna ona prawy przedsionek i komorę oraz cześć komory lewej (m.brodawkowy tylny,węzeł zatokowo-przedsionkowy)

2. Tętnica wieńcowa lewa (a. coronaria ministra) jest większa od prawej. Jej krótki pien dzieli się na dwie gałęzie:

• g.międzykomorową przedmią (r.interventricularis interior)- biegnie w bruździe międzykomorowej przedniej

• g. okalającą (r.circumflexus)- leżącą w bruździe wieńcowej
  
  Zaopatruje głównie lewą cześć serca, przednią część przegrody międzykomorowej, m.brodawkowy przedni komory lewej i prawej.
  

Gałęzie tętnic wieńcowych maja charakterystyczny wężykowaty przebieg (związany ze zmianami wymiarów serca zależnych od fazy skurczu) Są naczynami fizjologicznie końcowymi, (choć maja liczne zespolenia!)Zamknięcie tych tętnic prowadzi do zawału mięśnia sercowego-, infarctus, czyli martwicy fragmentu m. sercowego. Większość zawałów obserwuje się w mięśniu lewej komory (w prawej i w przedsionkach są raczej rzadkie). Dysproporcja między podażą krwi w m. sercowym a zapotrzebowaniem jest przyczyną wystąpienia dusznicy bolesnej.
U osób, u których stwierdza się postępujące i znaczne zaawansowanie choroby wieńcowej, wykonuje się badanie arteriograficzne, tzw. Koronografię (podając przez cewnik środek cieniujący, potem RTG). Nieoperacyjne poszerzenie zwężonego naczynia umożliwia angioplastyka (wprowadzenie baloników i tzw. Stentów, które mechanicznie rozszerzają światło naczynia, za pomocą cewników drogą t. ramiennej)
Bypass- wszczepienie pomostu naczyniowego omijającego zwężenie tętnicy

Do zawału mięśnia sercowego najczęściej dochodzi na tle miażdżycy tętnic wieńcowych w przebiegu choroby wieńcowej (często utożsamianej z chorobą niedokrwienną serca). Ognisko miażdżycy w ścianie tętnicy wieńcowej nazywane jest blaszką miażdżycową. Powoduje ona zwężenie światła tego naczynia i ograniczenie przepływu krwi - często w tych przypadkach pacjent odczuwa objawy dławicy piersiowej przy wysiłku czy zdenerwowaniu.

Mechanizmem, który bezpośrednio prowadzi do zawału, jest pęknięcie lub krwotok do blaszki miażdżycowej albo narastanie zakrzepu na jej powierzchni. Jeśli średnica naczynia zostanie zwężona powyżej 2/3 - 3/4 jego średnicy (krytyczne zwężenie tętnicy wieńcowej) wówczas zwykle dokonuje się zawał mięśnia sercowego w obszarze zaopatrywanym przez dane naczynie (mięsień sercowy ulega niedokrwieniu i w ciągu kilku-kilkunastu minut rozpoczyna się jego nieodwracalne uszkodzenie, które w wypadku nieprzywrócenia dopływu krwi prowadzi do powstania ogniska martwicy tego fragmentu mięśnia sercowego).

W rzadkich przypadkach przyczyną zawału może być zator tętnicy wieńcowej, zmiany zapalne tętnic wieńcowych (np. w kile), uraz (np. w wyniku wypadku komunikacyjnego) lub neuropochodne zaburzenia w regulacji przepływu krwi przez układ naczyń wieńcowych.

Krytyczne zwężenie światła (powyżej 2/3 średnicy) prawej tętnicy wieńcowej powoduje:

• zawał ściany dolnej

• zawał tylnej lewej komory serca

• zawał tylnej części przegrody międzykomorowej.

Krytyczne zwężenie światła gałęzi okalającej lewej tętnicy wieńcowej powoduje:

• zawał ściany przedniej

• zawał ściany bocznej

zwężenie gałęzi międzykomorowej przedniej powoduje:

• zawał w przedniej części przegrody

• zawał ściany przedniej lewej komory serca.

Żyły serca (venae cordis)

1. Żyła wielka serca (v.cordis magna)- rozpoczyna się na koniuszku serca,biegnie w bruzdzie międzykomorowej przedniej, jej przedłużeniem jest zatoka wieńcowa (sinus coronarius), przy ujściu do zatoki często występuje zastawka Vieussensa

2. Żyła tylna komory lewej (v. posteriori ventriculi sinistri)- przy lewym brzegu serca (po powierzchni przeponowej)

3. Żyła średnia serca (v.cordis media) w bruzdzie międzukomorowej tylnej

4. Żyła mała serca (v.cordis parva) na ścianie tylnej,w brawej części bruzdy wieńcowej

5. Żyła skośna przedsionka lewego (v. obliqua artii sinistri) (Marshalla) z tyłu przedsionka
   wszystkie powyższe żyły uchodzą wspólnie przez zatokę wieńcową!

6. Żyły przednie serca (vv. Cordis anteriores)(3-4)- na ścianie przedniej po stronie prawej, samodzielnie uchodzą do prawego przedsionka

7. Żyły najmniejsze serca (vv.cordis minimae) -uchodzą bezpośrednio do jam komór i przedsionków (szczególnie do prawego), odgrywają znaczną rolę w odpływie krwi żylnej z serca

Naczynia chłonne serca- tworzą siec podnasierdziową, mięśniową i podwzierdziową, które są ze sobą połączone; towarzyszą żyłom serca. Uchodzą do węzłów tchawiczo-oskrzelowych lub przytchawiczych.

Schemat przedstawiający zawał mięśnia sercowego (2) koniuszka ściany serca po okluzji (zamknięciu) (1) gałęzi lewej tętnicy wieńcowej (LCA, prawa tętnica wieńcowa = RCA).

---