OCENA RYZYKA ZAWODOWEGO NA STANOWISKU

STRAŻAK - RATOWNIK

PODCZAS GASZENIA POŻARÓW MIESZKAŃ

Do podstawowych zadań Państwowej Straży Pożarnej należy:

1. Rozpoznawanie zagrożeń pożarowych i innych miejscowych zagrożeń.

2. Organizowanie i prowadzenie akcji ratowniczych w czasie pożarów, klęsk żywiołowych lub likwidacji miejscowych zagrożeń.

3. Wykonywanie pomocniczych specjalistycznych czynności ratowniczych w czasie klęsk żywiołowych lub likwidacji miejscowych zagrożeń przez inne służby ratownicze.

4. Kształcenie kadr dla potrzeb Państwowej Straży Pożarnej i innych jednostek ochrony przeciwpożarowej.

5. Nadzór nad przestrzeganiem przepisów przeciwpożarowych.

6. Prowadzenie prac naukowo-badawczych w zakresie ochrony przeciwpożarowej.

Państwowa Straż Pożarna jest organizatorem krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego, mającego na celu ochronę życia, zdrowia, mienia lub środowiska poprzez:

1. Walkę z pożarami lub innymi klęskami żywiołowymi.

2. Ratownictwo techniczne.

3. Ratownictwo chemiczne.

4. Ratownictwo ekologiczne.

5. Ratownictwo medyczne.

Do oszacowania ryzyka zawodowego wybrano stanowisko strażaka-ratownika, czyli osoby biorącej czynny udział w akcji ratowniczo-gaśniczej oraz bezpośrednio narażonej na zagrożenia wynikające z rodzaju zagrożenia.

Przyjęto, że do każdego rodzaju zdarzenia, do jakiego udaje się jednostka ochrony przeciwpożarowej, należy stosować osobistą ochronę indywidualną.

Służba ratownicza stawia przed strażakiem specyficzne wymagania: wiedzy teoretycznej oraz praktycznych umiejętności, dobrego stanu zdrowia, wysokiej sprawności fizycznej i psychicznej. Występują w toku tej służby różnego rodzaju zagrożenia i przeciążenia (fizyczne i psychiczne), sytuacje konfliktowe, pośpiech, natłok informacyjny. Zdarzają się często także sytuacje ekstremalne, np. akcje ratownicze w warunkach wydzielania się substancji toksycznych, przy silnym zadymieniu, wysokich temperaturach, dużej wilgotności, brudzie, przykrych zapachach itp. Są to tylko niektóre czynniki (źródła stresu) wpływające na samopoczucie, funkcjonowanie oraz zdrowie.

Od osoby ubiegającej się na stanowisko ratownika wymagane jest:

1. Wykształcenie - średnie.

2. Wiek do 30 lat.

3. Wzrost od 165 do 185cm.

4. Kategoria zdrowie „A”.

5. Dobry słuch i wzrok.

6. Dobra drożność dróg oddechowych.

7. Brak lęku wysokości i przestrzeni.

Podstawowe cele oceny ryzyka zawodowego

Przeprowadzenie oceny ryzyka zawodowego ma na celu:

1. Sprawdzenie czy występujące na stanowiskach pracy zagrożenia zostały zidentyfikowane i czy jest znane, związane z nimi ryzyko zawodowe.

2. Wykazanie, zarówno pracownikom i/lub ich przedstawicielom, jak i organom nadzoru i kontroli, że przeprowadzono analizę zagrożeń i zastosowano właściwe środki ochronne.

3. Dokonanie odpowiedniego wyboru wyposażenia stanowisk pracy, materiałów oraz organizacji pracy.

4. Ustalenie priorytetów w działaniach zmierzających do eliminowania lub ograniczania ryzyka zawodowego.

5. Zapewnienie ciągłej poprawy bezpieczeństwa i higieny pracy.

Ocena ryzyka zawodowego odgrywa istotną rolę w procesie monitorowania stanu bezpieczeństwa i higieny pracy, dostarczając informacji niezbędnych do planowania działań korygujących i zapobiegawczych w stosunku do niezgodności zidentyfikowanych w tym procesie.

Oszacowanie ryzyka zawodowego

Oszacowanie ryzyka zawodowego związanego z poszczególnymi zagrożeniami zidentyfikowanymi na stanowiskach pracy polega na ustaleniu:

1. Prawdopodobieństwa wystąpienia zagrożenia.

2. Ciężkości szkodliwych następstw tych zagrożeń.

Oszacowanie ryzyka zawodowego można przeprowadzić w różny sposób, w zależności od potrzeb organizacji. Zaleca się przede wszystkim takie sposoby oszacowania ryzyka zawodowego, których stosowanie nie wymaga wiedzy specjalistycznej i które mogą być w prosty sposób wykorzystane przez osoby przeprowadzające oceny. Równocześnie istotne jest, aby otrzymane wyniki oszacowania były w pełni wystarczające do wyznaczenia jego dopuszczalności i właściwego planowania działań korygujących i zapobiegawczych.

Ze względu na bardzo dużą ilość czynników stwarzających zagrożenie, jak również ich złożoność w działania ratowniczo-gaśniczych do oszacowania ryzyka zawodowe na stanowisku - „strażak-ratownik”, zastosowano skalę pięciostopniową, zgodnie z wytycznymi zawartymi w Polskich Normach tj.: PN-EN 1050:1999 oraz PN-N -18002:2000.

Tab1 Oszacowanie ryzyka zawodowego w skali pięciostopniowej

Prawdopodobieństwo	Ciężkość następstw
		Mała	Średnia	Duża
Mało prawdopodobne	bardzo małe 1	małe 2	średnie 3
Prawdopodobne	małe 2	średnie 3	duże 4
Wysoce prawdopodobne	średnie 3	duże 4	bardzo duże 5

Przy szacowaniu ryzyka zawodowego zgodnie z tabelą nr 1 ciężkość następstw zagrożenia i prawdopodobieństwo ich wystąpienia, można określić stosując niżej wymienione wskazówki:

1. Do następstw o małej szkodliwości zalicza się te urazy i choroby, które nie powodują długotrwałych dolegliwości i absencji w pracy; są to czasowe pogorszenia stanu zdrowia, takie jak niewielkie stłuczenia i zranienia, podrażnienia oczu, objawy niewielkiego zatrucia, bóle głowy itp.

2. Do następstw o średniej szkodliwości zalicza się te urazy i choroby, które powodują niewielkie, ale długotrwałe lub nawracające okresowo dolegliwości i są związane z okresami absencji; są to np. zranienia, oparzenia II stopnia na niewielkiej powierzchni ciała, alergie skórne, nieskomplikowane złamania, zespoły przeciążeniowe układu mięśniowo-szkieletowego (np. zapalenie ścięgna) itp.

3. Do następstw o dużej szkodliwości zalicza się te urazy i choroby, które powodują ciężkie i stałe dolegliwości i/lub śmierć; są to np. oparzenia III stopnia dużej powierzchni ciała, amputacje, skomplikowane złamania z następową dysfunkcją, choroby nowotworowe, toksyczne uszkodzenia narządów wewnętrznych i układu nerwowego w wyniku narażenia na czynniki chemiczne, zespół wibracyjny, zawodowe uszkodzenia słuchu, astma, zaćma itp.

4. Do mało prawdopodobnych (MP) - zalicza się te następstwa zagrożeń, które nie powinny wystąpić podczas całego okresu aktywności zawodowej pracownika.

5. Do prawdopodobnych (P) - zalicza się te następstwa zagrożeń, które mogą wystąpić nie więcej niż kilkakrotnie podczas okresu aktywności zawodowej pracownika.

6. Do wysoce prawdopodobnych (WP) - zalicza się te następstwa zagrożeń, które mogą wystąpić wielokrotnie podczas okresu aktywności zawodowej pracownika.

Wyznaczenie dopuszczalności ryzyka

Dopuszczalność ryzyka zawodowego można na ogół wyznaczyć bezpośrednio na podstawie jego oszacowania. W tabeli nr 2 podano zasady wyznaczania dopuszczalności ryzyka zawodowego, które zostało oszacowane w skali pięciostopniowej.

Tab2 Ogólne zasady wyznaczania dopuszczalności ryzyka zawodowego oraz zalecenia dotyczące działań wynikających z oceny tego ryzyka

Oszacowanie ryzyka zawodowego	Dopuszczalność ryzyka zawodowego	Niezbędne działania
Bardzo duże	Niedopuszczalne	Praca nie może być rozpoczęta ani kontynuowana do czasu zmniejszenia ryzyka zawodowego do poziomu dopuszczalnego.
Duże			Jeżeli ryzyko zawodowe jest związane z pracą już wykonywaną, działania w celu jego zmniejszenia należy podjąć natychmiast (np. przez zastosowanie środków ochronnych). Planowana praca nie może być rozpoczęta do czasu zmniejszenia ryzyka zawodowego do poziomu dopuszczalnego
Średnie		Dopuszczalne	Zaleca się zaplanowanie i podjęcie działań, których celem jest zmniejszenie ryzyka zawodowego.
Małe			Zaleca się rozważenie możliwości dalszego zmniejszania poziomu ryzyka zawodowego lub zapewnienie, że ryzyko zawodowe pozostaje najwyżej na tym samym poziomie.
Bardzo małe			Nie jest konieczne prowadzenie żadnych działań.

Tabela Nr 3 Oszacowanie ryzyka zawodowego - strażaka

Wykonywana czynność, źródło zagrożenia	Zagrożenie	Skutek	P^*)	C^*)	R^*)	Działania redukujące ryzyko	P^*^)	C^*)	R^*)
1	2	3	4	5	6	7	8	9	10
1. Czynności wykonywane przed wyjazdem
Przyjęcie służby
1.1.1 Wchodzenie na samochód w celu sprawdzenia sprzętu (ok. 3m)	- Śliska posadzka w garażu, - Upadek na tym samym poziomie	Urazy (stłuczenia, złamania, skręcenia, zwichnięcia itp.)	P	Ś	3	Wykonać posadzkę z materiałów nieśliskich, Utrzymywać ją w stałej czystości	MP	M	1
		Upadek z samochodu na posadzkę (potknięcie o sprzęt znajdujący się na samochodzie)	Możliwość powstania trwałego uszczerbku na zdrowiu lub śmierć	WP	D	5	Uporządkować i prawidłowo zamocować sprzęt znajdujący się na górze samochodu. Przytrzymywać się stałych elementów konstrukcyjnych samochodu.	MP	Ś	2
		Błędne zachowanie się pracownika	Możliwość powstania trwałego uszczerbku na zdrowiu lub śmierć	WP	D	5	- Wchodzić na samochód po drabinkach (na stałe przytwierdzonych do samochodu) trzymając się oburącz szczebli drabinki lub poręczy	MP	Ś	2
	1.1.2 Uzupełnienie i wymiana sprzętu	Śliska posadzka w garażu, Upadek na tym samym poziomie	Urazy (stłuczenia, złamania, skręcenia, zwichnięcia itp.)	P	Ś	3	Wykonać posadzkę z materiałów nieśliskich, Utrzymywać ją w stałej czystości	MP	M	1
		Spadające przedmioty ze skrytek samochodu (źle zamocowany sprzęt)	Urazy (stłuczenia, złamania, skaleczenia itp.)	P	Ś	3	Prawidłowo (stabilnie) zamocować sprzęt znajdujący się na wyższych pułkach skrytek, Cięższy sprzęt składować na niższych pułkach w skrytkach,	MP	M	1
		Brak oświetlenia skrytek samochodu	Urazy (stłuczenia, przygniecenia, skaleczenia, obtarcia itp.)	P	M	2	Oświetlenie skrytek samochodu	MP	M	1
		Wystające elementy, Ustawione przedmioty na drodze do samochodu, Upadek na tym samym poziomie	Urazy (stłuczenia, złamania, skaleczenia, skręcenia, zwichnięcia itp.)	P	Ś	3	- Usunąć wszystkie elementy stwarzające zagrożenie, - Zwracać szczególną ostrożność na wystające elementy, o które można się zaczepić czy uderzyć	MP	M	1
		Ostre krawędzie w skrytkach samochodu	Skaleczenia, obtarcia, rozdarcia itp.	P	Ś	3	- Usunąć wszystkie ostre krawędzie stwarzające zagrożenie	MP	M	1
		Brak zabezpieczenia żaluzji (osłony) skrytki przed opadaniem	Przygniecenia części ciała	P	Ś	3	Wykonać zabezpieczenie żaluzji przed opadaniem	MP	M	1
2. Czynności wykonywane w związku z wyjazdem do zdarzenia
2.1 Ogłoszenie alarmu (przyjęcie nagłego i głośnego dźwięku)	Stres: - obciążenie psychiczne w związku z alarmem, - nagłość zdarzenia.	- załamanie nerwowe, - drażliwość, - stany lękowe, itp.	WP	Ś	4	Zaświecić lampki informujące, które samochody mają wyjechać, Zapowiedź słowna informująca o rodzaju zdarzenia, Alarm dźwiękowy (syrena, dzwonek)	P	M	2
2.2 Alarm nocny: Czuwanie Po ogłoszeniu alarmu: Ubieranie się,	Brak oświetlenia pomieszczeń (sypialni), Upadek na tym samym poziomie	Urazy (stłuczenia, złamania, skaleczenia, skręcenia, zwichnięcia itp.)	WP	Ś	4	- Wraz z ogłoszeniem alarmu uruchomić oświetlenie w sypialni (oświetlenie alarmowe)	P	M	2
		Wystające elementy, Ustawione przedmioty na podłodze w sypialni (łóżka, stoły itp.) na drodze do wyjścia, Upadek na tym samym poziomie	Urazy (stłuczenia, złamania, skaleczenia, skręcenia, zwichnięcia itp.)	WP	Ś	4	Udrożnić drogi dojścia do wyjścia w sypialni, Usunąć wystające elementy (progi drzwiowe itp.)	P	M	2
2.3 Dojście do pojazdu
2.3.1 Dojście do ześlizgu	Śliska posadzka na korytarzu, Upadek na tym samym poziomie	Urazy (stłuczenia, złamania, skaleczenia, skręcenia, zwichnięcia itp.)	P	Ś	3	Wykonać posadzkę z materiałów nieśliskich, Utrzymywać ją w stałej czystości (wycieranie do sucha)	MP	M	1
		Ustawione, pozostawione przedmioty na korytarzu (obuwie specjalne, środki czystości itp.), Upadek na tym samym poziomie	Urazy (stłuczenia, złamania, skaleczenia, skręcenia, zwichnięcia itp.)	P	Ś	3	Obuwie specjalne przechowywać w garażu w specjalnych szafkach na uzbrojenie osobiste, Środki czystości po wykonanej pracy składować w specjalnych pomieszczeniach	MP	M	1
		Brak oświetlenia na korytarzu, Upadek na tym samym poziomie	Urazy (stłuczenia, złamania, skaleczenia, skręcenia, zwichnięcia itp.)	P	Ś	3	- Wraz z ogłoszeniem alarmu uruchomić oświetlenie na korytarzu (oświetlenie alarmowe)	MP	M	1
		- Brak lub niewłaściwe oznakowanie ześlizgu - Upadek na posadzkę w garażu (ok. 5m),	Możliwość powstania trwałego uszczerbku na zdrowiu lub śmierć	WP	D	5	Oznakować ześlizgu poprzez: - namalowanie pasów żółto-czarnych na drzwiach wejścia do ześlizgu oraz na krawędziach otworu ześlizgu, - oświetlenie ześlizgu, - sygnał dźwiękowy informujący o otwartych drzwiach ześlizgu	MP	Ś	2
	2.3.2 Jazda na ześlizgu (ok. 5m w dół) do garażu	Błędne zachowanie człowieka: jazda na ześlizgu w niepełnym ubiorze, niewłaściwe objęcie ześlizgu, zbyt wczesne	Poparzenia części ciała poprzez tarcie o ześlizg, Możliwość powstania trwałego uszczerbku na zdrowiu lub śmierć	WP	D	5	Zjeżdżać po ześlizgu w pełnym ubiorze (ubranie koszarowe), Objąć ześlizg oburącz i obunóż	MP	Ś	2
		Brak poduszki amortyzującej upadek wokół ześlizgu na posadzce w garażu, Upadek z wysokości	Możliwość powstania trwałego uszczerbku na zdrowiu lub śmierć	WP	D	5	Zakaz używania ześlizgu, Wykonać poduszkę amortyzującą	MP	Ś	2
	2.3.3 Dojście do samochodu	- Śliska posadzka w garażu, - Upadek na tym samym poziomie	Urazy (stłuczenia, złamania, skręcenia, zwichnięcia itp.)	P	Ś	3	Wykonać posadzkę z materiałów nieśliskich, Utrzymywać ją w stałej czystości	MP	M	1
		Wystające elementy, Ustawione przedmioty (przewody, części uzbrojenia osobistego) na posadzce na drodze do samochodu	Urazy (stłuczenia, złamania, skręcenia, zwichnięcia itp.)	P	Ś	3	Udrożnić drogi dojścia do samochodu, Usunąć wystające elementy, Uzbrojenie osobiste przechowywać w specjalnych szafkach w garażu	MP	M	1
	2.3.4 Pokonywanie schodów i pochylni	Brak oznakowania dróg komunikacyjnych	Urazy (stłuczenia, złamania, skręcenia, zwichnięcia itp.)	P	Ś	3	Oznakować stopnie schodów, poręcze, Zastosować oświetlenie klatek schodowych,	MP	M	1
		Śliska powierzchnia schodów i pochylni, Upadek kilka stopni w dół	Urazy (stłuczenia, złamania, skręcenia, zwichnięcia itp.)	P	Ś	3	Wykonać posadzkę z materiałów nieśliskich, Utrzymywać ją w stałej czystości (czyste i suche powierzchnie)	MP	M	1
		Kolizje osób poruszających się po schodach, Upadek kilka stopni w dół	Urazy (stłuczenia, złamania, skręcenia, zwichnięcia itp.)	P	Ś	3	Określić kierunek poruszania się po klatkach schodowych np. schodzący poruszają się po zewnętrznej stronie klatki schodowej, a wchodzący po wewnętrznej stronie, Przytrzymywanie się poręczy	MP	M	1
2.4 Zajmowanie miejsca w samochodzie
2.4.1 Ubieranie się w ubranie specjalne	- Śliska posadzka w garażu, - Upadek na tym samym poziomie	Urazy (stłuczenia, złamania, skręcenia, zwichnięcia itp.)	P	Ś	3	Wykonać posadzkę z materiałów nieśliskich, Utrzymywać ją w stałej czystości	MP	M	1
		- Kolizje z innymi osobami, - Upadek na tym samym poziomie	Urazy (stłuczenia, złamania, skręcenia, zwichnięcia itp.)	P	Ś	3	Prawidłowo rozmieścić miejsca składowania ubrań specjalnych w zależności od kolejności wsiadania do samochodu, Udrożnić drogi dojścia do samochodu	MP	M	1
		Upadek części uzbrojenia osobistego z wysokości	Urazy (stłuczenia, złamania itp.)	P	Ś	3	Zwrócić szczególną ostrożność na części uzbrojenia osobistego składowanego na półkach, wieszakach (prawidłowe zawieszenie, ułożenie)	MP	M	1
	2.4.2 Wchodzenie do samochodu (przedział załogi)	Śliskie powierzchnie stopni drabinek samochodowych, Upadek na podłoże garażu	Urazy (stłuczenia, złamania, skręcenia, zwichnięcia itp.)	P	Ś	3	Wykonać stopnie z materiałów nieśliskich, Utrzymywać je w stałej czystości (czyste i suche powierzchnie), Używać obuwia specjalistycznego używanego podczas zdarzeń (obuwie bez sznurowadeł, na buty zaciągnięte spodnie - ochrony indywidualnej)	MP	M	1
		Błędne zachowanie się pracownika (poślizgnięcia, potknięcia, itp.)	Urazy (stłuczenia, złamania, skręcenia, zwichnięcia itp.)	P	Ś		- Trzymać się za poręczy, uchwytów przystosowanych do wejścia do kabiny	MP	M	1
		Urwane lub poluzowane elementy pomocne przy wchodzeniu do samochodu (uchwyty, poręcze itp.)	Urazy (stłuczenia, złamania, skręcenia, zwichnięcia itp.)	P	Ś	3	Naprawić luźne lub zerwane uchwyty, poręcze itp.	MP	M	1
	2.4.3 Zajmowanie miejsc w samochodzie (przedział załogi)	Niskie i ciasne pomieszczenie, Przypadkowe uderzenie kolegi	Urazy (stłuczenia, skaleczenia itp.)	P	Ś	3	Nie wykonywać gwałtownych ruchów, Przestrzegać instrukcji i procedur, Stosować ochronę głowy (hełmy)	MP	M	1
		Przytrzaśnięcia drzwiami kończyn pracownika	Urazy (stłuczenia, złamania itp.)	P	Ś	3	Przed zamknięciem drzwi kabiny sprawdzić czy wszystkie osoby wsiadły oraz czy nic nie wystaje poza obrys kabiny	MP	M	1
2.5 Wyjazd z garażu
2.5.1 Błędne zachowanie się kierowcy (ruszenie z miejsca samochodem bez rozkazu)	Potrącenie pracownika biegnącego do samochodu	Urazy (stłuczenia, złamania, przygniecenia, zmiażdżenia itp.)	P	Ś	3	Rozpocząć jazdę samochodem na wyraźny rozkaz dowódcy po upewnieniu się czy: Cała załoga zajęła miejsca siedzące, Zamknięto skrytki samochodu, Zamknięto drzwi samochodu	MP	M	1
		Przytrzaśnięcia drzwiami kończyn pracownika, Przejechanie po stopie pracownika	Urazy (stłuczenia, złamania, przygniecenia, zmiażdżenia itp.)	P	D	4	Rozpocząć jazdę samochodem na wyraźny rozkaz dowódcy po upewnieniu się czy: Cała załoga zajęła miejsca siedzące, Zamknięto skrytki samochodu, Zamknięto drzwi samochodu	MP	Ś	2
		Otwarte skrytki ze sprzętem, Źle zabezpieczony sprzęt przed upadkiem z wysokości (w skrytkach) Upadek sprzętu z wysokości	Urazy (stłuczenia, złamania, skaleczenia itp.)	WP	Ś	4	Rozpocząć jazdę samochodem na wyraźny rozkaz dowódcy po upewnieniu się czy: Cała załoga zajęła miejsca siedzące, Zamknięto skrytki samochodu, Zamknięto drzwi samochodu	MP	M	1
3. Jazda do zdarzenia (alarmowa)
3.1 Nierozważne prowadzenie samochodu przez kierowcę	Nadmierna prędkość	Możliwość powstania trwałego uszczerbku na zdrowiu lub śmierć	WP	D	5	Nakazać kierowcy zmniejszyć prędkość samochodu w razie lekceważenia przez niego bezpieczeństwa.	P	Ś	3
		Wjechanie na skrzyżowanie przy czerwonym świetle	Możliwość powstania trwałego uszczerbku na zdrowiu lub śmierć	WP	D	5	Nakazać kierowcy zmniejszyć prędkość samochodu oraz zwiększyć uwagę na samochody nadjeżdżające z pierwszeństwem	P	Ś	3
	3.2 Zachowanie się załogi w kabinie	Niedomknięte drzwi w kabinie, Wypadnięcie osób z samochodu	Możliwość powstania trwałego uszczerbku na zdrowiu lub śmierć	P	D	4	Prawidłowo zamknąć drzwi, Zainstalować sygnał ostrzegający o otwartych drzwiach	MP	Ś	2
		Otwarte okna, Zaprószenie oczu	Uraz oczu (zapalenie spojówek)	P	Ś	3	Podczas jazdy należy zamknąć wszystkie okna	MP	M	1
4. Przyjazd na miejsce zdarzenia
4.1 Niewłaściwe ustawienie i zabezpieczenie samochodu przez kierowcę na miejscu zdarzenia	Potrącenie wysiadającej załogi z kabiny przez nadjeżdżający pojazd	Możliwość powstania trwałego uszczerbku na zdrowiu lub śmierć	P	D	4	Samochód ustawiać zgodnie z poleceniem dowódcy: Nie utrudniać ruchu innym pojazdom, Bezpieczeństwo załogi i pojazdu Włączyć pełne oświetlenie zewnętrzne i światła ostrzegawcze na dachu	MP	Ś	2
		Warunki atmosferyczne (oblodzenie nawierzchni drogi) Ukształtowanie terenu Wąska droga dojazdowa	Urazy (stłuczenia, złamania, skaleczenia, przygniecenia itp.)	WP	Ś	4	Zablokować drogę dla innych pojazdów, Zablokować samochód uniemożliwiając samoczynne przemieszczenie (zaciągnąć hamulec ręczny-pomocniczy)	P	M	2
	4.2 Wyjście z samochodu	Warunki atmosferyczne (oblodzenie nawierzchni drogi) Ukształtowanie terenu Wąska droga dojazdowa Upadek z samochodu na ziemię	Urazy (stłuczenia, złamania, skaleczenia itp.)	WP	Ś	4	Zwrócić szczególną uwagę czy obok samochodu nie przejeżdża inny pojazd, Nie wyskakiwać z samochodu, Zwrócić szczególną uwagę na podłoże pod samochodem nie jest np.: oblodzone, nierówne, itp.	P	M	2
		Pośpiech (poślizgnięcia, potknięcia, itp.)	Urazy (stłuczenia, złamania, skaleczenia itp.)	WP	Ś	4	Przy wysiadaniu z samochodu przytrzymać się poręczy, uchwytów, rączek itp.	P	M	2
		Przytrzaśnięcia drzwiami kończyn pracownika	Urazy kończyn (palców itp.)	P	Ś	3	Przy zamykaniu drzwi do kabiny załogi zwracać uwagę czy wszystkie osoby wysiadły z samochodu	MP	M	1
	4.3 Przygotowanie podstawowego sprzętu: -- wchodzenie na samochód, - otwieranie skrytek w samochodzie, itp., - ubierani, nakładanie i kontrola sprzętu ochrony indywidualnej, itp.	Brak zabezpieczenia żaluzji (osłony) skrytki przed opadaniem	Przygniecenia części ciała	P	Ś	3	- wykonać zabezpieczenie żaluzji przed opadaniem	MP	M	1
		Przenoszenie urządzeń i sprzętu ratowniczo-gaśniczego	Urazy (stłuczenia, złamania, skaleczenia, przygniecenia itp.)	WP	Ś	4	Cięższe przedmioty należy przenosić przy pomocy dwóch lub więcej osób	P	M	2
		Brak lub niedostateczne oświetlenie	Urazy (stłuczenia, złamania, skaleczenia, przygniecenia itp.)	WP	Ś	4	Oświetlenie skrytek samochodu oraz terenu znajdującego się wokół niego	P	M	2
		Spadające przedmioty ze skrytek samochodu (źle zamocowany sprzęt)	Urazy (stłuczenia, złamania, skaleczenia itp.)	P	Ś	3	Prawidłowo (stabilnie) zamocować sprzęt znajdujący się na wyższych pułkach skrytek, Cięższy sprzęt składować na niższych pułkach w skrytkach,	MP	M	1
		Niesprawny sprzęt ochrony indywidualnej: - aparaty powietrzne, - hełm, - obuwie, - rękawice, - ubranie ochronne itp.	Możliwość powstania trwałego uszczerbku na zdrowiu, Toksyczne uszkodzenie narządów wewnętrznych, Śmierć	P	D	4	Nie wykonywać prac przy użycie niesprawnego sprzętu, Wymienić niesprawny sprzęt, Oznakować niesprawny sprzęt przed przypadkowym użyciem przez inne osoby, Przed przystąpieniem strażaka do działań kierujący akcję ratowniczą sprawdza prawidłowość założenia sprzętu izolującego drogi oddechowe strażaka i kontroluje jego czas pracy w strefie zagrożenia	MP	Ś	2
	4.4 Wykonanie zasilania samochodu z miejskiej sieci hydrantowej tj.: zamocowanie stojaka hydrantowego w hydrancie podziemnym lub połączenie węża do hydrantu nadziemnego, poprowadzenie linii wężowej do nasady zasilającej samochód	Śliska powierzchnia terenu, Upadek na tym samym poziomie	Urazy (stłuczenia, złamania, skaleczenia, skręcenia, zwichnięcia itp.)	WP	Ś	4	Zachować szczególną ostrożność przy przechodzeniu po śliskich powierzchniach (wzmożona uwaga)	P	M	2
		Potknięcia o rozłożony sprzęt, Potknięcia na nierównościach terenu Upadek na tym samym poziomie	Urazy (stłuczenia, złamania, skaleczenia, skręcenia, zwichnięcia itp.)	WP	Ś	4	Zachować szczególną ostrożność przy przechodzeniu po nierównych powierzchniach (wzmożona uwaga) Zwracać szczególną ostrożność na wystające elementy, o które można się zaczepić czy uderzyć	P	M	2
		Odpryski (lodu) powstające przy odkuwaniu hydrantu podziemnego w okresie zimowym	Urazy oczu	P	Ś	3	Zachować szczególną ostrożność przy odkuwaniu z lodu hydrantu podziemnego, Stosować ochronę oczu (okulary, przyłbice)	MP	M	1
5. Prowadzenie działań ratowniczo-gaśniczych
5.1 Wykonanie linii gaśniczej (wężowej)
5.1.1 Środowisko pożaru	Promieniowanie cieplne, Płomień, Żar	Poparzenia	WP	D	5	Zachować bezpieczną odległość, Stosować odzież ochrony indywidualnej, Używać jako osłony przed temperaturą stałych elementów konstrukcyjnych	P	Ś	3
		Mikroklimat gorący	Omdlenia, wyczerpania, udar	WP	D	5	Stosować ochron indywidualnych oraz sprzętu izolującego drogi oddechowe, Zimne napoje, Stosować częste zmiany osób pracujących w strefie zagrożenia	P	Ś	3
		Toksyczne produkty spalania (gazy pożarowe)	Zatrucia, śmierć	WP	D	5	Stosować aparaty izolujące drogi oddechowe oraz środki ochrony indywidualnej	P	Ś	3
		- Gwałtowne spalanie gazów pożarowych, - Wybuch gazów, - Upadek, uderzenie o stałe elementy konstrukcyjne	Możliwość powstania trwałego uszczerbku na zdrowiu lub śmierć	WP	D	5	Zachować bezpieczną odległość, Stosować odzież ochrony indywidualnej i sprzętu ochronny, Wykorzystywać jako osłony przed temperaturą i przyrostem ciśnienia osłon naturalnych lub sztucznych	P	Ś	3
		Osłabiona nośność elementów konstrukcji budowlanych, Upadek na tym samym poziomie lub piętro niżej	Urazy (przygniecenia, stłuczenia, złamania, skaleczenia, skręcenia, zwichnięcia itp.)	WP	D	5	Obserwować zagrożone elementy konstrukcyjne, Zachować bezpieczną odległość, Wyznaczyć osoby do obserwacji zagrożonych konstrukcji i ostrzegania o zauważonym niebezpieczeństwie, Nie dopuszczać do przegrzewania dźwigarów, belek i innych elementów konstrukcyjnych, Nie wprowadzać osób do wnętrza i w bezpośrednie pobliże pomieszczeń i obiektów zagrożonych zawaleniem, Zabezpieczyć teren akcji przed dostępem osób postronnych	P	Ś	3
		Ograniczona widoczność (duże zadymienie)	Urazy (stłuczenia, złamania, skaleczenia, skręcenia, zwichnięcia itp.)	WP	Ś	4	Stosować oświetlenie przenośne, Zająć odpowiednią pozycję ciała (przykucnąć, położyć się itp.) Stosować aparaty izolujące drogi oddechowe Stosować odzież ochrony indywidualnej	P	M	2
	5.1.2 Przeprowadzenie rozpoznania wstępnego zdarzenia przez dowódcę : otwieranie pomieszczeń, wchodzenie do pomieszczeń, obsługa podręcznego sprzętu burzącego (łom, bosak itp.)	Śliska powierzchnia terenu, Upadek na tym samym poziomie	Urazy (stłuczenia, złamania, skaleczenia, skręcenia, zwichnięcia itp.)	WP	Ś	4	Zachować szczególną ostrożność przy przechodzeniu po śliskich powierzchniach (wzmożona uwaga)	P	M	2
		Promieniowanie cieplne	Poparzenia	WP	Ś	4	Zachować bezpieczną odległość, Stosować odzież ochrony indywidualnej, Używać jako osłony przed temperaturą stałych elementów konstrukcyjnych	P	M	2
		Znaczne różnice temperatur	Przeziębienia	WP	Ś	4	Stosować odpowiednią odzież ochrony indywidualnej	P	M	2
		- Gwałtowne spalanie gazów pożarowych, - Wybuch gazów, - Upadek, uderzenie o stałe elementy konstrukcyjne	Możliwość powstania trwałego uszczerbku na zdrowiu lub śmierć	WP	D	5	Zachować bezpieczną odległość, Stosować odzież ochrony indywidualnej i sprzętu ochronny, Wykorzystywać jako osłony przed temperaturą i przyrostem ciśnienia osłon naturalnych lub sztucznych	P	Ś	3
		Toksyczne produkty spalania (gazy pożarowe)	Zatrucia, śmierć	WP	D	5	Stosować aparaty izolujące drogi oddechowe	P	Ś	3
		Konstrukcja budowlana, Upadek na tym samym poziomie lub piętro niżej	Urazy (przygniecenia, stłuczenia, złamania, skaleczenia, skręcenia, zwichnięcia itp.)itp.	WP	D	5	Obserwować zagrożone elementy konstrukcyjne, Zachować bezpieczną odległość, Asekuracja poprzez linki ratownicze przez innych ratowników	P	Ś	3
		Wystające elementy, ustawione przedmioty na drodze do miejsca zagrożenia	Urazy (przygniecenia, stłuczenia, złamania, skaleczenia, skręcenia, zwichnięcia itp.)itp.	WP	Ś	4	Usunąć wszystkie elementy stwarzające zagrożenie, Zwracać szczególną ostrożność na wystające elementy, o które można się zaczepić czy uderzyć	P	M	2
	5.1.3 Prowadzenie linii wężowej po klatkach schodowych Patrz pkt 5.1.1	Pośpiech (poślizgnięcia, potknięcia, itp.) Upadek na tym samym poziomie lub parę schodków w dół	Urazy (stłuczenia, złamania, skaleczenia, skręcenia, zwichnięcia itp.)	WP	Ś	4	- Unikać tarasowania nimi przejść, drzwi, schodów itp., - Linie prowadzone pionowo należy podwieszać i zabezpieczać przed obsuwaniem się	P	M	2
		Kolizja z osobami poruszającymi się w przeciwnym kierunku	Urazy (stłuczenia, złamania, skaleczenia, skręcenia, zwichnięcia itp.)	P	Ś	3	Określić kierunek poruszania się po klatkach schodowych np. schodzący poruszają się po zewnętrznej stronie klatki schodowej, a wchodzący po wewnętrznej stronie, przytrzymując się poręczy	MP	M	1
		Stres	- załamanie nerwowe, - drażliwość, - stany lękowe, itp.	WP	D	5	- odsunąć pracownika od wykonywania pracy w strefie zagrożenia, - przydzielić pracownikowi działania na dalszych odcinkach bojowych,	P	Ś	3
5.2 Ustawianie drabin
5.2.1 Praca na wysokości: - drabiny przystawne, - drabiny wolnostojące, - drabiny mechaniczne, - podnośniki itp.	Niestabilne podłoże, Upadek z drabiny na ziemię	Możliwość powstania trwałego uszczerbku na zdrowiu lub śmierć	WP	D	5	Ustawić drabinę na twardym podłożu, Nie dopuścić do przechyłu bocznego drabiny (przystawnej, wolnostojącej), Zapewnić pełną stabilność drabiny	P	Ś	3
		Zły kąt podparcia drabiny przystawnej złamanie drabiny, odpadnięcie drabiny od ściany, - Upadek z drabiny na ziemię	Możliwość powstania trwałego uszczerbku na zdrowiu lub śmierć	WP	D	5	Zapewnić prawidłowy kąt podparcia drabiny przed wejściem strażaka na drabinę, Zapewnić pełną stabilność drabiny	P	Ś	3
		Wada materiałowa (uszkodzona drabina) pęknięte szczeble drabiny, pęknięte bocznice drabiny	Możliwość powstania trwałego uszczerbku na zdrowiu lub śmierć	P	D	4	Nie używać niesprawnego sprzętu, Wymiana sprzętu	MP	Ś	2
		Oblodzenie szczebli drabiny	Możliwość powstania trwałego uszczerbku na zdrowiu lub śmierć	WP	D	5	Oczyścić szczeble drabiny z oblodzenia (skuwanie lodu)	P	Ś	3
		Prądem elektrycznym (linie wysokiego i niskiego napięcia), Upadek z drabiny na ziemię,	Porażenie prądem elektrycznym, Poparzenia, Możliwość powstania trwałego uszczerbku na zdrowiu lub śmierć	WP	D	5	- Nie ustawiać (sprawiać) drabin w pobliżu napowietrznych linii elektroenergetycznych	MP	Ś	2
5.3 Otwieranie pomieszczeń
5.3.1 Obsługa podręcznego sprzętu burzącego: - łom, - topór, - bosak, - inopór, itp. Patrz pkt 5.1.1	Odpryski obrabianego materiału	Uraz oczu	P	Ś	3	Należy używać odpowiednich środków ochrony indywidualnej: Okulary ochronne, Przyłbice, Osłony itp.	MP	M	1
		Nieumiejętna obsługa narzędzia, Uderzenia osób znajdujących się w pobliżu	Urazy (stłuczenia, złamania, skaleczenia, itp.)	P	Ś	3	Przeprowadzanie ćwiczeń z obsługi sprzętu	MP	M	1
		Gorące powierzchnie (przeszkody, elementy konstrukcji, drzwi itp.)	Poparzenia	WP	Ś	4	Zachować bezpieczną odległość, Stosować środki ochrony indywidualnej (rękawice), Nie dotykać gołym ciałem	P	M	2
		Śliskie narzędzia	Urazy (stłuczenia, złamania, skaleczenia, itp.)	P	Ś	3	Utrzymywać narzędzia w należytej czystości, Stosowanie rękawic uniemożliwiających wyślizgnięcie się narzędzia	MP	M	1
		Uszkodzone narzędzie	Urazy (stłuczenia, skaleczenia itp.)	P	Ś	3	- Nie używać uszkodzonych narzędzi	MP	M	1
		Stres	- załamanie nerwowe, - drażliwość, - stany lękowe, itp.	P	Ś	3	- Odsunąć pracownika od wykonywania pracy w strefie zagrożenia, - Przydzielić pracownikowi działania na dalszych odcinkach bojowych,	MP	M	1
	5.3.2 Obsługa ręcznych i przenośnych urządzeń hydraulicznych, pneumatycznych, elektrycznych, spalinowych: - pilarki, - piły do betonu i stali, - wywarzacz do drzwi, - agregat prądotwórczy, - rozpieracz, itp. Patrz pkt 5.1.1	Nieumiejętna obsługa urządzenia przez strażaka: nie dokręcenie tarczy piły, luźny łańcuch pilarki, cięcie pod złym kątem, zaklinowanie elementu tnącego w materiale obrabianym itp.	Urazy (stłuczenia, złamania, skaleczenia, amputacje itp.) Możliwość powstania trwałego uszczerbku na zdrowiu lub śmierć	P	D	4	Należy używać odpowiednich środków ochrony indywidualnej (rękawice, okulary ochronne, osłony itp.) Dokonać dokładnej kontroli urządzenia przed przystąpieniem do pracy, Przeprowadzać okresowe szkolenia z zakresu obsługi i konserwacji sprzętu	MP	Ś	2
		Wada urządzeń: Uszkodzona prowadnica pilarki, Uszkodzona tarcza piły, Uszkodzone przewody zasilające urządzenie hydrauliczne, Brak osłon, Niesprawne elementy hamujące części obrotowe urządzenia itp.	Urazy (stłuczenia, złamania, skaleczenia, amputacje itp.) Możliwość powstania trwałego uszczerbku na zdrowiu lub śmierć Poparzenia	P	D	4	Nie używać uszkodzonego sprzętu, Należy używać odpowiednich środków ochrony indywidualnej (rękawice, okulary ochronne, osłony itp.) Dokonać dokładnej kontroli urządzenia przed przystąpieniem do pracy, Przeprowadzać okresowe szkolenia z zakresu obsługi i konserwacji sprzętu	MP	Ś	2
		Odpryski obrabianego materiału	Uraz oczu	WP	Ś	4	Należy używać odpowiednich środków ochrony indywidualnej: Okulary ochronne, Przyłbice, Osłony itp.	P	M	2
		Ostre krawędzie	Urazy (skaleczenia, amputacje itp.)	P	Ś	3	Usunąć lub zabezpieczyć ostre krawędzie, Stosować odpowiednie środki ochrony indywidualnej (rękawice, obuwie itp.)	MP	M	1
		Śliska powierzchnia terenu	Urazy (stłuczenia, złamania, skaleczenia itp.)	P	Ś	3	Zachować szczególną ostrożność przy przechodzeniu po śliskich powierzchniach,	MP	M	1
		Wymuszona pozycja pracy	Zwyrodnienia stawów kończyn dolnych, odgnioty kolan	WP	Ś	4	Stosować środki ochrony indywidualnej, Stosować rotację osób obsługujących sprzęt (kontrola czasu pracy), Stosować rotację czynności wykonywanych przez poszczególnych strażaków	P	M	2
		Nadmierny hałas spowodowany obróbką materiału i pracą urządzenia	Utrata słuchu, zaburzenie równowagi, obniżenie uwagi, urazy	WP	Ś	4	Stosować ochronniki słuchu	P	M	2
		Drgania	Zaburzenia neurologiczne i naczyniowe	WP	Ś	4	Stosować rotację osób obsługujących sprzęt (kontrola czasu pracy), Stosować rotację czynności wykonywanych przez poszczególnych strażaków	P	M	2
		Gorące powierzchnie (przeszkody, elementy konstrukcji, drzwi itp.)	Poparzenia	WP	Ś	4	Zachować bezpieczną odległość, Stosować środki ochrony indywidualnej (rękawice), Nie dotykać gołym ciałem	P	M	2
		Stres	- załamanie nerwowe, - drażliwość, - stany lękowe, itp.	P	Ś	3	- Odsunąć pracownika od wykonywania pracy w strefie zagrożenia, - Stosować rotację czynności wykonywanych przez poszczególnych strażaków,	MP	M	1
5.4 Wchodzenie do pomieszczeń
5.4.1 Poruszanie się w pomieszczeniach Patrz pkt 5.1.1	Stres	- załamanie nerwowe, - drażliwość, - stany lękowe, itp.	WP	D	5	- Odsunąć pracownika od wykonywania pracy w strefie zagrożenia, - Stosować rotację czynności wykonywanych przez poszczególnych strażaków,	P	Ś	3
		- Brak lub niedostateczne oświetlenie - Upadek na tym samym poziomie	Urazy (stłuczenia, złamania, skaleczenia, itp.)	WP	Ś	4	Stosować oświetlenie przenośne (latarki itp.), Stosować sprzęt oświetleniowy (najaśnice)	P	M	2
		Wystające elementy, Ustawione przedmioty na podłodze pomieszczenia, Upadek na tym samym poziomie	Urazy (stłuczenia, złamania, skaleczenia, skręcenia, zwichnięcia itp.)	WP	Ś	4	- usunąć wszystkie elementy stwarzające zagrożenie, - zwracać szczególną ostrożność na wystające elementy, o które można się zaczepić czy uderzyć	P	M	2
		Brak lub nie stosowanie ochron osobistych, Brak możliwości udzielenia szybkiej pomocy	Urazy, Zatrucia, Możliwość powstania trwałego uszczerbku na zdrowiu lub śmierć	P	D	4	Stosować ochrony indywidualne, Stosować aparaty izolujące drogi oddechowe, Zabezpieczyć linką ratowniczą osoby pracujące wewnątrz pomieszczenia, Stosować sygnalizatory bezruchu	MP	Ś	2
		Prąd elektryczny	Porażenie prądem, Poparzenia	WP	D	5	Odciąć dopływ prądu elektrycznego do obiektu przez wyłączenie oznakowanego głównego wyłącznika prądu	P	Ś	3
		Znaczne różnice temperatur	Przeziębienia, choroby	WP	Ś	4	Stosować odpowiednie środki ochrony indywidualnej, Posiłki regeneracyjne	P	M	2
		Wymuszona pozycja pracy (przykucnięcie, czołganie itp.)	Zwyrodnienia stawów kończyn dolnych, odgnioty kolan	WP	Ś	4	Stosować środki ochrony indywidualnej, Stosować rotację osób obsługujących sprzęt (kontrola czasu pracy), Stosować rotację czynności wykonywanych przez poszczególnych strażaków	P	M	2
		Gorące powierzchnie (przeszkody, elementy konstrukcji, drzwi itp.)	Poparzenia	WP	Ś	4	Zachować bezpieczną odległość, Stosować środki ochrony indywidualnej (rękawice), Nie dotykać gołym ciałem	P	M	2
5.5 Zajęcie stanowiska gaśniczego
5.5.1 Wewnątrz pomieszczenia Patrz pkt 5.1.1	Prąd elektryczny	Porażenie prądem, Poparzenia	WP	D	5	Odciąć dopływ prądu elektrycznego do obiektu przez wyłączenie oznakowanego głównego wyłącznika prądu	P	Ś	3
		Gorące powierzchnie (przeszkody, elementy konstrukcji, drzwi itp.)	Poparzenia	WP	Ś	4	Zachować bezpieczną odległość, Stosować środki ochrony indywidualnej (rękawice), Nie dotykać gołym ciałem	P	M	2
		Ostre krawędzie	Urazy (skaleczenia, amputacje itp.)	WP	Ś	4	Usunąć lub zabezpieczyć ostre krawędzie, Stosować odpowiednie środki ochrony indywidualnej (rękawice, obuwie itp.)	P	M	2
		Wystające elementy, Ustawione przedmioty na podłodze pomieszczenia, Upadek na tym samym poziomie	Urazy (stłuczenia, złamania, skaleczenia, skręcenia, zwichnięcia itp.)	WP	Ś	4	- Usunąć wszystkie elementy stwarzające zagrożenie, - Zwracać szczególną ostrożność na wystające elementy, o które można się zaczepić czy uderzyć	P	M	2
		Stres	- załamanie nerwowe, - drażliwość, - stany lękowe, itp.	WP	D	5	- Odsunąć pracownika od wykonywania pracy w strefie zagrożenia, - Stosować rotację czynności wykonywanych przez poszczególnych strażaków,	P	Ś	3
		Brak lub nie stosowanie ochron osobistych, Brak możliwości udzielenia szybkiej pomocy	Urazy, Zatrucia, Możliwość powstania trwałego uszczerbku na zdrowiu lub śmierć	P	D	4	Stosować ochrony indywidualne, Stosować aparaty izolujące drogi oddechowe, Zabezpieczyć linką ratowniczą osoby pracujące wewnątrz pomieszczenia, Stosować sygnalizatory bezruchu	MP	Ś	2
		Wymuszona pozycja pracy (przykucnięcie, czołganie itp.)	Zwyrodnienia stawów kończyn dolnych, odgnioty kolan	WP	Ś	4	Stosować środki ochrony indywidualnej, Stosować rotację osób obsługujących sprzęt (kontrola czasu pracy), Stosować rotację czynności wykonywanych przez poszczególnych strażaków	P	M	2
	5.5.2 Na zewnątrz pomieszczenia Patrz pkt 5.1.1	Śliska powierzchnia terenu, Upadek na tym samym poziomie	Urazy (stłuczenia, złamania, skaleczenia, skręcenia, zwichnięcia itp.)	WP	Ś	4	Zachować szczególną ostrożność przy przechodzeniu po śliskich powierzchniach (wzmożona uwaga)	P	M	2
		Nierówne powierzchnie Upadek na tym samym poziomie	Urazy (stłuczenia, złamania, skaleczenia, skręcenia, zwichnięcia itp.)	WP	Ś	4	Zachować szczególną ostrożność przy przechodzeniu po nierównościach terenu (wzmożona uwaga)	P	M	2
		Stres	- załamanie nerwowe, - drażliwość, - stany lękowe, itp.	P	Ś	3	- Odsunąć pracownika od wykonywania pracy w strefie zagrożenia, - Stosować rotację czynności wykonywanych przez poszczególnych strażaków,	MP	M	1
	5.5.3 Na drabinie Patrz pkt 5.1.1 Patrz pkt 5.2.1	Stres	- załamanie nerwowe, - drażliwość, - stany lękowe, itp.	WP	D	5	- Odsunąć pracownika od wykonywania pracy w strefie zagrożenia, - Stosować rotację czynności wykonywanych przez poszczególnych strażaków,	P	Ś	3
		Błędne zachowanie człowieka Brak asekuracji, Opuszczanie się ześlizgiem po bocznicach drabiny	Możliwość powstania trwałego uszczerbku na zdrowiu lub śmierć	P	D	4	- Po zajęciu stanowiska na drabinie zabezpieczyć się zatrzaśnikiem do szczebli drabiny lub stałych elementów konstrukcyjnych (używać szelek, pasów)	MP	Ś	2
		Wada sprzętu asekuracyjnego Upadek z drabiny na ziemię	Możliwość powstania trwałego uszczerbku na zdrowiu lub śmierć	P	D	4	Stosować się do instrukcji obsługi sprzętu, Przeprowadzać okresowe kontrole (atest)	MP	Ś	2
	5.5.4 Na dachu Patrz pkt 5.1.1 Patrz pkt 5.2.1	Stres	- załamanie nerwowe, - drażliwość, - stany lękowe, itp.	WP	D	5	- Odsunąć pracownika od wykonywania pracy w strefie zagrożenia, - Stosować rotację czynności wykonywanych przez poszczególnych strażaków,	P	Ś	3
		Wada sprzętu asekuracyjnego Upadek z drabiny na ziemię	Możliwość powstania trwałego uszczerbku na zdrowiu lub śmierć	P	D	4	Stosować się do instrukcji obsługi sprzętu, Przeprowadzać okresowe kontrole (atest)	MP	Ś	2
		Znaczne różnice temperatur	Przeziębienia, choroby	WP	Ś	4	Stosować odpowiednie środki ochrony indywidualnej, Stosować rotację czynności wykonywanych przez poszczególnych strażaków Posiłki regeneracyjne	P	M	2
5.6 Ewakuacja ludzi
5.6.1 Kierowanie zagrożonych osób do wyjść ewakuacyjnych Patrz pkt 5.1.1	Osoby upośledzone, psychiczne	Urazy (stłuczenia, złamania, skaleczenia, skręcenia, zwichnięcia itp.)	P	Ś	3	Ewakuacja przy współudziale fachowego personelu	MP	M	1
		Wystające elementy, Ustawione przedmioty na podłodze pomieszczenia, Upadek na tym samym poziomie	Urazy (stłuczenia, złamania, skaleczenia, skręcenia, zwichnięcia itp.)	WP	Ś	4	- Usunąć wszystkie elementy stwarzające zagrożenie, - Zwracać szczególną ostrożność na wystające elementy, o które można się zaczepić czy uderzyć	P	M	2
		Panika (ewakuowanych osób)	Urazy (stłuczenia, złamania, skaleczenia, skręcenia, zwichnięcia itp.)	WP	Ś	4	Podzielić obiekt na strefy ewakuacji, Przydzielić grupy strażaków do każdej strefy,	P	M	2
		- Brak lub niedostateczne oświetlenie - Upadek na tym samym poziomie	Urazy (stłuczenia, złamania, skaleczenia, itp.)	WP	Ś	4	Stosować oświetlenie przenośne (latarki itp.), Stosować sprzęt oświetleniowy (najaśnice)	P	M	2
	5.6.2 Przeszukiwanie pomieszczeń Patrz pkt 5.1.1	- Brak lub niedostateczne oświetlenie - Upadek na tym samym poziomie	Urazy (stłuczenia, złamania, skaleczenia, itp.)	WP	Ś	4	Stosować oświetlenie przenośne (latarki itp.), Stosować sprzęt oświetleniowy (najaśnice)	P	M	2
		Wymuszona pozycja pracy (przykucnięcie, czołganie itp.)	Zwyrodnienia stawów kończyn dolnych, odgnioty kolan	WP	Ś	4	Stosować środki ochrony indywidualnej, Stosować rotację osób obsługujących sprzęt (kontrola czasu pracy), Stosować rotację czynności wykonywanych przez poszczególnych strażaków	P	M	2
5.7 Podawanie środków gaśniczych w natarciu
5.7.1 Bezpośrednie podawanie środka gaśniczego na zarzewie ognia Patrz pkt 5.1.1	Prąd elektryczny	Porażenie prądem, Poparzenia	WP	D	5	Odciąć dopływ prądu elektrycznego do obiektu przez wyłączenie oznakowanego głównego wyłącznika prądu	P	Ś	3
		Gorące powierzchnie (przeszkody, elementy konstrukcji, drzwi itp.)	Poparzenia	WP	Ś	4	Zachować bezpieczną odległość, Stosować środki ochrony indywidualnej (rękawice), Nie dotykać gołym ciałem	P	M	2
		Ostre krawędzie	Urazy (skaleczenia, amputacje itp.)	WP	Ś	4	Usunąć lub zabezpieczyć ostre krawędzie, Stosować odpowiednie środki ochrony indywidualnej (rękawice, obuwie itp.)	P	M	2
		Wystające elementy, Ustawione przedmioty na podłodze pomieszczenia, Upadek na tym samym poziomie	Urazy (stłuczenia, złamania, skaleczenia, skręcenia, zwichnięcia itp.)	WP	Ś	4	- Usunąć wszystkie elementy stwarzające zagrożenie, - Zwracać szczególną ostrożność na wystające elementy, o które można się zaczepić czy uderzyć	P	M	2
		Stres	- załamanie nerwowe, - drażliwość, - stany lękowe, itp.	WP	D	5	- Odsunąć pracownika od wykonywania pracy w strefie zagrożenia, - Stosować rotację czynności wykonywanych przez poszczególnych strażaków,	P	Ś	3
		Brak lub nie stosowanie ochron osobistych, Brak możliwości udzielenia szybkiej pomocy	Urazy, Zatrucia, Możliwość powstania trwałego uszczerbku na zdrowiu lub śmierć	P	D	4	Stosować ochrony indywidualne, Stosować aparaty izolujące drogi oddechowe, Zabezpieczyć linką ratowniczą osoby pracujące wewnątrz pomieszczenia, Stosować sygnalizatory bezruchu	MP	Ś	2
		Uderzenie hydrauliczne (dodatnie, ujemne) Rozerwanie węża (najechanie pojazdu na wąż)	Urazy (stłuczenia, złamania, skaleczenia, skręcenia, zwichnięcia itp.)	WP	Ś	4	Nie otwierać i nie zamykać gwałtownie dopływu wody do linii wężowej Nie wykonywać gwałtownego zwiększenia ciśnienia wody w liniach wężowych, Stosować mostki przejazdowe przez linie wężowe	P	M	2
		Rozłączenie łączników węży	Urazy (stłuczenia, złamania, skaleczenia, skręcenia, zwichnięcia itp.)	P	Ś	3	Dokładnie połączyć łączniki węzy, Zabezpieczyć linie wężowe podpinkami zamocowanymi przed łącznikiem patrząc od pompy Stosować mostki przejazdowe przez linie wężowe	MP	M	1
		Wilgotność, Duża ilość wody na podłodze pomieszczenia Upadek na tym samym poziomie	Urazy (stłuczenia, złamania, skaleczenia, skręcenia, zwichnięcia itp.) Grzybica itp.	WP	Ś	4	Stosować odpowiednie środki ochrony indywidualnej (obuwie) Stosować rotację czynności wykonywanych przez poszczególnych strażaków	P	M	2
5.8 Podawanie środków gaśniczych w obronie
5.8.1 Ochrona obiektów lub pomieszczeń bezpośrednio zagrożonych	Śliska powierzchnia terenu, Upadek na tym samym poziomie	Urazy (stłuczenia, złamania, skaleczenia, skręcenia, zwichnięcia itp.)	WP	Ś	4	Zachować szczególną ostrożność przy przechodzeniu po śliskich powierzchniach (wzmożona uwaga)	P	M	2
		Nierówne powierzchnie Upadek na tym samym poziomie	Urazy (stłuczenia, złamania, skaleczenia, skręcenia, zwichnięcia itp.)	WP	Ś	4	Zachować szczególną ostrożność przy przechodzeniu po nierównościach terenu (wzmożona uwaga)	P	M	2
		Uderzenie hydrauliczne (dodatnie, ujemne) Rozerwanie węża (najechanie pojazdu na wąż)	Urazy (stłuczenia, złamania, skaleczenia, skręcenia, zwichnięcia itp.)	WP	Ś	4	Nie otwierać i nie zamykać gwałtownie dopływu wody do linii wężowej Nie wykonywać gwałtownego zwiększenia ciśnienia wody w liniach wężowych, Stosować mostki przejazdowe przez linie wężowe	P	M	2
5.9 Ewakuacja mienia
5.9.1 Podnoszenie i przenoszenie ciężarów Patrz pkt 5.1.1	- Brak lub niedostateczne oświetlenie - Upadek na tym samym poziomie	Urazy (stłuczenia, złamania, skaleczenia, itp.)	WP	Ś	4	Stosować oświetlenie przenośne (latarki itp.), Stosować sprzęt oświetleniowy (najaśnice)	P	M	2
		Wilgotność, Duża ilość wody na podłodze pomieszczenia Upadek na tym samym poziomie	Urazy (stłuczenia, złamania, skaleczenia, skręcenia, zwichnięcia itp.) Grzybica itp.	WP	Ś	4	Stosować odpowiednie środki ochrony indywidualnej (obuwie) Stosować rotację czynności wykonywanych przez poszczególnych strażaków	P	M	2
		Wystające elementy, Ustawione przedmioty na podłodze pomieszczenia, Upadek na tym samym poziomie	Urazy (stłuczenia, złamania, skaleczenia, skręcenia, zwichnięcia itp.)	WP	Ś	4	- Usunąć wszystkie elementy stwarzające zagrożenie, - Zwracać szczególną ostrożność na wystające elementy, o które można się zaczepić czy uderzyć	P	M	2
		Przeciążenie układu ruchu (mięśniowo-kostnego)	Schorzenia układu kostnego	WP	D	5	Ciężar przypadający na jednego strażaka nie powinien przekraczać 50 kg, Zachować prawidłową pozycję przy podnoszeniu ciężarów Cięższe przedmioty podnosić przy pomocy dwóch lub więcej osób	P	Ś	3
5.10 Udzielanie pierwsze pomocy
5.10.1 Podjęcie czynności związane z opatrywaniem ran, resuscytacją itp.	Kontakt z osobą zarażoną: Choroby zakaźne, Krew, Żywa tkanka itp.	Zakażenie, zarażenie się wirusami, bakteriami, drobnoustrojami itp.	WP	D	5	Stosować odpowiednie środki ochrony indywidualnych (rękawiczki jednorazowe, maseczki itp.) Korzystać z fachowego personelu	P	Ś	3
		Stres	- załamanie nerwowe, - drażliwość, - stany lękowe, itp.	P	D	4	- Odsunąć pracownika od wykonywania pracy w strefie zagrożenia, - Stosować rotację czynności wykonywanych przez poszczególnych strażaków,	MP	Ś	2
5.11 Wykonywanie dojść i przejść do strefy zagrożenia
5.11.1 Obsługa podręcznego sprzętu burzącego: - bosaki, - łom, - inopór, - topór, itp. Patrz pkt 5.1.1	Odpryski obrabianego materiału	Uraz oczu	P	Ś	3	Należy używać odpowiednich środków ochrony indywidualnej: Okulary ochronne, Przyłbice, Osłony itp.	MP	M	1
		Nieumiejętna obsługa narzędzia, Uderzenia osób znajdujących się w pobliżu	Urazy (stłuczenia, złamania, skaleczenia, itp.)	P	Ś	3	Przeprowadzanie ćwiczeń z obsługi sprzętu	MP	M	1
		Gorące powierzchnie (przeszkody, elementy konstrukcji, drzwi itp.)	Poparzenia	WP	Ś	4	Zachować bezpieczną odległość, Stosować środki ochrony indywidualnej (rękawice), Nie dotykać gołym ciałem	P	M	2
		Śliskie narzędzia	Urazy (stłuczenia, złamania, skaleczenia, itp.)	P	Ś	3	Utrzymywać narzędzia w należytej czystości, Stosowanie rękawic uniemożliwiających wyślizgnięcie się narzędzia	MP	M	1
		Uszkodzone narzędzie	Urazy (stłuczenia, skaleczenia itp.)	P	Ś	3	- Nie używać uszkodzonych narzędzi	MP	M	1
		Stres	- załamanie nerwowe, - drażliwość, - stany lękowe, itp.	P	Ś	3	- Odsunąć pracownika od wykonywania pracy w strefie zagrożenia, - Przydzielić pracownikowi działania na dalszych odcinkach bojowych,	MP	M	1
	5.11.2 Obsługa ręcznych i przenośnych urządzeń hydraulicznych, pneumatycznych, elektrycznych, spalinowych: - pilarki, - piły do betonu i stali, - młoty udarowe, itp.	Nieumiejętna obsługa urządzenia przez strażaka: nie dokręcenie tarczy piły, luźny łańcuch pilarki, cięcie pod złym kątem, zaklinowanie elementu tnącego w materiale obrabianym itp.	Urazy (stłuczenia, złamania, skaleczenia, amputacje itp.) Możliwość powstania trwałego uszczerbku na zdrowiu lub śmierć	P	D	4	Należy używać odpowiednich środków ochrony indywidualnej (rękawice, okulary ochronne, osłony itp.) Dokonać dokładnej kontroli urządzenia przed przystąpieniem do pracy, Przeprowadzać okresowe szkolenia z zakresu obsługi i konserwacji sprzętu	MP	Ś	2
		Wada urządzeń: Uszkodzona prowadnica pilarki, Uszkodzona tarcza piły, Uszkodzone przewody zasilające urządzenie hydrauliczne, Brak osłon, Niesprawne elementy hamujące części obrotowe urządzenia itp.	Urazy (stłuczenia, złamania, skaleczenia, amputacje itp.) Możliwość powstania trwałego uszczerbku na zdrowiu lub śmierć Poparzenia	P	D	4	Nie używać uszkodzonego sprzętu, Należy używać odpowiednich środków ochrony indywidualnej (rękawice, okulary ochronne, osłony itp.) Dokonać dokładnej kontroli urządzenia przed przystąpieniem do pracy, Przeprowadzać okresowe szkolenia z zakresu obsługi i konserwacji sprzętu	MP	Ś	2
		Odpryski obrabianego materiału	Uraz oczu	WP	Ś	4	Należy używać odpowiednich środków ochrony indywidualnej: Okulary ochronne, Przyłbice, Osłony itp.	P	M	2
		Ostre krawędzie	Urazy (skaleczenia, amputacje itp.)	P	Ś	3	Usunąć lub zabezpieczyć ostre krawędzie, Stosować odpowiednie środki ochrony indywidualnej (rękawice, obuwie itp.)	MP	M	1
		Śliska powierzchnia terenu	Urazy (stłuczenia, złamania, skaleczenia itp.)	P	Ś	3	Zachować szczególną ostrożność przy przechodzeniu po śliskich powierzchniach,	MP	M	1
		Wymuszona pozycja pracy	Zwyrodnienia stawów kończyn dolnych, odgnioty kolan	WP	Ś	4	Stosować środki ochrony indywidualnej, Stosować rotację osób obsługujących sprzęt (kontrola czasu pracy), Stosować rotację czynności wykonywanych przez poszczególnych strażaków	P	M	2
		Nadmierny hałas spowodowany obróbką materiału i pracą urządzenia	Utrata słuchu, zaburzenie równowagi, obniżenie uwagi, urazy	WP	Ś	4	Stosować ochronniki słuchu	P	M	2
		Drgania	Zaburzenia neurologiczne i naczyniowe	WP	Ś	4	Stosować rotację osób obsługujących sprzęt (kontrola czasu pracy), Stosować rotację czynności wykonywanych przez poszczególnych strażaków	P	M	2
		Gorące powierzchnie (przeszkody, elementy konstrukcji, drzwi itp.)	Poparzenia	WP	Ś	4	Zachować bezpieczną odległość, Stosować środki ochrony indywidualnej (rękawice), Nie dotykać gołym ciałem	P	M	2
		Stres	- załamanie nerwowe, - drażliwość, - stany lękowe, itp.	P	Ś	3	- Odsunąć pracownika od wykonywania pracy w strefie zagrożenia, - Stosować rotację czynności wykonywanych przez poszczególnych strażaków,	MP	M	1
6. Zakończenie działań
6.1 Zebranie i ułożenie sprzętu w samochodzie	Spadające przedmioty ze skrytek samochodu (źle zamocowany sprzęt)	Urazy (stłuczenia, złamania, skaleczenia itp.)	P	Ś	3	Prawidłowo (stabilnie) zamocować sprzęt znajdujący się na wyższych pułkach skrytek, Cięższy sprzęt składować na niższych pułkach w skrytkach,	MP	M	1
		Przenoszenie urządzeń i sprzętu ratowniczo-gaśniczego	Urazy (stłuczenia, złamania, skaleczenia, przygniecenia itp.)	P	Ś	3	Cięższe przedmioty należy przenosić przy pomocy dwóch lub więcej osób	MP	M	1
		Brak zabezpieczenia żaluzji (osłony) skrytki przed opadaniem	Przygniecenia części ciała	P	Ś	3	- wykonać zabezpieczenie żaluzji przed opadaniem	MP	M	1
		Śliska powierzchnia terenu, Upadek na tym samym poziomie	Urazy (stłuczenia, złamania, skaleczenia, skręcenia, zwichnięcia itp.)	WP	Ś	4	Zachować szczególną ostrożność przy przechodzeniu po śliskich powierzchniach (wzmożona uwaga)	P	M	2
	6.2 Zajęcie miejsca w samochodzie	Śliskie powierzchnie stopni drabinek samochodowych, Upadek na podłoże garażu	Urazy (stłuczenia, złamania, skręcenia, zwichnięcia itp.)	WP	Ś	4	Wykonać stopnie z materiałów nieśliskich, Utrzymywać je w stałej czystości (czyste i suche powierzchnie), Używać obuwia specjalistycznego używanego podczas zdarzeń (obuwie bez sznurowadeł, na buty zaciągnięte spodnie - ochrony indywidualnej)	P	M	2
		Urwane lub poluzowane elementy pomocne przy wchodzeniu do samochodu (uchwyty, poręcze itp.)	Urazy (stłuczenia, złamania, skręcenia, zwichnięcia itp.)	P	Ś	3	Naprawić luźne lub zerwane uchwyty, poręcze itp.	MP	M	1
		Błędne zachowanie się pracownika (poślizgnięcia, potknięcia, itp.)	Urazy (stłuczenia, złamania, skręcenia, zwichnięcia itp.)	P	Ś	3	- Trzymać się za poręczy, uchwytów przystosowanych do wejścia do kabiny	MP	M	1
7. Przywrócenie stanu pełnej gotowości bojowej
7.1 Wymiana używanego sprzętu	Śliska posadzka w garażu, Upadek na tym samym poziomie	Urazy (stłuczenia, złamania, skręcenia, zwichnięcia itp.)	P	Ś	3	Wykonać posadzkę z materiałów nieśliskich, Utrzymywać ją w stałej czystości	MP	M	1
		Spadające przedmioty ze skrytek samochodu (źle zamocowany sprzęt)	Urazy (stłuczenia, złamania, skaleczenia itp.)	P	Ś	3	Prawidłowo (stabilnie) zamocować sprzęt znajdujący się na wyższych pułkach skrytek, Cięższy sprzęt składować na niższych pułkach w skrytkach,	MP	M	1
		Upadek z samochodu na posadzkę (potknięcie o sprzęt znajdujący się na samochodzie)	Możliwość powstania trwałego uszczerbku na zdrowiu lub śmierć	P	D	4	Uporządkować i prawidłowo zamocować sprzęt znajdujący się na górze samochodu. Przytrzymywać się stałych elementów konstrukcyjnych samochodu.	MP	Ś	2
		Wystające elementy, Ustawione przedmioty na drodze do samochodu, Upadek na tym samym poziomie	Urazy (stłuczenia, złamania, skaleczenia, skręcenia, zwichnięcia itp.)	P	Ś	3	- usunąć wszystkie elementy stwarzające zagrożenie, - zwracać szczególną ostrożność na wystające elementy, o które można się zaczepić czy uderzyć	MP	M	1
		Brak zabezpieczenia żaluzji (osłony) skrytki przed opadaniem	Przygniecenia części ciała	P	Ś	3	- wykonać zabezpieczenie żaluzji przed opadaniem	MP	M	1
7.2 Zabiegi higieny osobistej, wymiano mokrej odzieży na suchą	Nie wykonanie higieny osobistej	Choroby skórne itp.	P	Ś	3	Kąpiel	MP	M	1
7.3 Czynności odstresowujące	Stres	- załamanie nerwowe, - drażliwość, - stany lękowe, itp.	P	D	4	- Analiza przeprowadzonej akcji (omówienie błędów) - odpoczynek w pokoju relaksacyjnym, - wspólne zajęcia sportowe (siłownia itp.), - rozmowa z psychologiem	MP	Ś	2

*) P - prawdopodobieństwo

C - ciężkość następstw

R - ryzyko

2

---