PODSTAWY BUDOWNICTWA

mgr Ewa Potrawka

1. Zagadnienia ogólne.

2. Procedury związane z ustalaniem warunków zabudowy i zagospodarowania terenu.

2.1. Postępowanie w sprawie wydania decyzji ustalających lokalizację inwestycji celu publicznego.

2.2. Postępowanie w sprawie wydania decyzji ustalających warunki zabudowy.

3. Procedury związane z wydaniem decyzji pozwolenia na budowę, pozwolenia na rozbiórkę i przyjęciem zgłoszeń.

3.1. Odstępstwa od przepisów techniczno-budowlanych.

3.2. Postępowanie poprzedzające rozpoczęcie robót budowlanych .

1. Pozwolenie na budowę lub rozbiórkę.

2. Zgłoszenia.

4. Budowa obiektów budowlanych.

5. Przyjęcie do użytkowania.

6. Zmiana sposobu użytkowania.

7.Utrzymanie obiektów budowlanych.

  7.1. Kontrole

7.2.Postępowanie w sprawie stwierdzenia nieprawidłowości obiektu budowlanego.

8. Samodzielne funkcje techniczne w budownictwie

9. Rzeczoznawca.

10.Książka obiektu budowlanego.

1. Zagadnienia ogólne.

Proces inwestycyjny to ciąg czynności koniecznych do realizacji danej inwestycji budowlanej. Proces ten z punktu widzenia organów architektoniczno -budowlanych możemy podzielić na kilka etapów, w tym najważniejsze - etap wydawania decyzji ustalających warunki zabudowy i zagospodarowania terenu oraz etap wydania decyzji zezwalającej na budowę

W dniu 1 stycznia 1995 r,. weszły w życie dwie ustawy kompleksowo regulujące zagadnienia związane z procesem inwestycyjnym. Ustawy te wraz z aktami wykonawczymi wprowadziły istotne zmiany w regulacji procesu budowlanego. Zmiany te odnosiły się zarówno do procesu związanego z ustalaniem warunków zabudowy i zagospodarowania terenu, do procesu budowlanego poprzedzającego rozpoczęcie robót budowlanych, jak i prowadzenie robót, zakończenia i użytkowania obiektu. Od tego czasu przepisy związane z procesem inwestycyjnym były wielokrotnie nowelizowane, jednakże największe zmiany przyniosło wejście w życie ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu oraz nowelizacja Prawa budowlanego, która nastąpiła na mocy ustawy z dnia 27 marca 2003r. - weszła wżycie 11.07.2003 r. Kolejne duże zmiany przyniosła nowelizacja z dnia 28 lipca 2005 r. , która weszła w życie 26 września 2005 r., następna nowelizacja wprowadzająca znaczące zmiany w Prawie budowlanym weszła w życie 26.09.2005 r. na mocy ustawy dnia 28.07.2005 r. o zmianie ustawy Prawo budowlane i innych ustaw.

Aktem prawa procesowego, regulującym zasady postępowania w sprawach wydawania decyzji warunków przedmiocie ustalania warunków zabudowy i zagospodarowania terenu oraz decyzji zezwalających na budowę jest ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego.

2. Procedury związane z ustalaniem warunków zabudowy i zagospodarowania terenu.

Podstawowym aktem prawnym w oparciu o który następuje ustalenie warunków zabudowy i zagospodarowania terenu jest ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U.03.89.717 ze zmianami), wraz z aktami wykonawczymi tj. rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 26 sierpnia 2003 r. w sprawie sposobu ustalania wymagań dotyczących nowej zabudowy i zagospodarowania terenu w przypadku braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (Dz.U.03.164.1588) oraz rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 26 sierpnia 2003 r. w sprawie oznaczeń i nazewnictwa stosowanych w decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego oraz w decyzji o warunkach zabudowy (Dz.U.03.164.1588).

Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym określa zakres i sposoby postępowania w sprawach przeznaczania terenów na określone cele oraz ustalania zasad ich zagospodarowania i zabudowy oraz zasady kształtowania polityki przestrzennej danej gminy, przyjmując za podstawę tych działań ład przestrzenny i zrównoważony rozwój.

Ustalenie przeznaczenia terenu, rozmieszczenie inwestycji celu publicznego oraz określenie sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy terenu następuje w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego.

W przypadku braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego określenie sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy terenu następuje w drodze decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, przy czym:

1) lokalizację inwestycji celu publicznego ustala się w drodze decyzji o lokalizacji inwestycji celu publicznego;

2) sposób zagospodarowania terenu i warunki zabudowy dla innych inwestycji ustala się w drodze decyzji o warunkach zabudowy.

Decyzje te wydawane są tylko i wyłącznie w sytuacji braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, bowiem, jeżeli na danym terenie jest plan miejscowy pozwolenie na budowę wydawane jest bezpośrednio na podstawie miejscowego planu.

Kształtowanie i prowadzenie polityki przestrzennej na terenie gminy należy do zadań własnych gminy. Generalną zasada jest, że decyzje ustalające warunki zabudowy i zagospodarowania terenu wydaje wójt, burmistrz, prezydent, jednakże od tej generalnej zasady przewidziane są wyjątki, a mianowicie:

• decyzje na terenach zamkniętych wydaje Wojewoda,

• zgodnie z ustawą z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg krajowych, decyzję określającą lokalizacje drogi krajowej wydaje Wojewoda.

W przypadku inwestycji celu publicznego wykraczającej poza obszar jednej gminy decyzję o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego wydaje wójt, burmistrz albo prezydent miasta, na którego obszarze właściwości znajduje się największa część terenu, na którym ma być realizowana ta inwestycja, w porozumieniu z zainteresowanymi wójtami, burmistrzami albo prezydentami miast.

2.1. Postępowanie w sprawie wydania decyzji ustalających lokalizację inwestycji celu publicznego.

Decyzje ustalające lokalizację inwestycji celu publicznego wydawane są w odniesieniu do inwestycji, które są inwestycjami publicznymi

Zgodnie z art. 2 pkt. 5 przez "inwestycję celu publicznego" - należy rozumieć działania o znaczeniu lokalnym (gminnym) i ponadlokalnym (powiatowym, wojewódzkim i krajowym), stanowiące realizację celów, o których mowa w art. 6 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2000 r. Nr 46, poz. 543 z późniejszymi zmianami);

Zgodnie z art. 50 ust. 1 i 2 ustawy, inwestycje celu publicznego lokalizowane są na podstawie planu miejscowego, a w przypadku jego braku - w drodze decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego.

Nie wymagają wydania decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego roboty budowlane:

1) polegające na remoncie, montażu lub przebudowie, jeżeli nie powodują zmiany sposobu zagospodarowania terenu i użytkowania obiektu budowlanego oraz nie zmieniają jego formy architektonicznej, a także nie są zaliczone do przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, albo

2) niewymagające pozwolenia na budowę.

Wniosek o ustalenie lokalizacji inwestycji celu publicznego powinien zawierać:

1. określenie granic terenu objętego wnioskiem, przedstawionych na kopii mapy zasadniczej lub, w przypadku jej braku, na kopii mapy katastralnej, przyjętych do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego, obejmujących teren, którego wniosek dotyczy, i obszaru, na który ta inwestycja będzie oddziaływać, w skali 1:500 lub 1:1.000, a w stosunku do inwestycji liniowych również w skali 1:2.000;

2) charakterystykę inwestycji, obejmującą:

a) określenie zapotrzebowania na wodę, energię oraz sposobu odprowadzania lub oczyszczania ścieków, a także innych potrzeb w zakresie infrastruktury technicznej, a w razie potrzeby również sposobu unieszkodliwiania odpadów,

b) określenie planowanego sposobu zagospodarowania terenu oraz charakterystyki zabudowy i zagospodarowania terenu, w tym przeznaczenia i gabarytów projektowanych obiektów budowlanych, przedstawione w formie opisowej i graficznej,

c) określenie charakterystycznych parametrów technicznych inwestycji oraz dane charakteryzujące jej wpływ na środowisko.

Decyzja o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego określa:

1) rodzaj inwestycji;

2) warunki i szczegółowe zasady zagospodarowania terenu oraz jego zabudowy wynikające z przepisów odrębnych, a w szczególności w zakresie:

a) warunków i wymagań ochrony i kształtowania ładu przestrzennego,

b) ochrony środowiska i zdrowia ludzi oraz dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej,

c) obsługi w zakresie infrastruktury technicznej i komunikacji,

d) wymagań dotyczących ochrony interesów osób trzecich,

e) ochrony obiektów budowlanych na terenach górniczych;

3) linie rozgraniczające teren inwestycji, wyznaczone na mapie w odpowiedniej skali.

2.2. Postępowanie w sprawie wydania decyzji ustalających warunki zabudowy.

Generalną zasadą przy ustalaniu warunków zabudowy jest to, że zmiana zagospodarowania terenu w przypadku braku planu miejscowego, polegająca na budowie obiektu budowlanego lub wykonaniu innych robót budowlanych, a także zmiana sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części, wymaga ustalenia, w drodze decyzji, warunków zabudowy , dodatkowo w odniesieniu do robót budowlanych ustawa stanowi, że nie wymagają wydania decyzji o ustaleniu warunków zabudowy roboty budowlane:

1) polegające na remoncie, montażu lub przebudowie, jeżeli nie powodują zmiany sposobu zagospodarowania terenu i użytkowania obiektu budowlanego oraz nie zmieniają jego formy architektonicznej, a także nie są zaliczone do przedsięwzięć wymagających przeprowadzenia postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko, w rozumieniu przepisów o ochronie środowiska, albo

2) niewymagające pozwolenia na budowę.

Wniosek o ustalenie warunków zabudowy powinien zawierać takie elementy, jak wniosek o ustalenie inwestycji celu publicznego.

Wydanie decyzji o warunkach zabudowy jest możliwe jedynie w przypadku łącznego spełnienia następujących warunków:

• co najmniej jedna działka sąsiednia, dostępna z tej samej drogi publicznej, jest zabudowana w sposób pozwalający na określenie wymagań dotyczących nowej zabudowy w zakresie kontynuacji funkcji, parametrów, cech i wskaźników kształtowania zabudowy oraz zagospodarowania terenu, w tym gabarytów i formy architektonicznej obiektów budowlanych, linii zabudowy oraz intensywności wykorzystania terenu;

• teren ma dostęp do drogi publicznej;

• istniejące lub projektowane uzbrojenie terenu, jest wystarczające dla zamierzenia budowlanego;

• teren nie wymaga uzyskania zgody na zmianę przeznaczenia gruntów rolnych i leśnych na cele nierolnicze i nieleśne albo jest objęty zgodą uzyskaną przy sporządzaniu miejscowych planów, które utraciły moc,

• decyzja jest zgodna z przepisami odrębnymi.

Niniejsza ustawa nakłada obowiązek uzyskania obligatoryjnych uzgodnień i opinii z organami administracji publicznej i instytucjami oraz przeprowadzenie w określonym obszarze analizy funkcji oraz cech zabudowy i zagospodarowania, w celu ustalenia wymagań dotyczących nowej zabudowy i zagospodarowania terenu, natomiast sporządzenie projektu decyzji powierza się osobie wpisanej na listę samorządu zawodowego architektów lub urbanistów.

Postępowanie w sprawie wydania decyzji o ustaleniu warunków zabudowy oraz inwestycji celu publicznego poprzedzone jest uzyskaniem uzgodnień wymaganych art. 53 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Zgodnie z art. 53  decyzje ustalające warunki zabudowy i zagospodarowania terenu (WZ i ULICP) wydaje się po uzgodnieniu z organami wskazanymi w tym przepisie .Zaznaczyć należy, że odmowa uzgodnienia inwestycji przez jeden z organów wskazanych powyżej, skutkuje wydaniem decyzji odmownej.

Decyzja o warunkach zabudowy określa:

1) rodzaj inwestycji;

2) warunki i szczegółowe zasady zagospodarowania terenu oraz jego zabudowy wynikające z przepisów odrębnych, a w szczególności w zakresie:

a) warunków i wymagań ochrony i kształtowania ładu przestrzennego,

b) ochrony środowiska i zdrowia ludzi oraz dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej,

c) obsługi w zakresie infrastruktury technicznej i komunikacji,

d) wymagań dotyczących ochrony interesów osób trzecich,

e) ochrony obiektów budowlanych na terenach górniczych;

3) linie rozgraniczające teren inwestycji, wyznaczone na mapie w odpowiedniej skali.

Ustalenia zawarte w decyzjach ustalającej warunki zabudowy i zagospodarowania terenu wiążą organ wydający decyzję pozwolenia na budowę. Oznacza to, że projekt budowlany zgodnie z ustaleniami takiej decyzji, a zapisy znajdujące się w decyzji pozwolenia na budowę muszą być zgodne z decyzją ustalającą warunki zabudowy.

 W odniesieniu do tego samego terenu decyzję o warunkach zabudowy można wydać więcej niż jednemu wnioskodawcy, doręczając odpis decyzji do wiadomości pozostałym wnioskodawcom i właścicielowi lub użytkownikowi wieczystemu nieruchomości.

Niezwykle istotne jest to, że decyzja o warunkach zabudowy nie rodzi praw do terenu oraz nie narusza prawa własności i uprawnień osób trzecich, taka informacja musi znaleźć się w treści decyzji.

Obecnie obowiązująca ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym przewiduje możliwość przeniesienia decyzji ustalającej warunki zabudowy. Aby możliwe było przeniesienie decyzji ustalającej warunki zabudowy konieczne jest spełnienia następujących warunków:

• zgoda strony, na rzecz której decyzja została wydana,

• zgoda osoby na rzecz której decyzja ma być przepisana na przyjęcie wszystkich warunków zawartych w tej decyzji.

W odniesieniu do decyzji ustalających warunki zabudowy i zagospodarowania terenu możliwe jest stwierdzenie jej wygaśnięcia, jeżeli:

1) inny wnioskodawca uzyskał pozwolenie na budowę;

2) dla tego terenu uchwalono plan miejscowy, którego ustalenia są inne niż w wydanej decyzji.

W przypadku zmiany zagospodarowania terenu bez uzyskania decyzji o warunkach zabudowy możliwe jest nakazać właścicielowi lub użytkownikowi wieczystemu nieruchomości:

1) wstrzymanie użytkowania terenu, wyznaczając termin, w którym należy wystąpić z wnioskiem o wydanie decyzji o ustaleniu warunków zabudowy, albo

2) przywrócenie poprzedniego sposobu zagospodarowania.

Zarówno wstrzymanie użytkowania terenu, jak i nakaz przywrócenia poprzedniego sposobu użytkowania mają postać decyzji administracyjnej.

3. Procedury związane z wydaniem decyzji pozwolenia na budowę, pozwolenia na rozbiórkę i przyjęciem zgłoszeń.

Całość regulacji związanej z procedurą uzyskania decyzji pozwolenia na budowę, pozwolenia na rozbiórkę zawarta jest w ustawie z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane.

Ustawa Prawo budowlane jest podstawowym aktem prawnym, który reguluje proces budowlany począwszy od projektowania, poprzez postępowanie w sprawie uzyskania decyzji koniecznej dla danego etapu procesu budowlanego- pozwolenia na budowę, pozwolenia na rozbiórkę, pozwolenia na użytkowanie, skończywszy na utrzymaniu obiektu budowanego w należytym stanie.

Podstawowymi aktami wykonawczymi do ustawy Prawo budowlane są między innymi :

• pakiet rozporządzeń związanych z warunkami technicznymi dotyczącymi poszczególnych obiektów budowlanych, w tym Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U.02.75.690 z późniejszymi zmianami),

• rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 2003.06.23 w sprawie wzorów: wniosku o pozwolenie na budowę, oświadczenia o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane i decyzji o pozwoleniu na budowę (Dz.U.03.120.1127)

• rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 2003.07.03 w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego. (Dz.U.03.120.1133)

• pakiet rozporządzeń dotyczących samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie.

Uczestnikami procesu budowlanego, w rozumieniu Prawa budowlanego, są:

1) inwestor;

2) inspektor nadzoru inwestorskiego;

3) projektant;

4) kierownik budowy lub kierownik robót.

Słowniczek pojęć:

1. obiekt budowlany - należy przez to rozumieć:

a) budynek wraz z instalacjami i urządzeniami technicznymi,

b) budowlę stanowiącą całość techniczno-użytkową wraz z instalacjami i urządzeniami,

c) obiekt małej architektury;

2. budynek - należy przez to rozumieć taki obiekt budowlany, który jest trwale związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz posiada fundamenty i dach;

3. budynek mieszkalny jednorodzinny - należy przez to rozumieć budynek wolno stojący albo budynek w zabudowie bliźniaczej, szeregowej lub grupowej, służący zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych, stanowiący konstrukcyjnie samodzielną całość, w którym dopuszcza się wydzielenie nie więcej niż dwóch lokali mieszkalnych albo jednego lokalu mieszkalnego i lokalu użytkowego o powierzchni całkowitej nieprzekraczającej 30 % powierzchni całkowitej budynku;

4. budowla - należy przez to rozumieć każdy obiekt budowlany niebędący budynkiem lub obiektem małej architektury, jak: lotniska, drogi, linie kolejowe, mosty, wiadukty, tunele, przepusty, sieci techniczne, wolno stojące maszty antenowe, wolno stojące trwale związane z gruntem urządzenia reklamowe, budowle ziemne, obronne (fortyfikacje), ochronne, hydrotechniczne, zbiorniki, wolno stojące instalacje przemysłowe lub urządzenia techniczne, oczyszczalnie ścieków, składowiska odpadów, stacje uzdatniania wody, konstrukcje oporowe, nadziemne i podziemne przejścia dla pieszych, sieci uzbrojenia terenu, budowle sportowe, cmentarze, pomniki, a także części budowlane urządzeń technicznych (kotłów, pieców przemysłowych i innych urządzeń) oraz fundamenty pod maszyny i urządzenia, jako odrębne pod względem technicznym części przedmiotów składających się na całość użytkową;

5. obiekt małej architektury - należy przez to rozumieć niewielkie obiekty, a w szczególności:

a) kultu religijnego, jak: kapliczki, krzyże przydrożne, figury,

b) posągi, wodotryski i inne obiekty architektury ogrodowej,

c) użytkowe służące rekreacji codziennej i utrzymaniu porządku, jak: piaskownice, huśtawki, drabinki, śmietniki;

6. tymczasowy obiekt budowlany - należy przez to rozumieć obiekt budowlany przeznaczony do czasowego użytkowania w okresie krótszym od jego trwałości technicznej, przewidziany do przeniesienia w inne miejsce lub rozbiórki, a także obiekt budowlany niepołączony trwale z gruntem, jak: strzelnice, kioski uliczne, pawilony sprzedaży ulicznej i wystawowe, przekrycia namiotowe i powłoki pneumatyczne, urządzenia rozrywkowe, barakowozy, obiekty kontenerowe;

7. budowa - należy przez to rozumieć wykonywanie obiektu budowlanego w określonym miejscu, a także odbudowę, rozbudowę, nadbudowę obiektu budowlanego;

8. roboty budowlane - należy przez to rozumieć budowę, a także prace polegające na przebudowie, montażu, remoncie lub rozbiórce obiektu budowlanego;

9. przebudowa- należy przez to rozumieć wykonywanie robot budowlanych , w wyniku których następuje zmiana parametrów użytkowych lub technicznych istniejącego obiektu budowlanego z wyjątkiem charakterystycznych parametrów, jak : kubatura, powierzchnia zabudowy , wysokość, długość, liczba kondygnacji, w przypadku dróg; są dopuszczalne zmiany charakterystycznych parametrów, w zakresie nie wymagającym zmiany granic pasa drogowego.

10. remont - należy przez to rozumieć wykonywanie w istniejącym obiekcie budowlanym robót budowlanych polegających na odtworzeniu stanu pierwotnego, a niestanowiących bieżącej konserwacji, przy czym dopuszcza się stosowanie wyrobów budowlanych innych niż użyto w stanie pierwotnym;

11. urządzenia budowlane - należy przez to rozumieć urządzenia techniczne związane z obiektem budowlanym, zapewniające możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem, jak przyłącza i urządzenia instalacyjne, w tym służące oczyszczaniu lub gromadzeniu ścieków, a także przejazdy

12. teren budowy - to przestrzeń, w której prowadzone są roboty budowlane wraz z przestrzenią zajmowaną przez urządzenia zaplecza budowy,

13. prawo do dysponowania nieruchomością na cele budowlane - to tytuł prawny wynikający z prawa własności, użytkowania wieczystego, zarządu, ograniczonego prawa rzeczowego albo stosunku zobowiązaniowego, przewidującego uprawnienia do wykonywania robót budowlanych,

14. pozwolenie na budowę - to decyzja administracyjna zezwalająca na rozpoczęcie i prowadzenie budowy lub wykonywanie robót budowlanych innych niż budowa obiektu budowlanego,

15. dokumentacja budowy - to pozwolenie na budowę wraz z załączonym projektem budowlanym, dziennik budowy, protokoły odbiorów częściowych i końcowych, w miarę potrzeby, rysunki i opisy służące realizacji obiektu, operaty geodezyjne i książkę obmiarów, a w przypadku realizacji obiektów metodą montażu - także dziennik montażu,

16. dokumentacja powykonawcza - to dokumentacja budowy z naniesionymi zmianami dokonanymi w toku wykonywania robót oraz geodezyjnymi pomiarami powykonawczymi,

17. teren zamknięty - to teren zamknięty, o którym mowa w przepisach prawa geodezyjnego i kartograficznego,

18. obszar oddziaływania obiektu - to teren wyznaczony w otoczeniu obiektu budowlanego na podstawie przepisów odrębnych, wprowadzających związane z tym obiektem ograniczenia w zagospodarowaniu tego terenu,

19. poziom terenu - to rzędna projektowanego lub urządzonego terenu przed wejściem głównym do budynku, bądź jego samodzielnej części (klatki schodowej), nie będącym wyłącznie wejściem do pomieszczeń gospodarczych lub technicznych

20. kondygnacja - to pozioma, nadziemna lub podziemna część budynku, zawarta między podłogą na stropie lub warstwą wyrównawczą na gruncie a górną powierzchnią podłogi bądź warstwy osłaniającej izolację cieplną stropu znajdującego się nad tą częścią, przy czym za kondygnację uważa się także poddasze z pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi oraz poziomą część budynku stanowiącą przestrzeń na urządzenia techniczne, mającą wysokość w świetle większą niż 1,9 m, przy czym za kondygnację nie uznaje się nadbudówek ponad dachem, takich jak maszynownia dźwigu, centrala wentylacyjna, klimatyzacyjna lub kotłownia gazowa,

3.1. Odstępstwa od przepisów techniczno-budowlanych.

Do przepisów techniczno-budowlanych zalicza się:

• warunki techniczne, jakim powinny odpowiadać obiekty budowlane i ich usytuowanie,

• warunki techniczne użytkowania obiektów budowlanych.

W szczególnie uzasadnionych przypadkach dopuszcza się odstępstwo od przepisów techniczno-budowlanych.

Odstępstwo nie może powodować: zagrożenia życia ludzi, bezpieczeństwa mienia, ograniczenia dostępności dla osób niepełnosprawnych

oraz nie powinno: powodować pogorszenia warunków zdrowotno-sanitarnych, użytkowych, stanu środowiska,

Zgoda na dokonanie odstępstwa wydawana jest przez organ prowadzący postępowanie, jednakże do wyrażenia takiej zgody organ ten musi mieć upoważnienie właściwego ministra, który ustanowił przepisy techniczno-budowlane. Zgoda taka ma formę postanowienia, odmowa zgody na odstępstwo również ma formę postanowienia.

 3.2. Postępowanie poprzedzające rozpoczęcie robót budowlanych .

Zasadą jest, że wszystkie obiekty i roboty budowlane musza uzyskać akceptację właściwego organu, generalnie akceptacja ta winna przybrać postać stosownej decyzji zezwalającej na dokonanie określonych robót lub wykonanie obiektu, jednakże ustawodawca przewidział tu pewne wyjątki, a mianowicie istnieje grupa skatalogowanych obiektów i robót budowlanych zwolnionych od obowiązku uzyskania stosownego pozwolenia, a objętych jedynie obowiązkiem zgłoszenia .

Zatem budowy i roboty budowlane możemy podzielić na :

• wymagające uzyskania decyzji zezwalającej ( na budowę, rozbiórkę itd.)

• wymagające zgłoszenia

• nie wymagające ani zgłoszenia ani pozwolenia

1. Pozwolenie na budowę lub rozbiórkę.

Podstawą rozpoczęcia robot budowlanych jest ostateczna decyzja pozwolenie na budowę.

Do wniosku o pozwolenie na budowę należy dołączyć:

1. 4 egzemplarze projektu budowlanego wraz z opiniami, uzgodnieniami, pozwoleniami i innymi dokumentami wymaganymi przepisami szczególnymi oraz zaświadczeniem, o wpisie do na listę członków właściwej izby samorządu zawodowego,

2. oświadczenie o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane,

3. decyzję o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, jeżeli jest ona wymagana zgodnie z przepisami o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

4. w przypadku obiektów zakładów górniczych oraz obiektów usytuowanych na terenach zamkniętych i terenach górniczych, postanowienie o uzgodnieniu z organem administracji architektoniczno-budowlanej, projektowanych rozwiązań w zakresie: linii zabudowy oraz elewacji obiektów budowlanych projektowanych od strony dróg, ulic, placów i innych miejsc publicznych oraz przebiegu i charakterystyki technicznej dróg, linii komunikacyjnych oraz sieci uzbrojenia terenu, wyprowadzonych poza granice terenu zamkniętego, portów morskich i przystani morskich, a także podłączeń tych obiektów do sieci użytku publicznego,

5. informację dotyczącą bezpieczeństwa i ochrony zdrowia,

6. zaświadczenie o przynależności do izby,

7. decyzję o uwarunkowaniach środowiskowych, decyzję o wyłączeniu gruntów z produkcji rolnej, zezwolenie konserwatorskie, jeżeli są one wymagane zgodnie z przepisami prawa .

W trakcie postępowania organ może nałożyć, w drodze postanowienia, obowiązek dostarczenia innych dowodów umożliwiających rozstrzygnięcie ewentualnych zagadnień spornych wniesionych przez strony w trakcie postępowania administracyjnego,
a mających na celu zabezpieczenie interesów osób trzecich np. dodatkowe ekspertyzy, takie jak:

• analiza dotycząca zapewnienia naturalnego oświetlenia pomieszczeń oraz właściwego czasu nasłonecznienia,

• wpływ na konstrukcje sąsiednich obiektów,

• dokumentacja w zakresie odwodnienia działki lub obiektu stanowiącego przedmiot decyzji lub obiektów sąsiednich,

• i inne.

Do wniosku o pozwolenie na rozbiórkę należy dołączyć dodatkowo:

• zgodę właściciela obiektu,

• szkic usytuowania obiektu budowlanego,

• opis zakresu i sposobu prowadzenia robót rozbiórkowych,

• opis sposobu zapewnienia bezpieczeństwa ludzi i mienia,

• pozwolenia, uzgodnienia lub opinie innych organów, a także inne dokumenty, wymagane przepisami szczególnymi,

• w zależności od potrzeb, projekt rozbiórki obiektu.

Projekt budowlany

Projekt budowlany powinien spełniać wymagania określone w decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, jeżeli jest ona wymagana zgodnie z przepisami o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, zaś zakres i treść projektu budowlanego powinny być dostosowane do specyfiki i charakteru obiektu oraz stopnia skomplikowania robót budowlanych. Projekt budowlany podlega zatwierdzeniu w decyzji o pozwoleniu na budowę, jednakże możliwe jest wydanie odrębnej decyzji o zatwierdzeniu projektu budowlanego, poprzedzającej wydanie decyzji o pozwoleniu na budowę. Decyzja taka ważna jest przez czas w niej oznaczony, jednak nie dłużej niż rok.

Projekt budowlany podlega zatwierdzeniu w decyzji o pozwoleniu na budowę.

W decyzji pozwolenia na budowę określa się rodzaj i miejsce inwestycji, dane inwestycji, warunki prowadzenia robot budowlanych, zabezpieczenia terenu budowy, wymagania dotyczące nadzoru na budowie.

Decyzja pozwolenie na budowę wydawana jest wprost na podstawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, decyzja o warunkach zabudowy wymagana jest tylko i wyłącznie w sytuacji braku planu miejscowego.

W decyzji o pozwoleniu na budowę możliwe jest również określenie:

1) szczególnych warunków zabezpieczenia terenu budowy i prowadzenia robót budowlanych,

2) czasu użytkowania tymczasowych obiektów budowlanych,

3) terminów rozbiórki:

a) istniejących obiektów budowlanych nie przewidzianych do dalszego użytkowania,

b) tymczasowych obiektów budowlanych,

4) wymagań dotyczących nadzoru na budowie,

5) obowiązku uzyskania pozwolenia na użytkowanie, jeżeli jest to uzasadnione względami bezpieczeństwa ludzi lub mienia bądź ochrony środowiska,

6) zamieszczenie informację o obowiązkowej kontroli.

Zasadą jest, że pozwolenie na budowę dotyczy całego zamierzenia budowlanego. Możliwe są jednak sytuacje, gdzie pozwoleniem na budowę objęty będzie więcej niż jeden obiekt. W takim przypadku inwestor może złożyć wniosek aby pozwolenie na budowę, dotyczyło wybranych obiektów lub zespołu obiektów. W takiej sytuacji musi być jednak spełniony jeden warunek, a mianowicie obiekty te musza samodzielnie funkcjonować, zgodnie z przeznaczeniem. Jeżeli pozwolenie na budowę dotyczy wybranych obiektów lub zespołu obiektów, inwestor jest obowiązany przedstawić projekt zagospodarowania działki lub terenu, dla całego zamierzenia budowlanego. W praktyce takie „ dzielenie ” zamierzenia inwestycyjnego nazywa się etapowaniem inwestycji.

Decyzja o pozwoleniu na budowę wygasa, jeżeli budowa nie została rozpoczęta przed upływem 2 lat od dnia, w którym decyzja ta stała się ostateczna lub budowa została przerwana na czas dłuższy niż 2 lata. W takiej sytuacji rozpoczęcie albo wznowienie budowy może nastąpić tylko po wydaniu nowej decyzji o pozwoleniu na budowę albo decyzji o pozwoleniu na wznowienie robót budowlanych.

Pozwolenie na budowę może być wydane wyłącznie podmiotowi, który:

• złożył wniosek w tej sprawie w okresie ważności decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, jeżeli jest ona wymagana zgodnie z przepisami o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym,

• złożył oświadczenie, pod rygorem odpowiedzialności karnej, o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane. budowlane

Jeżeli spełnione zostaną wszystkie wymagania od których ustawa uzależnia wydanie decyzji zezwalającej na budowę , nie jest możliwe wydanie decyzji o odmownej.

Jeżeli na terenie, którego dotyczy projekt zagospodarowania działki lub terenu, znajduje się obiekt budowlany, w stosunku do którego orzeczono nakaz rozbiórki decyzja o odmowie zatwierdzenia projektu budowlanego i udzielenia pozwolenia na budowę musi być wydana.

Zaznaczyć należy, że prowadzenie robót budowlanych przy obiekcie budowlanym wpisanym do rejestru zabytków lub na obszarze wpisanym do rejestru zabytków wymaga, przed wydaniem decyzji o pozwoleniu na budowę, uzyskania pozwolenia na prowadzenie tych robót, wydanego przez właściwego wojewódzkiego konserwatora zabytków.

Pozwolenie na rozbiórkę obiektu budowlanego wpisanego do rejestru zabytków może być wydane po uzyskaniu decyzji Generalnego Konserwatora Zabytków działającego w imieniu ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego o skreśleniu tego obiektu z rejestru zabytków.

W stosunku do obiektów budowlanych oraz obszarów niewpisanych do rejestru zabytków, a objętych ochroną konserwatorską na podstawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, pozwolenie na budowę lub rozbiórkę obiektu budowlanego wydaje właściwy organ w uzgodnieniu z wojewódzkim konserwatorem zabytków.

 Wojewódzki konserwator zabytków jest obowiązany zająć stanowisko w sprawie wniosku o pozwolenie na budowę lub rozbiórkę obiektów budowlanych, w terminie 30 dni od dnia jego doręczenia. Niezajęcie stanowiska w tym terminie uznaje się jako brak zastrzeżeń do przedstawionych we wniosku rozwiązań projektowych.

Istotne odstąpienie od zatwierdzonego projektu budowlanego lub innych warunków pozwolenia na budowę jest dopuszczalne jedynie po uzyskaniu decyzji o zmianie pozwolenia na budowę, jeżeli odstępstwo nastąpi bez decyzji o zmianie pozwolenia na budowę, możliwe jest uchylenie decyzji o pozwoleniu na budowę.

Decyzja o pozwoleniu na budowę, podobnie jak decyzja ustalająca warunki zabudowy może być przeniesiona na innego inwestora. Aby takie przeniesienie było możliwe konieczne jest spełnienie następujących warunków:

• zgoda strony, na rzecz której decyzja została wydana,

• przyjęcie wszystkich warunków zawartych w tej decyzji,

• złożenie oświadczenia o posiadaniu prawa do dysponowania nieruchomością na cele

1. Zgłoszenia

Zgłoszeniem objęte są budowy lub roboty budowlane nie wymagające pozwolenia na budowę, wskazane przez Prawo budowlane jako objęte obowiązkiem zgłoszenia. Katalog budów i robót, jest katalogiem zamkniętym , co oznacza, że tylko i wyłącznie to, co jest w nim zawarte może być zwolnione od uzyskania pozwolenia na budowę.

W zgłoszeniu należy określić: rodzaj, zakres i sposób wykonywania robót budowlanych oraz termin ich rozpoczęcia.

Do zgłoszenia należy dołączyć: oświadczenie o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane oraz, w zależności od potrzeb, odpowiednie szkice lub rysunki, a także pozwolenia, uzgodnienia i opinie wymagane odrębnymi przepisami.

Dodatkowo:

• w zgłoszeniu budowy instalacji zbiornikowych na gaz płynny z pojedynczym zbiornikiem o pojemności do 7 m{3}, przeznaczonych do zasilania instalacji gazowych w budynkach mieszkalnych jednorodzinnych; przyłączy do budynków: elektroenergetycznych, wodociągowych, kanalizacyjnych, gazowych, cieplnych i telekomunikacyjnych należy ponadto przedstawić projekt zagospodarowania działki lub terenu wraz z opisem technicznym instalacji , wykonany przez projektanta posiadającego uprawnienia budowlane, dodatkowo projekt instalacji gazowej powinien być uzgodniony z podmiotem właściwym do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych,

• w zgłoszeniu budowy obiektów małej architektury w miejscach publicznych należy ponadto przedstawić projekt zagospodarowania działki lub terenu, wykonany przez projektanta posiadającego wymagane uprawnienia budowlane.

Zamiast zgłoszenia budowy przyłączy w organie architektoniczno-budowlanym , inwestor może dokonana jedynie uzgodnień z dysponentami mediów (uzgodnienia branżowe).

Zgłoszenia należy dokonać przed terminem zamierzonego rozpoczęcia robót budowlanych.

Do wykonywania robót budowlanych można przystąpić, jeżeli w terminie 30 dni od dnia doręczenia zgłoszenia organ nie wniesie, w drodze decyzji, sprzeciwu i nie później niż po upływie 2 lat od określonego w zgłoszeniu terminu ich rozpoczęcia.

W razie konieczności uzupełnienia zgłoszenia właściwy organ nakłada, w drodze postanowienia, na zgłaszającego obowiązek uzupełnienia, w określonym terminie, brakujących dokumentów, a w przypadku ich nie uzupełnienia - wnosi sprzeciw, w drodze decyzji.

Sprzeciw, jest wnoszony, jeżeli:

• zgłoszenie dotyczy budowy lub wykonywania robót budowlanych objętych obowiązkiem uzyskania pozwolenia na budowę,

• budowa lub wykonywanie robót budowlanych objętych zgłoszeniem narusza ustalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego lub inne przepisy,

• zgłoszenie dotyczy budowy tymczasowego obiektu budowlanego w miejscu, w którym taki obiekt istnieje.

Możliwe jest również nałożenie, w drodze decyzji obowiązku uzyskania pozwolenia na wykonanie określonego obiektu lub robót budowlanych objętych obowiązkiem zgłoszenia, jeżeli ich realizacja może:

• naruszać ustalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego

lub spowodować:

• zagrożenie bezpieczeństwa ludzi lub mienia,

• pogorszenie stanu środowiska lub stanu zachowania zabytków,

• pogorszenie warunków zdrowotno-sanitarnych,

• wprowadzenie, utrwalenie bądź zwiększenie ograniczeń lub uciążliwości dla terenów sąsiednich.

Pozwolenia na budowę, a jedynie zgłoszenia wymaga budowa :

• obiektów gospodarczych związanych z produkcją rolną i uzupełniających zabudowę zagrodową w ramach istniejącej działki siedliskowej:

a) parterowych budynków gospodarczych o powierzchni zabudowy do 35m{2}, przy

rozpiętości konstrukcji nie większej niż 4,80 m,

b) płyt do składowania obornika,

c) szczelnych zbiorników na gnojówkę lub gnojowicę o pojemności do

25 m{3},

d) naziemnych silosów na materiały sypkie o pojemności do 30 m{3}

i wysokości nie większej niż 4,50 m,

e) suszarni kontenerowych o powierzchni zabudowy do 21 m{2} ,

• wolno stojących budynków gospodarczych, wiat i altan, oraz przydomowych oranżerii o powierzchni zabudowy do 25 m2, przy czym łączna liczba tych obiektów nie może przekroczyć dwóch na każde 500 m{2} powierzchni działki, indywidualnych powierzchnia działki nie może być mniejsza niż 500 m{2}, powierzchni działki

• indywidualnych przydomowych oczyszczalni ścieków o wydajności do 7,50 m{3} na dobę,

• wiat przystankowych i peronowych,

• budynków gospodarczych o powierzchni zabudowy do 20 m{2},służących jako zaplecze do bieżącego utrzymania linii kolejowych, położonych na terenach stanowiących własność Skarbu Państwa i będących we władaniu zarządu kolei,

• wolno stojących kabin telefonicznych, szaf, i słupków telekomunikacyjnych,

• parkometrów z własnym zasilaniem,

• boisk szkolnych oraz boisk , kortów tenisowych , bieżni służących rekreacji,

• miejsc postojowych dla samochodów osobowych do 10 stanowisk włącznie,

• zatok parkingowych na drogach wojewódzkich, powiatowych i gminnych,

• tymczasowych obiektów budowlanych, niepołączonych trwale z gruntem i przewidzianych do rozbiórki lub przeniesienia w inne miejsce w terminie określonym w zgłoszeniu, ale nie później niż przed upływem 120 dni od dnia rozpoczęcia budowy określonego w zgłoszeniu; zwolnienie to nie dotyczy obiektów, które mogą znacząco oddziaływać na środowisko w rozumieniu przepisów o ochronie środowiska,

• gospodarczych obiektów budowlanych o powierzchni zabudowy do 35 m {2}, przy rozpiętości konstrukcji nie większej niż 4,80 m, przeznaczonych wyłącznie na cele gospodarki leśnej, położonych na gruntach leśnych Skarbu Państwa,

• obiektów budowlanych piętrzących wodę i upustowych o wysokości piętrzenia poniżej 1 m poza rzekami żeglownymi oraz poza obszarem parków narodowych, rezerwatów przyrody i parków krajobrazowych oraz ich otulin,

• przydomowych basenów i oczek wodnych o powierzchni do 30 m{2}

• pomostów o długości całkowitej do 25 m i wysokości, liczonej od korony pomostu do dna akwenu, do 2,50 m, służących do:

a) cumowania niewielkich jednostek pływających, jak łodzie,

kajaki, jachty,

b) uprawiania wędkarstwa,

c) rekreacji,

• opasek brzegowych oraz innych sztucznych, powierzchniowych lub liniowych umocnień brzegu morskiego, brzegu morskich wód wewnętrznych, nie stanowiących konstrukcji oporowych,

• pochylni przeznaczonych dla osób niepełnosprawnych,

• instalacji zbiornikowych na gaz płynny z pojedynczym zbiornikiem o pojemności do 7 m{3}, przeznaczonych do zasilania instalacji gazowych w budynkach mieszkalnych jednorodzinnych,

• przyłączy: elektroenergetycznych, wodociągowych, kanalizacyjnych, gazowych, cieplnych i telekomunikacyjnych,

• urządzeń pomiarowych, wraz z ogrodzeniami i drogami wewnętrznymi, państwowej służby hydrologiczno-meteorologicznej i państwowej służby hydrogeologicznej:

a) posterunków: wodowskazowych, meteorologicznych, opadowych oraz

wód podziemnych,

b) punktów: obserwacyjnych stanów wód podziemnych oraz monitoringu

jakości wód podziemnych,

c) piezometrów obserwacyjnych i obudowanych źródeł,

Pozwolenia na budowę, a jedynie zgłoszenia wymagają roboty budowlane polegające na.

• remoncie istniejących obiektów budowlanych i urządzeń budowlanych, z wyjątkiem obiektów wpisanych do rejestru zabytków,

• dociepleniu budynków o wysokości do 12 m, ,

• utwardzeniu powierzchni gruntu na działkach budowlanych,

• instalowaniu tablic i urządzeń reklamowych, z wyjątkiem usytuowanych n obiektach wpisanych do rejestru zabytków oraz z wyjątkiem reklam świetlnych i podświetlanych usytuowanych poza obszarem zabudowanym

• wykonywaniu urządzeń melioracji wodnych szczegółowych, z wyjątkiem: ziemnych stawów hodowlanych, urządzeń melioracji wodnych szczegółowych usytuowanych w granicach parków narodowych, rezerwatów przyrody i parków krajobrazowych oraz ich otulin,

• wykonywaniu ujęć wód śródlądowych powierzchniowych o wydajności poniżej 50 m{3}/h oraz obudowy ujęć wód podziemnych,

• przebudowie sieci elektroenergetycznych, telekomunikacyjnych, wodociągowych, kanalizacyjnych, gazowych i cieplnych

• przebudowie dróg, torów i urządzeń kolejowych,

• wykonywaniu podczyszczeniowych robót czerpalnych polegających na usunięciu spłyceń dna, powstałych w czasie użytkowania basenów i kanałów portowych oraz torów wodnych, w stosunku do głębokości technicznych (eksploatacyjnych) i nachyleń skarp podwodnych akwenu, montaż wolnostojących kolektorów słonecznych

Zgłoszenia wymaga również:

1. Budowa ogrodzeń od strony dróg, ulic, placów, torów kolejowych publicznych innych miejsc publicznych oraz ogrodzeń o wysokości powyżej 2,20 m

2. Wykonywania robót budowlanych polegających na instalowaniu:

a) krat na budynkach mieszkalnych wielorodzinnych, użyteczności publicznej i zamieszkania

zbiorowego oraz obiektach wpisanych do rejestru zabytków,

b) urządzeń o wysokości powyżej 3 m na obiektach budowlanych,

1. urządzeń emitujących pola elektromagnetyczne , będące instalacjami rozumieniu Prawa ochrony środowiska

3.Budowa obiektów małej architektury w miejscach publicznych .

Pozwolenia, nie wymaga rozbiórka:

• budynków i budowli - nie wpisanych do rejestru zabytków oraz nieobjętych opieką konserwatorską - o wysokości poniżej 8 m, jeżeli ich odległość od granicy działki jest nie mniejsza niż połowa wysokości,

• obiektów i urządzeń budowlanych, na budowę których nie jest wymagane pozwolenie na budowę, jeżeli nie podlegają ochronie jako zabytki.

Rozbiórka ta wymaga zgłoszenia właściwemu organowi.

Jeżeli rozbiórka tych obiektów (objętych zgłoszeniem) może wpłynąć na pogorszenie stosunków wodnych, warunków sanitarnych oraz stanu środowiska lub wymaga zachowania warunków, od których spełnienia może być uzależnione prowadzenie robót związanych z rozbiórką, możliwe jest, że organ prowadzący postępowanie nałoży obowiązek uzyskania decyzji na rozbiórkę.

Rozpoczęcie takich robót nie zwalnia od obowiązku bezzwłocznego uzyskania pozwolenia na rozbiórkę lub zgłoszenia o zamierzonej rozbiórce obiektu budowlanego.

4. Budowa obiektów budowlanych.

Rozpoczęcie budowy następuje z chwilą podjęcia prac przygotowawczych na terenie budowy.

Pracami przygotowawczymi są:

1) wytyczenie geodezyjne obiektów w terenie;

2) wykonanie niwelacji terenu;

3) zagospodarowanie terenu budowy wraz z budową tymczasowych obiektów;

4) wykonanie przyłączy do sieci infrastruktury technicznej na potrzeby budowy.

Prace przygotowawcze mogą być wykonywane tylko na terenie objętym pozwoleniem na budowę lub zgłoszeniem.

Inwestor jest obowiązany zawiadomić o zamierzonym terminie rozpoczęcia robót budowlanych, na które jest wymagane pozwolenie na budowę, właściwy organ oraz projektanta sprawującego nadzór nad zgodnością realizacji budowy z projektem, co najmniej na 7 dni przed ich rozpoczęciem, dołączając na piśmie:

1) oświadczenie kierownika budowy (robót), stwierdzające sporządzenie planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia oraz przyjęcie obowiązku kierowania budową (robotami budowlanymi), a także zaświadczenie, o przynależności do właściwej izby

2) w przypadku ustanowienia nadzoru inwestorskiego - oświadczenie inspektora nadzoru inwestorskiego, stwierdzające przyjęcie obowiązku pełnienia nadzoru inwestorskiego nad danymi robotami budowlanymi, a także zaświadczenie o przynależności do właściwej izby ;

3) informację zawierającą dane zamieszczone w ogłoszeniu, zawierającym dane dotyczące bezpieczeństwa pracy i ochrony zdrowia; nie dotyczy to budowy obiektów służących obronności i bezpieczeństwu państwa oraz obiektów liniowych.

 Rozpoczęcie dostaw energii, wody, ciepła lub gazu na potrzeby budowy może nastąpić jedynie po okazaniu wymaganego pozwolenia na budowę lub zgłoszenia.

Inwestor jest obowiązany zapewnić: objęcie kierownictwa budowy (rozbiórki) lub określonych robót budowlanych oraz nadzór nad robotami przez osobę posiadającą uprawnienia budowlane w odpowiedniej specjalności. Przy prowadzeniu robót budowlanych, do kierowania którymi jest wymagane przygotowanie zawodowe w specjalności techniczno-budowlanej innej niż posiada kierownik budowy, inwestor jest obowiązany zapewnić ustanowienie kierownika robót w danej specjalności.

Dziennik budowy stanowi urzędowy dokument przebiegu robót budowlanych oraz zdarzeń i okoliczności zachodzących w toku wykonywania robót i jest wydawany odpłatnie przez właściwy organ.

Kierownik budowy (rozbiórki), a jeżeli jego ustanowienie nie jest wymagane - inwestor, jest obowiązany przez okres wykonywania robót budowlanych przechowywać dokumenty stanowiące podstawę ich wykonania, a także oświadczenie dotyczące wyrobów budowlanych jednostkowo zastosowanych w obiekcie budowlanym, o których mowa w art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o wyrobach budowlanych, oraz udostępniać te dokumenty przedstawicielom uprawnionych organów

5. Przyjęcie do użytkowania.

Do użytkowania obiektu budowlanego, na którego wzniesienie jest wymagane pozwolenie na budowę, można przystąpić, po zawiadomieniu właściwego organu o zakończeniu budowy, jeżeli organ ten, w terminie 21 dni od dnia doręczenia zawiadomienia, nie zgłosi sprzeciwu w drodze decyzji. Nie dotyczy to sytuacji, w których wymagane jest uzyskanie pozwolenia na użytkowanie.

Przed przystąpieniem do użytkowania obiektu budowlanego należy uzyskać ostateczną decyzję o pozwoleniu na użytkowanie, jeżeli:

1) na wzniesienie obiektu budowlanego jest wymagane pozwolenie na budowę i jest on zaliczony do kategorii V, IX-XVIII, XX, XXII, XXIV, XXVII-XXX (załącznik nr 1 )

2) zachodzą okoliczności dotyczące legalizacji samowoli budowlanej

3) przystąpienie do użytkowania obiektu budowlanego ma nastąpić przed wykonaniem wszystkich robót budowlanych.

 Inwestor, w stosunku do którego nałożono obowiązek uzyskania pozwolenia na użytkowanie obiektu budowlanego, jest obowiązany zawiadomić

1) Inspekcji Ochrony Środowiska,

2) Państwowej Inspekcji Sanitarnej,

3) Państwowej Inspekcji Pracy,

4) Państwowej Straży Pożarnej

- o zakończeniu budowy obiektu budowlanego i zamiarze przystąpienia do jego użytkowania. Organy zajmują stanowisko w sprawie zgodności wykonania obiektu budowlanego z projektem budowlanym.

Do zawiadomienia o zakończeniu budowy obiektu budowlanego lub wniosku o udzielenie pozwolenia na użytkowanie inwestor jest obowiązany dołączyć:

1) oryginał dziennika budowy;

2) oświadczenie kierownika budowy:

a) o zgodności wykonania obiektu budowlanego z projektem budowlanym i warunkami pozwolenia na budowę oraz przepisami,

b) o doprowadzeniu do należytego stanu i porządku terenu budowy, a także - w razie korzystania - ulicy, sąsiedniej nieruchomości, budynku lub lokalu;

3) oświadczenie o właściwym zagospodarowaniu terenów przyległych, jeżeli eksploatacja wybudowanego obiektu jest uzależniona od ich odpowiedniego zagospodarowania;

4) protokoły badań i sprawdzeń;

5) inwentaryzację geodezyjną powykonawczą

oraz oświadczenia o braku sprzeciwu lub uwag ze strony wcześniej wymienionych organów.

W razie zmian nieodstępujących w sposób istotny od zatwierdzonego projektu lub warunków pozwolenia na budowę, dokonanych podczas wykonywania robót, do zawiadomienia, o którym mowa powyżej, należy dołączyć kopie rysunków wchodzących w skład zatwierdzonego projektu budowlanego, z naniesionymi zmianami, a w razie potrzeby także uzupełniający opis.

Właściwy organ wydaje decyzję w sprawie pozwolenia na użytkowanie obiektu budowlanego po przeprowadzeniu obowiązkowej kontroli. Kontrola dokonywana jest na wezwanie inwestora i ma na celu stwierdzenia prowadzenia jej zgodnie z ustaleniami i warunkami określonymi w pozwoleniu na budowę. Kontrolę przeprowadza się przed upływem 21 dni od dnia doręczenia wezwania inwestora. O terminie obowiązkowej kontroli organ zawiadamia inwestora w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania.

Kontrola obejmuje sprawdzenie:

1) zgodności obiektu budowlanego z projektem zagospodarowania działki lub terenu;

2) zgodności obiektu budowlanego z projektem architektoniczno-budowlanym, w zakresie:

a) charakterystycznych parametrów technicznych: kubatury, powierzchni zabudowy, wysokości, długości, szerokości i liczby kondygnacji,

b) wykonania widocznych elementów nośnych układu konstrukcyjnego obiektu budowlanego,

c) geometrii dachu (kąt nachylenia, wysokość kalenicy i układ połaci dachowych),

d) wykonania urządzeń budowlanych,

e) zasadniczych elementów wyposażenia budowlano-instalacyjnego, zapewniających użytkowanie obiektu zgodnie z przeznaczeniem,

f) zapewnienia warunków niezbędnych do korzystania z tego obiektu przez osoby niepełnosprawne, w szczególności poruszające się na wózkach inwalidzkich - w stosunku do obiektu użyteczności publicznej i budynku mieszkalnego wielorodzinnego;

3) wyrobów budowlanych szczególnie istotnych dla bezpieczeństwa konstrukcji i bezpieczeństwa pożarowego;

4) w przypadku nałożenia w pozwoleniu na budowę obowiązku rozbiórki istniejących obiektów budowlanych nieprzewidzianych do dalszego użytkowania lub tymczasowych obiektów budowlanych - wykonania tego obowiązku, jeżeli upłynął termin rozbiórki określony w pozwoleniu;

5) uporządkowania terenu budowy.

W pozwoleniu na użytkowanie obiektu budowlanego mogą być określone warunki użytkowania tego obiektu, użytkowanie może być również uzależnione od wykonania, w oznaczonym terminie, określonych robót budowlanych.

6. Zmiana sposobu użytkowania.

Przez zmianę sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części rozumie się w szczególności podjęcie bądź zaniechanie w obiekcie budowlanym lub jego części działalności zmieniającej warunki: bezpieczeństwa pożarowego, powodziowego, pracy, zdrowotne, higieniczno-sanitarne, ochrony środowiska bądź wielkość lub układ obciążeń.

 Zmiana sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części wymaga zgłoszenia właściwemu organowi.

W zgłoszeniu należy określić dotychczasowy i zamierzony sposób użytkowania obiektu budowlanego lub jego części.

Do zgłoszenia należy dołączyć:

1) opis i rysunek określający usytuowanie obiektu budowlanego w stosunku do granic nieruchomości i innych obiektów budowlanych istniejących lub budowanych na tej i sąsiednich nieruchomościach, z oznaczeniem części obiektu budowlanego, w której zamierza się dokonać zmiany sposobu użytkowania;

2) zwięzły opis techniczny, określający rodzaj i charakterystykę obiektu budowlanego oraz jego konstrukcję, wraz z danymi techniczno-użytkowymi, w tym wielkościami i rozkładem obciążeń, a w razie potrzeby, również danymi technologicznymi;

3) oświadczenie, o posiadaniu prawa do dysponowania nieruchomością na cele budowlane, złożone pod rygorem odpowiedzialności karnej;

4) zaświadczenie wójta, burmistrza albo prezydenta miasta o zgodności zamierzonego sposobu użytkowania obiektu budowlanego z ustaleniami obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego albo ostateczną decyzję o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, w przypadku braku obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego;

5) w przypadku zmiany sposobu użytkowania, działalności zmieniającej warunki: bezpieczeństwa pożarowego, powodziowego, pracy, zdrowotne, higieniczno-sanitarne, ochrony środowiska bądź wielkość lub układ obciążeń. ekspertyzę techniczną, wykonaną przez osobę posiadającą uprawnienia budowlane bez ograniczeń w odpowiedniej specjalności;

6) w zależności od potrzeb - pozwolenia, uzgodnienia lub opinie wymagane odrębnymi przepisami.

W razie konieczności uzupełnienia zgłoszenia na zgłaszającego, nakładany jest w drodze postanowienia, obowiązek uzupełnienia, w określonym terminie, brakujących dokumentów, a w przypadku ich nieuzupełnienia, wnosi sprzeciw w drodze decyzji.

 Zgłoszenia należy dokonać przed dokonaniem zmiany sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części. Zmiana sposobu użytkowania może nastąpić, jeżeli w terminie 30 dni, od dnia doręczenia zgłoszenia, nie zostanie wniesiony sprzeciwu w drodze decyzji i nie później niż po upływie 2 lat od doręczenia zgłoszenia.

Jeżeli zamierzona zmiana sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części:

1) wymaga wykonania robót budowlanych, objętych obowiązkiem uzyskania pozwolenia na budowę;

2) narusza ustalenia obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego albo decyzji o warunkach budowy i zagospodarowania terenu, w przypadku braku obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego;

3) może spowodować niedopuszczalne:

a) zagrożenia bezpieczeństwa ludzi lub mienia,

b) pogorszenie stanu środowiska lub stanu zachowania zabytków,

c) pogorszenie warunków zdrowotno-sanitarnych,

d) wprowadzenie, utrwalenie bądź zwiększenie ograniczeń lub uciążliwości dla terenów sąsiednich,

wnosi się sprzeciw.

Jeżeli zamierzona zmiana sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części wymaga wykonania robót budowlanych:

1) objętych obowiązkiem uzyskania pozwolenia na budowę - rozstrzygnięcie w sprawie zmiany sposobu użytkowania następuje w decyzji o pozwoleniu na budowę;

2) objętych obowiązkiem zgłoszenia - do zgłoszenia, stosuje się procedury dotyczące zgłoszeń.

Zaznaczyć należy, że dokonanie zgłoszenia, po zmianie sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części nie wywołuje skutków prawnych.

7.Utrzymanie obiektów budowlanych.

 Właściciel lub zarządca obiektu budowlanego jest obowiązany utrzymywać i użytkować obiekt zgodnie z następującymi zasadami:

1. Obiekt budowlany należy użytkować w sposób zgodny z jego przeznaczeniem i wymaganiami ochrony środowiska

2. utrzymywać w należytym stanie technicznym i estetycznym, nie dopuszczając do nadmiernego pogorszenia jego właściwości użytkowych i sprawności technicznej, w szczególności w zakresie związanym koniecznością spełnienia następujących wymagań wymaganiami;

1) spełnienie wymagań podstawowych dotyczących:

• bezpieczeństwa konstrukcji,

• bezpieczeństwa pożarowego,

• bezpieczeństwa użytkowania,

• odpowiednich warunków higienicznych i zdrowotnych oraz ochrony środowiska,

• ochrony przed hałasem i drganiami,

• oszczędności energii i odpowiedniej izolacyjności cieplnej przegród;

2) warunki użytkowe zgodne z przeznaczeniem obiektu, w szczególności w zakresie:

• zaopatrzenia w wodę i energię elektryczną oraz, odpowiednio do potrzeb, w energię cieplną i paliwa, przy założeniu efektywnego wykorzystania tych czynników,

• usuwania ścieków, wody opadowej i odpadów;

3) możliwość utrzymania właściwego stanu technicznego;

4) niezbędne warunki do korzystania z obiektów użyteczności publicznej i

mieszkaniowego budownictwa wielorodzinnego przez osoby niepełnosprawne, w szczególności poruszające się na wózkach inwalidzkich;

5) warunki bezpieczeństwa i higieny pracy;

6) ochronę ludności, zgodnie z wymaganiami obrony cywilnej;

7) ochronę obiektów wpisanych do rejestru zabytków oraz obiektów objętych ochroną konserwatorską;

Warunki użytkowania obiektów zawarte SA w Rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 16 sierpnia 1999 r. w sprawie warunków technicznych użytkowania budynków mieszkalnych (Dz.U.99.74.836).

7.1.Kontrole.

Obiekty powinny być w czasie ich użytkowania poddawane przez właściciela lub zarządcę:

1) okresowej kontroli, co najmniej raz w roku, polegającej na sprawdzeniu stanu technicznego:

a) elementów budynku, budowli i instalacji narażonych na szkodliwe wpływy atmosferyczne i niszczące działania czynników występujących podczas użytkowania obiektu - obowiązek tej kontroli, nie obejmuje właścicieli i zarządców

1) budynków mieszkalnych jednorodzinnych;

2) obiektów budowlanych:

• budownictwa zagrodowego i letniskowego,

• nie wymagających pozwolenia na budowę

b) instalacji i urządzeń służących ochronie środowiska,

c) instalacji gazowych oraz przewodów kominowych (dymowych, spalinowych i wentylacyjnych);

2) okresowej kontroli, co najmniej raz na 5 lat, polegającej na sprawdzeniu stanu technicznego i przydatności do użytkowania obiektu budowlanego, estetyki obiektu budowlanego oraz jego otoczenia; kontrolą tą powinno być objęte również badanie instalacji elektrycznej i piorunochronnej w zakresie stanu sprawności połączeń, osprzętu, zabezpieczeń i środków ochrony od porażeń, oporności izolacji przewodów oraz uziemień instalacji i aparatów.

W trakcie ww. kontroli winno być dokonane sprawdzenia wykonania zaleceń z poprzedniej kontroli.

Właściwy organ nadzoru budowlanego w razie stwierdzenia nieodpowiedniego stanu technicznego obiektu budowlanego lub jego części, mogącego spowodować zagrożenie: życia lub zdrowia ludzi, bezpieczeństwa mienia bądź środowiska - nakazuje przeprowadzenie kontroli.

Kontrole powinny być dokonywane przez osoby posiadające uprawnienia budowlane w odpowiedniej specjalności, przy czym:

• kontrolę stanu technicznego instalacji elektrycznych, piorunochronnych i gazowych powinny przeprowadzać osoby posiadające kwalifikacje wymagane przy wykonywaniu dozoru nad eksploatacją urządzeń, instalacji oraz sieci energetycznych i gazowych.

• kontrolę stanu technicznego przewodów kominowych, powinny przeprowadzać:

1) osoby posiadające kwalifikacje mistrza w rzemiośle kominiarskim - w odniesieniu do przewodów dymowych oraz grawitacyjnych przewodów spalinowych i wentylacyjnych;

2) osoby posiadające uprawnienia budowlane odpowiedniej specjalności - w odniesieniu do przewodów kominowych, o których mowa w pkt 1, oraz do kominów przemysłowych, kominów wolno stojących oraz kominów lub przewodów kominowych, w których ciąg kominowy jest wymuszony pracą urządzeń mechanicznych.

Właściciel lub zarządca obiektu budowlanego jest obowiązany przechowywać przez okres istnienia obiektu dokumenty oraz opracowania projektowe i dokumenty techniczne robót budowlanych wykonywanych w obiekcie w toku jego użytkowania.

 Właściciel lub zarządca jest obowiązany prowadzić dla każdego budynku oraz obiektu budowlanego niebędącego budynkiem, którego projekt jest objęty obowiązkiem sprawdzenia pod względem zgodności z przepisami w tym techniczno-budowlanymi, książkę obiektu budowlanego, stanowiącą dokument przeznaczony do zapisów dotyczących przeprowadzanych badań i kontroli stanu technicznego, remontów i przebudowy, w okresie użytkowania obiektu budowlanego.

Obowiązek prowadzenia książki obiektu budowlanego nie obejmuje właścicieli i zarządców:

1) budynków mieszkalnych jednorodzinnych;

2) obiektów budowlanych:

a) budownictwa zagrodowego i letniskowego,

b) obiektów budowlanych nie wymagających pozwolenia na budowę

3) dróg lub obiektów mostowych, jeżeli prowadzą książkę drogi lub książkę obiektu mostowego na podstawie przepisów o drogach publicznych.

 Protokoły z kontroli obiektu budowlanego, oceny i ekspertyzy dotyczące jego stanu technicznego oraz dokumenty, powinny być dołączone do książki obiektu budowlanego.

 Właściciel lub zarządca obiektu budowlanego jest obowiązany udostępniać ww. dokumenty, przedstawicielom właściwego organu oraz innych jednostek organizacyjnych i organów upoważnionych do kontroli utrzymania obiektów budowlanych we właściwym stanie technicznym oraz do kontroli przestrzegania przepisów obowiązujących w budownictwie.

7.2.Postepowanie w sprawie stwierdzenia nieprawidłowości obiektów budowlanych.

W przypadku stwierdzenia, że obiekt budowlany:

1) jest w nieodpowiednim stanie technicznym albo

2) jest użytkowany w sposób zagrażający życiu lub zdrowiu ludzi, środowisku lub bezpieczeństwu mienia, albo

3) powoduje swym wyglądem oszpecenie otoczenia

- właściwy organ nadzoru budowlanego nakazuje, w drodze decyzji, usunięcie stwierdzonych nieprawidłowości, określając termin wykonania obowiązku - decyzji tej może zakazać użytkowania obiektu budowlanego lub jego części do czasu usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości.

Jeżeli nieużytkowany lub niewykończony obiekt budowlany nie nadaje się do remontu, odbudowy lub wykończenia, właściwy organ wydaje decyzję nakazującą właścicielowi lub zarządcy rozbiórkę tego obiektu i uporządkowanie terenu oraz określającą terminy przystąpienia do tych robót i ich zakończenia. Powyższa zasada nie stosuje się do obiektów budowlanych wpisanych do rejestru zabytków.

Jeżeli chodzi o obiekty budowlanych nie wpisane do rejestru zabytków, a objęte ochroną konserwatorską na podstawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, decyzja nakazująca usunięcie stwierdzonych nieprawidłowości wydawana jest po uzgodnieniu z wojewódzkim konserwatorem zabytków, który jest obowiązany zająć stanowisko w terminie 30 dni. Niezajęcie stanowiska w tym terminie uznaje się za uzgodnienie.

W razie stwierdzenia potrzeby opróżnienia w całości lub w części budynku przeznaczonego na pobyt ludzi, bezpośrednio grożącego zawaleniem, właściwy organ jest obowiązany:

1) nakazać, w drodze decyzji, na podstawie protokołu oględzin, właścicielowi lub zarządcy obiektu budowlanego opróżnienie bądź wyłączenie w określonym terminie całości lub części budynku z użytkowania;

2) przesłać decyzję, o której mowa w powyżej, obowiązanemu do zapewnienia lokali zamiennych na podstawie odrębnych przepisów;

3) zarządzić:

a) umieszczenie na budynku zawiadomienia o stanie zagrożenia bezpieczeństwa ludzi lub mienia oraz o zakazie jego użytkowania,

b) wykonanie doraźnych zabezpieczeń i usunięcie zagrożenia bezpieczeństwa ludzi lub mienia, z określeniem, technicznie uzasadnionych, terminów ich wykonania.

W razie konieczności niezwłocznego podjęcia działań mających na celu usunięcie niebezpieczeństwa dla ludzi lub mienia, właściwy organ zapewni, na koszt właściciela lub zarządcy obiektu budowlanego, zastosowanie niezbędnych środków zabezpieczających (do zastosowania, tych środków na koszt właściciela lub zarządcy, są upoważnione również organy Policji i Państwowej Straży Pożarnej, które o podjętych działaniach powinny niezwłocznie zawiadomić organ nadzoru budowlanego).

Właściciel, zarządca lub użytkownik obiektu budowlanego, na którym spoczywają obowiązki w zakresie napraw, określone w przepisach odrębnych lub umowach, są obowiązani w czasie lub bezpośrednio po przeprowadzonej kontroli stanu technicznego obiektu budowlanego lub jego części, usunąć stwierdzone uszkodzenia oraz uzupełnić braki, które mogłyby spowodować zagrożenie życia lub zdrowia ludzi, bezpieczeństwa mienia lub środowiska, a w szczególności katastrofę budowlaną, pożar, wybuch, porażenie prądem elektrycznym albo zatrucie gazem. Obowiązek ten, powinien być potwierdzony w protokole z kontroli obiektu budowlanego. Osoba dokonująca kontroli jest obowiązana bezzwłocznie przesłać kopię tego protokołu do właściwego organu.

8. Samodzielne funkcje techniczne w budownictwie.

Za samodzielną funkcję techniczną w budownictwie uważa się działalność związaną z koniecznością fachowej oceny zjawisk technicznych lub samodzielnego rozwiązania zagadnień architektonicznych i technicznych oraz techniczno-organizacyjnych, a w szczególności działalność obejmującą:

1) projektowanie, sprawdzanie projektów architektoniczno-budowlanych i sprawowanie nadzoru autorskiego;

2) kierowanie budową lub innymi robotami budowlanymi;

3) kierowanie wytwarzaniem konstrukcyjnych elementów budowlanych oraz nadzór i kontrolę techniczną wytwarzania tych elementów;

4) wykonywanie nadzoru inwestorskiego;

5) sprawowanie kontroli technicznej utrzymania obiektów budowlanych;

6) rzeczoznawstwo budowlane.

Samodzielne funkcje techniczne, o których mowa powyżej - zakresie pkt. 1- 5, mogą wykonywać wyłącznie osoby, które posiadają odpowiednie wykształcenie techniczne i praktykę zawodową, dostosowane do rodzaju, stopnia skomplikowania działalności i innych wymagań związanych z wykonywana funkcja, stwierdzone decyzją, wydaną przez organ samorządu zawodowego - uprawnienia budowlane.

Osoby wykonujące samodzielne funkcje techniczne w budownictwie są odpowiedzialne za wykonywanie tych funkcji zgodnie z przepisami i zasadami wiedzy technicznej oraz za należytą staranność w wykonywaniu pracy, jej właściwą organizację, bezpieczeństwo i jakość.

Podstawę do wykonywania samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie stanowi wpis, w drodze decyzji, do centralnego rejestru, oraz wpis na listę członków właściwej izby samorządu zawodowego, potwierdzony zaświadczeniem wydanym przez tę izbę, z określonym w nim terminem ważności.

Samodzielne funkcje techniczne w budownictwie, oprócz osób, o których mowa w powyżej, mogą również wykonywać osoby będące obywatelami państw Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz Konfederacji Szwajcarskiej, które:

1) posiadają w tych państwach prawo wykonywania czynności odpowiadających samodzielnym funkcjom technicznym w budownictwie;

2) ukończyły studia wyższe zagraniczne uznane w Polsce za równorzędne;

3) odbyły dwuletnią praktykę przy sporządzaniu projektów lub na budowie.

Właściwy organ samorządu zawodowego przeprowadza weryfikację w zakresie określonym powyżej i wydaje decyzje w sprawie nadania uprawnień budowlanych.

Uprawnienia budowlane mogą być udzielane do:

1) projektowania;

2) kierowania robotami budowlanymi.

 W uprawnieniach budowlanych należy określić:

• specjalność i ewentualną specjalizację techniczno-budowlaną

• zakres prac projektowych lub robót budowlanych objętych danym uprawnieniem.

Uprawnienia do kierowania robotami budowlanymi stanowią również podstawę do wykonywania samodzielnych funkcji technicznych, takich jak: kierowanie wytwarzaniem konstrukcyjnych elementów budowlanych oraz nadzór i kontrolę techniczną wytwarzania tych elementów, wykonywanie nadzoru inwestorskiego.

Uprawnienia do projektowania lub kierowania robotami budowlanymi stanowią również podstawę do sprawowania kontroli technicznej utrzymania obiektów budowlanych.

Uprawnienia budowlane są udzielane w specjalnościach:

• architektonicznej;

• konstrukcyjno-budowlanej;

• drogowej;

• mostowej;

• kolejowej;

• wyburzeniowej;

• telekomunikacyjnej;

• instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń cieplnych, wentylacyjnych, gazowych, wodociągowych i kanalizacyjnych;

• instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń elektrycznych i elektroenergetycznych.

.

 W ramach specjalności wymienionych powyżej mogą być wyodrębniane specjalizacje techniczno-budowlane.

 Uzyskanie uprawnień budowlanych w specjalnościach, o których mowa wcześniej , wymaga:

1) do projektowania bez ograniczeń i sprawdzania projektów architektoniczno-budowlanych:

a) ukończenia studiów magisterskich, w rozumieniu przepisów o szkolnictwie wyższym na kierunku odpowiednim dla danej specjalności

b) odbycia dwuletniej praktyki przy sporządzaniu projektów,

c) odbycia rocznej praktyki na budowie;

2) do projektowania w ograniczonym zakresie:

a) ukończenia wyższych studiów zawodowych, w rozumieniu przepisów o wyższych szkołach zawodowych, na kierunku odpowiednim dla danej specjalności lub ukończenia studiów magisterskich, rozumieniu przepisów o szkolnictwie wyższym na kierunku pokrewnym dla danej specjalności

b) odbycia dwuletniej praktyki przy sporządzaniu projektów,

c) odbycia rocznej praktyki na budowie;

3) do kierowania robotami budowlanymi bez ograniczeń:

a) ukończenia studiów magisterskich, przepisów o szkolnictwie wyższym na kierunku odpowiednim dla danej specjalności,

b) odbycia dwuletniej praktyki na budowie;

4) do kierowania robotami budowlanymi w ograniczonym zakresie:

a) ukończenia wyższych studiów zawodowych, w rozumieniu przepisów o wyższych szkołach zawodowych, na kierunku odpowiednim dla danej specjalności lub ukończenia studiów magisterskich , w rozumieniu przepisów o szkolnictwie wyższym na kierunku pokrewnym dla danej specjalności,

b) odbycia trzyletniej praktyki na budowie;

 Warunkiem zaliczenia praktyki zawodowej jest praca polegająca na bezpośrednim uczestnictwie w pracach projektowych albo na pełnieniu funkcji technicznej na budowie pod kierownictwem osoby posiadającej odpowiednie uprawnienia budowlane, a w przypadku odbywania praktyki za granicą pod kierunkiem osoby posiadającej uprawnienia odpowiednie w danym kraju.

Rodzaje i zakres przygotowania zawodowego do wykonywania samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie; wykaz wykształcenia odpowiedniego i pokrewnego dla danej specjalności; sposób przeprowadzania i zakres egzaminu; zasady odpłatności za postępowanie kwalifikacyjne; zasady wynagradzania członków komisji egzaminacyjnej; sposób stwierdzania posiadania przygotowania zawodowego do wykonywania samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie; ograniczenia zakresu uprawnień budowlanych; wykaz specjalizacji techniczno-budowlanych wyodrębnionych w specjalnościach budowlanych. określa rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 18.05.2005 r. w sprawie samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie (Dz.U. z 2005 r. Nr 96 poz. 817)

Uprawnienia budowlane do projektowania bez ograniczeń w odpowiedniej specjalności uprawniają do sporządzania projektu zagospodarowania działki lub terenu, w zakresie tej specjalności. Jednakże uprawnienia budowlane do projektowania w specjalności architektonicznej uprawniają do sporządzania, wchodzącego w skład projektu budowlanego budynku, projektu zagospodarowania działki lub terenu.

Praktyka zawodowa.

Praktyka zawodowa, powinna być odbyta po uzyskaniu dyplomu ukończenia wyższej uczelni lub Świadectwa ukończenia technikum lub szkoły policealnej, pod kierownictwem osoby posiadającej uprawnienia budowlane bez ograniczeń we właściwej specjalności.

Do praktyki zawodowej zalicza się praktyki odbyte po ukończeniu trzeciego roku studiów wyższych, z wyłączeniem praktyki objętej programem studiów. Do praktyki zawodowej, o której mowa w art. 14 ust. 3 pkt 1 lit. c ustawy, zalicza się również praktyki na budowie wykonywane w ramach nadzoru autorskiego pełnionego przez osobę, pod której kierunkiem odbywana jest praktyka.

Do praktyki zawodowej, o której mowa w art. 14 ust. 3 pkt 2 lit. b oraz pkt 4 lit. b ustawy, zalicza się dwuletnią praktykę w specjalności innej niż specjalności uzyskiwanych uprawnień budowlanych.

Osoba odbywająca praktykę zawodową dokumentuje przebieg praktyki w książce praktyki zawodowej, z zastrzeżeniem § 8 ust. 4.

Osoba, która zamierza odbyć praktykę zawodową, składa w izbie książkę praktyki zawodowej do opieczętowania. Izba zwraca opieczętowaną książkę praktyki zawodowej w terminie 7 dni od dnia jej złożenia.

W książce praktyki zawodowej wpisuje się:

1) wyszczególnienie obiektów budowlanych, przy których projektowaniu lub budowie brała udział osoba odbywająca praktykę zawodową, określając: rodzaj, przeznaczenie, lokalizację i konstrukcję obiektu oraz, odpowiednio do specjalności uzyskiwanych uprawnień budowlanych, inne charakterystyczne parametry techniczne;

2) określenie czynności wykonywanych w każdym tygodniu odbywanej praktyki, potwierdzonych i zaopiniowanych co najmniej raz w miesiącu przez osobę, pod której kierunkiem odbywana jest praktyka.

Po zakończeniu praktyki zawodowej lub przy zmianie jednostki, w której odbywała się praktyka, osoba, pod której kierunkiem odbywana jest praktyka, wpisuje w książce praktyki zawodowej ogólną ocenę z teoretycznej i praktycznej wiedzy z zakresu specjalności osoby ubiegającej się o uprawnienia budowlane.

Ww. stosuje się do praktyki zawodowej odbywanej za granicą.

Odbycie praktyki zawodowej za granicą powinno być potwierdzone zaświadczeniem wydanym przez kierownika jednostki, w której odbywała się praktyka zawodowa, zawierającym:

1) wyszczególnienie obiektów budowlanych, przy których projektowaniu lub budowie brała udział

osoba odbywająca praktykę zawodową, określające:

rodzaj, przeznaczenie, lokalizację i konstrukcji obiektu oraz, odpowiednio do specjalności uzyskiwanych uprawnień budowlanych, inne charakterystyczne parametry techniczne z podaniem osoby, pod której kierunkiem odbywana była praktyka;

2) potwierdzenie czasu trwania praktyki zawodowej z podaniem dat rozpoczęcia i ukończenia praktyki przy projektowaniu lub budowie obiektów budowlanych, z określeniem charakteru wykonywanych czynności;

3) ogólną ocenę teoretycznej i praktycznej wiedzy z zakresu specjalności, dokonaną przez osobę, pod której kierunkiem odbywana była praktyka.

Wniosek o nadanie uprawnień budowlanych, zakres i sposób przeprowadzania egzaminu, opłata za postępowanie kwalifikacyjne

Izba powołuje komisję egzaminacyjną, która prowadzi postępowanie kwalifikacyjne składające się z 2 etapów:

1) kwalifikowania wykształcenia i praktyki zawodowej;

2) egzaminu na uprawnienia budowlane.

Do wniosku o nadanie uprawnień budowlanych należy dołączyć :

1) odpis dyplomu inżyniera lub dokument potwierdzający uzyskanie średniego wykształcenia zawodowego i uzyskanie tytulu zawodowego:

a) świadectwo ukończenia szkoły albo świadectwo dojrzałości,

b) świadectwo ukończenia szkoły albo świadectwo dojrzałości i dyplom uzyskania tytułu zawodowego

lub

c) świadectwo ukończenia szkoły albo świadectwo dojrzałości i dyplom potwierdzający kwalifikacje

zawodowe;

2) książkę praktyki zawodowej;

3) dowód uiszczenia opłaty (100 euro z tytułu kwalifikowania wykształcenia i praktyki zawodowej).

Wykształcenie uzyskane za granicą uznane w Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie przepisów odrębnych, którego kierunek lub zawód techniczny jest określany w sposób odbiegający od przyjętego w przepisach, podlega indywidualnemu rozpatrzeniu i zakwalifikowaniu przez właściwą komisję kwalifikacyjną, na podstawie programu kształcenia, jako wykształcenie odpowiednie lub pokrewne dla danej specjalności.

W przypadku stwierdzenia braków w dokumentach dołączonych do wniosku izba, w drodze postanowienia, wzywa osobę ubiegającą się o nadanie uprawnień budowlanych do uzupełnienia braków w terminie nie krótszym niż 30 dni.

Izba wydaje decyzję o odmowie nadania uprawnień budowlanych bez przeprowadzania egzaminu:

1) po bezskutecznym upływie terminu, o którym mowa powyżej,

2) jeżeli wykształcenie lub praktyka zawodowa osoby ubiegającej się o uprawnienia budowlane nie odpowiada wymaganiom.

Egzamin na uprawnienia budowlane składa się z części pisemnej, przeprowadzanej w formie testu, oraz części ustnej i obejmuje sprawdzenie:

1) umiejętności praktycznego zastosowania wiedzy technicznej, w tym samodzielnego rozwiązywania

zagadnień architektonicznych, technicznych i organizacyjnych;

2) znajomości przepisów prawnych dotyczących budownictwa.

Komisja egzaminacyjna może zażądać przedstawienia prac projektowych wykonanych w ramach praktyki zawodowej.

W zależności od posiadanego wykształcenia i zakresu odbytej praktyki zawodowej egzamin jest przeprowadzany:

1) na uprawnienia budowlane do projektowania lub kierowania robotami budowlanymi w danej specjalności;

2) na uprawnienia budowlane do projektowania i kierowania robotami budowlanymi w specjalności wyburzeniowej.

Osoba ubiegająca się o uprawnienia budowlane jest zawiadamiana o terminie egzaminu listem poleconym, co najmniej na miesiąc przed tym terminem. W razie negatywnego wyniku egzaminu komisja egzaminacyjna określa termin, po którego upływie osoba ubiegająca się o uprawnienia budowlane może ponownie przystąpić do egzaminu. Termin ten nie może być krótszy niż 3 miesiące.

Po zakończeniu postępowania kwalifikacyjnego w sprawie nadania uprawnień budowlanych izba wydaje decyzję:

1) o nadaniu uprawnień budowlanych — w razie pozytywnego wyniku egzaminu;

2) o odmowie nadania uprawnień budowlanych — w razie negatywnego wyniku egzaminu.

Kopia ostatecznej decyzji, jest przekazywana do Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego w celu wpisania do centralnego rejestru osób posiadających uprawnienia budowlane.

Specjalności budowlane

Uprawnienia budowlane w specjalności architektonicznej bez ograniczeń uprawniają do projektowania obiektu budowlanego lub kierowania robotami budowlanymi związanymi z obiektem budowlanym w zakresie:

1) sporządzania projektu architektoniczno-budowlanego w odniesieniu do architektury obiektu lub

2) kierowania robotami budowlanymi, w odniesieniu do architektury obiektu.

Uprawnienia budowlane w specjalności architektonicznej w ograniczonym zakresie uprawniają do projektowania obiektu budowlanego lub kierowania robotami budowlanymi związanymi z obiektem budowlanym w zakresie określonym powyżej, o kubaturze do 1 000 m3 na terenie zabudowy zagrodowej.

Uprawnienia budowlane w specjalności konstrukcyjno-budowlanej bez ograniczeń uprawniają do projektowania obiektu budowlanego lub kierowania robotami budowlanymi związanymi z obiektem budowlanym w zakresie:

1) sporządzania projektu architektoniczno-budowlanego w odniesieniu do konstrukcji obiektu lub

2) kierowania robotami budowlanymi w zakresie, o którym mowa w pkt 1 oraz w § 16 ust. 1 pkt 2.

Uprawnienia budowlane w specjalności konstrukcyjno- budowlanej w ograniczonym zakresie uprawniają do projektowania obiektu budowlanego lub kierowania robotami budowlanymi związanymi z obiektem budowlanym o kubaturze do 1 000 m3 oraz:

1) o wysokości do 12 m nad poziomem terenu, do 3 kondygnacji nadziemnych i o wysokości kondygnacji do 4,8 m;

2) posadowionego na głębokości do 3 m poniżej poziomu terenu, bezpośrednio na stabilnym gruncie nośnym;

3) przy rozpiętości elementów konstrukcyjnych do 6 m i wysięgu wsporników do 2 m;

4) niezawierającego elementów wstępnie spranych na budowie;

5) niewymagającego uwzględniania wpływu eksploatacji górniczej.

Ograniczenia uprawnień budowlanych, o których mowa powyżej, w odniesieniu do osób legitymujących się wykształceniem uzyskanym na kierunku inżynieria środowiska, nie dotyczą obiektów budowlanych gospodarki wodnej i melioracji wodnych.

Uprawnienia budowlane w specjalności drogowej bez ograniczeń uprawniają do projektowania obiektu budowlanego lub kierowania robotami budowlanymi związanymi z obiektem budowlanym, takim jak:

1) droga, w rozumieniu przepisów o drogach publicznych, z wyłączeniem drogowych obiektów inżynierskich oprócz przepustów;

2) droga dla ruchu i postoju statków powietrznych oraz przepust.

Uprawnienia budowlane w specjalności drogowej w ograniczonym zakresie uprawniają do projektowania obiektu budowlanego lub kierowania robotami budowlanymi związanymi z obiektem budowlanym, takim jak:

1) droga klasy: lokalna i dojazdowa oraz droga wewnętrzna, w rozumieniu przepisów o drogach publicznych, z wyłączeniem drogowych obiektów inżynierskich oprócz przepustów;

2) droga na terenie lotniska, nieprzeznaczona dla ruchu i postoju statków powietrznych.

Uprawnienia budowlane w specjalności mostowej bez ograniczeń uprawniają do projektowania obiektu budowlanego lub kierowania robotami budowlanymi związanymi z obiektem budowlanym, takim jak:

1) drogowy obiekt inżynierski, w rozumieniu przepisów o drogach publicznych;

2) kolejowy obiekt inżynierski: most, wiadukt, przepust, konstrukcja oporowa oraz nadziemne i podziemne przejście dla pieszych, w rozumieniu przepisów o warunkach technicznych, jakim powinny

odpowiadać budowle kolejowe.

Uprawnienia budowlane w specjalności mostowej do projektowania bez ograniczeń uprawniają również do obliczania światła mostów i przepustów.

Uprawnienia budowlane w specjalności mostowej w ograniczonym zakresie uprawniają do projektowania obiektu budowlanego lub kierowania robotami budowlanymi związanymi z obiektem budowlanym, takim jak:

1) jednoprzęsłowy obiekt mostowy, w rozumieniu przepisów o drogach publicznych lub przepisów

o warunkach technicznych, jakim powinny odpowiadać budowle kolejowe, o przęśle wykonanym

z zastosowaniem prefabrykatów i rozpiętości do 21 m, posadowiony na stabilnym gruncie;

2) typowy składany obiekt mostowy;

3) przepust.

Uprawnienia budowlane w specjalności kolejowej bez ograniczeń uprawniają do projektowania

obiektu budowlanego lub kierowania robotami budowlanymi związanymi z obiektem budowlanym, takim jak: linie, węzły i stacje kolejowe oraz urządzenia zabezpieczenia i sterowania ruchem kolejowym.

Uprawnienia budowlane w specjalności kolejowej w ograniczonym zakresie I stopnia uprawniają do projektowania obiektu budowlanego lub kierowania robotami budowlanymi związanymi z obiektem budowlanym w zakresie:

1) linii, węzłów i stacji kolejowych — w odniesieniu do obiektów budowlanych, takich jak: stacja, węzeł, linia i bocznica kolejowa oraz z nimi związane inne budowle kolejowe, w rozumieniu przepisów

o warunkach technicznych, jakim powinny odpowiadać budowle kolejowe, z wyłączeniem budowli,

o których mowa w § 19 ust. 1 pkt 2, oprócz przepustów;

2) urządzeń zabezpieczenia i sterowania ruchem kolejowym — w odniesieniu do obiektów budowlanych, takich jak: instalacje i urządzenia zabezpieczenia i sterowania ruchem kolejowym, w rozumieniu przepisów o warunkach technicznych, jakim powinny odpowiadać budowle kolejowe.

Uprawnienia budowlane w specjalności kolejowej w ograniczonym zakresie II stopnia uprawniają do projektowania obiektu budowlanego lub kierowania robotami budowlanymi związanymi z obiektem budowlanym w zakresie:

1) linii, węzłów i stacji kolejowych — w odniesieniu do obiektów budowlanych, takich jak: linia i bocznica kolejowa oraz przepust;

2) urządzeń zabezpieczenia i sterowania ruchem kolejowym — w odniesieniu do obiektów budowlanych, takich jak: typowe urządzenia zabezpieczenia i sterowania ruchem kolejowym oraz typowe przytorowe urządzenia detekcji stanów awaryjnych.

Uprawnienia budowlane w specjalności wyburzeniowej bez ograniczeń uprawniają do projektowania i kierowania robotami budowlanymi związanymi z użyciem materiałów wybuchowych.

Uprawnienia budowlane w specjalności telekomunikacyjnej bez ograniczeń uprawniają do projektowania obiektu budowlanego lub kierowania robotami budowlanymi związanymi z obiektem budowlanym w zakresie telekomunikacji przewodowej wraz z infrastruktury towarzyszącej oraz telekomunikacji radiowej wraz z infrastruktury towarzyszącej.

Uprawnienia budowlane w specjalności telekomunikacyjnej w ograniczonym zakresie I stopnia uprawniają do projektowania obiektu budowlanego lub kierowania robotami budowlanymi związanymi z obiektem budowlanym w zakresie:

1) telekomunikacji przewodowej wraz z infrastrukturą towarzyszącą — w odniesieniu do obiektów budowlanych, takich jak: linie, instalacje i urządzenia liniowe oraz urządzenia stacyjne;

2) telekomunikacji radiowej wraz z infrastrukturą towarzyszącą

— w odniesieniu do obiektów budowlanych, takich jak: obiekty nadawcze radiofonii i telewizji

naziemnej oraz nadawcze i odbiorcze obiekty radiokomunikacyjne.

Uprawnienia budowlane w specjalności telekomunikacyjnej w ograniczonym zakresie II stopnia uprawniają do projektowania obiektu budowlanego lub kierowania robotami budowlanymi związanymi z obiektem budowlanym wraz z infrastrukturą towarzyszącą w zakresie:

1) telekomunikacji przewodowej — w odniesieniu do obiektów budowlanych, takich jak: linie, instalacje i urzadzenia liniowe;

2) telekomunikacji przewodowej — w odniesieniu do obiektów budowlanych, takich jak urządzenia stacyjne;

3) telekomunikacji radiowej — w odniesieniu do obiektów budowlanych, takich jak nadawcze i odbiorcze obiekty radiokomunikacyjne;

4) telekomunikacji radiowej — w odniesieniu do obiektów budowlanych, takich jak obiekty nadawcze radiofonii i telewizji naziemnej.

Uprawnienia budowlane w specjalności instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń cieplnych, wentylacyjnych, gazowych, wodociągowych i kanalizacyjnych bez ograniczeń uprawniają do projektowania obiektu budowlanego lub kierowania robotami budowlanymi związanymi z obiektem budowlanym, takim jak: sieci, instalacje i urządzenia cieplne, wentylacyjne, gazowe, wodociągowe i kanalizacyjne.

Uprawnienia budowlane w specjalności, o której mowa powyżej , w ograniczonym zakresie uprawniają do projektowania lub kierowania robotami budowlanymi przy wykonywaniu instalacji wraz z przyłączami typowych sieci o średnicy do 200 mm w obiektach budowlanych o kubaturze do 1 000 m3.

Uprawnienia budowlane w specjalności instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń elektrycznych i elektroenergetycznych bez ograniczeń uprawniają do projektowania obiektu budowlanego lub kierowania robotami budowlanymi związanymi z obiektem budowlanym, takim jak: sieci, instalacje i urządzenia elektryczne i elektroenergetyczne, w tym kolejowe, trolejbusowe i tramwajowe sieci trakcyjne wraz z urządzeniami do zasilania i sterowania.

Uprawnienia budowlane w specjalności, o której mowa powyżej, w ograniczonym zakresie uprawniają do projektowania obiektu budowlanego lub kierowania robotami budowlanymi przy wykonywaniu instalacji wraz z przyłączami o napięciu do 1 kV w obiektach budowlanych o kubaturze do 1 000 m3.

Specjalizacja techniczno-budowlana

O nadanie specjalizacji techniczno-budowlanej może ubiegać się wyłącznie osoba posiadająca uprawnienia budowlane bez ograniczeń w specjalności, w której wyodrębniono tę specjalizację.

Nadanie specjalizacji techniczno-budowlanej wymaga odbycia, po uzyskaniu uprawnień budowlanych, pięcioletniej praktyki we właściwej specjalności, w zakresie specjalizacji, przy sporządzaniu projektów, w przypadku specjalizacji do projektowania, lub na budowie, w przypadku specjalizacji do kierowania robotami budowlanymi.

Do wniosku o nadanie specjalizacji techniczno- budowlanej należy dołączyć :

1) odpis posiadanych uprawnień budowlanych;

2) oświadczenie potwierdzające odbycie praktyki zawodowej, zawierające wyszczególnienie obiektów budowlanych, przy których projektowaniu lub budowie brała udział osoba ubiegająca się o nadanie specjalizacji.

Egzamin dla osoby ubiegającej się o nadanie specjalizacji techniczno-budowlanej powinien uwzględniając w szczególności sprawdzenie umiejętności praktycznego zastosowania wiedzy technicznej w zakresie tej specjalizacji.

Po zakończeniu postępowania kwalifikacyjnego w sprawie nadania specjalizacji techniczno-budowlanej izba wydaje decyzji::

1) o nadaniu specjalizacji — w razie pozytywnego wyniku egzaminu;

2) o odmowie nadania specjalizacji — w razie negatywnego wyniku egzaminu.

9. Rzeczoznawca

 Rzeczoznawcą budowlanym może być osoba, która:

1) korzysta w pełni z praw publicznych;

2) posiada:

a) tytuł zawodowy magistra inżyniera, magistra inżyniera architekta, inżyniera lub inżyniera architekta,

b) uprawnienia budowlane bez ograniczeń

c) znaczący dorobek praktyczny w zakresie objętym rzeczoznawstwem

d) co najmniej 10 lat praktyki w zakresie objętym rzeczoznawstwem,

 Właściwy organ samorządu zawodowego, na wniosek zainteresowanego, orzeka, w drodze decyzji, o nadaniu tytułu rzeczoznawcy budowlanego, określając, zakres rzeczoznawstwa . Właściwy organ samorządu zawodowego, może również nadać tytuł rzeczoznawcy osobie, która nie spełnia warunku określonego w pkt. a i b, ale posiada szczególna wiedze i doświadczenie w zakresie nie objętym uprawnieniami budowlanymi Podstawę do podjęcia czynności rzeczoznawcy budowlanego stanowi dokonanie wpisu, w drodze decyzji, do centralnego rejestru rzeczoznawców budowlanych.

Właściwy organ orzeka w drodze decyzji o pozbawieniu tytułu rzeczoznawcy budowlanego na wniosek rzeczoznawcy lub w razie:

a) pozbawienia praw publicznych,

b) ukarania z tytułu odpowiedzialności zawodowej,

c) nienależytego wykonywania czynności rzeczoznawcy budowlanego rzeczoznawcy.

Skreślenie z centralnego rejestru rzeczoznawców następuje ;

1. na podstawie ostatecznej decyzji o pozbawieniu tytułu rzeczoznawcy

2. w razie śmierci rzeczoznawcy.

10. Książka obiektu budowlanego.

Właściciel lub zarządca jest obowiązany prowadzić dla każdego budynku oraz obiektu budowlanego niebędącego budynkiem, którego projekt jest objęty obowiązkiem sprawdzenia, pod względem zgodności przepisami (w tym techniczno- budowlanymi), przez osobę posiadająca uprawnienia budowlane do projektowania bez ograniczeń w odpowiedniej specjalności lub rzeczoznawcę budowlanego, książkę obiektu budowlanego, stanowiącą dokument przeznaczony do zapisów dotyczących przeprowadzanych badań i kontroli stanu technicznego, remontów i przebudowy, w okresie użytkowania obiektu budowlanego. Uregulowania dotyczące książki obiektu budowlanego zawarte zostały w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 3 lipca 2003 r. w sprawie książki obiektu budowlanego (Dz. U. z 2003 r. Nr 120, poz. 1134).

Obowiązek prowadzenia książki obiektu budowlanego, o którym mowa powyżej, nie obejmuje właścicieli i zarządców:

1) budynków mieszkalnych jednorodzinnych;

2) obiektów budowlanych:

a) budownictwa zagrodowego i letniskowego,

b) wymienionych w art. 29 ust. 1- dla których nie jest wymagane pozwolenie na budowę lecz zgłoszenie;

3) dróg lub obiektów mostowych, jeżeli prowadzą książkę drogi lub książkę obiektu mostowego na podstawie przepisów o drogach publicznych.

Do książki obiektu budowlanego. powinny być dołączone:

• protokoły z kontroli obiektu budowlanego, oceny i ekspertyzy dotyczące jego stanu technicznego

• opracowania projektowe

• dokumenty techniczne robót budowlanych wykonywanych w obiekcie w toku jego użytkowania.

• dokumentację budowy i dokumentację powykonawczą,

• inne dokumenty i decyzje dotyczące obiektu, a także, w razie potrzeby, instrukcje obsługi i eksploatacji: obiektu, instalacji i urządzeń związanych z tym obiektem.

 Książka powinna być założona w dniu przekazania obiektu budowlanego, do użytkowania i systematycznie prowadzona przez okres jego użytkowania.

Książka powinna mieć format A-4 i być wykonana w sposób trwały, zapewniający przydatność do użytkowania w całym okresie użytkowania obiektu (wzór książki określa załącznik nr 2) .

Książka powinna mieć strony ponumerowane oraz zabezpieczone w sposób chroniący przed ich usunięciem lub wymianą.

W przypadku wypełnienia całej książki zakłada się jej kolejny tom, wpisując na stronie tytułowej numer kolejny tomu oraz datę założenia.

Wpisy do książki.

Wpisy do książki obejmują:

1) podstawowe dane identyfikujące obiekt:

a) rodzaj obiektu i jego adres,

b) właściciela, zarządcę - nazwę lub imię i nazwisko,

c) protokół odbioru obiektu - numer i datę sporządzenia,

d) pozwolenie na użytkowanie obiektu - nazwę organu, który wydał, numer i datę wydania,

e) zmianę właściciela lub zarządcy - numer i datę protokołu przejęcia obiektu,

f) wpis o zamknięciu książki, datę jej założenia;

2) dane ogólne o obiekcie wraz z wykazem dokumentacji, w tym dokumentacji technicznej przekazanej właścicielowi (zarządcy) przy zakładaniu książki;

3) plan sytuacyjny obiektu, z zaznaczonymi granicami nieruchomości, określający również usytuowanie miejsc przyłączenia obiektu do sieci uzbrojenia terenu oraz armatury lub urządzeń przeznaczonych do odcięcia czynnika dostarczanego za pomocą tych sieci, a w szczególności gazu, energii elektrycznej i ciepła;

4) protokoły kontroli oraz badań określonych w art. 62 ust. 1 i 2 ustawy Prawo budowlane oraz przeprowadzonych remontów i przebudowy obiektu.

Wpisy do książki powinny być dokonywane w dniu zaistnienia okoliczności, dla której jest wymagane dokonanie odpowiedniego wpisu.

Wpisów, dotyczących rodzaju obiektu i jego adresu, właściciela, zarządcy - nazwy lub imienia i nazwiska, dokonuje właściciel lub zarządca obiektu albo osoba upoważniona przez właściciela lub zarządcę.

Wpis do książki powinien:

• zawierać dane identyfikujące dokument będący przedmiotem wpisu, określać ważne ustalenia w nim zawarte oraz dane identyfikujące osobę, która dokument wystawiła;

• cechować się jednoznacznością i zwięzłością.

  Sprostowania błędów we wpisach dokonuje się przez przekreślenie wyrazów pojedynczą linią oraz umieszczenie daty i podpisu osoby dokonującej zmiany.

` ZAŁĄCZNIK NR 1

Kategorie obiektów budowlanych	Współczynnik kategorii obiektu (k)	Współczynnik wielkości obiektu (w)
Kategoria I — budynki mieszkalne jednorodzinne	2,0	1,0
Kategoria II — budynki służące gospodarce rolnej, jak: produkcyjne, gospodarcze, inwentarsko-składowe	1,0	1,0
Kategoria III — inne niewielkie budynki, jak: domy letniskowe, budynki gospodarcze, garaże do dwóch stanowisk włącznie	1,0	1,0
Kategoria IV — elementy dróg publicznych i kolejowych dróg szynowych, jak: skrzyżowania i węzły, wjazdy, zjazdy, przejazdy, perony, rampy	5,0	1,0
Kategoria V - obiekty sportu i rekreacji, jak: stadiony, amfiteatry, skocznie i wyciągi narciarskie, kolejki linowe, odkryte baseny, zjeżdżalnie	10,0	1,0
Kategoria VI - cmentarze	8,0	1,0
Kategoria VII - obiekty służące nawigacji wodnej, jak: dalby, wysepki cumownicze	7,0	1,0
Kategoria VIII - inne budowle	5,0	1,0
		Współczynnik wielkości obiektu (w) (kubatura w m^3)
		2.500	>2.500- 5.000	>5.000- 10.000	>10.000
Kategoria IX - budynki kultury, nauki i oświaty, jak: teatry, opery, kina, muzea, galerie sztuki, biblioteki, archiwa, domy kultury, budynki szkolne i przedszkolne, internaty, bursy i domy studenckie, laboratoria i placówki badawcze, stacje meteorologiczne i hydrologiczne, obserwatoria, budynki ogrodów zoologicznych i botanicznych	4,0	1,0	1,5	2,0	2,5
Kategoria X - budynki kultu religijnego, jak: kościoły, kaplice, klasztory, cerkwie, zbory, synagogi, meczety oraz domy pogrzebowe, krematoria	6,0	1,0	1,5	2,0	2,5
Kategoria XI - budynki służby zdrowia, opieki społecznej i socjalnej, jak:	4,0	1,0	1,5	2,0	2,5

ZAŁĄCZNIK Nr 2

WZÓR

KSIĄŻKI

OBIEKTU BUDOWLANEGO

(Strona tytułowa)

Spis treści

Lp.	Wyszczególnienie	Str.
I	Osoba upoważniona do dokonania wpisu	2
II	Dane identyfikacyjne obiektu	3
III	Spis dokumentacji dołączonej do książki obiektu	4 i 5
IV	Dane techniczne charakteryzujące obiekt	6
V	Plan sytuacyjny obiektu	7
VI	Wykaz protokołów okresowych kontroli stanu technicznego obiektu	8-21
VII	Wykaz protokołów okresowych kontroli stanu technicznego i przydatności do użytkowania obiektu	22-29
VIII.1	Wykaz opracowań technicznych dotyczących obiektu	30-32
VIII.2	Dane dotyczące opracowania technicznego	33-44
IX.1	Wykaz protokołów odbioru robót remontowych w obiekcie	45-60
IX.2	Dane dotyczące dokumentacji technicznej	61-70
X	Wykaz protokołów awarii i katastrof obiektu	71-73
XI	Wykaz pozwoleń na zmianę sposobu użytkowania obiektu	74

(Strona 1)

I. OSOBA UPOWAŻNIONA DO DOKONYWANIA WPISU

Tablica nr 1

Lp.	Nazwisko i imię	Podpis	Okres
			od	do

II. DANE IDENTYFIKACYJNE OBIEKTU

Tablica nr 2

1.	Nazwa obiektu ........................................
2.	Funkcja obiektu ......................................
3.	Rok zakończenia budowy ...............................
4.	Adres obiektu: ....................................................... kodmiejscowośćgmina ........................................... ulicanumer
5.	Właściciel obiektu: .......................................................... nazwa/nazwiskokod i miejscowość ............................................................. gminaulicanumernumer telefonu
5.1	Zmiana właściciela obiektu: .......................................................... nazwa/nazwiskokod i miejscowość ............................................................. gminaulicanumernumer telefonu
6.	Zarządca obiektu: .......................................................... nazwa/nazwiskokod i miejscowość ............................................................. gminaulicanumernumer telefonu
6.1	Zmiana zarządca obiektu: .......................................................... nazwa/nazwiskokod i miejscowość ............................................................. gminaulicanumernumer telefonu
7.	Księga wieczysta nr: ........ znajduje się w sądzie .......................
8.	Numer ewidencyjny gruntów: ................................................
9.	Protokół odbioru obiektu z dnia ......................... nr ..............
10	Pozwolenie na użytkowanie obiektu z dnia ................... nr ........... wydane przez ..............................................................

(Strona 3)

III. SPIS DOKUMENTACJI DOŁĄCZONEJ DO KSIĄŻKI OBIEKTU

Tablica nr 3

Lp.	Nazwa dołączonego dokumentu	Ilość stron	Data dołączenia	Podpis
1	Pozwolenie na budowę
2	Dokumentacja budowy
3	Dokumentacja powykonawcza
4	Protokół odbioru obiektu
5	Pozwolenie na użytkowanie obiektu
6	Instrukcja eksploatacji obiektu (jeśli znajduje się w posiadaniu właściciela obiektu)
7	Protokoły okresowych kontroli stanu technicznego obiektu (według wykazu w tablicy nr 4)
8	Protokoły okresowych kontroli stanu technicznego i przydatności do użytkowania obiektu (według wykazu w tablicy nr 5)
9	Opracowania techniczne dotyczące obiektu (według wykazu w tablicy nr 6)
10	Dokumentacja techniczna dotycząca remontów obiektu (według wykazu w tablicach nr 8 i 11)
11	Protokoły awarii i katastrof obiektu (według wykazu w tablicy nr 10)
12	Dokumenty pozwolenia na zmianę sposobu użytkowania obiektu (według wykazu w tablicy nr 11)

(Strony 4 i 5)

IV. DANE TECHNICZNE CHARAKTERYZUJĄCE OBIEKT

(Strona 6)

V. PLAN SYTUACYJNY OBIEKTU

Plan sytuacyjny obiektu, z zaznaczonymi granicami nieruchomości, określający również usytuowanie miejsc przyłączenia obiektu do sieci uzbrojenia terenu oraz armatury lub urządzeń przeznaczonych do odcięcia czynnika dostarczającego za pomocą tych sieci

(Strona 7)

VI. WYKAZ PROTOKOŁÓW OKRESOWYCH KONTROLI STANU TECHNICZNEGO OBIEKTU

(przeprowadzanych co najmniej raz w roku; art. 62 ust. 1 pkt 1 ustawy)

Tablica nr 4

Lp.	Data kontroli	Nr protokołu kontroli	Zakres robót remontowych określonych w protokole kontroli	Data wykonania robót
1	2	3	4	5

(Strony 8-21)

VII. WYKAZ PROTOKOŁÓW OKRESOWYCH KONTROLI STANU TECHNICZNEGO I PRZYDATNOŚCI DO UŻYTKOWANIA OBIEKTU

(przeprowadzanych co najmniej raz na 5 lat; art. 62 ust. 1 pkt 2 ustawy)

Tablica nr 5

Lp.	Data kontroli	Nr protokołu kontroli	Zakres robót remontowych określonych w protokole kontroli	Data wykonania robót
1	2	3	4	5

(Strony 22-29)

VIII.1. WYKAZ OPRACOWAŃ TECHNICZNYCH DOTYCZĄCYCH OBIEKTU

EKSPERTYZY, BADANIA TECHNICZNE OBIEKTU, OPINIE, ORZECZENIA TECHNICZNE, DOKUMENTACJA TECHNICZNA I INNE OPRACOWANIA DOTYCZĄCE OBIEKTU

Tablica nr 6

	Nazwa	Data		Przedmiot opracowania i		Data
Lp.	opracowania	zlecenia opracowania	odbioru opracowania		sposób wykorzystania		wykonania robót
1	2	3	4		5		6

(Strony 30-32)

VIII.2. DANE DOTYCZĄCE OPRACOWANIA TECHNICZNEGO

(lp. ....... z tablicy nr 6)

Tablica nr 7

............................................................................ (rodzaj opracowania)
Lp.	Wyszczególnienie	Opis
1	2	3
1	Powód zlecenia
2	Autor
3	Data opracowania
4	Sposób realizacji wniosków i zaleceń (*)

(*) Nie dotyczy dokumentacji technicznej.

UWAGI:

(Strony 33-44)

IX.1. WYKAZ PROTOKOŁÓW ODBIORU ROBÓT REMONTOWYCH W OBIEKCIE

Tablica nr 8

Lp.	Nr pozwolenia na budowę (*)	Podstawa realizacji robót (**)	Zakres remontów	Protokół odbioru Nr i data
1	2	3	4	5

(*) Jeżeli jest wymagane.

(**) Podać lp. z tablicy nr 6 zawierającą dane dotyczące dokumentacji technicznej.

(Strony 45-60)

IX.2. DANE DOTYCZĄCE DOKUMENTACJI TECHNICZNEJ(*)

(lp. ....... z tablicy nr 8)

Tablica nr 9

............................................................................ (rodzaj opracowania technicznego)
Lp.	Wyszczególnienie	Opis
1	2	3
1	Autor
2	Data odbioru opracowania
3	Zakres robót przewidzianych dokumentacją techniczną

(*) Informacje uzupełniające do kolumny 3 w tablicy nr 8.

UWAGI:

(Strony 61-70)

X. WYKAZ PROTOKOŁÓW AWARII I KATASTROF OBIEKTU

(art. 78 ust. 1 ustawy)

Tablica nr 10

Lp.	Data awarii lub katastrofy	Data i nr protokołu	Zakres uszkodzeń	Przyczyny awarii lub katastrofy	Data usunięcia uszkodzeń
1	2	3	4	5	6

UWAGI:

(Strona 71-73)

XI. WYKAZ POZWOLEŃ NA ZMIANĘ SPOSOBU UŻYTKOWANIA OBIEKTU

(art. 71 ustawy)

Tablica nr 11

	Numer i data			Zakres		Sposób użytkowania
Lp.	pozwolenia na budowę (*)	protokołu odbioru (**)	pozwolenia na zmianę sposobu użytkowania		dokonanych zmian		przed zmianą	po zmianie

(*) Jeśli jest wymagane.

(**) Jeśli sporządzono protokół.

UWAGI:

(Strona 74)

art. 6. Celami publicznymi w rozumieniu ustawy są:

1) wydzielanie gruntów pod drogi publiczne i drogi wodne, budowa i utrzymywanie tych dróg, obiektów i urządzeń transportu publicznego, części lotniczych lotnisk oraz służących do kierowania, kontroli, nadzoru i zabezpieczania ruchu lotniczego, w tym rejonów podejść, a także łączności publicznej i sygnalizacji,

1a) wydzielenie gruntów pod linie kolejowe oraz ich budowa i utrzymanie,

2) budowa i utrzymywanie ciągów drenażowych, przewodów i urządzeń służących do przesyłania płynów, pary, gazów i energii elektrycznej, a także innych obiektów i urządzeń niezbędnych do korzystania z tych przewodów i urządzeń,

3) budowa i utrzymywanie publicznych urządzeń służących do zaopatrzenia ludności w wodę, gromadzenia, przesyłania, oczyszczania i odprowadzania ścieków oraz odzysku i unieszkodliwiania odpadów, w tym ich składowania,

4) budowa oraz utrzymywanie obiektów i urządzeń służących ochronie środowiska, zbiorników i innych urządzeń wodnych służących zaopatrzeniu w wodę, regulacji przepływów i ochronie przed powodzią, a także regulacja i utrzymywanie wód oraz urządzeń melioracji wodnych, będących własnością Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego,

5) opieka nad nieruchomościami stanowiącymi zabytki w rozumieniu przepisów o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami,

5a) ochrona Pomników Zagłady w rozumieniu przepisów o ochronie terenów byłych hitlerowskich obozów zagłady,

6) budowa i utrzymywanie pomieszczeń dla urzędów organów władzy, administracji, sądów i prokuratur, państwowych szkół wyższych, szkół publicznych, a także publicznych: obiektów ochrony zdrowia, przedszkoli, domów opieki społecznej i placówek opiekuńczo-wychowawczych,

7) budowa i utrzymywanie obiektów oraz urządzeń niezbędnych na potrzeby obronności państwa i ochrony granicy państwowej, a także do zapewnienia bezpieczeństwa publicznego, w tym budowa i utrzymywanie aresztów śledczych, zakładów karnych oraz zakładów dla nieletnich,

8) poszukiwanie, rozpoznawanie, wydobywanie i składowanie kopalin stanowiących własność Skarbu Państwa oraz węgla brunatnego wydobywanego metodą odkrywkową,

9) zakładanie i utrzymywanie cmentarzy,

9a) ustanawianie i ochrona miejsc pamięci narodowej,

9b) ochrona zagrożonych wyginięciem gatunków roślin i zwierząt lub siedlisk przyrody,

10) inne cele publiczne określone w odrębnych ustawach.

Zgodnie z aktualnym (obowiązującym po 11 lipca 2003 r.) brzmieniem art. 7 ustawy z dnia 3 lutego 1995r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych (Dz. U. Nr 16 poz. 78 z późn. zm.), ustawodawca rozróżnił dwa sposoby przeznaczania gruntów rolnych i leśnych na cele nierolnicze i nieleśne::

• dokonywane w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego

• dokonywane w drodze decyzji ustalających warunki zabudowy i zagospodarowania terenu

Zmiana przeznaczenia gruntów rolnych i leśnych, opisanych w art. 7 ust. 2 ustawy jw., które wymagają zgody odpowiednich organów na zmianę ich przeznaczenia - dokonywana jest w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, chodzi tu o zmianę:

• gruntów rolnych stanowiących użytki rolne klas I-III, jeżeli ich zwarty obszar projektowany do takiego przeznaczenia przekracza 0,5 ha - wymaga uzyskania zgody Ministra Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej,

• gruntów leśnych stanowiących własność Skarbu Państwa - wymaga uzyskania zgody Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa lub upoważnionej przez niego osoby,

• gruntów rolnych stanowiących użytki rolne klas IV, jeżeli ich zwarty obszar projektowany do takiego przeznaczenia przekracza 1 ha,

• gruntów rolnych stanowiących użytki rolne klas V i VI, wytworzonych z gleb pochodzenia organicznego i torfowisk, jeżeli ich zwarty obszar projektowany do takiego przeznaczenia przekracza 1 ha,

• pozostałych gruntów leśnych - wymaga uzyskania zgody wojewody wyrażanej po uzyskaniu opinii izby rolniczej.

Zmiana przeznaczenia pozostałych gruntów rolnych, które takiej zgody nie wymagają, czyli:

• gruntów rolnych stanowiących użytki rolne klas I-III - do 0,5 ha włącznie,

• gruntów rolnych stanowiących użytki rolne klas IV - do 1 ha włącznie,

• gruntów rolnych stanowiących użytki rolne klas V-VI wytworzonych z gleb pochodzenia organicznego i torfowisk - do 1 ha włącznie.

następuje w decyzji o warunkach zabudowy lub decyzji o lokalizacji inwestycji celu publicznego.

1) ministrem właściwym do spraw zdrowia - w odniesieniu do inwestycji lokalizowanych w miejscowościach uzdrowiskowych;

2) wojewódzkim konserwatorem zabytków - w odniesieniu do obszarów i obiektów objętych ochroną konserwatorską;

3) dyrektorem właściwego urzędu morskiego - w odniesieniu do obszarów pasa technicznego, pasa ochronnego oraz morskich portów i przystani;

4) właściwym organem nadzoru górniczego - w odniesieniu do terenów górniczych;

5) właściwym organem administracji geologicznej - w odniesieniu do terenów zagrożonych osuwaniem się mas ziemnych;

6) organami właściwymi w sprawach ochrony gruntów rolnych i leśnych oraz melioracji wodnych - w odniesieniu do gruntów wykorzystywanych na cele rolne i leśne w rozumieniu przepisów o gospodarce nieruchomościami;

7) dyrektorem parku narodowego - w odniesieniu do obszarów położonych w granicach parku i jego otuliny;

8) wojewodą - w odniesieniu do innych niż wymienione w pkt 7 obszarów objętych ochroną na podstawie przepisów o ochronie przyrody;

9 )właściwym zarządcą drogi - w odniesieniu do obszarów przyległych do pasa drogowego.

art. 14 ust. 3. Uzyskanie uprawnień budowlanych w specjalnościach, o których mowa w ust. 1, wymaga:

1) do projektowania bez ograniczeń i sprawdzania projektów architektoniczno-budowlanych:

c) odbycia rocznej praktyki na budowie;

art. 14 ust. 3 Uzyskanie uprawnień budowlanych w specjalnościach, o których mowa w ust. 1, wymaga:

pkt 2) do projektowania w ograniczonym zakresie:

b) odbycia pięcioletniej praktyki przy sporządzaniu projektów,

pkt 4 lit. b) odbycia pięcioletniej praktyki na budowie;

Art. 62. 1. Obiekty powinny być w czasie ich użytkowania poddawane przez właściciela lub zarządcę:

1) okresowej kontroli, co najmniej raz w roku, polegającej na sprawdzeniu stanu technicznego:

a) elementów budynku, budowli i instalacji narażonych na szkodliwe wpływy atmosferyczne i niszczące działania czynników występujących podczas użytkowania obiektu,

b) instalacji i urządzeń służących ochronie środowiska,

c) instalacji gazowych oraz przewodów kominowych (dymowych, spalinowych i wentylacyjnych);

2) okresowej kontroli, co najmniej raz na 5 lat, polegającej na sprawdzeniu stanu technicznego i przydatności do użytkowania obiektu budowlanego, estetyki obiektu budowlanego oraz jego otoczenia; kontrolą tą powinno być objęte również badanie instalacji elektrycznej i piorunochronnej w zakresie stanu sprawności połączeń, osprzętu, zabezpieczeń i środków

2. Obowiązek kontroli, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, nie obejmuje właścicieli i zarządców:

1) budynków mieszkalnych jednorodzinnych;

2) obiektów budowlanych:

a) budownictwa zagrodowego i letniskowego,

b) wymienionych w art. 29 ust. 1.

33

---